Matki za mało wiedzą na temat opieki nad wcześniakami

Backgrounder
Matki za mało wiedzą nt. opieki nad wcześniakami
Wyniki międzynarodowego badania
Nowe międzynarodowe badanie dowodzi, że matkom wcześniaków brakuje informacji
związanych z przedwczesnymi narodzinami dziecka. Aż 44% matek dzieci urodzonych
przed terminem odczuwa lęk o swoje dziecko, co czwarta matka ma poczucie winy,
a blisko co trzecia ma poczucie bezradności1. Z okazji Światowego Dnia Wcześniaka
w 19 krajach świata1 przeprowadzono badania ankietowe, których celem było
sprawdzenie wiedzy kobiet w ciąży i rodziców na temat problemów związanych
z opieką nad dziećmi przedwcześnie urodzonymi.
W badaniach udział wzięło 1949 respondentów, wybranych losowo, wśród grupy spełniającej
kryteria. Wśród nich znalazły się matki wcześniaków - 568, matki dzieci urodzonych
w terminie – 600, kobiety w ciąży – 592 oraz ojcowie dzieci przedwcześnie urodzonych –
1892. Badanie zostało zatwierdzone przez zarząd Europejskiej Fundacji na rzecz Opieki nad
Noworodkami (EFCNI). EFCNI to organizacja reprezentująca rodziców i ekspertów
medycznych, której celem jest poprawa długoterminowej opieki wcześniaków i noworodków
z problemami zdrowotnymi i wsparcie dla ich rodzin. Podstawowym celem badania była
ocena emocjonalnych skutków i świadomości powikłań wynikających z przedwczesnego
porodu. Badanie zostało przeprowadzone przez firmę badawczą P/S/L Research
w sierpniu bieżącego roku.
Brak informacji i niska świadomość konkretnych zagrożeń dla układu
oddechowego
Wyniki badania sugerują, że należy informować matki wcześniaków o zagrożeniach
związanych z przedwczesnymi narodzinami, w tym związanych z zakażeniami układu
oddechowego. Wśród matek dzieci przedwcześnie urodzonych, które otrzymały informacje
o wcześniactwie, 85% z nich uznało informacje dotyczące powikłań wynikających
z przedwczesnych urodzin za bardzo wartościowe1. Co więcej, aż 62% matek wcześniaków
stwierdziło, że chciałoby mieć więcej informacji o potencjalnych powikłaniach zdrowotnych,
występujących u dziecka przedwcześnie urodzonego1.
Niestety, mniej niż połowa badanych (49%1) otrzymała lub poszukiwała informacji
o sposobach zapobiegania infekcjom układu oddechowego u swoich dzieci. To ważne,
ponieważ wcześniaki są narażone na ryzyko słabego stanu zdrowia, w tym na zwiększone
ryzyko powikłań ze strony układu pokarmowego i oddechowego.
Jednym z celów badania była analiza świadomości czynników ryzyka infekcji układu
oddechowego. Okazało się, że tylko 50% matek wcześniaków wie, że to, w którym
tygodniu ciąży narodzi się dziecko, może być potencjalnym czynnikiem ryzyka1.
41% uważa rodzeństwo w wieku szkolnym za kolejny czynnik ryzyka, a 26% uznało,
że przebywanie więcej niż czterech domowników i gości w domu, stwarza ryzyko dla infekcji
dróg oddechowych u dziecka1. Te wyniki pokazują, że istnieje potrzeba, aby podnieść
świadomość czynników ryzyka układu oddechowego wśród matek wcześniaków.
Infekcje dróg oddechowych są jednym z najczęstszych powikłań u dzieci urodzonych przed
terminem. Infekcja dróg oddechowych ma dużo większy wpływ na matki dzieci
przedwcześnie urodzonych w porównaniu do matek dzieci urodzonych o czasie. Spośród
matek wcześniaków, których dzieci doświadczyły ostrych infekcji układu oddechowego
w ubiegłym roku, 57%1 z nich określiło pobyt w szpitalu jako mający związek
z ostrą infekcją układu oddechowego. Wśród matek dzieci urodzonych o czasie było to 40%1.
Ta sama grupa matek określiła trudności finansowe jako mające związek z ostrą infekcją
układu oddechowego (47%1).
Ze względu na słabo rozwinięte płuca i układ odpornościowy, wcześniaki są narażone
na duże ryzyko infekcji dróg oddechowych, wynikających z takich chorób, jak wirus RS.
Ważne jest, żeby pracownicy służby zdrowia dostarczali rodzicom informacji o czynnikach
ryzyka infekcji układu oddechowego - stwierdził dr Xavier Carbonell-Estrany, prezes
Światowego Stowarzyszenia Medycyny Perinatalnej.
Matki wcześniaków liczą na wsparcie emocjonalne od pracowników służby zdrowia
Ogromną rolę w edukowaniu rodziców na temat sposobów zapobiegania infekcjom układu
oddechowego u ich dzieci, a także odnośnie opieki nad wcześniakiem odgrywa personel
medyczny (lekarze, pielęgniarki), zarówno w trakcie pobytu dziecka w oddziale
neonatologicznym, jak i po jego opuszczeniu. Niezwykle ważne jest dla nich również
wsparcie emocjonalne jako, że same są zagubione, boją się i często nie wiedzą, jak mogą
pomóc swojemu dziecku. Wsparcie ze strony lekarza, czy pielęgniarki, szczególnie
w pierwszych dniach pobytu w szpitalu wydaję się być kluczowe.
Pracownicy służby zdrowia wspierający matki wcześniaków w szpitalu oraz
po wyjściu z niego odgrywają istotną rolę w edukowaniu ich na temat sposobów
zapobiegania infekcjom układu oddechowego u dzieci. Mogą przypominać matkom
o znaczeniu częstego mycia rąk, unikania dymu papierosowego oraz unikania spotkań
z przyjaciółmi i członkami rodziny, którzy mogą mieć infekcje układu oddechowego powiedziała dr Carole Kenner, RNC-NIC, NNP, FAAN, Dyrektor / Sekretarz
Międzynarodowej Rady Pielęgniarek ds. Noworodków (COINN ).
Z badań wynika, że opieka i wsparcie ze strony personelu medycznego jest
niewystarczające. Tylko 31% matek wcześniaków, miało poczucie, że otrzymuje
wsparcie emocjonalne i psychologiczne lub poradę ze strony personelu szpitalnego,
który zajmował się ich dzieckiem1. 44% matek wcześniaków odczuwa lęk o swoje
dziecko, 25% ma poczucie winy, a 29% poczucie bezradności1. Aż 40% matek
wcześniaków miało trudności z nawiązaniem więzi ze swoim dzieckiem1.
Matki wcześniaków cenią wsparcia emocjonalnego od innych rodziców
Wsparcie dla rodziców wcześniaków może płynąć także od organizacji pacjentów
za pośrednictwem ich stron internetowych, porad telefonicznych lub we współpracy
z oddziałami pediatrycznymi. Grupy te są często prowadzone przez rodziców wcześniaków,
którzy mogą podzielić się własnymi doświadczeniami związanymi z zachorowaniami
i możliwościami rozwiązywania wszelkich problemów wcześniaków.
Prawie połowa matek wcześniaków ocenia interaktywne internetowe źródła kontaktu
z innymi rodzicami (np. blogi) jako bardzo cenny środek wsparcia jeżeli chodzi
o problemy związane z porodem przedwczesnym i zagadnienia pokrewne1. 40% matek
wcześniaków docenia również media społecznościowe1. 65% matek wcześniaków
odczuwa potrzebę wymiany doświadczeń między rodzicami, uznając, że jedną
z kluczowych ról w tej grupie powinno być podnoszenie świadomości wokół porodu
przedwczesnego i ryzyka z nim związanego1.
Światowy Dzień Wcześniaka
Drugi Światowy Dzień Wcześniaka odbędzie się 17 listopada 2012 roku. Jest to doroczne
wydarzenie, które zostało ustanowione przez organizację March of Dimes, Europejską
Fundację Opieki nad Noworodkami (EFCNI), Fundację LittleBigSouls International,
i Narodową Fundację Wcześniaków w uznaniu wcześniactwa jako problemu zdrowotnego.
Ten dzień stanowi dla rodzin, pracowników służby zdrowia, naukowców i wszystkich
dotkniętych przedwczesnymi narodzinami dziecka na całym świecie okazję, aby wspólnie
podnieść świadomość poważnego problemu wcześniactwa. Głównym celem jest zwrócenie
uwagi, że jest to zagadnienie o coraz większym znaczeniu dla zdrowia publicznego.
Konsultacja merytoryczna materiałów informacyjnych: prof. Maria Katarzyna BorszewskaKornacka, Prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego i prof. Ewa Helwich, Krajowy
Konsultant ds. neonatologii
Kontakt:
Elżbieta Brzozowska, tel. 668 447 131, [email protected]
Adriana Misiewicz, tel. 607 404 160, [email protected]
Referencje:
1.
P/S/L Research, World Prematurity Day Survey Final Report, August 2012. 3 Boyle et al. Effects of
gestational age at birth on health outcomes at 3 and 5 years of age: population based cohort study. BMJ
2012;344:e896. Kraje, w których zostało przeprowadzone badanie: Arabia Saudyjska, Argentyna,
Brazylia, Francja, Holandia, Hong Kong, Irlandia, Japonia, Kanada, Kolumbia, Korea Południowa,
Niemcy, Meksyk, Rosja, Stany Zjednoczone, Szwecja, Tajwan, Węgry i Włochy.
2012-11-EDU-2696