Mikrobiologia

KARTA KURSU
Nazwa
Mikrobiologia
Nazwa w j. ang.
Microbiology
Kod
Punktacja ECTS*
4
Zespół dydaktyczny
Koordynator
dr Tomasz Bator
dr Tomasz Bator
dr Magdalena Greczek-Stachura
Opis kursu (cele kształcenia)
Poznanie morfologii i budowy komórek prokariotycznych oraz fizjologii różnych grup mikroorganizmów.
Zapoznanie ze sposobami wykorzystania drobnoustrojów w przemyśle spożywczym oraz w różnych
procesach biotechnologicznych. Poznanie podstawowych wiadomości z zakresu mikrobiologii lekarskiej i
immunologii. Zrozumienie ekologicznego i ewolucyjnego znaczenia mikroorganizmów. Nabycie
umiejętności pracy z materiałem mikrobiologicznym przy zachowaniu warunków bezpieczeństwa.
Umiejętność sterylizacji sprzętu laboratoryjnego i podłoży mikrobiologicznych. Umiejętność wykonywania i
barwienia różnymi metodami preparatów mikroskopowych z materiału bakteryjnego. Technika obserwacji
preparatów z wykorzystaniem imersji. Wykonywanie preparatów umożliwiających obserwację żywych
mikroorganizmów. Umiejętność stosowania różnych metod analizy mikrobiologicznej.
Kurs jest prowadzony w języku polskim.
Warunki wstępne
Wiedza
Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu botaniki, zoologii, ekologii oraz
chemii nieorganicznej.
Umiejętności
Wykonywanie prostych czynności laboratoryjnych na podstawie podanych instrukcji.
Zachowanie zasad bezpieczeństwa przy pracy z otwartym ogniem.
Kursy
Botanika i mykologia, Zoologia, Ekologia ogólna, Chemia nieorganiczna i analityczna.
1
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Wiedza
W01. Zna morfologię, budowę i fizjologię komórek
prokariotycznych.
K_W01, K_W11, K_W34
W02. Charakteryzuje różne sposoby odżywiania się i
uzyskiwania energii przez bakterie.
K_W01, K_W07, K_W10,
K_W11, K_W14
W03. Rozumie rolę różnych grup mikroorganizmów w krążeniu
materii.
K_W01, K_W07, K_W11,
K_W14
W04. Orientuje się w możliwościach wykorzystania
mikroorganizmów w procesach utylizacji odpadów.
K_W02, K_W11, K_W14
W05. Wie jakie zastosowanie znajdują drobnoustroje w
przemyśle spożywczym.
K_W02, K_W11, K_W14
W06. Zna różne metody analizy mikrobiologicznej.
K_W02, K_W21
W07. Posiada podstawowe wiadomości z zakresu mikrobiologii
lekarskiej.
K_W02, K_W11
W08. Rozumie mechanizmy odporności w chorobach
zakaźnych.
K_W01, K_W02,
K_W10, K_W11, K_W14
W09. Rozumie ekologiczne i ewolucyjne znaczenie
mikroorganizmów.
K_W01, K_W12, K_W14,
K_W35
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Odniesienie do efektów
kierunkowych
U01. Wykonuje doświadczenia laboratoryjne z materiałem
mikrobiologicznym z zachowaniem należytych zasad
bezpieczeństwa.
K_U11
U02. Stosuje prawidłowo różne techniki sterylizacji sprzętu oraz
podłoży mikrobiologicznych.
K_U11
U03. Wykonuje preparaty mikroskopowe z materiału
bakteryjnego z wykorzystaniem różnych metod barwienia oraz
preparaty przyżyciowe.
K_U11
U04. Korzysta z techniki imersji przy obserwacji mikroskopowej
preparatów.
K_U11
U05. Stosuje różne metody analizy mikrobiologicznej.
K_U04, K_U11, K_U12
U06. Ocenia jakość mikrobiologiczną wybranych produktów
spożywczych.
K_U11, K_U12
2
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
K01. Efektywnie współpracuje w grupie podczas wykonywania
powierzonych zadań.
K_K04
K02. Ma świadomość konieczności zachowywania zasad
higieny w życiu codziennym oraz dbałości o stopień czystości
środowiska naturalnego.
K_K01, K_K03
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
15
K
L
S
P
E
30
Opis metod prowadzenia zajęć
Podczas wykładów omawiane są realizowane treści, przedstawiane są schematy, zdjęcia,
rysunki oraz prezentacje multimedialne.
Podczas ćwiczeń studenci zapoznają się w praktyce z technikami stosowanymi w laboratorium
mikrobiologicznym. Uczą się stosowania różnych metod sterylizacji, sporządzają samodzielnie
preparaty z materiału bakteryjnego, barwią je różnymi technikami, obserwują pod mikroskopem,
przygotowują podłoża mikrobiologiczne, wykonują także różnorodne analizy mikrobiologiczne.
3
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
X
X
X
X
X
X
X
X
X
W01
W02
W03
W04
W05
W06
W07
W08
W09
U01
U02
U03
U04
U05
U06
K01
K02
X
X
X
X
X
X
X
X
Kryteria oceny
Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny z kursu jest zaliczenie ćwiczeń oraz zdanie
egzaminu pisemnego. Egzamin obejmuje treści realizowane na wykładach i
ćwiczeniach
Uwagi
Podczas ćwiczeń laboratoryjnych studenci mają kontakt z żywym materiałem
bakteryjnym – niechorobotwórczym. Studentów obowiązuje noszenie białych
fartuchów oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa przy pracy z materiałem
bakteryjnym. Zasady te są omawiane przez prowadzących na pierwszych zajęciach.
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
Wykłady:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Mikrobiologia jako nauka.
Przynależność systematyczna mikroorganizmów.
Morfologia bakterii.
Budowa komórki bakteryjnej.
Odżywianie heterotroficzne u bakterii.
Fotosynteza i chemosynteza u bakterii.
Oddychanie tlenowe i beztlenowe u bakterii. Różne rodzaje fermentacji.
Udział bakterii w krążeniu pierwiastków.
Proces samooczyszczania się wód.
Wykorzystanie drobnoustrojów w procesach utylizacji odpadów.
Wykorzystanie fermentacji w przemyśle spożywczym.
4
12.
13.
14.
15.
Podstawy mikrobiologii lekarskiej.
Przegląd najważniejszych gatunków bakterii chorobotwórczych.
Mechanizmy odporności w chorobach zakaźnych Stosowanie surowic i szczepionek.
Rola bakterii w ewolucji życia na Ziemi.
Ćwiczenia:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Zasady pracy z materiałem mikrobiologicznym. Metody sterylizacji.
Wykonanie utrwalonego preparatu.
Barwienie proste. Technika obserwacji pod imersją.
Barwienie metodą Grama.
Barwienie przetrwalników.
Barwienie negatywowe.
Taksje u bakterii. Obserwacja ruchu bakterii w preparacie kropli wiszącej.
Pożywki mikrobiologiczne. Różne metody analizy mikrobiologicznej. Próba reduktazowa.
Analiza wody metodą płytkową Kocha.
Analiza mikrobiologiczna powietrza.
Analiza mikroflory skóry ludzkiej
Działanie środków dezynfekcyjnych na bakterie.
Wpływ temperatury na bakterie.
Fermentacja mlekowa. Ocena jakości mikrobiologicznej fermentowanych napojów mlecznych.
Zastosowanie drożdży w przemyśle spożywczym.
Wykaz literatury podstawowej
1. Kunicki-Goldfinger W.J.H. 2007. Życie bakterii. PWN
2. Schlegel H. G. 2005. Mikrobiologia ogólna. PWN
Wykaz literatury uzupełniającej
1.
2.
3.
4.
Zaremba M.L., Borowski J.2001. Mikrobiologia lekarska. PZWL
Libudzisz Z., Kowal K. 2007. Mikrobiologia techniczna. tom 1. PWN
Libudzisz Z., Kowal K. 2008. Mikrobiologia techniczna. tom 2. PWN
Żakowska Z., Stobińska H. 2000. Mikrobiologia i higiena w przemyśle spożywczym. Politechnika
Łódzka
5. Singleton P. 2000. Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN
5
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
15
Ćwiczenia
30
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
15
Przygotowanie do egzaminu
30
Ogółem bilans czasu pracy / liczba godzin pracy studenta w ramach zajęć o charakterze
praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych
100/85
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
4
6