Wiesława Łapuć

Wiesława Łapuć
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Biblioteka Główna
[email protected]
Próba określenia wizerunku bibliotekarza na przykładzie
bibliotekarzy Biblioteki Głównej Politechniki Szczecińskiej
The analyse of the resaluts of the research concerning librarian
image made among the librarians in the Main Library of the
Politechnika Szczecińska
Zawód bibliotekarza kształtował się wraz z powstaniem bibliotek. Przez
stulecia zmieniała się rola, zadania i ramy zawodu. Ostatecznie zawód
wykrystalizował się w XIX wieku. Zmiany cywilizacyjne i technologiczne
ostatnich czasów spowodowały zmianę oczekiwań w stosunku do bibliotekarzy.
Oczekuje się od nich profesjonalizmu, a jednocześnie zawód ten nie cieszy się
szacunkiem. Jest to próba przedstawienia wizerunku bibliotekarzy Biblioteki
Głównej Politechniki Szczecińskiej.
The profession of an librarian was formed with coming the libraries into
existance. The role and duties evaluated during centuries. The increasing role
of technology and the progress of civilisation has a significant impact on the
changing roles of librarians. The envolving needs are to notice however the
profession falls in esteem. This is a research which tries to show how the
libarians of Main Library of Politechnika Szczecińska assess their image.
Zawód bibliotekarza jest zawodem, który w świadomości społecznej
funkcjonuje, jako praca mało ciekawa, praca dla osób spokojnych,
wyciszonych, źle opłacana, praca dla osób, które boją się pracy
odpowiedzialnej,
stawiającej
wyzwania,
rozwiązywania różnorodnych zadań.
wymagającej
umiejętności
Zmiany związane z rozwojem piśmiennictwa i postęp technologiczny
spowodowały wielki rozwój bibliotek, rozwój informacji naukowej i
zwielokrotnienie liczby osób wykonujących zawód bibliotekarza. Do zawodu
trafiają osoby z przygotowaniem bibliotekarskim, jak i osoby posiadające inne
wykształcenie, ale przydatne w bibliotece. Zawód wykonują osoby, które
świadomie wybrały pracę w bibliotece, jak również osoby zupełnie
przypadkowo zatrudniające się w bibliotekach.
Wymagania stawiane bibliotekarzom są coraz wyższe, oczekuje się wielu
umiejętności, które jeszcze niedawno nie były łączone z pracą w bibliotece.
Powoduje to, że bibliotekarze zastanawiają się istotą zawodu, dlaczego są
postrzegani jako nieatrakcyjne osoby, nieśmiałe, bezbarwne.
Wyboru zawodu dokonuje się bardzo często zgodnie z powołaniem, zgodnie ze
świadomym wyborem. Zdarza się jednak, że praca, którą wykonujemy jest
wybrana przypadkowo. Kierujemy się wyobrażeniami, zasłyszanymi opiniami,
funkcjonującymi stereotypami.
Praca ta jest próbą pokazania portretu bibliotekarza widzianego oczyma
bibliotekarzy Biblioteki Głównej Politechniki Szczecińskiej. Jak widzą siebie i
swoje koleżanki? Jak oceniają swoją pracę? Czy potoczne sądy o
bibliotekarzach przeszkadzają w wykonywaniu zawodu? Czy wykonują swoją
pracę bez oglądania się na sądy innych osób?
Oceny, wizerunek i stereotypy
Jesteśmy ocenieni i oceniamy. Jakość pracy i styl działania, zachowania i
postawy, osiągane wyniki, wygląd i wypowiedzi za to oceniamy i jesteśmy
oceniani.
Ocenianie jest sposobem porządkowania pewnych wartości porównywania
różnych kryteriów. Ocenianie jest opisem stanu jednostki, obiektu czy
zdarzenia. Szeroko rozumiana ocena odnosi się do zbierania informacji o
obiekcie oceny, służy do formułowania sądów i opinii o czymś, bądź o kimś.
Ocenianie uzależnione od rozmaitych warunków obiektywnych jest czynnością
subiektywną.
W badaniach społecznych powszechnie stosowane są oceny. W nauce, sztuce,
polityce, technice rozróżnia się odpowiednie rodzaje ocen. W życiu
codziennym również oceniamy siebie i innych pod różnymi względami.
Oceniamy cechy umysłu, charakteru, sposób postępowania. Ustalenie
obiektywnego stanu rzeczy w dziedzinie ocen jest niezwykle trudne. Język
naturalny zawiera głównie określenia przymiotnikowe implikujące pozytywną
lub negatywną ocenę. Definicje oceny podkreślają, że oceny są wynikiem
czynności oceniania i procesem prowadzącym do formułowania oceny. Ocena
to „sąd wartościujący”, „osąd” lub „sąd o określonym stanie rzeczy”.
Wizerunek to wyobrażenie, obraz zbudowany najczęściej na subiektywnych
przesłankach. Czynniki, które budują wizerunek człowieka to jego wygląd
zewnętrzny, sposób wysławiania, rodzaj wykonywanego zajęcia, środowisko z
jakim się kontaktuje, zainteresowania, styl życia. Wizerunek to obraz, portret,
podobizna wyobrażenie czegoś lub kogoś.
Wizerunek staje się rzeczywisty wtedy gdy istnieje widownia, która zareaguje
na prezentowany obraz osoby, instytucji. Każdy szuka odpowiedniego dla
siebie wizerunku, odpowiedniego stylu prezentującego swoja osobę. Na
wizerunek własny wpływa doświadczenie, szacunek dla własnej osoby. Często
dokonuje się oceny innych na podstawie zasłyszanych opinii, można utworzyć
wizerunek o danym zawodzie, instytucji, przedsiębiorstwie, produkcie na
podstawie tego co sądzi się, że się wie. Żyjąc w społeczeństwie, w którym
przekaz wizualny jest coraz ważniejszy, dajemy wiarę temu co przekazują nam
oczy. Przekazywane obrazy możemy weryfikować, wspierać przez przekaz
słowny lub pisany. Patrzenie i widzenie to metody weryfikacji tego co
uważamy za prawdziwe. Jeżeli ktoś wygląda i mówi jak profesjonalista
jesteśmy gotowi za takiego go uznać. Na wizerunek własny składają się
różnorodne elementy wzajemnie powiązane np. wygląd, mowa ciała, postawa,
styl komunikowania [14]
Jakość pracy i styl działania, zachowania i postawy, jakość i osiągane wyniki,
wygląd i wypowiedzi za to oceniamy i jesteśmy oceniani. Ocenianie jest
sposobem porządkowania pewnych wartości i porównywania różnych
kryteriów oceny względem ocenianej jednostki [4]
W życiu codziennym oceny występują na każdym kroku, oceniamy np.
wytwory kultury, techniki, poglądy, normy obyczajowe, oceniamy również
siebie.
W różnych sytuacjach życia codziennego oceniamy siebie i innych i to pod
różnymi
względami. Oceniamy cechy umysłu
i
charakteru, sposób
postępowania. Bardziej prawdopodobne jest to, że pod pewnymi względami
oceniamy siebie trafniej, bardziej zgodnie z rzeczywistością. Ustalenie
obiektywnego stanu rzeczy w dziedzinie ocen jest niezwykle trudne. Język
naturalny zawiera głównie określenia przymiotnikowe implikujące pozytywną
lub negatywną ocenę człowieka. Definicje oceny podkreślają, że oceny są
wynikiem czynności oceniania i procesem prowadzącym do sformułowania
oceny.
Stereotyp jest uproszczonym obrazem świata. Stereotyp funkcjonuje, jako
obiegowa opinia o zjawiskach, osobach, grupach osób. Stereotypy, jako sądy
wartościujące kształtują w danej grupie ustaloną opinię, opartą bardzo często
na niesprawdzonych przesłankach, są to bardzo często sądy negatywne.
Trwanie stereotypów jest niezwykle żywotne. Powstaje w sposób nie zawsze
uświadamiany pod wypływem kontaktów z przedstawicielami lub jednostkami
określonych grup społecznych. Stereotyp jest przekazywany jednostce przez
społeczeństwo, jako wyraz opinii publicznej, bardzo często niezależnie od
doświadczeń jednostki.[15]
Bibliotekarz
Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego podaje, że jest
„pracownik zatrudniony w bibliotece w zakresie związanym z jej funkcją
czynności
podstawowych
tj.
dotyczących
gromadzenia,
opracowania
udostępniania księgozbioru.”[5]
Wraz z powstaniem pierwszych bibliotek kształtował się zawód bibliotekarza.
Przez stulecia zmieniała się rola, zmieniały się zadania, zmieniały się ramy
zawodu. Ostatecznie zawód wykrystalizował się w XIX wieku, był zawodem
szanowanym, cieszył się uznaniem, miał wysoką rangę.
Wymagania i oczekiwania wobec bibliotekarzy zmieniały się i będą się
zmieniać. Rozwój technologii
wprowadza do biblioteki jej osiągnięcia i
wymaga od bibliotekarzy uczenia się ciągle czegoś nowego.
Po II wojnie światowej nastąpiły zmiany związane z olbrzymim rozwojem
piśmiennictwa, które doprowadziło do rozwoju informacji naukowej.
Spowodowało to zmiany w postrzeganiu zawodu bibliotekarza. Kolejne
zmiany – rozwój technologii informacyjnych, rozwój społeczeństwa wiedzy
spowodowały zmiany w funkcjonowaniu bibliotek. Wymusza to nowe
spojrzenie na zawód. Bibliotekarze próbują określić swoją tożsamość, swój
wizerunek, próbują ocenić swoją pracę, określić swój zawód.
Rozwój nowoczesnych technologii i zmiany ustrojowe,
jakie zaszły w
ostatnich dwu dziesięcioleciach spowodowały wiele krytycznych refleksji nad
zawodem bibliotekarza, jego znaczeniem. Ostatnie dziesięciolecie przyniosło
dużo zmian w sposobie wykonywania zawodu. Zmieniły się narzędzia, którymi
posługujemy się, zmieniły się oczekiwania użytkowników bibliotek. Do
zawodu trafiają osoby o różnych wyuczonych zawodach.
Kim jest współczesny bibliotekarz? Bardzo często podkreśla się usługowy
charakter
tego
zawodu,
zadania
edukacyjne.
Jednak,
jak
stwierdza
Wojciechowski „biblioteka to wielosemiotyczne medium komunikacji
społecznej. To zaś oznacza, że bibliotekarz jest mediatorem…” [17]
Bibliotekarz jako mediator dzięki nowym technologiom ułatwiającym
rozpowszechnianie zbiorów i informacji wypełnia kilka ról. Bibliotekarzom
wspólny jest cel działalności bibliotecznej, nie jest wspólny zespół powinności
i zakres niezbędnej wiedzy. Można mówić w tej sytuacji o modelach
bibliotekarstwa
jako
zawodu.
Wojciechowski
wyodrębnia
w
sposób
następujący:
Model 1 specjalista w zakresie procesów bibliotecznych
-znajomością procesów bibliotecznych będą wyróżniać się bibliotekarze
zajmujący się organizacją i zarządzaniem gromadzenia i przechowywania
posiadający odpowiednią wiedzę
Model 2 specjalista w zakresie metodologii funkcjonowania i postępowania
- w tej grupie bibliotekarzy znajdą się znawcy problemów udostępniania i
promowania, bibliotekarstwa specjalnego i bibliotekarze zajmujący się
problemami rozpowszechniania informacji
Model 3 znawca mediowanych treści
-rozwój
przedmiotowy
przedmiotowych
bibliotek
wyposażonych
w
spowodował
uznanie
podstawowa
wiedzę
specjalistów
o
procesach
bibliotecznych i metodologii funkcjonowania za bibliotekarzy.
Przytoczone powyżej
modele
odbiegają
od modelu bibliotekarza
–
uniwersalnego profesjonalisty. W dzisiejszych czasach trudno jest być
bibliotekarzem multispecjalistą. Cechą wspólną nowych modeli zawodu
bibliotekarza jest pośredni lub bezpośredni udział w procesach komunikacyjnej
mediacji.
[17]
Bibliotekarz
jest
pośrednikiem
między przekazem
a
publicznością, pomocnikiem użytkownika.
Powszechny i szybki dostęp do informacji swoboda komunikowania się jest
cechą charakterystyczną dla społeczeństwa informacyjnego. Ważne jest jak
dana rzecz się prezentuje, ale bardzo ważne jest co się o danej rzeczy sądzi, jak
dana rzecz się prezentuje, jaki jest jej społeczny odbiór, jaki jest jej wizerunek.
Nie wystarczy aby była dobra, bez odpowiednich zabiegów marketingowych,
informacyjnych dobra rzecz zaginie wśród wielu innych, o których ludzie
wyrobili sobie przychylną opinię. Zasadę tę można odnieść również do
placówek usługowych, kulturalnych, a także do bibliotek.
Biblioteki spełniając funkcje, które przypisane są bibliotekom od zawsze,
wykorzystują
nowoczesne
metody
pracy,
nowoczesne
technologie,
nowoczesne narzędzia, ciągle poszukują efektywnych sposobów udostępniania
wyników swojej pracy. Jest to grupa zawodowa, która aby spełniać
oczekiwania użytkowników musi rozwijać swoją wiedzę zawodową. Rozwój
nowoczesnych technologii, nowe oczekiwania użytkowników, nowe narzędzia,
dzięki którym można wypełniać zadania bibliotek spowodowały potrzebę
zatrudniania w bibliotekach specjalistów innych zawodów. Powoduje to
pytania, kto jest a kto nie jest bibliotekarzem. Zmiany spowodowały próbę
określenia na nowo zawodu bibliotekarza, określenia jego roli i zadań. Podjęto
też próby opisania obrazu bibliotekarza funkcjonującego w społeczeństwie.
Niestety obraz bibliotekarza jest bardzo często nieprawdziwy. Bardzo często są
to nieprzychylne dla bibliotekarzy sądy – „kobiety… w okularach, z włosami
upiętymi w koczek”. [18]
Podjęto
wiele
prób
sportretowania
współczesnego
bibliotekarza.
To
opracowanie próbuje ustalić jak oceniają i postrzegają siebie pracownicy
Biblioteki Głównej Politechniki Szczecińskiej.
Bibliotekarze BG PS
Chcąc uzyskać obraz bibliotekarzy widziany oczyma samych bibliotekarzy
przeprowadzono ankietę wśród pracowników Biblioteki Głównej Politechniki
Szczecińskiej. Na pytania ankiety odpowiedziało 38 osób, pracownicy
oddziałów otwartych (oddział udostępniania, czytelnie wydziałowe, czytelnie
międzywydziałowe, oddział informacji naukowej), oddziałów zamkniętych
(oddział
gromadzenia,
oddział
opracowania),
pracownicy
magazynu
bibliotecznego. Ankieta zawierała 23 pytania. Pytania postawione w ankiecie
pozwalały ankietowanym rozwinąć wypowiedzi.
Pytania 1-2 to pytania, dzięki którym otrzymano odpowiedzi odnoszące się do
wieku i wykształcenia odpowiadających. Odpowiedzi przedstawiono na
wykresach 1 Wiek i 2 Wykształcenie
Wykres 1 przedstawiający wiek ankietowanych pozwala stwierdzić, że nie
obserwuje się znaczącej przewagi którejkolwiek grupy wiekowej.
1.Wiek
Źródło: opracowanie własne
Rysunek 2 przedstawiający wykształcenie ankietowanych pokazuje znaczącą
przewagę osób z wykształceniem wyższym humanistycznym, najmniej liczna
jest grupa osób legitymujących się wykształceniem wyższym bibliotekarskim.
Wynika z tego, że osoby zatrudnione posiadają wysokie kwalifikacje. Wśród
zatrudnionych w BG PS 31,5% posiada ukończone podyplomowe studia
bibliotekarskie. Daje to możliwość wykorzystywania wiedzy zdobytej na
pierwszych
studiach
w
sposób
właściwy
bibliotekarza.
2.Wykształcenie
Źródło: opracowanie własne
w
wykonywaniu
zawodu
Rysunek 3 przedstawiający staż pracy ankietowanych w BGł PS,pokazuje
grupa osób pracująca więcej niż 11 lat stanowi 56 % ankietowanych. Wydaje
się to dobrą podstawą do tezy o stabilności zatrudnienia, jak również infromuje
o odnalezieniu właściwego i satysfaknonującego miejsca pracy.
3 Staż pracy w Bibliotece Głównej PS
Źródło:opracowanie własne
Rysunek 4 przedstawia przebieg pracy w BG PS. Najliczniejsza jest grupa
osób, które pracują przez cały okres zatrudnienia w jedym oddziale, stanowią
one 50% ankietowanych.
4 Przebieg pracy wBG PS
Źródło: opracowanie własne
Wybierając pracę w bibliotece świadomym wyborem kierowało się 51%
ankietowanych, jako przypakowy wybór wskazało 41%. Pozostali ankietowani
wskazywali jako motywy wyboru zatrudnienia „prestiż miejsca pracy”.
Pytanie 6 Czy Twoje wyobrażenia o pracy w bibliotece potwierdziły się?
Twierdzącą odpowiedź dało 56 % ankietowanych. Dodawano komantarz np.
„jest ciekawiej”, „nie jest nudno”, ale były też osoby króre stwierdzały, że w
bibliotece brakuje nowoczesnych rozwiązań. Dwie osoby nie udzialiły
odpowiedzi na to pytanie.
Pytanie 7 Praca w bibliotece to… Ankietowani byli proszeni o określenie
pracy w bibliotece. Pracę w bibliotece jako wymagającą dokładności wskazano
34 razy, 28 razy wskazywano jako pracę wymagającą systematyczności,
wymagającą nabywania nowych umiejętności tę cechę wskazywano 22 razy.
Jako pracę wymagającą cierpliwości wskazywano 19 razy. Jako spokojną
pracę w bibliotece uznało 9 osób, 2 osoby stwierdziły, że praca jest prosta. Nikt
nie uznał pracy w bibliotece za nudną. Jedna osoba stwierdziła, że jest to praca
nużąca. Podkreślano znaczenie komunikatywności, pracy zespołowej „moja
praca przekłada się na pracę innych, za moje błędy tłumaczą się inni”,
podkreślano znaczenie kreatywności, własnej inicjatywy, praca w bibliotece
wymaga umiejętności komunikowania się z użytkownikami.
Pytanie 8 Czy uważasz, że nie jesteś typową bibliotekarką
tzw.”szarą
myszką”? Na to pytanie 59% odpowiedziało, że nie identyfikuje się z typem
„szarej myszki”. W zasadnieniu podawano, że „stereotyp ten już dawno został
wyparty, przynajmniej w naszej bibliotece”, „nie jestem typową bibliotekarką”,
„zadania i czynności jakie wykonuję zupełnie nie przypominają typowej pracy
bibliotekarskiej”, „posiadam swój image”, „praca w udostępnianiu wymaga
bycia uprzejmą, zadbaną i kompetentą i jako taką siebie postrzegam”, „nie
identyfikuję się z etykietami”
Jako „szare myszki” widzi siebie prawie 36% ankietowanych. Osoby te
stwierdzały min. „jestem szarą myszką”, „niczym szczególnym się nie
wyróżniam”. Dwie osoby nie odpowiedziały na pytanie.
Kolejne pytanie czy widzisz wśród koleżanek tzw.”szare myszki” -59%
respondentów stwierdziło, że w zespole nie ma „szarych myszek”,
podkreślano, że „każdy jest inny”, „nie oceniam osób w takich kategoriach”.
Wśród 36%, które stwierdziły, że widzą w zespole „szare myszki” dodawano
np. „koleżanki nie dbają o siebie”.
Pytanie o kwalifikacje do wykonywania zawodu pokazało, jak bardzo
krytycznie
bibliotekarze
oceniają
swoje
umiejętności.Odpowiednie
kwalifikacje posiada 53%, wystarczające 15%, zaś do posiadania wysokich
kwalifikacji przyznaje się 25% ankietownych. Jedna osoba stwierdziła, że
posiada zbyt małe kwalifikacje. Odpowiadający stwierdzali, że przydałyby się
kursy języków obcych, zarządzania, psychologii.
Ankietowani na ptytanie o jakość wykonywanej przez siebie pracy
odpowiadali, ,że jakość ta jest zadowalająca – 43%. Do świadczenia pracy
wysokiej jakości przyznaje się 41%, zaś tylko 3 osoby stwierdziły, że nie
zastanawiają się nad jej jakością.
Kolejne pytanie było próbą oceny przez ankietowanych zaangażowania
koleżanek w wykonywanie obowiązków. Duże zaangażowanie koleżanek w
wykonywaną pracę widzi 33% ankietowanych, ale aż 51% stwierdza, że „są
wśród nas pracusie i obiboki”.
Stereotyp bibliotekarki pokazuje obraz osoby zakmniętej i niekomunitatywnej.
Pytanie 13 dawało ankietowannym możliwość wielokrotnego wyboru.
Komunikatywność, jako cechę bardzo często wystepujacą wśród koleżanek,
wymieniano 13 razy, 18 razy jako cechę często wystepującą, 4 razy jako
rzadko występująca. Otwartość jako cechę występującą bardzo często
wskazywano 16 razy, jako występującą często 17 razy, 2 razy jako rzadko
wystepujacą. Nieznośność, jako cechę chatakterystyczną dla bibliotekarek
wskazywano, jako występujacą rzadko 13 razy, 10 razy jako niewystępującą, 2
razy jako wsytępującą często i 3 razy jako bardzo często wstepującą.
Bibliotekarki uważane są za osoby zamknięte w sobie, tę cechę jako często
wystepującą wśród koleżanek wskazywano 3 razy, bardzo rzadko i rzadko
występującą wskazano 23 razy.
Obraz bibliotekarki funkcjonujący w społecznym odbiorze to osoba niemodnie
ubrana, niemodnie uczesana, nieprzywiązująca wagi do stroju. Pytanie 14 i 15
dotyczyło dbałości o wygląd zewnętrzny. 74% ankietowanych stwierdziło, że
koleżanki dbają o swój wygląd zewnętrzny, do dbałości o swój wygląd
przyznaje się 76% ankietownych, 17% szczerze przyznaje, że nie zawsze
przywiązuje wagę do stroju.
Ocena zaangażowania w pracę wypadła bardzo podobnie. Starsze stażem
bibliotekarki oceniły, że 48% młodszych koleżanek angażuje się w pracę, taki
sam procent młodych stażem pracy bibliotekarzy ocenił zaangażowanie
starszych stażem bibliotekarzy. W odpowiedziach
dodawano, że przyczyną
braku zaangażwania mogą być niskie zarobki, brak wspracia ze strony
współpracowników, trudność
w realizowaniu własnych pomysłów, brak
długofalowego planowania. Jedank aż 87% ankietowanych uważa, że jego
praca przynosi korzyści. Podawano np. „pomagamy zdobywać wiedzę”.
W ankiecie zadano pytanie o stosunek pracowników i studentów do
bibliotekarzy.
Lekceważący stosunek do bibliotekarzy odczuło ze strony
pracowników uczelni prawie 26% , ze strony studentów 20% bibliotekarzy.
Odpowiadając na Czy w życiu prywatnym odczuwasz dyskomfort mówiąc, że
jesteś bibliotekarką? ankietowani dodawali swoje komentarze np. „nie jest to
moje powołanie , ale to żaden dyskomfort być bibliotekarką”, „ludzie mają
fałszywe wyobrażenie o pracy w bibliotece”, „nie jestem typową
bibliotekarką”, „nie mam czego się wstydzić”, „w kontaktach prywatnych z
całych sił zaprzeczam sereotypowi bibliotekarki”, „wyobrażenia o pracy w
bibliotece mijają się z rzeczywistością”. Dyskomfort przyznawania się do
bycia bibliotekarką odczuwa 15% respondentów, „czasami” taki dsykomfort
odczuwa 30%.
Jaki jest stosunek ankietowanych do obiegowych opinii o bibliotakarzach. Za
częściowo prawdziwe uznaje 43% ankietowanych, za nieprawdziwe uznało
26%, natomiast 28% odpowiedziało, że nie interesują ich obiegowe opinie.
Jedna osoba stwierdziła, że „tak” obiegowe opinie są prawdziwe.
Od
bibliotekarzy wymaga się wprowadzania zmian w sposobach
wykonywania obowiązków, wprowadzania nowych technologii, ułatwiania
dostępu do efektów swojej pracy. Na ostatnie pytanie ankiety Czy udaje Ci się
wprowadzać zmiany ułatwiające wykonywanie obowiązków? uzyskano 76%
odpowiedzi twierdzących, 15% uznało, że nie udaje się wprowadzić zmian,
jedna osoba stwierdziła, że nie lubi zmian.
Wizerunek bibliotekarzy Biblioteki Głównej Politechniki Szczecińskiej
uzyskany na podstawie ankiety pokazuje, że jest to grupa osób odpowiednio
wykształconych i przygotowanych do wykonywania zawodu, świadoma
oczekiwań użytkowników, jednocześnie mająca poczucie niedoceniania ze
strony pracowników i studentów uczelni. Natomiast sami bibliotekarze dobrze
oceniają wykonywaną przez siebie pracę, uważają, że praca ta przynosi
korzyści. Jednocześnie większość ankietowanych nie identyfikuje się z
obiegowymi opiniami o bibliotekarkach. Jedna z ankietowanych osób
stwierdziła, że „stereotyp bibliotekarki szarej myszki nie funkcjonuje,
przymajmniej w naszej bibliotece”. Większość ankietowanych zwraca uwagę
na wygląd zewnętrzny, przyznaje się do dbałości o strój.
Przeprowadzona ankieta nie może być podstawą do stawiania jednoznacznych
tez, ale pokazuje, że bibliotekarki są świadome swej wartości, nie przejmują się
obiegowymi opiniami, grupą zawodową składającą się z osób o różnym
podejściu do zawodu i wykonywanej pracy.
Stereotypy funkcjonują nie tylko w odniesieniu do bibliotekarzy, istnieje
stereotyp lekarza, nauczyciela, sekretarki, prawnika, szewca. Istnienie
stereotypów jest nieuniknione, ale należy je zmieniać na korzystniejsze dla
bibliotekarzy.
Bibliografia:
1.Augustyn R., Fijał M.: Między wizerunkiem a stereotypem. Biuletyn EBIB
2006 listopad Nr 10(80). - Tryb dostępu:
http//www.ebib.info/2006/80/augustyn_fijal.php.
2.Bednarek-Michalska B., Kaleta Ł.: Bibliotekarze inaczej. Biuletyn EBIB
2004 kwiecień Nr 4(55).- Tryb dostępu:
http://ebib.oss.wroc.pl/2004/55/michalska.php.
3.Cupa M., Berduszek M.: Bibliotekarz na miarę czasów. W: Biblioteki XXI
wieku. Czy przetrwamy?"Ogólnopolska konferencja bibliotekarzy z
udziałem gości zagranicznych Łódź, 19-21 czerwca 2006 s.175-184
4.Dzieńdziora J: Ocenianie pracowników. Ujęcie teoretyczne i praktyczne.
Sosnowiec Oficyna Wydawnicza „Humanitas” 2008.
5.Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego. Red. Karol
Głombiowski. Wrocław Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1976.
6.Firlej-Buzon A.: Jak wygląda bibliotekarka? Cz.2 Poradnik Bibliotekarza
2004 Nr 1 s.8-11.
7.Firlej-Buzon A.: Jak wygląda bibliotekarka? Poradnik Bibliotekarza
2003Nr 9 s.
8.Jasiewicz-Hall J.: Zaśniedziałym gburem jestem, czyli jak widza się
bibliotekarze. Poradnik Bibliotekarza 2007 Nr 2 s.12-14.
9.Karciarz M.: Zawód bibliotekarz: świadomość i tożsamość. Bibliotekarz
2006 Nr 10 s.11-14.
10.Konieczko A.: Bibliotekarz gwarantem sukcesu biblioteki. Biuletyn EBIB
2006 listopad Nr 10(80). - Tryb dostępu:
http://www.ebib.info/2006/80/konieczko.php.
11.Kowalska B., Kotlarek D.: Bibliotekarz a stereotypy. Biuletyn EBIB 2006
listopad
Nr
10(80).
–
Tryb
dostępu:
http://www.ebib.info/2006/80/kowalska_kotlarek.php.
12.Kurek B.: Bibliotekarz idealny. Biuletyn EBIB 2006 listopad Nr 10(80). ]
. - Tryb dostępu: http://www.ebib.info/2006/80/kurek.php.
13.Marcinowski P.: Jak zmienić wizerunek bibliotekarza? Biuletyn EBIB
2006
luty
2(72).
-
Tryb
dostępu:
http://www.ebib.info/2006/72/marcinkowski.php.
14.Sampson E.: Jak tworzyć własny wizerunek? Warszawa Dom
Wydawniczy ABC 1996
15.Sobocha-Stanuch j., Piechta P.: Stereotypy bibliotekarzy. W; III
Krakowska Konferencja Młodych Uczonych. Materiały Krakowskiej
Konferencji Młodych Uczonych. Kraków Grupa ProFutura 2008 s.601-614
16.Śmiechowska-KarpińskaA: Zgryźliwa, podobna do sępa, czyli: kto rządzi
w bibliotece w Hogwarcie? Biuletyn EBIB 2004 kwiecień Nr 4(55). - Tryb
dostępu: http://ebib.oss.wroc.pl/2004/55/sniechowska.php. 17.Wojciechowski J.: Bibliotekarstwo. Kontynuacje i zmiany. Kraków
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2001.
18.Zygmunt M: Mysz uzbrojona w mysz. Biuletyn Informacyjny Biblioteki
Narodowej 2002 Nr 1(160) s.33-36