Substancje aktywne w rozrodzie buhajów Jednym z - Vit-Tra

Substancje aktywne w rozrodzie buhajów
Jednym z najważniejszych czynników decydujących o opłacalności produkcji
w stadach krów mlecznych jest prawidłowy rozród. Buhaje przeznaczone do rozrodu
powinny charakteryzować się nie tylko wysokim potencjałem energetycznym, ale
również produkować wysokiej jakości nasienie o odpowiedniej liczbie zdrowych i
ruchliwych plemników. Wyhodowanie takich zwierząt wymaga odpowiedniego
doboru, jak i również zapewnienia im właściwego żywienia. Dawka pokarmowa dla
buhajów rozpłodowych powinna zwierać dobrej jakości pasze objętościowe i
treściowe, jak również być wzbogacone odpowiednimi substancjami aktywnymi.
Zwierzęta nie powinny być zatłuszczone, gdyż tłuszcz odkłada się w jądrach i
ujemnie wpływa na zdolność rozpłodową. Nie należy stosować pasz zakażonych
grzybami pleśniowymi, gdyż mogą zawierać mikotoksyny upośledzające rozród
(zearalenol, T-2 i TH-2).
Bardzo ważnym elementem w żywieniu buhajów rozpłodowych jest pokrycie
zapotrzebowania na witaminę A oraz ß-karoten, witaminę E i C, kwasy tłuszczowe
omega-3, kwas foliowy, cyjanokobalaminę oraz L-karnitynę . Ważna jest również
pokrycie na składniki mineralne, takie jak cynk, mangan i selen.
Witamina A i ß-karoten są niezbędne do budowy i regeneracji nabłonków
komórkowych narządów rodnych oraz w syntezie uaktywnienia hormonów
steroidowych w procesie plemnikotwórczym. Beta-karoten pełni istotne działanie
immunostymulacyjne, czyli zwiększające aktywność układu odpornościowego.
Istotne jest również działanie antyoksydacyjne. Długotrwały niedobór może
zmniejszyć objętość ejakulatu
koncentrację plemników i zwiększyć odsetek
plemników za zmianami morfologicznymi.
Witamina E, zwana płodnościową, stanowi grupę tokoferoli i tokotrienoli
rozpuszczalnych w tłuszczach. Zasadniczą właściwością jest działanie chroniące
przed utlenianiem wielu ważnych związków wrażliwych na procesy oksydacyjne na
poziomie komórkowym, tkankowym i ogólnoustrojowym. Niedobór jej powoduje
zwyrodnienie nabłonka nasieniotwórczego, obniża koncentrację plemników i ich
ruchliwość.
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, z uwagi na silne właściwości
redukcyjne, stymuluje różne procesy metaboliczne związane z przenoszeniem
elektronów.
Poprzez
uczestnictwo
w
systemie
adrenaliny
i
noradrenaliny
przeciwdziała czynnikom stresowym. Witamina ta wpływa na aktywność innych
witamin. Wykazano dodatnią korelację z cyjanokobalaniną, kwasem foliowym i
witaminą C.
Kwas foliowy w organizmie zwierząt spełnia ważne funkcje biochemiczne
związane z syntezą niezbędnych aminokwasów siarkowych-metioniny i cystyny. Jest
od niezbędny do wytwarzania kwasów nukleinowych, puryn i pirymidym, a także
hemoglobiny. Kwas foliowy łącznie z cynkiem przyczynia się do wzrostu
koncentracji i prawidłowość budowy plemników.
Cyjanokobalamina
–
jest
syntetyzowana
w
przedżołądkach
przez
mikroorganizmy żwacza. Wspólnie z kwasem foliowym i cholinę tworzy metioninę
endogenną. Odgrywa istotną rolę w spermatogenezie.
L-karnityna – jest ważnym elementem przy stabilizacji błony plazmatycznej
nasienia. Jest źródłem energii dla plemników determinując stopień ich ruchliwości.
Odgrywa kluczową rolę w mechanizmach transportu długołańcuchowych kwasów
tłuszczowych z cytoplazmy do mitochondriów. L-karnityna odpowiada za
dojrzewanie plemników koncentrację i ruchliwość.
Kwasy Omega-3 – największym zainteresowaniem w kontekście problemów
w rozrodzie cieszy się kwas α – linolenowy (ALA) – C18:3 oraz EPA i DHA. Kwasy te
u samców związane są z koncentracją i ruchliwością plemników oraz obniżonym
libido. U przeżuwaczy kwas ALA przy udziale witamin z grupy B oraz cynku
przekształcany jest w inne wielonasycone kwasy tłuszczowe (EPA i DHA) prowadząc
do polepszenia reakcji akrosomalnej w plemnikach i zwiększenia możliwości
połączenia ich z komórką jajową.
Cynk – jest mikroelementem, który jest składnikiem lub aktywatorem ponad
300 enzymów. Jest ważnym składnikiem elementów komórkowych ulegających
aktywnym podziałom i wzrostowi. Białka osocza nasienia, aktywowane jonami
cynku, biorą udział w regulacji ruchu plemników i zabezpieczają stabilność
chromatyny. Niedobory tego pierwiastka zaburzają spermatogenezę iobniżają poziom
testosteronu.
Selen występuje w dużym stężeniu w jądrach, najądrzach i nasieniu. Wchodzi
w skład enzymów chroniących błony komórkowe jąder przed działaniem nadtlenków.
Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowej ruchliwości plemników. Dodatek
selenu prowadzi do poprawy jakości nasienia.
Mangan jest niezbędny w procesie przekształcania spermatyd w plemniku, jak
również w ochronie błon komórkowych przed nadtlenkami. Pierwiastek ten
uczestniczy w syntezie hormonów steroidowych. Niedobór manganu powoduje
wzrost liczby plemników ze zmianami morfologicznymi, obniżenie ogólnej liczby
plemników w ejakulacie oraz ruchliwości.
Dobrym rozwiązaniem wydaje się suplementacja niektórych substancji
aktywnych w formie żwaczowo-chronionej tłuszczem utwardzonym w postaci
triacyloglicerydów (FERTI-VIT).