Klasa 6

Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca)
Wymagania podstawowe
(ocena dostateczna)
Wymagania rozszerzające
(ocena dobra)
Wymagania dopełniające
(ocena bardzo dobra)
Wymagania wykraczające
(ocena celująca)
OKRES PIERWSZY
Dział 1. Ziemia częścią Wszechświata
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
odczytuje informacje z kartki
wskazuje róŜnice między
wymienia załoŜenia teorii
wskazuje praktyczne
wyjaśnia, czym spowodowany
z kalendarza (D); rozpoznaje
planetami a gwiazdami (C);
heliocentrycznej (B);
zastosowania wiedzy o
jest stan niewaŜkości (B)
na ilustracji twórcę teorii
omawia, dlaczego na Ziemi
wymienia
ruchach ciał niebieskich (B);
heliocentrycznej (B);
panują warunki sprzyjające
w kolejności planety Układu
wymienia typy planet (planety
wyjaśnia, czym jest doba i rok
Ŝyciu (B); przyporządkowuje
Słonecznego, rozpoczynając
typu ziemskiego, planety
(B); podpisuje przedstawione
astronautom ich dokonania
od znajdującej się najbliŜej
olbrzymy
na ilustracji ciała niebieskie,
(B); wyjaśnia, czym jest siła
Słońca (A); identyfikuje na
i karłowate) (A); wymienia
uŜywając nazw: gwiazda,
przyciągania ziemskiego (B);
podstawie opisu rodzaje ciał
przykłady praktycznych
planeta, planeta karłowata,
wymienia imię i nazwisko
niebieskich (C); wyjaśnia,
korzyści, jakie przynoszą loty
księŜyc, kometa, planetoida
odkrywcy prawa
jaką rolę pełni atmosfera
kosmiczne (C); definiuje
(C); wyjaśnia, dlaczego
powszechnego ciąŜenia (A);
ziemska dla organizmów (B);
prawo powszechnego ciąŜenia
spadają ciała pozbawione
wyjaśnia znaczenie pojęć:
omawia budowę kosmosu (A); (A); uzasadnia, dlaczego
podpory (B); wskazuje
masa i cięŜar ciała (A)
wyjaśnia, od czego zaleŜy siła
występują róŜnice cięŜaru
z własnego otoczenia
oddziaływania grawitacyjnego
tego samego ciała w
przykłady oddziaływań
(B); rozróŜnia masę i cięŜar
zaleŜności od jego odległości
grawitacyjnych (B)
(C); wymienia jednostki masy
od środka Ziemi (C)
i cięŜaru (A)
Dział 2. Światło i dźwięk w przyrodzie
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia przykłady
rysuje prosty obwód
wyjaśnia, czym jest prąd
wyjaśnia, uŜywając
wyjaśnia zasadę działania
naturalnych i sztucznych
elektryczny (C); wyjaśnia, jak
elektryczny (B); wyjaśnia
przykładów, znaczenie pojęć:
bezpieczników (B); wskazuje
źródeł światła (A); wymienia
powstaje cień
znaczenie pojęć: odbicie
przewodniki prądu
przyrządy, w których
po 2 przykłady ciał
i półcień (B); rysuje odbicie
lustrzane światła,
elektrycznego, izolatory prądu
działaniu wykorzystano
przezroczystych
promieni świetlnych od
rozproszenie światła, cień,
elektrycznego (B); rysuje
zjawisko odbicia
i nieprzezroczystych (B);
powierzchni chropowatej (C);
półcień (B); wyjaśnia, w jakiej
schematycznie zjawisko
i załamania światła (C)
rysuje schemat odbicia
rysuje odchylenie promienia
sytuacji zachodzi zjawisko
zaćmienia Słońca i KsięŜyca
promieni świetlnych od
przy przejściu z powietrza do
załamania światła (B);
(C); wyjaśnia, w jakiej
powierzchni gładkiej (C);
wody (C); wyjaśnia, co to jest
wyjaśnia, jak powstają barwy
sytuacji nie zachodzi zjawisko
rozpoznaje na rysunkach
rozszczepienie światła (B);
w przyrodzie (B); omawia
załamania światła (B); rysuje
rozproszenie, odbicie
wskazuje przykład
sposób odbierania wraŜeń
schemat przejścia światła
i załamanie promienia
występowania zjawiska
świetlnych przez oko (B);
białego przez pryzmat (C);
świetlnego (C); wymienia
rozszczepienia światła
opisuje falę dźwiękową (C);
wyjaśnia, co nazywamy
barwy światła podstawowe i
w przyrodzie (C); wyjaśnia,
wyjaśnia, czym jest
częstotliwością fali (B);
dopełniające (A); wymienia
jak powstaje echo (B)
echolokacja (B); wymienia
wyjaśnia, czym są
źródła dźwięków (A);
przykłady zwierząt
ultradźwięki (B)
wskazuje na rysunku wybrane
posługujących się echolokacją
elementy budowy oka i ucha
(D)
ludzkiego (B)
Dział 3. Ziemia – nasza planeta
3.1 PołoŜenie geograficzne
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia przykłady ciał
rysuje linie sił pola
wyjaśnia, czym jest oś
wyjaśnia zasadę działania igły
dokładnie określa
przyciąganych przez magnes
magnetycznego (C); podpisuje
ziemska (B); wyjaśnia, co
magnetycznej (B); wymienia
(z zastosowaniem minut)
(A); wskazuje na globusie
na schematycznym rysunku
nazywamy polem
podstawowe wymiary kuli
połoŜenie geograficzne
północny
bieguny magnetyczne i
magnetycznym (B); wyjaśnia
ziemskiej: obwód Ziemi,
dowolnego punktu na
i południowy biegun
geograficzne Ziemi (C);
znaczenie pojęć: bieguny
średni promień Ziemi,
mapie (D)
geograficzny (B); rysuje
wyjaśnia znaczenie pojęcia
jednoimienne, bieguny
powierzchnię kuli ziemskiej
południki, równoleŜniki,
siatka geograficzna i siatka
róŜnoimienne (B); opisuje
(A); porównuje południki i
równik, koła podbiegunowe,
kartograficzna (B); określa na
południki i równoleŜniki (B);
równoleŜniki (D); odszukuje
zwrotnik Raka, zwrotnik
mapie współrzędne
określa na mapie lub globusie
na mapie punkt
KozioroŜca na schemacie
geograficzne punktów
współrzędne geograficzne
o podanych współrzędnych
przedstawiającym Ziemię (C);
połoŜonych na tej samej
dowolnego punktu (D)
geograficznych (D)
zaznacza na schematycznym
półkuli (D)
rysunku półkule: wschodnią,
zachodnią, północną
i południową (C); określa
kierunki świata na mapie (C);
zaznacza na mapie punkty,
które mają jednakową
szerokość lub jednakową
długość geograficzną (C);
określa przynajmniej 1
współrzędną geograficzną (D)
3.2 Ruchy Ziemi. Komórka zwierzęca. Odkrycia geograficzne
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wyjaśnia, dlaczego na Ziemi
zaznacza na rysunku kierunek
omawia skutki nachylenia osi
spośród 2 wybranych miast
wyjaśnia wpływ
następują po sobie dzień i noc
ruchu obrotowego Ziemi lub
ziemskiej (C); wymienia
Polski wskazuje to, w którym
zróŜnicowania oświetlenia
(B); wymienia daty
demonstruje to na globusie
poznane typy mórz (A);
Słońce wcześniej wzejdzie lub
Ziemi przez Słońce na Ŝycie
rozpoczęcia kalendarzowych
(C);
wymienia przyczyny wielkich
zajdzie (C); przedstawia na
organizmów
pór roku (A); podpisuje na
podpisuje na ilustracji datami
odkryć geograficznych (A);
schematach sposób padania
i gospodarkę człowieka (B)
mapie kontynenty
łuki, które Słońce zatacza nad
wymienia wydarzenia, które
promieni słonecznych w
i przynajmniej 3 oceany (C);
widnokręgiem w pierwszym
wpłynęły na liczbę i
dniach rozpoczęcia
wymienia nazwiska
dniu kolejnych pór roku na
rozmieszczenie gatunków na
kalendarzowych pór roku (C);
przynajmniej 3 podróŜników,
szerokości geograficznej
Ziemi (A); charakteryzuje rolę
charakteryzuje poszczególne
którzy dokonali istotnych
Warszawy (C); wymienia
poszczególnych struktur
typy mórz (C) zaznacza na
odkryć geograficznych (A);
cechy ruchu obiegowego
komórkowych (C); wyjaśnia
mapie świata obszary, które
rysuje schemat komórki
Ziemi (A); podpisuje na
zasadę nazywania gatunków
poznawali polscy podróŜnicy-
zwierzęcej (C); wymienia po
mapie świata strefy
zwierząt (B)
badacze (D)
3 przykłady zwierząt
oświetlenia Ziemi (C);
bezkręgowych i kręgowych
wyjaśnia, które części
(C)
oceanów nazywamy morzami
(B); podpisuje na ilustracji
elementy budowy komórki
zwierzęcej (C); wyjaśnia,
czym zwierzęta bezkręgowe
róŜnią się od zwierząt
kręgowych (B)
Dział 4. śycie w wodzie
4.1 Ukształtowanie dna mórz i ruch wody morskiej
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia czynniki
odczytuje z wykresu
wyjaśnia, od czego zaleŜy
analizuje na mapie
wyjaśnia znaczenie pojęcia
wpływające na Ŝycie w morzu
zawartość soli we wskazanych
przezroczystość i barwa wody
w podręczniku rozkład
tsunami (B); określa róŜnice
(A); podpisuje na
morzach (C); opisuje warunki
morskiej (B); opisuje
temperatur wód oceanicznych
poziomu między przypływem
schematycznym rysunku
panujące na szelfie (B); na
pochodzenie raf koralowych
na kuli ziemskiej (C);
a odpływem wybranych mórz:
elementy ukształtowania dna
schematycznym rysunku
(B); wymienia przyczyny
rozpoznaje formy dna
Śródziemnego, Czarnego,
oceanicznego: szelf,
podpisuje długość
ruchu wód oceanicznych (A);
oceanicznego (D); wyjaśnia,
Północnego i Arabskiego (B)
podmorski grzbiet górski, rów
i wysokość fali (B); wskazuje
wyjaśnia, co to są prądy
co to są przypływy i odpływy
oceaniczny (C); podpisuje na
na mapie skąd i dokąd płynie
morskie (B)
(B); omawia przyczyny i
rysunku grzbiet
Prąd
skutki pływów morskich (C);
i dolinę fali (B)
Zatokowy (B)
wyjaśnia wpływ prądów
morskich na temperaturę
powietrza na przykładzie
Prądu
Zatokowego (C)
4.2 śycie w morzach i oceanach. Znaczenie oceanów
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia strefy Ŝycia w
omawia warunki świetlne
porównuje warunki panujące
uzasadnia przynaleŜność
wymienia zagroŜenia wód
morzu (A); wymienia 2
panujące w poszczególnych
w poszczególnych strefach
chełbi, koralowców i ukwiała
oceanicznych będących
róŜnice między polipem i
strefach morza lub oceanu
morza (D); charakteryzuje
do parzydełkowców (B);
skutkiem działalności
meduzą (A); rozpoznaje
(B); wyjaśnia znaczenie
koralowce (B); wyjaśnia rolę
omawia przystosowania ryb
człowieka (C)
przynajmniej po 3 gatunki
pojęcia plankton (B);
płetw parzystych i
do Ŝycia we wszystkich
morskich zwierząt
wykonuje schematyczny
nieparzystych u ryb (B);
strefach mórz
bezkręgowych (C); wymienia
rysunek meduzy
wymienia cechy
i oceanów (B); klasyfikuje
zwierzęta kręgowe Ŝyjące
i polipa (C); opisuje budowę
przystosowujące ssaki do
morskie organizmy ze
w morzach i oceanach (C);
meduzy (B); opisuje budowę
Ŝycia
względu na sposób poruszania
omawia sposób rozmnaŜania
koralowców (C); podpisuje na
w morzach i oceanach (A);
się (D)
się ryb (B); opisuje budowę
rysunku części ciała
wyjaśnia znaczenie pojęć:
zewnętrzną ryby (C);
stawonogów na przykładzie
linienie, akwakultura (B)
wymienia przynajmniej 3
homara (B); wyjaśnia
korzyści, jakie człowiek
znaczenie pojęcia zwierzęta
czerpie z oceanów (A)
zmiennocieplne (B); wymienia
przystosowania
w budowie zewnętrznej ryb
do Ŝycia w wodzie (C)
4.3 śycie w jeziorze
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia strefy Ŝycia
omawia rolę organizmów
określa rolę wodniczek
porównuje budowę i sposób
wymienia zagroŜenia jezior
w jeziorze (A); wymienia
samoŜywnych Ŝyjących w
tętniących u słodkowodnych
poruszania się poznanych
będące skutkiem działalności
organizmy cudzoŜywne
jeziorze (B); podpisuje części
protistów
słodkowodnych protistów
człowieka (C)
Ŝyjące w jeziorze (B);
ciała pantofelka (B);
zwierzęcopodobnych
zwierzęcopodobnych
rozpoznaje przynajmniej po 3
wymienia przedstawicieli
(pierwotniaków) (A);
(pierwotniaków) (D);
gatunki zwierząt
skorupiaków
przyporządkowuje poznane
porównuje budowę stułbi z
bezkręgowych Ŝyjących w
i mięczaków Ŝyjących w
gatunki zwierząt do
budową chełbi (D); omawia
jeziorach (D);
jeziorze (A); nazywa części
poszczególnych stref Ŝycia
środowisko i tryb Ŝycia raka
przyporządkowuje nazwy
ciała raka (A); wymienia
w jeziorze (C);
stawowego (B)
zwierząt kręgowych do
przykłady ryb drapieŜnych i
przyporządkowuje poznane
środowiska słodko-wodnego
roślinoŜernych Ŝyjących w
zwierzęta do poszczególnych
(D)
jeziorze (A)
grup systematycznych (D);
rozpoznaje wybrane gatunki
zwierząt Ŝyjących w jeziorze
(C); wymienia przykłady
łańcuchów pokarmowych
w jeziorze (D); rozpoznaje
gatunki ryb na podstawie
opisu (C)
OKRES DRUGI
Dział 5. śycie w środowisku lądowym
5.1 Zwierzęta bezkręgowe i kręgowe wodno-lądowe
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wyjaśnia znaczenie pojęcia
omawia przystosowania
rozpoznaje zwierzęta naleŜące
omawia sposób rozmnaŜania
omawia rolę dŜdŜownic
zwierzęta bezkręgowe (B);
dŜdŜownicy do Ŝycia w glebie
do poszczególnych grup
się dŜdŜownicy (B); opisuje
w tworzeniu próchnicy (B);
omawia znaczenie dŜdŜownic
(B); omawia budowę owada
zwierząt bezkręgowych (C);
zróŜnicowanie budowy
wyjaśnia znaczenie pojęć:
w przyrodzie (A); podpisuje
(C); omawia rozwój owadów
wyjaśnia znaczenie pojęcia
zewnętrznej owadów (D);
owady społeczne, walka
na schemacie części ciała
na przykładzie motyla (B);
stawonogi (B); charakteryzuje
omawia sposób rozmnaŜania
biologiczna (B)
owada (C); wymienia po 2
wskazuje na schemacie części
typy aparatów gębowych
się ślimaków (B); omawia
przykłady owadów
ciała pająka (C); określa
owadów (C); charakteryzuje
cechy budowy płazów
poŜytecznych
miejsca występowania
przedstawicieli pajęczaków
przystosowujące je do Ŝycia w
i owadów, które są
wybranych zwierząt
(C); omawia budowę
2 środowiskach (B);
szkodnikami (A); rozpoznaje
bezkręgowych (C);
i przystosowania ślimaka
porównuje budowę i
przynajmniej 2 lądowych
charakteryzuje cechy budowy
winniczka do Ŝycia na lądzie
czynności Ŝyciowe kijanek i
zwierząt bezkręgowych (C);
płazów przystosowujące je do
(A); omawia etapy rozwoju
dorosłych Ŝab (C); klasyfikuje
wymienia 3 cechy
Ŝycia w 2 środowiskach (C);
Ŝaby (B)
płazy, podając ich
przystosowujące Ŝabę do
klasyfikuje płazy na
charakterystyczne cechy (C)
Ŝycia w środowisku wodno-
bezogonowe i ogoniaste (C)
-lądowym (A)
5.2 Zwierzęta kręgowe: gady, ptaki, ssaki
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
przyporządkowuje, na
wymienia przynajmniej 3
wymienia cechy gadów
porównuje budowę płazów
wyjaśnia znaczenie pojęcia
postawie opisu,
gatunki gadów Ŝyjących w
przystosowujące je do Ŝycia
i gadów (C); charakteryzuje
pasoŜytnictwo lęgowe (B);
na lądzie (A); wymienia gady
poznane grupy gadów (C);
wymienia przykładów
pasoŜytów lęgowych (A)
przedstawicieli gadów do grup Polsce (A); wyjaśnia
systematycznych (C);
znaczenie pojęcia zwierzęta
Ŝyjące w Polsce (A);
porównuje gady i ptaki (C);
odróŜnia Ŝmiję zygzakowatą
stałocieplne (B); nazywa
wymienia przystosowania
wymienia wytwory skóry
od innych węŜy (C);
elementy budowy pióra (A);
ptaka do lotu (A); rozróŜnia
ssaków (A); omawia sposób
wymienia przynajmniej 3
wyjaśnia znaczenie pojęć:
rodzaje piór
rozmnaŜania się ssaków (A)
cechy budowy
gniazdowniki i
u ptaków (C); omawia rozwój
przystosowujące ptaka do lotu
zagniazdowniki (B); omawia
ptaków (A); wymienia
(A); wymienia
przystosowania występujące
przykłady gniazdowników
charakterystyczne cechy
w budowie kończyn ssaków
i zagniazdowników (A);
ptaków drapieŜnych (A);
do Ŝycia w róŜnych
wymienia charakterystyczne
wymienia po 2 przykłady
środowiskach (C); wymienia
cechy budowy zwierząt
ptaków występujących cały
charakterystyczne cechy
naleŜących do gadów, ptaków
rok w Polsce, odlatujących na
ssaków (A)
i ssaków (B)
zimę, przylatujących na zimę
(A); przyporządkowuje ssaki
do środowiska, w którym Ŝyją
(C); rozpoznaje przynajmniej
po 2 gatunki poznanych
lądowych zwierząt kręgowych
(C)
Dział 6. Krajobrazy Ziemi
6.1 Krajobrazy: wilgotnych lasów równikowych, sawann, pustyń gorących
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia sposoby
wyjaśnia znaczenie pojęć:
odczytuje z wykresu
oblicza roczną amplitudę
wymienia mechanizmy
obserwacji i pomiaru
pogoda, klimat (B); oblicza
klimatycznego lub tabeli
temperatury powietrza i
obronne roślin, występujących
poszczególnych składników
średnią temperaturę
wartości najwyŜsze
średnią roczną sumę opadów
w strefie sawann i pustyń,
pogody (B); wymienia 2
powietrza (C); podpisuje na
i najniŜsze temperatury
na podstawie danych z tabeli
przed wysoką temperaturą
cechy klimatu na podstawie
mapie strefy krajobrazowe:
powietrza, najniŜszą i najwyŜszą
lub odczytanych z wykresu
powietrza
podanego wykresu
wilgotnych lasów
sumę opadów (C); omawia
klimatycznego (C);
i niedostatkiem wody (A)
klimatycznego (A);
równikowych, sawann i
przystosowania zwierząt do Ŝycia
przyporządkowuje strefie
wskazuje na mapie świata
pustyń gorących (C);
w strefie międzyzwrotnikowej
krajobrazowej cechy klimatu
strefy: wilgotnych lasów
wymienia przykłady
(C); opisuje zajęcia Beduinów,
i roślinności (C); wymienia
równikowych, sawann i
roślinoŜerców
mieszkańców Sahelu, Pigmejów
przyczyny zmniejszania się
pustyń gorących (B);
i drapieŜców Ŝyjących na
w Kotlinie Konga, Papuasów w
powierzchni wilgotnych
przyporządkowuje do
sawannach (B); opisuje
Nowej Gwinei, Indian na Nizinie
lasów równikowych (A);
poznanych stref
zajęcia mieszkańców
Amazońskiej (C)
rysuje wykres klimatyczny na
krajobrazowych po 1
wilgotnych lasów
podstawie danych zawartych
gatunku zwierząt (C);
równikowych (A)
w tabeli (D)
wymienia po 2 gatunki
roślin występujących w
strefie międzyzwrotnikowej
(A); wymienia zajęcia
Beduinów (A)
6.2 Krajobrazy: śródziemnomorski, lasów liściastych, stepów, tajgi
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wskazuje na mapie świata
wymienia rośliny uprawiane
wyjaśnia znaczenie pojęcia
charakteryzuje makię
porównuje step Euroazji,
strefy: śródziemnomorską,
w strefie śródziemnomorskiej
roślinność twardolistna (B);
śródziemnomorską (B);
prerię Ameryki Północnej i
lasów liściastych, stepów
(B); wyjaśnia, dlaczego basen wymienia gatunki zwierząt, które
wskazuje zaleŜności między
pampę Ameryki Południowej
i tajgę (B); charakteryzuje
Morza Śródziemnego jest
moŜna spotkać w strefie
warunkami klimatycznymi
(D)
roczny przebieg temperatury atrakcyjny turystycznie (B);
śródziemnomorskiej (A);
a typem lasów (C); omawia
powietrza i opadów w
porównuje cechy klimatu:
charakteryzuje faunę
zmiany w wyglądzie szaty
strefach
śródziemnomorskiego strefy
poszczególnych warstw lasu
roślinnej stepu w ciągu roku
śródziemnomorskiej, lasów
lasów liściastych, stepów i
liściastego (C); zaznacza na
(A); omawia, w jaki sposób
liściastych, stepów i w
tajgi na podstawie wykresów
mapie świata występowanie
wykorzystuje się stepy do
tajdze na podstawie
klimatycznych (C);
strefy
celów rolniczych (B);
wykresu klimatycznego (C);
rozpoznaje na ilustracjach
stepów (C); wymienia
porównuje zagospodarowanie
wymienia 3 gatunki roślin i
wybrane gatunki roślin i
przystosowania roślin i zwierząt
przez człowieka obszaru
zwierząt występujących w
zwierząt występujących
do Ŝycia w stepie (B); wyjaśnia,
strefy śródziemnomorskiej,
strefie śródziemnomorskiej
w lasach liściastych, w strefie
dlaczego w tajdze występują
lasów liściastych, stepów i
(A); podpisuje warstwy lasu
stepów i tajdze (C);
rozległe obszary podmokłe (B);
tajgi (B); wskazuje na mapie
liściastego (C); wymienia
wymienia przykłady roślin,
charakteryzuje gospodarkę
step, pampę i prerię (C)
po 3 przykłady zwierząt
które rosną w stepie (A);
człowieka w tajdze (C);
Ŝyjących w lasach
wymienia co najmniej 3
charakteryzuje klimat i
liściastych, w strefie stepów
przykłady surowców
roślinność omawianych stref
i w tajdze (A), wymienia
mineralnych występujących
krajobrazowych (C)
przykłady roślinoŜerców i
w tajdze (A)
drapieŜców
w poszczególnych strefach
krajobrazowych (A)
6.3 Krajobrazy: tundry, pustyń lodowych
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wskazuje na mapie świata
opisuje, na podstawie
wymienia przystosowania roślin
porównuje Antarktydę i
omawia dokonania polskich
obszary, na których
wykresu, klimat tundry,
do Ŝycia w tundrze (B);
Arktykę (D); omawia
naukowców w badaniu strefy
występuje tundra (B);
Antarktydy
wymienia przystosowania
działalność człowieka na
pustyń lodowych (D)
rozpoznaje na ilustracjach
Arktyki (C); omawia
zwierząt do Ŝycia w tundrze (A);
Antarktydzie
5 gatunków zwierząt
przystosowania zwierząt do
omawia przystosowania zwierząt
i Arktyce (B); omawia
występujących w tundrze
Ŝycia w tundrze (B); opisuje
do Ŝycia w strefach pustyń
dokonania odkrywców strefy
i
(C); odczytuje z wykresu
dawny sposób Ŝycia
lodowych (C); przyporządkowuje pustyń lodowych (B)
temperaturę powietrza i
mieszkańców tundry (B)
poznane zwierzęta tundry do
sumy opadów w tundrze
grup systematycznych (C);
(C); wymienia zajęcia
charakteryzuje gospodarkę
mieszkańców tundry (A);
człowieka w tundrze
podpisuje na mapie
i w strefie pustyń lodowych (C)
Antarktydę i Arktykę (C)
Dział 7. Ziemia – nasze wspólne dobro
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
wymienia przykłady
wyjaśnia znaczenie pojęć:
wyjaśnia znaczenie pojęć: zasoby
rozróŜnia wśród zasobów
omawia skutki istnienia
zasobów przyrody (A);
zasoby przyrody oŜywionej;
wyczerpywalne, zasoby
wyczerpywalnych zasoby
„dziury ozonowej” (B)
wymienia przynajmniej 3
zasoby przyrody nieoŜywionej
niewyczerpywalne (B); wymienia
odnawialne i nieodnawialne
działania człowieka, które
(B); wymienia przykłady
najwaŜniejsze globalne
(B);
stanowią globalne
zasobów przyrody oŜywionej
zagroŜenia dla środowiska
podaje przykłady zasobów
zagroŜenie dla środowiska
i nieoŜywionej (A);
przyrodniczego (A); wskazuje
odnawialnych i
przyrodniczego (C);
wymienia przynajmniej 3
przyczyny nasilenia się efektu
nieodnawialnych przyrody
wymienia 2 sposoby
przyczyny zmniejszania się
cieplarnianego (C); wymienia
(A); charakteryzuje skutki
zapobiegania powstawaniu
róŜnorodności biologicznej
przykłady przeciwdziałania
wzrostu temperatury
„dziury ozonowej” (A);
(B); wyjaśnia znaczenie
ocieplaniu się klimatu (A);
powietrza (C); rozpoznaje
wymienia przykłady
pojęcia efekt cieplarniany
wyjaśnia, jak powstaje „dziura
symbole międzynarodowych
ozonowa” (B)
organizacji zajmujących się
działań, które słuŜą ochronie (B); wyjaśnia, dlaczego
przyrody (C); wyjaśnia,
działania słuŜące ochronie
czego dotyczy program Unii
przyrody muszą mieć
ochroną środowiska (C)
Europejskiej Natura 2000
(B)
charakter globalny (B)