pobierz materiały szkoleniowe

Konsultacje społeczne
w Mieście Będzin
SZKOLENIE W RAMACH PROJEKTU
„PARTYCYPACYJNY BĘDZIN – WDROŻENIE
PLATFORMY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH
ONLINE W BĘDZINIE”
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej
2014 rok
PROJEKT REALIZOWANY DZIĘKI WSPARCIU UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH
PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI, PRIORYTET V. DOBRE
RZĄDZENIE, DZIAŁANIE 5.4. ROZWÓJ POTENCJAŁU TRZECIEGO SEKTORA,
PODDZIAŁANIE 5.4.2 ROZWÓJ DIALOGU OBYWATELSKIEGO.
Kluczowe zagadnienia
Moduł I
cele i zasady konsultacji społecznych (KS),
uwarunkowania prawne KS,
klimat KS,
metody i narzędzia KS, w tym wykorzystanie platformy
online,
przygotowania KS i ich przebiegu,
sytuacje konfliktowe w KS,
raport z przeprowadzonych KS,
projekty dokumentów regulujących procedury KS,
przykładów dobrych i złych praktyk.
Moduł II – część warsztatowa/doradcza
Konsultacje społeczne – pojęcie
Według Encyklopedii Samorządu Terytorialnego to forma
uczestnictwa
członków
wspólnoty
samorządowej
w kierowaniu sprawami publicznymi polegająca na
wyrażaniu i przekazywaniu opinii na temat projektu
rozstrzygnięcia
(decyzji)
poddanego
procesowi
konsultacyjnemu zainicjowanemu przez organ, w którego
kompetencjach mieści się załatwienie spraw danego
rodzaju.
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
Konsultacje społeczne - zastosowanie
Prawo do udziału w konsultacjach mają mieszkańcy gminy,
powiatu, województwa. Niekiedy także inne podmioty
zainteresowane rozstrzygnięciem spoza kręgu członków
danej wspólnoty samorządowej.
Właściwy organ JST uruchamia działanie konsultacyjne
w wykonaniu obowiązku nałożonego przez normę prawną
albo z własnej woli, a także z woli zainteresowanych
mieszkańców.
Konsultacje społeczne – rola
Z tego wynika prosta zależność – konsultacje społeczne
mogą i powinny być wykorzystywane przez administrację
jako narzędzie do aktywizowania przedstawicieli
społeczności lokalnych w procesie współdecydowania
o losach wspólnoty terytorialnej.
Konsultacje społeczne – korzyści
Korzyść 1
Konsultacje to także forma dialogu społecznego. Zatem
administracja samorządowa korzystając z konsultacji
zyskuje
użyteczne
narzędzie
pozyskania
opinii
społeczeństwa na temat przewidywanych działań.
W ten sposób konsultacje społeczne stanowią alternatywę
wobec kosztownych i skomplikowanych organizacyjnie
badań rynkowych.
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
Korzyść 2
Konsultacje społeczne to narzędzie komunikacji ze
społecznością lokalną. W ten sposób proces konsultacyjny
niczym starożytna agora staje się forum wymiany
pomysłów, rozwiązań i opinii między urzędnikami
i mieszkańcami.
Konsultacje społeczne - klimat
Wiara w powodzenie.
Poszanowanie dobra ogólnospołecznego i interesu
ogólnego.
Legalność.
Reprezentatywność i równość.
Rzetelność.
Przejrzystość i otwartość.
Kompleksowość.
Dokumentowanie.
Informowanie dwukierunkowe.
Koordynacja.
Konsultacje społeczne - bariery
Brak wiedzy o toczących się konsultacjach.
Brak czasu na dodatkowe działania.
Brak pieniędzy na dodatkowe działania.
Brak wiedzy i umiejętności.
Konsultowanie tematów nieważnych lub zbyt trudnych dla
mieszkańców.
Niejasne zasady udziału w konsultacjach.
Niedostateczna informacja.
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
Trudny i problematyczny sposób zgłaszania uwag i opinii.
Brak konstruktywnej debaty.
„Stare” nawyki ograniczonego zaufania do władzy.
Postawa roszczeniowa wobec urzędu.
Niskie zaangażowanie strony społecznej.
Konsultacje społeczne – prawo
Podstawą prawną obligatoryjnych konsultacji społecznych
są tzw. ustawy samorządowe:
art. 5a ustawy o samorządzie gminnym;
art. 3d ustawy o samorządzie powiatowym;
art. 10a ustawy o samorządzie województwa.
Obligatoryjne jest przeprowadzenie przez
organy stanowiące wcześniejszych
konsultacji z mieszkańcami:
-przed utworzeniem w gminie jednostki pomocniczej,
chyba, że jest ona tworzona z inicjatywy mieszkańców,
-przed przedstawieniem opinii w związku z wydaniem
rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie łączenia,
dzielenia i znoszenia granic powiatów, ustalania i zmiany
nazw gmin, powiatów oraz siedziby ich władz jak również
nadania statusu miasta, (jeśli o wydanie rozporządzenia
w sprawie zmian w podziale terytorialnym wnioskuje rada
gminy lub rada powiatu złożenie wniosku wymaga
uprzedniego przeprowadzenia przez tę radę konsultacji
z mieszkańcami,
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
-przed wydaniem rozporządzenia Rady Ministrów
w sprawie połączenia miasta na prawach powiatu
z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście lub
w sprawie utworzenia powiatu, w skład którego wejdzie
dotychczasowe miasto na prawach powiatu.
Obowiązek przeprowadzenia konsultacji w przypadku
zmiany granic JST nakłada Europejska Karta Samorządu
Terytorialnego.
Fakultatywne konsultacje z mieszkańcami mogą być
przeprowadzone na terytorium gminy, powiatu lub
województwa we wszystkich sprawach ważnych dla tych
JST.
Kompetencje do określania w drodze uchwały zasad i trybu
przeprowadzania
konsultacji
przysługuje
organom
stanowiącym.
Jednak samorządy terytorialne mogą poddać konsultacjom
społecznym szereg spraw. Odnosi się to w szczególności do
działań wynikających z innych ustaw, które nakładają na
administrację obowiązek konsultowania.
Obligatoryjnie
w sprawie:
konsultacje
prowadzone
są
np.
-uchwalania miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego,
-tworzenia programów współpracy gminy z organizacjami
pozarządowymi.
Fakultatywnie rada gminy na wniosek zainteresowanych
środowisk może wyrazić zgodę na utworzenie
młodzieżowej rady gminy.
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
Konsultacje społeczne - prawo
Otoczenie prawne dla konsultacji
w administracji tworzą także:
społecznych
ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie (Dz. U. nr 96, poz. 873
z późn. zm.) – konsultowanie projektów aktów
normatywnych z organizacjami oraz z radami działalności
pożytku publicznego.
ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
(Dz. U. nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) – dopuszczenie
społeczeństwa do wypowiadania się na tematy związane
z decyzjami o uwarunkowaniach środowiskowych oraz
różnego rodzaju dokumentami planistycznymi np. programy
ochrony środowiska czy plany gospodarki odpadami.
ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki
rozwoju (Dz. U. nr 227, poz. 1658) – konsultowanie
projektów programów rozwoju z jednostkami
samorządu terytorialnego, partnerami społecznymi
i gospodarczymi.
ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.
nr 69, poz. 593) – konsultacyjny tryb opracowywania
i realizacji gminnych, powiatowych strategii rozwiązywania
problemów społecznych i strategii wojewódzkiej w zakresie
polityki społecznej.
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (Dz.U. nr 99, poz. 1001 z późn.
zm.) – konsultowanie trybu opracowywania planów działań
na rzecz zatrudnienia oraz działań instytucji rynku pracy.
Pozaprawne możliwości prowadzenia
konsultacji społecznych
Konsultacje społeczne to dwukierunkowa komunikacja
administracji samorządowej z partnerami społecznymi.
Zatem istotą konsultacji społecznych jest informacja. To ona
stanowi integralny i bazowy element procesu.
Ta sama zależność odnosi się do innego zagadnienia
o kluczowym znaczeniu dla administracji. Chodzi
o wizerunek urzędnika i urzędu.
Tym samym konsultacje społeczne jako proces
przekazywania i pozyskiwania informacji dają szereg
możliwości wykorzystania ich w urzędzie w celu
usprawnienia procesów organizacji i zarządzania poprzez
kreowanie wizerunku.
Konsultacje społeczne – standardy
Standardy konsultacji wg Komisji Europejskiej:
-właściwe, konkretne i rzeczowe informacje przekazane
każdemu uczestnikowi konsultacji,
-objęcie konsultacjami wszystkich grup docelowych,
-prowadzenie konsultacji za pośrednictwem środków
komunikacji dostosowanych do celów konsultacji
i oczekiwań uczestników,
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
-publikacja raportu opisującego wyniki konsultacji oraz
sposobu ich wykorzystania w trakcie dokonywania oceny
skutków regulacji.
Konsultacje społeczne - interesariusze
W każdej społeczności lokalnej można wyróżnić wiele grup
docelowych, a więc tych grup społecznych, które mogą
uczestniczyć w konsultacjach społecznych.
Jednak w zależności od rodzaju problemu, któremu
konsultacje będą poświęcone, pojawią się różne tzw. grupy
interesu.
Konsultacje społeczne – analiza partnerów
społecznych
Kim są najważniejsi interesariusze?
Jakie są relacje między nimi?
Jaki poziom znajomości tematu reprezentują?
Kogo naprawdę interesuje ten temat?
Jakie zarzuty lub pytania mogą postawić?
Jakie są ich motywacje?
Jakie ukryte motywy nimi kierują?
Jaki jest zakres odpowiedzialności interesariuszy w danym
temacie?
Jakie informacje i techniki będą skuteczne w przypadku
takich partnerów?
Czego oczekują partnerzy od naszych konsultacji?
Jakie czynniki środowiskowe powinniśmy wziąć pod uwagę?
Kto może ucierpieć z powodu pominięcia w konsultacjach?
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
Komu prawdopodobnie
prezentowane pomysły?
Ćwiczenie zespołowe:
w Będzinie.
nie
będą
się
podobały
diagnoza postaw interesariuszy
Konsultacje społeczne – metody i techniki
Obecnie wyróżniamy wiele metod i technik przekazywania
informacji oraz pozyskiwania opinii podczas konsultacji
społecznych. O ich wyborze decyduje szereg czynników.
Krok 1: Punktem wyjścia przy wyborze odpowiedniego
rozwiązania jest określenie celu konsultacji i identyfikacja
potrzeb informacyjnych interesariuszy.
Krok 2: Urząd musi rozważyć także, czy konsultacje
przeprowadzą urzędnicy, czy zadanie to wykonana
w imieniu urzędu podmiot świadczący tego typu usługi.
Krok 3: Istotne jest także określenie czasu trwania procesu
konsultacyjnego, kosztów finansowo-organizacyjnych oraz
wskazanie, czy konsultacje będą przedsięwzięciem
incydentalnym lub stałym.
Ćwiczenie zespołowe: rozpoznanie i analiza SWOT metod
i technik konsultacji społecznych pod kątem zastosowania
ich w Będzinie.
Konsultacje społeczne – platformy online
Ćwiczenie zespołowe: ustalanie zalet i wad konsultacji
prowadzonych via platforma online w społeczności
mieszkańców Będzina.
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA
CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA