Jak założyć własna firmę

Jak założyć własną firmę?
Poradnik dla osób rozpoczynających
własną działalność gospodarczą
Opracowanie:
Ewa Cudak
Dla potrzeb Gminnego Centrum Informacji
w Alwerni
Alwernia 2006
Jak rozpocząć własną działalność gospodarczą?
Według Ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej
działalnością gospodarczą jest:
„zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz
rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły”. Cechą charakterystyczną tej
działalności jest fakt, iż jest ona działalnością zarobkową.
Przepisów powyższej Ustawy nie stosuje się jednak do działalności wytwórczej w rolnictwie
w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa,
leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży
posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych
z pobytem turystów.
Przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą
prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym
imieniu działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej.
Etapy rozpoczynania działalności gospodarczej:
1. Pomysł na własną firmę!
To niewątpliwie najistotniejszy element. Od dobrego pomysłu zależy powodzenie
przedsięwzięcia.
Możliwy jest do zrealizowania na dwa sposoby:
A) Pierwszy z nich to odkrycie zapotrzebowania rynku lokalnego poprzez dokonanie analizy
rynku. Wybieramy działalność, która ma perspektywy, jest deficytowa lub wróży
powodzenie.
B) Drugi sposób jest dla tych, którzy wiedzą, czego chcą, ale nie wiedzą czy na rynku
lokalnym ma to szansę powodzenia. W tym przypadku dokonuje się analizy rynku pod kątem
danej działalności prognozując możliwość jej powodzenia.
Analiza rynku
Chodzi o dogłębną analizę czynników, które mogą zagwarantować sukces albo przyczynić się
do porażki. Takie czynniki można podzielić na czynniki w skali makro i mikro.
Czynnikami w skali makro mogą być np. uwarunkowania prawne czy sytuacja polityczna.
Ważniejsze dla nas okazują się jednak czynniki w skali mikro, którymi są przede wszystkim
nasi przyszli klienci i konkurencja.
W analizie rynku ważne jest, aby wiedzieć, jaka działalność gospodarcza będzie dla nas
opłacalna na terenie, na którym chcemy ją rozpocząć, na jakie produkty czy usługi będziemy
mieć popyt, jakie są potrzeby rynku lokalnego. Informacje tego typu można uzyskać z danych
statystycznych prowadzonych przez lokalne jednostki samorządu terytorialnego oraz ośrodki
niezależne, a także ze środków masowego przekazu. Można też podjąć samodzielną próbę
zorientowania się w potrzebach klientów i zagadnieniu potencjalnej konkurencji poprzez
wykonanie badań ankietowych, sondażowych czy obserwację. To najczęściej stosowane przez
profesjonalistów techniki analizy rynku.
Żeby zaspokoić potrzeby klienta, należy zdefiniować, kto ma być klientem naszej firmy.
Warto określić wiek potencjalnego klienta, jego potrzeby, status społeczny. Nie można jednak
zapomnieć o konkurencji (gdzie są zlokalizowani, jakie produkty posiadają, jakich klientów
przyciągają, jakie są ich mocne strony, a jakie słabe itp.).
Biznes Plan
Pozwala opisać pomysł, ujawnia jego słabe oraz mocne strony, sprawdza jego realność,
pozwala także zorientować się, jaki mamy osiągnąć wyznaczony cel. To sposób prezentacji
swojego pomysłu na biznes i przekonania inwestorów o zasadności zainwestowania.
Powinien to być dokument zwięzły i konkretny.
Służy jako wewnętrzny dokument planistyczny niezbędny w procesie zarządzania
przedsiębiorstwem i równocześnie ma znaczenie dla uatrakcyjnienia przedsiębiorstwa bądź
inwestycji w oczach potencjalnych inwestorów.
Nie każdy biznes plan musi mieć taką samą strukturę i te same elementy.
Struktura ta może być następująca:
ELEMENTY BIZNES PLANU:
streszczenie projektu – ogólny zarys projektu, dane i założenia dotyczące tego, co
zamierzamy zrobić
informacje o firmie – status prawny firmy, forma działalności, krótka historia
opis przedsięwzięcia – szczegółowy opis planowanej działalności
rynek – szanse i zagrożenia przedsięwzięcia na rynku
marketing – przedstawienie strategii marketingowej określającej cechy produktu
politykę cenową, sposoby dystrybucji oraz promocji
harmonogram – co i kiedy będzie realizowane
zarządzanie – czytelny schemat organizacyjny oraz kwalifikacje kadry
finansowanie – czy planowany zysk pozwoli na spłatę zobowiązań
podsumowanie – całościowy i syntetyczny obraz przedsięwzięcia
(Biznes plan pomogą napisać np. wykwalifikowani pracownicy Urzędów pracy.
GCI w Alwerni dysponuje specjalistycznym oprogramowaniem prowadzącym przedsiębiorcę
przez kolejne kroki tworzenia biznes planu).
2. Wybór formy prawno-organizacyjnej przedsiębiorstwa
Każdy przedsiębiorca chcący rozpocząć działalność gospodarczą staje w obliczu decyzji, jaką
formę prowadzenia biznesu powinien wybrać. Przy podejmowaniu decyzji ważne jest, by
wziął pod uwagę, jakie posiada zasoby finansowe, czy chce pracować sam czy ze
wspólnikiem, jak chce się rozliczać itp.
Wybór regulowany jest m.in. przez:
- Ustawę z dnia 23 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej,
- Ustawę Prawo Działalności Gospodarczej z dnia 19 listopada 1999 roku.
Wyróżnia się następujące formy prawno-organizacyjne przedsiębiorstw:
1. Przedsiębiorstwa indywidualne, tzn. jednoosobowe właściciela – przedsiębiorcy. To
indywidualna działalność gospodarcza pod własnym nazwiskiem.
2. Spółki:
A. Cywilne
B. Handlowe:
a) osobowe:
- partnerska
- jawna
- komandytowa
- komandytowo-akcyjna
b) kapitałowe
- z ograniczoną odpowiedzialnością
- akcyjna
Spółka cywilna (s.c.)
Powstaje w drodze umowy zawartej pomiędzy wspólnikami. Zobowiązuje wspólników do
osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego (nie musi to być działalność zarobkowa).
Spółka akcyjna (S.A.)
Spółka kapitałowa, posiada osobowość prawną. Akcjonariusze wnosząc kapitał otrzymują
akcje, które mogą być notowane na giełdzie.
Spółka jawna (sp.j.)
Należy do co najmniej dwóch osób i nie posiada osobowości prawnej. Jej celem jest
działalność zarobkowa. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swym
majątkiem.
Spółka partnerska (sp.p.)
Została utworzona przez wspólników, którzy chcą pracować na własny rachunek pod
znakiem firmy. Nie posiada osobowości prawnej. Partnerami mogą być np. adwokaci,
lekarze. Umożliwia więc współdziałanie wspólników wykonujących wolne zawody, Jej
specyficznym elementem jest możliwość wyłączenia odpowiedzialności za szkody powstałe
w wyniku działalności wspólników.
Spółka komandytowa (sp.k.)
Spółka, w której za zobowiązania spółki odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej
jeden wspólnik (komplementariusz), a jeden (komandytariusz) odpowiada w sposób
ograniczony.
Spółka komandytowo-akcyjnej (SKA)
W spółce takiej jeden ze wspólników jest akcjonariuszem spółki.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
Spółka kapitałowa posiadająca osobowość prawną. Właściciel odpowiada za zobowiązania
spółki, jednak do wysokości wniesionych wkładów. Organy spółki: zarząd, rada nadzorcza,
zgromadzenie wspólników).
3. Wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej
Po podjęciu decyzji czy chcemy zacząć sami czy też ze wspólnikiem musimy uzyskać wpis
do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (w przypadku spółek
handlowych) albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej (spółka cywilna, indywidualna
działalność gospodarcza) prowadzonej przez gminę właściwą dla miejsca zamieszkania
przedsiębiorcy. Wpis dokonywany jest na wniosek. Wpis do KRS jest dokonywany, jeśli
rozpoczynamy działalność z inną osobą w ramach spółki handlowej. W tej sytuacji najpierw
musimy spisać umowę spółki. Jeśli rozpoczynamy działalność sami wystarczy udać się do
Urzędu Miasta lub Gminy, by uzyskać wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej.
Koncesje oraz regulowana działalność gospodarcza:
Niektóre rodzaje działalności domagają się uzyskania koncesji. Uzyskania koncesji wymaga
wykonywanie działalności w zakresie:
- poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż,
bezzbiornikowego magazynowana substancji oraz składowania odpadów w górotworze,
w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
- wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami
i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
- wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami
i energią;
- ochrony osób i mienia;
- rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
- przewozów lotniczych
Wniosek o dokonanie wpisu do ewidencji zawierać powinien:
-
-
-
nazwę firmy oraz imię i nazwisko przedsiębiorcy;
miejsce zamieszkania i adres, adres do doręczeń i adres pod którym
wykonywana jest działalność gospodarcza, a jeśli przedsiębiorca wykonuje
działalność poza miejscem zamieszkania – siedzibę i adres głównego miejsca
wykonywania działalności;
określenie przedmiotu wykonywanej działalności zgodnie z Polską Klasyfikacją
Działalności (PKD) – należy opisać, co zamierza się robić pamiętając o
ograniczeniach związanych z prawem podatkowym, bowiem niektóre wpisane
rodzaje działalności mogą pozbawić prawa do skorzystania z takiej formy
opodatkowania jaką planowaliśmy;
wskazanie daty rozpoczęcia – od tego dnia można wystawiać rachunki;
informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej
Przedsiębiorca zobowiązany jest do spełniania warunków wykonywania działalności
dotyczących np. ochrony zdrowia, ochrony środowiska.
Po uzyskaniu zaświadczenia o wpisie do ewidencji lub KRS należy zgłosić się do:
- Urzędu Statystycznego
- Urzędu Skarbowego
- ZUS
- Banku
- Państwowego Inspektoratu Pracy
- Inspektoratu Sanitarnego
4. Wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki
narodowej (REGON)- Urząd Statystyczny
W ciągu 14 dni od dnia wpisania firmy do ewidencji należy się udać do właściwego ze
względu na siedzibę Urzędu Statystycznego. Należy wypełnić wniosek RG-1 o wydanie
numeru REGON.
Potrzebne dokumenty:
-
dowód osobisty,
-
oryginał + ksero wpisu do ewidencji
Od otrzymania nr REGON przedsiębiorca ma obowiązek się nim posługiwać i umieścić go
ma pieczątkach firmowych.
5. Urząd Skarbowy – zgłoszenie działalności gospodarczej
Nadanie lub uaktualnienie numeru NIP
Urząd należy zawiadomić w ciągu 14 dni od rozpoczęcia działalności. Istnieje możliwość
zgłoszenia jeszcze przed rozpoczęciem działalności. Wypełnia się wtedy formularz NIP-1.
NIP, który do tej pory posiadała osoba prywatnie, staje się w tym momencie NIP-em firmy.
W przypadku, kiedy osoba nie posiada jeszcze NIP-u wypełnia formularz NIP-4.
Przy rejestracji wymagany jest REGON, EKD i PKD, które otrzymaliśmy w Urzędzie
Statystycznym.
- NIP-1 wypełnia osoba, która zamierza samodzielnie prowadzić działalność
gospodarczą
- Zgłoszenia osoby prawnej lub spółki nie posiadającej osobowości prawnej dokonują się
na formularzu NIP-2
- Natomiast, jeśli wspólnicy spółki cywilnej, jawnej lub komandytowej poza
uczestnictwem w tych spółkach nie prowadzą innej działalności gospodarczej powinni
wypełnić formularz NIP-3.
Decyzję o nadaniu NIP otrzymamy nie później niż miesiąc od złożenia wniosku.
Musimy także zadeklarować czy będziemy płatnikami VAT.
Dokonanie rejestracji na potrzeby podatku VAT należy zrobić na formularzu VAT-R przed
dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Potrzebne będą:
- wpis do ewidencji działalności gospodarczej
- dowód osobisty
- zaświadczenie o nadaniu REGON
- dokument potwierdzający prawo do lokalu, w który mieści się firma.
W Urzędzie Skarbowy musimy też zdecydować jak będziemy się rozliczać z fiskusem.
Formy opodatkowania podatkiem dochodowym:
W formie karty podatkowej
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Na podstawie księgi przychodów i rozchodów bądź ksiąg rachunkowych.
Musimy podać czy będziemy prowadzić księgowość samodzielnie czy też za pośrednictwem
biura rachunkowego. Samodzielna księgowość nie jest trudna, ale należy posiadać wiedzę na
ten temat, ponieważ nieznajomość prawa nie zwalnia nas od odpowiedzialności.
6. Pieczątka
Należy udać się do punktu pieczątkarskiego z wpisem do ewidencji oraz z numerem REGON.
Jest ona potrzebna w dalszej drodze rejestracji firmy.
Na pieczątce musi się znaleźć:
-
pełna nazwa firmy,
-
siedziba firmy,
-
numer REGON,
-
numer NIP
7. Konto w banku
Przedsiębiorca ma obowiązek posiadania rachunku bankowego. Nie może to być
dotychczasowy osobisty, ale specjalny, przeznaczony dla firmy rachunek.
Potrzebne dokumenty:
-
dowód osobisty,
-
oryginał + ksero wpisu do ewidencji działalności gospodarczej,
-
oryginał + ksero numeru REGON,
-
pieczątka,
-
numer NIP.
8. Zgłoszenie płatnika składek lub zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych
(ZUS)
(Zgłoszenie pracowników spółki w ZUS oraz zgłoszenie spółki jako płatnika składek
zdrowotnych - 7 dni po zatrudnieniu)
Jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo będziemy
podlegać ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.
Aby zgłosić firmę wypełniamy formularz ZFA, a jeśli pracownika to formularz ZUA.
Natomiast, jeśli osoby są zatrudnione w innych formach, a w naszej dorabiają – również z
właścicielem firmy – to tylko formularz ZZA – ubezpieczenie zdrowotne, pod warunkiem,
że pracownik ten pracuje na minimalnym wynagrodzeniu.
Potrzebne dokumenty:
-
dane firmy
-
REGON
-
numer wpisu do ewidencji i nazwa organu prowadzącego rejestr
-
numer rachunku bankowego
-
dane personalne właściciela jak i pracowników
-
numery NIP – wszystkich
-
dowód tożsamości – wszystkich.
9. Państwowy Inspektorat Pracy
Jeśli zatrudnia się pracowników należy w ciągu 14 dni od rozpoczęcia działalności
powiadomić PIP. Zgłoszenie nie wymaga żadnych opłat.
10. SANEPID
W przypadku, gdy planujemy otworzyć np. gabinet kosmetyczny lub sklep spożywczy,
odbioru siedziby naszej firmy musi dokonać Sanepid. W tym celu należy złożyć wniosek
zawierający inwentaryzację z opisem technologicznym oraz architektoniczne plany
pomieszczenia (powierzchnia, wysokość, liczba okien, dostęp do wody, itp.). Na rozpatrzenie
wniosku inspektorat ma 14 dni. Po tym czasie możemy spodziewać się odbioru lokalu
i wydania postanowienia. Opłata za odbiór uzależniona jest od czasu trwania oględzin
obiektu.
WAŻNE ADRESY
INSTYTUCJA
ADRES
CZYNNOŚĆ
OPŁATA
CZAS
REALIZACJI
Urząd
Zgłoszenie do 100 zł.
ewidencji
ul. Gęsikowskiego 7
działalności
tel. (012)283-11-15 gospodarczej
– uzyskanie
zaświadczenia
o wpisie do
ewidencji.
Oddział
Nadanie
bezpłatnie
Statystyczny
w Chrzanowie
numeru
Al. Henryka 2/4
REGON
Urząd Miejski
Alwernia
Zaświadczenie
uzyskamy do 14
dni.
Uzyskanie
numeru do 7 dni.
tel. (032) 623-32-53
Zakład
----
35 –90 zł
1 dzień
pieczątki.
Pieczątkarski
Bank
Wyrobienie
----
Założenie
1 dzień
konta
Urząd
Chrzanów
Uzyskanie
Skarbowy
ul. Garncarska 9
numeru NIP
bezpłatnie
oczekiwania
14 dni.
tel. 0-32/6257100
Zakład
Chrzanów
Ubezpieczeń
Ul. Oświęcimska 14 ubezpieczenia
Społecznych
Tel. 032/6233004
Zgłoszenie
1 dzień
społecznego
i zdrowotnego
Państwowa
Kraków,
Inspekcja Pracy Pl. Szczepański 5
Tel. 012/4231035
Zgłoszenie
bezpłatna
informacji
o zatrudnieniu
pracowników
SANEPID
Chrzanów,
Wydanie
Ul.Grzybowskiego 7 decyzji
Tel. 032/ 623-32-30
Czas
o odbiorze
lokalu
Nie jest stała.
do
Warto odwiedzić:
INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE ROZWÓJ
MAŁOPOLSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO S.A.
Kraków
ul. Kordylewskiego 11
Tel. (012) 411-46-03 lub 413-89-13
www.marr.pl
LOKALNE OKIENKO PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W CHRZANOWIE
32-500 Chrzanów
Al. Henryka 2/4
Tel. (032) 623-06-35
LOP prowadzi działalność informacyjno- doradczą, a w szczególności świadczy pomoc
przy wypełnianiu wniosków. Działalność ta jest prowadzona we współpracy a MARR SA.
www.armz.pl
POWIATOWY URZĄD PRACY W CHRZANOWIE
ul. Oświęcimska 9
Tel. (032) 623 – 36 – 37
Urząd może przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności
gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa
związane z podjęciem tej działalności.
www.pup-chrzanow.pl
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej
J. Sołtysik Własna firma- poradnik dla rozpoczynających działalność gospodarczą (poradnik
Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie).
Jak założyć własną firmę- prezentacja GCI w Stoczku
Innowacyjny start, 1/2005
www.pup-chrzanow.pl
www.armz.pl
www.marr.pl