docPobierz PDF
download 
Reklamacja Transkrypt
Pobierz PDF
ISSN 1640-9183 WYDANIE SPECJALNE luty 2014 Komputery medyczne Profesjonalny sprzęt diagnostyczny str. 12 Centrum danych Informatyczne serce szpitala str. 32 Sieć w szpitalu i w przychodni Bezpieczny dostęp do danych str. 40 Rozwiązania IT dla placówek ochrony zdrowia 1-1 CRN.indd 1 1/17/14 11:22 AM Komputer, który ratuje życie S ystem ochrony zdrowia w Polsce – trudno o inny temat, który od lat wzbudzałby tyle emocji. Niekończące się kolejki do lekarzy, odległe terminy badań, wieczne niedofinansowanie… Wydawać by się mogło, że zarówno politycy, jak i menedżerowie placówek medycznych „oszczędnie gospodarują” swoją wolą naprawienia tej sytuacji. Panujący klimat mógłby też sugerować, że branże medyczna to obecnie najgorsze miejsce do robienia legalnego (!) biznesu. Nic bardziej błędnego. Najbliższe lata będą obfitowały w kontrakty realizowane przez dostawców rozwiązań IT dla branży medycznej, a przyczyn tego stanu jest kilka. Pierwsza to sławna już ustawa, zgodnie z którą od 1 sierpnia bieżącego roku wszystkie placówki ochrony zdrowia miałyby całkowicie przejść na prowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej. W dniu zamknięcia tego numeru Vademecum ten termin wciąż obowiązuje, ale już nikt nie wierzy, że zostanie dotrzymany. Środowisko menedżerów placówek medycznych silnie lobbuje za jej przełożeniem na rok 2016, 2017 lub nawet 2020. Prawdopodobnie dopnie swego, bo wystarczy policzyć placówki medyczne, które musiałyby wdrożyć takie oprogramowanie (kilkadziesiąt tysięcy) i podzielić przez aktualną liczbę firm resellerskich i integratorskich zajmujących się takimi wdrożeniami (ok. 500), aby uzyskać wynik rzędu kilkudziesięciu wdrożeń na firmę do przeprowadzenia przez najbliższe pół roku. Drugim ważnym argumentem, który przemawia za szybką informatyzacją placówek ochrony zdrowia, są – paradoksalnie – oszczędności. Można je uzyskać m.in. dzięki zwiększeniu efektywności pracy lekarzy i pielęgniarek czy też ograniczeniu ryzyka pozwów sądowych w związku z nieprawidłowym świad- czeniem usług medycznych. Inwestycje w nowoczesne rozwiązania IT – poprawiające przecież także jakość diagnostyki i proces leczenia – zwracają się zadziwiająco szybko. Trzeci argument to rosnące oczekiwania zarówno ze strony personelu medycznego, jak też pacjentów. Lekarze i pielęgniarki, co w XXI wieku nie dziwi, mają dość ręcznego wypisywania dokumentacji. Pacjenci zaś, po obejrzeniu kolejnego odcinka „Doktora House’a”, oczekują podobnego poziomu diagnostyki w polskim szpitalu. Dyrektorzy placówek medycznych coraz częściej ulegają tej płynącej z obu stron presji, dzięki czemu widok lekarza z tabletem lub pacjenta korzystającego z Internetu już wkrótce przestanie robić wrażenie. Czwarty argument jest nierozerwalnie związany z medyczną nomenklaturą – już od dekady przecież nie jest stosowane określenie „służba zdrowia”. Wyeliminowanie przymiotu służebności automatycznie daje do zrozumienia, że jest to (prawie) zwykły biznes. Biznes, w którym chodzi o bardzo duże pieniądze. Pieniądze, których część może trafić także do resellerów i integratorów. Ważne jednak, aby pamiętać o najważniejszej rzeczy: mimo że systemy IT wdrażane w placówkach ochrony zdrowia praktycznie niczym nie różnią się od instalowanych w sklepie czy banku, to tutaj od nich coraz częściej zależy nie tylko ludzkie zdrowie, ale i życie. Z jednej strony daje to gwarancję większych zysków, ale z drugiej niesie ogromną odpowiedzialność, o której nigdy nie można zapomnieć. KRZYSZTOF JAKUBIK redaktor prowadzący SPIS TREŚCI 4 Okrągły Stół CRN Polska Czy polski system ochrony zdrowia da się wyleczyć? 32 Infrastruktura serwerowa Centrum danych – informatyczne serce szpitala 12 Stacje diagnostyczne i referencyjne Od komputerów medycznych do tabletów 40 Infrastruktura dostępowa w szpitalu Mobilny szpital to gwarancja lepszej obsługi pacjentów 20 Ucyfrowienie dokumentacji medycznej Archiwum z szybkim dostępem 58 IT w gabinetach i przychodniach Komputer dla lekarza i pielęgniarki 30 Oprogramowanie dla placówek medycznych Zmiany w prawie zagwarantują zyski 62 Telemedycyna Diagnoza na odległość VADEMECUM CRN luty 2014 3 Czy polski system o da się wyleczyć? O tym, że polski system ochrony zdrowia sam wymaga leczenia, wiedzą chyba wszyscy. To zadanie może ułatwić sprawne wykorzystanie narzędzi informatycznych. Jednak po drodze jest wiele przeszkód – zarówno formalnych, jak i związanych z mentalnością odbiorców. Nie ma jednak wątpliwości, że już wkrótce nastąpi boom, na którym będą mogli skorzystać także resellerzy i integratorzy. Dlaczego informatyzacja postępuje tak wolno? służą do rozliczeń z NFZ, świetnie wspomagają ograniczanie kosztów. Jest to o tyle istotne, że wynagrodzenia pracowników i koszty leków stanowią ok. 90 proc. wydatków szpitala. Jednak dopiero całościowe spojrzenie daje możliwość skutecznego CRN Informatyzacja placówek ochrony zdrowia w Polsce zarządzania. Dlatego tak ważne jest uruchomienie zintegrotrwa już kilkanaście lat. Jednak, mimo to, często mówi wanego systemu informatycznego, w pełni połączosię, że zostało wiele do zrobienia. Czy i w jaki nego z systemami klasy HIS, ERP, LIS, RIS, sposób można ocenić poziom zaawansoPACS itd. Głównym walorem wdrożewania tego procesu? nia takiego systemu – co podkreślają O procesie ARTUR KAMIŃSKI, HP Niewątpliwie dyrektorzy szpitali – jest bieżący, w Polsce między dużymi i mniejszyszybki dostęp do informacji meinformatyzacji placówek mi placówkami medycznymi jest dycznych oraz możliwość ich ochrony zdrowia w Polsce rozmawiali olbrzymia dysproporcja w zaanalizy. JAN SIWEK, ALSTOR Prawkresie informatyzacji. Bierzeuczestnicy Okrągłego Stołu CRN Polska: my udział w kilku projektach, dziwa informatyzacja polJAN SIWEK, dyrektor Działu Medycznego, ALSTOR, skiego systemu ochrony w ramach których wdrażamy JAN BUTKIEWICZ, zastępca dyrektora Pionu zdrowia zaczęła się ok. 10 centralne systemy IT oraz badamy możliwości wymiany lat temu od ucyfrowienia ds. Sprzedaży, Pion Opieki Zdrowotnej, ASSECO, danych między ośrodkami. To zakładów diagnostyki obARTUR KAMIŃSKI, Country Cloud Sales Manager, HP, daje nam okazję do zaobserrazowej, co było konieczwowania, że w mniejszych planością z technicznego RYSZARD KOWSKI, członek Zespołu Konsultanta cówkach jest po prostu bieda, punktu widzenia. Proces ten Krajowego ds. Radiologii i Diagnostyki posiadane przez nie komputery zaczęły też wymuszać zmiawymagają wymiany, a infrastrukny w prawie. W tym obszarze Obrazowej, prezes ośrodka tura – znacznej rozbudowy. Tymczajest już nieźle; została tylko maszkoleniowego ŁOŚ sem pacjenci coraz częściej oczekują ła liczba jednostek, które wciąż są podobnego poziomu obsługi, niezależnie na etapie ucyfrowienia lub modyfikaod zamożności placówki, do której się zgłoszą. cji wcześniej kupionego sprzętu. Obecnie JAN BUTKIEWICZ, ASSECO Taki podział nie jest do końwidać pewne wyhamowanie w tym obszarze, ca sprawiedliwy. Po latach współpracy ze szpitalami możemy związane z oczekiwaniem na nową transzę funduszy z Unii powiedzieć, że należy je raczej podzielić na dobrze i źle za- Europejskiej. Gdy trafią do Polski, zacznie się kolejna, bardzo rządzane. Niemniej jednak rozwiązania informatyczne to nie- szybka fala informatyzacji szpitali – uzupełniania luk oraz inteodzowny element wspierający ich działalność. Od ponad 10 lat gracji różnych systemów szpitalnych w jeden, dający centralny 4 VADEMECUM CRN luty 2014 m ochrony zdrowia dostęp do wszystkich danych pacjentów. Proces ten będzie stanowił znaczne wyzwanie, zarówno dla szpitali, które będą musiały zwiększyć liczbę działań diagnostycznych czy planowania przedoperacyjnego, jak i dla wdrażających firm, których nadal na tym rynku nie jest zbyt wiele. RYSZARD KOWSKI, ŁOŚ Informatyzację placówek ochrony zdrowia należałoby podzielić na dwa, zachodzące na siebie, obszary: administracyjno-zarządczy i medyczny. O ile ten pierwszy nie różni się w zasadzie od IT w innych branżach i jest obsługiwany przez pracowników administracji lub pracowników medycznych podejmujących decyzje administracyjne, o tyle drugi wiąże się z zupełnie innymi problemami i restrykcyjnymi wymaganiami. W branży ochrony zdrowia wciąż jest ogromny dysonans między możliwościami technologicznymi a sposobem, w jaki są wykorzystywane. Nadal często brakuje zrozumienia korzyści, które płyną z zastosowania profesjonalnych narzędzi, służących przecież do ratowania ludzkiego życia. Jesteśmy o krok od wprowadzenia nowego prawa nakazującego przechowywanie dokumentacji medycznej wyłącznie w postaci elektronicznej, a poszczególne placówki na pewno nie są na to gotowe. Brakuje przede wszystkim stacji przeglądowych, bo w większości szpitali są to obecnie zwykłe komputery i monitory, w żadnym przypadku niegwarantujące poprawnego wyświetlania obrazów medycznych. JAN SIWEK, ALSTOR Rzeczywiście, z niezrozumiałych powodów placówki często wybierają sprzęt i oprogramowanie, które w żadnym przypadku nie powinny być stosowane do diagnostyki obrazowej, bo mogą przyczynić się do niewłaściwej oceny stanu zdrowia pacjenta. A, niestety, prawo nie zabrania dyrekcjom szpitali kupowania takich rozwiązań, chociaż oczywiście zabrania ich użytkowania! Źle dzieje się, że ostateczne decyzje są podejmowane w ramach zamówień publicznych i według jedynego kryterium – ceny, bo ten proces wypacza sens pierwotnej idei polepszenia jakości diagnozy pacjenta. Ale na to nie mamy wpływu. Specyfika tej branży polega na tym, że nieodpowiednio wybrane rozwiązanie wpływa na ocenę zdrowia, a co za tym idzie – często przeżycie pacjenta. To jest zupełnie co innego niż w banku, gdzie możemy być po prostu obsługiwani gorzej lub trzeba będzie poczekać na przelew cztery dni zamiast jednego. W szpitalu czasami czekanie jeden dzień dłużej może mieć tragiczne skutki. JAN BUTKIEWICZ, ASSECO W całym tym procesie bardzo ważne jest też oprogramowanie do zarządzania procesami szpitalnymi, bo dzięki niemu – przy prawidłowym udokumentowaniu kosztów nietypowego leczenia danego pacjenta – placówka może otrzymać dodatkowe finansowanie. Oczekiwania wobec IT w szpitalach będą cały czas rosły. Obecnie działa już system eWUŚ umożliwiający weryfikację uprawnień pacjenta. Wystarczy, że taka aplikacja przestanie pracować poprawnie i mamy gotowy problem. Wprowadzanie kolejnych systemów tylko zwiększa ryzyko przestoju, dlatego trzeba pamiętać o wybieraniu profesjonalnych rozwiązań, które są w stanie pracować w trybie 24/7. Główny problem: regulacje i wysoki koszt Cena wypacza wiele przetargów publicznych. CRN W kontekście rozwiązań IT dla placówek medycznych najczęściej podnoszoną kwestią są ich koszty. Wiadomo dlaczego aparatura Jan Siwek, Alstor diagnostyczna jest droga. Niewiele osób jednak jest w stanie wyobrazić sobie, czemu stacje robocze czy monitory diagnostyczne muszą być często kilkakrotnie droższe od zwykłych. Czy jest to efekt znacznie większych kosztów produkcji, czy też dodatkowej marży producenta i kanału dystrybucyjnego? ARTUR KAMIŃSKI, HP Ten problem nie dotyczy tylko ochrony zdrowia. Na porządku dziennym są kierowane do nas VADEMECUM CRN luty 2014 5 pytania, dlaczego 4 TB przestrzeni dyskowej w macierzy dla centrum danych kosztuje kilkanaście tysięcy złotych lub więcej, skoro zwykły dysk o takiej pojemności można kupić za kilkaset złotych… Użytkownicy są coraz bardziej świadomi wartości sprzętu, ale nie potrafią wziąć pod uwagę dodatkowych aspektów. Stąd takie pytania. JAN SIWEK, ALSTOR Zgadza się, podobny przykład dotyczy wypalania płytek z wynikami badań. W domu rzadko nagrywa się więcej niż trzy – cztery płytki dziennie. Tymczasem placówka wydająca wyniki diagnostyki codziennie nagrywa ich kilkaset. W takim miejscu absolutnie nie można dopuścić do ryzyka awarii wynikającej z niewłaściwego doboru sprzętu, bo on musi być najwyższej jakości i wydajności, aby wytrzymał tak masową produkcję przez kilka lat. Podobnie jest z monitorami diagnostycznymi, w których są stosowane różnego typu technologie niespotykane w innych urządzeniach, np. przy diagnozie niesłychanie ważne jest prawidłowe i równomierne podświetlenie całego ekranu, aby nie przekłamać wyników badań. Monitor musi też reagować nawet na delikatne zmiany oświetlenia otoczenia oraz być ergonomiczny, aby powodować jak najmniejsze zmęczenie oczu lekarza. Patenty zastosowane w takim monitorze niestety kosztują. A do tego dochodzi konieczność zbudowania takiej linii produkcyjnej, z której monitory będą idealnie zgodne z rygorystycznymi standardami, np. DICOM PS 3.14. CRN Czy zatem nie można zmusić prawnie placówek ochrony zdrowia do kupowania wyłącznie takiego sprzętu? Przecież ignorancja w tym zakresie może doprowadzić do tragedii… RYSZARD KOWSKI, ŁOŚ Mamy regulacje prawne w tym obszarze, cały czas tworzymy też nowe. Ale wielu problemów przysparzają inne zapisy, np. związane z BHP. Wyniki badań cyfrowej diagnostyki powinny być opisywane przy bardzo słabym oświetleniu, w pomieszczeniu z ciemnymi ścianami. Dość często spotykam się z argumentem, że z punktu widzenia higieny praca w takich warunkach to przestępstwo. Niestety, branża medyczna jest najtrudniej poddającą się regułom prawnym, ponieważ lekarz ma świadomość, że medycyna jest na ogół odstępstwem od reguł i od samego początku jest uczony, że nie ma standardowego pacjenta i do każdego trzeba podchodzić indywidualnie. Jeżeli ktokolwiek próbuje narzucić jakieś mające obowiązywać zasady, napotyka na duży opór. Dlatego sens tworzenia i wdrażania reguł jest rozumiany w niewielkim stop- 6 VADEMECUM CRN luty 2014 niu, a powtarzalność pewnych procedur dla lekarza jest czymś bardzo dziwnym. Telemedycyna – przyszłość czy teraźniejszość? CRN Telemedycyna w Polsce wciąż brzmi jak science fiction. Czy polskie środowisko medyczne jest już przygotowane Nasi partnerzy do stosowania tego mają ręce pełne typu rozwiązań? roboty. R YSZARD K OWSKI , ŁOŚ Pojęcie telemeJan Butkiewicz, dycyny jest nam znaAsseco ne już od kilkunastu lat – już wtedy były bardzo profesjonalne projekty realizowane przez ludzi, którzy wiedzieli, do czego dążą. Od strony technicznej jesteśmy na to gotowi. Natomiast pojawia się mnóstwo problemów proceduralnych i w związku z nimi Unia Europejska wciąż nie uznaje telemedycyny jako usług medycznych. Dużym wyzwaniem jest chociażby ujednolicenie języka w tym zakresie, a najważniejszym problemem jednoznaczne określenie osoby ponoszącej odpowiedzialność kliniczną za realizowaną procedurę medyczną. Sa rodzaje badań, np. tomografia komputerowa, podczas których lekarz powinien stale monitorować ich przebieg, bo część obrazów może nie nadawać się do wykorzystania w diagnozowaniu. A to – w przypadku zdalnego diagnozowania – oznacza konieczność stałej dwustronnej komunikacji. Ale oczywiście w pewnych obszarach jest znacznie łatwiej, np. przy elektrokardiografii czy zwykłych zdjęciach rentgenowskich. JAN BUTKIEWICZ, ASSECO Potwierdzam, że mamy dość paradoksalną sytuację. Dostawcy są gotowi i oferują rozwiązania telemedyczne, natomiast w Europie nie ma porad telemedycznych w zakresie świadczeń finansowanych przez publiczne instytucje. To bardzo poważna przeszkoda, bo mamy wycenioną poradę kardiologiczną, ale nie mamy wycenionej porady telekardiologicznej. W Polsce już korzysta się z wielu takich rozwiązań i badania często są opisywane zdalnie, ale nieformalnie, i nikt za to nie płaci. JAN SIWEK, ALSTOR Naturalne jest, że nie wszystkie placówki posiadają specjalistów o odpowiednich kwalifikacjach. Możliwość zdalnej pomocy jest więcej warta niż pieniądze, więc rzeczywiście tego typu usługi medyczne często świadczone są za darmo. Oczywiście, ten obszar będzie musiał być uregulowany i pewnie wkrótce tak się stanie. Powstaną procedury, które pozwolą na zdalny udział lekarza w bardziej skomplikowanych badaniach. Rozwiązanie znajdą też patowe sytuacje, kiedy nadzorujący telemedyczne badanie lekarz, reprezentujący jeden podmiot, zleca rozszerzenie zakresu badania, za co zapłaci już inny podmiot – rzeczywiście wykonujący badanie. Natomiast zachęcam wszystkich resellerów i integratorów do interesowania się telemedycyną już dzisiaj, bo gdy tylko sprawy prawne zostaną rozstrzygnięte, ten obszar stanie się niezmiernie intratny. Jak rozpocząć sprzedaż placówkom ochrony zdrowia? CRN Branżą medyczną interesuje się coraz więcej resellerów i integratorów IT. Kuszą ich wysokie wartości realizowanych projektów, ale czy jest tu jeszcze miejsce na nowe podmioty? ARTUR KAMIŃSKI, HP Zdecydowanie tak. Co więcej, istnieje kilka rodzajów specjalizacji w zakresie informatycznej obsługi placówek ochrony zdrowia – nie zawsze trzeba być ekspertem od urządzeń diagnostycznych. Szpitale potrzebują także klasycznych serwerowni, szybkich, wydajnych i niezawodnych sieci, wirtualizacji i tradycyjnego wsparcia informatycznego. Widzimy też często, że firmy integratorskie przejmują byłych pracowników systemu ochrony zdrowia, aby mieć do dyspozycji kompetentny zespół, merytorycznie gotowy do współpracy z potencjalnymi klientami. JAN SIWEK, ALSTOR Często obserwowane jest rozszerzenie zakresu oferty przez firmy, które ze szpitalami już współpracowały przy tworzeniu klasycznej infrastruktury IT. Jednak, aby rozpocząć sprzedaż systemów medycznych, muszą wykonać pewną pracę, nauczyć się rozmawiania z lekarzami i – najczęściej – wyznaczyć osobę lub cały zespół specjalnie do współpracy z placówkami medycznymi. Partnerem do rozmów biznesowych oczywiście może być też dział IT szpitala lub przychodni, chociaż jego pracownicy często są bardzo zajęci świadczeniem bieżącego wsparcia informatycznego i nie mają czasu ani kompetencji, by myśleć o rozbudowie infrastruktury pod kątem zaspokajania nowych potrzeb placówki. Ambitni resellerzy i integratorzy mogą też przychodzić z własnymi pomysłami lub specjalistycznymi rozwiązaniami, o których istnieniu zarządy szpitali w ogóle nie wiedziały lub ich nie uwzględniały we własnym, niekoniecznie słusznym planie rozwoju. CRN Ile obecnie jest aktywnych firm resellerskich i integratorskich działających na rynku rozwiązań IT dla placówek ochrony zdrowia? JAN SIWEK, ALSTOR My na co dzień współpracujemy z 50–70 firmami. Ale widzimy bardzo dużą szansę na rozszerzenie tej grupy. Część resellerów chce obsługiwać małe szpitale, którymi nie będą zainteresowane duże firmy, np. ze względu na koszty dojazdu. Tam idealnie sprawdzi się mała lokalna firma, niemniejjednak ona musi mieć osoby specjalizujące się w tym zakresie. Takim podmiotom oferujemy szkolenia związane z doborem odpowiedniego sprzętu i oprogramowania medycznego, często wspólnie z resellerami organizujemy też pokazy dla przedstawicieli działów IT szpitali, którzy chcą bliżej poznać nowoczesne rozwiązania i możliwość rozwoju w danej dziedzinie. Jesteśmy również w stanie wspomóc partnera biznesowo i technicznie przy pierwszych wdrożeniach. JAN BUTKIEWICZ, ASSECO My współpracujemy z szeroką siecią partnerów. Łącznie to ok. 150 firm, które zajmują się wdrażaniem i bieżącym serwisowaniem naszych aplikacji. Jako producent oprogramowania zapewniamy tzw. nadzór autorski, czyli naprawę błędów oraz dostosowanie aplikacji do zmieniającego się prawa. W przeddzień wprowadzenia obowiązkowej Elektronicznej Dokumentacji Medycznej nasi partnerzy mają pełne ręce roboty zarówno w setkach szpitali, jak i dziesiątkach tysięcy przychodni i gabinetów medycznych. RYSZARD KOWSKI, ŁOŚ Wszystkim podmiotom oferującym rozwiązania IT dla placówek medycznych zalecam zapoznanie się z obowiązującym prawem i śledzenie zmian. Z jednej strony unikną odpowiedzialności związanej z wprowadzeniem klientów w błąd w przypadku zaproponowania niewłaściwego systemu, a z drugiej będą mogli zauważyć nowe szanse biznesowe, które pojawiają się w wyniku zmian w prawie nakazujących inwestycje w rozwiązania nowego typu. Outsourcing – nie ma odwrotu Branża IT jest gotowa na telemedycynę i outsourcing. Artur Kamiński, HP CRN Czy model outsourcingowy może znaleźć zastosowanie w branży medycznej? Coraz częściej mówi się o możliwości przechowywania danych medycznych w centrach danych firm trzecich, zlokalizowanych poza szpitalem. VADEMECUM CRN luty 2014 7 CRN Co musi się wydarzyć, żeby w Polsce nastąpił jakiś przełom w zakresie tych nieuświadomionych problemów? Potrzebna jest zmiana prawa, czy może mentalności odbiorców lub sprzedawców? 8 VADEMECUM CRN luty 2014 RYSZARD KOWSKI, ŁOŚ Najważniejsze jest, aby użytkownicy zrozumieli istotę wielu problemów związanych ze stosowaniem niewłaściwych narzędzi, ich ograniczeniami i odpowiedzialnością z tym związaną. Niestety, obawiam się, że stanie się to dopiero, gdy nastąpi zmiana pokoleniowa. ARTUR KAMIŃSKI, HP Ja wierzę w naturalny rozwój. Zmiany są nieuniknione, a zmiana pokoleniowa już następuje Wdrożenie – zarówno jeśli chodzi reform o lekarzy, jak i pacjenwymaga zmiany tów. Młodzi lekarze tak jak inni korzystapokoleniowej. ją z wielu technicznych udogodnień, np. Ryszard Kowski, ŁOŚ smartfonów i tabletów. W pracy również będą chcieli mieć dostęp do tego typu urządzeń. Natomiast pacjent nie będzie chciał zrozumieć, dlaczego z powodów prawnych musi płacić swoim zdrowiem za brak możliwości wykonania konsultacji u specjalisty, który jest 3 tys. km dalej, bo wie, że technicznie jest to już możliwe. JAN BUTKIEWICZ, ASSECO Kadra zarządzająca placówkami medycznymi kładzie coraz większy nacisk na bardziej sprawne i profesjonalne podejmowanie decyzji, dostęp do informacji zarządczej czy możliwość kalkulacji kosztów leczenia. Menedżerowie potrzebują tego typu rozwiązań, a to wymaga kompleksowej informatyzacji szpitala. Dla wszystkich bardzo dużą rewolucją będzie wprowadzenie Elektronicznej Dokumentacji Medycznej – to znacznie rozszerzy możliwość świadczenia usług przez firmy IT. Kolejnym czynnikiem rozwoju informatyzacji w placówkach medycznych będzie projekt związany z wprowadzeniem karty ubezpieczenia zdrowotnego. Spowoduje on, że w każdym gabinecie lekarskim stanie komputer ze stosowną aplikacją i czytnikiem kart. To będzie kolejna duża szansa na zarobek dla resellerów. JAN SIWEK, ALSTOR Do polskich placówek ochrony zdrowia wchodzi nowe pokolenie lekarzy, którzy mają dostęp do najnowszych technologii, ponieważ odbywają staże na całym świecie. Po powrocie do Polski pytają kadrę menedżerską o narzędzia, które wykorzystywali, pracując w najlepszych światowych szpitalach, i które umożliwiały im bardziej efektywną pracę związaną z oceną stanu zdrowia i metodyką leczenia pacjentów. To jest olbrzymia szansa dla resellerów, ponieważ to młode pokolenie lekarzy już jest przygotowane na zupełnie inny rodzaj pracy i stosowanie rozwiązań najnowszej generacji, które muszą być wsparte nowoczesną infrastrukturą IT. ROZMAWIAŁ KRZYSZTOF JAKUBIK Fot. Marek Zawadzki JAN BUTKIEWICZ, ASSECO Trzeba cały czas pamiętać, że informacje medyczne są danymi wrażliwymi i podlegają szczególnej ochronie. Poza jednostką można przechowywać dane pod warunkiem, że jest możliwa kontrola nad sprzętem, na którym są przechowywane. Ale raczej nie ulega wątpliwości, że wprowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej radykalnie zwiększy zapotrzebowanie na pamięci masowe, a wtedy znacznie wzrośnie potrzeba outsource’owania przestrzeni dyskowych. ARTUR KAMIŃSKI, HP Outsourcing niektórych procesów jest naturalnym kierunkiem rozwoju i branża IT już jest na to gotowa od strony dostępności odpowiednich rozwiązań. Natomiast nie jesteśmy jeszcze gotowi od strony prawnej, do ustalenia są też kwestie zakresu odpowiedzialności, bo w tej chwili w całości pozostaje ona w gestii właściciela danych. Ale wiemy, że realizowanych jest już wiele outsourcingowych projektów i dostawcy usług chętnie zagospodarują tę część rynku. Dane medyczne trzeba przechowywać znacznie dłużej niż zwykłe biurowe dokumenty czy pocztę elektroniczną. To zaś wiąże się z wyzwaniami dotyczącymi pojemności centrum danych, odporności na awarie czy zmiany technologii. Branża IT charakteryzuje się tym, że przeniesienie danych z 15-letniego systemu to ogromne wyzwanie. Dlatego przy zabezpieczaniu danych medycznych potrzeba innej klasy rozwiązań niż te stosowane w innych branżach. JAN SIWEK, ALSTOR Chmury medyczne na pewno powstaną, chociaż rzeczywiście będzie to wymagało solidnych uregulowań prawnych. W Europie Zachodniej powstało duże centrum danych wykorzytywane w takim projekcie – zostało zlokalizowane na skrzyżowaniu głównych węzłów transmisji danych, z olbrzymią ilością światłowodów, aby można było przesyłać dane medyczne o dużej objętości. Normalnie, gdy myślimy o chmurze, do głowy przychodzą nam zdjęcia z wakacji. Tymczasem zdjęcia z jednego badania tomografem zajmują od 1 do 4 GB. To wymusza przygotowanie bardzo dużej przestrzeni na dane i zapewnienie bardzo szybkiego dostępu do nich, ponieważ osoba stawiająca diagnozę nie może czekać kilka godzin na pobranie wyników badań. Tym samym rodzą się problemy, których branża medyczna jeszcze nie jest świadoma. SŁOWNICZEK Skróty terminów dotyczących rozwiązań IT w medycynie DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine – Obrazowanie Cyfrowe i Wymiana Obrazów w Medycynie) Norma, która umożliwiła ujednolicenie wymiany i interpretacji danych medycznych związanych z obrazami diagnostycznymi. DICOM znajduje zastosowanie głównie w przetwarzaniu obrazów tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, pozytonowej tomografii emisyjnej, cyfrowej angiografii subtrakcyjnej, radiografii cyfrowej itp. Dane medyczne w formacie DICOM charakteryzują się dużą objętością i wymagają specjalnego oprogramowania. ECM (Enterprise Content Management – Zarządzanie Treścią w Przedsiębiorstwie) System umożliwiający zarządzanie informacją w przedsiębiorstwie lub placówkach ochrony zdrowia. Powstał w wyniku połączenia funkcji systemów integracji aplikacji i wymiany danych (w tym ERP), zarządzania procesami, obiegu dokumentów, zarządzania danymi elektronicznymi i treścią stron internetowych. EHR (Electronic Health Record – Elektroniczna Dokumentacja Medyczna) Elektroniczna baza danych stanowiąca element systemu informatycznego do obsługi szpitala (HIS), w której przechowuje się całość lub wybrane elementy dokumentacji medycznej. ERP (Enterprise Resource Planning – Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa) System ułatwiający zarządzanie zasobami oraz procesami przedsiębiorstwa lub placówki ochrony zdrowia. Może obejmować wszystkie lub wybrane obszary działalności. HIPAA (Health Insurance Portability and Accountability Act – Ustawa o przenośności i odpowiedzialności w ubezpieczeniach zdrowotnych) Amerykańska ustawa federalna, w której określa się kto i na jakich warunkach może mieć wgląd i otrzymywać dane zdrowotne pacjentów. Ustawa zobowiązuje lekarzy, farmaceutów, innych świadczeniodawców opieki zdrowotnej, a także ubezpieczycieli do wyjaśnienia pacjentom ich praw oraz sposobów wykorzystywania i udostępniania ich danych zdrowotnych. HIS (Hospital Information System – Szpitalny System Informatyczny) Zintegrowany system IT umożliwiający zarządzanie wszystkimi aspektami funkcjonowania szpitala – działaniami medycznymi, administracyjnymi, finansowymi, prawnymi itd. HL7 (Health Level Seven) Protokół komunikacyjny służący do wymiany informacji pomiędzy oprogramowaniem stosowanym w placówkach medycznych (głównie komunikatów dotyczących dostępu do danych, pobierania danych, przesyłania danych, sterowania, pobierania wyników i obserwacji klinicznych). Bazuje na tekście ASCII, w najnowszej wersji (3.0) wykorzystuje obiektowy język XML. LIS (Laboratory Information System – Laboratoryjny System Informatyczny) Oprogramowanie wspierające realizację procesów laboratoryjnych i wymianę informacji z innymi pakietami oprogramowania. PACS (Picture Archiving and Communications System – System Archiwizacji i Przesyłania Obrazów) System umożliwiający przechowywanie obrazów medycznych i przesyłanie ich. Obrazy przesyłane w systemach PACS są zgodne ze standardem DICOM. Pliki zawierające dane niebędące obrazami medycznymi (np. zeskanowane dokumenty) są przesyłane w formacie PDF i osadzone w standardzie DICOM. System PACS składa się z czterech modułów: obrazowania, sieci transmisji danych, stacji diagnostycznych i referencyjnych oraz urządzeń pamięci masowych do przechowywania danych. RIS (Radiology Information System – Radiologiczny System Informatyczny) System informatyczny umożliwiający przechowywanie i dystrybucję obrazów diagnostycznych z urządzeń radiologicznych. Jest uzupełnieniem systemu HIS. Najważniejsze polskie akty prawne związane z IT w medycynie Ustawa o działalności leczniczej (15 kwietnia 2011 r.) Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia (28 kwietnia 2011 r.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (21 grudnia 2010 r.) R ozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (18 lutego 2011 r.) R ozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie warunków, sposobu i trybu zaopatrywania pacjentów szpitala w znaki identyfikacyjne oraz sposobu postępowania w razie stwierdzenia ich braku (20 września 2012 r.) Norma IEC-60601-1-X oraz IEC-60601-2-X VADEMECUM CRN luty 2014 9 STACJE DIAGNOSTYCZNE I REFERENCYJNE Alstor – specjalista w zakresie ucyfrowienia szpitala Ponad 10 lat temu w Alstor – wraz z pojawieniem się w ofercie monitorów diagnostycznych EIZO – powstał zespół odpowiedzialny za sprzedaż rozwiązań dla placówek ochrony zdrowia. Z biegiem czasu komórka ta przekształciła się w kilkuosobowy dział zatrudniający osoby znające specyfikę polskiej branży medycznej i posiadające dogłębną wiedzę na temat oferowanych produktów. T rzon oferty medycznej Alstor nadal stanowią monitory diagnostyczne i poglądowe renomowanego japońskiego producenta – firmy EIZO. Jej uzupełnieniem jest oprogramowanie diagnostyczne do analizy badań pochodzących z różnych źródeł, specjalistyczne stacje medyczne oraz szereg innych produktów (aseptyczne stacje medyczne na sale operacyjne, systemy zarządzania sygnałem wideo na salach operacyjnych, rozwiązania scalające systemy PACS różnych producentów w centralne archiwum, skanery klisz RTG, dermatologiczne aparaty USG do oceny skóry i inne). Dystrybutor sukcesywnie uzupełnia ofertę w tym zakresie. Są w niej zarówno rozwiązania dla wielooddziałowych placówek, które można zintegrować ze szpitalnym systemem HIS/RIS, jak i produkty atrakcyjne dla mniejszych jednostek, a nawet prywatnych przychodni, gabinetów lekarskich czy stomatologicznych. Szczególnie ważną pozycję w ofercie medycznej stanowi oprogramowanie diagnostyczne renomowanych producentów. PRZEGLĄDARKI MERGE HEALTHCARE eFilm Workstation firmy Merge Healthcare to oprogramowanie za pomocą którego można otworzyć dowolne badanie diagnostyczne, służące do oceny i podglądu cyfrowych obrazów radiologicznych w for- 10 VADEMECUM CRN luty 2014 macie DICOM. Program umożliwia także wykonywanie pomiarów anatomicznych. Merge eFilm to najpopularniejsze tego typu rozwiązanie na świecie. Z oprogramowania można korzystać na pojedynczej stacji lub kilku, w zależności od liczby wykupionych licencji. Można je także zintegrować z działającym w szpitalu systemem RIS/HIS. eFilm umożliwia nagranie płyty CD/ /DVD z badaniami w formacie DICOM przez naciśnięcie jednego przycisku (do każdej płyty automatycznie dołączana jest przeglądarka eFilm Lite do podglądu na dowolnym komputerze badania z nagranego na płycie). PODGLĄD BIJĄCEGO SERCA Z QI IMAGING Qi Imaging (Ziosoft) to wiodące na rynku oprogramowanie do wspierania skomplikowanej diagnozy i planowania operacji w kardiochirurgii. Dynamiczne rekonstrukcje 4D są tworzone z obrazów tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego. Wykorzystywany algo- rytm PhyZiodynamics to najnowsza technika w obrazowaniu medycznym, która wyprzedza wszystkie konkurencyjne rozwiązania. Umożliwia lekarzowi bezinwazyjne „podróżowanie” po bijącym sercu pacjenta – z jakością obrazu jak na filmie. Przy okazji następuje znaczące odszumienie obrazu. Przykładowe filmy można obejrzeć na stronie www.ziosoft.pl. DIAGNOSTYKA Z OLEA MEDICAL Oprogramowanie firmy Olea Medical to unikalne narzędzie dla lekarzy radiologów, zapewniające skorzystanie w jednym programie z możliwości oferowanych przez większość współczesnych technik obrazowania w onkologii i przy rozpoznawaniu świeżych lub przewlekłych zmian niedokrwiennych w mózgu. Oprogramowanie pozwala na ocenę wyników tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego (także z kontrastem i dyfuzyjnego), obrazowania perfuzji i dyfuzji. Olea Medical wyróżnia się także szybkością i prostotą oceny badania. Pełna analiza trwa zaledwie od 1 do 5 minut, w zależności od typu badania. Obliczenia dla udaru mózgu wykonywane są w pełni automatycznie. KOMPUTEROWA OCENA BADAŃ Z TOMTEC Stacja komputerowa z oprogramowaniem firmy TomTec umożliwia przeprowadzanie badań echa serca i angiografii jako rutynowej czynności wykonywanej przez wyznaczony personel, a lekarzom specjali- PRAWO WYMUSZA PROFESJONALNE PODEJŚCIE Alstor oferuje także stacje lekarskie i poglądowe, zawierające specjalizowane karty graficzne, obsługujące obrazy pochodzące z różnych źródeł oraz dopasowane do danego zastosowania monitory referencyjne i diagnostyczne. Ponadto, w zakresie oprogramowania medycznego, klienci mogą liczyć na pełne wsparcie działu technicznego, włączając wdrożenia bezpośrednio u klienta końcowego oraz szkolenia z obsługi programów dla lekarzy i techników radiologów. Po wejściu w życie Ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (narzuca szpitalom odejście od gromadzenia dokumentacji medycznej w formie innej niż elektroniczna) wzrosło zainteresowanie p placówek medycznych y y rozwiązaniami, które rzymogą być wykorzyystane podczas cyfryzacji. Równieżż w tym zakresiee dystrybutor mo-ać że zaproponować szereg rozwiązań. ń. Świetny przykład ykład stanowią urządzenia nia marki Rimage do automatyczutomatycznego nagrywaniaa wyników badań na płytach CD/DVD/ /Blu-ray. Duplikatory atory auywanie tomatyzują nagrywanie płyt z badaniami, dziędzięki temu zmniejszone zone zostaje ryzyko wydania dania błędnego wyniku u pawnież cjentowi, jak również przyspieszony zostaje cały proces dystrybucji badań. Zastosowanie duplikatorów Rimage ma także następujące zalety: – na jednej płycie można zapisać wyniki wielu badań pacjenta, – duplikator nagrywa średnio 180 płyt CD dziennie (maksymalne obciążenie to 240 płyt), – urządzenie zawiera drukarkę, która wykonuje personalizowane nadruki na płytach (np. z danymi pacjenta, typem badania i innymi przydatnymi informacjami), – współpracujące z duplikatorem Rimage oprogramowanie Perennity umożliwia pobieranie danych z systemu PACS oraz nagrywanie ich na płyty – wraz z oprogramowaniem DICOM do podglądu badania na dowolnym komputerze, – koszt zakupu duplikatora, przy założeniu wykonywania 30 tys. badań rocznie, zwraca się w ciągu jednego roku. SKANOWANIE I PRZECHOWYWANIE Wiele placówek medycznych już dystrybuuje bieżące informacje w postaci elektronicznej, wciąż jednak istnieje problem ucyfrowienia zarchiwizowanej dokumentacji. Również w tym zakresie Alstor ma kompleksowe rozwiązania i wieloletnie doświadczenie. Zastosowanie skanerów dokumentowych Fujitsu z oprogramowaniem OCR umożliwi wprowadzenie archiwalnejj dokumentacji papierowej pacjentów do szpitalnego systemu informacyjnego – szybko, dokła dokładnie i kompleksowo. Także klisze rentg rentgenowskie mogą zostać zeskanowane ii wykorzystane w do porównania z aktualn aktualnymi zdjęciami RTG. Służą do tego naj najwyższej jakości skanery radiologiczne firmy Vidar. Skanery Vidar umo umożliwiają przetwarzanie klisz zz radiologii, tomografii komputerowej, k rezonansu magnetycznego oraz mammografii. urzą W urządzeniach tych zastoso zastosowano szereg patent patentów i innowacyjn cyjnych technik, któ wyznaczają które no nowe standardy w tej dziedziw n nie. Techniki HD-CCD oraz ADC zapewniają brak jakichkolwiek różnic w jakości obrazu oraz doskonałe odwzorowanie odcieni na każdym skanie. Dzięki zastosowaniu diod LED jako źródła światła, żywotność skanera określona jest na ponad 500 tys. skanów. Głównymi zaletami urządzeń Vidar jest brak potrzeby kalibracji i czyszczenia (co znacząco zmniejsza koszty eksploatacji) oraz prosta droga prowadzenia klisz, która redukuje ryzyko ich uszkodzenia. Cyfryzacja skutkuje gwałtownym wzrostem potrzeb w zakresie gromadzenia danych i problemem z ich efektywnym udostępnianiem. Ponad 26-letnia historia Alstor wiąże się z pamięciami masowymi – stąd zresztą pochodzi nazwa firmy (z ang. „all storage”). Dystrybutor ma szerokie doświadczenie i głęboką wiedzę obejmujące wszelkie dostępne technologie: optyczną, taśmową i dyskową. Oferta obejmuje rozwiązania sprzętowe RAID, NAS i SAN renomowanych producentów (Infortrend, Nexsan, Promise), automatykę taśmową (Imation i Tandberg Data) i oprogramowanie do scalania różnych systemów PACS w jedno archiwum szpitalne, backup, archiwizację i zarządzanie systemami (CA, EVault, Open-E). Dodatkowe informacje: JAN SIWEK, DYREKTOR DZIAŁU MEDYCZNEGO, ALSTOR, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 11 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ ALSTOR. stom pozostawienie oceny badania na stacji postprocessingowej. Taka organizacja pracy daje czas na analizę trudnych przypadków z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi. Automatycznie tworzona jest baza wszystkich wyników badań, łącznie z importem badania echa serca nagranego na płycie CD na innym komputerze. Uzupełnienie oferty Alstor w dziedzinie oprogramowania medycznego stanowią wysokospecjalistyczne programy do oceny wyników mammografii, badań guzków płucnych czy segmentacji wątroby. STACJE DIAGNOSTYCZNE I REFERENCYJNE Od komputerów medycznych do tabletów Komputery wraz ze specjalistycznymi monitorami są dziś podstawowym narzędziem do diagnozowania oraz przeglądania wyników badań z obrazowania medycznego. Placówki ochrony zdrowia wkrótce czeka kolejny etap rewolucji – pojawienie się rozwiązań mobilnych wykorzystywanych np. podczas szpitalnych obchodów. TOMASZ JANOŚ J eszcze nie tak dawno aparatura do diagnostyki obrazowej najczęściej rejestrowała wyniki bezpośrednio na błonie fotograficznej, którą po wywołaniu można było przeglądać na podświetlających ją, wiszących ekranach. Jednak szybki rozwój cyfrowego obrazowania i wprowadzenie tej techniki do tomografów komputerowych, aparatów rezonansu magnetycznego, an- giograficznych czy mammograficznych poskutkowało koniecznością zapewnienia odpowiedniej klasy komputerów służących do przeglądania wyników badań i diagnozowania. Przez kilka lat w Polsce w tym obszarze panowała całkowita samowola, do momentu, gdy 18 lutego 2011 r. sprawę sprzętu komputerowego do diagnostyki medycznej uregulowało Rozporządzenie Ministra Zdrowia, w którym, w załączniku nr 1, określo m.in., że w radiologii cyfrowej używa się dwóch podstawowych rodzajów stanowisk (opisowych i przeglądowych) oraz zdefiniowano wymagania odnośnie monitorów dla poszczególnych rodzajów stanowisk. Z oczywistych powodów we wspomnianym załączniku nie można było szczegółowo opisać np. minimalnej konfiguracji Źródło: VMware ŚRODOWISKO WIRTUALNYCH DESKTOPÓW 12 VADEMECUM CRN luty 2014 (parametrów procesora, pamięci, twardego dysku) stacji diagnostycznej czy przeglądowej, bowiem kolejne, szybsze generacje podzespołów prędko zastępują poprzednie. Stacja powinna zapewniać komfortową pracę diagnoście i nie zmuszać do długiego oczekiwania na otwarcie pliku z wynikami badań – ma to szczególne znaczenie wobec faktu, że cały czas rośnie rozdzielczość obrazów generowanych przez urządzenia diagnostyczne, w związku z czym konieczne jest posiadanie jak najszybszego sprzętu. Stacja diagnostyczna lub przeglądowa powinna też być w stanie przechować wiele obrazów w pamięci operacyjnej i na twardym dysku oraz dysponować mocą obliczeniową wystarczającą do ich sekwencyjnego przeglądania. Komputerowe stacje diagnostyczne najczęściej są także integralną częścią szpitalnego systemu archiwizacji i dystrybucji obrazów diagnostycznych PACS (Picture Archiving and Communication System). Dlatego, biorąc pod uwagę znaczenie wysokiej jakości wyświetlanego obrazu, niezbędnej do uzyskania prawidłowej diagnozy, sprzęt komputerowy używany w tym celu powinien być jak najwyższej jakości. Komputer jako stacja diagnostyczna pracuje w szpitalu w trybie 24/7, dlatego musi być odpowiednio wytrzymały, wyposażony w niezawodne komponenty (procesor, pamięć, płytę główną, twarde dyski, medyczną kartę graficzną itp.). – Decyzję oraz odpowiedzialność prawną za dostarczenie stosownego produktu ponosi zarówno dostawca, jak i kupujący. NEC jako producent stara się maksymalnie wspierać partnerów niezbędną w tym celu wiedzą, aby ich oferta pozostawała w zgodzie z obowiązującym prawem – zapewnia Robert Buława, Manager Channel Sales & Marketing Central East Europe, NEC Display Solutions. NAJWAŻNIEJSZA STABILNOŚĆ PRACY I BEZPIECZEŃSTWO Komputer, który ma pracować jako stacja diagnostyczna, powinien być wystarczająco wydajny, aby odtwarzać pliki graficzne o bardzo dużej rozdzielczości i swobodnie wykonywać operacje na nich. PODCZAS WYŚWIETLANIA MEDYCZNYCH OBRAZÓW DICOM JEST WAŻNE, ABY MONITORY UMOŻLIWIAŁY ZOBRAZOWANIE NAWET NAJSUBTELNIEJSZYCH PRZEJŚĆ TONALNYCH. Jego kluczowym elementem jest medyczna karta graficzna, certyfikowana przez producentów monitorów medycznych. Powinna zapewniać współpracę z kilkoma monitorami (minimum dwoma diagnostycznymi i jednym opisowym) oraz przetwarzać odpowiednią liczbę kolorów lub odcieni w skali szarości. Jako procesor wystarczy układ Intel Core i5 lub Xeon, do tego 4 GB pamięci RAM i dwa twarde dyski o pojemności min. 500 GB połączone w RAID 1 (zapis lustrzany). Nowoczesne tomografy komputerowe mogą generować kilkanaście tysięcy przekrojów podczas jednego badania. Trudno więc dziś sobie wyobrazić przeglądanie przez radiologa i chirurga każdego z przekrojów w ograniczonym na diagnozę czasie bez komputerowego wspomagania. Dlatego do komputerów, które mają służyć do rekonstrukcji trójwymiarowych obrazów z tomografii komputerowej, potrzebny będzie procesor klasy Intel Core i7 lub szybszy, minimum 8 GB RAM, specjalistyczna medyczna karta graficzna z 1–2 GB pamięci RAM oraz kilka szybkich dysków o pojemności 1 TB, połączonych w strukturę RAID 5. W przypadku diagnostyki obrazowej (przede wszystkim w dużych szpitalach) warto rozważać także zastosowanie architektury klient-serwer, w której rolę stacji roboczej może pełnić komputer o niewielkiej mocy lub terminal (thin client), ponieważ wszelkie obliczenia wykonywane są na serwerze. Zaletą tego modelu jest to, że użytkownik nie musi korzystać wyłącznie z jednej, konkretnej stacji roboczej, a system ułatwia przesyłanie obrazów do innych lekarzy w celu konsultacji. Ogólny finansowy bilans w przypadku zastosowania takiego modelu może jednak być podobny do tradycyjnego – pieniądze zaoszczędzone na stacjach roboczych, trzeba będzie przeznaczyć na kupno dodatkowych serwerów. Wyzwaniem może się też okazać zapewnienie odpowiedniej infrastruktury sieciowej do przesyłania ogromnych ilości danych z serwerów do stacji roboczych. OBRAZ BEZ SKAZY Wątpliwości, które pojawiają się przy wyborze sprzętu komputerowego, nie dotyczą monitorów służących do wyświetlania obrazu z wynikami badań JAN SIWEK dyrektor Działu Medycznego, Alstor W szpitalach, których kierownictwo IT ma świadomość potrzeb środowiska lekarskiego i swobodę zaspokajania ich na odpowiednim poziomie, często można spotkać naprawdę dobrze zaprojektowaną, zaawansowaną infrastrukturę informatyczną. Tam zazwyczaj nikt nie robi oszczędności rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych np. na monitorach podłączanych do urządzenia diagnostycznego wartego miliony złotych. Niestety, większość szpitali ma w tym zakresie bardzo dużo do nadrobienia. Ponieważ jednak na najbliższe lata jest przewidziany duży zastrzyk finansowy z UE w tej dziedzinie, jest szansa na rozpoczęcie realizacji projektów znacznej przebudowy infrastruktury w tych szpitalach, które jeszcze tego nie uczyniły. VADEMECUM CRN luty 2014 13 STACJE DIAGNOSTYCZNE I REFERENCYJNE medycznych – powinny spełniać najwyższe wymagania opisane przez normy. Wspomniany załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 18 lutego 2011 r. mówi m.in., że na stanowisku opisowym dla badań radiologicznych wymagane są co najmniej dwa monitory monochromatyczne pracujące w układzie pionowym, w standardzie DICOM, stanowiące parę i posiadające świadectwo parowania wydane przez producenta. Podczas wyświetlania medycznych obrazów zgodnych ze standardem DICOM ważne jest, aby monitory umożliwiały zobrazowanie nawet najsubtelniejszych przejść tonalnych. Dlatego każdy egzemplarz musi prezentować wyniki badań w identyczny sposób na różnych lekarskich stanowiskach komputerowych, a czas żywotności i, co za tym idzie, stabilnego wyświetlania obrazu powinien być w przypadku tych urządzeń jak najdłuższy. W warunkach często zmieniającego się oświetlenia w pomieszczeniu diagnostycznym (co zresztą jest sytuacją, której należałoby unikać) przydaje się wbudowany w monitory czujnik, który automatycznie optymalizuje poziom jasności oraz odcieni szarości do obowiązujących norm. Gdy mamy do czynienia z koniecznością oceny obrazu przez kilku lekarzy jednocześnie (co ma miejsce np. na sali operacyjnej) lub konsultacjami, to bardzo istotne jest prawidłowe odwzorowanie obrazu pod szerokim kątem widzenia. Ważnym aspektem jest żywotność sprzętu. W przypadku monitorów diagnostycznych pracujących z dużą luminancją realny czas prawidłowego działania w zgodzie z rozporządzeniem ministra zdrowia jest zaledwie kilkuletni. Z tego powodu przepisy dotyczące cyfrowego obiegu dokumentacji medycznej wymuszają na podmiotach medycznych kupno nowych wyświetlaczy, tym samym tworząc kolejne biznesowe szanse dostawcom. WIRTUALNE DESKTOPY ZAMIAST STACJI? W sytuacji, gdy dział IT szpitala musi radzić sobie z tysiącem komputerów 14 VADEMECUM CRN luty 2014 pracujących w sieci (każdy ze swoim systemem operacyjnym i aplikacjami oraz mogącymi się psuć drogimi podzespołami), atrakcyjnym rozwiązaniem – zarówno ze względów funkcjonalnych, jak i ekonomicznych – może być środowisko wirtualnych desktopów (VDI – Virtual Desktop Infrastructure). Jest to architektura typu klient-serwer, w której terminalem może być bardzo ubogie sprzętowo i niedrogie urządzenie (typu thin cient albo zero-client), ale także dowolny komputer, również taki sprzed kilku lat. Wirtualny desktop (system, aplikacje, dane) jest dostarczany użytkownikowi przez sieć z serwera. Gdy terminal ulegnie awarii, jest wymieniany przez administratora na sprawny, a użytkownik po zalogowaniu się ma za chwilę dostęp do pulpitu i aplikacji w stanie tuż sprzed awarii. Podobnie przemieszczający się po szpitalu pielęgniarki i lekarze mogą zyskać dostęp do swoich profili, aplikacji i potrzebnych danych z każdego terminalu (a jeśli wyrazi na to zgodę administrator – także logować się do swojego profilu z domu lub innego dowolnego miejsca przez Internet). Wirtualne maszyny i dane są cały czas przechowywane na serwerze, co maksymalnie zwiększa ich bezpieczeństwo. Administratorom odpada obowiązek uaktualniania i dostarczania poprawek do systemów i aplikacji na wszystkich komputerach. Wyzwaniem natomiast staje się zapewnienie odpowiednio wydajnej sieci i serwerów oraz wystarczająco pojemnych pamięci masowych, bo to na nich przechowywane są obrazy wirtualnych maszyn, dzięki którym funkcjonują terminale. TABLETY W OCHRONIE ZDROWIA Sprzedaż urządzeń przenośnych (w tym tabletów) rośnie w olbrzymim tempie. Stają się coraz popularniejsze w różnych zastosowaniach, także medycznych. Pojawiają się też na rynku tablety specjalnie zaprojektowane dla placówek ochrony zdrowia. Ich producentami są zarówno wielkie firmy, jak Fujitsu czy Panasonic, jaki i mniejsze, specjalizujące się w sprzęcie do specyficznych zastosowań. Wzmocniona konstruk- ROBERT BUŁAWA Manager Channel Sales & Marketing Central East Europe, NEC Display Solutions Potencjał rynku rozwiązań IT dla placówek medycznych jest bardzo duży, ponieważ cyfryzacja obejmuje nie tylko szpitale publiczne, ale także coraz lepiej zaopatrzone w aparaturę diagnostyczną jednostki prywatne, których przybywa z roku na rok. Także lekarze coraz częściej opisują wyniki badań w domu, a – żeby robić to zgodnie z prawem – muszą posiadać jeden lub dwa monitory diagnostyczne. Poza tym, o czym często się zapomina, medyczne rozwiązania IT są kupowane także do licznych gabinetów stomatologicznych oraz weterynaryjnych. cja, wysoka odporność na wodę i kurz oraz zestaw profesjonalnych aplikacji sprawiają, że takie urządzenia świetnie sprawdzają się w szpitalach. Po skończonej pracy można je umyć, co zapewnia niezbędną higienę użytkowania. Stosowanie mobilnych urządzeń, takich jak notebooki i tablety, oznacza większe zagrożenie utratą poufnych informacji (co jest istotną kwestią w placówkach ochrony zdrowia), np. w przypadku kradzieży urządzenia. Można temu jednak zaradzić, stosując silne szyfrowanie lub opisane już środowisko wirtualnych desktopów, gdzie żadne dane nie są przechowywane lokalnie, a kradzież komputera oznacza jedynie utratę sprzętu. Chociaż mobilna rewolucja trwa, to w gabinetach lekarskich i szpitalach nadal znajdują zastosowanie komputery stacjonarne, wśród których rosnącą popularnością cieszą się urządzenia typu All-in-One. Zajmują niewiele miejsca, pobierają niewiele energii i nie potrzebują wydajnego chłodzenia, więc są ciche. Mogą mieć dotykowe ekrany i chociaż nie oferują wielkiej wydajności, to w zupełności wystarczą do wszelkich czynności administracyjnych w placówkach ochrony zdrowia. Wirtualizacja pulpitów w szpitalu z NComputing vSpace P lacówki medyczne chcące w pełni wykorzystać zalety wirtualizacji desktopów, ale nie posiadają dużego budżetu na realizację tego projektu lub nie mają odpowiedniego personelu IT, który poradzi sobie z wdrożeniem i utrzymaniem takiego rozwiązania, powinny zainteresować się systemem wirtualizacji aplikacji oraz pulpitów NComputing vSpace. Użytkownicy tego rozwiązania uzyskują w pełni funkcjonalne, centralnie zarządzane wirtualne środowisko gotowe do pracy w trybie 24/7, które wymaga znacznie mniejszej mocy obliczeniowej hosta i mniejszych zasobów w porównaniu z systemami wykorzystującymi typowe rozwiązania VDI. Zamiast korzystać z tradycyjnych komputerów i aplikacji – osobno dla każdego użytkownika – wiele placówek medycznych sięga po rozwiązania wirtualizacji desktopów NComputing vSpace, aby zapewnić lekarzom, pielęgniarkom oraz Zalety rozwiązania NComputing vSpace C entralne zarządzanie i administro wanie kontami użytkowników W ysoka dostępność desktopów i aplikacji N iskie koszty nabycia i obsługi komputerów B ezpieczne zarządzanie danymi pacjenta D ostęp do danych pacjenta z kilku miejsc (szpital, biuro, przychodnia, chirurgia) reszcie personelu bezpieczny i elastyczny dostęp zarówno do wszystkich potrzebnych programów, jak i informacji. Łatwiej jest zabezpieczyć wrażliwe dane pacjentów przez ich kompleksową ochronę na centralnym serwerze niż na wielu stacjach roboczych. PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA W PLACÓWKACH OCHRONY ZDROWIA Szpitale i przychodnie to miejsca bardzo specyficzne, gdzie często brakuje miejsca na nieporęczne stacje robocze, np. w pokoju pielęgniarek, gabinecie lekarza czy na sali badań. Terminale są znacznie mniejsze i mogą być montowane na tylnej ściance monitora. Tradycyjne komputery stacjonarne w środowisku klinicznym mogą też przyczyniać się do jego zanieczyszczenia. Większość z nich ma wentylatory wylotowe, w których gromadzą się kurz i różnego rodzaju bakterie. Utrzymanie takiego komputera w czystości jest więc bardzo trudne i uciążliwe. Terminale służące do wirtualizacji pulpitów nie mają wentylatorów ani żadnych ruchomych części wewnętrznych, więc tym samym maleje ryzyko naruszenia sterylności wymagających jej pomieszczeń. W placówkach ochrony zdrowia terminale NComputing mogą być wykorzystywane na kilka opisanych niżej sposobów. • Stacje robocze w punktach obsługi pacjentów. Dzięki NComputing wyeliminowana jest konieczność stosowania tradycyjnych komputerów w każdym miejscu. Wykorzystanie terminali sprawia, że zmiany w oprogramowaniu są przeprowadzane tylko na serwerach centralnych, a więc nie ma potrzeby aktualizowania aplikacji na każdej stacji roboczej. Personel może bezpiecznie logować się do aplikacji z dowolnego terminala. • Mobilne medyczne stacje robocze. Rozwiązanie NComputing vSpace umożliwia tworzenie mobilnych stacji roboczych wykorzystywanych przez personel w różnych pomieszczeniach do uzyskania oraz aktualizacji informacji o pacjentach w trakcie obchodu. Takie stacje nie zajmują wiele miejsca, a ich bateryjne źródło zasilania zapewnia wiele godzin nieprzerwanej pracy. • Stanowiska internetowe. Od placówek ochrony zdrowia pacjenci coraz częściej oczekują możliwości uzyskania dostępu do Internetu. Przy pomocy rozwiązania NComputing vSpace jest możliwe stworzenie terminali internetowych o bardzo niskim koszcie zakupu i utrzymania. Dodatkowe informacje: DANIEL ŻUKOWSKI, NETWORKING BUSINESS UNIT MANAGER, KONSORCJUM FEN, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 15 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI NCOMPUTING I KONSORCJUM FEN. NComputing jest największym i najszybciej rozwijającym się na świecie dostawcą rozwiązań terminalowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, instytucji edukacyjnych i opieki zdrowotnej. Zapewniają one znaczne zmniejszenie kosztów zakupu i utrzymania sprzętu w porównaniu z klasycznymi rozwiązaniami desktopowymi. STACJE DIAGNOSTYCZNE I REFERENCYJNE Wspólny mianownik EIZO – jakość i innowacyjność W medycynie niezmiernie ważny jest dostęp do danych, które nie uległy zniekształceniu. Umożliwia to dostrzeżenie najistotniejszych szczegółów w wynikach przeprowadzonego badania. Monitory medyczne EIZO serii RadiForce zapewniają doskonałą jakość obrazu, perfekcyjnie skoordynowaną pracę w sieci i bezproblemowo współpracują z oprogramowaniem diagnostycznym, co sprawia, że obrazy z wynikami badań są prezentowane w sposób jak najbardziej odpowiadający rzeczywistości. W ofercie EIZO, największego producenta monitorów medycznych, znaleźć można szerokie spektrum wyświetlaczy serii RadiForce – diagnostyczne, referencyjne oraz wielkoformatowe (oferowane wraz z urządzeniami do zarządzania obrazem), przeznaczone do wykorzystania na salach operacyjnych. Są w nich stosowane tylko najwyższej jakości matryce, które cechują szerokie kąty widzenia (możliwość konsultacji przez kilku radiologów jednocześnie), wysoki kontrast oraz szybka stabilizacja jasności. Wszystkie monitory EIZO umożliwiają sprzętową kalibrację zgodną ze standardem DICOM Part 14. Już podczas produkcji prowadzone są dokładne pomiary i ustawiane wszystkie odcienie szarości, aby każdy monitor był zgodny z tym standardem, dzięki czemu gwarantuje spójne i jak najdokładniejsze odwzorowanie odcieni szarości. Oprócz kalibracji konieczne jest zapewnienie równomiernego podświetlenia ekranu, co ma szczególne znaczenie przy ocenie obrazów zawierających obszary o niewielkich różnicach odcieni w skali szarości (np. w tomografii komputerowej czy rezonansie magnetycznym). W przypadku monitorów EIZO odpowiada za to autorski układ DUE (Digital Uniformity Equalizer). MONITORY DIAGNOSTYCZNE Seria RadiForce G&R to kolorowe i monochromatyczne urządzenia, z ekranami o rozdzielczościach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8 i 10 MP, przeznaczone do wyświetlania wyników badań z różnego rodzaju źródeł – od klasycznej radiologii przez obrazy pochodzące z mammografii po rekonstrukcje 3D. Od niedawna w monitorach diagnostycznych EIZO montowane są matryce z podświetleniem LED. W odróżnieniu od konwencjonalnego podświetlania lampami CCFL, ulega ono wolniejszej degradacji, zapewniając monitorowi dłuż- szą żywotność. Gwarantuje to stabilność i niezawodność niezbędną w monitorach diagnostycznych. Podświetlające diody LED nie zawierają rtęci, dzięki czemu minimalizowany jest potencjalny negatywny wpływ na środowisko naturalne po zakończeniu użytkowania monitora. Wbudowany w przednią ramkę monitora sensor IFS (Integrated Front Sensor) prowadzi pomiary jasności pomieszczenia, w którym się znajduje urządzenie, i porównuje je z odcieniami szarości wyświetlanego obrazu, a następnie dokonuje kalibracji wyświetlacza zgodnie ze standardem DICOM Part 14, co daje większą pewność prawidłowej oceny badania i wydania właściwej diagnozy. Takie rozwiązanie ułatwia prowadzenie kontroli jakości pracy monitora, a jednocześnie wpływa zdecydowanie na komfort podczas długich godzin prac diagnostycznych. Ciekawostką w monitorach serii RadiForce GX i RX jest funkcja Hybrid Gamma, która automatycznie odróżnia wyświetlane monochromatyczne obrazy Specjalizowane stacje diagnostyczne i lekarskie Alstor oferuje także pełne stacje diagnostyczne i lekarskie, które umożliwiają wyświetlanie obrazów DICOM i współpracę z systemami PACS/RIS/HIS. W skład jednej stacji, obok komputera z pamięcią RAID, wchodzą dwa monitory diagnostyczne oraz jeden opisowy (dla stacji opisowej) albo co najmniej jeden monitor referencyjny (dla stacji do podglądu badań), a także medyczna karta graficzna oraz oprogramowanie do oceny i archiwizacji obrazów DICOM. Stacje mogą być dodatkowo wyposażone w zasilacz awaryjny UPS, który gwarantuje ich nieprzerwaną pracę w przypadku wahań zasilania w sieci szpitalnej. Stacje diagnostyczne i lekarskie są objęte 3-letnią gwarancją. 16 VADEMECUM CRN luty 2014 MONITORY WIELKOFORMATOWE DICOM od niediagnostycznych obszarów ekranu, takich jak rekonstrukcje 3D/4D, menu aplikacji czy miniaturki badań, i wyświetla każdy z nich z optymalną dla niego jasnością i krzywą odcieni. Dodatkowo, w przypadku modeli kolorowych, monitor automatycznie rozróżnia obrazy monochromatyczne DICOM od kolorowych i każdy z nich wyświetla z optymalnym odwzorowaniem barw. Dzięki temu możliwe jest oglądanie obrazów diagnostycznych oraz fuzji/rekonstrukcji 3D na jednym monitorze diagnostycznym, który staje się monitorem multimodalnym (zastępuje kilka specjalizowanych monitorów do radiologii klasycznej, TK, MRI, USG, PET itd.). MONITORY REFERENCYJNE Koszty wyposażenia stanowisk diagnostycznych w specjalistyczne monitory medyczne, kalibrowane do standardu DICOM, są bardzo wysokie. Powszechniejszym rozwiązaniem jest przesyłanie obrazów z wynikami badań z radiologii na oddziały szpitalne. Tam do przeglądania badań są wykorzystywane znacznie tańsze monitory referencyjne. Seria EIZO RadiForce MX to medyczne monitory referencyjne o rozdzielczości od 1 do 3,7 MP, które jako jedyne na świecie umożliwiają rekalibrację zgodną ze standardem DICOM Part 14. Idealnie nadają się do podglądu wyników badań rezonansu magnetycznego i tomografii, a także na oddziały ortopedyczne do planowania przedoperacyjnego z wykorzystaniem cyfrowych zdjęć rentgenowskich oraz specjalistycznego oprogramowania, np. OrthoView. Ze względu na rosnącą liczbę źródeł obrazowania w medycynie coraz częściej wykorzystuje się monitory wielkoformatowe do wyświetlania obrazu w nowoczesnych salach operacyjnych, w gabinetach radiologii zabiegowej, gabinetach nadzoru czy podczas tzw. kominków radiologicznych. Obrazy pochodzące z różnego rodzaju kamer (w tym kamer endoskopowych, śródoperacyjnych) mogą być przesyłane zarówno na monitory, jak i do systemu archiwizacji danych medycznych pacjenta PACS (Picture Archiving and Communication System). Wielkoformatowe monitory EIZO redukują ilość potrzebnego na sali operacyjnej sprzętu. Umożliwiają wyświetlenie sygnału ze źródeł charakteryzujących się różnymi modelami opisu wartości gamma, włącznie z urządzeniami zgodnymi ze standardem DICOM Part 14. Dzięki nim na sali operacyjnej można korzystać z urządzeń typu „ramię C” czy innych połączonych z systemem PACS. Ze względu na duże wymiary i wysoką rozdzielczość wielkoformatowe monitory EIZO mogą jednocześnie wyświetlać obrazy z różnych źródeł. Wpływa to na wzrost efektywności pracy personelu medycznego – możliwość podglądu badań pacjenta z różnych źródeł w jednym miejscu ułatwia ich porównanie i eliminuje np. rozproszenie uwagi, charakterystyczne w środowiskach wielomonitorowych. nowaniu Zakładu Diagnostyki Obrazowej i oddziałów szpitalnych. W przypadku monitorów EIZO kalibracja służy do sprawdzania i ewentualnej korekty skali wyświetlanych poziomów szarości, aby była zgodna ze standardem DICOM. Oferowany przez EIZO zestaw RadiCS UX1 zawiera oprogramowanie i czujnik, które umożliwiają kalibrację monitora do standardu DICOM, okresową kontrolę jakości (testy akceptacyjne i stałości parametrów zgodne ze standardami AAPM, DIN i EUREF) oraz analizę wykonywanych czynności dla wszystkich monitorów EIZO w szpitalu (diagnostycznych i referencyjnych). Dodatkowo, pakiet oprogramowania EIZO RadiNET Pro umożliwia dokonywanie zdalnej kontroli jakości obrazu oraz kalibracji stacji medycznych w całym szpitalu, jak również wprowadzanie zmian ustawień wchodzących w ich skład monitorów. Powiadomienia o wykrytych problemach przesyłane są na skrzynkę pocztową, podobnie jak raporty z aktualnymi ustawieniami i parametrami monitorów znajdujących się w szpitalnej sieci. Oferowane przez EIZO systemy zarządzania monitorami wielkoformatowymi przyjmują sygnał z wielu źródeł. Główną zaletą takiego rozwiązania jest możliwość wygodnego zarządzania z jednej lokalizacji, oszczędność czasu administratorów dzięki optymalizacji ich pracy oraz uproszczenie wielu procesów. EIZO ma w swojej ofercie również inne urządzenia do obsługi sygnału wideo na salach operacyjnych, takie jak konwertery, rozdzielacze oraz rozwiązania umożliwiające transmisję sygnału wideo na odległość bez utraty jakości. Wszystkie te systemy wykorzystują istniejące okablowanie sieciowe, co umożliwia połączenie ich za pomocą niedrogiej w instalacji infrastruktury. Wyłącznym dystrybutorem monitorów EIZO w Polsce jest Alstor. KALIBRACJA I KONTROLA JAKOŚCI MONITORÓW Zachowanie ciągłości prawidłowego odwzorowania obrazów medycznych na monitorach diagnostycznych jest bardzo ważną kwestią w prawidłowym funkcjo- Dodatkowe informacje: JAN SIWEK, DYREKTOR DZIAŁU MEDYCZNEGO, ALSTOR, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 17 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI EIZO I ALSTOR. Znajdujący się na przednim panelu monitora przycisk CAL umożliwia wybranie różnych trybów wyświetlania, odpowiednich dla poszczególnych typów obrazów, takich jak tomografia, rezonans oraz wyniki badań endoskopowych. Ponadto, dostępna jest funkcja Auto CAL automatycznie wybierająca właściwy tryb wyświetlania. STACJE DIAGNOSTYCZNE I REFERENCYJNE Komputery medyczne Optimus – profesjonalne rozwiązania dla wymagającego środowiska Optimus stworzył nową linię komputerowych stacji diagnostycznych i opisowych przeznaczonych do pracy w szczególnie wymagającym środowisku – w szpitalach i specjalistycznych przychodniach medycznych. S ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ AB. t j robocze tacje b Optimus przeznaczone dla placówek medycznych zostały wyposażone w płyty główne serii 8 marki Gigabyte, które umożliwiają zainstalowanie procesorów Intel 4. generacji. Dzięki temu oferują unikalne połączenie funkcjonalności oraz zaawansowanych technik gwarantujących najwyższą jakość i wydajność, bez względu na obciążenia, jakim będą poddawane. W stacjach zastosowano zasilacze o mocy od 600 do 750 W ze sprawnością powyżej 90 proc. Takie rozwiązanie zapewnia bezproblemowe działanie w trybie 24/7. Dodatkowo w komputerach medycznych marki Optimus zainstalowano pojemne dyski twarde, które zostały połączone w taki sposób, aby maksymalnie zabezpieczyć użytkownika przed utratą przetwarzanych danych. Tak przygotowany fundament umożliwia wykorzystanie w stacjach roboczych wysokowydajnych, przeznaczonych do zastosowań medycznych, specjalistycznych kart graficznych. Są to karty firmy NEC (modele MD-K600E oraz MD-K2000E), które umożliwiają podłączenie od jednego do trzech specjalistycznych monitorów przeznaczonych do stosowania w placówkach ochrony zdrowia. Optimus ma w ofercie także szeroką gamę monitorów diagnostycznych i referencyjnych firmy NEC, dzięki czemu resellerzy mogą dostarczyć placówkom ochrony zdrowia kompletny, gotowy do pracy zestaw. WSPARCIE LOGISTYCZNE, FINANSOWE I EDUKACYJNE Optimus nie tylko produkuje bardzo wydajny sprzęt, gotowy do bezawaryjnej pracy w trybie 24/7, lecz specjalizuje się także w zaawansowanych usługach logistycznych. Oferuje m.in. kompletację sprzętu i prace związane z przygotowaniem go do pracy u klienta końcowego (prekonfigurację, preinstalację, doposażenie, oznaczanie) oraz wiele opcji związanych z przechowa- PRZYKŁADOWE KONFIGURACJE KOMPUTERÓW MEDYCZNYCH OPTIMUS Model Płyta główna Graphite GZ87T - Medical 1 Graphite GZ87T - Medical 2 Gigabyte Z87-HD3 Gigabyte Z87-HD3 Procesor Intel Core i5-4670 Intel Core i7-4771 Obudowa Fractal Design Core 3000 USB 3.0 Fractal Design Core 3000 USB 3.0 Zasilacz Fortron Aurum S 600W 80+ Gold Fortron Aurum CM 750W 80+ Gold Pamięć Kingston 2 x 4 GB DDR3 1600 MHz Kingston 2 x 8 GB DDR3 1600 MHz Karta graficzna Dysk twardy Czytnik kart Napęd optyczny Akcesoria System operacyjny 18 NEC MD-K600E NEC MD-K2000E 2 x WD1003FBYZ 1 TB SATA III 7,2 rpm 4 x WD1000DHTZ 1 TB SATA III 10 rpm tak tak Samsung SH-244DB DVD-RW/RAM 24x SATA Samsung SH-244DB DVD-RW/RAM 24x SATA klawiatura, mysz, podkładka klawiatura, mysz, podkładka Microsoft Windows 7 Professional 64 Microsoft Windows 7 Professional 64 VADEMECUM CRN luty 2014 MONIKA SIKORA Channel Director, Optimus Nasi partnerzy, którzy chcą sprzedawać komputery marki Optimus placówkom ochrony zdrowia, mogą liczyć na preferencyjne warunki finansowe, jak też słynne w całej branży wsparcie logistyczne oferowane przez firmę AB. Jest to bardzo konkurencyjna oferta względem produktów oferowanych przez globalnych dostawców. W połączeniu z lokalnym pochodzeniem produktu daje to duże szanse na zwycięstwo w organizowanych przez szpitale i przychodnie przetargach publicznych. niem części zamówionego towaru w magazynach Optimusa oraz jego transportem, np. wysyłkę zestawów bezpośrednio do klienta końcowego, także w wiele miejsc (w ramach jednej transakcji). Firmy generujące duży obrót mogą liczyć na korzystną stawkę opłat spedycyjnych. Do dyspozycji współpracujących z firmą Optimus partnerów jest też pokaźna pula sprzętu demonstracyjnego, który może być wykorzystywany zarówno do prezentacji u klientów, jak i podczas szkoleń. Partnerom udzielane jest także wsparcie finansowe – przy dużych kontraktach możliwe jest wydłużenie terminu płatności lub pomoc w uzyskaniu kredytu na część projektu. Dodatkowe informacje: MONIKA SIKORA, CHANNEL DIRECTOR, OPTIMUS, [email protected] NEC – zaawansowane rozwiązania obrazowania medycznego O ferta NEC przeznaczona dla sektora medycznego to przede wszystkim monitory diagnostyczne oraz monitory przeglądowe. Dodatkowo w ofercie NEC znajdują się produkty towarzyszące, takie jak monitory biurkowe, umożliwiające symulację standardu DICOM, monitory wielkoformatowe z pełną obsługą DICOM oraz projektory multimedialne przeznaczone do sal konferencyjnych, również z możliwością symulacji standardu DICOM. Seria monitorów diagnostycznych NEC MD zawiera urządzenia wyświetlające obraz monochromatyczny lub kolorowy, a także hybrydowe modele umożliwiające wyświetlanie obrazu kolorowego i monochromatycznego na jednym urządzeniu. Monitory MD są wyposażone w zintegrowane czujniki kalibracyjne i występują w wersjach 2-, 3- oraz 5-megapikselowych z przeznaczeniem do badań przede wszystkim w tomografii komputerowej, angiografii, kardiologii, neuroradiologii, fizyce medycznej, radiologii ogólnej oraz mammografii. Wszystkie urządzenia z serii MD uzyskały certyfikaty medyczne umożliwiające pracę w bezpośredniej bliskości pacjentów oraz wyświetlają obraz zgodny ze standardem DICOM Part 14. Uzupełnieniem tej oferty jest seria przeglądowych monitorów MDview, wśród których znajdziemy urządzenia o przekąt- nych ekranu od 23 do 27 cali, wyświetlające obraz kolorowy i monochromatyczny o rozdzielczości od 2 do 3,6 megapiksela, również zgodny ze standardem DICOM. Wykorzystywane są przede wszystkim w stacjach referencyjnych służących do oceny poprawności badania, bez możliwości stawiania konkretnej diagnozy. SZERSZE MOŻLIWOŚCI DIAGNOZY Do diagnozy medycznej można wykorzystywać także monitory kolorowe działające w specjalnym predefiniowanym monochromatycznym trybie pracy. Daje to możliwość zaoferowania placówkom medycznym atrakcyjnego cenowo i przede wszystkim bardziej uniwersalnego rozwiązania. Diagnozowanie na odpowiednich monitorach kolorowych (a nie jedynie monochromatycznych) jest zgodne z opinią Przewodniczącego Komisji ds. Inżynierii Klinicznej PLTR, Członka Zespołu Konsultanta Krajowego wydaną do Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej. W ofercie NEC można znaleźć również wiele rozwiązań towarzyszących, takich jak monitory wielkoformatowe przeznaczone do sal konferencyjnych lub konsultacyjnych z symulacją standardu DICOM, w tym medyczny monitor z możliwością pracy bezpośrednio na sali operacyjnej – model NEC MD461OR. Oferta dodatkowa to również projektory multimedialne z przeznaczeniem do zastosowań w salach konferencyjnych – zarówno niewielkich, jak i dużych, z ekranami powyżej 5 m w podstawie. Ponadto oferta NEC zawiera także tanie monitory biurkowe w kolorze białym, które są fabrycznie kalibrowane do symulacji standardu DICOM, dzięki czemu szpital jest w stanie niskim kosztem dostarczyć precyzyjne narzędzia dla innych działów, także dla rejestracji. Spoiwem jest unikalne oprogramowanie QA GammaCompMD, które zapewnia kontrolę nad wszystkimi wyświetlaczami NEC na terenie szpitala lub przychodni oraz ich prostą lokalną lub zdalną kalibrację. Wyłącznym Autoryzowanym Dystrybutorem diagnostycznych monitorów medycznych NEC (seria MD) jest firma Veracomp. Natomiast medyczne monitory przeglądowe NEC (seria MDview) sprzedają Autoryzowani Dystrybutorzy: AB, ABC Data i Veracomp. Dodatkowe informacje: TOMASZ GUT, PROFESSIONAL DESKTOP MONITORS KEY ACCOUNT MANAGER NEC DISPLAY SOLUTIONS, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 19 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ NEC DISPLAY SOLUTIONS. NEC Display Solutions jest jednym z największych producentów urządzeń służących do wyświetlania obrazu. W portfolio japońskiej korporacji, oprócz domowych, korporacyjnych, biznesowych, edukacyjnych oraz profesjonalnych rozwiązań, znajdziemy również produkty wysokospecjalistyczne, służące chociażby do szeroko pojętego obrazowania medycznego. UCYFROWIENIE DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ Archiwum z szybkim dostępem Pojawienie się cyfrowego obiegu dokumentów i w pełni elektronicznej dokumentacji medycznej w szpitalach to tylko kwestia czasu. Już dziś placówki ochrony zdrowia powinny planować i realizować takie wdrożenia, bo dzięki nim osiągną większą wydajność pracy, a więc także przewagę konkurencyjną. KRZYSZTOF JAKUBIK U stawa z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia narzuca polskim podmiotom medycznym odejście od przetwarzania dokumentacji w postaci innej niż elektroniczna. Już dziś wiadomo, że wymieniony w niej termin 1 sierpnia 2014 r. nie zostanie dotrzymany, co wynika z licz- DAWID MANUSZAK Product Manager, Veracomp Szpitale są klientem dość dobrze świadomym swoich potrzeb i ostrożnie podchodzą do problemu niepotrzebnych wydatków. Inwestowanie w skanery dokumentowe wiąże się przede wszystkim z zapowiedzią obowiązkowego prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej oraz próbami zoptymalizowania pracy placówki. Na razie wciąż niewiele realizuje się projektów cyfryzacji posiadanych przez szpitale archiwów. Nie wymaga bowiem tego nowe prawo, a przechowywanie papierowej dokumentacji wciąż jest tańsze niż zarządzanie elektroniczną informacją. 20 VADEMECUM CRN luty 2014 by podmiotów, które jeszcze nawet nie rozpoczęły realizacji takiego projektu lub są w jego bardzo wstępnej fazie. Prawdopodobnie w najbliższych miesiącach zostanie ogłoszona nowa data, warto więc wykorzystać ten czas i podkreślać potencjalnym klientom, że cyfryzacją danych medycznych należy zainteresować się już teraz. Powszechna tendencja zostawiania wszystkiego na ostatnią chwilę sprawi, że na kilka miesięcy przed nowym terminem (a ten już raczej nie ulegnie zmianie) będziemy świadkami wielu chaotycznych – z braku czasu – wdrożeń. Proces cyfryzacji dotyczy dwóch obszarów. Pierwszy jest związany z codzienną pracą i trafiającymi do placówki medycznej dokumentami papierowymi, które należy zeskanować i wprowadzić do szpitalnego systemu obiegu dokumentów. Dużym wyzwaniem może jednak stać się drugi obszar, czyli cyfryzacja gromadzonego przez wiele lat archiwum analogowych obrazów z różnych rodzajów badań (np. radiologii klasycznej, USG, angiografii, fluoroskopii), jak również danych tekstowych (opisów badań, wyników analiz laboratoryjnych, epikryz i innych tego typu dokumentów). Co prawda nie ma formalnego wymogu, aby placówki medyczne dokonały pełnej digitalizacji swoich archiwalnych danych, niemniej jednak często może wystąpić konieczność wprowadzenia do systemu obiegu archiwalnych dokumentów papierowych z danymi pacjenta, który dziś jest w ciężkim stanie, w związku z czym należy prześledzić historię jego choroby. SKANOWANIE DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ Dostawcy skanerów dokumentowych zgodnie podkreślają, że w ostatnim czasie znacznie wzrosło zainteresowanie placówek medycznych (przychodni, niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, szpitali) tymi urządzeniami. To rynek o znaczącym potencjale, ale też wymagający – menedżerowie IT w takich podmiotach liczą każdą złotówkę, więc ich zakupy muszą być przemyślane i dokładnie spełniać określone przez nich wymagania. Ponieważ placówki medyczne są najbardziej zainteresowane optymalizowaniem bieżącej pracy, największą popularnością cieszą się podstawowe modele skanerów dokumentowych, dzięki którym pracownicy recepcji wprowadzają do komputera dostarczaną przez pacjentów papierową dokumentację. Placówki, w których zaistnieje taka potrzeba, mogą zainwestować także w skaner klisz rentgenowskich. Nale- oddział w stanie krytycznym i konieczne staje się szybkie odtworzenie wcześniejszych wyników jego badań. Placówki medyczne, które jednak zdecydują się na pełną cyfryzację swojego archiwum, często korzystają z usług firm trzecich, które realizują cały proces w modelu outsourcingowym. Taka działalność też może być jednym z potencjalnych kierunków rozwoju biznesu resellera, ale wymagałaby dużych nakładów zarówno na zakup sprzętu, jak i na zatrudnienie ludzi oraz organizację pracy. Dokumenty medyczne mają status informacji wrażliwej, więc świadczenie takich usług jako firma trzecia wiązałoby się z koniecznością zapewnienia maksymalnej ochrony poufności i zabezpieczenia prawnego. TOMASZ OBŁUSKI inżynier wsparcia Technicznego dla produktów medycznych, Alstor Niestety, systemy PACS nie są kompatybilne ze sobą, co utrudnia całościową wymianę informacji między oddziałami, archiwizację i backup znajdujących się w nich danych. Na szczęście dostępne są profesjonalne pakiety oprogramowania, które radzą sobie z tym problemem – podczas procesu wymiany danych DICOM potrafią je zunifikować. Jedynie takie zarządzanie archiwami szpitalnymi umożliwia pełne współużytkowanie przez różne zespoły wyników badań tego samego pacjenta. PŁYTKĘ ZAMIEŃ NA DYSK! ży jednak pamiętać, że obsługująca go stacja robocza powinna być wyposażona w medyczny monitor referencyjny, który ułatwi dobór parametrów skanowania, aby efekt tego procesu był jak najwyższej jakości. Wciąż rzadko ma miejsce pełna digitalizacja posiadanego przez szpital archiwum. Koszt takiego przedsięwzięcia jest dość wysoki (wydajny skaner dokumentowy, pojemne macierze dyskowe, praca ludzi), a „zysk” niewielki. Prawdopodobieństwo częstego sięgania do archiwalnych materiałów jest bowiem niezbyt duże, a pacjent korzysta na tym tylko wtedy, gdy trafia na W PLACÓWKACH OCHRONY ZDROWIA ŚWIETNIE SPRAWDZAJĄ SIĘ SKANERY BEZDOTYKOWE. Zarządzanie zebranymi elektronicznymi wynikami badań staje się nie lada wyzwaniem. – Osobom odpowiedzialnym za pamięci masowe w placówkach ochrony zdrowia trudno ocenić, jak szybko będzie rosła ilość danych – mówi Tomasz Obsłuski, inżynier wsparcia technicznego dla produktów medycznych w Alstor. – Tempo to będzie dość gwałtowne, ze względu na wykorzystanie coraz dokładniejszego sprzętu diagnostycznego generującego olbrzymie ilości informacji. Dlatego, projektując system przechowywania, backupu lub archiwizacji, należy porozmawiać z inżynierami medycznymi, którzy potrafią ocenić zapotrzebowanie na oprogramowanie zarządzające oraz przestrzeń do składowania wyników badań. Na podstawowy system przechowywania danych medycznych powinna składać się profesjonalna macierz dyskowa podłączona do szybkiej sieci, ze względu na dużą objętość przesyłanych plików. Konieczne jest oczywiście skonfigurowanie dysków w tryb RAID, a także dodatkowa ochrona danych – najlepiej za pomocą replikacji do zapasowego centrum danych, ale także przez wykonanie backupu, czyli kopii bezpieczeństwa. Najważniejszą cechą macierzy jest w tym przypadku jej wysoka dostępność oraz duża pojemność. Wydajność ma trochę mniejsze znaczenie, chociaż naturalnie nie powinna być pomijana. Macierze dyskowe mają służyć do przechowywania danych medycznych przez parę lat, aby lekarze mieli szybki dostęp do wyników podczas kolejnych wizyt pacjenta. Później, w miarę zapełniania się przestrzeni, informacje te można przenosić do archiwum. Do celów archiwalnych kiedyś były wykorzystywane wyjątkowo trwałe nośniki magnetooptyczne, które jednak umarły śmiercią naturalną. Dlatego próbowano zastępować je płytkami CD i DVD. Eksperci wskazują, że to nie najlepszy pomysł. – Jakość produkowanych dziś nośników optycznych nie jest wysoka – twierdzi Tomasz Obłuski. – W związku z tym nie powinny być wykorzystywane jako jedyne archiwum do długoterminowego przechowywania danych medycznych. Płytki dobrze służą jako nośnik badań dla pacjenta, z którym może pójść do innego lekarza, ale do profesjonalnego, długoterminowego przechowywania danych nadal zalecane są sprawdzone rozwiązania – taśmy. NAJWIĘKSZE WYZWANIE: MIGRACJA DANYCH Średni czas życia systemu dyskowego to 5 – 6 lat. Potem przechowywanie na nim danych jest ryzykowne (większe prawdopodobieństwo wystąpienia awarii i utraty dostępu do danych) i nieopłacalne (mała pojemność płyt, drogie wsparcie techniczne). Dlatego konieczne staje się przeniesienie danych na nowsze nośniki lub VADEMECUM CRN luty 2014 21 UCYFROWIENIE DOKUMENTACJI SZPITALNEJ poddanie ich archiwizacji. Ze względu na ciągły spadek cen twardych dysków i, równocześnie, wzrost ich pojemności, wykorzystanie tych napędów może okazać się dobrym rozwiązaniem, gdyż jednocześnie gwarantuje dostęp do wszystkich archiwalnych danych. Jednak skuteczne przeprowadzenie migracji nie jest takie proste. – Gdy zarządzamy dużym repozytorium danych, jednym z największych problemów jest ich migracja na nowe urządzenia ze sprzętu, którego cykl życia dobiegł końca – mówi Jarosław Raćkowicz, Channel Manager, Hitachi Data Systems. – W tradycyjnych systemach pamięci masowych ten proces może być bardzo utrudniony i generować niewyobrażalne koszty. Dlatego warto zainwestować w profesjonalne, specjalistyczne rozwiązanie, w którym po kliku latach taka migracja przeprowadzona zostanie w sposób niemalże automatyczny, tańszy – a co równie ważne – gwarantujący bezpieczeństwo przechowywanych danych medycznych w wymaganym czasie. Firmy dysponujące kilkoma macierzami dyskowymi mogą poddać je wirtualizacji za pomocą specjalnego sprzętu lub oprogramowania. Tak stworzone środowisko wirtualne ułatwia przeprowadzanie migracji – wystarczy dołączyć do niego nową macierz i zlecić wykonanie kopii danych. Proces będzie się toczył w tle, nie wpływając na dostępność danych. Po zakończeniu migracji wystarczy zweryfikować poprawność wykonanej kopii i odłączyć stare urządzenia. Niektórzy dostawcy oprogramowania do wirtualizacji (np. DataCore Software) udostępniają czasowe licencje swojego oprogramowania firmom, które nie planują wirtualizacji swojego środowiska, ale chcą właśnie w opisany sposób przenieść dane na nowe macierze. Problem migracji nie dotyczy zresztą tylko macierzy dyskowych. Taśmy, choć można na nich przechowywać dane nawet kilkanaście lat, także ulegają degradacji. Poza tym z dekady na dekadę coraz trudniej o starsze modele napędów, które posłużyłyby do odczytania taśm w już niestosowanych formatach. Dlatego eksperci zalecają przenoszenie danych z taśm na nowsze wersje nośnika co 8 – 10 lat, w sytuacji gdy nowe napędy przestają być kompatybilne z posiadanymi w archiwum taśmami w starych standardach. Dzięki temu dostęp do danych będzie pewniejszy, zaś wszystkie informacje zmieszczą się na znacznie mniejszej liczbie nośników. Jeżeli takich archiwalnych taśm mamy niewiele, proces ten można przeprowadzić ręcznie. W przypadku dużego archiwum warto zastosować specjalistyczną bibliotekę taśmową, która automatycznie przeprowadzi migrację zgodnie z przyjętą polityką, zweryfikuje jakość zapisu na pozostałych nośnikach i w przypadku wykrycia ryzyka wystąpienia ewentualnych problemów, zarekomenduje wykonanie dodatkowej kopii także z nich. AKTYWNE ARCHIWA CYFROWE PRODUKCJA PŁYTEK Z WYNIKAMI BADAŃ DLA PACJENTÓW WYMAGA PROFESJONALNEGO SPRZĘTU. 22 VADEMECUM CRN luty 2014 Wymóg przechowywania danych medycznych pacjenta przez cały czas jego życia i konieczność zapewnienia jak najszybszego dostępu do nich skłaniają do stworzenia archiwum dostępnego online. Najczęściej na taki system do archiwizacji składa się oprogramowanie zarządzające tym procesem, zainstalowane na firmowym serwerze, oraz dołączona do serwera pamięć masowa (macierz dyskowa i/lub biblioteka taśmowa), na której składowane są zarchiwizowane dane. Takie rozwiązanie nie jest w pełni niezawodne, dlatego na świecie coraz częściej stosowane są także specjalistyczne systemy do archiwizacji. Dane w nich są przechowywane na podłączonych do sieci macierzach dyskowych, ale mają status informacji archiwalnej, czę- JAROSŁAW RAĆKOWICZ Channel Manager, Hitachi Data Systems Wiele placówek medycznych inwestuje duże pieniądze w nowe systemy obrazowania diagnostycznego, ale zapomina, że wygenerowane przez nie dane trzeba przechowywać w profesjonalny sposób i zabezpieczyć. Niestety do tego celu bardzo często są stosowane najprostsze systemy, które nie gwarantują bezpieczeństwa oraz nie zapewniają centralnego dostępu do danych. sto z blokadą uniemożliwiającą jej usunięcie bądź zmianę. Przede wszystkim jednak owe systemy gwarantują ich autentyczność. Z omówionych produktów najpopularniejsze na rynku są oferowane przez EMC, Hitachi Data Systems, HP i IBM. Rozwiązania do profesjonalnej archiwizacji często określa się mianem Content Addressable Storage (CAS). Jak sama nazwa wskazuje, w ich funkcjonowaniu nacisk jest położony na informację zawartą w przechowywanych danych, a nie na oryginalny sposób ich przechowywania. Rozwiązania CAS mają kilka funkcji, których nie oferują inne systemy archiwizacji. Najważniejsza jest możliwość zapisania danych w trybie tylko do odczytu WORM (Write Once Read Many). Do momentu powstania rozwiązań CAS taką funkcję oferowały tylko wymienne nośniki optyczne i magnetooptyczne, a od kilku lat także taśmy. Twarde dyski z założenia takiej możliwości nie mają, trzeba więc było zaimplementować ją w oprogramowaniu oraz kontrolerze macierzowym, który dzięki temu umożliwia wprowadzanie zmian w danych lub ich kasowane tylko wtedy, jeśli pozwoli na to zdefiniowana polityka zarządzania danymi. Drugim bardzo ważnym elementem jest autentyczność przechowywanych danych, a więc gwarancja, że nawet jeśli tryb WORM nie zostanie uruchomiony, dane nie ulegną zmianie. Mają to gwarantować kody kontrolne obliczane dla każdego obiektu przechowywanego w systemie CAS. 1-1 CRN.indd 1 1/17/14 4:00 PM UCYFROWIENIE DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ Jak skutecznie zarządzać danymi medycznymi? Projektowanie archiwów medycznych wymaga wielowątkowego podejścia. W obliczu eksplozji ilości danych szpitalne działy IT cały czas dążą do usprawnienia swojego działania, poprawy efektywności i wydajności dostępu do badań pacjentów, a jednocześnie próbują zmniejszyć koszty obsługi wszystkich systemów PACS. P lacówki budujące cyfrowe archiwa powinny zainteresować się systemami zarządzania informacją medyczną Healthcare Data Management. Podstawą rozwiązania HDM jest wspólna platforma dla wszystkich archiwów w szpitalu, która za pomocą specjalnych agentów transformuje i przenosi dane na urządzenia docelowe. Zapotrzebowanie na pojemność pamięci masowej jest zmniejszane dzięki takim technikom, jak kompresja danych i deduplikacja. W przypadku oferowanego przez Alstor rozwiązania HDM firmy BridgeHead dodatkowym atutem jest możliwość zintegrowania w jednym scentralizowanym systemie obrazów z wynikami badań pochodzących ze sprzętu różnych producentów. Agent archiwizacyjny obsługuje standardowe metody oraz komendy DICOM i jest zasadniczym składnikiem VNA (Vendor Neutral Archive) – archiwum niezależnego od producenta sprzętu. Alstor oferuje też szereg rozwiązań z zakresu pamięci masowych oraz przetwa- rzania dokumentów do postaci elektronicznej. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu, jak również znajomości rynku medycznego, jest w stanie zaproponować placówkom medycznym różnej wielkości rozwiązania dostosowane do ich indywidualnych potrzeb. Partnerzy Alstor mogą korzystać z konsultacji dotyczących projektowania inwestycji dla ich klientów końcowych, szkoleń oraz – w razie potrzeby – również wdrożenia całego rozwiązania. JAK ZABEZPIECZYĆ TE WSZYSTKIE DANE? Ilość danych w obrazach w standardzie DICOM, pochodzących z systemów PACS, rośnie w tempie wykładniczym i stanowi dla szpitali największe wyzwanie związane z koniecznością zapewnienia pamięci masowych o odpowiedniej pojemności, wydajności i poziomie zabezpieczenia danych. Wydatki działów IT w szpitalach na tego typu rozwiązania już w chwili obecnej sięgają 30 proc. całości ich budżetu. Bardzo istotne staje się więc zmniejszenie kosztów pamięci masowej przy zapewnieniu tego samego poziomu usług dla całej placówki medycznej oraz zagwarantowanie dostępu i bezpieczeństwa danych. Oszczędności można uzyskać, optymalizując procesy backupu danych i ich FUJITSU SCANSNAP SV600, WYPOSAŻONY W RUCHOMĄ GŁOWICĘ, UMOŻLIWIA BEZDOTYKOWE SKANOWANIE DOKUMENTÓW, RÓWNIEŻ NIETYPOWYCH LUB DELIKATNYCH. 24 VADEMECUM CRN luty 2014 archiwizacji. Wymaga to zastosowania odpowiedniego oprogramowania, które automatycznie, cyklicznie wykonuje kopie danych. Doskonałym rozwiązaniem, umożliwiającym wykonywanie kopii danych serwerów plików, baz danych oraz aplikacji (pocztowych i innych) na magnetycznych nośnikach taśmowych i dyskowych, jest CA ARCServe Backup for Windows. Placówki medyczne, które planują przechowywanie kopii danych poza swoją siedzibą, powinny zainteresować się oprogramowaniem firmy EVault. Zapewnia ono przechowywanie kopii bezpieczeństwa w chmurze dostarczanej przez firmy integratorskie lub bezpośrednio przez producenta. W przypadku największych placówek medycznych, w których działa wiele różnorodnych aplikacji, wart polecenia jest pakiet oprogramowania Simpana firmy CommVault, umożliwiający zarządzanie bardzo dużą ilością informacji. Z PAPIERU NA CYFROWY NOŚNIK Ucyfrowienie zgromadzonych danych medycznych to zadanie, które nie należy do prostych. Jeśli jednak proces ten zostanie podzielony na etapy i zrealizowany za pomocą odpowiednio wydajnego sprzętu i oprogramowania, uzyskane korzyści będą nie do przecenienia. Podstawową jest bezpośredni, praktycznie natychmiastowy dostęp do danych, bez potrzeby przeglądania papierowych archiwów. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji zagrożenia życia JEST DOSKONAŁYM MODELEM DO PUNKTÓW REJESTRACJI. SKANUJE DANE Z FORMULARZY LUB KART PLASTIKOWYCH, A NASTĘPNIE (PO ZASTOSOWANIU OPROGRAMOWANIA OCR) PRZESYŁA BEZPOŚREDNIO DO SYSTEMU HDM ALBO BEZPRZEWODOWO DO URZĄDZEŃ MOBILNYCH (NP. TABLETÓW), Z KTÓRYCH CORAZ CZĘŚCIEJ KORZYSTAJĄ LEKARZE. pacjenta, ale ważne jest również w standardowych procedurach medycznych. Ponadto, zminimalizowane są czynności administracyjne personelu pomocniczego oraz skrócony czas wizyt. Cyfrowe wyniki badań zrealizowanych za pomocą różnego typu urządzeń diagnostycznych można łatwo porównywać, a dostęp do nich ma jednocześnie kilku użytkowników – np. w izbie przyjęć, gabinecie zabiegowym, na sali operacyjnej. Elektroniczna dokumentacja sprawia, że nie ma już potrzeby wykonywania fizycznych kopii – cyfrowe dokumenty przechowywane są w centralnym repozytorium, dzięki czemu można je replikować w dowolny sposób, a w razie potrzeby nagrać na płytę i wydać pacjentowi. Minimalizuje to także ryzyko zagubienia lub uszkodzenia wyników badania oraz utraty ich jakości, co zdarza się dość często w przypadku tradycyjnych klisz z obrazami RTG czy wydruków z aparatu USG. Kluczową sprawą pozostaje wybór odpowiedniego urządzenia digitalizującego. FUJITSU FI-7280 TO SZYBKI SKANER DO DIGITALIZACJI PAPIEROWEGO ARCHIWUM MEDYCZNEGO, WYPOSAŻONY W PODAJNIK AUTOMATYCZNY I SZYBĘ. Liderem rynku skanerów radiologicznych jest amerykańska firma Vidar. To producent najwyższej jakości urządzeń skanujących klisze z radiologii klasycznej, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego oraz mammografii. Z kolei na rynku skanerów dokumentowych wiodącą rolę odgrywa japoński koncern Fujitsu. Oferuje całą gamę urządzeń, które można zaadaptować w środowiskach medycznych, zaczynając od niskonakładowych, kompaktowych skanerów z serii ScanSnap, a kończąc na urządzeniach produkcyjnych, zapewniających szybką i sprawną digitalizację danych medycznych zebranych w papierowym archiwum (modele z serii fi). SKANERY FUJITSU SPRAWDZAJĄ SIĘ NA ŚWIECIE Ze skanerów dokumentowych Fujitsu korzysta wiele placówek medycznych na całym świecie. Tworzone dzięki nim cyfrowe archiwa dają wymierne korzyści, w postaci usprawnienia pracy i poprawienia jakości obsługi pacjentów. Jedną z takich placówek jest przychodnia pediatryczna Pediatric Associates w Richmond. Gromadzone w teczkach i zamknięte w szafach dane jej pacjentów nie były łatwo dostępne. Dodatkową trudność stanowił fakt, że przychodnia działała w dwóch budynkach – dokumenty przechowywane w jednym nie były dostępne dla lekarzy pracujących w drugim, co mogło mieć fatalny wpływ Dodatkowe informacje: JAN SIWEK, DYREKTOR DZIAŁU MEDYCZNEGO, ALSTOR, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 25 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ ALSTOR. FUJITSU SCANSNAP IX500 na postawienie prawidłowej diagnozy. Usprawnienie pracy oraz obniżenie kosztów administracyjnych uzyskano dzięki wdrożeniu systemu zarządzania danymi medycznymi EHR i zastosowaniu skanerów Fujitsu fi-5120C oraz fi-5650C. Na podjęcie decyzji o ich kupnie wpłynęły takie argumenty, jak kompaktowy rozmiar, duża prędkość skanowania, łatwość zarządzania urządzeniami oraz możliwość skanowania dokumentów niezależnie od gatunku ich papieru. Wdrożenie pozwoliło wyeliminować czasochłonny i niepotrzebnie angażujący pracowników proces ręcznego zarządzania dokumentacją medyczną – przepisywania danych pacjentów i ich aktualizacji oraz archiwizacji w teczkach. Założone w 1910 r. amerykańskie Swedish Medical Center, na które składa się ponad 70 klinik i cztery szpitale, jest przykładem zastosowania skanerów Fujitsu w zupełnie innej skali. To największa, świadcząca najbardziej wszechstronne usługi sieć medyczna w okręgu Seattle. Właśnie duża liczba placówek stwarzała główny problem – wielokrotnie dublowane były czynności związane z przetwarzaniem i udostępnianiem krytycznych dokumentów. Pracownicy administracyjni szpitali korzystali z kopiarek i faksów, co prowadziło do ciągłych problemów związanych z kopiowaniem plastikowych kart ubezpieczeniowych lub zacinaniem się papieru podczas kopiowania delikatnych wydruków badań pacjenta. Centrum poszukiwało intuicyjnego rozwiązania, które zastąpi kopiarki i faksy, a jednocześnie umożliwi przekazanie danych pacjenta do głównego repozytorium, a w efekcie szybki dostęp do nich w każdej placówce. Zapadła decyzja o zakupie skanera Fujitsu fi-5120C do oddziału w Issaquah, a po roku jego bezawaryjnej eksploatacji – o dalszych zakupach. Skanery Fujitsu rozwiązały większość problemów, z którymi borykało się centrum. UCYFROWIENIE DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ Profesjonalne etykiety z drukarkami Zebra Technologies Funkcjonowanie placówki ochrony zdrowia można usprawnić dzięki właściwemu przepływowi informacji. Etykiety z kodami kreskowymi oraz identyfikatory radiowe przyczyniają się do ograniczenia ryzyka wystąpienia błędów w identyfikacji pacjentów oraz usprawnienia pracy w szpitalach – od przyjęcia pacjenta na oddział przez cały proces opieki nad nim, aż po moment wypisu. K ody kreskowe i drukowane etykiety redukują czas poświęcany na czynności administracyjne, zwiększając przy tym bezpieczeństwo pacjentów. Wprowadzenie do szpitala systemu identyfikacji pacjentów opartego na kodach kreskowych nie tylko zmniejsza liczbę błędów i związane z nimi koszty (w tym potencjalne koszty sądowe), ale przynosi także wiele innych korzyści. Po przejściu na zautomatyzowany system wprowadzania i weryfikacji danych wiele czynności administracyjnych zostaje przyspieszonych i uproszczonych, dzięki czemu pracownicy mogą poświęcać więcej czasu pacjentom. Takie systemy poprawiają też ogólną przejrzystość danych, zapewniając w czasie rzeczywistym informacje dotyczące pobranych próbek, zleconych badań i ich wyników. Najlepszym przykładem korzyści z zastosowania takiego systemu są transfuzje krwi, które niosą wiele zagrożeń, a nieprawidłowa identyfikacja próbki lub pacjenta może być śmiertelna w skutkach. 26 VADEMECUM CRN luty 2014 Drukowanie etykiety przy łóżku pacjenta pozwala znacznie ograniczyć możliwość pomyłki, a także szybciej oznaczyć próbkę lub podać leki. Dodanie do zlecenia transfuzji etykiety z danymi pacjenta, dla którego przeznaczona jest krew, umożliwia przeprowadzenie dodatkowej automatycznej kontroli przed jej wykonaniem. Także podawanie leków jest czasochłonne i obarczone ryzykiem pomyłki. Używając drukarki przenośnej, farmaceuta może oznaczyć etykietą leki przeznaczone dla danego pacjenta już na oddziale, dzięki czemu oszczędza czas poświęcany na chodzenie do apteki. Pracownicy apteki szpitalnej mogą też drukować etykiety z kodami kreskowymi na przepisane dawki leków, aby zapewnić pełną kontrolę ich rozchodu. NAJCZĘSTSZE OKOLICZNOŚCI WYSTĘPOWANIA BŁĘDÓW ZWIĄZANYCH Z PODAWANYMI W SZPITALU LEKAMI monitorowanie 1,9% przepisywanie i zamówienia 15,3% wydawanie 18,2% podawanie 33,3% wprowadzanie i weryfikacja danych 31,3% Źródło: Zebra Technologies ZNAKOWANIE I PRAWO Konieczność stosowania profesjonalnych rozwiązań drukujących nakłada na menedżerów placówek ochrony zdrowia polskie prawo. 20 września 2012 r. weszło w życie Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie warunków, sposobu i trybu zaopatrywania pacjentów szpitala w znaki identyfikacyjne oraz sposobu postępowania w razie stwierdzenia ich braku. Nakazuje ono zaopatrzenie pacjenta w znak identyfikacyjny podczas przyjęcia do szpitala, po ustaleniu jego toż- samości (a także w sytuacji, gdy tożsamości nie można ustalić). Podobnie w znak identyfikacyjny należy zaopatrzyć noworodka, niezwłocznie po urodzeniu. Znak identyfikacyjny umieszcza się na opasce zakładanej na nadgarstek pacjenta (w przypadku noworodków – na oba nadgarstki), a – gdy jest to niemożliwe – na kostkę nogi. Rozporządzenie zawiera także uwagę, że opaska powinna być zapięta w sposób zapewniający jej utrzymanie się na nadgarstku lub kostce nogi pacjenta przez cały czas jego pobytu w szpitalu. Równie ważne jest prawidłowe oznakowanie personelu medycznego – reguluje to Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Jest w niej mowa, że osoby zatrudnione w szpitalu oraz pozostające w stosunku cywilnoprawnym z podmio- DRUKARKI TERMICZNE ZEBRA Firma Zebra Technologies, której autoryzowanym dystrybutorem w Polsce jest RRC Poland, oferuje pełne portfolio termicznych drukarek, idealnych do zastosowania w placówkach ochrony zdrowia. Identyfikacja pacjentów i pracowników – podstawa prawna Kwestie związane z identyfikacją pracowników placówek medycznych oraz pacjentów reguluje Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Oznaczenie pacjenta lub noworodka za pomocą opaski nakładanej na nadgarstek lub kostkę nogi nakazuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 września 2012 r. w sprawie warunków, sposobu i trybu zaopatrywania pacjentów szpitala w znaki identyfikacyjne oraz sposobu postępowania w razie stwierdzenia ich braku. • Drukarki przenośne – niewielkie, lekkie i wygodne drukarki z serii QLn umożliwiają drukowanie przy łóżku pacjenta etykiet o szerokości 50 i 76 mm na próbki lub leki. Można je podłączyć do sieci bezprzewodowej 802.11b/g, obsługują też szyfrowaną transmisję VPN, pozwalającą na bezpieczne przesyłanie danych pacjentów. • Kompaktowe drukarki stacjonarne – urządzenia Zebra z serii G – od modelu podstawowego GK po najbardziej zaawansowany model GX – zapewniają najlepszą w swojej klasie szybkość i wydajność druku o szerokości do 104 mm. Wyróżniają się trwałością i niezawodnością, typowymi dla produktów Zebry. Klient może wybrać – w ramach każdego modelu – wersję do druku termicznego o najmniejszych rozmiarach podstawy spośród wszystkich drukarek stacjonarnych o szerokości druku 104 mm, jak też wersję umożliwiającą druk termiczny lub termotransferowy z oszczędzającym czas bardzo prostym systemem ładowania kalki. • Drukarki stacjonarne – sprawdzą się w aptece, laboratorium czy na stanowisku pielęgniarek na oddziale; umożliwiają druk termotransferowy w sytuacji, gdy wymagane są bardziej trwałe wydruki, np. odporne na sterylizację. Drukarka termiczna HC100 do drukowania opasek na rękę korzysta z wkładów Z-Band Direct z powłoką antybakteryjną. Automatycznie rozpoznaje rodzaj opaski i kalibruje ustawienia dla optymalnej jakości druku. • Drukarki do kart – urządzenia z serii ZXP umożliwiają zadrukowywanie kart identyfikacyjnych i jednoczesne kodowanie znajdującego się na nich paska magnetycznego. Oferowane są cztery modele. Dodatkowe informacje: PAWEŁ RYBARCZYK, PRODUCT MANAGER ZEBRA, RRC POLAND, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 27 MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI ZEBRA TECHNOLOGIES I RRC POLAND. tem leczniczym, którego przedsiębiorstwem jest szpital, są obowiązane nosić w widocznym miejscu identyfikator zawierający imię i nazwisko oraz funkcję. ZXP 1 to kompaktowa, niedroga drukarka klasy podstawowej do niskonakładowego druku jednostronnych kart kolorowych lub monochromatycznych. ZXP 3 to model bardziej zaawansowany, drukujący jedno- lub dwustronnie bezpośrednio na karcie z dużą szybkością (od 750 kart/godz. w druku monochromatycznym do 140 kart/godz. w druku w pełnym kolorze). ZXP 7 to szybka i niezawodna wysokonakładowa drukarka kart o niemal fotograficznej jakości, umożliwiająca także ich jednoczesną bezodpadową laminację. Najbardziej zaawansowany model tej serii to retransferowa drukarka ZXP 8, która drukuje karty plastikowe fotograficznej jakości z imponującą szybkością niemal 200 kart/godz. Dodatkową ochronę wydruku można uzyskać dzięki laminacji, a przed ewentualnym sfałszowaniem dokumentu chronią takie zabezpieczenia jak hologramy czy obrazy UV. • Dwucalowe drukarki – umożliwiają wydruk na dwucalowym pasku (56 mm) etykiet, paragonów lub kartoników. Doskonale nadają się też do umieszczania koniecznych informacji na opaskach identyfikacyjnych dla pacjentów. Model LP2824 sprawdza się w takich zastosowaniach jak identyfikacja pacjentów czy etykietowanie w aptekach. Obudowa drukarki jest trwała, dzięki podwójnym ściankom z ABS. Ważnym kryterium podczas konstruowania urządzenia była jego prostota, aby nawet pczątkujący użytkownicy mogli je łatwo zainstalować i obsługiwać. • Półprzemysłowe drukarki etykiet – nowa seria drukarek ZT200 do drukowania etykiet. Modele ZT220 i ZT230 charakteryzują się elegancką, kompaktową konstrukcją, zapewniają bezproblemową konfigurację, intuicyjną obsługę oraz łatwy serwis i konserwację. Umożliwiają wydruk do 2500 etykiet dziennie. Więcej informacji na temat rozwiązań Zebra dla placówek medycznych można znaleźć na specjalnie przygotowanej przez RRC stronie www.rrc.pl/zebramed. UCYFROWIENIE DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ Skanery dokumentowe Kodak w placówkach ochrony zdrowia Placówki medyczne to jedno z miejsc, w których występuje znaczne natężenie pracy z dokumentami. Konieczność ich digitalizacji i archiwizacji to wyzwanie także od strony IT, związane z zapewnieniem właściwego sprzętu i oprogramowania. S prostanie temu wyzwaniu w szpitalach i gabinetach umożliwiają skanery dokumentowe. To od ich pracy uzależniona jest jakość wszystkich dokumentów przetwarzanych do postaci cyfrowej. Jednak inwestując w sprzęt do skanowania, warto mieć na uwadze, że nie każdy skaner będzie odpowiedni do realizacji poszczególnych zadań. ci cyfrowej skierowania, wyniki badań, a także dokumenty, których długość wynosi do 86 cm. Urządzenie to może zeskanować dziennie nawet 1000 stron, ponadto zapewnia zaprogramowanie przycisków znajdujących się na obudowie, a tym samym ustawienie reguł dla najczęściej wykonywanych zadań. TYSIĄCE SKANÓW DZIENNIE ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI KODAK ALARIS I VERACOMP. SKANER W RECEPCJI Skaner Kodak Sceyex umożliwia szybkie przetwarzanie do postaci cyfrowej dokumentów, np. skierowań. To ciekawe urządzenie – ma postać lampki nabiurkowej, dzięki czemu zajmuje niewiele miejsca. Sam proces skanowania jest bardzo prosty. Wystarczy w czasie czytania dokumentu umieścić go w polu obserwowanym przez skaner, a zrobi on automatycznie zdjęcie. Dołączone oprogramowanie zapewnia zaawansowane funkcje przetwarzania obrazu, takie jak prostowanie czy autokadrowanie, dzięki czemu wyeliminowano konieczność dalszej ręcznej korekty skanowanego obrazu. Wbudowany silnik OCR zapewnia rozpoznawanie polskiego pisma i osadzenie tekstu w pliku formatu PDF, zawierającym przetwarzane zdjęcia. Urządzenie jest zasilane przez port USB i nie wymaga żadnych materiałów eksploatacyjnych. Jeszcze więcej opcji ma Kodak ScanMate i1120 – kompaktowy skaner nabiurkowy A4 pracujący w trybie duplex. Dzięki niemu pracownik rejestracji czy gabinetu może przetwarzać do posta- 28 VADEMECUM CRN luty 2014 Bardziej wydajne skanowanie gwarantują dwie serie urządzeń Kodak wyposażone w podajnik i opcjonalną przystawkę do skanowania płaskiego: i2000 (A4) oraz i3000 (A3). Modele z serii i2000 ułatwiają sprawne zarządzanie pracą bezpośrednio z biurka pracownika recepcji lub gabinetu – funkcja SmartTouch umożliwia inicjowanie, za pomocą jednego przycisku, wykonywania wieloetapowych zadań, np. skanowania i przesyłania dokumentów e-mailem lub zapisywania ich w archiwum placówki medycznej. Z kolei urządzenia linii Kodak i3000 (modele i3200 oraz i3400) zapewniają imponującą wydajność dzienną, która wynosi nawet 20 tys. zeskanowanych stron. Mimo że są to skanery klasy departamentowej, wyróżniają się kompaktowymi wymiarami, dzięki czemu nie zajmują wiele miejsca na biurku. Urządzenia wyposażono w specjalny system wykrywający jednoczesne wciągnięcie dwóch kartek papieru. Jeszcze inne wyzwania stoją np. przed szpitalnymi archiwami oraz firmami, które świadczą usługi digitalizacji dokumentacji medycznej. Tutaj zastosowanie znajdują potężne maszyny Kodak z serii i4000 oraz i5000. Urządzenia mają duży podajnik, mieszczący do 750 arkuszy, i są wyposażone w najnowsze rozwiązania poprawiające jakość skanów, dzięki którym mogą pracować z prędkością nawet 210 stron na minutę w kolorze i w rozdzielczości 300 dpi. OPROGRAMOWANIE KODAK CAPTURE PRO Skanowanie znacznej liczby dokumentów wiąże się z koniecznością wykorzystania oprogramowania, które nie tylko umożliwi ich edycję czy poprawę jakości, ale też uprości cały proces skanowania i obiegu dokumentów w systemie IT placówki medycznej. Kodak oferuje oprogramowanie Capture Pro, które służy do selektywnego pozyskiwania danych z dokumentów papierowych i elektronicznych dzięki wbudowanemu silnikowi OCR, OMR oraz kodów kreskowych. Capture Pro umożliwia zarządzanie zeskanowanymi dokumentami (np. obracanie, ponowne skanowanie, porządkowanie ich, a także współużytkowanie), zaś docelowe pliki charakteryzują się małą wielkością. Oprogramowanie zapewnia również skanowanie z indeksowaniem bezpośrednio do bibliotek w Sharepoint, a dzięki otwartemu interfejsowi API może służyć jako aplikacja do zasilania systemów klasy DMS/ECM w odpowiednio pogrupowane, podzielone i zindeksowane obrazy. Dodatkowe informacje: DAWID MANUSZAK, PRODUCT MANAGER, VERACOMP, [email protected] 1-1 CRN.indd 1 1/23/14 11:28 AM OPROGRAMOWANIE DLA PLACÓWEK MEDYCZNYCH Zmiany w prawie zagwarantują zyski Każda placówka medyczna ma obowiązek rozliczać się z przyznanych przez NFZ funduszy oraz zapewniać sprawną obsługę wszystkim pacjentom. Nie byłoby to możliwe bez specjalistycznego oprogramowania, które musi być przede wszystkim zgodne z polskim prawem KRZYSZTOF JAKUBIK P olskie oprogramowanie do obsługi placówek ochrony zdrowia powstaje od 2000 roku, gdy rozstrzygnięto przetarg Banku Światowego i do potencjalnych odbiorców trafiły duże fundusze na inwestycje. Przez tych kilkanaście lat powstało wiele firm tworzących oprogramowanie, które szukały swojej szansy na tym rynku – często bardzo małych, obsługujących lokalnych klientów. Przedsiębiorstw działających na większą skalę, które zbudowały sprawnie funkcjonujący kanał partnerski, jest raptem kilka. DUŻY BIZNES DO ZROBIENIA Do niedawna w Polsce oprogramowanie do zarządzania placówką medyczną było stosowane głównie w wybranych obsza- JOANNA HAWALUK Partner Channel Manager, Comarch Oczekujemy od partnera, że przejmie na siebie obowiązek opieki nad naszym oprogramowaniem w placówce medycznej w pełnym zakresie – od wdrożenia przez uruchomienie systemu, szkolenie personelu po utrzymanie i aktualizację oprogramowania. Taka stała relacja integratora z klientem daje mu możliwość świadczenia innych usług serwisowych, będących źródłem dodatkowego zysku. 30 VADEMECUM CRN luty 2014 rach, przede wszystkim do obowiązkowych elektronicznych rozliczeń z NFZ, a ostatnio także do weryfikacji uprawnień pacjentów w ramach systemu eWUŚ. Pozostałe wdrożenia wynikały z woli lepszej obsługi pacjentów i optymalizacji pracy placówki. Już wkrótce jednak to się zmieni – zapisana w ustawie konieczność prowadzenia przez placówki pełnej Elektronicznej Dokumentacji Medycznej to zapowiedź złotych czasów dla firm obecnych na tym rynku. Skorzystają przede wszystkim producenci, chociaż przed ogromną szansą stoją też ich partnerzy. Na pierwszy rzut oka można odnieść wrażenie, że karty na polskim rynku oprogramowania do obsługi placówek ochrony zdrowia już rozdano. Są trzy wiodące firmy (Asseco, Comarch, Ericpol), kilkadziesiąt mniejszych oraz ok. 500 aktywnych resellerów i integratorów, z których część specjalizuje się w obsłudze podmiotów medycznych. Wszyscy jednak zgodnie twierdzą, że ta liczba – w związku z nadchodzącymi zmianami w prawie – znacznie powinna wzrosnąć. JAK SZUKAĆ KLIENTA? Gdy na rynku powstaje nowy podmiot medyczny, wówczas zyskujemy gwarancję, że będzie potrzebował kompleksowej opieki informatycznej, w tym oprogramowania. Ale warto także zainteresować się już istniejącymi placówkami – część z nich może być zainteresowana nowymi modułami oprogramowania. Od czasu do czasu pla- ROBERT BEKSIŃSKI Senior Sales Representative, Ericpol Obecnie jest bardzo dobry moment, by firmy resellerskie zainteresowały się obszarem ochrony zdrowia. Do chwili, gdy zacznie obowiązywać nakaz prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej będą miały ręce pełne roboty. Także później – jeśli wystarczająco skutecznie zaangażują się w obsługę placówek medycznych – mogą liczyć na stałe dochody ze wsparcia, sprzedaży dodatkowcyh licencji oraz świadczenia usług serwisowych. cówki medyczne wymieniają też całe oprogramowanie na konkurencyjne, szukając możliwości optymalizacji swojej pracy, ułatwienia obsługi czy korzystniejszych warunków wsparcia. – Dynamicznie rozwija się też rynek komercyjnych świadczeń medycznych – mówi Joanna Hawaluk, Partner Channel Manager, Comarch. – Kontrahentami są prywatni pacjenci, towarzystwa ubezpieczeniowe czy inne podmioty medyczne funkcjonujące jako podwykonawcy. Placówki ochrony zdrowia coraz większą uwagę przywiązują do możliwości świadczenia usług komercyjnych, co także musi znaleźć odzwierciedlenie w oprogramowaniu. Bardzo istotne jest zapewnienie ergonomii pracy lekarzy, pielęgniarek, położnych oraz umiejętne rozliczanie świadczonych usług. W tym obszarze wykorzystaliśmy bogate doświadczenie przeniesione z rynku rozwiązań ERP. Większość oferowanego oprogramowania jest przeznaczona do obsługi placówek lecznictwa jednego dnia – przychodni, gabinetów itp., a nie dla szpitali. Stworzenie pełnego systemu szpitalnego jest znacznie bardziej skomplikowane i wymaga większych nakładów. Także partnerzy do tej pory byli umiarkowanie zainteresowani obsługą takich placówek. Tam jednak potencjalne zyski mogą być zdecydowanie większe, warto więc się po nie schylić. KTÓREGO DOSTAWCĘ WYBRAĆ? Źródło: Ericpol Wybór właściwego dostawcy z punktu widzenia potencjalnego partnera nie jest łatwy. Paradoksalnie, największa trudność polega na tym, że wszystkie główne pakiety oprogramowania… oferują niemal identyczną funkcjonalność. Wynika to przede wszystkim z wymogów związanych z prawem oraz dość spójnych potrzeb klientów. Dlatego – z punktu widzenia użytkownika – głównym czynnikiem różnicującym jest interfejs obsługi. Dla menedżerów placówek medycznych duże znaczenie będzie miało też doświadczenie producenta oraz skala jego działalności. – Jesteśmy jedną z nielicznych fi rm w Polsce, która współpracuje nie tylko z lekarzami, ale z całymi organizacjami – mówi Robert Beksiński, Senior Sales Representative, Ericpol. – Często mamy spotkania z Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, ale współpracujemy także z Porozumieniem Pracodawców Ochrony Zdrowia i Porozumieniem Zielonogórskim. Oczywiście, wiele informacji na temat potrzeb otrzymujemy bezpośrednio od samych użytkowników i naszych partnerów. Dość często zdarza się także, że firmy resellerskie mają podpisane umowy partnerskie z więcej niż jednym dostawcą. Wynika to głównie z faktu, że wcześniej współpracowały z jednym producentem, ale podjęły decyzję o jego zmianie. Podpisane umowy wsparcia z klientami wstrzymują je jednak przed radykalnymi działaniami, więc konieczne jest kontynuowanie współpracy z dwoma dostawcami. Szukając producenta oprogramowanie dla placówek medycznych trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na częstotliwość publikowanych aktualizacji – to najlepszy dowód na posiadanie kompetentnego zespołu, który analizuje aktualną sytuację prawną i dostosowuje do niej swój produkt. Zdecydowanie należy unikać oprogramowania, które powstało kilka lat temu i od tamtej pory nie było aktualizowane. NIEOCENIONA POMOC DOSTAWCY Wsparcie producenta to jeden z najważniejszych obszarów, na które powinien JAN BUTKIEWICZ zastępca dyrektora Pionu ds. Sprzedaży, Pion Opieki Zdrowotnej, Asseco Menedżerowie placówek ochrony zdrowia coraz częściej szukają rozwiązań zintegrowanych, dzięki którym lekarze i pozostały personel medyczny będą mieli ciągły dostęp do wszystkich informacji o pacjentach. To rodzi potrzebę wykorzystania rozwiązań mobilnych, które – po zainstalowaniu odpowiedniego oprogramowania – mogą znacznie ułatwić i przyspieszyć stawianie diagnozy pacjentom. Proces ten zauważyli także nasi partnerzy, który już teraz oferują szpitalom tablety umożliwiające uzyskanie bezprzewodowego dostępu do przechowywanych centralnie danych. zwrócić uwagę potencjalny partner. Ma ono kluczowe znaczenie na wszystkich etapach realizowanej transakcji – od momentu znalezienia klienta przez złożenie oferty, przeprowadzenia wdrożenia, szkoleń po późniejsze utrzymanie systemu. – Naszym partnerom oferujemy pełne wsparcie – mówi Robert Beksiński. – Są to bezpłatne szkolenia organizowane w wybranych miejscach w Polsce, dokumentacja, filmy instruktażowe, szablony ofert itd. Inżynierowie z działu wsparcia technicznego pomagają w pierwszych wdrożeniach u klientów i szkoleniach dla nich. Weryfikują też poprawność zrealizowanego wdrożenia, co dodatkowo chroni naszego partnera, jak też gwarantuje zadowolenie klienta. Sprawnie zorganizowany przez dostawcę dział wsparcia może przyczynić się do zwiększenia zysków partnera. Dzięki temu zarabia on nie tylko na marży za oprogramowanie, ale także może prowadzić szkolenia i inne usługi, przede wszystkim serwisowe. Poza tym od producentów można oczekiwać nie tylko wsparcia technicznego – często dzielą się ze swoimi partnerami wiedzą biznesową, np. informacjami o nowo powstających placówkach medycznych w rejonie działania danego partnera. VADEMECUM CRN luty 2014 31 INFRASTRUKTURA SERWEROWA Centrum danych: informatyczne serce szpitala Od strony infrastruktury IT szpital funkcjonuje jak każda inna firma – musi zbierać dane, przetwarzać je, chronić i archiwizować. Jedyną różnicą jest to, że od gromadzonych informacji zależy ludzkie zdrowie i życie. Rozwiązania informatyczne muszą być najwyższej jakości, bo tu nie ma mowy o kompromisach. TOMASZ JANOŚ DANIEL ŻUKOWSKI Networking Business Unit Manager, Konsorcjum FEN Stan infrastruktury informatycznej w polskich szpitalach bywa bardzo różny i zależy od umiejętności pozyskania zewnętrznego finansowania przez ich dyrektorów. Różnica jest taka, że duża część odpowiedzialności za zainicjowanie zmian spoczywa na administratorze szpitalnej sieci i systemów komputerowych. Z pewnością zauważy on, że zamiana klasycznego komputera biurkowego na terminal to oszczędność nie tylko na kosztach zakupu, ale również kosztach utrzymania, takich jak zasilanie, naprawy i administrowanie dziesiątkami urządzeń na terenie szpitala. 32 VADEMECUM CRN luty 2014 Obecnie niewiele polskich szpitali może się pochwalić wysokim poziomem zinformatyzowania. Większość placówek ma bardzo dużo do zrobienia w kwestii infrastruktury, wyposażenia i zarządzania zasobami IT. Duża zmiana w tym zakresie zajdzie, gdy wśród zarządów szpitali wzrośnie świadomość potrzeb związanych z cyfryzacją oraz zdolność umiejętnego wykorzystania wsparcia unijnego. Szpitalne działy IT obsługują coraz więcej procesów. Rośnie też ilość i znaczenie danych generowanych przez urządzenia diagnostyczne. To sprawia, że dane gromadzone w tych placówkach nie mogą być już upchnięte w byle jak zaprojektowanej serwerowni, mieszczącej się w piwnicy, ale muszą być przechowywane w zaplanowanym z wielką rozwagą centrum danych, które zapewnia obsługę wszystkich kluczowych dla szpitala systemów. Rosnące w szybkim tempie znaczenie cyfrowego obrazowania pociąga też za sobą ogromne zapotrzebowanie na pamięć masową, do której musi być zapewniony dostęp w czasie rzeczywistym. Te wymagania zmuszają szpitale do nakreślenia bezpiecznej ścieżki rozwoju ich centrów danych, a pomocni w tym będą integratorzy wdrażający systemy informatyczne. Muszą oni jednak – wspólnie z zarządem szpitala – znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. Jednym z najważniejszych ich zadań jest stworzenie takiego planu centrum danych, które zarówno zaspokajałoby dzisiejsze potrzeby, jak też dawało się bezproblemowo rozbudować w przyszłości. Konieczne jest również określenie poziomu dostępności danych oraz ustalenie, które elementy systemu będą wymagały stuprocentowej redundancji. Zamiast małych pokoi, w których funkcjonują obecnie serwery niewielkich mocy i mało pojemne pamięci masowe, obsługujące poszczególne działy, w szpitalach powinny się znaleźć przestronne pomieszczenia, w których pracują szafy ze sprzętem o dużej gęstości mocy obliczeniowej, obsługującym całą placówkę. Jednak taka koncentracja urządzeń będzie wymagała użycia zaawansowanych systemów zasilania i chłodzenia, odprowadzających generowane w dużych ilościach ciepło. L AWINA DANYCH Odpowiednie zaplanowanie zasobów do przechowywania cyfrowych danych w szpitalach nabiera szczególnego znaczenia wobec faktu, że ilość tych danych gwałtownie rośnie. Powodem tak gwałtownego wzrostu ilości danych w polskich placówkach medycznych jest Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia z 28 kwietnia 2011 r., której zapisy mówią o wprowadzeniu pełnej dokumentacji elektronicznej (nazwanej Elektroniczną Dokumentacją Medyczną). Znacznie przyspieszyła ona inwestycje w nowo- Fot. © megapixelina - Fotolia.com P roces informatyzacji szpitali trwa już od kilkunastu lat. Zaczął się od części „szarej”, czyli administracji, finansów, księgowości itp. Systemy IT w tych działach praktycznie nie różnią się od tych wdrażanych w innych przedsiębiorstwach. Postępująca w ostatnich latach cyfryzacja aparatury medycznej i dokumentacji pacjenta sprawiły, że techniki informatyczne opanowują także część „białą” szpitali, stając się podstawą działań diagnostycznych. czesne rozwiązania informatyczne w krajowych placówkach ochrony zdrowia. Jednak, ponieważ proces wprowadzania EDM okazał się niezwykle złożony, ostatecznie planowana jest zmiana terminu, w którym wszystkie placówki medyczne mają być gotowe do prowadzenia projektu pełnej cyfryzacji danych medycznych – z 1 sierpnia 2014 r. na prawdopodobnie 1 stycznia 2017 r. Gdyby nie ustawa – mająca swoje korzenie w prawodawstwie unijnym – większość jednostek naszego systemu ochrony zdrowia zapewne do tej pory nie planowałaby wprowadzenia elektronicznego obiegu informacji. Szpitale przygotowujące się do wprowadzenia rozwiązań obsługujących dokumentację elektroniczną muszą się liczyć z rocznym przyrostem danych liczonym w terabajtach. W efekcie zeskanowania i ucyfrowienia bieżącej dokumentacji, a następnie wprowadzenia do systemu elektronicznej dokumentacji zdrowotnej – EHR (Electronic Health Records), szpitalnego systemu informacyjnego klasy HIS (Hospital Information System) albo udostępnienia ich przez system zarządzania treścią elektroniczną – ECM (Enterprise Content Management), typowy szpital potrzebuje około 60 GB pamięci masowej rocznie w przeliczeniu na jedno łóżko (dane firmy Dell). To oznacza aż 6 TB rocznie dla niewielkiego szpitala o 100 łóżkach. Co więcej, liczba ta nie uwzględnia dokumentów papierowych, przechowywanych w archiwach, które także będą wymagały ucyfrowienia. Prawdziwym wyzwaniem dla szpitalnych repozytoriów cyfrowych są jednak NOWE TECHNOLOGIE CYFROWEJ DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ I APLIKACJE, TAKIE JAK PACS, TO WIELKIE WYZWANIE DLA SYSTEMU INFORMATYCZNEGO SZPITALA. systemy archiwizacji i przesyłania obrazów diagnostycznych PACS (Picture Archiving and Communication Systems), upowszechniające się także w polskich szpitalach. Początkowo skojarzone z radiologią, PACS znajdują zastosowanie również w innych oddziałach szpitalnych, wykorzystujących obrazowanie diagnostyczne. Konieczność przechowywania wyników tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego prowadzi do tego, że już niedługo w szpitalach będzie potrzebna pamięć masowa liczona w petabajtach. MEDYCZNE DANE NA LATA Obrazy diagnostyczne zajmują cenną przestrzeń pamięci masowej aż przez TOMASZ OBŁUSKI inżynier wsparcia technicznego – produkty medyczne, Alstor Rozwiązania IT trzeba indywidualnie dobierać dla konkretnego szpitaR la. l Decydujące są potrzeby każdego z oddziałów, ale ważna jest również komunikacja między nimi. Czasami, np. w przypadku sal operacyjnych, już na etapie prac budowlanych trzeba zaprojektować okablowanie sieci i zamontować monitory na sali, bo późniejsze zmiany pociągają za sobą potężne koszty i przestoje w pracy placówki. W przypadku zakładów diagnostycznych zmiany infrastruktury będą wymuszone przez nabywanie nowych urządzeń. Natomiast jeśli chodzi o pamięci masowe, konieczne jest przewidywanie potrzeb jednostki w perspektywie kilkuletniej, aby nie nastąpiło przykre zatrzymanie pracy szpitala z powodu braku przestrzeni na dane czy konieczności duplikacji serwerowni. 10 lat (na taki czas muszą być zarchiwizowane zgodnie z polskimi zasadami przechowywania dokumentacji medycznej). Okres ten może się nawet wydłużyć, jeśli taka będzie potrzeba natury medycznej lub zostaną wprowadzone zmiany w prawie. Trzeba zauważyć przy tym, że częstotliwość wykorzystania przechowywanych wyników badań spada gwałtownie po upływie około trzech miesięcy od daty ich powstania. Po roku szansa, że informacje będą kiedykolwiek ponownie wykorzystane, jest liczona w pojedynczych procentach. Właśnie częstotliwość dostępu do danych warunkuje użycie różnych metod ich składowania. Informacje, do których są częste odwołania, powinny być archiwizowane w pamięci dyskowej. Miejscem przechowywania tych, których wykorzystanie jest znikome, a muszą być magazynowane ze względu na wymogi prawne lub inne, są wymienne nośniki, takie jak pamięci taśmowe z funkcją blokady przed zapisem (WORM). Oprócz swobodnego dostępu do danych, bardzo ważne jest zapewnienie ich bezpieczeństwa. Trzeba je chronić przed utratą w wyniku przypadkowego skasowania przez pracownika, awarii sprzętu czy oprogramowania, a także przed naturalnymi zagrożeniami, jak powódź lub wyładowania atmosferyczne. Jednym z wymogów związanych z zapewVADEMECUM CRN luty 2014 33 INFRASTRUKTURA SERWEROWA nieniem wysokiej dostępności systemu informatycznego jest wykonywanie kopii bezpieczeństwa danych przechowywanych na nośnikach dyskowych (backup), którego częstotliwość i zakres muszą odpowiadać wartości chronionych danych. Dostęp do danych musi być z jednej strony nieskomplikowany i bez niespodziewanych przerw dla osób uprawnionych, z drugiej – maksymalnie utrudniony dla osób niepowołanych. Gdy wrażliwe informacje medyczne były przetwarzane wyłącznie na papierze, ochronę przed ich wyciekiem na zewnątrz zapewniały fizyczne systemy zabezpieczeń, takie jak sejfy, alarmy i systemy antywłamaniowe. Na swój sposób było to bezpieczne. Przeprowadzane obecnie ucyfrowienie danych i wprowadzenie ich do sieci IT burzy ten spokój, otwierając zupełnie nowe drogi przejęcia wrażliwych informacji przez intruzów. – Wizja wdrożenia EDM wniosła nieco światła do przestarzałej infrastruktury IT szpitali, a także postawiła niezwykle ważne pytanie: co z bezpieczeństwem elektronicznych danych medycznych? Musimy budować świadomość wśród kadry odpowiedzialnej za IT w szpitalach, że dane potrzebują specjalnej ochrony – przekonuje Marcin Wójcik, Major Accounts Manager branży teleko- munikacyjnej i placówek ochrony zdrowia w polskim oodziale Fortinet. WIRTUALIZACJA TAKŻE MOŻE UZDRAWIAĆ Zastosowanie wirtualizacji w medycznych systemach informatycznych przynosi takie same korzyści, jak w innych branżach. Wirtualne serwery to oszczędność na sprzęcie komputerowym i licencjach, zużyciu energii oraz kosztach operacyjnych. Zwiększające się potrzeby w zakresie usług IT – w przypadku braku wirtualizacji – pozostawiłyby placówki ochrony zdrowia z mnóstwem aplikacji działających na przeznaczonych do tego serwerach i tylko im przypisanych pamięciach masowych. Szybko zaczęłoby brakować cennej przestrzeni w serwerowniach. Wirtualizacja – porządkując i racjonalizując szpitalną infrastrukturę informatyczną – pozwala używać także stare, wykorzystywane od lat, ale wciąż potrzebne oprogramowanie. W ten sposób mogą one działać na nowym, wydajnym sprzęcie, równolegle z nowszymi aplikacjami. W szpitalach sprawdza się też infrastruktura wirtualnych desktopów, które maksymalnie upraszczają zarządzanie stanowiskami pracy personelu i zwięk- ANKIETA: KORZYŚCI Z WIRTUALIZACJI 72% 52% Zwiększa wykorzystanie serwerów Ogranicza liczbę serwerów 42% Zwiększa dostępność systemu 40% Usprawnia zarządzanie serwerami i aplikacjami 48% Zwiększa bezpieczeństwo 72% Usprawnia backup i ochronę danych Źródło: VMware, badanie przeprowadzone w firmach zatrudniających poniżej 1 tys. pracowników, 2013 34 VADEMECUM CRN luty 2014 szają poziom bezpieczeństwa danych. Wirtualizacja pomoże też we wprowadzeniu dodatkowych, niespotykanych dotychczas usług. Przykładem może być wykorzystanie wirtualizacji aplikacji (zrealizowanej za pomocą oprogramowania Citrix XenApp) przez Klinikę Św. Jerzego w Lipsku do udostępniania rodzicom wcześniaków obrazu z kamer wideo skierowanych na inkubatory, w których znajdują się ich pociechy. Zastosowanie profesjonalnego rozwiązania pozwoliło na zabezpieczenie dostępu do przesyłanego obrazu – każda rodzina otrzymuje indywidualne hasło oraz sprzętowy token. Do aplikacji może podłączyć się z dowolnego urządzenia (laptopa, smartfonu, tabletu) przez aplikację Citrix Receiver. Przedstawiciele kliniki podkreślają, że to unikalne rozwiązanie cieszy się olbrzymim zainteresowaniem. Trzeba jednak wspomnieć, że tak jak w przypadku zastosowań biznesowych, małe placówki ochrony zdrowia raczej nie odczują dużych ekonomicznych korzyści z zastosowania wirtualizacji. I w tym przypadku także sprawdza się reguła, że im większe przedsiębiorstwo oraz więcej serwerów do zwirtualizowania, tym bardziej konkretne oszczędności. Co więcej, nie wszystkie aplikacje i zasoby będą mogły być zwirtualizowane. Najłatwiej wirtualizacji poddają się aplikacje do administrowania szpitalem, także te przetwarzające poufne informacje, ale niewpływające bezpośrednio na proces ratowania życia. Wirtualizacja systemów oraz aplikacji diagnostycznych i klinicznych musi być już stosowana z wielką rozwagą, aby nie obniżała w żadnym stopniu ich dostępności i wydajności. ZAGWARANTOWAĆ ZASILANIE Wraz z rozwojem koncepcji inteligentnych budynków, działanie wielu używanych w nich systemów zostało zautomatyzowane. Nie można dopuścić do sytuacji, aby przerwa w dostawie energii, która mogłaby sparaliżować kluczowe funkcje nowoczesnych biur czy apartamentowców, doprowadziła do chaosu w szpitalu. Zapewnienie ciągłego działania urządzeń ratujących życie oraz dostępu do informacji o znaczeniu krytycznym, jakimi są dane medyczne, wymaga zastosowania profesjonalnych systemów bezprzerwowego zasilania UPS. Te rozwiązania, oparte na podtrzymaniu bateryjnym, w połączeniu z generatorami prądotwórczymi, muszą zagwarantować, aby blok operacyjny i ważne dla funkcjonowania szpitala systemy były przygotowane na różne przypadki zaniku zasilania. – Sprzęt IT pochłania ogromne ilości energii elektrycznej, a tym samym generuje wysokie rachunki za prąd – mówi Dariusz Koseski, wiceprezes polskiego oodziału Schneider Electric. – Stosując energooszczędne rozwiązania, można obniżyć ten koszt nawet o 30 proc. Oszczędności trzeba szukać przede wszystkim w infrastrukturze serwerowni: systemach zasilania, wentylacji oraz klimatyzacji. Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest także system do zdalnego zarządzania infrastrukturą, który pozwala na dostosowanie parametrów urządzeń do aktualnych potrzeb. Dzięki temu pobierają one tylko tyle energii, ile naprawdę potrzeba. WOJCIECH PIÓRKO Sales Director AC Power, Racks & Solutions, Poland & Baltics, Emerson Network Power W instytucjach, które wymagają maksymalnego poziomu bezpieczeństwa, standardem jest inwestycja w system zasilania gwarantowanego. W razie awarii, gdy następuje przerwa w dostawie prądu, UPS-y zapewniają utrzymanie ciągłości działania urządzeń do czasu włączenia się zasilania zastępczego. Niestety, często dopiero poważna awaria, skutkująca dotkliwymi stratami, wymusza podjęcie decyzji o takiej inwestycji. Dlatego przy zarządzaniu infrastrukturą krytyczną, jaką niewątpliwie mają placówki medyczne, należy zawczasu pomyśleć o odpowiednich rozwiązaniach. Obecnie powszechną praktyką w placówkach ochrony zdrowia jest instalowanie UPS-ów bezpośrednio przy urządzeniach (np. aparatach rezonansu magnetycznego czy serwerach). Jednak gdy liczba zasilaczy awaryjnych używanych w szpitalu rośnie, coraz trudniejsze staje się efektywne zarządzanie nimi. Poza tym korzystanie z pojedynczych urządzeń nie pozwala skutecznie zabezpieczać instalacji obejmujących swym zasięgiem cały szpital lub oddziały, np. bloki operacyjne lub sale chorych z przylegającymi do nich pokojami pielęgniarek. Rosnąca liczba istotnych dla funkcjonowania placówki ochrony zdrowia systemów skłania do użycia scentralizowanej architektury UPS, co ułatwia konfigurację i zarządzanie zasilaniem awaryjnym. W razie potrzeby łatwo rozbudowywać ją o kolejne moduły, zamiast mnożyć rozproszone po szpitalu urządzenia, nad którymi trudno zapanować. newsy progno ozy wywiady analizy komen nta arze porady raporty opinie badania rynkowe Najlepiej poinformowany portal B2B w branży IT VADEMECUM CRN luty 2014 35 INFRASTRUKTURA SERWEROWA Dell wspiera informatyzację placówek ochrony zdrowia w Polsce Polskie placówki ochrony zdrowia przechodzą obecnie proces modernizacji, który ma na celu wyposażenie ich w nowoczesną infrastrukturę teleinformatyczną. Jednak zadanie to nie jest związane tylko z zakupem sprzętu informatycznego, ale – przede wszystkim – z budową i wdrażaniem nowoczesnych centrów danych, przeznaczonych specjalnie dla szpitali i dostosowanych w pełni do specyfiki działalności medycznej. D ell jest doświadczonym dostawcą rozwiązań IT, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane przez wszystkie rodzaje podmiotów gospodarczych, także placówki medyczne. Oferta producenta to nie tylko sprzęt i oprogramowanie, ale także wiele rodzajów profesjonalnie realizowanych usług, takich jak przeprowadzenie audytu obecnej infrastruktury IT, doradztwo oraz asysta techniczna i pomoc w doborze rozwiązania dostosowanego do wymagań klienta. Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy potrzeb oraz na podstawie oceny szybkości przyrostu danych konsultanci Della mogą także pomóc w zaprojektowaniu przyszłej infrastruktury IT w placówce ochrony zdrowia oraz zbudować ją i uruchomić na miejscu, u klienta. Firmy, które już wcześniej zgromadziły ważne dla swojej działalności dane, mogą skorzystać z usługi ich migracji do świeżo zainstalowanego, nowego systemu. Dell jednak znany jest przede wszystkim z wysokiej jakości produktów – sprzętu i oprogramowania – które pomagają 36 VADEMECUM CRN luty 2014 szybko i z sukcesem przejść przez proces informatyzacji lub rozbudowy infrastruktury. Kompletne portfolio zawiera sprzęt do przetwarzania danych (komputery, tablety, serwery, terminale), ich przesyłania (sieci), przechowywania (macierze dyskowe) oraz zabezpieczania (backup, UTM). SYSTEMY BACKUPU Produkty z rodziny Dell NetVault to oprogramowanie służące do backupu i odzyskiwania danych w środowiskach fizycznych i wirtualnych. Dzięki nim administratorzy mogą zarządzać zabezpieczeniami za pomocą jednego, prostego w obsłudze interfejsu – wykonywać kopie danych i przywracać je na oryginalny nośnik źródłowy lub nowy host. Funkcja granularnego odtwarzania umożliwia im wydobycie pojedynczego pliku i zapisanie go na dowolnym komputerze. Oprogramowanie Dell AppAssure chroni dane gromadzone w środowiskach fizycznych, wirtualnych oraz chmurowych. Jest przeznaczone dla firm pracujących w różnych architekturach IT. Dzięki niemu możliwe jest odzyskiwanie informacji zarówno w środowiskach wirtualnych, jak i fizycznych, bez względu na pierwotną konfigurację sprzętu. Do głównych zalet AppAssure należą jego prostota oraz wyjątkowa szybkość odtwarzania danych, co jest szczególnie ważne, gdy chodzi o dostęp np. do wyników badań pacjentów. PAMIĘCI MASOWE Macierze dyskowe Dell PowerVault to uniwersalne rozwiązanie dla małych i średnich firm, które z pewnością sprawdzi się w placówkach medycznych. Jest łatwe we wdrożeniu oraz zarządzaniu, ale oferuje wiele możliwości urządzeń klasy korporacyjnej. PowerVault to system w pełni skalowalny – w miarę rozwoju firmy można dodawać kolejne moduły do obsługi nowych aplikacji i danych. Macierze EqualLogic bazują na zwirtualizowanej architekturze pamięci masowej. Umożliwiają uproszczoną obsługę środowisk skonsolidowanych i administrowanie nimi. Zapewniają ciągłą, automatyczną optymalizację, w ramach której odbywa się rozkładanie obciążenia na poszczególne dyski. Wydajne skalowanie macierzy może dotyczyć zarówno pojemności, jak i wydajności, bez przeprowadzenia całościowej modernizacji infrastruktury w placówce medycznej. Rozwiązanie to pomaga osiągać większą wydajność środowiska IT i ujednolicić infrastrukturę informatyczną dzięki obsłudze danych blokowych i plików w ramach jednej platformy pamięci masowej. Ponadto produkty te wyposażono w bogaty zestaw oprogramowania, zawierający narzędzia do integracji hostów. Wdrożenie zwirtualizowanej pamięci EqualLogic jest proste i szybkie oraz zapewnia kompleksową ochronę danych. CEE Enterprise Product Manager, Dell Polska IInformatyzacja placówek ochrony zdrowia to przedo sięwzięcie wymagające profesjonalnego oraz kompleksowego podejścia. Wdrożenie infrastruktury IT to – oprócz zakupu sprzętu – szereg działań mających na celu ustalenie potrzeb danego podmiotu, jego strategii i celów oraz możliwości rozwoju. Dell, dzięki wieloletniemu doświadczeniu we współpracy z tym sektorem, zapewnia kompleksowe wsparcie w całym procesie informatyzacji. Pomagamy w podejmowaniu właściwych decyzji, które poskutkują nie tylko komfortem i łatwością korzystania z infrastruktury, ale także zapewnią jej stabilność, a placówce ochrony zdrowia – oszczędność oraz finansową przewidywalność. Zapewnia także wydajność i niezawodność właściwą urządzeniom przeznaczonym dla największych przedsiębiorstw, a jej rozbudowa, w miarę rozwoju firmy, jest bardzo prosta. Wsteczna kompatybilność sprzętu gwarantuje, że nabywca nie będzie ponosił dodatkowych kosztów licencyjnych. PRZEŁĄCZNIKI SIECIOWE Nowy pakiet rozwiązań sieciowych Dell Networking zapewnia szybkie instalowanie i skalowanie sieci kampusowych oraz zarządzanie środowiskiem sieciowym z poziomu pojedynczej konsoli. W ofercie Dell dostępne są trzy rodzaje produktów: z serii W, N i C. Gigabitowe bezprzewodowe punkty dostępowe Dell z serii W są zgodne ze standardem 802.11ac i gwarantują bezkonkurencyjną szybkość przesyłania danych, sięgającą 1,3 Gb/s. Umożliwiają tworzenie infrastruktury sieci bezprzewodowej w standardzie AC i – w odróżnieniu od innych rozwiązań – nie wymagają w tym celu żadnych dodatkowych modułów. Rozwiązania Dell Networking serii N to rodzina energooszczędnych centralnych przełączników 1 i 10 GbE z funkcjami klasy korporacyjnej. Zostały zaprojektowa- ne do wykorzystania w celu modernizacji i rozbudowy infrastruktury sieci kampusowych w placówkach, które dotychczas dysponowały infrastrukturą w standardzie 10/100 Mb/s na brzegu sieci oraz 1 GbE w jej części centralnej. Seria C to kolejna grupa rozwiązań Dell Networking – wysokowydajne, modularne centralne przełączniki, gwarantujące wysoką dostępność infrastruktury sieciowej, przeznaczone do zastosowania w najbardziej wymagających korporacyjnych środowiskach. PEŁNA OCHRONA SIECI Rozwiązania UTM Dell SonicWALL pozwolą ochronić placówkę medyczną przed złośliwym oprogramowaniem, włamaniami oraz zaawansowanymi atakami. Umożliwiają również pełną kontrolę nad ruchem realizowanym w ramach protokołu SSL (zarówno dla danych wychodzących, jak i przychodzących). Nie mniej ważną częścią kontroli ruchu w sieci jest inteligentne zarządzanie działaniem aplikacji. SonicWALL zapewnia ustalanie priorytetów dla aplikacji kluczowych, a także blokowanie tych niepożądanych. Jest to element rozbudowanej kontroli nad działalnością użytkowników w sieci. Latitude to seria notebooków, ultrabooków oraz tabletów, która zapewnia użytkownikom wygodną obsługę aplikacji i wydajność. Zespołom wsparcia IT gwarantuje natomiast pełną przejrzystość zarządzanego przez nich środowiska oraz jego najlepszą ochronę, dzięki unikalnym systemom, takim jak Dell Data Protection/Encryption czy zintegrowanemu układowi bezpiecznego przechowywania danych i logowania (Trusted Platform Module). Warte polecenia placówkom medycznym, dla których szczególnie istotne są kwestie bezpieczeństwa, niezawodności oraz możliwości centralnego zarządzania, są rozwiązania w chmurze, pulpity wirtualne i wirtualizacja aplikacji. Zainwestowanie w technologię terminalową jest logicznym krokiem umożliwiającym oszczędności w placówce ochrony zdrowia, dzięki redukcji wydatków na IT. Portfolio terminali Dell Wyse jest obecnie tak imponujące, jak nigdy dotąd. W ofercie są zarówno urządzenia, jak i oprogramowanie, co umożliwia zaspokojenie potrzeb większości klientów. Jej uzupełnieniem jest też bogaty zestaw serwerów, pamięci masowych oraz komponentów sieciowych służących do budowy środowiska chmury prywatnej. DESKTOPY, NOTEBOOKI, TABLETY, TERMINALE … Kompleksowa oferta Dell obejmuje również desktopy z rodziny OptiPlex, zaprojektowanej pod kątem długotrwałej eksploatacji oraz optymalnego wykorzystania przestrzeni roboczej. Poszczególne modele pasują do praktycznie wszystkich rozmiarów biurek i charakteryzują się jednolitym wyglądem, dzięki czemu można wykorzystywać je na wszystkich stanowiskach biurowych. Będą z nich zadowoleni także administratorzy IT, którzy zyskują możliwość sprawowania pełnej kontroli nad stacjami roboczymi i ich zabezpieczeniami. Desktopy OptiPlex zapewniają także stabilność środowiska IT potrzebną do skutecznego planowania strategii jego rozwoju. Dodatkowe informacje: TOMASZ WIECZOREK, CEE ENTERPRISE PRODUCT MANAGER, DELL POLSKA, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 37 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ DELL POLSKA. TOMASZ WIECZOREK INFRASTRUKTURA SERWEROWA Emerson Network Power dla placówek ochrony zdrowia Ochrona i optymalizacja użycia infrastruktury informatycznej ma szczególne znaczenie w branży medycznej. Stosowane w niej rozwiązania powinny być zabezpieczone odpowiednimi zasilaczami UPS, aby zagwarantować ciągłość pracy, a przez to ochronę zdrowia i życia pacjentów. B ezpieczeństwo to jedno z najważniejszych kryteriów, którymi należy kierować się przy budowie infrastruktury krytycznej w placówkach ochrony zdrowia. Niespodziewana przerwa w zasilaniu urządzeń na terenie placówek medycznych może przynieść niepożądane skutki wpływające na jakość obsługi pacjentów, albo – co gorsza – na ich zdrowie lub nawet życie. Emerson Network Power stale dostosowuje swoje zasilacze UPS do potrzeb środowiska medycznego, co pozytywnie wpływa na ciągłość jego funkcjonowania, skalowalność i energooszczędność. LIEBERT APM – NAJBARDZIEJ KOMPAKTOWY W SWOJEJ KLASIE Liebert APM to nowy w ofercie Emerson Network Power skalowalny system umożliwiający elastyczną optymalizację zarządzania infrastrukturą IT. Charakterystyczne dla rodziny Liebert APM Trzy pytania do… WOJCIECHA PIÓRKO, SALES DIRECTOR AC POWER, RACKS & SOLUTIONS, POLAND & BALTICS, EMERSON NETWORK POWER CRN Dlaczego wykorzystanie zasilania awaryjnego w placówkach ochrony zdrowia jest tak istotne? W OJCIECH P IÓRKO Rozwiązania elektroniczne, takie jak sieci komputerowe, infrastruktura zarządzania budynkiem czy systemy zabezpieczeń, stanowią ważne narzędzia gwarantujące ciągłość pracy placówek ochrony zdrowia. Zapewniają przede wszystkim bezproblemowe i wydajne działanie placówki, która bez odpowiedniego systemu zasilania awaryjnego może zostać sparaliżowana, co z kolei może doprowadzić do utraty informacji, zmniejszenia produktywności i przestoju w pracy. Aby takim zjawiskom zapobiec i odpowiednio zabezpieczyć systemy o znaczeniu krytycznym, należy wdrożyć system zasilania awaryjnego UPS. CRN Czy taki system można traktować na równi z agregatem prądotwórczym? 38 VADEMECUM CRN luty 2014 cechy, takie jak niewielka zajmowana powierzchnia oraz konstrukcja modułowa, sprawiają, że montaż urządzenia nie wymaga zmian w infrastrukturze. Dzięki temu obniżeniu ulegają koszty obsługi oraz konserwacji, co gwarantuje najwyższy zwrot z inwestycji w małych i średnich centrach przetwarzania danych. Liebert APM, jako najbardziej kompaktowy zasilacz UPS w swojej kategorii, zapewnia stopniową rozbudowę WOJCIECH PIÓRKO Zdecydowanie nie. System zasilaczy UPS niezauważalnie dla odbiorników energii dostarcza zasilanie elektryczne najwyższej jakości. Agregatu prądotwórczego nie można traktować jako UPS-a, ponieważ w przypadku zakłóceń zasilania zawsze wystąpi przerwa przed dostarczeniem energii z agregatu. Może ona spowodować utratę dostępu do danych. Dlatego należy stosować zasilacz UPS, który zapewnia nie tylko ochronę przed różnymi rodzajami awarii zasilania, ale także może filtrować zakłócenia zasilania sieciowego, gwarantując niezakłóconą pracę wrażliwych na nie urządzeń. CRN W jaki sposób problemy z zasilaniem mogą wpłynąć na kondycję elektronicznego sprzętu medycznego i działanie systemów? WOJCIECH PIÓRKO Wszelkie zakłócenia działania sieci elektrycznej, takie jak przerwa w zasilaniu, obniżenie napięcia w sieci, szum elektryczny, udary, skoki napięcia czy stany nieustalone, mogą wpływać na działanie urządzeń elektronicznych. Szum elektryczny, poza skrajnymi przypadkami, jest nieodczuwalny dla użytkownika urządzeń, lecz może przyczynić się do skrócenia okresu eksploatacji elektrycznego sprzętu medycznego. Z kolei problemy z zasilaniem mogą być przyczyną nieprawidłowości w działaniu systemów, które skutkują zablokowaniem sprzętu, awariami i uszkodzeniami programów czy samego systemu, niespójnością danych, błędami w ich przetwarzaniu lub transmisji. od 30 do 150 kW w ramach jednej obudowy oraz umożliwia równoległe połączenie do czterech szaf. Obudowa zasilacza umożliwia zainstalowanie kolejnych akumulatorów, dzięki czemu nie jest konieczne stosowanie rozwiązań zewnętrznych, które zajmowałyby dodatkową przestrzeń. LIEBERT NXC – NAJWYŻSZA EMERSON NETWORK POWER – SMARTAISLE KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIE INFRASTRUKTURY KRYTYCZNEJ ZASILANIE GWARANTOWANE ZABUDOWA KLIMATYZACJA PRECYZYJNA ZIMNYCH KORYTARZY SZAFY RACK LIEBERT HPC LIEBERT APM WYDAJNOŚĆ 80-NET – BESTSELLER WŚRÓD SYSTEMÓW UPS Dzięki zaawansowanej cyfrowej kontroli zasilacze 80-NET o mocy od 60 do 500 kVA zapewniają ochronę zasilania, maksymalną dostępność, niezawodność i elastyczność. Gwarantują też 100 proc. KNÜRR DCM MIRACEL ZARZĄDZANIE LIEBERT PDW LIEBERT CRV MONITORING INFRASTRUKTURĄ IT LIEBERT RMS AVOCENT SERIAL CONSOLE RACK PDU AVOCENT KVM SWITCH LIEBERT HPM AVOCENT SERVICE PROCESSOR MANAGER LIEBERT ICOM DETEKTORY KONSOLA KVM CZUJNIKI AVOCENT DATA CENTER PLANNER AVOCENT DS VIEW rzeczywistej mocy w każdych warunkach – bez konieczności przewymiarowania UPS-a i bez względu na współczynnik mocy odbiorników (pojemnościowy lub indukcyjny). Zapewnia to duże oszczędności dzięki długiemu okresowi eksploatacji urządzenia. W jednostkach 80-NET o mocy od 300 do 500 kVA administracja i kontrola pracy zasilacza odbywa się za pomocą 10-calowego ekranu dotykowego, na którym wyświetlane są wszystkie informacje i pomiary dotyczące sieci zasilającej i podłączonego obciążenia, a także status pracy zasilacza. LIEBERT NFORM KNÜRR LIEBERT MPX LIEBERT MPH AVOCENT PM sową, gwarantując dostępność sieci oraz bezpieczeństwo i spokój klientów. Usługi serwisowe Emerson Network Power obejmują wiele aspektów działania bez przerw – od pojedynczych urządzeń, aż po całościowe systemy o znaczeniu krytycznym. LIFE.net to system zdalnej diagnostyki i monitoringu zapewniający wczesne ostrzeganie o występujących w zasilaczu UPS wszelkich stanach alarmowych lub przekroczonych granicach tolerancji. Umożliwia to przeprowadzenie działań wyprzedzających – szybką reakcję na zwiększone ryzyko wystąpienia zdarzenia oraz zdalne diagnozowanie i usuwanie problemów. SERWIS INFRASTRUKTURY O ZNACZENIU KRYTYCZNYM Proaktywna konserwacja sprzętu redukuje czasy przestoju i wydłuża okres eksploatacji urządzeń, co z kolei zwiększa zwrot z inwestycji oraz dostępność zasilanych rozwiązań. Emerson Network Power tworzy systemy do zasilania całej infrastruktury IT o znaczeniu krytycznym oraz obejmuje je wszechstronną ofertą serwi- Dodatkowe informacje: WOJCIECH PIÓRKO, SALES DIRECTOR AC POWER, RACKS & SOLUTIONS, POLAND & BALTICS, EMERSON NETWORK POWER, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 39 MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z EMERSON NETWORK POWER. Zasilacze z rodziny Liebert NXC o mocy od 10 do 40 kVA to zintegrowane niezawodne i elastyczne w obsłudze rozwiązania pakietowe. Zastosowana w nich bardzo efektywna, beztransformatorowa technika konwersji pozwala na oszczędności kosztów instalacji i eksploatacji UPS-a. Zasilacz Liebert NXC charakteryzuje się znamionowym współczynnikiem mocy wyjściowej o wartości 0,9 – co zapewnia o 12,5 proc. więcej mocy czynnej niż w przypadku tradycyjnego UPS-a (w którym ten współczynnik wynosi 0,8). Osiąga do 95 proc. sprawności w trybie podwójnej konwersji oraz 98 proc. sprawności w trybie ekonomicznym, zapewniając tym samym skuteczną ochronę zasilanych urządzeń, przy jednoczesnym zmniejszeniu całkowitego kosztu ich użytkowania (TCO) i minimalnym wpływie na środowisko. Urządzenia z rodziny Liebert NXC są wyposażone w szereg funkcji ulepszających ich pracę. Cechują je imponujący czas podtrzymania i niewielkie rozmiary. Dzięki temu jest to idealne rozwiązanie gwarantujące ciągłość zasilania w różnorodnych zastosowaniach. Niska wartość współczynnika THDi (poniżej 4 proc.) oraz aktywna korekcja współczynnika mocy wejściowej gwarantują, iż prąd pobierany z sieci przesyłowej jest praktycznie równy znamionowemu prądowi wyjściowemu, więc nie ma potrzeby przewymiarowania generatorów i innego sprzętu. INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU Mobilny szpital to gwarancja lepszej obsługi pacjentów Sieć to „układ nerwowy” szpitala – przyspiesza i ułatwia komunikację. Infrastruktura przesyłu danych musi być odpowiednio zabezpieczona przed wyciekami, wydajna i zapewniająca wysoką dostępność. Szpitale przechodzą teraz cyfrową transformację, co z jednej strony oznacza zupełnie nową jakość, a z drugiej – zagrożenie, że awaria sieci może zupełnie przerwać leczenie. TOMASZ JANOŚ P olskie szpitale stają się coraz nowocześniejsze. Po latach niedoinwestowania zaczynają otwierać się na modernizację infrastruktury teleinformatycznej, czemu sprzyjają fundusze z Unii Europejskiej przyznawane w ramach programów rozwoju regionalnego. Nowoczesność w ochronie zdrowia powinna przekładać się na lepszą opiekę medyczną, komfort i zadowolenie pacjenta, ale też na bardziej efektywną pracę personelu medycznego, nieprzysparzającą mu zbędnych stresów i nieprowadzącą do przemęczenia. Bez sprawnej sieci i komunikacji trudno te warunki spełnić. Aby sprawnie przeprowadzić infrastrukturalną transformację, placówka medyczna powinna mieć kompleksowy plan, zakładający budowę lokalnej sieci kablowej i bezprzewodowej w celu uruchomienia szerszego zakresu usług dla pacjentów, nowych narzędzi dla lekarzy oraz zastosowania nowych modeli zarządzania. Realizacja takiej strategii ma miejsce najczęściej w przypadku nowo powstających placówek ochrony zdrowia, ale gruntowna modernizacja infrastruktury istniejących szpitali powinna opierać się na podobnych zasadach. Szpitale funkcjonujące od lat muszą unowocześnić swoje sieci komputerowe, jeśli myślą o wprowadzeniu systemu elektronicznej dokumentacji zdrowotnej EHR (Electronic Health Records) 40 VADEMECUM CRN luty 2014 czy szpitalnego systemu informacyjnego klasy HIS (Hospital Information System). Funkcjonalna i nowoczesna sieć będzie potrzebna także, gdy placówka zechce połączyć w jeden system wiele budynków (także zlokalizowanych w różnych częściach miasta) albo obsługiwać system archiwizacji i przesyłania obrazów diagnostycznych PACS (Picture Archiving and Communication System). Gdy wymogi wobec sieci rosną, dotychczasowe podejście, polegające przede wszystkim na zwiększaniu jej przepływności, przestaje być akceptowanym ekonomicznie rozwiązaniem. Rozbudowywana sieć musi w inteligentny sposób wykorzystywać już posiadane zasoby (infrastrukturę fizyczną, urządzenia aktywne), dynamicznie dostosowując parametry przesyłanych danych do sytuacji i potrzeb. Jeśli sieć obsługuje różne typy usług, w tym bar- dzo wrażliwe na opóźnienia, to naturalną potrzebą staje się wdrożenie mechanizmów nadawania priorytetów różnym strumieniom ruchu, co pozwala na identyfikację pakietów konkretnych aplikacji bądź użytkowników. MOBILNY DOSTĘP DO DANYCH Rośnie zainteresowanie możliwością wykorzystania przez personel medyczny przenośnych urządzeń – tabletów i smartfonów do obsługi aplikacji szpitalnych w dowolnym miejscu w zasięgu sieci bezprzewodowej. Na obchodzie lekarz dzięki tabletowi ma przy łóżku pacjenta dostęp do pełnej historii choroby, kompletu wyników, listy zastosowanych farmaceutyków itp. Gdy zestawimy ten obrazek z wiszącą przy łóżku pacjenta tabliczką, na której można odczytać niewiele więcej SEBASTIAN RELUGA architekt rozwiązań sieciowych w Alcatel-Lucent Enterprise Poprzeczka wymagań wobec sieci wykorzystywanych w placówkach P ochrony zdrowia jest stawiana bardzo wysoko. Zwłaszcza, jeśli mają one o umożliwiać usługi bezpośrednio związane z leczeniem bądź dostępem u do danych wrażliwych. W każdym przypadku wymóg niezbędny to jak najwyższy poziom niezawodności sieci. Dlatego na liście priorytetów znajdują się: redundancja, mechanizmy automatycznego przywracania połączeń z jak najkrótszym czasem realizacji oraz mechanizmy umożliwiające prowadzenie czynności eksploatacyjnych lub konserwacji sieci bez przerywania realizacji usług. niż wyniki pomiarów temperatury chorego, to trudno o lepszy dowód na to, jak wielki postęp technologiczny dokonuje się na naszych oczach. Jednak uzyskanie tak dużej zmiany funkcjonalnej i operacyjnej pociąga za sobą niemałe wyzwania związane z procesem projektowania i wdrażania rozwiązań, którym sprostać musi integrator. – Usługi mobilne są największym wyzwaniem dla szpitalnych działów IT. Planowanie sieci radiowych, szeroki wybór różnych technologii oraz heterogeniczność stosowanych urządzeń mobilnych to wyzwania często przekraczające możliwości administratorów. Dlatego swojej szansy w szpitalach mogą szukać wszyscy wyspecjalizowani integratorzy, ponieważ tylko oni są w stanie profesjonalnie zaplanować sieć WLAN, z założenia obejmującą wszystkie aplikacje szpitalne – twierdzi Daniel Żukowski, Networking Business Unit Manager w Konsorcjum FEN. Wdrożenie sieci bezprzewodowej, zwłaszcza jeśli miałaby objąć zasięgiem nie tylko recepcję, ale także obszar hospitalizacji pacjentów i większą liczbę użytkowników, wymaga przeglądu sieci przewodowej, będącej szkieletem dla Wi-Fi. Musi ona zapewniać odpowiednio wysoką wydajność. Warto też wykorzystać ją do zasilania punktów dostępowych w ramach standardu Power over Ethernet. – Wciąż wybierane są raczej proste rozwiązania Wi-Fi, ale rośnie świadomość korzyści, jakie może przynieść zunifikowane podejście do sieci przewodowych i bezprzewodowych. Z ujednoliconym zarządzaniem, spójnymi politykami bezpieczeństwa i jakości realizacji usług w obu mediach – zauważa Sebastian Reluga, architekt rozwiązań sieciowych w Alcatel-Lucent Enterprise. FUNDAMENT DLA KOLEJNYCH APLIKACJI Mobilność w medycynie oznacza, że przemieszczający się lekarze i pielęgniarki powinni mieć dostęp do wszystkich danych związanych z pacjentem. Sam pacjent powinien być automatycznie i jednoznacznie identyfikowany, są bowiem przypadki różnego rodzaju schorzeń, urazów bądź sytuacji kryzysowych, gdy zdo- PLANY PLACÓWEK MEDYCZNYCH DOTYCZĄCE ZAPEWNIANIA PACJENTOM BEZPRZEWODOWEGO DOSTĘPU DO INTERNETU NIE UDOSTĘPNIAMY NIE 30% I NIE PLANUJEMY UDOSTĘPNIAMY, ALE PLANUJEMY UDOSTĘPNIAMY 28% 18% BEZ ŻADNYCH OGRANICZEŃ UDOSTĘPNIAMY Z OGRANICZENIAMI (TRANSFER, BLOKADA NIEKTÓRYCH STRON ITP.) UDOSTĘPNIAMY 13% 9% PO ZALOGOWANIU NIE WIEM 2% Źródło: ankieta przeprowadzona w 2013 r. na zlecenie Fortinet w 100 polskich szpitalach bywanie informacji o pacjencie od niego samego lub otoczenia jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. – Coraz częściej snuje się też wizje przyszłości, w których personel medyczny bez skrępowania korzysta z terminali zapewniających nie tylko komunikację wideo, ale również wykonywanie dodatkowych, zdalnych badań. To wszystko wymaga właściwej architektury sieci, do której podłączone będą poszczególne urządzenia klienckie lub diagnostyczne należące do wyposażenia placówki, a także urządzenia mobilne personelu medycznego i pacjentów – wyjaśnia Łukasz Bromirski, dyrektor techniczny Cisco Systems. Na razie jednak wdrożenie sieci bogatej w aplikacje i usługi to krok w szpitalach najczęściej dopiero planowany. Zanim zostanie zrobiony, pracownicy IT placówek medycznych skupiają się na zapewnieniu niezbędnej infrastruktury umożliwiającej dostęp do zasobów sieciowych szpitala oraz Internetu. Spore zainteresowanie wzbudzały ostatnio projekty uruchamiania na terenie polskich placówek ochrony zdrowia bezprzewodowego dostępu do Internetu – głównie dla pacjentów. Tego rodzaju usługa, traktowana jako dodatkowe świadczenie, pojawiała się najczęściej na liście najbardziej oczekiwanych przez pacjentów. W tym kontekście kluczowe staje się budowanie sieci bezprzewodowych z zastosowaniem skutecznych rozwiązań zabezpieczających, oddzielających część medyczną od administracyjnej i wydzielonych sieci, z ograniczonymi prawami gości i pacjentów. WSZYSTKO DOBRZE SKOMUNIKOWANE Łączność komórkowa, wykorzystywana często przez przemieszczający się na terenie szpitala personel medyczny, jest nie tylko nieefektywnym i zawodnym rozwiązaniem, ale też generuje niemałe koszty. Wewnętrzny system komunikacji jest jednym z kluczowych elementów, który należy wziąć pod uwagę, planując modernizację infrastruktury IT w istniejących szpitalach bądź jej budowę od zera w nowych placówkach. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom bezprzewodowym będący stale w ruchu pracownicy szpitala mogą sprawnie komunikować się i być łatwo dostępni dla pacjentów. Mobilna łączność powinna zapewnić pracownikom komunikację głosową, wymianę komunikatów tekstowych, a także służyć do powiadamiania o alarmach. Zintegrowana z różnymi systemami szpitala (np. monitorowania sal), zwiększa bezpieczeństwo i satysfakcję pacjentów. Na tą ostatnią na wpływ np. pewność chorego, że np. kiedy wciśnie znajdujący się przy łóżku przycisk wzywający pielęgniarkę, nie będzie długo czekał na jej przyjście. Powinno to jednocześnie działać tak, by pielęgniarka nie była narażona na stresujące momenty wielu jednoczesnych wezwań i dzięki monitoringowi mogła sprawdzić, które z nich są pilne, a którzy pacjenci mogą trochę poczekać. Tego typu usługi może dostarczyć ujednolicona komunikacja (Unified Communications, UC), czyli integracja VADEMECUM CRN luty 2014 41 INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU najróżniejszych kanałów – telefonii stacjonarnej i mobilnej, komunikatorów tekstowych, poczty elektronicznej, telei wideokonferencji – tak by były dostępne przy użyciu jednego interfejsu. Dzięki ujednoliconej komunikacji pracownicy szpitala, nawet przemieszczając się między budynkami, są osiągalni pod jednym numerem i mają łatwy dostęp do systemu za pomcą tabletu czy smartfonu. Takie funkcje jak presence (obecność), czyli pokazywanie statusu użytkownika (także rodzaju urządzenia komunikacyjnego, pod którym jest dostępny) i automatyczne przekazywanie połączeń, mogą nie być tak istotne w zastosowaniach biurowych, ale w rozległym szpitalu będą miały ogromne znaczenie. System może m.in. wymuszać reakcję komunikujących się, np. osoba wezwana na oddział akceptuje powiadomienie tekstowe lub – w przypadku braku możliwości stawienia się – odrzuca je. Zostaje ono wtedy przekazane kolejnemu odpowiedniemu członkowi personelu medycznego, potem kolejnemu – aż do skutku, czyli akceptacji wezwania. Wiele rodzajów zastosowań w placówkach ochrony zdrowia mają wideokonferencje i multimedia. Pojawiają się już w Polsce projekty poziomem odpowiadające tym zrealizowanym w najbardziej rozwiniętych technicznie krajach Europy Zachodniej. Dotyczą np. szpitalnej telewizji czy też tworzenia wirtualnych zespołów międzyszpitalnych konsultujących czy wręcz asystujących przy operacji, dzięki wykorzystaniu komunikacji wideo. MARCIN WÓJCIK Major Accounts Manager dla branży telekomunikacyjnej i placówek ochrony zdrowia, Fortinet Coraz powszechniejsze wykorzystywanie nowych technologii w szpitalach C rodzi nowe wyzwania zarówno dla administratorów sieci, jak i producentów r rozwiązań bezpieczeństwa. Szczególnie ważna z perspektywy mobilności r personelu medycznego, obsługi karetek pogotowia czy pielęgniarek środowiskowych jest możliwość zdalnego dostępu za pośrednictwem VPN do medycznych baz szpitala. Sieć oferująca taką możliwość musi spełniać wiele wymogów bezpieczeństwa. Dobrym rozwiązaniem jest zapewnienie inspekcji ruchu aż do siódmej, aplikacyjnej warstwy modelu OSI/ISO. Równie istotne jest jednak edukowanie pracowników medycznych oraz stworzenie odpowiednich polityk bezpieczeństwa. CHMURA I TELEMEDYCYNA Pewne jest, że chmura obliczeniowa nie ominie ochrony zdrowia, co więcej – może zapewnić tego typu placówkom wiele korzyści. Gabinety lekarskie, kliniki i szpitale potrzebują szybkiego dostępu do wielkiej ilości danych, które trudno gromadzić lokalnie, a także dużej mocy obliczeniowej. W dodatku informacje często są potrzebne zdalnie i na urządzeniu mobilnym. Ciągłe łączenie się z siecią szpitala i zgromadzonymi tam zasobami może być nieefektywne i czasochłonne. Rozwiązania bazujące na cloud computingu łatwo rozwiązałyby te problemy. Na razie jednak brak stosownych regulacji, a obawy o właściwe zapewnienie ochrony danych czy dostępność usług skutecznie powstrzymują sektor medyczny przed wejściem w chmurę. Biorąc pod uwagę to, że wymogi bezpieczeństwa, niezawodności i wydajności sieci są w tym przypadku znacznie wyższe niż przy standardowych zastosowaniach komercyjnych, można się spodziewać, że preferowane będą mo- CZYNNIKI OPÓŹNIAJĄCE WPROWADZENIE TELEMEDYCYNY LUDZKI TECHNOLOGICZNY PRAWNY FINANSOWY 42 VADEMECUM CRN luty 2014 OPÓR PACJENTÓW I LEKARZY OGRANICZONY DOSTĘP DO SPRZĘTU, BRAK WSPÓŁDZIAŁANIA RÓŻNYCH ROZWIĄZAŃ RYZYKO NARUSZANIA POUFNOŚCI DANYCH, REGULACJE UNIJNE I KRAJOWE BRAK REFUNDACJI USŁUG I NAKŁADÓW NA ROZWÓJ dele chmury prywatnej bądź hybrydowej. Oznacza to inwestowanie także we własną infrastrukturę. Ponieważ jednak polskie placówki ochrony zdrowia nie dysponują takimi środkami, aby już teraz samodzielnie podjąć się budowy własnych centrów danych i wdrożenia specjalistycznych aplikacji cloud computing, to znacznie bardziej prawdopodobne są scenariusze zakładające partnerstwo w takich działaniach. Możliwe będą alianse zarówno z prywatnymi usługodawcami, jak i łączenie zasobów kilku placówek medycznych – na poziomie województwa czy kraju. Podobnie sprawą nie tak dalekiej przyszłości jest rozwój usług telemedycznych. Na razie jest hamowany przez brak regulacji prawnych. Telemedycyna wciąż nie jest uznawana (również na poziomie unijnym) za usługę medyczną, dlatego nie ma podstaw do stworzenia ram finansowania leczenia na odległość. Od kilku lat trwają w Polsce prace legislacyjne w zakresie dopuszczenia telemedycyny jako pełnej usługi zdrowotnej (w ramach strategii e-Zdrowie), na razie jednak brak znaczących postępów. Szlak przecierają prywatne placówki medyczne, które zaczynają wdrażać rozwiązania z elementami zdalnego leczenia i monitorowania stanu zdrowia pacjenta. Od ich powodzenia w sektorze prywatnym będzie zależało tempo wdrażania tego typu usług w placówkach państwowych. Może nie trzeba będzie czekać, aż nastąpi zmiana pokoleniowa i już wcześniej dla większości pacjentów korzystających na co dzień z Internetu i cyfrowych usług w sieci, telemedycyna będzie czymś bardziej naturalnym niż wizyta w gabinecie lekarskim. 1-1 CRN.indd 1 1/17/14 4:00 PM INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU LANDesk ułatwia partnerom świadczenie usług Pracownicy placówek ochrony zdrowia stoją przed trudnym zadaniem – jak wykorzystać zalety urządzeń mobilnych, a jednocześnie efektywnie zarządzać poufnymi informacjami i chronić je. Sprostanie temu wyzwaniu ułatwiają rozwiązania firmy LANDesk Software. P lacówki medyczne są zobowiązane do przestrzegania przepisów regulujących kwestię ochrony danych wrażliwych, a także tajemnicy lekarskiej. Informacje o stanie zdrowia pacjenta, historii przebytych chorób, a także dane osobowe muszą być zabezpieczone i archiwizowane w taki sposób, aby dostęp do nich miały jedynie osoby do tego upoważnione. Ponieważ przepisy przewidują całkowite przejście na elektroniczną dokumentację medyczną, wkrótce będzie to zadanie przede wszystkim dla działów IT. Stąd ogrom informatycznych wyzwań, wynikających z nowych przepisów oraz zmieniających się sposobów dostępu użytkowników do informacji. Problemy dotyczą zwłaszcza kwestii utrzymania posiadanego środowiska i jego modernizacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa danych pacjentów. Placówki medyczne mają zróżnicowane zasoby IT, w tym wiele specjalistycznych urządzeń i aplikacji. Co więcej, sprzęt, kupowany podczas realizacji szeregu projektów, pochodzi od wielu dostawców. W połączeniu z dużym rozproszeniem urządzeń prowadzi to do wysokich kosztów utrzymania infrastruktury informatycznej. Dodatkowo praca działów IT koncentruje się na zarządzaniu jej warstwą aplikacyjną i funkcjonalną, a nie rozwojem infrastuktury. W placówkach ochrony zdrowia, podobnie jak w innych branżach, nasila się trend BYOD – lekarze coraz częściej korzystają z prywatnych tabletów czy smartfonów, którymi dział IT powinien zarządzać i zabezpieczać przechowywane w nich dane. 44 VADEMECUM CRN luty 2014 ZARZĄDZANIE SPRZĘTEM MOBILNYM Urządzenia mobilne są bardzo przydatne w placówkach ochrony zdrowia – lekarze mają ułatwiony dostęp do informacji medycznych z dowolnego miejsca. Efektem jest szybsze podejmowanie trafnych decyzji dotyczących leczenia pacjentów. Niestety, analizy wskazują, że znaczna część danych przechowywanych przez lekarzy na urządzeniach mobilnych bądź kluczach USB czy innych pamięciach przenośnych nie jest właściwie chroniona. Tymczasem polskie regulacje prawne wymagają zabezpieczania danych, niezależnie od tego, na jakim urządzeniu się znajdują. Jednak zarządzanie i zabezpieczanie urządzeń mobilnych jest poważnym wyzwaniem dla działów IT. Szczególnie, że wiele z tych urządzeń należy do lekarzy, pielęgniarek czy pracowników biurowych, a nie do placówek medycznych, w których pracują. Oprogramowanie LANDesk Mobility Manager zapewnia ochronę informacji medycznych dzięki tworzeniu dla personelu bezpiecznych kanałów mobilnego dostępu do aplikacji i danych o pacjentach. Jest to proste i ekonomiczne roz- wiązanie typu MDM (Mobile Device Management), zapewniające sprostanie wymaganiom nakładanym przez prawo. Jednak, zamiast skupiać się na parametrach urządzenia, LANDesk Mobility Manager bierze pod uwagę środowisko pracy użytkowników, jednocześnie dając im swobodę w wyborze urządzeń. Poza tym, w celu ochrony danych medycznych, rozwiązanie to pozwala m.in. na strumieniowanie dokumentów i danych do urządzeń. Wykorzystując LANDesk Mobility Manager, można skutecznie uporać się z najpoważniejszymi wyzwaniami związanymi z zarządzaniem i zabezpieczaniem urządzeń mobilnych. System informuje administratora, jakie urządzenia są podłączone do sieci, wykrywa, czy ich zabezpieczenia zostały naruszone, oraz zapobiega nawiązywaniu połączeń z nieautoryzowanego sprzętu. Umożliwia również ustawianie limitów urządzeń podłączonych do sieci, np. w zależności od ich typów. LANDesk Mobility Manager ułatwia też konfigurację – za jego pomocą szybko wdraża się profile zabezpieczeń i tworzy grupy, dzięki czemu użytkownicy mogą samodziel- BOGDAN LONTKOWSKI Regional Director Poland and Baltic States, LANDesk Partner firmy LANDesk może zaoferować placówkom ochrony zdrowia usługi P w zakresie zarządzania zróżnicowanym środowiskiem IT oraz przestrzegania w polityk bezpieczeństwa. Ciekawą propozycją jest LANDesk Mobility Manager, p przeznaczony do obsługi coraz popularniejszych urządzeń mobilnych, np. tabletów czy smartfonów. Partner korzystający z LANDesk Service Desk może również świadczyć kompleksowe usługi zarządzania zasobami oraz środowiskiem IT zgodne z metodyką ITSM. nie zainstalować agenta zarządzającego sprzętem, który dba o jego odpowiednią konfigurację. LANDesk Mobility Manager sprawia, że zamiast ręcznie konfigurować każdy tablet czy smartfon, można zdalnie (w momencie podłączania do sieci) przesłać do niego ustawienia konfiguracyjne i reguły zabezpieczeń. Administrator może zdalnie wykonywać takie czynności, jak resetowanie haseł, blokowanie/ /odblokowywanie dostępu i wiele innych, posługując się intuicyjnym interfejsem. LANDesk Mobility Manager zapewnia również kontrolę nad aplikacjami instalowanymi w urządzeniach. Dział IT może stworzyć własny sklep ze sprawdzonymi programami dostępnymi dla użytkowników. SIŁA ZINTEGROWANEGO Produkty LANDesk mogą pracować niezależnie lub jako część większego systemu. Przykładowo LANDesk Mobility Manager można wdrożyć jako element zintegrowanego rozwiązania – LANDesk Management Suite lub LANDesk Security Suite. W takim scenariuszu służy on do zarządzania wszystkimi urządzeniami końcowymi użytkowników, włączając w to komputery stacjonarne, laptopy, tablety i smartfony. Z punktu widzenia działu IT nie wpływa to na sposób użytkowania narzędzi zarządzania – administrator korzysta z jednego interfejsu. Co więcej, za pomocą LANDesk Service Desk można rozszerzyć system o funkcje pomocy technicznej dla użytkowników, bazując na standardzie ITIL v. 3.1. Administrator nadal będzie miał tę samą konsolę zarządzania i spójne raporty. Wbudowana w rozwiązania LANDesk architektura Adaptive Cloud Environment pozwala na uruchamianie i konfigurowanie ich w chmurze, pomagając działom IT w zachowaniu kontroli nad środowiskiem, niezależnie od tego, gdzie fizycznie znajdują się urządzenia. Umożliwia automatyzację wielu zadań, zachowanie zgodności z zaleceniami ITIL oraz korzystanie ze zintegrowanego pulpitu administracyjnego. Dzięki temu administratorzy mogą wpłynąć na obniżenie kosztów, zaś resellerzy znacząco podnieść jakość swoich usług w zakresie zarządzania środowiskiem IT oraz wdrażania polityk bezpieczeństwa. Wysoka jakość rozwiązań firmy LANDesk została potwierdzona też w magicznym kwadrancie agencji analitycznej Gartner (opublikowanym w kwietniu 2013 r.) poświęconym narzędziom do zarządzania urządzeniami klienckimi. LANDesk został tam umieszczony na pozycji lidera rynku. DODATKOWA SZANSA DLA RESELLERA Rozwiązania LANDesk są elastyczne i łatwo je zaadaptować do potrzeb różnych klientów, a także modyfikować i dostosowywać do zmieniających się potrzeb przedsiębiorstw bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Są ciekawym elementem rozszerzającym ofertę dla placówek ochrony zdrowia, co daje resellerowi szansę na wypracowanie pozycji kompetentnego dostawcy rozwiązań i usług IT dla podmiotów z tego sektora. – W związku z obowiązkiem przejścia na elektroniczną dokumentację medyczną w placówkach ochrony zdrowia jest obecnie realizowanych wiele projektów – wyjaśnia Bogdan Lontkowski, Regional Director Poland and Baltic States, LANDesk. – Dla naszych partnerów to okazja do zaistnienia w tym segmencie rynku. Nie stanowimy dla siebie konkurencji. LANDesk nie prowadzi sprzedaży bezpośredniej, dlatego żaden projekt nie zostanie zrealizowany bez udziału resellera. Wprawdzie placówki ochrony zdrowia to wymagający odbiorca, ale resellerzy rozwijający swoje kompetencje mają szansę wygrywać przetargi dotyczące nawet najbardziej wymagających projektów. W tym zakresie mogą liczyć na wsparcie producenta. LANDesk konsekwentnie wzmacnia obecność w Polsce. W 2012 r. producent otworzył biuro w Warszawie, a w połowie 2013 r. wprowadził zmiany w programie partnerskim obowiązującym w naszym kraju. Dodatkowe informacje: BOGDAN LONTKOWSKI, REGIONAL DIRECTOR POLAND AND BALTIC STATES, LANDESK SOFTWARE, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 45 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ LANDESK SOFTWARE. ROZWIĄZANIA INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU Wydajna sieć podstawą medycyny cyfrowej Informatyzacja placówek ochrony zdrowia to wyzwanie, związane z ochroną danych medycznych. Zarządzający widzą potrzebę unowocześniania nie tylko aparatury diagnostycznej, ale też rozwiązań teleinformatycznych. Dzięki temu łatwiej zarządzać placówką, analizować procesy i rozliczać się z instytucjami finansującymi. ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI EXTREME NETWORKS I VERACOMP. S erwery, pamięci masowe, systemy do backupu, kontroli dostępu, zapewniania bezpieczeństwa danych – to podstawowe rozwiązania IT, bez których nie może funkcjonować nowoczesny szpital. Wiele placówek inwestuje też w rozwiązania do cyfrowej diagnostyki – systemy PACS/RIS oraz certyfikowane monitory i stacje diagnostyczne/referencyjne. Sale operacyjne wyposażane są w zaawansowane systemy obrazowania oraz przesyłania sygnałów audio-wideo i sterowania nimi. Inwestycje placówek ochrony zdrowia są wymuszane także przez nowe regulacje prawne. Jednak podstawą wszystkich nowoczesnych rozwiązań IT jest efektywna i wydajna infrastruktura sieciowa. Jak obciążona może być sieć szpitalna, pokazuje prosta kalkulacja. Komplet- Tradycyjne sieci 46 ne badanie tomograficzne ludzkiego ciała to 300 GB danych. Odpowiada to 64 płytom DVD, a przesłanie takich ilości informacji przez sieć Fast Ethernet (100 Mb/s) zajmie ponad 7 godzin. W przypadku szybkiej sieci Gigabit Ethernet potrwa to 40 minut, a rozwiązanie 10 Gigabit Ethernet zapewni przesłanie całości danych w zaledwie 4 minuty. Tymczasem nie są to przecież jedyne obciążenia sieci. Średnia wielkość e-maila to 75 kB, a rozmowy telefoniczne prowadzone przez IP zajmują około 64 kb/s. Liczby te pomnożone przez liczbę oddziałów, sal diagnostycznych, pokoi lekarskich i liczbę personelu powodują, że klasyczne przełączniki sieciowe stają się wąskim gardłem, zmuszając administratorów do ręcznego wyłączania najbardziej obciążających elementów. Sieć inteligentna Nie wiemy, kto jej używa Identity Manager – kontrola i podgląd na to kto, gdzie, kiedy, co i na jakim urządzeniu robi Ręczna konfiguracja dostępu Dostęp role-based Dynamiczne ACLs Ręczna konfiguracja urządzeń Smart RF AP Autodiscover VADEMECUM CRN luty 2014 SIEĆ ZAWSZE GOTOWA Inteligentna sieć to krwiobieg medycyny cyfrowej, bez którego niemożliwy jest rozwój i pełne wykorzystanie nowoczesnych technologii. Urządzenia Extreme Networks zapewniają automatyzację wielu procesów – od priorytetyzacji udostępniania pasma dla informacji medycznych po blokowanie dostępu do danych wrażliwych osobom nieupoważnionym. Rozwiązania Extreme Networks pomagają stworzyć otwartą i prostą w zarządzaniu sieć, która zapewnia wysoką dostępność danych, a ponadto jest zgodna ze standardami AVB (Audio-Video Bridging) do przesyłania obrazu i dźwięku w sieci Ethernet. Inteligentna sieć pozwala także na ustalenie kto, kiedy, gdzie i jak korzystał z jej zasobów. Nowoczesne przełączniki mogą też sterować zasilaniem urządzeń zewnętrznych w ramach standardu Power over Ethernet, czyli np. włączyć kamerę monitoringu lub monitory medyczne. INTERNET DLA PACJENTÓW Rosnące wymagania pacjentów sprawiają, że oczekują oni w szpitalu nie tylko najwyższej jakości opieki medycznej, ale też coraz lepszych warunków, w tym dostępu do Internetu. Najwygodniejszym rozwiązaniem, aby im to zapewnić, jest budowa sieci bezprzewodowej wykorzystującej istniejącą infrastrukturę i okablowanie. Gwarantuje to również personelowi korzystanie z rozwiązań mobilnych. Dzięki Wi-Fi pracownicy mogą uzyskać dostęp do potrzebnych danych medycznych w dowolnym miejscu placówki i z dowolnego uprawnionego urządzenia. Korzystając z rozwiązań Extreme Networks Altitude 4511, można błyskawicznie budować punkty dostępowe w miejscu tradycyjnych gniazdek sieciowych lub telefonicznych. Instalacja modułu zajmuje zaledwie około 90 s, a dzięki jednolitemu systemowi operacyjnemu zarządzanie całą infrastrukturą sieciową jest łatwe i intuicyjne. Dodatkowe informacje: MACIEJ STAWIARSKI, PRODUCT MANAGER, VERACOMP, [email protected] IronKey – prosty sposób na ochronę danych pacjentów P amięci oraz zewnętrzne dyski USB firmy IronKey pozwalają na bezpieczne przechowywanie i – co ważne – przenoszenie poufnych danych pacjentów. Przed dostępem osób niepowołanych chroni je wbudowany mechanizm szyfrowania sprzętowego kluczem AES-256, gwarantujący bezpieczeństwo na poziomie zbliżonym do tego, jaki wymagany jest w wojskowości. Placówki ochrony zdrowia mogą skorzystać również z zaawansowanych funkcji raportowania i audytu, które umożliwią pełną kontrolę nad tym, w jaki sposób, gdzie i kiedy użytkownicy mieli dostęp, zapisywali czy modyfikowali poufne dane. W Stanach Zjednoczonych, gdzie obowiązuje bardzo restrykcyjna Ustawa o przenośności danych ubezpieczenia zdrowotnego i odpowiedzialności (HIPAA), produkty IronKey z serii Secure Data i Secure Workspace rozwiązały szereg problemów. Jeden z uniwersytetów należących do Ivy League prowadził audyt HIPAA, który wykazał, że wielu pracowników miało dostęp do poufnych danych medycznych, ponadto były one fizycznie przenoszone na różnego typu nośnikach do biur, szpitali i innych powiązanych placówek medycznych. Poszukiwano urządzeń przenośnych szyfrowanych sprzętowo i odpornych na mechaniczne próby dostępu, którymi można centralnie i zdalnie zarządzać, a – w razie potrzeby – nawet dezaktywować. Pomocne okazało się rozwiązanie IronKey Enterprise z funkcją zarządzania poprzez chmurę. Blokuje ono personelowi medycznemu, który ma styczność z poufnymi informacjami o pacjentach, dostęp do nieautoryzowanych urządzeń lub sprzętu podłączonego do niezaufanych sieci. Wybór tego systemu umożliwił uzyskanie pełnej kontroli nad danymi oraz zapewnił zgodność z przepisami HIPAA. Podobny problem miała Diann Ackard, amerykańska psycholog i badacz, dla której głównym zmartwieniem nie była zgodność z przepisami prawa, ale zaufanie pacjentów. Częste podróże oraz konieczność przekazywania danych medycznych innym lekarzom spowodowały konieczność wprowadzenia dodatkowej ochrony. Wybór padł na pendrive IronKey F200 zapewniający dwustopniowy poziom zabezpieczeń (identyfikacja za pomocą hasła i odcisków palca). Urzą- dzenie umożliwia udostępnianie danych na nim zapisanych współpracownikom (maksymalnie 10 osób), których uprawnienia są weryfikowane przez wbudowane narzędzie administracyjne. PAMIĘCI NIEZNISZCZALNE Firma IronKey ma w ofercie pamięci USB szyfrowane sprzętowo 256-bitowym kluczem AES, zgodne ze standardem FIPS 140–2 Level 3 o różnych pojemnościach: 2, 4, 8, 16, 32 oraz 64 GB. Przeznaczone są dla instytucji, które wymagają najlepszych mechanizmów zabezpieczenia przenoszonych danych. Najbardziej zaawansowane modele mają metalową, wodoodporną i kurzoodporną obudowę z wbudowanym czytnikiem biometrycznym. Domyślnie są zabezpieczane silnym hasłem i umożliwiają uwierzytelnianie za pomocą czytnika linii papilarnych. Opcjonalnie można je wyposażyć w mechanizm antywirusowy oraz zintegrować z narzędziami zarządzającymi, takimi jak IronKey ACCESS Enterprise czy McAfee ePolicy Orchestrator. IronKey Workspace umożliwia wykorzystanie platformy Windows to Go do stworzenia przenośnego systemu operacyjnego Windows 8 Enterprise na bazie sprzętowych rozwiązań IronKey. Może to okazać się pomocne dla pracowników mobilnych – na przykład lekarzy czy konsultantów medycznych, którzy nie mogą lub nie powinni brać ze sobą komputera przenośnego. Oferowane są modele W300, W500 (z dodatkową aluminiową obudową oraz sprzętowym szyfrowaniem danych) oraz W700 (zgodne także z FIPS 140–2 Level 3). Dodatkowe informacje: KRZYSZTOF KRAWCZYK, PRODUCT MANAGER IRONKEY, ALSTOR, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 47 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI IRONKEY I ALSTOR. Wycieki poufnych informacji o pacjentach i ich stanie zdrowia – za sprawą kradzieży, działania złośliwego oprogramowania typu malware czy spyware, jak również wskutek zwykłych niedopatrzeń – mogą mieć poważne konsekwencje. INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU Meru Networks sprawdza się w ochronie zdrowia Dynamiczny rozwój technologii informatycznych wpłynął także na pracę szpitali i innych jednostek związanych z ochroną zdrowia. Elektroniczna dokumentacja medyczna to potężne narzędzie, dzięki któremu lekarz może mieć natychmiastowy wgląd w całą historię choroby pacjenta i przeprowadzonych badań, bez potrzeby odwiedzania archiwum i marnowania cennego czasu. Aby jej zastosowanie było możliwe, w placówce musi być zainstalowana profesjonalna i bezpieczna sieć bezprzewodowa. P ełna informatyzacja placówek ochrony zdrowia wiąże się z wdrożeniem profesjonalnej sieci teleinformatycznej. W tak dynamicznie funkcjonującym środowisku jak szpital powinno rozważyć się wdrożenie sieci bezprzewodowej. Najistotniejsze czynniki, które należy wziąć pod uwagę, wybierając rozwiązanie sieciowe, to: – niezakłócony i stabilny dostęp do sieci w każdym miejscu szpitala, – możliwość korzystania z urządzeń bezprzewodowych w wielu miejscach, – zapewnienie różnych priorytetów dostępu do usług, – bezpieczeństwo, – kompatybilność ze sprzętem medycznym oraz urządzeniami klienckimi, – certyfikaty sieciowe, – proste zarządzanie, – łatwość rozbudowy, – niskie koszty wdrożenia i utrzymania. Rozwiązaniem, które charakteryzuje się wymienionymi cechami, a dodatkowo zapewnia unikalne możliwości, są sieci bezprzewodowe Meru Networks, sprawdzone w wielu instytucjach ochrony zdrowia na całym świecie. w przypadku rozwiązań tradycyjnych. Brak zakłóceń płynących od własnej infrastruktury skutkuje zmniejszeniem liczby punktów dostępowych potrzebnych do pokrycia obszaru szpitala nawet do 30 proc., a tym samym ograniczeniem czasu potrzebnego na instalację okablowania. Przeniesienie i dodanie lub inne zmiany w urządzeniach nie wymagają ponownego planowania kanałów radiowych. To wszystko pozwala na znaczną redukcję kosztów instalacji sieci, administrowania nią i jej utrzymania. Technika wirtualnej komórki, w którą wyposażone są rozwiązania Meru Networks, gwarantuje, że korzystające z sieci bezprzewodowej urządzenie nie jest narażone na zrywanie transmisji, nawet gdy znajduje się na granicy zasięgu kilku punktów dostępowych lub gdy jest przenoszone. Jest to szczególnie istotne w przypadku urządzeń medycznych, dla których takie rozłączenie może oznaczać przerwę w komunikacji uniemożliwiającą raportowanie o stanie zdrowia pacjenta lub przerwę w komunikacji głosowej w bardzo ważnym momencie. SZYBCIEJ I TANIEJ BEZPIECZEŃSTWO I UPROSZCZONA KONFIGURACJA Wszystkie punkty dostępowe Meru Networks mogą pracować na jednym kanale radiowym, dzięki czemu proces ich instalacji i konfiguracji jest prostszy niż Wśród mechanizmów wbudowanych w system sieci bezprzewodowej Meru jest funkcja Air Time Fairness, która umożliwia równomierny podział zasobów radio- 48 VADEMECUM CRN luty 2014 wych pomiędzy klientów w celu ochrony prędkości transferu w sieci przed spowolnieniem przez starsze lub bardziej oddalone urządzenia. Jednocześnie rozwiązanie zapewnia lepszą jakość transmisji dla wybranych urządzeń lub aplikacji, nadając sprzętowi medycznemu wyższy priorytet niż urządzeniom pacjentów. Rozwiązanie Meru zapewnia zgodność z przyjętymi zaawansowanymi politykami bezpieczeństwa, spełniając rygorystyczne normy ustawy HIPAA dotyczące zabezpieczenia danych placówek MERU NETWORKS W CENTRUM PULMONOLOGII I TORAKOCHIRURGII W BYSTREJ Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej jest ośrodkiem o wieloletniej tradycji i ogromnym doświadczeniu w zakresie wykrywania i leczenia chorób płuc. Dzięki swym pionierskim osiągnięciom w zakresie chirurgicznego leczenia nowotworów klatki piersiowej stało się jednym z wiodących ośrodków torakochirurgicznych w Polsce. Dynamiczny rozwój technologii oraz systemów wspomagających pracę personelu medycznego spowodował konieczność zmiany sposobu uzyskiwania Sieci Meru Networks gwarantują transmisję bez przerw. dostępu do danych medycznych. Obecnie lekarz, będąc przy pacjencie, przez skanowanie etykiety medycznej powinien móc uzyskać wszystkie informacje o stanie pacjenta, historii choroby i przebiegu leczenia oraz rejestrować przeprowadzane procedury medyczne w trybie online. Aby zapewnić mu takie warunki pracy, niezbędna jest niezawodna i wydajna sieć bezprzewodowa, spełniająca wszystkie normy i wymagania placówek medycznych. Firma integratorska m3.net, wspomagana przez przedstawicieli biura Meru Networks w Polsce, po dokonaniu odpowiednich pomiarów propagacji sygnału, zaproponowała Centrum w Bystrej wykorzystanie kontrolera Meru MC3200 wraz z 50 punktami dostępowymi AP1020i, które miały zapewnić niezakłócony sygnał sieci na całkowitym obszarze 1,5 km2, gdzie znajdują się cztery budynki, w tym jeden sześciokondygnacyjny. Po przeprowadzonych wstępnych testach zostały wybrane rozwiązania Meru ze względu na doskonałe wyniki wydajnościowe, stabilne działanie i przystępną cenę. PROFESJONALNA SIEĆ W MIESIĄC Wdrożenie w Bystrej zostało podzielone na trzy etapy: prace instalacyjne, prace montażowe oraz prace konfiguracyjne, które trwały odpowiednio miesiąc, trzy i pięć dni. Partner Meru Networks był odpowiedzialny za przygotowanie, analizę i dobór odpowiednich rozwiązań, wykonanie pomiarów propagacji sygnału, montaż okablowania, urządzeń oraz ich konfigurację. Wszystkie prace przebiegały wewnątrz budynków szpitalnych. Dzięki technologii wirtualnej komórki oraz dokładnemu pokryciu sygnałem obszaru, na którym zainstalowano sieć Meru Networks, pracownicy szpitala i lekarze korzystają z aplikacji medycznych na tabletach, łącząc się bezprzewodowo z bazami danych pacjentów. Zabezpieczenia i certyfikacje sieci zapewniają bezpieczeństwo zarówno połączeń, jak i transmitowanych danych, wśród których często są wrażliwe informacje. Aktualnie z nowych możliwości sieci korzysta 50 pracowników Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej, Zdaniem klienta Grzegorz Skulski, informatyk, Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej Przed wdrożeniem infrastruktury Meru w szpitalu mieliśmy zainstalowanych kilka punktów dostępowych różnych producentów. Niestety takie rozwiązanie nie spełniało naszych wymagań dotyczących jakości połączenia i szybkości transmisji danych. Dlatego, gdy tworzyliśmy projekt wprowadzenia e-usług oraz elektronicznego obiegu dokumentów, od razu zdecydowaliśmy się zmodernizować sieć bezprzewodową, która miała być ich fundamentem. Poprzeczkę postawiliśmy wysoko, a oferta firmy m3.net, bazująca na sprzęcie Meru Networks, spełniała te wymagania i jednocześnie była najkorzystniejsza cenowo. Od ponad trzech miesięcy z nowej sieci bezprzewodowej bez problemu korzystają lekarze oraz pacjenci. dla których bezprzewodowa komunikacja jest znacznym ułatwieniem pracy, co zwiększa ich efektywność oraz sprawność działania w krytycznych sytuacjach. Placówka medyczna podniosła konkurencyjność w porównaniu z innymi ośrodkami zdrowia, nie podnosząc kosztów obsługi sieci. Rozwiązaniami Meru łatwo zarządzać i można je prosto rozbudować, a administrowanie nimi nie przeciąża pracowników działu IT, ponieważ zapewniają diagnostykę błędów zanim będą miały one realny wpływ na działanie sieci. Szpital planuje zwiększenie liczby aplikacji medycznych stosowanych na tabletach. Sieć jest przygotowana pod względem wydajnościowym zarówno na wzrost ilości przesyłanych danych, jak i liczby urządzeń klienckich. Dodatkowe informacje: DANIEL ŻUKOWSKI, NETWORKING BUSINESS UNIT MANAGER, KONSORCJUM FEN, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 49 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI MERU NETWORKS I KONSORCJUM FEN. ochrony zdrowia oraz prywatnych danych pacjentów. Sieć bezprzewodowa Meru, podobnie jak większość certyfikowanych systemów Wi-Fi, umożliwia uwierzytelnianie i szyfrowanie WPA2/802.1x dla wszystkich podłączonych urządzeń. W instytucjach związanych z ochroną zdrowia niezwykle istotne jest zapewnienie kompatybilności sieci z podłączanymi do niej urządzeniami oraz gwarancja, że jej funkcjonowanie nie będzie miało wpływu na działanie delikatnej aparatury. Urządzenia Meru dla rynku medycznego mają niezbędne certyfikaty Wi-Fi oraz certyfikaty gwarantujące spełnianie norm EN. INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU Motorola ułatwia pracę placówkom ochrony zdrowia Rozwiązania mobilne Motorola Solutions pozwalają bezpiecznie udostępniać informacje o pacjencie w czasie rzeczywistym i w dowolnym miejscu – wewnątrz placówki medycznej i poza nią. Zapewnia to skuteczniejszą opiekę nad pacjentem. F irma Motorola od lat jest aktywna na rynku systemów wspierających pracę placówek ochrony zdrowia. Oferuje zarówno pełne rozwiązania komunikacyjne dla szpitali oraz systemy zdalnego monitorowania pacjentów, jak też wiele rozwiązań do obsługi konkretnych obszarów funkcjonowania szpitala (zarządzanie dawkowaniem leków, systemy gromadzenia próbek, weryfikacja przetaczanej grupy krwi itd.). W dostawie tych rozwiązań bardzo ważną rolę do odegrania mają partnerzy firmy Motorola, którzy są odpowiedzialni za instalację sprzętu oraz właściwy dobór oprogramowania bądź napisanie własnego. W tych działaniach wspiera ich autoryzowany dystrybutor Motoroli w Polsce – firma RRC Poland. KOMPUTERY MOBILNE Jedną z najważniejszych grup produktowych w ofercie Motoroli, przeznaczonych do stosowania w szpitalach, są przenośne komputery, zaprojektowane tak, aby obudowy chroniły je przed skutkami częstych upadków, uderzeń oraz były odporne na działanie środków odkażających podczas częstych dezynfekcji i mogły być często wycierane (lista zatwierdzonych środków czyszczących jest przedstawiona w arkuszu specyfikacji). Zainstalowane na tych komputerach aplikacje oraz możliwość komunikacji za pomocą łączności bezprzewodowej zapewniają personelowi medycznemu m.in. dostęp do informacji o pacjencie, dokładne podawanie leków, 50 VADEMECUM CRN luty 2014 monitorowanie funkcji życiowych chorego, składanie zamówień laboratoryjnych i farmaceutycznych, wyświetlanie wyników testów – wszystko w ciągu kilku sekund, w dowolnym miejscu placówki. W polecanym przez Motorolę modelu MC55A0-HC zastosowano szybki mikroprocesor PXA 320 o częstotliwości 806 MHz, przeznaczony specjalnie do rozwiązań mobilnych. Komputer ma 256 MB pamięci RAM oraz 1 GB pamięci flash. Do dyspozycji użytkownika jest gniazdo kart microSD o pojemności do 32 GB. Wbudowany moduł sieci bezprzewodowej jest zgodny ze standardami WLAN 802.11a/b/g, co zapewnia pełną komunikację głosową VoIP i wysoką jakości rozmowy. Możliwa jest też bezprzewodowa łączność z modemami, drukarkami czy zestawami słuchawkowymi przez łącze Bluetooth v2.1. Wbudowany w komputer MC55A0-HC kolorowy, niezwykle wyraźny ekran dotykowy PenTile, o wysokiej rozdzielczości VGA i przekątnej 3,5 cala (89 mm), jest czytelny w praktycznie każdych warunkach oświetleniowych (wewnątrz i na zewnątrz budynków), a energooszczędna konstrukcja zapewnia dwukrotnie wyższą jasność przy o połowę mniejszym zużyciu energii niż w przypadku typowych ekranów. Wśród innych interesujących urządzeń firmy Motorola dla placówek ochrony zdrowia warto wymienić łatwy do noszenia i używania model MC75A0-HC, charakteryzujący się wzmocnioną konstrukcją (spełnia obowiązujące specyfikacje MIL-STD i IEC dotyczące zrzucania, przewracania i uszczelnienia). Wyposażony jest w system operacyjny Windows Mobile 6.5 z zaawansowanymi funkcjami zabezpieczeń i obsługą wiadomości mobilnych. Kolejnym ciekawym przenośnym urządzeniem jest komputer MC40-HC z systemem Android. Jest przeznaczony dla placówek ochrony zdrowia, które wymagają dostępności funkcji biznesowych — od rejestracji i ochrony danych po Oferta Motorola dla placówek medycznych Rozwiązania komunikacyjne dla personelu szpitalnego i pacjentów Systemy zdalnego monitorowania pacjentów R ozwiązania do weryfikacji przetaczanej grupy krwi – automatyzacja zarządzania i monitorowania Systemy zarządzania dawkowaniem leków R ozwiązania mobilne wspomagające obchód w szpitalu – przeglądanie informacji, zlecanie badań, skanowanie materiałów rozliczanych itp. Systemy gromadzenia próbek Rozwiązania RFID – monitorowanie sprzętu, zapasów i innych zasobów czemu skaner może być poddawany dezynfekcji i bezpiecznie wycierany po każdym użyciu (lista zatwierdzonych środków czyszczących jest przedstawiona w arkuszu specyfikacji). Skaner charakteryzuje się najlepszą w tej klasie sprzętu odpornością na upadek – wytrzymuje upadek z wysokości 1,8 m na beton, a wspomniane uszczelnienie gwarantuje niezawodne działanie nawet po przypadkowym oblaniu płynem, upuszczeniu czy uderzeniu. W miejscach, gdzie nie ma konieczności częstej dezynfekcji urządzeń (w punktach rejestracyjnych, aptekach itp.), można skorzystać z tańszych ręcznych skanerów kodów kreskowych. Model LS2208 umożliwia szybkie i niezawodne skanowanie dzięki ergonomicznej i lekkiej konstrukcji. Elastyczny zakres — prawie od styku do 43 cm — sprawia, że doskonale sprawdza się szpitalach, aptekach i magazynach. SKANERY KODÓW W placówkach ochrony zdrowia coraz częściej stosowane są kody paskowe 1D i 2D do identyfikacji pacjentów, leków, toreb na krew, strzykawek oraz próbek laboratoryjnych. Dzięki wykorzystaniu skanerów podłączonych do przenośnych komputerów można w prosty sposób wyeliminować błędy i usprawnić procesy praktycznie w każdym obszarze działalności placówki opieki zdrowotnej: od izby przyjęć i przydzielania leków, przez zbieranie próbek, spisy inwentarza do zarządzania dietami do wypisywania pacjentów z placówki. Jednym z ciekawszych skanerów kodów firmy Motorola jest model DS4208-HC, którego plastikowa obudowa została specjalnie zaprojektowana i uszczelniona, zgodne z normą IP43. Jest odporna na działanie środków odkażających, dzięki SIECI BEZPRZEWODOWE DLA SZPITALI Motorola Solutions ma także bardzo bogatą ofertę dla szpitali związaną z lokalnymi sieciami bezprzewodowymi. W portfolio firmy znajdują się zaawansowane modele przełączników bezprzewodowych oraz profesjonalne punkty dostępowe zapewniające dodatkowe funkcje, np. sieć kratową czy zmienny obszar zasięgu łączności. RFS4000 to jeden z wielu modeli przełączników bezprzewodowych w ofercie Motorola. Urządzenie jest zgodne ze standardem 802.11n i zapewnia każdemu oddziałowi lub oddalonemu obiektowi możliwość korzystania z usług sieci przewodowej i bezprzewodowej, w tym prowadzenie rozmów za pomocą sie- ci bezprzewodowych VoWLAN (Voice over WLAN), oraz sygnału wideo, w tym wideokonferencji i wideonadzoru. Model RFS4000 to jedyny produkt w tej klasie, który oferuje system ochrony przed włamaniami WIPS (Wireless Intrusion Prevention System). Przełączniki bezprzewodowe Motorola wyposażone są w takie funkcje, jak: zabezpieczenia warstwowe, obsługa sieci 802.11n, w tym sieci kratowej, scentralizowane zarządzanie, szerokopasmowa łączność bezprzewodowa 3G/4G, np. w przypadku awarii łącza podstawowego, obsługa sieci RFID, bezproblemowy roaming oraz funkcje lokalizacyjne. Jednym z wielu punktów dostępowych Motorola Solutions współpracujących z kontrolerami bezprzewodowymi jest AP 621. W oparciu o architekturę rozproszonej inteligencji WiNG 5 firmy Motorola urządzenie zapewnia doskonałą przepustowość w standardach 802.11a/b/g/n, jak również usługi zabezpieczeń i QoS (Quality of Service) na granicy sieci. Urządzenie AP 7161 jest wysokowydajnym, niezawodnym punktem dostępowym 802.11n sieci kratowej wyposażonym w moduły radiowe w pasmach 2,4 i 5,0 GHz, osiągającym maksymalną prędkość przesyłu danych 300 Mb/s. Niezawodnie działa w otwartym terenie, dzięki czemu doskonale nadaje się do zwiększenia zasięgu sieci na rejony znajdujące się na zewnątrz budynków. Dodatkowe informacje: MICHAŁ GRZYBOWSKI, PRODUCT MANAGER MOTOROLA SOLUTIONS, RRC POLAND, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 51 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI MOTOROLA SOLUTIONS I RRC POLAND. możliwości zarządzania zasobami i niezawodne połączenia bezprzewodowe. Wszystkimi komputerami przenośnymi firmy Motorola można centralnie zarządzać za pomocą pakietu Mobility Suite przez jedną konsolę. Zgodność z najsurowszymi wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa pozwala osiągnąć obsługa najbardziej zaawansowanych algorytmów szyfrowania i uwierzytelniania, a także wirtualnych sieci prywatnych (VPN) oraz przyznany certyfikat FIPS 140–2. W szpitalu można także skorzystać z tabletu Motorola ET1, dzięki któremu personel zyska dostęp do wszystkich informacji, jakich potrzebuje do realizacji powierzonych zadań — bez względu na to, czy praca jest wykonywana w budynkach, czy w terenie. Konstrukcja tego tabletu została opracowana pod kątem codziennego użytkowania, dzięki czemu urządzenie jest odporne na upadki, zachlapanie oraz niską i wysoką temperaturę. Wyświetlacz zbudowany z bardzo wytrzymałego szkła Gorilla Glass jest niemal całkowicie odporny na uszkodzenia, pęknięcia i zarysowania. Swobodę korzystania z tabletu zapewnia szybka łączność przez sieć komórkową (4G HSPA+ oraz 3G EVDO/ /CDMA) i Wi-Fi 802.11a/b/g/n. Wszystkie znajdujące się na tablecie dane mogą zostać zaszyfrowane, co dodatkowo chroni je przed niepowołanym dostępem. INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU LANCOM Systems wspiera e-rewolucję w szpitalach Nowoczesne rozwiązania sieciowe usprawniają komunikację w szpitalu oraz przyspieszają realizację niektórych procesów. Dzięki nim pacjenci mogą korzystać także z dodatkowych usług, np. bezprzewodowego dostępu do Internetu. ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI LANCOM SYSTEMS I CONTICA SOLUTIONS. A by dokumentacja medyczna w szpitalu mogła być dostępna za pomocą urządzeń mobilnych (np. tabletów medycznych), konieczna jest odpowiednia sieć bezprzewodowa. Niezwykle ważny jest wybór właściwego sprzętu, który spełni wysokie wymagania pracy w środowisku medycznym. LANCOM Systems, niemiecki producent profesjonalnego sprzętu sieciowego, oferuje bezprzewodowe urządzenia sieciowe, które zapewniają zgodność z przepisami polskiego prawa (Ustawą o systemie informacji w ochronie zdrowia z 28 kwietnia 2011 r. i Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania) w środowisku mobilnym. Wyróżniają się przy tym wysoką dostępnością, niezawodnością oraz profesjonalną ochroną przed nieuprawnionym dostępem do danych. Dzięki urządzeniom LANCOM możliwe było wdrożenie w wielu szpitalach modułów obchodu pacjentów, tworzenia zleceń czy przekazywania wyników badań lekarskich, zrealizowane w środowisku mobilnym. Oferta sieci bezprzewodowej LANCOM obejmuje punkty dostępowe jedno- i dwuradiowe (wewnętrzne i zewnętrzne) oraz kontrolery sieci WLAN obsługujące do 3 tys. klientów jednocześnie. Uzupełnieniem są przełączniki, bramki VPN, routery WLAN/3G/4G zapewniające wysoką wydajność i nadmiarowość łącza. LANCOM opracował własny system operacyjny LCOS, który jest wspierany i rozwijany przez inżynierów producenta. LCOS jest platformą wspólną dla wszystkich produktów LANCOM, co zdecydowanie skraca czas szkolenia i eliminuje potrzebę zaznajamiania się z różnymi interfejsami urządzeń. Integracja sprzętu i oprogra- 52 VADEMECUM CRN luty 2014 mowania LANCOM zapewnia dostęp do ustawień konfiguracyjnych sieci WLAN z centralnego panelu zarządzania. wirtualnym sieciom VLAN oraz propagacji różnych nazw sieci (multi SSID), i skanowanie otoczenia w poszukiwaniu szkodliwych punktów dostępowych. Zbudowane z wykorzystaniem urządzeń LANCOM sieci są poddawane ciągłemu monitoringowi pod kątem zgodności z politykami bezpieczeństwa (włącznie z uwierzytelnieniem punktów dostępowych opartym na certyfikatach), zapewniona jest też integralność danych w komunikacji między oddziałami szpitala dzięki IPsec VPN. BEZPIECZNA INWESTYCJA SZPITALA PRZEDE WSZYSTKIM BEZPIECZEŃSTWO PACJENTA LANCOM ma lata doświadczeń w wyposażaniu placówek medycznych w bezprzewodowe sieci LAN i VPN, dzięki czemu uzyskał odpowiednie certyfikaty, m.in. dotyczące zgodności z normą kompatybilności elektromagnetycznej IEC-60601-1-2 oraz certyfikat Dreager potwierdzający pełną współpracę z systemami Infinity Patient Monitoring (przyznany dotąd tylko firmie LANCOM), który jest gwarantem braku interferencji z urządzeniami ratującymi życie (np. monitorami pacjenta Dreager). Dzięki temu placówki ochrony zdrowia mogą wykorzystywać urządzenia mobilne we wszystkich obszarach funkcjonowania, m.in. w czasie obchodów lekarskich, w monitoringu sygnałów życiowych, telefonii szpitalnej VoIP over WLAN, zarządzaniu posiłkami przez terminale mobilne, a także zapewniać dostęp do Internetu pacjentom i gościom. LANCOM oferuje m.in. kompletną ochronę WLAN z szyfrowaniem WPA2/802.11i i uwierzytelnianiem zgodnie ze standardem 802.1x/EAP, ścisłe odseparowanie publicznych i wewnętrznych sieci szpitala dzięki Profesjonalny sprzęt do budowy sieci bezprzewodowych powinien być elastyczny i ma umożliwić funkcjonowanie rozwiązań wprowadzanych w przyszłości w danej placówce (monitoringu CCTV, telewizji IP po sieci WLAN, obsługi płatnego dostępu do sieci dla gości i systemów lokalizacyjnych zasobów – Real Time Location Systems). Planując zakup takich urządzeń, warto wziąć też pod uwagę koszty eksploatacji całej infrastruktury – licencje, kontrakty serwisowe oraz inne, często ukrywane w momencie oferowania sprzętu. Wsparcie dla urządzeń LANCOM nie jest sprzedawane w modelu licencyjnym, a koszt zakupu jest jednorazowy. Aktualizacja oprogramowania LCOS jest bezpłatna i dożywotnia dla wszystkich użytkowników, a pakiety aktualizacyjne są udostępniane kilka razy w roku, nawet dla urządzeń, które nie są już produkowane. Autoryzowanym dystrybutorem LANCOM Systems w Polsce jest firma Contica Solutions. Dodatkowe informacje: JOANNA GAJEWSKA, DYREKTOR DS. HANDLOWYCH, CONTICA SOLUTIONS, [email protected] Bezpieczeństwo danych medycznych dzięki rozwiązaniom Fortinet W prowadzenie Elektronicznej Dokumentacji Medycznej to niejedyne wyzwanie dla szpitali. W pełni cyfrowy obieg danych w placówce ochrony zdrowia, bez odpowiednich systemów bezpieczeństwa sieci i treści, jest otwartą księgą dla wszelkiej maści przestępców internetowych i złodziei poufnych informacji. Takie dane mogą mieć na czarnym rynku wysoką cenę. – Każdy wrogo nastawiony do władzy obywatel dałby wiele za informacje o stanie zdrowia najwyżej postawionych osób w państwie, ludzi biznesu czy celebrytów. Także nasze prywatne dane medyczne powinny być chronione, a więc ich pełne zabezpieczenie powinno stanowić priorytet przy modernizacji medycznych systemów IT – mówi Mariusz Rzepka, Fortinet Territory Manager na Polskę, Białoruś i Ukrainę. SIEĆ WI-FI USPRAWNIA PRACĘ SZPITALA Podstawową zaletą rozwiązań Fortinet jest możliwość kontrolowania pracy punktów dostępowych sieci bezprzewodowej z poziomu jednej platformy. Pozwala to na bezproblemowe wykorzystanie tabletów, na których użytkowana jest przez personel medyczny aplikacja HIS. Dzięki temu w szpitalu można wprowadzić elektroniczny obieg dokumentów i dać lekarzom pełny dostęp do danych pacjenta i historii jego choroby w czasie obchodów i wizyt konsultacyjnych. Dokumentacja medyczna jest rejestrowana i przesyłana – za pomocą zintegrowanej i bezpiecznej sieci – pomiędzy oddziałami szpitalnymi. Sieć Wi-Fi może być również udostępniona pacjentom oraz gościom. Dodatkowo do analizy ruchu w sieci oraz raportowania można wykorzystać Forti- Rozwiązania Fortinet – wybrane korzyści dla placówek ochrony zdrowia • FortiGate – skalowalna, wszechstronna ochrona przed zagrożeniami na poziomie sieci i treści, • FortiWiFi – bezprzewodowe punkty dostępowe z gniazdem na kartę modemu 3G ułatwiają podłączanie do sieci nowych urządzeń, • FortiAP – bezprzewodowe punkty dostępowe 802.11n (certyfikowane na zgodność z normą IEC-60601 dla elektrycznych urządzeń medycznych) w połączeniu z platformą FortiGate obniżają koszty implementacji bezpiecznej sieci Wi-Fi, • FortiManager i FortiAnalyzer – urządzenia ułatwiające zarządzanie różnymi lokalizacjami, pomagają zapewnić zgodność z normą PCI, • FortiDB – rozwiązanie do ochrony baz danych z setkami preinstalowanych polityk bezpieczeństwa zgodnych ze standardowymi wymogami branżowymi i prawnymi. FortiGate w szpitalu we Wrocławiu Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu jest już w pełni gotowy na całkowite przejście na EDM. Do ochrony sieci szpitala wybrano zintegrowaną platformę bezpieczeństwa – FortiGate-1240B. Umożliwia ona wykorzystywanie wbudowanego firewalla w różnych segmentach sieci, zapewniając przy tym szereg innych funkcji, takich jak antyspam, antywirus, IPS, kontrolę aplikacji czy filtrowanie web. Przed wdrożeniem rozwiązania UTM administrator szpitala odnotowywał kilka przypadków naruszenia bezpieczeństwa rocznie. Od czasu instalacji urządzenia FortiGate żadna z prób nie była udana. Kompleksowo chroni ono poufne informacje o pacjentach przechowywane w bazach danych przed włamaniem lub kradzieżą, nie powodując spowolnienia działania sieci i utraty jej wydajności. Analyzer 1000C. Dzięki niemu administrator jest w stanie wskazać, które stacje robocze generują większy ruch niż zwykle, co może oznaczać zagrożenie albo niewłaściwe użytkowanie komputerów. Wdrożenie zestawu uzupełniających się systemów firmy Fortinet umożliwia redukcję kosztów operacyjnych, zwiększenie efektywności placówki, zapewnienie wyższego poziomu bezpieczeństwa danych, a także ułatwia prace związane z administracją sieci. Dzięki temu za funkcjonowanie systemu bezpieczeństwa może być odpowiedzialna tylko jedna osoba – administrator systemu. Dodatkowe informacje: MARIUSZ RZEPKA, TERRITORY MANAGER, FORTINET, [email protected] LUB [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 53 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI FORTINET I VERACOMP. Obowiązek wprowadzenia pełnej Elektronicznej Dokumentacji Medycznej jest olbrzymim wyzwaniem dla każdej placówki ochrony zdrowia. W procesie dostosowywania placówek do zapisów ustawy niezwykle ważną kwestią staje się także zapewnienie bezpieczeństwa wrażliwych danych medycznych, takich jak informacje o stanie zdrowia pacjentów czy karty przebiegu chorób. INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU Ekonomiczne rozwiązania teletransmisyjne dla szpitali Konsolidacja coraz większej ilości informacji medycznych oraz postępująca integracja danych audio i wideo spowodowały wzrost wymagań wobec infrastruktury sieciowej w placówkach ochrony zdrowia. Odpowiedzią na te nowe wyzwania jest koncepcja budowy sieci z wykorzystaniem przełączników instalacyjnych MICROSENS. Zbudowane zgodnie z nią sieci nowej generacji dają gwarancję długoterminowej rentowności inwestycji. R ozwiązania niemieckiej firmy MICROSENS umożliwiają wykorzystanie infrastruktury informatycznej placówek medycznych do uzyskania dodatkowych przychodów, np. przez świadczenie płatnych usług, jak zapewnienie dostępu do Internetu pacjentom i gościom. Jako doświadczony projektant i producent wydajnych rozwiązań światłowodowych, MICROSENS brał udział w wielu projektach w placówkach ochrony zdrowia – od tworzenia sieci lokalnych nowej generacji przez podłączanie ich do centrów obliczeniowych, aż 54 VADEMECUM CRN luty 2014 po budowę sieci międzyklinicznych, wykorzystujących łącza o przepustowości 10/40/100G w standardzie Intercampus. ŚWIATŁOWÓD W OKABLOWANIU POZIOMYM System Fiber To The Office (FTTO) firmy MICROSENS umożliwia połączenie zalet światłowodu z łatwością tworzenia infrastruktury wykorzystującej skrętkę miedzianą. Takie podejście, dzięki zapewnieniu maksymalnie dużej przepustowości sieci, pozwala na zoptymalizowanie kosztów związanych z udostępnianiem sieci w nowoczesnej placówce opieki medycznej – zarówno na potrzeby transmisji danych pacjentów, jak też świadczenia komercyjnych usług. Jedną z podstawowych cech FTTO jest umożliwienie doprowadzenia światłowodu do urządzeń końcowych, z których korzystają użytkownicy. System ten pozwala także na tworzenie połączeń pomiędzy budynkami znajdującymi się w znacznej odległości od siebie i nie wymaga jednocześnie dużej liczby dodatkowych przełączników w pośrednich punktach dystrybucyjnych. Światłowód gwarantuje też długi czas użytkowania infrastruktury, nawet gdy na rynek będą wchodziły kolejne generacje rozwiązań światłowodowych. Zapewnia to długookresową rentowność inwestycji w planowaną infrastrukturę. Dzięki zastosowaniu w systemie Fiber To The Office architektury typu „collapsed backbone” możliwe jest znaczne obniżenie kosztów instalacji i konserwacji sieci, ponieważ przestaje być konieczne stosowanie przełączników dostępowych na poszczególnych kondygnacjach budynków. W efekcie powstaje mało skomplikowana infrastruktura sieciowa o niskim poborze energii. Ponadto zredukowana jest wyraźnie liczba potrzebnych kabli. Rozwiązanie to jest korzystne również w kontekście rygorystycznych zaleceń dotyczących przestrzegania określonych standardów w placówkach ochrony zdrowia – w odniesieniu do dostępności sieci lub ryzyka wystąpienia niepożądanych sytuacji, np. pożaru. W instalacjach FTTO przełącznik MICROSENS integruje okablowanie światłowodowe ze złączami urządzeń końcowych wykonanymi ze skrętki. Dzięki zgodności ze standardem PoE (Power over Ethernet) można wykorzystać kable miedziane do zasilania np. telefonii VoIP USŁUGI DODATKOWE W MODELU TRIPLE PLAY Uzupełnienie tradycyjnych sieci o elementy światłowodowe MICROSENS zwiększa niezawodność całej infrastruktury. Dzięki pełnej elektrycznej izolacji zapewniona jest lepsza ochrona przed zakłóceniami elektromagnetycz- nymi. Stwarza to dodatkowe możliwości wykorzystania infrastruktury sieciowej w placówkach ochrony zdrowia, zwiększa komfort pracy personelu medycznego i zapewnia szereg korzyści ekonomicznych. Informatyzacja umożliwiająca wykorzystanie sieci we wszystkich obszarach działania danej placówki opieki zdrowotnej oraz związane z tym długookresowe zmniejszenie kosztów eksploatacji możliwe jest wyłącznie dzięki zastosowaniu najnowocześniejszej technologii. Oferowane przez firmę MICROSENS komponenty FTTO zapewniają podstawę do stworzenia wydajnej sieci, w której następuje jednoczesny transfer informacji różnego typu. Przesyłanie głosu, obrazu i danych pozwala instytucjom medycznym szybciej zamortyzować koszty instalacji sieci o wysokiej wydajności, dzięki możliwości generowania dodatkowych dochodów, pochodzących z płatnych usług dla pacjentów i ich gości, takich jak zapewnianie dostępu do Internetu, IPTV czy wideo na żądanie. WIĘKSZA WYDAJNOŚĆ Zalety przełączników instalacyjnych MICROSENS • Montaż w kanałach kablowych, skrzynkach podłogowych i szafach sterowniczych bez użycia narzędzi, za pomocą zatrzasków • Wysoka niezawodność i stabilność pracy • Pasywne chłodzenie, bez wentylatorów • Wysoka wydajność dzięki technologii Gigabit Ethernet • Prosta administracja dzięki inteligentnemu oprogramowaniu do zarządzania • Zintegrowana ochrona, m.in. uwierzytelnianie 802.1X, VLAN i QoS • Łatwe rozgałęzienie portów miedzianych, bez uciążliwych i kosztownych prac instalacyjnych • Kompatybilność z systemem Mosaic 45x45 (m.in. Legrand, Ackermann) TO NIŻSZE KOSZTY To właśnie dzięki obniżeniu kosztów dyrektorzy szpitali mogą zapewnić długookresową konkurencyjność prowadzonego zakładu opieki zdrowotnej. Ponieważ ustalone odgórnie stawki ryczałtowe za daną usługę medyczną ograniczają możliwości uzyskania dochodów, sam wzrost liczby obsługiwanych pacjentów – jako droga do zwiększenia zysków – ma sens wyłącznie przy zwiększeniu wydajności procesów. W przeciwnym razie istnieje niebezpieczeństwo obniżenia jakości opieki i przeciążenia personelu. Dostępność różnorodnych usług komunikacyjnych w sieci bazującej na rozwiązaniach firmy MICROSENS wpływa na poprawienie jakości opieki nad pacjentami. Swobodne korzystanie przez personel np. z informacji o pacjentach znajdujących się w systemie informatycznym szpitala, czy możliwość prowadzenia rozmów VoIP usprawnia procedury medyczne, skutkując zwiększeniem wydajności pracowników a jednocześnie zmniejszeniem ich obciążenia pracą. AKTYWNE GNIAZDO – ŁATWA ROZBUDOWA SIECI Aby rozbudować tradycyjną sieć komputerową z wykorzystaniem pasywnych gniazd RJ-45, konieczne jest przeprowadzenie kosztownych oraz kłopotliwych prac instalacyjnych związanych z układaniem poziomego okablowania miedzianego. W takich sytuacjach doskonałą alternatywą może być 4-portowe gniazdo aktywne, umożliwiające „rozgałęzienie” gniazda pasywnego, bez blokowania kolejnych portów na przełączniku centralnym lub dystrybucyjnym. W roli aktywnego gniazda można wykorzystać miniaturowy 6-portowy przełącznik MICROSENS, który jest zasilany bezpośrednio z sieci elektrycznej (230 V) lub przez PoE i daje dostęp do sieci czterem urządzeniom końcowym. Przełącznik ten można kaskadowo połączyć z kolejnym i cały zestaw podłączyć do centralnego przełącznika. Urządzenie oferowane jest w wersji Fast Ethernet lub Gigabit Ethernet, instalowane beznarzędziowo w 3-modułowej puszce instalacyjnej standardu 45x45 (lub innej, z wykorzystaniem dodatkowego adaptera). Miniaturowe przełączniki firmy MICROSENS nie mają żadnych ruchomych elementów systemu chłodzenia, dzięki czemu są urządzeniami bezgłośnymi. Ich budowa i funkcjonalność sprawiają, że stanowią efektywne, a zarazem ekonomiczne rozwiązanie do rozbudowy sieci w szpitalach. Dodatkowe informacje: MARCIN DĄBROWSKI, KEY ACCOUNT MANAGER, MICROSENS, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 55 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ MICROSENS. lub systemów monitoringu wizyjnego. Nie ma też problemu, aby w takiej sieci korzystać z urządzeń przenośnych – nadal istnieje możliwość podłączenia do niej punktów dostępowych bezprzewodowej sieci WLAN. Przełączniki instalacyjne MICROSENS, oferując wiele możliwości integracji i montażu, są doskonale dostosowane do potrzeb placówek medycznych. Można stosować je w salach chorych, salach operacyjnych oraz w administracji, podłączając bezpośrednio do urządzeń zamontowanych przy suficie. Możliwa jest także ich integracja z systemami przywoławczymi, bazującymi na protokole IP, oraz urządzeniami monitorującymi stan zdrowia pacjentów. INFRASTRUKTURA DOSTĘPOWA W SZPITALU Inteligentna sieć to oszczędności i zyski Placówki medyczne potrzebują coraz wydajniejszych sieci. Związane jest to nie tylko z wymogami ustawowymi, ale przede wszystkim z rosnącą ilością przetwarzanych danych. R osnące oczekiwania wobec placówek medycznych zmuszają administratorów IT do podłączania do sieci kolejnych punktów dostępowych i urządzeń. Pojawia się jednak problem ograniczonej przepustowości istniejących łączy. Dlatego przy okazji rozbudowy sieci warto zastanowić się, gdzie inteligentne urządzenia sieciowe zapewnią oszczędności, a nawet umożliwią dodatkowe przychody z udostępniania wybranych usług. ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI EXTREME NETWORKS I VERACOMP. UPRAWNIENIA WEDŁUG POTRZEB Inteligentna sieć pozwala określić, kto z niej korzysta (lekarz, pielęgniarka, pracownik administracji, pacjent, gość). Natomiast dzięki odpowiedniemu przyznaniu uprawnień możliwa jest prosta i jednoznaczna weryfikacja, umożliwiająca pobieranie opłat od osób korzystających z sieci bezprzewodowej na terenie placówki medycznej. Opłaty mogą być także pobierane od pracowników korzystających z usług, które nie są niezbędne w pracy. Inteligentne przełączniki zapewniają ustalenie priorytetu transmisji dla danych medycznych, np. transferu plików z obrazami tomograficznymi czy zdjęciami rentgenowskimi, przyznanie dostępu do danych pacjentów tylko upoważniemu personelowi itp. Możliwe jest także ograniczenie dostępu użytkowników sieci do stron inter- BEZPRZEWODOWE PUNKTY DOSTĘPOWE EXTREME NETWORKS MONTOWANE W TRADYCYJNYCH PUSZKACH UŁATWIAJĄ ZARZĄDZANIE OKABLOWANIEM SIECIOWYM. 56 VADEMECUM CRN luty 2014 netowych niepotrzebnie obciążających łącze (YouTube i inne serwisy strumieniujące multimedia) oraz społecznościowych (Facebook, Nasza Klasa itp.). Korzystanie z nich, nawet przez pracowników, może być odpłatne. Przyjęcie takiej polityki jest związane z koniecznością budowy restrykcyjnych planów taryfowych, które zostaną wprowadzone do oprogramowania urządzeń sieciowych, umożliwiając automatyczną weryfikację uprawnień użytkowników, co oszczędza jednocześnie czas pracy administratora. Dobrze skonstruowana sieć pozwala też ograniczyć koszty jej administracji. Zdefiniowanie ról i zakresów dostępu przekłada się na zmniejszenie pracy administratora sieci, który może skupić się na innych, pilniejszych zadaniach. JEDYNA ALTERNATYWA Placówki opieki medycznej często mieszczą się w zabytkowych budynkach. Każda ingerencja w ich strukturę (np. w przypadku budowy nowej sieci i rozprowadzania okablowania po budynku) wymaga zgody konserwatora zabytków oraz wiąże się z długotrwałym procesem decyzyjnym i dużą ilością papierkowej roboty. Rozwiązaniem, które pozwala tego uniknąć, jest Extreme Networks Altitude 4511. Montowane w tradycyjnym gniazdku sieciowym urządzenie umożliwia wykorzystanie istniejącego już okablowania do wyprowadzenia dodatkowych gniazdek Ethernet i stworzenia punktu dostępowego sieci bezprzewodowej. Rozwiązania Extreme Networks zapewniają dodatkowe oszczędności czasu w tworzeniu kolejnych punktów dostępu do sieci. Po autoryzacji urządzenia przez administratora może ono rozpocząć pracę prawie natychmiast, bo konfiguracją praw dostępu zajmuje się sieć. Nie ma więc potrzeby wprowadzania dodatkowych ustawień, gdyż stosowane są globalnie, bez względu na liczbę podłączonych urządzeń. GWARANTOWANA JAKOŚĆ TRANSMISJI Dodatkową zaletą urządzeń Extreme Networks jest wyeliminowanie tzw. wąskiego gardła, którym może być kontroler sieci. Przepuszczanie przez niego całego ruchu w mocno obciążonej sieci szpitalnej mogłoby powodować przestoje i awarie. Zrezygnowanie z konieczności przesyłania danych przychodzących z punktów dostępowych przez kontroler i przerzucenie tej pracy na przełącznik, eliminuje ryzyko i opóźnienia. W inteligentnych sieciach obraz i dźwięk są przesyłane w sposób zsynchronizowany, zgodny ze standardem AVB (Audio Video Bridging), co eliminuje konieczność posiadania osobnego okablowania audio i video, a ich cyfrowa jakość eliminuje ograniczenia tradycyjnych rozwiązań. Dodatkowe informacje: MACIEJ STAWIARSKI, PRODUCT MANAGER, VERACOMP, [email protected] 1-1 CRN.indd 1 1/20/14 5:28 PM IT W GABINETACH I PRZYCHODNIACH Komputer dla lekarza i pielęgniarki Rynek rozwiązań informatycznych dla gabinetów netów a. Tworzą lekarskich i przychodni dynamicznie się rozwija. zania go różnorodne produkty – zarówno rozwiązania dardami znane z innych branż, jak też zgodne ze standardami ch. specyficznymi dla systemów medycznych. RAFAŁ JANUS O ferta informatycznego wyposażenia gabinetów lekarskich i przychodni jest bardzo szeroka, co wynika z różnych potrzeb poszczególnych specjalizacji medycznych. Interniście czy pediatrze wystarczy standardowy sprzęt – laptop lub komputer osobisty ze zwykłym monitorem. Z kolei radiolog czy stomatolog będzie potrzebował specjali- JAN SIWEK dyrektor Działu Medycznego, Alstor Sprzęt medyczny jest bardzo silnie selekcjonowany pod kątem jakości pracy, a co za tym idzie nie może należeć do najtańszych rozwiązań na rynku. Nawet komputery czy monitory muszą spełniać wyśrubowane standardy medyczne. W efekcie cena rozwiązań dla medycyny zawiera wysoką marżę, ale ich sprzedaż wymaga dogłębnej znajomości zarówno IT, jak i specyfiki pracy lekarzy. Dlatego resellerom potrzebne są odpowiednie szkolenia, kursy i wsparcie ze strony profesjonalistów. 58 VADEMECUM CRN luty 2014 stycznego wyświetlacza do przeglądania d i wyników prześwietleń. Analiza nawet najprostszych badań w gabinecie lekarskim musi być prowadzona według procedur medycznych za pomocą sprzętu spełniającego odpowiednie normy. W związku z ustawą o systemie informacji w ochronie zdrowia w każdym gabinecie już niedługo niezbędne będzie także rozwiązanie, które umożliwi bezpieczne przechowywanie dokumentacji medycznej w postaci cyfrowej. Dlatego zbudowanie przez resellera oferty rozwiązań dla placówek ochrony zdrowia stanowi pewne wyzwanie, ale sprostanie mu ułatwi późniejszą kompleksową obsługę takich klientów. Jednocześnie może przynieść zyski płynące nie tylko z marży ze sprzedaży, ale także ze świadczonych usług wsparcia. Oferowanie rozwiązań informatycznych przeznaczonych do gabinetów lekarskich czy przychodni jest odpowiedzialnym zadaniem. Dostarczane produkty muszą zapewnić lekarzowi dostęp do dokładnych wyników badań potrzebnych do diagnozowania pacjentów. Dlatego wdrażanie specjalistycznych rozwiązań wymaga konkretnych kompetencji, których zakres jest proporcjonalny do stopnia złożoności realizowanych projektów. Aby wdrażać bardziej skomplikowane Ab systemy, reseller powinien zdobyć rozległą wiedzę dotyczącą rozwiązań IT stosowanych w medycynie i wymagań, które muszą spełniać, a także wiedzę z zakresu funkcjonowania placówek ochrony zdrowia. Oczywiście przydatne będzie także doświadczenie w sprzedaży klasycznych rozwiązań IT dla firm, ponieważ dzięki dotacjom unijnym część placówek decyduje się na rozbudowę infrastruktury IT. W Polsce dość wyraźnie widać różnice między placówkami prywatnymi i publicznymi. Te pierwsze już od jakiegoś czasu wprowadzają wiele innowacji, inwestując np. w systemy CRM i inne rozwiązania, które mają na celu utrzymanie i zdobywanie nowych pacjentów, dzięki zwiększeniu komfortu obsługi. Niestety, publiczne placówki ochrony zdrowia wciąż stawiają przede wszystkim na kontrolę wydatków, ograniczając inwestycje w IT do minimum nakazywanego przez prawo. MONITORY MEDYCZNE TO PODSTAWA Podstawowym i najbardziej odpowiedzialnym zadaniem lekarzy jest wystawianie pacjentom diagnozy na podstawie wyników specjalistyczne oprogramowa oprogramowanie przeznaczone dla lekarzy o poszc o poszczególnych specjalnościach (np. dla kardio kardiologów czy do badań mammograficznych). cznych IM WIĘCEJ CERTYFIKAT CERTYFIKATÓW, TYM LEPIEJ badań. W Wykorzystywany do tego gocel celu sprzęt oraz oprogramowanie powinny przejść odpowiednie procesy certyfikacyjne. Jest to szczególnie ważne w przypadku monitorów służących do prezentacji badań. Wymaga się od nich spełnienia rygorystycznych, określonych w przepisach norm, aby zmiany chorobowe widoczne w danym badaniu, mogły być zaobserwowane na dowolnym, certyfikowanym urządzeniu. Wymogi wobec monitorów diagnostycznych zostały opisane w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 18 lutego 2011 r. Najistotniejsza jest zgodność ze standardem DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine – Obrazowanie Cyfrowe i Wymiana Obrazów w Medycynie) oraz możliwość sprawdzenia i ponownej kalibracji rozregulowanych monitorów. Aby w pełnić wykorzystać możliwości wyświetlacza, niezbędna jest specjalistyczna karta graficzna montowana w komputerze. Musi ona zapewniać obsługę jednocześnie trzech monitorów (dwóch diagnostycznych i jednego opisowego) oraz przetwarzać odpowiednią liczbę kolorów lub odcieni szarości (w monitorach stosowanych w radiologii). Uzupełnieniem monitora i karty graficznej jest Wybór komputera stacjo stacjonarnego zależy od tego, jak intensyw intensywnie będzie on eksploatowany. Przykład Przykładowo, w punktach rejestracji często ko komputery pracują w trybie ciągłym, muszą więc być wyposażone w komponenty o podwyższonej trwałości, a szczególn a szczególnie w solidne i wydajne dyski twarde kl klasy korporacyjnej, połączone w strukturę RAID gwarantującą ciągłość pracy i chroniącą i ch przed utratą danych. Nieprzerwane Nieprzerwa działanie pomoże zapewnić równi również zasilacz awaryjny. Natomiast w k w komputerach stosowanych w punk w punktach diagnostycznych zarówno procesor, p jak i pojemność pamięci RAM należy dostosować do rodzaju wykonywanych badań, oczekiwanej szybkości tego procesu i ilości danych, które są przetwarzane. W gabinetach najczęściej znajdują zastosowanie komputery typu All-in-One bądź urządzenia przenośne. Coraz większą popularnością cieszą się również tablety hybrydowe z odczepianą klawiaturą. Lekarz może zabrać ze sobą tablet, np. na wizytę domową, a po powrocie do gabinetu, po podłączeniu klawiatury, używać go jak klasycznego notebooka. Na rynku debiutują też tablety stworzone specjalnie z myślą o zastosowaniach medycznych. Są wodoodporne i mają specjalną powło- MACIEJ IWANICKI ekspert ds. bezpieczeństwa internetowego, Symantec Wyzwania stojące przed placówkami ochrony zdrowia w dziedzinie IT nie różnią się od problemów, które są rozwiązywane w bankach czy firmach ubezpieczeniowych. Jednak natura danych i ich znaczenie ma dużo większą wagę niż w innych branżach. Zachowanie poufności informacji wymaga stosowania zaawansowanych zabezpieczeń, wymuszania autoryzowanego dostępu oraz wdrożenia systemów chroniących przed wyciekiem danych. kę matrycy odporną na środki dezynfekujące. W przychodniach wykorzystywane są również terminale dostępowe. Wszelki medyczny sprzęt elektroniczny (także komputery używane przez lekarzy) jest badany pod kątem spełniania wymogów norm IEC-60601–1-X określających poziomy bezpieczeństwa i efektywności urządzeń. Pozytywne wyniki testów są potwierdzane stosownym certyfikatem. W zależności od przeznaczenia urządzenia powinny spełniać mniej lub bardziej restrykcyjne normy, np. IEC-60601-1-1 oznacza sprzęt do badań wykonywanych w odległości 1,5 m od pacjenta. Brak kontaktu użytkownika z urządzeniem to wymóg w wielu zastosowaniach medycznych. Dlatego VADEMECUM CRN luty 2014 59 IT W GABINETACH I PRZYCHODNIACH niektórzy producenci prowadzą obecnie prace nad system bezdotykowego uwierzytelniania osób. DANE SZCZEGÓLNIE WRAŻLIWE Jeszcze w bieżącej dekadzie każda publiczna i prywatna placówka medyczna będzie zobowiązana do prowadzenia dokumentacji medycznej wyłącznie w formie elektronicznej. Obowiązek ten spadnie nawet na indywidualne gabinety lekarskie czy pielęgniarek i położnych, a dane w takiej formie trzeba będzie przechowywać przez wiele lat. Informacje medyczne oraz dane osobowe pacjentów będą musiały być zabezpieczone i archiwizowane tak, aby dostęp do nich mieli tylko upoważnieni. Dlatego należy stosować techniki chroniące przed wyciekiem danych, a także ustanowić procedury tworzenia kopii bezpieczeństwa (backupu) oraz archiwów. W przypadkach, w których procedury przewidują długoterminowe przechowywanie danych, warto polecić system archiwizacji informacji umożliwiający szyfrowanie danych. W praktyce optymalnym rozwiązaniem jest składowanie danych zarówno na dyskach, jak i urządzeniach taśmowych (w przypadku archiwów), co jest zgodne z założeniami ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Potwierdzają to wyniki sprzedaży przedstawiane przez producentów i dystrybutorów – zarówno w sektorze podmiotów prywatnych, jak i w publicznych placówkach ochrony zdrowia rośnie zapotrzebowanie na ten sposób backupu i archiwizacji. W nadchodzących latach należy też spodziewać się nowych regulacji nałożonych przez Unię Europejską, które przyczynią się do podniesienia poziomu wymagań dotyczących bezpieczeństwa danych medycznych. Sytuacja ta przysłuży się resellerom, którzy będą mogli zaoferować placówkom ochrony zdrowia specjalistyczne rozwiązania ograniczające ryzyko utraty danych. Ważnym elementem systemu cyfrowej dokumentacji medycznej są również skanery. Będą konieczne do zeskanowania posiadanych przez przychodnię lub lekarza papierowych archiwów dokumentów. Może pojawić się też konieczność dołączenia do cyfrowej kartoteki np. zdjęć z badań radiologicznych, bowiem zgodnie z wymogami ustawy także one będą musiały być profesjonalnie zeskanowane, za pomocą służących do tego specjalnych urządzeń. W gabinetach lekarskich i przychodniach potrzebne są także „klasyczne” rozwiązania IT przeznaczone dla przedsiębiorstw. Reseller współpracujący z takimi placówkami może sprzedawać np. urządzenia do przechowywania danych (tu sprawdzają się małe macierze dyskowe), drukarki lub urządzenia wielofunkcyjne, zasilacze awaryjne i wiele rodzajów akcesoriów. Jednocześnie liczne firmy oferujące „uniwersalne” rozwiązania IT kierują je również do placówek ochrony zdrowia, czasami dostosowując do specyficznych czasam wymogów i obowiązujących przepisów. wymog Jedn Jednak – nawet wdrażając te same rozwiązan wiązania, które użytkowane są w innych branżach – należy pamiętać o tym, że podbranżac czas przetwarzania pr danych medycznych szczególnego znaczenia nabiera wysoszczegó ka dost dostępność i wydajność oraz bezpieczeństwo. Warto sprawdzić też, czy dane czeństw rozwiąz rozwiązanie spełnia wymogi standardów obowiązujących w innych krajach (np. obowią amerykańskie HIPAA). ameryk NAJW AJWIĘKSZY ZAROBEK Z USŁUG Reselle który chce współpracować z plaReseller, cówkami medycznymi, musi zdobyć dwa cówkam rodzaje kompetencji: technologiczne oraz branżow branżowe (m.in. poznać regulacje praw- 60 VADEMECUM CRN luty 2014 MIROSŁAW CHEŁMECKI dyrektor Działu Serwerów i Pamięci Masowych, Veracomp Pamięci masowe wykorzystywane w systemach informatycznych są montowane w centrach danych lub serwerowniach, dlatego nie muszą spełniać dodatkowych wymogów związanych z zastosowanami w medycynie. Ich parametry wynikają bardziej ze specyfiki systemów informatycznych – są to kwestie dotyczące zapewnienia odpowiedniej wydajności i bezpieczeństwa przechowywanych danych w postaci cyfrowej. ne). W zdobyciu wiedzy technologicznej pomogą szkolenia oferowane przez dostawców i dystrybutorów. Natomiast poznanie specyfiki branży medycznej jest sprawą nieco trudniejszą i z reguły taką wiedzę nabywa się podczas realizacji kolejnych wdrożeń. Warto w tym zakresie prosić o pomoc dostawców specjalistycznego sprzętu IT przeznaczonego do stosowania w medycynie, którzy z pewnością podzielą się swoją wiedzą i podpowiedzą, w jaki sposób można ją zdobywać. Współpraca handlowa z placówkami ochrony zdrowia zawsze powinna być związana z poczuciem ogromnej odpowiedzialności za skuteczność działania wdrażanego rozwiązania. Zapewne stąd wynika wrażenie wyższej dochodowości projektów dla branży medycznej. Tymczasem rzeczywisty zarobek resellera zależy przede wszystkim od tego, jakie rozwiązania oferuje. Jeśli są to te same produkty, co oferowane innym branżom, nie ma mowy o wyższych marżach. W placówkach ochrony zdrowia częściej wdrażane są kompleksowe rozwiązania, a rzadko występują przypadki dostawy samego sprzętu. Dlatego ważne jest, żeby mieć odpowiednią wiedzę na temat funkcjonowania placówek medycznych. Pozwoli ona na lepsze dopasowanie oferty do potrzeb użytkowników oraz ułatwi „obudowanie” go usługami, z których przychody mogą być już znacznie większe. Serwery plików QNAP Odpowiednią ochronę medycznych danych pacjentów mają obowiązek zapewnić także właściciele gabinetów lekarskich oraz administratorzy przychodni. Na szczęście w tym celu nie muszą już budować pełnej serwerowni – coraz częściej wystarczy jeden wielofunkcyjny serwer plików. O chrona informacji medycznych powinna mieć najwyższy priorytet u administratorów odpowiedzialnych za zarządzanie danymi w placówkach ochrony zdrowia niezależnie od ich wielkości. Wymóg ten nakłada zarówno prawo, jak też przyznany lekarzom przez społeczeństwo status wykonywujących zawód zaufania publicznego. Do niedawna zapewnienie bezpieczeństwa wiązało się z dużymi kosztami, koniecznością kupna profesjonalnych macierzy dyskowych i towarzyszącej im infrastruktury. Dzisiaj bardzo często wystarczy jedno podłączone do sieci urządzenie. Ilość zadań stawianych przed administratorami IT w placówkach medycznych jest niemała. Najtrudniejsze jest zapewnienie wysokiej dostępności danych oraz sprostanie ich rosnącej ilości, co przekłada się na konieczność stworzenia odpowiedniego zapasu pojemności i wydajności oraz zagwarantowania możliwości szybkiego przesyłania danych przez lokalną sieć komputerową. Do tego dochodzi kwestia wykonywania backupu oraz możliwości szybkiego przywrócenia dostępu do danych w przypadku wystąpienia awarii. QNAP DLA MAŁYCH I ŚREDNICH Oferta QNAP obejmuje wolno stojące modele serwerów plików mieszczące od 1 do 10 dysków, a także urządzenia o dużej mocy i wydajności (wyposażone w procesory Intel Xeon), przeznaczone do montażu w szafie przemysłowej, które mogą pomieścić od 4 dysków (wysokość 1U) aż do 16 napędów (wysokość 3U). Tak bogata oferta pozwala wybrać właściwy model, w zależności od skali funk- cjonowania przedsiębiorstwa (modele dwu- lub czterodyskowe są odpowiednie dla gabinetów lekarskich i bardzo małych przychodni, a większe dla placówek o bardziej rozbudowanej infrastrukturze IT). Administrator samodzielnie dobiera twarde dyski, które zostaną zainstalowane w serwerze, co pozwala mu dopasować do potrzeb zarówno ich pojemność, jak i inne parametry. Konstrukcja serwerów QNAP spełnia wymagania restrykcyjnej amerykańskiej ustawy HIPAA dotyczącej przechowywania elektronicznych informacji medycznych. GWARANCJA BEZPIECZEŃSTWA DANYCH Ochrona danych medycznych przechowywanych w serwerach QNAP jest realizowana na wielu poziomach. Już w najprostszych modelach, mieszczących tylko dwa twarde dyski, można skonfigurować je w tryb kopii lustrzanej (RAID 1), zaś w modelach mieszczących więcej dysków dostępne są też dodatkowe poziomy ochrony (RAID 5, 6, 10), możliwa jest również instalacja napędu zapasowego, który podejmie do pracę w przypadku awarii jednego z dysków przechowujących dane. Administratorzy serwerów QNAP zyskują możliwość przyznawania uprawnień dostępu do znajdujących się na nich plików, folderów lub całych woluminów poszczególnym użytkownikom lub całym grupom. Wszystkie dane na dyskach mogą być szyfrowane 256-bitowym kluczem AES, zgodnie z bardzo rygorystycznym standardem FIPS 140–2, co chroni przed wyciekiem informacji, gdy dysk zostanie skradziony. W bardziej rozbudowanych modelach serwerów QNAP zadbano także o bezpieczeństwo fizyczne. Całe urządzenie można przypiąć linką antykradzieżową, a każdy z dysków macierzy jest chroniony indywidualnym zamkiem. Placówki, którym zależy na dodatkowym zabezpieczeniu, mogą zainwestować w drugi, bliźniaczy serwer i uruchomić synchroniczną replikację między tymi urządzeniami. Możliwy jest także backup na podłączony przez port USB lub eSATA zewnętrzny twardy dysk. Serwer jest wyposażony w nadmiarowy zasilacz zapewniający ciągłość pracy w przypadku awarii podstawowego zasilacza, dostępne są też dodatkowe porty sieciowe. Serwery QNAP zostały zbudowane zgodnie z koncepcją „wszystko w jednym”, dzięki czemu mogą służyć także do innych celów. Najczęściej wykorzystywaną funkcją jest rejestrator obrazu z kamer telewizji przemysłowej podłączonych do lokalnej sieci. Możliwe jest uruchomienie także serwera poczty elektronicznej lub stron WWW oraz przechowywanie i uruchamianie wirtualnych maszyn (serwery QNAP są certyfikowane do współpracy z wirtualnym środowiskiem firm Citrix, Microsoft i VMware). Wszystkie serwery plików QNAP zostały objęte 2-letnią gwarancją. Ich autoryzowanymi dystrybutorami w Polsce są: ABC Data, EPA Systemy, Konsorcjum FEN oraz Veracomp. Dodatkowe informacje: MARIUSZ GRZYBACZ, QNAP SYSTEMS, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 61 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ QNAP. ochronią dane pacjentów TELEMEDYCYNA Diagnoza na odległość Rozwiązania telemedyczne umożliwiają zdalne diagnozowanie i leczenie pacjentów oraz korzystanie ze wsparcia specjalistów pracujących w odległych placówkach. Są już szeroko stosowane m.in. w Szwecji i Hiszpanii. Telemedycyna również w Polsce ma duże szanse na rozwój. RAFAŁ JANUS D zięki temu, że placówki ochrony zdrowia mogą wykorzystywać komunikację wideo do świadczenia usług medycznych, pacjenci – niezależnie od miejsca zamieszkania – zyskują łatwiejszy dostęp do specjalistycznych porad. Telemedycyną mogą być zainteresowane mniejsze szpitale, w których brakuje wysoko wykwalifikowanego personelu. Rozwiązanie to jest bardzo przydatne także wówczas, gdy trzeba szybko postawić diagnozę i udzielić pomocy w nagłych 62 VADEMECUM CRN luty 2014 wypadkach czy podczas katastrof. Dzięki ograniczeniu liczby hospitalizowanych pacjentów oraz eliminacji konieczności podróżowania lekarzy telemedycyna może zapewnić znaczne oszczędności w zakresie funkcjonowania placówki ochrony zdrowia. Ważnym aspektem jest też możliwość zastosowania tego modelu do edukacji na odległość, np. podczas specjalistycznych szkoleń czy seminariów naukowych. Telemedycyna obejmuje rozległy zakres usług i znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach medycznych. Rozwiązania tego typu są wykorzystywane najczęściej w następujących specjalizacjach: radiologia, kardiologia, patomorfologia, pulmonologia, okulistyka, dermatologia i chirurgia. Telemedycyna sprawdza się też w przypadku pacjentów, którzy mają utrudniony dostęp do lekarza lub w leczeniu osób z chorobami przewlekłymi. Można również zdalnie przeprowadzać zabiegi operacyjne, w których rękę chirurga zastępuje wyspecjalizowany robot. BARTŁOMIEJ MADEJ TELCO Group Manager, Veracomp Rozwiązania wideokonferencyjne dla placówek medycznych muszą charakteryzować się najwyższą jakością obrazu i dźwięku. Czy to w gabinecie diagnostycznym, czy na sali operacyjnej, dla lekarza najważniejsze jest jak najdokładniejsze odzwierciedlenie rzeczywistości przy zdalnym kontakcie z pacjentem. Dlatego przeznaczone do pracy w placówkach medycznych terminale wideokonferencyjne charakteryzują się pasmem przenoszenia dźwięku o zakresie przekraczającym 20 kHz oraz wydajnością umożliwiającą pracę w standardzie Full HD. Taki system zastosowano np. w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach. Terminale marki Polycom są tam wykorzystywane do zdalnego diagnozowania pacjentów z całej Polski oraz strojenia czy dostrajania ich aparatów słuchowych. Pacjent może także uzyskać zdalną pomoc pielęgniarską, np. w sytuacji gdy musi samodzielnie wykonać różnego rodzaju pomiary: poziomu cukru w organizmie, ciśnienia krwi i inne. Ciekawym przykładem jest wdrożenie w Szwajcarii, gdzie w 200 aptekach uruchomiono system wideo umożliwiający konsultację pacjenta z lekarzem. W wielu przypadkach zapewniło to postawienie diagnozy i dobór środków leczniczych, bez konieczności „fizycznej” wizyty u lekarza. Trzeba jednak zaznaczyć, że w Polsce stosowanie takiego rozwiązania byłoby na razie niemożliwe z uwagi na brak jednoznacznych uregulowań prawnych w tym zakresie. Z powodu tak szerokiego spektrum zastosowań systemy telekonferencyjne używane w medycynie muszą sprostać różnorodnym wymaganiom. Standardowe rozwiązania z funkcjami wyświetlania prezentacji sprawdzą się podczas transmisji z operacji czy dyskusji nauko- wej. Oferowane na rynku systemy umożliwiają przesyłanie strumieni audio i wideo w czasie rzeczywistym, dzięki czemu obserwatorzy mogą na żywo oglądać nawet najbardziej skomplikowane operacje chirurgiczne, choć przeprowadzane są w odległej placówce. W efekcie lekarze i studenci kierunków medycznych mają świetne narzędzie do poszerzania swoich kompetencji. DLA LEKARZA I DLA PACJENTA Systemami wideokonferencyjnymi może być zainteresowanych wiele rodzajów placówek: szpitale, przychodnie i prywatne kliniki, gabinety lekarskie, ambulatoria, jednostki intensywnej opieki, akademie medyczne. Dzięki korzyściom, które takie rozwiązania przynoszą pacjentom i lekarzom, zdalna opieka medyczna i zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta będą odgrywać coraz ważniejszą rolę. Będzie temu sprzyjał także jeszcze jeden czynnik – starzenie się naszego społeczeństwa. Przy diagnozowaniu na odległość konieczne jest zastosowanie odpowiedniego wyświetlacza wysokiej rozdzielczości. Ważne są również takie parametry, jak jasność oraz częstotliwość odświeżania, które zapewniają odtworzenie obrazu bez zniekształceń. Natomiast zdalne wykonywanie zabiegów wymaga sprzętu najwyższej jakości. W takim przypadku ważna jest nie tylko jakość przekazu, ale również parametry transmisji. Opóźnienia powinny być zredukowane do minimum, aby lekarz mógł reagować natychmiast, np. na przypadkowe przecięcie naczynia krwionośnego. BEZ ROZMYĆ I ZAKŁÓCEŃ Kamera służąca do rejestrowania obrazu podczas zdalnego badania pacjenta czy wykonywania zabiegów musi być wyposażona w zaawansowane mechanizmy zapewniające wysoką jakość przekazu. Standardem jest rozdzielczość Full HD, ale w specjalistycznych kamerach medycznych zastosowano też wiele interesujących rozwiązań. Kamery takie rejestrują obraz szybko poruszających się obiektów bez rozmycia, mogą pracować w pomiesz- czeniach z oświetleniem fluorescencyjnym, a także eliminują poziome pasy pojawiające się podczas filmowania ekranu monitora komputerowego. Wyposażone są również w funkcje korekcji światła i kolorów oraz sprawdzania koloru na monitorze, co jest przydatne w mikroskopii. Umożliwiają też zarządzanie kontrastem każdego piksela, bazując na analizie rejestrowanego obrazu. Oprócz konwencjonalnych kamer można stosować również niewielkie kamerki, montowane na mikroskopie chirurgicznym. Takie modele składają się z głowicy z przetwornikiem CCD, filmującej nawet w rozdzielczości Full HD, połączonej kablem (może mieć długość nawet kilkudziesięciu metrów) z rejestratorem wideo wyposażonym w twarde dyski czy karty pamięci. Taka konstrukcja umożliwia łatwe przesyłanie obrazu do standardowych urządzeń IT. Rejestrator może być wyposażony w wyjścia wideo (HDMI, DVI lub analogowe), a całe rozwiązanie może służyć również do nagrywania dźwięku. Telemedycyna w 3D Najnowsze techniki umożliwiają przekazywanie trójwymiarowego obrazu wideo podczas zabiegów chirurgicznych (służace do tego celu systemy oferuje m.in. Sony). Takie rozwiązanie składa się z dwóch kamer o wysokiej rozdzielczości oraz monitora medycznego 3D. Zespół lekarski ogląda transmisję, używając specjalnych okularów, co zapewnia zdobycie doświadczeń nieosiągalnych w przypadku technologii dwuwymiarowej. System można uzupełnić o rejestrator, który umożliwi wielokrotne odtwarzanie nagrania w przyszłości. VADEMECUM CRN luty 2014 63 TELEMEDYCYNA MEDYCYNA MOBILNA W dużych placówkach medycznych praktycznym rozwiązaniem są mobilne zestawy wideokonferencyjne. Dzięki nim np. konsultacje medyczne z ekspertami pracującymi w innych miastach mogą odbywać się bezpośrednio przy łóżku pacjenta. Urządzenie może służyć nie tylko do komunikacji wideo, ale także do przesyłania niezbędnych informacji diagnostycznych o pacjencie. Innym ciekawym pomysłem jest przenośna kamera medyczna. Rejestrowany przez nią obraz można wyświetlić na niedużym, wbudowanym monitorze LCD, ale największą zaletą jest możliwość oglądania go na zewnętrznym wyświetlaczu. W oferowanych na rynku przenośnych kamerach medycznych można wykorzystywać soczewki do różnych zastosowań. Dzięki temu za pomocą jednej kamery z zestawem kilku „końcówek” można wykonać zdjęcie dna oka, gardła czy skóry albo zbadać kanał uszny. Kamera umożliwia np. wykonanie zdjęć w domu pacjenta, a następnie przeanalizowanie ich w placówce medycznej dysponującej specjalistycznym sprzętem. Istotną cechą rozwiązania do telekonsultacji jest współpraca z wyspecjalizowanym oprogramowaniem zgodnym ze standardami DICOM lub HL7, a także możliwość integracji z cyfrowymi urządzeniami diagnozującymi oraz monitorującymi. 64 VADEMECUM CRN luty 2014 Ł ĄCZNOŚĆ ZE ŚWIATEM W systemach wideokonferencyjnych przeznaczonych dla placówek ochrony zdrowia niezwykle ważna jest możliwość wykorzystania jak największej liczby urządzeń medycznych i zapewnienia niezawodnej jakości łączy. W salach zabiegowych i diagnostycznych z rozwiązaniami wideokonferencyjnymi mogą współpracować np. kamery dentystyczne, monitory pracy serca, projektory RTG. W sali operacyjnej pracujący zdalnie konsultant musi mieć możliwość zarówno śledzenia parametrów życiowych pacjenta znajdującego się w uśpieniu, jak również mieć wgląd w pole operacyjne, np. za pomocą endoskopu czy kamer stosowanych w artroskopii stawowej. Transmisję strumieniową sygnałów wideo i audio zapewniają kodeki. Umożliwiają podłączenie do telemedycznej sieci kamer, mikrofonów oraz aparatury medycznej. Urządzenia przeznaczone do sal operacyjnych muszą spełniać ściśle określone normy emisyjne i certyfikacje, tak aby nie zakłócać pracy innego sprzętu. Jednocześnie same powinny być odporne na zakłócenia powodowane przez aparaturę pracującą w czasie trwania operacji. NIEZAWODNA TRANSMISJA Do prowadzenia wideokonferencji w standardzie HD konieczne jest za- ARTUR CZERWIŃSKI dyrektor sprzedaży rozwiązań Collaboration, Cisco Systems Cisco oferuje rozwiązania wideokomunikacyjne do zdalnych konsultacji medycznych, które doskonale mogą sprawdzić się np. w terenach wiejskich, gdzie dostępność lekarzy jest ograniczona. Dzięki rozwiązaniu Cisco HealthPresence lekarz może „spotkać się” z pacjentem za pośrednictwem transmisji wideo jakości HD, a wchodzące w skład zestawu urządzenia diagnostyczne zapewniają przesłanie lekarzowi wyników badań w czasie rzeczywistym. pewnienie łącza o dobrych parametrach, które umożliwi transmisję głosu i obrazu w wysokiej jakości oraz zapewni komfort komunikacji pacjenta z lekarzem. Tworząc wideokonferencyjny system, trzeba koniecznie sprawdzić, czy i jak parametry łącza zmieniają się w czasie, np. w cyklu dobowym. Od wyników tego etapu prac zależy dobór wariantu oraz parametrów połączenia. Jednak niezależnie, czy chodzi o telekonsultacje lekarza specjalisty, czy transmisję operacji dla studentów, realizacja takiego projektu pod kątem infrastruktury nie będzie się znacznie różniła od tradycyjnych biznesowych wdrożeń tego typu systemów. Popularne protokoły sieciowe, takie jak TCP, UDP oraz IP, umożliwiają wykorzystanie Internetu do celów medycznych. Transmisja pakietowa sprawdza się właśnie przy przesyłaniu multimediów. Zastosowanie technologii IP w telemedycynie to dobre rozwiązanie również dlatego, że Internet jest obecnie najbardziej powszechnym kanałem komunikacji, a szerokopasmowe łącza oferują wystarczającą przepustowość do transmisji obrazu wysokiej jakości. Standard MPLS stosowany w sieciach operatorskich pozwala uzyskać transmisję o wystarczających parametrach (QoS), a także wygodnie zestawiać tunele VPN do komunikacji gwarantującej poufność przesyłanych danych. usprawniają opiekę medyczną Telemedycyna poprawia jakość specjalistycznej opieki, zmniejsza koszty i skraca czas oczekiwania na konsultacje. Dostęp pacjentów do profesjonalnej wiedzy medycznej ułatwiają rozwiązania firmy Polycom. N owoczesne techniki wideokonferencyjne umożliwiają lekarzom i pacjentom praktycznie nieograniczony dostęp do ekspertów z różnych specjalności medycznych. Konsultacje i wymiana doświadczeń z fachowcami, nie tylko z kraju, ale i z całego świata, jeszcze nigdy nie były tak łatwe. Taka współpraca, ca, wykorzystująca transmisję obrazu u wideo, nie tylko poprawia jakość usług medycznych, ale także wpływa korzystnie na redukcję dukcję kosztów ochrony zdrowia. Rozwój tej techniechniki będzie też wpływał pływał na szybkość i jakość ość obsługi pacjenta, uproszczenie administracji acji czy rokrazmniejszenie biurokraści incji. Dzięki łączności we jest ternetowej możliwe też utrzymywanie ie stałeb przewlego kontaktu osób kle chorych ze specjalistami, ecjalistami, a także natychmiastowa astowa pomoc w nagłych wypadkach. ypadkach. Rozwiązania wideokonferencyjne, zwiększając kszając dostęp do porad i konsultacji, konsultacji, prawę jakowpływają na poprawę ści życia, zmniejszają zają ryzyko wań i powiciężkich zachorowań kłań oraz nagłego go pogorenta. Tym szenia stanu pacjenta. ają koszty samym ograniczają leczenia w myśl zasady, że lepiej zapobiegać i edukować niż leczyć. Nagrane podczas wideokonferencji materiały można udostępnić szerokiemu gronu lekarzy i studentów medycyny, a tym samym osiągać dalsze korzyści edukacyjne. OKO W OKO Z PACJENTEM Jednym z ciekawszych rozwiązań teleP medycznych jest Practitioner Cart Poz firmy Polycom. Pozwala ono pacjentom korzystać z pomocy specjalistów bez wzglę względu na dzielącą ich odległość. Sprawdza się odległo równie również jako platforma edukac edukacyjna lub podczas transm transmisji obrazu z prowadzon wadzonej operacji. Zbudowany na niewielkim, mobiln mobilnym stelażu system wid wideokonferencyjny można umieścić nawet w nie niewielkich salach szpita szpitalnych, a zwarta obud obudowa chroni elektronikę prz przed przypadkowym uszkodzeniem lub zalaniem. uszkodzeni Urządzenie nie emituje promieniowan elektromagnemieniowania tycznego i tym samym nie pr zakłóca pracy innych urządzeń medycznych. medy To łatwe w transpor w transporcie i proste w obsłudze rozwiązanie rozw pozwala skupić się na n najważniejszym – udzieleniu właściwej pomocy medycz medycznej. Dzięki m możliwości przesyłania obra obrazu wideo pacjenci mogą zy zyskać całodobową n żądanie i konopiekę na SZYBKA POMOC RATUJE ŻYCIE Jeśli w szpitalu nie ma specjalisty, możliwa jest konsultacja Telestroke gwarantująca szybką reakcję na udar mózgu pacjenta. Rozwiązanie Polycom Practitioner Cart ma wbudowany ekran i kamerę, które pozwalają na obustronną komunikację. Dostępny zdalnie specjalista, z pomocą personelu szpitala, dokonuje diagnozy i podejmuje decyzję np. o przeprowadzeniu trombolizy (przywrócenia przepływu krwi w zamkniętym lub znacznie zwężonym naczyniu krwionośnym). Ten typ leczenia może być przeprowadzony tylko w ciągu pierwszych czterech godzin od wystąpienia udaru, dlatego tak ważna jest szybka decyzja. Dzięki rozwiązaniom Polycom możliwe jest podjęcie błyskawicznej decyzji o koniecznej kuracji. Practitioner Cart korzysta z patentów wideokonferencyjnych Polycom i może działać w rozdzielczości 720p lub nawet w Full HD 1080p, przesyłając obraz z prędkością 30 lub 60 klatek na sekundę. Za pomocą tego rozwiązania można transmitować także dodatkowe dane pacjentów, pochodzące z systemu IT placówki medycznej lub urządzeń diagnostycznych. Przesyłane informacje są szyfrowane, aby zapewnić zgodność z wymogami ochrony danych osobowych. Practitioner Cart wyposażono we własny akumulator, który zapewnia pracę bez zewnętrznego źródła zasilania. Możliwe jest dowolne ustawienie wysokości ekranu a także transmisja obrazu do urządzeń zewnętrznych, np. telewizora, projektora, ekranu komputera. Dodatkowe informacje: PRZEMYSŁAW KOLASA, PRODUCT MANAGER VERACOMP, [email protected] VADEMECUM CRN luty 2014 65 ARTYKUŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMAMI POLYCOM I VERACOMP. Wideokonferencje takt „twarzą w twarz” ze specjalistą – bez względu na to, gdzie się znajdują. Oprogramowanie Polycom można także instalować w laptopach lekarzy, aby zapewnić im odbieranie połączeń w domach i konsultowanie na żywo wymagających tego nagłych przypadków, dzięki dostępowi do wszystkich wyników badań. Skutkuje to efektywniejszą diagnozą i szybszym udzieleniem wykwalifikowanej pomocy. Indeks firm AB .....................................................................................................................18, 19 ABC Data.....................................................................................................19, 61 Alcatel-Lucent Enterprise ..............................................................40, 41 Alstor ...........................2, 4, 10, 11, 13, 16, 17, 21, 24, 25, 33, 47, 58, 68 Asseco ....................................................................................................4, 30, 31 BridgeHead.....................................................................................................24 CA.....................................................................................................................11, 24 CheckPoint ...................................................................................................... 57 Cisco Systems ........................................................................................41, 64 Citrix ..............................................................................................................34, 61 Comarch............................................................................................................30 CommVault .....................................................................................................24 Contica Solutions ........................................................................................52 DataCore Software ....................................................................................22 Datalogic...........................................................................................................29 Dell.........................................................................................................33, 36, 37 EIZO.....................................................................................................2, 10, 16, 17 EMC ......................................................................................................................22 Emerson Network Power ......................................................35, 38, 39 EPA Systemy....................................................................................................61 Ericpol..........................................................................................................30, 31 EVault .............................................................................................................11, 24 Extreme Networks ............................................................................ 46, 56 Fortinet........................................................................................34, 41, 42, 53 Fujitsu..............................................................................................11, 14, 24, 25 Hitachi Data Systems ...............................................................................22 HP .............................................................................................................4, 22, 67 IBM ................................................................................................................ 22, 23 Imation...................................................................................................................11 Infortrend.............................................................................................................11 IronKey ...............................................................................................................47 Kodak Alaris....................................................................................................28 COMPUTER RESELLER NEWS POLSKA WYDANIE SPECJALNE 5 lutego 2014 ISSN 1640-9183 REDAKCJA: 00-342 Warszawa, ul. Topiel 23 tel. (22) 320-19-00, tel./faks (22) 320-19-01 e-mail: [email protected], www.CRN.pl Tomasz Gołębiowski (redaktor naczelny) tomasz.goł[email protected], tel. (22) 320-19-41 Dorota Gutkowska (sekretarz redakcji) [email protected], tel. (22) 320-19-32 Krzysztof Jakubik (redaktor prowadzący) [email protected], tel. 660-73-30-90 Tomasz Janoś, [email protected] Rafał Janus, [email protected] KIEROWNIK PROJEKTU VADEMECUM: Jacek Goszczycki, tel. (22) 44-88-358 [email protected] ŁAMANIE I GRAFIKA: Aneta Mikulska 66 FOTOGRAFIA NA OKŁADCE: © Luis Louro - Fotolia.com FOTOGRAFIE: Marek Zawadzki, archiwum KOREKTA: Lidia Sadowska-Szlaga KIEROWNIK PRODUKCJI: Tomasz Gajda [email protected] KOORDYNATOR PRODUKCJI: Jan Kutyna [email protected] PRENUMERATA: [email protected] WYDAWCA: Burda Communications Sp. z o.o. 00-342 Warszawa, ul. Topiel 23, tel. (22) 320-19-00, tel./faks (22) 320-19-01 ZARZĄD: Justyna Namięta, Christian Fiedler PROKURENT/DYREKTOR FINANSOWY: Tomasz Dziekan DORADCA ZARZĄDU DS. EDYTORSKICH: Krystyna Kaszuba VADEMECUM CRN luty 2014 Konsorcjum FEN ....................................................15, 32, 41, 48, 49, 61 LANCOM Systems .....................................................................................52 LANDesk..................................................................................................44, 45 Centrum Szkoleniowe ŁOŚ .....................................................................4 Merge Healthcare.........................................................................................10 Meru Networks ....................................................................................48, 49 Microsens..................................................................................................54, 55 Microsoft .............................................................................................................61 Motorola Solutions ......................................................................43, 50, 51 Ncomputing .....................................................................................................15 NEC Display Solutions ..........................................................13, 14, 18, 19 Nexsan ...................................................................................................................11 Olea Medical ....................................................................................................10 Open-E..................................................................................................................11 Optimus.............................................................................................................. 18 Panasonic ..........................................................................................................14 Polycom.............................................................................................................65 Promise .................................................................................................................11 Qi Imaging.........................................................................................................10 QNAP ....................................................................................................................61 Rimage ..................................................................................................................11 RRC.................................................................23, 26, 27, 29, 43, 50, 51, 57 Schneider Electric.......................................................................................35 Sony .....................................................................................................................63 Symantec..........................................................................................................59 Tandberg Data .................................................................................................11 TechData ...........................................................................................................67 TomTec ................................................................................................................10 Veracomp..................................19, 20, 28, 46, 53, 56, 60, 61, 63, 65 Vidar................................................................................................................11, 25 VMware.................................................................................................12, 34, 61 Zebra Technologies ...........................................................................26, 27 DYREKTOR WYDAWNICZY: Michał Helman Brand Manager: Ewa Korzańska, tel. (22) 44-88-404 REKLAMA: Burda Media Polska Sp. z o.o. 02-674 Warszawa, ul. Warecka 11A tel. (22) 36-03-603, faks (22) 36-03-980 Commercial Director of Advertising Sales, Corporate Publishing & Business Development: Barbara Topol Sales director international sales & special issue: Konrad Gacki Senior Sales Coordinator: Anna Jeleń, tel. (22) 36-03-671, [email protected] PROJEKTY SPECJALNE: Jacek Goszczycki, tel. (22) 36-03-678 [email protected] Head of Digital Sales: Kamil Kopka, tel. (22) 36-03-894 [email protected] Group Account Manager: Dominik Ulańsk, tel. (22) 36-03-890 [email protected] Reklamy przyjmowane są w siedzibie wydawnictwa. HANDLOWCY: Head of Sales: Agata Myśluk, tel. (22) 36-03-675, [email protected] Account Executive: Piotr Ciechowicz, tel. (22) 36-03-676 [email protected] Za treść ogłoszeń redakcja nie ponosi odpowiedzialności. © Copyright 1998 Burda Communications sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone. Computer Reseller News Polska contains articles under license from CMP Media Inc. © 1998 CMP Media Inc. All rights reserved. Burda Communications należy do: Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wydawców Izby Wydawców Prasy 1-1 CRN.indd 1 1/17/14 11:21 AM
