Załącznik do uchwały nr XXXV_250_2009
Transkrypt
Załącznik do uchwały nr XXXV_250_2009
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinku OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU SZCZECINEK za 2008r. Szczecinek 2009 Ocena Stanu Bezpieczeństwa Sanitarnego Powiatu Szczecinek za 2008r. I Wstęp…………………………………………………………………………………..5 II Ocena Zdrowotna Ludności Powiatu na podstawie występujących na nadzorowanym terenie jednostek chorobowych........................................................6 III Szpitale……………………………………………………………………………….19 3.1 Informacje ogólne 3.2 Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność działu lecznictwa 3.3 Zaopatrzenie w wodę 3.4 Utrzymanie bieżącej czystości i porządku 3.5 Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne 3.6 Sterylizacja 3.7 Postępowanie z bielizną szpitalną 3.8 Gospodarka odpadami stałymi 3.9 Bloki żywienia w szpitalach 3.9.1. Stan techniczny i sanitarny 3.9.1.1 Kuchnie centralne 3.9.1.2 Kuchenki oddziałowe 3.9.1.3 Kuchnie mleczne 3.9.2 Transport posiłków na oddziały 3.9.3 Usuwanie odpadów kuchennych 3.10 Prosektoria i postępowanie ze zwłokami 3.11 Ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania zakaże zakładowych IIIA Przychodnie…………………………………………………………………………….28 3A.1 Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność 3A.2 Utrzymanie bieżącej czystości i porządku z uwzględnieniem dezynfekcji 3A.3 Sterylizacja 3A.4 Gospodarka odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego. IV Charakterystyka stanu sanitarnego zakładów produkcji i obrotu żywnością oraz nadzoru nad transportem żywności i przedmiotami użytku………………..31 4.1. Ogólna charakterystyka 4.2. Zakłady produkujące żywność 4.3. Zakłady żywienia zbiorowego 4.4. Zakłady małej gastronomii 4.5. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego 4.6. Zakłady obrotu żywnością 4.7. Transport żywności 4.8. Jakość zdrowotna krajowych i imprtowanych środków spożywczych, przedmiotów użytku oraz badania sanitarne wykonane w roku 2007 4.9. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych 4.10. Jakość zdrowotna importowanych środków spożywczych 4.11. Jakość zdrowotna przedmiotów użytku (materiały i wyroby do kontaktu z żywnością oraz kosmetyki) 2 4.12. Nadzór nad kosmetykami oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością 4.13. Warunki sprzedaży grzybów świeżych i przetworów grzybowych 4.14. Inne istotne zagadnienia V Zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia……………………………………….46 5.1. Ocena stanu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia VI Kąpieliska……………………………………………………………………………...…48 6.1. Kąpieliska morskie 6.2. Kąpieliska śródlądowe 6.3. Stan sanitarny plaż VII Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej…………………………………….49 7.1. Domy pomocy społecznej (DPS) 7.2. Zakłady fryzjerskie, fryzjersko – kosmetyczne, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu i solaria 7.3. Baseny kąpielowe 7.4. Dworce autobusowe 7.5. Dworce stacji PKP 7.6. Przystanki komunikacji międzymiastowej i miejskiej 7.7. Parkingi 7.8. Przejścia graniczne- baza promowa i port lotniczy 7.9. Stan sanitarny środków transportu publicznego VIII Stan utrzymania czystości w miejscowościach………………………………………51 8.1.Ogólny stan sanitarno – porządkowy miejscowości 8.2.Gospodarka odpadami komunalnymi 8.2.1Gospodarka odpadami stałymi 8.2.2Gospodarka ściekowa 8.3.Ustępy publiczne IX Przebieg sezonu turystycznego i stan sanitarny bazy noclegowej………………….....53 9.1 Wypoczynek dzieci i młodzieży 9.2 Baza noclegowa X Przewóz zwłok i ekshumacje……………………………………………………..............54 10.1. Ocena zagrożenia sanitarnego, prawidłowości postępowania przy przewozie zwłok i ekshumacjach XI Szkoły i inne placówki oświatowo – wychowawcze oraz wypoczynek dzieci i młodzieży……………………………………………………………..……54 11.1.Warunki sanitarno – techniczne 11.2.Warunki zdrowotne: 11.2.1 Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych 11.2.2 Ocena tygodniowych rozkładów lekcyjnych 11.2.3 Oświetlenie i mikroklimat 11.2.4 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i wyposażenie w sprzęt sportowy 11.2.5 Profilaktyczna opieka zdrowotna i dożywianie w szkołach 11.2.6 Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi 3 11.2.7 Wypoczynek dzieci i młodzieży 11.3 Podsumowanie i wnioski XII Warunki sanitarno – higieniczne w zakładach pracy……………………………......65 12.1 Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagennymi w środowisku pracy 12.2 Ocena na narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy 12.3 Stosowanie w działalności zawodowej substancji i preparatów niebezpiecznych XIII Obiekty dopuszczone do użytkowania mające istotny wpływ na stan sanitarny powiatu………………………………………………………….….……68 XIV Realizacja promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej na terenie powiatu……………………………………………………………………….…….69 XV Działalność Oddziału Laboratoryjnego w 2008r…………………………………..….78 XVI Ocena sanitarna powietrza atmosferycznego……………………………..…………80 XVII Podsumowanie stanu bezpieczeństwa zdrowotnego powiatu………….…………..85 XVIII Spis tabel……………………………………………………………………………..89 XIX Spis rycin………………………………………………………………….….….......…90 4 I WSTĘP Terenem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej jest miasto i powiat Szczecinek liczący 5 gmin o łącznej powierzchni 1765 km. kw. zamieszkiwany przez 77132 mieszkańców. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny sprawowany jest wielopłaszczyznowo poprzez komórki organizacyjne Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinku: Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku, Higieny Komunalnej, Higieny Pracy, Higieny Dzieci i Młodzieży, Epidemiologii, Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia, Nadzoru Zapobiegawczego. W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego podległego terenu Państwowa Inspekcja Sanitarna w 2008r. przeprowadziła łącznie 2360 kontroli i wizytacji. W celu wyegzekwowania nałożonych podczas kontroli obowiązków wydano 293 decyzje administracyjne. Nałożono 26 mandatów karnych na łączną kwotę 4900 zł. Rozpatrzono 73 wnioski i skargi od mieszkańców miasta Szczecinek i mieszkańców terenu Powiatu Szczecinek. Najczęściej zgłaszana problematyka skarg i wniosków to: Ø niewłaściwy stan sanitarno- techniczny lokali mieszkalnych; Ø występowanie insektów i gryzoni; Ø zagrzybienie pomieszczeń mieszkalnych; Ø nieprawidłowa jakość zdrowotna środków spożywczych; Ø nieprzestrzeganie warunków higieniczno-sanitarnych w placówkach obrotu żywnością; Ø nieprzestrzeganie warunków higienicznych i wymagań w zakresie przestrzegania higieny w zakładach żywienia zbiorowego; Ø niewłaściwa jakość wody; Ø nadmierny hałas komunalny; Ø nieprawidłowości dot. lokalizacji śmietników, odpływu ścieków; W laboratoriach Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinku w 2008r. wykonano 37 052 badania i oznaczenia fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne. W pionie Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku w 2008r. realizowano zaplanowane zadania i zamierzenia w kierunku nadzoru nad prawidłowymi warunkami produkcji i obrotu żywnością we wszystkich zakładach produkcyjnych i żywienia zbiorowego oraz nad prawidłowymi warunkami wprowadzania do obrotu handlowego żywności. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego realizowano plan poboru próbek w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Kontrolowano zasady wprowadzania do obrotu handlowego materiałów do kontaktu z żywnością, prowadzono nadzór nad kosmetykami ze szczególnym zwróceniem uwagi na zgodność znakowania kosmetyków z obowiązującymi przepisami prawa. Kontynuowano nadzór nad realizacją systemu kontroli wewnętrznej w nadzorowanych zakładach, oceniano stopień wdrożenia Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP),Dobrej Praktyki Produkcyjnej(GMP), Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli HACCP.W ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt – RASFF, identyfikowano i szacowano zagrożenia ze strony żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. W pionie Higieny Komunalnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzono stały monitoring kontrolny wody przeznaczonej do spożycia. Nadzorem objęte zostały ujęcia 5 wodne i zasilana przez nie sieć. Pod stałym nadzorem są baseny kąpielowe a w sezonie letnim kąpieliska funkcjonujące na podległym terenie. Wody jeziora Trzesiecko dodatkowo badane są na zawartość toksyn sinicowych. W pionie Higieny Pracy kontynuowano nadzór nad zakładami pracy i przeprowadzano kontrole pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących wymagań higienicznych i zdrowotnych w zakładach pracy oraz warunków środowiska pracy. W pionie Higieny Dzieci i Młodzieży nadzorem objęto placówki oświatowo-wychowawcze oraz placówki wypoczynku letniego i zimowego. Realizowano zaplanowane zadania i zamierzenia w celu egzekwowania właściwych warunków podczas pobytu dzieci i młodzieży w placówkach, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W pionie Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia kontynuowano programy zdrowotne z lat poprzednich jak i nowo wprowadzane zmierzające do podniesienia kultury zdrowotnej społeczeństwa. W pionie Epidemiologii podejmowano czynności zmierzające do powstrzymania procesu epidemicznego w zakresie chorób zakaźnych i pasożytniczych występujących na podległym terenie poprzez przeprowadzanie wnikliwych dochodzeń epidemiologicznych, unieszkodliwianie źródła zakażenia, przecięcie dróg szerzenia się chorób oraz wzmocnienie odporności osób wrażliwych na zakażenie. Ponadto kontynuowano nadzór nad placówkami lecznictwa otwartego i zamkniętego egzekwując m. in. realizację programów dostosowawczych zakładów do wymogów obowiązującego rozporządzenia. II. OCENA ZDROWOTNA LUDNOŚCI POWIATU NA PODSTAWIE WYSTĘPUJĄCYCH NA NADZOROWANYM TERENIE JEDNOSTEK CHOROBOWYCH Choroby zakaźne, pomimo ogromnego postępu medycyny, wprowadzenia masowych szczepień ochronnych, stosowania środków dezynfekcyjnych, wdrażania procedur przeciwepidemicznych w placówkach służy zdrowia, stanowią nadal problem medyczny, społeczny i epidemiologiczny. Choroby zakaźne są ciągle istotnym problemem zdrowia publicznego stąd zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych i pasożytniczych jest jednym z naczelnych zadań postawionych przed służbą zdrowia. Rejestrację zgłaszanych przypadków zachorowań prowadzono zgodnie z definicjami chorób przyjętymi w Unii Europejskiej. W roku sprawozdawczym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinku zgłoszono 568 zachorowań na choroby zakaźne i pasożytnicze z czego hospitalizowano 265 przypadków. Wzorem lat wcześniejszych opracowanie przedstawia zasadnicze dane dotyczące kształtowania się sytuacji epidemiologicznej określonych chorób zakaźnych na terenie Powiatu Szczecinek roku 2008 w odniesieniu do lat poprzednich. 6 W ujęciu tabelarycznym przedstawiono liczbę zachorowań i zapadalność na choroby zakaźne na terenie powiatu w latach 2007-2008. Tabela Nr 1 Liczba zachorowań i zapadalność na choroby zakaźne zarejestrowane na terenie powiatu szczecineckiego w latach 2007-2008 2007 LP JEDNOSTKA CHOROBOWA 1 2 3 4 5 6 Salmonellozy-zatrucia pokarmowe Salmonellozy- zakażenia pozajelitowe Czerwonka bakteryjna (szigeloza) Inne bakteryjne zakażenia jelitowe Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe Lamblioza Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe w tym: nieżyt wywołany przez rotawirusy Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 Bruceloza Różyca Leptospirozy Tężec Listerioza Krztusiec Płonica(szkarlatyna) Inwazyjna choroba meningokoka Posocznica Promienica Róża Legionella Zgorzel gazowa Borelioza z Lyme Ostre porażenie wiotkie u dzieci od 0-14 lat Encefalopatie gąbczaste Styczność i narażenie na wściekliznę (potrzeby szczepień) Twardziel Wirusowe zapalenie mózgu Wirusowe zapalenie opon mózgowych Ospa wietrzna Odra Różyczka Wirusowe zapalenie wątroby Cytomegalia Świnka Mononukleoza zakaźna Grzybice Zimnica (malaria) Toksoplazmoza Pneumocytoza Bąblowica Tasiemczyca wywołana przez Taenia Saginata Inne tasiemczyce 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 Liczba zachorowań 10 1 11 2008 12,0 1,0 14,0 Liczba zachorowań 5 1 3 38 34 44,0 151 195,0 3 3,0 51 66,0 3 1 3 8 3,0 1,0 3,0 10,0 29 19 1 3 16 37,0 24,0 1,0 3,0 20,0 - - - - - - - - 9 11,0 23 29,0 1 318 2 8 6 9 1 - 1,0 412,0 2,0 10,0 7,0 11,0 1,0 - 1 174 40 9 10 14 1 - 1,0 225,0 51,0 11,0 12,0 18,0 1,0 - - - - - - - - - Zapadalność Zapadalność 6,0 3,0 49,0 7 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 Włośnica Glistnica Owsica Inne inwazje nicieniami przewodu pokarmowego Toksokaroza Wszawica Świerzb Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i /lub mózgu Zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone Zapalenie mózgu inne i nieokreślone Zapalenie płuc o etologii zakaźnej Zatrucie naturalnie toksycznymi substancjami spożytymi jako pokarmowe Inne zatrucia Nowowykryte zakażenia HCV Wirusowe zapalenia wątroby - - - - - - - - 1 12 1,0 15,0 1 1 9 1,0 1,0 11,0 2 2,0 1 1,0 - - - - - - - - - - 1 1,0 11 7 8 14,0 9,0 10,0 5 5 13 6,0 6,0 16,0 Wirusowe zapalenia wątroby Wirusowe zapalenia wątroby to jeden z wiodących problemów epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych oraz zdrowia publicznego. Dzięki szeroko zakrojonej działalności oświatowo-profilaktycznej, systematycznemu podnoszeniu poziomu higieny w placówkach służby zdrowia oraz popularyzacji szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B od kilku lat notuje się pojedyncze przypadki zachorowań na WZW typ B co daje nam zapadalność niższą od średniej krajowej. Aktualnie spośród wirusów pierwotnie hepatotropowych wirus zapalenia wątroby typu C stanowi największy problem epidemiologiczny. Składa się na to szereg elementów, z których na pierwszym miejscu należy wymienić przebieg kliniczny i skrytość procesu chorobowego w porównaniu z innymi wirusowymi zapaleniami wątroby. Rzadkie ujawnianie się ostrej fazy zakażenia HCV powoduje trudności w rozpoznaniu choroby, związku z czym często wirusowe zapalenie wątroby typu C rozpoznawane jest w okresie zmian przewlekłych, które w konsekwencji mogą prowadzić do marskości i raka pierwotnego wątroby. Do zakażenia wirusem typu C dochodzi poprzez naruszenie ciągłości tkanek zarówno w celach medycznych jak i niemedycznych. W roku 2008 na terenie Powiatu Szczecinek zgłoszono 10 przypadków zakażeń HCV w tym 5 przypadków przewlekłego WZW typ C (zapadalność w Powiecie Szczecinek 6,5/100tys.ludności a średnia krajowa 7,9 /100tys.ludności).Utrzymujący się stosunkowo wysoki poziom rejestrowanych zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby C może być konsekwencją poprawy diagnostyki serologicznej zakażenia oraz konsekwencją wyegzekwowania obowiązku zgłaszania zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby. Brak szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C uniemożliwia podniesienie odporności populacji. Wirusowe zapalenie wątroby typu A w przeciwieństwie do pozostałych typów wirusowych zapaleń wątroby nie stanowi tak poważnego problemu medycznego i epidemiologicznego. Zakażenie szerzy się drogą pokarmową i zaliczane jest do tzw. chorób „brudnych rąk”. Od 2001 r. na podległym terenie nie rejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A co należy wiązać z poprawą warunków sanitarno-higienicznych. 8 W roku 2008 nowowykryte nosicielstwo wirusa HCV i HBV zarejestrowano u 13 osób i aktualnie w rejestrach tut. Stacji figuruje 504 nosicieli hepatotropowych wirusów wątroby w tym : Ø 427 - nosicieli HBV Ø 75 - nosicieli HCV Ø 2 - nosicieli HCV i HBV Tabela nr 2 Zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A, B, C w latach 1997 do 2008r. ROK 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 ogółem 121 52 17 7 5 6 2 4 7 3 8 13 WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY typ A typ B typ C 108 10 2 39 11 2 8 9 0 2 1 1 0 1 1 0 3 3 0 2 0 0 1 3 0 5 2 0 0 3 0 3 5 0 10 3 nieokreślone 1 0 0 3 3 0 0 0 0 0 0 0 Tabela nr 3 Odsetek zaszczepionych p/WZW typu B w populacji powiatu w latach 2002 – 2008 Rok Dzieci do lat 14 Dzieci zaszczepione % Mieszkańcy powiatu Mieszkańcy zaszczepieni % 2002 16243 9417 58,0 81467 15700 19,3 2003 15536 11287 72,7 77560 17214 22,2 2004 14156 10589 75,6 77381 19378 25,3 2005 14074 11227 79,8 77331 20454 26,4 2006 13347 11832 88,6 77232 20925 27.0 2007 12714 11897 94,5 77276 20496 26,5 2008 12384 11933 96,4 77132 20324 26,6 9 77132 77276 80000 77232 77331 Wykres 1 Odsetek zaszczepionych p/WZW typu B w populacji powiatu w latach 2005 – 2008 70000 60000 50000 40000 20324 20925 20496 11933 11832 11897 11227 12714 12384 14074 20000 13347 20454 30000 26,6 26,5 26,4 27 96,4 94,5 88,6 79,8 10000 0 Dzieci do lat 14 Dzieci zaszczepione % 2005 Mieszkańcy powiatu 2006 2007 Mieszkańcy zaszczepieni % 2008 Tabela nr 4 Odsetek zaszczepionych przeciwko WZW A w populacji powiatu w latach 2002 – 2008 ROK MIESZKAŃCY POWIATU 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 81467 77560 77381 77331 77232 77276 77132 MIESZKAŃCY ZASZCZEPIENI P/WZW A 21 14 25 20 30 300 54 % 0,02 0,02 0,03 0,03 0,04 0,4 0,07 Zatrucia i zakażenia pokarmowe Zatrucia i zakażenia pokarmowe to ostre zachorowania o objawach żołądkowojelitowych, których przyczyną było spożycie żywności lub wody zakażonej patogennymi 10 mikroorganizmami (bakteriami, wirusami, pasożytami), ich toksynami, lub toksycznymi dla człowieka substancjami chemicznymi. Obraz kliniczny zachorowania zależy od rodzaju i zjadliwości patogenu. Początek choroby jest nagły a charakterystyczne objawy to głównie biegunka, bóle brzucha, nudności, wymioty, bóle i zawroty głowy, osłabienie i odwodnienie organizmu. Zachorowania i zatrucia pokarmowe , jako choroba mają przebieg lekki, czasem średnio-ciężki, stosunkowo bardzo rzadko śmiertelny. Mogą być jednak groźne dla niemowląt i małych dzieci, kobiet w ciąży, osób w podeszłym wieku lub przewlekle chorych. Najczęstszą przyczyną zatruć pokarmowych są bakterie z grupy Salmonella, gronkowce złociste wytwarzające enterotoksyny, pałeczki Shigella, E.coli. W roku 2008 ogólna liczba przypadków zatruć i zakażeń pokarmowych na podległym terenie wynosiła 160 dla porównania w 2007r. zarejestrowano 48. Z powodu zatruć i zakażeń pokarmowych w 2008r. hospitalizowano 165 osób. Największą grupę zachorowań w 2008r. stanowiły nieżyty jelitowe wywołane przez rotawirusy -151 przypadków, następnie salmonellozy wywołane pałeczkami Salmonella a wśród nich dominowały pałeczki z grupy Salmonella enteritidis. W 2008 r. nie rejestrowano czerwonki bakteryjnej tj. zakażeń wywołanych pałeczkami Shigella oraz duru brzusznego wywołanego pałeczkami duru typhi i paratyphi. W rejestrach tut. Stacji nadal figuruje 2 nosicieli duru brzusznego. Są to osoby w wieku powyżej 60-tego roku życia i w rejestrach figurują od 1962 r. Należy przyjąć, że zarejestrowana liczba zatruć i zakażeń pokarmowych jest tylko wierzchołkiem „góry lodowej”, ponieważ większość chorych leczy się samodzielnie w domu, tylko część chorych zgłasza się do lekarza pierwszego kontaktu, a ten tylko sporadycznie kieruje na badania bakteriologiczne. Od trzech lat w Polsce zgodnie z Dyrektywą Unijną za ognisko zbiorowego zatrucia i zakażenia pokarmowego uważa się zachorowanie 2 (a nie jak wcześniej 4 ) i więcej osób po spożyciu tej samej żywności, w tym samym czasie w określonym środowisku. W 2008r. na podległym terenie nie rejestrowano zbiorowych zatruć pokarmowych. Choroby wieku dziecięcego Odra Odra jest to ostra, zakaźna i bardzo zaraźliwa choroba wirusowa, objawiająca się typową grudkowo-plamistą wysypką, gorączką i co najmniej jednym z następujących objawów: kaszel, nieżyt nosa, zapalenie spojówek. Szerzy się drogą kropelkową. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Wrażliwe na odrę są wszystkie osoby, u których wygasła odporność bierna uzyskana od matki, a które nie nabyły odporności po przechorowaniu odry lub po szczepieniu. Często występują powikłania pod postacią zapalenia płuc, zapalenia ucha środkowego. Do ciężkich powikłań zalicza się powikłania neurologiczne np. zapalenie mózgu. Najskuteczniejszą formą profilaktyki odry są szczepienia ochronne. W Polsce masowe szczepienia przeciwko odrze wprowadzono do Programu Szczepień Ochronnych w 1975 roku. Dzięki temu uzyskano na przestrzeni lat wysoki odsetek osób uodpornionych na tę chorobę. Bardzo duża skuteczność szczepionki, wielkie szkody zdrowotne i społeczne powodowane przez odrę zdecydowały o podjęciu przez Światową Organizację Zdrowia planu eradykacji odry na świecie. Na podstawie analizy sytuacji epidemiologicznej dla Regionu Europejskiego 11 jako termin eliminacji odry rodzimej WHO przyjęła rok 2010. Dla osiągnięcia tego celu zgodnie z zaleceniami WHO zintensyfikowano szczepienia dzieci a w przypadku zgłoszenia zachorowania odry prowadzone są potwierdzenia laboratoryjne. W roku 2008 podobnie jak i w ostatnich pięciu latach na podległym terenie nie rejestrowano przypadku odry. Różyczka Różyczka jest wysypkową chorobą zakaźną wieku dziecięcego z reguły o łagodnym przebiegu. Niebezpieczny jest natomiast zespół różyczki wrodzonej, który może wystąpić w wyniku zakażenia wirusem różyczki kobiety nieuodpornionej, będącej w początkowym okresie ciąży. Wirus różyczki posiada właściwości teratogenne, przechodząc przez łożysko może spowodować liczne uszkodzenia płodu. Głównym celem zwalczania różyczki jest zatem zapobieganie różyczce wrodzonej. W Polsce w celu eliminacji różyczki wrodzonej wprowadzono w 1989 roku szczepienie dziewcząt w wieku 13 lat a w 2006r. szczepienie całej populacji w 2 i 10 - tym roku życia. W 2008r. na podległym terenie w porównaniu do roku poprzedniego, zanotowano wzrost zachorowań na różyczkę i tak w 2007 r. zarejestrowano 2 przypadki a w 2008 r. zarejestrowano 40 przypadków. Nie notowano różyczki wrodzonej. Świnka Świnka jest ostrą wirusową chorobą zakaźną, głównie wieku dziecięcego, która przebiega z gorączką , bolesnym obrzękiem ślinianek przyusznych i nierzadko z objawami ze strony innych narządów gruczołowych, oraz ośrodkowego układu nerwowego. Źródłem zakażenia jest człowiek, a zakażenie następuje drogą kropelkową. Wrażliwość na zakażenie jest powszechna. Świnka może być źródłem niebezpiecznych powikłań takich jak: świnkowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, zapalenie innych narządów gruczołowych zwłaszcza jąder czy trzustki. Trwałym następstwem poświnkowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych może być uszkodzenie nerwu słuchowego i trwała głuchota. Rok 2008 podobnie jak i rok 2007 był rokiem bardzo niskiej zapadalności na świnkę- w 2007 zarejestrowano 6 przypadków co dało zapadalność 7,7 (dla porównania w roku tzw. epidemii wyrównawczej który na podległym terenie przypadł na 2004r. zarejestrowano 557 przypadków co dało zapadalność 720,1) a w 2008 r. zarejestrowano 10 przyp. co daje zapadalność 12.0 . Tak znaczna poprawa w zakresie wskaźników zapadalności nastąpiła również poprzez zaszczepienie osób wrażliwych w związku z wprowadzeniem do obowiązkowego kalendarza szczepień ochronnych szczepienia skojarzonego przeciwko odrze, śwince i różyczce. Krztusiec Krztusiec jest ostrą, bakteryjną chorobą zakaźną dróg oddechowych, głównie wieku dziecięcego. Typową cechą jest napadowy kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny. Źródłem zakażenia jest człowiek chory, a zakażenie następuje drogą powietrzno-kropelkową. Wrażliwość na zakażenie osób nieuodpornionych jest powszechna. Najskuteczniejszą formą profilaktyki krztuśca było wprowadzenie masowych szczepień ochronnych. Wpłynęło to w zasadniczy sposób na spadek zachorowalności wśród dzieci. Na podległym terenie od 2003r. do 2007 włącznie nie rejestrowano zachorowań natomiast w 2008r. wystąpiło ognisko zachorowań. Zachorowania dotyczyły dzieci w wieku szkoły podstawowej ( dzieci te objęte 12 były obowiązującym cyklem szczepień w którym nie obowiązywało szczepienie przypominające) i w pierwszej kolejności dotyczyły dzieci ze Szkoły Podstawowej Nr 1 w Szczecinku a następnie dzieci z kontaktu bezpośredniego lub pośredniego. Łącznie zachorowało 29 osób. Hospitalizowano 10 dzieci. Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest wirusową, wysoce zakaźną chorobą wieku dziecięcego, przebiegającą z gorączką i wysypką pęcherzykowata na skórze i błonach śluzowych. Źródłem zakażenia jest chory człowiek a zakażenie szerzy się zarówno drogą kontaktów bezpośrednich jak i pośrednich, poprzez przedmioty świeżo zanieczyszczone zawartością pęcherzyków chorej osoby jak też drogą kropelkową. Na terenie Powiatu Szczecinek wskaźniki zapadalności na ospę wietrzną od wielu lat utrzymują się podobnie jak w całym kraju na wysokim poziomie (średnia krajowa 400/100tys.ludności). W 2008r. zachorowało 174 osoby co dało zapadalność 225.0 a w 2007r. na podległym terenie zarejestrowano 318 zachorowań co daje zapadalność 411/100tys ludności. Zwiększenie odporności populacji jest możliwe dzięki szczepionce przeciwko ospie wietrznej dostępnej na rynku krajowym. Szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest szczepieniem nieobowiązkowym i może się odbywać tylko na koszt rodziców dziecka. W roku 2008 ze względu na wysoką cenę szczepionki wykonano tylko 15 takich szczepień. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest neuroinfekcją spowodowaną przekroczeniem bariery krew- płyn mózgowo-rdzeniowy przez różne czynniki infekcyjne np. bakterie, wirusy, grzyby, itp. Typowymi objawami klinicznymi jest zespół objawów oponowych z bólami głowy, wymiotami, gorączką, nierzadko utratą przytomności, a w przypadku zajęcia mózgu z towarzyszącymi objawami neurologicznymi. Ze względu na zwykle ciężki przebieg kliniczny choroby, długotrwałe i kosztowne leczenie, częste następstwa neurologiczne nierzadko prowadzące do trwałego inwalidztwa, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych stanowią nadal istotny problem kliniczny i społeczny. W 2008r. zarejestrowano 2 przypadki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych z tego 1 stanowił bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Bakteryjne zapalenia opon mózgowo –rdzeniowych charakteryzują się ciężkim przebiegiem klinicznym, typowymi zmianami w płynie mózgowo-rdzeniowym oraz dodatnimi odczynami globulinowymi. W badaniach posiewu płynu mózgowo-rdzeniowego nie wyizolowano czynnika etiologicznego. Zachorowanie to dotyczyło 7 miesięcznego dziecka i zakończyło się zgonem. W 2008r. zarejestrowano 1 zachorowanie na wirusowe zapalenie opon mózgowordzeniowych. Rozpoznanie postawiono na podstawie przebiegu klinicznego choroby oraz badań laboratoryjnych, w tym na podstawie ogólnego badania płynu mózgowo-rdzeniowego bez weryfikacji wirusologicznej. Posocznica Posocznica, czyli sepsa jest to ogólnoustrojowa reakcja organizmu na zakażenie. Najczęstszą przyczyną posocznicy są bakterie lub ich toksyny, a także wirusy, grzyby, riketsje, pasożyty. Posocznica zwykle rozwija się nagle, charakteryzuje się wzrostem temperatury ciała z dreszczami, tachykardią, przyspieszonym oddechem, spadkiem ciśnienia 13 tętniczego krwi i często niepokojem psychicznym lub nawet wyraźną zmianą stanu psychicznego. Posocznica może przejść w fazę wstrząsu septycznego. Zespoły te występują coraz częściej i stanowią główną przyczynę zgonów na oddziałach intensywnej terapii. Rokowanie w przypadku sepsy jest zawsze poważne, uzależnione od wielu czynników zarówno ze strony chorego - jego wieku, stanu immunologicznego i istniejących chorób. Pomimo znacznego postępu wiedzy medycyny posocznica jest jednym z najciężej przebiegających i najtrudniejszych do leczenia zakażeń. Śmiertelność waha się od 20% w posocznicy do 90% w przypadku wstrząsu septycznego. W 2008r. podobnie jak i w roku poprzednim zgłoszono 1 przypadek sepsy o etiologii nieokreślonej. Zachorowanie dotyczyło 45 letniego mężczyzny. Zachorowanie zakończyło się wyzdrowieniem. Grypa Grypa jest ostrą, bardzo zakaźną chorobą wirusową, mającą szczególne powinowactwo do układu oddechowego. Źródłem zakażenia jest człowiek. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową. Zachorowania mogą występować w formie cyklicznych epidemii i pandemii. Choroba przebiega z wysoką gorączką, dreszczami, bólami głowy, mięśni i stawów., uczuciem rozbicia i osłabienia, nieżytem nosa, suchym napadowym kaszlem. Grypa może powodować ciężkie powikłania. Do najczęstszych powikłań należą powikłania ze strony układu oddechowego (zapalenia płuc i oskrzeli, zapalenie zatok i ucha środkowego). Grypa może być przyczyną zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia mózgu i opon mózgowordzeniowych, zaostrzenia chorób przewlekłych, a nawet zgonu. Istnieje ponad 200 różnych typów wirusów oddechowych wywołujących objawy grypopodobne, ale nie wywołujących powikłań takich jakie wywołuje wirus grypy. Większość przypadków grypy diagnozowana jest tylko na podstawie objawów klinicznych, co powoduje ich stosunkowo niską wiarygodność etiologiczną. Niezbędna jest diagnostyka wirusologiczna dla potwierdzenia rozpoznania. Taką możliwość stwarza krajowy system SENTINEL. Nadzór SENTINEL jest zintegrowanym systemem nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą. Prowadzony jest przez lekarzy pierwszego kontaktu, którzy zbierają dane o klinicznych zachorowaniach na grypę, oraz zobowiązani są do pobrania materiałów do badań wirusologicznych od pacjentów z objawami grypy. Taki zintegrowany i reprezentatywny dla całego kraju nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny jest niezbędny dla systemu wczesnego ostrzegania w sytuacji epidemii oraz spodziewanej pandemii grypy. Wprowadzenie systemu SENTINEL ma za zadanie zlikwidowanie błędów w rejestracji zachorowań na grypę. Z uwagi na bardzo dużą odległość do laboratorium wirusologicznego (WSSE Szczecin) i warunek niezwłocznego dostarczania materiału do badania oraz dobrowolność udziału lekarzy rodzinnych na terenie Powiatu Szczecinek w 2008r. żaden lekarz nie zadeklarował współpracy w ramach systemu SENTINEL. Nie zwalnia to jednak lekarzy ze zgłoszeń zachorowań na grypę na podstawie rozpoznania klinicznego. W roku 2008 nie zgłoszono ani jednego przypadku grypy. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki grypy obecnie są szczepienia ochronne. Ze względu na dużą zmienność antygenową wirusa grypy Światowa Organizacja Zdrowia co roku uaktualnia skład antygenowy szczepionki na każdy sezon epidemiczny. Szczepienia przeciwko grypie należą do szczepień zalecanych, nie finansowanych przez budżet Ministerstwa Zdrowia. W roku 2008 na podległym terenie zaszczepiono 2746 osób. 14 Tabela nr 5 Stan zaszczepienia przeciwko grypie na terenie Powiatu Szczecinek w latach 2003-2008r. ROK MIESZKAŃCY POWIATU 2003 2004 2005 2006 2007 2008 77560 77381 77331 77232 77276 77132 MIESZKAŃCY ZASZCZEPIENI P/GRYPIE 4753 4594 4581 4129 3207 2746 % 6,1 5,9 5,9 5.3 4,15 3,6 Borelioza Borelioza z Lyme, zwana w Polsce krętkowicą kleszczową, jest wieloukładową chorobą zakaźną, wywołaną przez krętki. Jest to zakażenie odzwierzęce, przenoszone przez kleszcze. Województwo zachodniopomorskie jest terenem endemicznym występowania kleszczy, które wykazują największą aktywność wiosną i jesienią. Najbardziej narażeni na zachorowania są pracownicy leśni, myśliwi, turyści oraz osoby zbierające runo leśne, zwłaszcza w rejonach endemicznych. W roku 2008 zarejestrowano 16 przypadków boreliozy. Tabela 6 Zestawienie zachorowań na boreliozę w latach 2003-2008r. Współczynnik zapadalności na 100 tyś mieszkańców Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tyś mieszkańców Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tyś mieszkańców Liczba zachorowań Współczynnik zapadalności na 100 tyś mieszkańców 2008 Liczba zachorowań 2007 Współczynnik zapadalności na 100 tyś mieszkańców 2006 Liczba zachorowań Borelioza 2005 Współczynnik zapadalności na 100 tyś mieszkańców ROK 2004 Liczba zachorowań 2003 8 10,3 5 6,4 2 2,5 8 10,3 8 10,3 16 20,0 Wścieklizna Wścieklizna jest ostrą chorobą zakaźną, odzwierzęcą , wywołaną wirusem znajdującym się w ślinie chorych zwierząt. U ludzi wirus atakuje układ nerwowy. Zachorowanie zawsze prowadzi do zgonu. Jedynym środkiem zapobiegawczym jest szybkie wdrożenie szczepień przeciw wściekliźnie, a w bardzo rzadkich przypadkach stosowanie surowicy odpornościowej. Decyzja o podjęciu szczepień przeciw wściekliźnie jest zawsze poprzedzona wnikliwym wywiadem epidemiologicznym, w którym należy rozważyć: rodzaj ekspozycji; gatunek zwierzęcia które pokąsało (dzikie, domowe); okoliczności towarzyszące ekspozycji. W każdym przypadku ekspozycji należy dążyć do schwytania podejrzanego o wściekliznę 15 zwierzęcia, w celu poddania go badaniu i obserwacji weterynaryjnej, które mogą wykluczyć konieczność szczepień. Od wielu lat na terenie Powiatu Szczecinek nie rejestrowano zachorowań ludzi na wściekliznę natomiast u zwierząt ostatni przypadek wścieklizny potwierdzonej laboratoryjnie rejestrowany był w 2003r. i dotyczył nietoperza. W listopadzie 2008r. na terenie nadzorowanym początkowo rozpoznano 1 przypadek wścieklizny u domowego psa. Badanie laboratoryjne wykonane w Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach wykluczyło wściekliznę u w/w psa nie mniej jednak osoby z kontaktu bezpośredniego z psem zostały objęte szczepieniem .Łącznie zaszczepiono 9 osób, z tego u 5 osób zastosowano uodpornienie czynno-bierne w warunkach szpitalnych . W roku 2008r. zarejestrowano 199 przypadków pokąsań przez zwierzęta domowe i dzikie i tyle też przeprowadzonych było wywiadów epidemiologicznych. Do szczepień zakwalifikowano 23 osoby w tym 13 osób pokąsanych przez psy i koty nieznane , 1 osoba mająca kontakt z wiewiórką oraz 9 osób mających kontakt z psem , u którego w pierwszym badaniu stwierdzono wściekliznę . Z powodu konieczności zastosowania profilaktyki czynnobiernej hospitalizowano 5 osób. Tabela nr 7 .Wykaz pokąsań przez zwierzęta domowe i dzikie w latach 2003 - 2008 na terenie Powiatu Szczecinek Rok 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Liczba pokąsań : -ogółem -w tym dzieci do lat 14 242 79 229 72 202 64 187 41 151 38 199 55 Liczba pokąsań przez poszczególne zwierzęta: psy 219 202 178 163 124 166 10 2 3 1 6 1 - 17 1 5 1 1 2 10 8 3 3 15 1 1 2 1 1 1 14 2 1 6 3 1 - 9 3 15 1 5 12 16 9 9 9 23 Ø koty Ø szczur Ø nietoperz Ø chomik Ø sarna Ø lis Ø jenot Ø jeż Ø kret Ø królik Ø koszatniczka Ø tchórzofretka Ø inne Liczba osób zakwalifikowanych do szczepień przeciw grypie 16 Ukąszenia przez żmiję W roku 2008 zarejestrowano 2 przypadki ukąszenia przez żmiję zygzakowatą dla porównania w latach poprzednich notowano po kilka takich przypadków. Zatrucia środkami chemicznymi W roku 2008 zgłoszono 5 przypadków zatruć lekami, alkoholem i środkami chemicznymi. Dla porównania w roku 2007 zarejestrowano 11 przypadków. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w roku 2008 Opracowanie wielu nowych szczepionek zwiększyło liczbę chorób zakaźnych, których zwalczanie, a także zapobieganie ich powstaniu polega na stosowaniu szczepień, zwłaszcza masowych. Szczepienia ochronne prowadzone w sposób prawidłowy stanowią najważniejszy aspekt profilaktyki w wielu chorobach zakaźnych. Antygen podany w postaci szczepionki prowadzi, podobnie jak w procesie przebycia choroby, do powstania odporności przeciwzakaźnej. Program Szczepień Ochronnych w Polsce uwzględniał szczepienia zalecane i obowiązkowe. W 2008 r. Program Szczepień Ochronnych realizowany był przez 17 świadczeniodawców w 24 gabinetach szczepień, które obejmowały swoją opieką 78550 osób z czego 18 313 stanowiły osoby do 19 roku życia . W 2008r. przeprowadzono 98 kontroli punktów szczepień. Przy przeprowadzonych kontrolach gabinetów szczepień szczególną uwagę zwracano na: Ø wykonawstwo szczepień ochronnych Ø warunki przechowywania szczepionek Ø zachowanie łańcucha chłodniczego Ø przepływ kart uodpornienia (dokumentowanie przychodzących i wychodzących kart) Ø sposób postępowania ze sprzętem jednorazowego użycia, Ø bieżący stan sanitarny W roku 2008 przeprowadzono analizę 3 zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych, które po analizie zostały potwierdzone jako niepożądane odczyny poszczepienne. 17 Tabela nr 8 Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom w roku 2008 SZCZEPIENIA PRZECIW 1 rok życia rocznik 2007 Gruźlica Pierwotne WZW typB Uzupełniające Błonica, Tężec Pierwotne Krztusiec Poliomyelitis Pierwotne Hemophilus influenzae typ Pierwotne b 6 rok życia STAN WYKONANIA 794 368 364 99,0 45,9 45,4 473 59,0 473 59,0 473 59,0 720 91,1 774 98,0 Uzupełniające 774 98,0 Błonica, Tężec Krztusiec uzupełniające 684 98,1 Poliomyelitis Uzupełniające 684 98,1 819 809 99,1 1161 1101 94,8 Odra , świnka różyczka 2 rok życia LICZBA DZIECI ODSETEK ZASZCZEPIONYCH DZIECI I MŁODZIEŻY W 2008R. Błonica, Tężec Krztusiec Poliomyelitis 802 Podstawowe uzupełniające 790 697 10 rok życia Odra , świnka różyczka 19 rok życia Błonica Tężec Przypominające Tabela nr 9 Stan zaszczepienia w roku 2008 osób narażonych na zakażenie (tężec, wścieklizna) oraz osób szczepionych szczepionkami nie finansowanymi przez Ministerstwo Zdrowia. RODZAJ SZCZEPIENIA Tężec Wścieklizna Grypa Kleszczowe zapalenie mózgu Ospa wietrzna Neisseria meningitidis Wirus brodawczaka Hemophilus influenzae typ b WZW A Rotawirusy Streptococcus pneumoniae 18 0-19 R.Ż 31 10 1622 67 7 50 22 55 81 20 I POW. 661 13 1124 51 15 5 4 32 30 RAZEM 692 23 2746 51 15 72 11 50 54 55 111 III. SZPITALE 3.1. Informacje ogólne: Na podległym terenie funkcjonuje jedna placówka lecznictwa stacjonarnego jest to Szpital SP ZOZ w Szczecinku. Tabela nr 10 Wykaz oddziałów szpitala SP ZOZ w Szczecinku Lp. Nazwa szpitala, adres Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki 38 Szczecinek ogólna liczba łóżek: 191 w tym: 1. Oddział liczba łóżek Oddział Wewnętrzny 62 Oddział Chirurgiczny 36 Oddział Noworodkowy 20 Oddział Ginekologiczny 15 Oddział Dziecięcy 10 Oddział Ortopedyczny 19 Oddział Położniczy 25 OIT 4 3.2. Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność działu lecznictwa: Sytuacja w zakresie funkcjonalności oddziałów w 2008 r. nie zmieniła się. Szpital SP ZOZ posiada zaopiniowany program dostosowawczy na zgodność z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 116 poz. 985). Szpital posiada: Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø izbę przyjęć ogólną izbę przyjęć położniczą blok operacyjny dla potrzeb chirurgii i ginekologii blok operacyjny dla potrzeb położnictwa blok porodowy centralną sterylizatornię oraz w/w oddziały 19 W szpitalu prowadzone są drobne remonty we własnym zakresie z uwzględnieniem potrzeb bieżących szpitala oraz realizowane są zadania ujęte w programie dostosowawczym na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 116 poz. 985). W 2007 r. przeprowadzono remont sali kardiologicznej, izby przyjęć, centralnej sterylizatorni , oddziału intensywnej terapii, wymieniono dźwigi liniowe na hydrauliczne, a w 2008r wykonano: • remont w oddziale położniczym połączony z wymianą drzwi do pomieszczeń oddziału, utworzeniem kolejnego jednoosobowego pokoju dla położnic z wydzielonym węzłem sanitarnym; • zamontowano w całym szpitalu we wszystkich łazienkach i WC uchwyty i poręcze dla niepełnosprawnych; • w oddziale chirurgii ogólnej dokonano wymiany stolarki okiennej; • wybudowano i urządzono zgodnie z zatwierdzonym projektem uwzględniającym wymogi sanitarno-techniczne w tym zakresie magazyn odpadów medycznych; • zakupiono i zainstalowano nowy autoklaw parowy STERIVAP BMT 669 – 2 ED; • zakupiono i zainstalowano myjkę ultradźwiękową do mycia narzędzi i sprzętu w pracowni endoskopii • w gabinetach zabiegowych zainstalowano krany bezdotykowe • zorganizowano centralny magazyn bielizny czystej otrzymywanej z pralni zewnętrznej; • zorganizowano punkt gromadzenia brudnej bielizny zbieranej z oddziałów szpitalnych na czas przed przekazaniem do pralni; Dotychczas przeprowadzone remonty i modernizacje wpłynęły na poprawę stanu technicznego szpitala, pozwoliły również na wdrożenie nowoczesnej technologii medycznej ( m.in. tomograf, endoskopia,) i w niewielkim stopniu wpłynęły na poprawę komfortu procesu leczenia. 3.3 Zaopatrzenie w wodę Szpital korzysta z wody z miejskiego wodociągu publicznego w Szczecinku. Jakość wody w tym wodociągu w ciągu całego roku pod względem mikrobiologicznym i fizykochemicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym Własne ujęcie jest nieczynne, zabezpieczone prawidłowo. Wyniki próbek wody pobranych w kierunku Legionella sp przedstawiały się następująco: na 4 próbki pobrane w dniu 17.04.2008 r. wszystkie były zakwestionowane: 120jtk (52,4 C) 480 jtk (46,0 ºC), 280 jtk (44,7 ºC), 270 jtk(46,0 ºC). Przeprowadzono dezynfekcję termiczną w efekcie czego w próbkach pobranych w dniu 7.08.2008 r. uzyskano pozytywne wyniki w 2 punktach. Natomiast w punkcie najbardziej oddalonym, na oddziale dziecięcym w łazience przy gabinecie lekarskim było 1300 jtk ( 53,0 ºC ); jednak z tego miejsca nie korzystają pacjenci. W łazience na oddziale ortopedycznym było 120 jtk (43,6 ºC). W tych 2 miejscach powtórzono badania w dniu 27.11.2008 r. Wyniki nadal nie odpowiadały wymaganiom i przedstawiały się następująco: na oddziale dziecięcym w łazience przy gabinecie lekarskim było 230 jtk ( 47,2 ºC); W łazience na oddziale ortopedycznym było 550 jtk (42,3 ºC). 3.4 Utrzymanie bieżącej czystości i porządku. Sprzątanie pomieszczeń szpitala prowadzone jest przez personel danego oddziału. Oddziały posiadają specjalistyczne wózki i sprzęt do utrzymania czystości oraz wyposażone są w sprzęt do sprzątania podzielony w zależności od stref czystości mikrobiologicznej. 20 Na wszystkich oddziałach są opracowane i stosowane procedury:, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z brudną bielizną oraz postępowania z odpadami medycznymi. W szpitalu zachowany jest reżim sanitarny. 3.5 Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne W szpitalu procesy dezynfekcji prowadzone były zgodnie z wewnętrzną procedurą procesu dezynfekcji przy użyciu środków dezynfekcyjnych o szerokim spektrum działania. Preparaty stosowane do dezynfekcji posiadały wpis do rejestru prowadzonego przez urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów medycznych i Produktów Biobójczych oraz znak CE. Roztwory środków dezynfekcyjnych sporządzane były na bieżąco na stanowiskach roboczych w oddziałach przez przeszkolony personel medyczny z zachowaniem obowiązujących w szpitalu procedur. Stanowiska pracy posiadały instrukcje sporządzania roboczych roztworów środków dezynfekcyjnych, informacje dot. zasad prowadzenia dezynfekcji narzędzi, sprzętu, pomieszczeń, powierzchni roboczych, rąk. Zapasy stężonych preparatów dezynfekcyjnych przechowywane były w wydzielonych i zamykanych szafkach w magazynkach oddziałowych lub gabinetach zabiegowych w poszczególnych oddziałach. Narzędzia wielorazowego użytku dezynfekowane były w pełnym zanurzeniu, bezpośrednio po użyciu w oddziałach , w specjalnych krytych i oznakowanych pojemnikach. Pojemniki na roztwory dezynfekcyjne oznakowane były zgodnie z wymogami: nazwa środka, stężenie, data i godzina sporządzenia , podpis osoby sporządzającej. Mycie i dezynfekcja szafek przyłóżkowych, łóżek szpitalnych odbywa się na salach chorych. Szpital nie posiada centralnej stacji przygotowywania łóżek z komorą dezynfekcyjną. Mycie i dezynfekcja kaczek, basenów przeprowadzano w wydzielonych miejscach w oddziałach w tzw. brudownikach lub pomieszczeniach gospodarczych , poprzez pełne zanurzenie. Po myciu i dezynfekcji kaczki i baseny przechowywano na wydzielonych regałach- stelażach w pomieszczeniach WC dla pacjentów, w brudownikach , w pomieszczeniach gospodarczych. Dwa oddziały posiadały myjnie automatyczne, które uległy awarii stąd mycie i dezynfekcja również i w tych oddziałach prowadzone była wg wcześniejszych zasad. We wszystkich oddziałach, w gabinetach zabiegowych , gabinetach lekarskich , dyżurkach pielęgniarskich , stanowiska do mycia rąk wyposażone były w umywalki z bieżącą cieplą i zimną wodą, dozowniki z mydłem w płynie, dozowniki ze środkiem antyseptycznym do rąk, zasobniki z ręcznikami jednorazowego użytku, pojemniki na zużyte ręczniki. Gabinety zabiegowe w 2008r. zostały wyposażone w armaturę czerpalną uruchamiana bez kontaktu z dłonią. Przy stanowiskach mycia rąk w widocznych miejscach znajdowały się opracowane instrukcje higienicznego mycia rąk. Stanowiska dla personelu bloków operacyjnych, wyposażone były w armaturę czerpalną uruchamianą bez kontaktu z dłonią , dozownik z mydłem płynnym, dozownik ze środkiem antyseptycznym do rąk, sterylne ręczniki, pojemniki na zużyte ręczniki oraz instrukcje chirurgicznego mycia rąk. Przy Szpitalu funkcjonuje Pracownia Badań Endoskopowych oddana do użytku w roku 2007 . Pracownia ta przygotowana została zgodnie z zatwierdzonym projektem. Zlokalizowana jest zlokalizowana w łączniku pomiędzy szpitalem a przychodnią przyszpitalną. 21 W skład obecnej pracowni endoskopowej wchodzi: gabinet badań, pomieszczenie do mycia i dezynfekcji endoskopów, pokój personelu, pokój z jednym stanowiskiem wybudzającym, kabina higieniczna pacjentów, magazyn. Aktualnie na stanie pracowni endoskopowej są; 2 endoskopy 1 kolonoskop 1 duodenoskop Pracownia posiada odpowiednią wentylację. W 2008r. zakupiono i zainstalowano myjkę ultradźwiękową do mycia narzędzi i sprzętu w pracowni endoskopii . Pacjenci przyjmowani byli do badań na określoną godzinę , z rozdziałem czasowym między badaniami a dokonaniem dezynfekcji sprzętu. Sprzęt medyczny w pracowniach endoskopowych dezynfekowany był środkami dezynfekcyjnymi posiadającymi karty charakterystyki środka i preparatów niebezpiecznych. Szpital nie posiada komory dezynfekcyjnej dlatego też wg procedur szpitalnych , poduszki , koce poddawane są dezynfekcji w procesie pralniczym z zastosowaniem środków piorąco-dezynfekujących a materace pokryte są pokrowcami nadającymi się do dezynfekcji. Zaopatrzenie w środki czystościowe oraz w środki dezynfekcyjne dla potrzeb szpitala było wystarczające. Tabela nr 11 Środki dezynfekcyjne LP. ŚRODKI DEZYNFEKCYJNE STOSOWANE W SZPITALU ZASTOSOWANIE ŚRODKA DEZYNFEKCYJNEGO do dezynfekcji powierzchni zanieczyszczonych substancjami organicznymi oraz do basenów i kaczek 1. Medicarina 1,8 % 2. Virkon 2% do dezynfekcji powierzchni łóżek i materacy łóżkowych pokrytych dermą 3. Sekusept Pulwer do dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użycia 4. Skinsept Pur do dezynfekcji powierzchni skóry przed iniekcjami 5. Spitaderm 6. Incidur Spray do dezynfekcji powierzchni roboczych (blaty, stoliki zabiegowe) 7. Domestos do dezynfekcji sanitariatów dla pacjentów i personelu 22 do dezynfekcji rąk 3.6 Sterylizacja. Centralna Sterylizatornia usytuowana jest na najniższej kondygnacji budynku głównego szpitala, ma zachowany rozdział części „czystej” i „brudnej”. Strefa „czysta” oddzielona jest od sterylnej za pomocą przelotowego sterylizatora. Pomiędzy strefami urządzone są śluzy umywalkowo -fartuchowe. Pomieszczenia Centralnej Sterylizatorni są po remoncie. Transport sprzętu i materiałów do sterylizacji i po sterylizacji prowadzony jest windą transportową zgodnie z opracowaną procedurą transportową z zachowaniem rozdziału czasowego dla transportu materiału „brudnego” i „czystego”. Kontrola wewnętrzna procesów sterylizacji prowadzona jest: - wskaźnikami biologicznymi prowadzona jest co tydzień, - wskaźnikami chemicznymi – każdorazowo - wskaźnikami fizycznymi - rejestracja podstawowych parametrów fizycznych w postaci wydruków prowadzona na bieżąco. Prowadzona jest archiwizacja wyników kontroli. Ponadto pracownicy PSSE kontrolują procesy sterylizacji raz na kwartał wskaźnikami biologicznymi. W roku 2008 przebadano 11 cykli sterylizacji, żadnego nie kwestionowano. W ramach każdej kontroli szpitala sprawdzano sposób przygotowywania materiałów do sterylizacji oraz systematyczność bakteriologicznej kontroli procesów sterylizacji. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Na potrzeby oddziałów szpitalnych pracuje: Ø autoklaw SI 000 MATACHANA Nr 38668, rok produkcji 2001 Ø autoklaw STERIVAP BMT 669 – 2 ED , rok produkcji 2008 Ø sterylizator gazowy typu STER-WACT 487/AGP z 1998 roku. o dużych mocach przerobowych 3.7 Postępowanie z bielizną szpitalną Bielizna szpitalna prana jest w firmie zewnętrznej „Pralnia Pomorska” Spółka z o.o. ul. Lutników 22, 76-032 Mielno. Wykonujący usługę zapewnia: pranie, prasowanie, maglowanie, dezynfekcję i transport bielizny. Odbiór brudnej oraz dostawa czystej bielizny odbywa się codziennie specjalistycznym środkiem transportu. Postępowanie z bielizną na oddziałach szpitalnych jest prawidłowe. Bielizna pościelowa z poszczególnych oddziałów a także bielizna pacjentów wkładana jest do worków i tymczasowo przetrzymywana w pomieszczeniu po byłej pralni szpitalnej zlokalizowanej poza obiektem szpitala. Brudna bielizna z poszczególnych oddziałów tzw. „brudnymi wózkami” transportowana jest windą do w/w pomieszczenia. Bielizna czysta wraca z pralni oznakowana w opakowaniach ochronnych do magazynu bielizny czystej znajdującym się w podpiwniczeniu budynku szpitala; pomieszczenie to zostało . przystosowane do tego celu w 2008 r. Bielizna transportowana jest na oddziały szpitalne wydzielonymi wózkami i windą wewnątrzszpitalną. Wózki transportowe po każdym użyciu są myte i dezynfekowane Zarówno wózki „czyste” jaki i „brudne” po myciu i dezynfekcji przetrzymywane są po dezynfekcji na korytarzach w poszczególnych oddziałach. 23 Gospodarka odpadami stałymi Szpital ma uregulowaną gospodarkę odpadami. W zakładzie funkcjonuje system zarządzania jakością ISO 9001:2001 w ramach, którego opracowano i wydano do stosowania Księgę Instrukcji Szczegółowych „Postępowanie z odpadami KIS 14 oraz instrukcje stanowiskowe w poszczególnych miejscach wytwarzania odpadów. W/w dokumenty wprowadzono do stosowania zarządzeniem Dyrektora SPZOZ nr 18/2007 z dnia 3 września 2007 r. Odpady komunalne zbierane są na salach w poszczególnych oddziałach do kubłów pedałowych wyłożonych workami foliowymi. Po napełnieniu nie rzadziej niż raz na dobę zbierane są wraz z workami do dużego worka transportowego jednorazowego użytku w kolorze czarnym i wynoszone do pojemników wózkowych zlokalizowanych w dwóch punktach na zapleczu budynku szpitala. Odpady z pojemników wózkowych wywożone są na wysypisko śmieci przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Szczecinku. Postępowanie z odpadami powstającymi w szpitalu jest zgodne z posiadanymi procedurami i instrukcjami. Nieprawidłowości w gospodarce w/w odpadami nie stwierdzono. Do selektywnej zbiórki szkła i PET-ów służą specjalne pojemniki ustawione na zapleczu posesji szpitala. 3.9. Bloki żywienia w szpitalach. 3.9.1. Stan techniczny i sanitarny 3.9.1.1. Kuchnia centralna W roku 2008 w Szpitalu ZOZ w Szczecinku ul. Kościuszki 38 funkcjonuje kuchnia centralna prowadzona przez firmę zewnętrzną : ,,EWMAR” Wasilewska i Szemborski Sp.J. ul. Szczecińska 23a, 75 – 122 Koszalin. Pomieszczenia kuchni przystosowane są do prowadzenia działalności w zakresie przygotowywania posiłków od surowca do gotowej potrawy. W skład pomieszczeń bloku żywieniowego wchodzą: pomieszczenia magazynowe, przygotowalnia wstępna (tzw. brudna), boksy przygotowalni półproduktów, kuchnia właściwa, pomieszczenie mycia naczyń kuchennych, zmywalnia centralna naczyń stołowych i pojemników bemarowych wykorzystywanych na potrzeby pacjentów szpitala, pomieszczenie przechowywania wózków bemarowych. Stan techniczny pomieszczeń jest prawidłowy, powierzchnie ścian, podłóg, sufitów gładkie, wykonane materiałów nienasiąkliwych, łatwych do utrzymania w czystości. Pomieszczenia wyposażone są w urządzenia i sprzęt niezbędne do prowadzenia procesów technologicznych. Zmywanie naczyń stołowych i bemarowych odbywa się mechanicznie, w zmywarkach w cyklu zamkniętym. W pomieszczeniach kuchni centralnej przygotowywane są posiłki (wyżywienie całodzienne) dla pacjentów szpitala, dla pacjentów dwóch zakładów opieki zdrowotnej zlokalizowanych na ternie działki szpitala oraz posiłki obiadowe dla ok. 20 uczniów szkoły zlokalizowanej na terenie miasta. Posiłki dla pacjentów 2 zakładów opieki zdrowotnej dostarczane są w zamykanych pojemnikach ze stali nierdzewnej umieszczonych następnie w izotermicznych pojemnikach styropianowych, transport odbywa się za pomocą wózków transportowych. Posiłki do szkoły zapakowane są w taki sam sposób, następnie przewożone zatwierdzonym do przewozu żywności samochodem do wyznaczonego pomieszczenia w szkole. Transport posiłków na oddziały opisany został w pkt 2.9.2. 24 3.9.1.2. Kuchenki oddziałowe. W szpitalu znajduje się 7 kuchenek oddziałowych tj.: oddziału wewnętrznego, położniczego, ortopedii, chirurgii, ginekologii, oddziału dziecięcego i noworodkowego. Kuchenki oddziałowe szpital prowadzi we własnym zakresie. W/w kuchnie oddziałowe na oddziale wewnętrznym, położniczym, ortopedii, chirurgii i ginekologii, obsługiwane są przez personel szpitala i wykorzystywane są dla indywidualnych potrzeb pacjentów; przyrządzania i podgrzewania napojów, przechowywania prywatnej żywności. Natomiast kuchenka oddziału dziecięcego oraz noworodkowego wykorzystywane są do przygotowywania mieszanek mlecznych dla noworodków i dzieci do 12 miesiąca (opisane poniżej) Kuchenki składają się z 1 pomieszczenia, każda wyposażona jest w umywalkę do mycia rąk, zlewozmywak dwukomorowy, kuchenki gazowe, meble oraz hermetyczne zamykane pojemniki na odpady pokonsumpcyjne. W kuchenkach oddziałowych nie myje się i nie przechowuje naczyń stołowych, w których wydawane są posiłki dla pacjentów. Mycie naczyń i ich przechowywanie odbywa się w zmywalni centralnej. Stan techniczny powierzchni ścian, podłóg, sufitów oraz urządzeń do mycia naczyń i rąk nie budzi zastrzeżeń; natomiast w 4 kuchenkach stwierdzono, że powierzchnie szafek i blatów mebli kuchennych są zniszczone tym samym niegładkie, trudne do utrzymania w czystości. Wydano zalecenie zapewnienia prawidłowego, w dobrym stanie technicznym wyposażenia kuchenek oddziałowych ujęte m.in. w wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinku decyzji administracyjnej z dnia 15 maja 2008r. nr 122/2008 znak pisma PS-N-EP-600-410/1/08, zawierającej inne zalecenia wynikające z wymagań dla zakładów opieki zdrowotnej nadzorowanych przez dział epidemiologii. W oddziale dziecięcym hospitalizowane są również niemowlęta; kuchenka tego oddziału jest urządzona jako kuchenka mleczna przystosowana do przygotowywania mieszanek. Z uwagi na ograniczenie powierzchni pomieszczenia, żywienie sztuczne niemowląt oparte jest na gotowym mleku w butelkach jednorazowych z użyciem jednorazowych smoczków lub mieszankach mlecznych przygotowywanych na bieżąco przed karmieniem przy użyciu wody mineralnej. Butelki i smoczki są myte w wydzielonym do tego celu zlewozmywaku i pakowane do sterylizacji. Sterylizacja odbywa się w centralnej sterylizatorni z zastosowaniem rozdziału czasowego. Dzieci starsze leczone w oddziale żywione są tak jak pozostali pacjenci, otrzymują posiłki dostarczane z kuchni centralnej. Kuchenka oddziału noworodkowego jest kuchenką mleczną przystosowaną do przygotowywania mieszanek i napojów dla noworodków sztucznie dokarmianych. Składa się z jednego pomieszczenia z podziałem funkcji czynności czystych i brudnych. Wyposażona jest w niezbędny sprzęt i urządzenia, funkcjonalnie połączona z salami pobytu noworodków. Stan techniczny i sanitarny – dobry. Mieszanki i napoje przygotowywane są na bieżąco przed karmieniem z gotowych preparatów z użyciem wody mineralnej. Butelki do mieszanek dla noworodków myte są w wydzielonym do tego celu zlewozmywaku, pakietowane i przekazywane do centralnej sterylizatorni. W żywieniu stosowane są również gotowe mieszanki dostarczane w sterylnych opakowaniach jednorazowego użytku. W celu zapewnienia prawidłowej higieny żywienia noworodków nie karmionych piersią, zostały opracowane stosowne procedury określające wymogi m.in. przygotowywania mieszanki, postępowania ze sprzętem jednorazowego użytku, mycia i sterylizacji butelek. 25 3.9.1.3. Kuchnie mleczne W Szpitalu nie ma zorganizowanej kuchni mlecznej. Żywienie niemowląt i noworodków prowadzone jest w oddziałowych kuchenkach mlecznych opisanych powyżej. 3.9.2. Transport posiłków na oddziały. Posiłki produkowane w kuchni centralnej przewożone są na poszczególne oddziały w 7 wózkach bemarowych wyposażonych w typowe pojemniki ze stali nierdzewnej. Razem z posiłkami na wózkach przewożone są czyste naczynia stołowe. Brudne naczynia stołowe transportowane są do zmywalni centralnej w wózkach bemarowych. Posiłki ze stanowiska wydawania posiłków w kuchni do łóżek pacjentów przewożone są przez personel szpitala. Droga transportu posiłków na oddziały jest wspólna z ogólnymi ciągami komunikacji. Szpital posiada opracowaną procedurę transportu posiłków z kuchni centralnej do kuchenek oddziałowych i transportu brudnych naczyń do zmywalni w kuchni centralnej. Temperatura posiłków dostarczanych na oddziały nie jest monitorowana za pomocą termometrów. 3.9.3. Usuwanie odpadów kuchennych. Firma prowadzące żywienie w kuchni szpitalnej posiada opracowane procedury postępowania z odpadkami gastronomicznymi i komunalnymi. Odpadki kuchenne – poprodukcyjne pochodzą głównie z obróbki wstępnej ziemniaków i warzyw gromadzone są w zamykanym, szczelnym pojemniku i wynoszone są do pojemnika komunalnego znajdującego się na zewnątrz budynku i odbierane są przez specjalistyczne firmy oczyszczania miasta. Odpadki pokonsumpcyjne tzw. talerzowe zbierane są z poszczególnych oddziałów i usuwane w kuchni centralnej w procesie mycia naczyń stołowych poprzez niszczenie w młynku koloidalnym umieszczonym w zlewozmywaku w zmywalni centralnej. 3.10. Prosektoria i postępowanie ze zwłokami Osoby zmarłe pozostają na salach chorych przez 2 godziny zasłonięci parawanem. Z poszczególnych oddziałów zmarli zabierani są w workach specjalnym wózkiem do przewozu zwłok. W wydzielonym pomieszczeniu zlokalizowanym na parterze szpitala zwłoki są przenoszone do kapsuły, która przewożona jest samochodem do przewozu zwłok do chłodni w prosektorium odległego około 100 m. od budynku szpitala. Na terenie powiatu szczecineckiego działa pięć zakładów pogrzebowych: § § Zakład pogrzebowy PGK ul. Cieślaka, Szczecinek P.P.H.U. „STANDARBUD” S.C. D.S. Niezgoda, D. Syczewski, Zakład Pogrzebowy „ATENA” ul. Kościuszki 36, Szczecinek § P.U.P.C. „HADES” Adam Michałowski ul. Lipowa 62, Szczecinek § Zakład pogrzebowy Mariola Matwiejczuk ul. Kościuszki 34, Szczecinek § Zakład Usług Pogrzebowych „OSTATNIA DROGA” Beata Owczarzak ul. Zwycięzców 29, Barwice Przy Zakładzie Pogrzebowym „ATENA” należącym do P.P.H.U. „STANDARBUD” S.C. S. Niezgoda, D. Syczewski - znajdują się profesjonalnie przygotowane pomieszczenia prosektorium. Do prosektorium są dwa wejścia: osobne wejście dla personelu, pracowników prosektorium, przyjmowanych i wydawanych zwłok oraz rodzin zmarłych. Wydzielone są 26 pomieszczenia socjalne dla pracowników w tym m.in. szatnia, jadalnia. Węzeł sanitarny stanowi: ustęp, natrysk i umywalka z bieżącą ciepłą i zimną wodą w szatni dla pracowników (również tych odbierających zwłoki); w części dla lekarza patomorfologa, biegłych sądowych, przedstawicieli policji i prokuratury znajduje się ustęp, natrysk i umywalkę z bieżącą ciepłą i zimną wodą. W śluzie dzielącej Zakład Pogrzebowy „Atena” od prosektorium znajdują się dwie umywalki z bieżącą ciepłą i zimną wodą; w sali kosmetyki pośmiertnej tj. pomieszczenie do mycia i ubierania zwłok – dwie umywalki z bieżącą ciepłą i zimną wodą; w sali sekcyjnej znajduje się stół sekcyjny i umywalka z bieżącą ciepłą i zimną wodą. Chłodnia jednorazowo może pomieścić 12 ciał w temperaturze około 5oC. Kontrolę nad temperaturą w chłodni sprawuje zaprogramowany elektroniczny termostat. Sala sekcyjna i sala kosmetyki pośmiertnej dezynfekowana jest na bieżąco środkami dezynfekcyjnymi: Steridial P, Lysoformina, Domestos. Dodatkowo sala sekcyjna i sala kosmetyki pośmiertnej wyposażona jest w specjalne lampy bakteriobójcze. Prowadzony jest rejestr pracy tych lamp. Transport zwłok ze szpitala odbywa się w następujący sposób: z poszczególnych oddziałów szpitalnych zmarli zabierani są w workach specjalnym wózkiem do przewozu zwłok. Na parterze szpitala w osobnym pomieszczeniu z wózka zwłoki przenoszone są do kapsuły, która przewożona jest do chłodni znajdującej się przy Zakładzie Pogrzebowym „Atena” zlokalizowanym w bezpośrednim sąsiedztwie szpitala, samochodem przeznaczonym do przewozu zwłok. Zakład Pogrzebowy PGK w Szczecinku przy ul. Cieślaka posiada chłodnię na 4 miejsca zlokalizowaną przy kaplicy cmentarnej. Zapewniony jest węzeł sanitarny z ustępem i umywalką z bieżącą ciepłą i zimną wodą. Pozostałe Zakłady Pogrzebowe będące pod naszym nadzorem korzystają z usług wyżej wymienionych zakładów. 3.11 Ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania zakażeń zakładowych. Szpital i oddziały mają założony rejestr zakażeń wewnątrzszpitalnych. Badania mikrobiologiczne na rzecz Szpitala wykonywane są przez Sekcję Diagnostyki Mikrobiologicznej Oddziału Laboratoryjnego Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Szczecinku. Ponadto jest powołany Zespół zakażeń , który funkcjonuje od lutego 2007 r., posiada plan działań wg którego odbywają się planowe i doraźne posiedzenia, na których omawiane są zagadnienia przynależne do tego zespołu. Szpital posiada pielęgniarkę epidemiologiczną. 27 IIIA. PRZYCHODNIE 3A.1 Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność Ilość obiektów pod nadzorem Sekcji Epidemiologii - 4 38 29 35 0 5 7 2 1 - publicznych ZOZ (przychodnie, poradnie) niepublicznych ZOZ (przychodnie, poradnie) indywidualnych praktyk lekarskich indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich grupowych praktyk lekarskich indywidualnych i grupowych praktyk pielęgniarskich innych obiektów świadczących usługi medyczne zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjne pozostałe zakłady opieki zdrowotnej W roku 2008 w istniejących placówkach lecznictwa otwartego przeprowadzano prace remontowe i modernizacyjne mające wpływ na poprawę funkcjonalności. Największe inwestycje to remont i modernizacja Przychodni przy ul.28-lutego w Szczecinku (wcześniejszej przychodni kolejowej), remont budynku Przychodni Specjalistycznej ul. Kilińskiego 3 w Szczecinku. Remonty i modernizacje tych obiektów prowadzone były zgodnie z zaopiniowanymi pozytywnie projektami technologicznymi. W części placówek prowadzone są drobne naprawy i remonty wg potrzeb i możliwości finansowych i organizacyjnych. W niektórych placówkach lecznictwa otwartego planowane są remonty i modernizacje z terminem wykonania w kolejnych latach co wynika z opracowanych „programów dostosowawczych” do wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Wszystkie inwestycje w zakresie obiektów lecznictwa otwartego poprawiają sukcesywnie sytuację w zakresie warunków sanitarno-technicznych. W roku 2008 wydano 2 opinie na nowootwarte przychodnie lekarzy rodzinnych, opinię na laboratorium „PODIMED” otwarte w nowym wyremontowanym i dostosowanym do tego typu działalności obiekcie, opinię na oddział dializ ( pracę w/w oddział rozpocznie w 2009r. po uzyskaniu kontraktu) oraz kilka opinii na specjalistyczną praktykę lekarską. Nie stwierdza się nieprawidłowości w pionie pediatrycznym, punktach szczepień oraz przychodniach medycyny rodzinnej. W większości przychodni medycyny rodzinnej obowiązuje rozdział czasowy w przyjęciach dzieci zdrowych i chorych. 28 W dwóch istniejących na podległym terenie poradniach chirurgicznych urządzone są osobne gabinety zabiegowe septyczne i aseptyczne. Przy części gabinetów ginekologicznych , urologicznych i innych udzielających świadczeń zdrowotnych o charakterze inwazyjnym w zakresie dolnego odcinka przewodu pokarmowego nie ma kabin higieny osobistej. Wszystkie nowootwierane tego typu gabinety spełniają już wymogi w tym zakresie. Pracownia badań endoskopowych jest urządzona od podstaw w nowym miejscu i zlokalizowana jest w łączniku pomiędzy szpitalem a przychodnią przyszpitalną. Oddanie do użytku w/w pracowni miało miejsce w 2007r. - W skład obecnej pracowni endoskopowej wchodzi: gabinet badań pomieszczenie do mycia i dezynfekcji endoskopów pokój personelu pokój z jednym stanowiskiem wybudzającym kabina higieniczna pacjentów magazyn Pomieszczenia pod względem sanitarno-higienicznym spełniają wymagania Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań , jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Aktualnie na stanie pracowni endoskopowej są; Ø 2 endoskopy Ø 1 kolonoskop Ø 1 duodenoskop Dziennie wykonywane są 4 badania ambulatoryjne i 5 szpitalnych. Łącznie w 2008r. wykonano 1357 badań. 3A.2 Utrzymanie bieżącej czystości i porządku z uwzględnieniem dezynfekcji Sprzątanie pomieszczeń obiektów prowadzone jest przez zatrudniony personel. Placówki posiadają wydzielone pomieszczenia lub wydzielone miejsca do przechowywania sprzętu i środków czystościowych. Sprzęt do sprzątania podzielony jest w zależności od stref czystości mikrobiologicznej. Zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne na potrzeby utrzymania czystości było wystarczające. Podczas kontroli nie stwierdzono zaniedbań w zakresie czystości bieżącej z wyjątkiem jednego przypadku gdzie w gabinecie lekarza rodzinnego stwierdzono ślady obecności psa należącego do lekarza za co na lekarza –właściciela psa nałożono mandat karny. Stan sanitarny i wyposażenie toreb wyjazdowych pielęgniarek środowiskowych bez zastrzeżeń. Środki dezynfekcyjne są dobrane zgodnie z zakresem działania, czasem działania i przeznaczeniem. Najczęściej stosowanymi środkami dezynfekcyjnymi są: Ø Incidur Spray – do powierzchni Ø ACE – do powierzchni zanieczyszczonej materiałem biologicznym Ø Spitaderm, AHD 2000 – do dezynfekcji rąk 29 Ø Skinsept Pur, 70% alkohol etylowy – do dezynfekcji skóry przed iniekcjami Ø Lysoformin 3000, Sekusept Pulwer – do dezynfekcji narzędzi Roztwory robocze środków dezynfekcyjnych przygotowywane są zgodnie z zaleceniami producenta, każdorazowo przed użyciem i codziennie wymieniane. Pojemniki na roztwory użytkowe preparatów dezynfekcyjnych są stabilne, z przykrywą i posiadają pojemność odpowiednią do ilości dezynfekowanego materiału. Ponadto są oznakowane, zawierają takie dane jak: nazwa preparatu, stężenie, data i podpis osoby przygotowującej. Sprzęt wielorazowy poddawany jest dezynfekcji, środki dezynfekcyjne są dobrane właściwie, spektrum, czas, zastosowanie, roztwory użytkowe środków dezynfekcyjnych przygotowywane są wg zaleceń producenta. Stanowiska do mycia i dezynfekcji rąk wyposażone są w umywalkę z bieżącą ciepłą i zimną wodą, zasobnik z ręcznikami jednorazowego użycia, dozownik z mydłem płynnym, dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym do rąk oraz pojemnik na zużyte ręczniki. 3A.3 Sterylizacja W roku 2008 w placówkach lecznictwa otwartego przeprowadzono 289 badań testem biologicznym w tym; • 113 w placówkach lecznictwa otwartego; • 146 w gabinetach prywatnych; • 30 w innych zakładach np. zakład karny, laboratorium PSSE itp. Badania wskaźnikami biologicznymi prowadzone są 1x w miesiącu przy czym 1 raz w kwartale prowadzone są w ramach nadzoru a 2x w kwartale na zlecenie tj na koszt właściciela urządzenia sterylizacyjnego. Nie rejestrowano negatywnych wyników. Przychodnie nie posiadające na swoim stanie autoklawów mają podpisane umowy z Centralną Sterylizatornią przy SP ZOZ w Szczecinku ul. Kościuszki 38 wówczas za transport narzędzi do i po sterylizacji odpowiedzialni są zleceniodawcy czyli właściciele placówek a za przygotowanie pakietów do sterylizacji w zależności od umowy albo właściciel placówki albo Centralna Sterylizatornia. Kontrole wewnętrzne procesów sterylizacji zarówno w Centralnej Sterylizatorni jak i we wszystkich placówkach posiadających urządzenia sterylizacyjne prowadzone są bez zastrzeżeń- wskaźnikiem biologicznym – co miesiąc, wskaźnikiem chemicznym każdorazowo przy każdym wsadzie oraz na bieżąco prowadzone i archiwizowane są wydruki parametrów fizycznych. Prowadzona dokumentacja procesów sterylizacji nie budziła zastrzeżeń. 30 3A.4 Gospodarka odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego. Zgodnie z instrukcją postępowania z odpadami medycznymi, odpady medyczne segregowanie są w miejscu ich powstawania w zależności od ich rodzaju. Sposób zbierania odpadów pochodzenia medycznego jest prawidłowy – do EKOPAKÓW, po zakończeniu pracy do worów foliowych i przez personel sprzątający lub personel wynoszone do wydzielonego pomieszczenia z odpowiednią temperaturą, albo do lodówek przeznaczonych tylko do tego celu, skąd odbierane są na bieżąco przez firmy utylizacyjne z którymi placówki maja podpisane umowy IV. CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW PRODUKCJI I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZÓR NAD TRANSPORTEM ŻYWNOŚCI I PRZEDMIOTAMI UŻYTKU. 4.1. Ogólna charakterystyka zakładów. Ø Ilość nadzorowanych obiektów żywnościowo – żywieniowych, środków transportu żywności oraz kosmetyków – 700 Ø Ilość przeprowadzonych kontroli – 400 Ø Wydano ogółem 127 decyzji administracyjnych, w tym: • 15 decyzji dotyczących poprawy stanu sanitarno – higienicznego w nadzorowanych obiektach i zakazu wprowadzania produktu do obrotu; • 30 decyzji płatniczych; • 80 pozostałe, w tym 78 decyzje zatwierdzające wydane na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ø Nałożono 19 mandatów karnych na kwotę 3650 złotych. Ø W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu w zakresie nadzoru nad jakością zdrowotną żywności w nadzorowanych obiektach powiatu szczecineckiego pobrano do badań laboratoryjnych ogółem 270 próbek, w tym: • 213 próbek środków spożywczych, • 6 przedmiotów użytku, • 6 kosmetyków, • 45 próbki sanitarne tj. wymazy z powierzchni naczyń stołowych, sprzętu urządzeń oraz tzw. ,,zmiotki” na obecność szkodników i ich pozostałości. 31 Tabela nr 12 Stan bieżącego nadzoru sanitarnego nad obiektami produkcji i obrotu żywnością, przedmiotami użytku oraz kosmetykami w 2008r. Ogółem Wstrzy manie działaln ości Ilość zbad. prób Ilość zakw. prób 3. Zakłady żywienia zbiorowego Zakłady obrotu żywnością Kwota 2. Zakłady produkcyjne Ilość 1. Rodzaj obiektu Ilość kontroli L p. Decyzje Ilość obiektów Mandaty 30 49 1 300 4 1 69 7 161 102 3 900 6 1 39 1 509 249 15 2450 5 0 162 2 Tabela nr 13 Dane dotyczące działalności nadzorowej w obiektach żywności, żywienia przedmiotów użytku oraz kosmetyków powiatu szczecineckiego w latach 2007 – 2008 Rok Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Ilość przeprowadzonych kontroli Pobrane próbki środków spożywczych, przedmiotów użytku i kosmetyków Pobrane próbki sanitarne Mandaty: ilość/kwota (zł) Ilość wydanych decyzji administracyjnych razem: - decyzji na poprawę stanu sanitarno – higienicznego, w tym: • decyzji wstrzymujących działalność • decyzji zakazujących wprowadzania do obrotu 2007 541 2008 400 301* 270* 53* 17/2500 45* 19/3650 212 125 48 15 - 1 2 1 * próbki do badań laboratoryjnych zostały pobrane i zrealizowane zgodnie z ustalonym planem poboru próbek na rok 2008 Głównego Inspektora Sanitarnego. 32 Wykres nr 2 Porównanie charakterystyk stanu sanitarnego obiektów żywności i żywienia powiatu szczecineckiego w latach 2007-2008 53 45 Badane próby sanitarne 301 Badanie środków spożyw czych 270 17 19 M andaty 212 Ilość w ydanych decyzji adm inistracyjnych 125 Decyzji na popraw ę stanu technicznego 15 48 0 Decyzji w strzym ujących działalność 1 2 Decyzji zakazujących w prow adzania do obrotu 1 Iloć przeprow adzonych kontroli 0 541 400 100 2008 200 300 400 500 600 2007 4.2 Zakłady produkujące żywność: Ø Ø Ø Ø Ø 18 zakładów - piekarnie i ciastkarnie; 1 wytwórnia tłuszczów roślinnych i mieszanin tłuszczów zwierzęcych z roślinnymi. 2 przetwórnie owocowo – warzywne i grzybowe 3 wytwórnie wyrobów cukierniczych (prowadzone przez 1 podmiot gospodarczy) 1 wytwórnia napojów bezalkoholowych na bazie naturalnych ekstraktów roślinnych i owocowych działająca sezonowo; Ø 3 automaty do lodów oraz 1 wytwórnia lodów zlokalizowana w ciastkarni, działające sezonowo. 70% nadzorowanych zakładów produkujących żywność stanowią piekarnie i ciastkarnie. Pod względem wielkości są to zakłady małe, w których produkcja jest częściowo zmechanizowana przy dużym udziałem pracy ręcznej. Produkowane wyroby piekarnicze i ciastkarskie przeznaczane są głównie na zaopatrzenie rynku lokalnego. Większość tych zakładów zlokalizowana jest w budynkach starych, których modernizacja wiąże się z dużymi kosztami, które przerastają możliwości finansowe prowadzących działalność. Istotnym problemem z sanitarnego punktu widzenia są trudności we wdrażaniu systemów bezpieczeństwa żywności opartych na zasadach systemu HACCP (analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli), wymaganych w przepisach prawa żywnościowego. W jednym zakładzie – piekarni w Szczecinku prowadzono postępowanie, w wyniku złożonych interwencji dotyczących rażących zaniedbania sanitarno – higieniczne w całym 33 zakładzie w tym: brak bieżącej higieny w pomieszczeniach produkcyjnych, socjalnych oraz nieporządek na terenie posesji zakładu; obecność szkodników (karaczanów w pomieszczeniach produkcyjnych); zły stan techniczny pomieszczeń i niektórych urządzeń. Nałożono karę grzywny w formie mandatu karnego, wydano decyzję wstrzymania wyrobów cukierniczych i ciastkarskich. Właściciel w wyniku wydanej decyzji podjął działania naprawcze w zakresie poprawy stanu sanitarno – technicznego i zgłosił przygotowanie zakładu do wznowienia produkcji. Po kontroli sprawdzającej w zakładzie wznowiono działalność. W 2008r. w piekarniach pobrano do badań ogółem 15 próbek sanitarnych (zmiotek) w kierunku obecności szkodników i ich pozostałości, w tym: - w 1 piekarni 2 próbki zakwestionowano z uwagi na obecność szkodników zbożowomącznych i ich pozostałości. Po powiadomieniu i przesłanych wynikach z badań właściciel piekarni podjął natychmiast czynności naprawcze w tym dokonano zabiegu dezynsekcji przez profesjonalny zakład i powiadomiono Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinku. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca i ponowne pobranie próbek zmiotek wykazała wykonanie zaleceń. Nadzorowane zakłady: wytwórnia tłuszczów roślinnych i mieszanin tłuszczów zwierzęcych z roślinnymi oraz wytwórnie wyrobów cukierniczych są to zakłady duże, w których produkcja jest w większości zmechanizowana, w przypadku wytwórni tłuszczów w znacznym zakresie zautomatyzowana. Udział pracy ręcznej dostosowany jest do charakteru produkcji oraz wynika z konieczności technologicznych. W w/w zakładach opracowane są, wdrażane i stosowane instrukcje dobrej praktyki produkcyjnej i higienicznej oraz wdrażany jest system HACCP. Na terenie objętym nadzorem znajdują się 2 zakłady w grupie przetwórni owocowo – warzywnych i grzybowych, w tym: w jednym zakładzie odbywa się mrożenie owoców, ich przechowywanie i dystrybucja, natomiast w drugim przetwarzane są pieczarki jako produkt blanszowany, pakowany jednostkowo. W jednym zakładzie – mrożenia owoców wdrażany jest systemu HACCP. W 2008 roku pobrano do badań laboratoryjnych w kierunku mikrobiologicznym 5 próbek owoców mrożonych; próbki niekwestionowane. Wytwórnia napojów bezalkoholowych jest małym przedsiębiorstwem, produkującym w niewielkich ilościach; przy produkcji zatrudniona jest 1 osoba z udziałem właściciela firmy. Charakter produkcji jest częściowo zmechanizowany z dużym udziałem pracy ręcznej. Działalność nie jest prowadzona w systemie ciągłym, produkcja odbywa się głównie w sezonie zbioru owoców, ziół i kwiatów. Procesy produkcyjne poszczególnych rodzajów produktów prowadzone są z rozdziałem czasowym, w przedziałach czasowych kilkudniowych lub kilkutygodniowych. Działalność w zakładzie prowadzona jest w zakresie: - produkcji napojów bezalkoholowych niegazowanych (tzw. eliksirów) na bazie wyciągów i ekstraktów z owoców leśnych i ziół dziko rosnących oraz pochodzących z własnych upraw, - produkcji herbat na bazie suszonych ziół, kwiatów i owoców pochodzących z własnych upraw oraz zbieranych z okolicznych pól i lasów, - konfekcjonowania melasy i syropu buraczanego, dostarczanego z hurtowni EKO w Berlinie. Wszystkie produkty uznane są jako ekologiczne. Zakład posiada aktualne certyfikaty jednostki kontrolującej ,,Agrobiotest”. 34 W zakładzie opracowana jest dokumentacja sanitarna z zakresu Dobrej Praktyki Higienicznej i produkcyjnej. W roku 2008 w zakładzie pobrano 10 próbek napojów bezalkoholowych do badań laboratoryjnych W badanym zakresie próbki nie były kwestionowane. Automaty do lodów są to zakłady małe, działające sezonowo (od miesiąca maja do września); produkcja lodów odbywa się w oparciu o koncentraty lodów w proszku na bazie wody, natomiast wytwórnia lodów stanowi wydzielony ciąg technologiczny w zakładzie ciastkarskim. Lody sprzedawane są w firmowych sklepach ciastkarni. Stan techniczny w/w obiektów jest dobry; obiekty są remontowane przed rozpoczęciem działalności w danym sezonie. Przedsiębiorcy sprawdzają również jakość zdrowotną lodów, zlecając wykonanie badań laboratoryjnych. W okresie działalności, w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań laboratoryjnych 15 próbek lodów z automatu do badań mikrobiologicznych; w tym: - w 1 zakładzie 5 próbek zakwestionowano z uwagi na stwierdzoną nadmierną liczbę drobnoustrojów w stosunku do wymaganych limitów. Właściciela zobowiązano do przeprowadzenia zabiegów dezynfekcji urządzeń i sprzętu oraz dokonania przeglądu kontroli w zakresie przestrzegania instrukcji prowadzonych procesów technologicznych. - pozostałe próbki były niekwestionowane. 4.3 Zakłady żywienia zbiorowego. Zakłady żywienia zbiorowego typu otwarte, wg ewidencji 54 obiekty: restauracje, bary typu zależnego oraz tzw. samodzielne. Produkcja potraw i posiłków oparta jest o półprodukty i wyroby gotowe, świeże i mrożone jak również produkcja opiera się na wykorzystaniu surowców i ich obróbce wstępnej, posiłki przygotowywane są i wydawane na miejscu w salach konsumenckich. Ponadto w 1 obiekcie przygotowuje się posiłki lub dania garmażeryjne w systemie cateringowym z przeznaczeniem na zaopatrzenie innych obiektów tj. stołówki szkolnej oraz obiektów obrotu środkami spożywczymi. W jednym zakładzie żywienia zbiorowego – restauracji, wstrzymano działalność z uwagi na stwierdzone rażące zaniedbania w zakresie nieprzestrzegania właściwego stanu sanitarnohigienicznego, który nie zapewniał całkowitego bezpieczeństwa w prowadzonej działalności produkowanych i wydawanych do konsumpcji posiłków. Po przeprowadzeniu działań naprawczych właściciel powiadomił w celu wznowienia działalności. Kontrola sprawdzająca wykazała wyeliminowanie stwierdzonych nieprawidłowości, zakład zatwierdzono. System bezpieczeństwa żywności wynikający z aktualnie obowiązującego prawa żywnościowego w znacznym procencie oparty jest na wstępnych programach Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) i Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP). Natomiast wymagany system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (HACCP) wdrażany jest z dużymi trudnościami z uwagi na zbyt małe zaangażowanie prowadzących działalność, brak z ich strony wiedzy na temat zalet i korzyści wynikających z wdrażania systemu HACCP, głównie w minimalizowaniu zagrożeń dla bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, jakie powstają na danych etapach produkcji. W roku 2008 w nadzorowanych zakładach, pobrano do badań laboratoryjnych 18 próbek w ramach urzędowej kontroli żywności w kierunku mikrobiologicznym w tym: - 3 próbki żywności tj. wyrobów garmażeryjnych i kulinarnych, w tym 1 próbkę (surówki z białej kapusty) zakwestionowano z uwagi na obecność bakterii zaliczanych do chorobotwórczych. Przedsiębiorcę poinformowano o wynikach badań, w zakładzie zaprzestano produkcji surówek. 35 - 15 próbek wymazów sanitarnych z powierzchni naczyń stołowych i sprzętu; w 5 próbkach sanitarnych stwierdzono nadmierną liczbę drobnoustrojów tlenowych mezofilnych, wskazujących na niewłaściwy stan sanitarny zakładu. Wyniki badań zostały przesłane do prowadzących działalność z poleceniem podjęcia działań naprawczych w ramach prowadzonej GMP/GHP, właściciele poinformowali o podjęciu działań zapobiegawczych w ramach kontroli wewnętrznej, przeprowadzając zabiegi mycia i dezynfekcji urządzeń i sprzętu oraz szkolenie personelu. Nałożono 3 mandaty karne na sumę 900 zł. w 2 zakładach za nieprzestrzeganie bieżącego stanu sanitarno – higienicznego, wydano polecenia zapewnienia prawidłowych warunków przy produkcji i wydawaniu posiłków. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń. Najczęściej stwierdzane podczas kontroli uchybienia sanitarne to: - bark segregacji przechowanych w urządzeniach chłodniczych środków spożywczych, - brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych, - niedostosowana ilość przechowywanej żywności w stosunku do wielkości pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych. 4.4 Zakłady małej gastronomii. Zakłady małej gastronomii wg ewidencji 42 obiekty: są to zakłady typu smażalnie, ,,fast – food” , pijalnie piwa, opiekania kurczaków na rożnie. Przeprowadzono 10 kontroli. Produkcja potraw i posiłków odbywa się z dużym udziałem pracy ręcznej z wykorzystaniem półproduktów świeżych lub mrożonych oraz wyrobów gotowych poddawanych procesowi podgrzewania w kuchenkach mikrofalowych, opiekaczach elektrycznych lub obróbki cieplej najczęściej smażenia w głębokim tłuszczu. Podczas kontroli zwracano uwagę na cechy organoleptyczne barwę, zapach tłuszczów stosowanych do głębokiego smażenia, świadczących o ich jakości zdrowotnej. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Z powodu ograniczonej powierzchni i braku odpowiednich warunków do mycia i termicznej dezynfekcji naczyń stołowych, potrawy wydawane są konsumentom w naczyniach jednorazowego użytku lub w torbach papierowych i z folii termoizolacyjnej. W 2008r. w punkcie opiekania kurczaków na rożnie, pobrano 1 próbkę żywności tj. kurczaka z rożna do badań mikrobiologicznych. Próbka była niekwestionowana. System bezpieczeństwa żywności wynikający z aktualnie obowiązującego prawa żywnościowego oparty jest na wstępnych programach Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) i Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP). 4.5 Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego wg ewidencji 65 obiektów, do których zaliczane są: Stołówki pracownicze Pod nadzorem znajduje się 1 stołówka zlokalizowana na terenie zakładu produkcyjnegow której dokonano modernizacji, w celu przystosowania pomieszczeń do produkcji posiłków od surowca do gotowej potrawy. Zakład zatwierdzono. 36 Bufety przy zakładach pracy. Nadzorem objęty jest 1 bufet pracowniczy wprowadzający do obrotu gotowe posiłki gorące i zimne garmażeryjne przygotowywane w innym zakładzie oraz inne środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych (napoje, słodycze). W zakładzie przeprowadzono 1 kontrolę; stwierdzono nieprawidłowości stanu sanitarno – technicznego, w tym niedostosowanie wielkości pomieszczeń do rodzaju prowadzonej działalności, brak wentylacji w pomieszczeniach. W wyniku ustaleń w czasie kontroli prowadzący działalność poinformował o rezygnacji prowadzenia działalności w bufecie. Stołówki w domach wczasowych. Nadzorem objęte są 4 zakłady, w tym 1 prowadzący działalność sezonową. Zakłady znajdują się w dobrym stanie sanitarno – technicznym. W 1 zakładzie wdrożony jest system HACCP. W 2008r. pobrano do badań 8 próbek, w tym: - 5 próbek żywności (wyroby garmażeryjne produkcji własnej – surówka) do badań mikrobiologicznych; próbki nie były kwestionowane; w 4 z 5 pobranych próbek stwierdzono nadmierną liczbę bakterii przetrwalnikujących Bacillus cereus wskazujących na zanieczyszczenie mikrobiologiczne produktu. Wyniki badań przesłano do właściciela stołówki z zaleceniem podjęcia działań naprawczych, w tym analizy funkcjonującego systemu HACCP. Przedsiębiorca poinformował o podjętych działaniach zapobiegawczych. - 3 próbki sanitarne – wymazy z powierzchni naczyń i sprzętu. Próbki niekwestionowane. Bloki żywienia w domach opieki społecznej. Nadzorem objęte są 2 zakłady zlokalizowane w Szczecinku i Bornem Sulinowie, w których przygotowywane są posiłki dla podopiecznych. Obiekty utrzymywane są w dobrym stanie higienicznym i technicznym. W zakładach wdrożony jest system HACCP. Stołówki szkolne. Nadzorem objęte są 22 stołówki, w tym w 9 prowadzone jest żywienie w systemie cateringowym. Stołówki prowadzą działalność głównie w zakresie produkcji posiłków jednodaniowych oraz pełnych obiadów i napojów. Wydawane posiłki w szkołach są w 90% dofinansowywane przez organizacje pomocy społecznej. W stołówkach szkolnych działalność prowadzona jest zarówno przez jednostki oświatowe, głównie na terenie gmin oraz podmioty gospodarcze (w szkołach na terenie miasta Szczecinka). We wszystkich stołówkach prowadzony jest system bezpieczeństwa żywności w oparciu o wstępne programy GMP/GHP; w 1 zakładzie wdrożono system HACCP. Stan techniczny stołówek na terenie gmin w ostatnich latach uległ poprawie, stołówki zostały wyremontowane, wyposażone w nowy sprzęt. W stołówkach szkolnych, w których działalność prowadzą podmioty gospodarcze wyłaniane na przetargach, których umowy określają czas działalności na dany rok szkolny, występują nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego, brak jest dostatecznego wyposażenia w nowoczesny sprzęt i urządzenia, również wielkość i funkcjonalność pomieszczeń nie jest odpowiednia do potrzeb. Z uwagi na nieuregulowaną kwestię własności stołówek (umowy najmu), brak dostatecznych środków finansowych zakłady nie są modernizowane. Zastrzeżenia dotyczą głównie stołówki w szkołach podstawowych nr 1, nr 4, nr 6 w Szczecinku. 37 W 2008 roku pobrano do badań 9 próbek sanitarnych- wymazy z powierzchni sprzętu i naczyń. 3 zakładach. W 5 próbkach sanitarnych stwierdzono nadmierną liczbę drobnoustrojów tlenowych mezofilnych. Wyniki badań zostały przesłane do prowadzących działalność z poleceniem podjęcia działań naprawczych w ramach prowadzonej GMP/GHP, właściciele poinformowali o podjęciu działań zapobiegawczych w ramach kontroli wewnętrznej, przeprowadzając zabiegi mycia i dezynfekcji urządzeń i sprzętu oraz szkolenie personelu. Stołówki w bursach i internatach Nadzorem objętych jest 6 stołówek w tym 5 w internatach i 1 w bursie dla chłopców prowadzona przez kościół i zlokalizowanej na terenie parafii. W nadzorowanych 5 zakładach działalność w zakresie produkcji posiłków prowadzona jest przez personel zatrudniony w internatach, natomiast w 1 zakładzie działalność prowadzona jest przez inny podmiot gospodarczy na podstawie umowy najmu pomieszczeń. Stan sanitarno-techniczny stołówek w internatach utrzymywany jest jedynie w oparciu o wykonywane prace remontowe w zakresie odnowienia powierzchni ścian, sufitów, uzupełniania drobnych ubytków na ich powierzchniach. Istotne nieprawidłowości stanu technicznego pomieszczeń występują w stołówkach internatu Zespołu Szkół nr 2 im. Księcia Warcisława IV w Szczecinku przy ul. 1 go Maja 19 oraz Zespołu Szkół nr 5 w Szczecinku ul. Koszalińska 81. Pomieszczenia wymagają modernizacji m.in. w zakresie wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, powierzchni podłóg, wymiany zniszczonych mebli i sprzętu oraz dostosowania funkcjonalności do zakresu prowadzonej działalności. Terminy wykonania wydanych zaleceń dotyczących przeprowadzenia remontu i modernizacji pomieszczeń internatu w Zespole Szkół nr 2 w Szczecinku były prolongowane z uwagi na brak dostatecznych środków finansowych do całościowej realizacji przebudowy internatu w tym również bloku żywieniowego. Z przedstawionych wyjaśnień termin realizacji przewidywany jest do 2010r. Natomiast w przypadku internatu Zespołu Szkół nr 5 w Szczecinku, przeprowadzenie gruntownego remontu i modernizacji utrudnione jest z uwagi na fakt, że działalność żywieniowa prowadzona jest przez dzierżawców na podstawie zawieranej umowy z władzami oświatowymi na dany rok szkolny. Stołówki w przedszkolach Pod nadzorem znajduje się 12 zakładów. Nadzorowane zakłady prowadzone są w budynkach będących własnością zakładów budżetowych samorządowych na podstawie zawartych umów najmu na czas określony przez indywidualne podmioty gospodarcze. Przedszkola zostały przejęte w ramach przekształcenia w jednostki niepubliczne jako kontynuacja działających od szeregu lat Przedszkoli Publicznych funkcjonujących z przejętymi rozwiązaniami technicznymi w zakresie ilości i wielkości pomieszczeń oraz ich funkcjonalności na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów prawa. Stan sanitarno-techniczny w zakładach utrzymywany jest jedynie w oparciu o wykonywane prace remontowe w zakresie odnowienia powierzchni ścian, sufitów, uzupełniania drobnych ubytków na ich powierzchniach. Natomiast brak jest możliwości podejmowania, przez osoby prowadzące działalność, działań w zakresie dostosowania wielkości i funkcjonalności pomieszczeń do potrzeb oraz wyposażenia w nowoczesny sprzęt i urządzenia. Z uwagi na nieuregulowaną kwestię własności stołówek (umowy najmu) oraz brak dostatecznych środków finansowych zakłady nie są modernizowane. W 2008 roku pobrano do badań w ramach sprawowania bieżącego nadzoru 3 próbki sanitarne-wymazy z powierzchni naczyń stołowych. Próbki niekwestionowane. 38 Stołówki w domach dziecka i młodzieży Nadzorem objęty jest 1 zakład. Funkcjonująca stołówka pod kątem bieżącego stanu sanitarnego utrzymywana jest w sposób zadawalający, natomiast istnieje potrzeba poprawy stanu technicznego pomieszczeń, sprzętu i urządzeń poprzez przeprowadzenie remontu i modernizacji. W 2008r. dodatkowo przystosowano pomieszczenia do pobytu małych dzieci (poniżej 3 roku życia), w tym wydzielono pomieszczenia kuchni do przygotowywania posiłków dla tej grupy dzieci. Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych Nadzorem objęty jest 1 zakład, w którym prowadzone jest całodzienne żywienie zbiorowe dzieci i młodzieży przebywającej w ośrodku. Stan sanitarno-techniczny w zakładach utrzymywany jest jedynie w oparciu o wykonywane prace remontowe w zakresie odnowienia powierzchni ścian, sufitów, uzupełniania drobnych ubytków na ich powierzchniach. Natomiast brak podejmowanych działań w zakresie dostosowania wielkości i funkcjonalności pomieszczeń do potrzeb oraz wyposażenia w nowoczesny sprzęt i urządzenia, z uwagi na brak dostatecznych środków finansowych zakłady nie są modernizowane. Inne zakłady żywienia Do grupy tych obiektów zalicza się 8 zakładów w tym: - stołówka w Zakładzie Karnym, - kuchenka w zakładzie opieki paliatywnej oraz leczeń uzależnień, w której prowadzone jest porcjowanie i wydawanie posiłków dostarczonych z centralnej kuchni szpitalnej. - kuchenka w zakładzie opieki zdrowotnej, dla pacjentów ze schorzeniami psychiatrycznym, w której prowadzone jest porcjowanie i wydawanie posiłków dostarczonych z centralnej kuchni szpitalnej. - kuchenka w zakładzie opieki zdrowotnej - centrum rehabilitacji dla osób chorych na stwardnienie rozsiane, w której prowadzone jest porcjowanie i wydawanie posiłków dostarczonych z zakładu żywienia zbiorowego domu pomocy społecznej. - stołówka przy schronisku młodzieżowym, wydająca również posiłki obiadowe abonamentowe dla klientów z zewnątrz, - stołówka przy zakładzie tzw. siedliskowo – agroturystycznym świadcząca usługi żywieniowe dla korzystających z pokoi noclegowych oraz organizację imprez okolicznościowych dla klientów zewnętrznych, - stołówka dla osób bezdomnych i zakwalifikowanych przez pomoc społeczną do darmowych posiłków. - kuchenka w punkcie przedszkolnym zlokalizowanym na terenie gospodarstwa rolnego w ramach innych form wychowania przedszkolnego, w której przygotowywane i wydawane są głównie napoje gorące i zimne oraz ewentualnie kanapki dla przebywających dzieci. Stan sanitarno – techniczny obiektów zgodny z wymaganiami. W skontrolowanych zakładach opracowane są systemy GMP/GHP, w 1 zakładzie (stołówka w Zakładzie Karnym)wdrożony jest system HACCP. 4.6 Zakłady obrotu żywnością: W tej grupie obiektów większość (69%) stanowią sklepy spożywcze, w tym 11 są to sklepy wielkopowierzchniowe typu market. Pozostałe to kioski spożywcze, magazyny hurtowe oraz obiekty handlu tymczasowego, stragany, kioski na stacjach benzynowych i w obiektach nauczania. 39 Znaczna ilość zakładów obrotu żywnością zlokalizowana jest w małych miejscowościach i na wsiach na terenie 5 gmin powiatu szczecineckiego, prowadzona przez Gminne Spółdzielnie ,,SCh” oraz osoby fizyczne. Istotnym problemem z sanitarnego punktu widzenia jest zapewnienie dla personelu dostępności do ubikacji spłukiwanych wodą podłączonych do sprawnego systemu kanalizacyjnego. Sytuacja ta wynika głównie z faktu, że sklepy zlokalizowane są w starych zasobach nieruchomości, w części przekazanych pod dzierżawę podmiotom gospodarczym przez Gminne Spółdzielnie jak również w domach prywatnych, co ogranicza możliwość rozbudowy i modernizacji. Sytuacja ta ma głównie miejsce gminy Szczecinek i Grzmiąca. Najczęściej stwierdzane uchybienia w miejscach obrotu żywnością to: Ø wprowadzanie do obrotu towarów w ilościach i asortymencie niedostosowanym do wielkości powierzchni magazynowania i sprzedaży, co skutkuje przechowywaniem produktów głównie napojów, wyrobów cukierniczych, czekolad i wyrobów czekoladowych (szczególnie w okresie letnim) w warunkach niezgodnych z zaleceniami producenta na ich opakowaniu oraz niewłaściwą segregacją asortymentów produktów w urządzeniach chłodniczych; Ø brak skutecznej wentylacji pomieszczeń i ochrony przed działaniem promieni słonecznych.; Ø niewłaściwa lokalizacja stoisk sprzedaży surowców: mięsa, drobiu oraz warzyw i owoców w jednym ciągu ze sprzedażą środków żywnościowych gotowych do spożycia nieopakowanych, ważonych i porcjowanych na życzenie klienta; np. wędlin, serów, surówek warzywnych . Ø sprzedaż pieczywa nieopakowanego w systemie samoobsługowym bez należytego zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami i bezpośrednim kontaktem z klientem; Ø samowolne rozszerzanie zakresu sprzedawanych środków spożywczych, niezgodnie z posiadanymi decyzjami Inspekcji Sanitarnej o zatwierdzeniu zakładu. Ø brak pozytywnych nawyków higienicznych wśród personelu, głównie z uwagi na brak szkoleń i dużą rotacją w zatrudnieniu 4.7 Transport żywności. Żywność przewożona jest w samochodach przystosowanych do transportu przez właścicieli zakładów produkujących żywność i wprowadzających do obrotu oraz specjalistyczne firmy transportowe i fizyczne osoby świadczące usługi transportowe. Skontrolowano 10 środków transportu żywności. Zgłoszone środki transportu były oceniane pod kątem spełnienia wymagań sanitarno – higienicznych i zostały zatwierdzone jako środki transportu żywności w określonym zakresie m.in. do przewozu: środków spożywczych pochodzenia niezwierzęcego i zwierzęcego nieobjęte urzędową kontrolą Inspekcji Weterynaryjnej z zachowaniem właściwej temperatury dla danego rodzaju żywności podczas jej transportu. W ogólnej ocenie warunki przewozu żywności, szczególnie u producentów i w dużych obiektach obrotu detalicznego i hurtowego ulegają systematycznej poprawie; zakłady te posiadają na ogół własne środki transportu, prawidłowe, w dobrym stanie technicznym i przeznaczone wyłącznie do przewozu środków spożywczych, które posiadają pozytywne decyzje organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Niektóre zakłady korzystają z usług specjalistycznych firm transportowych. W dalszym ciągu najwięcej zastrzeżeń w tym względzie występuje w małych firmach; sklepach, handlu obwoźnym i kioskach, ponieważ środki spożywcze przewożone są w nieprzystosowanych samochodach lub samochodach osobowych. 40 4.8 Jakość zdrowotna krajowych i importowanych środków spożywczych przedmiotów użytku oraz badania sanitarne wykonane w roku 2008. Państwowa Inspekcja Sanitarna od stycznia 2005 r. realizuje opracowany na szczeblu centralnym, zgodnie z zasadami określonymi przez Komisję Europejską, plan poboru próbek żywności krajowej i importowanej. 4.9 Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych. Tabela nr 14 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008 RODZAJ PRÓBKI Mięso i przetwory mięsne (bez konserw) Drób, podroby i produkty drobiarskie, jaja i ich przetwory Ryby i ich przetwory Mleko i przetwory mleczne Ziarno zbóż i przetwory zbożowo – mączne Wyroby cukiernicze i ciastkarskie Warzywa i przetwory warzywne Owoce i przetwory owocowe Wyroby garmażeryjne i kulinarne Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego Wody mineralne i napoje bezalkoholowe Tłuszcze roślinne Koncentraty spożywcze Zioła i przyprawy Herbata Suplementy diety Ocet Sól spożywcza Substancje dodatkowe i substancje pomagające w przetwarzaniu ILOŚĆ ILOŚĆ POBRANYCH ZDYSKWALIFIKOWANYCH PRÓBEK PRÓBEK 25 1 12 0 11 40 0 5 9 0 24 12 14 24 0 0 0 1 8 0 12 0 7 4 2 2 3 1 2 0 0 0 0 0 0 1 1 0 41 Wykres nr 3 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008. 25 Mięso i przetwory mięsne (bez konserw) 12 Drób, podroby i produkty drobiarskie, jaja i ich przetwory 11 Ryby i przetwory rybne (bez konserw) 40 Mleko o przetwory meczne, w tym lody 9 Ziarno zbóż i przetwory zbożowo-mączne 24 Wyroby cukiernicze i ciastkarskie 12 Warzywa 14 Owoce 12 Wody mineralne i napoje bezalkoholowe 7 Tłuszcze roślinne 10 Koncentraty spożywcze 2 Zioła i przyprawy 2 Herbata 24 Wyroby garmażeryjne i kulinarne 8 Środki spożywcze specjalnego rzeznaczenia żywieniowego 3 Suplementy diety 1 Substancje dodatkowe i pomagające w przetwarzaniu 0 5 10 15 Ilość zdyskwalifikowanych próbek 42 20 25 30 Ilość pobranych próbek 35 40 4. 10 Jakość zdrowotna importowanych środków spożywczych. Tabela nr 15 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008 RODZAJ PRÓBKI Owoce świeże Konserwy owocowe Zioła i przyprawy Owoce suszone Substancje dodatkowe i substancje pomagające w przetwarzaniu ILOŚĆ POBRANYCH PRÓBEK 1 1 2 1 ILOŚĆ ZDYSKWALIFIKOWANYCH PRÓBEK 0 0 0 0 1 0 Wykres nr 4 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008 1 1 Napoje alkoholowe 1 Substancje dodatkowe i substancje pomagające w przetwarzaniu 1 0 0,1 0,2 0,3 0,4 Ilość zdyskwalifikowanych próbek 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 Ilość pobranych próbek 4.11 Jakość zdrowotna przedmiotów użytku (materiały i wyroby do kontaktu z żywnością oraz kosmetyki). Tabela nr 16 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008 RODZAJ PRÓBKI Materiały i wyroby do kontaktu z żywnością Kosmetyki Ilość pobranych próbek 6 6 Ilość zdyskwalifikowanych próbek 0 0 Wykres nr 5 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008 6 Materi ał y i w yro b y d o ko n taktu z żyw n o ści ą 6 Ko smetyki 0 1 2 3 Ilość zdyskw alifikow anych próbek 4 5 6 Ilość pobranych próbek 43 4.12 Nadzór nad kosmetykami oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością Nadzorem sanitarnym objęty jest 1 zakład, konfekcjonujący kremy do rąk (różnego rodzaju) , wody toaletowe oraz kremy do rozjaśniania włosów. W zakładzie aktualnie prowadzone jest konfekcjonowanie kosmetyków i ich dystrybucja. Przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną z dokonaną oceną produkcji (konfekcjonowania) kosmetyku na podstawie arkusza oceny konfekcjonowania kosmetyków – zakład niezgodny z wymaganiami. W czasie kontroli stwierdzono również prowadzenie produkcji; wprowadzono nową linię produkcji odświeżaczy powietrza. Aktualnie istniejący stan sanitarno – techniczny wymaga poprawy, zostało wszczęte postępowanie administracyjne. W 2008r. w zakładzie pobrano do badań laboratoryjnych 6 próbek kosmetyków (kremy do rąk oraz kremy do rozjaśniania włosów). W zakresie badanych parametrów chemicznych i wskaźników mikrobiologicznych próbki kosmetyków były niekwestionowane. Nadzorem sanitarnym objęte są również kosmetyki sprzedawane w miejscach obrotu pod względem prawidłowości oznakowania opakowań oraz podejmowane są działania w systemie szybkiego ostrzegania o produktach niebezpiecznych (RAPEX). W ewidencji obiektów objętych nadzorem przez tut. Stację nie ma zgłoszonych zakładów produkujących materiały i wyroby do kontaktu z żywnością. Nadzorem objęte są jedynie materiały i wyroby wprowadzane do obrotu lub używane w zakładach żywienia zbiorowego. Ocenie podlega znakowanie oraz badanie jakości pod kątem przydatności do kontaktu z żywnością. W 2008r. z obrotu detalicznego w sklepach spożywczych pobrano do badań laboratoryjnych 6 próbek materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością tj. kubki ceramiczne, bidony i wyroby z tworzyw sztucznych; kierunek badań: chemiczne (migracja globalna, migracja ołowiu i kadmu oraz organoleptyka). Próbki badane i oceniane były w laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Szczecinie. Próbki były niekwestionowane. 4.13. Warunki sprzedaży grzybów świeżych i przetworów grzybowych. Przed rozpoczęciem sezonu grzybobrania Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinku przesłał pismo do właścicieli targowisk oraz do organów współpracujących z PPIS w Szczecinku przy nadzorowaniu punktów sprzedaży grzybów, w którym przypominał o zasadach właściwego wprowadzania do obrotu grzybów naturalnie rosnących. W 2008 roku w zakresie nadzoru nad grzybami naturalnie rosnącymi nie zostały zgłoszone punkty skupu grzybów. W związku ze zgłoszoną telefonicznie interwencją, dotyczącą skupu oraz wprowadzaniem do obrotu naturalnie rosnących grzybów w sklepie spożywczym, podjęto czynności kontrolne w sklepie oraz zakazano skupowania grzybów. W lokalnej telewizji wyemitowane zostały programy, których celem było edukowanie społeczności w zakresie porad udzielanych przez grzyboznawcę tutejszej stacji, które dotyczyły: - odróżniania grzybów jadalnych od trujących, - właściwego wprowadzania do obrotu grzybów naturalnie rosnących - podejmowania właściwych działań w przypadkach podejrzenia zatrucia grzybami W ramach działalności oświatowej i zapobiegającej zatruciom grzybami: 44 - w siedzibie stacji udzielano 11 porad w zakresie oceny przydatności do spożycia grzybów świeżych, rosnących w naturalnych warunkach dla indywidualnych zbieraczy grzybów na potrzeby własne – porady udzielane były przez grzyboznawcę i klasyfikatora pracowników stacji oraz Kierownika Sekcji HŻŻiPU. - w lokalnej gazecie ukazał się artykuł Pt: „Zabójca w kapeluszu” – którego celem było przedstawienie różnic pomiędzy grzybem jadalnym (Kanią czubajką) i grzybem trującym (Muchomorem sromotnikowym) - w siedzibie stacji umieszczono ilustrowaną gazetkę z hasłem „Odróżniaj grzyby – unikniesz zatrucia” wraz z ulotkami zawierającymi informacje o grzybach - W Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Świątkach został ogłoszony konkurs plastyczny dla dzieci Pt: „Złota jesień w lesie – grzyby niesie”. W 2008 roku prowadzono, podjęte w wyniku interwencji, postępowanie wyjaśniające dotyczące sprzedaży grzybów świeżych rosnących w warunkach naturalnych i ich przetworów przez internet na portalu allegro. Osoby wprowadzające grzyby i/lub ich przetwory do obrotu za pomocą stron allegro, otrzymały wezwania do stawienia się w siedzibie stacji w celu złożenia wyjaśnień w wyniku których zostały pouczone o warunkach jakie należy spełnić, aby móc we właściwy sposób wprowadzać grzyby do obrotu. Aktualnie sprawdzono strony allegro i nie stwierdzono oferty sprzedaży grzybów i/lub przetworów grzybowych na stronach osób w stosunku do których było prowadzone postępowanie wyjaśniające. Na podstawie prowadzonego w 2008 roku nadzoru nad obrotem grzybami należy stwierdzić, że w dalszym ciągu nie były przestrzegane wymogi Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub przetworów grzybowych albo artykułów spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy; grzyby wprowadzane były do obrotu głównie przez indywidualnych zbieraczy którzy nie posiadają wiedzy na temat obowiązujących przepisów w tym zakresie. W dalszym ciągu grzyby naturalnie rosnące sprzedawane są przez zbieraczy w różnych przypadkowych miejscach; przy drogach, na ulicach miast i miejscowości oraz przed targowiskami. Niedopełniany jest obowiązek klasyfikowania grzybów zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu jest brak dbałości w tym zakresie przez organy odpowiedzialne za organizację handlu na terenie miast i w gminach. 4. 14. Inne istotne zagadnienia. Nadal istotnym problemem na terenie powiatu szczecineckiego jest sprawa handlu targowiskowego oraz ulicznego w obiektach tymczasowych i ruchomych. Nadal występującym a nawet nasilającym się zjawiskiem jest prowadzenie handlu, w tym m.in. grzybów i runa leśnego przez zbieraczy, owoców i warzyw, kosmetyków i słodyczy z importu na straganach, na chodnikach w warunkach nie odpowiadającym wymaganiom sanitarno – higienicznym. Zezwolenia na zajęcie miejsca pasa ruchu publicznego wydawane są przez właścicieli terenu (osoby fizyczne lub instytucje i organy samorządowe) bez uzgodnień, dotyczących warunków sanitarnych, z właściwym organem inspekcji sanitarnej 45 V. ZAOPATRZENIE W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA Według ewidencji za rok 2008 pod nadzorem stacji było 86 wodociągów; w tym 8 wodociągów miejskich i 76 wiejskich. Są to wodociągi zasilane z ujęć głębinowych. Do badań pobierano wodę uzdatnioną i wodę z sieci. Badania wykonywane były w zakresie monitoringu kontrolnego i przeglądowego zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem. 5.1Ocena zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. a) miasta wodociągi o wydajności < 100 m³ na dobę było jest 6, jest 5 zdjęto z nadzoru: wodociąg Biały Bór ul. Sądowa 30 skontrolowano – wszystkie, 1- wodociąg przy ul. Czarnobór 1 w Szczecinku dostarczał wodę o niewłaściwej jakości fizykochemicznej wodociągi o wydajności od 100 do 1000 m³ na dobę było 4 jest 2 2 zdjęto z nadzoru : - Wodociąg Szczecinek ELMILK spółka z o.o. - Wodociąg Szczecinek ELDA –ELTRA Elektronika S.A. 2 skontrolowano – oba dostarczały wodę właściwej jakości wodociągi o wydajności od 1000 do 10000 m³ na dobę były 2 wodociągi jest 1 1 zdjęto z nadzoru Szczecinek Kronospan Pl Sp.z o.o. 1 skontrolowano - dostarczał wodę właściwej jakości b) wieś wodociągi o wydajności < 100 m³ na dobę było 72 jest 64 8 wodociągów zdjęto z nadzoru : - wodociąg Brodźce Pro Bono - wodociąg Gałowo ProBono - wodociąg Kądzielna Gold Tau Juchowo - wodociąg Kłomino PWiK Szczecinek - wodociąg Komorze Ośrodek Wypoczynkowy WPG S.A. W-wa ul. Nowy Świat 2 - Wodociąg Komorze Kopol Hotel Sp.o.o. - wodociąg Orawka PUH MARBUD H. Marcinkowski Koszalin • 46 skontrolowano 64 wodociągi. Wodę odpowiadającą wymaganiom sanitarnym produkowało 55 wodociągów. Wodę nie odpowiadającą wymaganiom fizykochemicznym ze względu na nadmierną zawartość żelaza, manganu, mętności i zapachu produkowało 9 wodociągów. 1. wodociąg Łeknica 2. wodociąg Polne 3. wodociąg Stary Chwalim 4. wodociąg PKP Grzmiąca 5. wodociąg Bielica 6. wodociąg Brzeźnica 7. wodociąg Nosibądy 8. wodociąg Mieszałki 9. wodociąg Bielica wodociąg PKP Grzmiąca dostarczał wodę o niewłaściwej jakości mikrobiologicznej wodociągi o wydajności od 100 do 1000 m³ na dobę było 12, jest 12: • skontrolowano 12 wodociągów, z których 2 dostarczały wodę nie odpowiadającą wymaganiom sanitarnym ze względu na skład fizyko – chemiczny. Odchylenia dotyczyły ponadnormatywnej ilości związków żelaza, manganu i mętności. 1. wodociąg Wierzchowo 2. wodociąg Gwda Wielka . W wodociągach zasilanych ze stacji uzdatniania: w: Przybkowie PPZ, Sławnie, Przybrdzie, Brzeźnicy i Grzmiącej wystąpiły okresowe przekroczenia mikrobiologicznych parametrów wskaźnikowych.. Stan sanitarno- techniczny urządzeń służących do uzdatniania wody w dużej części jest niewłaściwy, są one zniszczone i wyeksploatowane. Rozpoczęte są inwestycje w ramach programu „Zintegrowana Gospodarka Wodno-Ściekowa w Dorzeczu Parsęty”, które mają poprawić istniejącą sytuację. Finansowane mają być w ramach Europejskiego Funduszu Spójności; obecnie są w fazie projektów i przetargów. Z uzyskanych informacji wynika, że znaczna część stacji uzdatniania ma zostać zlikwidowana a ich sieci wodociągowe przyłączone do sieci innych wodociągów. Tabela nr 17 Miejscowości nie zwodociągowanie Gmina Barwice Biały Bór Borne Sulinowo Miejscowość Nazwa Liczba ludności Knyki 246 Gąski 5 Wojsławiec 20 Bagniewko Borzęcino 6 Donimierz 7 Jawory 2 Kamienna 24 Kierzkowo 21 Linowo 15 Lubiesz Ponikwa 8 13 Radzewo 19 Rzyszczewko Stepno Zduny Czochryń Grzywnik Jeziorna Kolanowo Uniemino-kol. 12 9 16 22 5 25 32 Uwagi w tym 80 korzysta z wodociągu istnieje wodociąg lokalny zasilający ośrodek Pro Bono korzystają z wodociągu zasilanego z ujęcia prywatnego 47 Grzmiąca Szczecinek Piława kol. 20 Kucharowo wieś 64 Starowice Glewo Kamionka Owczary Brzeźno Brzostowo Buczek Dąbrowa Dębrzyna Dobrogoszcz Grąbczyn Grąbczyński Młyn Grochowiska Jadwiżyn Janowo Krasnobrzeg Łączka Łozinka Malechowo Nizinne Nowe Gonne Opoczyska Pietrzykowo Siedlice Sierszeniska Skalno Sławęcice Smolniki Tarnina Wielisławice Węglewo Zamęcie Zielonowo 46 13 5 36 21 19 10 4 43 135 w tym 30 ma wodę z 2 wodociągów lokalnych w tym 5 korzysta z wodociągu w tym 105 korzysta z wodociągu 1 116 13 71 8 4 4 1 8 69 12 33 2 49 10 56 2 28 71 52 7 - VI. KĄPIELISKA 6. 1 Kąpieliska morskie – nie dotyczy 6. 2 Kąpieliska śródlądowe W roku 2008 nadzorem sanitarnym objęte było 5 kąpielisk prowizorycznych. Ze wszystkich kąpielisk próbki wody były pobierane zgodnie z zatwierdzonym przez WSSE harmonogramem. W czterech z nich z powodu zanieczyszczenia mikrobiologicznego wprowadzono zakaz kąpieli. Po uzyskaniu pozytywnych wyników badań w trzech, zakaz 48 został cofnięty, natomiast kąpielisko „Plaża Wojskowa” zorganizowane na jez. Trzesiecko przy ul. Kilińskiego w Szczecinku było nieczynne do końca sezonu czyli do 31.08.08 r. Ponadto przed sezonem na zlecenie władz gminnych zbadano wodę z 2 zwyczajowych miejsc kąpieli w Gminie Grzmiąca oraz 4 - w gminie Borne Sulinowo. W jednym z nich zlokalizowanym na jez. Pile w miejscowości Silnowo Dolne w gminie Borne Sulinowo stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne. Powtórne badanie było prawidłowe. W pozostałych miejscach wyniki były pozytywne – woda odpowiadała wymaganiom wody do kąpieli. Podobnie jak w poprzednich latach, w ramach współpracy z Instytutem Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego na kąpielisku Miejskim i kąpielisku Plaża Woskowana na jez. Trzesiecko w Szczecinku oraz w kilku innych miejscach wykorzystywanych tradycyjnie do kąpieli na tym jeziorze regularnie przez cały sezon letni prowadzono monitoring poziomu toksyn sinicowych. Już drugi sezon nie notowano przekroczeń ich zawartości, w związku z czym kąpielisko było czynne przez cały sezon letni. Radykalna poprawa sytuacji w tym zakresie związana jest z prowadzonym przez Urząd Miasta w Szczecinku programem rewitalizacji jeziora. 6. 3 Stan Sanitarny plaż Stan sanitarny plaż nie budził zastrzeżeń. VII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 7. 1 Domy Pomocy Społecznej Pod nadzorem w 2008 r. były 3 obiekty: 2 w mieście i 1 na wsi ; ich stan sanitarno-porządkowy był właściwy. 7. 2 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu i solaria Pod nadzorem było 90 obiektów w tym: - 86 w miastach - 4 na wsi . W trakcie kontroli sanitarnej w 1 zakładzie fryzjerskim gdzie stwierdzono brak czystości i niewłaściwą dezynfekcję narzędzi i sprzętu nałożono mandat karny. Właściciele tych obiektów dostosowują te obiekty do wymagań sanitarnych, polepszają ich wystrój i estetykę w efekcie czego obiekty te są na coraz lepszym poziomie 7. 3 Baseny kąpielowe – ogółem - 3 w tym baseny całoroczne ( kryte pływalnie) - miasta - 3 - wsie - nie ma 49 Stan sanitarno – porządkowy obiektów podczas kontroli był zachowany. Dezynfekcja prowadzona na bieżąco. Zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne pod względem ilości i asortymentu było dobre. Jakość mikrobiologiczna wody w basenach spełniała zalecenia sanitarne. Sporadycznie wystąpiło przekroczenie zawartości chloru wolnego w basenie należącym do NZOZ Centrum Rehabilitacyjnego dla osób chorych na Stwardnienie Rozsiane w Bornem Sulinowie 7. 4 Dworce autobusowe - miasta - 1 - wsie - nie ma Stan sanitarno – porządkowy dworca autobusowego w Szczecinku nie budził większych zastrzeżeń. 7. 5 Dworce i stacje PKP - miasta - 2 - wsie - 8 Od wielu lat nie ma inwestycji poprawiających stan sanitarno – techniczny dworców i przystanków dworcowych PKP. Zwłaszcza pomieszczenia wiejskich stacji kolejowych są wyeksploatowane a ich wyposażenie jest często dewastowane (dotyczy to głównie pomalowania ścian graffiti i niszczenia sprzętu). 7. 6 Przystanki komunikacji międzymiastowej i miejskiej Przystanki komunikacji miejskiej znajdujące się na terenie miasta Szczecinka należące do Komunikacji Miejskiej okresowo są odnawiane i systematycznie sprzątane. Zdarzające się zniszczenia ich wyposażenia usuwane są niezwłocznie.. 7. 7 Parkingi Stan sanitarny przydrożnych miejsc postoju pojazdów nie budził większych zastrzeżeń. Na parkingach nie jest prowadzona działalność gospodarcza z zakresu żywienia zbiorowego. Miejsca postojowe są słabo wyposażone w sprzęt, ich dużym mankamentem jest brak ustępów. Podróżujący trasami turystycznymi mogą jedynie skorzystać z ogólnodostępnych ustępów, zlokalizowanych na niektórych stacjach benzynowych. Stan istniejących parkingów miejskich nie budził zastrzeżeń. 7. 8 Przejścia graniczne- baza promowa i port lotniczy – nie dotyczy 7. 9 Stan sanitarny środków transportu publicznego W roku 2008 skontrolowano 14 autobusów (ewidencja tych obiektów nie jest prowadzona). Skontrolowane środki transportu utrzymane były w dobrym stanie sanitarnoużytkowym. Na wyposażeniu każdego pojazdu była apteczka pierwszej pomocy, gaśnica i podręczny sprzęt porządkowy. Mycie autobusów odbywa się po powrocie z trasy. W kontrolowanych autobusach do przewozu ludzi nie stwierdzono widocznych uszkodzeń; tabor wyeksploatowany jest systematycznie wymieniany na nowy. Skontrolowano 8 samochodów do przewozu zwłok i szczątków ludzkich, ich stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń: samochody miały odizolowaną kabinę kierowcy od części ładunkowej, posiadały zabezpieczenie przed przesuwaniem się trumien podczas 50 transportu i były trwale oznakowane nazwa firmy pogrzebowej. Stan karawanów pogrzebowych sprawdzany jest również podczas ekshumacji połączonych z przewozem szczątków. Skontrolowano 1 samochód do przewozu bielizny szpitalnej należący do Pralni Pomorskiej sp. z o.o. w Mieleniu. Za zły stan sanitarno-techniczny oraz brak rozdziału bielizny czystej od brudnej wystawiono mandat karny. VIII. STAN UTRZYMANIA CZYSTOŚCI W MIEJSCOWOŚCIACH 8. 1 Ogólny stan sanitarno-porządkowy miejscowości Utrzymaniem czystości i porządku na terenie miast i gmin zajmują się wyspecjalizowane firmy. Większość miejscowości utrzymana była czysto. Co roku przeprowadzane są prace remontowe Przed rozpoczęciem letniego sezonu turystycznego wykonano wiele prac mających na celu upiększenie miejscowości polegających m.in. na nasadzeniach roślin, układaniu z kostki brukowej nowych chodników i tras rowerowych. Przeprowadzone były remonty dróg, odnowione słupki hektometryczne i poziome oznakowanie dróg. 8. 2 Gospodarka odpadami komunalnymi 8. 2.1 Gospodarka odpadami stałymi Zagospodarowane wysypiska śmieci posiadają miasta: Szczecinek, Borne Sulinowo oraz wieś Grzmiąca. Nieczystości z terenu miasta i gminy Biały Bór oraz Barwice odbierane są częściowo przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej spółka z o.o. ze Szczecinka oraz przez firmę REMONDIS Sanitech Poznań Spółka z o.o. Większość nieczystości stałych gromadzonych jest w kontenerach lub zamykanych pojemnikach w miejscu ich powstawania tj. na posesjach. Coraz częściej prowadzi się segregację odpadów poprzez ustawienie w ogólnodostępnych miejscach pojemników do selektywnej zbiórki papieru, szkła i PET-ów; dotyczy to również terenów wiejskich. Wszystkie istniejące wysypiska są oznakowane i ogrodzone. Stały spychacz i kompaktor posiada wysypisko dla miasta Szczecinka w miejscowości Trzesieka, stały kompaktor posiada również wysypisko w Grzmiącej. Na wysypisku śmieci w Trzesiece myje się oraz dezynfekuje pojemniki i kontenery na śmieci, lecz tylko w sezonie letnim. Na pozostałych wysypiskach problem ten nadal nie jest rozwiązany. Na wysypisku w Bornem Sulinowie śmieci plantowane są okresowo. Wysypiska miejskie w Szczecinku i Bornem Sulinowie mają doprowadzoną wodę, na wysypisku w Grzmiącej znajduje się studnia tzw. abisynka, z której woda przeznaczona jest na cele sanitarno – porządkowe, natomiast woda do spożycia dla pracownika obsługującego wysypisko dowożona jest w opakowaniach jednostkowych. Na terenie siedziby spółki PGK spółka z o.o. w Szczecinku utworzono punkt zbierania elektrośmieci przy współudziale Organizacji Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A. Elektroeko. Elktrośmieci przyjmowane są nieodpłatnie. Ponadto systematycznie raz w kwartale, po wcześniejszym powiadomieniu mieszkańców, nieodpłatnie prowadzi się zbiórkę odpadów wielkogabarytowych z gospodarstw domowych. 51 8. 2.2 Gospodarka ściekowa W poszczególnych gminach sytuacja przedstawia się następująco: Gmina Grzmiąca - do oczyszczalni w Grzmiącej podłączona jest sieć kanalizacyjna z Wielanowa, Storkowa, Lubogoszczy, Suchej i Krosina. Istniejące oczyszczalnie w Równem i Sławnie obsługują jedynie te miejscowości. W pozostałych wsiach nieczystości płynne gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i beczkowozem wywożone na oczyszczalnię w Grzmiącej. Na terenie gminy istnieje również około 10 oczyszczalni przydomowych. Gmina Szczecinek – miejscowości znajdujące się w pobliżu Szczecinka tj Skotniki, Marcelin, Trzesieka, Godzimierz, Parsęcko i Świątki podłączone są siecią ogólnie spławną do oczyszczalni w Szczecinku. Na terenie gminy istnieje również oczyszczalnia w miejscowości Wierzchowo oraz Turowo, do której przyłączona jest sieć zbierająca nieczystości z Omulnej. Na te oczyszczalnie trafiają również nieczystości wywożone taborem asenizacyjnym na podstawie zawartych umów lub zleceń z pozostałych nie skanalizowanych wsi z terenu gminy. Gmina Biały Bór – jedynie część miasta podłączona jest do sieci kanalizacyjnej. Żadna miejscowość na terenie gminy nie jest skanalizowana. Nieczystości płynne z istniejących zbiorników bezodpływowych odbierane są na podstawie zawartych umów przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej oraz podmiot prywatny posiadający koncesję na działalność. Gmina Borne Sulinowo – do istniejącej oczyszczalni w Bornem Sulinowie siecią tłoczną podłączone są miejscowości: Jeleń, Jelonek, Krągi i Dąbrowica. W gminie sieć kanalizacyjną wraz z oczyszczalnią posiada jeszcze miejscowość Łubowo. W pozostałych miejscowościach nieczystości płynne trafiają do zbiorników bezodpływowych przy posesjach skąd wywożone są do istniejących oczyszczalni. Gmina Barwice – do oczyszczalni miejskiej w Barwicach, przyłączona jest sieć kanalizacyjna z miejscowości Górki, Stary Chwalim i Ostrowąsy. W gminie funkcjonuje jeszcze jedna mała oczyszczalnia obsługująca wieś Białowąs. Pozostałe wsie w zakresie wywozu ścieków bytowo- gospodarczych ze zbiorników bezodpływowych są obsługiwane przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji spółka z o.o. w Szczecinku i trafiają na oczyszczalnię w Barwicach. Przy wysypisku śmieci w Trzesiece k/Szczecinka znajduje się wylewisko odpadów przemysłowych- tj błota pogalwanizacyjnego z zakładu „Elda” w Szczecinku. Jest ono zagospodarowane i zabezpieczone prawidłowo. Przy pozostałych wysypiskach śmieci wydzielone są tereny dla wylewisk ścieków bytowo- gospodarczych z terenów nie skanalizowanych. We wszystkich gminach rozpoczęte są inwestycje w ramach programu „Zintegrowana Gospodarka Wodno-Ściekowa w Dorzeczu Parsęty” polegające na rozbudowie i modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnych oraz modernizacji 5 oczyszczalni ścieków w Szczecinku , Barwicach, Białym Borze oraz Bornem Sulinowie. Zakończenie inwestycji planowane jest na 31 grudnia 2010 roku. 8. 3 Ustępy Publiczne Na terenie powiatu znajdują się 4 ustępy publiczne stałe – trzy w Szczecinku oraz jeden w Barwicach. Kontrolowane były z częstotliwością raz w kwartale ponadto. Dodatkowo zgodnie z poleceniem WSSE w sezonie letnim zwiększono częstotliwość ich kontroli. Stan sanitarno – porządkowy ustępów publicznych stałych był zachowany, zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne oraz papier toaletowy i ręczniki jednorazowego użytku było dobre. 52 W przypadku organizowania imprez masowych (postanowieniem) zobowiązuje się organizatorów do zapewnienia (w odpowiednich ilościach w stosunku do przewidywanej liczby uczestników) ustępów przenośnych typu TOI TOI oraz posprzątania po imprezach. IX. PRZEBIEG SEZONU TURYSTYCZNEGO I STAN SANITARNY BAZY NOCLEGOWEJ 9. 1.Wypoczynek dzieci i młodzieży. W 2008 roku na terenie powiatu funkcjonowało – 58 placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży. W 2007r funkcjonowało 53 placówek, w 2006r – 47 placówek. W 58 placówkach wypoczynku letniego w 2008 roku przebywało 2319 uczestników, w 48 placówkach w 2007r. przebywało 2521 uczestników ,w 47 placówkach w 2006r przebywało 2336 uczestników. W 3 placówkach wypoczynku zimowego w 2008 roku przebywało 205 uczestników ,w 5 placówkach w 2007 roku przebywało 230 uczestników, w 7 placówkach w 2006r przebywało 496 uczestników. Przed wypoczynkiem wszystkie zgłoszone placówki zostały ocenione i zakwalifikowane jako spełniające wymogi sanitarno-higieniczne. Placówek na dziko w roku sprawozdawczym i w latach poprzednich nie odnotowano. Podczas trwania wypoczynku wszystkie placówki zostały skontrolowane . Miały zapewnione odpowiednie warunki sanitarno-higieniczne, opiekę zdrowotną, personel posiadał aktualną dokumentację medyczną. Dzieci i młodzież wypoczywający w obiektach stałych miały zapewnioną zimną i ciepłą wodę bieżącą. Zatruć pokarmowych w placówkach wypoczynku w latach 2008,2007, 2006 nie notowano. Podsumowując wypoczynek letni i zimowy stwierdzić należy, że z każdym rokiem przebiega on w lepszych warunkach sanitarno-technicznych. 9. 2. Baza noclegowa Na terenie działalności stacji znajdują się: - 3 hotele - 2 pensjonaty - 63 innych obiektów, w których świadczone są usługi noclegowe Hotele i pensjonaty zlokalizowane są w miastach, wszystkie posiadają kategoryzację. Są to obiekty utrzymane czysto. Remonty poprawiające stan sanitarno – techniczny przeprowadzane są na bieżąco. Podczas prowadzanych kontroli ich stan sanitarny nie budził zastrzeżeń. Pod nadzorem znajdują się również inne obiekty wczasowo turystyczne – w miastach jest ich 24, natomiast na wsiach 39. Są to obiekty świadczące usługi noclegowe przez cały rok, jak również działające sezonowo. Obiekty świadczące usługi noclegowe w sezonie letnim uzyskały zgodę na rozpoczęcie działalności po uprzednio przeprowadzonej kontroli sanitarnej i uzyskaniu pozytywnego wyniku badania wody. Stan sanitarno – techniczny wszystkich obiektów nie budził zastrzeżeń. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano na prawidłowe zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne oraz zachowanie właściwego reżimu sanitarnego. Prawidłowość zasiedlania pokoi była zachowana. Skarg na jakość usług hotelowych nie było. 53 X. PRZEWÓZ ZWŁOK I EKSHUMACJE 10.1 Ocena zagrożenia sanitarnego, prawidłowości postępowania przy przewozie zwłok Pod nadzorem sanitarnym znajduje się 29 cmentarzy, w tym 25 na wsiach i 4 w miastach. Urzędy Gmin i firmy pogrzebowe zarządzają 24 cmentarzami, natomiast 5 pozostaje pod zarządem poszczególnych parafii. Wydano 75 decyzji administracyjnych zezwalających na ekshumację lub ekshumację połączoną z przewozem zwłok. Skontrolowano 8 samochodów do przewozu zwłok i szczątków ludzkich, ich stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń: samochody miały odizolowaną kabinę kierowcy od części ładunkowej, posiadały zabezpieczenie przed przesuwaniem się trumien podczas transportu i były trwale oznakowane nazwa firmy pogrzebowej. Stan karawanów pogrzebowych sprawdzany jest również podczas ekshumacji połączonych z przewozem szczątków. Prace ekshumacyjne prowadzone były pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Pracownicy zakładów pogrzebowych przeprowadzający ekshumacje zaopatrzeni byli w odzież ochronną jednorazowego użytku i odpowiednie środki dezynfekcyjne. Przewóz szczątków w inne miejsce pochówku odbywał się wyłącznie specjalistycznymi, które spełniały wymogi sanitarno-techniczne dla tego typu pojazdów. Na wniosek Starostwa Powiatowego wystawiono 8 postanowień na sprowadzenie zwłok z zagranicy. XI. SZKOŁY I INNE PLACÓWKI OŚWIATOWOWYCHOWAWCZE ORAZ WYPOCZYNEK DZIECI I MŁODZIEŻY W 2008 roku Państwowa Inspekcja realizując zadania z zakresu zdrowia publicznego w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych oraz wypoczynku obejmowała nadzorem 67 placówek stałych i 58 placówek sezonowych. Placówki stałe to: Ø Przedszkola – 12 placówek do, których uczęszcza – 1360 dzieci. W porównaniu do roku 2007 i 2006 liczba nadzorowanych placówek zwiększyła się o jedną Ø Szkoły Podstawowe – 23 placówki do których uczęszcza – 4843 uczniów; W porównaniu do roku 2007 i 2006 liczba nadzorowanych placówek zmniejszyła się o jedną placówkę. Ø Gimnazja – 7 do których uczęszcza – 1702 uczniów; ilość nie uległa zmianie. Ø Zasadnicza Szkoła Zawodowa – 1 do której uczęszcza – 33 uczniów; W porównaniu do roku 2007 i 2006 liczba nadzorowanych placówek nie uległa zmianie. Ø Licea Ogólnokształcące – 2 do których uczęszcza – 553 uczniów; W porównaniu do roku 2007 i 2006 liczba nadzorowanych placówek nie uległa zmianie. Ø Zespoły Szkól Ogólnokształcących - 6 placówek do, których uczęszcza 1779 uczniów, liczba nadzorowanych placówek nie uległa zmianie. 54 W skład Zespołów Szkół Ogólnokształcących wchodzą: o Przedszkola - 2 o Szkół Podstawowych - 6 o Gimnazjów - 6 o Liceum Ogólnokształcące – 1 Zespoły Szkół Ponadpodstawowych – 9 placówek do, których uczęszcza – 4076 uczniów. Liczba nadzorowanych placówek w porównaniu do roku 2007 i 2006 nie uległa zmianie. W skład Zespołów Szkół Ponadpodstawowych wchodzą: 3 Gimnazja; Liceów Ogólnokształcących; Liceów Profilowanych; 17 Techników Zawodowych; Internaty 3 Zasadnicze Szkoły Zawodowe; 1 Warsztat Szkolny; 1 Szkoła Policealna; Warsztaty Szkolne – 1 placówka do, której uczęszcza – 29 uczniów; Liczba nadzorowanych placówek nie uległa zmianie Dom Dziecka – 1 w którym zamieszkuje – 62 wychowanków; - liczba placówek nie uległa zmianie. Internaty, bursy – 2 placówki w których przebywa – 78 wychowanków; w porównaniu do roku 2007 i 2006 liczba nadzorowanych placówek zmniejszyła się o jedną placówkę była to Bursa Szkolna w Białym Borze prowadzona przez pana Grzegorza Drewnowskiego z dniem 01.09.2007 roku bursa weszła w skład Zespołu Szkół im. Oskara Langego w Białym Borze przy ul. Brzeźnicka 10. Ośrodek Szkolno Wychowawczy – 1 placówka w którym przebywa – 180 wychowanków w porównaniu do roku 2007 i 2006 liczba placówek nie uległa zmianie. Schronisko Młodzieżowe – 1 w którym przebywało – 1340 osób; liczba nadzorowanych placówek w porównaniu do roku ubiegłego 2007 i 2006 nie uległa zmianie. Z pobytu i nauki w szkołach oraz placówkach oświatowo-wychowawczych 2008roku korzystało łącznie 16306 dzieci i młodzieży. Na terenie powiatu Szczecinek w 2008 roku funkcjonowało 58 placówek wypoczynku letniego i zimowego. Wypoczywało w nich łącznie 2319 dzieci i młodzieży. W porównaniu do roku 2007 liczba placówek wypoczynku zwiększyła się o 5 a liczba wypoczywających dzieci zmniejszyła się około 430 uczestników. 11.1 Warunki sanitarno- techniczne szkół i placówek. W trakcie przeprowadzanych kontroli ocenie pod względem technicznym i sanitarnym poddano 67 placówek stałych co stanowi 100% nadzorowanych w 2008r placówek. Przeprowadzono 199 kontroli ( w tym 3 wspólne z innymi sekcjami pionu nadzoru PIS ) Wszystkie placówki stałe będące pod nadzorem znajdują się w budynkach przystosowanych technicznie, zaopatrywane są w wodę z wodociągów, wszystkie posiadają kanalizację. Podczas przeprowadzanych kontroli nie stwierdzono zagęszczeń w klasach. Standardy dostępności do urządzeń sanitarnych zachowane. Placówek o złym stanie sanitarnotechnicznym nie ma. W porównaniu do roku 2007 i 2006 sytuacja uległa poprawie ponieważ wykazywana w 2006r Bursa Szkolna w Białym Borze jako placówka o złym stanie sanitarno- 55 technicznym z dniem 01.09 2007r weszła w skład Zespołu Szkół im. Oskara Langego w Białym Borze i jej stan sanitarno-techniczny uległ poprawie jednakże placówka ta nadal wymaga remontów. Na terenie nadzorowanym nie występują już placówki z ustępami zewnętrznymi.. Wydano 7 decyzji administracyjnych w tym: 5 wydanych decyzji dotyczyło szkół podstawowych. Obejmowały one zagadnienia: poprawa natężenia oświetlenia w salach dydaktycznych, wymiana okien ,doprowadzenie do należytego stanu sanitarno-technicznego otoczenia szkoły oraz konieczność ogrodzenia budynku. Wszystkie te decyzje były wydane w trybie art. 154 pkt 2 i 155 Kodeksu postępowania administracyjnego ( przedłużenie terminu wykonania z lat ubiegłych). 1 decyzja dotyczyła Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego w Światkach i dotyczyła poprawy natężenia oświetlenia sztucznego ( przedłużenie terminu wykonania decyzji z roku ubiegłego ) 1 decyzja dotyczyła naprawy dachu w Warsztacie Zespołu Szkół nr 5 w Szczecinku ( z terminem wykonania na 12.2009 r.) Organy prowadzące szkoły i placówki zwracały się z prośbą o prolongowanie terminów na rok następny ze względu na brak środków lub uwzględnienie w budżecie dopiero w następnym roku. 11.2 Warunki zdrowotne Realizując z zadania z zakresu zdrowia publicznego Państwowa Inspekcja Sanitarna wiele uwagi poświęciła sprawowaniu nadzoru nad warunkami zdrowotnymi w środowisku szkół i placówek , w tym higieny procesów nauczania i wychowania a w szczególności: 11.2.1 Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych. Zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w obiektach edukacyjnych zobowiązuje dyrektorów do nabywania i stosowania w nich wyrobów posiadających aktualne certyfikaty zgodności. W 2008 roku przeprowadzano ocenę dotyczącą posiadania przez szkoły i placówki oświatowo wychowawcze mebli z certyfikatami. Sytuację na terenie powiatu w tym zakresie 2008r przedstawia tabela nr 11.1 56 Tabela nr 18 Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych RODZAJ PLACÓWKI Przedszkola Szkoły podstawowe LICZBA SZKÓŁ/P RZEDSZK OLI OBJĘTYC H NADZOR EM LICZBA SZKÓŁ/PRZEDSZKOLI SKONTROLOWANYCH, W KTÓRYCH MEBLE POSIADAJĄ CERTYFIKATY do 25% mebli posiadając ych certyfikat y 12 23 2 1 4 4 2 Gimnazja 7 Filie gimnazjów - LO 2 1 Zespoły szkół ogólnokształcących 6 4 Zespoły szkół ponadpodstawowych 9 3 Ogółem 100% mebli posiadającyc h certyfikaty 2 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalny Ośrodek SzkolnoWychowawczy powyżej 50% mebli posiadającyc h certyfikaty 7 Filie szkół podstawowych I n n e do 50% mebli posiadającyc h certyfikaty 5 14 1 1 3 2 1 1 2 1 1 61 LICZBA SZKÓŁ/PRZ EDSZKOLI SKONTROL OWANYCH POSIADAJĄ CYCH MEBLE BEZ CERTYFIK ATÓW 1 19 3 8 6 25 57 Z przeprowadzonej oceny wynika że większość mebli w szkołach i placówkach oświatowo wychowawczych nie posiada certyfikatu. Spowodowane jest to zakupami mebli kilka lub kilkanaście lat temu . Mimo braku certyfikatu stan techniczny mebli ( ławek, krzeseł) nie budzi zastrzeżeń. Podczas przeprowadzanych kontroli w 2008 roku dokonano oceny dostosowania mebli do wzrostu dzieci/uczniów. Wyniki dokonanych ocen przestawia tabela: Tabela nr 19 Ocena dostosowania mebli do wzrostu dzieci/uczniów STOSOWANIE MEBLI SZKOLNYCH/PRZEDSZKOLNYCH DO WZROSTU UCZNIÓW/PRZEDSZKOLAKÓW Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu uczniów Rok 2008 2007 2006 liczba skontrol owanyc h placówe k liczba ocenion ych placówe k 61 61 62 20 30 26 % 32,8 49,2 41,9 Stwierdzono niewłaściwe liczba ocenion ych oddział ów w ilu placówk ach 24 36 43 1 1 0 % 5 3,3 0 w ilu oddział ach % L. badany ch 1 1 0 4,2 2,8 0 418 578 670 L. dzieci siedzący L. L. ch w wydan wydany meblach ych ch niedosto zaleceń decyzji sowanyc h 5 4 0 13 7 4 0 0 0 L. zakończ onych decyzji z lat ubiegły ch / z bieżące go roku 0 0 0 Nieprawidłowości dotyczące niedostosowania mebli do wzrostu ucznia związane są z powstaniem klaso-pracowni, w takich salach lekcyjnych są prowadzone zajęcia dla kilku klas równoległych i kilku klas z różnych roczników w związku z tym niemożliwe jest ustawienie odpowiedniej ilości ławek o różnych rozmiarach. 58 11.2.2 Ocena tygodniowych rozkładów lekcji. W 27 placówkach w 86 oddziałach dokonano oceny tygodniowego rozkładu lekcji. Nieprawidłowości stwierdzono w 4 placówkach co stanowi 14,8 % badanych placówek w 16 oddziałach co stanowi 18,6 %w stosunku do badanych oddziałów. Najczęściej występujące nieprawidłowości w tygodniowym rozkładzie lekcji to przerwy 5 minutowe. Przerwy 5 minutowe w większości są spowodowane tym, że dzieci do szkół dojeżdżają autobusami PKS lub autobusami szkolnymi i o określonej godzinie muszą zakończyć zajęcia lekcyjne. Drugim powodem występowania przerw 5 minutowych jest konieczność wydzielenia 2 przerw 20 minutowych na obiad. Ponadto często nauczyciele zatrudniani są w kilku szkołach w związku z tym pojawia się problem powtarzalności lekcji Tabela nr 20 Ocena rozkładów lekcji OCENA ROZKŁADÓW LEKCJI Stwierdzono niewłaściwe ROK 2008 2007 2006 liczba skontrolo wanych placówek liczba oceniony ch placówek 49 49 50 27 42 40 % 55,1 85,7 80 liczba oceniony ch oddziałó w w ilu placówka ch 86 123 126 4 14 7 % 14,8 33,3 17,5 w ilu oddziałac h % 16 31 16 18,6 25,2 12,7 L. L. wydanych wydanych zaleceń decyzji 6 13 7 0 0 0 L. zakończo nych decyzji z lat ubiegłych /z bieżącego roku 0 0 0 59 11.2.3 Oświetlenie i mikroklimat. W 2008 roku badania natężenia oświetlenia sztucznego przez Laboratorium Badań Środowiska Pracy w PSSE w Szczecinku dokonano w 12 placówkach w 127 pomieszczeniach.(oddziałach) Nieprawidłowości stwierdzono w 7 placówkach co stanowi 58,3 % w stosunku do badanych placówek i w 82 pomieszczeniach co stanowi 64,5 % w stosunku do ilości badanych pomieszczeń. Badania przeprowadzono; • w 4 przedszkolach w 11 oddziałach , nieprawidłowości stwierdzono w 2 przedszkolach, w 3 odziałach • w 4 szkołach podstawowych w 29 oddziałach , nieprawidłowości stwierdzono w 2 kontrolowanych placówkach w 15 oddziałach • w 3 internatach zbadano 66 pokoi mieszkalnych, w tym w 2 placówkach w 44 pokojach stwierdzono nieprawidłowości. • W 1 liceum ogólnokształcącym zbadano 21 sal lekcyjnych, w tym nieprawidłowości stwierdzono w 20 salach. Wydawano doraźne zalecenia wymiany, uzupełnienia lub doświetlenia pomieszczeń, sal lekcyjnych i sal komputerowych. W 2008 r. uzyskano poprawę w 17 salach lekcyjnych i pomieszczeniach. Temperatura. W okresie grzewczym dokonano pomiarów temperatury w 36 placówkach w 36 pomieszczeniach. Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. 11.2.4 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i wyposażenia w sprzęt sportowy. Podczas przeprowadzania kontroli sanitarnych nie stwierdzono złego stanu sanitarnotechnicznego sprzętu i urządzeń sportowych Aktualny stan posiadanej infrastruktury szkół do realizacji zajęć z wychowania fizycznego na terenie powiatu jest niewystarczający. Na 48 objętych nadzorem placówek ; Ø 4 szkoły wszystkich typów posiada sale gimnastyczną pełnowymiarową z pomieszczeniami pomocniczymi (sanitariaty, rozbieralnie, natryski przechowalnia sprzętu), Ø 6 szkół posiada tylko boiska, Ø 12 szkół nie posiada żadnych warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego (brak sali pełnowymiarowej i zastępczej ) Ø 32 placówki posiada salę gimnastyczną , sale zastępczą i boisko Ø 17 szkół ma możliwość korzystania z basenu. Ø 12 szkół ma możliwość korzystania z hal sportowych . Zdarza się, że w szkołach, które wykazywane są jako szkoły posiadające sale gimnastyczną ze względu na nie wystarczającą powierzchnię sali gimnastycznej zajęcia z wychowania fizycznego odbywają się na korytarzach. W 2008 r. oddano w Szczecinku do użytku nową halę sportową ,z której mogą korzystać uczniowie szkół. 60 Wykres nr 6 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego 60 52 50 35,4 40 30 25 22,9 20 14,5 10,4 10 0 Szkoły posiadające sale pełnowymiarowe Szkoły posiadające sale zastępcze Szkoły posiadające tylko boiska Szkoły nie posiadające Szkoły mające możliwość Szkoły mające możliwośc żadnych warunków do korzystania z basenu korzystania z hali prowadzenia zajęć z sportowych wychowania fizycznego Wykres nr 7 Ocena korzystania z natrysków po zajęciach z w-f 43,4 50 40 26,1 30,4 30 20 10 0 Sale gimnasyczne z nieużywanymi Sale gimnastyczne z nieczynnymi natryskami natryskami Sale gimnasyczne z natryskami uzywanymi tylko po zajęciach dodatkowych 61 Podczas przeprowadzania kontroli dokonano oceny posiadania przez szkoły sprzętu sportowego z certyfikatami, której wyniki przedstawiono w poniższe tabeli: Tabela nr 21 Spełnienie wymogów w stosunku do urządzeń i sprzętu sportowego RODZAJ PLACÓWKI Szkoły podstawowe Filie szkół podstawowych Gimnazja Filie gimnazjów LO Zespoły szkół ogólnokształcacych Zespoły szkół ponadpodstawowych Zasadnicza Szkoła Zawodowa Inne Specjalny Ośrodek SzkolnoWychowawczy Ogółem 62 LICZBA SZKÓŁ OBJĘTYCH NADZOREM LICZBA SZKÓŁ SKONTROLOWANYCH POSIADAJĄCYCH SALE GIMNASTYCZNE Pełnowymiarowe Zastępcze Pełnowymiarowe i zastępcze 23 1 - 20 - - - - 7 1 - 3 - - 2 1 - 1 6 1 - 2 9 1 - 6 1 - - - 1 - - - 49 4 - 32 LICZBA SZKÓŁ SKONTROLOW ANYCH POSIADAJĄCYC H URZĄDZENIA I SPRZĘT SPORTOWY BEZ CERTYFIKATÓ W LICZBA SZKÓŁ SKONTROLOWANYCH, W KTÓRYCH URZĄDZENIA I SPRZĘT SPORTOWY POSIADAJĄ CERTYFIKATY do25% urządzeń i sprzętu posiadającego certyfikaty do 50% urządzeń i sprzętu posiadającego certyfikaty powyżej 50% urządzeń i sprzętu posiadającego certyfikaty 100% urządzeń i sprzętu posiadającego certyfikaty 15 5 - - 2 - - - - - - 3 - - - - - - - - 2 - - - - 2 - 2 - - 6 1 1 1 1 - - - - - - - - 1 - 25 9 3 2 3 11.2.5 Profilaktyczna opieka zdrowotna i dożywianie w szkołach . Dzieci i młodzież podlegająca obowiązkowi szkolnemu objęta jest systemem profilaktycznej opieki zdrowotnej na terenie szkół i placówek. Na objętych nadzorem 67 placówek 28 posiada gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. Są to ; Ø 23 zlokalizowanych w szkołach podstawowych, Ø 7 w gimnazjach, Ø 1 w zasadniczej szkole zawodowej, Ø 2 w liceum ogólnokształcącym, Ø 6 w zespołach szkół ogólnokształcących, Ø 9 w zespołach szkół ponadpodstawowych Ø 1 w domu dziecka, Ø 1 w specjalnym ośrodku szkolno wychowawczym Ciężar wykonania zadań profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w szkołach i placówkach spoczywa na 20 pielęgniarkach sprawujących opiekę w 28 gabinetach profilaktycznej opieki zdrowotnej oraz w razie ich braku w innych pomieszczeniach wyznaczonych przez dyrektorów placówek. Podczas kontroli stan sanitarno-techniczny gabinetów profilaktycznej opieki zdrowotnej nie budził zastrzeżeń. Ocenę opieki medycznej w szkołach znajdujących się na terenie powiatu szczecineckiego przedstawia tabela nr Tabela nr 22 Opieka medyczna w szkołach w 2008 r. Liczba placówek RODZAJ PLACÓWEK Lekarz podstawowej opieki Lekarz stomatolog Pielęgniarka/higie nistka w ewidenc ji skontrolo wanych zape wnio no nie zapewni ono zape wnio no nie zapewni ono zape wnio no nie zapewnion o Szkoły podstawowe 23 23 - 23 1 22 23 - Gimnazja 7 7 - 7 - 7 7 - Zasadnicze szkoły zawodowe Średnie szkoły zawodowe Technika 1 1 - 1 - 1 1 - - - - - - - - - - - - - - - - - 2 2 Licea 2 2 - - - - - - - - - - - - - - - - - - 6 6 - 6 1 5 6 - 9 9 - 9 - 9 9 - - - - - - - - - 48 48 - 48 2 46 48 - ogólnokształcące Licea profilowane - Licea uzupełniające Technika uzupełniające Zespoły szkół ogólnokształcących Zespoły szkół ponadpodstawowyc h Szkoły policealne Razem 2 - - - - - 63 Opiekę pielęgniarską w szkołach ma zapewnione 100% placówek ,opiekę stomatologiczną zapewnia się w 4% placówek. W będących pod nadzorem sanitarnym szkołach nie zapewnia się opieki lekarskiej prowadzonej przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Dożywianie Na 45 objętym nadzorem szkół podstawowych i gimnazjów ( samodzielnych i mieszczących się w zespołach szkół) 29 placówek tj.64,4% wydaje ciepłe posiłki. W tym posiłki jednodaniowe wydaje 14 placówek co stanowi 42,4 % z których korzysta 1367 uczniów , pełne obiady wydaje 29 placówek co stanowi 57,6% z których korzysta 1326 uczniów . W szkołach organizowane są również śniadania z których korzysta 217 uczniów. Łącznie z dożywiania w szkołach korzysta 2910 uczniów, z czego 2407 co stanowi 82,7 % są to posiłki dofinansowane. 11.2.6 Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi. Na 48 skontrolowanych szkół 9 posiada substancje i preparaty chemiczne w ilości ogółem 0,250 kg. Substancji przeterminowanych podczas kontroli nie stwierdzono. Szkoły posiadające substancje i preparaty chemiczne przechowują je prawidłowo, posiadają karty charakterystyk, preparaty oznakowane prawidłowo. Większość szkół, która przekazała do utylizacji przeterminowane substancje i preparaty chemiczne złożyła zamówienie na nowe zestawy odczynników. 11.2.7 Wypoczynek dzieci i młodzieży. W 2008 roku na terenie powiatu funkcjonowało 58 placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży. W 3 placówkach wypoczynku zimowego w 2008 roku przebywało 205 uczestników .Przeprowadzono w sezonie zimowym i letnim 91 kontroli obiektów i miejsc wypoczynku Przed wypoczynkiem wszystkie zgłoszone placówki zostały ocenione i zakwalifikowane Placówek na dziko w roku sprawozdawczym i w latach 2006,2005 nie odnotowano. Podczas trwania wypoczynku wszystkie placówki zostały skontrolowane .Wszystkie placówki miały zapewnione odpowiednie warunki sanitarno-higieniczne, zapewnioną opiekę zdrowotną, personel posiadał aktualną dokumentację medyczną. Placówki zorganizowane w obiektach stałych miały zapewnioną zimną i ciepłą wodę bieżącą Zatruć pokarmowych w placówkach wypoczynku dzieci i młodzieży w latach 2008, 2007, 2006 nie notowano. Podsumowując wypoczynek letni i zimowy stwierdzić należy, że z każdym rokiem przebiega on w lepszych warunkach sanitarno-technicznych. 11.3 Podsumowanie i wnioski Ogółem w 2008 roku w 12 placówkach uzyskano poprawę w zakresie natężenia oświetlenia sztucznego. W wyniku wystawionych decyzji w dwóch placówkach odnowiono ściany na korytarzach i w klasach a w dwóch wyremontowano podłogi. Na terenie powiatu stwierdza się zauważalną poprawę stanu sanitarno-technicznego szkół i placówek oświatowo- wychowawczych. W miarę pozyskiwania środków finansowych we wszystkich placówkach w okresie wakacyjnym przeprowadzano remonty bieżące. Ze względu na widoczne ubóstwo wśród dzieci konieczne jest upowszechnienie systemu dożywiania w szkołach. W związku z zagrożeniami i problemami zdrowotnymi wśród dzieci i młodzieży w szkołach, konieczne jest zapewnienie prawidłowej opieki medycznej z uwzględnieniem opieki stomatologicznej. Wskazane jest kontynuowanie działań na rzecz 64 poprawy dostosowania mebli tj. krzeseł i ławek do wzrostu uczniów oraz poprawy natężenia oświetlenia sztucznego w placówkach oświatowo- wychowawczych XII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W ZAKŁADACH PRACY Pod nadzorem bieżącym Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinku znajduje się 186 zakładów pracy w których zatrudnionych jest 6493 osoby. Tabela nr 23 Struktura zatrudnienia w zakładach pracy LICZBA ZAKŁADÓW PRACY W EWIDENCJI ZAKŁADY / ZATRUDNIONYCH PRACOWNIKÓW 186 do 5 6-20 21-50 51-100 101-250 251 i > 56 67 29 21 10 3 Wykres nr 8 Procentowy udział zatrudnionych w zakładach pracy. 5% 1% 31% 11% do 5 od 6-20 od21-50 od51-100 15% od101-250 od251 37% Z powyższego wykresu możemy zauważyć, że najwięcej bo aż 37 % zakładów pracy zatrudnia od 6-20 osób, 31 % zakładów zatrudnia do 5 osób, 15 % 21-50 osób, 11% 51-100 osób, 5% 101-250 osób i 1% powyżej 251 osób. W 2008 r. skontrolowano 99 zakładów pracy .Łącznie w tych zakładach przeprowadzono164 kontrole. W 2008 roku nadzorem bieżącym objęto było 99 zakładów pracy. Liczba zatrudnionych w tych zakładach wynosi 3758 pracowników. Łącznie przeprowadzono 164 kontrole sanitarne. 65 W skontrolowanych zakładach pracy stwierdzono niżej wymienione uchybienia: Ø przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w 34zakładach pracy. Ø 7 pracowników pracowało w przekroczeniach NDS czynników chemicznych. Na stanowiskach z przekroczeniami NDS pyłów pracowało 26 osób. Przekroczenia NDN czynników fizycznych dotyczyły 275 osób . Łącznie narażonych na przekroczenia NDS/NDN było292. Głównie osoby te zatrudnione były w zakładach przemysłu drzewnego i zakładach usług leśnych. Często ze względu na specyfikę procesu produkcyjnego eliminacja zagrożeń nie była możliwa. Ø brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych w 35 zakładach pracy, Ø brak rejestru czynników szkodliwych w 18 zakładach pracy, Ø brak kart oceny ryzyka zawodowego w 18 zakładach pracy, Ø zły stan sanitarno – higieniczny pomieszczeń w 4 zakładach pracy, Ø brak aktualnych badań lekarskich pracowników w 2 zakładach pracy, Ø uchybienia w zakresie substancji i preparatów chemicznych w 6 zakładach pracy, Ø uchybienia w zakresie czynników biologicznych w 12 zakładach pracy, W celu eliminacji uchybień higieniczno – sanitarnych wydano ogółem 48 decyzji administracyjnych zawierających 136 nakazów. Wydano 2 postanowienia o nałożeniu grzywny. Nałożono grzywny w wysokości 4.000,00zł. 12.1 Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy W ewidencji PSSE w Szczecinku znajduje się 7 zakładów w których występują czynniki rakotwórcze. W przypadki 6 zakładów jest to głównie jest to pył drewna twardego, a 1 zakład zajmuje się rozbiórką azbestu. W 2008r. skontrolowano 3 zakłady pracy w których pracownicy narażeni są na czynniki rakotwórcze. 2 zakłady zajmują się przerobem drewna twardego i 1 zakład prowadzi rozbiórkę elementów zawierających azbest. Łącznie w tych zakładach na działanie czynników rakotwórczych narażonych jest 76 osób w tym 10 kobiet. Prace podczas, których dochodzi do narażenia bądź kontaktu z czynnikami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym to: § procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji, preparatów lub czynników rakotwórczych lub mutagennych, tj. prace związane z narażeniem na pył drewna twardego ( dąb i buk ). W powyższych zakładach nie stwierdzono chorób zawodowych. W ramach nadzoru nad ww. czynnikami w środowisku pracy przeprowadzono 3 kontrole, w wyniku których nie stwierdzono uchybień. 66 12.2 Nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy. W ewidencji PSSE w Szczecinku znajdują się 44 zakłady w których występują czynniki biologiczne . Łącznie na czynniki biologiczne narażonych jest 212 osób. Są to pracownicy służby zdrowia , pracownicy nadleśnictw, pracownicy zakładów usług leśnych, pracownicy piekarni oraz pracownicy ferm trzody chlewnej. Pracownicy Ci narażeni są na 2 i 3 grupę zagrożenia. W 2008 r . przeprowadzono łącznie 38 kontroli. W wyniku tych kontroli stwierdzono w 9 zakładach brak oceny ryzyka zawodowego dla pracowników zatrudnionych w narażeniu na czynniki biologiczne, w związku z brakiem oceny ryzyka pracodawcy nie prowadzili rejestrów pracowników pracujących w narażeniu na czynniki biologiczne z grupy 3 , oraz rejestru prac (grupa 3 lub 4). W jednym przypadku przeprowadzono kontrolę sprawdzająca (dot. laboratorium)decyzji z 2007 r. nakazującej opracowanie procedur i instrukcji postępowania z tymi czynnikami. Wydano 9 decyzji administracyjnych z nakazem usunięcia tych nieprawidłowości . Wszystkie zakłady wykonały uchybienia w wyznaczonym w decyzjach terminie. 12.3 Nadzór nad substancjami i preparatami niebezpiecznymi W 2008 r. w ewidencji PPIS w Szczecinku znajdowało się10 wprowadzających do obrotu preparaty chemiczne, Są to hurtownie budowlane i sklepy wielko powierzchniowe i producenci. W ewidencji PSSE znajduje się 2 producentów , 8 dystrybutorów . Łącznie przeprowadzono 13 kontroli z zakresu wprowadzania do obrotu preparatów chemicznych. Kontrole wykazały, że wprowadzający do obrotu posiadali aktualne spisy znajdujących się u nich chemikaliów ,oznakowania tych artykułów i miejsc przechowywania były zgodne. Posiadane karty charakterystyki były zgodne i wszystkie kontrolowane produkty posiadały aktualne karty charakterystyki. W powiecie szczecineckim skontrolowano 9 zakładów stosujących substancje i preparaty chemiczne w swojej działalności zawodowej. Łącznie przeprowadzono 13 kontroli. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 2 decyzje administracyjne, które dotyczyły: - wydzielenia miejsc do przechowywania preparatów, - oznakowania miejsc w których przechowywane są preparaty, - braku spisów preparatów chemicznych, - braku aktualnych kart charakterystyki. Ponadto w 2008 roku na terenie powiatu skontrolowano 1 podmiot gospodarczy zajmujący się wprowadzaniem do obrotu prekursorów kat. 3. Podmiot ten zajmuje się sprzedażą materiałów budowlanych. W wyniku kontroli wprowadzania do obrotu prekursorów kat. 3 w tych obiektach nieprawidłowości nie stwierdzono. 67 XIII. OBIEKTY DOPUSZCZONE DO UŻYTKOWANIA MAJĄCE WPŁYW NA STAN SANITARNY POWIATU W roku 2008 w ramach działalności Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinku załatwiono 301 spraw, w tym uzgodniono w zakresie warunków higieniczno-sanitarnych oraz wpływu na zdrowie ludzi: • 52 uzgodnienia i opinie dotyczące uzgodnień przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, • 13 uzgodnienia i opinie dotyczące miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, • 83 uzgodnienia i opinie dotyczące obowiązku sporządzenia raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i jego zakresu, • 1 opinia w innych sprawach, • 42 uzgodnienia projektów budowlanych. Państwowa Powiatowa Inspekcja Sanitarna w Szczecinku uczestniczyła w dopuszczeniu do użytkowania 88 nowych, zmodernizowanych lub zmieniających sposób użytkowania obiektów. Do ważniejszych inwestycji, służących poprawie stanu sanitarnego, oraz zapewnieniu właściwych warunków higienicznych i zdrowotnych odebranych w 2008r. należy zaliczyć: 1. a) b) c) d) e) f) g) h) i) j) obiekty użyteczności publicznej i służby zdrowia stacja dializ przy ul. Kilińskiego 7 w Szczecinku, laboratorium diagnostyczne przy ul. Kilińskiego 7 w Szczecinku, NZOZ „MED-IK” w m. Grzmiąca, gm. Grzmiąca, NZOZ „ULGA-DENT” przy ul. 28 Lutego w Szczecinku, NZOZ „PEOZET” przy ul. 28 Lutego w Szczecinku, NZOZ „MONMED” przy ul. Matusewicz 11 w Szczecinku, Pralnia w DPS przy ul. Szpitalnej w Bornem Sulinowie, 4 apteki i punkty apteczne - 2 w Szczecinku, 1 w Barwicach, 1 w Krosinie, sklep zaopatrzenia medycznego przy ul. Koszalińskiej 27 w Szczecinku, oddział dla małych dzieci i samotnych matek w Wielofunkcyjnej Placówce Pomocy Rodzinie przy ul. Wiatracznej 1 w Szczecinku, k) pensjonat w m. Międzylesie, gm. Borne Sulinowo, l) pensjonat „HUBERTUS” w stadninie koni przy ul. Kolejowej 2 w Białym Borze, m) OW „Nad jeziorem” w m. Silnowo 65, gm. Borne Sulinowo, 2. obiekty produkcyjne i komunalne a) 2 obory,2 zbiorniki na gnojowicę o poj.615m3/każdy, płyta gnojowa w gospodarstwie rolnym w m. Juchowo 52, gm. Borne Sulinowo b) zakład wulkanizacji w m. Krągi 36, gm. Borne Sulinowo, c) stały ustęp publiczny przy ul. Zamkowej w Szczecinku, d) zdrój uliczny przy ul. 9 Maja/Podgórna (deptak) w Szczecinku, e) myjnia samochodowa przy ul. Koszalińskiej w Szczecinku, f) zakład produkcyjny opakowań kartonowych „OPAK” przy ul. Harcerskiej w Szczecinku, g) magazyn odpadów medycznych ZOZ przy ul. Kościuszki 38 w Szczecinku, 3. obiekty oświaty i wychowania a) sala gimnastyczna przy Gimnazjum nr 2 przy ul. Wiatracznej 1 w Szczecinku, b) wyciąg nart wodnych na jeziorze Trzesiecko w Szczecinku, 68 c) punkt przedszkolny w m. Juchowo 52, gm. Borne Sulinowo, d) kompleks boisk sportowych wraz z zapleczem – ORLIK 2012 – w m. Świątki, gm. Szczecinek, e) budynek szkoły Specjalnego Ośrodka Szkolono-Wychowawczego w Świątkach, gm. Szczecinek, f) Regionalne Centrum Tenisowe przy ul. Piłsudskiego/Szczecińska w Szczecinku. Ogólnie skontrolowano 135 obiektów, w trakcie budowy lub dokonując wizji lokalnych obiektów nowych, modernizowanych, zmieniających sposób przeznaczenia. XIV. REALIZACJA PROMOCJI ZDROWIA I OŚWIATY ZDROWOTNEJ NA TERENIE POWIATU Wszyscy dobrze wiemy, że zdrowie to bogactwo. Tylko nie zawsze wiemy, jak je osiągnąć. Mając na uwadze zdrowie społeczeństwa powiatu szczecineckiego Pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia zachęcał wszystkich do przemyśleń nad własnym stylem życia poprzez uczestniczenie społeczeństwa w realizowaniu programów i akcji proponowanych przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinku. W roku 2008 Pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia propagował następujące interwencje: „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” W roku szkolnym 2007/08 program realizowano w 12 wytypowanych szkołach podstawowych obejmując zasięgiem 1472 uczniów klas I-III, co stanowi 62,45% ogółu uczniów klas I-III w powiecie szczecineckim. Celem programu było upowszechnienie wiedzy o astmie i jej charakterystycznych objawach. Program miał uświadamiać, że dziecko z astmą może być normalnym uczniem i kolegą. W ramach programu prowadzono edukację na temat aktywności fizycznej przez dzieci chore na astmę. Koordynatorami programu byli nauczyciele przyrody, wychowania fizycznego, pedagodzy, wychowawcy klas i pielęgniarki medycyny szkolnej. Odbywały się spotkania lekarzy i pielęgniarek z rodzicami dzieci objętych programem poparte projekcjami filmowymi. Kontynuowano organizację powiatowego konkursu plastycznego pt. „Zdrowy Oddech- Zdrowe Życie” dla dzieci realizujących program. Była to już III edycja. Podsumowanie konkursu zakończyło się imprezą w tut Stacji oraz wystawą prac plastycznych w tut.Stacji. Całość imprezy emitowana była w lokalnych mediach. W związku z apelami od szkolnych koordynatorów na temat braku współpracy z lekarzami, wystąpiono z prośbą do lekarzy o wsparcie merytoryczne 69 Tabela nr 24 „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” Liczba Stosunek do ogółu w% Liczba dzieci w klasach I-III biorących udział w programie Stosunek do ogółu w% klasach I-III Liczba Ogólna liczba szkół podstawowych w powiecie Liczba szkół realizujących program Ogólna liczba dzieci w Stosunek do ogółu w% CZEGO DOTYCZY 3. 4. ROK SZKOLNY 2008/2009 Liczba 2. ROK SZKOLNY 2007/08 Stosunek do ogółu w% 1. ROK SZKOLNY 2006/07 Liczba L. P ROK SZKOLNY 2005/06 30 - 30 - 29 - 28 - 10 33,3 10 33,3 12 41,38 12 42,85 2689 - 2596 - 2570 - 2358 - 1769 65,79 1315 50,65 1532 59,61 1472 62,45 Wykres nr 9 „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” 3000 2689 2596 2570 2358 2500 2000 1769 1532 1472 1315 1500 1000 500 30 0 30 10 rok szkolny 2005/06 29 10 rok szkolny 2006/07 12 rok szkolny 2007/08 Ogólna liczba szkół podstawowych w powiecie Liczba szkół realizujących program Ogólna liczba dzieci w klasach I-III Liczba dzieci w klasach I-III biorących udział w programie 70 28 12 rok szkolny 2008/09 „Profilaktyka Chorób Nowotworowych” Wychowanie w kulturze zdrowotnej społeczeństwa uznaje się na całym świecie za nieodzowną część wychowania ogólnego, dlatego starano się uświadamiać wszystkich jak ważne jest nasze zdrowie i wczesna profilaktyka. W związku z powyższym pracownik Pionu OZ i PZ realizował program kładąc szczególny nacisk na promowanie szczepień p/rakowi szyjki macicy wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Prowadzone były szkolenia, prelekcje połączone z prezentacją. Celem realizowanego programu było podniesienie wśród społeczeństwa odpowiedzialności za swoje zdrowie, zmniejszenie zachorowalności i czynników wpływających na organizm człowieka, kształtowanie pozytywnego nastawienia do wizyt u ginekologów i specjalistów. Ogół społeczeństwa poinformowano o bezpłatnych badaniach cytologicznych. Tabela nr 25 „Profilaktyka Chorób Nowotworowych” STOSUNEK LP. CZEGO DOTYCZY: LICZBA DO OGÓŁU W % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 Ogólna liczba szkół ponadgimnazjalnych w powiecie Liczba szkół ponadgimnazjalnych realizujących program Ogólna liczba młodzieży ponadgimnazjalnej Liczba młodzieży ponadgimnazjalnej biorąca udział w programie Ogólna liczba szkół gimnazjalnych w powiecie Liczba szkół gimnazjalnych realizujących program Ogólna liczba młodzieży gimnazjalnej Liczba młodzieży gimnazjalnej biorąca udział w programie Liczba ZOZ-ów i NZOZ-ów w powiecie Liczba ZOZ-ów i NZOZ-ów realizujących program Profilaktyka Przyszłość” próchnicy zębów 10 - 10 100 4453 - 4453 100 12 - 12 100 3370 - 3370 100 21 - 21 100 „Radosny Uśmiech-Radosna Chcąc zapewnić naszym pociechom zdrowy i biały uśmiech oraz zmniejszyć barierę lęku przed wizytą u stomatologa Pion OZ i PZ kontynuował edukacyjny program dla klas II szkół podstawowych pt. „Radosny Uśmiech- Radosna Przyszłość”. Celem interwencji programowej było upowszechnienie u dzieci zasad higieny jamy ustnej ze szczególnym uwzględnieniem dbałości o zęby. Prowadzono dystrybucję materiałów oświatowozdrowotnych, zorganizowano konkurs plastyczny, przeprowadzono pogadanki połączone z pokazami. Chcąc uatrakcyjnić przebieg programu w szkołach zorganizowano wycieczki do 71 gabinetów stomatologicznych celem przeprowadzenia przeglądu jamy ustnej i zapoznania dzieci z gabinetem stomatologicznym. Utrzymano współpracę z Samorządową Agencją Promocji i Kultury w Szczecinku, dzięki której możliwe było zorganizowanie wystawy prac plastycznych dla ogółu społeczeństwa (w Miejskiej Bibliotece Publicznej Tabela nr 26 Profilaktyka próchnicy zębów „Radosny Uśmiech-Radosna Przyszłość” L.P CZEGO DOTYCZY Liczba Stosunek do ogółu w% Liczba Stosunek do ogółu w% ROK SZKOLNY 2007/08 Stosunek do ogółu w% ROK SZKOLNY 2006/07 Liczba ROK SZKOLNY 2005/06 1. Ogólna liczba szkół podstawowych w powiecie 30 - 30 - 28 - 2. Liczba szkół realizujących program 30 100 30 100 28 100 952 - 900 - 836 - 952 100 900 100 836 100 Ogólna liczba dzieci w 3. 4. klasach II Liczba dzieci w klasach II biorących udział w programie Wykres nr 10 Profilaktyka próchnicy zębów „Radosny Uśmiech-Radosna Przyszłość” 952 952 1000 900 900 836 836 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 30 30 30 rok szkolny 2005/06 30 rok szkolny 2006/07 28 28 rok szkolny 2007/08 Ogólna liczba szkół podstawowych w powiecie Liczba szkół realizujących program Ogólna liczba dzieci w klasach II Liczba dzieci w klasach II biorących udział w programie 72 „Trzymaj Formę” Pracownik Pionu OZ i PZ w roku 2008 realizował wspólnie z koordynatorami szkolnymi programu ogólnopolski program edukacyjny pt: „Trzymaj Formę”. Pomysł realizacji tego przedsięwzięcia zrodził się z projektu „Globalnej Strategii dotyczącej Diety, Aktywności Fizycznej i Zdrowia”, Światowej Organizacji Zdrowia, która dużą wagę położyła na zdrowe żywienie żywnością bezpieczną dla zdrowia i wzrost aktywności fizycznej dla poprawy zdrowia społeczeństw. Adresatami programu były wszystkie klasy gimnazjalne (IIII) oraz ich rodzice. Głównym celem programu było zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. Podczas realizacji programu objęto ankietyzacją młodzież klas I-II szkół gimnazjalnych. Wyniki przeprowadzenia ankiety pozwoliły wyciągnąć wnioski i wdrożyć je w życie codzienne młodzieży. Tabela nr 27 „Trzymaj Formę” ROK SZKOLNY CZEGO DOTYCZY Liczba Stosune k do ogółu w % 2006/07 L.P 1. Ogólna liczba szkół gimnazjalnych w powiecie 12 - Liczba szkół gimnazjalnych realizujących program 12 100 3370 - 2777 82,4 2. Ogólna liczba uczniów w rocznikach 19913. 4. 1993 Liczba uczniów biorących udział w programie „Profilaktyka HIV/AIDS, Kampania Multimedialna” W roku 2008 działania związane z profilaktyką HIV/AIDS realizowane były w ramach obchodów Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej multimedialnej profilaktyki HIV/AIDS pod hasłem: „Wróć bez HIV” dla osób podróżujących w kraju i wyjeżdżających za granicę oraz obchodów „Światowego Dnia Walki z AIDS”. Poinformowano o szkoleniach organizowanych przez Krajowe Centrum ds. AIDS oraz Polską Fundację Pomocy „Res Humanae”. Rozpropagowano konkurs filmowy „Bezpieczny dance” oraz literacki w języku angielskim „AIDS kills everyday”. Wykonano ekspozycje wizualne oraz prowadzona była dystrybucja materiałów oświatowo-zdrowotnych. Umocniono współpracę z lokalnymi mediami i instytucjami. 73 Tabela nr 28 „Profilaktyka HIV/AIDS, Kampania Multimedialna” STOSUNEK LP. CZEGO DOTYCZY: LICZBA DO OGÓŁU W % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 Ogólna liczba szkół ponadgimnazjalnych w powiecie Liczba szkół ponadgimnazjalnych realizujących program Ogólna liczba młodzieży ponadgimnazjalnej Liczba młodzieży ponadgimnazjalnej biorąca udział w programie Ogólna liczba szkół gimnazjalnych w powiecie Liczba szkół gimnazjalnych realizujących program Ogólna liczba młodzieży gimnazjalnej Liczba młodzieży gimnazjalnej biorąca udział w programie Liczba ZOZ-ów i NZOZ-ów w powiecie Liczba ZOZ-ów i NZOZ-ów realizujących program 10 - 10 100% 4453 - 4453 100% 12 - 12 100% 3370 - 3370 100% 21 - 21 100% Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Celem programu było zwracanie uwagi opinii publicznej na problem palenia tytoniu, promowanie zdrowego, wolnego od dymu tytoniowego stylu życia, motywowanie palaczy do rzucenia palenia, informowanie o formach i źródłach pomocy w rzucaniu palenia, dążenie do poprawy stanu zdrowia populacji. Działania te realizowano poprzez organizację konkursów, olimpiad, przemarszów ulicami miasta, nagłaśnianie w lokalnych mediach. Chcąc zaakcentować ważność problemu jakim jest palenie tytoniu szczecinecka młodzież wręczyła Panu Burmistrzowi petycje z hasłami antynikotynowymi prosząc o tworzenie jak największej ilości stref wolnych od dymu tytoniowego. Program realizowano we wszystkich placówkach oświatowo-wychowawczych i placówkach służby zdrowia. Współpracowano w lokalnymi mediami, ZR PCK w Szczecinku i zakładami pracy. Na bieżąco prowadzona była dystrybucja materiałów oświatowo-zdrowotnych. 74 Tabela nr 29 „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoni”. STOSUNEK LP. CZEGO DOTYCZY: LICZBA DO OGÓŁU W% 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 11. 12. 13. 14. Ogólna liczba szkół ponadgimnazjalnych w powiecie Liczba szkół ponadgimnazjalnych realizujących program Ogólna liczba młodzieży ponadgimnazjalnej Liczba młodzieży ponadgimnazjalnej biorąca udział w programie Ogólna liczba szkół gimnazjalnych w powiecie Liczba szkół gimnazjalnych realizujących program Ogólna liczba młodzieży gimnazjalnej Liczba młodzieży gimnazjalnej biorąca udział w programie Liczba ZOZ-ów i NZOZ-ów w powiecie Liczba ZOZ-ów i NZOZ-ów realizujących program Liczba przedszkoli w powiecie Liczba przedszkoli realizujących program Liczba przedszkolaków w powiecie Liczba przedszkolaków biorąca udział w programie 10 - 10 100% 4453 - 4453 100% 12 - 12 100% 3370 - 3370 100% 21 - 21 100% 12 - 12 100% 1950 - 1950 100% Ponadto Państwowa Powiatowa Inspekcja Sanitarna realizowała interwencje nieprogramowe jak: Zatrucia pokarmowe- zatrucia grzybami W roku 2008 kontynuowano akcję dotyczącą zatruć grzybami. Głównym celem jej była edukacja w zakresie grzyboznawstwa, ostrzeżenie przed zagrożeniem zdrowia i życia, wynikającym ze spożycia grzybów niejadalnych i trujących oraz wpojenie zasad bezpiecznego grzybobrania.. W/w akcją objęto 130 dzieci i dorosłych powiatu szczecineckiego. W związku z jesiennym sezonem na grzyby oraz dużą popularnością rodzinnych wycieczek do lasu w celu grzybobrania Pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia zorganizował w holu Stacji oraz na I piętrze wystawę plakatów grzybów prezentujących gatunki jadalne, niejadalne i trujące. Wyłożono także ulotki edukacyjne „Poznaj grzyby-unikniesz zatrucia”. Napisano artykuł do lokalnej prasy pt: „Zabójca 75 w kapeluszu”, udzielano także wywiadów w lokalnych mediach. Podsumowaniem była organizacja konkursu plastycznego dla wychowanków Specjalnego Ośrodka SzkolnoWychowawczego w Świątkach. pt. „Złota jesień w lesie grzyby niesie”. Była to już II edycja konkursu podsumowująca nasze działania. Udział w nim wzięło 80 wychowanków. Najlepsze prace zostały nagrodzone z funduszu otrzymanego z Urzędu Miasta w Szczecinku. Akcja letnia „Bezpieczne wakacje” Chcąc zapewnić bezpieczny wypoczynek mieszkańcom naszego powiatu a także turystom w okresie letnich wakacji kontynuowano akcję „Bezpieczne wakacje”. Priorytetowym celem działań było uczulenie rodziców dzieci i młodzieży na zagrożenia spowodowane niebezpiecznymi zachowaniami w okresie wakacyjnym, ukształtowanie odpowiedzialności za własne zdrowie, szerzenie profilaktyki chorób zakaźnych, w tym HIV i AIDS. Zasięgiem objęto 51 organizatorów wypoczynku letniego, w których uczestniczyło 2114 dzieci i młodzieży (w tym :obozy (51), kolonie(2) i półkolonie(2) oraz Wielofunkcyjna Placówka Pomocy Rodzinie w Szczecinku). Przystępując do realizacji akcji „Bezpieczne wakacje” nawiązano współpracę z lokalnymi mediami oraz ze Szczecinecką Fundacją Na Rzecz Osób Poszkodowanych w Wypadkach Komunikacyjnych, od której pozyskano nagrody dla dzieci na organizację konkursów. Każda placówka otrzymała wskazówki jak spędzić bezpiecznie wakacje. Akcja „Żółty Tydzień” – profilaktyka WZW typu A i B i grypy Pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia we współpracy z Działem Epidemiologii propagował wśród pracowników szczecineckich zakładów pracy, zakładów służby zdrowia a także instytucji z terenu powiatu szczecineckiego szczepienia ochronne p/grypie i WZW typu A i B. Informacje te nagłaśniane były w lokalnych mediach, wykonane były ekspozycje wizualne zachęcające do poddania się szczepieniom. Ponadto prowadzono bezpłatne rozdawnictwo broszur i ulotek dostarczone przez przedstawicieli firm farmaceutycznych. W Punkcie Szczepień przy tut. Stacji prowadzone były szczepienia. Ogółem w powiecie szczecineckim w roku 2008 na grypę zaszczepiono 2746 osób – 3,56% ogółu społeczeństwa. Wykres nr 14.4 Szczepienia przeciwko grypie 77232 77339 77132 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 4129 rok 2006 liczba mieszkańców w powiecie 76 3207 rok 2007 2746 rok 2008 liczba osób zaszczepionych przeciwko grypie Ogólnopolska społeczna Kampania przeciwko meningokokom „Stop meningokokom” Mając na celu zminimalizowanie skutków zagrożenia spowodowanego zakażeniami dwoinką zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych Pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w 2008 roku realizował II Ogólnopolską społeczną Kampanię przeciwko meningokokom „Stop meningokokom”. Wysłano listy intencyjne, przeprowadzono na szeroką skalę dystrybucję plakatów i ulotek. Dzięki tak nagłośnionemu problemowi meningokoków społeczeństwo poznało miejsce występowania w ludzkim organizmie bakterii Neisseria meningitidis. Zapoznało się z drogą przenoszenia oraz dolegliwościami jakie wywołują meningokoki, wiedzą, że zachorować może każdy człowiek bez względu na wiek. Sądzimy, iż nasze aktywne działania informacyjne związane z rozpropagowaniem zasad profilaktyki w zakażeniach menigokokowych zmieniły chociaż w części zachowanie społeczeństwa i otworzyły oczy na problem jaki istnieje wokół nas. W roku 2008 zaszczepiono 72 osoby. Współpracowano z lokalną telewizją, placówkami oświatowowychowawczymi oraz ze służbą zdrowia. Kształtowanie Prawidłowych Nawyków Higienicznych – Profilaktyka Wszawicy. W związku z narastającym problemem wszawicy Pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia rozpoczął akcję, której celem było poniesienie odpowiedzialności za własne zdrowie i zmniejszenie ilości występowania wszawicy. Działaniami objęto wszystkie szkoły podstawowe i przedszkola z powiatu szczecineckiego. Przeprowadzano dystrybucję materiałów przygotowanych przez pracownika OZiPZ. Każda placówka otrzymała wytyczne jak postępować w przypadku wystąpienia wszawicy. Pion OZ i PZ jak w latach uprzednich współpracował z Urzędami Miasta i Gminy z powiatu szczecineckiego, Starostwem Powiatowym, Zakładami Pracy, Zarządem Rejonowym PCK w Szczecinku, Kołem Amazonek, Policją, Strażą Miejską, , Placówkami OświatowoWychowawczymi, Kołem Diabetyków i Samorządową Agencją Promocji i Kultury w Szczecinku, Szczecinecką Fundacją Na Rzecz Osób Poszkodowanych w Wypadkach Komunikacyjnych, Sp ZOZ w Szczecinku oraz z lokalnymi mediami. Współpraca ta polegała na utrzymaniu dotychczasowych osiągnięć, pozyskiwaniu nowych partnerów, pomocy w organizowaniu imprez, a w szczególności na pozyskiwaniu funduszy na realizację zaplanowanych działań oświatowo- zdrowotnych. Bardzo znaczące było również nagłośnienie przez media realizowanych programów i akcji na terenie powiatu szczecineckiego. 77 XV. DZIAŁALNOŚĆ ODDZIAŁU LABORATORYJNEGO W 2008 R. Oddział Laboratoryjny obok Oddziału Nadzoru Sanitarnego oraz Oddziału Ekonomiczno-Administracyjnego jest jednym z pionów organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Szczecinku. Głównym zadaniem Oddziału Laboratoryjnego jest realizacja zadań z zakresu ochrony zdrowia publicznego, poprzez wykonywanie badań laboratoryjnych mających na celu: − ochronę zdrowia i życia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiskowych, − zapobieganiu powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych na obszarze działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinku. W celu realizacji tych zadań oraz w celu zapewnienia właściwego wykonywania badań wdrożono w Oddziale Laboratoryjnym udokumentowany System Zarządzania Jakością, którego potwierdzeniem jest przyznany w styczniu 2005 roku – po audicie akredytacyjnym przeprowadzonym przez Polskie Centrum Akredytacji z Warszawy – Certyfikat Akredytacyjny nr AB 574. System Zarządzania Jakością, Polityka Jakości, metodyka badań i pomiarów oraz wszystkie działania Laboratorium mające wpływ na jakość badań oraz zaufanie klientów są wdrożone i udokumentowane zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”. Udokumentowany, wdrożony i stale doskonalony System Zarządzania Jakością zapewnia osiągnięcie i utrzymanie wysokiego poziomu jakości wykonywanych badań, które spełniają oczekiwania klientów, poprzez dostarczenie rzetelnych, wiarygodnych i użytecznych wyników badań. W 2008 roku laboratoria Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej używały w swej codziennej pracy 45 metod akredytowanych natomiast pozostałe używane metody były zwalidowane i objęte systemem jakości. Laboratoria wchodzące w skład Oddziału Laboratoryjnego wyposażone są w nowoczesną aparaturę badawczą i pomiarową niezbędną do prawidłowego przeprowadzenia badań. Pracownicy Oddziału Laboratoryjnego stale podnoszą swoje kwalifikacje poprzez uczestnictwo w szkoleniach zewnętrznych organizowanych przez uznane firmy szkoleniowe. W 2008 roku w 13 szkoleniach zewnętrznych wzięło udział 15 pracowników merytorycznych Laboratorium. W Oddziale Laboratoryjnym wykonuje się badania na rzecz Miasta i Powiatu Szczecinek, Miasta i Powiatu Świdwin, Miasta i Powiatu Wałcz, Miasta i Powiatu Drawsko Pomorskie oraz szczególnie w zakresie badań środowiska pracy na rzecz innych miast i powiatów Województwa Zachodniopomorskiego oraz ościennych Województw Wielkopolskiego i Pomorskiego. W skład Oddziału Laboratoryjnego wchodzą trzy Sekcje: Ø Sekcja Mikrobiologii Wody i Żywności; Ø Sekcja Diagnostyki Mikrobiologicznej Ø Sekcja Szkodliwości Fizyko-Chemicznych oraz Ø Laboratorium Przygotowania Pożywek Ø Pokój przyjmowania próbek wody i żywności Ø Punkt przyjmowania próbek mikrobiologicznych i wydawania sprawozdań W Oddziale Laboratoryjnym zatrudnionych jest 28 osób w tym 18 osób z wyższym wykształceniem, 7 osób ze średnim i 3 z zawodowym. W 2008 roku Oddziale Laboratoryjnym wykonano 37052 badań i analiz w tym dla Miasta i Powiatu Szczecinek wykonano 25291 badań i analiz. 78 W poszczególnych Sekcjach Oddziału Laboratoryjnego wykonano następujące ilości badań: 1. Sekcja Diagnostyki Mikrobiologicznej – 13261 z tego dla: Ø Miasta i Powiatu Szczecinek – 11313 2. Sekcja Mikrobiologii Wody i Żywności – 3975 z tego: Ø Badania wody – 2753 z tego dla Miasta i Powiatu Szczecinek – 1283 Ø Badania żywności – 1222 z tego dla Miasta i Powiatu Szczecinek – 209 3. Sekcja Szkodliwości Fizyko-Chemicznych – 19816 z tego: Ø Badania wody – 1719 z tego dla Miasta i Powiatu Szczecinek – 627 Ø Badanie żywności – 205 z tego dla Miasta i Powiatu Szczecinek – 61 Ø Badanie środowiska pracy – 17892 z tego dla Miasta i Powiatu Szczecinek – 11798 w 115 zakładach pracy z terenu Miasta i Powiatu Szczecinek W roku 2008 Sekcja Diagnostyki Mikrobiologicznej nadal wykonywała diagnostykę mikrobiologiczna pacjentów przebywających w Szpitalu Powiatowym w Szczecinku. W ramach podpisanej wcześniej umowy pracownicy Sekcji wykonali dla pacjentów Szpitala Powiatowego 1122 badań. Do zadań Laboratorium w szczególności należy: Ø badanie mikrobiologiczne próbek surowców, półproduktów, gotowej żywności oraz próbek sanitarnych; Ø badanie fizyko-chemiczne i organoleptyczne środków spożywczych, próbek sanitarnych; Ø badanie mikrobiologiczne i fizyko-chemiczne próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, wody z basenów kąpielowych, kąpielisk i wód śródlądowych; Ø badanie środowiskowe substancji chemicznych i pyłów w powietrzu na stanowiskach pracy oraz czynników fizycznych szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia w środowisku pracy; Ø monitoring zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; Ø pomiar hałasu w środowisku komunalnym; Ø badanie na nosicielstwo patogenów schorzeń jelitowych do pracowniczych książeczek zdrowia; Ø badanie bakteriologiczne mające na celu zapobieganie szerzenia się chorób zakaźnych; Ø badanie parazytologiczne w ramach nadzoru epidemiologicznego i od chorych; Ø badanie bakteriologiczne: kontroli skuteczności działania urządzeń do sterylizacji i w zakresie monitorowania czystości środowiska szpitalnego; Ø badanie z zakresu mikrobiologii lekarskiej. 79 XVI. OCENA SANITARNA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinku w ramach zlecenia Urzędu Miasta Szczecinek prowadziła pomiary stężenia formaldehydu w powietrzu. Pomiary średniodobowe stężenia formaldehydu wykonywano w określone dni – łącznie 210 badań. Tabela nr 30 Średnie roczne zawartości formaldehydu w powietrzu atmosferycznym WARTOŚĆ ODNIESIENIA W [μg/m3] UŚREDNIONE DLA OKRESU* STĘŻENIE [μg /m3] PARAMETR HCHO 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 1 godz. rok 3,7 4,1 5,2 3,1 3,3 50,0* 4,0* * Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.03.1.12) Wykres nr 12 Porównanie średniorocznych wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2004 - 2008. 6 5,2 3 HCHO [μg/m ] 5 4 4,1 3,7 3,1 3,3 3 2 1 0 2004 80 2005 2006 2007 2008 Tabela nr 31 Porównanie średniomiesięczne wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w LATACH 2005-2008. HCHO [μg/m3] I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2005 3,5 3,4 4,3 3,9 3,8 2,6 2,7 3,1 5,8 7,5 4,8 6,7 2006 6,8 5,3 4,8 2,8 4,1 8,5 7,3 4,3 8,4 3,5 2,2 2,2 2007 2,1 2,6 3,5 3,6 2,8 4,9 3,2 3,2 3,7 3,2 2,8 2,1 2008 1,9 2,2 2,3 1,9 4,4 4,8 5,3 5,8 4,4 2,1 0,9 1,4 Wykres nr 13 Porównanie średniomiesięcznych wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2005-2008. 8,4 8,5 9 4,8 3,5 3,2 2,2 1,4 1,9 2,1 2,2 2,1 2,8 3,2 3,1 2,7 2,6 2,8 3,2 3,7 4,4 4,3 4,4 3,8 4,1 3,9 2,8 2,3 2,2 1,9 2,1 2,6 3 2 3,6 3,5 3,4 4 5,3 4,8 4,9 4,8 4,3 5 3,5 1 0,9 HCHO [μg/m3] 5,3 5,8 6 5,8 7 6,7 6,8 7,3 7,5 8 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc 2005 2006 2007 2008 81 Formaldehyd obecny jest w środowisku w wyniku procesów zachodzących w przyrodzie oraz jako rezultat działalności człowieka. Formaldehyd produkowany jest przez przemysł w dużych ilościach oraz stosowany w wielu dziedzinach. Należy wspomnieć o dwóch ważnych źródłach emisji formaldehydu: spaliny silników samochodowych nie wyposażonych w odpowiednie katalizatory oraz procesy produkcyjne w których występuje formaldehyd. Formaldehyd posiada wiele zastosowań w różnych dziedzinach. Jest on stosowany w medycynie do sterylizacji, jako środek konserwujący wielu artykułów, takich jak żywność, kosmetyki i środki utrzymania czystości. Na podstawie posiadanych danych można stwierdzić dalszy wzrost stężenia formaldehydu w powietrzu w mieście Szczecinek. W celu lepszej oceny stanu zanieczyszczenia powietrza w mieście Szczecinek w 2006 roku zamontowano zakupiony w 2005 roku aparat do poboru pyłu PM10 umożliwiający monitoring zanieczyszczeń powietrza. Badania za pomocą tego aparatu rozpoczęto w kwietniu 2006 roku. Pył zawieszony PM10 jest to pył o średnicy ziaren do 10μm (1 μm = 10-6m). Stanowią go małe cząstki pyłu nie opadające na powierzchnię ziemi, lecz unoszące się swobodnie w powietrzu, ze względu na bardzo mały ciężar cząstki. Źródłami pyłu zawieszonego są: procesy spalania paliw, produkcja materiałów budowlanych, transport, eksploatacja dróg przez pojazdy. Działa on na układ oddechowy. Za pyły szkodliwe uważane są pyły, które mogą dostać się do pęcherzyków płucnych, czyli pyły o dużym rozdrobnieniu zachowujące się jak gaz. W pyle tym można oznaczyć: Ø ołów Ø kadm Ø miedź Ø cynk Ø chrom Ø żelazo Ø wyższe węglowodory aromatyczne – WWA- benzo-α-piren Tabela nr 32 Średniomiesięczne wartości stężenia pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2006-2008. STĘŻENIE PYŁU PM10 [μg/m3] MIESIĄC 2006 2007 2008 I II III - - - IV V VII VIII IX X XI XII 25,85* 22,28 15,01 19,58 14,39 25,09 28,50 34,88 27,20 21,00 34,09 35,99 24,74 19,86 13,46 12,85 16,91 17,00 27,17 28,94 31,63 37 30 29 26 16 * badanie prowadzono od 12.04.2006 roku 82 VI 15 9 13 15 24 22 44 Wykres nr 14 Średniomiesięczne wartości stężenia pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2006-2008. 44 45 3 1,63 24 27,2 28,5 27,17 25 ,0 9 17 13 9 10 15 14,39 1 6,91 22 19 ,5 8 15 12,85 1 5,01 13 15,4 6 16 20 22,28 19,86 29 21 25 25,85 24,74 26 30 30 28 ,9 4 34,88 3 5,99 3 Stężenie pyłu PM10 [μg/m ] 35 34,09 37 40 5 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Miesiąc 2006 2007 2008 Tabela nr 33 Średnie stężenie pyłu PM10 za okres 12. 04. 2006 – 31.12.2006 oraz w latach 2007-2008. STĘŻENIE [μg/m ] 3 PARAMETR Stężenie pyłu PM10 [μg/m3] DOPUSZCZALNY POZIOM SUBSTANCJI W POWIETRZU W [μg/m3]* 12.04.200631.12.2006 2007 2008 24 godz. rok 23,51 23,64 23,4 50* 40* * Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.2002.87.798). 83 Tabela nr 34 Średnioroczne stężenie B(a)P (benzo(a)piren) w latach 2007-2008. PARAMETR Stężenie B(a)P (benzo(a)piren) [ng/m3] STĘŻENIE [ng/m3] 2007 2008 3,8 4,8 POZIOM DOPUSZCZALNY DOCELOWY POZIOM WARTOŚĆ SUBSTANCJI SUBSTANCJI W ODNIESIENIA W POWIETRZU [μg/m3]2 POWIETRZU [μg/m3]1 [ng/m3]3 rok rok rok 0,001 [μg/m3] (= 1 ng /m3) 0,001 [μg/m3] (= 1 ng /m3) 1 [ng/m3] 1) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.2002.87.798). 2) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2003.1.12). 3) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2008.47.281). Tabela nr 35 Średnioroczne stężenie ołowiu, kadmu, niklu w roku 2008. PARAMETR STĘŻENIE [ng/m3] 2008 POZIOM DOPUSZCZALNY DOCELOWY POZIOM WARTOŚĆ SUBSTANCJI SUBSTANCJI W ODNIESIENIA W POWIETRZU [μg/m3]2 POWIETRZU [μg/m3]1 [ng/m3]3 rok rok rok Stężenie ołowiu [ng/m3] 28 0,5 [μg/m3] (= 500 ng /m3) 0,5 [μg/m3] (= 500 ng /m3) - Stężenie kadmu [ng/m3] 1 - 0,01 [μg/m3] (= 10 ng /m3) 5 [ng/m3] Stężenie niklu [ng/m3] 7 - 0,025 [μg/m3] (= 25 ng /m3) 20 [ng/m3] 1) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.2002.87.798). 2) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2003.1.12). 3) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2008.47.281) 84 XVII. PODSUMOWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO POWIATU W 2008r. w porównaniu do 2007r. zarejestrowano wzrost zachorowań na choroby zakaźne. I tak w 2008 zarejestrowano 568 przypadków w tym hospitalizowano 265 a w 2007r. zarejestrowano 476 a hospitalizowano 97 przypadków. Liczba zarejestrowanych zachorowań na choroby zakaźne na terenie powiatu szczecineckiego w 2008r.wzrosła z uwagi na m.in. dobrą zgłaszalność chorób przez lekarzy oraz z uwagi na poprawę diagnostyki laboratoryjnej. Znaczący wzrost odnotowano w zachorowaniach na wirusowe zakażenia jelitowe tj. nieżyt żołądkowo-jelitowy wywołany przez rotawirusy: w 2007r. było 34 przypadki a w 2008r. 151 przypadków. W 2008 r. wystąpiły zachorowania na krztusiec, którego w ostatnich latach na terenie powiatu nie notowano. Podwoiła się liczba zachorowań na boreliozę. Znacząco wzrosła liczba zachorowań na mononukleozę zakaźną, świnkę, płonicę, różyczkę. Pomimo szeroko zakrojonej działalności oświatowo-zdrowotnej i systematycznego podnoszenia poziomu higieny w placówkach służby zdrowia nadal utrzymuje się wysoki poziom zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Jest to z jednej strony konsekwencją poprawy diagnostyki serologicznej i wyegzekwowania obowiązku zgłaszania zachorowań, a z drugiej strony konsekwencją nadal nieprawidłowego postępowania przy naruszaniu ciągłości tkanek podczas zabiegów medycznych i niemedycznych. Brak istnienia szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C uniemożliwia podniesienie odporności populacji. W 2008r. spadła liczba zachorowań na ospę wietrzną przy czym zapadalność jest nadal wysoka i wg oceny epidemiologów jest to jeszcze tzw. ogon epidemii wyrównawczej, która wynika z nagromadzenia się w populacji dużej ilości osób wrażliwych na wirusa ospy wietrznej. Nadal na wysokim poziomie kształtuje się liczba pokąsań mieszkańców Szczecinka i mieszkańców Powiatu Szczecinek przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę: w 2007r. zarejestrowano 151 przyp. a 2008r. 199 przyp. Są to najczęściej zwierzęta domowe, psy i koty pozostające bez opieki, wyprowadzane na spacer bez smyczy i kagańca. Brak możliwości ustalenia właściciela zwierzęcia pociąga za sobą konieczność wdrożenia szczepień przeciwko wściekliźnie u osób poszkodowanych: i tak w 2007r. 9 osób a w 2008r. 23 osoby poddano szczepieniom. Program szczepień ochronnych w roku sprawozdawczym realizowany był prawidłowo, bez zakłóceń, dając w rezultacie wysoki odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży w poszczególnych rocznikach (wykonawstwo 99,4 %). Stan sanitarno-techniczny nadzorowanych obiektów służby zdrowia ulega sukcesywnej aczkolwiek powolnej poprawie. W roku 2008 w istniejących placówkach służby zdrowia przeprowadzano prace remontowe i modernizacyjne wynikające z „Programów dostosowawczych”, bądź wynikające z bieżących potrzeb i możliwości finansowych. W roku 2008 na podległym terenie zaopiniowano kilka nowych obiektów: 2 przychodnie lekarzy rodzinnych, laboratorium analityczne otwarte w nowym wyremontowanym i dostosowanym do tego typu działalności obiekcie, oddział dializ ( pracę w/w oddział rozpocznie w 2009r. po uzyskaniu kontraktu) oraz kilka specjalistycznych praktyk lekarskich. W placówkach służby zdrowia do wyjaławiania materiałów i narzędzi używa się już tylko autoklawów parowych i aparatów gazowych. Monitorowanie procesów sterylizacji zarówno ze strony samych użytkowników jak i Inspekcji Sanitarnej przebiega bez zastrzeżeń. 85 W okresie sprawozdawczym nie notowano nieprawidłowości w zakresie procesów dezynfekcji. Stan sanitarny Powiatu Szczecinek w zakresie higieny komunalnej na przestrzeni lat ulega poprawie. Coraz więcej obiektów jest modernizowanych, dostosowywanych do nowych przepisów oraz wymagań użytkowników. Natomiast od wielu lat nie ma inwestycji poprawiających stan sanitarno – techniczny dworców i przystanków dworcowych PKP. Zwłaszcza pomieszczenia wiejskich stacji kolejowych są wyeksploatowane a ich wyposażenie jest często dewastowane (dotyczy to głównie pomalowania ścian graffiti i niszczenia sprzętu). Podobnie jak w poprzednich latach, w ramach współpracy z Instytutem Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego na kąpielisku Miejskim na jeziorze Trzesiecko w Szczecinku przez sezon letni prowadzono monitoring poziomu toksyn sinicowych. Już trzeci sezon nie notowano przekroczeń ich zawartości. Radykalna poprawa sytuacji w tym zakresie związana jest z prowadzonym przez Urząd Miasta w Szczecinku programem rewitalizacji jeziora. Na parkingach przydrożnych nie ma możliwości skorzystania z toalet. Od wielu lat w centrum miasta Szczecinka daje się zauważyć brak miejsc parkingowych. Użytkownicy samochodów parkują je na terenie nieutwardzonym, na którym szczególnie po opadach deszczu tworzą się koleiny i kałuże. Od wielu lat zarządcy wodociągów gminnych nie ponoszą nakładów inwestycyjnych na poprawę stanu sanitarno- technicznego urządzeń służących do uzdatniania wody, które w dużej części są zniszczone i wyeksploatowane oraz na dokonanie zmian technologicznych koniecznych dla poprawy jakości wody. W opinii zarządców inwestycje mające poprawić istniejącą sytuację, mają być finansowane w ramach Funduszu Spójności . W ramach Funduszu Spójności częściowo uregulowany zostanie również problem budowy sieci kanalizacyjnej na terenie niektórych miejscowości. Odpady stałe segregowane są w miejscu powstawania i wywożone na zorganizowane wysypiska. W roku bieżącym interwencji w tym zakresie nie notowano. W 2008 r. wydano 15 postanowień na imprezy masowe odbywające się głównie w mieście Szczecinek oraz mieście Borne Sulinowo i Biały Bór. Oddział Higieny Żywienia Żywności i Przedmiotów Użytku w 2008r. pod nadzorem sanitarnym miał 700 zakładów żywieniowo-żywnościowych . Skontrolowano 400 obiektów. W obiektach, które są pod nadzorem obserwuje się, że stan sanitarno-higieniczny ulega systematycznej poprawie. Niemniej jednak z oceny stanu sanitarnego obiektów żywieniowo – żywnościowych wynika: Ø poprawy wymaga stan sanitarno – techniczny zakładów żywienia zbiorowego -stołówek szkolnych Nr 1, 4, 6 w Szczecinku : z uwagi na nieuregulowaną kwestię własności stołówek (umowy najmu), brak dostatecznych środków finansowych zakłady nie są modernizowane. - stołówek w internacie ZS nr 2 oraz ZS nr 5 w Szczecinku: terminy wykonania wydanych zaleceń dotyczących przeprowadzenia remontu i modernizacji pomieszczeń internatu w Zespole Szkół nr 2 w Szczecinku były prolongowane z uwagi na brak dostatecznych środków finansowych do całościowej realizacji przebudowy internatu w tym również bloku żywieniowego. Z przedstawionych wyjaśnień termin realizacji przewidywany jest do 2010r. Natomiast w przypadku internatu Zespołu Szkół nr 5 w Szczecinku, przeprowadzenie gruntownego remontu i modernizacji utrudnione jest z uwagi na fakt, że działalność żywieniowa prowadzona jest przez dzierżawców na podstawie zawieranej umowy z władzami oświatowymi na dany rok szkolny. 86 Ø w dalszym ciągu stwierdzane są trudności we wdrażaniu systemu HACCP w małych zakładach produkcyjnych (piekarnie, ciastkarnie), w zakładach żywienia zbiorowego oraz w zakładach obrotu, których przyczyną jest najczęściej: • słabe przygotowanie organizacyjno-techniczne – stare zakłady, zużyte maszyny, brak środków finansowych na modernizację i zakupy • brak dostatecznej wiedzy teoretycznej oraz zbyt małe zaangażowanie prowadzących działalność i personelu (szczególnie brak szkoleń) • brak kwalifikacji personelu odpowiednich do ich stanowiska, • zbyt małe zaangażowanie właścicieli zakładów oraz brak wiedzy na temat zalet i korzyści wynikających z wdrażania systemu HACCP w zakładzie. • mała znajomość aktualnych przepisów prawa żywnościowego i wynikających z nich obowiązków i odpowiedzialności za bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności. Dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu należy: Ø Zwiększyć zainteresowanie i dbałość odpowiedzialnych władz samorządowych w zakresie organizacji handlu: • na targowiskach, w obiektach tymczasowych tj. straganach, namiotach, wózkach - dystrybutorach, ruchomych punktach sprzedaży; • sprzedaży grzybów i runa leśnego przez indywidualnych zbieraczy; • sprzedaży bezpośredniej owoców i warzyw pochodzących z własnych upraw; • na organizowanych imprezach masowych. Ø Promować bezpieczeństwo żywności poprzez uwzględnianie w programach szkoleń prowadzonych w ramach podnoszenia kwalifikacji i aktywizacji zawodowej dla osób poszukujących pracy lub małych firm prowadzących już działalność gospodarczą w zakresie produkcji i obrotu żywnością. Ø W związku z trudnościami w zapewnieniu prawidłowych warunków technicznych w stołówkach szkolnych na terenie miasta Szczecinka ( SP nr 1, SP nr 4, SP nr 6, Gimnazjum nr 2) należałoby rozważyć możliwość ograniczenia zakresu prowadzonej działalności żywieniowej jedynie do funkcji punktów wydawania posiłków dostarczanych z zewnątrz, jak również wykorzystania istniejących pomieszczeń w stołówce SP nr 7. W dalszym ciągu kontynuowano nadzór nad stosowaniem substancji i preparatów chemicznych, czynników o działaniu rakotwórczym i mutagennym, czynników biobójczych oraz prekursorów narkotyków z kategorii 2 i 3. Przeprowadzane kontrole wykazały większą świadomość pracodawców w zakresie przestrzegania obowiązujących przepisów prawa w kierunku poprawy warunków zdrowotnych środowiska pracy. W 2008r. stwierdzono 1 chorobę zawodową- trwały ubytek słuchu spowodowany nadmiernym hałasem. Obserwuje się dalszą poprawę stanu sanitarno-technicznego placówek oświatowowychowawczych w stosunku do lat ubiegłych. Podejmowane prace remontowe w placówkach obejmują szeroki, kompleksowy zakres robót podnosząc standard techniczno- sanitarny zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki do nauki, pracy, opieki, rekreacji oraz doskonalenia zdrowia. Działania inwestycyjne zmierzające w efekcie do tworzenia zdrowego środowiska fizycznego w szkołach , placówkach oświatowo-wychowawczych oraz wypoczynku skutkują poprawą w zakresie: 87 - warunków do utrzymania higieny, dostępności dzieci i młodzieży do urządzeń ustępowych w szkołach i placówkach wychowawczych; - zaopatrywaniem coraz większej liczby szkół i placówek w sprzęt posiadający odpowiednie atesty i certyfikaty; - lepszą organizacją , wyposażeniem i zapewnieniem prawidłowych warunków zdrowotnych w szkolnych pracowniach komputerowych. Pomimo poprawy stanu techniczno-sanitarnego istniejących sal gimnastycznych i oddaniu do użytku 1 nowej sali i 1 nowego boiska , ich ilość jest nadal niewystarczająca. Nie pozwala to na pełną realizację zajęć wychowania fizycznego w salach gimnastycznych. Często zajęcia z wychowania fizycznego odbywają się na korytarzach czy w salach lekcyjnych. Problem stanowią również nieczynne, często niesprawne zaplecza sanitarne przy salach gimnastycznych. W porównaniu do lat ubiegłych nie zmieniła się sytuacja w zakresie profilaktycznej opieki medycznej w placówkach oświatowo-wychowawczych. Brak jest lekarzy, a opiekę medyczną ogranicza się jedynie do niepełnej opieki pielęgniarskiej, niejednokrotnie bez odpowiedniego zaplecza. Brak lekarza stwierdza się w 100 % placówek a stomatologa w 96.% placówek. Liczba gabinetów profilaktycznej opieki medycznej utrzymuje się na poziomie ubiegłego roku przy czym obserwuje się ograniczanie czasowe pracy pielęgniarek. W stosunku do ubiegłego roku zauważa się wzrost korzystających z dożywiania w placówkach oświatowo-wychowawczych ale ze względu na widoczne ubóstwo wśród dzieci i młodzieży wskazane jest dalsze upowszechnianie systemu dożywiania. Zakres działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia w 2008r. skupiony był przede wszystkim na następujących zagadnieniach: - popularyzowanie zasad zdrowego stylu życia mieszkańców poprzez propagowanie zdrowego stylu żywienia, aktywności fizycznej i zapobieganie otyłości - wdrażanie Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz działań interwencyjnych związanych z profilaktyką nikotynizmu m.in. poprzez kampanie antynikotynowe tj. Światowy dzień bez tytoniu i Światowy dzień Rzucania palenia, a także ocenę realizacji zakazu palenia w nadzorowanych przez PIS obiektach. - zapobieganie chorobom zakaźnym m. in. poprzez egzekwowanie realizacji kalendarza szczepień ochronnych obowiązkowych i propagowanie szczepień zalecanych W realizacji zadań oświatowych aktywnie wspierają nas szkoły i placówki szkolnowychowawcze. Proponowane programy o zasięgu krajowym , wojewódzkim i powiatowym przyjmowane są chętnie do realizacji. Nie wszystkie jednak są realizowane z powodu braku środków finansowych na ich realizację. W oparciu o diagnozę środowiskową w placówkach wychowania istnieje potrzeba wprowadzenia do szkół programów edukacyjnych o właściwym odżywianiu, edukacji seksualnej, profilaktyki uzależnień od środków psychoaktywnych. W 2008 r. w ramach działalności Nadzoru Zapobiegawczego wydano 180 postanowień do warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz środowiskowych uwarunkowań zgody na realizacje przedsięwzięć. Przy uzgadnianiu przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zwracano szczególną uwagę na zabezpieczenie przed czynnikami szkodliwymi dla zdrowia ludzi. 88 XVIII. SPIS TABEL Tabela nr 1 Liczba zachorowań i zapadalność na choroby zakaźne zarejestrowane na terenie powiatu szczecineckiego w latach 2007-2008…………………….…..7 Tabela nr 2 Zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu A, B, C w latach 1997 do 2008r………………………………………………………….……..9 Tabela nr 3 Odsetek zaszczepionych p/WZW typu B w populacji powiatu w latach 2002 – 2008……………………………….………………………….............9 Tabela nr 4 Odsetek zaszczepionych przeciwko WZW A w populacji powiatu w latach 2002 – 2008……………………………….…………………………….…...10 Tabela nr 5 Stan zaszczepienia przeciwko grypie na terenie Powiatu Szczecinek w latach 2003-2008r. ……………………………….………………………………...15 Tabela nr 6 Zestawienie zachorowań na boreliozę w latach 2003-2008r. ………………..….15 Tabela nr 7 Wykaz pokąsań przez zwierzęta domowe i dzikie w latach 2003 - 2008 na terenie Powiatu Szczecinek……………………………….……………………....16 Tabela nr 8 Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom w roku 2008……………………………….…………………………...18 Tabela nr 9 Stan zaszczepienia w roku 2008 osób narażonych na zakażenie (tężec, wścieklizna) oraz osób szczepionych szczepionkami nie finansowanymi przez Ministerstwo Zdrowia. ………….………………….….18 Tabela nr 10 Wykaz oddziałów szpitala SP ZOZ w Szczecinku………………………………….19 Tabela nr 11 Środki dezynfekcyjne……………………………………………………...……….…..22 Tabela nr 12 Stan bieżącego nadzoru sanitarnego nad obiektami produkcji i obrotu żywnością, przedmiotami użytku oraz kosmetykami w 2008r…………………....32 Tabela nr 13 Dane dotyczące działalności nadzorowej w obiektach żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kosmetyków powiatu szczecineckiego w latach 2006 – 2008……………………………………………………………........32 Tabela nr 14 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008……………………........41 Tabela nr 15 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008…………………………43 Tabela nr 16 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008…………………...........43 Tabela nr 17 Miejscowości nie zwodociągowanie……………………………..……………...47,48 Tabela nr 18 Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych…………………………………………....57 Tabela nr 19 Ocena dostosowania mebli do wzrostu dzieci/uczniów…………………………...58 89 Tabela nr 20 Ocena tygodniowych rozkładów lekcji…………………………………….……..…59 Tabela nr 21 Spełnienie wymogów w stosunku do urządzeń i sprzętu sportowego….……..…62 Tabela nr 22 Opieka medyczna w szkołach w 2008 r………………………………………...…..63 Tabela nr 23 Struktura zatrudnienia w zakładach pracy……………….………………………...65 Tabela nr 24 „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” ………………………………..………70 Tabela nr 25 „Profilaktyka Chorób Nowotworowych” ………………………………….…....…71 Tabela nr 26 Profilaktyka próchnicy zębów „Radosny Uśmiech-Radosna Przyszłoś………………………………………..…..72 Tabela nr 27 „Trzymaj Formę” ……………………………………………….……………..……..73 Tabela nr 28 „Profilaktyka HIV/AIDS, Kampania Multimedialna” ………………………..….74 Tabela nr 29 „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoni”………...….75 Tabela nr 30 Średnie roczne zawartości formaldehydu w powietrzu atmosferycznym……….80 Tabela nr 31 Porównanie średniomiesięczne wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w LATACH 2005-2008…………....81 Tabela nr 32 Średniomiesięczne wartości stężenia pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2006-2008…………………………...…..82. Tabela nr 33 Średnie stężenie pyłu PM10 za okres 12. 04. 2006 – 31.12.2006 oraz w latach 2007-2008………………………………………………………………83 Tabela nr 34 Średnioroczne stężenie B(a)P (benzo(a)piren) w latach 2007-2008……………84 Tabela nr 35 Średnioroczne stężenie ołowiu, kadmu, niklu w roku 2008………………………84 XIX. SPIS RYCIN Wykres nr 1 Odsetek zaszczepionych p/WZW typu B w populacji powiatu w latach 2005 – 2008…………………………………………..……………….....….10 Wykres nr 2 Porównanie charakterystyk stanu sanitarnego obiektów żywności i żywienia powiatu szczecineckiego w latach 2007-2008……………………......33 Wykres nr 3 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008…………………….…....42 Wykres nr 4 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008…………………………43 Wykres nr 5 Ilość i rodzaj pobranych próbek do badań w roku 2008………………...……......43 90 Wykres nr 6 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego…………....…....61 Wykres nr 7 Ocena korzystania z natrysków po zajęciach z wychowania fizycznego…...…...61 Wykres nr 8 Struktura Procentowy udział zatrudnionych w zakładach pracy ………..........…65 Wykres nr 9„Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” ……………………...…………………..70 Wykres nr 10 Profilaktyka próchnicy zębów „Radosny Uśmiech-Radosna Przyszłość” ……................................................72 Wykres nr 11 Szczepienia przeciwko grypie……………………………….……………………….76 Wykres nr 12 Porównanie średniorocznych wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2004 – 2008………………80. Wykres nr 13 Porównanie średniomiesięcznych wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2005-2008………………81. Wykres nr 14 Średniomiesięczne wartości stężenia pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2006-2008………………………………83 91