docplik
download 
Reklamacja Transkrypt
plik
Iwona Głażewska Dziedziczenie umaszczenia u hovawartów Umaszczenie psów, podobnie jak i innych gatunków ssaków, należy do cech jakościowych, uzależnionych od oddziaływania jednego lub kilku genów. Według obecnych poglądów, umaszczenie psów warunkowane jest przez 9 genów, warunkujących barwę włosa, rozmieszczenie pigmentu na ciele, łaciatość, białe oznaki itp., przy czym w różnych rasach dla wystąpienia umaszczenia opisanego we wzorcu decydujące znaczenie mają różne geny. U hovawartów występują trzy podstawowe typy umaszczenia: blond, czarne i czarne podpalane. Ich powstanie uzależnione jest od współdziałania dwóch par genów. Pierwsza z nich jest odpowiedzialna za rodzaj barwnika, występującego we włosach. Tworzą ją dominujący gen E, warunkujący czarną barwę włosa oraz jego recesywny allel e, powodujący żółtą barwę sierści (opisywaną w rodowodach jako umaszczenie złote, blond lub rude). Druga para genów odpowiada za równomierne bądź strefowe rozmieszczenie barwnika na ciele, a stanowią ją: dominujący allel A, warunkujący jednolite umaszczenie oraz jego recesywny allel at, odpowiedzialny za umaszczenie podpalane. W zależności od wzajemnego oddziaływania wymienionych genów, pies może mieć następujący genotyp i warunkowane przez niego umaszczenie: genotyp uproszczony zapis A-E- at at E --ee pełny zapis AAEE A at E E AAEe A at E e at at E E at at E e AAee A at e e at at e e umaszczenie czarne czarne podpalane blond Powyższa lista pokazuje, że dla powstania barwy czarnej wystarczy obecność w genotypie tylko jednego dominującego allelu (A i E) z każdej pary; jeżeli w genotypie występują dwa allele ee, to niezależnie od tego, jakie allele występują w parze A/at, pies ma zawsze umaszczenie blond, natomiast do występowania umaszczenia czarnego podpalanego niezbędne jest współdziałanie dwóch alleli at oraz co najmniej jednego allelu E. Umaszczenie psa, choć z reguły dość obojętne dla jego użytkowości, ma jednak często z przyczyn estetycznych decydujące znaczenie dla właściciela. Przyszli nabywcy są zainteresowani kupnem szczenięcia o określonym umaszczeniu, a hodowca, wychodząc naprzeciw ich potrzebom, chce choćby w przybliżeniu wiedzieć, jaki jest genotyp posiadanej przez niego suki, tak by dokonać właściwego wyboru reproduktora do krycia i uzyskać szczenięta o pożądanym umaszczeniu. Niestety, nie jest możliwe określenie genotypu psa wyłącznie na podstawie jego umaszczenia. Potrzebne są do tego również informacje dotyczące umaszczenia rodziców i dalszych przodków, a ostateczne potwierdzenie przynosi dopiero analiza umaszczenia potomstwa. Tym nie mniej hodowcom i właścicielom psów zapewne przydadzą się informacje, pomocne do prognozowania umaszczenia szczeniąt przy różnych kojarzeniach, a także do wnioskowania o genotypach psów na podstawie ich umaszczenia oraz umaszczenia przodków lub już urodzonych szczeniąt. rodzic I czarny homozygota rodzic II szczenięta: umaszczenie i spodziewane proporcje w miocie każde umaszczenie czarne czarny heterozygota AatEE czarne i czarne podpalane 3:1 czarny heterozygota AAEe czarne czarny heterozygota AatEe czarne i czarne podpalane 3:1 czarny podpalany homozygota atatEE czarne i czarne podpalane 1:1 czarny podpalany heterozygota atatEe czarne i czarne podpalane 1:1 blond homozygota AAee czarne blond homozygota atatee czarne i czarne podpalane 1:1 blond heterozygota Aatee czarne i czarne podpalane 3:1 czarny heterozygota AAEe czarne i blond 3:1 czarny heterozygota AatEe czarny i blond 3:1 czarny podpalany homozygota atatEE czarne czarny podpalany heterozygota atatEe czarne i blond 1:1 blond homozygota AAee czarne i blond 1:1 blond homozygota atatee czarne i blond 1:1 blond heterozygota Aatee czarne i blond 1:1 AAEE czarny heterozygota AatEE czarny heterozygota AAEe czarny heterozygota AatEe czarny heterozygota AatEe czarne, cz.podp., blond 9:3:4 czarny podpalany homozygota atatEE czarne i czarne podpalane 1:1 czarny podpalany heterozygota atatEe czarne, czarne podp., blond 3:3:2 blond homozygota AAee czarne i blond 1:1 blond homozygota atatee czarne, czarne podp., blond 1:1:2 blond heterozygota Aatee czarne, czarne podp., blond 3:1:4 czarny podpalany homozygota atatEE t t czarny podpalany homozygota t t a a EE czarny podpalany heterozygota atatEe każdy blond czarne podpalane czarny podpalany heterozygota a a Ee czarne podpalane blond homozygota AAee czarne blond homozygota atatee czarne podpalane blond heterozygota Aatee czarne i czarne podpalane 1:1 czarny podpalany heterozygota atatEe czarne podpalane i blond 3:1 blond homozygota AAee czarne i blond 1:1 blond homozygota atatee czarne podpalane i blond 1:1 blond heterozygota Aatee czarne, czarne podpalane, blond 1:1:2 każdy blond blond ----------------------------------Pierwsza publikacja artykułu: Biuletyn Klubu Hovawarta 2005, 1, 16-21.
