Magdalena Rogulska, Barbara Smerkowska

Produkcja biogazu z odpadów –
model szwedzki
Magdalena Rogulska
Barbara Smerkowska
Biogaz w Szwecji






Produkcja biogazu w Szwecji rozwija się
systematycznie i ma wsparcie polityczne
Głównym źródłem biogazu są duże oczyszczalnie
ścieków
Odpady organiczne od 2005 r. nie mogą być
składowane
Produkcja biogazu pozwala zagospodarować odpady,
równocześnie redukując emisje metanu
Pozytywny obraz produkcji i wykorzystania biogazu
w społeczeństwie i w mediach
W ostatnich latach coraz częściej powstają
regionalne biogazownie wykorzystujące inne
substraty (sortowane odpady komunalne, odpady
żywności, odpady z produkcji rolniczej i hodowli
zwierząt)
Film: Vasyd1 Szwecja
Produkcja biogazu


z odpadów:
 komunalnych
 rolniczych
 przemysłowych
z osadów ściekowych
Sposób utylizacji odpadów komunalnych w Szwecji
w latach 1998-2007
Zakaz
Podatek
Odzysk materiałów wraz obróbką biologiczną, tony
Wykorzystanie energetyczne (waste-to-energy), tony
Składowanie, tony
Źródło: G. Haglund Kielce 2012
Biogazownie w Szwecji
2006 r.
2011 r.
GWh/rok
2011
2012 r.
GWh/rok
2012
138
135
638
135
660
14
19
416
21
507
rolnicze
8
19
20
26
47
przemysłowe
3
5
129
5
121
60
55
270
55
254
223
233
1 473
242
1 589
Rodzaj
biogazowni
na
oczyszczalniach
ścieków
utylizacyjne
składowiskowe
RAZEM
Źródło: T.Persson, SGC Sweden, konferencja IEA Bioenergy Task 37, Vienna 2012 oraz
http://www.energimyndigheten.se/Global/Produktion%20och%20anv%C3%A4ndning%20av%20biogas%202012.pdf
Biogazownia utylizacyjna
kompostowanie
spalanie
odzysk
energii
fermentacja
metanowa
odzysk energii
i składników
odżywczych
odzysk
składników
odżywczych
6
Wykorzystanie biogazu





Szwecja jest liderem w wykorzystaniu
biometanu w transporcie: 13-27% roczny wzrost
rynku i 60% udział w rynku NGV w ostatnich
trzech latach (75 mln m3 w I półroczu 2013)
130 publicznych stacji CNG i 64 stacje z
biometanem
ponad 45 000 NGVs, w tym ok. 2000 autobusów
w ponad 40 miastach
w Boras, Helsingborg, Linköping i Västeras (ok.
100 000 mieszkańców) wszystkie autobusy i
śmieciarki napędzane są tak wytworzonym
biogazem
nowe kierunki rozwoju: LNG/LBG, samochody
ciężarowe na LNG (ok 14 GWh w 2012)
Jak generuje się popyt na biometan?







.
Od 2006 r. wszystkie duże stacje paliwowe
muszą mieć co najmniej
jeden dystrybutor z biopaliwem
Wprowadzona została definicja „czystych” (ekologicznych) pojazdów i
o nią oparty jest szereg mechanizmów wsparcia
Zwolnienie z opłat parkingowych
W latach 2007-2009 - dodatek finansowy dla osób kupujących nowy
ekologiczny samochód w wysokości 10,000 SEK (900 €)
Od 2007 r. co najmniej 85% samochodów rządowych i 25% służb
ratowniczych ma być przyjaznych środowisku
Biometan / biogaz zwolnione z podatku CO2 nałożonego na paliwa
mineralne
Cele i strategie rządowe (sektor transportu wolny od paliw kopalnych
do 2050, floty – do 2030) i regionalne (np. Skania – komunikacja
autobusowa wolna od paliw kopalnych do 2020 roku)
Przykłady – biogazownia Karpalund w Kristianstad


.Instalacja przetwarza 85
tys. Mg odpadów rocznie:
 30% odpady organiczne
z gospodarstw
domowych
 40% odpady przemysłu
spożywczego (35% poubojowe)
 30% - gnojowica
Plan gminy Kristianstad:
„gmina niezależna od paliw
kopalnych do 2020 roku”
Źródło: http://biogas-kristianstad.se/
Odpady żywnościowe zbierane selektywnie
Odpady z przemysłu spożywczego
Instalacja wstępnego przetwarzania
odpadów żywnościowych
Gnojowica z gospodarstw rolnych
Regionalna biogazownia
Biogaz ze składowiska odpadów
Biogaz z oczyszczalni ścieków
Biogaz
Lokalna elektrociepłownia
Bionawóz dla
gospodarstw rolnych
Stacja uszlachetniania
biogazu do biometanu
Biometan
Lokalne stacje
tankowania pojazdów
Kontenerowy system
dystrybucji sprężonego
biometanu
Firma SYSAV w Malmo




Firma SYSAV należy do związku 14 gmin szwedzkich i jest
odpowiedzialna za gospodarkę odpadami w rejonie Skania na
południu Szwecji.
Odpowiedź na cele środowiskowe: biologiczne przetwarzanie 40%
odpadów żywnościowych z domów, sklepów i restauracji oraz
100% z przemysłu spożywczego (do 2010 r.)
Od 2009 r. w Sysav obok instalacji termicznego przetwarzania
odpadów komunalnych działa instalacja wstępnego przetwarzania
odpadów żywnościowych.
Obecnie produktem końcowym tej linii jest jednorodna zawiesina
– substrat do produkcji biogazu.
Przewożony jest cysternami do
biogazowni Karpalund.
Fot: V. Chudnikova
Instalacja wstępnego przetwarzania odpadów
żywnościowych w Sysav
Legenda:
1 – prasa, 2 – rozdrabnianie, 3 – mieszanie, 4 – ekstruder,
5 – zbiornik na frakcję płynną, 6 – transport frakcji do spalania
Źródło: www.sysav.se
Sysav - 3 linie wstępnego przetwarzania odpadów
Dwie
pierwsze linie są przeznaczone do przyjmowania płynnych odpadów: jedna do
odpadów przywożonych cysternami, druga dla pakowanych płynów (np. w kartonach lub
plastykowych butelkach) – 2 000 ton/rok.
Trzecia linia o przepustowości 10 000 ton/rok przeznaczona jest do przetwarzania
stałych odpadów żywnościowych np. segregowanych w domach do specjalnych
papierowych toreb. Odpady z leja zasypowego przekazywane są do rozdrabniacza (2),
następnie są homogenizowane (3) i trafiają do ekstrudera (4). Odciek trafia do zbiornika
(5) a pozostała frakcja przekazywana jest do spalenia (6).
13
Źródło: www.sysav.se
Możliwość wykorzystania doświadczeń szwedzkich w Polsce
Niepewny system wsparcia dla „zielonej energii” –
alternatywą wykorzystanie biogazu w transporcie
 Najtańsze biopaliwo na rynku polskim?
 Możliwi odbiorcy: floty pojazdów, autobusy miejskie,
pojazdy komunalne, samorządy, odbiorcy indywidualni,
producenci biogazu)
 Coraz więcej pojazdów NGV na rynku
 Biogaz jest objęty zerową stawką podatku akcyzowego,
brak innego wsparcia
 CNG jest zwolnione z akcyzy do 31.10.2013
 Zmiany w gospodarce odpadami – szansa na pozyskanie
surowca energetycznego
 Polsko-szwedzki projekt w Zabrzu pn. „Produkcja biogazu
z odpadów żywnościowych oraz obornika – przedstawienie
podejścia systemowego do zarządzania odpadami
organicznymi dla polskich gmin”

14
Źródło: www.sysav.se
Polska – biometan w transporcie




Grupy pojazdów o największym
potencjale:
 Komunikacja miejska
 Pojazdy usług komunalnych
 Pojazdy dystrybucji lokalnej
Ponad 310 autobusów komunikacji miejskiej w technologii NGV
w 20 miastach Polski, rozbudowa istniejących flot
MPO Warszawa – przetarg na 27 pojazdów bezpylnych
zasilanych CNG
Proponowany schemat: zakup pojazdów NGV, stosowanie CNG w
początkowym okresie, potem przejście na biometan
15
Fot: K. Wieczorek CNGauto.pl
Zakład Odnawialnych Zasobów Energii PIMOT wykonuje:


studia wykonalności dla produkcji i wykorzystania
biogazu, w szczególności w obszarze uzdatniania
biogazu do jakości gazu ziemnego
projektowanie systemu zagospodarowania
biodegradowalnej frakcji odpadów komunalnych
na cele energetyczne

plany gospodarki niskoemisyjnej dla gmin

analizy uwarunkowań inwestycji w OZE

szkolenia dotyczące realizacji inwestycji w OZE
Zapraszamy do współpracy!
Barbara Smerkowska [email protected]
Magdalena Rogulska [email protected]
http://pimot.org.pl/struktura/laboratoria-pracownie-i-zaklady/zaklady/zaklad-odnawialnych-zasobow-energii