czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

Vol. 1/2002 Nr 1
Endokrynologia Pediatryczna
Pediatric Endocrinology
Test amitryptylinowy w diagnostyce rezerwy przysadkowej u dzieci z niedoborem wzrostu
Amitryptyline test for diagnosis of pituitary reserve estimation
1
1
2
Leszek Szewczyk, 1 Teresa Jaklińska, 1 Anna Szewczyk, 2Anna Tarkowska
Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej AM w Lublinie
Zakład Medycyny Nuklearnej AM w Lublinie
Adres do korespondencji: Prof. dr hab. Leszek Szewczyk, Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin,
tel. 71-85-440, fax 74-10-700
Słowa kluczowe: niskorosłość, SNP, test amitryptylinowy
Key words: short stature, GHD, amitryptyline test.
STRESZCZENIE/
STRESZCZENIE/ABSTRACT
Własne obserwacje kliniczne wykazały obniżoną aktywność noradrenergiczną u dzieci z niedoborem wzrostu oraz
przyspieszenie tempa wzrastania podczas podawania przed snem amitryptyliny – zwiększającej sympatykotonus
Materiał. Badania dotyczą 112 dzieci (75 chłopców i 37 dziewcząt) w wieku 4,4-13,1 lat z niedoborem wzrostu < 3
centyla, wolnym tempie wzrastania < 5 cm/r., opóźnionym wiekiem kostnym (o 27% w relacji do chronologicznego),
u których stwierdzono sekrecję GH minimum 20 µIU/ml w teście insulinowym lub klonidynowym.
Metody. U badanych dzieci określano nocne wydzielanie GH (HGH RIA) podczas 3-godzinnego fizjologicznego snu
i po amitryptylinie podanej przed snem.
Wyniki. Częstość podwyższonej > 20 µIU/ml sekrecji GH we śnie fizjologicznym wynosiła 67%, we śnie po podaniu amitryptyliny 81%, w teście insulinowym 54% i klonidynowym 49%. Średnia maksymalna sekrecja GH (µIU/ml)
wynosiła podczas snu fizjologicznego - 30,94, podczas snu po podaniu amitryptyliny 49,74, w teście insulinowym
26,82, w teście klonidynowym 29,46. Średnia sekrecja GH podczas snu fizjologicznego = 18,26 µIU/ml, po podaniu
zaś amitryptyliny przed snem była istotnie wyższa (p < 0,001) = 33,95 µIU/ml.
Wnioski. U dzieci z niedoborem wzrostu stwierdza się wyraźne zwiększenie sekrecji GH w godzinach nocnych po
podaniu amitryptyliny przed snem. Wydzielanie GH po amitryptylinie było istotnie wyższe niż podczas snu fizjologicznego. Test amitryptylinowy wydaje się wartościowym testem, przydatnym do określania sekrecji GH.
Introduction: Our clinical observation showed decreased noradrenergic activity in children with short stature and
their growth rate acceleration after administration of amitryptyline – a stimulator of the noradrenergic tonus Material
and methods: The examination concerned 122 children (81 boys and 41 girls) in prepubertal phase, ranged in age
4;6-13;1 yr., with short stature < 3 percentile, with abnormal growth rate, retarded bone age (about 27% in relation to
chronological age) – in whom provocative tests with insulin and clonidine to establish diagnosis were performed. In 12
children evident GH deficiency was determined. Both night′s GH secretion (HGH RIA) values during physiological
sleep and after amitryptyline administration before sleep were determined (every 30 min., first 3 hours of sleep).
Results: The frequency of higher (> 20 µIU/ml) GH spontaneous secretion and after provocative tests were as
Vol. 1/2002, Nr 1
17
Prace oryginalne
Endokrynol. Ped. , 2002;1(1):17-19
follows: spontaneous GH – 70%, secretion after amitryptyline – 89%, after insulin – 54%, after clonidine – 49%.
There were significant (p < 0,001) increment of mean GH levels after amitryptyline in the group of 98 children
(80%) in comparison to values estimated during their physiological sleep. Mean GH levels (µIU/ml) were as follows:
during physiological sleep = 18.26; after amitryptyline administration = 33.95. Conclusion: Amitryptyline causes
evident increment of GH secretion in 89% of children with short stature. Mean maximal peak of GH secretion after
amitryptyline was higher in comparison to values obtained during physiological sleep. The “Amitryptyline test” may
be useful for pituitary reserve estimation.
Wstęp
Pozostałe dzieci uzyskiwały przynajmniej w jednym z testów wydzielanie GH powyżej 20 µIU/ml.
Własne obserwacje kliniczne wykazują, że u
dzieci z niedoborem wzrostu mamy do czynienia z
obniżeniem aktywności noradrenergicznej [1] oraz
przyspieszeniem tempa wzrastania po zastosowaniu trójcyklicznego antydepresanta amitryptyliny
[2]. Przeprowadzono zatem ocenę wydzielania hormonu wzrostu (GH) w czasie snu fizjologicznego
oraz podczas snu po podaniu amitryptyliny u tych
samych dzieci, przyjmując za Ropelato [3], że fizjologiczna sekrecja GH jest najbardziej miarodajna dla diagnostyki dzieci z niskorosłością.
Metody
U każdego dziecka określano sekrecję GH (HGH
RIA) przed zaśnięciem oraz podczas snu fizjologicznego, a następnej nocy po podaniu amitryptyliny przed snem (1 mg/kg). Poziomy GH w surowicy
krwi określane były co pół godziny podczas pierwszych 3 godzin po zaśnięciu. Oceniano częstość występowania sekrecji GH powyżej 20 µIU/ml; średnie poziomy pików GH oraz średnią maksymalną
sekrecję GH podczas snu fizjologicznego i po podaniu amitryptyliny.
Materiał
Badania dotyczą 122 dzieci (81 chłopców i 41
dziewcząt) w fazie przedpokwitaniowej (od 4;6 do
13;1 lat), ze wzrostem poniżej 3 centyla, słabym
tempem wzrastania (poniżej 5 cm/rok), opóźnionym wiekiem kostnym (średnio o 27% w relacji do
wieku chronologicznego), u których przeprowadzone były diagnostyczne testy stymulacyjne: insulinowy i klonidynowy, stwierdzając u 12 dzieci SNP.
Wyniki
U 98 dzieci (80%) obserwowano istotny (p <
0,001) wzrost średnich wartości uwalnianego GH
po podaniu amitryptyliny przed snem (M = 33,95
± 9,1 µIU/ml) w porównaniu do wartości stwierdzanych podczas snu fizjologicznego (M = 18,26 ±
6,2 µIU/ml). Podobnie częstość występowania se-
Tabela I. Częstość sekrecji GH > 20 μIU/ml
Table I. Frequency of appearance of GH > 20 μIU/ml
Liczba przypadków
Procent
Sen fizjologiczny
85
70
Sen po amitryptylinie
108
89
Test insulinowy
71
58
Test klonidynowy
62
51
Niskorosłoś
SNP
Test insulinowy
26,82 ± 2,9
5,51 ± 1,4
Test klonidynowy
29,46 ± 3,4
5,02 ± 1,0
Sen
30,94 ± 3,2
11,02 ± 1,6
Sen po amitryptylinie
49,74 ± 4,6
21,02 ± 2,1
Tabela II. Średnia maksymalna sekrecja GH (μIU/ml).
Table II. Mean value of maximal GH secretion cases (μIU/ml).
18
Szewczyk L. i inni – Test amitryptylinowy...
krecji GH powyżej 20 µIU/ml była najwyższa podczas snu po amitryptylinie, różniąc się istotnie (p <
0,01) od częstości pików w czasie snu fizjologicznego oraz po stymulacji insuliną i klonidyną (tab. I).
Średnia maksymalna sekrecja GH podczas snu
fizjologicznego oraz po testach stymulacyjnych
wskazuje na istotnie (p < 0,001) wyższą odpowiedź
po podaniu amitryptyliny przed snem (tab. II) zarówno u dzieci niskorosłych, jak i ze zdiagnozowaną SNP.
Dyskusja
Badania kliniczne Voorhess i McGilivray [4], jak
również własne [1, 5] wykazują niskie wydzielanie
noradrenaliny u dzieci z niskorosłością i niedoborem GH. Wiadomo także, że noradrenalina jest jednym z najważniejszych neurotransmiterów stymulujących wydzielanie GH RH oraz GH [6-8].
Z kolei amitryptylina jest odpowiedzialna za hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny w zakończeniach synaptycznych – w ten sposób przedłuża efekt stymulacji receptorów α-adrenergicznych i
podwyższa noradrenergiczny tonus w OUN [2].
Wzmocniona wskutek działania amitryptyliny
aktywność układu współczulnego w porze nocnej
nakłada się na nocne fizjologiczne pulsy uwalniania GH. Wydaje się, że właśnie w taki sposób można tłumaczyć wzrost wielkości nocnych pulsów GH
po podaniu amitryptyliny.
Zatem stymulacja sekrecji GH po podaniu amitryptyliny przed snem, nakładając się na fizjologiczne – mniej lub bardziej aktywne – wydzielanie GH
daje ocenę rezerwy przysadkowej w sposób bezpieczny, naśladujący fizjologiczny rytm, miarodajny i trafnie oceniający niedobory GH.
Wnioski
1. U 89% dzieci z niedoborem wzrostu stwierdzono wyraźny wzrost sekrecji
GH podczas snu po podaniu amitryptyliny.
2. Maksymalne wydzielanie GH po podaniu amitryptyliny było wyższe niż
podczas snu fizjologicznego i po rutynowych
testach stymulacyjnych.
3. Test amitryptylinowy wydaje się być wartościowym testem fizjologiczno-stymulacyjny przydatnym do określania rezerwy przysadkowej.
PIŚMIENNICTWO/REFERENCES
[1] Szewczyk L., Niewiedzioł B., Tarkowska A., Zajączkowska M.: Wydalanie amin katecholowych u dzieci
z niedoborem wzrostu. Endokrynol. Pol. 1987:38, 212-216,
[2] Szewczyk L., Jaklińska T.: Przyspieszenie szybkości wzrastania u dzieci z niedoborami wzrostu podczas
stosowania leków przeciwdepresyjnych. Endokrynol. Diabetol. i Choroby Przemiany Materii. 1995:1, 33-35.
[3] Ropelato M., Martinez A., Heinrich J. J., Bergada C.: Reproducibility and comparison of GH secretion tests.
J. Ped. Endocrinol. Metab. 1996:9, 41-46.
[4] Voorhess M. L., Mc Gillivray M. H.: Low plasma norepinephine responses to acute hypoglicaemia in children
with isolated GH deficiency. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1984:59, 790-796.
[5] Szewczyk L., Tarkowska A.: Obniżenie aktywności katecholaminergicznej i somatotropinowej u dzieci
z niedoborem wzrostu. Endokrynol. Diabetol. i Choroby Przemiany Materii Wieku Rozwojowego. 1995:1,
37-38.
[6] Frances C., Buonomo E. C.: Catecholamine involvement in the control of GH secretion in the domestic flow.
Gen. Comp. Endocrionol 1984:54, 360-365.
[7] Rochiccioli P.: Investigation of GH secretion Ann. Pediatric. 1985:32, 93.
[8] Al.-Damluji S.: Adrenergic control of the secretion of anterior pituitary hormones. Bailliere′s Clinical
Endocrinol. Metab. 1993:7, 355-367.
19