Rymowana lekcja w klasie piątej

ZIMOWE RYMOWANKI
Lekcja języka polskiego w klasie V c
Szkoła Podstawowa nr 28 w Lublinie
ZIMA W OBRAZIE POETYCKIM
Zima poetyckim słowem malowana to różne obrazy
widziane okiem fotografa, wrażliwego wędrowca,
rozbawionego dziecka, poszukiwacza przygód,
miłośnika przyrody, człowieka samotnego
i szczęśliwej rodziny siedzącej przy stole
wigilijnym.
Pejzaż zimowy budzi różne reakcje. Jednych
zachwyca, innych mrozi. Zawsze wywołuje
refleksję.
Czy łatwo opisać zimę?
Czy łatwo znaleźć odpowiednie słowo w opisie
zimowego obrazu?
O ZWYKŁEJ ZIMIE MÓWIĄ POECI
Język poetyckiego opisu zimy odróżnia się od
naszego codziennego języka. Jest niezwykły.
v Występują w nim porównania, przenośnie,
epitety, wyrazy dźwiękonaśladowcze.
v Język poetycki działa na naszą wyobraźnię.
Podpowiada, że warto spojrzeć na zimę okiem
poety. Okaże się wtedy, że może ożyć i
zaczarować, wywołać zadumę lub niechęć.
v Każda pora roku jest piękna, dlatego trzeba
opiewać również urok zimowego pejzażu.
v Poetyckie strofy o zimie najczęściej są rymowane.
v
ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIA
Błysną świeczki na choince
uśmiechy na twarzach. (…)
W grudniu rzadko ptak zaśpiewa
w srebrze stoją wszystkie drzewa.
Janusz Minkiewicz
*******
Wróbelkowi serce rośnie,
że wiosny doczeka
Rosną w styczniu zaspy śniegu,
że wóz w nich ugrzęźnie
a na szybach rosną srebrne
liście i gałęzie.
Jerzy Ficowski
http://dzieci.epapa.pl/wiersze/2
*******
Zima wcale nie jest cicha
w zimie wiele głosów słychać . (…)
Mróz wygrywa groźnym palcem
na klawiszach sopli walce.
Dorota Gellner Zima
ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIA
Nasza zima biała
chustą się odziała.
Idzie, idzie do nas w gości
w srebrnych blaskach cała!
Maria Konopnicka Zima
*******
Pojadę ja na łyżewkach
po lodzie (…)
Lód jest śliski, łyżwy ostre
jak noże.
Hanna Ożogowska Na lodzie
*******
Jedzie pani Zima
na koniku białym
Hanna Ożogowska Jedzie zima
*******
Biegały, ptaszki biegały
Po śniegu jak płótno białym.
Tadeusz Kubiak Biegały ptaszki
ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIA
Sanki suną
W śnieżnej bezbrzeży,
Srebrną łuną
Biel mi się śnieży.
Jan Brzechwa Elegia śnieżna
Okruchy śniegu
Siecią swych fal
Zasnuły w biegu
Bezbronną dal.
Bolesław Leśmian Noc zimowa
*******
*******
Hu! Hu! Ha! Nasza zima zła!
Szczypie w nosy, szczypie w uszy
Mroźnym śniegiem w oczy prószy,
Wichrem w polu gna!
Maria Konopnicka Zła zima
*******
Świeciła gwiazda na niebie
srebrna i staroświecka.
Świeciła wigilijnie,
każdy ją zna od dziecka.
Leopold Staff Gwiazda
ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIA
Senność gęsta jak śnieg
i krążąca jak śnieg
Zasypuje śnieżnemi
płatkami sennemi.
Julina Tuwim Zadymka
*******
Zakuła zima okna lodem ku uciesze
Dzieci, co, tuląc złoto do srebrnych szyb głowy,
Odwilżają oddechem krążki i na piesze
Patrzą cienie spieszące drogą w zmierzch liliowy.
Leopold Staff Zacisze
*******
Lecą niezmordowane
w czapeczkach futrzanych.
Zaciskają piąstki w biegu,
miasta i wioski kryją pod śniegiem.
Józef Ratajczak Śnieżynki
*******
Więc gdy śnieg na święta zatańczy,
Pomyśl, proszę, najukochańszy,
O tym panu, co układa rymy
Konstanty Ildefons Gałczyński Kto wymyślił choinki
NASZE RYMOWANKI
Uruchomić wyobraźnię i trochę wrażliwości na
dobro
v Dostrzec, że świat jest piękny i wyrazić jego urodę
niezwykłymi wyrażeniami
v Opisać pejzaż wyszukanymi lub dobrze nam
znanymi epitetami
v Podkreślić zaobserwowane cechy ciekawym
porównaniem
v Ująć słowa w wersy i wprowadzić rymy
v
To nasz przepis na rymowankę
ZIMOWA BAJKA GABRYSI I PATRYCJI
Wszędzie biało jest na łące,
Nie biegają już zające.
Rudy lis na białym śniegu,
Pozostawia ślady w biegu.
Poszukuje coś pod śniegiem,
A przed psami zmyka biegiem.
Lisa psy nie dogoniły,
Długo przy norze węszyły.
Nie znalazły lisa wreszcie.
Może go spotkają jeszcze.
RYMOWANKI SARY
W zimie jest śniegu lawina
Zima jak bajkowa kraina.
Drzewa wyglądają jak białe skrzaty,
A góry śniegu jak ich małe chaty.
Do domu mają blisko
Choć po drodze jest ślisko.
Zima ubrana w biały puch
Wygląda jak biały duch.
Po południu słonko świeci
Wtedy na sanki wychodzą dzieci.
RYMOWANKI ZUZI
W ten zimowy dzień pojadę sankami
Zrobię sobie zdjęcie z dwoma bałwankami
A potem pójdę ścieżką gdzieś bardzo daleko
Tam gdzie biały śnieg się zamienia w mleko.
****
Zima to taki czas, kiedy zaśnieżony las
Łąki, parki i ogrody.
Piękny jest widok białej przyrody.
RYMOWANKI ZUZI
****
Biała łąka, na niej dzieci
Ponad łąką słonko świeci.
A ja na nie patrzę się
I za nimi pobiec chcę.
****
Prawie wieczór a ja wciąż bawię się na dworze.
Drzewa, krzewy i trawniki są w białym kolorze.
Może sobie wrócę już, chociaż sama nie wiem.
Może sobie posiedzę jeszcze na tym
Białym drzewie?
RYMOWANKI POLI I KINGI
Kiedy wyszłam, było ślisko,
To tak jakby lodowisko.
Przejechałam się sankami
Z białymi bałwankami.
Pojadę na zimowisko,
Lodowisko będzie blisko.
****
Zaraz święta, piękne święta,
niech każdy o nich pamięta.
Święta ,święta i po świętach,
potem zima i kolęda.
RYMOWANKI MICHAŁA I KONRADA
Zima jest biała, gdy śnieg popada
Na drodze czasem jest lód
Zimny jak straszny chłód
Chodźmy z zimą na zimowisko
A po drodze będzie ślisko.
Zima przyszła w wielkim mrozie
Ale roztopić się nie może.
RYMOWANKI NATALKI I OLI
Jadę, jadę w dół sankami
pomiędzy białymi drzewami.
Drzewa zasypane białym puchem
a pod nimi mały suseł.
****
Wszyscy lubią zimę białą
Bo są święta- śniegu mało!
****
Zima przyszła, zaśnieżyła,
a potem była wiosna
i wszystko rozmroziła.
ODAUTORSKA REFLEKSJA
Czy łatwo było rymować?
v
Tak, bo rymy same przychodzą mi do głowy.
Zuzia
v
Nie, bo nic nie umiem wymyślić.
Martyna
ZADANIE DLA KAŻDEGO
Ułóż opowiadanie, któremu nadasz tytuł
Zimowa historyjka. Zastosuj narrację
pierwszoosobową. Narrator to uosobiona zima. Pani
Zima opowiada, posługując się językiem poetyckim,
a więc używa epitetów, porównań i przenośni.