Plik źródłowy - Urząd Gminy Zamość
Transkrypt
Plik źródłowy - Urząd Gminy Zamość
Aneks Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ (w nawiązaniu do pisma Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 5 sierpnia 2015 r. znak WOOŚ.4210.4.2014.KPR ) mgr inż. Rafał Odrobiński Kierownik tematu (za zespół autorski opracowujący Raport o oddziaływaniu na środowisko przedmiotowego przedsięwzięcia) Warszawa, listopad 2015 r. Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ SPIS TREŚCI 1. UWAGI WSTĘPNE ........................................................................................................................ 3 2. ODPOWIEDZI NA UWAGI I UZUPEŁNIENIA DO RAPORTU O ODDZIAŁYWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO ................................................................................... 4 3. 2.1. UWAGI DOTYCZĄCE INFORMACJI OGÓLNYCH RAPORTU ...................................... 4 2.2. UWAGI DOTYCZĄCE OCHRONY PRZYRODY ............................................................. 24 2.3. UWAGI DOTYCZĄCE OCHRONY PRZED HAŁASEM ................................................. 44 2.4. UWAGI DOTYCZĄCE OCHRONY POWIETRZA ........................................................... 56 2.5. UWAGI DOTYCZĄCE GOSPODARKI WODNO – ŚCIEKOWEJ ................................... 56 OCENA ODDZIAŁYWANIA FARMY WIATROWEJ O ZMIENIONYCH PARAMETRACH NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .................... 60 3.1. Oddziaływanie na klimat akustyczny .................................................................................... 60 3.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ........................................................ 64 3.3. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby ..................................................................... 64 3.4. Oddziaływanie na przyrodę ożywioną .................................................................................. 65 3.5. Oddziaływanie na stan powietrza atmosferycznego .............................................................. 66 3.6. Oddziaływanie na krajobraz .................................................................................................. 66 ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................... 66 2 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 1. UWAGI WSTĘPNE Niniejszy aneks został sporządzony do Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia polegającego na budowie Zespołu elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ, składającego się z maksymalnie 12 elektrowni wiatrowych o mocy do 4 MW każda, o maksymalnej całkowitej wysokości do 210 m n. p. t. wraz z infrastrukturą towarzyszącą (Eko – Efekt Sp. z o.o., maj 2015). W Raporcie o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia polegającego na budowie Zespołu elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ podano, że maksymalne parametry pojedynczej turbiny wiatrowej mają wynosić: całkowita, maksymalna wysokość od powierzchni terenu – do 191 m, średnica wirnika – do 131 m, maksymalna wysokość wieży – do 125 m, moc generatora – do 3,5 MW, maksymalny poziom mocy akustycznej – do 106,5 dB. Poddano jednak ponownemu przeanalizowaniu uwarunkowania środowiskowe, w tym: warunki meteorologiczne i techniczne oraz wpływ planowanego przedsięwzięcia na awifaunę, chiropterofaunę i siedliska przyrodnicze, jak również wpływ na klimat akustyczny. W związku z wynikami powyższych analiz Inwestor, ze względów ekonomicznych oraz środowiskowych zdecydował się powrócić do pierwotnych parametrów wskazanych we wniosku dla planowanego Zespołu elektrowni Wiatrowych „Zamość”. Wariant pierwotnie wskazany we wniosku jest najkorzystniejszy ze względu na opłacalność ekonomiczną przedsięwzięcia oraz charakteryzuje się najmniejszym negatywnym wpływem na środowisko przyrodnicze. W związku z tym Inwestor wnosi o uwzględnienie tej zmiany i przyjęcie poniższych parametrów za finalne: całkowita, maksymalna wysokość od powierzchni terenu – do 210 m, średnica wirnika – do 140 m, maksymalna wysokość wieży – do 140 m, moc generatora – do 4 MW, maksymalny poziom mocy akustycznej – do 106,5 dB. Aneks zawiera odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 05 sierpnia 2015 r. znak: WOOŚ-4210.4.2014.KPR. i stanowi integralną część tego raportu. 3 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 2. ODPOWIEDZI NA UWAGI I UZUPEŁNIENIA DO RAPORTU O ODDZIAŁYWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO 2.1. UWAGI DOTYCZĄCE INFORMACJI OGÓLNYCH RAPORTU Niniejsze odpowiedzi stanowią integralną część Raportu o oddziaływaniu na środowisko planowanego przedsięwzięcia 1) Na str. 12, 36, 47 raportu ooś znajdują się informację, że planowana inwestycja polegać będzie na budowie zespołu elektrowni wiatrowych do 12 sztuk o mocy do 4 MW każda, łącznej mocy do 48 MW, całkowitej wysokości w stanie wzniesionego śmigła do 210 m, jednak pozostała część raportu dotyczy inwestycji polegającej na budowie zespołu elektrowni wiatrowych do 12 sztuk o mocy do 3,5 MW każda, łącznej mocy do 42 MW, całkowitej wysokości w stanie wzniesionego śmigła do 191 m. Z przedłożonego raportu wynika, że zostały zmienione parametry maksymalne turbiny wiatrowej (m.in. str. 49 raportu) w związku z tym należy wyjaśnić powód wprowadzonych zmian, w stosunku do pierwotnie przedłożonych dokumentów (KIP). Ponadto na str. 71 raportu znajduje się informacja, że farma wiatrowa będzie o mocy 3,3 MW, natomiast na str. 162 znajduje się informacja, że wysokość całkowita obiektu wyniesie do 190,5 m nad poziom terenu, w związku z tym należy wyjaśnić te kwestie. Jak wspomniano w rozdziale nr 1 niniejszego opracowania pn.: Uwagi wstępne, Inwestor po ponownym przeanalizowaniu wszystkich uwarunkowań m.in. technicznych oraz przyrodniczych, podjął decyzję o powrocie do pierwotnych parametrów turbin wiatrowych. Wskutek wezwania do uzupełnienia i wyjaśnienia informacji zawartych w Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko przeanalizowano jeszcze raz wszystkie możliwe oddziaływania planowanej inwestycji. Po uwzględnieniu wszystkich uwarunkowań uznano, że zaproponowany wariant pierwotny będzie najkorzystniejszy ze względów środowiskowych, jak również najbardziej opłacalny ekonomicznie. Finalne parametry turbin wiatrowych wynoszą: moc pojedynczej turbiny - do 4 MW 4 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ moc akustyczna - do 106,5 dB wysokość maksymalna - do 210 m n.p.m. Przedstawienie innych parametrów inwestycji niż rozpatrywanych w raporcie wynikało z błędów pisarskich przy wprowadzaniu informacji o przedsięwzięciu. 2) Streszczenie w języku niespecjalistycznym podane na stronach 11-16 nie spełnia ustawowego wymogu odniesienia się do wszystkich elementów zawartych w raporcie, a jedynie prezentuje w sposób bardzo pobieżny zakres inwestycji. Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia pn. Zespół elektrowni wiatrowych „ZAMOŚĆ” został przygotowany w celu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowego przedsięwzięcia pn. Zespół elektrowni wiatrowych „ZAMOŚĆ”. Planowa inwestycja polega na budowie farmy wiatrowej o łącznej mocy do 48 MW, o ilości elektrowni wiatrowych do 12 sztuk, o mocy do 4 MW każda oraz o maksymalnej, całkowitej wysokości w stanie wzniesionego śmigła do 210 m ponad poziom terenu wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Raport ma na celu analizę i ocenę oddziaływania inwestycji na stan klimatu akustycznego, powierzchnię ziemi i gleby, wody powierzchniowe, wody podziemne, przyrodę ożywioną ze szczególnym uwzględnieniem ptaków i nietoperzy, w tym obszary chronione wraz z Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 oraz dobra kultury, krajobraz, a także zdrowie i warunki życia mieszkańców rejonu inwestycji. Zakres Raportu został określony w Postanowieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 1 września 2014 r. (pismo znak:WOOŚ.4210.4.2014.KPR) i jest zgodny z art. 66 i art. 68 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku, jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. 2013r., poz. 1235 z późn. zm. ). Elektrownie wiatrowe wraz z infrastrukturą towarzyszącą planowane są w granicach obrębów geodezyjnych: Zawada, Siedliska, Wielącz Zarudzie, Białobrzegi, Bortatycze, gminy Zamość. Informacje zawarte w opracowaniu pochodzą z dokumentów udostępnionych przez Inwestora, ustaleń własnych oraz specjalistycznych opracowań. METODYKA PRACY 5 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Analizy zostały wykonane w oparciu o metody, które standardowo wykorzystywane są w ocenach oddziaływania inwestycji na środowisko, w szczególności uwzględniające oddziaływania związane z eksploatacją elektrowni wiatrowych. Prace zostały oparte na informacjach i materiałach uzyskanych od Inwestora, urzędów ochrony środowiska i zabytków (RDOŚ, WIOŚ, WUOZ), władz lokalnych oraz szeregu materiałów kartograficznych i literaturowych. Przeprowadzono prace terenowe, przede wszystkim monitoringi: ornitologiczny (ptaków) i chiropterologiczny (nietoperzy), inwentaryzację przyrodniczą szaty roślinnej i siedlisk oraz fauny tego terenu. Wyznaczono także zasięg oddziaływania hałasu, wykonany na podstawie obliczeń z wykorzystaniem opracowanego modelu emisji hałasu, który uwzględnia wszystkie źródła hałasu oraz warunki zagospodarowania terenu, mające znaczący wpływ na rozchodzenie się dźwięku w środowisku. Oceniono możliwość wystąpienia efektu migotania cienia na zabudowaniach występujących wokół planowanego przedsięwzięcia oraz obliczono poziom emisji pola elektromagnetycznego generowanego przez niektóre elementy elektrowni wiatrowej. Przeprowadzono ocenę wpływu inwestycji na środowisko gruntowo-wodne poprzez klasyfikację wrażliwości środowiska wód podziemnych na zanieczyszczenia migrujące z powierzchni ziemi, ewentualnych kolizji wynikających z istnienia stref ochronnych i obiektów gospodarki wodnej ujęć w sąsiedztwie planowanych obiektów elektrowni wiatrowych. Wykonano analizę koncepcji planowanego przedsięwzięcia pod kątem uwzględnienia gleb najcenniejszych dla produkcji rolnej, a także gleb wrażliwych na oddziaływania, a także zaplanowano koncepcje ochrony. Dokonano również oceny wpływu przedsięwzięcia na powietrze atmosferyczne. Przeprowadzono identyfikację zabytków na podstawie dokumentów oraz wizji terenowej. Wykonano ocenę inwestycji na krajobraz poprzez zebranie informacji dotyczących gminy, zabytków, planowanych inwestycji, prace w terenie polegające na sporządzeniu inwentaryzacji fotograficznej oraz analizie otoczenia planowanej inwestycji oraz stworzenie opracowania wizualno – tekstowego. Na koniec oceniono wpływ inwestycji na środowisko w przypadku wystąpienia poważnej awarii. TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY NAPOTKANE PRZY SPORZĄDZANIU RAPORTU Raport został przygotowany w sposób wymagający odpowiedniej staranności, w zgodzie z obowiązującymi wymogami przepisów oraz właściwą praktyką. W raporcie podczas analizy napotkano jedynie na trudności związane z niepewnością prognozowania oddziaływań wynikających ze stosowania modeli obliczeniowych w odniesieniu do nieprzewidywalności przyrody oraz brakiem 6 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ pełnych danych naukowych odnośnie niektórych rodzajów oddziaływań związanych z turbinami wiatrowymi, m.in. w zakresie infradźwięków czy zjawiska migotania cienia. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA Inwestycja będąca przedmiotem oceny oddziaływania na środowisko zostanie zlokalizowana na terenie gminy Zamość, położonej w powiecie zamojskim, w województwie lubelskim. Planowane przedsięwzięcie będzie polegać na zainstalowaniu do 12 turbin wiatrowych o łącznej mocy do 48 MW (do 4 MW każda), oraz o maksymalnej, całkowitej wysokości w stanie wzniesionego śmigła do 210 m ponad poziom terenu, jako obiektów wykorzystujących siłę wiatru do wytwarzania energii elektrycznej oraz infrastruktury towarzyszącej (linii kablowych średniego napięcia łączących elektrownie wiatrowe z abonencką stacją transformatorową, linii kablowych wysokiego napięcia pomiędzy stacją GPZ, linii kablowych łączących przedsięwzięcie ze stacją transformatorową, sieci łączności między elektrowniami przewodami podziemnymi, wewnętrznych dróg i placów serwisowych. Zespół elektrowni wiatrowych zostanie zlokalizowany na wydzielonych obszarach działek rolnych w obrębach ewidencyjnych Zawada, Siedliska, Wielącza Zarudzie, Białobrzegi, Bortatycze. Przewiduje się poprowadzenie dróg dojazdowych m.in. po istniejących odcinkach szlaków komunikacyjnych. W przeważającej części będzie to adaptacja polnych dróg lokalnych. Okres użytkowania inwestycji szacuje się na około 25 – 30 lat. Realizacja inwestycji wymaga dobrego przygotowania, sprawnej koordynacji oraz nadzoru, które decydują o wykonaniu jej zgodnie z założonym harmonogramem - 3 etapowy przebieg prac, przy czym niektóre mogą być wykonywane w tym samym czasie. Na etapie projektowania nie dokonano wyboru technologii, jedynie ustalono maksymalne parametry inwestycji, które nie zostaną przekroczone podczas wyboru odpowiedniego modelu turbiny. Montaż elektrowni odbędzie się na miejscu z wykorzystaniem gotowych elementów. Elektrownia będzie posadowiona na fundamencie kołowym lub wielokątnym. Cała inwestycja pn. Zespół elektrowni wiatrowych „ZAMOŚĆ” będzie pracować bezobsługowo. Do obsługi elektrowni wiatrowej będą wykorzystywane linie kablowego średniego napięcia oraz linie światłowodowe. Drogi dojazdowe do elektrowni będą kompatybilne z drogami już istniejącymi, a place montażowe powstaną na okres budowy. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO W REJONIE PRZEDSIĘWZIĘCIA 7 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Wszelkie prace terenowe, uzyskane dane i informacje stanowią podstawę do charakterystyki środowiska na terenie planowanego przedsięwzięcia. W oparciu o nie stwierdzono, że: przedmiotowy teren leży na terenie mezoregionu Padół Zamojski (343.19) należącego do makroregionu – Wyżyna Lubelska (343.1), wchodzącego w skład podprowincji – Wyżyna Lubelsko-Lwowska, farma wiatrowa ma zostać usytuowana na rozległym płaskowyżu wzniesionym powyżej okalających dolin rzecznych o około 20 metrów, w północno- zachodniej części gminy Zamość, obszar farmy wiatrowej pozbawiony jest cieków, z wyjątkiem rowów melioracyjnych i miejsc, gdzie okresowo może pojawiać się woda, gmina Zamość położona jest w całości na terenie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 407 Niecka Lubelska – Chełm – Zamość, gleby występujące na terenie gminy Zamość charakteryzują się dużym zróżnicowaniem. Dominują gleby wytworzone z utworów lessowych oraz margli kredowych. W centralnej i południowej części występują głównie gleby brunatne, na północno-wschodnich krańcach znajdują się wychodnie kredowe, na których wykształciły się rędziny. W centralnej części gminy występują gleby torfowo- mułowe, mułowo- torfowe, torfowe, czarne ziemie właściwe i czarnoziemie, na terenie gminy występują udokumentowane złoża surowców naturalnych: surowce ilaste, ceramika budowlana, kruszywa naturalne. Złoża surowców naturalnych nie występują w obrębie planowanego przedsięwzięcia, szata roślinna tego obszaru jest zdominowana przez zbiorowiska antropogeniczne. Są to przede wszystkim pola uprawne i towarzysząca im roślinność segetalna oraz łąki i pastwiska, ponadto niewielkie płaty roślinności ruderalnej towarzyszące osiedlom ludzkim i ciągom komunikacyjnym, na terenie przeznaczonym pod budowę farmy wiatrowej brak jest lasów, a teren planowanego parku wiatrowego zasiedlają pojedyncze zespoły zwierząt: stwierdzono występowanie czerwończyka nieparka Lycaena dispar – gatunku objętego ochroną prawną, kilka gatunków płazów a wśród ssaków dominowały zespoły drobnych gryzoni polnych (w tym jeden gatunek objęty ochroną, chomik europejski: Cricetus cticetus) 8 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ obserwacje ornitologiczne na danym terenie prowadzone były od grudnia 2012 do listopada 2013 i wykazały: podczas 33 wizyt terenowych odnotowano 85 gatunków ptaków, w tym 71 gatunków objętych ochroną ścisłą, 7 częściową oraz 6 gatunków łownych, wśród obserwowanych na farmie ptaków znalazło się 10 gatunków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, awifaunę badanego obszaru na podstawie rocznych obserwacji należy uznać za umiarkowanie bogatą a skład gatunkowy obserwowanych ptaków był adekwatny do istniejącego na farmie zróżnicowania siedlisk, Wyniki Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych: liczba taksonów stwierdzonych w kwadracie wyznaczonym na obszarze farmy wiatrowej nie różni się istotnie od średniej liczby gatunków na terenach rolniczych w całej Polsce, zagęszczenie ptaków w kwadracie także było zbliżone do średniej liczby osobników obserwowanych w trakcie MPPL w podobnych biotopach na terenie kraju. Liczba gatunków objętych szczególnym rodzajem ochrony na mocy ratyfikowanej przez Polskę Dyrektywy Ptasiej wyniosła 5. Walory krajobrazowe analizowanego obszaru są przeciętne. Należy też podkreślić, że kwadrat wyznaczono w terenie o najbogatszych siedliskach, a reszta farmy jest jeszcze bardziej uboższa pod względem ornitologicznym, wyniki monitoringu chiropterologicznego nie dają przeciwwskazań do realizacji przedsięwzięcia. W ramach monitoringu prowadzono nasłuchy detektorowe w miejscach posadowienia masztów. Podczas nasłuchów w terenie zaplanowanym pod maszty wiatrowe w czasie całego sezonu były notowane incydentalne przypadki aktywności nietoperzy, charakteryzowały się pojedynczymi przelotami, więc wartości indeksu aktywności nie są wysokie, na terenie objętym analizą brak jest obiektów wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych oraz rejestru zabytków archeologicznych województwa lubelskiego, analizowane działki objęte inwestycją, położone są poza obszarami chronionymi na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 627). Na obszarze tym nie występują również projektowane formy ochrony przyrody ani krajobrazu. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW 9 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Zespół elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ planowana jako jednorazowa inwestycja, której wariantowanie na etapie wykonania będzie zależało od wyboru modelu turbiny możliwej do zainstalowania i zostanie precyzyjnie określone w projekcie budowlanym w ramach uwarunkowań środowiskowych określonych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zamierzona przez inwestora inwestycja pozwala na zastosowanie większości komercyjnych elektrowni wiatrowych przeznaczonych do instalacji na lądzie klasy IIIa wg normy IEC 61400-1. Wariant wybrany do realizacji uwzględnia wszystkie uwarunkowania przestrzenne i czynniki wpływające na ograniczenie do minimum potencjalnego negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA W FAZIE BUDOWY Na podstawie analiz stwierdzono, że na etapie budowy inwestycja: w niewielkim stopniu będzie oddziaływała na stan powietrza atmosferycznego i na klimat akustyczny, głównie w obrębie miejsc konstrukcji wieży, oddziaływania te będą krótkoterminowe, na etapie budowy będzie wymagała wyrównania powierzchni ziemi i usunięcia wierzchniej warstwy gleby wraz z roślinnością, prace budowlane nie będą prowadzone w obszarach chronionych i cennych siedliskach przyrodniczych, prace budowlane będą prowadzone poza terenami objętymi ochroną archeologiczną, głównymi źródłami hałasu na etapie budowy będą maszyny budowlane, transport samochodowy i sprzęt ciężki jak również prace montażowe. Hałas posiadać będzie zasięg lokalny i będzie mieć charakter przejściowy i zanikowy. Mieszkańcy najbliższej zabudowy mieszkaniowej nie będą odczuwać uciążliwości akustycznych, na etapie budowy farmy wiatrowej mogą wystąpić oddziaływania na wody powierzchniowe i podziemne związane głównie z realizacją infrastruktury drogowej oraz wykonywaniem wykopów pod fundamenty i infrastrukturę kablową, wpływ planowanego przedsięwzięcia na awifaunę na etapie budowy będzie wynikał głównie z wzmożonego ruchu samochodów i maszyn w tym okresie, jednak oddziaływania te będą ograniczone czasowo i przestrzennie, 10 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ płazy i gady mogą mieć realne zagrożenie życia na skutek ich rozjeżdżania przez samochody i maszyny budowlane oraz wpadanie do wykopów pod fundamenty, jednakże te poza okresem zimowym będą zabezpieczane, z uwagi na odległość inwestycji od lokalizacji obiektów zabytkowych, budowa elektrowni wiatrowych i prace związane z infrastrukturą towarzyszącą nie będą wywoływały bezpośredniego wpływu na tego typu obiekty, prace związane z budową elektrowni nie niosą ze sobą zagrożeń wystąpienia poważnych awarii ale żeby zapobiec jakimkolwiek niezbędne jest dobre przygotowanie i zorganizowanie niezbędnych prac. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W FAZIE EKSPLOATACJI W dalszej części raportu rozpoznano oddziaływania na etapie eksploatacji elektrowni wiatrowych. Stwierdzono, że: wszelkie działania w zakresie wpływu na stan powietrza atmosferycznego będą pozytywne, planowana inwestycja nie będzie uciążliwa dla środowiska i nie wystąpią przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach zabudowy zagrodowej i innych chronionych akustycznie, wieże będą posadowione poza terenem wykazującym przejawy powierzchniowych ruchów masowych, planowana inwestycja nie będzie stwarzać ewidentnych zagrożeń dla awifauny. Teren planowanego zespołu elektrowni wiatrowych leży poza istotnymi szlakami przelotów ptaków, turbiny planowane są na terenach otwartych pól rolniczych i nie będzie stanowić zagrożenia dla fauny nietoperzy. Ponadto lokalizacja poszczególnych turbin zachowuje bezpieczną granicę około 200 m w przypadku sąsiedztwa z terenami lasów, nie wystąpią znaczące negatywne oddziaływania typowo związane z funkcjonowaniem turbin, takie jak: infradźwięki i wibracje, efekt migotania, efekt błysku, funkcjonowanie planowanej inwestycji przyczyni się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery oraz wspierania szeroko rozumianego zrównoważonego rozwoju całej gminy oraz regionu, 11 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ elektrownie nie będą źródłem powstania ścieków bytowych oraz przemysłowych, prawidłowa eksploatacja elektrowni wiatrowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą nie będzie miała wpływu na powierzchnię ziemi i gleby, nie przewiduje się żadnych oddziaływań na zwierzęta lądowe, wpływ elektrowni na krajobraz jest znikomy. Z bliskiej odległości elektrownie wiatrowe mogą stanowić element obcy w krajobrazie, ze względu na techniczny charakter budowli oraz brak możliwości zasłonienia jednakże wraz ze wzrostem odległości obserwatora dysonans krajobrazowy maleje, co wynika z wąskiej konstrukcji nośnika turbiny. Liczba masztów, a także kontrastowość ich barw może zwiększyć negatywne wrażenie. Istotne znaczenie w postrzeganiu elektrowni mają warunki pogodowe, zwłaszcza stan zachmurzenia, kolor chmur oraz kierunek oświetlenia elektrowni względem obserwatora. przedsięwzięcie nie znajduje się w obrębie obszarów objętych ochroną konserwatorską jednak będzie ingerencją antropogeniczną na dotychczasowe środowisko kulturowe, wystąpienie poważnych awarii jest znikome. ANALIZA I OCENA ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W TRAKCIE LIKWIDACJI Analizując oddziaływanie inwestycji na etapie likwidacji stwierdzono, że oddziaływanie przedmiotowej inwestycji będzie na tym etapie podobne do oddziaływań z etapu budowy. Będą to oddziaływania krótkotrwałe i powinny zakończyć się przywróceniem stanu środowiska do właściwej jakości. POTENCJALNE ODDZIAŁYWANIE WARIANTU ALTERNATYWNEGO NA ŚRODOWISKO Opisano potencjalne oddziaływanie wariantu alternatywnego na etapie realizacji i eksploatacji. Oddziaływania na etapie realizacji będą takie same, jak dla proponowanego wariantu realizacyjnego. Zastosowanie turbin o mniejszej wysokości wieży również nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku w środowisku dla najbliższych terenów chronionych akustycznie. 12 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ SKUTKI DLA ŚRODOWISKA W PRZYPADKU NIEPODEJMOWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA W skali lokalnej niepodejmowanie ocenianego przedsięwzięcia nie spowoduje zmian krajobrazu, nie będzie skutkować ewentualnym zagrożeniem dla awifauny i chiropterofauny, nie spowoduje również powiększenia utwardzonych i zabudowanych powierzchni, oraz nie wpłynie na zmianę klimatu akustycznego na analizowanym terenie. Jednakże z punktu widzenia środowiska w skali globalnej, brak realizacji przedsięwzięcia będzie miał oddziaływanie negatywne, poprzez wzrost wydobycia i wykorzystania na potrzeby produkcji energii elektrycznej kopalnych paliw konwencjonalnych (węgla kamiennego i brunatnego). Spowoduje to zarówno przekształcenia w środowisku związane z wydobyciem jak również wzrost emisji zanieczyszczeń do powietrza związany ze spalaniem. POTENCJALNE KONFLIKTY SPOŁECZNE Realizacja nowych przedsięwzięć, za które niewątpliwie należy uznać elektrownie wiatrowe staje się często przedmiotem dyskusji mieszkańców terenów, na których przedsięwzięcie to ma zostać zlokalizowane. Obawa przed nowymi technologiami, jaką potencjalnie mogą odczuwać sąsiedzi terenów przeznaczonych pod planowaną inwestycję wynika najczęściej z niedostatecznej wiedzy o tego typu instalacji. Ponadto przeprowadzona ocena pokazuje, że wszelkie standardy związane z ochroną środowiska, a także oddziaływaniem na warunki życia i zdrowie ludzi, zostaną zachowane. Dotyczy to w szczególności oddziaływania akustycznego, które zostało szczegółowo rozpoznane i omówione w niniejszym Raporcie. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 r. O OCHRONIE PRZYRODY, W TYM OBSZARY NATURA 2000 Analizowane oddziaływania dotyczą wpływu na awifaunę oraz chiropterofaunę obszarów chronionych położonych w odległości do 10 km od terenu przewidzianej inwestycji. Formy przyrody znajdujące się w obrębie tej odległości od przedsięwzięcia: Roztoczański Park Krajobrazowy, Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy, Skierbieszowski Park Krajobrazowy, Rezerwat Hubale, Rezerwat Wieprzec, 13 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Obszar Natura 2000 Ostoja Niesielska, Obszar Natura 2000 Dolina Górnej Łabuńki, Obszar Natura 2000 Roztocze, Obszar Natura 2000 Dolina Łętowni, Obszar Natura 2000 Niedzielski Las, Obszar Natura 2000 Kąty, Obszar Natura 2000 Hubale, Obszar Natura 2000 Roztocze Środkowe, Obszar Natura 2000 Dolina Łabuńki i Topornicy oraz Obszar Natura 2000 Kornelówka. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA OBSZARY NATURA 2000 Na obszarze gminy znajdują się następujące specjalne obszary ochrony siedlisk: Kąty, Niedzielski Las, Hubale, Uroczyska Lasów Adamowskich, Dolina Łabuńki i Topornicy oraz obszary specjalnej ochrony ptaków: Dolina Górnej Łabuńki, oraz Roztocze. Analizie oddziaływania poddano najbliższe obszary chronione w ramach europejskiego programu Natura 2000. PRZEWIDYWANE DZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE, ZMNIEJSZAJĄCE I KOMPENSUJĄCE ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO W celu ograniczenia oddziaływania na środowisko projektowanego zespołu elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ, zaleca się różne zadania o charakterze organizacyjnym, kontrolnym oraz inwestycyjnym, które mają na celu ochronę opisanych oraz potencjalnie zagrożonych komponentów środowiska. Większości z oddziaływań, które zostały stwierdzone w trakcie prowadzonej analizy, można zapobiegać lub ograniczać ich skalę. Dlatego w raporcie wskazano działania mające na celu minimalizację wpływu planowanych elektrowni wiatrowych na środowisko. Prace budowlane i roboty ziemne muszą być prowadzone z należytą starannością, przy użyciu w pełni sprawnego sprzętu, aby zapobiec incydentalnemu zanieczyszczeniu gruntu i wód. Usunięcie roślinności i gleby należy ograniczyć do minimum. ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE Sprawdzenie możliwości oddziaływania na terytorium innych państw przez planowane przedsięwzięcie wynika z podpisanej przez Polskę Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. W przypadku planowanej lokalizacji nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania przedsięwzięcia polegającego na budowie Zespołu elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ w gminie Zamość. PROPOZYCJE MONITORINGU ŚRODOWISKA 14 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ W celu sprawdzenia, jak inwestycja oddziałuje na środowisko i zapobiegania niekorzystnym zmianom w środowisku zalecono monitoring w zakresie jej wpływu na awifaunę i chiropterofaunę oraz w zakresie hałasu. PORÓWNANIA PROPONOWANEJ TECHNOLOGII Z TECHNOLOGIĄ SPEŁNIAJĄCĄ WYMAGANIA, O KTÓRYCH MOWA W ART. 143 PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA Rozwiązania przyjęte w analizowanej koncepcji budowy Zespołu elektrowni wiatrowych ZAMOŚĆ nawiązują do dobrych praktyk i są powszechnie stosowane w Europie i na świecie. Planowane do wykorzystania urządzenia są nowe oraz stosują nowoczesne technologie spełniające najwyższe światowe standardy jakości i bezpieczeństwa w zakresie ochrony środowiska. Instalacje spełniają założenia dyrektywy Unii Europejskiej w zakresie odnawialnych źródeł energii. 3) Należy przedstawić na stosownym załączniku graficznym wszystkie elementy wchodzące w skład przedsięwzięcia, w tym przebieg podziemnej linii kablowej oraz abonenckiej stacji transformatorowej należącej do inwestora, o której mowa na stronie 52. Wszystkie elementy wchodzące w skład planowanego przedsięwzięcia, zobrazowane są na załącznikach 1a 1 1b stanowiących mapy dołączone do niniejszego aneksu, które odpowiednio przedstawiają: koncepcję przebiegu tras kablowych do abonenckiej stacji transformatorowej należącej do inwestora oraz dalsza droga kabla WN w kierunku stacji transformatorowej GPZ należącej do operatora PGE Dystrybucja – załącznik 1a, koncepcję przebiegu dróg dojazdowych oraz lokalizacji placów montażowych dla planowanego przedsięwzięcia – załącznik 1b. 4) Proszę opisać elementy farmy takie, jak: linie kablowe, sieć łączności między elektrowniami, wewnętrzne drogi, place serwisowe elektrowni wiatrowych, zaplecze budowy, place manewrowe oraz uszczegółowić, doprecyzować zapisy dot. infrastruktury drogowej; określić długość linii kablowej; określić ostateczne 15 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ umiejscowienie transformatora elektrowni oraz krótko opisać przyłącze zewnętrzne; lokalizację wszystkich elementów projektowanej farmy opisać ze wskazaniem numerów działek ze względu na rozległą powierzchnię terenu inwestycji. LINIE KABLE SN Energia elektryczna produkowana w wyniku wykorzystania energii kinetycznej wiatru w elektrowniach wiatrowych o maksymalnej jednostkowej mocy do 4 MW, wchodzących w skład projektowanego przedsięwzięcia w gminie Zamość (po przetransformowaniu na napięcie 15kV), zostanie przesłana podziemnymi kablami elektroenergetycznymi średniego napięcia do abonenckiej stacji transformatorowej należącej do inwestora i przetransformowana na wysokie napięcie bądź też bezpośrednio kablami średniego napięcia do stacji transformatorowej GPZ należącej do zakładu energetycznego - PGE Dystrybucja. Zostanie to precyzyjnie określone przez zakład energetyczny na etapie wydania technicznych warunków przyłączenia farmy wiatrowej do sieci elektroenergetycznej. Linie kablowe średniego napięcia (SN), o napięciu 15 kV układane będą w wykopach o głębokości około 1,2 m i o szerokości około 1,5 m przebiegających przeważnie wzdłuż dróg (w pasie technicznym drogi). Kable ułożone w ziemi będą na całej długości oznaczone folią z tworzywa sztucznego o trwałym kolorze czerwonym umiejscowioną ok. 30 cm ponad kablami. Folia powinna mieć grubość, co najmniej 0.5 mm i szerokość 30 cm. Przekroje żył roboczych zostaną dobrane stosownie do przesyłanej mocy na danym odcinku oraz aktualnie obowiązujących norm i przepisów technicznych. Koncepcja połączeń kablowych dla planowanego Zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” przedstawiona została na mapie stanowiącej załącznik 1a do niniejszego aneksu. LINIA ŚWIATŁOWODOWA Mając na uwadze, iż elektrownia wiatrowa jest urządzeniem bezobsługowym, w celu prawidłowego funkcjonowania oraz nadzoru eksploatacyjnego będzie posiadać infrastrukturę telekomunikacyjną w postaci podziemnego kabla optotelekomunikacyjnego ułożonego równolegle do kabla elektroenergetycznego. Projektowany kabel światłowodowy będzie ułożony w rurociągu we wspólnym wykopie z kablem energetycznym. Rurociąg kablowy zostanie wybudowany z zastosowaniem rur np. typu RHDPE 40/3,7 z wewnętrzną warstwą poślizgową i barwnymi wyróżnikami. Głębokość zakopania będzie wynosić ok. 1 m licząc od górnej krawędzi rury do 16 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ powierzchni terenu. W miejscach skrzyżowań z drogami, wjazdami i uzbrojeniem podziemnym rurociąg kablowy zostanie zabezpieczony dodatkowymi rurami ochronnymi. Inwestycja liniowa polegająca na budowie linii elektroenergetycznej przesyłowej i linii teletechnicznej światłowodowej w celu przesyłania energii wyprodukowanej przez projektowaną farmę wiatrową na terenie gminy Zamość będzie najprawdopodobniej realizowana na następujących działkach ewidencyjnych: Obręb Zawada: 931, 1046, 301, 1099, 1109, 1110/1, 304, 1217, 1218, 1087/1, 1088, 1215, 1214 Obręb Siedliska: 1, 4, 32, 22, Obręb Wielącza Zarudzie: 668, 656, Obręb Białobrzegi: 862, 867, 841, 868, 690/1, 659, 618, 611 Obręb Bortatycze : 1189, 1205, Z uwagi na fakt, że na tym etapie inwestycji, w obliczu braku technicznych warunków przyłączenia farmy wiatrowej inwestor nie ma jeszcze zawartych umów dzierżawy pod linie kablowe powyższy opis należy traktować jako orientacyjny i nie może być traktowany ściśle. Łączna długość linii kablowych wyniesie około 9km. Stacja GPZ najprawdopodobniej zostanie zlokalizowana na działkach ewidencyjnych 1109, 1110/1 w obrębie Zawada. Infrastruktura przyłączeniowa zewnętrzna będzie się składała kabla podziemnego wysokiego napięcia łączącego GPZ wewnętrzny farmy z Krajową Siecią Elektroenergetyczną w tzw. miejscu przyłączenia - GPZ operatora. W zależności od określonych przez operatora warunków przyłączenia istnieje również możliwość przyłączenia poszczególnych grup turbin bezpośrednio do GPZ operatora kablami średniego napięcia. DROGI DOJAZDOWE WRAZ Z PLACEM MONTAŻOWYM Wewnętrzny układ dróg, powiązanych z drogami publicznymi (droga krajowa nr 74 i droga wojewódzka nr 837), będzie umożliwiał dojazd do elektrowni wiatrowych służbom technicznokonserwacyjnym. Przebieg dróg serwisowych przewiduje się w miarę możliwości po istniejących trasach dróg lokalnych. Nowe drogi zostaną wytyczone w przypadku braku możliwości dojazdu drogami istniejącymi. Wewnętrzne drogi dojazdowe zostaną zaprojektowane w taki sposób, aby 17 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ wpisać się w jak największym stopniu w istniejący pas drogowy dróg gruntowych lub spowodować minimalne zajęcie gruntów ornych. Na okres budowy w obrębie inwestycji powstaną także place techniczno – montażowe i manewrowe. Place montażowe będą wykorzystywane jako miejsca, na których będą składowane elementy turbin wiatrowych w trakcie ich montażu. Jego wielkość powinna umożliwić właściwe ustawienie żurawi wykorzystywanych do montażu turbin, a także swobodne poruszanie samochodów transportowych. Wielkość placów montażowych określa producent turbiny. Typowe wymiary placów montażowych wynoszą ok 3000 - 5000 metrów kwadratowych, zgodnie z przykładowym schematem przedstawionym na poniższym rysunku. Wzmocnienie nawierzchni na placach, np. poprzez wyłożenie tłucznia kamiennego, nastąpi jedynie w tych miejscach, gdzie usytuowany będzie dźwig i gdzie będzie odbywał się transport. W miejscach, gdzie składuje się poszczególne sekcje wieży nie będą stosowane specjalne utwardzenia wzmocnienia. Po zakończeniu prac montażowych i uruchomieniu elektrowni, place montażowe zostaną również częściowo zachowane i będą spełniać funkcje placów obsługi technicznej (place serwisowe). Spis działek, na których znajdują się istniejące trasy dróg lokalnych, które najprawdopodobniej umożliwią dojazd do planowanych turbin wiatrowych: Obręb Zawada: 301, 302, 304, 1217, 1218, 1215, 1214 Obręb Siedliska: 32 Obręb Wielącza Zarudzie: 656, Obręb Białobrzegi: 862, 867, 841, 868 Z uwagi na fakt, że na tym etapie inwestycji, w obliczu braku zatwierdzonej koncepcji drogowej farmy wiatrowej inwestor nie ma jeszcze zawartych umów dzierżawy pod drogi dojazdowe do turbin powyższy opis należy traktować jako orientacyjny i nie może być traktowany ściśle. Na mapie stanowiącej załącznik nr 1b do niniejszego aneksu zaznaczono planowany przebieg dróg dojazdowych do poszczególnych turbin wiatrowych wraz z placami montażowymi przy turbinach. 5) W raporcie powinny znaleźć się informacje na temat działki stanowiącej teren zamknięty, dzięki której organem prowadzącym postępowanie jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Informację na temat działki stanowiącej teren zamknięty zaświadcza na piśmie PKP (Polskie Koleje Państwowe) w Krakowie, Oddział Gospodarowania Nieruchomościami z dnia 14.07.2014. Oświadcza 18 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ on, że działka o nr 1219 w obrębie 31 Zawada, w gminie Zamość, w województwie lubelskim stanowi część linii nr 69 Rejowiec - Hrebenne jest terenem zamkniętym w myśl Decyzji Nr 3 Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. ,,w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegają linie kolejowe, jako terenów zamkniętych" [Dz. Urz. MIiR poz. 25 z 2014 r.]. Pisma dołączone do niniejszego aneksu, zawierające informacje na temat działki zamkniętej stanowią: Zaświadczenie PKP S.A. o działce stanowiącej teren zamknięty - załącznik 2a, Wypis z rejestru gruntów pozyskany ze starostwa powiatowego w Zamościu – załącznik 2b. 6) Należy wyjaśnić na jakiej podstawie został ustalony obszar oddziaływania planowanej inwestycji. Na etapie sporządzania KIP jako obszar oddziaływania przyjęto bufory 500m od turbin wiatrowych. Na etapie sporządzania Raportu oddziaływania na środowisko wykonano obliczenia w celu prognozowania równoważnego dźwięku A od źródeł (elektrowni wiatrowych) zgodnie z normą ISO 9613-2. Punkty obliczeniowe zostały zlokalizowane na granicy najbliższych terenów chronionych akustycznie. W raporcie analizę akustyczną wykonano dla najbardziej niekorzystnej sytuacji, w której emisja akustyczna jest największa. W ten sposób określono obszar oddziaływania inwestycji. 7) Podać współrzędne geograficzne posadowienia poszczególnych turbin; w przypadku, gdy przewiduje się przesunięcia turbin w obrębie działek - określić zakres ewentualnych zmian oraz ich możliwy wpływ na oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko a w razie konieczności przeprowadzić i wykonać ponownie stosowne analizy i prognozy. Nie przewiduje się przesunięcia turbin wiatrowych w obrębie działek. W tabeli poniżej zestawiono współrzędne geograficzne posadowienia poszczególnych turbin wiatrowych. Tabela 1. Współrzędne geograficzne planowanych turbin wiatrowych. Lp. Układ współrzędnych geodezyjnych Oznaczenie turbiny 1992 2000 strefa 8 Y_1992 X_1992 Y_2000 X_2000 WGS84 E_WGS84 N_WGS84 1. EW01 790103 327377 - - 50°44'26,7" 23°06'48,2" 2. EW02 790069 328013 - - 50°44'47,3" 23°06'48,2" 3. EW03 790594 327470 - - 50°44'28,8" 23°07'13,4" 19 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 4. EW04 790157 326815 50°44'08,4" 23°06'49,3" 5. EW05 791225 327975 - - 50°44'44,0" 23°07'47,0" 6. EW06 791000 328466 - - 50°45'00,2" 23°07'36,9" 7. EW08 792014 328468 - - 50°44'58,5" 23°08'28,5" 8. EW09 791998 328904 - - 50°45'12,6" 9. EW10 791934 329476 - - 50°45'31,2" 23°08'27,3" 10. EW11 792102 330137 - - 50°45'52,2" 23°08'37,8" 11. EW13 792300 328062 - - 50°44'44,8" 23°08'42,0 12. EW14 792495 328736 - - 50°45'06,2" 23°08'53,8 23°08'29,0 8) Określić przewidywaną ilość energii produkowanej przez projektowaną farmę wiatrową oraz opisać sposób jej dostarczenia do Krajowego Systemu Energetycznego; określić miejsce włączenia przedmiotowej farmy do KSE. Na podstawie analiz produktywności wykonanych na zlecenie Inwestora, szacowana produktywność farmy wiatrowej "ZAMOŚĆ" w wariancie inwestorskim, będzie wynosiła ok. 141 600 MWh/rok. Energia będzie przesłana podziemnymi kablami elektroenergetycznymi średniego napięcia do abonenckiej stacji transformatorowej należącej do inwestora, a następnie przetransformowana na wysokie napięcie bądź też bezpośrednio kablami średniego napięcia do stacji transformatorowej GPZ należącej do zakładu energetycznego. Najbardziej prawdopodobnym rozwiązaniem będzie podłączenie planowanej inwestycji do istniejącego GPZ Mokre za pomocą kabla średniego napięcia. Sposób przyłączenia i związany z tym przebieg linii przyłączeniowej SN lub WN dokładnie będzie znany dopiero po otrzymaniu technicznych warunków przyłączenia do sieci od operatora. 9) W rozdziale nr 9 przedstawiono ogólne wiadomości dotyczące konfliktów związanych z realizacją inwestycji z zakresu energetyki wiatrowej. Istotą analizy potencjalnych konfliktów społecznych jest m.in. określenie stopnia akceptacji projektu przedsięwzięcia poprzez prowadzenie dialogu i konsultacji z lokalnym społeczeństwem, będącym beneficjentem wszelkich oddziaływań planowanego przedsięwzięcia. Z powyższych działań możliwe jest przygotowanie wniosków na temat możliwości wystąpienia i sposobie minimalizowania potencjalnych konfliktów społecznych - nie zawarto tego jednak w treści raportu. 20 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Mimo wieloletnich starań badaczy i teoretyków, przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, psychologów, socjologów, politologów i prawników, jak dotychczas nie udało się ustalić ogólnych prawidłowości, a więc praw czy paradygmatów rządzących przyczynami, mechanizmami wewnętrznej organizacji i cechami protestów społecznych, co niewątpliwie utrudnia precyzyjne wyjaśnienie przyczyn protestów społecznych przeciw elektrowniom wiatrowym. W Raporcie wskazano, iż brak akceptacji ze strony mieszkańców wobec budowy i funkcjonowania elektrowni wiatrowych może wynikać z poczucia zagrożenia, ogólnego niezadowolenia ze sprawowanej władzy lokalnej, niewiedzy i niedoinformowana mieszkańców oraz wielu innych powodów. Każda nowa inwestycja może budzić niepokój lokalnej społeczności, na skutek zmiany dotychczasowego ładu przestrzennego, do którego byli przyzwyczajeni mieszkańcy danego terenu. Nowe technologie wykorzystujące energię wiatru mogą potencjalnie wywoływać obawy sąsiadów terenów przeznaczonych pod planowaną inwestycję czy wpływać na aktywność różnych organizacji sprzeciwiających się tego typu instalacjom. W związku z powyższym Inwestor rozumie potrzebę przeprowadzenia konsultacji i dialogu z lokalnym społeczeństwem w celu określenia stopnia akceptacji planowanego przedsięwzięcia przez lokalne społeczeństwo. Jeśli owe konsultacje doszłyby do skutku Inwestor postara się w jasny i przejrzysty sposób przedstawić mieszkańcom cel budowy planowanej inwestycji oraz sposób jej funkcjonowania, aby mogli oni zrozumieć zasadność tego przedsięwzięcia. Na wszelkie zgłoszone pytania i niejasności Inwestor postara się udzielić odpowiedzi i rozwiać istniejące wątpliwości. Przeprowadzenie konsultacji społecznych daje lokalnej społeczności możliwość aktywnego udziału w podejmowaniu ważnych decyzji dla ich regionu. Dzięki temu poprzez zgłaszane sugestie mieszkańcy mają wpływ na jego funkcjonowanie i wygląd. Chęć współpracy i dyskusji obu stron może być bardzo owocna i może skutkować rozwiązaniami zadowalającymi wszystkich uczestników konsultacji. 10) W załączniku nr 5 pn. „Raport końcowy z przedrealizacyjnego monitoringu ornitologicznego przeprowadzonego w okresie od grudnia 2012 do listopada 2013” nie przeanalizowano oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia w wariancie preferowanym i alternatywnym, o których mowa na stronie 61-64, a jedynie przedstawiono wpływ projektowanej farmy wiatrowej na ptaki przy rezygnacji z 3 elektrowni wiatrowych w wariancie pierwotnym (15 elektrowni wiatrowych), który nie stanowił wariantu realizacyjnego zgodnie z informacjami, zawartymi na stronie 59-61 raportu. 21 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Raport ornitologiczny został zakończony na etapie w którym inwestor planował zlokalizowanie 15 turbin wiatrowych. W konsekwencji wniosków z raportu ornitologicznego inwestor zdecydował się ograniczyć zakres projektu i usunąć turbiny mogące nieść znaczące negatywne oddziaływanie na środowisko. W związku z wariantowaniem technologicznym przedstawiono turbinę wiatrową na znacznie niższej wieży. Wariant alternatywny zakłada realizację 12 elektrowni wiatrowych o następujących parametrach: wysokość wieży – 91,5 m całkowita wysokość - 152,5 m, średnica rotora - 117 m moc akustyczna – do 107 dB, maksymalna moc do 3,3 MW. Z uwagi na niższą wysokość wieży będzie to wariant mniej korzystny dla środowiska, w szczególności fauny ptaków i nietoperzy. W związku z niższą wieżą niżej będzie się również znajdowała strefa kolizyjna turbiny wiatrowej. Prowadzone przez autorów monitoringu ornitologicznego badania porealizacyjne na kilku funkcjonujących farmach wiatrowych (Glubowski, Majecki 2013-2015 (30 sztuk), Glubowski, Podlaszczuk 2013-2015 (24 sztuki), Glubowski 2014-2015 (41 sztuk) wyraźnie wskazują na istniejącą zależność pomiędzy śmiertelnością ptaków i nietoperzy oraz wysokością turbin wiatrowych. Na turbinach z wyższą wieżą ilość odnajdywanych ofiar kolizji jest bardzo niewielka (dotyczy to również ofiar wśród nietoperzy), podczas gdy na pod niższymi turbinami ofiary wśród ptaków i nietoperzy występują częściej. W przypadku jednej z monitorowanych farm wiatrowych, w skład której wchodzi 41 turbin wiatrowych o pięciu różnych wysokościach wież, aż 42% wszystkich ofiar zostało odnalezionych pod najniższymi turbinami, które z kolei stanowią jedynie ok. 10% liczby wszystkich turbin na farmie (4 sztuki z 41 elektrowni wiatrowych). Fakt ten oraz wyniki pozostałych badań porealizacyjnych dowodzą, że turbiny o niższej wieży stanowią większe zagrożenie dla awi- oraz chiropterofauny z uwagi na niżej położoną strefę kolizyjną. 11) Wskazane jest uzupełnienie w zakresie zagadnień związanych ze zmianami klimatu (łagodzenie i adaptacja do zmian klimatu) oraz bioróżnorodnością. Potrzeba uwzględnienia tych zagadnień w ocenach oddziaływania na środowisko związana jest ze zmianami klimatu. Są to zagadnienia szczególnie istotne w aspekcie dofinansowania przedsięwzięć ze środków unijnych w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 22 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 2014 – 2020. W związku z tym, a także w związku z wymogiem art. 66 ust. 1 pkt 7 lit b ustawy z dnia 3 października 2008 r. wskazane jest, aby przeanalizować i ocenić wpływ poszczególnych wariantów planowanego przedsięwzięcia na klimat (w szczególności bezpośredni i pośredni wzrost emisji gazów cieplarnianych, utratę siedlisk zapewniających sekwestrację CO2, skalę tych oddziaływań i planowane do zastosowania działania łagodzące). Wskazane byłoby również przeanalizowanie działań związanych z adaptacją przedmiotowej inwestycji do zmian klimatu (taki sposób planowania, realizacji, eksploatacji i likwidacji przedsięwzięcia, aby było ono optymalnie przystosowane do postępujących zmian klimatu, min. z uwzględnieniem klęsk żywiołowych) oraz wpływu na różnorodność biologiczną. Istotny wpływ na zmiany klimatyczne ma działalność człowieka. Jak wynika z raportów Międzyrządowego Zespołu do Spraw Zmian Klimatu (IPPC) prawdopodobieństwo, że globalne zmiany klimatu wywołane są antropogeniczną emisją gazów cieplarnianych wynosi ponad 90%. Wzrost temperatury na Ziemi ma katastrofalne skutki dla ekosystemów, siedlisk a przede wszystkim dla ludzi. Potencjalne skutki jakie mogą wystąpić w wyniku zmiany średniej globalnej temperatury to wymieranie niektórych gatunków zwierząt i roślin, istotne zmiany w ekosystemach, utrata siedlisk przyrodniczych a przede wszystkim zwiększona zachorowalności oraz umieralność ludzi wskutek fal gorąca, susz i powodzi. Istotne jest więc przeciwdziałanie zmianom klimatu poprzez m.in. zwiększenie roli odnawialnych źródeł energii w całkowitej produkcji energii. Zgodnie z raportem IPPC AR5 drastyczne zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do 2050r. jest konieczne aby uniknąć katastrofy klimatycznej. Raport mówi, że a by przeciwdziałać zmianom klimatu i prognozowanej katastrofie klimatycznej to poziom globalnej emisji powinien być w 2050r.od 40% do 70% niższy niż w roku 2010. Raport wskazuje, że możliwości takiej dużej redukcji emisji gazów cieplarnianych trzeba szukać przede wszystkim w wykorzystaniu źródeł niekonwencjonalnych (odnawialnych). Jak wynika z poniższego wykresu obrazującego ilość dwutlenku węgla emitowanego podczas wytwarzania energii na różne sposoby, elektrownie wiatrowe nie są istotnym źródłem emisji CO2 .Emisja CO2 z elektrowni wiatrowych pochodzi głównie z etapu budowy (m.in. produkcja cementu używanego do budowy fundamentów elektrowni). 23 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Rysunek 1 Ilość dwutlenku węgla emitowana podczas wytwarzania energii na różne sposoby [źródło: IAEA 2000 http://www.world-nuclear.org/] Zgodnie z wyżej podanymi informacjami odnawialne źródła energii w tym m.in. farmy wiatrowe mają zdecydowanie pozytywny wpływ na klimat całej Ziemi. Większe wykorzystanie źródeł odnawialnych przyczyni się do ograniczenia globalnego ocieplenia i idących za nim konsekwencjami. Naturalny sposób wiązania CO2 zachodzi na terenach zalesionych i zielonych. Miejsce posadowienia planowanych turbin wiatrowych stanowią tereny rolnicze- monokultury. Wszelkie prace związane z budową i eksploatacją przedsięwzięcia nie będą prowadzone w obszarach chronionych i cennych siedliskach przyrodniczych. Planowane turbiny wiatrowe zajmą niewielką powierzchnię działek przeznaczonych pod zabudowę, nie dojdzie do istotnych zmian siedlisk przyrodniczych. Na tej podstawie nie przewiduje się znaczącego negatywnego wpływu planowanego przedsięwzięcia na utratę siedlisk zapewniających sekwestrację CO2. Wyżej wymienione oddziaływania będą podobne w wariancie alternatywnym i inwestorskim. Zarówno w jednym jak i drugim wariancie założono budowę 12 turbin wiatrowych. 2.2. UWAGI DOTYCZĄCE OCHRONY PRZYRODY 1) Przedstawić na mapie w skali 1: 10 000 (lub innej umożliwiającej analizę) wszystkie istniejące stałe lub okresowe śródpolne oczka wodne w wertebach krasowych oraz inne podmokle obniżenia terenu i rowy melioracyjne zlokalizowane w terenie przedsięwzięcia i buforze co najmniej 300m, z uwzględnieniem wszystkich elementów przedsięwzięcia oraz przeanalizować i zaproponować możliwe do zastosowania rozwiązania chroniące. 24 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Zagrożeniem dla stosunków wodnych mogą być odwodnienia fundamentów oraz odwodnienia rowów w których układane będą doziemne kable energetyczne i światłowody (wg Raportu w rowach otwartych, nie przewiduje się przejść w miejscach cennych przyrodniczo przewiertami sterowanymi). Drobne formy hydrologiczne mogą być zlikwidowane w trakcie realizacji przedsięwzięcia ( np. w ramach przygotowania placu budowy EW5, zagospodarowania nadmiaru ziemi z wykopów pod fundamenty itp.). Większość oczek wodnych to formy krasowe w podłożu kredowym, które są mini ostojami fauny wodno-błotnej i wymagają szczególnej ochrony w trakcie realizacji i likwidacji przedsięwzięcia. Przykładowo, wg ortofotomapy na działce nr 1 i 4 (EW5 ) znajduje się 1 większe oczko wodne i dwa małe wymagające ochrony, w sąsiedztwie dz.668 (EW 6) znajduje się fragment podmokłej doliny dalej odwadnianej rowem melioracyjnym (dz. 840/1,840/2,841), w sąsiedztwie dz.22,24 (EW13) na dz. 69,60 oczko wodne. Wg informacji zawartych w Raporcie ooś Str.106 „Wiosną, właściwie we wszystkich niewielkich stawkach, stwierdzono nieliczne grzebiuszki Pelobates fuscus, wcześniej na rozlewiskach najliczniej godującym płazem była żaba moczarowa Rana arvalis. Mniej licznie przystępuje tu do godów żaba trawna Rana temporaria, a w głębszych zbiornikach śródpolnych, zwłaszcza z wykształconym pasem szuwarów, chociaż także nawet w zaorywanych dołkach, ropucha szara Bufo bufo. Ten ostatni typ zbiorników jest także typowym miejscem godów ropuchy zielonej Bufo viridis, która występuje raczej pojedynczo praktycznie we wszystkich akwenach na terenie parku wiatrowego. Na badanym obszarze występują jednak także płazy dość ściśle związane z jednym typem siedliska. Stawy z rozwiniętą roślinnością zielną są zasiedlone przez żaby zielone – wodną Rana esculenta i przede wszystkim jeziorkową Rana lessonae. Liczebność żab zielonych w niektórych stawkach może sięgać kilkudziesięciu osobników dorosłych. Na szczególnie podkreślenie zasługuje powszechne występowanie kumaka nizinnego Bombina bombina – gatunku wymienionego w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, w wielu krajach Europy zagrożonego, lub nawet wymarłego. Kumaki wydawały głosy godowe ze wszystkich zbiorników wodnych, w tym także z zalanych wiosną fragmentów łąk a nawet pól. Nigdzie jednak nie były liczne, a ich liczebność na poszczególnych stanowiskach wynosiła zwykle od kilku do kilkunastu osobników dorosłych. Do najrzadszych, występujących jedynie lokalnie gatunków płazów należy z kolei traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris, stwierdzona w rowie melioracyjnym w pobliżu i w zarośniętych trawą, płytkich rozlewiskach na obrzeżach stawu po wschodniej stronie Wielączy-Kolonii.” Z oczkami wodnymi związane jest też bytowanie ptaków wodno-błotnych. Jak wskazano powyżej, faktycznie na analizowanym terenie występuje ponadprzeciętne bogactwo okresowych zbiorników wodnych, będących siedliskiem cennych gatunków zwierząt, w tym 25 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ zwłaszcza płazów. Lokalizację zbiorników wodnych w pobliżu planowanych turbin wiatrowych, w buforze 300 m i więcej, przedstawiono na mapie stanowiącej załącznik nr 3 do niniejszego aneksu. Na załączonej mapie, zgodnie z treścią wezwania, przedstawiono najcenniejsze okresowe oczka wodne oraz obniżenia terenu, w których gromadząca się woda stanowić może potencjalne miejsce rozrodu płazów lub miejsc bytowania ptaków wodno – błotnych. Poza zaznaczonymi, woda stagnuje też miejscami na łąkach, a wszystkie zaznaczone zbiorniki są okresowe, o zmiennej głębokości, powierzchni i granicach. Zaznaczyć należy jednak, że obniżenia znajdujące się w pobliżu EW 5 (na działce 4) nie miały charakteru oczka wodnego – były w całości zaorane, pozbawione szuwarów i roślinności wodnej. Woda gromadziła się tam jedynie przejściowo, płazy były nieliczne, a ptaków wodno-błotnych nie stwierdzono wcale. Na działce nr 1 zaś (również w pobliżu EW 5), nie stwierdzono żadnego oczka, jednak niewielka ilość wody zbierała się tam jedynie przy drodze, ale równie szybko znikała. Niezależnie od ewentualnej budowy turbin, istnienie wszystkich tych oczek wodnych na terenie planowanej inwestycji, zależy od woli rolników będących właścicielami działek, a jak uczy przykład setek podobnych sytuacji, są oni zwolennikami szeroko pojętej melioracji. Ze względu na charakterystykę obszaru planowanego przedsięwzięcia, zaznaczanie poszczególnych stanowisk płazów nie ma większego sensu, ponieważ między poszczególnymi latami występują tam bardzo duże zmiany w poziomie wody, a tym samym w istnieniu lub nie poszczególnych akwenów (i gatunków płazów). 2) Przedstawić na mapie w skali 1:10000 (lub innej umożliwiającej analizę) zinwentaryzowane gatunki i siedliska oraz przeanalizować i zaproponować możliwe do zastosowania rozwiązania chroniące jeżeli jest taka potrzeba lub konieczność. Schematyczne mapki w raporcie ooś są zbyt ogólne i nie zawierają wszystkich informacji przyrodniczych. Na potrzeby przedsięwzięcia nie opracowano i nie dołączono w formie załącznika dokumentacji z inwentaryzacji terenowej siedlisk oraz gatunków. Wg informacji ze str..90 „na uwagę zasługują licznie występujące tu chronione storczyki: storczyk plamisty Dactilorhiza maculata i storczyk krwisty Dactilorhiza incarnata.” Brak jednak bliższego opisu występowania oraz oznaczenia na mapie stanowisk (ryc. 18). Podobnie siedlisko 5610 (Spośród typów siedlisk wymienionych w załączniku na opisywanym terenie stwierdzono występowanie płatów łąk świeżych (kod 6510) odnotowane na krawędziach doliny niewielkiego cieku - rowu melioracyjnego ok. 200 m na północ od Zarudzka (Siedliska)-wskazania lokalizacyjne ma ryc.18 są zbyt ogólne. Brak 26 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ również dokładnego wskazania miejsca koncentracji (noclegowiska) błotniaków. Zidentyfikowano również stanowisko rzadkiego i objętego ochroną chomika europejskiego Cricetus cricetus (norę chomika odnaleziono przy południowej krawędzi farmy, w pobliżu Kolonii Siedliska). Konieczna jest analiza zagrożenia stanowiska oraz potrzeby stosowania rozwiązań chroniących w przypadku realizacji w pobliżu elementów przedsięwzięcia. Rysunek 2. Lokalizacja noclegowiska błotniaków. 27 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Rysunek 3. Odnaleziona nora chomika (oznaczona czerwoną kropką) i miejsce obserwacji migrującego osobnika (oznaczone strzałką). Zinwentaryzaowane gatunki i siedliska roślinne przedstawiono na mapie stanowiącej załącznik nr 4 do niniejszego aneksu. 3) Ustalić sposób postępowania z nadmiarem ziemi z wykopów pod fundamenty. Na terenie przedsięwzięcia lub w otoczeniu może być używana tylko do rozplantowania na gruntach ornych. W takim przypadku należy podać numery działek do nadsypania 28 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ (rozplantowania urobku). Nie mogą być zasypywane oczka wodne i dolinki ze względu na funkcje hydrologiczne, ekologiczne i przyrodnicze. Jak wskazano w raporcie na stronie 186, „gleba i ziemia z wykopów, o ile nie będą zanieczyszczone i ich parametry geotechniczne na to pozwolą, mogą zostać wykorzystane do wyrównania terenu w sąsiedztwie wież wiatrowych po wykonaniu prac budowlanych. Nadmiar gleby i ziemi może być wykorzystany również w innych miejscach wskazanych przez urząd gminy, na terenie której prowadzone będą prace. Innym sposobem zagospodarowania nadmiaru gleby i ziemi jest przekazanie jej podmiotom gospodarczym lub osobom prywatnym”. Rozplantowanie ziemi zastosuje się w sąsiedztwie wież wiatrowych na działkach ewidencyjnych o numerach: - Obręb Zawada: 1099, 1098, 1087/2, 931, 1109, 1110/1 - Obręb Siedliska: 1, 4, 22, 24 -Obręb Wielącza Zarudzie: 668 - Obręb Białobrzegi: 690/1, 659, 618, 611 - Obręb Bortatycze: 1205 4) Uzupełnić informacje geologiczną, co najmniej o litologię do głębokości fundamentowania wież. W przypadku fundamentowania w utworach kredowych istnieje prawdopodobieństwo natrafienia na kopalne szczątki roślin i zwierząt. W takiej sytuacji wskazany jest nadzór przyrodniczy w trakcie wykopów pod fundamenty. Istnieje też prawdopodobieństwo zmian uszczelinienia warstwy kredowej (zamknięcia się niektórych szczelin i otwarcia nowych), co może skutkować zmianą warunków hydrogeologicznych i hydrologicznych a pośrednio siedlisk hydrogenicznych w otoczeniu i związanych z nimi gatunków Zgodnie z opracowaniem Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG-PIB) – Szczegółową Mapą Geologiczną Polski (arkusz Nielisz 861), planowana inwestycja zlokalizowana będzie całkowicie na utworach czwartorzędowych, wykształconych na wierzchowinach w postaci pokryw lessowych, leżących na utworach kredowych, tj. węglanowych skałach mastrychtu górnego. Miąższość występujących tu w przewadze lessów ze zlodowacenia bałtyckiego, na badanym terenie jest bardzo zróżnicowana i ściśle związana z deniwelacjami starszego podłoża - wynosi tu najczęściej 3-5 m, rzadziej 10-12 m. 29 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Starsze utwory kredowe, należące do mastrychtu górnego, stanowią najczęściej jasnoszare miękkie margle z wkładkami opok. Jedynie kulminacje wzniesień zbudowane są z twardych opok z przewarstwieniami opok marglistych i margli. Pozycję stratygraficzną mastrychtu górnego dokumentuje występowanie form: Belemnitella junior Nowak, B. kazimiroviensis, Hoploscaphites constrictus crassus (Łopuski) i Liropecten acuteplicatus. Utwory kredowe, występujące bezpośrednio na powierzchni terenu, stwierdzono jedynie w okolicy Chomęcisk Małych, Kolonii Wisłowiec, Kątów, Kolonii Niedzieliska, Hubali, Żdanowa, zboczu doliny Wieprza koło Deszkowic – poza miejscem posadowienia planowanych turbin. Poniżej przedstawiono lokalizację przedsięwzięcia na tle lokalnych uwarunkowań geologicznych (zgodnie z SMGP). 30 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Rysunek 4, Mapa uwarunkowań geologicznych obszaru planowanego przedsięwzięcia 31 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Poniżej przedstawiono również przekrój geologiczny terenów sąsiadujących z planowanym przedsięwzięciem, tj. między wsią Kolonia Siedliska i Białobrzegi. Z przekroju geologicznego odczytać można, że utwory kredowe znajdują się na głębokości minimum 5 m od rzędnej terenu. Ponieważ fundamentowanie odbędzie się na głębokości do 3 m nie przewiduje się natrafienia na utwory kredowe i związane z tym kopalne szczątki roślin i zwierząt. Należy zwrócić również uwagę, że lokalne wychodnie utworów kredy zlokalizowane są (wg przekroju geologicznego oraz objaśnień do SMGP) na wysoczyznach – na południe od miejscowości Zawada – czyli poza miejscem posadowienia turbin, stąd nie jest wymagany nadzór przyrodniczy, a właściwie paleontologiczny. Szereg działań minimalizujących i zapobiegających zaproponowano w podsumowaniu niniejszego punktu. Źródło: MHP Arkusz 861 Nielisz 32 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Źródło: SMGP Arkusz 861 Nielisz Legenda (SMGP): UTWORY CZWARTORZĘDOWE PLEJSTOCEN 7- piaski i mułki deluwialne 11- Piaski, piaski pyłowate, mułki i gliny deluwialne 13- Lessy 15- Piaski, piaski ze żwirami, mułki i mułki piaszczyste rzeczno-peryglacjalne oraz piaski ze żwirami rzeczne tarasów nadzalewowych 10,0-20,0 m n.p. rzeki 17- Piaski i piaski ze żwirami rzeczno-peryglacjalne 18- Mułki rzeczne i mułki lessopodobne 22- Mułki i iły jeziorno-rozlewiskowe 24- Mułki, mułki piaszczyste i piaski deluwialne 25- Mułki jeziorno rozlewiskowe 26- Piaski i piaski ze żwirami rzeczne, miejscami rzeczno-peryglacyjne tarasów nadzalewowych 25,0 m n.p. rzeki 27- Piaski ilaste i mułki piaszczyste deluwialne 31- Piaski ze żwirami i żwiry wodnolodowcowe 33- Gliny zwałowe 36- Rumosze i okruchy skalne KREDA KREDA GÓRNA 38- Margle z wkładkami opok 33 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Mając na uwadze powyższe informacje zaczerpnięte z Państwowego Instytutu Geologicznego, wskazujące na brak występowania utworów kredowych na powierzchni terenu w okolicy planowanej inwestycji, miąższość warstw czwartorzędowych oraz brak występowania szczególnie cennych gatunków fauny w osadach, a także brak lokalnych stanowisk paleontologicznych, nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na środowisko gruntowe. Odnośnie prawdopodobieństwa wystąpienia zmian uszczelnienia warstwy kredowej (zamknięcia się niektórych szczelin i otwarcia nowych), co skutkować może zmianą warunków hydrogeologicznych i hydrologicznych – na obecnym etapie nie jest możliwa precyzyjna ocena możliwości wystąpienia tego zjawiska. Jedynie wyniki ekspertyzy geotechnicznej oraz hydrogeologicznej, prowadzone na etapie pozwolenia na budowę, stanowić mogą rzetelną odpowiedź na powyższe zagadnienie. Nie mniej jednak, należy zaznaczyć, że prace budowlane na terenie przewidzianym pod budowę elektrowni wiatrowych powinny być wykonywane z należytą dbałością i właściwą organizacją, które powinny zapobiec potencjalnemu zanieczyszczeniu środowiska przez substancje ropopochodne z maszyn i urządzeń budowlanych. Podsumowanie: Jak wcześniej wspomniano, precyzyjna ocena dotycząca oddziaływania na środowisko gruntowo – wodne planowanego przedsięwzięcia (w szczególności jej części północno – wschodniej) na obecnym etapie nie jest możliwe. Dopiero dokładne badania geologiczne i hydrogeologiczne In situ są w stanie potwierdzić planowane lokalizacje lub wykluczyć niektóre z nich, mogących mieć wpływ na zaburzenie lokalnych stosunków wodnych lub przerwanie warstw kredy, co również może mieć wpływ na stabilność gruntów pod turbiny wiatrowe. Ze względu na lokalne warunki geologiczne prace budowlane na terenie przewidzianym pod budowę elektrowni wiatrowych powinny być wykonywane z należytą dbałością i właściwą organizacją, które powinny zapobiec zanieczyszczeniu środowiska przez substancje ropopochodne z maszyn i urządzeń budowlanych. W trakcie budowy należy zapewnić odpowiedni sposób: składowania materiałów do budowy wież wiatrowych i obiektów towarzyszących, gromadzenia odpadów, ponadto postępowanie z odpadami, szczególnie zaliczanymi do odpadów niebezpiecznych powinno być zgodne z obowiązującymi przepisami, w szczególności gromadzenie poszczególnych rodzajów odpadów w przystosowanych do tego kontenerach, przekazywanie odpadów do transportu, odzysku lub wyspecjalizowanym firmom, posiadającym odpowiednie unieszkodliwiania jedynie pozwolenia, 34 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ rozwiązania gospodarki wodno-ściekowej (odprowadzanie ścieków bytowych do szczelnych zbiorników) z terenu zaplecza budowy. Stanowiska maszyn budowlanych powinny być zabezpieczone w sposób, który umożliwi zabezpieczenie środowiska gruntowo – wodnego przed potencjalnymi zanieczyszczeniami na skutek awarii urządzeń, np. wycieków oleju. Ponadto, w trakcie realizacji robót budowlanych, wykop pod fundament elektrowni wiatrowej należy zabezpieczyć poprzez jego ogrodzenie stalowymi ściankami, szczelnymi dla odcięcia dopływu wody gruntowej do wykopu oraz obniżenie zwierciadła wody przy pomocy drenażu roboczego. Zastosowanie takiego rozwiązania ograniczy zasięg oddziaływania potencjalnych odwodnień do obszaru wykopu budowlanego. Na etapie przygotowywania projektu budowlanego konieczne jest przede wszystkim wykonanie badań geologicznych podłoża gruntowego i opracowanie dokumentacji badań podłoża (dokumentacji geologiczno-inżynierskiej), określającej warunki posadowienia wież wiatrowych i obiektów towarzyszących. Wyniki tych badań powinny być wykorzystane przy projektowaniu posadowienia poszczególnych obiektów. 5) Uzupełnić informacje hydrogeologiczne i hydrologiczne dla terenu przedsięwzięcia w celu ustalenia czy konieczne będą odwodnienia budowlane oraz przeanalizować jaki mogą mieć wpływ na warunki hydrologiczne terenów sąsiednich oraz siedliska hydrogeniczne w dolinkach i gatunki od nich zależne. W podziale na regiony hydrogeologiczne (wg A.S. Kleczkowskiego, 1990) przedmiotowy obszar położony jest w obrębie górsko - wyżynnej prowincji hydrogeologicznej, a dokładnej w obrębie wydzielonej w jej granicach kredowej Niecki Lubelskiej (NL). Głębokość występowania wód podziemnych, w obrębie omawianego terenu, uzależniona jest od deniwelacji powierzchni terenu oraz stopnia urozmaicenia budowy geologicznej. Zwierciadło wód gruntowych występuje z reguły na głębokości od kilku m (w dolinach rzek) do ponad 100 m - na wysoczyznach i pagórkach. Wydziela się tu dwa poziomy wodonośne: - poziom w utworach czwartorzędowych - poziom w utworach kredy górnej Poziomy wodonośne występujące w obrębie głębszych serii geologicznych nie mają do chwili obecnej, z uwagi na głębokość występowania, znaczenia gospodarczego. 35 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Wody głównego poziomu wodonośnego z uwagi na szczelinowy charakter ośrodka, przy częściowej izolacji lub jej braku mogą być podatne na zanieczyszczenia. Dotyczy to głównie dolin rzecznych, gdzie głębokość do zwierciadła wody jest niewielka. Jak zaznaczono jednak w objaśnieniach do Mapy Hydrogeologicznej Polski (PIG-PIB, Arkusz Nielisz 861), zagrożenie dla jakość wód podziemnych stanowią przede wszystkim ścieki komunalno – bytowe i przemysłowe, w mniejszym stopniu zaś, emisje pyłów i gazów, a także nawozy i środki ochrony roślin stosowane w rolnictwie. Zaznaczyć należy, że prace związane z posadowieniem wież wiatrowych nie będą się wiązały z emisją żadnych z powyższych zanieczyszczeń. Nie mniej jednak, ze względu na wrażliwe środowisko gruntowo – wodne w rejonie Zamojszczyzny oraz wysoki stopień zagrożenia wód podziemnych, należy zachować wszelką ostrożność podczas robót budowlanych w celu zabezpieczenia środowiska gruntowo – wodnego przed potencjalnymi zanieczyszczeniami na skutek awarii urządzeń, np. wycieków oleju. Przy wykonywaniu fundamentów zostanie usunięta warstwa gruntu rodzimego o miąższości ok. 3 m (w zależności od budowy geologicznej). Na obecnym etapie realizacji inwestycji nie przewiduje się, by zaistniała konieczność odprowadzania wody z wykopów budowlanych, niemniej jednak, ostateczna decyzja w tej kwestii może być potwierdzona na podstawie badań geotechnicznych przeprowadzonych na etapie sporządzania projektu budowlanego. W razie konieczności zaprojektowany zostanie system czasowych studni depresyjnych lub igłofiltrów. W takich przypadkach, wody odprowadzone zostaną poza zasięg leja depresji do ujęć infiltracyjnych bądź cieków powierzchniowych. Powyższe zagadnienia zrealizowane zostaną zgodnie z wymogami ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz Prawo wodne, na podstawie odrębnego projektu prac geologicznych i pozwolenia wodno-prawnego (jeśli będą wymagane). Odnośnie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia (na etapie budowy) na stosunki wodne oraz wpływ tego zjawiska na zachowanie siedlisk hydrogenicznych, jest to możliwe jedynie w przypadku turbin znajdujących się w obniżeniach lub zlokalizowanych blisko okresowych oczek wodnych zlokalizowanych północno – wschodniej części projektu – pobliżu licznie występujących okresowych oczek wodnych. Z powodu tego typu lokalnych uwarunkowań przyrodniczych, zrezygnowano już z turbiny 7, 15 i 12. W obecnym położeniu, potencjalne zagrożenie może wynikać z posadowienia turbiny nr 14 zlokalizowanej w pobliżu ww. oczek wodnych. Mając na uwadze jednak deniwelacje terenu (warstwice przedstawione na mapie topograficznej) można wywnioskować, że turbina ta znajduje się wyżej o ok. 10 m w stosunku do poziomu występowania okresowych oczek wodnych, co w pewnym stopniu ogranicza bezpośredni wpływ na lokalne stosunki wodne. Powyższe uzupełnienie, oraz swojego rodzaju ocena, stanowi jednak jedynie teoretyczne podsumowanie informacji 36 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ zaczerpniętych z najwiarygodniejszych źródeł z zakresu geologii oraz hydrogeologii. Rzeczywista i rzetelna ocena możliwości wystąpienia wyżej opisywanych zjawisk może zostać poparta jedynie wynikami badań geotechnicznych (w tym hydrogeologicznych) prowadzonych bezpośrednio na terenie planowanego przedsięwzięcia. Dopiero na ich podstawie można wysnuć wnioski co do lokalizacji poszczególnych turbin, Rysunek 5. Wyniki inwentaryzacji przyrodniczej z zaznaczonymi cenniejszymi siedliskami przyrodniczymi (wariant zakładający realizację 15 elektrowni wiatrowych podczas wykonywania inwentaryzacji). 37 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Rysunek 6. Mapa planowanego przebiegu dróg dojazdowych oraz lokalizacji placów montażowych dla planowanego przedsięwzięcia 38 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 6) Doprecyzować parametry wysokościowe budowli wg wariantu realizacyjnego (najkorzystniejszego dla środowiska) oraz wariantu alternatywnego i doprecyzować jaka jest strefa rotora dla obu wariantów. Należy przeanalizować czy wyniki monitoringu dot. korzystania przez awifaunę z przestrzeni powietrznej projektowanej farmy mogą być podstawą prognozowania skutków środowiskowych dla ptaków w wariancie realizacyjnym oraz w miarę potrzeby ponownie przeanalizować wyniki w odniesieniu do pułapów dla wariantu realizacyjnego. Dane w raporcie są niespójne a jest to istotna informacja dla oceny wpływu na ptaki korzystające z przestrzeni powietrznej w obszarze projektowanego przedsięwzięcia. Podawana jest wysokość całkowita budowli 210 m lub 191 m a dla wysokości 191 m średnica wirnika do 131 m ). Z analizy parametrów planowanych budowli wynika, że strefy rotora mają inny zasięg wysokościowy niż przyjęty w monitoringu ornitologicznym (wg wariantu realizacyjnego : <60; 60-191; >191 (lub > 210 ?); wg wariantu alternatywnego: <30m; 30-152,5; >152,5; wg raportu ornitologicznego: <50; 50-150; >150. Wariant alternatywny zakłada realizację 12 elektrowni wiatrowych w tych samych lokalizacjach w jak przedstawione w wariancie inwestorskim. W wariancie realizacyjnym wysokość turbiny (wieży wraz ze śmigłem) wyniesie do 210 m natomiast w wariancie alternatywnym wysokość ta wyniesie 152,5m. Z uwagi jednak na niższą wysokość wieży będzie to wariant mniej korzystny dla środowiska, w szczególności fauny ptaków i nietoperzy. W związku z niższą wieżą niżej będzie się również znajdowała strefa kolizyjna turbiny wiatrowej. Prowadzone przez autorów monitoringu ornitologicznego badania porealizacyjne na kilku funkcjonujących farmach wiatrowych (Glubowski, Majecki 2013-2015 (30 sztuk), Glubowski, Podlaszczuk 2013-2015 (24 sztuki), Glubowski 2014-2015 (41 sztuk) wyraźnie wskazują na istniejącą zależność pomiędzy śmiertelnością ptaków i nietoperzy oraz wysokością turbin wiatrowych. Na turbinach z wyższą wieżą ilość odnajdywanych ofiar kolizji jest bardzo niewielka (dotyczy to również ofiar wśród nietoperzy), podczas gdy na pod niższymi turbinami ofiary wśród ptaków i nietoperzy występują częściej. W przypadku jednej z monitorowanych farm wiatrowych, w skład której wchodzi 41 turbin wiatrowych o pięciu różnych wysokościach wież, aż 42% wszystkich ofiar zostało odnalezionych pod najniższymi turbinami, które z kolei stanowią jedynie ok. 10% liczby wszystkich turbin na farmie (4 sztuki z 41 elektrowni wiatrowych). Fakt ten oraz wyniki pozostałych badań porealizacyjnych dowodzą, że turbiny o niższej wieży stanowią większe zagrożenie dla awi- oraz chiropterofauny z uwagi na niżej położoną strefę kolizyjną. 39 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 7) Uzupełnić opis metodyki o metodykę stosowaną przez ornitologów obserwatorów dla oceny wysokości przelotu ptaków i ocenić skalę błędu oraz wpływ tej skali błędu na prognozowanie skutków środowiskowych funkcjonowania zespołu elektrowni. Wysokość przelotów ptaków była szacowana na podstawie doświadczenia i porównania z istniejącymi w terenie obiektami o znanej wysokości. Należy zwrócić uwagę, że ze względu na dynamiczny charakter przelotów i ich często krótki czas trwania w obserwowanym polu sprawiają, że dokładne określenie pułapu lecących ptaków jest w praktyce niemożliwe, zwłaszcza bez użycia specjalistycznego, drogiego sprzętu. Skala błędu oceny pojedynczych przelotów jest oczywiście znaczna, jednakże błędy te częściowo nawzajem się znoszą przy wielu obserwacjach, są też znacząco mniejsze w przypadku stosowanego sposobu dzielenia pułapów na trzy zakresy, zamiast szczegółowego określania wysokości w każdym przypadku z osobna. Niezależnie od istnienia opisanej powyżej nieścisłości nie ma ona większego znaczenia dla prognozy oddziaływania przedsięwzięcia na ptaki. Klasyfikacja przelotów z podziałem na ich pułapy ma zawsze charakter orientacyjny i służy ogólnej ocenie ryzyka. Wyników standardowych monitoringów nie można traktować jako ścisłe, choćby ze względu na fakt, że monitoring obejmuje niewielki wycinek całego czasu, a chwilę przed lub po obserwacji mógł nastąpić przelot zmieniający całe proporcje. Rzeczywiście, przyjęte na potrzeby monitoringu przedziały wysokości (planowana wysokość turbin nie była znana w momencie rozpoczęcia monitoringu ornitologicznego) rozminęły się z rzeczywistym zasięgiem łopat turbin, a więc z zakresem pułapów kolizyjnych względem planowanych turbin oraz strefami poniżej i powyżej zasięgu łopat. Nie zmienia to jednak, zwłaszcza na niekorzyść, wartości interpretacyjnej prezentowanych w raporcie wyników. Prognozę opartą na raporcie trzeba uznać za bardziej pesymistyczną niż wynikałaby ona z ostatecznych zakresów wysokości dla planowanych turbin, w wariancie realizacyjnym. Wyższe turbiny oznaczają mniejszą liczbę ptaków, które leciały na pułapach kolizyjnych niż wynika to z tabel z obserwacji punktowych. Rozkład przelotów ptaków wykazuje silny, wykładniczy wzrost wolumenu przelotów wraz ze zbliżaniem się do powierzchni ziemi. Ptaków latających wysoko, z wyjątkami dotyczących korytarzy przelotów dalekodystansowych (nie dotyczy to FW Zamość) jest zwykle mało. Nawet w obrębie standardowego zakresu 50-150 m najwięcej ptaków lata w dolnej strefie pułapu. Podniesienie zakresu kolizyjnego o 10 m spowoduje zatem ponad proporcjonalne zmniejszenie liczby ptaków użytkujących pułap kolizyjny. 40 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Powyższa analiza znajduje potwierdzenie, m.in. w wynikach monitoringów porealizacyjnych, w tym także prowadzonych przez autora monitoringu FW Zamość. Coraz więcej danych wskazuje, że liczba ofiar kolizji z turbinami jest odwrotnie proporcjonalna do ich wysokości. Nawet uwzględniając wątpliwości związane z tym, że śmiertelności te notowane były na różnych farmach, warto przytoczyć fakt, że w obrębie jednej farmy na Pomorzu połowa wszystkich ofiar kolizji została odnaleziona na najniższych turbinach, stanowiących ok. 1/10 wszystkich siłowni. Wzrost wysokości turbin względem założeń monitoringu przyniesie jedynie jedną, niepodważalną negatywną zmianę – część ptaków, które wg tabel leciały w najwyższym przedziale wysokości rzeczywistości wpadałaby w zakres kolizyjny. Ptaków takich było jednak w ciągu całego roku bardzo niewiele, a ponadto lecące w górnym zakresie pracy rotora ptaki – zwykle gatunki duże, o dużych możliwościach lotu - mogą dość łatwo kompensować pojawienie się takiej przeszkody poprzez zwiększenie wysokości i przelot nad turbinami (tym bardziej, że na tak dużych wysokościach prawie nie ma mgieł, które utrudniają ptakom ocenę warunków przelotu). Tezę tę oparto na własnych obserwacjach z funkcjonujących farm wiatrowych. 8) Wskazać teren pod zaplecze socjalne, bazy transportowe i bazy materiałowe z uwzględnieniem wymogów ochrony terenów o funkcji ekologicznej. Baza transportowa, baza materiałowa a także zaplecze socjalne planuje się zlokalizować na terenie działek 1109, 1110/1 oraz 1110/2 w obrębie geodezyjnym Zawada. Są to działki planowanej lokalizacji turbiny nr 4 oraz GPZ. Z uwagi na znaczne oddalenie od terenów zamieszkanych uciążliwości związane z funkcjonowaniem ww. infrastruktury zostaną zminimalizowane do niezbędnego minimum. Powyższe działki są w pełni zagospodarowane na cele rolnicze, a więc potencjalne zniszczenia będą związane jedynie z uprawami. 9) Wskazać rozwiązania chroniące zasoby przyrody i funkcje ekologiczne terenu na etapie wejścia na plac budowy i realizacji przedsięwzięcia oraz rozważyć potrzebę ograniczenia przygotowania placu budowy i realizacji przedsięwzięcia do sezonu pozalęgowego fauny (należy uwzględnić m. innymi licznie występująca lęgową przepiórkę ocenioną w Raporcie na 20-30 par , stanowiska lęgowe błotniaka stawowego, myszołowa, derkacza itd.). 41 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Rzeczywiście, ze względu na znaczne zagęszczenie chronionych zwierząt, korzystnym środkiem minimalizującym oddziaływania na etapie budowy byłoby ograniczenie czasu prowadzenia robót budowlanych do okresu sierpień-marzec. Pozwoliłoby to wyeliminować bezpośrednie zagrożenia płazów w okresie ich największej aktywności oraz ryzyko płoszenia ptaków lęgowych i zalatujących w najważniejszym dla nich okresie, kiedy są silnie związane z konkretnymi żerowiskami. 10) Uzupełnienie raportu ooś w części dot. obszaru Natura 2000 Roztocze PLB060012 o analizę wpływu realizacji przedsięwzięcia na warunki bytowania orlików w Lesie Serwitut (obszar Natura 2000 Las Niedzielski) w związku z płoszeniem z żerowiska ( wg Raportu ooś str.144 strefa płoszenia ok. 1000 m) oraz w części dot. obszaru Natura 2000 Dolina Górnej Łabuńki PLB060013 o analizę wpływu na migracje derkacza. Płoszenie orlików z żerowiska koło Siedlisk, na etapie budowy wydaje się mało prawdopodobne. Nie widać powodów, aby ruch pojazdów i maszyn związanych z budową różnił się znacząco od ruchu traktorów i maszyn rolniczych do którego orliki są dobrze przyzwyczajone, a nawet wykorzystują go do łatwiejszego zdobywania pokarmu. Niemniej jednak postulowane w punkcie 9) ograniczenie prac budowlanych w czasie w praktyce wyeliminowałoby całkowicie takie zagrożenie. Efekt płoszenia na etapie eksploatacji jest jednym z powszechnie opisywanych rodzajów oddziaływania farm wiatrowych. Jego rozpatrywanie jest jak najbardziej słuszne i wynika choćby z zasady przezorności. W praktyce jednak, wciąż brakuje danych wskazujących na rzeczywisty wpływ poszczególnych efektów na konkretne gatunki ptaków, zwłaszcza rzadkich. Orliki krzykliwe są tutaj szczególnym przypadkiem, ponieważ ten rzadki gatunek niemal w ogóle nie występuje w krajach, w których energetyka wiatrowa rozwinęła się na szerszą skalę. Istnieją przypadki, w których w wyniku licznego występowania orlika należało zmienić lokalizację turbiny. Autor monitoringu FW Zamość ma obecnie unikalną możliwość obserwacji koegzystencji orlików i farmy wiatrowej na Warmii. Podczas monitoringu porealizacyjnego niewielkiej, składającej się z 10 turbin, instalacji okazało się, że w jej buforze obywają lęgi co najmniej 3 pary orlików, przy czym jedno, odnalezione gniazdo dzieli zaledwie ok. 600 m od najbliższej turbiny. Co więcej, już podczas pierwszej kontroli po powrocie orlików z zimowisk, żerowały one w najbliższym sąsiedztwie jednej z turbin, gdzie w niewielkim śródpolnym zabagnieniu odbywały gody żaby moczarowe. Orliki są obserwowane od tego czasu przy każdej kontroli farmy i nie wykazują one jakichkolwiek objawów płoszenia. Pozwala to wysunąć tezę, że ptaki tego gatunku nie są wrażliwe na efekt płoszenia, a już na pewno nie w stopniu wynikającym z obaw ornitologów, w tym także piszącego te słowa. W odniesieniu do derkacza, nie są znane precyzyjne dane dotyczące tras ich migracji czy też wysokości przelotów. Niemniej jednak, logika nakazuje oczekiwanie, że na terenie Polski powrót z 42 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ zimowisk odbywa się z kierunków południowych i ewentualnie zachodnich. Farma wiatrowa planowana jest raczej po północno-zachodniej stronie Doliny Górnej Łabuńki, a więc nie powinna być przeszkodą dla migrujących derkaczy. Dodatkowo, derkacze związane są przede wszystkim z wilgotnymi, niżej położonymi terenami i można domniemywać, że migrują także wzdłuż takich obniżeń. Wszystkie planowane turbiny znajdują się z kolei na wyraźnym wyniesieniu, wzniesionym wyraźnie ponad okoliczne doliny. Powoduje to, że migrujące ptaki, jeśli zdecydują się na pokonanie tego wyniesienia, będą obniżały pułap przelotu nad powierzchnią terenu, zachowując wysokość bezwzględną. Powoduje to, że najprawdopodobniej przelecą one poniżej rotorów planowanych turbin. Dodatkowo, warto zwrócić uwagę, że migracja odbywa się tylko dwa razy w roku, a z literatury wiadomo, że ryzyko kolizji przy jednorazowym przelocie nawet bezpośrednio przez strefę kolizyjną jest bardzo niskie i wynosi znacznie poniżej 1%. 11) Opisanie sposobu zabezpieczania drzew rosnących przy placu budowy i drogach dojazdowych przed uszkodzeniami mechanicznymi ( str.208 Raportu ooś) oraz opisanie sposobu prowadzenia prac ziemnych, który wykluczy ingerencję w poziom wód gruntowych, w ukształtowanie powierzchni ziemi oraz w szatę roślinną. Opis ze str. 208 Raportu ooś nie dostarcza odpowiednich informacji (W przypadku prowadzenia prac na etapie budowy związanych z wykopami, zaleca się, aby prace ziemne były prowadzone w sposób, który nie spowoduje zniszczeń istniejącej w sąsiedztwie szaty roślinnej. Wykopy nie powinny powodować obniżenia poziomu wód gruntowych w obrębie systemów korzeniowych roślin. Należy także ograniczać do minimum wielkość wykopów i nasypów prowadzących do zmian naturalnego ukształtowania terenu. Wykopy powinny być prowadzone w taki sposób, aby warstwa urodzajnej ziemi była zdejmowana oddzielnie i odkładana do wykorzystania przy rekultywacji po zakończeniu robót celem możliwie szybkiego odtworzenia szaty roślinnej ). W przypadku gdy w trakcie budowy planowanego przedsięwzięcia zaistnieje konieczność prowadzenia prac budowlanych w pobliżu drzew niezbędne będzie odpowiednie ich zabezpieczenie. W takich miejscach należy wyznaczyć strefy korzeniowe- obszary występowania najważniejszych fizjologicznie korzeni drzew. Strefę ochronną systemu korzeniowego należy wyznaczyć na podstawie obrysu korony dodając 2m. Na etapie prowadzenia wykopów należy zabezpieczyć drzewa przed powstaniem urazów mechanicznych i ubytków wody. Prace takie w obrębie drzew powinny być prowadzone ręcznie, z pozostawieniem korzeni, których średnica jest większa niż 3cm. W przypadku, gdy zaistnieje 43 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ konieczność odcięcia korzeni należy to robić w fachowy sposób: prostopadle do osi korzenia. Dodatkowo pozostały korzeń należy zabezpieczyć preparatami powierzchniowymi. Korzenie można pokryć ziemią dopiero po stwardnieniu preparatu. Rany w korzeniach należy bezzwłocznie zabezpieczyć w odpowiednich warunkach atmosferycznych (temperatury +0°C). Prace w obrębie stref korzeniowych powinny należy prowadzić najdłużej do 2 tygodni a w przypadku przerw w pracy należy zakryć korzenie matami słomianymi. Do zasypania dołów należy zastosować wierzchnią warstwę podłoża (do 20 cm) ze względu na zawartość składników odżywczych. Materiały stosowane do budowy farmy wiatrowej należy składować w odległości co najmniej 10m od pni drzew, gdyż doprowadza to do uniemożliwienia wymiany gazowej co w konsekwencji prowadzi do zamierania korzeni. W przypadku prowadzenia prac w okresie wegetacyjnym, drzewa po zasypaniu wykopów należy obficie podlać, zaś w przypadku prowadzenia prac w okresie jesienno-zimowego spoczynku drzew korzenie powinno się owinąć jutą lub matami. W obrębie korzeni zaniechać zagęszczania gruntu. Należy podkreślić, że w obrębie posadowień turbin i na polach, na których odbywać się będą prace związane z planowaną inwestycją nie występują żadne drzewa stąd brak jest ewentualnych istotnych oddziaływań na drzewa. 2.3. UWAGI DOTYCZĄCE OCHRONY PRZED HAŁASEM Niniejsze odpowiedzi stanowią integralną część załączonego do Raportu o oddziaływanie na środowisko planowanego przedsięwzięcia Załącznika nr 4. Analiza akustyczna dla przedsięwzięcia ZEW ZAMOŚĆ 1) Do raportu proszę załączyć pismo z Urzędu Gminy Zamość z dnia 20 lutego 2015 r., znak: SAO.1431.5.5.2015, o którym mowa w przypisie na stronie 188 Pismo z Urzędu Gminy Zamość z dnia 20 lutego 2015r., znak: SAO.1431.5.2015r., dotyczące innych turbin wiatrowych oraz masztów telefonii komórkowej znajdujących się na terenie gminy Zamość, stanowi załącznik nr 5 dołączony do niniejszego aneksu. 2) Zgodnie z pkt 2 postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 1 września 2014 r., znak: WOOŚ.4210.4.2014.KPR w raporcie należy wskazać czy 44 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ przewidywane są przesunięcia ostatecznej lokalizacji poszczególnych elektrowni wiatrowych np. z uwagi na niesprzyjające uwarunkowania geologiczne? Proszę wskazać maksymalny zakres ewentualnych przesunięć oraz uwzględnić zmianę lokalizacji w analizie akustycznej i skumulowanej analizie akustycznej. Nie przewiduje się przesunięć ostatecznej lokalizacji poszczególnych elektrowni wiatrowych. 3) Opis maksymalnych parametrów planowanych do posadowienia turbin wiatrowych ze strony 47, 49, 62 nie zgadza się z informacjami zawartymi na stronach 17 i 36. Parametry inwestycji znajdujące się na stronie 17 i 36 zostały błędnie wprowadzone. Prawidłowe parametry inwestycji wynoszą: moc pojedynczej turbiny - do 4 MW moc akustyczna - do 106,5 dB wysokość maksymalna - do 210 m n.p.m. 4) Należy orientacyjnie określić ilość przejeżdżających pojazdów ciężarowych, których ruch związany będzie z realizacją przedsięwzięcia. Ilość kursów pojazdów ciężarowych związanych z realizacją przedsięwzięcia szacuje się na około 20 pojazdów dziennie na okres dwóch miesięcy (w zależności od harmonogramu prac przedstawionego przez wykonawcę). 5) Proszę potwierdzić założenie przedstawione w raporcie, że prace budowlane związane z przedsięwzięciem, w tym transport wielkogabarytowych elementów elektrowni wiatrowych oraz wylewanie fundamentów elektrowni wiatrowych odbywać się będzie wyłącznie w porze dnia. Prace budowlane takie jak budowa dróg, układanie linii kablowych SN, linii światłowodów, budowa placu montażowego oraz transport wielkogabarytowych elementów elektrowni wiatrowych będzie się odbywać w porze dnia. Natomiast wylewanie fundamentów elektrowni wiatrowych będzie się odbywać również porą nocną ze względu na wymagania technologiczne - prowadzenie prac bez przerwy, czyli od rozpoczęcia aż do ich zakończenia. Jednakże Inwestor dołoży starań, aby w miarę 45 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ możliwości prace budowlane w tym zakresie były wykonywane w porze dziennej (od godz. 6 do godz. 22). 6) Czy na potrzeby sporządzenia raportu wykonano terenowe pomiary tła akustycznego? Proszę uzasadnić ewentualne odstępstwo od ich wykonania. Na podstawie ,,Program ochrony środowiska dla gminy Zamość na lata 2013-2016, z uwzględnieniem perspektywy do roku 2020" stwierdzono brak istotnych źródeł przemysłowych. Klimat akustyczny w rejonie terenów podlegających ochronie przed hałasem zlokalizowanych wokół przedmiotowego przedsięwzięcia (teren wiejski) kształtowany jest m.in. przez hałas bytowy związany z funkcjonowaniem społeczeństwa. Poziom tła akustycznego na tego rodzaju obszarze kształtuje się na poziomie 35-45dB w dzień i 25-35dB w nocy. 7) Należy przedstawić zgodnie z pkt 2 postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 1 września 2014 r., znak: WOOŚ.4210.4.2014.KPR krótką charakterystykę zidentyfikowanych źródeł hałasu związanych z planowaną inwestycją w odniesieniu do etapu realizacji (transport, montaż elementów elektrowni, budowa infrastruktury towarzyszącej, etc.). W trakcie realizacji inwestycji wystąpią oddziaływania akustyczne związane z wykonywaniem prac montażowych, pracą sprzętu budowlanego oraz transportem materiałów i surowców. Halas powstający na etapie budowy inwestycji jest hałasem zmiennym w czasie, okresowym, krótkotrwałym i ustąpi po zakończeniu robót. Uciążliwość oraz zasięg oddziaływania hałasu związanego z robotami budowlanymi zależeć będą od typu i liczby równocześnie pracujących maszyn oraz czasu ich pracy. Hałas związany z montażem elementów elektrowni wywołany będzie przejazdami pojazdów transportowych służących do transportu oraz montażu i demontażu dźwigów, jak też pracą samego dźwigu. Hałas związany z budową infrastruktury towarzyszącej spowodowany będzie z dowozem materiałów do budowy sieci linii SN i światłowodowych i kruszywa do utwardzania dróg jak również z pracą pojazdów niezbędnych do wykonania wykopów m.in. koparek. Emisja hałasu podczas realizacji metodą przewiertu będzie skoncentrowana głównie wokół placów maszynowego i montażowego. Jego ponadnormatywny poziom w dzień może sięgać na odległość ok. 150-200 m. Jak wykazano w raporcie (strona 133): Zgodnie ze znowelizowanym w 2007 r. rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń 46 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz.U.2005.263.2202 ze zm.), poziom mocy akustycznej urządzeń stosowanych w budownictwie podlega ograniczeniom i nie powinien przekraczać: - koparki, dźwigi budowlane, wciągarki – 93 dB moc netto urządzenia P=15kW) · spycharki i ładowarki gąsienicowe – 103 dB (moc netto urządzenia P = 55 kW); · spycharki, koparki i ładowarki kołowe – 101 dB (moc netto urządzenia P = 55 kW); · kruszarki do betonu, młoty pneumatyczne – 105 dB (masa urządzenia m = 15 kg); · agregaty sprężarkowe – 97 dB (moc netto urządzenia P = 15 kW); · agregaty prądotwórcze, spawalnicze – 97 dB (moc elektryczna urządzenia 2 kW < P el = 10 kW); Poziom mocy akustycznej pojazdów ciężkich, w zależności od rodzaju wykonywanej operacji, wynosi od 100-105 dB (zgodnie z ITB338). W czasie pracy maszyny maksymalny zasięg oddziaływania hałasu o poziomie L A = 60 dB, który może być odbierany jako uciążliwy wynosi zatem: · L WA = 95 dB – d z,60dB ˜ 20 m · L WA = 100 dB – d z,60dB ˜ 35 m, · L WA = 105 dB – d z,60dB ˜ 55 m, · L WA = 110 dB – d z,60dB ˜ 85 m. Hałas powodowany pracami budowlanymi posiadać będzie zasięg lokalny. Budowa będzie mieć charakter przejściowy i zanikowy. Należy podkreślić, że okres wykonywania prac budowlanych jest relatywnie krótki, a odległość głównych placów budowy (miejsca lokalizacji poszczególnych turbin wiatrowych) od najbliższej zabudowy mieszkaniowej wynosi ponad 500 m. Mieszkańcy nie będą odczuwać uciążliwości akustycznych związanych z budowa. 8) Należy przedstawić obliczenia na podstawie których wykazano zasięg hałasu na etapie realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa na stronach 133 i 134, w załączniku nr 4 na stronie 8 oraz na etapie likwidacji, o którym mowa na stronach 191 – 192. Proszę również uporządkować i przedstawić jednostki akustyczne tj. równoważny poziom mocy akustycznej źródła oraz równoważny poziom dźwięku w konkretnym punkcie imisji. Orientacyjny zasięg oddziaływania hałasu na etapie realizacji przedsięwzięcia wyznaczony zostałam metodą obliczeniową za pomocą programu obliczeniowego CadnA zgodnie z normą ISO-9613-2. Do modelu obliczeniowego wstawiono źródło hałasu o danym poziomie mocy akustycznej i wyznaczono zasięg oddziaływania hałasu o wartości 60 dB. 9) Na stronie 151 stwierdzono, że „Tonalność to cecha konkretnej turbiny wiatrowej. Ponieważ Inwestor nie zdecydował jeszcze jaki typ turbiny zastosuje nie można określić czy 47 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ będzie ona miała cechy tonalne.” Należy zatem określić, czy w ramach przeprowadzonej analizy akustycznej została uwzględniona tonalna charakterystyka emitowanego przez elektrownie wiatrowe dźwięku oraz jaką jej wartość przyjęto. Zgodnie z aktualnie posiadanym stanem wiedzy nowe turbiny wiatrowe nie wykazują cech tonalnych. Analiza widma 1/3-oktawowego turbin wiatrowych (np. Vestas) nie wykazuje obecności dominujących składowych tonalnych (poziom w danych paśmie 1/3-oktawowym nie przekracza poziomu w pasmach sąsiednich o 5 dB lub więcej). Ponadto należy dodać iż aktualnie obowiązująca metodyka referencyjna pomiaru hałasu przemysłowego nie przewiduje dodawania poprawek wynikających z tonalności. Brak zatem podstaw aby uwzględniać ewentualną poprawkę wynikającą z tonalności. 10) Z racji wykorzystania w prognozowaniu hałasu alternatywnej metody obliczania współczynnika tłumienia energii akustycznej przez grunt (G), o którym mowa na stronie na stronie 10 w załączniku nr 4 do raportu, w ramach opisu metod prognozowania proszę uszczegółowić zapisy dotyczące sposobu uwzględnienia w obliczeniach tłumienia przez grunt oraz uzasadnić wybór zastosowanej metody. Proszę jednocześnie ustosunkować się do wymogu uwzględniania w ocenie oddziaływań przedsięwzięcia na środowisko sytuacji najbardziej niekorzystnej, co w przypadku tego rodzaju analiz realizowane jest m.in. przez przyjęcie w obliczeniach wskaźnika G równego zero jak wskazano w pkt 2 postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 1 września 2014 r., znak: WOOŚ.4210.4.2014.KPR. Zalecane jest zastosowanie w obliczeniach ogólnej metody obliczania poziomu dźwięku A, w której w odróżnieniu od metody alternatywnej wartość wskaźnika G ustala się po rozpoznaniu topografii i charakteru terenu lokalizacji farmy. Norma PN-ISO 9613-2 „Akustyka – Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej, część 2: Ogólna metoda obliczeniowa” pozwala liczyć pochłanianie przez grunt jedną z dwóch opisanych w normie metod: metodą ogólna z uwzględnieniem współczynnika G (punkt 7.3.1 normy) bądź metodą alternatywna bez uwzględniania współczynnika G (punkt 7.3.2 normy). Aby wykonać obliczenia z uwzględnieniem współczynnika G (metoda ogólna), należy wprowadzić poziomu mocy akustycznej turbiny w postaci widma. W przeciwnym wypadku (gdy mamy do dyspozycji tylko sumaryczną wartość poziomu mocy akustycznej LWA), metoda ISO9613-2 liczy pochłanianie przez grunt w sposób uproszczony, gdzie współczynnik G nie jest uwzględniany. 48 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Ponieważ inwestor nie zdecydował jeszcze jaki typ turbiny zakupi, elektrownie wiatrowe zamodelowano przypisując im tylko sumaryczną wartość poziomu mocy akustycznej LWA. Obliczenia pochłaniania przez grunt program CadnaA wykonał zatem metodą alternatywną. Norma ISO9613-2 mówi ponadto, że metodę alternatywną obliczania pochłaniania przez grunt można stosować wtedy gdy: interesuje nas tylko poziom dźwięku A w punkcie odbioru – rozporządzenie o wartościach dopuszczalnych poziomu hałasu w środowisku odnosi się do poziomów równoważnych; dźwięk rozchodzi się nad gruntem porowatym bądź z przewagą porowatego – elektrownie wiatrowe lokalizowane są na gruntach porowatych (zdecydowana przewaga terenów rolnych); dźwięk nie jest tonem – hałas emitowany przez elektrownie wiatrowe nie jest tonem; Zgodnie z powyższym należy stwierdzić, iż zastosowanie metody alternatywnej do obliczeń pochłaniania przez grunt jest prawidłowe i uzasadnione. Należy podkreślić iż analizę oddziaływania hałasu na środowisko wykonano dla sytuacji wyjątkowo niekorzystnej - ciągła praca elektrowni wiatrowych z maksymalnym poziomem mocy akustycznej oraz najbardziej korzystne warunki propagacji dźwięku. 11) W raporcie proszę odnieść się do zagadnienia tzw. akustycznej fali stojącej, mogącej się pojawić w zamkniętych pomieszczeniach zabudowy mieszkalnej w odniesieniu do emisji infradźwięków. Z uwagi na fakt, że infradźwięki cechujące się największą długością fali, a przez to niską możliwością ich tłumienia mogą powodować efekt rezonansu w pobliżu ścian wewnątrz pomieszczeń, przez co może powstawać zwiększone ciśnienie akustyczne. Efekt ten może powodować, że infradźwięki emitowane z elektrowni wiatrowych będą potencjalnie słyszalne lub mocniej odczuwane. W załączniku nr 4 zatytułowanym Analiza akustyczna dla przedsięwzięcia ZEW Zamość w rozdziale 11 wykazano, na podstawie Farmy Elektrowni Wiatrowych w Tolkowcu - Raport Nr PR/01/12/201, że infradźwięki w rejonie analizowanej farmy wiatrowej w trakcie pracy turbin był praktycznie na takim samym poziomie jak po ich wyłączeniu. Udowodniono również, że Farma Elektrowni Wiatrowych w Tolkowcu nie jest źródłem hałasu infradźwiękowego w rejonie zabudowy mieszkaniowej. Także badania wykonane w Niemczech, USA oraz Wielkiej Brytanii potwierdzają, ze farma wiatrowa nie powinna stanowić zagrożenia. 49 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 12) W załączniku nr 4e – „Dane wyjściowe z programu CadnA” w tabeli „Punkty obliczeniowe” przedstawiono punkt o nazwie „Legenda” z wartością poziomu hałasu „20,6 dB(A)” wraz z przyporządkowaniem współrzędnych geograficznych temu punktowi. Należy wyjaśnić Jest to dodatkowy punkt dodany do modelu obliczeniowego stanowiący element legendy wyświetlanej na mapie zasięgu hałasu. W żaden sposób nie wpływa na wyniki analizy. 13) Należy wyjaśnić dlaczego wyróżnione na stronie 163 raportu poszczególne strefy widoczności elektrowni wiatrowych w miarę zwiększania odległości „zachodzą na siebie” tj. część strefy I znajduje się w strefie II, część strefy II znajduje się w strefie III. ,,Zachodzące na siebie" poszczególne strefy widoczności wiatrowych w miarę zwiększania odległości, opisanych w raporcie na str. 163 wynikają z faktu, że trudno jest ustalić dokładne parametry i są to tylko wartości orientacyjne. Tak jak zaznaczono w raporcie, na terenie pagórkowym te odległości mogą się znacząco zmieniać, raz mogą być niższe niż podane, a raz wyższe, wszystko jest zależne od położenia punktu obserwacyjnego oraz lokalizacji elektrowni wiatrowej. 14) Na stronie 187 przedstawiono obliczenia potencjalnego zasięgu opadania odłamków lodu odrywających się od powierzchni łopat wirnika przyjmując wysokość wieży elektrowni wiatrowej 125,0 m oraz średnicy wirnika 131,0 m. Z uwagi na rozbieżne informacje dotyczące wymiarów maksymalnych elektrowni wiatrowych na stronach 17 i 36 w porównaniu do stron 47, 49, 62 proszę zweryfikować skalę i zasięg oszacowanego zjawiska. Do obliczeń na stronie 187 zastosowane niewłaściwe parametry turbiny. Prawidłowe parametry pojedynczej turbiny: maksymalna wysokość wieży – do 140m, Średnica wirnika - do 140m. Są to oczywiście parametry maksymalne zatem potencjalny zasięg tego zjawiska będzie mniejszy. Prawidłowa wartość obliczonego potencjalnego maksymalnego zasięgu opadania odłamków lodu odrywających się od powierzchni łopat wirnika może wynieść do 420m od każdej z wież elektrowni wiatrowej. W tej odległości nie występują tereny zabudowane, zwłaszcza mieszkalne. Potencjalne zagrożenie dotyczy jedynie terenów rolniczych i to tylko w niektórych dniach okresu zimowego. 50 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Należy podkreślić, iż oddziaływania związane z rozrzutem lodu są czysto teoretyczne. W przypadku wystąpienia oblodzenia łopat wirnika, turbiny ulegają automatycznemu zatrzymaniu. Ponowne uruchomienie turbiny jest wykonywane manualnie w sposób kontrolowany po wcześniejsze analizie stanu technicznego przez obsługę serwisową. W celu ostrzeżenia osób przebywających na terenie parku wiatrowego przed negatywnymi skutkami opadających fragmentów lodu, należy umieścić odpowiednie tablice informacyjne, szczególnie przy drogach dojazdowych do elektrowni wiatrowych. Zagrożenie miotania lodem może być dodatkowo zminimalizowane także przez stosowanie środków zapobiegających oblodzeniom śmigieł, do których należą: czujniki drgań, czujniki oblodzenia, ewentualnie systemy podgrzewania łopat), przy czym możliwe jest stosowanie kombinacji wymienionych rozwiązań. Nowoczesne elektrownie wiatrowe w zdecydowanej większości posiadają opisane wyżej systemy zapobiegawcze. 15) Pomimo iż planowana farma wiatrowa nie zalicza się do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej należy w raporcie odnieść się do wszystkich potencjalnie niebezpiecznych zdarzeń, jakie mogą wystąpić na etapie eksploatacji przedsięwzięcia, w szczególności do pożaru turbiny wiatrowej, przewrócenia się wieży lub oderwania śmigła wraz z analizą zasięgu oddziaływania ww. zdarzeń. Potencjalne zagrożenia: oderwanie się końcówki łopaty - przy nominalnych warunkach eksploatacyjnych (prędkość wiatru rzędu 10-12 m/s praktycznie nie ma możliwości wystąpienia. Turbiny są projektowane do pracy przy prędkościach wiatru sięgających ok 20 m/s. Po przekroczeniu tej prędkości turbiny automatycznie się wyłączają poprzez ustawienie łopat równolegle do kierunku wiatru co skutkuje ich zatrzymaniem. Urwanie śmigła elektrowni wiatrowej może wystąpić gdy śmigło elektrowni wiatrowej wykonane jest z wadliwego lub złej jakości materiału. Wystąpienie takiej awarii jest bliskie zeru, materiały użyte do konstrukcji śmigła charakteryzują się wysoką wytrzymałością i właściwą sztywnością. Zasięg oddziaływania ww. awarii może wynosić około 200 m od lokalizacji elektrowni wiatrowej. pożary - mogą powstać w wyniku oddziaływania wyładowań atmosferycznych podczas gwałtownych burz. Zagrożenie mogą stanowić płonące elementy gondoli i łopat, które mogłyby potencjalnie stanowić źródło pożarów w miejscach lokalizacji turbin wiatrowych. przewrócenie się wieży- głównym powodem przewrócenia się wieży elektrowni wiatrowej może być niedostateczne umocowanie wieży turbiny na fundamencie. Prawdopodobieństwo 51 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ wystąpienia takiej awarii jest znikome ponieważ konstrukcje spełniają wszelkie normy związane z wytrzymałością i obciążeniem a stabilność masztu jest liczona dla największej prędkości wiatru z ostatniego stulecia. W przypadku wystąpienia takiej awarii (przy prawdopodobieństwie bliskim zeru) przewrócenie się turbiny nie zaszkodzi ludziom i budynkom ze względu na odległość planowanego przedsięwzięcia od zabudowy mieszkaniowej, 16) Na stronie 68 w tabeli 7 wskazano, że przedsięwzięcie będzie źródłem drgań – należy poddać analizie to oddziaływanie na środowisko. Użytkowanie siłowni wiatrowych może być źródłem wibracji pochodzących z generatora i rotora, jak i drgań wieży odchylającej się od pionu pod wpływem naporu wiatru, przy jednoczesnym efekcie żyroskopowym wywoływanym przez pracujący rotor. Dostępne dane wskazują, iż częstotliwość tych drgań jest niewielka (poniżej 600 Hz), o bardzo małej amplitudzie. Wibracje za pomocą zarówno naziemnych, jak i podziemnych elementów konstrukcyjnych mogą być przenoszone do gruntu. Wibracje cechują się niewielką energią i są trudno mierzalne. Współczesne konstrukcje elektrowni wiatrowych wyposażone są w specyficzne układy kompensujące, które ograniczają do minimum wpływ wibracji na środowisko. Drgania pracujących turbin wiatrowych są niewyczuwalne dla osoby stojącej w niewielkiej odległości od wieży. 17) Na stronie 181 w tabeli 29 przedstawiono referencyjne parametry planowanych do zastosowania elektrowni wiatrowych m.in. wysokość wieży do 141,5 m. Jednocześnie stwierdzono, że: „w trakcie procesu inwestycyjnego może zostać zastosowany inny model turbiny, jednak o parametrach nie wyższych niż model referencyjny.” Należy wyjaśnić rozbieżność w przyjętych maksymalnych założeniach wysokości turbiny w porównaniu do informacji zawartych na stronie 17, 36 i 47, 49, 62. Dane zawarte na stronach 47, 49 i 62 są nieprawidłowe. Prawidłowe parametry inwestycji wynoszą: moc pojedynczej turbiny - do 4 MW moc akustyczna - do 106,5 dB wysokość maksymalna - do 210 m n.p.t. maksymalna wysokość wieży – 140 m, 52 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 18) W opisywaniu zjawiska emisji pól elektromagnetycznych należy również przeanalizować emisję z linii kablowych (podziemnych SN), łączących elektrownie wiatrowe i abonencką stację transformatorową należącą do inwestora, o których mowa m.in. na stronie 52. Źródłem pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50Hz, związanym z projektem budowy farmy wiatrowej, są kablowe linie elektroenergetyczne. Sieci kablowe średniego napięcia generują pole elektromagnetyczne, którego poziom jest na tyle niski, iż nie zagraża w żaden sposób środowisku. Zgodnie z danymi literaturowymi, w przypadku typowych linii średniego napięcia poziom natężenia pola elektrycznego sięga do 0,6KV/m zaś typowe natężenie pola magnetycznego nie przekracza 5A/m. Wartości te nie przekraczają wartości dopuszczalnych dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposób sprawdzania dotrzymania tych poziomów [Dz. U. nr 192, poz. 1883]. Linie kablowe zakopane są na głębokości 1,0-1,2 m ppt - eliminuje to do zera oddziaływanie pola elektromagnetycznego na powierzchni. 19) Na stronie 19 wskazano, że w analizie oddziaływań skumulowanych uwzględniono turbinę wiatrową S1, stwierdzając, że „stanowi ona przedłużenie rzędu turbin wiatrowych o orientacji południowej”. Należy zweryfikować i uwzględnić w analizie akustycznej wszystkie inwestycje (elektrownie wiatrowe), dla których przynajmniej wszczęto procedurę uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Na podanej stronie 19 znajduje się tabela 1, w której został przedstawiony zakres raportu ooś na podstawie Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku u jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. 2013 poz. 1235 ze zm.). Wszystkie informacje dotyczące efektu skumulowanego zostały otrzymane z Urzędu Gminy Zamość i zawarte zostały w piśmie z dnia 20 lutego 2015 r., znak: SAO.1431.5.5.2015, o którym mowa w przypisie na stronie 188. Przytoczony fragment wezwania dotyczy zapisów znajdujących sie na stronie 190 Raportu ooś oraz na stronie 73 (pkt. 7.2.) raportu z przedrealizacyjnego monitoringu ornitologicznego stanowiącego załącznik nr 5 do Raportu. Turbinę, która uzyskała decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach i znajduje się na południe od EW4 zamodelowano jako turbinę S1 i obliczono dla niej efekt skumulowany. 53 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Inne turbiny wiatrowe nie są planowane w okolicy analizowanego przedsięwzięcia, więc nie występuje konieczność uwzględnienia ich w analizie akustycznej. 20) W ramach analizy porealizacyjnej pomiarami hałasu należy objąć poza przedstawionymi na stronie 151-152 raportu punktami referencyjnymi nr P03, P05, P07 i P10 również punkty nr P09, P11 i P12, ze względu na otrzymane w nich, zbliżone do poziomów dopuszczalnych hałasu w środowisku wyniki analizy akustycznej. Zgodnie z wezwaniem w analizie porealizacyjnej zostaną uwzględnione wszystkie punkty referencyjne, tzn.: P03, P05, P07, P09, P10, P11 oraz P12. 21) Jak wskazano w pkt 2 postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 1 września 2014 r., znak: WOOŚ.4210.4.2014.KPR w raporcie należy zawrzeć informację o możliwości i zakresie redukcji poziomu mocy akustycznej planowanych do budowy elektrowni wiatrowych. Ewentualna redukcja poziomu mocy akustycznej jest możliwa dzięki zmianie trybu pracy turbiny. Poziomy wyciszeń są charakterystyczne dla konkretnych modeli turbin wiatrowych, jednak każda nowoczesna turbina posiada kilka stopni wyciszenia jej pracy. W analizowanym przypadku posłużono się turbiną referencyjną Vestas V112. Turbina ta posiada następujące możliwości redukcji poziomu mocy akustycznej: tryb podstawowy - 106,5 dB, wyciszenie poziom 1 - 106,0 dB, wyciszenie poziom 2 - 104,5 dB. 22) Zgodnie z pkt 2 postanowienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 1 września 2014 r., znak: WOOŚ.4210.4.2014.KPR w raporcie należy przedstawić propozycję harmonogramu przeprowadzenia pomiarów hałasu w ramach analizy porealizacyjnej ze wskazaniem: ilości pomiarów, pory ich wykonywania, warunków wykonania, sezonu w roku oraz terminu przekazania analizy porealizacyjnej. W związku z planowanym przedsięwzięciem proponuje się zastosować następujący element lokalnego monitoringu związanego z ochroną środowiska: 54 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ -sondażowe pomiary uciążliwości akustycznej wiatraków w sytuacji różnych warunków pogodowych, wykonane po uruchomieniu zespołu siłowni wiatrowych. Jako punkty pomiarowe należy przyjąć punkty o współrzędnych w układzie ’92: Tabela 2 Współrzędne punktów pomiarowych Oznaczenie punktu Numer Y_1992 X_1992 P01 791938 331143 P02 792119 331057 P03 792334 330990 P04 792497 330969 P05 792832 327796 P06 792774 327419 P07 791467 327458 P08 791197 326413 P09 790310 328670 P10 790599 328769 P11 791276 329321 P12 791482 330115 P13 791515 330642 Po uruchomieniu inwestycji zaleca się wykonanie kontrolnych pomiarów hałasu w punktach P03, P05, P07, P09, P10, P11 oraz P12 celem określenia rzeczywistego oddziaływania farmy wiatrowej. Kontrolne pomiary hałasu należy wykonać w porze dnia i porze nocy w okresie letnim i zimowym zgodnie z aktualnie obowiązującą metodyką. Pomiary należy wykonać w terminie 1 roku od daty uruchomienia inwestycji a wyniki pomiarów należy przekazać do właściwego urzędu w terminie 18 miesięcy od uruchomienia inwestycji. 23) Należy wyjaśnić czy wdrożono zalecenia zawarte na stronie 70 załącznika nr 5 pn. „Raport końcowy z przedrealizacyjnego monitoringu ornitologicznego przeprowadzonego w 55 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ okresie od grudnia 2012 do listopada 2013” tj. przesunięcie elektrowni wiatrowych nr 10 i 14. Ponadto należy wskazać czy przesunięcia te uwzględniono w analizie akustycznej. Dokonano niewielkich przesunięć zgodnie z sugestiami zespołu przyrodniczego prowadzącego monitoring oraz inwentaryzację przyrodniczo-siedliskową. 2.4. UWAGI DOTYCZĄCE OCHRONY POWIETRZA 1) Nie przedstawiono wyników obliczeń ,,potencjalnego zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w wyniku produkcji równoważnej ilości energii co projektowana elektrownia wiatrowa w konwencjonalnych elektrowniach" w celu wykazania unikatowej emisji i możliwych do osiągnięcia korzyści ekologicznych o których mowa na str. 31 raportu W oparciu o dane nt. średnich prędkości wiatrów (Wind Atlas) w rejonie przedsięwzięcia oszacowano średnią roczną produkcję parku wiatrowego na 141 600 MWh. Obliczenia ,,potencjalnego zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w wyniku produkcji równoważnej ilości energii co projektowana elektrownia wiatrowa w konwencjonalnych elektrowniach" stanowią załącznik nr 6 dołączony do niniejszego aneksu. 2.5. UWAGI DOTYCZĄCE GOSPODARKI WODNO – ŚCIEKOWEJ 1) Przedstawić informacje odnośnie płytkiego zalegania wód podziemnych w obrębie przedsięwzięcia – turbin wiatrowych, linie podziemne SN i światłowodowe (czy będzie istniała konieczność odwodnienia wykopów budowlanych). Wskazać miejsce odprowadzania wód z wykopów. Do wykonania właściwej oceny oddziaływania inwestycji na środowisko wymagane jest rozpoznanie warunków gruntowo-wodnych w obrębie przedsięwzięcia. Brak rozpoznania warunków gruntowo-wodnych terenu inwestycji nie pozwala wykonać właściwej oceny a w konsekwencji może skutkować uchyleniem decyzji środowiskowej. Planowane przedsięwzięcie leży w całości na terenie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 407 Niecka Lubelska- Chełm- Zamość. Zbiornik ten charakteryzuje się płytkim zaleganiem wód gruntowych. Prawdopodobne jest, że w obrębie planowanego przedsięwzięcia znajdują się miejsca 56 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ płytkiego zalegania wód gruntowych. W przypadku stwierdzenia występowania takich miejsc podczas wykonywania szczegółowych badań geotechnicznych na etapie sporządzania projektu budowlanego, zastosuje się odprowadzanie wody z wykopów budowlanych. Zaprojektowany zostanie system czasowych studni depresyjnych lub igłofiltrów. Odpompowywane wody odprowadzone zostaną poza zasięg leja depresji do ujęć infiltracyjnych bądź cieków powierzchniowych. Powyższe zagadnienia zrealizowane zostaną zgodnie z wymogami ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz Prawo wodne, na podstawie odrębnego projektu prac geologicznych i pozwolenia wodno-prawnego. 2) Uzupełnić informacje odnośnie lokalizacji inwestycji w odniesieniu do ujęć wód podziemnych oraz stref ochronnych ujęć wód podziemnych – podać odległości inwestycji od pobliskich ujęć, stref ochronnych ujęć wód podziemnych. Najbliżej planowanego przedsięwzięcia znajduje się strefa ochrony bezpośredniej komunalnego ujęcia wody podziemnej „Łabuńka” w Zamościu, w granicach ogrodzeń poszczególnych studni – ok 6 km od planowanego przedsięwzięcia; Strefa zewnętrzna ochrony pośredniej ujęcia wody podziemnej „Łabuńka” w Zamościu – ok 3,2km od planowanej farmy wiatrowej. 3) Przedstawić lokalizację przedsięwzięcia w odniesieniu do pobliskich cieków wodnych, zbiorników (podąć odległości). Czy w ramach realizacji linii podziemnej SN i światłowodowej nastąpi przejście pod ciekami wodnymi? (jaka metodą nastąpi przejście, podąć nazwę cieku gdzie nastąpi przejście, sposoby zabezpieczenia środowiska gruntowo-wodnego podczas realizacji inwestycji w pobliżu cieku wodnego.) Poniżej przedstawiono mapa ukazującą podział hydrograficzny obszaru pod planowaną inwestycję. Z mapy odczytano: a) Najbliższe JCWP znajdują się w odległości około 1km od planowanego przedsięwzięcia (JCWP-Łabuńka do Czarnego Potoku i Dopływ spod Kol. Zawada). b) Nieco dalej, w odległości około 2,5-3 km od planowanej farmy wiatrowej, znajduje się JCWPDopływ spod Wielącza Kolonii i Dopływ spod Siedlisk. 57 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" _________________________________________________________________________________ \ Rysunek 7 Lokalizacja planowanej farmy wiatrowej na tle najbliższych wód powierzchniowych Źródło: http://geoportal.kzgw.gov.pl/imap/ 58 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 4) Uzupełnić informacje odnośnie JCWP w obrębie których zlokalizowana jest przedmiotowa inwestycja, przedstawić identyfikacje JCWP oraz określić wpływ inwestycji na daną JCWP. W Raporcie przedstawiono identyfikacje tylko jednej JCWP o nazwie Łabuńka do Czarnego Potoku. W poniższej tabeli zestawiono charakterystykę Jednolitych Części Wód Powierzchniowych znajdujących się w najbliższym sąsiedztwie od planowanego przedsięwzięcia: Tabela 3 Wykaz JCWP znajdujących się w najbliższym sąsiedztwie od planowanego przedsięwzięcia (źródło: Aktualizacja programu ochrony środowiska dla powiatu zamojskiego na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020 (projekt)) Oce Ocena Uzasadnieni Odległość a na ryzyka e derogacji JCW stan nieosiągnię planowane P u cia go Europejski Nazw kod JCWP PLRW200023 24249 Łabuń ka do Czarn ego Potok u Typ JCWP Potok i strumienie na obszarach będących pod wpływem procesów torfotwórczy ch Status Silnie zmieni ona część wód zły celów od środowisko przedsięwz wych ięcia zagrożona Wpływ Około 1km działalności od turbiny antropogenic nr 11 znej na stan JCW generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów 59 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ PLRW200062 4252 Dopły w spod Kol. Zawad a Potok wyżynny węglanowy z substratem drobnoziarni stym na lessach i lessopodobn ych Natural na część wód Zły Niezagrożon a - Około 1km od turbiny nr 2 PLRW200062 4178 Dopły w spod Wielą cza Koloni i Potok wyżynny węglanowy z substratem drobnoziarni stym na lessach i lessopodobn ych Natural na część wód Zły Niezagrożon a - Około 3km Zaplanowane w projekcie budowlanym nowoczesne rozwiązania zarówno techniczne jak i technologicznie farmy wiatrowej Zamość sprawią, że budowa i eksploatacji farmy nie spowodują dopływu zanieczyszczeń do wód powierzchniowych w obszarze przedsięwzięcia przez co nie zmieni się stan ekologiczny i chemiczny tych JCWP. Ponadto planowana inwestycja nie będzie korzystać z zasobów tych wód w obrębie planowanego przedsięwzięcia. 3. Ocena oddziaływania farmy wiatrowej o zmienionych parametrach, na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego 3.1. Oddziaływanie na klimat akustyczny Źródłem hałasu na etapach realizacji oraz likwidacji inwestycji będą głównie wykonywane prac montażowe i demontażowe, prace z wykorzystaniem sprzętu budowlanego oraz transport materiałów i surowców. Hałas powstający na tych etapach będzie hałasem zmiennym w czasie, okresowym, krótkotrwałym i ustąpi po zakończeniu robót. 60 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Hałas na etapie eksploatacji inwestycji Planowany zespół elektrowni wiatrowych składać się będzie z 12 turbin wiatrowych o łącznej mocy do 48 MW (do 4 MW każda), maksymalnej wysokości do 210 m n.p.t. Inwestor nie zdecydował jeszcze jaki typ turbiny zastosuje. Dane przyjęte do obliczeń zasięgu oddziaływania hałasu – sytuacja najbardziej niekorzystna przedstawiono poniżej: wysokość wieży: 140,0 m, maksymalny poziom mocy akustycznej: 106,5 dBA. Ocena oddziaływania hałasu została wykonana na podstawie porównania wyznaczonych wskaźników hałasu dla pory dnia (LAeqD) i dla pory nocy (LAeqN) z wartościami dopuszczalnymi poziomu hałasu przemysłowego na terenach podlegających ochronie akustycznej. W celu oceny wpływu inwestycji na klimat akustyczny wyznaczono poziom hałasu w punktach obliczeniowych P01-P13 zlokalizowanych na granicy najbliższych terenów chronionych akustycznie. Wartości obliczonych poziomów dźwięku oraz przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu w wybranych punktach recepcyjnych przedstawiono w tabeli 4. Tabela 1 Wartości obliczonych poziomów hałasu w punktach recepcyjnych Obliczony poziom hałasu *1 Oznaczenie punktu Dopuszczalne poziomy hałasu LAeqD /LAeqN [dB] Numer Y_1992 X_1992 ho [m] Wariant Inwest. Przekroczenia dop. poziomu hałasu LdopD/LdopN Pora dnia Pora nocy LdopD [dB] LdopN [dB] Wariant Inwest. P01 791938 331143 4 35,6 50 40 BRAK P02 792119 331057 4 36,7 50 40 BRAK P03 792334 330990 4 37,2 50 40 BRAK P04 792497 330969 4 36,8 50 40 BRAK P05 792832 327796 4 43,0 55 45 BRAK 61 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ P06 792774 327419 4 39,9 55 45 BRAK P07 791467 327458 4 44,5 55 45 BRAK P08 791197 326413 4 38,0 55 45 BRAK P09 790310 328670 4 43,3 55 45 BRAK P10 790599 328769 4 45,1 55 45 BRAK/0,1 P11 791276 329321 4 43,8 55 45 BRAK P12 791482 330115 4 42,9 55 45 BRAK P13 791515 330642 4 39,2 55 45 BRAK *1 Obliczony poziom hałasu jest taki sam dla pory dnia jak i dla pory nocy ponieważ przyjęto, że turbina pracuje przez całą dobę z maksymalnym obciążeniem tj. z maksymalnym poziomem mocy akustycznej. Na podstawie przeprowadzonej analizy wyciągnąć można następujące wnioski: 1) W porze dnia nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach podlegających ochronie akustycznej. Prognozowany poziom hałasu na granicy najbliższych terenów chronionych akustycznie jest znacznie niższy niż wartości dopuszczalnego poziomu hałasu dla pory dnia. Elektrownie wiatrowe w porze dnia mogą pracować z pełną mocą tj. z maksymalnym poziomem mocy akustycznej. 2) W porze nocy stwierdzono możliwość wystąpienia przekroczeń wartości dopuszczalnego poziomu hałasu tylko w jednym punkcie obliczeniowym. Celem dotrzymania standardów akustycznych w porze nocy należy zredukować poziom mocy akustycznej elektrowni wiatrowej EW6 o 0,5 dB np. poprzez zmianę trybu pracy turbiny. Dla zredukowanych poziomów mocy akustycznych elektrowni wiatrowych w porze nocy wykonano ponowne obliczenia hałasu, a wyniki przedstawiono poniżej: 62 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ Tabela 2. Wartości obliczonych poziomów hałasu w punktach recepcyjnych po zredukowaniu LWA elektrowni wiatrowych w porze noc Obliczony poziom hałasu Oznaczenie punktu Dopuszczalne poziomy hałasu LAeqN [dB] LdopD/LdopN Pora dnia Numer Y_1992 X_1992 ho [m] Wariant Inwest. Przekroczenia dop. poziomu hałasu LdopD [dB] Pora nocy Wariant Inwest. LdopN [dB] P01 791938 331143 4 35,6 50 40 BRAK P02 792119 331057 4 36,7 50 40 BRAK P03 792334 330990 4 37,2 50 40 BRAK P04 792497 330969 4 36,8 50 40 BRAK P05 792832 327796 4 43,0 55 45 BRAK P06 792774 327419 4 39,9 55 45 BRAK P07 791467 327458 4 44,5 55 45 BRAK P08 791197 326413 4 38,0 55 45 BRAK P09 790310 328670 4 43,2 55 45 BRAK P10 790599 328769 4 44,8 55 45 BRAK P11 791276 329321 4 43,7 55 45 BRAK P12 791482 330115 4 42,9 55 45 BRAK P13 791515 330642 4 39,2 55 45 BRAK W celu graficznego zobrazowania wpływu inwestycji na klimat akustyczny wykreślono mapę zasięgu hałasu w siatce punktów pomiarowych zlokalizowanych na wysokości 4,0 m z gęstością 5x5 m, która jest częścią załącznika nr 7 do niniejszego opracowania. Z przeprowadzonej analizy wyciągnąć można następujące wnioski: Analizę oddziaływania hałasu na środowisko wykonano dla sytuacji najmniej korzystnej - ciągła praca elektrowni wiatrowej z maksymalnym poziomem mocy akustycznej oraz korzystne warunki propagacji dźwięku. 63 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ W porze dnia inwestycja nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach zabudowanych podlegających ochronie akustycznej. Prognozowany poziom hałasu w porze dnia jest znacznie niższy niż wartości dopuszczalne. W celu dotrzymania standardów akustycznych w porze nocy należy ograniczyć poziom mocy akustycznej (poprzez zmianę trybu pracy) elektrowni wiatrowej EW6 o 0,5 dB. Szczegółowy opis standardów jakości powietrza, metodyki, wyników analizy akustycznej oraz przewidywanego oddziaływania akustycznego, w tym wariantu alternatywnego jak i oddziaływania skumulowanego, oraz inne informacje związane z oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia na klimat akustyczny znajdują się w załączniku 7 pn. Analiza akustyczna dla przedsięwzięcia pn.: „ZEW Zamość”, dołączonym do niniejszego aneksu. 3.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne Zmiana parametrów turbin wiatrowych nie wpłynie na oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na wody powierzchniowe i podziemne. Przy poszczególnych elektrowniach wiatrowych nie będą instalowane stałe urządzenia sanitarne, nie będzie też zachodziła potrzeba stałego poboru wody. Ze względy na bezobsługowy charakter pracy zespołu elektrowni wiatrowych „ZAMOŚĆ” inwestycja nie będzie źródłem powstawania ścieków bytowych oraz przemysłowych. Wpływ planowanego przedsięwzięcia na środowisko gruntowo – wodne na etapie eksploatacji elektrowni wiatrowej dotyczyć będzie ograniczonej infiltracji wody opadowej do gruntu w miejscu jej posadowienia. Ze względu na to, iż ilość planowanych do posadowienia turbin wiatrowych nie ulegnie zmianie, przedstawione w raporcie obliczenia dotyczące szacunkowego, rocznego spływu wód deszczowych pozostają bez zmian. 3.3. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby Planowana do posadowienia ilość turbin wiatrowych jest taka sama, a zmiana ich parametrów nie będzie miała wpływu zmianę oddziaływania na powierzchnię ziemi i gleby, w stosunku do tej określonej w Raporcie.. 64 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 3.4. Oddziaływanie na przyrodę ożywioną Zmiana maksymalnej wysokości turbin wiatrowych ze 191 m n.p.t. do 210 m n.p.t. będzie miała pozytywny wydźwięk w kwestii oddziaływania zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” na ornitofaunę oraz chiropterofaunę. Jak wspomniano w Raportach końcowych z monitoringów ornitologicznego oraz chiropterologicznego stanowiących załączniki 5 i 6 do Raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, większość przelotów w przestrzeni powietrznej w rejonie planowanego przedsięwzięcia odbywała się z reguły na niewielkich pułapach, poniżej zasięgu rotorów turbin wiatrowych. W przypadku ptaków szponiastych część z nich, wkraczała jednak w strefę kolizyjną. Dzięki zwiększeniu wysokości zainstalowania rotora zmniejszy się ryzyko kolizji ptaków oraz nietoperzy z rotorami turbin wiatrowych. Jak wskazują wyniki prowadzonych przez Eko-Efekt sp. z o.o. monitoringów porealizacyjnych na dużych farmach wiatrowych (FW Marszewo1 - 41 turbin, woj. zachodnio-pomorskie, FW Żuromin2 30 tubin, woj. mazowieckie, FW Pelplin3 - 24 turbiny, woj. pomorskie) śmiertelność ptaków i nietoperzy wyraźnie zależy od wysokości wieży turbiny wiatrowej, a zatem wysokości zainstalowania rotora turbiny. Przeważająca większość ofiar kolizji zarówno ptaków, jak i nietoperzy dotyczyła turbin o najniższych wieżach. Przypadkiem skrajnym jest FW Marszewo, w skład której wchodzi 41 turbin wiatrowych o pięciu różnych wysokościach wież, aż 42% wszystkich ofiar zostało odnalezionych pod najniższymi turbinami, które z kolei stanowią jedynie ok. 10% liczby wszystkich turbin na farmie (4 sztuki z 41 elektrowni wiatrowych). Fakt ten oraz wyniki pozostałych badań porealizacyjnych dowodzą, że turbiny o niższej wieży stanowią większe zagrożenie dla awi- oraz chiropterofauny z uwagi na niżej położoną strefę kolizyjną. Nie przewiduje się negatywnego wpływu planowanego zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” na szatę roślinną, w tym siedliska i gatunki chronione oraz zwierzęta lądowe poruszające się po ziemi. 1 Glubowski M., Błaszczyk T. 2015. Raport końcowy z I roku z powykonawczego monitoringu ornitologicznego i chiropterologiczngo funkcjonującej farmy wiatrowej "Marszewo" zlokalizowanej w gminie Postomino, powiat sławieński, woj. zachodniopomorskie 2 Glubowski M., Majecki J. 2015. Raport końcowy z drugiego roku porealizacyjnego monitoringu ornitologicznego funkcjonującej farmy wiatrowej "Żuromin" w gm. Żuromin, pow. żuromiński, woj. mazowieckie 3 Glubowski M., Podlaszczuk M, Błaszczyk T. Raport końcowy z drugiego roku powykonawczego monitoringu ornitologicznego i chiropterologicznego dla funkcjonującej farmy wiatrowej "Pelplin" zlokalizowanej w gm. Pelplin, powiat tczewski, woj. pomorskie 65 Aneks – Uzupełnienia do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Zespół Elektrowni Wiatrowych "Zamość" __________________________________________________________________________________ 3.5. Oddziaływanie na stan powietrza atmosferycznego Rozpatrywane przedsięwzięcie, na etapie eksploatacji, nie będzie powodowało emisji substancji gazowych i pyłowych do środowiska, w związku z czym nie będzie oddziaływało w negatywny sposób na stan jakości powietrza. 3.6. Oddziaływanie na krajobraz W związku ze zmianą parametrów turbin wiatrowych sporządzono nową wizualizację projektowanego zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość”, która stanowi załącznik nr 8 do niniejszego opracowania. ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1a. Koncepcja połączeń kablowych dla planowanego Zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” Załącznik 1b. Koncepcja przebiegu dróg dojazdowych na terenie planowanego Zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” Załącznik 2a. Zaświadczenie PKP S.A. o działce stanowiącej teren zamknięty Załącznik 2b. Wypis z rejestru gruntów pozyskany ze starostwa powiatowego w Zamościu Załącznik 3. Lokalizacja zbiorników wodnych w pobliżu planowanego Zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” Załącznik 4. Mapa zinwentaryzowanych gatunków i siedlisk roślinnych Załącznik 5. Pismo z Urzędu Gminy Zamość z dnia 20 lutego 2015r., znak: SAO.1431.5.2015r., dotyczące innych turbin wiatrowych oraz masztów telefonii komórkowej znajdujących się na terenie gminy Zamość Załącznik 6. Obliczenia potencjalnego zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w wyniku produkcji równoważnej ilości energii co projektowana elektrownia wiatrowa w konwencjonalnych elektrowniach Załącznik 7. Zaktualizowana analiza akustyczna Załącznik 7.1. Wariant inwestorski Załącznik 7.2. Wariant alternatywny Załącznik 7.3. Dane wyjściowe do programu Cadna_A Załącznik 8. Wizualizacja projektowanego zespołu elektrowni wiatrowych „Zamość” 66