Najpierw fornirowanie, a następnie szlifowanie
Transkrypt
Najpierw fornirowanie, a następnie szlifowanie
17 Temat z bliska: Ochrona drewna i chemia w przemyśle drzewnym REKLAMA Dla drewna najbardziej szkodliwe jest działanie promieni UV, temperatury i wilgoci. Najskuteczniejszą metodą jego ochrony jest użycie właściwych środków zabezpieczających. Odpowiednio dobrane kleje pozwolą natomiast uzyskać trwałą spoinę. Ä s. 26-31 Nr 3 (206) marzec 2014 ISSN 1732-4017 Nakład 20 000 egz. Giełda maszyn w każdym numerze. Ä s. 66-69 Z kraju Ze świata Ekonomia i rynek Temat z bliska Produkty i komponenty Najpierw fornirowanie, a następnie szlifowanie pełnowymiarowych płyt Technika i technologia Nie zawiedli się kupcy z całego świata TARGI | Prawdziwe święto branży meblarskiej Przedsiębiorstwo Drzewne ZADROŻNI z Wielgolasu wzbogaciło swój park maszynowy o pierwszą w kraju szlifierkę do obróbki pełnowymiarowych płyt drewnopochodnych pokrytych fornirem. O rynkowej przewadze w stosunku do kilku krajowych i zagranicznych firm Przedsiębiorstwa Drzewnego ZADROŻNI z Wielgolasu k. Mińska Mazowieckiego (Mazowieckie) decyduje możliwość pełnej obróbki pełnowymiarowych płyt drewnopochodnych o wymiarze 2800 x 2070 mm. Nawet w Europie niewiele jest firm świadczących takie usługi. Dotychczas tego typu płyty można było w tej firmie idealnie pokrywać fornirem, ponieważ od paru lat dysponuje ona prasą przelotową Soma, która ma stół obróbczy o wymiarach 3200 x 2000 mm, a następnie zdecydowano się na zakup drugiej prasy przelotowej firmy Wemhöner o rozmiarze stołu 3200 x 2200 mm, co z pełnym powodzeniem pozwala pokrywać fornirem standardowe płyty drewnopochodne. I obie mają co robić, nawet w okresie meblarskiego spowolnienia, ponieważ takich możliwości obróbki nie posiadają rynkowi konkurenci. REKLAMA Ä s. 10-13 Usterkom nie zawsze winni są wykonawcy podłóg DREWNIANE KONSTRUKCJE | Co sprzyja i szkodzi nawierzchniom sportowym? Ä s. 35 Szlifierka firmy Costa pozwala na szlifowanie powierzchni pełnowymiarowych płyt fornirowanych. Nowa hala, nowe maszyny i instalacje Potencjał dwóch pras przelotowych, które potrzebują około 90 s na oklejenie pełnowymiarowej płyty, jest na tyle duży i cieszący się zainteresowaniem klientów, że właściciele firmy dostrzegając potrzebę dalszego inwestowania w maszyny, jakich nie ma w konkurencyjnych firmach, a poszerzających możliwości wytwórcze w zakresie gamy oferowanych wyrobów i usług, zdecydowali się niedawno na zakup kilku nowych maszyn, dostarczonych przez Teknikę. Pionierskim zakupem jest szlifier- ka LB341001A-S9 XT 2200 firmy Costa o szerokości aż 2070 mm, która pozwala na szlifowanie powierzchni pełnowymiarowych płyt fornirowanych. To pierwsza taka maszyna w Polsce, skonfigurowana przez włoskiego wytwórcę pod kątem potrzeb zgłoszonych przez mazowieckiego nabywcę. Ä s. 8-9 300 Ä palet na godzinę – to zadanie, jakie zrealizował rodzimy producent maszyn do produkcji palet 4 marzec 2014 Z kraju Mistrz Polski dołączy do europejskich młodych parkieciarzy Ä s. 6 | Nie zawiedli się kupcy z całego świata Ä s. 10-13 | Od ćwierć wieku „pod górkę” Ä s. 14-15 | Elewacja hali z modrzewia syberyjskiego Ä s. 16-17 Więcej inspiracji niż prezentacji nowych materiałów drzewnych TARGI | XXI Interbud w Expo-Łódź Wśród produktów drzewnych nie było nowych rozwiązań, natomiast frekwencja jakby potwierdzała zapewnienia polityków, że „drgnęło w budownictwie”. TEKST I FOT. Janusz Bekas W tym roku okazała hala targowa Expo-Łódź z konieczności pomieściła wszystkich 304 wystawców pod jednym dachem, zapewniając zwiedzającym nieomal komfortowe warunki oglądania produktów i prowadzenia rozmów z producentami i handlowcami. Z konieczności, albowiem spółce Interservis, organizującej w Łodzi od 20 lat Targi Budownictwa INTERBUD, nie udało się wypożyczyć od miasta sąsiedniej hali MOSiR i – jak szeptano – kilkudziesięciu firmom, które najpóźniej zgłosiły swoje uczestnictwo, trzeba było podziękować za dobre chęci, a praktycznie wszystkie stoiska maksymalnie skoncentrować w hali i… na korytarzu. Marek Cieślak, wiceprezydent Łodzi z tej „wpadki” nie zechciał się wytłumaczyć podczas uroczystego otwarcia targów i – w odróżnieniu od Cezarego Grabarczyka, wicemarszałka Sejmu, który odwiedził wiele stoisk – szybko opuścił tereny targowe, pewnie obawiając się głosów niezadowolonych wystawców. Wszak niektórych praktycznie pozbawiono przestrzeni prezentacyjnej, jak choćby Stowarzyszenia Parkieciarze Polscy, zaś Mistrzostwa Polski Glazurników „upchnięto” na piętrze, pozbawiając 25 uczestników przyjemności rywalizowania na oczach targowej publiczności. VI Salon Praktyki Dekarskiej też nie miał z tego powodu rozmachu, ograniczając się praktycznie do ciekawych prezentacji firm Dietrich’s, Rheinzink i Koprin w sali konferencyjnej, bez pokazów praktycznych. Pod jednym dachem prezentowało się 304 wystawców. stolarskich, pozyskując je z krajowych tartaków. Dorobił się komory próżniowo-ciśnieniowej czeskiego producenta o długości 12 m i profesjonalnie wykonuje impregnację drewna na więźby dachowe, palisady, łaty i inne materiały. W środku hali zwracało uwagę stoisko Tartaku Bałdrzychów z okolic Poddębic, gdzie od 50 lat przerabia się drewno na materiały konstrukcyjne i produkty gotowe, ale też oferuje się klientom materiały drewnopochodne. Jest też wiodącym w regionie producentem drewnianych opakowań specjalistycznych, brykietu, drewna kominkowego oraz cenionym usługodawcą w zakresie suszenia, impregnacji i transportu drewna oraz budowy domów szkieletowych. Nie zabrakło też firmy Sopexim z Aleksandrowa Łódzkiego, która nie opuściła żadnego Interbudu i rozwijała się wraz z nim, co z dumą podkreśla Sławomir Sopek, jej właściciel. – W tamtym roku pokazywaliśmy na tych targach bardzo dużo różnych materiałów drzewnych i płytowych – tłumaczył Sławomir Sopek. – W tym roku Widoczne tartaki i składy drewna postanowiliśmy tylko zaakcentować W tym roku nie mogła ujść uwadze spora pewne produkty, a bardzo mocno proliczba wystawców związanych z branżą mować deski tarasowe z modrzewia sydrzewną. Zaraz za bramkami rozlokował beryjskiego, które cieszą się teraz dużym Rynek łódzki jest atrakcyjny XXI edycja Targów Budownictwa Inter- się Skład Drewna Nowak z Żelgoszczy powodzeniem. Klienci, którzy bali się pobud odbyła się w 20 lat po pierwszym koło Parzęczewa, który od 2000 r. zaj- krywać tarasy drewnem i decydowali się spotkaniu, któremu początkowo nie da- muje się detaliczną i hurtową sprzeda- na płytki ceramiczne, przekonali się, że wano szans przetrwania w konkurencji żą drewna budowlanego dla zakładów nie są one idealne, że również są wrażliwe z poznańską Budmą. Okazało się jednak, że rynek łódzki, wspierający warszawski rynek budowlany, jest tak atrakcyjny dla firm budowlanych i dostawców materiałów, że jest na tych targach w środku Polski wielu wystawców z całego kraju, co określa znaczenie Interbudu jako drugiego pod względem ważności forum środowiska budowlanego. Wystawcy przetrwali spartańskie warunki w sali MOSiR i w namiotach, lokując się dopiero w zeszłym roku w przestronnym centrum konferencyjno-wystawienniczym. – Tuż przed Facebookiem zaczęliśmy tworzyć w regionie ruch łączący środowisko budowlane – zauważył Paweł Babij, prezes zarządu Interservis, inicjatora i organizatora targów. W pierwszym wydaniu zgromadziły 86 wystawców, a w zeszłym roku uczestniczyło w nich 350 firm. Z tego właśnie powodu wiele firm wybiera Łódź jako miejsce prezentacji swoich nowości, licząc na zainteresowanie przedsiębiorców realizujących duże inwestycje w samej Łodzi, jak i w Warszawie. – Przepisy i wysokie ceny drewna powodują, że drewniane elementy konstrukcyjne sprowadza się ze Szwecji – mówił Cezaremu Grabarczykowi (w środku) Sławomir Sopek (z prawej). Sopexim przekonywał, że tylko drewno konstrukcyjne C24 spełnia obowiązujące przepisy. Zainteresowanie budziła oferta schodów. na warunki atmosferyczne. Natomiast drewno trzeba rzeczywiście co pewien czas pomalować, ale efekt użytkowy, wizualny i ekonomiczny jest po jego stronie. Nie zrezygnowaliśmy też z promowania zeszłorocznych, targowych innowacji, takich jak płyty: dyfuzyjna zamknięta OSB Airstopfinish czy OSB Reflex Eco, ale wiemy, że są to materiały bardzo specjalistyczne, które wymagają dość długiego okresu asymilacji na rynku i rozwoju odpowiednich technologii budowlanych. Są one głównie skierowane do budownictwa szkieletowego, a niestety, z przykrością trzeba powiedzieć, że to budownictwo się Deski podłogowe z litego drewna pokazywała firma Kowalscy. u nas nie rozwija. Z obrotów mojej firmy handlowej wynika, że stawia się w Polsce mniej domów szkieletowych, podczas gdy na rynku niemieckim co piąty dom jest realizowany w tym systemie. Wprawdzie prefabrykowanym w specjalistycznym zakładzie, ale mimo wszystko. Moda na drewniane elewacje Słowa handlowca potwierdza lista wystawców. W tym roku nie było żadnej firmy specjalizującej się w budownictwie drewnianym, tylko ewentualnie oferujące budowę domu z posiadanego drewna. Krajowi producenci egzystują dzięki re- marzec 2014 alizacji zagranicznych zamówień. Niektóre firmy wykonują nawet po 100 okazałych domów szkieletowych w krajach zachodniej Europy. Więcej było natomiast wykonawców elewacji z drewna, ponieważ siding z PVC stał się synonimem niskiej jakości wykończenia i dorobił się opinii tandetnej plastikowej elewacji. Wśród oferentów była na przykład firma Parkietus z Łodzi, specjalizująca się w wykonawstwie drewnianych parkietów i podłóg, ale w ramach kompleksowych usług zajmująca się też profesjonalnym wykonywaniem drewnianych elewacji z różnych materiałów oraz drewnianych tarasów. – Obserwujemy tendencję w projektowaniu i realizacji choćby części elewacji z drewna na budynkach tradycyjnych – powiedział nam Jan Osiński, współwłaściciel firmy Parkietus. – A termodrewno staje się konkurentem dla drewna egzotycznego. Obok Parkietusa, świat podłóg drew- Parkieciarze pokazali uzyskiwanie efektów dwuwymiarowości na podłogach. nianych pokazał Zakład Drzewny Kowalscy z Inowłódza. Zainteresowanie budziła oferta scho- wszelkich kształtów, zarówno prostych, dów Zakładu Stolarskiego Stol-Wit Miro- jak i skomplikowanych, ale nie jest to Mało stolarki budowlanej Tak jak trudno sobie wyobrazić nowo- sława Witczaka z Idzikowic koło Poddę- rynkowa nowość. Więc nic dziwnego, że czesne budownictwo bez okazałej drew- bic oraz Centrum Schodów z Piotrkowa wyrobów drzewnych zabrakło na liście nianej stolarki budowlanej, tak łódzkie Trybunalskiego. Pojawili się też produ- produktów nagrodzonych Złotym Metargi – z liczną grupą producentów. Tym- cenci drewnianych mebli kuchennych, dalem czy nagrodami współorganizatoczasem tylko tacy lokalni producenci jak Fabryka Mebli Rawa z Rawy Mazo- rów i partnerów. drzwi i okien drewnianych jak Lizurej czy wieckiej, czy komponentów meblowych, Korzekwa – spod Częstochowy lub Heban jak F.H. Drewno z Łodzi. Było za to kilka Konferencje wierne targom z Hermanowa k. Pabianic pokazali swoje firm oferujących rozwiązania dotyczące Pozostała tradycyjną imprezą towarzypropozycje, natomiast rynkowi potentaci m.in. budownictwa energooszczędnego, szącą Ogólnopolska Konferencja To– przedsiębiorstwa Pol-Skone czy Sokółka inteligentnego ogrzewania, wykorzy- warzystw Budownictwa Społecznego, Okna i Drzwi były reprezentowane przez stania technologii informatycznej w bu- natomiast tematyka oszczędnego energelokalne firmy handlowe. Poszukujący downictwie, projektowania domów w 3D tycznie budownictwa dominowała podokien i drzwi mogli więc być w tym roku i wyceny on-line. czas seminarium „Termomodernizacja Niestety, w zakresie produktów budynków i domów jednorodzinnych”, zawiedzeni, w odróżnieniu od zainteresowanych więźbami dachowymi, albowiem drzewnych nie było nowych rozwiązań, gdzie przekonywano o sensie docieplania oprócz Sopeximu, na takich klientów więc organizatorom na liście nowości i systemach ociepleń, skoro przez ściany czekali przedstawiciele Tartaku Witkow- udało się jedynie zawrzeć prefabrykowa- budynku może uciekać nawet 30 proc. cieskich z Rychłowic, Wood-Polu, Zakładu ne drewniane wiązary kratowe Zakładu pła, a jeszcze więcej przez dach i okna. Prefabrykacji Konstrukcji Drewnianych Prefabrykacji Konstrukcji Drewnianych Ponieważ nie tylko w Łodzi rośnie zaw Kocierzewie k. Łowicza czy PHU Szy- Hantverkarpoolen, gdzie zastosowa- interesowanie rynkiem nieruchomości, na technologia pozwala na uzyskanie gdyż od początku roku osoby w wieku do mański z Poddębic oraz Tartaku Olczyk. REKLAMA 5 O przewadze prefabrykowanych wiązarów dachowych nad więźbą tradycyjną przekonywano na stoisku Hantverkarpoolen. 35 lat mogą już zapisywać się do rządowego programu dopłat „Mieszkania dla młodych”, więc planujący zakup własnego mieszkania podczas targów Interbud oblegali bankowe stoisko informacyjne. Przedsiębiorcy budowlani i producenci interesowali się natomiast największymi łódzkimi inwestycjami, które w tym roku pochłoną ponad miliard złotych. Podczas Interbudu przedsiębiorcy i przedstawiciele firm budowlanych mogli poznać warunki przetargów i dowiedzieć się, w jaki sposób mogą uczestniczyć w wielkich projektach inwestycyjnych. Natomiast parkieciarze, choć narzekali na ciasnotę, jednak starali się zrealizować program Warsztatów Parkieciarskich, podczas których pokazano sposób uzyskiwania efektów dwuwymiarowości, pielęgnacji podłóg olejowanych, montaż tarasów, zabezpieczanie elewacji lazurami, gruntowanie i klejenie posadzki drewnianej klejem TEC SPU, sposoby klejenia na podłożach z ogrzewaniem podłogowym czy pomiary wilgotności podłoży oraz dobór odpowiednich gruntów i klejów do podłóg drewnianych. Podczas Salonu Praktyki Dekarskiej Leszek Kołtun interesująco omówił projektowanie dachów drewnianych i wykonywanie elementów na centrach obróbczych, a potem zachęcano do nowych sposobów kosztorysowania dekarskich robót budowlanych oraz przedstawiono walory obróbek blacharskich i dekarskich. W optymistyczny nastrój wystawców wprowadzała frekwencja, która jakby potwierdzała zapewnienia lokalnych i krajowych polityków, że „drgnęło w budownictwie” i na przykład do Łodzi powracają inwestorzy, którzy 2-3 lata temu odłożyli nawet gotowe projekty budowlane. Nadzieje wiąże się też z realizacją projektów, na które przyznano unijne dotacje z rozdania 2014-2020. L 18 marzec 2014 Ze świata Zmiany na unijnym rynku okien i drzwi | Regionalne odsłony Domotexu Ä s. 20 | Magazyn z technologią wyznaczającą nowe trendy | Małe przetarcie bez perspektyw Ä s. 21 Europa nadal mało kupuje USA | Wahania w eksporcie i imporcie w 2013 roku Zapotrzebowanie ze strony rynków europejskich utrzymuje się z małymi wyjątkami na niezmienionym, niskim poziomie. Natomiast odbiorcy azjatyccy wykazują zwiększony apetyt. W grudniu wietnamscy importerzy zgłaszali szczególnie wysokie zapotrzebowanie na dąb biały o grubości 26 i 32 mm. Eksporterzy zanotowali także nieco wyższe grudniowe zapotrzebowanie Tomasz Bogacki 2013 r. Jest to o 15 proc. powyżej rekor- z Indonezji, Japonii, Malezji i Tajwanu. Przeprowadzone analizy wykazały, że dowych ilości z 2012 r. Eksport do Chin Miesięczne wysyłki do Japonii były na październik 2013 r. był najlepszym mie- i Wietnamu był najwyższy w historii, tym samym poziomie przez ostatnie siącem w historii dla amerykańskich a do Japonii najlepszy od 2006 r. Wysył- dwa lata, chociaż udział poszczególeksporterów tarcicy drewna liściaste- ka amerykańskiej olchy, jesionu, czereś- nych gatunków zmienił się na korzyść go. Wielkość wysyłek wyniosła bowiem ni, hikory, klonu, dębu czerwonego, to- orzecha i jesionu kosztem dębu białego 336 000 m 3 . W okresie tym eksport tyl- poli i orzecha miała najwyższy poziom i topoli. ko do jednego państwa – Chin – był naj- w 2013 r. Tylko biały dąb zakończył rok wyższym, jaki kiedykolwiek zanotowa- ze spadkiem, ale było to bardziej skut- Rynki europejskie no w ciągu jednego miesiąca. Wysyłki kiem niższej podaży niż popytu. Chiń- Eksport amerykańskiego drewna liściado Wietnamu i Meksyku były również skie zapotrzebowanie było nawet wyż- stego do Europy osiągnął w październiku optymistyczne, a do Kanady rekordowe sze w listopadzie niż w październiku, 2013 r. najwyższy poziom w ciągu ostata grudniowe spowolnienie było niższe nich 29 miesięcy. Nadal jednak utrzyw ostatnich 19 miesiącach. niż zazwyczaj. muje się poniżej rekordu osiągniętego Wietnam zaimportował natomiast w 1986 r. Wzrost europejskich zamóRynki azjatyckie Eksport do Azji wyniósł 1,74 mln m 3 w 2013 r. rekordowe ilości klonu, czer- wień w ostatnim kwartale wskazuje, że w pierwszych dziesięciu miesiącach wonego i białego dębu, topoli i orzecha. następny rok będzie lepszy. Niemieckie REKLAMA zapotrzebowanie nieznacznie wzrosło. Także grudniowe zapotrzebowanie ze strony rynku włoskiego wykazywało lekką tendencję wzrostową w porównaniu z miesiącami poprzednimi. Eksport do Hiszpanii i Portugalii wzrósł do października 2013 r. odpowiednio o 10 i 29 proc., a następnie, w listopadzie i grudniu, spadł. Rynki południowoamerykańskie Meksykańskie zapotrzebowanie na drewno liściaste jest zazwyczaj wysokie w listopadzie, ale tamci dystrybutorzy stwierdzili, że listopad 2013 r. przerósł ich oczekiwania. Wysyłki do października wzrosły o 15 proc. w stosunku do poziomu z 2012 r. Miesiąc ten był piątym kolejnym wzrostowym miesiącem i osiągnął poziom nienotowany od 2006 r. Pod względem ilościowym to czerwony dąb zajął pierwsze miejsce w 2013 r., prześcigając topolę. Natomiast całkowite wysyłki na rynki Ameryki Płd. były niższe o 1 proc. w stosunku do 2012 r. Z kolei popyt z pozostałych państw regionu w grudniu 2013 r. utrzymywał się na tym samym poziomie. Rynki środkowowschodnie i Afryka Podczas gdy zapotrzebowanie ze strony Izraela na amerykańskie drewno liściaste wzrosło do października 2013 r. o 45 proc., to tamtejsi odbiorcy rapor- towali w grudniu zwolnienie w biznesie. Październikowe wysyłki do Turcji, pod względem ilości były drugie co do wielkości w historii. Eksport do Arabii Saudyjskiej był o 41 proc. powyżej średniej z poprzednich dziewięciu miesięcy. Natomiast trzeci kwartał 2013 r. był najlepszy dla dostaw do Afryki Płd. w ciągu ostatnich sześciu lat. Podobnie wyglądała sytuacja na początku czwartego kwartału. Z kolei zapotrzebowanie z Turcji, Afryki Płd., Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Egiptu wykazywało dodatkowy wzrost w grudniu. Eksport kłód Eksport kłód drewna liściastego wyniósł w październiku 2013 r. 124 900 m3, czyli o 4 proc. więcej niż w tym samym okresie w 2012 r. Zadecydowały o tym przede wszystkim dąb czerwony i czereśnia. Wysłano ich więcej o 48 i 32 proc. W kontekście kierunków październikowy eksport do Chin i Wietnamu był o 22 i 46 proc. wyższy niż przed rokiem. Natomiast niemieccy i włoscy odbiorcy wykazali w grudniu większe zainteresowanie kłodami orzecha. W przypadku amerykańskiego importu drewna liściastego wyniósł on w październiku 2013 r. 67 900 m3 i był nieco niższy niż we wrześniu, ale za to o 18 proc. wyższy niż w październiku 2012 r. Import z Kanady osiągnął w październiku najwyższy poziom od 6 lat i był większy o 25 proc. niż w latach poprzednich. Również zakupy niemieckiej tarcicy osiągnęły najwyższy poziom od 5 lat. Do października wzrosły o 20 proc. w porównaniu do tych samych okresów z lat poprzednich. Import gatunków tropikalnych zwiększył się o 23 proc. od września do października, ale i tak był o 2 proc. niższy niż w roku ubiegłym. L Sklejka z tropików za droga dla Europejczyków? UE | 4-proc. spadek importu z egzotycznych zakątków świata Kryzys w branży budowlanej oraz rosnąca konkurencja ze strony Chin to główne przyczyny zmniejszenia udziału sklejki tropikalnej w rynku europejskim. produkt mogą wzrosnąć w drugiej połowie 2013 r., również okazały się płonne. Producenci sklejki okoume liczyli bowiem, iż w obliczu zmian, jakie przyniesie obowiązujący od 1 stycznia 2014 r. nowy system preferencji taryfowych, importerzy z Europy będą masowo kupować egzotyczną sklejkę. Tymczasem popyt na nią zmalał przede wszystkim z uwagi na załamanie sektora budowlanego we Francji i Holandii, które są Od kilku lat kraje Unii Europejskiej im- głównymi odbiorcami tego produktu. portują coraz mniej sklejki pochodzącej Również Włosi, którzy ze sklejki okoume z egzotycznych zakątków świata. W 2013 budują i wykańczają łodzie, w ubiegłym r. w okresie od stycznia do września za- roku nie zwiększyli zakupów. Choć Gakupiono 214 100 m 3 sklejki tropikalnej, bon znalazł się na liście 60 krajów, które co oznacza ponad 4-proc. spadek w sto- przestaną korzystać z preferencyjnego sunku do analogicznego okresu roku po- traktowania przyznawanego w ramach polityki celnej Unii Europejskiej, decyzja przedniego. Jednym z państw, które odnotowa- ta nie wpłynęła na wzrost importu przez ły wyraźny spadek eksportu, był Gabon, kraje członkowskie UE. Podobnie sytuacja wyglądała w Maz którego zakupiono 28 900 m3 sklejki, czyli o 9,2 proc. mniej niż w 2012 r. Głów- lezji, która w ubiegłym roku odnotowała nym towarem eksportowym tego kraju jest spadek eksportu o 8,4 proc. Kraje UE zasklejka okoume, ceniona z uwagi na swoje kupiły 29 700 m3 sklejki. Nieznaczne ożywszechstronne zastosowanie. Pomimo za- wienie w handlu z Wielką Brytanią, Niemchwytu Europejczyków nad tym egzotycz- cami czy Belgią odnotowano w ostatnim nym gatunkiem drewna, popyt na sklejkę kwartale ubiegłego roku właśnie z uwagi okoume jest nadal bardzo mały. na zmianę polityki celnej UE. L Oczekiwania, iż zamówienia na ten gac marzec 2014 REKLAMA 19 Mniejsze zapasy drewna przyczyną wzrostu cen KRAJE NADBAŁTYCKIE | Zwiększone zakupy… chińskich firm Niskie pod koniec minionego roku zapasy tartacznego surowca iglastego w krajach bałtyckich automatycznie przyczyniły się do podniesienia cen na europejskim rynku. nastąpił znaczny wzrost zakupów surowca przez firmy chińskie. Wymiana surowca pomiędzy dostawcami z krajów bałtyckich a Rosją także nie ułatwia sytuacji. Dostawy z Federacji Rosyjskiej cały czas pozostają na niskim poziomie. Szczególnie zainteresowane Nabywcy drewna przewidują, że niskie dwóch latach zredukowała wycinkę. Nato- importem z tego kraju są firmy o dogodzapasy będą odczuwalne przez cały miast Estonia zaplanowała pozysk wyższy nym dla dostaw położeniu geograficznym. pierwszy kwartał 2014 r. Ba, nie przewi- niż w 2012 r., a Litwa utrzymała dotych- Część z nich złożyła nawet dokumenty dują nawet szybkiego polepszenia sytua- czasowy poziom. Jednak właściciele lasów u odpowiednich władz krajów bałtycji, gdyż w styczniu nie podjęto na więk- prywatnych wstrzymują się ze zwiększa- ckich i poczyniła niezbędne uzgodnienia szą skalę wycinki zimowej. Niewiele firm niem wycinanych ilości w obliczu ciągle z rosyjskimi eksporterami. Pomimo tego, sprowadzane ilości wciąż pozostają poleśnych, w związku z niekorzystnymi słabego popytu na tarcicę przemysłową. Zmniejszone zapasy są spowodowa- niżej przyjętego poziomu. Na Łotwie tarwarunkami pogodowymi, zrealizuje zaplanowany pozysk surowca na początku ne nie tylko wysokim zapotrzebowaniem taczny surowiec świerkowy wraz z transroku i dopiero w miesiącach letnich pla- na surowiec drzewny ze strony tartaków portem osiąga obecnie cenę 85 euro/m3, bałtyckich, ale też rosnącym eksportem na natomiast w Estonii – około 70 euro/m3, nuje odrobienie zaległości. Przyczyn obecnej sytuacji upatruje się rynki zachodnie. Dość pokaźne ilości tar- zaś na Litwie – 67 euro/m3, ale w obu przyteż w tym, że zgodnie z planem łotewska tacznego drewna świerkowego trafiają do padkach z odbiorem z drogi leśnej. L państwowa agencja leśna w minionych krajów UE. Dodatkowo, w ubiegłym roku uf Wydano więcej pozwoleń budowlanych POLSKA – NIEMCY | Nadzieje wiąże się z rynkiem renowacji Dosyć zróżnicowana sytuacja na europejskim rynku produktów drzewnych. Z raportu polskiej delegacji przedstawionego na tegorocznym spotkaniu Komitetu Drzewnego UNECE wynika, że produkcja tarcicy iglastej w 2013 r. w Polsce wzrosła w stosunku do poprzedniego roku o 3 proc., do 4 mln m3. Według tych danych w 2012 r. wyniosła 3,8 mln m3. Prognozy na bieżący rok zakładają dalszy wzrost produkcji tarcicy o 1 proc., do 4,1 mln m3. Prawie 90 proc. tej produkcji jest przerabiane w kraju na inne produkty drzewne. Popyt w 2013 r. i w pierwszej połowie 2014 r. był i utrzymuje się nadal na dość niskim poziomie, głównie z racji zmniejszonej aktywności budowlanej, powolnego wzrostu ekonomicznego i ciągle wysokiego bezrobocia. Poprawy można spodziewać się w drugim półroczu tego roku. Natomiast Stowarzyszenie Niemieckich Handlarzy Drewnem oczekuje, że ostateczne obroty za 2013 r. będą takie same lub nieco niższe w stosunku do osiągniętych w 2012 r. W 2014 r. przewiduje się wzrost związany ze zwiększającą się liczbą wydanych pozwoleń budowlanych, a także pozytywną prognozą dla rynku renowacji. Do końca października 2013 r. obrót wygenerowany w poszczególnych grupach produktów, za wyjątkiem sektora komponentów budowlanych, był nieco niższy niż w 2012 r. Najważniejsza grupa produktowa, jaką są panele drewnopochodne, które stanowią 30 proc. obrotów rocznych, odnotowała spadek o 3 proc. W sprzedaży podłóg odnotowano spadek o 2 proc., natomiast odnotowano wzrost sprzedaży drewnianych drzwi. L uf Upadłości i zamknięcia w europejskim handlu NIEMCY | Dramatyczny rok dla handlujących wyrobami drzewnymi Miniony rok okazał się kolejnym, który charakteryzował się perturbacjami i niepewnością na niemieckim i europejskim rynku produktów drzewnych oraz sektora Dom i Ogród. Wyjątkowo skromnie rozpoczął się miniony rok dla całej branży drewna ogrodowego, bowiem długa zima i chłodna pogoda utrzymująca się do maja spowodowały nawet dwucyfrowe procentowo spadki obrotów w pierwszym i na początku drugiego kwartału. Poniesionych strat nie udało się w całości skompensować przed końcem roku. Wśród firm z branży drewna ogrodowego szczególne spadki odnotowały te, które koncentrują się na handlu drewnem tropikalnym. Część przedsiębiorstw musiała zamknąć niektóre punkty sprzedaży bądź całkowicie wycofać się z biznesu. Na przykład 26 września duńskie DLH ogłosiło likwidację magazynu w Antwerpii i zaprzestanie sprzedaży hurtowej na obszarze Niemiec i Beneluksu. W grudniu ogłoszono kolejne plany ograniczenia działalności handlowej DLH. W Niemczech część przedsiębiorstw związanych z handlem tarcicą także zdecydowała się złożyć wnioski o uznanie za niewypłacalne. Dotyczy to np. firm detalicznych z sektora ogrodówki i tarcicy liściastej, takich jak Eastwood Produktions und Handelgesellschaft, Holzhandel Unger, Horst Vollbrecht Holz und Isolierfachhandel oraz firmy handlowej i importera McWood Productions GmbH & Co. KG. Kłopoty niemieckiego rynku Dom i Ogród objawiły się głównie w aplikacjach o niewypłacalność firm należących do Praktiker AG. Później prowadzono negocjacje dotyczące przejęcia sklepów Praktiker i Max Bahr, ale niewypłacalność firm Grupy Praktiker spowodowała odwołanie kontraktów z dostawcami wyrobów drzewnych i wywołała kłopoty całego sektora drzewnego. Jako że negocjacje co do przejęcia większości sklepów Max Bahr przez pojedynczego nabywcę bądź grupę inwestorów zakończyły się w grudniu fiaskiem, to działania sprzedażowe skupiają się obecnie na komercyjnym wykorzystaniu poszczególnych placówek handlowych. We Francji Grupa Wolseley ogłosiła podjęcie poważnych kroków restrukturyzacyjnych poprzez sprzedaż 109 sklepów łańcucha detalicznego Reseau Pro. Spowodowało to ograniczenie współpracy zakupowej produktów drzewnych i materiałów budowlanych. W ostatnich miesiącach część firm będących wcześniej członkami HolzLand Holzhandels GmbH ogłosiła przejście do Eurobaustoff Handelsgesellschaft. W sektorze Dom i Ogród Hellweg GmbH zakończył współpracę zakupową tego typu wyrobów z Union GmbH, którą założono na początku 2011 r. wraz z Toom Baumarkt GmbH. Zamiast tego przystąpił on razem z Praktikerem do zakupów w Diyco Einkaufsgesellschaft z Monachium. Te kłopoty spowodowały także wstrzymanie dalszej ekspansji na polskim rynku popularnych u nas sieci Castorama i Leroy Merlin. Skutki tej „ostrożnościowej” strategii już zaczynają odczuwać polscy dostawcy wyrobów dla tych sieci. L uf 30 marzec 2014 Temat z bliska Twarda i odporna na zarysowania powłoka WYKAŃCZANIE POWIERZCHNI | Nowy olej z Sopuru Produkt przeznaczony jest do stosowania na praktycznie wszystkich gatunkach drewna występującego w Europie. W przypadku egzotyków wymagane jest przeprowadzenie testów. ge. Każdy z nich podkreśla naturalne piękno drewna i tworzy miłą w dotyku powłokę. Tomasz Bogacki Zalecane są dwie lub trzy warstwy kładzione w odstępach czterogodzinnych. Szczegółowa technologia stosowania wymaga, aby po nałożeniu pierwszej warstwy odczekać 15 min aż drewno wchłonie olej. Następnie, po upływie tego czasu, wytrzeć nadmiar oleju suchą szmatką, wykonując przy tym ruchy okrężne. Tak przygotowane powierzchnie pozostawić do wyschnięcia na około 4 godz. Następnie należy przeszlifować elementy papierem o granulacji P-240 w celu ich zmatowienia i odkurzyć. Po tym zabiegu nałożyć drugą warstwę i powtórzyć wcześniejszą procedurę. Ostatnia, trzecia warstwa wymaga już innego potraktowania. Mianowicie po wyschnięciu nie należy jej szlifować, tylko spolerować ręcznie za pomocą niemechacącej się fot. Sopur centa może on być stosowany tylko Oferta bydgoskiej firmy Sopur, która i wyłącznie wewnątrz pomieszczeń. specjalizuje się w wytwarzaniu pro- Bardzo istotną informacją jest także to, duktów dekorujących, pielęgnujących że nie jest zalecane jego aplikowanie na i zabezpieczających drewno wzbogaci- drewno bukowe. W przypadku drewna ła się o nowy produkt, którym jest olej egzotycznego, przed użyciem wskazane twardy do mebli. Oznaczony on został jest najpierw przeprowadzenie testów symbolem literowym OT. pod kątem jego reakcji na olej. Powierzchnie przeznaczone do wykończenia olejem powinny być odpoBardzo dobra przyczepność wiednio wyszlifowane, odpylone i sudo podłoża Materiał ten powstał na bazie wyso- che. Nie powinny również wykazywać kiej jakości olejów roślinnych, wos- śladów zabrudzenia woskami, lakieraków, substancji pomocniczych oraz mi czy środkami czyszczącymi. Materiał ten występuje w dziewiępigmentów. Olej przeznaczony jest do malowa- ciu wariantach kolorystycznych. Paletę nia mebli wykonanych z drewna litego rozpoczyna oczywiście olej bezbargatunków europejskich lub z zastoso- wny. Następnie do dyspozycji klientów waniem materiałów drewnopochod- są kolory: biały, brąz, dąb ciemny, dąb nych. Zgodnie z zaleceniami produ- jasny, palisander, popiel, teak i wen- Pełne utwardzenie po siedmiu dniach Olej twardy do mebli powstał na bazie wysokiej jakości olejów roślinnych, wosków, substancji pomocniczych oraz pigmentów. bawełnianej szmatki lub szczotki do oleju. Możliwe jest także zastosowanie maszyny polerskiej. Pełne utwardzenie oleju następuje po upływie około siedmiu dni. W tym czasie producent nie zaleca użytkowania zaolejowanych mebli. Olej tworzy na powierzchni drewna twardą powłokę, która jest jednocześnie bardzo odporna na zarysowania, temperaturę oraz większość płynów stosowanych w gospodarstwie domowym. Wykończone nim powierzchnie należy czyścić, przecierając je delikatnie wilgotną szmatką. L Połączenia o najwyższej sile wiązania KLEJE | Produkty na bazie PU i hybrydowe adresowana do profesjonalistów, którzy w procesie produkcyjnym potrzebują siłowego połączenia klejonego o najwyższej sile wiązania. Jednokomponentowe kleje PU pienią się lekko podczas stosowania, wypełniając w ten sposób małe, puste przestrzenie nierównych lub chropowatych powierzchni i zapewniając optymalne warunki przyczepności. Po utwardzeniu mogą być bez problemu szlifowane i malowane. W tej grupie oferowany jest płynny Firma OPPOLD Polska z Opola, która ofe- klej PU odporny na warunki pogodowe ruje produkty niemieckiego producenta – OTTOCOLL P84, który jest polecany klejów i materiałów uszczelniających branży meblarskiej. Może być bowiem przeznaczonych do zastosowania prze- stosowany przy produkcji mebli ogromysłowego – OTTO CHEMIE, wprowa- dowych, ale również kantówki okiendziła możliwość zakupu tych produktów nej, drewna klejonego warstwowo dla poprzez sklep internetowy. Dzięki temu nienośnych elementów, elementów sanklienci mogą teraz szybko i bez problemu dwich i wielowarstwowych, np. ścianek realizować zakupy środków OTTO CHE- działowych, elementów drzwi czy ściaMIE. Są to profesjonalne kleje o różnych nek zewnętrznych do domów z gotowłaściwościach na bazie pięciu syste- wych elementów. Kolejny z produktów na bazie PU – mów środków klejących: kleje PU z i bez oznaczenia R40, kleje hybrydowe, kleje OTTOCOLL P85 to ekstremalnie szybki i wytrzymały klej, który można szlifosilikonowe i kleje akrylowe. wać, malować i lakierować. Produkt jest bezzapachowy, ponieważ nie zawiera Polecany branży meblarskiej Strukturalne kleje PU to grupa klejów rozpuszczalników. Jego głównym atuREKLAMA ne na wysokie temperatury. Kleje hybrydowe są również bardzo odporne na rozdzieranie. Ponadto zachowują się neutralnie w stosunku do powłok malarskich. OTTOCOLL M500 to wodoodporny klej uszczelniacz na bazie hybrydowej. Charakteryzuje się bardzo dobrą przyczepnością, bez konieczności gruntowania, na różnych podłożach – również na wilgotnych powierzchniach. Posiada bardzo wysoką odporność na warunki pogodowe, starzenie się i promienie UV. Z tego względu nadaje się zarówno do stosowania wewnątrz, jak i na zewnątrz. OTTOLCOLL M500 to elastyczny produkt do klejenia wyrównuOTTO CHEMIE oferuje profesjonalne kleje o różnych właściwościach na bazie pięciu systemów jącego naprężenia, także przy obciążeśrodków klejących. niach dynamicznych i mechanicznych, ponieważ posiada wysoką wytrzymatem jest szybki czas wiązania i wysoka ponentowy klej PU OTTOCOLL P410. łość na rozdzieranie i rozciąganie. Jego Zaletą kleju jest długi czas obróbki użycie wyrównuje naprężenia klejenia trwałość spoiny klejowej. Charakteryzuje się bardzo szerokim (czas otwarty wynosi 80 min) i szybkie i uszczelniania różnorodnych materiazastosowaniem. Jest używany do kleje- utwardzanie. Jest odporny na działanie łów, jak drewno, szkło, szkło lakieronia drewna i materiałów drewnopodob- czynników atmosferycznych zgodnie wane, kamień naturalny i metale. Pronych (np. płyt wiórowych, sklejki itp.) z normą DIN 204 D4. Jest on idealny do dukt ten jest zgodny z obowiązującymi zautomatyzowanej obróbki za pomocą normami UE do stosowania dla matew prasach. Spoinę odporną na warunki pogo- urządzeń dozujących. OTTOCOLL P410 riałów z tworzyw sztucznych, dopuszdowe tworzy OTTOCOLL P86. Kolejny przeznaczony jest do produkcji ele- czonych do bezpośredniego kontaktu z klejów na bazie poliuretanowej może mentów o konstrukcji przekładkowej, ze środkami spożywczymi. OPPOLD Polska, jako przedstawibyć stosowany do połączeń narożnych warstwowej, mebli ogrodowych i kanciel firmy OTTO CHEMIE, służy pomoprzy oknach, drzwiach i fasadach oraz tówki okiennej. cą już od pierwszej rozmowy na temat ogrodach zimowych. Charakteryzuje włączenia produktów w procesie prosię doskonałą przyczepnością do metali. Elastyczna alternatywa Przeznaczony jest również do klejenia Druga grupa – kleje hybrydowe stoso- dukcyjnym czy warunków normalizamodyfikowanego drewna. Klej wiąże wane są jako elastyczna alternatywa cji. Oprócz gwarancji, oferuje również delikatnie, zwiększając objętość i wy- do klejów silikonowych o podobnych szkolenia dla użytkowników klejów pełniając szczeliny. właściwościach kompensacji naprężeń, w centrum szkoleniowym niemieckiego Do klejenia powierzchniowego nawet w przypadku, gdy mają gorszy producenta lub w zakładzie klienta. L polecany jest natomiast jednokom- profil wydajności i nie są tak odporArtykuł promocyjny fot. Oppold Ekstremalnie szybki i wytrzymały klej OTTOCOLL P85 to jeden z profesjonalnych produktów firmy OTTO CHEMIE polecanych do zastosowań przemysłowych. marzec 2014 31 fot. IVM Jednolita kolorystycznie niejednolita powierzchnia USZLACHETNIANIE DREWNA | Produkty marki MILESI do barwienia drewna Pigmentowane bejce ujednolicające pozwalają uzyskać efekt postarzania bez konieczności stosowania patyn. CFT/x seria, czyli bejce wodne serii Kromofix do natrysku. Bejce te cechują się wysoką trwałością koloru i stopniem transparentności, doskonałą jednolitością wybarwienia oraz, co ważne, przy zastosowaniu innych produktów lakierniczych natury wodnej, ograniczonym krwawieniem. Kolejną grupą produktów, jakie oferuje marka MILESI, są te pozwalające IVM Chemicals produkuje szeroką pale- uzyskać efekt postarzania. Największą poputę standardowych koncentratów bejcy do larnością cieszą się tu koncentraty patyn rozróżnorakich form aplikacji: zanurzenia, cieńczalnikowych CQT. Dzieje się tak dzięki flow-coatingu czy popularnego natrysku. sile barwienia, niezwykłej łatwości stosowaWykonywane są one z dostosowaniem do nia, usuwalności z powierzchni, na których konkretnych oczekiwań i spodziewanego je zastosowano oraz trwałości uzyskanego efektu estetycznego – mogą być ujednolica- efektu w czasie. Do wszystkich grup koncenjące lub podkreślające strukturę drewna. Do tratów dostępne są odpowiednie rozcieńczalnajpopularniejszych należą linie bejcy roz- niki i nośniki pozwalające nadać produktowi gotowemu do użycia oczekiwane własności cieńczalnikowych CLT seria i CIT seria. CIT/x seria to bejce rozcieńczalniko- (szybkość schnięcia, zdolność ujednolicenia we, ujednolicające, odporne na krwawienie, czy podkreślenia usłojenia/podkreślenia poprzeznaczone do aplikacji natryskowej i na rów; ścieralność na sucho czy podatność na walcach. Są całkowicie odporne na działanie mazerowanie). UV. Z kolei CLT/x seria to bejce do natrysku. Zapewniają wysoką trwałość koloru i stopień Jednolite wybarwienie transparentności oraz doskonałą jednolitość Spośród nowości w zakresie barwienia bezwybarwienia. Coraz częściej rynek wykazu- pośredniego drewna na szczególną uwagę je zainteresowanie bejcami wodnymi. IVM zasługują dwie grupy produktów: barrique Chemicals pod marką MILESI oferuje linię i glaze. W ofercie marki MILESI pojawiREKLAMA ły się nowe produkty do zastosowania na drewnie dębowym lub modrzewiowym, które pozwalają uzyskać efekt zwany barrique. Efekt ten uzyskuje się poprzez wielowarstwowe zastosowanie bezpośrednio na drewnie patyn oraz bejcy reaktywnych. W zależności od środowiska użytkowania, można dowolnie wybrać technikę wykończenia produktami rozcieńczalnikowymi (ze względu na reaktywność nie mogą być stosowane produkty wodne). Dla uzyskania intensywnego wybarwienia drewna, a zarazem nadania jednolitego kolorystycznie charakteru powierzchni wyrobu, gdzie częstokroć użyto różnych surowców (np. drewno lite i płyta fornirowana), zaleca się stosowanie grupy produktów o nazwie glaze rozcieńczalnikowe serii CGT/x, które są formą pigmentowanych bejcy ujednolicających przeznaczonych do przecierania. Uzyskany efekt kolorystycznego ujednolicenia wraz z podkreśleniem usłojenia i/lub porowatości materiału pozwala osiągnąć efekt postarzania bez konieczności stosowania patyn. Dla większego uwydatnienia usłojenia można stosować – tam, gdzie jest to pożądane – glaze serii CGT/x w wersji wodorozcieńczalnej. Wszystkie produkty barwione wykonywane Siła barwienia, łatwość stosowania oraz trwałość uzyskanego efektu w czasie to zalety systemów marki MILESI. korzystaniem żywic wysokiej jakości, które dzięki odpowiednio dobranemu czasowi otwartemu aplikacji oraz odpowiedniemu czasowi schnięcia pozwalają na wybarwienie oraz ujednolicenie kolorystyczne nawet Wybarwienie dużych powierzchni Ciekawą propozycją jest także system barwie- bardzo dużych powierzchni jednocześnie. nia i/lub ujednolicania efektu estetycznego Pasty te dostosowane są do rozprowadzenia przeznaczony przede wszystkim do parkietu maszynowego. Po wyschnięciu powierzch– jego wodna natura pozwala na długi czas nię można zabezpieczać lakierami, zarówno otwarty pracy na dużych powierzchniach. rozcieńczalnikowymi, jak i wodnymi. L Opiera się na pastach barwiących CWC z wyArtykuł promocyjny są w laboratorium IVM Chemicals Sp. z o.o. każdorazowo na życzenie klienta zgodnie z oczekiwaną kolorystyką i efektem. 34 marzec 2014 Produkty i komponenty Odpowiedzialny importer surowca z Afryki Dzisiaj większość drewna z Afryki importowana jest w postaci tarcicy. Firma z Bremy ma także w ofercie deski z bambusa przeznaczone do budowy tarasów. dowana jest dla określonego klienta. Istotną część zakupów stanowi towar przeznaczony wyłącznie dla jednego klienta. – Inaczej jest w przypadku zakupu surowca – ubolewa dyrektor zarządzający. – Pod tym względem, w przeciągu kilku minionych lat zaszły duże zmiany. Coraz mniej jest oferowanego drewna okrągłego, ponieważ tarcica produkowana w Afryce zwiększa swój udział w światowym rynku drewna. Zamknięcie tartaku drewna egzotycznego w Nordenham pod koniec ubiegłego roku jest jedynie konsekwencją tej tendencji. zotyczne powinno pochodzić z obszarów, gdzie prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna. Temat ten jest mu bliski już od wielu lat, od chwili, kiedy firma Feldmeyer zaangażowała się w Republice Konga w proces wprowadzania certyfikatów FSC w lasach tropikalnych. Surowiec okrągły przerabia się głównie na deski strugane, gdyż w ostatnich latach są one często kupowane do budowy tarasów, więc stały się ważnym towarem handlowym także dla firmy Cross Trade. Obok afrykańskich gatunków drewna, popytem cieszy się także drewno z Ameryki Południowej i południowo-wschodniej Azji. O ile jednak bale do budowy tarasów przeznaczone są przede wszystkim do hurtowni, to przemysł jest głównym odbiorcą innych produktów z asortymentu firmy z Bremy. Nadejdą lepsze czasy dla drewna egzotycznego centów okien, drewnianych łodzi, jak też produktów ogrodowych. Ale bardzo ważne dla skutecznego sprzedawania drewna egzotycznego jest nadal przede wszystkim wykazanie za pomocą certyfikatu FSC, że drewno pozyskiwane jest w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej. Niemiecki przedsiębiorca nie wierzy, że w Europie Środkowej nastąpi szybki wzrost sprzedaży drewna egzotycznego. Jednakże jest pewien, że w ciągu najbliższych dziesięciu lat będzie lepszy klimat dla drewna egzotycznego i jego szerszego wykorzystania. – To nie jest tylko moje życzenie, ale przede wszystkim konieczność dla krajów tropikalnych produkujących takie drewno – dodaje. – Państwa położone w tropikach i mieszkający tam ludzie są zdani na wykorzystywanie swoich lasów w sposób zrównoważony. A najlepiej może w tym pomóc popyt na certyfikowane drewno egzotyczne. – Szkoda, że drewno egzotyczne i handel nim od około 30 lat są systematycznie deprecjonowane – uważa Klaus Schmidt. Dominuje surowiec – Skutek tego jest taki, iż wielu potencjalz certyfikatem nych klientów nie odważy się pytać o proPopyt na bale z egzotyków Od wielu lat firma Klausa Schmidta sprze- dukty z drewna egzotycznego, a nawet Ponieważ w dalszym ciągu duże ilości daje drewno egzotyczne z certyfikatem kategorycznie odrzucają oni zakup takich drewna z Afryki transportowane są stat- FSC. Posiada go około 80 proc. drewna produktów. Na szczęście widać powolną kami jedynie jako produkty suszone natu- egzotycznego sprzedawanego przez fir- zmianę stosunku klientów do egzotyków. ralnie, istnieje zapotrzebowanie na susze- mę z Bremy. Poza tym Cross Trade jest Naciski ideologiczne nieco się zmniejszają nie w komorach. Po zamknięciu tartaku członkiem Oddziału FSC w Niemczech. i łatwiej jest przekonać klientów do natuw Nordenham firma Cross Trade wydzier- Firma z Bremy uczestniczy także w nowej ralnych zalet drewna egzotycznego. Przyżawiła tamtejsze komory suszarnicze, któ- koalicji Sustainable Tropical Timber Coa- czynił się do tego również fakt, iż wielu re obsługuje nadal dwóch pracowników. lition, która powstała w listopadzie 2013 r. użytkowników rozczarowało się materia- Termicznie uszlachetniane Drewno egzotyczne suszone jest na własny w Amsterdamie. A to dlatego, że właści- łami drzewnymi alternatywnymi do drew- drewno liściaste ciel jest przekonany do idei, że drewno eg- na egzotycznego. Dotyczy to choćby produ- Firma Cross Trade z Bremy importuje użytek, ale także usługowo. drewno okrągłe i tarcicę, ale także produkty gotowe i półprodukty. Jej roczne Natural Cladding to lekkie drewno drzew liściastych, które dzięki obróbce Na potrzeby producentów stolarki otworowej firma produkuje w Niemczech kantówki klejone z drewna sapeli i sipo. termicznej nadaje się do zastosowania na fasadach. obroty drewnem w ostatnich latach obejmowały około 12 000 m3. We własnym zakresie zleca w Niemczech klejenie kantówek z drewna egzotycznego sapeli i sipo, stosowanych do produkcji drzwi i okien. Nowością w ofercie są klejone grube deski bambusowe, używane do budowy tarasów. Zamówienia realizowane są z magazynu mieszczącego około 6 000 m3 drewna. Przedsiębiorstwo wykorzystuje swoje kontakty na całym świecie również w zakresie eksportu krajowego drewna okrągłego do krajów Europy i Azji. Zupełnie nowym produktem firmy handlowej z Bremy jest Natural Cladding. Jest to termicznie uszlachetniane drewno drzew liściastych, które ze względu na małą gęstość szczególnie nadaje się na fasady domów. Równomierna powierzchnia pozbawiona sęków oraz fakt, iż drewno to pracuje w nieznacznym tylko stopniu, sprawiają, iż stanowi ono idealne podłoże dla długotrwałych powłok malarskich. Produkt ten oferowany jest wyłącznie jako towar z certyfikatem FSC. L fot. Cross Trade fot. Cross Trade – Złudna okazała się nadzieja, że eliminacja konkurencji rozładuje napięcie panujące wśród firm, którym udało się przeżyć i które działają na rynku – ocenia sytuację Klaus Schmidt, dyrektor zarządzający Cross Trade, przedsiębiorstwa z Bremy (Niemcy), które importuje z krajów tropikalnych drewno okrągłe i tarcicę, ale także produkty gotowe i półprodukty, takie jak np. deski do budowy tarasów – przede wszystkim drewno bangkirai, bilinga, garapa, ipe, itauba, massaranduba, sapeli oraz łaty do budowy ławek w saunach. – Nie widzę w różowych barwach sytuacji dotyczącej importu drewna egzotycznego, jednak dostrzegam pewne szanse i pracuję nad tym, aby moja firma czerpała korzyści z promocji tego trendu. Klaus Schmidt od wielu lat związany jest z handlem drewnem egzotycznym na terenie Niemiec i dostrzega aspekty związane z rozwojem branży. Począwszy od firmy Feldmeyer, poprzez firmę TT aż po DLH, a teraz we własnej firmie od wielu lat zajmuje się głównie sprzedażą afrykańskiego surowca drzewnego w Niemczech i na całym świecie. Ocenia, że rynek zbytu i liczba konkurentów były do tej pory zawsze stabilne, z oznakami specjalizacji poszczególnych firm importujących surowiec. Od lat wiele transakcji zakupu drewna z krajów Afryki realizowanych jest utartymi szlakami. Większość klientów firmy handlowej z Bremy, zatrudniającej dziesięciu pracowników, to stali nabywcy. Dlatego duża część sprowadzanego surowca kupowana i skła- fot. Cross Trade Przygnębienie to dominujący nastrój panujący obecnie w europejskim handlu drewnem egzotycznym, ale Cross Trade z Bremy ma nadzieję na wzrost sprzedaży drewna egzotycznego w Europie Środkowej. fot. Cross Trade HANDEL | Firma Cross Trade promuje drewno egzotyczne i produkty innowacyjne Artykuł promocyjny marzec 2014 35 w normach, jest zresztą jednym z aspektów oceny konstrukcji podłogi. odosobnione, gdyż nierzadko dochodzi do zalania posadzki lub przenikania wilgoci z podłoża poprzez okolice przerwanych Najgroźniejsze są grzyby poziomych izolacji przeciwwilgociowych, Najczęstszą przyczyną skrócenia trwa- niezabezpieczone po instalowaniu stułości drewnianych konstrukcji podłóg dzienek do mocowania osprzętu boisk. sportowych, lub wręcz ich zniszczenia, Zdziwienie budzi zazwyczaj wilgoć w przejest destrukcyjna aktywność czynników strzeniach, gdzie nie doszło do powyższych biotycznych – grzybów. W sprzyjających zdarzeń. Może się ona wykraplać z powiewarunkach potrafią one doprowadzić trza na skutek osiągnięcia punktu rosy, na do obniżenia wytrzymałości elementów styku posadzki pokrytej folią i przestrzeni konstrukcyjnych na tyle, aby uległy one podpodłogowej. Do takiego stanu doprozłamaniu. Enzymy wytwarzane przez wadza najczęściej zbyt oszczędne stosogrzyby powodują depolimeryzację (skra- wanie termicznej izolacji posadzki, ogranicanie łańcuchów) celulozy i związków jej czające się jedynie do strefy przyściennej. podobnych, od których w głównej mierze Temperatura punktu rosy, poniżej której zależy wytrzymałość drewna na zgina- dochodzi do wykraplania się wilgoci z ponie. Za rozkład drewna odpowiedzialne są wietrza, wzrasta wraz ze wzrostem wilgotgrzyby zaliczane do klasy podstawczaków ności względnej powietrza i jego tempera– grzyby domowe. Zależnie od gatunku tury. Przy temperaturze 20ºC i wilgotności grzyba optymalnymi warunkami ich roz- powietrza 60 proc. temperatura punktu Złożona konstrukcja podłogi sprzyja rozwojowi grzybów. woju jest wilgotność drewna w przedziale rosy wynosi około 12ºC. 27-40 proc. oraz temperatura powietrza od Osiągnięcie takiej temperatury przez 20 do 30ºC. Zarówno powyżej, jak i poniżej niewłaściwie izolowane podłoże może nie tych wartości intensywność rozwoju jest być trudne, zwłaszcza w okresie zimowym. ograniczona lub niemożliwa. Przy wilgotności i temperaturze powietrza 90 proc./25ºC, czyli np. podczas letnich opadów deszczu, temperatura punktu rosy Jak impregnować – to porządnie Drewno wbudowywane w konstrukcje wynosi 23,3ºC, zatem jest to kolejna sytuacja podłóg sportowych jest zabezpieczane grożąca kondensacją wilgoci pod podłogą. impregnatami przeciwko działaniu ognia, ale również grzybów i owadów. Ten etap Przede wszystkim wentylacja DREWNIANE KONSTRUKCJE | Co sprzyja i szkodzi nawierzchniom sportowym? ma szczególnie duży wpływ na trwałość Czynnikiem znacznie ograniczającym, drewna podłogi. Należy stosować się ściśle a nawet hamującym rozwój grzybów jest może uchronić przez nadmiernym prze- do zaleceń producenta impregnatu, czyli ruch powietrza. Stąd, w konstrukcjach Atuty drewna w konstrukcji podłóg sportowych nikaniem wilgoci z zewnątrz, zaś z drugiej zadbać o właściwe stężenie roztworu, czas sportowych podłóg drewnianych powinny mogą służyć ich użytkownikom przez długi czas, strony utrudnia jej przepływ w przeciw- przebywania drewna w jego kąpieli, jak być szczeliny dylatacyjne na ich obwodzie. pod warunkiem spełnienia kilku podstawowych zasad. nym kierunku. Na takim podłożu instaluje również o wysuszenie tak zabezpieczone- Z reguły wystarczający ruch powietrza geDotyczą one zarówno wykonania konstrukcji, jak się dwie warstwy płyt wiórowych lub OSB. go drewna do stanu powietrznosuchego. nerowany jest w wyniku użytkowania podCałość zamyka licowa warstwa wykładziny Zastosowanie zbyt niskiego stężenia roz- łóg zgodnie z ich przeznaczeniem. Lokalne i warunków użytkowania i konserwacji podłogi. lub paneli drewnianych. Wysokość takiej tworu impregnatu nie gwarantuje nale- ugięcia konstrukcji, zwłaszcza podczas żytej ochrony, a nawet sprzyja rozwojowi bardziej dynamicznych gier, np. koszykówkonstrukcji może wynosić nawet 10 cm. TEKST I FOT. Grzegorz Kowaluk Złożoność struktury podłogi spor- czynników niszczących drewno. Zauwa- ki, działają jak elastyczne membrany, wytowej wynika z potrzeby zapewnienia żono bowiem, że zbyt mała ilość aktyw- muszając cyrkulację powietrza. Stąd czaW ostatnich kilku latach dało się zaob- Sprężyste i elastyczne serwować intensywny rozwój różnego Konstrukcje podłóg sportowych, poza nie- odpowiednich parametrów sprężystych. nych składników impregnatu w drewnie sowe wyłączenie podłogi z użytkowania, rodzaju hal widowiskowo-sportowych. wielkimi różnicami w przekrojach elemen- Taka podłoga bowiem nie może być zbyt powoduje wzrost jego wilgotności na sku- spowodowane oczekiwaniem na odbiór inwestycji lub przerwę wakacyjną, jest dla W dużej mierze przyczyniły się do tego tów, ich rozstawie i użytych materiałach, sztywna, gdyż może to prowadzić do nad- tek wiązania pary wodnej z powietrza. niej okresem podwyższonego ryzyka. środki z unijnych dotacji. Z uwagi na ko- są do siebie bardzo zbliżone. Najczęściej miernego obciążenia układu kostno-staNiektórzy dostawcy podłóg wyposanieczność zapewnienia wielofunkcyjności na posadzce betonowej, wyłożonej folią wowego użytkowników – sportowców. Brzemienne skutki pozornej żają je dodatkowo w „ponadprogramotakich obiektów inwestorzy najczęściej de- izolacyjną, układa się podkładki elastycz- Część energii wynikającej z dynamiki ich oszczędności cydowali się na instalowanie tzw. podłóg ne z tworzywa sztucznego, które stanowią ruchu powinna być pochłaniana. Z oczy- Zdarza się, że nawet podłoga z właściwie wą” wentylację mechaniczną, opartą na sportowych. Warstwę wierzchnią takiej punkty podparcia ażurowej konstrukcji wistych względów podłoga taka nie po- zabezpieczonego drewna, użytkowana wentylatorach i kanałach wentylacyjnych podłogi stanowi z reguły wielowarstwowa dwóch warstw legarów z drewna iglastego winna się również uginać nadmiernie. w odpowiedni sposób, ulega porażeniu sięgających w głąb rusztowania podłogi. wykładzina winylowa lub panele warstwo- ułożonych krzyżowo. Na legarach instalu- Stan taki, będący pierwszą oznaką jej i zniszczeniu przez grzyby. Skąd w tej sytu- Projekty takie powstają jednak w oparciu o zdobyte wcześniej doświadczenie, gdyż we z drewna litego. Istotę konstrukcji pod- je się tzw. ślepą podłogę, również z tarcicy wady, objawia się najczęściej utrudnio- acji warunki do rozwoju grzybów? łogi sportowej stanowi jednak to, co znaj- iglastej, która jest niczym innym jak rodza- nym odbijaniem piłki, na skutek odbieraPierwszy trop w poszukiwaniu win- brak jest choćby ogólnych wytycznych do duje się pomiędzy jej warstwą wierzchnią jem deskowania. Odizolowuje się ją od ko- nia i rozpraszania zbyt dużej ilości ener- nego pada wtedy w kierunku wtórnego projektowania, uzasadniających liczbę lejnych warstw folią, która z jednej strony gii. Wielkość odbicia piłki, określona zawilgocenia drewna. Nie są to przypadki i wydajność takich instalacji. L a posadzką. Usterkom nie zawsze winni są wykonawcy podłóg REKLAMA 44 marzec 2014 Technika i technologia Linie dla wzrostu wydajności i redukcji kosztów OPTYMALIZACJA | Dwie kompleksowe propozycje firmy Paul Tegoroczna edycja organizowanych przez Paula Dni Optymalizacji poświęcona jest pełnej automatyzacji tego procesu. Wykorzystano przy tym autorskie rozwiązania tego producenta. TEKST I FOT. Tomasz Bogacki W dniach od 25 do 27 marca 2014 r. w siedzibie głównej firmy Paul w Dürmentingen odbędą się coroczne Dni Optymalizacji. Maksymalna wydajność materiału, a co za tym idzie i zysk są kluczowymi zagadnieniami związanymi z produkcją. Dlatego właśnie Paul organizuje tego typu spotkania, na których mają miejsce szkolenia teoretyczne oraz praktyczne prezentacje rozwiązań technicznych. W tym roku wszyscy zainteresowani będą mieli okazję zapoznać się z dwoma kompletnymi liniami optymalizacyjnymi bazującymi na najnowocześniejszych konstrukcjach tego producenta maszyn. Skaner dopasowany do potrzeb Pierwsza linia bazuje na najnowszej optymalizerce będącej następcą dobrze znanego modelu C14. Dla odróżnienia została ona oznaczona symbolem C14 II. Jest ona kluczowym elementem całego układu, jednak bez pozostałych komponentów nie może funkcjonować w sposób zapewniający pełne wykorzystanie jej możliwości. Dlatego właśnie, to najdoskonalsza wersja gwarantująca uzyskanie maksymalnej wydajności materiałowej, optymalnej kombinacji długości i minimalnych strat. Pełna optymalizacja jest możliwa dzięki zastosowaniu systemu pomiarowego elementów. Maszyna wyposażona jest w piłę o maksymalnej średnicy 600 mm napędzaną silnikiem elektrycznym o mocy 7,5 lub 11 kW. Pracuje ona z prędkością obrotową wynoszącą 3600 obr./min i może przecinać graniaki o dużych przekrojach – 260 x 180 mm. Wysoką wydajność uzyskano dzięki nowemu pneumatycznemu systemowi wysuwania piły oraz modernizacji napędu posuwu. Mniejszy skok narzędzia tnącego pozwala również na znaczne zmniejszenie zużycia sprężonego powietrza. C14 II pozwala na obróbkę elementów mających „na wejściu” Za dwiema optymalizerkami C11 E zainstalowano także podwójną linię do sortowania wyposażoną w wyrzutniki pneumatyczne. minimum 600 mm. Maksymalna długość to parametr ustalany indywidualnie – na oprócz tej maszyny, w ciągu zainstalowano automatycznym systemem podawczym stawowe funkcje statystyczne. Konstrukto- podstawie wymagań klienta. Minimalna jeszcze dziewięć innych maszyn. Linię roz- i odbiorczym. Jest on połączeniem trzech rzy Paula projektując WSS, określili najpierw, długość wyciętego podzespołu oscylupoczyna automatyczne urządzenie do roz- współpracujących ze sobą elementów: emi- co i w jakim zakresie powinno „widzieć” je w granicy 180 mm, a po zastosowaniu sztaplowywania pakietów tarcicy z buforem terów promieni laserowych oraz światła bia- takie urządzenie, aby skutecznie współ- specjalnych, dodatkowych docisków – 80 w postaci systemu wąskich transporterów łego, kamer rejestrujących odbite promienie pracować z pozostałymi maszynami. Bez mm. Odcinki drewna z wadami są usutaśmowych. Pod względem wymiarowym świetlne oraz programu przetwarzającego problemu wykrywa on więc wszystkie wady wane za pomocą transportera taśmowego maszyna ta produkowana jest w oparciu i analizującego otrzymane w ten sposób in- na powierzchni drewna, jak sęki, pęknięcia, i kierowane do dalszego przerobu. Z kolei o specyfikację klienta. Pozwala na pojedyn- formacje. Światło białe wykorzystano w celu pęcherze żywiczne itp., oraz jego geometrię, „zdrowe” mogą być potraktowane na dwa cze zdejmowanie desek ze sztapla układane- określenia i rozpoznania wszystkich odcieni czyli wymiary, oflisy oraz wszelkiego rodza- sposoby. Decyduje o tym stacja sortująca go z przekładkami lub na „głucho”. W trakcie szarości powierzchni, natomiast promienie ju zaburzenia wymiarowe. Równocześnie z wyrzutnikami pneumatycznymi. Jedna tej czynności następuje także automatyczne lasera – do rozpoznania wad oraz geome- zostaje rozpoznany ich typ, wielkość oraz droga to poprzeczny transporter taśmowy i automat sztaplujący SA-15. Druga to skanowanie krawędzi tarcicy. Jej wydajność trii. W momencie przejścia deski przez ska- pozycja na powierzchni deski. strugarka czterostronna i taki sam SA-15. wynosi do 15 desek lub innych półproduk- ner wszystkie jej cztery płaszczyzny zostają Urządzenie to układa do 60 elementów na tów o ciężarze do 50 kg na minutę, nie licząc szybko i dokładnie „omiecione” przez świat- Pneumatyczny system minutę i znacznie redukuje koszty pracy. usuwania przekładek. Kolejnym elementem ło białe i laserowe. Program analizujący dane wysuwania piły linii jest skaner wad drewna WSS (Wood otrzymane z kamer zawiera wszystkie moż- Mniej więcej w połowie długości zainsta- Przystosowane jest do palet Euro lub inScanning System) umieszczony pomiędzy liwe sposoby optymalizacji, jak również pod- lowano kapówkę C14 II w wersji MKL. Jest nych podobnych konstrukcji. Wyposażo- Za skok piły odpowiada serwonapęd OPTYMALIZERKI | Górne i dolne rolki z napędem Tomasz Bogacki Pilarki X-CUT firmy Ledinek zaprojektowano z myślą o cięciu drewna o średnich i dużych przekrojach w warunkach przemysłowych. Mogą pracować zarówno jako maszyny wolno stojące, jak i w linii produkcyjnej. Wyjątkową produktywność udało się uzyskać dzięki zastosowaniu dużej prędkości posuwu oraz szybkiej akcji piły. Zsynchronizowane prędkości obrotowe Dwa modele charakteryzują się odmiennymi parametrami pracy. Dlatego oprócz podstawowego oznaczenia, posiadają jeszcze dodatkowy symbol literowo-cyfrowy: S250 i S350. Inne możliwości obróbcze nie wpływają jednak na podstawową konstrukcję korpusu maszyny. Jest ona wykonana ze spawanych, stalowych blach oraz grubo- ściennych kształtowników. Dzięki temu jest więc bardzo stabilna i odporna na zwichrowania. W połączeniu z dobrze zaprojektowanym agregatem tnącym z odpowiednio dobranymi łożyskami oraz niezawodnym systemem posuwu materiału otrzymujemy maszynę, która przez wiele lat intensywnej eksploatacji zachowuje niezmienne parametry cięcia. Na tak wykonanym korpusie zainstalowano stół roboczy z przykładnicą. W stole zamontowano cztery ryflowane rolki posuwowe. Dwie z nich umieszczono po stronie podawczej, a dwie po odbiorczej. Rolki napędzane są serwomotorem, którego moc wynosi 6,6 kW w modelu S250 i 15,1 kW w S350. Nad stołem, dokładnie w połowie jego długości zainstalowano, wykonujący ruch góra-dół, agregat tnący. Po obydwóch stronach agregatu znajdują się regulowane w płaszczyźnie pionowej belki, na których umieszczono cztery górne, również ryflowane rolki posuwowe – po dwie na stronę. Są one zamontowane na przegubowych ramionach współpracujących z siłownikami pneumatycznymi wyposażonymi w system regulacji ciśnienia. Rolki górne są również napędzane przez serwomotory o takiej samej mocy jak dolne. Prędkości obrotowe dolnego i górnego układu posuwowego skonstruowany system posuwu zapewnia kach silnikiem elektrycznym o mocy 15 ciągłość podawania materiału. kW. Napęd na wał główny przekazywany jest za pomocą pasa zębatego. Zastosowane przełożenie pozwala na uzyskanie Duża elastyczność pracy Piła o maksymalnej średnicy 600 mm prędkości obrotowej wynoszącej 3600 napędzana jest w obydwóch przypad- obr./min. Piła może przecinać graniaki o dużych przekrojach. Zarówno w przyOptymalizerki z serii X-CUT do cięcia drewna o średnich i dużych przekrojach. padku S250, jak i S350 szerokość ciętych elementów jest taka sama i wynosi od 75 do 320 mm. Natomiast ich grubość jest już inna dla poszczególnych modeli i zawiera się w przedziale od 20 do 165 mm dla S250 i od 20 do 85 mm dla S350. Rewelacyjną wydajność maszyny uzyskano dzięki dwóm czynnikom. Pierwszym jest innowacyjny system wysuwania piły do pozycji pracy. Mechanizm odpowiedzialny za skok piły napędzany jest serwomotorem o mocy wynoszącej odpowiednio 4 i 6 kW. Natomiast drugim istotnym czynnikiem jest prędkość posuwu, która w przypadku modelu S250 wynosi 250 m/min, a dla S350 aż 350 m/min. Wymienione wyżej prędkości posuwu, a także duża elastyczność pracy predestynują te pilarki do funkcjonowania w linii z automatycznym systemem podawania materiału. Obydwa modele pozwalają na obróbkę tarcicy o długości od 1800 do 6000 mm. Nato- są zsynchronizowane. Belki z rolkami przemieszczają się po stalowych kolumnach. Ruch realizowany jest za pomocą serwonapędów o mocy 0,75 kW oraz mechanizmów śrubowych i kontrolowany jest z pozycji pulpitu sterującego. Tak fot. Ledinek Masywna konstrukcja korpusu, doskonale zaprojektowany agregat tnący oraz wydajny posuw plasują maszyny z serii X-CUT w ścisłej czołówce. marzec 2014 ne jest także w automatyczny magazyn przekładek. Podwójna linia sortownicza W drugiej, przygotowanej specjalnie na tę okazję, linii zastosowano między innymi dwie optymalizerki C11 E. Ciąg technologiczny rozpoczyna system podawczy składający się z wąskich transporterów pasowych. Następnie deski „przechodzą” przez skaner WSS i za pomocą wyrzutników pneumatycznych umieszczane są na poprzecznym transporterze, który przekazuje je do systemów podawczych dwóch, ustawionych równolegle C11 E. System sterujący czuwa nad właściwym przepływem elementów w zależności od obciążenia danej optymalizerki. Maszyna może być wyposażona w piłę o maksymalnej średnicy 500 mm, która napędzana jest silnikiem o mocy 5,5 kW. Pracuje ona z prędkością obrotową wynoszącą 4350 obr./min. Przecinane przez nią przekroje wynoszą przykładowo: 180 x 45, 130 x 75 lub 90 x 90 mm. Minimalna długość podawanych elementów wynosi dla tego modelu 300 mm, natomiast maksymalna długość 6500 mm. Z kolei w przypadku optymalizacji częściowej wynosi ona 9500 mm. C11 E może wycinać elementy o minimalnej długości 230 mm, robiąc optymalizację pełną i 130 mm przy częściowej. Za kapówkami zainstalowano oczywiście podwójną linię do sortowania. Oprócz tych dwóch, kompletnych linii prezentowane będą również inne maszyny, jak chociażby wielopiła KME3 czy K34G. Obejrzeć będzie można także pilarki poprzeczne Push Cut CX II i Rapid oraz automatyczny system obrzynająco-optymalizujący AB920/CGL. Wyłącznym przedstawicielem i serwisantem firmy Paul w Polsce jest MM Maszyny do Drewna z Więcborka. L miast minimalna długość wymanipulowanego elementu wynosi 750 mm. Maksymalna jest dokładnie taka sama jak maksymalna długość tarcicy. Opcjonalnie istnieje możliwość przygotowania maszyny o innych, określonych przez potencjalnego klienta parametrach cięcia. W części odbiorczej stołu, tuż przy szczelinie, w którą „wchodzi” piła, zamontowano specjalną zapadnię. Stanowi ona część systemu usuwania ze strefy pracy wyciętych kawałków drewna z wadami, które wcześniej zaznaczono kredką luminescencyjną. Zapadnia jest zamontowana na przegubie, a za jej działanie odpowiada siłownik pneumatyczny. Długość tej ruchomej części stołu umożliwia wycinanie obarczonych defektami odcinków tarcicy o maksymalnej długości 400 mm. Specjalnym kanałem w korpusie opadają one grawitacyjnie na transporter taśmowy lub też mogą być odbierane w inny sposób. Praktycznie cała maszyna obudowana jest kabiną dźwiękochłonną z przeszklonymi drzwiami klapowymi. Zintegrowany z maszyną pulpit sterowania umiejscowiony jest naprzeciwko agregatu tnącego. Oprócz przycisków umożliwiających aktywowanie poszczególnych funkcji obrabiarki, wyposażony jest on także w ekran dotykowy. System zarządzający pracą maszyny bazuje na sterownikach typu PLC. Optymalizerki z serii X-CUT dostępne są zarówno w wersji prawej, jak i lewej. L 45 Programowanie dwunastu szerokości obrzynania PILARKI TARCZOWE | Cięcie łat z całej szerokości tarcicy Zamontowanie na wale pilarki dodatkowej tulei z pierścieniami dystansowymi pozwala na zamocowanie do dziesięciu pił tarczowych i wykorzystanie obrabiarki do cięcia łat z całej szerokości tarcicy. Tomasz Bogacki Dwie obrzynarki Fabryki Obrabiarek do Drewna z Bydgoszczy należące do serii DPPA znajdują zastosowanie przede wszystkim w przemyśle tartacznym oraz innych zakładach branży drzewnej. Wersja standardowa pilarki pracuje jako obrzynarka dwustronna. Opcjonalnie, po zamontowaniu na wrzecionie dodatkowej tulei, pełni rolę wielopiły. Możliwe jest wtedy zamontowanie nawet dziesięciu pił. W praktyce ich ilość uzależniona jest od grubości ciętego drewna oraz mocy napędu głównego. Dodatkowa piła na tulei stałej Dla odróżnienia, należące do serii modele oznaczono symbolami DPPA-III-50 oraz DPPA-III-50E. W pierwszym szerokość obrzynania ustawiana jest ręcznie za pomocą drążka umiejscowionego z boku maszyny tuż przy stole podawczym. Wariant drugi posiada możliwość zaprogramowania w systemie sterowania dwunastu dowolnych szerokości obrzynania i ich aktywowania poprzez naciśnięcie jednego z dwunastu przycisków. Sterowanie przesuwem piły odbywa się automatycznie, za pomocą serwonapędu z pozycji pulpitu wyposażonego w sterownik PLC. Proces przestawiania odbywa się bardzo szybko i zajmuje zaledwie około jednej sekundy. Wszystkie informacje dotyczące zapisanych wymiarów wyświetlane są na ekranie pulpitu sterującego. Maszyna może być także wyposażona w laserowe wskaźniki położenia pił. Są one przesuwane na prowadnicy, umieszczonej nad stołem podawczym, a ich ruch jest zsynchronizowany z ruchem pił. Proces obrzynania odbywa się przy użyciu dwóch pił tarczowych do wzdłużnego piłowania o maksymalnej średnicy 400 mm. Jedna z pił mocowana jest na tulei stałej, nieprzesuwnej, a druga na tulei przesuwnej, nastawianej na żądany wymiar za pomocą mechanizmu przesuwu. Tuleja stała przystosowana jest do zamocowania dodatkowej piły, pozwalającej na uzyskiwanie listew z boków obrzynanej tarcicy, czyli tak zwanych zrzyn bocznych. trząc jednak na maksymalną prędkość posuwu, wiadomo, że załadunek ręczny nie wchodzi w rachubę. Szczególnie jeśli chce się w pełni wykorzystać jej możliwości i osiągnąć dobre wskaźniki wydajnościowe. Wówczas konieczne jest zastosowanie automatycznego systemu podawania, a obrabiarka może pracować w linii. DPPA wyposażone są w górny system przeciwodrzutników, elektryczne blokady unieruchamiające maszynę w przypadku wystąpienia zakłóceń oraz w ekrany tłumiące hałas. Na specjalne życzenie klienta możliwe jest także uzbrojenie pilarki w drugi, dolny rząd blokad zabezpieczających przed cofnięciem się ciętego materiaW grupie pilarek tarczowych można znaleźć dwie obrzynarki należące do serii DPPA. łu. Pulpit sterujący zamocowany jest na przegubowym, regulowanym wyi płaskowników. Konstrukcja taka daje ręcznym. Maszyna pracuje wtedy w sy- sięgniku, co ma bardzo duże znaczenie nieomal stuprocentową gwarancję sta- stemie gniazdowym. Pod względem usy- z punktu widzenia ergonomii pracy. bilności parametrów cięcia. W korpu- tuowania stanowiska operatora w ofercie Dodatkowym atutem jest także zwarta sie obrzynarki zamontowane są: zespół znajduje się tylko wersja prawa pilarki, konstrukcja, bez wystających poza obwrzeciona pił, mechanizm przesuwu co oznacza, że pracownik znajduje się rys korpusu elementów, jak na przykład i wskaźnik szerokości piłowania, górne po lewej stronie stołu podawczego. Pa- silniki elektryczne, przekładnie itp. L walce posuwowe z zespołem ich podnoszenia, dolne walce posuwowe oraz urzą- R E K L A M A dzenie przeciwodrzutowe. Wrzeciono może być napędzane silnikiem o mocy: 45, 30 lub 18,5 kW i pracuje z prędkością obrotową wynoszącą 2860 obr./min. Napęd na wał przekazywany jest za pomocą przekładni pasowej. Posuw materiału realizowany jest przez układ trzech dolnych i dwóch górnych walców posuwowych. Są one mocowane na wahliwych ramionach gwarantujących dokładne prowadzenie piłowanego materiału. Zarówno górne, jak i dolne ryflowane walce posuwowe napędzane są poprzez przekładnię łańcuchową silnikiem elektrycznym o mocy 3 kW. Jego prędkość obrotowa kontrolowana jest przez falownik, co zapewnia płynną regulację posuwu w zakresie od 10 do 90 m/min. Walce górne posiadają elektryczny system regulacji w płaszczyźnie pionowej. Jej zakres umożliwia rozcinanie materiału o grubości od 12 do 100 mm. fot. FOD Górny system przeciwodrzutowy Prześwit poziomy obydwóch modeli wynosi 730 mm. Nie jest to jednak jednoznaczne z maksymalną szerokością obrzynania. Jest ona uzależniona od tego, w jakim układzie zostały zamocowane piły. W praktyce wynosi ona od 50 do 500 mm. Z kolei rozmieszczenie rolek posuwowych pozwala na cięcie materiału o minimalnej długości 800 mm. Długość maksymalna nie jest przez producenta określona, a uzależniona jest tylko i wyłącznie od wielkości hali, w jakiej zainstalowano maszynę. W standardzie pilarki wyposażone są w dwa segmenty rolkowego stołu podawczego o łącznej długości 5400 mm, jednak na specjalne Płynna regulacja życzenie klienta możliwe jest uzbrojeprędkości posuwu Masywny i sztywny korpus maszyny nie maszyny w stół praktycznie każdej wykonany jest ze spawanych, stalo- długości. Wariant standardowy przywych, grubościennych kształtowników stosowany jest do podawania w trybie 66 Ä BRYKIECIARKI marzec 2014 Giełda maszyn Ä OSTRZARKI DO NARZĘDZI Ä FREZARKI Ä GILOTYNY Ä CNC Ä PILARKI Ä KOŁCZARKI DO WBIJANIA KOŁKÓW Ä MASZYNY KOMBINOWANE Ä LINIE PRODUKCYJNE marzec 2014 67 Ä PRASY Ä RĘBAKI marzec 2014 70 Ä NIERUCHOMOŚCI Ä MATERIAŁY DRZEWNE Sprzedaż Ä Ä Ä Ä Ä Ä Ä Ä Ä Sprzedam z powodów zdrowotnych dobrze prosperujący zakład stolarski produkujący stoły, krzesła, komody. Okolice Konina. 608 822 089. Sprzedaż Ä Sprzedam zakład produkcji drzewnej przystosowany do wyrobu deski paletowej. Nowe maszyny. 603 944 295. Ä Ä Ä Okleiny naturalne i obłogi 0,8 mm, 1,5 mm, 2 mm. Atrakcyjne ceny, producent. Promocja: dąb 2 mm drzwiówka 17 PLN/m 2. 501 315 669, 77 415 83 01. PBD SA sprzeda drewno opałowe dębowe sezonowane, pocięte; skład: Rusek koło Bobowa, powiat Starogard Gdański, woj. pomorskie. 601 874 969. Ä Sprzedam duże ilości tarcicy bukowej sezonowanej 25 x 3200 mm. 604 968 207. Tarcicę iglastą gr. 25, 32, 40, 60 mm sprzeda tartak, Pomorskie. 601 659 958. Ä Sprzedam kantówkę klejoną 72 x 86 x 600 mm – I kl., duże ilości oraz elementy klejone na wymiar. Stała współpraca. Okolice Wrocławia. 604 968 207. [email protected] Ä Kantówka okienna: 72 x 86 x 600 mm w I kl., 72 x 115 x 600 mm, łaty teatralne. Duże ilości oraz inne wymiary wg zamówienia. Stała współpraca. 604 968 207, 62 785 01 42. Ä Tarcica sucha gr. 25 i 50 mm: dąb, buk, jesion, sosna oraz drewno konstrukcyjne z certyfikatem, suszone, heblowane, fazowane, impregnowane. Okolice Wrocławia. 604 968 207, 62 785 01 42. Ä Tarcica: dąb, buk, jesion. Sucha, powietrznosucha, grubości 26-50 mm. Dostawy całosamochodowe, stała współpraca. 508 342 756. Ä Promocyjnie obłogi, buk 1,2 mm po 5 zł/m 2. Ekstraobłogi dąb/jesion/buk/olcha 1/1,5/2/2,5/3 mm. Okleiny. 600 356 666. Ä Sprzedam duże ilości tarcicy suszonej w II, III klasie: jesion gr. 27, 35, 50, dąb gr. 27, 50, jawor gr. 27, 50, sosna gr. 50, 65. 691 714 016. Ä Sprzedam duże ilości tarcicy jesionowej i dębowej II klasy. 691 714 016. Ä Tarcica liściasta – kłody i fryzy, dąb, jesion, czereśnia, buk, olcha, modrzew, jodła, sosna sucha, sezonowana i mokra. 510 244 999. Ä Tarcica liściasta: dąb, jesion, buk, czereśnia, olcha, modrzew, jodła, sosna fryzy i kłody grabowe, bukowe, trociny liściaste. 518 473 104. Ä Sprzedam dąb sezonowany gr. 8,5, 5 m, deska 28, kantówka 15 x 15 dąb. 500 171 047. Ä Producent sprzeda: tarcicę dębową, fryzy, kantówki na wymiar, podbitkę, trociny, drewno kominkowe opałowe. 605 577 000. Ä Tarcica orzech amerykański, obrzynana i nieobrzynana, gr. 26-52 mm, kl. FAS, 1COM, 2COM. Cena od 3150 zł/m 3 netto. 71 711 22 62. Ä Tarcica dąb, buk, jesion, czereśnia, modrzew, olcha, topola, dąb czerwony, sucha lub Zakład produkcji oklein naturalnych wyposażony w maszyny włoskie i niemieckie wraz z halą produkcyjną o pow. 2400 m 2 w Lubartowie. Sprzedam, przyjmę wspólnika lub wynajmę. 693 328 000. Drewno konstrukcyjne wg zestawienia: tarcica suszona jesion gr. 27, 35, 50, I, II, III kl., jawor gr. 27, 50 I, II, III kl., dąb gr. 27, 35, 50, 70, I, II, III kl., sosna 50, 60, II, III kl., czereśnia gr. 27, 50. 601 529 213. Ä Sprzedam jesionowe fryzy na parkiet, deskę parkietową, schody, deskę podłogową i inne. 605 099 561. Ä Tarcica czterostronnie strugana, gat. III, wilgotność 8-12%, wymiary 22 x 1500-31006200. 509 534 699. Sprzedam funkcjonujący tartak w woj. zachodniopomorskim – dawne gorzowskie. 603 135 300. [email protected] Ä Bezpośredni importer sklejki rosyjskiej brzozowej o wymiarach 1525 x 1525, 1250 x 2500. Importer pilśni gr. 2-5 mm, HDF, OSB. 501 521 065, 509 844 770. Ä Sklejki, sklejki elastyczne, okleiny naturalne, okleiny modyfikowane, fornirowanie płyt. 606 121 214, 25 757 77 21. Zakład drzewny, hale, 3 ha powierzchni, prosperujący, z maszynami, 2,5 mln zł. Produkcja ogrodowa, suszarnia, impregnacja. 604 285 531. Las, 3,40 ha, okolice Siemiatycz – woj. podlaskie. 502 588 234. [email protected] Ukraina. Zakłady produkcyjne, przetwórnie biomasy. Pelleciarnie, brykieciarnie, tartaki na sprzedaż, wynajem. Szansa dla firm polskich, UE na zajęcie rynku wschodniego. Czernihowski obw. +380 505 806 241 (pol.). [email protected] Hale 350 m 2 + trafo 400, szyny z tartaku, wyciągi do trocin. 608 013 967. Ä Ä Ä Sprzedaż sklejek o nietypowych grubościach. Usługi CNC. 601 93 28 29. Ä Tarcica oraz fryzy dąb, dąb czerwony, suche i mokre. Czereśnia gr. 5 cm, dł. 125 cm. 691 936 753, 604 057 646. [email protected] Wózek widłowy 4T Balkancar, stan dobry, 7900 zł. 601 118 161, 606 253 603. Hds Meiller MK 106RSL-9,5/2, z rotatorem, rok prod. 1994, udźwig 1050 kg na 9,5 m. Cena do uzgodnienia. 691 936 753. [email protected] Wózek widłowy 4T na podwójnych kołach, sprawny, 7900 zł. 606 118 161, 606 253 603. Ä Ä Ä Ä Dąb tarcica sucha. 691 053 200. Drążki sosnowe z małymi wadami fi 18,4 x 630, cena 0,15 zł/szt. 605 573 425. Ä Supercena. Deska elewacyjna otoczak, gr. 3,5 cm, szer. 13 cm. Półokrągła, imitacja bala, suszona, na pióro-wpust. 604 987 168. Ä Ä Tarcica n/o buk, gr. 50 mm miks – 420 zł/m 3. 608 439 154. Ä Drewno tartaczne – dłużyca sosna, daglezja, akacja, modrzew + liściaste opałowe sprzedam. Woj. lubuskie, wielkopolskie. 606 361 942. Ä Sprzedam tarcicę dębową, bukową na wymiar, fryzy, kantówki, łaty. 605 577 000. Okazja. Sprzedam deskę tarasową sosna, impregnowana ciśnieniowo, ryflowana dwustronnie. Szer. 14,6 cm x gr. 2,8 cm. 604 987 168. [email protected] Więźby dachowe, kantówki impregnowane, drewno sosnowe z lasów państwowych wg zestawienia. Jakość to nasza domena. Wycena gratis. 604 987 168. Drążki sosnowe czyste fi 26,4 x 1430, cena 1,49 zł. Tarcica wynikowa po fryzach gr. 30, cena 290 zł/m 3. 605 573 425. Kołki i drążki drewniane gładkie, fi 10-46 mm, ryflowane fi 12-18 mm. 501 731 775. [email protected] Tarcica: dąb, buk, olcha, brzoza, jesion, sosna, świerk, czereśnia, topola – sucha lub mokra. 606 118 161, 606 253 603. Ä Ä cyjne wg zestawienia. Sprzedam w dużej ilości wióry dębowe. 691 714 016. Ä Ä Sprzedaż Ä Skład Drzewny Samir oferuje więźby dachowe, kantówki, deski calówki, łaty, kontrłaty, drewno kominkowe, drewno opałowe. Nawiążemy współpracę w sprawie regularnych dostaw surowca. 602 797 035. wg spec. nabywcy. Wilgotność naturalna, ilość hurt, import, cena w zależności od rozmiarów, gatunku, jakości, ilości, miejsca dostawy. 618 221 752. [email protected] Sprzedam kloce topolowe. Okolice Wałbrzycha, Wrocławia, Legnicy, Jeleniej Góry. 160 zł/m 3, drewno opałowe 150 zł/m 3. 606 965 360. [email protected] Sprzedam działający zakład produkcyjny wiązarów dachowych Mitek: hala, plac, oprogramowanie, pełne wyposażenie. Dolny Śląsk. 512 307 937. Ä TRANSPORT Ä Ä Sprzedam podbitkę sosnową gr. 2 cm, szer. 12,2 cm – obrabiana, na pióro-wpust, suszona. Okazja. 604 987 168. [email protected] Tarcica iglasta cedr, sosna, świerk, modrzew. Norma GOST 8486-86, sort 1, 2, tarcica obrzynana, gr. 22/25/40/50 mm, szer. 100/130/150 mm, dł. 4,0-6,0 m lub wymiary Ä Ukraina. Stale dostępne surowce drzewne. Tanio. Czernihowski obw. Gospodarstwo leśne oferuje drewno okrągłe w kłodach 2 m różnej grubości. Cena od 15 zł/m 3. Sosna, jodła, brzoza, olcha, osika, klon, dąb itp. +380 505 806 241 (pol.). [email protected] Ä Sklejka, płyta pilśniowa, formatki z płyty pilśniowej. Bezpośredni importer. 601 348 652. Ä Sprzedaż tarcicy dąb, buk, jawor. I, II, III kl. Sosna 50, 60 mm II, III kl. Drewno konstruk- marzec 2014 mokra, od 550 zł. 606 118 161, 606 253 603. Ä Tarcica strugana czterostronnie, wilg. 8%, wymiary 22 x 110 x 150 x 190/3100/6200/1500, gat. III. Cena 700 zł netto/m 3. 509 534 699. 71 Ä Solidna firma poszukuje stałych dostawców tarcicy świerkowej i bukowej. 33 870 87 14. Ä Kupię dębowe, jesionowe fryzy parkietowe oraz deskę do kantu. 85 683 46 38. Kupię każdą ilość odpadów drzewnych, trociny, zrzyny, korę, zrębki. Płatność gotówką, odbiór własnym transportem. 605 596 252. Ä Ukraina. Sklejki, materiały drewnopochodne od producenta. Płyty MDF, HDF, OSB. +380 505 806 241 (pol.). [email protected] Ä Ä Sprzedam tarcicę suchą, 8-10%, gr. 50 wiąz, czereśnia. 609 315 877, 501 439 642. Ä Kupię fryzy parkietowe z jesionu i dębu. 85 683 41 35. Ä Ä Obrzeża naturalne – doklejki 2, 3, 4, 5, 6 mm grubości, szerokość od 20 mm, dąb, jesion, buk, sapeli. 502 550 568. Tarcica dębowa mokra. Fryzy dąb i buk suche strugane. Pełne ładunki. 68 388 68 42, 663 759 325. Ä MATERIAŁY DRZEWNE Ä Producent oferuje: piły taśmowe, piły trakowe okute, klocki (ślizgi) lignofolowe do traków GKT-60, DTRA-GRA i rosyjskich, przekładki tekstolitowe z magnesami (wszystkie wymiary). 25 644 80 59, 513 449 177. Ä MASZYNY Sprzedaż Ä Frezarka dolnowrzecionowa Gomad. Posiadamy 2 szt. DFDA2 i DFDA3, stan bdb. 500 514 314. www.omen2.pl Ä Pilarka REMA z podcinakiem typ DMMS 40/340, rok 2006, stan b. dobry. 500 514 314. www.omen2.pl Ä Strugarka 3-stronna Kofama Koronowo, szer. 50, stan bdb. 500 514 314. www.omen2.pl Ä URZĄDZENIA CIEPŁOWNICZE Sprzedaż Kupno Ä 61 662 12 61. www.heder.poznan.pl Solidna firma (pewny płatnik) poszukuje całorocznych i wieloletnich dostawców (z VAT) tarcicy oraz fryzy doklejkowej sosnowej. 609 443 325. Ä Ä Ä Ä Firma kupi tarcicę buk, brzoza, sosna, sucha, mokra. Fryzy 51 x 25, 500-1800. 603 661 120. Ä Kupię tarcicę mokrą jesion, dąb, dąb czerwony, modrzew, sosna, płytę stolarską, kantówkę drzwiową i okienną, podbitkę, deskę tarasową. 609 315 877, 501 439 642. Ä Kupię obłogi brzegowane, grubość minimum 4 mm (jeśli szlifowane, to minimum 3 mm) z następujących gatunków: teak, iroko, sapeli, jatoba, acajou. Mogą być wąskie (nawet 6 cm). Oferty kierować na maila. 722 365 229. [email protected] Ä Kupię pelet 6 i 8 mm, worki 15 kg. Duże ilości. 601 348 652. Ä Kupię tarcicę obrzynaną 19 mm o jednakowej szerokości, ok. 6 m 3 – gatunek drewna: sosna, świerk, modrzew, olcha lub gotową podbitkę ok. 250 m 2. 691 381 200. [email protected] Grubościówka Jaroma typ DSMC 63, elektrycznie podnoszony stół, stan bdb. 500 514 314. www.omen2.pl Ä Grubościówko-wyrówniarka JAROMA, stan bdb. 500 514 314. www.omen2.pl Ä Sprzedam mało używane AZSO 100. 606 643 584. [email protected] Kotłownie trocinowe, skup-sprzedaż: kompletne kotłownie, kotły, silosy, rozdrabniarki i rębaki. 504 465 955. www.plomex-pol.pl Ä Sprzedam nagrzewnice bimetalowe i wentylatory rewersyjne. 601 385 390. Ä NARZĘDZIA Sprzedaż Ä Ä Sprzedam kontenerową suszarnię do drewna. Ład. 25 m 3. 601 385 390. Ä Ä Piły i podcinaki LEUCO do pilarki panelowej GIBEN, tanio. 502 550 568. Ä 500 514 314. www.omen2.pl Ä Wielopiła gąsienicowa SVITAVY typ PKSN 32, stan mechaniczny dobry, elektryka do remontu, tanio. 500 514 314, 502 120 897. www.omen2.pl Ä Sprzedam nakładarkę oleju jednostronną Bürkle. Po kapitalnym remoncie: nowy nieużywany wał Bürkle + dwie nowe nieużywane szczotki polerujące duńskie Flex-Trim. 603 655 620. [email protected] Ä Piła poprzeczna kapówka podstolikowa Rema Reszel typ DMDK 50 ze stolikami rolkowymi. Tanio. Zdjęcia na maila. 501 639 028. [email protected] Ä Pilarka z podcinakiem Robland Z320. Maszyna jak nowa, z odciągiem workowym. Zdjęcia na maila. 501 639 028. [email protected] Ä Wyrówniarka Żefam DSXB 50, wersja eksportowa – długie blaty 300 cm, lekka przykładnica – stop duraluminium, górny wyłącznik. Zdjęcia na maila. 501 639 028. [email protected] Ä Grubościówka Jaroma typ DSMD 63, elektrycznie podnoszony blat, 4 noże na wale, walce w stole, hamulec elektryczny, dokumentacja techniczno-ruchowa. Zdjęcia na maila. 501 639 028. [email protected] Ä Pilarka z wózkiem bocznym i podcinakiem Rema Reszel typ DMMC 40/400. Długi 4-metrowy wózek, stan bdb. Zdjęcia na maila. 501 639 028. [email protected] Pilarka REMA typ DMMA 35, stan bdb. 502 120 897. www.omen2.pl Urządzenia ręczne do zgrubiania i egalizacji zębów dużych pił taśmowych i ramowych. Zgrubiarki PASM 12-14-16z 22ZTR. Egalizatory PASM 12E 22ETR. 691 374 833. Ä Sprzedaż – siekiery, motyki i narzędzia kute leśne, ogrodowe i rolnicze. 668 44 12 19. [email protected] [email protected] Czopiarka STETON THEMA H600V, stan b. dobry. 500 514 314, 502 120 897. www.omen2.pl Ä Odciągi wiórów i trocin 1-, 2- i 4-workowe, polski producent. 500 514 314. www.omen2.pl Zgrzewarki doczołowe, ostrzarki, rozwieraki pił taśmowych. Urządzenia do regeneracji pił. Ä Ostrzałka PEMAL typ DURE do noży, pił i frezów, stan bdb. Kupon na bezpłatne ogłoszenia drobne Treść ogłoszenia (maksimum 15 słów) DZIAŁ TELEFON KONTAKTOWY * Przypominamy, że ogłoszenia drobne przyjmujemy do 18 marca, tylko wysłane pocztą na oryginalnych kuponach. Nasz adres: WYDAWNICTWO INWESTOR, 83-110 Tczew, ul. 30 Stycznia 42 * kupon wypełniony nieczytelnie nie zostanie przyjęty do emisji * nie odpowiadamy za treść ogłoszeń NAZWA I ADRES OGŁOSZENIODAWCY
Podobne dokumenty
Płyty wiórowe lubią stabilne warunki
kilku wyspecjalizowanych obrabiarkach. Innowacyjne rozwiązania techniczne detali do profesjonalnej obróbki drewna to z kolei zalety nowej frezarki. Ä s. 30-35
Bardziej szczegółowo