Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych 2014

Transkrypt

Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce
Wyniki
Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych
w województwie pomorskim
ZBOŻA, RZEPAK, BOBOWATE, OKOPOWE
2014
Karzniczka, listopad 2014
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”
Badania współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego oraz środków Unii Europejskiej w ramach
Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Publikacja opracowana przez Stację Doświadczalną Oceny Odmian w Karzniczce
1
Publikacja opracowana przez Stację Doświadczalną Oceny Odmian w Karzniczce
Stacja Koordynująca PDOiR w województwie pomorskim
Dyrektor Bolesław Giczewski
Przewodnicząca Pomorskiego Zespołu PDOiR
Mirosława Domańska, z-ca dyrektora SDOO w Karzniczce
Samorząd Województwa Pomorskiego zlecił wykonanie 33 doświadczeń na kwotę 100 tys. zł.
Opracowali:
mgr inż. Tomasz Bielecki
mgr inż. Grzegorz Czecholiński
mgr inż. Mirosława Domańska
mgr inż. Łukasz Gawlik
mgr Maciej Jaworski
mgr inż. Wojciech Matias
dr inż. Marcin Pelc
mgr inż. Józef Rzeszutek
Skład komputerowy:
Redakcja merytoryczna: m g r i n ż . M i r o s ł a w a D o m a ń s k a
Publikacja chroniona prawem wydawcy;
każda reprodukcja całości lub jej części
wymaga zgody wydawcy
Wydawca: Pomorska Izba Rolnicza
nakład 1000 egzemplarzy
2
ROZDZIAŁ 1
WPROWADZENIE
Rozwój hodowli roślin oraz napływ odmian zagranicznych wymaga rozpowszechnienia w produkcji
tych odmian, które dają najlepsze wyniki ekonomiczne. Od 16- tu lat w kraju oraz w województwie pomorskim
weryfikujemy wartość gospodarczą odmian w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i
Rolniczego (PDOiR). Bywają lata, które pokazują jak bardzo ryzykowne jest popularyzowanie odmian roślin
ozimych niedostosowanych np. do surowej zimy. PDOiR pozwala, aby użytkownicy odmian mogli dokonywać
świadomego wyboru, nie w oparciu o ulotki reklamowe, lecz na podstawie obiektywnie wykonanych
doświadczeń. Podstawowe kryteria badania wartości gospodarczej to: wysokość i stabilność plonowania,
jakość plonu, odporność na podstawowe choroby i szkodniki, odporność na stresy abiotyczne.
Pomorski Zespół PDOiR przekazuje do wykorzystania kolejną edycję „Wyniki Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego”. Publikacja zawiera informacje mogące zainteresować
zarówno rolników, producentów rolnych jak i przemysł przetwórczy. Będzie też pomocna firmom nasiennym
przy podejmowaniu decyzji o udziale odmian w obrocie nasiennym. Stanowi również cenne źródło informacji w
dydaktyce rolniczej. Mamy nadzieję, że przedstawione wyniki doświadczeń odmianowych i rolniczych
umożliwią dokonanie trafnego wyboru najwartościowszych odmian i przyczynią się do uzyskania optymalnych
wyników produkcyjnych i ekonomicznych w województwie pomorskim.
PDOiR prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) we współpracy z
samorządami województw i izbami rolniczymi. PDOiR ma charakter wojewódzki, tzn.większość ustaleń
podejmowana jest autonomicznie na szczeblu województwa przez Pomorski Zespół PDOiR. Miedzy innymi na
posiedzeniach Zespołu ustalane są dobory odmian do doświadczeń oraz Listy odmian zalecanych do uprawy na
terenie województwa.
Tabela 1.1 Skład Pomorskiego Zespołu PDOiR, kadencja 2011-2014
Lp.
Nazwisko i imię
1
Batruch Mirosław
2
Bogacki Jerzy
3
Borowski Przemysław
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Borychowski Andrzej
Czecholiński Grzegorz
Czernia Jerzy
Domańska Mirosława
Giczewski Bolesław
Kania Andrzej
Kasprzykowski Wacław
Kłos Tadeusz
Kośmider Marcin
Kubiak Tomasz
Mak Józef
Manowski Grzegorz
Materka Jerzy
Okrój Andrzej
Rzeszutek Józef
Sumisławski Kazimierz
Ślusarczyk Jan
Trzmielewski Tomasz
Witta Magda
Wicki Piotr
Ziarniak Jakub
Zwierz Sebastian
Żołądecki Grzegorz
Instytucja
Sejmik Województwa Pomorskiego, Komisja Rolnictwa, Gospodarki Żywnościowej i
Rozwoju Obszarów Wiejskich
Hodowla Roślin „Danko”, Zakład Hodowli Roślin, Dębina
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Departament Programów Rozwoju
Obszarów Wiejskich
Syngenta Seeds Sp. z o.o.
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Lisewie
Malteurop Polska
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Radostowie
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa
Były pracownik Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, O. Stare Pole
Centrala Nasienna Starogard Gdański
Bayer CropScience
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk
ZPHU „Matex”
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Wyczechach
Urząd Marszałkowski Woj.Pomorskiego, Departament Środowiska i Rolnictwa
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza
DuPont Polska
Urząd Marszałkowski Woj.Pomorskiego, Departament Środowiska i Rolnictwa
Pomorska Izba Rolnicza
Hodowla Roślin Strzelce
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Gdańsk, Stare Pole
Elstar Oils S.A., Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju
3
PDOiR w województwie pomorskim służy również jako baza dydaktyczna dla rolników, producentów rolnych i
firm działających na rzecz rolnictwa. W sezonie wegetacyjnym na polach wszystkich punktów doświadczalnych
odbywają się szkolenia i pokazy.
Zakres doświadczeń PDOiR przeprowadzonych w województwie pomorskim w 2014 roku
W województwie pomorskim doświadczenia PDO realizują:
 Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karzniczce
 Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Radostowie
 Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Lisewie
 Zakład Doświadczalny Oceny Odmian Wyczechy
 Hodowla Roślin „Danko” ZHR Dębina
 Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział Lubań
Koordynatorem PDOiR w województwie pomorskim jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w
Karzniczce, Zakład Doswiadczalny Oceny Odmian w Radostowie.
Tabela 1.2 Doświadczenia prowadzone w systemie PDOiR w województwie pomorskim w 2014 roku. Podział
ze względu na badane taksony
Trawy i
Taksony >
Burak
Rośliny
Zboża Oleiste
Ziemniak Kukurydza
motylkowe Warzywa Razem
Punkt dośw.
cukrowy
bobowate
dr. nas.
Dębina
3
Karzniczka
7
2
Lisewo
4
1
Lubań
6
Radostowo
7
Wyczechy
7
Razem
34
3
6
2
17
1
1
7
6
12
2
4
5
1
12
4
2
3
18
2
4
13
6
7
1
70
Tabela 1.3 Doświadczenia prowadzone w systemie PDOiR w województwie pomorskim w 2014 roku. Podział
ze względu na sposób finansowania
Punkt
dośw.
Finansowane
z budżetu
przez
COBORU
Finansowane
przez
Samorząd
Województwa
Pomorskiego
Finansowane
przez
COBORU
porozumienia
centralne
Wykonane na
własny koszt
L.
dośw.
L.
dośw.
L.
odm.
L.
dośw.
L.
dośw.
L.
odm.
1
37
2
39
L.
odm.
Dębina
Karzniczka
9
127
8
143
Lisewo
2
29
4
109
12
134
Lubań
Radostowo
14
292
4
52
Wyczechy
Woj.
Pomorskie
2014
8
89
4
91
33
537
33
566
4
L.
odm.
Finansowane
przez firmy
hodowlane
(warzywa)
L.
dośw.
1
1
1
L.
odm.
10
12
12
2
39
1
10
Razem
L.
dośw.
L.
odm.
3
76
17
270
7
148
12
134
19
356
12
180
70
1164
Odmiany kandydackie z Katalogu Unii Europejskiej
Od 2005 roku w województwie pomorskim prowadzi się badania i doświadczenia dla odmian ze
Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w legalnym
obrocie nasiennym na terenie naszego kraju może się znajdować materiał siewny wszystkich odmian
wpisanych do Wspólnotowych Katalogów Odmian UE. Wspólnotowy Katalog Odmian Roślin
Rolniczych (CCA) w najważniejszych gatunkach roślin uprawnych obejmuje odmiany, które co
najmniej w jednym z krajów członkowskich wykazały zadowalającą wartość gospodarczą na etapie
badań rejestrowych. Jednakże względy przyrodnicze i ogólnorolnicze sprawiają, że wyniki tych badań
nie muszą być adekwatne do warunków pomorskiego rolnictwa. Dlatego też na wniosek
zainteresowanych podmiotów. prowadzi się tzw. „ badania rozpoznawcze”. Doświadczenia polowe i
inne badania prowadzone w ramach „badań rozpoznawczych” służą wstępnej ocenie wartości
gospodarczej w warunkach województwa pomorskiego i są pomocne przy podejmowaniu decyzji o
odmowie lub włączeniu odmiany do badań PDOiR. Zasady i tryb badania odmian z CCA zostały
opracowane przez Krajowy Zespół Koordynacyjny PDO. Koszty badań w całości pokrywają podmioty
zgłaszające odmiany, za wyjątkiem kosztów badań odmian wzorcowych. Badania rozpoznawcze
odmian rzepaku ozimego ze wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA) od 2012 roku
prowadzi się centralnie, w postaci jednej odrębnej serii doświadczeń.
Listy Odmian Zalecanych do uprawy ( LOZ)
Od 2004 roku w województwie pomorskim tworzone są listy zalecanych do uprawy odmian na
obszarze województwa (LOZ). Listy te tworzy się według następujących zasad:



LOZ tworzy się w oparciu o co najmniej 4-letnie wyniki z doświadczeń odmianowych
składających się z co najmniej 2-letnich badań WGO w procesie rejestracyjnym odmiany lub 2letnich badań WGO w tym samym rejonie agroklimatycznym w przypadku odmian ze
Wspólnotowego Katalogu UE oraz 2-letnich doświadczeń PDOiR. Odmianę można warunkowo
wpisac na LOZ łącznie po 3-latach badań, jeżeli wyróżnia się bardzo dobrą wartością
gospodarczą. Decyzja o włączeniu odmiany na LOZ powinna być oparta o co najmniej trzy
udane doświadczenia w każdym roku w województwie.
LOZ może być tworzona tylko przy zapewnieniu odpowiedniej liczebności doświadczeń w
dłuższym okresie czasu
Zasadą jest badanie wszystkich odmian nowo zarejestrowanych we wszystkich
doświadczeniach PDOiR przez co najmniej jeden sezon wegetacyjny. Odstąpić od tej zasady
można w wypadku odmian nie przystosowanych do specyficznych warunków określonego
regionu agro-klimatycznego, typu użytkowego nieprzydatnego dla regionu lub dużej liczby
nowo zarejestrowanych odmian.
Odmiana badana jest w PDOiR tak długo, jak znajduje się na LOZ.
Analizie podlegają wszystkie właściwości odmian, które badano w doświadczeniach ze szczególnym
uwzględnieniem plonowania i cech jakościowych w oparciu o następujące publikacje
odmianoznawcze: Wyniki PDOiR – województwa, a także województw sąsiednich, Wyniki PDOiR –
COBORU, Lista Opisowa Odmian – COBORU. Decyzję w sprawie utworzenia listy podejmuje dyrektor
Stacji Koordynującej PDOiR po zasięgnięciu opinii członków Pomorskiego Zespołu PDOiR. Opinia,
wyrażona w drodze głosowania, Zespołu Wojewódzkiego PDOiR jest wiążąca dla dyrektora Stacji
Koordynującej PDOiR. W niniejszej publikacji prezentujemy listy odmian zalecanych do 2014 roku.
Lista zalecanych odmian na 2015 rok opublikowana będzie w lutym 2015 r.
5
Tabela 1.4 Lista odmian zalecanych do uprawy na obszarze województwa pomorskiego w roku 2014
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Gatunek/
odmiana
Okres badań
w PDOiR
(od roku)
Pszenica ozima
grupa A
AstoriaR
grupa A
Toras (CCA)
Ostroga
Bamberka
Kredo
Skagen
Sailor
Arkadia
Legenda
Oxal
Julius (CCA)
grupa B
Mulan
Banderola
Jantarka
KWS Ozon
Rok włączenia
do LOZ
2013
2014
2007
2009
2010
2011
2011
2012
2012
2006
2012
2010
2009
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2014
2014
2009
2011
2011
2011
Pszenica jara
2011
2012
2012
2012
2005
2010
2012
2007
2011
2013
2008
Pszenżyto jare
2007
2008
2010
4
grupa A
Tybalt
Kandela
KWS Torridon
grupa B
Trappe
1
2
Milkaro
Milewo
1
2
3
4
5
6
7
8
9
NK Morse
Pamela
LohanaR
Visby F1
Primus F1
DK Exquisite F1
SY Kolumb F1
Rumba F1
SY Cassidy F1
2013
2014
2014
2011
2012
2013
2014
2014
2014
1
2
3
4
Osorno F1
Markus
Gandalf
Mirakel F1
2012
2014
2014
2014
1
2
Ziemniak - odmiany skrobiowe średniowczesne
Zuzanna
2012
Jubilat
2013
1
2
Ziemniak - odmiany skrobiowe późne
Kuras
2012
Pokusa
2012
1
2
3
Rzepak ozimy
2011
2012
2012
2009
2011
2013
2012
2012
2012
Rzepak jary
2011
2012
2012
2012
2009
2013
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
1
2
3
4
5
1
2
3
1
2
3
4
1
2
3
4
5
1
2
3
4
1
2
1
2
3
4
5
Okres badań Rok włączenia
w PDOiR
do LOZ
(od roku)
Pszenżyto ozime
Sorento
2003
2005
Algoso
2008
2010
Borwokr
2009
2012
Pizarro
2009
2012
Tulus
2010
2012
Fredro
2011
2012
Borowik
2012
2014
TomkoR
2013
2014
Żyto ozime
Dańkowskie D.
2006
2008
Domir
2009
2011
Armand
2012
2013
Brasetto F1
2010
2012
Palazzo F1
2010
2012
SU Drive F1
2014
Jęczmień ozimy
Lomerit
2003
2006
Antonella
2012
2014
KWS Meridian
2012
2014
TitusR
2013
2014
Jęczmień jary
KWS Olof
2010
2012
Nagradowicki
2010
2012
Iron
2011
2012
Ella
2012
2012
Natasia
2011
2014
Owies
Bingo
2009
2011
Siwek (nagi)
2010
2012
Haker
2010
2013
Ziemniak - odmiany jadalne bardzo wczesne
Denar
2008
Lord
2008
Arielle
2013
Impala
2014
Ziemniak - odmiany jadalne wczesne
Owacja
2008
Vineta
2008
Cyprian
2009
Michalina
Gwiazda
Ziemniak - odmiany jadalne średniowczesne
Satina
2008
Tajfun
2008
Tetyda
2013
Jurek
2014
Ziemniak - odmiany jadalne średniowczesne
2009
Jelly
R
2014
Mondeo
Groch siewny na gleby dobre
Tarchalska
2011
Lasso
2011
Ezop
2014
Akord
2014
Mecenas
2014
Gatunek/
odmiana
Objaśnienia: A – odmiany jakościowe, B – odmiany chlebowe, C – odmiany pozostałe (w tym paszowe),
2-rz –kłos dwurzędowy, br- typ browarny, kr- typ krótkosłomy, F1 – odmiana mieszańcowa. R – oznacza odmianę wstępnie rekomendowaną
6
Uwagi ogólne
W opracowaniu wyników dla każdego gatunku – oddzielnie dla formy ozimej i jarej – na wstępie
podaje się krótkie wprowadzenie charakteryzujące ostatni sezon wegetacyjny wskazując czynniki,
które mogły mieć wpływ na uzyskane wyniki. Następnie w tabelach zawarto liczbową charakterystykę
podstawowych cech gospodarczych.
Grupę gatunków roślin strączkowych umieszczono w jednym rozdziale.
Wyniki dla kukurydzy i buraków cukrowych przedstawiono na tle średniej krajowej.
Doświadczenia prowadzone były zgodnie ze standardowymi metodykami obowiązującymi w
polskiej ocenie odmian, opracowanymi przez specjalistów Centralnego Ośrodka Badania Odmian
Roślin Uprawnych.
Dla gatunków: pszenica, jęczmień, pszenżyto i żyto doświadczenia zakładano w układzie pasów
prostopadłych (Split-block) przy zastosowaniu dwóch poziomów agrotechniki i w dwóch
powtórzeniach.
Na poziomie przeciętnym, oznaczonym symbolem a1 – chemiczna ochrona ograniczała się do
zaprawiania nasion, zwalczania chwastów oraz interwencyjnego zwalczania szkodników. Podstawowe
nawożenie mineralne jest zróżnicowane w punktach doświadczalnych, w zależności od jakości gleby,
przedplonu i wyników analizy gleby.
Na poziomie wysokim, oznaczonym symbolem a2 zastosowano dodatkowo: ochronę przed chorobami
i wyleganiem, nawożenie dolistne oraz zwiększone nawożenie azotowe.
W doświadczeniach dla pozostałych gatunków nie różnicowano poziomów agrotechnicznych
natomiast zakładano je w czterech powtórzeniach.
Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła:
dla zbóż w Karżniczce, Wyczechach i Lubaniu 15 m2, w Radostowie i Lisewie 13,5 m2, w Dębinie 10 m2.
dla grochu siewnego 13,86 m2 a dla bobiku i łubinu wąskolistnego 16,5 m2.
dla rzepaku ozimego i jarego 15 m2.
Dla ziemniaków bardzo wczesnych I termin kopania 6,93 m2 a dla kopanych po zakończeniu wegetacji
14,85 m2.
Plon ziarna zbóż i nasion roślin strączkowych przedstawiono przy 14% wilgotności, zaś nasion rzepaku
przy 13% wilgotności.
7
ROZDZIAŁ 2
PRZEBIEG POGODY
w sezonie wegetacyjnym 2013/2014
Przygotowanie gleby do siewu ozimin odbywało się w dobrych warunkach pogodowych. Wschody i rozwój
jesienny przebiegały bez zakłóceń. Chłodniej zrobiło się w III dekadzie listopada, zahamowanie wegetacji
odnotowaliśmy na początku grudnia Zima była łagodna, z małą ilością opadów, nie było uszkodzeń mrozowych
jak i spowodowanych wymoknięciem. Jedynie w Dębinie mrozy w II połowie stycznia i na początku lutego
spowodowały wypadnięcia roślin pszenicy u odmian o słabszej zimotrwałości. Niewielka pokrywa śnieżna
utrzymała się do połowy lutego. Potem nastąpiło ocieplenie, w ciągu dnia temperatury wzrastały powyżej 5 o C.
Ruszenie wegetacji odnotowaliśmy na początku III dekady lutego. Wczesna wiosna umożliwiła wcześniejsze
rozpoczęcie prac polowych. Mały zapas wody z zimy i sucha wiosna sprawiły, że wzrost roślin był wolniejszy.
Spadki temperatur poniżej 0 o C w II dekadzie kwietnia (np. w Radostowie 16-go kwietnia było 10,4 o C. )
przyhamowały wegetację. W zbożach liście niektórych odmian pożółkły a w rzepaku zdarzały się pęknięte
łodygi. Majowe przymrozki uszkodziły łuszczyny rzepaku. Stresowe warunki wiosną nie miały większego
wpływu na poziom uzyskanych plonów, natomiast pogarszały efektywność zabiegów ochrony roślin, np. słabiej
działały herbicydy doglegowe jak i regulatory wzrostu. Opady na początku maja poprawiły stan ozimin.
Niedobór wody w Radostowie niekorzystnie wpłynął na rozwój pszenicy sianej w późno jesiennym terminie
oraz rzepaku jarego. W pozostałych gatunkach niedobór wody obniżył presję chorób nie wpływając na stan
roślin. W Wyczechach siódmego lipca wystąpiła burza z ulewnym deszczem (58,7 mm) i silnym wiatrem
powodując znaczne wylegnięcie zbóż. Sucha wiosna spowodowała, że nie mieliśmy problemu z mączniakiem.
Presja pozostałych jednostek chorobowych w dużej mierze zależała od odmian. Na Żuławach i Powiślu
wystąpiły na zbożach rdza żółta, rdza brunatna, a w całym województwie septoriozy, oraz fuzariozy kłosa.
Wysokie temperatury i niewielkie opady w lipcu ( z wyjątkiem Karzniczki) przyspieszyły dojrzewanie, ale
ujemnego wpływu na plony już raczej nie miały (może niewielki na owies na glebach lekkich). Żniwa
przebiegały bez większych zakłóceń, w dobrej pogodzie. Suche lato i jesień utrudniły przygotowanie pola pod
następne zasiewy. Na Powiślu i Żuławach wystąpiły problemy ze wschodami rzepaku. Zbiory kukurydzy i roślin
okopowych odbywały się w dość dobrych warunkach, plony były zadowalające. Reasumując w 2014 roku było
duże zróżnicowanie w ilości opadów w rejonach województwa pomorskiego.
Tabela 2.1 Województwo pomorskie. Ważniejsze dane meteorologiczne w okresie prowadzenia
doświadczeń
Radostowo
Wyczechy
6
7
8
9
10
11
12
13
63,6
14,0
41,4
21,2
58,4
35,0
32,7
37,3
11,6
9,1
5,1
2,5
12,2
9,9
5,3
3,3
12,0
9,3
5,0
2,4
12,4
9,9
5,4
3,1
12,0
9,3
4,9
2,5
11,3
9,0
4,5
2,1
53,2
13,2
33,1
15,4
43,2
39,3
47,2
38,0
20,1
24,4
50,8
8,1
59,4
21,6
65,1
54,5
84,7
89,5
61,5
25,0
-2,8
2,4
6,1
9,6
12,9
15,3
21,3
18,6
15,3
10,2
-1,9
3,1
5,3
8,8
11,9
14,6
20,1
16,9
14,2
10,2
-3,7
1,5
5,7
9,6
12,8
15,5
21,1
17,9
14,8
-2,7
2,5
6,3
10,1
12,7
15,6
21,0
17,1
14,7
10,1
-3,1
2,0
6,1
9,3
12,2
14,9
20,8
17,9
15,1
9,9
-2,7
3,3
5,4
9,9
13,0
14,3
20,1
16,8
14,5
9,7
Wyczechy
Radostowo
Lubań
5
Lubań
4
Lisewo
3
Karzniczka
2
Średnia temperatura
miesięczna(C)
Dębina
1
Lisewo
Miesięczna suma opadów ( mm)
Karzniczka
Miesiąc
Dębina
L.p.
2013
1
2
3
4
Wrzesień
Październik
Listopad
Grudzień
88,0
27,8
43,3
11,8
102,3
48,3
68,6
49,7
67,7
20,5
44,7
19,5
77,6
47,5
69,8
25,7
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
33,2
9,0
45,6
15,4
47,2
37,8
25,2
30,0
33,8
28,4
41,4
9,0
47,4
28,2
44,8
50,3
111,2
82,1
48,3
32,2
45,2
13,4
50,0
14,6
66,8
53,2
61,8
43,0
19,6
38,4
65,3
27,1
35,4
15,2
55,8
35,8
54,6
57,8
42,6
35,6
2014
Suma
8
476,5 763,8 558,4 645,8 467,3 683,6
9,5
Rozdział 3
Pszenica ozima
Uwagi ogólne
Doświadczenia porejestrowe z pszenicą ozimą w 2014 roku zostały przeprowadzone w 5-ciu punktach
doświadczalnych reprezentujących różne rejony klimatyczno glebowe województwa. Badano w nich 37 odmian
wybranych przez Zespół Wojewódzki PDOiR, należących do różnych grup wartości technologicznej.
Doświadczenia w Lisewie, Karzniczce, Dębinie i w Wyczechach (37 odmian) oraz doświadczenia z
późnojesiennym terminem siewu dla odmian pszenicy ozimej i jarej z Listy odmian zalecanych (17 odmian)
przeprowadzone w Dębinie, Karzniczce w Radostowie zostały dofinansowane ze środków wyprzedzającego
finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego. Wyniki
wszystkich doświadczeń przeprowadzonych w 2014 r. zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu.
Doświadczenia wykonano zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU. Doświadczenia założono w dwóch
powtórzeniach a pojedyncze poletko miało 15 m2 do zbioru w Karzniczce i Wyczechach, 13,5 m2 w Radostowie i
Lisewie oraz 10 m2 w Dębinie.
Doświadczenia siane w optymalnym terminie to doświadczenia dwuczynnikowe, gdzie pierwszym czynnikiem
były odmiany, a drugim poziomy agrotechniki oznaczone symbolami:
a1 - przeciętny
a2 - wysoki (zwiększone o 40 kg nawożenie azotowe, zwalczanie chorób grzybowych, stosowanie
regulatorów wzrostu i dolistne dokarmianie mikronawozami).
Natomiast doświadczenie siane późną jesienią wykonano w 4 powtórzeniach, na intensywnym poziomie
agrotechniki.
Stosowanie środków ochrony roślin było zgodne z zaleceniami IOR-u. W uzasadnionych przypadkach zwalczano
szkodniki.
Wyniki doświadczeń
Wschody wyrównane we wszystkich doświadczeniach. Wzrost i rozwój roślin przed zimą prawidłowy,
stany roślin zadowalające. W 2014 roku mieliśmy bardzo wczesne ruszenie wegetacji ( w Radostowie 20
lutego). Przezimowanie w Radostowie i Lisewie było bardzo dobre u wszystkich odmian, bez wypadów. W
Karzniczce i Wyczechach stany były lekko zróżnicowane, natomiast w Dębinie u odmian o słabszej
mrozoodporności stwierdzono wypady roślin. Początek wiosny sprzyjał wzrostowi. W kwietniu wróciły zimne
noce ze znacznymi spadkami temperatur. 2 - go kwietnia w Radostowie temperatura przy gruncie spadła do
- 9,5 st. C, 5 - go kwietnia - 8.5 st. C., pozostałe dni do 11- go kwietnia z przymrozkami ok. - 5 st. C. W tej
lokalizacji uwidoczniły się różnice odmianowe w reakcji na przymrozki. Liście odmian Fregata, Muszelka, KWS
Dacanto, Meister. KWS Livius, Jantarka i Kepler pożółkły. Objawy te po kilku dniach przy dodatnich
temperaturach ustąpiły. Zabiegi ochrony roślin wykonano we właściwych fazach rozwojowych, jednakże ich
skuteczność była różna, np. zastosowany w Radostowie regulator wzrostu Chiffchaff 250 EC ( generyk Modusa)
nie dał oczekiwanych efektów w wysokości roślin. Być może przyczyną były przymrozki występujące prawie
codziennie w III dekadzie kwietnia. Opady na początku maja poprawiły stan ozimin. Później zrobiło się ciepło,
wiały wysuszające wiatry a opadów było niewiele. Sucha wiosna spowodowała, że na Żuławach i Powiślu nie
mieliśmy problemu z mączniakiem, natomiast presja pozostałych chorób w dużej mierze zależała od odmian.
Na poziomie a 1 wystąpiły rdza żółta i brunatna. Pierwszy zabieg fungicydowy skutecznie ograniczył rozwój
tych jednostek chorobowych na poziomie a2. Efekt uwidocznił się w wyższym przyroście plonu na poziomie
a 2. W Karzniczce i Wyczechach nie było problemu z rdzami. W II połowie czerwca pojawiły się septoriozy liści
nieco później septoriozy plew. U odmian wykazujących większą podatność również na poziomie a2 wystąpiły
objawy. Wyleganie było niewielkie, jedynie w Wyczechach istotnie różnicowało odmiany, najsilniej wyległy
Bamberka, Astoria i Forum. Żniwa w suchej pogodzie, bez zakłóceń. Uzyskano bardzo dobre plony we
wszystkich lokalizacjach. Najlepiej plonowały nowe odmiany Speedway, Artist, Praktik. Największą masę 1000
ziarn miały Patras, Meister, KWS Livius i Ostroga. Reasumując sezon wegetacyjny dla pszenic ozimych sianych
w optymalnych terminach był bardzo dobry, natomiast opóźnienie siewu do połowy listopada wykazało ryzyko
słabszego plonu u odmian jarych.
9
Tabela 3.1 Pszenica ozima. Odmiany badane w województwie pomorskim. Rok zbioru: 2014.
Lp.
Odmiana
1
Rok
wpisu
do KRO
w Polsce
Rok
włączenia
do LOZ
2
3
1
Figura
2007
2
KWS Ozon
2010
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
2012
2013
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
4
2012
2004
2005
2008
2008
2008
2009
2009
2009
2010
2010
2010
2010
2010
2011
2011
2011
2011
2011
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2013
2013
2013
2013
2013
CCA
CCA
2014
2011
2011
2012
2013
2012
2012
2012
2013
2014
2014
2014
Grupa
wartości
techn.
R
2014
2009
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce
5
A
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan
B
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157 Prusy
A
B
A
A
B
B
A
A
A
A
B
B
B
A
A
A
B
A
A
A
E
B
A
B
B
A
B
A
A
A
B
B
B
A
A
DSV Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Poznańska Hodowla Roślin sp. z o. o. ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec
Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o. o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
Limagrain Sp. Europ.O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki
RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
Lantmännen SW Seed sp. z o. o. ul. Głowackiego 1 A Milanówek
Lantmännen SW Seed sp. z o. o. ul. Głowackiego 1 A Milanówek
Grupa wart. technologicznej: E – elitarna, A - pszenica jakościowa, B - pszenica chlebowa, C- pszenica pozostała , K –ciastkowa(na
podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU Słupia Wielka, 2014).
CCA – Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników doświadczeń
R
rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru. 2014 – odmiana wstępnie rekomendowana
10
Tabela 3.2 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Dębina
Karzniczka
Lisewo
Radostowo
Wyczechy
Malbork
Słupsk
Malbork
Tczew
Człuchów
Pszenny dobry
Żytni bardzo dobry
Pszenny bardzo dobry
Pszenny dobry
Żytni bardzo dobry
Klasa bonitacyjna gleby
IIIa
IIIa
I
III a
IIIa
PH gleby w KCl
6,2
6,2
5,6
6,2
Rzepak ozimy
Groch siewny
Rzepak ozimy
Rzepak ozimy
05.10.2013
27.09.2013
01.10.2013
02.10.2013
6,2
Łubin wąskolistny
(nasiona)
24.09.2013
400
450
400
400
450
07.08.2014
07.08.2014
07.08.2014
01.08.2014
29.07.2014
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
2
Obsada nasion
(szt/m )
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
N na poziomie a1
(kg/ha)
136
120
100
120
110
N na poziomie a2
(kg/ha)
177
160
140
160
150
P2O5
(kg/ha)
70
80
40
60
69
K2O
(kg/ha)
120
120
100
80
90
Basfoliar Ex 3l/ha
Basfoliar Ex 3l/ha
Plonvit Z 2l/ha
Tomar 2l
Tomar 2l
Kinto Duo 080 FS
Zapr. nas. T 150g/100kg
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Jesień
Alister Grande 190 1 l/ha
Wiosna
Hurler 200 EC 0,6 l/ha +
Ghwastox 750 SL 1l/ha+
Foxtrot 069 EW 1 l/ha
Jesień
Glean 75 WG 8 g/ha
Wiosna
Granstar Ultra SX 30
g/ha
Hurler 200 EC 0,4 l/ha
Jesień
Expert Met 56WG 0,35 kg/ha
Wiosna
Granstar Ultra 60g/ha
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikami na poziomie a2
Zaprawa nasienna
(l/ha)
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa,dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd - pierwszy zabieg
na poziomie a2
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd – drugi i trzeci zabieg
na poziomie a2
Regulator wzrostu
na poziomie a2
Plonvit Cu 2l/ha
Yara Vita Zboże 2kg/ha
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
Maxim Star 025 FS
Wiosna
Sekator 125 OD 0,15 l/ha +
Esteron 0,45 l/ha
A-cyper 100 EC 0,1 l/ha
Karate Zeon 050 SC 0,12l/ha
Wirtuoz 520 EC 1 l/ha
Reveller 280SC 1 l/ha
Stabilan + Moddus
1 + 0,2 l/ha
Tilt Turbo 575 EC - 1l
Duett Star 334 SE- 1l
Moddus 200EC 0,4 l
Fury 100 EC 0,15 l/ha
Cyperkil Max 0,05 l/ha
Sokół 500 EC 0,8l/ha
II Wirtuoz 520 EC 1l/ha
III Mondatak
Chiffchaf 250 EC 0,4 l/ha
I Stabilan 750 SL 1l/ha
II Moddus 250 EC 0,3 l/ha
11
Tabela 3.3 Pszenica ozima . Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Cecha
Dębina
Karzniczka
Lisewo
Radostowo
Wyczechy
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
o
1
Stan roślin przed zimą
(skala 9 )
9,0
9,0
8,4
8,9
9,0
9,0
9,0
9,0
8,9
8,9
2
Stan roślin po zimie
(skala 9 )
o
6,7
6,6
7,9
8,1
9,0
9,0
9,0
9,0
8,4
8,6
3
Martwe rośliny
(%)
b.o.
b.o.
1,9
1,4
0
0
0
0
0
0
4
Termin kłoszenia
28.05.2014
29.05.2014
26.05.2014
26.05.2014
29.05.2014
01.06.2014
29.05.2014
30.05.2014
28.05.2014
28.05.2014
09.07.2014
11.07.2014
18.07.2014
19.07.2014
16.07.2014
19.07.2014
14.07.2014
17.07.2014
17.07.2014
18.07.2014
96,4
91,3
100,8
102,1
109,1
94,9
107,6
105,6
100,4
96,5
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,9
8,9
8,3
9,0
9,0
8,9
9,0
8,8
9,0
8,9
8,9
8,5
6,0
9,0
7,2
9,0
9,0
9,0
o
9,0
9,0
7,7
8,4
9,0
(skala 9 )
7,4
9,0
8,1
8,3
9,0
o
5,2
5,6
6,5
6,8
5,7
-
6,6
7,5
9,0
6,9
9,0
7,2
9,0
8,7
6,9
o
9,0
9,0
8,0
8,4
7,3
o
5,6
8,6
9,0
9,0
5
6
7
8
(dzień, m-c)
Termin dojrz. woskowej (dzień, m-c)
Wysokość roślin
(cm)
Wyleganie roślin w fazie
o
dojrz. mlecznej
(skala 9 )
Wyleganie roślin
o
przed zbiorem
(skala 9 )
9
Mączniak prawdziwy
10
Rdza brunatna
11 Rdza żółta
o
(skala 9 )
(skala 9 )
o
12
Septorioza liści
(skala 9 )
13
Septorioza plew
(skala 9 )
14
Choroby podst. źdźbła
o
o
(skala 9 )
15 Fuzarioza
(skala 9 )
16 Brunatna plamistość
(skala 9 )
9,0
(g)
46,0
49,2
47,9
49,8
48,7
46,8
47,2
49,0
47,2
48,0
128
12,8
12,1
12,2
12,3
12,4
12,8
13,0
13,0
12,8
120,0
131,4
102,1
109,1
103,8
117,4
114,9
125,5
111,2
114,2
17
Masa 1000 ziaren
18
Wilgotność ziarna podczas zbioru (%)
19
Plon ziarna (dt z ha)
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian
o
a1 - przeciętny poziom agrotechniki; a2 - wysoki poziom agrotechniki,Skala 9 : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Obserwacje porażenia przez choroby przedstawiono tylko na poziomie a 1.
12
Tabela 3.4 Pszenica ozima. Stan roślin po zimie 2014.
Radostowo
Wyczechy*
Dębina*
Karzniczka*
Lisewo *
Radostowo
Wyczechy*
5
4
4
4
2,5
6
3
2,5
6
3
4,5
4,5
2,5
5
5
2,5
2,5
5,5
2
6
2
1,5
3
1,5
2,5
2
2,5
4
4
2,5
3,5
4,5
3,5
3
4,5
6
5
Lisewo *
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
Poziom a2
Karzniczka*
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Poziom a1
Dębina*
Lp. Odmiana
Zimotrwałość
o
(skala 9 )
Stan roślin po zimie 2014 ( skala9o)
7,0
7,0
7,0
7,5
7,0
8,0
6,5
6,0
9,0
6,5
7,5
7,5
6,5
8,0
8,0
5,0
5,0
7,0
4,5
9,0
4,5
4,5
7,0
3,5
5,0
5,0
6,5
7,5
7,0
5,5
6,0
8,0
5,5
6,5
7,5
9,0
9,0
6,5
8,0
8,0
8,0
9,0
8,0
8,0
8,0
8,0
8,0
7,5
7,5
8,5
7,5
8,5
8,5
8,0
8,0
8,0
7,5
7,5
7,5
8,5
7,5
8,5
7,5
8,0
7,0
8,0
7,0
8,5
7,5
8,0
7,5
7,5
8,0
8,5
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
6,5
9,0
8,0
9,0
8,5
8,0
9,0
8,0
9,0
9,0
8,0
8,0
8,0
8,5
9,0
8,5
8,5
8,5
8,5
8,0
9,0
9,0
9,0
8,0
9,0
8,0
8,0
8,0
9,0
9,0
8,5
8,0
8,5
9,0
8,0
9,0
7,5
7,0
7,0
7,0
6,5
6,5
7,5
6,5
5,5
9,0
6,5
7,5
8,0
6,0
9,0
8,0
5,0
5,5
7,0
5,0
9,0
4,0
5,0
6,5
4,0
5,0
5,0
6,0
6,5
6,5
6,0
6,0
7,5
6,0
6,5
7,5
9,0
9,0
7,5
8,5
8,0
8,5
8,0
8,0
8,0
9,0
7,5
8,5
8,0
7,5
8,5
8,5
8,0
7,0
8,0
9,0
7,5
8,5
8,0
7,5
8,5
8,0
8,5
7,0
8,5
8,5
7,0
8,5
9,0
8,0
9,0
8,0
8,0
8,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
6,0
9,0
8,5
8,5
9,0
8,5
9,0
8,5
9,0
9,0
8,5
8,5
8,0
8,5
9,0
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
8,5
8,5
9,0
9,0
8,5
8,5
9,0
8,0
8,5
7,5
o
Wzorzec - 2014: Figura, KWS Ozon, Patras, Artist, Patras. Skala9 ; 9- stan roślin bardzo dobry, 1- stan roślin bardzo słaby.
Zimotrwałość - na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU Słupia Wielka, 2014 - wyższa wartość to lepsza mrozoodporność.
*Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
13
Wyczechy*
Dębina*
Karzniczka*
Lisewo *
Radostowo
Wyczechy*
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
Radostowo
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Lisewo *
Wzorzec, dt z ha
Karzniczka*
Lp. Odmiana
Dębina*
Tabela 3.5 Pszenica ozima . Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014.
Poziom a1
Poziom a2
126,1
102,4
104,8
114,9
114,3
136,0
109,3
121,1
126,6
116,6
94
100
105
102
86
92
98
87
98
95
98
95
97
98
102
89
95
99
89
98
89
89
97
80
88
97
100
94
97
95
92
93
99
104
99
97
96
94
98
99
109
80
92
103
96
93
94
100
100
99
96
108
102
102
98
101
105
103
106
98
101
107
100
105
103
95
99
98
98
100
104
106
100
98
89
105
104
102
90
89
104
97
90
102
102
100
105
92
87
107
104
97
104
73
103
110
93
97
88
99
112
106
101
100
88
89
106
114
103
107
105
93
101
101
105
97
90
107
98
95
98
97
99
102
98
92
101
102
104
103
90
104
102
100
97
94
107
113
97
103
101
101
93
107
109
98
100
99
91
108
99
103
93
96
95
99
100
93
92
91
89
91
90
103
103
95
100
95
97
100
91
106
99
99
112
96
91
93
96
99
100
98
99
95
101
96
101
101
102
89
98
99
89
97
96
96
97
97
99
101
88
97
98
90
107
87
91
96
88
93
95
101
106
97
98
96
96
100
103
97
96
96
92
100
100
109
85
91
103
94
94
94
104
98
103
99
107
104
103
97
101
103
102
103
99
99
107
100
108
102
100
97
97
96
100
102
102
102
98
86
106
105
103
86
95
98
89
92
101
97
100
94
84
85
99
102
95
96
84
101
103
96
102
90
103
110
109
92
98
95
81
100
103
99
106
99
93
102
102
103
93
103
103
91
94
95
102
95
100
95
88
100
102
103
101
100
103
101
98
101
97
106
108
98
101
98
99
87
106
108
95
101
96
97
103
97
103
89
96
95
89
99
94
94
100
88
93
90
106
103
95
102
97
104
105
93
106
99
100
109
105
94
95
95
95
100
102
98
96
95
Wzorzec - 2014: Figura, KWS Ozon, Patras, Artist.
14
Dębina*
Karzniczka*
Lisewo *
Radostowo
Wyczechy*
Średnia dla
odmiany
Tabela 3.6 Pszenica ozima.
Różnica w plonie po zastosowaniu wyższego poziomu agrotechniki w dt/ha. Rok zbioru: 2014
a2 – a1 (dt/ha)
Średnia, dt z ha
11,4
7,0
13,5
10,6
3,0
9,1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
12,2
11,7
4,8
11,1
12,8
17,5
11,6
10,2
8,5
9,8
7,3
11,8
9,7
11,3
9,1
7,7
12,8
8,8
9,7
21,4
6,2
11,9
9,1
18,8
15,0
6,9
11,9
25,2
10,3
14,3
14,8
13,5
11,3
8,5
6,7
8,8
9,5
4,0
8,7
7,5
7,5
11,1
4,5
7,6
4,3
7,5
6,8
11,3
4,8
11,4
9,4
6,9
8,8
7,4
5,7
7,7
5,1
6,2
5,1
7,6
4,8
7,5
7,1
9,7
5,8
11,8
4,3
5,4
5,1
6,5
4,8
3,2
9,9
7,0
10,7
18,3
18,1
18,1
9,8
21,1
9,9
6,7
16,6
15,6
10,5
16,6
4,9
5,6
11,5
7,6
15,0
12,9
6,4
24,8
13,9
9,0
19,4
22,2
16,5
20,6
16,9
21,0
4,9
13,5
22,7
4,9
10,3
5,5
12,4
16,8
9,5
11,5
12,6
13,0
9,5
6,0
27,0
7,3
3,5
10,7
7,6
17,2
7,5
9,1
6,8
5,6
10,5
11,5
10,4
9,9
22,7
11,0
10,6
9,1
16,6
15,2
11,6
6,3
12,3
8,5
8,2
9,8
3,7
11,0
11,7
7,5
12,3
7,4
8,9
-2,8
0,4
2,9
-2,4
2,4
1,7
-9,2
1,2
3,6
3,8
13,0
0,8
4,5
1,6
5,8
3,4
2,3
4,6
4,3
9,7
8,1
4,5
2,4
1,9
2,9
-1,8
13,3
6,4
3,6
1,4
-2,1
2,2
6,6
2,1
3,6
-4,3
9,5
9,7
8,7
9,8
7,5
14,5
7,6
3,1
8,9
8,7
10,0
10,7
7,2
7,5
6,9
8,1
10,0
8,0
7,7
15,7
9,4
8,9
9,9
13,0
11,2
9,8
8,6
15,5
8,4
8,8
10,8
5,0
8,3
7,4
6,4
10,3
5,8
Lp. Odmiana
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
15
Tabela 3.7 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012-2014
Poziom a1
Poziom a2
Odmiana
Lp.
201320122013-
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
2012
2013
Wzorzec, dt z ha
51,8
93,2
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
134
149
101
103
101
91
150
92
69
173
76
142
158
83
180
171
52
62
155
55
154
47
42
101
107
103
95
98
103
99
106
100
98
100
105
105
104
104
102
109
106
105
106
102
104
108
96
103
102
133
156
4
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
Liczba doświadczeń
2014
2014
112,5 102,9
2014
2012
85,8
58,8
2013
2014
2014
101,2 121,9 111,6
96
102
101
104
112
144
147
103
99
102
95
99
102
95
97
99
98
101
99
96
98
102
103
101
101
97
104
103
100
100
98
102
108
98
100
99
94
109
100
90
112
94
107
112
96
113
112
92
95
112
92
108
92
91
88
162
94
68
183
73
143
167
80
187
186
40
55
164
58
175
40
40
100
108
103
97
97
105
96
109
102
104
97
107
106
102
106
106
110
104
104
107
107
106
108
98
104
103
105
101
92
102
102
104
89
92
101
95
95
96
98
97
98
95
96
100
101
99
99
92
99
101
96
96
95
101
108
99
97
98
95
94
102
106
101
99
100
102
100
108
112
140
165
5
5
10
14
4
20122014
94,0
97
101
102
106
110
93
102
101
93
96
100
97
103
99
98
95
103
103
100
101
101
104
102
100
103
101
103
108
102
100
100
92
114
100
88
113
94
106
116
95
116
114
90
94
112
93
116
91
90
109
109
92
102
101
104
88
97
100
90
95
96
98
98
96
93
94
99
101
98
98
98
99
100
96
99
96
101
108
105
96
97
96
90
101
104
98
100
96
104
102
111
115
5
5
10
14
Wzorzec - 2014: Figura, KWS Ozon, Patras, Artist ; 2013: Figura, Muszelka, KWS Ozon, Patras; 2012: Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon.
16
Lp
Odmiana
Liczba lat
badań
Tabela 3.7 Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014.
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
3
3
2
1
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
3
3
Mączniak
Rdza brunatna
Rdza żółta
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
7,8
7,8
7,9
6,5
0,3
-0,3
-0,3
0,3
-1,3
-0,3
-0,8
-0,3
-1,8
-0,8
0,3
-1,3
-0,3
-0,3
-0,8
-0,8
-0,8
-1,8
-1,8
-0,8
-0,3
-0,3
-0,8
-0,3
-0,8
-0,8
0,3
-0,8
-0,8
0,3
-1,3
-0,3
-0,8
-0,3
-0,3
-0,3
-1,8
0,1
-0,1
-0,1
-0,5
-0,0
0,1
-0,2
-0,9
-1,1
0,6
0,4
0,1
0,4
0,4
-0,6
0,4
0,1
-0,1
0,1
-0,4
0,4
0,4
0,4
1,1
-0,9
0,1
0,9
0,4
0,9
-0,1
0,1
-1,4
-0,6
-0,1
1,1
0,9
0,9
0,6
0,1
-0,4
0,1
0,1
0,9
0,9
0,6
1
8
2
-1,0
-0,2
-0,2
-0,9
-0,5
-0,1
0,3
-0,4
-0,1
0,2
-0,2
-0,3
-0,3
-0,9
-0,9
-1,3
-0,2
-0,5
-0,8
-0,0
-1,0
-0,3
0,4
-0,8
-1,1
0,2
2014
2012-2014
7,9
8,2
7,6
0,2
-0,3
-0,2
0,3
-0,2
0,2
0,0
-1,3
-0,2
-1,2
-0,3
0,3
-1,0
-0,3
-0,5
-0,3
-0,5
0,2
-0,7
-0,5
-0,2
0,3
0,3
0,0
0,2
-1,2
0,3
0,3
-0,7
-0,3
-0,5
-0,3
0,2
-0,2
-0,3
-1,0
0,2
-0,5
0,7
0,5
0,5
0,2
-0,9
0,7
0,6
-0,4
-1,9
-3,3
0,7
0,9
-0,6
0,4
-0,3
0,9
0,9
0,7
0,1
1,1
1,1
-0,1
0,2
-4,8
0,9
-0,1
0,9
-1,6
-2,9
1,1
1,1
0,6
0,2
0,7
-1,6
0,7
0,1
0,7
1,1
0,9
0,6
6
3
3
6
-0,2
0,3
-0,0
0,6
0,5
0,1
0,6
0,2
0,7
0,8
0,7
-0,3
-0,8
0,3
1,1
-0,5
0,7
-0,4
1,0
0,4
0,1
1,0
1,9
1,6
1,6
1,4
2012-2014
Choroby fuzaryjne
3
1,1
0,5
0,5
-1,1
-0,1
-0,6
1,0
0,1
-0,5
0,7
-0,4
1,0
1,0
0,2
-1,1
0,7
0,1
1,2
1,3
1,2
0,7
0,6
1,3
-1,2
0,8
1,4
-0,7
0,8
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio
mniejsza.
.
17
Lp
Odmiana
Liczba lat
badań
Tabela 3.8 Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014.
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
3
3
2
1
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
3
3
Septorioza liści
Septorioza plew
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
5,5
6,0
6,8
6,3
0,0
-0,2
0,6
-0,4
0,5
0,0
0,1
-0,6
0,9
0,6
-0,4
1,7
-0,1
-0,5
-0,3
1,7
-0,1
0,1
0,2
-1,5
1,7
0,3
0,8
0,9
0,0
1,0
1,6
0,1
0,9
0,8
-0,3
0,0
1,6
1,4
1,3
1,2
1,3
-0,1
0,1
0,4
0,0
-0,0
0,0
0,9
0,5
0,3
0,0
0,2
-0,5
0,2
0,3
0,3
-0,5
0,2
0,5
0,0
0,7
-0,5
-0,3
-0,2
0,5
0,2
-0,2
0,2
-0,3
1,2
0,3
-0,3
0,0
0,3
0,3
1,2
0,2
0,7
0,7
0,2
0,3
0,5
0,8
0,2
0,5
0,3
5
13
3
0,4
-0,3
0,1
-0,2
0,7
0,5
-0,1
1,1
0,2
-0,0
0,0
1,2
0,6
0,1
0,5
-0,9
1,3
0,5
0,8
1,3
0,4
1,0
1,6
0,3
1,0
1,0
Brunatna plamistość
2014
2012-2014
7,1
7,9
7,1
0,1
-0,2
0,5
-0,4
-0,9
-1,0
-0,4
-0,4
-0,0
-0,4
-0,2
0,3
-0,7
-1,0
-0,7
-0,0
-0,0
-0,4
0,3
-0,5
0,1
-0,4
-0,9
0,3
-0,0
-0,2
-0,0
0,3
-1,4
-0,4
-0,4
-0,4
0,1
-0,0
-0,5
-0,5
-0,0
-0,0
0,4
0,0
0,7
0,3
0,1
-0,1
-0,1
0,1
0,4
-0,1
-0,6
-0,1
0,4
-0,6
-0,6
-0,1
-0,1
0,1
-0,6
0,1
0,4
-0,1
-0,1
0,1
0,6
0,1
-0,4
0,1
0,4
0,4
-0,1
-0,6
0,1
-0,1
0,4
-0,1
0,4
-0,1
-0,4
0,1
-0,1
9
2
3
7
1,0
0,5
0,2
-0,1
0,6
0,6
0,2
0,6
0,1
-0,3
0,3
0,6
0,6
0,1
0,5
-0,1
1,1
0,5
0,2
0,3
0,2
0,5
1,1
0,3
0,7
0,4
2012-2014
Choroby
podstawy źdźbła
2
-0,0
-0,2
0,1
-0,4
0,6
0,2
0,2
0,4
0,0
-0,0
0,0
0,3
0,6
0,2
0,4
0,1
0,4
-0,0
0,3
0,7
0,7
0,1
0,3
0,6
-0,6
0,3
0,2
0,3
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
mniejsza.
18
Tabela 3.9 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014.Przecietny poziom agrotechniki a1
o
Lp.
Odmiana
Liczba lat
badań
Wyleganie (skala 9 )
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
3
3
2
1
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
3
3
w fazie
dojrzałości
mlecznej
przed zbiorem
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziarn
(g)
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
9,0
8,8
8,8
8,1
101,1
90,2
50,2
49,0
0,1
0,1
-0,4
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
-0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
-0,6
0,1
0,1
-0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
-0,1
0,3
-0,0
0,1
0,3
-0,9
0,2
-0,1
0,0
-0,3
0,3
-0,9
-0,5
-0,1
-0,4
0,3
0,3
0,0
-0,1
-1,1
0,0
0,3
-0,2
0,4
-0,1
0,0
0,3
0,2
0,3
0,4
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,0
0,1
-0,2
0,2
-0,2
0,2
-0,1
-0,3
-0,3
0,2
0,1
-0,3
0,1
-0,1
0,2
-0,3
0,1
0,2
0,2
-0,1
0,2
0,1
-0,1
0,2
-0,9
0,2
0,1
-0,6
-0,1
0,2
0,2
-0,1
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
-0,3
-0,5
0,5
0,2
0,2
0,5
-0,5
0,3
0,0
0,4
0,0
0,4
-0,9
-0,7
0,1
-0,4
0,6
0,9
0,2
0,2
-0,7
-0,3
0,8
0,2
0,5
0,2
0,0
0,4
-0,1
0,8
1,0
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
-0,3
8,7
-10,8
-0,1
2,2
7,5
20,0
2,7
-15,1
3,5
4,0
7,7
3,3
-6,0
4,1
0,3
-7,8
-5,8
8,0
-1,9
10,5
3,0
-1,6
9,8
-8,1
10,2
-3,6
2,5
-7,5
0,3
-1,9
0,8
3,9
8,5
3,9
2,2
3,0
4,4
11,5
-7,2
-0,7
2,2
8,5
23,2
1,0
-10,0
5,7
2,2
9,7
5,6
-3,4
3,5
3,1
-2,3
-5,3
8,8
2,8
10,0
3,5
0,0
11,3
-6,0
10,9
-2,2
2,3
-6,2
2,1
-0,6
0,8
3,9
8,5
3,9
2,2
2,4
6,0
-2,2
0,4
3,5
-1,7
-4,2
-2,2
-3,6
-7,8
1,1
-2,2
-1,7
-1,5
0,2
-3,0
-1,5
-0,8
-6,6
-0,9
-4,0
-0,5
-3,3
2,1
0,0
-6,1
-0,7
-2,1
-6,7
-5,6
-5,9
-2,7
-7,7
-6,9
2,9
-6,6
-5,3
-3,0
-4,5
-0,9
1,8
3,9
-1,7
-3,6
-0,4
-1,9
-6,6
2,1
-0,7
0,1
-2,7
-0,2
-0,6
0,4
-0,1
-5,7
0,5
-3,5
0,3
-3,2
2,3
2,2
-4,7
0,4
-1,6
-6,6
-6,2
-5,1
-0,9
-7,7
-6,9
2,9
-6,6
-5,3
-1,6
-3,3
2
6
4
9
5
14
5
14
Wyniki wylegania pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których zjawisko wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
mniejsza.
19
Tabela 3.10 Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014. Intensywny poziom agrotechniki a2
o
Lp.
Odmiana
Liczba lat
badań
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Fregata
Legenda
Mulan
Muszelka
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Banderola
Fidelius
Jantarka
Kepler
Kredo
Sailor
KWS Dacanto
Arkadia
Oxal
Meister
Astoria
KWS Magic
Tulecka
Forum
Speedway
Praktik
Platin
Estivus
Lavantus
Arktis
KWS Livius
Pengar
Fakir
Julius
Toras
3
3
2
1
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
3
3
w fazie
dojrzałości
mlecznej
przed zbiorem
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziarn
(g)
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
8,6
8,8
8,4
8,6
96,7
84,5
51,5
50,7
-0,3
-0,1
-0,1
0,4
0,4
-0,3
-0,1
0,2
0,4
-0,1
0,4
0,2
-0,3
-0,1
-0,3
0,4
0,4
0,2
0,4
-1,3
0,4
0,2
0,4
0,2
-0,1
-1,1
0,2
0,2
0,4
-0,1
0,4
0,4
0,4
-0,6
-0,1
-0,6
-0,6
-0,1
0,0
0,0
0,2
0,2
-0,2
0,0
0,1
0,2
-0,1
0,2
-0,4
-0,1
0,0
-0,3
0,2
0,2
0,1
0,2
-1,1
0,2
0,1
0,3
0,1
0,0
-0,5
0,1
0,1
0,3
0,0
0,4
0,4
0,4
-0,6
-0,1
-0,6
-0,6
0,0
0,4
-0,9
0,5
0,6
-0,6
-0,5
0,1
0,4
-1,8
0,3
-0,9
-0,3
-0,3
-0,5
0,6
0,1
0,4
0,3
-0,6
0,5
0,6
-1,4
-0,9
-0,1
-1,4
-0,8
0,5
0,5
0,4
0,3
0,6
0,3
-0,5
-0,4
-0,5
-1,3
-0,3
0,2
-0,3
0,5
0,4
-0,5
-0,0
0,2
0,2
-0,7
0,3
-0,6
-0,6
-0,2
-0,6
0,4
0,2
0,2
-0,1
-1,0
-0,4
0,3
-0,7
-0,2
-0,2
-0,5
-0,2
-0,4
0,4
0,4
0,3
0,6
0,3
-0,5
-0,4
-0,0
-0,6
7,6
-5,4
-1,5
-0,8
3,3
15,3
-1,2
-11,3
2,3
8,3
4,6
4,6
-4,4
2,3
0,6
-7,3
-8,2
5,3
-0,7
9,9
1,9
-2,9
5,6
-3,6
5,9
-2,8
3,4
-1,6
-0,9
-2,3
-1,2
-1,0
4,6
2,1
3,3
7,1
3,9
8,1
-3,8
-1,0
-0,8
6,2
18,5
-1,0
-8,2
5,2
5,2
5,6
5,1
-2,7
2,1
3,0
-4,6
-4,8
6,4
2,4
7,3
4,5
-3,1
7,1
-2,6
8,2
-0,5
3,8
-2,4
-0,1
-2,0
-1,2
-1,0
4,6
2,1
3,3
5,6
6,3
5
-1,9
-0,3
3,1
-1,0
-3,5
-3,2
-3,3
-7,1
2,1
-1,3
-3,4
-2,5
-1,4
-4,6
-2,0
-0,7
-5,6
-1,4
-3,8
0,7
-2,0
1,2
-0,1
-5,6
-1,6
-3,7
-7,9
-8,3
-6,7
-4,0
-7,1
-7,2
1,6
-5,6
-3,8
-1,8
14
-1,5
1,3
4,0
-1,0
-2,6
-1,2
-1,0
-6,0
2,3
-0,7
-1,2
-1,2
-0,7
-1,3
0,4
0,3
-4,2
0,9
-3,0
1,5
-2,1
2,0
2,1
-4,9
0,4
-2,4
-7,1
-7,7
-5,3
-2,1
-7,1
-7,2
1,6
-5,6
-3,8
0,4
2
6
4
9
5
14
5
14
Wyniki wylegania pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których zjawisko wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
mniejsza.
20
Tab. 3.11 Pszenica ozima i jara. Ważniejsze cechy wartości gospodarczej odmian przy opóźnionym
terminie siewu w Radostowie. Rok zbioru 2014
1
Wzorzec, dt z ha
Stan roślin
przed zimą
o
(skala 9 )
3
Stan roślin po
zimie
o
(skala 9 )
4
8,5
8,6
Masa 1000
ziaren - 14%
(g)
5
Wysokość
roślin
(cm)
6
7,1
86,5
53,3
118,0
85,3
81,0
91,0
88,7
90,7
79,7
89,7
85,7
81,3
87,3
92,7
86,7
90,3
90,0
82,0
88,3
80,7
84,3
82,7
84,0
92,7
84,3
84,3
90,7
90,7
84,7
50,7
53,7
56,0
52,9
51,9
50,4
51,9
52,4
45,1
47,4
53,9
50,6
52,4
52,3
48,4
49,7
46,3
47,7
47,1
44,3
52,1
45,8
47,8
57,2
46,5
47,0
105
122
121
124
111
111
120
113
118
115
122
121
117
113
115
122
116
116
117
115
118
104
117
119
126
113
90,7
89,0
86,3
96,3
88,0
93,0
87,2
49,8
56,5
54,8
49,9
46,7
47,4
50,2
98
93
112
102
100
104
114
Septorioza liści
o
(skala 9 )
Plon nasion
(dt/ha)
7
Odmiany ozime
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Figura
KWS Ozon
Patras
Artist
Skagen
Fidelius
Henrik
Jantarka
Kredo
Torrild
Arkadia
Linus
Sailor
Astoria
Estivus
Forum
KWS Magic
Platin
Praktik
Speedway
Tulecka
Arktis
Lavantus
KWS Livius
Pengar
Fakir
7,3
9,0
9,0
8,7
8,3
9,0
8,3
9,0
8,7
8,3
8,7
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
7,7
8,3
8,7
8,0
8,7
9,0
8,3
8,0
8,7
9,0
7,7
9,0
9,0
8,7
8,3
9,0
8,7
9,0
8,7
8,3
8,7
9,0
8,7
9,0
9,0
8,7
8,3
9,0
8,7
8,0
9,0
9,0
8,7
9,0
8,7
9,0
27
28
29
30
31
32
Ostka Smolicka
Parabola
Tybalt
Waluta
Izera
Struna
Średnia
9,0
9,0
8,0
8,3
9,0
9,0
8,6
7,7
8,0
8,0
7,3
8,7
8,7
8,6
7,3
6,7
7,7
6,7
8,3
6,0
8,0
7,0
8,3
8,7
7,3
7,7
7,3
7,3
8,0
9,0
7,7
8,7
8,0
8,7
7,7
6,7
7,0
8,3
8,7
8,7
Odmiany jare
5,7
5,7
6,7
7,0
6,3
6,7
7,5
wzorzec – Figura, KWS Ozon, Patras, Artist
przedplon – rzepak ozimy
2
Obsada nasion – 500 szt/m
Siew 30.10.2013 r.
Wschody 26.11.2013 r.
Zbiór 04.08.2014 r.
Intensywny poziom agrotechniki - nawożenie ; P -60 kg/ha, K – 80 kg/ha, N – 160 kg/ha, mikroelementy Plonvit Kali – 2 kg/ha,
ochrona fungicydowa: I zabieg Wirtuoz 520 EC – 1 l/ha, II zabieg Reveller 280 S.C. – 1l/ha, regulator wzrostu Optimus 175 EC – 0,6l/ha
21
Pszenica ozima i jara. Odmiany z List odmian zalecanych do uprawy w województwie pomorskim.
Tabela 3.12 Informacje o prowadzeniu doświadczeń. Późnojesienny termin siewu. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
Dębina
Karzniczka*
Radostowo*
Malbork
Słupsk
Tczew
2
IIIa
6,08
rzepak ozimy
12.11.2013
500
08.08.2014
4
III a
6,2
Groch siewny
12.11.2013
450
12.08.2014
2
IIIa
6,3
rzepak ozimy
12.11.2013
500
04.08.2014
160
80
120
160
60
80
Kinto Duo 080FS
Kinto Duo 080FS
Nawożenie mineralne
N
P2O5
K2O
136
70
120
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna
Maxim Star 025FS
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa,dawka/ha)
Regulator wzrostu (nazwa,dawka/ha)
Fungicyd
T1 (nazwa,dawka/ha)
Fungicyd
T2 (nazwa,dawka/ha)
Regulator rozwoju roślin
Sekator 0,15 l/ha + Esteron 0,4 Granstar Strong 0,15g + 0,3 Granstar Ultra SX 30 g/ha
l/ha
l/ha
brak
Moddus 250 EC 0,4 l/ha
Optimus 175 EC – 0,6l/ha
brak
Tilt Turbo 575 EC 1,0 l/ha
brak
Duett Star 334 SE 1,0 l/ha
Asahi SL 0,6 l/ha
(nazwa,dawka/ha)
Tabela 3.13 Pszenica ozima, pszenica jara - LOZ. Przezimowanie. Rok zbioru 2014.
Lp
Odmiana
1
o
Wzorzec (skala 9 )
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Muszelka
Mulan
Ostroga
Natula
Bamberka
Banderola
Jantarka
Kredo
KWS Ozon
Skagen
Fidelius
Sailor
Toras
14
15
16
17
Tybalt
Trappe
Kandela
KWS Torridon
o
Dębina
Karzniczka*
Radostowo*
2
3
4
8,6
Pszenica ozima
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
9,0
8,8
Pszenica jara
8,5
8,3
4,8
8,5
6,6
8,7
7,3
8,3
7,8
8,3
7,3
7,8
8,8
6,5
8,3
7,8
7,0
7,5
8,5
9,0
9,0
8,8
3,0
3,0
1,0
4,5
8,3
9,0
8,8
9,0
9,0
8,8
9,0
7,5
9,0
9,0
9,0
8,5
7,3
9,0
Skala 9 – wyższa wartość oznacza lepszy stan roślin. Wzorzec: średnia z badanych odmian.
22
Tab. 3.14 Pszenica ozima, pszenica jara – LOZ, późnojesienny termin siewu. Plon ziarna odmian w
miejscowościach w dt/ha. Rok zbioru 2014.
Plon ziarna (dt/ha)
Odmiana
Lp.
Dębina
Karzniczka*
Radostowo*
1
Wzorzec, dt z ha
2
3
4
109,8
90,8
110,0
112
99
114
112
107
116
110
102
103
111
105
109
111
101
112
118
109
116
123
113
115
112
93
115
113
106
119
99
100
100
111
97
107
111
101
111
103
102
108
113
60
110
109
57
110
80
17
93
118
74
112
1
1
1
Pszenica ozima
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Muszelka
Mulan
Ostroga
Natula
Bamberka
Banderola
Jantarka
Kredo
KWS Ozon
Skagen
Fidelius
Sailor
Toras
Pszenica jara
14
Tybalt
15
Trappe
16
Kandela
17
KWS Torridon
Wzorzec: średnia z badanych odmian.
Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 88 odmian pszenicy ozimej, z czego w 2014 roku wpisano 10.
Poniżej charakterystyka nowo zarejestrowanych odmian.
Tobak (BB 160906W)
o
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość mała (3,5 ). Odporność na mączniaka
prawdziwego, septoriozy liści i septoriozę plew – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i brunatną
plamistość liści – średnia, na fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie. Odporność na porastanie w
kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność
ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
Zgłaszający: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
RGT Kilimanjaro (R 10923)
o
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość mała do średniej (4,0 ). Odporność na rdzę
brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego,
septoriozy liści i brunatną plamistość liści – średnia. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie. Odporność na porastanie w kłosie dość
duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego.
Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Zgłaszający: RAGT Semences Polska sp. z o.o.
Franz (NORD 06053/58)
o
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość mała (3,5 ). Odporność na rdzę brunatną –
duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozy liści i
septoriozę plew – średnia, na fuzariozę kłosów dość mała. Rośliny o średniej wysokości i przeciętnej odporności na
23
wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży
do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby mała.
Hondia (DNKO 4)
o
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość średnia (5,0 ). Odporność na mączniaka
prawdziwego – duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na
choroby podstawy źdźbła i septoriozy liści – średnia. Rośliny o średniej wysokości i dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dość dobre. Odporność na porastanie
w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo
dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
Zgłaszający: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
KWS Dakota (KW 1168-8-08)
o
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość mała (3,5 ). Odporność na rdzę brunatną –
dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozy liści, septoriozę
plew i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny,
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba
opadania średnia. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Zgłaszający: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
KWS Loft (KW 2736-1-08)
o
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość mała (2,5 ). Odporność na rdzę brunatną – duża, na
mączniaka prawdziwego i septoriozę plew – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozy
liści i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny o średniej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie słabe. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba
opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Zgłaszający: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Rotax (STRU 081966)
o
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia (4,5 ). Odporność na rdzę brunatną –
duża, na mączniaka prawdziwego i septoriozę plew – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści,
septoriozy liści i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny o średniej wysokości i małej do bardzo małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie słabe do bardzo
słabego. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka dość mała. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Belissa (SMH 8527)
o
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia (4,5 ). Odporność na mączniaka
prawdziwego i rdzę brunatną – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i
septoriozę plew – średnia, na fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny dość niskie, o dużej do bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość dobre.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Zgłaszający: "Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR"
Florus (STRU 071934.1)
o
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra. Zimotrwałość mała (3,0 ). Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę
brunatną – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę
kłosów – średnia. Rośliny o średniej wysokości i dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny,
dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie bardzo słabe. Odporność na porastanie
w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS dość
duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Ohio (BB 715508)
o
Odmiana pastewna (grupa C). Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość mała (2,5 ). Odporność na rdzę brunatną i septoriozę
plew – duża, na mączniaka prawdziwego – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozy liści i fuzariozę kłosów –
średnia, na brunatną plamistość liści – dość mała. Rośliny o średniej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie dobre do bardzo dobrego.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie
gleby przeciętna. Zgłaszający: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
24
Rozdział 4
Pszenica jara
Uwagi ogólne
Pszenicę jarą w województwie pomorskim uprawia się głównie po późno schodzących z pól roślinach
okopowych. Wymaga dobrych gleb o uregulowanym odczynie. Odpowiednio wczesny siew może poprawić
rentowność uprawy. Walorem tego gatunku jest to, że wiele odmian posiada bardzo dobre parametry
jakościowe.
Doświadczenia porejestrowe z pszenicą jarą w 2014 r. zostały przeprowadzone w trzech punktach
doświadczalnych reprezentujących rejony Żuław, Powiśla i Ziemię Słupską . W doświadczeniach badano 11
odmian należących do różnych grup wartości technologicznej, wybranych przez Zespół Wojewódzki PDOiR.
Doświadczenia w Radostowie i Karzniczce zostały dofinansowane ze środków wyprzedzającego
finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego. Wyniki
wszystkich doświadczeń przeprowadzonych w 2014 r. zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu.
Doświadczenia wykonano zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU. Założono je w dwóch
powtórzeniach, na dwóch poziomach agrotechnicznych
a1 - przeciętny
a2 - wysoki (zwiększone o 40 kg nawożenie azotowe, zwalczanie chorób grzybowych, stosowanie
regulatorów wzrostu i dolistne dokarmianie mikronawozami).
Pojedyncze poletko miało 15 m2 do zbioru w Karzniczce, 13,5 m2 w Radostowie i Lisewie.
Stosowanie środków ochrony roślin było zgodne z zaleceniami IOR-u. W uzasadnionych przypadkach zwalczano
szkodniki. W roku 2013 wpisano do krajowego rejestru jedną odmianę jakościową Struna. Obecnie w rejestrze
znajduje się 28 odmian pszenicy zwyczajnej i jedna odmiana pszenicy jarej twardej.
Wiosna w 2014 roku przyszła bardzo wcześnie, bo już w III dekadzie lutego nastąpiło ruszenie wegetacji.
Opadów w czasie uprawy było niewiele. Doświadczenia założone stosunkowo wcześnie, bo na początku
kwietnia. Wschody były dobre we wszystkich doświadczeniach. Pomimo okresowych niedoborów wody w
maju i w czerwcu wzrost i rozwój roślin był prawidłowy.
Porażenie roślin przez choroby grzybowe analizowano tylko na poziomie a1. Presja chorób w 2014 roku była
mniejsza niż w latach ubiegłych. Ze względu na niską wilgotność nie było problemu z mączniakiem. Nie
stwierdzono również chorób podstawy źdźbła. Rdza brunatna i septorioza liści różnicowała odmiany w
Radostowie i Lisewie. Najbardziej podatną odmianą w Radostowie i Lisewie na septoriozę liści i rdzę brunatną
była Ostka Smolicka. W Radostowie wystąpiła też rdza żółta. Wykonanie zabiegów fungicydowych u tej
odmiany miało zdecydowany wpływ na przyrost plonu.
We wszystkich punktach doświadczalnych uzyskano dobre plony. W porównaniu do Karzniczki wyższy przyrost
plonu na intensywnym poziomie uzyskano w Radostowie i Lisewie. Prawdopodobnie związane to było z
silniejszą presją chorób na Żuławach i Powiślu. Najwyższy przyrost plonu miała odmiana Ostka Smolicka, która
wykazała się dość dużą podatnością na choroby i przy zastosowaniu ochrony odwdzięczyła się plonem.
Najwyższymi plonami ziarna we wszystkich punktach doświadczalnych zarówno na poziomie a 1 jak i a2
charakteryzowały się odmiany z Listy Odmian Zalecanych do uprawy tj. Tybalt, Trappe, KWS Torridon oraz
Struna i nowa odmiana Harenda. Wylegania w 2014 nie było.
Niezależnie od poziomu agrotechniki najwyższą MTZ charakteryzowało się ziarno odmian Łagwa, Kandela, i
Tybalt. Najmniejszą MTZ miały Trappe, Arabella i Mandaryna.
Zróżnicowanie wysokości roślin między poziomami agrotechnicznymi największe było w Karzniczce i Lisewie. W
Radostowie różnice były minimalne. Najwyższe odmiany to Izera, Struna, Izera Łagwa i Ostka Smolicka a
najniższe to Tybalt i KWS Torridon.
25
Tabela 4.1 Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
1
Lata
włączenia
do LOZ
a w przypadku odmiany zagranicznej
- pełnomocnika w Polsce
Grupa
Lp.
Rok wpisania
do KRO w
Polsce
Odmiana
2
3
4
5
1
Tybalt
2005
2007
A
2
KWS Torridon
2012
A
3
Harenda
2014
B
4
Trappe
2008
5
Łagwa
2009
A
6
Ostka Smolicka
2010
A
7
8
Kandela
Arabella
2010
2011
9
Izera
2012
A
10
11
Struna
Mandaryna
2013
2014
A
A
Irena Szyld, ul Celtycka 41 a, 62-800 Kalisz
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowece, ul. Słowiańska
5, 57-150 Prusy
Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o. o., ul. Zbożowa 4,
30-002 Kraków
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowece, ul. Słowiańska
5, 57-150 Prusy
30-002 Kraków
Hodowla Roślin Smolice sp. z o. o. Grupa IHAR” Smolice 146,
63-740 Kobylin
DANKO Hodowla Roślin, Choryń, 64-000 Kościan
30-002 Kraków
2010
2011
B
A
A
Kol1. 2 i 5 – według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU Słupia Wielka 2014,
Kol. 4 - grupa wartości technologicznej: E- elitarna, A – jakościowa, B – chlebowa, C – pozostała.
KRO – Krajowy Rejestr Odmian, LOZ – Lista odmian zalecanych do uprawy na terenie województwa.
Tabela 4.2 Pszenica jara . Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
2
Obsada nasion
(szt/m )
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
N na poziomie a1 (kg/ha)
P2O5
(kg/ha)
K2O
(kg/ha)
wieloskładnikowymi na poziomie a2
(dawka/ha))
Zaprawa nasienna (nazwa)
Herbicyd
Insektycyd
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd - pierwszy zabieg (nazwa,dawka/ha)
Fungicyd - drugi zabieg (nazwa,dawka/ha)
Regulator wzrostu (nazwa,dawka/ha)
26
Karzniczka
Lisewo
Słupsk
Malbork
pszenny dobry
pszenny bardzo dobry
IIIa
Ia
6,0
5,7
ziemniak
burak cukrowy
02.04.2014
02.04.2014
500
450
08.08.2014
08.08.2014
109
100
149
140
70
70
100
100
YaraVita zboża ( 0,5 l/ha)
YaraVita zboża ( 0,5 l/ha)
Basfoliar 36EX (2l/ha)
Vitavax 200FS
Granstar Strong (15g/ha)
Radostowo
Tczew
II
7,2
burak cukrowy
04.04.2014
450
13.08.2014
100
140
36
96
Plonvit Z ( 2l/ha)
Plonvit Z ( 2l/ha)
T 75DS/WS
Kinto Duo 080 FS
Chwastox Extra+ Hurler
200EC+ Foxtrot 69 EW
(3+0,5+1l/ha)
Chwastox Extra+ Hurler
200EC+ Foxtrot 69 EW
(3+0,5+1l/ha)
Karate Zeon (0,12 l/ha)
Karate Zeon (0,12 l/ha)
( tylko na poziomie a2 )
Wirtuoz 520 EC (1l/ha)
BoltXL EC ( 0,5 l/ha)
Mirador 250 SC + Artea 330
EC (0,6+0,5 l/ha)
Moddus 250EC (0,4 l/ha) Chiffchaff 250 EC (0,4 l/ha)
Reveller 280 SC (1l/ha)
Bumper Super 490
(1,0 l/ha)
Reveller 280 SC (1l/ha)
Cerone 480 SL (0,75/ha)
Tabela 4.3 Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Karzniczka*
Cecha
Lp
a1
a2
Lisewo
a1
Radostowo*
a2
a1
a2
1
Termin kłoszenia
(dzień, m-c)
23.06.2014 23.06.2014 12.06.2014 14.06.2014 08.06.2014 09.06.2014
2
Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c)
25.07.2014 25.07.2014 19.07.2014 21.07.2014 24.07.2014 28.07.2014
3
Wysokość roślin
(cm)
89,6
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości
9,0
o
mlecznej
(skala 9 )
o
Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 )
9,0
4
5
75,2
103,3
93,2
90,5
89,5
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
o
6
Porażenie przez choroby
na poziomie a1
7
- mączniak prawdziwy
9,0
9,0
9,0
8
- rdza brunatna
8,7
7,4
7,8
9
- septorioza liści
8,0
6,5
6,6
10 - septorioza plew
8,1
7,8
9,0
11 - fuzarioza kłosów
9,0
8,1
7,6
12 - brunatna plamistość ( DTR)
8,7
9,0
7,3
13 - rdza żółta
9,0
9,0
6,5
14 - choroby podstawy źdźbła
9,0
9,0
9,0
(skala 9 )
15 Masa 1000 ziarn
(g)
16 Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
13,5
dt/ha
80,4
17 Średni plon ziarna
46,5
49,2
46,4
47,7
13,7
14,2
14,4
15,6
15,8
86,1
83,0
92,3
82,4
94,0
Wyniki; średnie z wszystkich badanych odmian.
Tabela 4.4 Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2014
Poziom a1
Poziom a2
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Karzniczka*
Lisewo
Radostowo*
Karzniczka*
Lisewo
Radostowo*
83,7
87,6
85,0
86,2
94,5
96,6
1
Tybalt
100
99
103
101
98
101
2
KWS Torridon
99
101
98
98
101
104
3
Harenda
101
100
98
102
101
96
4
Trappe
94
103
106
95
110
106
5
Łagwa
97
99
99
101
95
96
6
Ostka Smolicka
90
75
78
96
91
100
7
Kandela
89
94
101
98
95
96
8
Arabella
97
97
99
102
98
91
9
Izera
94
81
85
99
85
88
10
Struna
100
95
105
109
98
100
11
Mandaryna
95
97
94
98
102
94
Wzorzec :2014 Tybalt, KWS Torridon, Harenda,
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego.
27
Tabela 4.5 Pszenica jara .
Różnica w plonie po zastosowaniu wyższego poziomu agrotechniki w dt/ha. Rok zbioru: 2014
Średnia dla
odmiany
Średnia, dt z ha
Radostowo*
Odmiana
Lisewo
Lp.
Karzniczka*
a2 – a1 (dt/ha)
2,5
6,9
11,6
7,0
1
Tybalt
3,1
5,7
9,4
6,07
2
KWS Torridon
1,2
7,4
16,5
8,39
3
Harenda
3,3
7,4
8,9
6,53
4
Trappe
2,9
13,4
12,3
9,53
5
Łagwa
6,2
3,3
8,1
5,88
6
Ostka Smolicka
7,8
20,0
30,3
19,33
7
Kandela
9,6
7,6
7,1
8,07
8
Arabella
6,7
7,4
4,3
6,10
9
Izera
6,6
9,3
12,8
9,56
10
Struna
9,9
9,1
7,2
8,74
11
Mandaryna
5,1
11,4
10,7
9,09
Wzorzec :2014 Tybalt, KWS Torridon, Harenda,
Tabela 4.6 Pszenica jara. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012- 2014
Poziom a1
Poziom a2
Lp. Odmiana
2013- 20122013-
Wzorzec, dt z ha
2012
2013
2014
87,7
75,3
2014
20122014
92,4
89,6
91,0
2012
2013
2014
82,8
93,8
86,7
2014
2014
85,4
80,4
1
Tybalt
99
102
101
101
101
97
100
100
100
99
2
KWS Torridon
102
98
99
99
100
103
97
101
99
100
3
Harenda
4
Trappe
103
100
101
101
101
105
102
104
103
104
5
Łagwa
92
100
99
99
97
93
99
97
98
97
6
Ostka Smolicka
91
94
81
87
89
95
95
96
95
95
7
Kandela
99
101
95
98
98
100
100
96
98
99
8
Arabella
95
98
97
98
97
96
99
97
98
97
9
Izera
97
95
87
91
93
98
96
91
93
95
10
Struna
93
100
97
96
102
99
11
Mandaryna
100
99
95
3
3
3
98
6
9
3
3
3
Wzorzec :2014 Tybalt, KWS Torridon, Harenda; 2013 Tybalt, KWS Torridon, Trappe, 2012 Tybalt, Hewilla, Trappe, KWS Torridon,
28
6
9
Tabela 4.7 Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od
wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
o
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
w fazie
dojrzałości mlecznej
2014
20122014
przed zbiorem
2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziarn
(g)
20122014
2014
20122014
2014
20122014
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec
9,0
8,9
9,0
8,8
89,8
86,9
44,5
45,4
1
Tybalt
3
0,0
-0,1
-0,6
-0,2
-1,8
-2,9
1,5
1,7
2
KWS Torridon
3
0,0
0,1
0,4
0,3
-3,3
-3,1
-0,9
-0,2
3
Harenda
1
0,0
4
Trappe
3
0,0
0,1
-0,1
0,1
2,7
0,4
-3,3
-3,7
5
Łagwa
3
0,0
0,1
-1,3
-0,2
8,6
6,5
2,6
3,0
6
Ostka Smolicka
3
0,0
-0,6
-1,3
-0,9
8,4
5,9
0,2
1,1
7
Kandela
3
0,0
-0,1
-2,1
-0,1
5,6
3,3
2,0
3,0
8
Arabella
3
0,0
-0,1
-0,3
-0,2
2,9
2,1
-2,0
-2,6
9
Izera
3
0,0
-0,4
-0,6
-0,5
8,7
9,4
0,2
0,6
10
Struna
2
0,0
-1,3
-0,8
-1,8
9,9
8,4
-0,5
-0,4
11
Mandaryna
1
0,0
-4,8
-4,8
0,2
5,1
-1,8
-0,6
4,7
Wzorzec
9,0
9,0
9,0
8,8
81,8
81,3
45,1
45,8
1
Tybalt
3
0,0
0,0
0,0
-0,4
-2,5
-3,2
1,2
1,2
2
KWS Torridon
3
0,0
0,0
0,0
0,3
-1,5
-1,9
0,1
-0,2
3
Harenda
1
0,0
4
Trappe
3
0,0
0,0
0,0
0,1
4,5
1,2
-2,2
-2,7
5
Łagwa
3
0,0
0,0
0,0
-0,1
5,2
6,1
2,1
3,4
6
Ostka Smolicka
3
0,0
-0,3
0,0
-0,9
8,0
6,1
2,7
1,9
7
Kandela
3
0,0
0,0
0,0
-0,6
4,5
3,4
2,1
3,1
8
Arabella
3
0,0
0,0
0,0
0,0
2,2
1,7
-2,3
-3,2
9
Izera
2
0,0
-0,1
0,0
-0,5
6,0
9,0
1,3
0,9
10
Struna
3
0,0
-1,8
0,0
-2,5
8,8
8,3
-0,8
-0,5
11
Mandaryna
1
0,0
0
0,0
4,0
0,0
4
0
-1,2
6,2
4
3
-4,5
9
3
9
Wzorzec :2014 Tybalt, KWS Torridon, Harenda; 2013 Tybalt, KWS Torridon, Trappe, 2012 Tybalt, Hewilla, Trappe, KWS Torridon,
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio mniejsza
29
Lp.
Odmiana
Liczba lat badań
Tabela 4.8 Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie
agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Wzorzec, (skala 9o)
Rdza
brunatna
Septorioza
liści
Septorioza
plew
Fuzarioza
kłosów
DTR
Rdza żółta
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
8,2
7,6
7,3
7,4
8,1
7,9
8,3
8,6
7,8
7,9
6,5
1
Tybalt
3
-0,2
0,2
-0,5
-0,1
-0,1
0,3
0,0
-0,3
0,0
-0,2
0,2
2
KWS Torridon
2
0,5
0,3
0,5
0,3
0,2
0,2
-0,3
0,1
0,3
0,3
0,2
3
Harenda
1
-0,3
-0,3
0,0
0,0
-0,1
-0,1
0,3
0,3
-0,3
-0,3
-0,3
4
Trappe
3
-0,2
-0,3
-0,5
-0,1
0,2
-0,2
-0,3
-0,1
0,3
0,2
-1,3
5
Łagwa
3
-0,3
-0,3
-1,0
-0,8
0,2
-0,1
0,3
0,3
0,5
0,4
-1,8
6
Ostka Smolicka
3
-0,5
-0,6
-2,3
-1,0
-0,8
-0,6
-1,8
-0,7
0,8
-0,0
-0,8
7
Kandela
3
-0,0
0,4
0,8
0,4
0,4
0,5
0,5
-0,1
-0,3
-0,1
-0,3
8
Arabella
3
-0,0
-0,1
-0,3
-0,4
-0,3
0,3
-0,3
-0,1
0,5
0,1
-0,3
9
Izera
3
-0,5
-0,3
-2,0
-0,7
-0,3
-0,2
-0,3
0,1
0,8
0,0
-2,3
10
Struna
2
-0,0
0,2
0,0
0,0
-0,1
0,0
-0,8
-0,8
0,3
0,1
-0,8
11
Mandaryna
1
-0,8
-0,8
-2,3
-2,3
-0,6
-0,6
-0,3
-0,3
0,3
0,3
-0,8
3
9
3
8
2
5
2
4
2
8
1
Wzorzec :2014 Tybalt, KWS Torridon, Harenda; 2013 Tybalt, KWS Torridon, Trappe, 2012 Tybalt, Hewilla, Trappe, KWS Torridon, Wyleganie: wyniki
pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata i jeden rok jest odpowiednio mniejsza
Obecnie w Krajowym Rejestrze znajduje się 27 odmian. W 2014 roku wpisano do Krajowego
Rejestru odmiany Mandaryna i Harenda
MANDARYNA (d. DC 623/07-14/08)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki większy niż średnio dla gatunku. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną rdzę i septoriozę plew – dość duża,
na septoriozę liści, fuzariozę kłosów, choroby podstawy źdźbła oraz brunatną plamistość liści – średnia. Rośliny dość
wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren
bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie dość mała,
liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo
duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
Hodowca: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
HARENDA (d. MHR-KPJ-0611)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
średni. Odporność na rdzę brunatną – duża, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów, brunatną plamistość liści i choroby
podstawy źdźbła – dość duża, na mączniaka, septoriozę liści – średnia, Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie dość duże, gęstość w
stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania duża. Zawartość białka dość
duża, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na
zakwaszenie gleby dość duża.
Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o.o.
30
Rozdział 5
Jęczmień ozimy
Uwagi ogólne
Powierzchnia uprawy jęczmienia ozimego wynosiła w Polsce wg GUS 213 tys. ha, co oznacza niemal
dwukrotnie zwiększony areał w ciągu dziesięciu ostatnich lat. Stanowi to jednak niewielki areał ok. 2,7% w
ogólnych zasiewach zbóż.
Jęczmień ozimy cechuje się gorszą niż u innych zbóż ozimych zimotrwałością, przykładem ostra zima w sezonie
2011/2012, która spowodowała straty w przezimowaniu niektórych odmian. Stąd też ważny jest właściwy
dobór odmian do warunków naszego województwa.
W roku 2014 na terenie województwa pomorskiego wykonano w systemie PDOiR pięć doświadczeń z
jęczmieniem ozimym, które zlokalizowano w SDOO Karzniczka, ZDOO Radostowo, ZDOO Lisewo, ZDOO
Wyczechy i PODR Gdańsk Lipce o/Lubań. Doświadczenia w Radostowie, Lisewie, Wyczechach i Lubaniu
zostały dofinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej
realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków
własnych Samorządu Województwa Pomorskiego. W jednej serii badano zarówno odmiany pastewne jak i
browarne, łącznie trzynaście odmian. Od 2005 roku, zgodnie z zaleceniami COBORU, wzorcem dla
doświadczenia jest średnia z wszystkich badanych odmian. Doświadczenia były prowadzone na dwóch
poziomach agrotechniki:
a1 – poziom przeciętny - z dawką nawożenia około 80 kg N/ha bez stosowania fungicydów i regulatorów
wzrostu,
a2 – intensywny - z większym nawożeniem N o 40 kg, ochroną przeciw chorobom grzybowym, skracaniem
źdźbła oraz nawożeniem dolistnym, preparatami wieloskładnikowymi.
Fungicydy stosowano w fazach pierwszego kolanka oraz kłoszenia, regulator wzrostu w fazie drugiego kolanka.
Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 22 odmiany, w tym 18 pastewnych o kłosie wielorzędowym i po 2
odmiany dwurzędowe typu pastewnego i browarnego.
Przy wyborze odmiany na cele pastewne należy kierować się przede wszystkim plennością. Wybór odmiany na
cele browarne jest ograniczony, gdyż z prezentowanego doboru odmian dwurzędowa odmiana Wintmalt jest
odpowiednia do uprawy na ten cel. Jęczmień w uprawie na cele browarne wymaga lepszych gleb. Dla
zapewnienia dobrych parametrów technologicznych ziarna konieczne jest przestrzeganie odpowiedniej
agrotechniki (mniejsze nawożenie azotowe, ochrona przed chorobami).
Siew doświadczeń i jesienna wegetacja przebiegały bez większych zakłóceń. Wschody jak i stany roślin przed
zimą były dobre we wszystkich doświadczeniach. Przezimowanie roślin bez znaczących strat. Wiosenna
wegetacja rozpoczęła się bardzo wcześnie około 22 lutego, po łagodnej zimie. Późniejszy rozwój dobry aż do
zbioru roślin.
W sezonie 2013/2014 roku presja chorób niewielka.
We wszystkich Punktach Doświadczalnych doświadczenia udane.
31
Lp.
1
Odmiana
Zimotrwałość
o
(skala 9 )
Tabela 5.1 Jęczmień ozimy. Odmiany badane w województwie pomorskim. Rok zbioru: 2014
Rok
wpisu
do KRO
w
Polsce
1
2
3
4,5
2010
Souleyka
Rok
włączeni
a
do LOZ
4
5
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
2
Titus
5,5
2012
3
SU Melania
4,5
2013
4
Lomerit
5
2002
5
Maybrit
5
2006
3,5
2008
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157
Prusy
dw, br
2014
R
2006
Prusy
6
Wintmalt
7
Metaxa dw
4,5
2010
8
Antonella
5
2011
9
Henriette
5,5
2011
10
4,5
2011
5
2011
12
Holmes
KWS
Meridian
Zenek
5,5
2013
13
Kobuz
5
2013
11
dw, –
2014
2014
Prusy
br-
odmiana dwurzędowa, odniana browarna, Zimotrwałość - na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU Słupia Wielka, 2014.
- odmiana wstępnie rekomendowana.
R
Tabela 5.2 Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2014
Lp
Karzniczka
Cecha
1
2
3
4
5
6
a1
a2
o
Stan roślin przed zimą(skala 9 )
8,6
o o
Stan roślin po zimie(skala 9 ) )
7,9
Martwe rośliny
(%)
2,5
Termin kłoszenia (dzień, m-c) 09.05. 09.05
Termin dojrzałości woskowej
01.07.
01.07.
(dzień,
m-c)
Wysokość roślin
( cm )
105
105
Wyleganie roślin w fazie
7
9,0
9,0
o
dojrzałości mlecznej (skala 9 )
Wyleganie roślin przed
8
9,0
9,0
o
zbiorem
(skala 9 )
Porażenie przez choroby –
9
8,4
9,0
o
mączniak
(skala 9 )
10 - rdza jęczmienia
7,5
9,0
11 -rynchosporioza
7,3
9,0
12 -plamistość siatkowa
7,8
9,0
Lisewo*
a1
a2
Lubań*
a1
a2
Radostowo*
a1
a2
Wyczechy*
a1
a2
9,0
8,5
9,0
9,0
9,0
7,6
9,0
8,8
0
0,7
0
0
10.05. 13.05. 14.05. 14.05. 09.05. 10.05. 10.05. 11.05.
15.06. 18.06. 03.07. 03.07. 23.06. 26.06. 22.06. 23.06.
121
113
68
67
114
111
110
113
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,2
8,3
6,9
7,0
9,0
9,0
7,7
8,7
9,0
9,0
8,5
9,0
9,0
9,0
5,8
9,0
9,0
9,0
9,0
8,0
8,1
9,0
8,4
8,4
8,0
7,9
7,0
9,0
9,0
9,0
9,0
7,7
8,1
9,0
7,9
8,5
13 -czarna plamistość
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
14
51,7
51,0(g) 51,9
54,8
54,1
55,5
54,4
56,6
46,8
49,1
13,8
14,1
12,8
(%)
98,8
94
13
14
14
12,2
12,3
12,9
13,1
109,1
27,7
30,3
85,2
95,9
70,3
78,1
Masa 1000 ziaren
( g)
Wilgotność ziarna podczas
15
zbioru (%)
16 Plon ziarna
(dt/ha)
88,6
o
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. Skala 9 : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
32
Tabela 5.3 Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
1
Ph gleby (w KCL)
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
2
Obsada nasion
(szt/m )
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
P2O5(kg/ha)
K2O(kg/ha)
Karzniczka
Lisewo*
Lubań*
Radostowo*
Wyczechy*
Słupsk
2
4
IIIa
6,2
Groch na nasiona
24.09.2013
400
21.07.2014
Malbork
3
2
I
5,6
Rzepak ozimy
26.09.2013
350
17.07.2014
Nawożenie mineralne ( kg/ha )
60
100
40
100
Kościerzyna
4
9
V
5,99
Rzepak ozimy
01.10.2013
450
06.08.2014
Tczew
5
1
II
6,2
Rzepak ozimy
27.09.2013
350
18.07.2014
Człuchów
6
4
IIIa
6,03
Łubin wąskolistny
16.09.2013
400
11.07.2014
65
105
30
60
100
140
60
80
110
150
69
90
Ekolist Mikro Z
2l/ha
Plonvit Z
2l/ha
Tomar mix
2l/ha
Kinto Duo 080 FS
( 200 )
Kinto Duo 080 FS
( 200 )
Kinto Duo 080 FS
( 200 )
Glean 75 WG
(8)
Kinto Duo 080 FS
( 200 )
Expert met
( 0,35 )
Hurler 200 EC 0,6 l/ha +
Ghwastox 750 SL 1l/ha+
Foxtrot 069 EW 1 l/ha
Chisel 75 WG
( 60 )
Galaper 200 EC Galmet 20
SG
( 0,4 + 20 )
Granstar Ultra SX 30 g/ha
Granstar Ultra SX ( 60 g/ha )
93
133
80
120
Nawożenie
dolistne
preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2(l/ha)
Basfoliar Ex
3l/ha
Zaprawa nasienna
Herbicyd - jesień
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa)
Kinto Duo 080 FS
( 200 )
Komplet 500 SC
Herbicyd - wiosna
(nazwa,dawka/ha)
A-cyper 100 EC ( 100 )
Karate Zeon ( 0,12 )
Insektycyd a1 + a2
Fury 100 EC ( 0,15 )
Cyperkil max ( 0,05 )
( tylko na poziomie a2 )
Fungicyd – pierwszy zabieg
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd – drugi, trzeci zabieg
(nazwa,dawka/ha)
Regulator wzrostu
(nazwa,dawka/ha)
Tilt Turbo 575 EC ( 1,0 )
Bolt XL ( 0,5 )
Duet Star 334 SE ( 1,5 )
Reveller 280 SC
( 1,0 )
Moddus 250 EC ( 0,6 )
Chiffchaff 250 SC ( 0,6 )
Artea 330 EC ( 0,5 )
Acanto 250 S.C. ( 1,0 )
Sokół460 SL ( 0,6 )
Wirtuoz 520 EC
( 1,0 )
Chiffchaff 250 SC ( 0,4 )
Moddus 250 EC ( 0,3 )
33
Tabela 5.4 Jęczmień ozimy. Stan roślin po zimie 2014
Lp. Odmiana
Karzniczka
Lisewo*
Lubań*
Radostowo*
Wyczechy*
Karzniczka
Lisewo*
Lubań*
Radostowo*
Wyczechy*
Stan roślin po zimie 2014 ( skala9o).
Poziom a1
Poziom a2
1
Souleyka
6,5
9,0
7,5
9,0
8,0
7,0
9,0
8
9
8
2
Titus
8,0
9,0
7,5
9,0
9,0
8,0
9,0
8
9
9
3
SU Melania
7,0
9,0
7,5
9,0
8,0
6,5
9,0
7,5
9
8
4
Lomerit
8,0
9,0
7,0
9,0
9,0
8,0
9,0
7,5
8,5
9
5
Maybrit
7,0
9,0
8,0
9,0
9,0
8,5
9,0
7,5
9
9
dw, br
6
Wintmalt
7,0
9,0
7,0
9,0
8,5
7,0
9,0
7,5
9
8,5
7
Metaxa dw
7,5
9,0
7,5
9,0
9,0
7,0
9,0
7,5
9
9
8
Antonella
8,5
9,0
8,0
8,0
9,0
9,0
9,0
7,5
9
9
9
Henriette
8,0
9,0
7,5
9,0
9,0
7,5
9,0
7,5
9
9
10
Holmes
9,0
9,0
7,5
9,0
9,0
8,5
9,0
7,5
9
9
11
KWS Meridian
9,0
9,0
7,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8
9
9
12
Zenek
8,5
9,0
7,5
9,0
9,0
9,0
9,0
8
9
9
13
Kobuz
8,0
9,0
7,0
9,0
9,0
8,5
9,0
7,5
9
9
o
Skala 9 : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 5.5 Jęczmień ozimy . Plon ziarna odmian w miejscowościach ( % wzorca). Rok zbioru 2014
Radostowo*
Wyczechy*
Karzniczka
Lisewo*
Lubań*
Radostowo*
Wyczechy*
Wzorzec, dt z ha
Lubań*
1
Lisewo*
Lp Odmiana
Poziom a2
Karzniczka
Poziom a1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
89,7
91,8
28,2
83,0
76,1
100,1
106,0
30,6
94,8
82,7
1
Souleyka
97
97
92
106
103
102
100
93
99
107
2
Titus
96
94
98
91
102
94
88
100
96
98
3
SU Melania
107
109
111
104
95
104
112
106
105
95
4
Lomerit
92
112
87
89
75
93
112
83
88
84
5
Maybrit
100
106
101
99
89
103
97
106
98
90
96
104
103
117
73
88
104
103
109
75
97
92
110
101
95
95
91
109
98
95
6
Wintmalt
dw, br
dw
7
Metaxa
8
Antonella
114
97
103
110
104
108
102
99
105
109
9
Henriette
92
99
89
94
98
95
103
90
104
94
10
Holmes
106
111
95
106
96
108
110
95
105
96
11
KWS Meridian
104
103
91
101
105
109
107
98
104
109
12
Zenek
96
109
109
112
101
95
109
106
106
101
13
Kobuz
88
99
91
103
68
91
102
101
98
73
Wzorzec: - Souleyka, Titus, SU Melania,
dw, –
odmiana dwurzędowa,
br-
odmiana browarna
34
Tabela 5.6 Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012-2014
Poziom a1
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec, dt z ha
1
Souleyka
2
Titus
3
SU Melania
4
Lomerit
5
Maybrit
6
Poziom a2
2012
2013
2014
20132014
20122014
2012
2013
2014
20132014
20122014
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
62,2
64,9
73,7
69,3
66,9
67,5
70,8
82,8
76,8
73,7
100
95
100
98
98
100
96
101
99
99
101
96
98
103
94
98
104
101
92
92
104
92
95
97
98
94
99
Wintmalt
dw, br
96
96
98
82
93
99
96
92
75
93
95
95
89
7
Metaxa
dw
96
96
97
97
97
93
97
96
95
95
8
Antonella
98
101
106
104
102
102
104
105
105
104
9
Henriette
111
94
95
94
100
113
97
99
98
102
10
Holmes
108
96
104
100
103
97
99
105
102
100
11
KWS Meridian
108
101
102
101
104
109
101
107
104
106
12
Zenek
105
103
13
Kobuz
90
92
10
14
4
5
5
10
14
4
5
5
Lp.
Liczba lat
badań
Tabela 5.7 Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie
agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Odmiana
Mączniak
Rdza
jęczmienia
Rynchosporioza
Plamistość
siatkowana
2014
20122014
2014
20122014
2014
2012-2014
2014
8,5
8,4
8,5
8,5
8,0
8,0
7,3
20122014
7,3
Czarna
plamistość
2014
20122014
9,0
8,8
1
Souleyka
4
0,1
2
Titus
2
0,1
0,1
0,0
0,2
0,0
3
SU Melania
1
-0,3
-0,1
0,3
-0,6
0,0
4
Lomerit
6
-0,1
5
Maybrit
5
-0,2
6
0,0
-0,3
0,1
0,1
-1,6
-1,4
0,9
0,3
0,0
-0,1
dw, br
0,1
-0,4
0,1
0,1
0,0
0,1
-0,2
-0,3
0,4
0,0
-0,1
0,4
0,4
0,2
0,5
-0,1
-0,1
0,0
0,0
-0,1
0,1
0,0
6
Wintmalt
7
Metaxa dw
4
0,1
0,0
-0,1
0,0
-0,0
-0,3
-0,1
0,0
0,0
-0,2
8
Antonella
3
-0,2
0,1
0,2
0,1
0,2
0,3
-0,2
0,0
0,0
0,0
9
Henriette
3
0,2
-0,1
0,2
0,2
-0,2
-0,4
0,1
0,1
0,0
-0,1
10
Holmes
3
0,2
-0,2
-0,2
0,0
-0,2
-0,6
-0,1
-0,3
0,0
-0,2
11
KWS Meridian
3
-0,2
-0,7
-0,1
-0,0
0,4
0,1
-0,2
-0,0
0,0
-0,1
12
Zenek
1
0,4
-0,1
0,4
-0,5
0,0
13
Kobuz
1
0,0
0,1
0,1
-0,3
0,0
5
14
5
14
5
14
5
14
5
14
Wzorzec – 2014: - Souleyka, Titus, SU Melania; 2013: Souleyka, Nickela, Titus ; 2012 Souleyka, Maybrit ,
dw
br
: odmiana dwurzędowa; : odmiana przydatna na cele browarne.
o
Skala 9 : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
35
Tabela 5.8 Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
o
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
w fazie
przed zbiorem
dojrzałości mlecznej
2014
2012-2014
2014
2012-2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012-2014
2014
2012-2014
8,7
107,3
92,8
53,5
53,6
0,1
0,1
0,3
-0,3
-0,1
-0,7
-0,4
-0,2
0,0
-0,4
-0,1
0,0
0,2
0,1
-0,0
-0,0
0,0
0,0
-0,5
-0,2
0,0
-0,5
-0,1
0,0
-0,3
-0,1
-0,3
-1,1
-8,9
10,6
-3,7
2,0
-0,4
-16,0
-18,2
-8,7
-5,9
-4,2
0,7
-5,3
3,7
-3,7
-0,5
1,9
-1,5
-0,4
-7,8
-1,7
3,7
-1,5
-0,8
-2,1
-0,9
-5,8
-5,4
-0,5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Wzorzec dt/ha
Souleyka
Titus
SU Melania
Lomerit
Maybritbm
Wintmalt dw, br
Metaxa dw
Antonella
Henriette
Holmes
KWS Meridian
Zenek
Kobuz
Wzorzec dt/ha
1
Souleyka
2
Titus
3
SU Melania
4
Lomerit
5
Maybrit
6
Wintmalt dw, br
7
Metaxa dw
8
Antonella
9
Henriette
10 Holmes
11 KWS Meridian
12 Zenek
13 Kobuz
4
2
1
6
5
6
4
3
3
3
3
1
1
4
2
1
6
5
6
4
3
3
3
3
1
1
9,0
8,9
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
-0,1
8,7
1,3
-11,0
-13,7
-4,4
-1,7
-4,9
2,5
0,3
-0,3
3,8
-1,3
-0,9
-1,1
-0,3
9,0
9,0
8,6
8,6
105,2
90,0
55,1
54,7
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
5
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
14
0,3
0,3
-0,5
-0,5
-0,2
0,2
0,1
-0,1
-0,2
-0,4
-0,0
-0,0
-0,8
5
0,1
-8,8
9,1
-2,7
2,4
2,0
-18,2
-20,0
-5,1
-3,7
-4,6
0,8
-3,8
2,6
5
-3,0
-0,1
1,4
-1,3
0,8
-6,8
-1,9
3,0
-2,0
-0,6
-1,3
-1,3
-6,0
-6,5
5
0,5
-0,3
-0,0
0,1
-0,1
-0,2
-0,2
-0,0
14
1,6
-10,4
-13,3
-1,9
-1,4
-4,1
2,5
14
0,1
-0,7
3,6
-1,7
-1,3
-1,3
-0,6
14
Wzorzec – 2014: - Souleyka, Titus, SU Melania; 2013: Souleyka, Nickela, Titus ; 2012 Souleyka, Maybrit ,
dw
: odmiana dwurzędowa; br : odmiana przydatna na cele browarne.
Skala 9o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Charakterystyka odmian jęczmienia ozimego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014
SU Vireni (d. AC 03/248/15)
Odmiana dwurzędowa, typu pastewnego. Plenność na poziomie najlepszych odmian dwurzędowych. Przyrost plonu przy
uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność na plamistość siatkową,
rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia, na mączniaka prawdziwego i rdzę jęczmienia – dość mała. Rośliny
średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren bardzo
duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie dość duże. Tolerancja na
zakwaszenie gleby przeciętna. Reprezentant zachowującego: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
SU Elma (d. NORD 08076/138)
Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim
poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego i ciemnobrunatną
plamistość -dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę – średnia. Rośliny średniej wysokości, o
dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna
średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała, zawartość białka w ziarnie dość duża. Tolerancja na zakwaszenie
gleby przeciętna. Zgłaszający: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
36
Rozdział 6
Jęczmień jary
1.Uwagi ogólne
W ostatnich latach do produkcji rolniczej wchodzą odmiany, które charakteryzują się wysokim
plonowaniem. Dotąd wysoko plonowały głównie odmiany pastewne, jednak ten trend ulega zmianie.
Zarejestrowane w ostatnich latach odmiany browarne osiągają bardzo dobre plony i dorównują
odmianom pastewnym. Należy pamiętać, że najbardziej plenne odmiany browarne mogą być z
powodzeniem uprawiane na paszę.
W roku 2014 do Krajowego rejestru wpisano siedem nowych odmian jęczmienia jarego, w tym pięć
odmian typu browarnego: Baryłka, KWS Dante, KWS Irina, Salome i SU Lolek, oraz dwie typu
pastewnego: Podarek i Rubaszek. Trzy z nich pochodzą z polskiej hodowli, a pozostałe z hodowli
niemieckiej. W roku 2013 skreślono dwie odmiany: pastewną Kirsty i browarną Jersey.
Obecnie w Krajowym Rejestrze zarejestrowanych jest 65 odmian, w tym 35 typu browarnego
i 30 typu pastewnego. Udział odmian zagranicznych w Krajowym Rejestrze jest wysoki i wynosi 58%.
Doświadczenia porejestrowe z jęczmieniem jarym wykonano zgodnie z metodyką opracowaną przez
COBORU. Odmiany zasiano w dwóch powtórzeniach, na dwóch poziomach agrotechnicznych:
a1 –przeciętny
a2- wysoki (zwiększone nawożenie azotowe o 40kg, stosowanie fungicydów i regulatorów
wzrostu, stosowano dolistnie dokarmianie i zwalczano szkodniki). W 2014 roku doświadczenia
z jęczmieniem jarym zostały założone w pięciu punktach doświadczalnych. Doświadczenia w Lisewie,
Karzniczce, Wyczechach i Lubaniu
zostały dofinansowane ze środków wyprzedzającego
finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa
Pomorskiego.
2. Wyniki doświadczeń
Przyrost plonu na wyższym poziomie agrotechnicznym wynosi średnio za ostatnie trzylecie 10,9 %.
W roku 2014 uzyskano najwyższe plony w ostatnim trzyleciu.
Najwyższe plony na obu poziomach agrotechnicznych uzyskano w Karzniczce (ponad 100 dt/ha),
wysokie plony zebrano również w Wyczechach, Radostowie i Lisewie. W Lubaniu na glebach lekkich
uzyskano również wysokie plony. W 2014 roku na intensywnym poziomie agrotechnicznym przyrost
plonu w stosunku do przeciętnego poziomu wynosił: w Radostowie 8,9%, Lisewie 9,4%, Karzniczce
9,1%, Wyczechach 9,5% i w Lubaniu 9,4%.
W ostatnim roku najwyżej plonowały odmiany: KWS Irina, KWS Dante, Penguin i Olympic. Na uwagę
zasługują odmiany: KWS Olof i Soldo, które cechuje bardzo dobra plenność. Można stwierdzić duży
spadek plonu u odmian: Ella, KWS Atrika i u odmiany Nagradowicki.
Jeżeli chodzi o choroby, jęczmień jary najsilniej jest porażony plamistością siatkową. Zagrożenie tą
chorobą wzrasta w lata chłodne i wilgotne. Przeciwko plamistości liści dostępne są skuteczne
fungicydy. W tym roku z powodu suchego lata, liście roślin szybko zasychały, co spowodowało
ograniczenie występowania chorób.
37
Lp.
Odmiana
1
Rok
wpisania do
Krajowego
Rejestru
Odmian w
Polsce
Rok
włączenia
do LOZ
Wartość
bwowarna
Tabela 6.1 Jęczmień jary. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
2
3
4
5
1
Suweren
2010
2012
Hodowla Roślin Strzelce sp.z o.o.Grupa IHAR
ul.Główna 20, 99-307 Strzelce
2
Iron
2011
2012
DANKO Hodowla Roślin sp.z o.o., Choryń, 64-000
Kościan
3
Soldo
2013
4
Olympic
2013
5
Nagradowicki
2006
2012
Poznańska Hodowla Roślin sp.z o.o. Tulce,
ul.Kasztanowa 5, 63-004 Tulce
6
KWS Olof
2010
2012
KWS Lochow-Petkus Polska sp.z o.o.
Kondratowice,ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
7
Natasia
2011
2014
DANKO Hodowla Roślin sp.z o.o., Choryń , 64-000
Kościan
8
Ella
2012
2013
DANKO Hodowla Roślin sp.z o.o., Choryń, 64-000
Kościan
9
Kucyk
2012
DANKO Hodowla Roślin sp.z o.o., Choryń , 64-000
Kościan
10
Raskud
2012
Hodowla Roślin Smolice sp.z o.o.Grupa IHAR Smolice
146, 63-740 Kobylin
11
Penguin
2013
12
KWS Atrika
2013
13
Oberek
2013
14
Hajduczek
2013
15
KWS Irina
2014
6,80
16
KWS Dante
2014
6,10
17
Salome
2014
5,85
Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec,
ul.Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
18
Rubaszek
2014
19
Podarek
2014
Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec,
ul.Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
6,55
RAGT Semences Polska sp. z o. o. ul. Sadowa 10A, 87-148
Łysomice
Kol. 2, 4 i 5 – według „Listy odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU
Słupia Wielka 2014
Wartość browarna na podstawie „Listy opisowej odmian 2014” COBORU. Wartość browarna: wyższe stopnie świadczą
o lepszej ocenie; odmiany bez wskaźnika liczbowego są zaliczone do typu pastewnego.
38
Tabela 6.2 Jęczmień jary . Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu (dzień, m-c, rok)
2
Obsada nasion (szt/m )
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
P2O5 (kg/ha)
K2O (kg/ha)
Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi
na poziomie a2
(l/ha)
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
(nazwa, dawka/ha)
Fungicyd - drugi zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Karzniczka
Lisewo
Lubań
Radostowo
Wyczechy
Słupsk
Malbork
Kościerzyna
Tczew
Człuchów
4
1
9
1
4
IIIa
II
V
II
IIIa
6,0
5,7
5,8
7,2
5,8
ziemniak
burak cukrowy
ziemniak
burak cukrowy
rzepak ozimy
02.04.2014
02.04.2014
04.04.2014
04.04.2014
21.03.2014
300
300
400
300
300
08.08.2014
09.08.2014
06.08.2014
13.08.2014
26.07.2014
90
60
104,5
60
100
130
100
144,5
100
140
70
70
38
60
69
100
100
75
160
-
Basfoliar 36 Ex. 3l
Ekolist Mikro Z
2l
Plonvit Z
2l
90
Tomar Mix
2l
Vitavax 200 FS
200g/100kg
ZaprawaT 75DS/WS
200g/100kg
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Granstar Ultra 48g/ha
Chwastox 750 SL 0,75l +
Foxtrot 069 EW
1l
Granstar Ultra SX 50 SG
40g
Chwastox Extra 300 SL 3l +
Hurler 200 EC 0,5l +
Foxtrot 69 EW 1l
Lintur 70 WG 150gr +
Chwastox Ex. 1l +
Puma Universal
1l
-
Karate Zeon
050 SC 0,12 l
-
-
Cyperkil Max 0,05l
Acanto 250 SC
1l
Wirtuoz 520 EC 1l
Galaper 200EC 0,4l +
Galmet 20 SG 20g
Wirtuoz 520 EC
1l
Mondatak
450 EC
1l
Galileo 250EC 1l
Reveller 280 SC 1l
Artea 330 EC
0,5l
Reveller 280 SC 1l
Sokół 450 EC 0,6l
Moddus 250 EC 0,4l
Chiffchaff 250 EC- 0,4l
-
Cuardo 250 EC
0,4l
Moddus 250 EC 0,4l
39
Tabela 6.3 Jęczmień jary . Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Karzniczka
Cecha
a1
a2
Lisewo
a1
a2
Lubań
a1
Radostowo
a2
a1
a2
Wyczechy
a1
a2
1
Termin kłoszenia (dzień, m-c)
16.06 16.06 04.06 06.06 11.06 11.06 09.06 11.06 02.06 03.06
2
Termin dojrzałości
woskowej (dzień, m-c)
20.07 20,07 16.07 19.07 10.07 10.07 18.07 21.07 08.07 09.07
3
Wysokość roślin (cm)
81,2
76,6
84,1
70,6
71,7
68,8
73,2
71,6
83,3
82,1
4
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości
o
mlecznej (skala 9 )
9,0
9,0
9,0
9,0
8,8
8,9
8,6
8,3
8,7
9,0
5
Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 )
9,0
9,0
9,0
9,0
7,5
7,8
8,6
8,3
5,9
6,3
6
Porażenie przez choroby (skala 9 )
7
-Mączniak prawdziwy
8,8
9,0
9,0
9,0
7,8
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
8
-Rdza jęczmienia
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9
-Czarna plamistość
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,0
9,0
9,0
9,0
8,3
9,0
8,6
9,0
8,9
9,0
o
o
10 -Rynchosporioza
11 -Plamistość siatkowa
8,7
9,0
6,7
9,0
7,6
9,0
7,4
9,0
8,1
9,0
12 Masa 1000 ziarn (g)
55,5
56,7
55,5
58,9
52,3
52,3
56,4
57,4
52,3
51,7
13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%)
12,1
11,9
12,4
12,7
13,8
13,7
14,0
14,0
13,3
13,6
101,8 111,8
82,3
87,7
57,5
61,0
84,9
94,8
93,9
98,5
14 Plon ziarna (dt z ha)
o
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian. Skala 9 : - wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
Tabela 6.4 Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
95
103
97
105
91
93
92
97
92
88
102
103
86
89
110
107
99
97
94
94
94
99
106
101
87
101
108
101
94
94
106
99
95
94
109
104
103
100
98
103
103
100
92
102
97
95
96
93
102
96
98
96
108
106
103
104
97
Wyczechy*
97
100
96
107
93
108
106
102
103
105
124
101
102
70
116
118
84
95
96
112,7
Radostowo
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
97
102
103
100
100
97
99
104
101
107
102
96
90
109
108
94
100
98
94,4
Lubań*
98
103
104
103
95
105
102
98
96
94
96
93
94
95
105
99
99
101
93
87,6
Lisewo*
90
Iron
Soldo
Olympic
Nagradowicki
KWS Olof
Natasia
Ella
Kucyk
Raskud
Penguin
KWS Atrika
Oberek
Hajduczek
KWS Irina
KWS Dante
Salome
Rubaszek
Podarek
56,9
Karzniczka*
1
Wzorzec, dt z ha
Wyczechy*
82,1
Odmiana
Radostowo
Lisewo*
103,7
Suweren
Lp.
Poziom a2
Lubań*
Karzniczka*
Poziom a1
89,0
60,2
95,8
99,0
97
97
98
94
98
103
102
96
97
96
97
105
98
106
98
95
91
102
104
97
97
95
101
100
102
96
108
109
105
103
105
118
102
101
70
111
113
88
96
101
99
99
104
90
103
94
97
93
94
105
101
88
91
109
108
102
102
101
102
102
102
89
102
105
95
95
93
104
102
97
91
106
101
105
105
100
Wzorzec: 2014 - Suweren, Iron, Soldo, Olympic. *Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej
realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
40
Tabela 6.5 Jęczmień jary. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
2012
2013
2014
73,1
66,2
84,9
75,6
Poziom a2
2013-2014 2012-2014
2012
2013
2014
2013-2014
2012-2014
74,7
80,5
73,2
91,3
82,3
81,7
1
Suweren
102
95
95
95
97
99
93
96
94
96
2
Iron
105
101
101
101
102
106
103
101
102
103
3
Soldo
103
101
102
100
102
101
4
Olympic
101
104
103
104
102
103
5
Nagradowicki
100
101
93
97
98
102
100
92
96
98
6
KWS Olof
103
103
101
102
102
105
100
102
101
103
7
Natasia
103
100
101
101
101
102
101
100
100
101
8
Ella
108
107
99
103
104
108
104
97
100
103
9
Kucyk
100
98
97
98
98
99
98
98
98
98
10
Raskud
95
95
95
95
95
99
96
95
96
97
11
Penguin
104
106
105
102
106
104
12
KWS Atrika
109
99
103
105
100
102
13
Oberek
97
94
96
96
96
96
14
Hajduczek
100
89
94
101
89
94
15
KWS Irina
109
107
16
KWS Dante
106
106
17
Salome
97
100
18
Rubaszek
99
101
19
Podarek
96
99
5
5
5
10
15
5
5
5
10
15
Wzorzec: 2013, 2014- Suweren, Iron, Soldo, Olympic, 2012- Blask, Conchita, Suweren, Iron
41
Lp.
Odmiana
Liczba lat
badań
Tabela 6.6 Jęczmień jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 20122014
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Suweren
Iron
Soldo
Olympic
Nagradowicki
KWS Olof
Natasia
Ella
Kucyk
Raskud
Penguin
KWS Atrika
Oberek
Hajduczek
KWS Irina
KWS Dante
Salome
Rubaszek
Podarek
5
4
2
2
5
5
5
4
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
1
Mączniak
Rdza jęczmienia
Czarna plamistość
Rynchosporioza
Plamistość siatkowa
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
2012-2014
2014
20122014
8,3
8,0
9,0
8,4
-
-
8,4
8,2
7,6
7,7
-0,3
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,1
0,2
0,4
-0,4
-0,1
0,4
-0,3
0,4
0,4
0,4
-0,2
0,4
-0,4
-0,3
-0,4
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,3
-0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
-0,0
-0,0
-0,0
0,1
0,2
0,2
-0,2
0,1
0,2
0,1
0,1
-0,0
0,2
-0,0
0,2
0,2
-0,0
-0,3
0,1
-0,1
0,0
0,2
-0,1
0,0
-0,0
-0,4
0,6
0,4
0,8
0,5
0,2
0,4
-0,1
0,2
-1,0
0,3
-0,1
0,0
0,5
0,6
-0,2
0,1
3
11
0
5
0
0
4
11
5
15
0,4
0,4
0,1
0,4
0,4
-0,1
-0,2
0,0
0,1
-0,5
-0,2
-0,2
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,2
0,1
-0,1
0,1
0,1
0,1
-0,0
0,3
-0,1
0,6
0,3
0,0
Wzorzec: 2013, 2014 - Suweren, Iron, Soldo, Olympic, 2012- Blask, Conchita, Suweren, Iron. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość
oznacza ocenę korzystniejszą
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.
42
Tabela 6.7 Jęczmień jary . Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012- 2014
Wyleganie (skala 9o)
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec
w fazie dojrzałości
przed zbiorem
mlecznej
201220122014
2014
2014
2014
8,4
8,2
7,5
7,7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Suweren
Iron
Soldo
Olympic
Nagradowicki
KWS Olof
Natasia
Ella
Kucyk
Raskud
Penguin
KWS Atrika
Oberek
Hajduczek
KWS Irina
KWS Dante
Salome
Rubaszek
5
4
2
2
5
5
5
4
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
-1,6
0,6
0,6
0,4
0,6
0,3
0,3
0,6
-0,4
-0,3
0,4
0,3
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
19
Podarek
1
0,4
5
4
2
2
5
5
5
4
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
1
8,7
-0,5
0,3
0,3
-0,0
0,3
0,3
0,3
0,1
-0,2
-0,2
-0,7
0,1
0,3
-0,2
0,1
0,1
0,1
0,3
0,1
3
Wzorzec
Suweren
1
Iron
2
Soldo
3
Olympic
4
Nagradowicki
5
KWS Olof
6
Natasia
7
Ella
8
Kucyk
9
10 Raskud
11 Penguin
12 KWS Atrika
13 Oberek
14 Hajduczek
15 KWS Irina
16 KWS Dante
17 Salome
18 Rubaszek
19 Podarek
-1,2
0,7
0,4
0,1
0,5
0,5
-0,4
-0,6
-1,7
0,7
0,8
0,2
0,7
-0,5
-1,3
0,3
-0,8
-0,7
-1,7
-0,3
0,8
0,0
0,5
-0,3
-0,3
0,7
-1,4
0,6
0,1
-0,3
-0,2
0,4
-0,6
-0,8
-0,5
8,3
7,7
7,8
-1,0
-1,4
-1,4
0,6
0,6
0,7
0,5
0,3
-0,1
0,6
-0,1
0,0
0,1
-0,1
0,4
-1,2
-0,3
0,0
0,1
0,1
-0,7
-0,4
-0,6
-0,6
-0,7
-0,8
-1,9
-0,0
0,6
-0,7
-0,2
-0,0
-0,9
0,6
-0,7
9
3
10
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziarn
(g)
2014
20122014
2014
20122014
78,7
70,2
50,7
47,9
6,4
-0,5
-2,1
-3,8
2,2
0,4
-1,2
3,8
9,2
3,4
2,0
2,7
-0,4
-6,0
-5,0
-3,5
-5,2
-5,7
4,3
-0,4
-2,5
-1,9
6,0
-1,5
-4,7
-1,6
2,3
3,1
0,6
1,4
-1,8
1,1
4,4
1,7
0,5
-0,1
-0,9
-3,3
-2,1
-1,2
3,0
0,4
-0,9
3,3
5,8
3,0
3,5
74,3
7,0
-2,2
-2,2
-2,5
1,4
-1,2
-2,1
2,6
9,8
3,9
3,2
1,4
-2,7
-5,0
-5,1
-3,7
-6,5
-5,4
2,6
5
-4,3
0,1
2,9
3,5
1,1
2,5
2,1
67,4
4,6
-1,4
2,1
-0,0
-0,4
3,4
6,5
3,2
15
55,0
-3,0
-2,2
6,5
-1,3
-4,8
-1,8
2,4
3,1
0,6
1,6
-1,5
1,8
4,6
1,8
0,7
-0,5
-0,1
-2,9
2,3
5
51,0
-2,5
-1,3
-4,1
0,1
3,0
2,8
1,1
2,3
14
Wzorzec: 2013, 2014 - Suweren, Iron, Soldo, Olympic, 2012- Blask, Conchita, Suweren, Iron. Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których
miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
43
Charakterystyka odmian jęczmienia jarego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014
KWS Irina (d. KWS 09/320)
Odmiana typu browarnego, o wartości browarnej dobrej do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka
prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną
plamistość – średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna – średnie.
Plenność dobra.
zgłaszający: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Salome (d. NORD 08/2413)
Odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Odporność na ciemnobrunatną plamistość – dość
duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę – średnia. Rośliny o
dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000
ziaren średnia, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna – średnie. Plenność dobra do bardzo dobrej.
zgłaszający: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
KWS Dante (d. KWS 10/206)
Odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę
jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – dość duża, na plamistość siatkową i rynchosporiozę – średnia.
Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa
1000 ziaren dość mała, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna – średnie. Plenność dobra do bardzo
dobrej.
zgłaszający: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
SU Lolek (d. AC 05/565/146)
prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia.
Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa
1000 ziaren dość duża, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna – średnie. Plenność dobra.
zgłaszający: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
Baryłka (d. STH 8411)
prawdziwego, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia, na plamistość siatkową
– dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
przeciętny. Masa 1000 ziaren dość mała, zawartość białka w ziarnie duża, wyrównanie ziarna – średnie.
Plenność dobra.
zgłaszający: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR
Rubaszek (d. RAH 197/08)
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie o dość dużej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna i
zawartość białka w ziarnie średnia.
zgłaszający: „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR”
Podarek (d. STH 8711)
Odmiana typu pastewnego, Plenność dość dobra na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1), dobra do bardzo
dobrej na wysokim (a2). Odporność na plamistość siatkową – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny o dość wysokie, o przeciętnej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość dużą,
wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie dość duża.
44
Rozdział 7
Pszenżyto ozime
Uwagi ogólne
Prowadzone w 2014 roku doświadczenia z pszenżytem ozimym zlokalizowane były w pięciu punktach
doświadczalnych: Radostowo, Dębina, Lubań, Karzniczka i Wyczechy. Doświadczenia w Karzniczce,
Wyczechach i Lubaniu zostały sfinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu
III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego. Oceniano w nich 22
odmiany wg jednolitej metodyki COBORU. Były to doświadczenia dwuczynnikowe: odmiany x
poziomy agrotechniki (oznaczone symbolami a 1 – przeciętny oraz a2 – intensywny).
Podstawowe zabiegi agrotechniczne na obu poziomach były jednakowe. Wyższy poziom
agrotechniki (a2) to większe od podstawowego o 40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne nawożenie
mikroelementami, co najmniej 2 zabiegi ochrony przed chorobami oraz zastosowanie środka
zapobiegającemu wyleganiu roślin. Stosowanie środków ochrony roślin było zgodne z zaleceniami
IOR-u. Szczegółowe dane dotyczące zabiegów agrotechnicznych w poszczególnych punktach
doświadczalnych podano w tabeli 2.
Doświadczenia założono w optymalnym terminie agrotechnicznym. Wegetacja w okresie
jesiennym w sprzyjających warunkach. Zima krótsza i łagodniejsza niż zwykle, nie wpłynęła ujemnie
na przezimowanie roślin. Wiosenny okres wegetacji z krótkimi na ogół okresami niedoborów wody,
nie mającymi wpływu na plon ziarna. Okres dojrzewania i zbioru z dobrą pogodą, jedynie w
Wyczechach burzowy ulewny deszcz w dniu 7.07 (56,7 mm) spowodował wylegnięcie roślin.
Plony odmian pszenżyta w 2014 we wszystkich punktach były rekordowe lub znacznie powyżej
średnich z lat ubiegłych. Wyższy poziom agrotechniki (a2 )skutkował wzrostem plonu średnio o 12,4
q/ha; najwyższy był w Radostowie i Dębinie , znacznie niższy w pozostałych punktach.
Spośród odmian ocenianych w 2014 r najlepiej plonowało Algoso (drugi rok z rzędu) oraz Tulus,
KWS Trisol i Pizarro (najlepsze w ocenie trzyletniej).
Ziarno ze zbioru w roku 2013 charakteryzowało się wysokim ciężarem jednostkowym. Spośród
badanych odmian Borowik, Algoso i KWS Trisol wyróżniały się najwyższą masą 1000 ziaren.
Porażenie przez choroby w 2013 roku było na poziomie lat ubiegłych. We wszystkich punktach
wystąpiła septorioza liści, w trzech septorioza plew, oraz w dwóch rdza brunatna.
Wyleganie roślin przed zbiorem niewielkie.
Szczegółowe wyniki doświadczeń zamieszczono w tabelach od 7.4 do 7.10.
45
Lp.
Odmiana
Zimotrwałość
o
( skala 9 )
Tabela 7.1 Pszenżyto ozime. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
1
Rok
Rok
wpisu
włączenia
do KRO
do LOZ
w Polsce
2
3
1
Fredro
4,5
2010
2012
2
Tomko
6,5
2012
2014R
3
Wiarus kr
6,5
2012
4
Palermo
6
2013
5
Algoso
4
2007
2010
6
Sorento
4
2002
2005
7
Borwo kr
5,5
2008
2012
8
Grenado kr
5,5
2007
9
Pigmej kr
5
2008
10 Pizarro
5
2008
2012
11 Tulus
4
2009
2012
3,5
2011
13 Bereniko
3
2011
14 Borowik
5,5
2011
15 KWS Trisol
3,5
2011
16 Maestozo
4
2011
17 Mikado kr
5
2011
18 Amorozo
4
2012
19 Subito
5,5
2012
20 Torino
3,5
2012
21 Twingo kr
6
2012
22 Transfer
6,5
2013
12 Agostino kr
2014
4
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022
Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 , 99-307
Strzelce
Strzelce
Kościan
Kościan
Kościan
Strzelce
Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 ,
99-307 Strzelce
Kościan
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,
62-100 Wągrowiec
Lantmännen SW Seed Sp. z o.o., ul. Głowackiego 1a
05-822 Milanówek
Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 ,
99-307 Strzelce
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul.
Słowiańska 5,
57-157 Prusy
Kościan
Kościan
Strzelce
Kościan
Kościan
Kościan
Strzelce
KOL. 2 i 5 według „Listy odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU Słupia Wielka 2014
kr
odmiany genetycznie krótkosłome, LOZ – odmiana zalecana do uprawy na obszarze województwa pomorskiego.
46
Tabela 7.2 Pszenżyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
2
Obsada nasion
(szt/m )
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
Dębina
Karzniczka
Lubań
Radostowo
Wyczechy
Malbork
Słupsk
Kościerzyna
Tczew
Człuchów
Pszenny dobry
Żytni bardzo dobry
Zbożowo pastewny słaby
Pszenny dobry
Żytni bardzo dobry
II
IIIa
V
IIIa
IIIa
6,28
6,2
5,99
6,2
6,03
Rzepak ozimy
Groch siewny
Rzepak ozimy
Rzepak ozimy
Łubin wąskolistny
03.10.2013
25.09.2013
01.10.2013
27.09.2013
21.09.2013
400
400
450
350
400
05.08.2014
27.07.2014
06.08.2014
30.07.2014
30.07.2014
N na poziomie a1
(kg/ha)
136
120
65
120
110
N na poziomie a2
(kg/ha)
177
160
105
160
150
P2O5
(kg/ha)
70
80
30
60
69
K2O
(kg/ha)
120
wieloskładnikami na poziomie a2
Zaprawa nasienna
(l/ha)
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa,dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
na poziomie a2
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd – drugi i trzeci zabieg
na poziomie a2
Regulator wzrostu
na poziomie a2
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
Celest trio
Sekator 125 OD 0,15l
Esteron 600 EC 0,45 l
120
50
80
90
Plonvit Cu 2l/ha
Yara Vita Zboże 2kg/ha
Ekolist Mikro Z 2l/ha
Univit 2 l
TOMAR MIX 2kg
Kinto Duo 080 FS
Kinto duo 080 FS
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Kinto Duo 080 FS
200ml/100kg
Jesień
Alister Grande 190 1 l/ha
Chisel 75 WG 60g
Galaper 200 EC 0,4l
Galmet 20 SG 20g
Jesień
Glean 75 WG 8 g/ha Jesień Expert Met 56WG 0,35
kg/ha
Wiosna
Granstar Ultra SX 30 g/ha Wiosna Granstar Ultra 60g/ha
A-cyper 100 EC 0,1 l/ha
Karate Zeon 050 SC 0,12l/ha
Wirtuoz 520 EC 1l
Tilt Turbo 575 EC - 1l
Reveller 280 SC 1l
Duett Star 334 SE- 1l
Stabilan 750 SL 1l Moddus
250 EC 0,2l
Moddus 200EC 0,4 l
Artea 330 EC 0,5 l/ha
Fury 100 EC 0,15l
Sokół 460 SL 0,6
Wirtuoz 520 EC 1l
Stabilan 750 SL 1l
Moddus 250 EC 0,5l
47
Tabela 7.3 Pszenżyto ozime . Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Dębina
Lp. Cecha
1
a1
Karzniczka
a1
a1
a1
a1
Radostowo
a2
a1
a2
Wyczechy
a1
a2
0
(skala 9 )
9
8,3
9
9
9
0
(skala 9 )
9
7,9
8,8
9
8,9
(%)
0
0
0
0
0
2
3
Martwe rośliny
4
Termin kłoszenia
(dzień, m-c)
22.5
23.05
19.05
19.05
14.05
14.05
21.05
22.05
23.05
23.05
5
(dzień, m- c)
14.07
14.07
19.07
19.07
20.07
20.07
11.07
16.07
17.07
18.07
6
Wysokość roślin
115,3
109,4
122,5
123,3
91,8
93,3
130,4
124,4
117,4
110,3
7
Wyleganie roślin w fazie dojrz. mlecznej
(skala 90)
9
9
8,5
8,3
9
9
8,8
7,9
8,2
8,4
8,9
8,8
7,3
6,7
9
9
8,5
7,4
3,5
3,0
9
9
7,5
8,3
8,6
8,9
8,6
9
8,8
8,8
8
(cm)
Wyleganie roślin przed zbiorem
(skala90)
(skala 90)
Porażenie przez choroby :
9
- mączniak
10
- rdza brunatna
6,7
9
9
9
9
9
8,6
9
9
9
11
- septorioza liści
6,4
9
6,8
7,7
8,2
8,6
7,1
9
5,8
7,5
12
- septorioza plew
7,3
8,8
7,3
8,3
9
9
9
9
6,4
6,7
13
- rynchosporioza
9
9
9
9
9
9
9
9
5,6
6,5
14
- fuzarioza kłosów
9
9
9
9
9
9
7,5
9
5,8
6,1
15
- choroby podstawy źdźbła
9
9
7,2
8,5
9
9
9
9
5,5
6,2
16 Masa 1000 ziaren
(g)
49,8
51,6
49,1
51,6
49,4
53
47,0
50,2
50,1
51,6
(%)
12,5
12,7
12,8
12,8
15,3
15,4
11,6
12,1
11,5
11,8
(dt z ha)
108
126,3
114,8
122,5
60,2
64,4
108,9
132,1
122,4
130,9
18 Plon ziarna
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian, a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
0
Skala 9 : 9 – oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny
48
Lubań
Tabela 7.4 Pszenżyto ozime. Stan roślin po zimie 2014
Stan roślin po zimie (skala 90)
Lubań*
Karzniczka*
Radostowo
Wyczechy*
Dębina
Lubań*
Karzniczka*
Radostowo
Wyczechy*
Poziom a2
Dębina
Poziom a1
1
Fredro
9
8
8
9
9
9
8,5
8
9
9
2
Tomko
9
9
8
9
9
9
9
7,5
9
9
3
Wiarus kr
9
8,5
7,5
9
9
9
9
7,5
9
9
4
Palermo
9
9
7,5
9
8,5
9
9
7
9
8,5
5
Algoso
9
9
7
9
8,5
9
9
7
9
9
6
Sorento
9
8
8
9
8,5
9
9
8
9
9
7
Borwo kr
9
9
8
9
9
9
9
8
9
9
8
Grenado kr
9
8,5
7,5
9
9
9
9
7
9
9
9
Pigmej kr
9
9
8,5
9
9
9
9
8,5
9
9
10
Pizarro
9
9
8
9
8,5
9
9
7,5
9
8
11
Tulus
9
9
9
9
9
9
9
8
9
9
12
Agostino kr
9
9
8,5
9
9
9
9
8
9
9
13
Bereniko
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
14
Borowik
9
8,5
8
9
9
9
8,5
7,5
9
9
15
KWS Trisol
9
8,5
9
9
9
9
9
9
9
9
16
Maestozo
9
8,5
7
9
9
9
9
7
9
9
17
Mikado kr
9
8
8,5
9
9
9
8,5
8
9
9
18
Amorozo
9
8,5
8,5
9
9
9
8,5
8,5
9
9
19
Subito
9
8,5
8,5
9
9
9
9
8,5
9
9
20
Torino
9
8,5
7
9
9
9
9
7
9
9
21
Twingo kr
9
8,5
7,5
9
8,5
9
9
7
9
8,5
22
Transfer
9
8,5
7,5
9
9
9
9
7
9
9
Lp.
Odmiana
Wzorzec: - Fredro, Tomko, Wiarus, Palermo
kr
odmiana krótkosłoma
49
Tabela 7.5 Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
Wzorzec, dt z ha
Lubań*
Radostowo
Wyczechy*
Dębina
Karzniczka *
Lubań*
Radostowo
Wyczechy*
1
Karzniczka*
Lp Odmiana
Poziom a2
Dębina
Poziom a1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
103,4 117,8
58,9
98,8
123,2 121,6 123,9
63,0
126,7
131,8
1
Fredro
110
100
101
103
98
109
99
99
103
99
2
Tomko
104
102
106
115
102
99
98
106
102
100
3
Wiarus kr
79
102
90
78
101
84
100
93
93
103
4
Palermo
107
96
103
104
99
108
103
101
102
99
5
Algoso
109
106
115
121
99
110
106
115
123
106
6
Sorento
108
98
106
116
101
106
97
105
111
97
7
Borwo kr
100
97
89
124
97
95
96
89
103
98
8
Grenado kr
103
94
94
78
111
104
95
93
91
106
9
Pigmej kr
102
99
94
125
94
97
102
95
103
106
10 Pizarro
121
91
114
120
98
112
91
112
109
94
11 Tulus
104
107
105
118
104
104
106
108
109
104
12 Agostino kr
107
97
98
118
101
96
99
106
103
96
13 Bereniko
105
97
112
112
96
111
99
109
105
95
14 Borowik
105
99
111
128
95
108
99
105
117
97
15 KWS Trisol
114
102
114
105
104
108
103
112
100
90
16 Maestozo
97
104
87
123
105
99
104
88
104
107
17 Mikado kr
95
104
93
96
100
100
105
98
107
96
18 Amorozo
106
90
103
107
94
104
97
107
101
99
19 Subito
113
88
114
111
89
112
94
113
103
88
20 Torino
109
92
93
114
99
104
100
92
107
104
21 Twingo kr
109
97
90
114
108
110
98
91
98
101
22 Transfer
91
84
117
96
91
105
85
112
101
98
Wzorzec: - Fredro, Tomko, Wiarus, Palermo
*Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w
ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa
Pomorskiego
kr odmiana krótkosłoma
50
Tabela 7.6 Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012-2014
Poziom a1
Lp. Odmiana
Poziom a2
2012
2013
2014
20132014
20122014
2012
2013
2014
20132014
20122014
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Wzorzec, dt z ha
75,5
86,6
100,4
93,5
87,5
86,0
97,6
113,4
91,8
91,8
1
Fredro
108
109
102
105
106
108
109
102
106
106
2
Tomko
106
105
106
106
100
103
3
Wiarus kr
97
91
94
94
95
94
4
Palermo
5
Algoso
85
111
109
110
102
91
109
112
112
105
6
Sorento
102
111
105
108
106
106
109
103
107
106
7
Borwo kr
113
88
102
95
100
107
91
97
94
98
8
Grenado kr
89
97
93
92
98
95
9
Pigmej kr
110
85
103
94
99
108
89
101
95
99
10
Pizarro
109
110
107
108
109
108
106
103
105
106
11
Tulus
105
104
108
106
106
109
103
106
105
106
12
Agostino kr
86
101
104
103
98
85
101
99
100
95
13
Bereniko
14
Borowik
100
107
106
107
105
100
112
105
109
106
15
KWS Trisol
92
101
107
104
101
93
98
101
100
98
16
Maestozo
93
98
104
101
99
92
99
102
101
98
17
Mikado kr
107
98
98
98
101
109
105
102
104
105
18
Amorozo
103
99
101
104
101
103
19
Subito
99
101
100
96
101
98
20
Torino
103
102
102
100
102
101
21
Twingo kr
90
105
98
93
101
97
22
Transfer
1
101
103
103
103
93
5
5
5
99
10
15
5
5
5
10
15
Wzorzec: 2014 Fredro, Tomko, Wiarus, Palermo;2013 Borwo, Fredro, Tomko, Wiarus; 2012 Algoso, Borwo, Elpaso, Fredro.
51
Tabela 7.7 Pszenżyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012– 2014
Lp.
Odmiana
Fredro
Tomko
Wiarus kr
Palermo
Algoso
Sorento
Borwo kr
Grenado kr
Pigmej kr
Pizarro
Tulus
Agostino kr
Bereniko
Borowik
KWS Trisol
Maestozo
Mikado kr
Amorozo
Subito
Torino
Twingo kr
Transfer
Rdza brunatna
Septorioza liści
Septorioza plew
Rynchosporioza
Choroby podstawy źdźbła
2014
2012- 2014
2014
2012- 2014
2014
2012- 2014
2014
2012- 2014
2014
2012- 2014
2014
2012- 2014
3
2
2
1
3
3
3
2
3
3
3
3
1
3
3
3
3
2
2
2
2
1
8,3
0,1
0,2
0,1
-0,4
0,3
0,6
0,1
-0,3
0,1
0,4
-0,1
0,4
0,4
0,3
0,3
0,1
0,0
0,6
0,3
-0,2
-0,0
0,1
7,6
0,2
6,8
0,4
1,2
-3,3
1,7
-1,8
-0,8
1,4
0,2
1,7
0,4
-0,1
2,2
-0,8
1,2
-0,6
1,2
2,2
2,2
2,2
0,9
2,2
-0,6
7,7
0,1
6,9
0,1
0,3
-0,3
-0,2
-0,8
-0,2
0,3
-0,1
0,5
0,0
0,3
0,6
-0,2
0,1
-0,2
-0,2
-0,5
-0,3
-0,2
0,1
0,0
0,2
6,8
0,2
7,0
0,6
0,1
-1,2
0,5
0,5
0,3
-0,2
0,1
-0,7
-0,0
0,3
-0,5
-0,0
-0,4
0,1
0,1
-0,0
-0,0
-0,9
0,3
0,1
-0,4
7,2
0,3
6,0
-1,0
1,0
1,0
-1,0
-2,0
-1,5
0,0
0,0
0,0
-0,5
0,0
0,0
-1,5
-0,5
0,5
0,5
-0,5
-1,5
-0,5
-1,0
-0,5
0,5
6,9
-0,4
6,3
-0,3
-0,1
0,2
0,2
0,7
-0,3
-0,3
1,2
-0,3
0,2
-0,1
-0,1
0,7
-1,3
1,4
-0,3
-0,8
0,2
-1,3
0,2
0,2
-0,1
7,2
-0,1
1
5
2
8
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Mączniak
Liczba
lat
badań
5
0,5
0,6
-0,1
0,4
1,2
0,3
0,9
0,9
0,7
0,9
0,1
15
2
-0,9
-0,5
0,9
1,0
0,5
0,3
0,9
0,7
0,1
0,8
1,3
6
4
-0,5
0,2
0,4
0,3
0,5
0,1
0,5
0,3
-0,2
0,2
-0,2
14
3
-0,2
-0,6
-0,3
-0,7
-0,2
-0,6
-0,4
-0,5
-0,5
-0,1
-0,4
8
-1,0
-0,3
0,0
0,0
0,0
0,0
0,4
-0,1
0,4
0,2
-0,3
0,4
-0,1
-0,4
-0,1
0,2
-0,1
0,1
-0,6
0,1
-0,7
-0,5
kr
. odmiany krótkosłome. Liczba doświadczeń dla okresu 2012 – 2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa
wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Rynchosporioza wystąpiła tylko w miejscowości Wyczechy. choroby podst. źdźbła- Wyczechy i Karzniczka. Rdza brunatna- Dębina, Radostowo.
52
Tabela 7.8 Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od
wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014. Przeciętny poziom agrotechniki - a1
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec
w fazie
dojrzałości
mlecznej
przed zbiorem
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
9,0
8,4
8,4
7,9
112,0
106
47,0
46,9
-0,3
-0,9
-0,6
11,4
5,8
4,3
2,2
1
Fredro
3
0,0
2
Tomko
2
0,0
0,3
-3,4
-0,2
3
Wiarus kr
2
0,0
0,6
-14,9
-6,1
4
Palermo
1
-0,1
-0,1
7,0
2,0
5
Algoso
3
0,0
0,3
-0,7
-0,2
11,0
11,2
9,2
7,4
6
Sorento
3
-0,5
-0,9
-0,8
-1,0
14,9
13,4
1,4
1,8
7
Borwo kr
3
-0,1
-0,0
-0,9
-0,3
-6,0
-3,7
1,4
0,6
8
Grenado kr
2
-0,1
9
Pigmej kr
3
0,0
0,5
-0,3
0,5
-9,2
-5,9
0,2
-0,0
10
Pizarro
3
-0,7
-0,7
-2,5
-1,5
16,4
12,2
-1,0
1,1
11
Tulus
3
-0,5
0,1
-1,0
-0,2
7,4
2,9
4,4
4,6
12
Agostino kr
3
0,0
0,3
-1,6
-0,4
-11,2
-12,0
0,3
0,1
13
Bereniko
1
-0,1
14
Borowik
3
-0,2
-0,2
-1,0
-0,3
21,3
19,6
14,0
8,6
15
KWS Trisol
3
-0,6
-0,1
-1,6
-0,5
8,2
6,1
9,1
9,5
16
Maestozo
3
-1,4
-1,8
-2,2
-1,9
14,5
10,8
2,9
1,3
17
Mikado kr
3
0,0
0,4
-0,7
0,1
-3,1
-4,7
0,6
0,2
18
Amorozo
2
-0,6
-1,7
5,8
1,6
19
Subito
2
-1,2
-2,0
6,6
2,3
20
Torino
2
-0,3
0,0
10,0
6,2
21
Twingo kr
2
0,0
-0,2
-15,7
2,5
22
Transfer
1
-0,4
-1,7
5,5
1,3
-0,1
-13,5
-1,7
-7,0
13,3
-4,5
kr
. odmiany krótkosłome. Liczba doświadczeń dla okresu 2012 – 2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata. Wyleganie - wyższa
wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
53
Tabela 7.9 Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od
wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014. Intensywny poziom agrotechniki - a2
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec
w fazie
dojrzałości
mlecznej
przed zbiorem
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
8,9
8,5
8,2
8,0
110,2
99,6
49,8
46,9
-0,4
-1,4
-0,8
9,1
5,3
2,0
1,1
1
Fredro
3
-0,3
2
Tomko
2
0,0
0,3
-3,4
0,8
3
Wiarus kr
2
0,1
0,8
-13,1
-5,9
4
Palermo
1
0,1
0,3
7,3
3,1
5
Algoso
3
-0,3
0,2
-1,0
0,0
7,4
8,7
10,8
8,3
6
Sorento
3
-0,5
-0,7
-1,7
-0,9
13,5
12,8
0,3
2,5
7
Borwo kr
3
0,0
0,0
-0,9
-0,4
-5,4
-2,3
0,3
0,1
8
Grenado kr
2
0,1
9
Pigmej kr
3
0,0
0,2
-0,6
-0,0
-9,3
-5,2
0,4
-1,1
10
Pizarro
3
-1,1
-0,8
-3,0
-1,5
14,3
12,1
-1,7
0,7
11
Tulus
3
-0,3
0,1
-1,0
-0,2
3,6
1,1
1,6
2,7
12
Agostino kr
3
0,0
0,0
-1,6
-0,5
-9,8
-9,8
-0,8
0,1
13
Bereniko
1
-0,8
14
Borowik
3
-0,5
-0,2
-1,4
-0,6
17,5
19,5
12,8
8,4
15
KWS Trisol
3
-0,7
-0,4
-2,2
-1,6
4,6
5,8
9,1
8,9
16
Maestozo
3
-1,0
-1,9
-2,6
-2,3
11,2
11,4
2,3
0,8
17
Mikado kr
3
0,1
0,1
-0,8
-0,1
-2,1
-2,7
1,2
0,2
18
Amorozo
2
-0,9
-1,7
4,4
0,4
19
Subito
2
-1,9
-3,3
7,1
1,9
20
Torino
2
-0,4
-0,4
8,6
3,7
21
Twingo kr
2
0,1
-0,7
-13,9
4,1
22
Transfer
1
-0,2
-1,8
-5,1
2,0
0,3
-10,9
-2,8
-7,5
9,3
-5,6
kr
. odmiany krótkosłome. Liczba doświadczeń dla okresu 2012 – 2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata. Wyleganie - wyższa
wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
54
Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 41 odmian pszenżyta ozimego,
z czego w 2014 roku wpisano 2.
Meloman (d. MAH 6310)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość duża (5,5). Odporność na mączniaka
prawdziwego – duża, na rdzę brunatną i septoriozę liści – dość duża, na septoriozę plew, rynchosporiozę,
fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła – średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość
ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała.
Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Zgłaszający: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR
Rotondo (d. DC 05080-32)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka
prawdziwego, septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na rdzę brunatną –
średnia, na septoriozę liści i rynchosporiozę – dość mała. Rośliny niskie o średniej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna
w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania średnia. Zawartość
białka mała do bardzo małej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Zgłaszający: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
55
Rozdział 8
Pszenżyto jare
Uwagi ogólne
Pszenżyto jare jest zbożem o mniejszym znaczeniu gospodarczym, w strukturze zasiewów województwa
pomorskiego zajmuje ok. 2%, ale zaznacza się tendencja wzrostowa uprawy tego gatunku. Ziarno pszenżyta
jarego przeznacza się głównie na paszę. Wysoka wartość paszowa ziarna pszenżyta została potwierdzona w
żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Obecnie żadna odmiana nie jest zalecana do wypieku chleba. Gatunek ten
odznacza się większą tolerancją na słabe warunki glebowe i stanowiskowe od pszenicy jarej, dlatego też budzi
ono coraz większe zainteresowanie wśród rolników mających lżejsze gleby. Pszenżyto jare podobnie jak owies
jest tolerancyjne na niekorzystne warunki fitosanitarne gleby.
Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się dziesięć odmian pszenżyta jarego, wszystkie krajowej hodowli.
W 2014 roku w woj. pomorskim założono dwa doświadczenia odmianowe z pszenżytem jarym. Na polach
doświadczalnych w Lubaniu na glebie klasy V i w ZDOO w Wyczechach na glebie klasy IIIa. Doświadczenie w
Lubaniu zostało dofinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy
Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze
środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego. Doświadczenia prowadzone były na dwóch
poziomach agrotechniki. Na poziomie a2 zastosowano w Wyczechach dwukrotny zabieg fungicydowy
natomiast w Lubaniu wystarczył tylko jeden zabieg. W Lubaniu wykonano również nawożenie dolistne. Od
2008 roku na poziomie a2 nie stosuje się zwiększonego nawożenia azotowego ze względu na brak
zarejestrowanych środków zapobiegających wyleganiu.
Doświadczenia zasiano w optymalnym terminie dla tego gatunku i sprzyjających warunkach. Wszystkie
odmiany pszenżyta jarego cechują się słabą krzewistością. Obsada nasion na m2 przy siewie, największa z
wszystkich gatunków zbóż jarych, zależy od jakości gleby i kształtuje się na poziomie 500 szt/m2..
Sucha wiosna budziła obawy, co do prawidłowego przebiegu wegetacji, ale wczesne siewy i szybkie wschody
spowodowały, ze rośliny korzystały z zapasów wody zimowej. Okresowe opady, wysokie temperatury latem
dobrze rokowały plonowaniu.
Najważniejszym kryterium wyboru odmiany jest plenność. W 2014 roku zarówno w Lubaniu jak i w
Wyczechach najlepiej plonowały odmiany Mazur i Dublet, W Wyczechach dobry był też Andrus. W Lubaniu
najsłabiej wypadła odmiana Nagano, słabiej w obu punktach plonowało Matejko.
Różnica plonu pomiędzy poziomami agrotechnicznymi w Wyczechach wynosiła 5,64 dt/ha, a w Lubaniu 1,84
dt/ha. Najwyższy przyrost plonu miały odmiany Andrus, Nagano i Matejko.
Ważnym kryterium wyboru odmiany oprócz plenności, jest także odporność na choroby, szczególnie w
kontekście integrowanej ochrony roślin. Jeszcze do niedawna uważano pszenżyto jare za gatunek o dobrej
zdrowotności, ostatnio zauważa się wzrost podatności odmian, szczególnie na septoriozy, rdzę brunatną i
żółtą, w wilgotne lata również na mączniaka. Zwiększoną podatność na septoriozę liści zaobserwowano u
odmian Dublet i Andrus , na rdzę brunatną Matejko i Dublet, na mączniaka Matejko i Andrus, na rdzę żółtą
Nagano i Matejko.
Masa tysiąca ziaren w bieżącym roku była stosunkowo duża, szczególnie w Wyczechach, a wilgotność ziarna w
czasie zbioru dość wysoka. Wyleganie w bieżącym roku nie było silne i wystąpiło w niewielkim stopniu tylko w
Lubaniu. Najwyższą MTZ charakteryzowało się ziarno pszenżyta jarego odmiany Milkaro, Andrus oraz Mazur
najniższą ziarno odmiany Matejko. Najwyższe odmiany to Milkaro i Andrus a najniższa była Nagano.
Wyleganie wystąpiło tylko w Wyczechach w dość dużym stopniu. Najbardziej wyległy Dublet i Milkaro.
56
Tabela 8.1 Pszenżyto jare. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Rok wpisania do
Krajowego
Rejestru Odmian
Rok
włączenia
do LOZ
2
3
1
1
Dublet
2006
2
Nagano
2008
2013
3
Milewo
2008
2013
4
Matejko
2004
-
5
Milkaro
2007
2009
6
Andrus
2009
-
7
Mazur
2014
4
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.,
Choryń 27, 64-000 Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20,
99-307 STRZELCE
99-307 STRZELCE
99-307 STRZELCE
99-307 STRZELCE
Kol. 2 i 4 – według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU Słupia Wielka 2014.
Tabela 8.2 Pszenżyto jare. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2013
Miejscowość
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
N na poziomie a1
(kg/ha)
N na poziomie a2
(kg/ha)
P2O5
(kg/ha)
K2O
(kg/ha)
wieloskładnikowymi (l/ha)
Lubań*
Kościerzyna
zbożowo-pastewny słaby
V
5,8
ziemniak
04.04.2014
500
06.08.2014
145
145
38
75
Wyczechy
Człuchów
żytni bardzo dobry
IIIa
5,8
Rzepak ozimy
21.03.2014
500
07.08.2014
100
100
69
90
Ekolist Mikro Z – 2l/ha
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa,dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd - I zabieg (nazwa ,dawka/ha)
Fungicyd - II zabieg (nazwa ,dawka/ha)
Kinto Duo 080 FS
Chwastox Extra 300 SL
3l/ha
Tylko na poziomie a2
Artea 330 EC – 0,5l/ha
Kinto Duo 080 FS
Lintur 70 WG+ Chwastox Extra
0,15 kg+1l/ha
Mondatak 450 EC – 1 l/ha
Sokół 500 EC – 0,8 l
57
Tabela 8.3 Pszenżyto jare. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Cecha
Lp.
Lubań*
1
Termin kłoszenia
2
Termin dojrz. woskowej (dzień, m-c, rok)
3
Wysokość roślin
4
5
(dzień, m-c, rok)
(cm)
Wyleganie roślin w fazie dojrz. mlecznej
(skala 9o)
(skala 9o)
Wyczechy
a1
a2
a1
a2
11.06.2014
11.06.2014
08.06.2014
08.06.2014
25.07.2014
25.07.2014
24.07.2014
25.07.2014
107,1
106,6
122,8
122,1
9,0
9,0
6,4
6,4
9,0
9,0
5,9
6,2
(skala 9o)
6
7
7,9
8,4
8
- rdza brunatna
9,0
8,4
9
- rdza żółta
8,5
8,5
10 - septorioza liści
9,0
7,7
11 - septorioza plew
9,0
7,9
12 - rynchosporioza
9,0
7,9
13 Masa 1000 ziaren
(g)
15 Plon nasion
(%)
dt/ha
44,9
45,3
53,5
50,1
15,9
16,0
16,0
16,0
53,6
55,5
95,0
100,6
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian, a 1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
0
Tabela 8.4 Pszenżyto jare. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
Różnica w dt/ha między
Poziom a1
Poziom a2
poziomem a1 a a2
Lp. Odmiana
Lubań*
Wyczechy
Lubań*
Wyczechy
Lubań*
Wyczechy
wzorzec dt/ha
53,7
94,2
54,1
98,9
1,84
5,64
1
Dublet
119
105
116
104
-0,95
3,97
2
Nagano
83
96
88
98
2,83
5,98
3
Milewo
98
99
96
98
-0,53
4,15
4
Matejko
91
95
98
99
4,43
8,49
5
Milkaro
101
100
108
98
4,52
2,83
6
Andrus
97
104
100
109
2,28
10,05
7
Mazur
111
107
111
106
0,33
4,04
Wzorzec – Dublet, Nagano, Milewo,
58
Tabela 8.5 Pszenżyto jare. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012, 2013. 2014
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
2012
2013
2014
20132014
20122014
2012
2013
2014
20132014
20122014
47,2
52,8
69,6
61,2
56,5
51,1
60,9
75,1
68,0
62,4
1
Dublet
93
101
110
106
102
89
105
108
107
102
2
Nagano
102
96
92
94
96
103
95
94
95
97
3
Milewo
107
103
98
100
102
108
100
97
99
101
4
Matejko
97
94
94
94
95
95
90
99
95
95
5
Milkaro
98
103
100
102
101
100
105
101
103
102
6
Andrus
99
94
102
98
98
99
97
106
102
101
7
Mazur
4
6
108
2
2
108
2
4
6
2
2
2
Wzorzec – 2014, 2013 Dublet, Nagano, Milewo; 2012 Dublet, Milkaro, Nagano, Milewo.
Liczba lat
badań
Tabela 8.6 Pszenżyto jare. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby
na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012 - 2014
Lp. Odmiana
o
Wzorzec, (skala 9 )
Mączniak
Rdza
brunatna
Rdza żółta
2014
20122014
2014
20122014
2014
8,5
8,5
8,2
8,0
20122014
Septorioza
liści
Septorioza
plew
20122014
Rynchosporioza
2014
20122014
2014
8,3
7,7
7,4
7,8
8,0
2014
1
Dublet
3
0,2
-0,1
-0,7
0,0
0,3
-0,7
-0,2
0,3
0,0
2
Nagano
3
-0,5
-0,3
0,8
0,0
-0,6
0,3
0,0
-0,8
0,0
3
Milewo
3
0,3
0,2
-0,2
-0,1
0,3
0,3
0,3
0,3
0,0
4
Matejko
3
-0,8
-0,5
-1,2
-0,2
-0,5
0,3
-2,4
0,3
0,0
5
Milkaro
3
-0,5
0,2
0,8
0,6
0,7
0,3
-0,4
0,3
-0,5
6
Andrus
3
-0,8
-0,1
0,8
0,6
0,2
-0,7
0,0
0,3
-0,5
7
Mazur
1
0,2
0,2
0,8
0,8
0,7
0,3
0,3
0,3
0,0
2
5
1
4
2
1
5
1
2
1
1
20122014
1
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
59
Tabela 8.7 Pszenżyto jare. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od
wzorca). Rok zbioru: 2014, 2012 - 2014
o
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
w fazie
dojrzałości
mlecznej
20122014
2014
przed zbiorem
2014
20122014
6,6
8,0
5,5
7,6
Wzorzec
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziarn
(g)
2014
20122014
2014
20122014
114,5
104,7
48,0
45,3
1
Dublet
3
-2,0
-0,9
-1,5
-0,5
2,3
2,3
1,6
-0,3
2
Nagano
3
0,5
0,4
0,5
0,3
-7,3
-6,4
-0,2
-0,1
3
Milewo
3
1,5
0,7
1,0
0,5
5,0
4,2
-1,4
-0,2
4
Matejko
3
2,5
1,0
2,0
0,8
-4,8
-4,7
-5,4
-4,0
5
Milkaro
3
-1,0
-0,5
-1,0
-0,7
7,5
7,8
6,8
4,0
6
Andrus
3
0,0
0,0
0,0
-0,6
6,3
1,6
4,3
2,5
7
Mazur
1
1,5
1,5
1,5
1,5
-6,0
-6,0
3,3
3,3
113,6
105,2
46,1
45,3
6,6
8,0
6,0
7,6
Wzorzec
1
Dublet
3
-1,0
-0,6
-1,0
-0,6
3,2
0,8
2,3
-0,4
2
Nagano
3
0,0
0,2
0,0
0,3
-7,3
-6,0
-1,1
-0,1
3
Milewo
3
1,0
0,5
1,0
0,5
4,2
3,0
-1,2
0,1
4
Matejko
3
2,5
0,9
2,0
0,8
-6,6
-6,4
-3,3
-3,0
5
Milkaro
3
-0,5
-0,3
-1,0
-0,7
6,2
7,4
4,8
2,7
6
Andrus
3
-0,5
-0,3
-0,5
-0,7
6,7
0,5
8,1
2,9
7
Mazur
1
1,5
1,5
1,0
1,0
-4,3
-4,3
1,7
1,7
1
3
1
3
2
6
2
6
Wyleganie i choroby - wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę
korzystniejszą.
W 2014 roku wpisano do Krajowego Rejestru odmianę Mazur.
MAZUR (d. DC 05095-43)
Odmiana pastewna. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Odporność na rdzę brunatną – duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę liści i fuzariozę kłosów – duża, na mączniaka
prawdziwego i brunatną plamistość liści – średnia, na septoriozę plew – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny.
Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie przeciętne, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w
kłosie i liczba opadania średnia. Zawartość białka dość mała.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
60
Rozdział 9
Żyto ozime
1. Uwagi ogólne
Doświadczenie z żytem w sezonie 2013-2014 założono w trzech punktach doświadczalnych: w Karzniczce,
Wyczechach i w Lubaniu. Oceniano w nich 19 odmian (9 mieszańcowych, 10 populacyjnych). Były to
doświadczenia dwuczynnikowe: odmiany x poziomy agrotechniki, oznaczone jako a1 – przeciętny oraz a2 –
intensywny. Wielkość pojedynczego poletka to 15 m2 (do zbioru), ilość powtórzeń – 2. Podstawowe zabiegi
agrotechniczne na obu poziomach były jednakowe. Wyższy poziom agrotechniki to wyższe od podstawowego o
40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne nawożenie mikroelementowe, co najmniej dwa zabiegi ochrony przed
chorobami oraz zastosowanie środka zapobiegającego wyleganiu roślin. Stosowanie środków ochrony roślin
było zgodne z zaleceniami IOR-u. Szczegółowe dane dotyczące zabiegów agrotechnicznych w poszczególnych
punktach doświadczalnych podano w tabeli 9.2.
Doświadczenia założono w optymalnych terminach agrotechnicznych. Przebieg jesiennej pogody sprzyjał
zasiewom a następnie dobrym wschodom oraz dalszemu rozwojowi roślin. Przezimowanie roślin dobre.
Wiosenny okres wegetacji na ogół w dobrych warunkach pogodowych. Dojrzewanie i zbiór przy sprzyjającej
pogodzie.
W Karzniczce i Lubaniu doświadczenia zostały sfinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania
Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
Sprzyjający przebieg pogody w okresie wegetacji miał swoje odbicie w plonach ziarna, których wielkość w
poszczególnych punktach była znacznie powyżej średniej z lat ubiegłych. Wyższy poziom agrotechniki (a2)
skutkował przyrostem plonu o 9,6 q/ha w Karzniczce, 6,8 q/ha w Wyczechach i 4,0 q/ha w Lubaniu.
W grupie odmian populacyjnych w roku 2014, najwyżej plonowało Horyzo i Bosmo. Dobrze wypadło
Dańkowskie Diament i Domir.
W grupie odmian mieszańcowych w 2014 roku najlepiej plonowało SU Stakkato i Brasetto oraz pierwszy rok
oceniane SU Satelit i Tur. W ocenie za trzy ostatnie lata najlepsze było Helltop przed Brasetto i SU Stakkato.
Ziarno ze zbioru w roku 2014 charakteryzowało się przeciętnym ciężarem jednostkowym.
Porażenie przez choroby w roku 2014 było nieco wyższe niż w latach ubiegłych.
Wyleganie wystąpiło w większym stopniu jedynie w Wyczechach po burzowym ulewnym deszczu w dniu 07.07
Szczegółowe wyniki doświadczenia zamieszczono w tabelach od 9.1 do 9.8.
61
Tabela 9.1 Żyto ozime. Odmiany badane w województwie pomorskim. Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Rok
wpisu do
KRO
1
2
Rok
włączenia
do LOZ
3
4
Dańkowskie Diament
1
2005
2008
Antonińskie
2
2013
3
Brasetto F1
2009
2012
4
Su Stakkato F1
2012
5
Bosmo
2001
Alicja Ramenda, ul. Antoniny 3/6, 64-100 Leszno
6
Daran
2005
2012
7
Stanko
2007
2010
8
Domir
2008
2011
9
Palazzo F1
2009
2012
10 SU Skaltio F1
2010
11 Armand
2011
2013
12 Horyzo
2011
13 SU Drive F1
2011
14 SU Allavi F1
2012
15 Dańkowskie Rubin
2013
16 SU Satelit F1
2013
17 Su Spektrum F1
2013
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR", Smolice 146, 63-740 Kobylin
18 Tur F1
2013
Dieckmann GmbH
19 Helltop
CCA
F1 –odmiana mieszańcowa, CCA – Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, badana w badaniach rozpoznawczych
Tabela 9.2 Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Lubań
Karzniczka
Wyczechy
Powiat
Kościerzyna
Słupsk
Człuchów
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu (dzień ,m-c ,rok)
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru (dzień ,m-c ,rok)
N na poziomie a1
N na poziomie a2
P2O5
K2O
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
Nawożenie dolistne
na poziomie a2
(l/ha)
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa ,dawka/ha)
Insektycyd (nazwa ,dawka/ha)
Zbożowo pastewny słaby
Żytni bardzo dobry
V
IIIa
5,99
6,2
Rzepak ozimy
Groch siewny
01.10.2013
24.09.2013
350
250-300
06.08.2014
31.07.2014
65
120
105
148
30
80
60
120
----------Środki ochrony roślin
Kinto duo 080 FS
Chisel 75 WG 60g
Galaper 200EC 0,4l
Galmet 20SG 20g
------------
Żytni bardzo dobry
IIIa
6,03
Łubin wąskolistny
20.09.2013
250-300
29.07.2014
110
150
69
90
Yara Vita zboża 2kg
TOMAR MIX 2kg
Kinto Duo 080 FS
Kinto duo 080 FS
Komplet 500SC
Expert met 0,35 kg
Granstar ultra 60g
---------
--------
Artea 330 EC 0,5l
Tilt Turbo 575 EC 1l
Sokół 460 EC 0,6l
-----------
Duet star 1,5l
Wirtuoz 525 EC 1l
-----------
Moddus 250 EC 0,3l
Stabilan 750 SC 1l
Moddus 250 EC 0,3l
(tylko na poziomie a2)
(nazwa ,dawka/ha)
Fungicyd - drugi zabieg
(nazwa ,dawka/ha)
Regulator wzrostu(nazwa ,dawka/ha)
62
Tabela 9.3 Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lubań*
Cecha
a1
Martwe rośliny
0
(skala 9 )
0
(skala 9 )
(%)
Termin kłoszenia
( dzień, m-c )
Termin dojrzałości wosk. (dzień, m-c )
Wysokość roślin
(cm)
0
Wyleganie dojrzałość mleczna (skala 9 )
0
Wyleganie przed zbiorem
(skala 9 )
0
(skala 9 )
a2
Karzniczka*
a1
a2
Wyczechy
a1
a2
8,6
7,9
2,1
8,9
8,7
0
9
8,9
0
14.05
20.07
133,1
9
9
14.05
20.07
133,5
9
9
12.05
18.07
162,1
9
7,2
12.05
18.07
9
8
13.05
18.07
165
7,7
3,2
14.05
19.07
165
8,1
3,5
163,2
10
10
11
12
13
14
- mączniak
- rdza brunatna
- rdza źdźbłowa
- rynchosporioza
- choroby podstawy źdźbła (kompleks)
- septorioza liści
9
8,2
9
9
9
7,9
9
8,9
9
9
9
8,3
7,2
6,1
6,7
7,2
9
9
9
7,4
9
9
9
9
9
6,6
7,8
6,1
7,7
9
9
6,7
7,5
7,3
8,1
9
15
16
17
Masa 1000 ziaren
(g)
Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
Plon ziarna
(dt z ha)
42,4
17,0
68,5
44,5
16,9
72,5
33,7
14,0
98,9
34,2
13,9
108,5
31,7
15,9
113,8
33,6
16,9
120,0
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian, a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
0
Tabela 9.4 Żyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach ( % wzorca). Rok zbioru: 2014
Poziom a1
Odmiana
Poziom a2
Karzniczka*
Lubań*
Wyczechy
Karzniczka*
Lubań*
2
3
4
5
6
7
Wzorzec, dt z ha
99,5
71,2
114,8
106,2
73,6
124,1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
96
90
106
108
98
92
94
91
96
102
91
96
109
102
95
104
96
113
110
84
85
123
108
92
88
92
90
97
99
78
83
107
108
82
97
112
104
101
92
90
103
114
89
85
86
90
110
111
87
95
103
108
92
113
108
101
103
100
90
108
102
97
96
94
95
102
106
92
95
109
114
100
101
111
115
115
87
85
121
107
92
88
92
93
99
108
80
86
107
110
87
105
111
111
100
97
84
108
111
86
84
82
85
107
105
83
85
102
108
87
112
104
104
105
Lp.
1
Dańkowskie Diament
Antonińskie
Brasetto F1
Su Stakkato F1
Bosmo
Daran
Stanko
Domir
Palazzo F1
SU Skaltio F1
Armand
Horyzo
SU Drive F1
SU Allavi F1
Dańkowskie Rubin
SU Satelit F1
Su Spektrum F1
Tur F1
Helltop
Wyczechy
Wzorzec: Bosmo, Dańkowskie D., Brasetto, Su Stakkato;
63
Tabela 9.5 Żyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012-2014
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec, dt z ha
1
Dańkowskie Diament
2
Antonińskie
3
Brasetto F1
4
Su Stakkato F1
5
Bosmo
6
Poziom a1
Poziom a2
2012
2013
2014
2013-2014
2012-2014
2012
2013
2014
2013-2014
2012-2014
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
72,2
84,2
95,1
89,7
83,8
72,2
84,2
95,1
89,7
83,8
92
94
91
93
92
94
95
95
95
95
89
113
86
113
109
110
111
108
110
109
110
90
86
93
90
90
Daran
92
90
88
90
7
Stanko
90
90
90
8
Domir
97
96
9
Palazzo F1
111
10
SU Skaltio F1
11
108
111
109
109
109
107
108
108
94
88
91
90
91
90
97
89
89
89
91
91
90
103
93
89
91
94
91
94
94
105
99
90
94
97
107
102
104
106
115
105
104
104
108
104
107
105
106
105
112
100
106
103
106
Armand
97
93
86
90
91
104
100
85
92
96
12
Horyzo
93
91
93
92
92
97
93
89
91
93
13
SU Drive F1
113
106
106
106
108
113
109
106
107
109
14
SU Allavi F1
109
106
107
106
111
108
15
Dańkowskie Rubin
91
91
16
SU Satelit F1
106
107
17
Su Spektrum F1
105
108
18
Tur F1
106
110
19
Helltop
106
112
6
9
Wzorzec: 2014 Bosmo, Dańkowskie D., Brasetto, SUStakkato; 2013, 2012 Bosmo, Dańkowskie D., Minello F1 , Brasetto F1 .
64
124
3
109
3
105
3
108
122
3
110
3
107
3
109
6
113
9
Tabela 9.6 Żyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec (skala 9o)
Mączniak
Rdza brunatna
Rdza źdźbłowa
Rynchosporioza
Choroby podst.
źdźbła - kompleks
Septorioza liści
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
7,1
7,7
6,8
7,9
7,1
7,7
6,6
7,0
7,0
7,6
7,9
7,6
-0,2
0,4
0,2
-0,9
-0,4
0,2
0,1
1,0
0,1
-0,2
-0,2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Dańkowskie Diament
Antonińskie
Brasetto F1
Su Stakkato F1
Bosmo
Daran
Stanko
Domir
Palazzo F1
3
0,9
1
-0,6
3
-0,1
1
-0,1
3
-0,1
-0,3
1,0
0,2
1,1
0,5
-0,6
-0,4
2,0
0,3
0,1
-0,3
3
-0,1
-0,2
0,7
0,3
0,4
0,2
0,2
-0,3
0,0
-0,2
-0,7
-0,2
3
-0,1
-0,0
0,9
0,2
0,1
0,0
-0,6
-0,4
1,0
0,2
-0,2
-0,0
3
-0,1
0,1
0,9
0,4
0,4
0,1
0,4
0,1
1,0
0,2
-0,2
0,1
3
-0,1
0,1
-0,4
-0,3
-0,6
-0,4
-0,6
-0,3
0,5
0,3
-0,2
0,1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
SU Skaltio F1
Armand
Horyzo
SU Drive F1
SU Allavi F1
Dańkowskie Rubin
SU Satelit F1
Su Spektrum F1
Tur F1
Helltop
3
-0,1
0,4
-0,3
-0,2
0,4
0,1
0,2
0,4
1,0
0,5
0,1
0,4
3
0,4
-0,1
0,9
0,2
0,4
0,2
0,2
-0,2
0,0
0,2
-0,4
-0,1
3
0,4
0,1
0,5
0,1
-0,1
-0,1
0,2
0,3
1,0
0,1
-0,4
0,1
2
-0,1
-0,2
-0,5
0,0
0,4
0,2
-0,3
0,0
0,0
0,2
-0,4
-0,2
2
-0,1
-1,1
0,1
1,2
0,5
0,1
2
-0,1
1,0
-0,9
-0,3
0,5
0,1
0,4
-0,3
0,4
0,2
1,0
0,1
0,9
0,2
-0,7
-0,4
-0,0
-0,5
0,9
-0,3
0,3
0,4
-0,1
-1,0
-0,0
0,2
0,0
0,1
0,3
0,0
0,1
0,2
0,1
0,4
0,4
0,4
0,4
1,0
0,1
1
-0,1
0,8
0,1
0,4
2,0
0,1
3
0,4
-0,0
-0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
1,0
0,3
-0,7
-0,0
1
4
3
8
2
8
2
7
1
4
1
3
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła. Wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
65
Lp.
Odmiana
Liczba lat badań
Tabela 9.7 Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
w fazie dojrzałości
mlecznej
2014
2012- 2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2012- 2014
2014
2012- 2014
2014
20122014
5,3
147,7
142,8
36,1
37,2
-0,0
3,7
5,7
0,6
2,1
-1,2
-1,5
-0,2
-0,4
-0,5
1,2
1,9
2,6
-0,8
2,0
0,6
4,2
1,5
0,5
-2,9
-0,7
2,2
-0,4
0,7
4,1
10,3
-5,4
-8,9
4,8
-0,4
4,1
0,8
0,1
-2,4
4,1
2,8
-5,2
1,6
2,8
-7,2
-9,9
-1,7
6,6
przed zbiorem
2014
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Dańkowskie Diament
Antonińskie
Brasetto F1
Su Stakkato F1
Bosmo
Daran
Stanko
Domir
Palazzo F1
SU Skaltio F1
Armand
Horyzo
SU Drive F1
SU Allavi F1
Dańkowskie Rubin
SU Satelit F1
Su Spektrum F1
Tur F1
Helltop
3
1
3
1
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
1
1
1
1
3
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Dańkowskie Diament
Antonińskie
Brasetto F1
Su Stakkato F1
Bosmo
Daran
Stanko
Domir
Palazzo F1
SU Skaltio F1
Armand
Horyzo
SU Drive F1
SU Allavi F1
Dańkowskie Rubin
SU Satelit F1
Su Spektrum F1
Tur F1
Helltop
3
1
3
1
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
1
1
1
1
3
8,0
7,1
1,0
0,5
-1,0
-0,5
0,5
1,0
1,0
1,0
0,0
-2,0
1,0
1,0
1,0
-1,5
1,0
-0,5
1,0
1,0
1,0
0,3
5,2
0,1
0,6
-0,2
-0,2
-0,4
0,1
-0,7
0,5
0,6
0,7
0,1
0,8
0,3
0,4
0,3
-1,0
-0,7
0,6
0,8
1,0
0,6
0,3
-0,7
-1,4
0,1
-0,7
-0,4
0,8
1,0
0,6
0,1
-0,3
0,3
0,1
0,2
0,3
-0,5
0,2
0,5
0,0
-4,3
9,2
1,9
4,3
0,9
-1,4
-3,3
2,0
4,4
-6,6
-0,0
0,4
0,7
-0,1
1,0
2,6
-0,7
0,9
0,5
2,7
7,0
6,7
5,5
5,7
149,3
142,8
38,6
38,6
2,0
-1,5
-0,5
0,0
1,0
2,0
2,0
2,0
0,5
-1,0
2,0
2,0
2,0
0,5
2,0
-0,5
2,0
2,0
2,0
1
1,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,5
1,0
-0,3
-0,3
0,8
0,0
0,5
0,8
-0,5
0,3
0,8
0,5
-0,5
0,5
0,5
2
0,3
-0,5
11,5
0,3
-11,3
1,5
-1,0
4,0
2,0
-2,0
-4,5
1,0
4,5
-5,5
1,0
0,3
-10,0
-8,8
-5,3
6,0
3
2,3
0,6
2,1
-1,2
-1,5
-0,2
-0,4
-0,5
1,2
1,9
2,6
-0,8
2,0
0,6
4,2
1,5
0,5
-2,9
-0,7
2,2
3
0,3
-0,1
-0,1
0,9
1,1
1,2
0,7
-0,5
1,2
1,2
0,5
1,4
5
0,0
-0,1
0,4
0,3
0,4
0,6
-0,2
0,6
0,7
-0,2
0,9
9
-3,6
8,7
2,6
3,3
2,0
-2,7
-5,2
0,6
5,1
-7,4
5,1
9
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
66
0,6
0,5
-0,2
-1,1
-1,1
-0,0
0,8
1,8
-1,1
0,8
0,5
2,3
9
Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 41 odmian żyta ozimego,
z czego w 2014 roku wpisano 3.
BRANDIE (d. DIE DH 246)
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra.
Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną – duża, na pleśń śniegową, septoriozy liści, rynchosporiozę
i rdzę źdźbłową – dość duża, na choroby podstawy źdźbła – średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre,
gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania
średnie, zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura
kleikowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Reprezentant zachowującego: Monsanto Polska sp. z o.o.
KWS BONO (d. KWS-H119)
Odporność na pleśń śniegową i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i
źdźbłową, septoriozy liści i rynchosporiozę – średnia. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia dość póżny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość ziarna
w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość duża, zawartość
białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo
wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Reprezentant zachowującego: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
SU PERFORMER (d. HYH257)
Odporność na pleśń śniegową, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową, septoriozy liści,
rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła – średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie średnie, gęstość ziarna w stanie
zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania duża, zawartość białka mała
do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania
bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Reprezentant zachowującego: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
67
Rozdział 10
Owies
Uwagi ogólne
W Polsce uprawa owsa ma długą tradycję. W województwie pomorskim powierzchnia uprawy od kilku lat
utrzymuje się na stabilnym poziomie i wynosi ok 35 tys ha. Uprawiany jest głównie na cele paszowe w czystym
siewie, ale jest również jednym z głównych składników mieszanek zbożowych lub zbożowo bobowatych. Ziarno owsa
wykorzystywane jest również w przemyśle spożywczym. O dużej wartości tego zboża decydują jego walory
żywieniowe związane z zawartością dobrze przyswajalnego białka, łatwo strawnego tłuszczu oraz dużej zawartości
soli mineralnych, witamin (głównie E), a także lecytyny. Produkty owsiane mogą regulować poziom cholesterolu we
krwi, zapobiegają również powstawaniu zakrzepów, stąd pełnią odpowiedzialną rolę w leczeniu miażdżycy. Plon
uboczny, słoma i plewy, stanowią cenną paszę, która charakteryzuje się małą zawartością trudno strawnego włókna.
Szersze zastosowanie owsa w żywieniu drobiu ogranicza duża zawartość łuski, stąd zwiększa się zainteresowanie
drobiarzy nagimi formami owsa. Oprócz doskonałych walorów żywieniowych owies spełnia ważną rolę fitosanitarną
w płodozmianie z dużym udziałem zbóż.
Obecnie w rejestrze znajdują się 23 odmiany owsa zwyczajnego oraz 5 odmian owsa nagiego.
W 2014 roku w ramach PDOiR w rejonie województwa pomorskiego założono dwa doświadczenia z owsem. Jedno na
polach w Lubaniu na glebie klasy V, a drugie w SDDO w Wyczechach na glebie kl IIIa. Doświadczenie w Lubaniu
zostało dofinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej
w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu
Województwa Pomorskiego.
Były to doświadczenia jednoczynnikowe w czterech powtórzeniach. Celem tych badań było określenie plenności
poszczególnych odmian oraz podatności na choroby i stresy abiotyczne w różnych warunkach siedliskowych.
Doświadczenie przeprowadzono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian
do doświadczenia dokonał Wojewódzki Zespół do spraw PDOiR. Wzięto pod uwagę przydatność odmian do
uprawy w warunkach klimatyczno - glebowych województwa pomorskiego.
Owies jest rośliną wczesnego siewu. Zasiany wcześniej lepiej się ukorzenia i krzewi. W 2014 roku wiosna
przyszła bardzo wcześnie. Można było dobrze przygotować glebę do siewu i zasiać w optymalnym terminie.
Owies ma duże zapotrzebowanie na wodę, zwłaszcza w okresie od strzelania w źdźbło do wiechowania. W
porównaniu do Wyczech, słabsza jakość gleb oraz okresowe niedobory wody w czasie wegetacji w Lubaniu były
przyczyną niższego plonowania. Jednakże plony w sezonie 2014 były zdecydowanie najwyższe w ostatnim
trzyleciu. Dobrze plonowały odmiany wzorcowe oraz nowe Harnaś i Komfort. Odmiany nieoplewione plonują
około 30 % niżej niż oplewione. W Lubaniu odmiany nagie plonowały na zbliżonym poziomie natomiast w
Wyczechach najsłabiej wypadł Siwek.
Choroby wystąpiły w niewielkim nasileniu. Mączniak wystąpił w średnim nasileniu zarówno w Lubaniu jak i w
Wyczechach. Bardziej podatne odmiany to Zuch i Siwek, odporniejsze Bingo i Haker. Rdza źdźbłowa w niewielkim
stopniu wystąpiła tylko w Lubaniu; odmiany z objawami to Zuch, Bingo, Breton, natomiast czysty był Arden. Rdza
wieńcowa tylko w Wyczechach, niewielkie porażenia odmian Arden i Siwek. Na helmintosporiozę, która wystąpiła
w niewielkim stopniu zarówno w Lubaniu jak i w Wyczechach bardziej podatne okazały się Haker i Krezus.
MTZ była istotnie wyższa w Wyczechach. Spośród badanych odmian najdorodniejszym ziarnem wyróżniły się
odmiany Bingo i Breton. Nasiona odmian owsa nagiego mają nasiona o mniejszej MTZ. U odmian oplewionych
ważnym parametrem plonu jest udział łuski w plonie ziarna. Poza formami nagoziarnistymi, u których udział łuski
jest znikomy (3-5%), u odmian wzorcowych wynosił 23,7%. Z odmian oplewionych najwięcej łuski posiadał
Furman. Wyleganie przed zbiorem silniejsze w Wyczechach. W Lubaniu zróżnicowanie odmian
niewielkie, natomiast w Wyczechach dość silnie wyległy Haker, Amant i Komfort, Siwek nie wyległ w
ogóle.
Wszystkie badane odmiany należą do grupy żółtoziarnistych.
68
Tabela 10.1 Owies. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Rok wpisania do
Krajowego
Rejestru Odmian
w Polsce
Rok
włączenia
do LZO
1
2
3
4
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20,
1
Krezus
2005
99-307 Strzelce
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń,
2
Zuch
2008
64-005 Racot
2011
3
Bingo
2009
99-307 Strzelce
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń
4
Furman
2006
64-005 Racot
5
Breton
2007
64-005 Racot
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń,
6
Arden
2010
64-005 Racot
2012
7
Haker
2010
99-307 Strzelce
Małopolska Hodowla Roślin sp. z o. o., ul. Zbożowa 4,
2013
8
Siwek - nagi
2010
30-002 Kraków
9
Nagus - nagi
2011
64-005 Racot
10 Komfort
2012
99-307 Strzelce
11 Amant - nagi
2014
99-307 Strzelce
Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o. o., ul Zbożowa 2, 6112 Harnaś
2014
315 Kraków
Kol. 2 i 4 – według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU Słupia Wielka 2014.
Tabela 10.2 Owies. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Lubań*
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
Data zbioru
dzień, m-c, rok)
2
(szt/m )
(dzień, m-c, rok)
Wyczechy
Kościerzyna
Człuchów
zbożowo pastewny słaby
żytni bardzo dobry
V
IIIa
5,8
5,8
ziemniak
rzepak ozimy
04.04.2014
20.03.2014
600
500
06.08.2014
04.08.2014
N
(kg/ha)
105
100
P2O5
(kg/ha)
38
69
K2O
(kg/ha)
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
nazwa,dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
Fungicyd
(nazwa,dawka/ha)
75
Kinto Duo 080 FS
Chwastox Extra 300 SL – 3l/ha
90
Vitavax 200FS
Chwastox Extra+Lintur 70 WG
1 l + 150 g/ha
Fury 100 EC 0,1 l/ha
Cyperkil Max 0,1l/ha
Artea 330 EC 0,5 l/ha
*Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
69
Tabela 10.3 Owies . Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Cecha
Lp.
Lubań*
Wyczechy
1
Termin wiechowania
(dzień, m-c, rok)
11.06.2014
10.06.2014
2
(dzień, m-c, rok)
23.07.2014
20.07.2014
3
Wysokość roślin
(cm)
86,9
120,8
4
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9o)
9,0
9,0
5
6,8
5,5
6
7
8
- rdza wieńcowa
8,1
9,0
7,9
8,9
9
- helmintosporioza
10
- rdza źdźbłowa
7,8
7,9
8,1
9,0
11
Masa 1000 ziaren
34,2
42,3
12
Udział łuski
19,9
17,9
13
(%)
14,1
10,3
14
Średni plon z doświadczenia
(dt/ha)
56,8
89,0
(skala 9o)
o
(skala 9 )
(g)
(%)
Średnie wyniki z doświadczeń.
Tabela 10.4 Owies. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
wzorzec dt/ha
Lubań *
Wyczechy
62,8
98,7
1
Krezus
101
98
2
Zuch
101
97
3
Bingo
98
105
4
Furman
98
91
5
Breton
94
99
6
Arden
91
92
7
Haker
98
90
8
Siwek - nagi
71
59
9
Nagus - nagi
70
69
10
Komfort
98
104
11
Amant - nagi
67
71
12
Harnaś
100
105
Wzorzec – Krezus, Zuch, Bingo.
70
Tabela 10.5 Owies . Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012-2014
Odmiana
2012
2013
2014
2013-2014
2012-2014
Wzorzec, dt z ha
74,2
60,0
80,8
70,4
71,7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
96
99
104
97
97
103
106
74
71
101
94
106
94
89
92
101
77
77
102
100
97
104
94
94
92
96
70
73
102
99
98
104
95
95
96
100
71
72
2
2
99
99
102
94
97
91
93
64
70
102
69
103
2
4
6
Lp.
Krezus
Zuch
Bingo
Furman
Breton
Arden
Haker
Siwek - nagi
Nagus - nagi
Komfort
Amant - nagi
Harnaś
Wzorzec: 2012, 2013, 2014– Krezus, Zuch, Bingo.
Tabela 10.6 Owies . Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Krezus
Zuch
Bingo
Furman
Breton
Arden
Haker
Siwek
Nagus
Komfort
Amant
Harnaś
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
1
1
Mączniak
Rdza wieńcowa
Rdza źdźbłowa
Helmintosporioza
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
7,7
8,1
9,0
8,8
7,7
7,8
8,0
7,9
-0,2
-1,2
1,3
0,8
-0,7
-0,2
1,3
0,3
0,8
0,3
0,8
0,3
-0,1
-0,5
0,6
0,6
-0,1
0,2
0,8
0,4
0,6
0,4
0,8
0,3
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
-0,7
0,0
-0,7
0,0
0,0
0,0
0,0
0,1
-0,0
-0,0
-0,2
0,0
-0,2
0,1
-0,4
-0,1
0,0
0,0
0,0
0,7
-0,3
-0,3
0,7
-0,3
0,7
0,7
0,7
0,7
0,7
1,7
0,7
-0,1
0,2
-0,1
0,0
-0,1
0,0
0,1
0,4
0,1
-0,1
1,7
0,7
-0,5
0,5
0,0
0,0
0,5
0,0
-1,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
-0,5
0,4
0,0
0,0
0,3
0,1
-0,1
0,4
0,3
-0,2
0,0
0,0
2
4
1
2
1
3
2
6
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata lub jeden rok jest odpowiednio
mniejsza.
71
Tabela 10.7 Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata
zbioru: 2014, 2012 – 2014
o
Liczba
Lp.
Odmiana
lat
badań
Wzorzec
w fazie
dojrzałości
mlecznej
2014
20122014
9,0
9,0
Wysokość roślin
(cm)
przed zbiorem
2014
6,7
20122014
Masa 1000
ziaren
(g)
Udział łuski
w%
20122014
2014
20122014
2014
20122014
8,2 107,1 94,0
41,3
40,5
23,7
23,4
2014
1
Krezus
3
0
0
0,6
0,2
2,0
-0,0
-3,1
-2,2
2,5
1,7
2
Zuch
3
0
0
-0,7
-0,2
-3,6
0,1
-1,0
-0,9
-1,1
-1,4
3
Bingo
3
0
0
0,1
0,0
3,4
0,5
4,0
3,0
-1,4
-0,3
4
Furman
3
0
0
0,1
0,0
0,2
0,8
-2,6
-1,5
3,6
3,3
5
Breton
3
0
0
-0,2
-0,1
-1,5
-2,5
3,3
0,1
-0,3
-0,4
6
Arden
3
0
0
-1,2
-0,4
-4,9
-1,1
-3,8
-4,0
1,8
0,3
7
Haker
3
0
0
-1,9
-0,6
-0,6
1,0
-3,6
-2,3
0,0
-0,4
8
Siwek - nagi
3
0
0
1,3
0,4
5,9
-3,5
-11,9
-10,4
-22,6
-21,9
9
Nagus - nagi
3
0
0
-1,4
-0,5
-12,1
-2,8
-10,2
-10,8
-22,5
-22,7
10
Komfort
2
0
0
-1,6
-0,8
-2,1
-1,5
1,7
-0,0
2,3
1,0
11
Amant - nagi
1
0
0
-2,1
-2,1
-8,6
-8,6
-7,4
-7,4
-22,4
-22,4
12
Harnaś
1
0
0
0,3
0,3
-11,8
-11,8
-3,0
-3,0
2,9
2,9
0
0
2
2
2
6
2
6
2
4
Wyleganie - wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wystąpiło; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata lub jeden rok jest odpowiednio
mniejsza.
Charakterystyka odmian owsa zwyczajnego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014
Harnaś (d. MHR-PO-0712) Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem
wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską – duży, bez łuski – dość duży. Odporność na mączniaka
prawdziwego, rdzę wieńcową, helmintosporiozę i septoriozę liści – średnia, na rdzę źdźbłową - dość mała.
Odmiany średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny.
Udział łuski duży. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka dość mała, tłuszczu przeciętna.
zgłaszający: Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o.o.
Charakterystyka odmian owsa nagiego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014
Amant (d. STH 9811) Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej
położonych terenów górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i
źdźbłową dość duża, na mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści – duża. Rośliny dość niskie o
bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania przeciętny. W stosunku
do odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren i
wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i większą zawartością tłuszczu.
72
Rozdział 11
Kukurydza
Uwagi ogólne
Postęp w hodowli oraz znajomość właściwej agrotechniki są bodźcem do systematycznego
powiększenia powierzchni uprawy kukurydzy w Polsce, także i w woj. pomorskim. W województwie pomorskim
zmienia się struktura uprawy kukurydzy na korzyść kukurydzy ziarnowej. W 2012 roku mieliśmy 19 260 ha
kukurydzy na kiszonkę oraz 3940 ha kukurydzy na ziarno, natomiast w 2013 nastąpił spadek powierzchni
kukurydzy na kiszinkę do 13 940 ha i wzrost powierzchni kukurydzy na ziarno do do 10 330 ha.. W ciągu ostatnich
dziesięciu lat powierzchnia uprawy kukurydzy w województwie pomorskim zwiększyła się trzykrotnie.
Spowodowane jest to zmianami klimatycznymi oraz tym, że częściowo udało się ograniczyć wymagania termiczne
odmian. Przyjmuje się, że właściwy dobór odmiany wpływa aż w 30% na sukces w uprawie kukurydzy. Swiadczą o
tym wyniki doswiadczeń prowadzonych w Radostowie. Odmiany kukurydzy przeznaczone do uprawy na ziarno
powinny charakteryzować się wysokim potencjałem plonowania, wczesnością dostosowaną do rejonu uprawy,
odpornością na fuzaryjną łamliwość łodyg i kolb, głownię guzową, drobną plamistość liści oraz na wylęganie
korzeniowe. Odmiany kukurydzy o korzystniej strukturze kolb - dużym udziale ziarna i małym udziale rdzenia mogą być wykorzystywane w produkcji kiszonki z odkoszulkowanych i rozdrobnionych kolb (CCM). CCM jest
bardzo efektywną paszą stosowaną w żywieniu świń. Odmiany do uprawy na kiszonkę powinny charakteryzować
się wysokim plonem suchej masy łodyg, liści i kolb (tzw. ogólny plon s.m.), wysokim udziałem suchej masy kolb
(ponad 50%) w ogólnym plonie suchej masy i wysoką zawartością suchej masy w całych roślinach przy zbiorze (2832%). Przy wyborze odmian ważna jest cecha „stay green". Polega ona na tym, że łodygi i liście zachowują
zieloność w okresie dojrzewania, co umożliwia dłuższą akumulację składników pokarmowych i większą
koncentrację suchej masy w kolbach. Wydłużony jest okres zbioru, a masa do zakiszania uzyskana z odmian typu
„stay green" łatwiej się zakisza, dzięki wyższej zawartości wody w liściach i łodygach. W przypadku odmian
kukurydzy bardzo ważna jest również ich wczesność, dostosowana do rejonu uprawy. Wczesność odmian
określana jest skalą FAO. Odmiany wczesne o FAO do 220 i średnio wczesne o FAO do 250 mogą być przydatne
zarówno na ziarno, jak i kiszonkę. W rejonie Polski Północnej na ziarno powinny być uprawiane mieszańce bardzo
wczesne i wczesne (FAO do 200-210), a na kiszonkę również mieszańce wczesne i średniowczesne, najlepiej o
liczbie FAO 220-250. O tym jak ważny jest rynek odmian w Polsce świadczy stan krajowego rejestru odmian
kukurydzy, w którym w 2014 roku znajduje się 155 odmian mieszańcowych (F1) kukurydzy, z czego w 2014 roku
zarejestrowano 16. Prawie połowa odmian kukurydzy została zarejestrowana w ostatnich pięciu latach.
Polski Związek Producentów Kukurydzy sfinansował doświadczenie na ziarno w warunkach województwa
pomorskiego. Ideą tego doświadczenia jest sprawdzenie na przestrzeni kilku lat, które odmiany mogą się
sprawdzić w klimacie naszego województwa. Doświadczenie to prowadzone jest w ZDOO Radostowo. Podobne
doświadczenie wykonano w województwie zachodniopomorskim (ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino), warmińsko
mazurskim (SDOO Wrócikowo) i podlaskim (SDOO Krzyżewo).
W ZDOO Radostowo wykonano również doświadczenie na kiszonkę, którego wyniki przedstawiono na tle średniej
krajowej.
Warunki prowadzenia i wyniki doświadczeń.
Doświadczenia założono na glebie klasy II, na kiszonkę w czterech powtórzeniach a na ziarno w trzech
powtórzeniach. Pojedyncze poletko do zbioru miało w doświadczeniu na kiszonkę 16.57 m2, natomiast w
doświadczeniu na ziarno 16,32 m2.
Warunki pogodowe w 2014 roku średnio sprzyjały uprawie kukurydzy. W Radostowie mieliśmy w okresie
intensywnego wzrostu niedobory wody. Mimo to stan roślin do zbiorów był dobry. Rośliny były niższe niż w 2013
roku i plony nieco słabsze. W doświadczeniu na ziarno wystąpiła w średnim nasileniu omacnica prosowianka,
która spowodowała obniżkę plonu. Ziarno kukurydzy było dojrzałe o mniejszej wilgotności niż w latach ubiegłych.
Presja chorób była znikoma. Wystąpiła w nieznacznym nasileniu plamistość pochew liściowych. Chorób
fuzaryjnych i porażenia głownią nie zaobserwowano.
W niniejszej publikacji przedstawiono wyniki najważniejszych cech gospodarczych kukurydzy dla
Radostowa na tle średniej krajowej z 2014 roku. Warunki prowadzenia doświadczeń i wyniki ogólne
przedstawiono we wspólnych tabelach dla obu doświadczeń. Wykaz badanych odmian, wyniki wartości
gospodarczej kukurydzy na ziarno i na kiszonkę przedstawiono w odrębnych tabelach.
73
Tabela 11.2 Kukurydza. Warunki polowe doświadczeń, Radostowo. Rok zbioru: 2014
Rodzaj doświadczenia
Powiat
Kukurydza na ziarno
Kukurydza na kiszonkę
Tczew
Tczew
II
II
7,4
7,4
Pszenica ozima
Pszenica ozima
30.04.2014
29.04.2014
Wczesne -16.09.2014
Średniowszesne – 22.09.2014
Średniopóźne i późne – 29.09.2014
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
Data zbioru
dzień, m-c, rok)
Omłot – 04.11.2014
N
(kg/ha)
122
122
P2O5
(kg/ha)
36
36
K2O
(kg/ha)
96
96
Herbicyd po wschodach
(nazwa,dawka/ha))
Adengo 315 SC (0,4 l/ha)
Adengo 315 SC (0,4 l/ha)
Herbicyd po wschodach
(nazwa,dawka/ha)
Maister 310 WG (1,25 l/ha)
Karate Zeon 050 SC (0,1l/ha)
Karate Zeon 050 SC (0,1 l/ha)
Maister 310 WG (1,25 l/ha)
Karate Zeon 050 SC (0,1l/ha)
Karate Zeon 050 SC (0,1 l/ha)
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
Tabela 11.3 Kukurydza . Wyniki ogólne doświadczeń, Radostowo. Rok zbioru: 2014
Rodzaj doświadczenia
Cecha
Lp.
Kukurydza na kiszonkę
Kukurydza na
ziarno
wczesne
średniowczesne
średniopóźne
20.05.2014
20.05.2014
20.05.2014
21.05.2014
1
Data wschodów
2
Stan roślin po wschodach
(skala 9o)
9,0
9,0
9,0
9,0
3
Wczesny wigor roślin
(skala 9o)
8,5
8,3
8,6
8,1
3
Pojawienie się znamion (dzień, m-c, rok)
21.07.2014
23.07.2014
24.07.2014
26.07.2014
06.09.2014
08.09.2014
12.09.2014
Nie wystąpiło
Nie wystąpiło
8,0
8,2
8,5
260
269
264
(dzień, m-c, rok)
Dojrzałość ciastowata (dzień, m-c, rok)
5
Dojrzałość pełna (dzień, m-c, rok)
6
Wyleganie korzeniowe
7
Porażenie przez choroby (skala 9o)
8
- plamistość pochew liściowych
9
Wysokość roślin
10
Utrzymanie zieleni
11
Wilgotność ziarna przy zbiorze
74
26.09.2014
(%)
Nie wystąpiło Nie wystąpiło
(cm)
254
(skala 9o)
6,4
(%)
29,6
1
2
Rok wpisania do
Krajowego
Rejestru Odmian
Lp.
Odmiana
Klasa wczesności
FAO
Tabela 11.1 Kukurydza na ziarno. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
3
Typ
4
5
Odmiany badane w ramach PDOiR z Krajowego Rejestru KR i Katalogu Unijnego CCA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Amadeo
KR
Ambrosini
KR
ES Cirrius
KR
Konsulixx
KR
Millesim
KR
Mosso
KR
NK Nekta
KR
Ricardinio
KR
Rivaldinio KWS KR
Silvinio
KR
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
P7524
P7529
Schobbi CS
Supreme
Toninio
Carolinio KWS
Coryphee
DS0493B (Sucampo)
DS0918B (Suda)
Eleganza
ES Cluedo
ES Heracles
ES Techno
Gottardo KWS
P 7883
Rianni CS
Sergio KWS
Severus
SY Comandor
SY Feeditop
SY Splitter
SY Unitop
Tobias
Yukon
240
240
230
240
260
220
250
240
240
220
2007
2011
2012
2012
2013
2013
2008
2010
2014
2012
SC
TC
TC
SC
SC
SC
SC
SC
SC
TC
KWS Polska sp. z o.o., 61-003 Poznań, ul. Chlebowa 4/8
SC
SC
SC
TC
TC
TC
TC
SC
TC
TC
TC
SC
SC
SC
SC
SC
SC
TC
TC
TC
TC
TC
TC
SC
Marcin Just, Śmiłowo 16, 64-500 Szamotuły
Euralis Saaten sp. z o. o., ul. Wichrowa 1 A, 60-449 Poznań
RAGT Semences Polska sp. z o. o., ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
Centrala Nasienna sp. z o. o. , Żytnia 1, 55-300 Środa Śląska
Syngenta Polska sp. z o. o., ul. Powązkowska 44 C, 01-797 Warszawa
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, 63-740
11 Tonacja
KR
230 2008 TC Kobylin
12 ES Combi
CCA
SC Euralis Saaten sp. z o. o., ul. Wichrowa 1 A, 60-449 Poznań
Odmiany z Katalogu Unijnego CCA – badane rozpoznawczo
13 DS0419A (Sulano)
SC Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70,62-100 Wągrowiec
Caussade Nasiona Polska sp. z o.o., ul. Piłsudskiego 1 A, 57-100 Strzelin
Caussade Nasiona Polska sp. z o.o., ul. Piłsudskiego 1 A, 57-100 Strzelin
Limagrain Sp. E. O. w Polsce, ul. Ks. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki
Kol. 2,3,4 i 5 – według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU Słupia Wielka 2014
Kol. 2: klasyfikacja wczesności FAO – do 220 –wczesne, 230 – 250 średniowczesne, 260 – 290 średniopóźne.
Kol 3: CCA – Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników
doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru.
Kol. 4: typ odmiany: SC – mieszaniec pojedynczy, TC – mieszaniec trójliniowy, mieszaniec podwójny
75
Tabela 11.4 Kukurydza na ziarno. Plon ziarna i zawartość suchej masy w ziarnie. Ważniejsze
właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Rok zbioru 2014
LP Odmiana
wzorzec
Plon ziarna,
w dt/ha
(% wzorca)
Wilgotność ziarna
przy zbiorze
(odchylenia od wzorca)
Radostowo
Średnia
krajowa
Radostowo
Średnia
krajowa
122,46
119,2
29,14
30,1
Wysokość
Udział ziarna Omacnica %
roślin
w masie kolb uszkodzonych
cm
%
roślin
Odchylenia od wzorca
Radostowo
Radostowo
Radostowo
254,5
80,6
9,8
Odmiany badane w ramach PDOiR z Krajowego Rejestru KR i Katalogu Unijnego CCA
101
98
103
94
100
102
99
102
102
101
99
99
-1,5
2,1
0,3
-0,3
-2,9
-3
6,7
-1,7
1,7
-1,1
0,3
-0,5
2,7
0,2
2,7
-2,3
2,7
2,7
-2,3
7,7
-7,3
0,2
-9,8
2,7
0,62
19
16
16
-11
0
37
20
-25
-13
-1,7
0,3
0
-1,6
0,3
-2,2
-3,8
-1,2
2
-7,3
-9,8
-9,8
2,7
-7,3
17,7
-4,8
-2,3
-2,3
4,96
-1,53
0,30
-0,59
-1,73
1,83
1,62
1,4
-2,02
-2,36
1,78
1,01
0,69
2,78
3,24
-0,86
-6
22
5
-3
-2
5
15
-15
-18
-16
-9
-5
3
-2
-3
-4
-1,7
-2,5
10,1
0,5
2,9
-10,2
-0,2
-2,6
-1,3
8,1
0,4
0,3
-0,5
0,7
0,2
-1,4
-4,8
-4,8
2,7
-7,3
2,7
2,7
-7,3
0,2
0,2
-2,3
-4,8
-7,3
-2,3
-2,3
-2,3
-9,8
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Amadeo
Ambrosini
ES Cirrius
Konsulixx
Millesim
Mosso
NK Nekta
Ricardinio
Rivaldinio KWS
Silvinio
Tonacja
ES Combi CCA
100
105
98
98
102
103
98
97
102
100
97
99
1,01
0,86
1,17
-2,1
0,66
-1,64
0,06
0,38
0,33
-1,01
0,33
-0,05
13
14
15
16
17
18
19
20
DS0419A (Sulano)
96
90
92
94
96
107
105
87
1,51
1,58
-0,94
2,19
2,03
0,53
-0,41
-3,15
102
101
83
96
88
98
97
90
96
83
103
95
99
96
95
79
98
0
0,4
-0,5
-1,3
1,6
-1,9
0,4
-0,2
1,7
0,9
0,5
-1,8
-8
-12
15
-7
1
15
-21
10
1
6
-8
8
Odmiany z Katalogu Unijnego CCA – badane rozpoznawczo
P7524
P7529
Schobbi CS
Supreme
Toninio
Carolinio KWS
Coryphee
DS0493B
21 (Sucampo)
22 DS0918B (Suda)
23 Eleganza
24 ES Cluedo
25 ES Heracles
26 ES Techno
27 Gottardo KWS
28 P 7883
29 Rianni CS
30 Sergio KWS
31 Severus
32 SY Comandor
33 SY Feeditop
34 SY Splitter
35 SY Unitop
36 Tobias
37 Yukon
76
1
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru
Lp.
Odmiana
Klasa
wczesności FAO
Tabela 11.1 Kukurydza na kiszonkę. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Typ
2
3
4
5
Odmiany wczesne
1
2
3
4
Ambrosini
LG30240
Pirro
Ricardinio
240
240
220
240
2011
2012
2014
2010
5
Dynamite
6
Es Albatros
7 Geoxx
8
Giancarlo
9
MAS 27 L
10 Odilo
11 Prestoso
12 Ronaldinio
13 Touran
14 XXILO
240
230
240
240
250
230
2013
2012
2011
2014
2012
2013
260
240
2008
2008
CCA
15
16
17
18
19
260
280
260
270
2014
2014
2012
2014
CCA
Deresz
DKC3623
ES Fireball
Legion
Indexx CCA
TC KWS Polska sp. z o.o., 61-003 Poznań, ul. Chlebowa 4/8
SC Limagrain Sp. E. O. w Polsce, ul. Ks. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki
SC Saatbau Polska sp. z o. o. , Żytnia 1, 55-300 Środa Śląska
SC KWS Polska sp. z o.o., 61-003 Poznań, ul. Chlebowa 4/8
Odmiany średniowczesne
SC Maisadour Polska sp. z o.o.,61-315 Poznań, ul. Pokrzywno 3a
SC Euralis Saaten sp. z o. o., ul. Wiece 12, 60-638 Poznań
SC R.A.G.T. Semences Polska sp. z o.o., 87-148 Łysomice, ul Sadowa 10A
SC Maisadour Polska sp. z o.o.,61-315 Poznań, ul. Pokrzywno 3a
SC Centrala Nasienna sp. z o. o. , Żytnia 1, 55-300 Środa Śląska
SC KWS Polska sp. z o.o., 61-003 Poznań, ul. Chlebowa 4/8
TC KWS Polska sp. z o.o., 61-003 Poznań, ul. Chlebowa 4/8
TC RAGT Semences Polska sp. z o. o., ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
Odmiany średniopóźne
SC Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, 63-740 Kobylin
SC Monsanto Polska sp. z o. o., ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa
SC Euralis Saaten sp. z o. o., ul. Wiece 12, 60-638 Poznań
TC Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, 63-740 Kobylin
SC RAGT Semences Polska sp. z o. o., ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
Kol. 2,3,4 i 5 – według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” COBORU Słupia Wielka 2014
Kol. 2: klasyfikacja wczesności FAO – do 220 –wczesne, 230 – 250 średniowczesne, 260 – 290 średniopóźne.
Kol 3: CCA – Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników
doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru.
Kol. 4: typ odmiany: SC – mieszaniec pojedynczy, TC – mieszaniec trójliniowy, mieszaniec podwójny
77
Tabela 11.5 Kukurydza na kiszonkę. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Rok zbioru 2014
Plon ogólny
świeżej masy dt/ha
Lp
Odmiana
Plon świeżej masy Plon świeżej masy Plon suchej masy
kolb
łodyg i liści
kolb
dt/ha
dt/ha
dt/ha
(% wzorca)
Radostowo
średnia
krajowa
Radostowo
średnia
krajowa
Radostowo
średnia
krajowa
Radostowo
Plon suchej masy
Udział kolb w
Plon ogólny suchej
łodyg i liści
plonie ogólnym s.
masy dt/ha
dt/ha
masy,

średnia
krajowa
Radostowo
średnia
krajowa
Radostowo
średnia
krajowa
Radostowo
średnia
krajowa
Odmiany wczesne
wzorzec
1 Ambrosini
2 LG30240
3 Pirro
4 Ricardinio
469
595
199
200
271
103
74
98,9
189
202
60,4
51,1
94
109
96
101
101
101
96
102
101
95
97
107
108
95
90
107
89
98
102
119
104
93
95
98
99
97
100
106
106
95
93
107
98
116
95
92
95
106
103
96
100
102
97
100
100
100
98
101
61,7
54,9
61,4
63,8
53,8
48,5
48,2
53,8
wzorzec
482
601
189
200
293
108
81
101
194
208
58,2
51,8
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Dynamite
Es Albatros
Geoxx
Giancarlo
MAS 27 L
Odilo
Prestoso
Ronaldinio
Touran
XXILO
wzorzec
15
16
17
18
19
Deresz
DKC3623
ES Fireball
Legion
Indexx CCA
101
101
94
112
106
93
109
107
91
87
101
97
99
103
104
97
106
100
94
99
102
95
93
106
94
96
108
108
103
94
107
94
102
94
98
99
96
103
105
102
395
401
114
113
100
98
100
104
98
99
95
98
90
115
108
109
114
108
95
91
96
95
109
112
110
106
98
108
82
88
102
82
98
93
105
95
101
96
99
98
98
102
104
102
96
106
103
115
113
97
103
98
82
88
97
98
101
108
106
100
109
93
86
101
98
102
95
111
103
96
107
104
93
91
101
97
101
102
103
99
103
98
95
101
59,2
56,7
54,8
56,6
53,8
57,3
59,9
60,8
63,4
59,8
53,6
50,5
52,2
48,5
49,8
51,5
48,9
54,2
56,3
52,0
526
628
204
203
322
424
118
111
81
104
200
214
59,3
51,7
101
101
105
99
94
96
100
98
105
102
97
102
103
94
104
96
101
99
98
107
104
100
106
102
88
96
100
97
108
99
97
97
105
95
105
97
99
99
98
108
98
96
106
108
92
94
97
100
110
100
98
97
106
100
99
95
98
99
104
104
58,9
59,8
59,1
56,2
62,7
52,6
52,1
51,2
48,9
53,6
Wzorce poszczególnych grup tworzą średnie wyniki odmian w tych grupach (z wyjątkiem odmian z CCA),Lp. 5, 17, 23-25  odmiany z katalogu wspólnotowego  CCA (nie wpisane do krajowego rejestru)
78
Tabela 11.5 Kukurydza na kiszonkę. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Rok zbioru 2014
Lp
Odmiana
Zawartość suchej
masy w plonie
ogólnym, 
Radostowo
średnia
krajowa
Plon jednostek
Zawartość suchej
pokarmowych, tys.
masy w kolbach,
z ha
%
Radostowo
średnia
krajowa
Radostowo
średnia
krajowa
Wskaźnik
koncentracji
energii
Radostowo
Wysokość roślin
w cm
Plamistość pochew
Dojrzałość
liściowych
ciastowata
skala 9o
liczba dni od 01.01
średnia
krajowa
Radostowo
Radostowo
Radostowo
Odmiany wczesne
wzorzec
1 Ambrosini
2 LG30240
3 Pirro
4 Ricardinio
40,2
34,1
57,5
51,6
21,56
22,34
45,9
37,8
260
8,0
250
43,0
37,5
40,6
39,8
34,0
33,7
34,9
33,9
58,4
56,1
58,7
56,9
50,7
51,3
53,0
51,6
21,91
21,38
21,08
21,86
22,62
22,26
21,69
22,80
49,3
42,0
46,5
45,9
38,0
37,0
38,3
37,9
257
265
250
269
7,3
9,0
7,7
8,0
249
251
250
250
wzorzec
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Dynamite
Es Albatros
Geoxx
Giancarlo
MAS 27 L
Odilo
Prestoso
Ronaldinio
Touran
XXILO
40,3
34,9
60,0
53,8
21,96
23,09
45,7
38,7
269
8,2
251
39,3
40,7
40,6
40,0
38,9
41,4
39,6
39,3
41,5
41,8
35,0
34,8
35,4
34,4
34,2
35,8
33,9
34,4
35,5
35,7
58,8
62,6
57,9
61,7
61,0
58,9
60,9
59,9
59,1
59,0
52,9
54,2
53,3
54,6
54,3
53,6
54,6
53,4
53,1
53,6
21,61
22,30
20,79
24,16
22,15
20,88
23,55
23,13
20,80
20,18
23,51
22,21
23,23
23,32
23,62
22,81
23,62
22,76
22,39
23,42
44,6
45,9
45,5
45,1
43,4
46,8
45,1
44,9
47,8
47,6
39,0
38,5
39,4
37,8
37,8
39,6
37,3
38,4
40,0
39,7
265
270
272
298
273
270
293
253
241
261
8,7
8,0
8,3
8,0
8,7
8,3
8,0
7,7
8,3
7,7
251
249
252
249
251
252
249
250
251
251
wzorzec
15
16
17
18
19
Deresz
DKC3623
ES Fireball
Legion
Indexx CCA
38
34,4
58
54,3
22,68
23,78
41,3
38,2
264
8,5
257
36,5
36,5
38,3
38,4
40,1
34,1
33,7
34,9
34,0
35,4
58,0
55,0
59,6
59,1
58,5
55,1
53,4
54,0
54,3
54,9
22,21
21,90
23,99
22,49
22,79
22,72
23,24
23,59
24,43
24,93
41,4
41,5
43,5
43,2
46,0
37,9
37,4
38,6
37,4
39,5
267
7,7
258
259
8,3
261
258
9,0
254
270
8,3
255
269
9,0
259
Wzorce poszczególnych grup tworzą średnie wyniki odmian w tych grupach (z wyjątkiem odmian z CCA),Lp. 5, 17, 23-25  odmiany z katalogu wspólnotowego  CCA (nie wpisane do krajowego rejestru)
79
Rozdział 12
Rzepak ozimy
Uwagi ogólne 2014 r.
Rzepak ozimy jest najważniejszą rośliną oleistą w Polsce, uprawianą na powierzchni ponad 900 tys. ha,
wzrósł o ok. 1/3 w stosunku do roku ubiegłego. W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na nasiona rzepaku
(surowiec do produkcji oleju na cele konsumpcyjne oraz energetyczne) przewiduje się znaczne powiększenie
powierzchni uprawy w najbliższych latach, szacuje się powiększenie uprawy do 1 mln ha. Uprawiany w
płodozmianach zbożowych zmniejsza ryzyko masowego występowania chorób zbożowych jak również
wykorzystuje zalegające składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby. Jest też cenną rośliną miododajną.
Rzepak ozimy wymaga gleb o dobrej kulturze, o pH powyżej 5,5 oraz o wysokiej zasobności w fosfor i potas.
Obok nawożenia azotowego, siarkowego, jak i magnezowego rzepak dobrze reaguje na dokarmianie
mikroelementami. Rzepak ozimy z racji sierpniowego terminu siewu powinien być uprawiany po
najwcześniejszych przedplonach, takich jak: groch na nasiona, wczesne ziemniaki, jęczmień ozimy, a także
roślinach pastewnych na zielonkę lub na przyoranie. Uprawa rzepaku ozimego po innych zbożach bywa
utrudniona w przypadku opóźnienia się żniw lub wystąpienia długotrwałych susz letnich uniemożliwiających
dobre przygotowanie roli pod zasiew oraz uzyskanie szybkich i równomiernych wschodów. Późniejszy termin
siewu a tym samym wschodów, wpływa niekorzystnie na rozwój roślin przed zimą i pogarsza zimotrwałość
rzepaku. Nowe odmiany rzepaku ozimego powinny charakteryzować się odpowiednimi cechami jakościowymi.
Najlepiej, gdy nasiona zawierają dużo tłuszczu i białka, a mało glukozynolanów i włókna. Rośliny powinny
cechować się dobrą zimotrwałością oraz dużą odpornością na wyleganie i choroby. W roku 2013 do Krajowego
rejestru wpisano szesnaście nowych odmian, cztery populacyjne i dwanaście mieszańców. Obecnie w
Krajowym rejestrze znajduje się 109 odmian rzepaku ozimego ( 48 odmian populacyjnych i 61 odmian
mieszańcowych). Plony odmian rzepaku w badaniach Oceny Odmian bez stosowania fungicydów i regulatorów
wzrostu wynoszą od 38 do 70 dt z ha. Podobny poziom plonowania uzyskiwany jest dość często na dużych
plantacjach, gdzie stosowane są kompleksowe technologie nawożenia i ochrony roślin. Natomiast średnie
plony produkcyjne wg GUS wynoszą najczęściej od 18 do 30 dt z ha, co świadczy o nieznacznym wykorzystaniu
potencjału plonotwórczego odmian.
W woj. pomorskim założono w 2013 r. trzy doświadczenia PDO z uprawą rzepaku ozimego zlokalizowane w
ZDOO Radostowo, ZDOO Lisewo i SDOO Karzniczka. W opracowaniu przedstawiono trzyletnie wyniki PDO.
Doświadczenia prowadzono na jednym, przeciętnym poziomie agrotechniki stosując wysokie nawożenie
azotowe, ale bez stosowania fungicydów i regulatorów wzrostu. Doboru technologii nawożenia i ochrony
przed szkodnikami dokonywali prowadzący doświadczenie. Wielkość poletek do zbioru wynosiła 12 m2.
Wzorcem w opracowaniach od 2005 roku jest średnia z wszystkich badanych odmian. Doświadczenie w
Lisewie zostało sfinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej
realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków
własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
Wyniki doświadczeń.
Rozwój jesienny zakłócony był niedoborem wody po zasiewach. Wschody w Radostowie i Lisewie były
niewyrównane. Wchodząc w okres zimowy rośliny miały rozety z 5-9 liśćmi. W Karzniczce jesienny rozwój
roślin w warunkach bardzo dobrych, rośliny wykształciły silne zdrowe rozety z 9-10 liśćmi. Zima łagodna,
krótka. Wiosenny rozwój roślin rozpoczął się wcześnie, bo od 22.02.2014. Rośliny zaczęły kwitnąć 22.04.2014
Rośliny kwitły ponad miesiąc, z małym niedoborem wody, chłodami i wietrznymi dniami. Dalsza
wegetacja sprzyjała zdrowotności roślin i zbioru wysokich plonów.
Obecność szkodników zwalczana na progu ich szkodliwości, a w porę zwalczone opryskiem ochroniły
plantację przed uszkodzeniem roślin i łuszczyn.
Doświadczenia w sezonie 2013/2014 w województwie pomorskim, w Stacjach Doświadczalnych Oceny
Odmian w Karzniczce, Radostowie i Lisewie były udane.
80
Tabela 12.1 Rzepak ozimy. Odmiany badane w województwie pomorskim. Dobór odmian ustalony przez
Wojewódzki Zespół PDOiR Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Rok wpisu
do KRO
w Polsce
Rok
włączenia
do LOZ
1
2
3
4
Chagall - wz
Monolit- wz
Adriana
Ametyst
Arot
Brendy
DK Cadet
ES Scarlett
Harry
Lohana
Pamela
Quartz
Sherlock
Tactic
2009
2008
2008
2013
2010
2013
2012
2013
2013
2012
2011
2013
2010
2011
odmiany populacyjne
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Lantmännen SW Seed sp. z o. o., ul. Głowackiego 1 A Milanówek
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 , 99-307 Strzelce
2010
Limagrain Sp. Europejska O. w Polsce, ul. Ks. P. Wawrzyniaka 2, 62-052 Komorniki
Lantmännen SW Seed sp. z o. o., ul. Głowackiego 1 A Milanówek
Saaten-Union Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
"Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR" Smolice 146, 63-740 Kobylin
Monsanto Polska sp. z o. o. ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa
Euralis Saaten sp. z o.o., ul. Wichrowa 1a, 60-449 Poznań
Saatbau Polska sp. z o.o., ul. Żytnia 1, 55-300 Środa Śląska
2013
KWS Polska sp. z o. o.,ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
2012
KWS Polska sp. z o. o., ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
Syngenta Seeds sp. z o. o., ul. Powązkowska 44 C, 01-797 Warszawa
odmiany mieszańcowe
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
Visby
Arsenal
Abakus
Artoga
Bonanza
DK Exclusiv
DK Exquisite
DK Extorm
DK Impression
Garou
Inspiration
Konkret
Marathon
Marcopolos
Mercedes
Minerva
NK Technic
Rohan
Rumba
Sherpa
SY Carlo
SY Cassidy
SY Kolumb
SY Marten
DK Excellium
2008
2011
2009
2010
2012
2012
2011
2012
2013
2013
2011
2013
2012
2012
2013
2013
2009
2008
2011
2012
2012
2011
2010
2013
CCA
CCA
2012
2013
RAGT Semences Polska sp. z o. o., ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
Monsanto Polska sp. z o.o., ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa
2013
DSV Polska sp. z o. o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 , 99-307 Strzelce
KWS Polska sp. z o. o.,ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
2012
2010
DK Explicit
Kol. 1, 2 i 4 – według „ Listy opisowej odmian, rośliny rolnicze, część 2”, COBORU Słupia Wielka 2014.
81
Tabela 12.2 Rzepak ozimy. Wyniki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
Lisewo*
Karzniczka
Radostowo
Malbork
Słupsk
Tczew
Kompleks rolniczej przydatności gl.
2
4
1
I
IIIa
I
PH gleby w KCl
6,8
5,16
6,07
Przedplon
Fasola na zielono
Jęczmień jary
Pszenica ozima
Data siewu (dzień, m-c, rok)
30.08.2013
24.08.2013
29.08.2013
2
Obsada nasion
(szt/m )
60/50
60/50
60/50
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
25.07.2014
19.07.2014
25.07.2014
N(kg/ha)
150
189
193
P2O5(kg/ha)
48
100
48
K2O(kg/ha)
128
150
96
Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi
(l/ha)
- pierwszy zabieg (jesień)
Siarczan magnezu +
- drugi zabieg (po ruszeniu
Maximus Extra S +
wegetacji wiosennej)
Maximus PKMg
Zaprawa nasienna
Sarfun T 65 DS
Cruiser OSR 322 FS
Cruiser OSR 322 FS
(nazwa)
( 400/100 )
Butisan Star 416SC
Butisan Star 416SC
Butisan Star 416SC
Herbicyd
( 2,5 )
( 2,5 )
( 3,0 )
(nazwa,dawka/ha)
Salsa 75 WG ( 25 )
Desykant
(nazwa,dawka/ha)
Raundup 360 SL ( 4 )
Reglone 200 SL ( 3 )
A Cyper 100 EC ( 0,1 )
Proteus 110 OD ( 0,6 ) Dursban 480 SC ( 0,2 )
Insektycyd - wiosna
(nazwa,dawka l/ha)
Pyrisimex 480 EC ( 0,6 ) Proteus 110 OD ( 0,55 ) Avaunt 150 EC ( 0,17 )
Użyźniacz glebowy UG
Użyźniacz glebowy UG
Inne
Nu Film max( 0,6 )
Max ( 0,9 )
Max ( 0,9 )
Tabela 12.3 Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Karzniczka
Lp.
Cecha
Lisewo*
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Przezimowanie
Obsada roślin po zimie
Termin kwitnienia
Termin dojrzałości technicznej
Wysokość roślin
Wysokość łanu przed zbiorem
-zgnilizna twardzikowa
-choroby podstawy łodygi
-czerń krzyżowych
Plon nasion
(%)
(szt./m2)
(dzień, m-c)
(dzień, m-c)
(cm)
(cm)
(%)
(%)
(skala 9o)
(dt /ha)
Radostowo
97,3
32,1
22.04.2014
14.07.2014
174
154,5
100
55,2
22.04.2014
08.07.2014
161,4
154,6
100
44,3
19.04.2014
05.07.2014
172,1
145,4
3,9
1,5
7,5
58,8
0,4
0,7
8,0
57,8
15
25
7,2
60,7
*Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
82
Tabela 12.4 Rzepak ozimy. Plon nasion odmian ( % wzorca). Dobór odmian ustalony przez
Wojewódzki Zespół PDOiR. Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec, dt z ha
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Chagall - wz
Monolit- wz
Adriana
Ametyst
Arot
Brendy
DK Cadet
ES Scarlett
Harry
Lohana
Pamela
Quartz
Sherlock
Tactic
Zawartość w nasionach
(2011-2013)
tłuszczu
(%sm)
2
glukozynolanów
(μM/g)
3
Plon nasion (% wzorca) w miejscowościach przy 9% wilgotności
Karzniczka
Lisewo*
Radostowo
Średnia w kraju
4
5
6
7
47,4
9,3
57,8
58,8
Odmiany populacyjne
60,7
52,7
47,4
48
48,5
48,9
48,2
47,9
46,5
47,7
47,3
47,2
47,0
47,8
47,3
48,5
9,8
7,2
8,0
8,3
10,1
11,2
9,8
10,3
9,5
9,2
8,6
7,9
8,3
10,2
96
83
92
102
109
80
97
97
88
106
100
97
95
90
93
93
80
100
93
92
89
96
92
103
99
100
101
85
96
96
100
101
108
95
98
102
99
106
105
101
104
101
109
108
97
104
101
97
108
105
103
99
105
91
116
92
86
101
97
102
114
108
107
108
98
107
103
103
101
98
104
103
104
109
104
113
106
104
101
104
108
104
101
97
104
91
89
97
105
113
105
101
113
103
112
111
110
111
112
110
115
113
111
111
112
101
111
113
110
108
111
108
109
111
111
116
114
108
114
118
85
84
95
96
98
79
94
99
96
95
99
108
96
93
Odmiany mieszańcowe
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
Visby - wz
Arsenal -wz
Abakus
Artoga
Bonanza
DK Exclusiv
DK Exquisite
DK Extorm
DK Impression
Garou
Inspiration
Konkret
Marathon
Marcopolos
Mercedes
Minerva
NK Technic
Rohan
Rumba
Sherpa
SY Carlo
SY Cassidy
SY Kolumb
SY Marten
DK Excellium
DK Explicit
46,9
47,2
47,0
47,2
47,7
47,6
48,0
47,7
47,2
47,9
47,4
46,9
47,2
47,1
48,8
49
46,6
47,0
46,9
47,7
47,3
46,8
47,1
47,4
7,4
8,7
7,9
8,7
11,2
11,6
11,1
10,9
9,4
7,8
11,8
10,3
9,6
7,8
8,7
8,0
9,8
7,1
9,6
9,2
10,1
8,2
7,3
8,8
105
110
90
109
98
110
111
112
102
101
106
98
104
106
101
94
98
95
102
95
109
111
96
82
118
118
Wzorzec: pomorskie - średnia z wszystkich badanych odmian, w kraju- średnia z odmian populacyjnych. kol. 2 i 3 na podstawie Listy Opisowej Odmian COBORU
Słupia Wielka, 2014. *Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
83
3
4
Wzorzec, dt z ha
57,6
59,7
Odmiany populacyjne KR
52,7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
96
96
100
101
108
97
94
95
98
102
101
99
106
105
101
104
101
18
19
20
Chagall - wz
85
94
Monolit- wz
85
95
Adriana
95
82
Ametyst
97
102
Arot
99
95
Bellevue
94
94
Bogart
86
93
Brendy
80
94
DK Cadet
95
90
ES Scarlett
99
98
Gloria
104
93
Harry
97
93
Lohana
95
105
Pamela
100
101
Quartz
108
102
Sherlock
97
103
Tactic
86
94
Odmiany populacyjne CCA
Goya
99
76
SW 05025(Da Vinci)
96
100
Vision
96
89
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Odmiany mieszańcowe CCA
Alabaster
109
99
Albatros
101
107
DK Excellium
118
115
DK Explicit
119
105
ES Alonso
104
99
NK Caravel
99
103
NK Linus
104
105
PR 44 W 29
111
102
PR 46 W 20
101
113
PR46W24(Muller24)
104
90
96
100
100
110
109
114
118
103
108
108
112
110
108
Średnia
z kraju
2
Odmiana
Radostowo
Średnia
z kraju
1
Lp
Karzniczka
Odmiana
Radostowo
Lp
Karzniczka
Tabela 12.5 Rzepak ozimy. Plon nasion w % wzorca. Odmiany badane w województwie
pomorskim. Dobór ustalony przez COBORU. Rok zbioru: 2014
1
2
3
4
57,6
59,7
Odmiany mieszańcowe KR
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Visby - wz
Arsenal - wz
Abakus
Alessio
Artoga
Bonanza
DK Exclusiv
DK Exquisite
DK Extorm
DK Impression
ES Kamillo
Finesse
Garou
Gladius
Inspiration
Konkret
Marathon
Marcopolos
Mercedes
Minerva
NK Petrol
NK Technic
Poznaniak
Rohan
Rumba
Sherpa
SY Carlo
SY Cassidy
SY Kolumb
SY Marten
Tores
Turan
Vectra
Xenon
106
110
90
88
109
99
110
111
112
103
88
87
102
110
106
98
104
106
102
94
102
102
93
95
102
95
110
111
96
82
109
102
99
98
103
100
105
95
105
106
111
106
115
108
103
95
106
104
103
89
110
106
102
99
108
106
97
93
91
99
107
115
107
103
106
100
89
89
52,7
112
111
110
105
111
112
110
115
113
111
107
106
111
111
112
101
111
113
110
108
112
111
102
108
109
111
111
116
114
108
112
107
102
106
Wzorzec: - średnia z wszystkich badanych odmian.
CCA – Odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników doświadczeń
rozpoznawczych, nie wpisana do krajowego rejestru.
84
Tabela 12.6 Rzepak ozimy . Plon nasion odmian ( % wzorca). Lata zbioru: 2012-2014
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec, dt z ha
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Chagall - wz
Monolit- wz
Adriana
Ametyst
Arot
Brendy
DK Cadet
ES Scarlett
Harry
Lohana
Pamela
Quartz
Sherlock
Tactic
15
Visby -wz
16
Arsenal -wz
17
Abakus
18
Artoga
19
Bonanza
20
DK Exclusiv
21
DK Exquisite
22
DK Extorm
23
DK Impression
24
Garou
25
Inspiration
26
Konkret
27
Marathon
28
Marcopolos
29
Mercedes
30
Minerva
31
NK Technik
32
Rohan
33
Rumba
34
Sherpa
35
SY Carlo
36
SY Cassidy
37
SY Kolumb
38
SY Marten
39
DK Excellium
40
DK Explicit
Plon nasion (% wzorca)
2012
2013
4
5
50,1
52,1
Odmiany populacyjne
94
89
98
95
91
95
97
98
95
104
99
97
101
96
94
93
101
104
100
105
102
102
98
108
109
108
108
100
102
110
104
105
100
105
100
100
96
99
105
103
106
100
100
2
3
2014
2013-2014
2012-2014
6
7
8
59,0
55,6
53,7
93
93
80
100
93
92
88
96
92
104
99
100
101
84
94
92
87
94
91
91
95
96
101
98
104
103
104
109
104
113
106
105
101
104
108
104
101
97
104
91
89
97
105
113
105
101
114
104
3
91
101
98
100
98
88
99
91
102
98
103
101
106
102
106
111
107
101
101
103
101
109
104
100
95
96
100
105
114
105
102
96
99
6
8
115
106
85
Tabela 12.7 Rzepak ozimy. Porażenie przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru 2014, 2012- 2014
Choroby podstawy
łodygi (%)
20122014
2014
6,4
3,9
7,6
8,0
9,1
12
Chagall - wz
Monolit- wz
Adriana
Ametyst
Arot
Brendy
DK Cadet
ES Scarlett
Harry
Lohana
Pamela
Quartz
Sherlock
Tactic
Visby -wz
Arsenal -wz
Abakus
Artoga
Bonanza
DK Exclusiv
DK Exquisite
DK Extorm
DK Impression
Garou
Inspiration
Konkret
Marathon
Marcopolos
Mercedes
Minerva
NK Technik
Rohan
Rumba
Sherpa
SY Carlo
SY Cassidy
SY Kolumb
SY Marten
DK Excellium
DK Explicit
-1,4
-0,3
-3,8
-1,9
0,2
2,6
1,1
-3,8
-0,9
1,6
-3,6
3,9
-2,8
-4,4
0,7
1,9
-0,1
-0,9
7,6
8,1
0,2
-1,8
0,4
-1,1
-0,9
0,2
-2,4
1,7
4,2
-2,1
-0,6
-1,1
-3,9
0,6
-1,8
0,1
-0,1
1,2
1,4
1,9
-0,5
-0,3
-0,7
-0,1
-0,7
0,4
0,1
0,1
0,1
-0,1
0,1
-0,6
0,1
0,1
-0,2
0,1
0,1
-0,1
-0,2
-0,6
-0,1
0,1
-0,1
-0,1
-0,2
0,4
0,3
0,3
-0,2
0,1
0,1
-0,1
-0,2
-0,1
-0,1
-0,1
0,4
-0,1
0,1
-0,2
0,1
0,1
0,1
-0,0
-0,3
-0,0
1,8
0,1
-4,9
-2,1
0,8
-1,7
2,4
0,1
3,3
0,8
-2,6
0,3
0,4
-4,1
-0,6
-2,6
3,6
0,3
0,1
2,3
3,6
3,3
-3,2
2,3
0,4
-2,6
-1,9
-1,7
0,8
-0,4
-0,1
5,1
-3,6
-2,6
-1,6
-0,7
0,8
-1,4
6,6
-0,6
4,1
-0,5
4,3
3
8
3
8
3
8
Wzorzec; średnia z doświadczeń
86
Czerń krzyżowych
0
(skala 9 )
20122014
2014
Wzorzec
Odmiany populacyjne
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
Odmiana
Lp.
Zgnilizna twardzikowa
(%)
20122014
2014
0,0
-1,2
-0,3
-2,0
-0,5
0,3
-1,3
0,2
-0,2
0,2
-0,9
-1,7
0,1
-0,1
0,1
0,1
-0,0
-0,1
0,1
-0,3
0,1
0,1
0,1
-0,0
-0,1
-0,1
-0,0
-0,1
-2,5
-5,2
-0,9
-6,3
-6,1
8,1
-5,8
-2,4
0,7
3,1
5,2
-1,3
-4,8
0,7
Tabela 12.8 Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian(odchylenia od
wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Lp.
Przezimowanie
(%)
Odmiana
2014
2014
20122014
Wysokość łanu
przed zbiorem
(cm)
20122014
2014
Dojrzałość
techniczna
(L.dni)
20122014
2014
99,1
90,4
169,1
151
151,5
129,5
191,3
193,2
Chagall - wz
Monolit- wz
Adriana
Ametyst
Arot
Brendy
DK Cadet
ES Scarlett
Harry
Lohana
Pamela
Quartz
Sherlock
Tactic
Visby -wz
Arsenal -wz
Abakus
Artoga
Bonanza
DK Exclusiv
DK Exquisite
DK Extorm
DK Impression
Garou
Inspiration
Konkret
Marathon
Marcopolos
Mercedes
Minerva
NK Technik
Rohan
Rumba
Sherpa
SY Carlo
SY Cassidy
SY Kolumb
SY Marten
DK Excellium
DK Explicit
-0,1
0,9
0,9
0,9
-0,1
0,9
-0,1
-0,1
0,9
-0,1
0,9
-0,1
0,9
0,9
0,9
0,9
-0,1
0,9
0,9
0,9
-1,8
-1,8
-2,8
-0,1
-1,8
-2,8
0,9
-1,1
-2,8
-0,1
0,9
0,9
-0,1
0,9
0,9
0,9
-0,1
-0,1
0,9
-2,4
-0,7
2,3
1,6
-1,1
-0,8
-7,5
-9,5
-9,8
7,5
-10,5
-2,1
-10,1
-4,1
2,9
-10,8
-1,5
-14,8
3,2
7,2
-0,8
4,5
10,9
-0,5
9,2
4,2
5,5
1,5
6,9
-1,8
-5,8
10,9
1,2
-2,8
4,5
-4,1
-3,5
-2,1
-0,1
6,5
1,9
-4,8
6,5
13,5
-0,8
-1,0
-1,6
3,5
-22,3
0,8
-4,2
-2,2
0,2
-15,8
0,2
-17,2
-5,5
-4,5
-6,2
-8,2
-8,2
3,5
7,2
-3,5
4,5
10,8
-9,8
10,8
-2,8
8,2
4,5
9,5
1,8
-2,8
10,2
5,2
1,5
0,2
-2,8
-1,5
2,8
3,8
6,2
1,8
-1,5
8,2
13,5
-0,8
-12,7
0,6
-0,3
0,4
-0,8
-0,3
1,7
0,7
-0,4
1,7
-0,4
1,7
0,2
-0,9
-0,6
0,4
-0,4
-0,6
-0,4
-1,3
1,1
-0,8
-0,4
-0,1
0,4
0,7
-0,4
-0,8
-0,1
0,2
1,1
-0,4
-0,3
-1,3
0,1
0,1
-0,6
0,9
-0,6
0,2
0,2
0,6
-0,9
-0,1
-0,6
3
8
3
8
Odmiany populacyjne
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
20122014
Wysokość roślin
(cm)
1,2
-1,2
0,8
1,4
-1,1
1,7
0,7
1,0
-1,6
-1,5
0,4
-0,3
0,8
-0,4
3
-3,8
0,0
0,2
-7,3
3,4
-0,3
4,3
6,1
3,5
2,9
-4,0
-4,4
4,2
0,5
8
3
-2,9
-4,2
-1,9
-4,1
4,3
0,9
2,6
7,2
5,4
2,4
-0,9
-1,0
4,0
1,1
8
1,7
1,1
0,2
1,0
0,4
-1,1
0,4
0,2
-0,3
-0,6
-1,1
-0,1
1,4
-0,2
87
Charakterystyka odmian rzepaku ozimego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014
Aixer (d. RG2121)
Odmiana populacyjna. Plon nasion zbliżony do dobrze plonujących odmian populacyjnych. Zawartość tłuszczu w
nasionach bardzo duża, glukozynolanów mała. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000
nasion mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin duża. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych
średnia, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych większa od średniej.
Reprezentant hodowcy: Bayer sp. z o.o. Bayer CropScience
ES Valegro (d. ESC1132)
Odmiana populacyjna. Plon nasion zbliżony do najlepiej plonujących odmian populacyjnych. Zawartość tłuszczu w
nasionach dość duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej poniżej średniej. Masa
1000 nasion mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową,
suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia, na choroby podstawy łodygi większa od średniej.
Reprezentant hodowcy: Euralis Saaten sp. z o.o. Oddział w Polsce
Metys (d. MAH 6510)
Odmiana populacyjna. Plon nasion zbliżony do dobrze plonujących odmian populacyjnych. Zawartość tłuszczu w
nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej powyżej
średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą
zgniliznę kapustnych mniejsza od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR
Sidney (d. RAW 1096-101)
Odmiana populacyjna. Plon nasion na poziomie najlepiej plonujących odmian populacyjnych. Zawartość tłuszczu i
glukozynolanów w nasionach mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Masa
1000 nasion dość duża. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę
twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia, na choroby podstawy łodygi większa od średniej.
Reprezentant hodowcy: Saatbau Polska sp. z o.o.
Arango (d. SLM 1107)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów poniżej
średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość
roślin dość duża. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia średni,
dojrzałości technicznej wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych
średnia, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej.
Reprezentant hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
Argos (d. SLM 1101)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu i glukozynolanów w nasionach średnia. Zawartość
białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny
dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni.
Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych średnia, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych
większa od średniej.
DK Exssence (d. CWH179)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów powyżej
średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej.
Zimotrwałość roślin dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku
kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń
krzyżowych mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych średnia.
Reprezentant hodowcy: Monsanto Polska sp. z o.o.
Graf (d. CWH 162)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży do bardzo dużego. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów
powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej powyżej średniej. Masa 1000 nasion średnia.
Zimotrwałość roślin dość mała. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i
dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych
średnia, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej.
Reprezentant hodowcy: Monsanto Polska sp. z o.o.
88
Oriolus (d. WRH 405)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów
nieco powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość
roślin średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco
wcześniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę
kapustnych, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia.
Reprezentant hodowcy: DSV Polska sp. z o.o.
Popular (d. WRH 410)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży do bardzo dużego. Zawartość tłuszczu w nasionach większa od średniej,
glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion
poniżej średniej. Zimotrwałość roślin duża. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych,
choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia.
Reprezentant hodowcy: DSV Polska sp. z o.o.
Shrek (d. LSF 1131)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów powyżej
średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion powyżej średniej.
Zimotrwałość roślin dość duża. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin początku
kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych średnia, na suchą
zgniliznę kapustnych mniejsza od średniej, na choroby podstawy łodygi większa od średniej.
SY Alister (d. RNX3921)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion średni. Zawartość tłuszczu i glukozynolanów w nasionach średnia. Zawartość białka w
suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny
średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco wcześniejszy od średniego,
dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi
i czerń krzyżowych średnia. Odmiana odporna na kiłę kapusty, w zakresie ras Plasmodiophora brassicae najczęściej
występujących w Polsce.
Reprezentant hodowcy: Syngenta Polska sp. z o.o.
SY Polana (d. RNX3928)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży do bardzo dużego. Zawartość tłuszczu i glukozynolanów w nasionach średnia.
Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 średnia. Zimotrwałość roślin średnia.
Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej
średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych
średnia.
SY Samoa (d. RNX3028)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży do bardzo dużego. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów
powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia.
Zimotrwałość roślin dość duża. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie.Termin początku
kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych średnia, na
choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej.
SY Saveo (d. RNX3037)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu i glukozynolanów w nasionach średnia. Zawartość
białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średniej
wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność
na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia, na choroby podstawy łodygi większa od
średniej.
Trumpf (d. RAP 1031)
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży do bardzo dużego. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej,
glukozynolanów większa od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia.
Zimotrwałość roślin dość duża. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku
kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby
podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia.
89
Rozdział13
Rzepak jary
Uwagi ogólne
Rzepak jary zarówno w województwie, jak i w całym kraju, ma mniejsze znaczenie gospodarcze
niż rzepak ozimy. W latach 2000-2013 powierzchnia uprawy wahała się od 22 do 85 tys.ha, natomiast
w roku 2013 wyniosła jedynie 20 tys.ha (dane GUS). Większy areał uprawy tej formy rzepaku był w
latach 2003 i 2012, w których nastąpiło wymarzniecie plantacji rzepaku ozimego w niektórych
rejonach kraju. Forma jara rzepaku daje nieco niższe plony (o około 20%), ale wymaga mniejszych
nakładów, jak również krótszego zamrożenia kapitału i w warunkach produkcji ekstensywnej jest
chętniej uprawiany niż forma ozima. Rzepak jary wymaga dobrych gleb i udaje się najlepiej w
rejonach o rocznej sumie opadów nie mniejszej niż 600mm. Są to przede wszystkim rejony Polski
północnej, wschodniej i południowej. Najwięcej rzepaku jarego uprawiano w województwach
zachodniopomorskim i warmińsko-mazurskim, a także lubelskim, podkarpackim i wielkopolskim.
Łączny areał zasiewu w tych województwach stanowi 60-80% ogólnej powierzchni uprawy w kraju.
Nasiona odmian rzepaku jarego odznaczają się dobrą jakością. Zawartość tłuszczu mają zbliżoną do
nasion rzepaku ozimego, natomiast zawierają przeciętnie więcej białka ogólnego, a mniej włókna i
glukozynolanów. Z roku na rok rośnie liczba odmian w krajowym rejestrze. W 2013 roku do
Krajowego Rejestru wpisano dwie odmiany mieszańcowe: Dogger i Legolas. Aktualnie
zarejestrowanych jest 28 odmian: 18 populacyjnych i 10 mieszańcowych. Nowe odmiany rzepaku
jarego, obok dużego plonu nasion, powinny charakteryzować się odpowiednimi cechami
jakościowymi. Najlepiej gdy nasiona zawierają dużo tłuszczu i białka, a mało glukozynolanów i
włókna. Rośliny powinny być niezbyt wysokie, odporne na wyleganie i choroby, szczególnie na czerń
krzyżowych.
Doświadczenia założono w dwóch lokalizacjach; ZDOO Radostowo i SDOO Karzniczka, na jednym
poziomie agrotechnicznym. W syntezie podano wyniki za lata 2014, 2013 i 2012. Doświadczenia
prowadzone były w trzech powtórzeniach. W celu łatwiejszego zwalczania szkodników wokół
doświadczeń zasiano pasy ochronne z rzepaku jarego. Doświadczenia dofinansowane ze środków
wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego.
Bardzo wczesna wiosna umożliwiła wykonanie siewu już w pierwszych dniach kwietnia. Wschody
rzepaku w Radostowie i Karzniczce pomimo braku opadów były w miarę dobre. Niewielkie zapasy
wody w glebie po zimie oraz znikoma ilość opadów wiosną zapoczątkowały suszę glebową. W takich
warunkach wzrost roślin był przyhamowany, zwłaszcza w Radostowie. Lato było ciepłe i wietrzne z
bardzo małą ilością opadów. Susza glebowa trwała przez cały okres wegetacji rzepaku jarego. W
związku z tym wzrost i rozwój roślin był bardzo słaby. Były one niskie, pęd główny bardzo cienki z
małą ilością pędów bocznych. Dotyczy to głównie doświadczenia w Radostowie. W okresie pąkowania
wystąpiła inwazja słodyszka, którego pomimo częstych zabiegów nie udało się skutecznie zwalczyć.
Warunki takie miały negatywny wpływ na plonowanie rzepaku. Średni plon z doświadczenia wyniósł
w Radostowie 21,44 dt/ha, a w Karzniczce 35,36 dt/ha.
Najlepiej plonowała zarówno w Radostowie jak i w Karzniczce odmiana Doktrin, Osorno, Kaliber i
Delight oraz dwie nowo zarejestrowane: Dogger i Legolas. Uzyskały one plon powyżej poziomu
wzorca. Najsłabiej plonowała zarówno w Radostowie jak i w Karzniczce odmiana Fenja.
90
Tabela 13.1 Rzepak jary . Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru w
Polsce
1
2
3
1
2
3
4
Fenja
Markus
Gandalf
Tamarin
2010
2010
2012
2010
Saaten-Union Polska sp. z o.o. , ul.Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
5
6
7
Legolas
Makro
Delight
2014
2012
2010
Lantmannen SW Seed sp. z o.o. ,ul. Głowackiego 1A PL.-05-822 Milanówek
8
Dodger
2014
Bayer sp.zo.o. Bayer CropScience Al.Jerozolimskie 158 PL-02-326 Warszawa
9
Doktrin
2013
10
Kaliber
2009
11
Osorno
2011
Saaten Union Polska sp. z o.o. , ul.Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o-Grupa IHAR 99-307 Strzelce
Lantmannen SW Seed sp. z o.o. ,ul. Terenowa 6g PL.-52-231 Wrocław
Lantmannen SW Seed sp. z o.o. ,ul. Terenowa 6g PL.-52-231 Wrocław
Kol. 2,3 według „Listy odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce” 2014 r.
Tabela 13.2 Rzepak jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Radostowo*
Powiat
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
2
(szt/m )
(dzień, m-c, rok)
N
P2O5
K2O
Herbicyd
Herbicyd
Insektycyd
Insektycyd
Insektycyd
Insektycyd
Insektycyd
Insektycyd
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
Karzniczka*
Tczew
Słupsk
1
II
6,6
burak cukrowy
4
III a
5,7
groch
02.04.2014
100
20.08.2014
01.04.2014
100
12.08.2014
111
60
160
Butisan Star 416 SC - 2,5 l/ha
Galera 334 SL - 0,35 l/ha
Bulldock 025 EC – 0,4 l/ha
Proteus 110 OD - 0,5 l/ha
Dursban 480 EC - 0,6 l/ha
Avant 150 EC – 0,17 l/ha
Karate Zeon 050 CS - 0,12 l/ha
Sumi Alpha 050 EC - 0,12 l/ha
120
100
150
Butisan Star 250 EC - 3,0 l/ha
Avocet 334 SL – 0,35 l/ha
Pyrinex 250 CS – 0,8 l/ha
Proteus 110 OD – 0,6 l/ha
-
91
Tabela 13.3 Rzepak jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Cecha
Radostowo*
Karzniczka*
14.04
14.04
8,8
8,1
100
76
22.06
05.06
11.07
25.06
1
Pełnia wschodów
2
Ocena wschodów
3
Obsada roślin po wschodach
4
Początek kwitnienia
5
Koniec kwitnienia
6
Wysokość roślin
(cm)
124
135
7
Wysokość łanu
(cm)
124
127
8
Dojrzałość do zbioru
09.08
29.07
9
Porażenie przez zgniliznę twardzikową (%)
4,7
9,0
10 Porażenie przez czerń krzyżowych (skala 9 )
7,4
7,4
11 Masa 1000 nasion
4,3
3,9
21,4
35,3
(data: dzień,miesiąc)
o
(skala 9 )
)
(szt/m)
( data)
o
12
(g)
Plon nasion
(dt z ha)
Wyniki: średnia z doświadczeń
Tabela 13.4 Rzepak jary. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1
2
Radostowo*
Karzniczka*
20,4
34,9
3
4
1
Fenja
82
92
2
Markus
100
92
3
Gandalf
100
88
4
Tamarin
101
92
5
Legolas
119
105
6
Makro
99
110
7
Delight
101
107
8
Dodger
119
106
9
Doktrin
112
111
10
Kaliber
107
104
11
Osorno
113
104
Wzorzec - średnia z odmian: Fenja, Markus, Legolas i Makro.
92
Tabela 13.5 Rzepak jary. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012- 2014.
2013Lp.
Odmiana
2012
2013
2014
2014
20122014
Wzorzec, dt z ha
34,3
20,6
27,7
24,2
27,5
1
2
f3
4
5
6
7
8
9
10
11
105
98
98
94
95
98
98
2
94
98
104
84
95
107
94
103
2
89
95
92
95
110
106
105
111
112
105
108
2
91
96
98
89
100
109
99
105
4
96
97
98
91
98
99
103
6
Fenja
Markus
Gandalf
Tamarin
Legolas
Makro
Delight
Dodger
Doktrin
Kaliber
Osorno
Wzorzec: W roku 2012 - średnia z odmian: Fenja, Markus i Makro. W roku 2013 średnia z odmian: Fenja, Markus i
Mirakel. W 2014-średnia z odmian: Fenja, Markus, Legolas i Makro.
Tabela 13.7 Rzepak jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od
wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 - 2014
Odmiana
Lp.
Liczba
lat
badań
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Fenja
Markus
Gandalf
Tamarin
Legolas
Makro
Delight
Dodger
Doktrin
Kaliber
Osorno
4
2
2
4
1
2
4
1
1
4
3
Wysokość roślin
(cm)
Wysokość łanu
(cm)
Ugięcie łanu (%)
Masa 1000
nasion (g)
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
132,2
122,0
126,4
103,7
4,3
15,0
3,9
4,5
-0,5
-2,5
-6,7
-1,7
-6,8
9,8
-8,7
9,2
-3,2
-3,5
-7,8
-1,6
-2,3
-3,2
-3,3
-11,6
-2,3
-6,4
-0,3
-8,9
-4,9
-2,4
-5,3
14,4
-4,1
12,9
-1,4
1,1
-8,4
-1,1
-3,3
-0,1
2,9
-6,0
2,0
-3,0
-0,3
4,8
-1,3
0,8
-1,3
-3,3
-3,3
-2,8
-1,3
-3,3
0,8
-0,2
1,5
-1,7
-4,6
-2,8
-3,1
-1,3
0,5
-0,1
-0,2
-0,1
0,1
-0,1
-0,2
-0,2
0,1
0,5
0,3
0,2
-0,1
-0,2
0,0
-0,5
0,4
0,3
2
6
2
6
2
6
2
6
Wzorzec: W roku 2012 - średnia z odmian: Fenja, Markus i Makro. W roku 2013 średnia z odmian: Fenja, Markus i
Mirakel. W 2014-średnia z odmian: Fenja, Markus, Legolas i Makro.
Ugięcie łanu % - wysokość łanu ugiętego do wysokości roślin.
93
Charakterystyka odmian rzepaku jarego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014.
DODGER (d. RG40101) Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży. Zawartość tłuszczu i
glukozynolanów w nasionach średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej duża. Masa
1000 nasion średnia. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Rośliny dość
wysokie , o przeciętnej odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń
krzyżowych średnia.
LEGOLAS (d. SW P2858) Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży. Zawartość tłuszczu w nasionach
średnia, glukozynolanów powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość
duża. Masa 1000 nasion średnia. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Rośliny
średniej wysokości, o nieco większej odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę twardzikową
większa od średniej, na czerń krzyżowych średnia.
94
Rozdział 14
Rośliny bobowate
Uwagi ogólne
W Polsce udział roślin bobowatych grubonasiennych w strukturze zasiewów kształtuje się na
poziomie 1,1% i jest ciągle mniejszy niż w większości krajów UE. W związku z dominującym udziałem zbóż w
uprawie, pożądany byłby jego wzrost. System dopłat do uprawy roślin bobowatych, wprowadzony w 2010
roku, spowodował wyraźny wzrost areału produkcji kwalifikowanego materiału siewnego, choć niestety w
kolejnych latach ta tendencja nie utrzymała się. Rośliny bobowate oprócz tego, że są cennym źródłem
wysokobiałkowej paszy dla zwierząt są również bardzo cennym elementem zmianowania. Spełniają również
ważną rolę w zwiększaniu produkcyjności gleby. Pozostawiają w niej znaczną ilość azotu oraz substancji
organicznych i składników pokarmowych. Ma to istotne znaczenie przy dużym udziale zbóż w strukturze
zasiewów. Są dobrym przedplonem dla wielu gatunków roślin. Zwłaszcza po grochu jest dobre stanowisko dla
rzepaku i jęczmienia ozimego. Doświadczenia prowadzone są w czterech powtórzeniach. Prowadzi się je na
jednym poziomie agrotechnicznym. W poniższych tabelach przedstawiono wyniki doświadczeń PDOiR z
gatunkami roślin bobowatych przeprowadzonych w województwie pomorskim. Najważniejszym gatunkiem
jest groch siewny. Wyniki 2014 r. dla tego gatunku przedstawiono na tle wyników z trzech lat. Doświadczenia z
grochem prowadzone były w ZDOO Radostowo i SDOO Karzniczka. Oprócz doświadczeń z grochem siewnym w
województwie pomorskim wykonano doświadczenie z bobikiem w Radostowie i Karzniczce, a także z grochem
pastewnym i łubinem wąskolistnym w Wyczechach. W tabelach dotyczących tych gatunków podano tylko
plony odmian uzyskane w 2014 i 2013 r. w województwie pomorskim na tle średniej krajowej wg COBORU.
Doświadczenie z grochem w Karzniczce zostało dofinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania
Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego.
Wiosna 2014 r. zarówno w Radostowie jak i w Karzniczce sprzyjała zasiewom roślin strączkowych.
Pomimo niewielkich opadów deszczu w kwietniu wschody roślin były dobre we wszystkich doświadczeniach.
Początkowy rozwój roślin był poprawny. Opady deszczu, co prawda niezbyt duże, ale korzystnie wpłynęły na
dalszy wzrost i rozwój roślin. Ciepły i słoneczny lipiec korzystnie wpłynął na dojrzewanie strąków.
Analizując tabele plonowania grochu siewnego na uwagę zasługują odmiany: Lasso i Mentor oraz nowo
zarejestrowana Audit, plonujące dobrze zarówno w Radostowie, jak i w Karzniczce. W dwu- i trzyleciu odmiany
te wypadły również bardzo dobrze. Ponadto w wieloleciu bardzo dobrze wypadła odmiana Tarchalska.
Najsłabiej w roku 2014 plonowały odmiany Medal i Akord.
W doświadczeniu z bobikiem w 2014 roku najwyżej plonowały w Radostowie i kraju odmiany: Amulet,
Bobas i Albus. Najsłabiej w Radostowie i Karzniczce wypadła odmiana Leo.
Plon wzorca łubinu wąskolistnego w Wyczechach ukształtował się na poziomie 34,4 dt/ha. Najlepiej w
doświadczeniu wypadły dwie nowo zarejestrowane odmiany Kurant i Wars. Najsłabiej plonowały odmiany:
Zeus i Kadryl.
95
Tabela 14.1 Groch siewny. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014.
Odmiana
Lp.
Rok wpisania
do Krajowego
Rodzaj
Rejestru
ulistnienia
Odmian w
Polsc
e
1
2
3
4
1
Akord
SL
2003
Hodowla Roślin Szelejewo Sp.z o.o., 63-820 Piaski
2
Audit
SL
2014
Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska
Oddział w Polsce ul.Ks.Piotra Wawrzyniaka 2 PL-62-052
Komorniki
3
Ezop
SL
2004
Hodowla Roślin Szelejewo Sp.z o.o., 63-820 Piaski
4
Lasso
SL
2008
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o-Grupa IHAR 99-307 Strzelce
5
Mecenas
SL
2005
KWS Lochow-Petkus Polska sp.z o.o., Kondratowice,
ul.Słowiańska 5 , 57-150 Prusy
6
Medal
SL
2007
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o-Grupa IHAR 63-740 Kobylin
7
Mentor
SL
2011
8
Tarchalska
SL
2007
Kol. 2, 3, 4 : według „Listy odmian roślin rolniczych i warzywnych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce”2012
Kol. 2 : SL – wąsy czepne zamiast listków ( typ afila)
Tabela 14.2 Groch siewny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Radostowo
Karzniczka*
Powiat
Tczew
1
II
6,7
buraki cukrowe
01.04.2014
110
29.07.2014
20
60
160
zaprawiono nasiona
Vitavax 200 FS - 400ml/100 kg
nasion
Aflex Super 450 SC- 1,5 l/ha
Basagran 400 SL – 3,0 l/ha
Butaxone M400 SL – 2,5 l/ha
Bulldock 025 EC – 0,4 l/ha
SumiAlpha 050 EC – 0,25 l/ha
Słupsk
4
III a
6,0
jęczmień jary
31.03.2014
110
29.07.2014
PH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
Data zbioru
N
P2O5
K2O
Nitragina dla grochu
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Herbicyd
Herbicyd
Insektycyd
Insektycyd
(dzień, m-c, rok)
(szt/m2)
(dzień, m-c, rok)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(nazwa)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
(nazwa,dawka/ha)
32
70
105
zaprawiono nasiona
Vitavax 200 FS - 400ml/100 kg
nasion
Afalon 450 SC – 1,5 l/ha
Basagran 480 SL – 2,0 l/ha
Karate 025 EC – 0,3 l/ha
Karate 025 EC – 0,3 l/ha
96
Tabela 14.3 Groch siewny. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Cecha
1
Pełnia wschodów
2
Ocena wschodów
3
Początek kwitnienia
(dzień, m-c)
4
Ocena stanu ogólnego
(skala 9o)
5
(data: dzień,miesiąco)
o
(skala 9 )
Wyleganie w fazie początku kwitnienia (skala 9o)
6
Koniec kwitnienia
7
Wyleganie w fazie końca kwitnienia
8
Wysokość roślin
9
(cm)
10 Porażenie przez fuzariozę
(skala 9o)
(skala 9o)
11 Porażenie przez askochytoza
12 Dojrzałość techniczna
(skala 9o)
(skala 9o)
13
Pękanie strąków
14
Równomierność dojrzewania
15
Masa 1000 nasion
16
17
Plon ziarna
(skala 9o)
(skala 9o)
(g)
(%)
(dt / ha)
Radostowo
Karzniczka*
20.04
8,6
05.06
8,4
9,0
18.06
9,0
77
7,4
7,8
8,2
11.07
8,3
7,8
275
14,3
23.04
8,7
07.06
8,8
9,0
24.06
9,0
92
6,5
9,0
8,5
20.07
8,6
8,3
253
14,9
54,3
59,8
Tabela 14.4 Groch siewny. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Radostowo
Karzniczka*
54,3
59,8
1
Akord
96
98
2
Audit
107
107
3
Ezop
102
100
4
Lasso
106
105
5
Mecenas
93
103
6
Medal
94
86
7
Mentor
100
102
8
Tarchalska
109
97
Wzorzec – średnia z odmian: Akord, Ezop, Mecenas, Mentor i Tarchalska. *Badania finansowane ze środków wyprzedzającego
finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze
środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego
97
Tabela 14.5 Groch siewny. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2012- 2014
Odmiana
Lp
2012
48,1
101
97
104
97
101
103
102
2
Wzorzec, dt z ha
Akord
Audit
3
Ezop
4
Lasso
5
Mecenas
6
Medal
7
Mentor
8
Tarchalska
1
2
2013
44,5
98
104
110
99
87
94
105
2
2014
57,1
97
107
101
105
98
89
101
102
2
2013-2014
50,8
98
102
107
99
88
98
104
4
2012-2014
49,9
99
101
106
98
92
99
103
6
Wzorzec - średnia z odmian: Akord, Ezop, Mecenas, Mentor i Tarchalska.
Tabela 14.6 Groch siewny. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013- 2014
Lp.
Liczba
lat
badań
Odmiana
Mączniak właściwy
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
Akord
Audit
Ezop
Lasso
Mecenas
Medal
Mentor
Tarchalska
3
1
8
7
3
8
4
8
-
Fuzarioza
Askochytoza
2014
2012- 2014
2014
2012- 2014
2014
20122014
8,8
8,8
8,3
8,3
8,4
8,7
-0,1
-0,1
-0,1
0,1
-0,1
-0,1
0,1
0,1
2
0,0
-0,1
0,1
0,1
0,0
0,1
-0,1
6
-0,3
0,2
0,3
0,1
-0,2
0,1
-0,1
0,0
2
-0,3
0,2
0,2
-0,1
0,0
-0,1
-0,3
6
0,2
0,0
-0,1
0,0
0,0
-0,1
-0,1
0,0
2
-0,1
0,0
0,1
-0,2
-0,1
-0,1
0,0
6
Wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Tabela 14.7 Groch siewny. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od
wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012- 2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec, (skala 9o)
1
Akord
2
Audit
3
Ezop
4
Lasso
5
Mecenas
6
Medal
7
Mentor
8
Tarchalska
3
1
8
7
3
8
4
8
-
w fazie
końca kwitnienia
przed zbiorem
Wysokość roślin Masa 1000 nasion
(cm)
(g)
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
2014
20122014
9,0
9,0
6,7
6,7
84,7
76,0
258,0
261,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
2
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
6
0,4
-0,3
0,0
0,3
0,2
0,0
-0,5
0,7
2
0,0
0,1
0,0
0,0
-0,5
-0,5
0,5
6
-3,0
8,0
2,0
-2,0
-2,0
-10,0
6,0
-3,0
2
-4,0
2,0
2,0
-4,0
-4,7
3,0
-1,7
6
10,9
13,9
38,0
-9,6
-0,9
-18,0
2,8
10,7
2
-4,5
26,2
-6,2
-8,5
0,4
-7,7
10,7
6
Wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
98
Tabela 14.8 Groch siewny. Plon nasion odmian(% wzorca) z Wyczech na tle średniej krajowej, lata
zbioru: 2014, 2013. Odmiany pastewne o mniejszych wymaganiach glebowych
LP
Odmiana
wzorzec dt/ha
1
2
3
4
5
6
7
Muza*
Hubal
Milwa *
Model *
Sokolik *
Turnia *
Batuta o
Liczba doswiadczeń
Wyczechy
2014
2013
Średnia krajowa
2014
2013
55,1
40,7
48,3
42,7
95
103
93
93
101
110
114
95
122
97
95
77
105
124
95
105
92
101
97
105
113
91
107
102
96
91
104
112
1
1
15
15
Wzorzec:Wyczechy;2014średnia z odmian:2013średniazodmian:Eureka,Hubal,Milwa,Model,Sokolik,Turnia; dla kraju 20148 odmian średniowysokich, 2013-wszystkie odmiany średniowysokie
o
*- odmiana wąsolistna , - odmiana ogólnoużytkowa
Tabela 14.9 Łubin wąskolistny. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2014 , 2013.
Wyczechy
średnia krajowa
Lp
Odmiana
2014
2013
2014
2013
wzorzec dt/ha
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Karo**
Oskar**
Bojar
Dalbor
Graf
Heros
Kadryl
Kalif
Kurant
Neptun
Tango
Wars
Zeus
34,4
Niesamokończące
100
97
96
94
103
98
91
95
118
103
104
110
90
1
37,0
35,0
32,6
93
102
88
98
95
112
106
108
95
114
106
102
93
96
99
96
104
96
96
100
103
99
105
102
98
106
94
104
103
111
97
107
102
112
99
1
11
11
Wzorzec: Wyczechy 2014, 2013-średnia z badanych odmian ; dla kraju 2014, 2013-średnia z odmian zarejestrowanych
**- odmiana o dużej zawartości alkaloidów (gorzka) Średnia krajowa – wg. Wstępne wynki plonowania odmian w doświadczeniach
porejestrowych, Rośliny strączkowe, COBORU, Słupia Wielka, październik 2014 r
99
Tabela 15.0 Bobik. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013.
Radostowo
Lp
Karzniczka
Średnia krajowa
Odmiana
wzorzec dt/ha
2014
2013
2014
2013
2014
2013
62,6
-
34,5
35,2
52,1
44,1
niesamokończące wysokotaninowe i niskotaninowe
1
Albus
101
-
98
101
104
105
2
Amulet
108
-
88
89
106
91
3
Bobas*
106
-
94
97
104
101
4
Kasztelan
97
-
102
103
91
87
5
Leo
91
-
96
97
89
94
6
Olga
104
-
93
80
99
113
samokończące wysokotaninowe
7
Granit
94
-
116
111
108
108
1
-
1
1
12
8
wzorzec: ZDOO Radostowo i SDOO Karżniczka średnia z wszystkich badanych odmian, dla kraju: średnia z odmian zarejestrowanych
Średnia krajowa – wg. Wstępne wynki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych, Rośliny bobowate, COBORU, Słupia
Wielka, październik 2014 r
Charakterystyka odmiany grochu siewnego wpisanej do Krajowego rejestru w roku 2014.
AUDIT
Odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, o białych kwiatach, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do
wykorzystania na paszę i konsumpcję.
Plon nasion bardzo duży, stabilny w latach badań. Plon białka bardzo duży. Termin kwitnienia i dojrzewania
średni, okres kwitnienia nieco dłuższy od innych odmian zarejestrowanych. Rośliny dość wysokie. Odporność
na wyleganie w czasie kwitnienia na poziomie średniej, przed zbiorem – powyżej średniej. Odporność na
podstawowe choroby nieco powyżej średniej. Dojrzewanie równomierne. Skłonność do pękania strąków i
osypywania nasion bardzo mała. Nasiona barwy żółtej, dość drobne, dość dobrze rozgotowujące się, o średniej
zawartości białka ogólnego i małej włókna surowego.
Najbardziej odpowiednimi do uprawy są gleby kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110
szt./m2.
100
Charakterystyka odmian łubinu wąskolistnego wpisanych do Krajowego rejestru w roku 2014.
KURANT (d. WTD 1811)
Odmiana niesamokończaca, niskoalkaloidowa przydatna do uprawy na nasiona paszowe.
Plon nasion oraz białka duży. Termin kwitnienia i dojrzewania roślin średni. Okres kwitnienia średniej długości.
Rośliny wysokie, o dość dużej do dużej odporności na wyleganie w fazie kwitnienia i przed zbiorem nasion.
Odporność na choroby (fuzarioza, opadzina liści, antraknoza) duża. Dojrzewanie dość równomierne. Skłonność
do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość białka ogólnego w
nasionach dość duża, tłuszczu surowego i włókna surowego średnia.
Najbardziej odpowiednimi do uprawy są gleby kompleksu żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin
w uprawie na nasiona około 100 szt./m2.
WARS (d. PRH 635/11)
Odmiana niesamokończaca, niskoalkaloidowa przydatna do uprawy na nasiona paszowe.
Plon nasion duży, stabilny w latach badań. Plon białka dość duży do dużego. Termin kwitnienia roślin i
dojrzewania średni. Okres kwitnienia średniej długości. Rośliny średnie do dość wysokich, w fazie początku
kwitnienia niewylegające. Wyleganie w fazie końca kwitnienia i przed zbiorem bardzo małe. Odporność na
choroby (fuzarioza, opadzina liści, antraknoza) duża do bardzo dużej. Dojrzewanie równomierne. Skłonność do
pękania straków i osypywania nasion dość mała. Masa 1000 nasion dość mała. Zawartość białka ogólnego w
nasionach dość mała, tłuszczu surowego i włókna surowego średnia. Zawartość alkaloidów bardzo mała,
wyróżniająca w porównaniu do odmian zarejestrowanych.
Najbardziej odpowiednimi do uprawy są gleby kompleksu żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin
w uprawie na nasiona około 100 szt/m2.
Charakterystyka odmiany łubinu żółtego wpisanej do Krajowego rejestru w roku 2014.
BURSZTYN (d. WTD 2911)
Odmiana niesamokończaca, o małej zawartości alkaloidów przydatna do uprawy na nasiona z przeznaczeniem
na paszę dla zwierząt gospodarskich.
Plon nasion duży, stabilny w latach. Plon białka dość duży. Termin kwitnienia roślin i dojrzewania wczesny.
Okres kwitnienia średni. Rośliny średnio wysokie. Wyleganie w fazie początku kwitnienia znikome, w końcu
kwitnienia małe, przed zbiorem dość małe. Podatność na choroby fuzaryjne mała, na antraknozę dość mała.
Rośliny dojrzewają dość równomiernie. Nasiona średniej wielkości o bardzo dużej zawartości białka ogólnego.
Zawartość tłuszczu średnia, a włókna surowego dość duża.
Najbardziej odpowiednimi do uprawy są gleby kompleksu żytniego dobrego. Optymalna obsada roślin około 90
szt/m2.
101
Rozdział 15
Ziemniak
W ostatnich pięciu latach zarejestrowano 31 nowych odmian: 1 odmianę bardzo wczesną, 6
wczesnych, 21 średniowczesnych oraz 3 średniopóźne do późnych. Spośród nich 23 – to odmiany
krajowe, a krajowe a 8 - zagraniczne. Wymiana i uzupełnienie zestawów odmian nastąpiło we
wszystkich grupach wczesności i grupach użytkowych.
Odmiany zagraniczne ziemniaka stanowią 43% w Krajowego rejestru. Wszystkie odmiany wpisane
do KR są odporne na raka ziemniaka, a większość jest także odpornych na mątwika ziemniaczanego .
Według stanu na 30 kwietnia 2014 Krajowy rejestr liczył 122 odmiany, a jego strukturę
przedstawia poniższe zestawienie:
Typ
użytkowy
jadalne
przetwórstwo*
skrobiowe
liczba
razem
%
bardzo
wczesne
11
2
13
11
Grupa wczesności
średniośredniowczesne
późne
wczesne
późne
liczba odmian w KR
22
32
9
1
4
12
1
1
11
4
12
27
55
14
13
22
44
12
11
Krajowe
Zagraniczne
41
3
25
69
57
32
18
3
53
43
* - odmiany przeznaczone głównie do przetwórstwa na frytki lub czipsy
Niniejsze opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDOiR) z odmianami ziemniaka
prowadzonych w roku 2014, na tle wyników roku 2013. Celem tych badań jest sprawdzenie aktualnej
wartości gospodarczej odmian, zwłaszcza starszych, znajdujących się w obrocie nasiennym i
równocześnie porównanie ich z odmianami najnowszymi wchodzącymi do uprawy.
W roku 2014 w województwie pomorskim w ramach PDOiR przeprowadzono doświadczenia z
odmianami ziemniaka w dwóch lokalizacjach. Doświadczenia założono w SDOO Karzniczka oraz w
Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Gdańsku (Lubań). Doświadczenia w Lubaniu zostały
dofinansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w
ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu
Województwa Pomorskiego. Doświadczenia prowadzono w czterech oddzielnych grupach wczesności
bardzo wczesne, wczesne, średnio-wczesne oraz średnio-późne i późne. Podstawowy dobór odmian
badanych w doświadczeniach obejmował 37 odmian.
Wszystkie doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką stosowaną w badaniach
rejestrowych. Zakładano je w układzie losowanych bloków, w trzech powtórzeniach. Powierzchnia
pojedynczego poletka do zbioru wynosiła 15 m2 (60 roślin na poletku), natomiast w grupie odmian
bardzo wczesnych dla wcześniejszego terminu zbioru  7 m2 (28 roślin). W trakcie wegetacji,
doświadczenia były objęte pełną ochroną przeciwko zarazie ziemniaka.
W opracowaniu wykorzystano wyniki z dwóch doświadczeń przeprowadzonych w województwie
pomorskim(SDOO Karzniczka i PODR Gdańsk o/ Lubań).
102
Tabela 15.1. Ziemniak. Odmiany i doświadczenia. Rok zbioru 2014
Lp.
Odmiany
Rok wpisania do
KRO w Polsce
Hodowca
Stopień
kwalifikacji
sadzeniaków
1
2
3
4
jadalne bardzo wczesne
1
2
3
4
5
6
7
Arielle
Denar
Impala
Justa
Lord
Miłek
Viviana
2006
1999
2001
2006
1999
2006
2010
1
2
3
4
5
6
7
8
Altesse
Bellarosa
Gwiazda
Ignacy
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
2009
2006
2011
2012
2010
2005
2006
1999
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata
Legenda
Malaga
Oberon
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
2009
2004
2007
2010
2012
2010
2013
2012
2000
2010
2004
2008
1
2
3
4
Gustaw
Jelly
Mondeo
Syrena
2010
2005
2013
2002
1
2
3
4
5
6
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Pasat
Zuzanna
1
2
3
4
5
6
Danuta
Hinga
Inwestor
Kuras
Pasja Pomorska
Pokusa
Agrico B.A.
HZ Zamarte
Agrico B.A.
HZ Zamarte
HZ Zamarte
HZ Zamarte
Böhm-Nordkartoffel
jadalne wczesne
PMHZ Strzekęcin
Europlant
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
Europlant
jadalne średniowczesne
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
Europlant
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
HZ Zamarte
SaKa
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
jadalne średniopóźne i późne
PMHZ Strzekęcin
Europlant
KWS Potato B.V.
PMHZ Strzekęcin
skrobiowe średniowczesne
1994
PMHZ Strzekęcin
1993
PMHZ Strzekęcin
2011
PMHZ Strzekęcin
2012
PMHZ Strzekęcin
2002
PMHZ Strzekęcin
2007
Europlant
skrobiowe średniopóźne i późne
2009
Europlant
1996
PMHZ Strzekęcin
2005
PMHZ Strzekęcin
2007
Agrico B.A.
2000
PMHZ Strzekęcin
2006
PMHZ Strzekęcin
NL
NL
DE
DE
DE
DE
DE
DE
NL
DE
DE
NL
CA
BII
CA
BII
BII
BII
BII
BII
BII
BII
BII
BII
BII
PBII
BII
PBII
PBII
BII
PBII
BII
BII
BII
BII
CA
BII
BII
BII
PBII
BII
CA
BII
PBII
PBII
PBII
PBII
BII
BII
PBII
PBII
CA
PBII
PBII
PBII
Kol. 4: PBII – sadzeniaki w stopniu przedbazowym; B I, B II – sadzeniaki w stopniu bazowym klasy I i II; CA, CB – sadzeniaki kwalifikowane w klasie A i B
103
Tabela 15.2. Ziemniak. Warunki prowadzenia doświadczeń; termin sadzenia i zbiorów 2014.
Lp.
Punkt
doświadczalny
Przedplon
2
3
4
Kompleks
glebowy
1
Nawożenie
Odczyn
gleby
pH
w KCl
organiczne
mineralne kg/ha
obornik
q/ha
N
5
P2O5
K2O
6
1
SDOO Karzniczka
2
5,7
pszenica oz.
-
162
80
120
2
PODR Lubań
9
5,9
Pszenżyto oz.
300
69
45
90
Sadzenie
Lp.
Punkt
doświadczalny
Zbiór
średniowczesne do
późne
bardzo wczesne i
wczesne
bardzo
wczesne
wczesne
7
średniowczesne
śreniopóźne
i późne
8
1
SDOO Karzniczka
23.04
25.04
20.08
20.08
19.09
26.09
2
PODR Lubań
25.04
25.04
25.08
25.08
16.09
17.09
Kol. 2: kompl. glebowy: 2 – pszenny dobry, , 9 – zbożowo-pastewny słaby
Tabela 15.3. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon ogólny bulw – zbiór po 40 dniach od
wschodów, w % wzorca w latach 2013 – 2014.
SDOO Karzniczka
Odmiana
Lp
1
WZORZEC DT/HA
PODR O/Lubań **
Średni plon ogólny
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
212
86
191
107
281
96
182
115
247
91
1
Ariele
174
124
2
Denar
76
112
86
93
81
103
3
Impala
102
105
105
102
103
104
4
Justa
80
98
91
87
85
93
5
Lord
83
105
112
113
97
109
6
Miłek
119
100
90
100
104
100
7
Viviana
102
91
106
105
104
98
Tabela 15.4. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon handlowy bulw – zbiór 40 dni od
wschodów, w % wzorca w latach 2013– 2014.
Lp
Odmiana
1
WZORZEC DT/HA
SDOO Karzniczka
2013
2014
PODR O/Lubań **
2013
2014
Średni plon handlowy
2013
2014
2
3
4
5
6
7
162
205
148
243
155
224
1
Ariele
128
86
116
100
122
93
2
Denar
73
112
82
88
77
100
3
Impala
106
105
118
105
112
105
4
Justa
80
98
96
92
88
95
5
Lord
93
104
115
117
104
111
6
Miłek
114
99
66
92
90
96
7
Viviana
102
91
104
103
103
97
bulwy o średnicy powyżej 30 mm
104
Tabela 15.5. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon ogólny bulw, zbiór po zakończeniu
wegetacji w % wzorca w latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
2013
2014
Odmiana
1
WZORZEC DT/HA
PODR O/Lubań**
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
379
390
248
433
313
412
1
Ariele
114
92
109
95
111
94
2
Denar
88
105
112
110
100
108
3
Impala
107
114
101
108
104
111
4
Justa
83
94
103
86
93
90
5
Lord
108
105
105
109
106
107
6
Miłek
103
99
75
94
89
97
7
Viviana
94
87
93
96
93
92
Tabela 15.6 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon handlowy bulw, zbiór po zakończeniu
wegetacji w % wzorca w latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
2013
2014
Odmiana
1
Wzorzec dt/ha
PODR O/Lubań **
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
335
367
197
378
266
247
1
Ariele
116
94
116
97
116
91
2
Denar
86
107
115
1106
100
103
3
Impala
107
115
111
112
109
104
4
Justa
84
93
113
89
98
93
5
Lord
115
107
103
111
109
109
6
Miłek
97
98
58
93
77
100
7
Viviana
92
83
80
89
86
98
bulwy o średnicy powyżej 35 mm,
Tabela 15.7 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w
latach 2013 i 2014.
2013
2014
1 Ariele
13,7
12,5
5,1
13,6 43,8
37,5
94,9
7,5 23,3 42,1
27,2
0
0
92,6
2 Denar
12,4
11,9
9,1
34,5 37,2
19,2
90,9
9,8 28,8 33,1
28,4
0
0
90,3
3 Impala
12,5
12,0
5,4
12,5 33,9
48,2
94,6
7,7 20,5 37,5
34,5
0
0
92,5
4 Justa
13,6
13,1
7,0
27,3 42,5
23,2
93,0
8,6 22,6 35,4
33,4
0
0
91,4
5 Lord
12,7
13,9
6,1
24,2 43,5
26,1
93,9
7,7 25,4 37,1
29,8
0
0
92,3
6 Miłek
14,8
13,6
13,9 41,4 39,0
5,7
86,1
10,3 39,7 35,8
14,4
0
0
89,9
7 Viviana
13,1
13,0
13,8 39,7 37,1
9,5
86,2
14,5 35,6 34,5
15,5
0
0
85,6
Lp Odmiana
do
35
mm
3650
mm
5160
mm
pow.
60
mm
pow.
35
mm
do
35
mm
3650
mm
5160
mm
2013
pow.
60
mm
pl
handlo
wy
gnijące
Udział bulw poszczególnych frakcji w plonie ogólnym (%)
spęk i def
Zawartość
skrobi
%
2014
**Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu
105
Tabela 15.8 Ziemniak. Odmiany wczesne jadalne. Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
Odmiana
POD RO/Lubań **
2013
2014
2013
2014
2013
2
3
4
5
6
7
423
98
302
101
407
97
365
105
415
98
1
Wzorzec dt/ha
2014
1
Altesse
428
109
2
Bellarosa
93
94
92
87
92
91
3
Gwiazda*
-
112
-
106
-
109
4
Cyprian
94
111
104
100
99
106
5
Michalina
99
111
121
109
110
110
6
Oman
85
95
87
97
86
96
7
Owacja
82
78
80
92
81
85
8
Vineta
100
97
88
108
94
103
Tabela 15.9 Ziemniak. Odmiany wczesne jadalne. Plon handlowy bulw w % wzorca
w latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
Odmiana
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
404
100
97
139
102
85
74
101
391
99
90
115
103
115
95
79
101
263
98
100
132
124
85
71
78
357
99
91
98
105
107
99
88
108
333
99
98
135
113
85
115
89
374
99
91
107
104
111
97
84
105
1
Wzorzec dt/ha
1
2
3
4
5
6
7
8
PODR O/Lubań **
Altesse
Bellarosa
Gwiazda *
Ignacy
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
bulwy o średnicy powyżej 35 mm,
Tabela 15.10 Ziemniak. Odmiany wczesne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w latach 2013 i 2014
1
2
3
4
5
6
7
8
Altesse
Bellarosa
Gwiazda
Ignacy*
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
2013
2014
12,4
12,9
12,3
12,6
15,1
13,4
13,2
12,4
12,7
12,4
12,3
12,8
14,3
13,5
12,8
3650
mm
5160
mm
pow.
60
mm
pow.
35
mm
do
35
mm
3650
mm
2013
13,2
1,2
2,9
2,6
5,5
14,7
4,2
40,8
4,7
9,2
9,1
27,9
22,1
22,8
46,0
45,1
29,9
37,1
54,5
56
47,8
5160
mm
pow.
60
mm
pl
handlo
wy
do
35
mm
gnijące
spęk i def
Lp. Odmiana
Zawartość
skrobi
%
2014
0
49
58
51,2
12,1
7,1
25,2
86,8
98,8
97,1
97,4
94,5
85,3
95,8
8,6
6,2
11,6
6,8
9,0
9,4
11,2
8,0
28,5
14,2
22,6
26,7
21,9
26,4
32,5
22,9
39,6
29,9
34,2
34,3
37,1
38,8
39,4
34,2
23,3
46,2
31,6
27,6
32,1
25,4
17,0
35,0
0
3,7
0
4,7
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
91,4
90,3
88,4
88,6
91,1
90,6
88,9
92,1
‫ ٭‬odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2013
106
Tabela 15.11 Ziemniak. Odmiany średniowczesne jadalne. Plon ogólny bulw
w % wzorca w latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
Odmiana
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata*
Legenda
Malaga
Oberon
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
2013
2014
2013
2014
2013
2
3
4
5
6
7
567
127
114
123
89
77
96
102
128
135
121
140
553
128
100
98
85
89
82
95
85
114
117
105
96
483
127
90
103
94
97
93
99
103
99
116
121
402
134
113
94
76
86
92
90
67
113
525
127
102
113
91
87
94
100
115
117
107
106
117
118
130
478
131
107
96
81
88
87
93
76
114
117
106
101
1
Wzorzec dt/ha
PODR O/Lubań**
2014
Tabela 15.12 Ziemniak. Odmiany średniowczesne jadalne. handlowy bulw w % wzorca w latach
2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
Odmiana
1
WZORZEC DT/HA
1 Ametyst
PODR O/Lubań **
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
543
130
512
119
338
113
356
137
440
121
434
128
2
Cekin
117
104
88
114
102
109
3
Finezja
127
101
110
92
118
97
4
Gawin
88
85
81
70
84
78
5
Honorata*
-
94
-
87
-
91
6
Legenda
77
74
98
94
97
84
7
Malaga
97
97
85
90
91
94
8
Oberon
102
84
97
62
99
73
9
Satina
130
115
101
115
115
115
10 Stasia
135
109
97
118
116
114
11 Tajfun
123
110
133
109
128
110
12 Tetyda
144
101
136
107
140
104
bulwy o średnicy powyżej 35mm
‫ ٭‬odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2013,
107
Tabela 15.13 Ziemniak. Odmiany średniowczesne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w
latach 2013 i 2014.
2013 2014
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata
Legenda
Malaga
Oberon
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
13,9
15,4
16,4
14,9
15,9
11,8
12,2
13,5
13,5
15,6
11,9
15,1
13,2
16,2
16,3
16,1
16,7
12,9
13,4
13,3
14,4
15,7
12,5
51- pow. pow.
60
60
35
mm mm mm
do 35
mm
36-50
mm
51-60
mm
2013
1,4
0,7
0,5
4,4
4,3
2,8
3,3
2,1
3,5
1,6
0,6
18,5
4,6
2,9
22,5
19,5
8,5
16,1
4,5
10,1
5,7
2,4
55,9
27,2
9,2
48,2
45,7
31,3
45,5
28,7
35,5
21,8
55,9
pow.
60
mm
pl handlowy
do 3635
50
mm mm
gnijące
Zawartość
skrobi
Lp Odmiana
%
spęk i def
4,7
0,0
0,0
0,0
0,0
6,1
0,0
0,0
2,4
4,9
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
88,3
93,0
91,0
87,2
93,8
87,1
91,6
87,1
91,9
88,2
93,5
93,9
2014
24,2
67,5
87,4
24,9
30,5
57,4
35,1
64,7
50,9
70,9
24,2
98,6
99,3
99,5
95,6
95,7
97,2
96,7
97,9
96,5
98,4
99,4
7,2
7,0
9,1
13,0
6,3
6,9
8,5
12,9
5,8
7,1
6,6
6,3
26,5
31,6
23,2
36,8
21,1
20,9
29,6
32,9
19,0
27,0
25,4
19,8
38,8
35,3
30,7
39,2
45,6
39,8
38,7
39,5
30,5
29,7
30,3
30,0
23,0
26,1
37,1
11,2
27,1
26,4
23,3
14,7
42,4
31,5
37,8
44,1
Tabela 15.14 Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Plon ogólny bulw
w % wzorca w latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
2013
2014
Odmiana
1
Wzorzec dt/ha
1 Gustaw
2 Jelly
3 Monde
4 Syrena*
PODR O/Lubań **
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
712
82
102
114
-
576
93
82
122
101
581
88
95
116
-
431
99
96
115
88
646
85
98
115
-
504
96
89
119
95
Tabela 15.15 Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Plon handlowy bulw w %wzorca w
latach 2013 i 2014.
Lp
SDOO Karzniczka
2013
2014
Odmiana
1
Wzorzec dt/ha
1 Gustaw
2 Jelly
3 Monde
4 Syrena*
PODR O/Lubań**
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
700
80
103
115
-
557
94
80
123
101
527
87
96
115
-
384
93
94
124
87
613
83
102
115
-
471
94
87
124
94
bulwy o średnicy powyżej 35 mm
**Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego.
108
Tabela 15.16 Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu
w latach 2013 i 2014.
Lp
Odmiana
2013
1
2
3
4
Gustaw
Jelly
Monde
Syrena*
Zawartość
skrobi
%
do 35
mm
2014
15,2
14,0
13,8
13,5
16,0
15,0
13,9
-
36-50
mm
pow.
60
mm
51-60
mm
pow.
35
mm
do 35
mm
36-50
mm
51-60
mm
19,5
21,0
14,1
23,9
2014
33,3
26,4
32,4
29,3
2013
0,7
1,8
12,2
85,3
0,3
2,6
16,4
80,7
1,2
3,3
11,4
84,1
-
-
-
-
99,3
99,7
98,8
-
9,1
8,9
2,9
7,2
pow.
60
mm
pow.
35
mm
38,3
43,8
50,7
39,7
90,9
89,1
97,2
98,8
‫ ٭‬odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2013.
Tabela 15.17 Ziemniak. Odmiany skrobiowe wczesne i średnio-wczesne. Plon ogólny i handlowy
bulw w % wzorca w latach 2013 i 2014.
Plon ogólny
Lp
Odmiana
SDOO
Karzniczka
2013 2014
1
Wzorzec dt/ha
Plon handlowy
PODR
O/Lubań**
2013 2014
Średni plon
SDOO
Karzniczka
2013 2014
PODR
O/Lubań **
2013 2014
Średni plon
2013
2014
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
2013 2014
12
13
500
448
510
358
505
403
481
420
414
291
447
536
1
Glada
117
106
105
102
111
104
118
105
98
97
108
101
2
Harpun
75
85
86
95
80
90
76
87
90
106
83
97
3
Jubilat*
-
119
-
104
-
112
-
122
-
111
-
117
4
Kaszub*
-
104
-
103
-
104
-
98
-
86
-
92
5
Pasat
112
105
104
96
108
101
111
106
108
96
109
101
6
Zuzanna
95
78
103
97
99
88
93
80
101
102
97
91
Plon handlowy - bulwy o średnicy powyżej 35 mm.
Tabela 15.18 Ziemniak. Odmiany skrobiowe
struktura plonu w latach 2013 i 2014.
Lp
1
2
3
4
5
6
Odmiana
Glada
Harpun
Jubilat*
Kaszub*
Pasat
Zuzanna
Zawartość
skrobi
%
2013
18,9
19,4
17,7
17,7
2014
18,4
19,2
19,7
22,3
19,6
18,7
wczesne i średniowczesne. Zawartość skrobi i
do 35
mm
36-50
mm
51-60
mm
3
2,1
4,5
5,4
14,6
11
7
15,7
2013
44,8
33,4
28,4
44,4
pow.
60
mm
pow.
35
mm
do 35
mm
36-50
mm
51-60
mm
37,6
53,5
60,1
34,4
97,0
97,9
95,5
94,6
15,4
6,6
8,7
21,8
12,4
9,1
33,9
26,7
25,1
38,5
29,1
26,8
2014
35,9
42,5
43,7
30,4
28,7
33,2
pow.
60
mm
pow.
35
mm
14,9
19,0
22,6
9,4
29,9
31,0
84,6
93,4
91,3
78,3
87,6
90,9
‫ ٭‬odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2013, **Badania finansowane ze środków wyprzedzającego
finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz
ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego.
109
Tabela 15.19 Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne skrobiowe. Plon ogólny i handlowy bulw w
% wzorca w latach 2013 i 2014.
Plon ogólny
Lp
Odmiana
1
Wzorzec dt/ha
1 Danuta*
2 Hinga
3 Inwestor
4 Kuras
5 Pasja Pomor.
6 Pokusa
SDOO
Karzniczka
PODR
O/Lubań**
Plon handlowy
Średni plon
SDOO
Karzniczka
PODR
O/Lubań**
Średni plon
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
652
551
561
438
593
495
600
476
473
364
536
420
91
94
113
109
100
94
95
92
106
92
118
92
95
111
92
109
105
94
85
111
87
116
91
94
112
100
104
100
95
89
109
90
117
89
94
116
117
101
95
94
80
109
95
124
83
90
125
101
120
108
87
72
117
88
126
2013 2014
86
92
120
109
110
102
91
76
113
92
125
‫ ٭‬odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2013, Plon handlowy - bulwy o średnicy powyżej 35mm,
Tabela 15.20 Ziemniak. Odmiany skrobiowe.
Zawartość skrobi, struktura plonu i wielkość bulw w latach 2013 i 2014.
Lp
Odmiany
1
2
3
4
5
6
Danuta*
Hinga
Inwestor
Kuras
Pasja Pomor.
Pokusa
Zawartość
skrobi w %
2013
20,6
18,5
18,3
18,4
17,8
2014
18,7
21,7
19,3
18,9
18,0
18,3
Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%)
do 35
mm
36-50
mm
51-60
mm
4,9
5,6
1,9
2,7
1,5
19,6
19
6,9
3,6
4,7
2013
45,8
32,9
12,7
22,0
17,9
pow.
60
mm
pow.
35
mm
do 35
mm
36-50
mm
51-60
mm
29,7
42,5
78,5
71,7
75,9
95,1
94,4
98,1
97,3
98,5
10,4
15,6
24,2
8,5
10,0
5,7
28,5
36,4
48,1
24,2
32,6
21,8
2014
43,8
36,1
24,9
35,9
35,6
36,9
pow.
60
mm
pow.
35
mm
17,4
12,0
3,0
31,5
22,0
35,7
89,6
84,4
75,9
91,5
90,1
94,3
‫ ٭‬odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2012
**Badania finansowane ze środków wyprzedzającego finansowania Schematu III Pomocy Technicznej realizowanej w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego.
Charakterystyka odmian ziemniaka wpisanych do krajowego rejestru w roku 2014
Bohun (d. ZAH 19311)
Odmiana jadalna wczesna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dobrym smaku. Bulwy duże do bardzo dużych,
okrągłe, o dość regularnym kształcie, płytkich oczkach i żółtej skórce. Barwa miąższu jasnożółta. Plenność dobra; duży
udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y mała, liściozwoju średnia; na zarazę ziemniaka mała.
Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Mazur (d. STB 17511)
Odmiana jadalna średniowczesna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o przeciętnym smaku.
Bulwy bardzo duże, owalne, o regularnym kształcie, średnio płytkich oczkach i żółtej skórce. Barwa miąższu jasnożółta.
Plenność dobra; duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y i liściozwoju duża; na zarazę
ziemniaka średnia. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Otolia (d. E 05/266/226)
Odmiana jadalna średniowczesna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogolnoużytkowego, o dobrym smaku. Bulwy
bardzo duże, o bardzo regularnym kształcie, bardzo płytkich oczkach i żółtej skórce. Barwa miąższu żółta. Plenność dobra;
duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y i liściozwoju duża; na zarazę ziemniaka średnia.
Odmiana odporna na patotyp Ro1, Ro2/3, Ro4 mątwika ziemniaczanego.
Szyper (d. STB 16410)
Odmiana skrobiowa średniowczesna, w typie kulinarnym mączystym. Bulwy średnie do dużych, o dość regularnym
kształcie, dość płytkich oczkach i żółtej skórce. Barwa miąższu jasnożółta. Plon bulw średni (zmienny w latach), plon skrobi
duży, zawartość skrobi duża do bardzo dużej (średnio 20,5%; 19,6-21,1% w latach badań) Odporna na wirusa Y i
średnioodporna na wirusa liściozwoju, średnio odporna na zarazę ziemniaka. Odporność na wirusa Y duża do bardzo dużej,
liściozwoju średnia; na zarazę ziemniaka średnia. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
110
Rozdział 17
Burak cukrowy
W ramach PDOiR województwa pomorskiego 11 kwietnia 2014 roku w ZDOO Lisewo założono
doświadczenie z burakiem cukrowym. Zgodnie z metodyką doświadczenie założono w czterech
powtórzeniach, wielkość poletka do zbioru wynosiła 6,7 m2. Niewielkie opady atmosferyczne po
siewie i w okresie wschodów wpłynęły na dość małe wyrównanie roślin na poletkach. Deficyt wody
w kolejnych miesiącach wegetacji ujemnie oddziaływał na wzrost i rozwój roślin. W okresie wegetacji
2014 roku głównymi czynnikami przyrodniczymi kształtującymi poziom plonowania roślin badanych
odmian były niewielkie opady atmosferyczne przez cały okres wegetacji oraz dość wysokie
temperatury powietrza. Analizując sumy opadów atmosferycznych od stycznia do września, w 2014
roku spadło 368 mm, natomiast w 2013 roku 549 mm (w 2014 roku opady niższe o 181 mm).
Dodatkowo średnia temperatura dobowa powietrza z tego samego okresu w 2014 roku wynosiła 10,6
o
C, w 2013 roku 8,8 oC (w 2014 roku średnia temperatura dobowa wyższa o 1,8 oC). Jeszcze większa
różnica (3,5 oC) zarysowała się pomiędzy średnią temperaturą maksymalną powietrza, która w 2014
roku wynosiła 17,1 oC, przy 13,6 oC w 2013 roku. Odmiany wysoko plonujące w tak trudnych
warunkach można uznać za lepiej znoszące niekorzystne warunki atmosferyczne, głównie niedobór
wody.
Z technologicznego punktu widzenia istotnym parametrem oceny jakości surowca jest
zawartość azotu szkodliwego. Ilościowy udział azotu w surowcu (mval/1000g miazgi) uzależniony jest
od kilku czynników. Według literatury, jako cecha odmianowa podlega pewnej zmienności między
innymi poprzez oddziaływanie czynników klimatycznych, w tym ilość i rozkład opadów
atmosferycznych. Ustalając właściwą obsadę roślin na polu i stosując optymalny poziom nawożenia
azotowego można w pewnym stopniu obniżyć jego ilościowy udział. W Lisewie dość niska zawartość
azotu (5,9%) oraz wysoka zawartość cukru (20%) wskazują niewątpliwie na bardzo dobrą jakość
technologiczną uzyskanego surowca.
Tabela 17.1. Burak cukrowy. Lisewo Malb. 2014 r.
Ocena
Chwościk Reakcja na Korzenie
Liczba
wscho- ulistnieburaka
suszę
drobne
dni
siewu wschodów zbioru
dów
nia
wegetacji
%liczbowy
(dzień-miesiąc)
skala 90
skala 90
Data
L.p.
ZDOO
1
1
2
Lisewo 11.04
3
4
5
6
7
8
9
10
14.05
28.10
167
7,8
8,2
8,3
7,8
13,9
Kol. 5: liczba dni wegetacji liczona od wschodów do zbioru
Kol. 6,7,8,9: ocena w skali 9-stopniowej, w której 9 oznacza stan najbardziej korzystny
Tabela 17.2. Burak cukrowy. Lisewo Malb. 2014 r.
Rolnicza wartość
L.p.
1
(kg/ha)
N
P2O5
K2O
ZDOO
gleby
skala 1000
Kompleks gleby
Odczyn gleby
pH w KCl
1
2
3
4
5
6
7
Lisewo
94
pszenny b.
dobry
6,4
120
60
200
Kol.5: dawkę azotu ustalono metodą bilansową ABO BON
111
Tabela 17.3 Burak cukrowy. Lisewo Malb. 2014 r. na tle średniej krajowej (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Wzorzec:
BTS 350
1
Pikador
2
Jampol
3
Natura KWS
4
Milton
5
Szach
6
Sukcesja
7
Gellert
8
Tapir
9
Piast
10
Manitou
11
Melodia
12
Panorama KWS
13
Igloo
14
Alegra
15
Basilius
16
Telimena
17
Mesange
18
NIR (=0,05), dt/ha
NRI, %
Plon korzeni
(dt/ha)
Lisewo
Średnia
krajowa
2013
2014
758,7
803
866
91
93
102
92
101
90
92
91
93
93
56.1
7.9
121
100
103
107
108
100
103
104
110
100
100
102
100
104
99
111
105
101
115,9
13,9
108
96
100
106
100
98
102
96
99
106
98
102
107
99
95
100
104
98
39,4
4,5
Zawartość azotu
(mval/1000g)
Lisewo
Średnia
krajowa
2013
2014
6,6
5,9
14,5
112
136
100
105
111
100
100
127
97
112
1.2
110
108
100
97
115
103
131
90
103
100
98
93
107
97
119
100
102
92
1,0
112
108
106
111
112
107
114
104
95
122
96
110
96
104
114
107
121
100
1,2
Zawartość cukru
(%)
Lisewo
Średnia
krajowa
2013
2014
18,2
20,0
18,9
103
104
98
100
99
105
104
102
101
98
2.1
101
99
100
96
96
101
101
101
100
98
101
100
98
100
96
98
98
101
0,4
100
99
98
97
97
98
99
101
102
95
101
99
99
100
96
97
95
102
0,2
Plon technologiczny cukru
(dt z ha)
Lisewo
Średnia
krajowa
2013
2014
127,4
147,4
147,9
93
95
101
92
100
93
95
93
93
90
9.7
8.2
119
98
101
101
103
100
101
105
109
97
99
102
98
103
93
108
101
103
20,4
13,5
106
96
98
101
97
95
99
97
100
99
98
101
106
99
90
96
97
100
6,4
4,4
Wzorzec zbiorowy tworzy średnia z odmian Lp. 6, 11, 13, 18
Plon korzeni, zawartość cukru, plon technologiczny cukru - wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Zawartość azotu – niższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
112
Bibliografia
1.
Lista odmian roślin rolniczych 2014– COBORU Słupia Wielka.
2.
Lista opisowa odmian – rośliny rolnicze 2014 - COBORU Słupia Wielka.
3.
Wstępne Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych 2014 – COBORU Słupia Wielka.
4.
Metodyki badania wartości gospodarczej odmian WGO roślin uprawnych.
113
Spis treści
str.
Rozdział 1.
Wp ro wa d z en i e
- ZDOO Radostowo
3
Rozdział 2.
Prz eb i e g p o god y
- ZDOO Radostowo
8
Rozdział 3.
Ps zen i ca oz i ma
- ZDOO Radostowo
9
Rozdział 4.
Ps zen i ca ja ra
- ZDOO Radostowo
25
Rozdział 5.
J ęc zm i eń o zi my
- SDOO Karzniczka
31
Rozdział 6.
J ęc zm i eń j ary
mgr inż. Grzegorz Czecholiński
- ZDOOLisewo
37
Rozdział 7.
Ps zen ży to oz im e
- ZDOO Wyczechy
45
Rozdział 8.
Ps zen ży to jar e
- ZDOO Radostowo
56
Rozdział 9.
Ży to o zi m e
-ZDOO Wyczechy
61
Rozdział 10.
Ow i e s
- ZDOO Radostowo
68
Rozdział 11.
Ku ku r y d za
- ZDOO Radostowo
73
Rozdział 12.
Rz ep ak ozi my
- SDOO Karzniczka
80
Rozdział 13.
Rz ep ak jary
- ZDOO Radostowo
90
Rozdział 14.
Ro śl in y b o b o wat e
- ZDOO Radostowo
95
Rozdział 15.
Zi e mn ia k
mgr Maciej Jaworski
- SDOO Karzniczka -
102
Rozdział 16.
Bu ra k c u kro wy
dr inż. Marcin Pelc
- ZDOOLisewo
111
Bibliografia
113
114
W imieniu Pomorskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
serdecznie dziękuję wszystkim, którzy aktywnie włączyli się w rozwój PDOiR w województwie pomorskim.
Dziękuję Członkom Pomorskiego Zespołu PDOiR za aktywne uczetnictwo w jego pracach.
Szczególne podziękowania kieruję na ręce Pana Marszałka i Zarządu Województwa Pomorskiego
za dofinansowanie programu badań. Wsparcie finansowe Samorzadu Województwa oraz pomoc
merytoryczna Dyrekcji i Pracowników Departamentów Środowiska i Rolnictwa oraz Programów Rozwoju
Obszarów Wiejskich przy organizowaniu systemu PDOiR na Pomorzu jest nie do przecenienia.
Na ręce Pana Prezesa Pomorskiej Izby Rolniczej składam Zarządowi i Członkom Izby podziękowanie
za nieustanne poparcie dla realizacji PDOiR w województwie pomorskim.
Równie serdecznie dziękuję Dyrekcjom i Specjalistom jednostek prowadzących doświadczenia
polowe oraz Dyrekcji i Doradcom Pomorskiego Ośrodka Rolniczego za upowszechnianie wiedzy o
odmianach.
Mirosława Domańska
115
Adresy jednostek prowadzących doświadczenia
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian
Karzniczka
76-231 Damnica
Tel. 59/ 811-33-11
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian
Radostowo
83-120 Subkowy
ul. Dworcowa 16
Tel. 58/ 536-86-18
Lisewo
82-224 Lichnowy
ul. Kolejowa 43
Tel. 55/ 271-21-20
Wyczechy
77-326 Wyczechy
Tel. 59/ 833-33-70
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Gdańsk Lipce
Trakt Św. Wojciecha 293
58/ 309-04-82
Danko Hodowla Roślin
Zakład Hodowli Roślin Dębina
82-230 Nowy Staw
Tel. 55/ 271-51-70
Instytucje i firmy wspomagające program
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
w województwie pomorskim
Urząd Marszałkowski w Gdańsku
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
Pomorska Izba Rolnicza
Zakład Hodowli Roślin w Dębinie Sp. z o.o.
116
Lokalizacja punktów doswiadczalnych realizujacych doświadczenia
w systemie PDOiR w województwie pomorskim
117

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych 2014

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz - Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Pobierz - Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Zobacz wykład

Złoty Medal POLAGRA PREMIERY 2016

Nr 04. Lipiec 2006 - Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego