Test sprawdzający

B.5.qxd
8/13/07 6:22 AM
Page 5
(Black plate)
Wiedza o budowie utworu literackiego
B.5
Test sprawdzajàcy
...........................................................
Wersja A
imi´ i nazwisko
U10807
Przeczytaj uwa˝nie poni˝szy tekst, a nast´pnie rozwià˝ zwiàzane z nim zadania.
Na wykonanie pracy masz 40 minut.
Helena Trojaƒska, Pi´kna Helena, mit. gr. najpi´kniejsza i najbardziej po˝àdana z kobiet,
córka Zeusa (który przybra∏ kszta∏t ∏ab´dzia) i Ledy, wykluta z tego˝ jaja, co Kastor
i Polluks, siostra Klitajmestry. Ubiegali si´ o nià najwi´ksi bohaterowie Grecji. Za radà
Odyseusza, który tak˝e pragnà∏ jej r´ki, jej ojczym Tyndarejos kaza∏ zalotnikom przysiàc,
˝e tego, którego ona sama wybierze, wesprà wszyscy w ka˝dej przysz∏ej walce o jej posiadanie. PoÊlubi∏a Menelaosa, przysz∏ego króla Sparty, z którym mia∏a córk´ Hermion´;
jednak w sporze trzech bogiƒ (zob. Eris) zosta∏a przyrzeczona królewiczowi trojaƒskiemu Parysowi, który jà porwa∏ do Troi. Menelaos zorganizowa∏ wypraw´ Greków
pod dowództwem swego brata, Agamemnona, który po 10 latach obl´˝enia zdoby∏
Troj´. Menelaos, p∏onàcy ˝àdzà zemsty na Helenie, która po Êmierci Parysa sta∏a si´
˝onà Deifobosa, wybaczy∏ jej wszystko na widok jej nienaruszonej urody i zabra∏ jà jako
ma∏˝onk´ na swój dwór w Sparcie. Helena by∏a prawdopodobnie przedgreckim bóstwem wegetacji; jako bohaterka epopei Homera, Iliady i Odysei, sta∏a si´ archetypem1
i symbolem triumfujàcej urody kobiecej; dla Eurypidesa2 jest jedynà odpowiedzialnà za
okropnoÊci wojny trojaƒskiej, chytrà kokietkà, zimnà hipokrytkà3, pró˝nà i nieczu∏à na
tragedi´, której by∏a przyczynà.
W∏adys∏aw Kopaliƒski, S∏ownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1988
1
2
3
archetyp – pierwowzór, prototyp czegoÊ
Eurypides (ok. 480–407/406 p.n.e.) – jeden z trzech wielkich tragediopisarzy greckich
hipokryta – ob∏udnik, cz∏owiek fa∏szywy, dwulicowy
1. Powy˝szy tekst jest
A. artyku∏em has∏owym.
B. fragmentem Iliady Homera.
C. streszczeniem mitu greckiego.
D. fragmentem tragedii Eurypidesa.
2. Tekst ten pe∏ni przede wszystkim funkcj´
A. estetycznà.
B. ekspresywnà.
C. perswazyjnà.
D. informacyjnà.
J´zyk polski. Skuteczne nauczanie. Udany egzamin
s. 5
B.5.qxd
8/13/07 6:22 AM
Page 6
(Black plate)
B.5
Wiedza o budowie utworu literackiego
3. Helena Trojaƒska jest postacià
A. historycznà.
B. legendarnà.
C. baÊniowà.
D. mitycznà.
4. Prawowitym ma∏˝onkiem Heleny by∏
A. Parys.
B. Deifobos.
C. Menelaos.
D. Odyseusz.
5. Cechy, które przypisa∏ Helenie w swojej tragedii Eurypides, czynià z niej bohaterk´
A. wzbudzajàcà wspó∏czucie.
B. zdecydowanie negatywnà.
C. nieszcz´Êliwà i tragicznà.
D. godnà naÊladowania.
Helena
7. Uszereguj podane wydarzenia w porzàdku chronologicznym zgodnie z treÊcià mitu
o wojnie trojaƒskiej.
A. D∏ugoletnie obl´˝enie Troi.
D. Powrót z ma∏˝onkà do Sparty.
B. Zuchwa∏y czyn Parysa.
E. Zburzenie Troi.
C. Wyprawa wojenna Greków.
s. 6
J´zyk polski. Skuteczne nauczanie. Udany egzamin
U10807
6. Uzupe∏nij drzewo genealogiczne Heleny Trojaƒskiej.
B.5.qxd
8/13/07 6:22 AM
Page 7
(Black plate)
Wiedza o budowie utworu literackiego
B.5
8. Wypisz z tekstu zwroty o znaczeniu bliskoznacznym do podanych.
pragnà∏ jej r´ki – ............................................................................................................
zosta∏a przyrzeczona – ...................................................................................................
zamieni∏ si´ w ∏ab´dzia – ...............................................................................................
sta∏a si´ pierwowzorem – ..............................................................................................
jest nieczu∏à, dwulicowà kobietà – .................................................................................
9. W podanych wyra˝eniach zastàp przymiotnik pi´kny odpowiednim wyrazem bliskoznacznym.
pi´kne lato – .....................................................
pi´kne r´ce – ....................................................
pi´kna twarz – ..................................................
pi´kny charakter – ............................................
10. Uzupe∏nij zdania wyrazami z ramki. Pami´taj o odpowiedniej formie gramatycznej
U10807
wyrazów.
grzeszyç, odznaczaç si´, olÊniewaç, s∏ynàç
Helena ........................... z pi´knoÊci w ca∏ej Grecji.
........................... go nie tylko pi´knoÊcià, ale tak˝e rozumem.
Grecki bóg ognia, Hefajstos, nie ........................... pi´knoÊcià.
Malownicze greckie wyspy na Morzu Egejskim ........................... niezwyk∏à pi´knoÊcià.
J´zyk polski. Skuteczne nauczanie. Udany egzamin
s. 7