Niepowtarzalni - srodek.indd - Janusz Stankiewicz. Genealogia
Transkrypt
Niepowtarzalni - srodek.indd - Janusz Stankiewicz. Genealogia
Książkę tę poświęcam pamięci wybitnych hioryków weterynaryjnych: doc. dr. hab. Stefana Jakubowskiego, płk. dr. Konrada Millaka, prof. dr. hab. Władysława Lutyńskiego. Autor Włodzimierz A. Gibasiewicz niepowtarzalni niepowtarzalni Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej Opracowanie tek u: Włodzimierz A. Gibasiewicz Redakcja: lek. wet. Wanda Fijałkowska Projekt okładki i opracowanie typograficzne: Tomasz Kuc Na okładce wykorzyano fotografię pt. „ Pułk Szwoleżerów defi luje w Pucku w r. przed gen. Orlicz-Dreszerem” (za pl.wikipedia.org, źródło: „Bellona”, Warszawa ) Wydawca: Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna © Copyright by Włodzimierz A. Gibasiewicz, Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna w całości sfinansowała wydanie tej książki. ISBN ---- Warszawa Produkcja: Teka / Foxrabbit Designers Druk: Drukarnia Narodowa w Krakowie Spis treści Przedmowa · Od Autora · Wprowadzenie · I. Biogramy lekarzy weterynarii poległych w walce · II. Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w niemieckich obozach koncentracyjnych i innych miejscach kaźni · III. Zbrodnia katyńska · Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych Katyniu · #$ Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w Charkowie · Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w innych miejscach zbrodni sowieckich, w tym „Ukraińska Lista Katyńska” · %# IV. Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych na kresach wschodnich i innych miejscach zbrodni nacjonalistów ukraińskich · V. Biogramy lekarzy weterynarii, którzy zginęli w niewyjaśnionych w pełni przypadkach · VI. Biogramy zamordowanych studentów wydziałów weterynaryjnych · VII. Wykaz osób niezidentyfikowanych w pełni, zamordowanych lub zmarłych śmiercią naturalną · Podsumowanie · Indeks nazwisk podanych w biogramach · Literatura podstawowa i uzupełniająca · Podziękowania Pro Memoria · Przedmowa od Prezesa Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej dr. n. wet. Tadeusza Jakubowskiego Przedmowę do tego, tak ważnego dla naszego zawodu lekarza weterynarii, dzieła hiorycznego je mi pisać szczególnie trudno. Specjalnie nie używam słowa „książki”, gdyż je to wielka praca mojego kolegi Włodzimierza Gibasiewicza, lekarza weterynarii pasjonata hiorii, bezinteresownego kronikarza naszego zawodu. Zawiera ono biografie lekarzy weterynarii i wiele ich zdjęć. Autor podjął się pracy, którą zapoczątkowali jego poprzednicy, ale nieety nie zawsze po II wojnie światowej mogli oni napisać o naszej martyrologii pełną prawdę. Dopiero oatnich lat dało nam, Polakom, możliwość odkłamania hiorii, szczególnie tej na wschód od Bugu – w tym losów naszych obywateli w czasie okupacji wojennej i zniewoleniu powojennym. Tak okupanci niemieccy, jak i Sowieci, traktowali lekarzy weterynarii jako niebezpieczną inteligencką elitę zawodową, z rozlicznymi kontaktami w środowisku wojskowym i wiejskim, gdzie silny był ruch oporu. Dlatego zawód nasz poniósł tak duże ofiary w ludziach. Lekarze weterynarii byli mordowani i ginęli w czasie działań wojennych, w niemieckich oflagach, sowieckich obozach jenieckich i łagrach, bądź zsyłkach na Syberię. Sam pochodzę z rodziny katyńskiej i sybiraków. Mój ryj Antoni Jakubowski, podporucznik Wojska Polskiego, w pierwszym roku po ukończeniu szkoły oficerskiej w Toruniu w czasie wybuchu wojny był na froncie wschodnim. Doał się do niewoli sowieckiej, był w obozie w Kozielsku i zoał zamordowany w roku w Katyniu. NKWD pozwoliło jeńcom wysłać do rodzin przed Bożym Narodzeniem kartki świąteczne. W ten 'osób służby 'ecjalne zdobyły ich aktualne adresy i gdy Sowieci weszli do Łomży, która znajdowała się w ich refie okupacyjnej, określonej w pakcie Ribbentrop-Mołotow, wywieźli na Syberię moją babkę, dziadka, ryja Witolda i mojego ojca Józefa. Długo by pisać o ich losach. Jednym słowem: był to niewyobrażalny koszmar. Mój dziadek zmarł z wycieńczenia, a pozoałych członków mojej rodziny uratował od niechybnej śmierci głodowej zesłany na Syberię i dzielący ich los ukraiński lekarz weterynarii. Dlatego chylę głowę przed rodzinami NIEPOWTARZALNYCH, którzy przez wiele lat byli prześladowani i musieli żyć z bólem utraty najbliższych. Zbrodnie niemieckie i sowieckie były ogromne, nie tylko na narodzie polskim. Szczególnie te drugie – sowieckie – były w Polsce powojennej tematem tabu. Rozmawiało się o nich w gronie rodzinnym – i to niechętnie, gdyż obawiano się, że dzieci mogą zacząć o tym mówić w szkole. Moi bliscy, którzy przeżyli te okropności, mówili o nich niechętnie. Dlatego chyba, że jak każdy człowiek – najchętniej wymazaliby złe przeżycia z pamięci na zawsze. Była to kontynuacja zbrodni na pamięci narodowej. W Polsce Ludowej rodziny ofiar sowieckich były częo represjonowane. Wielu Polaków, których rodziny nie były bezpośrednio tym doświadczone, nie znało prawdy. Bardziej światli słuchali Radia Wolna Europa lub czytali wydawni* wa podziemne. Dlatego właśnie książka ta je bardzo potrzebna, potrzebna dla naszej świadomości i wiedzy hiorycznej. To pierwsze opracowanie przybliżające nam po latach poacie lekarzy weterynarii, którzy utracili życie w wyniku działań wojennych, zoali zamordowani lub zmarli w wyniku prześladowań. Większość środowisk zawodowych, które poniosły wielkie raty w czasie wojny i w okresie powojennym, już podjęły się podobnych opracowań. Szczególnie dziękuję Włodzimierzowi Gibasiewiczowi i jego poprzednikom za tę wielką pracę, tak ważną dla naszego środowiska. Tadeusz Jakubowski Od Autora In'iracją do zajęcia się tematem zamordowanych, poległych lekarzy weterynarii w latach II wojny światowej była książka Normana Daviesa „Europa Walczy – %. Nie tak proe zwycię wo”, z której dowiedziałem się, że dla mieszkańców Ameryki II wojna światowa to wojna na Atlantyku i Pacyfiku w latach – %. Tak jak inieje w literaturze przedmiotu „zachodni punkt widzenia” na II wojnę światową, tak wyępuje również – „wschodni punkt widzenia”. W zachodnim usilnie zrównuje się skromne bitwy armii alianckich na zachodzie z ogromnymi bitwami toczonymi na wschodzie. Wschodni punkt widzenia natomia ara się nie dorzegać zbrodni popełnianych przez Sowietów w latach poprzedzających, jak i w latach wojny. Drugi powód zainteresowania się losami naszych kolegów z okresu –% były opisy „różnych grup ludzi w wojennej Europie”. Opisy te dotyczyły: artyów eradowych, aryokratów, bankierów, chłopów, duchowień wa, dyplomatów, dziennikarzy, naukowców, poetów i innych. I gdy zagłębiłem się w temat, i znalazłem opracowania w miarę pełne właśnie poszczególnych grup zawodowych – leśników, lekarzy medycyny, policjantów, farmaceutów, a poza tym skromne i bardzo rozproszone dotyczące lekarzy weterynarii, i to przeważnie z odległych lat, podjąłem decyzję o napisaniu książki. Podkreślić należy, że tymi zagadnieniami z dużym sukcesem zajmowali się przede wszykim płk dr Konrad Millak, doc. dr hab. Stefan Jakubowski, prof. dr hab. Władysław Lutyński i płk. dr hab. Zygmunt Łyjak. To na bazie opracowań dokonanych przez tych wybitnych hioryków arałem się zebrać w jednym miejscu doępny dzisiaj materiał o życiu i losie lekarzy weterynarii z lat wojny. Stosunek okupanta do polskiej służby weterynaryjnej, podobnie jak do całego naszego narodu, był zdecydowanie wrogi. Ponieważ lekarze weterynarii należeli do tej grupy inteligencji, która miała czę y i bezpośredni kontakt z ludnością wiejską, faszyści uważali ich za element pod względem politycznym szczególnie niebezpieczny – pisze dr Teodor R. Budny. I dalej: Znaczna część lekarzy weterynarii już w pierwszych miesiącach okupacji była represjonowana przez władze niemieckie: wysiedlenia, osadzania w więzieniach oraz mordowania. Natomia wojenne zbrodnie sowieckie pokryto zmową milczenia, zapominając także o tym, że syematyczną likwidację żywiołu polskiego Stalin i jego poplecznicy zaplanowali już na trzy lata przed wybuchem wojny – pisze Ryszard Kaczorowski, b. Prezydent na Uchodź wie. I jeszcze jeden powód to opisy tragicznych wydarzeń, jakie raz po raz czytam w licznych publikacjach. Jedno z wielu przytoczę z książki W. K. Cygana „Kresy we krwi”: Pisze w swojej relacji Grażyna Lipińska. Śmiercionośna maszyna toczy się naprzód, a ja ępiała na wszyko lecę proo na nią. Nie słyszę okrzyku ścigającej mnie Danki. Przeraźliwy zgrzyt… czołg aje tuż przede mną. Na łbie czołgu rozkrzyżowane dziecko, chłopczyk. Krew z jego ran płynie rużkami po żelazie. Zaczynamy z Danką uwalniać rozkrzyżowane, skrępowane gałganami ramiona chłopca… Z czołgu wyskakuje czarny tankia, w dłoni brauning – grozi nam; z sąsiedniego domu z podniesioną do góry pięścią wybiega młody Żyd, ochrypłym głosem krzyczy – o coś oskarża nas i chłopczyka. Dla mnie oni nie i nieją. Widzę tylko oczy dziecka pełne rachu… pełne męki. I widzę jak uwolnione z więzów ramiona wyciągają się do nas z bezgraniczną ufnością. Wysoka Danka jednym ruchem unosi dziecko z czołgu i składa na nosze. Ja już jeem w jego głowach, chwytam nosze i pozoawiając oniemiałych naszym zuchwal wem oprawców – uciekamy. (…) W szpitalu otaczają go sio ry, doktorzy, chorzy. – Chcę mamy… – prosi dziecko. Nazywa się Tadeusz Jasiński, ma lat , jedyne dziecko Zofii Jasińskiej, służącej, nie ma ojca (…). Poszedł na bój, rzucił butelkę benzyny na czołg, ale nie zapalił… nie umiał… Wyskoczyli, bili, chcieli za rzelić, a potem skrępowali na łbie czołgu (…). Danka rowadza matkę. Nie pomaga transfuzja krwi. Chłopiec coraz słabszy, zaczyna konać. Ale kona w objęciach matki i na skraju wolnej Polski, bo szpital wojskowy je ciągle w naszych rękach. Im więcej przybywa nam lat, im prędzej mijają dni, tym częściej wraca się do w'omnień, do odległych lat – to także jeden z podawowych powodów przygotowania tego zbioru. Autor Wprowadzenie W r. obchodzić będziemy +. rocznicę zaatakowania Rzeczypo'olitej Polskiej przez sąsiadów w r. Przez Niemców – września, Słowaków – września i przez Rosjan – + września r. Zgodnie z podpisanym sierpnia r. paktem o nieagresji i protokołami dodatkowymi przez Joachima von Ribbentropa (minier 'raw zagranicznych Rzeszy Niemieckiej) i Wiaczesława Mołotowa (premier i minier 'raw zagranicznych Związku Sowieckiego) naąpił podział Polski. Niemcy zagarnęli ## tysięcy kilometrów kwadratowych powierzchni naszego kraju i ,# mln ludności, a ZSRR tysiące kilometrów kwadratowych i , mln ludności. Do tej tragedii dodajmy jeszcze szczególny fakt zdrady przez uznawanych za naszych przyjaciół Anglii i Francji, które co prawda września r. wypowiedziały wojnę Rzeszy, ale nic w tym kierunku nie zrobiono. Polskę pozoawiono na pa wę agresorów na wiele długich lat. W latach –% w wyniku zbrodniczej działalności okupanta niemieckiego, w ramach programu fizycznej likwidacji, zginął co czwarty obywatel Polski. Zginęło niemal $ mln Polaków. Zmieniając nieco zdanie wypowiedziane przez Normana Daviesa s. w „Europa walczy –%”: „jeśli się mówi o milionach, to przed oczami aje obraz masy ludzkiej, pozbawionej indywidualnych twarzy. A przecież każdy z tych milionów był określoną, niepowtarzalną osobą”. Zginęło od % $ do % # mln niepowtarzalnych osób. Na Kresach zginęło dodatkowo Polaków. Polacy ginęli z rąk niemieckich, rosyjskich i ukraińskich. Z rąk Ukrainców zginęło około % Polaków. I jak pisze ks. T. Isakowicz-Zaleski: tak okrutnego ludobójwa i barbarzyńwa nie dopuszczali się nawet Niemcy i Sowieci. Można by wymienić dla przykładu ogromne liczby zamordowanych „niepowtarzalnych” – Auschwitz – , Bełżec – $ , Sobibór – , Kuropaty – % , Ponary – i długo można wymieniać. Chociaż mija + lat od tych zbrodni, to do dzisiaj wielu Polaków uważa się za zaginionych, wielu jeszcze los je nieznany, wiele grobów nieodkrytych, wiele zbrodni nieudokumentowanych. Lia ofiar zamordowanych przez Rosjan z NKWD do wiosny r. zawiera #%+ nazwisk. Polskich jeńców obozu w Kozielsku – osób – przewożono do odległego o blisko % km Katynia, gdzie byli rozrzeliwani i naępnie zakopywani w Lesie Katyńskiem pod Smoleńskiem. Z obozu w Starobielsku polskich jeńców – # osób – przewożono do Charkowa, gdzie byli mordowani. Grzebano ich w podcharkowskim lesie w pobliżu wioski Piatichatki. A z obozu w Oaszkowie – $ osób – policja, żandarmeria, raż graniczna i służba więzienna transportowano do odległego o km Kalinina (Twer), gdzie mordowano i naępnie grzebano w lesie Miednoje. A także rozrzelani w innych obozach i więzieniach zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi (+% osób). Uratowało się tylko % więźniów, z tego z Kozielska – %, z Oaszkowa – , a Starobielska – +#. W rozdziale „Obóz w Starobielsku” W. K. Roman i J. Tucholski zamieszczonym w „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa piszą: Pań wo polskie zoało uznane przez Związek Sowiecki za nieiniejące, tysiące jeńców polskich przetrzymywanych w obozach traktowano jako bazę obcej klasowo, „byłej” polskiej pań wowości, anowiących zagrożenie dla obywateli sowieckich. Wrogowie klasowi od wielu lat w komuni ycznym pań wie sowieckim byli eliminowani wszelkimi metodami uznanymi za skuteczne, kara śmierci była osowana powszechnie. Polacy, którzy znaleźli się w obozach ecjalnych, uznani zoali za szczególnie niebezpiecznych wrogów – należeli do elity intelektualnej Rzeczypoolitej. I jeszcze jeden cytat pochodzący z zeznań majora bezpieczeń wa z tego opracowania: roz rzelanie polskich jeńców (…) zoało przeprowadzone na mocy decyzji Stalina, który nie mógł wybaczyć klęski Armii Czerwonej pod Warszawą w roku. W wyąpieniach oficjalnych czy w książkach i wielu publikacjach nie w'omina się o losie lekarzy weterynarii, jaki zgotowali im najeźdźcy. Nie w'omina się o lekarzach weterynarii, gdyż z reguły byli oni w szerszej grupie lekarzy, a byli przede wszykim żołnierzami (częo rezerwiami). W'omina się ich w ogólnej formule w'ominając martylologię żołnierzy Wojska Polskiego. W r. w Polsce żyło i pracowało + lekarzy weterynarii (w tym kobiety). W służbie pań wowej pracowało %+ lekarzy wet., w służbie samorządowej – %, wolno praktykujących – %, emerytów – # i niepracujących zawodowo (dane wg „Spisu lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej z r”.). W r. w wojsku służyło $ oficerów lekarzy weterynarii. Po mobilizacji w kampanii wrześniowej brało udział około + lekarzy, to je blisko / ogółu. Teodor R. Budny, opisując losy polskich lekarzy weterynarii, pisze w + r.: Za bohaterski opór wobec hitlerowców lekarze weterynarii, podobnie jak cały umęczony naród polski, płacili najwyższą cenę, cenę krwi i życia. W skali całego kraju z rąk faszyowskich oprawców zginęło w drugiej wojnie światowej ponad lekarzy weterynarii: poległych w walce zbrojnej, zamęczonych w obozach zagłady i więzieniach, roz rzeliwanych na ulicach i placach lub zmarłych bezpośrednio w wyniku represji. Dzisiaj możemy wypowiedź z + r., mówiącą o zamordowaniu $ lekarzy weterynarii przez Niemców, rozszerzyć i dodać do tej liczby $ lekarzy weterynarii rozrzelanych beialsko przez Rosjan w Katyniu i Charkowie. Według nowszych danych (# r.) w latach II wojny światowej życie oddało około polskich lekarzy weterynarii, co anowi – jak pokazano w trakcie sesji poświęconej losom i walce polskich lekarzy weterynarii w okresie drugiej wojny światowej zorganizowanej m.in. przez Sekcję Hioryczną Polskiego Towarzy wa Nauk Weterynaryjnych w październiku r. – ponad procent ogółu przedawicieli za- wodu weterynaryjnego, je to przerażające i znacznie przewyższający wskaźnik śmiertelności ogółu obywateli Polski w tamtym okresie. Straty te powawały w wielu obszarach. Można wymienić podawowe obszary: ) walka z okupantami; ) obozy koncentracyjne niemieckie i inne miejsca kaźni; ) obozy sowieckie (Katyń, Charków); ) miejsca zbrodni ukraińskich. Podczas w'omnianej powyżej bardzo ciekawej i cennej Sesji wymieniano, że w obozach NKWD zamordowano ponad lekarzy weterynarii, ofiarami Holocauu było ponad lekarzy weterynarii pochodzenia żydowskiego, a w bezpośredniej walce i w niemieckich obozach życie raciło około lekarzy weterynarii. Kiedy przeglądam różne źródła dotyczące ofiar z okresu oatniej wojny, to 'otykam opracowania dotyczące lekarzy medycyny, farmaceutów, leśników, aktorów, prawników, nauczycieli i wielu innych zawodów. Większość zawodów zdołała zdobyć się na opracowanie i zebranie losów swoich kolegów, nam – lekarzom weterynarii – nie udało się to w pełni, dlatego uznałem, że należy 'róbować i swoimi skromnymi środkami zebrać, 'isać możliwie jak najwięcej informacji o losach lekarzy weterynarii w latach wojny. Zdaję sobie 'rawę z niedoskonałości przygotowywanej pozycji (mimo aranności znajduje się zapewne wiele pomyłek, przeinaczeń, nieścisłości), ale przekonany jeem, że zrobiony zoał kolejny krok, zachęcający także innych kolegów do rozwinięcia i uzupełnienia tematu. A może powołany zoanie ze'ół hioryków do pełniejszego opisania losów ponad lekarzy weterynarii z lat –%. Zbrodnie Niemców na narodzie polskim symbolicznie zoały rozliczone i właściwie nazwane przez Trybunał w Norymberdze, natomia zbrodnie Rosjan na naszym narodzie do dnia dzisiejszego, a przecież mija + lat od tej napaści, nie tylko nie zoały osądzone, ale także są ukrywane i tuszowane przez te wszykie lata. Najgorsze w tym wszykim je to, że Zachód w tym przemilczaniu bierze udział. Norman Davies w „Europa walczy –%” podkreślał (s. +): władze brytyjskie czynnie wierały wersję, według której zbrodni katyńskiej winni są hitlerowcy. Brytyjskim żołnierzom grożono sądem polowym za „paplanie” mogące sugerować, że je inaczej. Mogę dodać, że ukrywanie informacji o przygotowywanym anie wojennym w Polsce w # r. przez tzw. Zachód, było jednym z elementów tej nikczemnej gry przemilczania i okłamywania narodu polskiego. Trwa to, nieety, do dzisiaj. Na pełną ocenę, opis i rozliczenie czekają także zbrodnie dokonane przez Ukrainców na narodzie polskim. Opracowanie, które przekazuję, je skromnym prezentem z mojej rony dla naszego weterynaryjnego środowiska z okazji +. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Starałem się w miarę wnikliwie zaprezentować biogramy „niepowtarzalnych osób” *, których życie zbyt szybko i nie'odziewanie dobiegło do brzegu. Cześć ich pamięci. dr Włodzimierz A. Gibasiewicz * W miejscu tym konieczne je wyjaśnienie, dlaczego przy podawaniu tytułu zawodowego piszę „lekarz weterynaryjny”, chociaż obecnie posługujemy się tytułem „lekarz weterynarii”. Absolwenci uczelni we Lwowie oraz Uniwersytetu Warszawskiego uzyskiwali tytuł: lekarza weterynaryjnego – medicus veterinarius. Prof. dr hab. Piotr P. Wyro pisał w art. pt. „Stanisław Tadeusz Sroka »Nauki weterynaryjne we Lwowie do roku %«”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), s. $+: dowodzą tego zachowane dokumenty, dyplomy te były drukowane we Lwowie w języku łacińskim i wydawane absolwentom z tytułem medicus veterinarius (lekarz weterynaryjny). Natomia prof. Marian Grundboeck pisząc o uczelni warszawskiej w dwudzieoleciu międzywojennym w art. „Dzieje polskich uczelni weterynaryjnych i Pań wowego In ytutu Weterynaryjnego w Puławach”, „Życie Weterynaryjne” , +$ ($), %– podkreślał: Liczba udentów Wydziału oraz liczba wydanych dyplomów lekarza weterynaryjnego z czasem wzraała. I Biogramy lekarzy weterynarii poległych w walce Lekarze weterynarii w latach II wojny światowej walczyli nie tylko na frontach – niemieckim czy później rosyjskim, ale w pierwszych dniach agresji byli aresztowani jako zakładnicy i w pierwszej kolejności rozrzeliwani w publicznych egzekucjach. Walczyli na frontach, jako żołnierze, żołnierze rezerwiści. Walczyli w podziemiu, w powaniach czy organizowali pomoc w obozach koncentracyjnych. Uczeniczyli i oddawali życie w walkach w Afryce, na frontach – włoskim (Monte Cassino), francuskim i wielu innych, a także w walkach o Berlin, w szeregach Ludowego Wojska Polskiego. Lekarze weterynarii byli wszędzie tam, gdzie niezbędna była ich fachowa pomoc, wszędzie tam, gdzie iniała iskierka nadziei na wywalczenie wolności dla umęczonej Ojczyzny. W tym rozdziale prezentuję biogramy %% lekarzy weterynarii poległych w walkach. AUGUSTYN ZBIGNIEW Lekarz weterynaryjny, zginął we Lwowie w r. czerwca r. nieodziewany atak wojsk niemieckich i zajęcie Lwowa już czerwca nie pozwoliły na ewakuację dóbr materialnych uczelni. Uciekło tylko kierowni wo i politycznie zaangażowany personel ze wschodu. Teren uczelni ucierpiał jednak wskutek bombardowania. Bomby uszkodziły budynek przy ul. Kochanowskiego (Zakład Chorób Wewnętrznych i Mikrobiologii). Były też raty wśród pracowników: zginął dr Zbigniew Augu yn z Zakładu Fizjologii i dr Rudolf Skurski z Zakładu Ortopedii – cyt. pochodzi z art. Lesława Lewandowskiego „Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie”, Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Wrocław #. Doc. Stefan Jakubowski w „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zbiór biogramów), Puławy #, s. podaje: Augu in Zbigniew, doc. dr. W r. był pracownikiem naukowym w Katedrze Fizjologii Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Ranny lipca r. na terenie Akademii w czasie nalotu nieprzyjacielskiego, zmarł na skutek ran. Źródła informacji: Publikacje podane w tekście. BAKUN STANISŁAW Ur. marca #+% r. w Jezioryszcze, pow. Oszmiana. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w Dorpacie w r. Pracował w Go yninie jako sejmikowy lekarz weterynaryjny. Członek korporacji zawodowej Lutyko-Venedyi we Lwowie. Major w Wojsku Polskim. W r. był emerytowanym lekarzem weterynarii i mieszkał w Wilnie. Zginął marca r. St. Kermine. Pochowany na cmentarzu wojskowym III rząd, nr grobu . Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynarii” Warszawa , poz. s. – i „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” r. s. $ oraz „Stankiewicz. Genealogia, przodkowie, badania genealogiczne – rona w internecie” i „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi (Lwów)” – opracowana przez Zbysława Popławskiego (maszynopis). BOHUN JERZY Znajduje się w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” z r. s. – brakuje natomia daty urodzenia, miejscowości zamieszkania i daty ukończenia uczelni. Doc. S. Jakubowski napisał w biogramie: Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. w Warszawie. Brał udział w wojnie obronnej r. w Polowym Szpitalu Koni we Włodawie w opniu podchorążego. Szlak bojowy: Włodawa nad rzeką Stochód – Kowel – Włodzimierz Wołyński. W okresie okupacji brał udział w walkach partyzanckich, w których poległ na polu chwały. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . BRIEF JÓZEF Ur. grudnia r. w Kowerczach, pow. Trembowla, woj. tarnopolskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako miejski lekarz weterynarii w Skałacie. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” z r. widnieje na s. , że pracował jako samorządowy lekarz wet. Zginął od zabłąkanej kuli sowieckiej w Skałacie w czasie działań wojennych w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz publikacja podana w tekście. CEGŁOWSKI JÓZEF Ur. w ## r. Dyplom lekarz weterynaryjnego uzyskał na uczelni w Charkowie w r. Pracował jako pań wowy lekarz weterynarii w Warszawie. Płk dr hab. Z. Łyjak w rozprawie habilitacyjnej „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $ – %$“ na s. + (Cz. I) podaje: lek. wet. Józef Cegłowski, ruch oporu – AK, roz rzelany przez Niemców w r. w Warszawie. Źródło informacji: Publikacja podana w tekście oraz „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. $–+. CHRZANOWSKI ANDRZEJ JAN Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w Łowiczu jako lekarz samorządowy. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Doc. S. Jakubowski pisze: zginął na polu chwały we wrześniu r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %+ oraz w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” z r., s. #. CZANERLE MIECZYSŁAW Ur. maja r. w Kałuszu, woj. anisławowskie. W r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. anisławowskim jako lekarz rejonowy w Perechińsku. Doc. S. Jakubowski naępująco opisuje dalsze losy w biogramie: Zamordowany kwietnia r. na poerunku pracy w hali rzeźni we Lwowie. Nazwisko pisze inaczej – Czarnerle. Płk. dr hab. Z. Łyjak pisze: lek. wet. Mieczysław Czarnerle, zamordowany kwietnia r. podczas wykonywania obowiązków służbowych na terenie Lwowskich Zakładów Mięsnych. Rok później roz rzelano całą jego rodzinę. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $ oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I., s. %. DURNAŚ STANISŁAW MARIAN Ur. % października % r. w Orowcu Świętokrzyskim. Doc. S. Jakubowski opisuje losy lekarza w „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +#: W okresie okupacji był w opniu majora komendantem AK na teren Zwoleń, Janowiec n. Wisłą, Solec, Ciepielów, Józefów oraz kierownikiem zakonirowanego magazynu broni. Aresztowany maja r. w Janowcu n. Wisłą i więziony w więzieniu w Radomiu. Roz rzelany czerwca r. w Zwoleniu. Odznaczony Krzyżem Walecznych oraz pośmiertnie Krzyżem Partyzanckim. Drugie imię – Marian podaje Z. Łyjak w „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $ – %$” cz. I, s. #. Źródła informacji: Publikacje podane w tekście. GORDZIAŁKOWSKI JAN Ur. #$ r. w Maurycynie na Mohylewszczyźnie. W ### r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego w Charkowie, natomia opień magira nauk weterynaryjnych w Dorpacie w #$ r. Od + r. profesor In ytutu Weterynaryjnego w Charkowie. Od + r. zoał pierwszym dyrektorem Ogólnozwiązkowego In ytutu Weterynarii Doświadczalnej w Leningradzie. Przed r. przebywał na Krymie, gdzie, na prośbę władz sowieckich, brał udział w ek'edycji ratującej renifery. Jeden z założycieli Wydziału Weterynaryjnego na Uniwersytecie Warszawskim. W latach + – # piaował funkcję dziekana Wydziału Weterynaryjnego w Warszawie. Uczeniczył w zwalczaniu księgosuszu zawleczonego do Polski z wojskami sowieckimi w – r. Autor licznych artykułów i publikacji naukowych weterynaryjnych, a także książek: „Choroby zakaźne zwierząt domowych oraz ich zwalczanie”, t. – , – , „Higiena i leczni* wo zwierząt domowych”, . Na skutek szykan niemieckich, oprócz Ireny Maternowskiej, zmarł Jan Gordziałkowski pisze prof. Marian Grundboeck w art. „Dzieje polskich uczelni weterynaryjnych i Pań wowego In ytutu Weterynaryjnego w Puławach”, „Życie Weterynaryjne” , +$ ($), $. M. Gałęzowski, w Piśmie Adwokatury Polskiej „Palera” –/% w art. „Warszawscy adwokaci – uczenicy kon'iracji piłsudczykowskiej w kraju w latach drugiej wojny światowej. Otton Gordziałkowski”, pisze: W Powaniu Warszawskim racił jedynego syna (in- formacja dot. wnuka Profesora, a syna Ottona Gordziałkowskiego – przyp. aut.), żołnierza AK, poległego w pierwszym dniu Powania w ataku na siedzibę geapo przy al. Szucha, i ojca Jana, zamordowanego wraz z grupą profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, mieszkających w domu ółdzielni profesorskiej przy ul. Nowy Zjazd. Profesor Jan Gordziałkowski zmarł w szpitalu powańczym września r. Płk. dr hab. Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $ – %$” cz. I, s. % w biogramie dodaje: zmarł w nieludzkich warunkach września r. podczas Powania Warszawskiego. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. GÓR ALEWICZ ROMAN Ur. ycznia + r. w Śniatynie, woj. anisławowskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w $ r. we Lwowie na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. W latach – odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii w plutonie weterynaryjnym we Włodzimierzu Wołyńskim wraz z lekarzami wet. Po udiach weterynaryjnych był pań wowym lekarzem weterynarii w Baranowiczach, woj. nowogrodzkie. Ofiara II wojny światowej – wg 'isu osób pochowanych na Starym Cmentarzu w Tarnowie. Doc. S. Jakubowski w biogramie pisze: Zginął w Oświęcimiu, żonę zatorturowano w Brzezince. Źródło informacji: Zb.Gnat-Witeska: „Podchorążowie artylerii konnej i weterynarii z Włodzimierza Wołyńskiego”. Oficyna Wyd. „Ajaks”, Pruszków $ i na podawie informacji zawartej w art. K. Millaka: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . GÓRKA TADEUSZ Ur. $ czerwca # r. Absolwent Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w $ r. Oficer zawodowy w opniu majora. W r. pracował jako pań wowy lekarz weterynarii. Zamieszkały w miejscowości Równe. W okresie okupacji lekarz weterynarii w Połańcu, pow. raszowski. Był dowódcą oddziału Armii Krajowej w Połańcu. Zarzelony lipca r. w Połańcu przez żandarmerię niemiecką. Doc. S. Jakubowski w biogramie podaje: Aresztowany przez geapo i roz rzelany lipca r. Pochowany w Połańcu wśród towarzyszy walk. Źródło informacji: „Alfabetyczna lia oficerów WP # – ”, Muzeum Wojska Polskiego oraz art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +, a także S. Jaku- bowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %. HANTOWER ANATOL (NATAN) Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w Dorpacie w r. (wg Alfabetycznego Spisu Lekarzy…, a dr K. Millak – podaje datę r.). Pracował w Warszawie jako wolno praktykujący lekarz. Zginął w okupowanej Warszawie. Doc. S. Jakubowski dodaje: Zginął roz rzelany przez hitlerowców w r. Źródło informacji: Art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa poz. +%, s. %$ – %+, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . IGNASZAK JAN Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w # r. na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował jako wolno praktykujący lekarz. Poległ na froncie we Francji w r. (wg K. Millaka). Doc. S. Jakubowski opisuje inną wersję: Brał udział w wojnie obronnej w r. w opniu porucznika piechoty jako dowódca kompanii w Pułku Piechoty DP. Poległ na polu chwały września r. na przedpolu Warszawy. Grób znajduje się w Warszawie na Powązkach na cmentarzu dla zasłużonych. S. Jakubowski podaje nazwisko – Ignaszek Jan. Źródło informacji: Art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . KARGE ADOLF BERNARD Ur. $ czerwca r. w Chraplewie, pow. Nowy Tomyśl, s. Jana. Lekarz weterynarii. Aresztowany + września r. Od + czerwca r. w obozie Siewżełdorłag (Rosja). W Armii Andersa września r. Porucznik Baonu Strzelców Karpackich. Poległ na polu chwały maja r. pod Monte Cassino. Według prof. Wł. Lutyńskiego – członek rzeczywi y Korporacji Lutyko-Venedyi we Lwowie. Doc. S. Jakubowski dodaje: Poległ na polu chwały jako oatni polski żołnierz w końcowej fazie walk o Monte Cassino. Nagrobek z fotografią na wólnym cmentarzu w Cassino. Źródło informacji: Art. Wł. Lutyński „Korporacja Akademicka Lutyko-Venedya” – „Życie Weterynaryjne” , +, oraz informacji zawartej w opracowaniu Zbysława Popławskiego „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów)”, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $# i w „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA”. KOLANUS STANISŁAW Ur. #+ r. w Domaradzu. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Uniwersytecie w Berlinie w ## r. Samorządowy lekarz weterynarii w Rogoźnie, pow. Oborniki Wielkopolskie. Rozrzelany w tej miejscowości przez Niemców w r. W biogramie opracowanym przez doc. S. Jakubowskiego znajdujemy szerszy opis: W okresie I wojny światowej służył w Armii Hallera sformowanej we Francji. W r. był kierownikiem rzeźni miejskiej w Rogoźnie (pow. Wągrowiec, woj. poznańskie). Brał udział w wojnie obronnej r. w opniu majora lekarza weterynarii. Po powrocie do Rogoźna we wrześniu r. aresztowany, katowany i roz rzelany przed własnym domem przez geapo. Pochowany we wólnej mogile poległych w Rogoźnie. Szukając materiałów o tym wydarzeniu, natrafiłem na kolejną przerażającą informację. Otóż niedaleko Rogoźna, w Rożnowicach, Niemcy beialsko zamordowali tys. osób (w tym jeńców brytyjskich). Zbrodni dokonano w latach – . W celu ukrycia ludobój wa dwa lata później groby rozkopano i zwłoki 'alono. Źródło informacji: Na r. # „Pozycja 'ołeczna lekarza weterynarii w Wielkopolsce” – T. R. Budny, PWRiL + oraz danych zawartych w art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ i „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. %%, s. $–$% oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. KOR ABIOWSKI BERNARD Ur. ycznia # r. W latach – # służył w Legionach Polskich. Oficer zawodowy – referent mobilizacyjny w Minier wie Rolni* wa i Reform Rolnych. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w % r. W Wojsku Polskim w opniu majora. Uczenik kampanii wrześniowej. Poległ + września r. w Małopolsce. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ i „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. %, s. $$–$+. KURCZYŃSKI JERZY ZENON Ur. % r. Dyplom lekarz weterynaryjnego uzyskał na UW w Warszawie w r. Pracował w woj. warszawskim jako lekarz rejonowy w Puszczy Mariańskiej, pow. Skierniewice. W kampanii wrześniowej r. walczył w opniu podporucznika w III Dywizjonie $ Pułku Artylerii Lekkiej. Szlak bojowy: Kcynia n. Notecią – Inowrocław – Bzura. W bitwie n. Bzurą poległ na polu chwały. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r., s. $#–$. KWIATKOWSKI ALBIN ANTONI Ur. marca ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Uniwersytecie w Berlinie w $ r. Ucze nik Powania Wielkopolskiego w #–. Lekarz weterynarii, major Wojska Polskiego. Dyrektor Rzeźni Ek'ortowej w Bydgoszczy. W czasie II wojny światowej zamordowani zoali: Albin A. Kwiatkowski z Bydgoszczy (…) – cytat ten pochodzi z art. dr. Stanisława Janka: „Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu” – „Życie Weterynaryjne” + (), #, s. –%. Na „Liście oficerów Wojska Polskiego” znajduje się odwrotny układ imion – Antoni Albin. W art. dr. Konrada Millaka: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %” na s. %+ napisano: roz rzelany w w Pile. Doc. S. Jakubowski rozszerza ten opis: września r. aresztowany w Bydgoszczy i września r. roz rzelany pod Fryszczynem wraz z synami (Tadeusz lat, Adam lat). Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $ oraz publikacje podane w tekście. LASKOWSKI TOMASZ Ur. liopada # r. w Krasnymawie, woj. lubelskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Pracował w woj. lubelskim jako samorządowy lekarz weterynarii w os. Piaski. Był kierownikiem rzeźni w Piaskach Lubelskich. Uczenik kampanii wrześniowej w opniu podporucznika. Poległ września r. pod Kutnem. Ekshumowany i pochowany w rodzinnym Krasnymawie. Źródło informacji: Dr K. Millak – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . LAZAROWICZ EDMUND TOMASZ Ur. października r. w Jaśle, woj. krakowskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w powiecie Dębica jako rejonowy lekarz w m. Dąbie. W r. pracował jako samorządowy lekarz weterynarii, a mieszkał w miejscowości Smorgonie w pow. oszmiańskim. Rozrzelany w r. S. Jakubowski pisał w biogramie, podając nazwisko „Lazarewicz” w # r.: Po uzyskaniu dyplomu lek. wet. we Lwowie lipca r. był rejonowym lek. wet. w Żmigrodzie Nowym pod Jasłem. W okresie okupacji brał czynny udział w AK. Aresztowany i roz rzelany w r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. i w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. +–+. LESZKO WALENTY Ur. # r. w Brodnicy. Studiował weterynarię w Dorpacie od r., a dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya we Lwowie. Miejski lekarz weterynarii w Brodnicy, dyrektor rzeźni także w Brodnicy. Zamordowany we Lwowie jesienią r. przez NKWD – informacja na podawie „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów)” s. . Natomia w art. dr. K. Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+: zginął w w więzieniu we Włocławku. Jeszcze inną wersję podaje S. Jakubowski: Aresztowany października r. i uwięziony w Stalagu I A pod Królewcem i tam zamordowany grudnia r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramow)”, Puławy #, s. # oraz publikacje podane w tekście. MACKIEWICZ ANTONI HIPOLIT Ur. w #+% r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w In ytucie Weterynaryjnym w Warszawie w # r. (# rok ukończenia udiów podaje dr K. Millak w art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary…”). Miejski lekarz weterynaryjny w Warszawie. Prezes Zrzeszenia Lekarzy Wet. RP. W r. na emeryturze. Zmarł od ran we wrześniu r. w Warszawie. Prof. Wł. Lutyński w art. „Hioria przedwojennego Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych Rzeczypo'olitej Polskiej” – „Życie Weterynaryjne” , + (), s. %+%–%# pisał: W lutym r. odbyły się posiedzenia Sekcji Weterynarii Samorządowej, którym przewodniczył Antoni Mackiewicz. Stwierdził on, że „uawa weterynaryjna i rozporządzenie wykonawcze przyniosły weterynarii szkodę, którą trudno odrobić” i że „należy uzgodnić działalność powiatowych i sejmikowych lekarzy weterynaryjnych i pewną część atrybucji powiatowych lekarzy wet. przekazać sejmikowym”. Nie przewidział on, że skrytykowane akty normatywne dotyczące zwalczania zarażliwych chorób zwierzęcych przetrwają lat, a drugi jego po ulat (powiązanie admini racji wet. z samorządem terytorialnym) urzeczywi ni się dopiero w r. W tym samym artykule prof. Wł. Lutyński pisał: Prezes Antoni Mackiewicz zmarł liopada r. w wyniku ran odniesionych w czasie bombardowania Warszawy. Na tablicy na jego grobie na Powązkach Cywilnych, znalezionym przed laty przypadkiem przeze mnie i Konrada Rozwadowskiego, brak nawet informacji, że był lekarzem weterynarii. W „Spisie lekarzy weterynarynych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r., s. +#–+ podano datę urodzenia #+$ r. i ukończenia Uczelni Warszawskiej – # r. Źródło informacji: Publikacje zawarte w tekście oraz art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ i „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $#, s. +$–++. MAKSYMOWICZ MARIAN JÓZEF Ur. marca % r. w Sierakowie, woj. krakowskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Po udiach pracował jako lekarz samorządowy w woj. lubelskim w Żelechowie. Zmobilizowany do kampanii wrześniowej r. w opniu podporucznika. S. Jakubowski dodaje: Zginął w czasie działań wojennych we wrześniu r. Z. Łyjak pisze natomia: poległ we wrześniu r. pod Kutnem, imię nieznane. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. % oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska polskiego w latach –%$” cz. I, s. %. MIERZWIŃSKI TADEUSZ Ur. grudnia #$ r. w Jaworzynie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w + r. Sejmikowy lekarz weterynarii, później powiatowy w Sochaczewie. Mieszkał w Raciążu, pow. sierpecki. Zginął podczas walk we wrześniu r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. +$, s. #–#, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $$. MROCZKOWSKI LEOPOLD Ur. września + r. w Przemyślu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Samorządowy lekarz weterynarii w Jeziorach, pow. grodzieński. Jako jeniec wojenny przebywał w oflagu, z którego zoał zwolniony. Brał udział w walkach podziemnych. Za ukrywanie osób ściganych przez geapo aresztowany i rozrzelany wraz z rodziną (żona i czteroletni syn) w Jeziorach w r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. NACHOWSKI ANTONI Ur. w # r. w Poznaniu. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w Departamencie Weterynaryjnym Minier wa Rolni* wa i Reform Rolnych. W r. mieszkał w Warszawie. Zginął w r. podczas Pow ania Warszawskiego. Nazwisko Nachowski Antoni nie figuruje w Wirtualnym Murze Pamięci Powania Warszawskiego. S. Jakubowski w biogramie pisał: Zginął we wrześniu r. w Warszawie w czasie bombardowania. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. ++. OKTAWIEC HENRYK Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał we Lwowie. S. Jakubowski w biogramie z # r. pisał: Służył w PSZ na Zachodzie. Walczył na froncie włoskim w Korpusie Polskim w opniu podporucznika. Poległ maja r. na polu chwały pod Monte Cassino. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. OZIMKIEWICZ LEON DOMINIK Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na UW w Warszawie. Pracował w rzeźni w Nowem n. Wisłą w woj. pomorskim. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Po kapitulacji służył w opniu porucznika w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Według informacji zawartej w biogramie S. Jakubowskiego: Zmarł w szpitalu wojskowym Nr Kenagim w Iraku”. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” czytamy: Ozimkiewicz Leon, s. Wincentego, ur. r. aresztowany września r. w Tarnopolu, osadzony w obozie Juchnów w Rosji w r. Od czerwca r. do września r. w obozie Griazowiec (Rosja), naępnie wąpił do Armii Andersa (w miejscowości Tatiszczewo). Źródło informacji: Publikacja podana w tekście oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + PANKIEWICZ STANISŁAW JAN Ur. w # r. w Lipsku n. Biebrzą, woj. białoockie. W r. otrzymał dyplom agronoma na Uczelni w Taborze w Czechosłowacji. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego w r. Miejski lekarz weterynarii w Suwałkach. Mieszkał w Per unie, pow. auguowski. Rozrzelany wraz z rodziną w r. – Haliną Pankiewicz, Jerzym Pankiewiczem i Aleksandrą Chmielewską przez żołnierzy niemieckich na podawie wyroku Sądu Rzeszy za w'ółpracę z polskim ruchem oporu. Doc. S. Jakubowski podaje inną wersję: Utrzymywał kontakty z radziecką grupą zwiadu pułkownika Orłowa. Aresztowany przez geapo i roz rzelany publicznie wraz z całą rodziną (żona – Zofia, dzieci – Alina i Jerzy) w godzinach rannych kwietnia r. w Bakałażewie. Informacje o dr. Pankiewiczu uzupełnia płk. Z. Łyjak: ruch oporu – AK na terenie dawnych powiatów – suwalskiego i auguowskiego. Doarczał leki i środki opatrunkowe oddziałom partyzanckim oraz utrzymywał łączność z radziecką grupą zwiadu płk. Orłowa. Po aresztowaniu kwietnia r. roz rzelany wraz z rodziną w Bakałażowie, na oczach ędzonych mieszkańców wioski. Krzyż Walecznych. Źródło informacji: In ytut Pamięci Narodowej oraz art. K. Millaka: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP ” poz. #%, s. #$ – #+, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. i Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” cz. I, s. %. PĘSKI MAREK Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego odebrał w In ytucie Weterynarii w Charkowie w r. In'ektor weterynaryjny w Urzędzie Wojewódzkim. Mieszkał w Brześciu n. Bugiem. Naępnie naczelnik Wydziału Weterynaryjnego woj. warszawskiego. Na V Walnym Zjeździe Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych Rzeczypo'olitej Polskiej, który odbył się kwietnia + r., Marek Pęski wybrany zoał na członka Zarządu Głównego. Kapitan po'olitego ruszenia. Zginął % sierpnia r. podczas bombardowania Warszawy. Z. Łyjak pisze: lek. wet. Marek Pęski zginął w sierpniu r. w Powaniu Warszawskim. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %#; „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP ” poz. #+, s. ##–# oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” cz. I, s. %, a także Wł. Lutyński – Hioria Przedwojennego Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych Rzeczypo'olitej Polskiej”, „Życie Weterynaryjne” , + (), s. %+%–%#. PIÓRO PIOTR Ur. w $ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymal w r. na UW w Warszawie. Zawodowy oficer Wojska Polskiego. W r. w Prużanach, woj. poleskie, w % Pułku Ułanów. W kampanii wrześniowej r. na granicy Prus Wschodnich w G. O. gen. Andersa. Zaginął w czasie działań wojennych we wrześniu r. – napisał w biogramie doc. S. Jakubowski. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramow)”, Puławy #, s. %. PUZYNA JULIAN Ur. + maja # r. Zamieszkały w Strychowie, pow. kobryński. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi we Lwowie. K. Millak w art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary…”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %#, podaje, iż urodził się w ## r. i dyplom otrzymał w Dorpacie w % r. Wolno praktykujący lekarz weterynarii. Według prof. Władysława Lutyńskiego „Życiorysy lekarzy weterynarii ze środowiska ziemiańskiego – ofiar wojny i represji”, „Życie Weterynaryjne” + (), +, –: Julian Puzyna aresztowany w swym majątku na Polesiu przez Sowietów po września r. (zaginął bez wieści). A w zeawieniu „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów) czytamy: „poległ na polu chwały, jako oficer kawalerii we wrześniu r.”. Natomia płk dr hab. Z. Łyjak w biogramie napisał: kpt. lek. wet. Julian Puzyna, ucze nik wojny obronnej, zginął podczas walk we wrześniu r. W „Alfabetycznej liście oficerów WP #–”, Muzeum Wojska Polskiego, podano – rok urodzenia – ## i opień – kapitan wet. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. %%. REJMAN LEON Ur. sierpnia r. w Stawie, pow. Chełm. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał kwietnia r. na Tierärztliche Fachkurse we Lwowie. Asyent miejskiego lekarza weterynarii w Wąbrzeźnie. Działał aktywnie w ruchu oporu na Pomorzu. Aresztowany + grudnia r. i skazany na karę śmierci. Zoał zamordowany przez ścięcie głowy toporem w r. za odmowę przyjęcia obywatel wa niemieckiego. S. Jakubowski pisał: Sądzony przez Sondergericht. Skazany na karę śmierci, wyrok wykonano przez ścięcie głowy na gilotynie czerwca r. w więzieniu w Poznaniu. W r. ekshumowany i pochowany na cmentarzu w Wąbrzeźnie. Źródło informacji: „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów)”, s. $. Członek rzeczywi y tej korporacji. Także S. Jakubowski: „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. REJNISZ TADEUSZ Ur. % ycznia r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. we Lwowie. W Wojsku Polskim od r. w opniu podporucznika. Poległ w walkach o Berlin maja % r. S. Jakubowski podaje nazwisko – Rajnisz. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary drugiej wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %# oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramow)”, Puławy #, s. +. ROGOWSKI WŁADYSŁAW JÓZEF Ur. $ lutego r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Praktykował, jako lekarz weterynarii w Janowie, pow. gródecki. Kapitan Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Rezydent schroniska dla inwalidów przy ul. Lipińskiej w Warszawie. Zginął tragicznie pierwszego dnia Powania Warszawskiego sierpnia r. zarzelony przez snajpera z AWF, jako jedna z dwóch pierwszych ofiar. Jego szczątki wraz ze zwłokami sanitariuszki „Małgosi” – trafiona pociskiem moździerza – pochowano przy „Naszym Domu”. Te mogiły znajdują się w Wawrzyszewie. Obecnie pojawiają się informacje, że przy ul. Lipińskiej nie było domu inwalidów, a była tam placówka sanitarna PCK i szpitalik wojskowy – możliwe, że tam kpt. Rogowski był zmobilizowany. W # r. w miejscu tragicznej śmierci lekarza weterynarii kpt. Władysława Rogowskiego, ps. Sobótka, pojawiła się kartka informująca o tym zdarzeniu. Dobrze by się ało, gdyby władze dzielnicy zamieniły papierową kartkę na coś trwalszego. Nazwisko Rogowski Władysław, por., ps. „Sobótka”, figuruje na Wirtualnym Murze Pamięci Muzeum Powania Warszawskiego – kol. $, poz. %. Za pośredni* wem prof. dr. hab. Antoniego Schollenbergera otrzymałem li dotyczący Władysława Rogowskiego, a napisany przez Tomasza Mańkowskiego z Warszawy: na Bielanach w Warszawie, na rogu Lipińskiej i Karowicza znajduje się naępująca informacja – w tym miejscu sierpnia r. w trakcie dokonywania rozpoznania terenu w kierunku CIWF (obecnie AWF) otrzymał śmiertelny po rzał lek. wet. kpt. Rogowski, oficer Wielkopolskiej Brygady Kawalerii, rezydent schroniska dla inwalidów r. na ulicy Lipińskiej. Zmarł sierpnia r. w szpitaliku mieszczącym się w „Naszym Domu” (dziś Dom im. M. Falskiej – przy Al. Zjednoczenia). Przechodniu idź i zapamiętaj, że zginął za Polskę i ciebie. T. Mańkowski pisze dalej: Z uzyskanych dotychczas informacji wynika, że oficer ten miał na imię Władysław, był porucznikiem (a nie kapitanem), data urodzenia: lutego r., członek AK (zgrupowanie „Żywiciel”, pseudonim „Sobótka”). Na jego zaniedbanym (i chyba nieodwiedzanym) grobie napisano, że był lekarzem weterynarii. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r. na s. – figuruje Rogowski Władysław Józef, ale urodzony w r. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście oraz wiadomość internetowa w „Warszawa moim oczkiem” i art. dr. K. Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary drugiej wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. ROLBIECKI PIOTR Ur. w # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na UW w Warszawie w + r. Pracował w woj. pomorskim jako samorządowy lekarz w Kowalewie. Był dyrektorem rzeźni miejskiej w Kowalewie, pow. Wąbrzeźno. Rozrzelany w Kowalewie w r. W biogramie w # r. S. Jakubowski pisał: Aresztowany przez geapo kwietnia r. i uwięziony w obozie koncentracyjnym Gusen, gdzie zginął czerwca r. Podczas kwerendy w archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) znajdujemy naępujący zapis: „Robiecki Piotr ur. ycznia lub # w Libenau, lekarz weterynarii, s. Waleriana i Anny z d. Zmich. Aresztowany czerwca r. i doarczony do obozu koncentracyjnego Mauthausen – numer więźnia +/+ i czerwca r. o godz. . umiera w obozie Mauthausen/Komando Gusen z powodu osłabienia serca i układu krążenia. W Gusen numer obozowy – $%”. Źródło informacji: Wiadomość z Archiwum ITS w Bad Arolsen oraz art. K. Millaka: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s.%# i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . ROSIŃSKI WALENTY BOLESŁAW Ur. w + r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Miejski lekarz weterynarii w Gniewie, pow. gniewski. Pracował także w Lisewie k. Chełmna. W czasie II wojny światowej zamordowani zoali: (…) Walenty Rosiński z Lisewa k. Chełmna(…). Informacja ta zawarta je w art. dr. St. Janka „Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu” – „Życie Weterynaryjne” + (), #, –%. Figuruje w „Alfabetycznym 'isie lekarzy weterynaryjnych”, Warszawa , poz. $, s. –%. Natomia doc. S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. dodaje: Aresztowany października r. przez geapo i roz rzelany tego samego dnia pod Paparzynem. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. RUTKOWSKI WALERIAN Ur. czerwca % r. w Woli Tłomakowskiej, woj. poznańskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w Warszawie na Wydziale Weterynaryjnym UW w r. Obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora nauk weterynaryjnych w + r. Pracował jako wojskowy lekarz weterynarii w woj. poznańskim. Przed wojną pracował w woj. tarnopolskim w Trembowli jako pań wowy lekarz weterynarii. Kapitan Wojska Polskiego. Walczył w kampanii wrześniowej. Ucze niczył w walkach Pułku Ułanów Małopolskich (Podlaska Brygada Kawalerii) – w wykazie obsady personalnej – kpt. lekarz weterynarii Walery Rutkowski. Podczas walk zoał ranny i jako jeniec przebywał w oflagu. Zbiegł z niewoli. Pracował w woj. poznańskim. Rozrzelany przez Niemców w % r. Źródło informacji: Dr Teodor R. Budny „Pozycja 'ołeczna lekarza weterynarii w Wielkopolsce” – PWRiL, Warszawa +, s. #. A także na podawie informacji zawartych w art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %# i S. Jakubowskiego „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $. RY WACKI EDWARD Ur. w + r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Miejski lekarz weterynarii w Opocz- nie. Członek Związku Walki Zbrojnej, pseudonim „Kaczor”. Zamordowany w Radomiu w maju r. przez geapo. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. SAŁĘGA WIKTOR Ur. grudnia # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w # r. w Nowoczerkasku. Sejmikowy lekarz weterynarii w Chełmnie Lubelskim. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Zginął podczas walk we wrześniu r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. % i „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. #, s. $–+ oraz „Alfabetyczna lia oficerów WP # – ”, Muzeum Wojska Polskiego. SARNECKI WACŁAW MACIEJ Ur. $ września # r. w Stawie, woj. pomorskie. Lekarz weterynaryjny – dyplom otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. i poległ w trakcie bitwy nad Bzurą września r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %. SCHÖNBORN PIOTR PAWEŁ Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. we Lwowie. K. Millak podaje: „dyplom w r. we Lwowie i Dorpacie”. Dyrektor Rzeźni i Targowisk miaa Warszawy. Zginął w r. w Warszawie. Doc. S. Jakubowski w # r. pisał: W latach – był dyrektorem rzeźni w Warszawie, oatnio emeryt. Brał udział w wojnie obronnej jako komendant rzeźni polowej w Warszawie – Praga w opniu podpułkownika. Zginął w Warszawie we wrześniu r. Natomia w „Alfabetycznym 'isie lekarzy wet.” z r. podana je inna data urodzenia – ## r. i inna data ukończenia udiów – r. oraz to, że w r. był powiatowym lekarzem weterynarii i mieszkał w Dąbrowie Górniczej, pow. będziński. Źródło informacji: Art. dr K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %#; „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP ” poz. #, s. #– oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %$. SKRZECZKOWSKI MIECZYSŁAW Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował jako samorządowy lekarz weterynarii w Kozienicach. Zginął % ycznia % r. w Pionkach od wybuchu pocisku artyleryjskiego. Źródło informacji: Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” cz. I, s. %$ oraz „Spis lekarzy weterynaryjnych Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #–. SKURSKI RUDOLF HILARY Ur. + ycznia r. we Lwowie. Uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował na anowisku asyenta w Katedrze Bakteriologii Akademii Wet. we Lwowie. Zginął podczas bombardowania lotniczego terenu Akademii % lipca r. Źródło informacji: Biogram Augu yna Zbigniewa oraz w art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %# oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $+. SŁAWIŃSKI JERZY Ur. lipca # r. w Perm (Rosja). Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. pracował jako samorządowy lekarz weterynarii. Mieszkał w Lublinie. Poległ na froncie w Afryce. Na podawie informacji zawartej w art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. Natomia S. Jakubowski w biogramie w # r. pisał: Pracował w Lublinie jako samorządowy lekarz weterynarii. Brał udział w wojnie obronnej r. w opniu porucznika lek. wet. Naępnie służył w PSZ na Zachodzie, we Francji, a potem w W. Brytanii w Poebles, gdzie zmarł nagle we wrześniu r. i tam zoał pochowany. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $# oraz „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r. s. #– i publikacje podane w tekście. SMOROWSKI ERYK Ur. # maja # r. w Żninie. W latach – był członkiem organizacji niepodległościowej im. Tomasza Zana. W r. jako ochotnik walczył w Powaniu Wielkopolskim – porucznik artylerii. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w # r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Dyrektor rzeźni miejskiej w Kościanie, woj. poznańskie. Aresztowany października r. Rozrzelany publicznie jako zakładnik w r. na Ryn- ku w Kościanie. Informacja zawarta w art. A. Przychodzkiego „Pracownicy wielkopolskiej weterynarii w walce o niepodległość i demokrację” w „Przeglądzie prac +”, PWRiL, Warszawa + i w książce „Pozycja 'ołeczna lekarza weterynarii w Wielkopolsce” PWRiL, Warszawa +, T. R. Budny, ale podaje nazwisko Smorawski Eryk. W „Alfabetycznym 'isie lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. $, s. –, czytamy: Smorowski Eryk wolno praktykujący lekarz weterynarii, zamieszkały w Żninie, pow. żniński, urodzony w r., udia ukończył w r. w Berlinie. Także w: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. SOKACZ EUSTACHY Ur. % marca # r. w Skolem. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. wołyńskim jako pań wowy lekarz weterynarii w Antonówce, pow. Sarny. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. i podczas walk zginął. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. STOJOWSKI JÓZEF FR ANCISZEK Ur. + lipca r. w Stanisławowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. na Akademii Medycyny Weterynatryjnej we Lwowie. Pracował w woj. łódzkim jako samorządowy lekarz weterynarii w Zgierzu. Walczył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie i zginął w r. na froncie włoskim. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #$. SZWARCZEWSKI KAROL KAZIMIERZ Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w + r. na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował jako pań wowy lekarz weterynarii w Nowogródku. Podporucznik. Uczenik kampanii wrześniowej w Głównym Szpitalu Koni Nr w Warszawie. Szlak bojowy – Warszawa – Kamionka Strumiłowa – Lwów. Starszy lekarz weterynarii w Armii LWP. Walczył w operacji łużyckiej. Zginął (zamordowany) kwietnia % r. pod Cro witz (bitwa w pow. Budziszyn, w której jednorazowo zginęło najwięcej Polaków podczas II wojny światowej – około % tysięcy żołnierzy polskich). Źródło informacji: Strona internetowa – Janusz Stankiewicz. Genealogia, przodkowie, badania genealogiczne oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . ŚLÓSARSKI TOMASZ Ur. grudnia # r. w Grodzisku Mazowieckim. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego UW w Warszawie w r. Pracował w Białowieży jako lekarz weterynarii w Laboratorium Biologicznym. Uczenik kampanii wrześniowej w $ Pułku Ułanów Nowogrodzkiej Brygady Kawalerii. Poległ we wrześniu r. pod Dzierążnią w powiecie tomaszowskim. Doc. S. Jakubowski pisał: „Przy forsowaniu szosy Zamość – Tomaszów poległ na Polu Chwały pod Dzieraźmą (pow. Tomaszów), pomiędzy – września r.”. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %# oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $. TROCHA ZYGMUNT Ur. marca # r. w Zblewie, woj. pomorskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. pomorskim jako samorządowy lekarz weterynarii w Gniewie, pow. Tczew. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Walczył w Warszawie, gdzie zginął we wrześniu r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $ WAJGIEL EUGENIUSZ ALEKSANDER FR ANCISZEK Ur. w ### r. (lub #+ r., jak podaje K. Millak i w „Alfabetycznym 'isie lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa ). Dokładną datę urodzenia znalazłem w książce T. Rotkiewicza „Hioria weterynarii i deontologia”, Olsztyn $, s. : urodził się liopada r. w Kołomyi, woj. anisławowskie. Przed ukończeniem udiów weterynaryjnych uzyskał absolutorium na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie w ## r. Odbył aż naukowy w Wiedniu. Podjął pracę w Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu JK we Lwowie u prof. L. Rydygiera. W r. otrzymał dyplom lekarz weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W % r. zrobił habilitację na Uniwersytecie Warszawskim i objął Katedrę Chirurgii Wydziału Weterynaryjnego. Profesor chirurgii Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego. Dziekan Wydziału Weterynaryjnego UW w latach – i %–$. Członek Korporacji (K! Coronia) w Warszawie. Wypowiadał się w $ r. w 'rawie reformy programów udiów w publikacji: „W 'rawie reformy programów udiów weterynaryjnych w Polsce” – „Przegląd Wet.” $ (), –$. Prof. Z. Larski w swoim art. w „Życiu Weterynaryjnym” , + (#), – błędnie podaje imię prof. Wajgiela – Edward. Rozrzelany w czasie Powania Warszawskiego sierpnia roku. Doc. S. Jakubowski w # r. pisał: W czasie Powania Warszawskiego aresztowany w Domu Profesorów w Warszawie, ul. Nowy Świat i roz rzelany sierpnia r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %# oraz w „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. #, s. #– i T. Rotkiewicz „Hioria weterynarii i deontologia”, Olsztyn $, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . WEJT OSKAR STANISŁAW Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Pracował w pow. janowskim jako samorządowy lekarz weterynarii w os. Zakrzówek. Uczeniczył w IV kursie podchorążych rezerwy w latach %–$ wraz z %% lekarzami weterynarii w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Uczenik kampanii wrześniowej. Poległ we wrześniu r. Źródło informacji: Art. K. Millak: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz rona internetowa Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy. WINK JERZY Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. i poległ w bitwie pod Kutnem. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. W YPYCHOWSKI EDMUND Ur. ycznia % r. w Krakowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako samorządowy lekarz weterynarii w Krakowie. Doktor wet. w r. Zginął + września r. od bomby lotniczej w Krakowie. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. % oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %. II Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w niemieckich obozach koncentracyjnych i innych miejscach kaźni Obozy koncentracyjne (Koncentrationlagier) to miejsca przetrzymywania osób zwykle bez wyroku sądowego. Je to bardzo szerokie pojęcie i obejmuje więzienie aż po miejsce zagłady. Niemcy worzyli także osobne obozy zagłady: Sobibór, Bełżec, Treblinka, Birkenau, Kulmhof. Obozy koncentracyjne to przede wszykim: Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Kaiserwald, Majdanek, Mauthausen-Gusen, Ravensbrück, Sachsenhausen, Stutthof. W obozach koncentracyjnych Niemcy osadzali głównie Żydów. Oprócz obozów śmierci Niemcy worzyli także obozy dla jeńców wojennych. Jednym z większych obozów jenieckich był obóz Woldenberg, w którym przebywało przez okres wojny (wg różnych źródeł) od do $% oficerów lekarzy weterynarii. Niemieckie obozy jenieckie różniły się znacznie od obozów sowieckich (w których dokonano haniebnego mordu $ lekarzy weterynarii). W niemieckich obozach jeńcom wojennym zezwalano na organizację życia naukowego i działalność kulturalno-oświatową. Ponieważ w prezentowanych biogramach 'otyka się bardzo częo zdanie – zginął w Stanisławowie, poanowiłem bliżej zaprezentować to miejsce zbrodni niemieckich, sowieckich i ukraińskich na Polakach. W Stanisławowie przez cały czas okupacji miały miejsca prześladowania Polaków, z małym wyjątkiem kilku tygodni okupacji węgierskiej. Przyępnie i w możliwie najkrótszej formie okupację Stanisławowa opisano na ronach internetowych. I właśnie dlatego poanowiłem zaprezentować obszerny cytat pochodzący z art. nadesłanego przez Tadeusza Krajewskiego i Tadeusza Antoniaka do rony internetowej Stanisławów – Gród Rewery: „Losy Stanisławowa i jego mieszkańców na tle hiorii” Na ronie internetowej umieścił go Rajmund Piżanowski (cała trójka pochodząca ze Stanisławowa). * * * „Natychmia po zajęciu Stanisławowa Sowieci dali miejscowej ludności ukraińskiej trzy dni »swobody«, w czasie której tak zwane komitety rewolucyjne mogły robić z Polakami, co im się podobało. Przeprowadzano więc aresztowania, częo przy udziale NKWD. Polaków przetrzymywano i głodzono w nieludzko przepełnionych i nie ogrzewanych więzieniach, gdzie nękało ich roba* wo, znęcano się nad nimi, szantażowano, zmuszano do składania inkryminujących zeznań, osując przy tym bicie i tortury. Częo mordowano więźniów bez jakiegokolwiek wyroku. Szczególnym porachem dla polskich mieszkańców była samozwańcza milicja ukraińska złożona z miejscowych szumowin, w cywilnych ubraniach, z czerwonymi opaskami na rękawach i karabinami na sznurku. Ona właśnie rozbrajała i mordowała żołnierzy Wojska Polskiego oraz funkcjonariuszy policji. Wyłapywano i mordowano bardziej aktywnych Polaków. Jedną z pierwszych akcji NKWD było aresztowanie i wywiezienie do Rosji polskich oficerów wziętych do niewoli w mieście i okolicy. Naępnymi ofiarami sowieckiego terroru, oprócz wojskowych i funkcjonariuszy policji, o których już w'omniałem, byli działacze partii politycznych, sędziowie, prokuratorzy i inni. Wszykich tran'ortowano w zamkniętych bydlęcych wagonach kolejowych do obozów jenieckich w Kozielsku, Oaszkowie, Starobielsku i innych. Po wywiezionych znikł wszelki ślad. Dopiero po latach odkryto ich szczątki w zbiorowych mogiłach. Potem przyszła kolej na nauczycieli, adwokatów i innych znaczących ludzi, bo wszyscy bez wyjątku byli podejrzani. Polacy po dziś dzień zachowali bolesną pamięć o tych wydarzeniach. Operacja niszczenia ludności polskiej prowadzona była z olbrzymim rozmachem. W 'osób brutalny i barbarzyński wyrzucano ludzi z ich domów, aresztowano i wywożono na »białe niedźwiedzie«, jak to wówczas nazywano. Kryterium zaliczenia przez władze sowieckie do grupy deportowanych nie była narodowość, ale ewentualny osunek do nowego reżimu: deportowano tych, którzy mogli być czy też byli jego przeciwnikami. Wedle rosyjskich ereotypów byli to głównie Polacy, jako naród „panów” i ciemiężycieli. Masowo też wywożono polskich uchodźców z centralnej Polski, którzy schronili się w tym mieście przed hitlerowcami. Życie codzienne mieszkańców miaa pod okupacją sowiecką było ciągłym pasmem lęków i niepokoju przed nie'odziewanym aresztowaniem i wywózką na Sybir. Bardzo aktywną pomoc w ualaniu tzw. li wrogów ludu udzielali władzom sowieckim nacjonaliści ukraińscy, a także Żydzi, którzy w znacznej części opowiedzieli się po ronie sowieckiego okupanta. Jak wiadomo, wojna niemiecko-rosyjska rozpoczęła się czerwca roku. Przed wkroczeniem wojsk niemieckich do Stanisławowa NKWD zdołała jeszcze dokonać masakry więźniów w miejscowym więzieniu przy ulicy Bilińskiego. Ciała ofiar były potwornie okaleczone, przebite bagnetami, ze śladami zdzierania skóry oraz poparzeń, dłonie bez paznokci. To wszyko świadczyło o potwornych torturach zadawanych więźniom przed ich zamordowaniem. Ile było ofiar? Tego dotychczas nikt nie ualił i zapewne już nie policzy. Nowa władza niemiecka nie zadbała, aby ualić liczbę zwłok zamordowanych więźniów. Fama głosiła, że było ich około , w tym także Ukraińcy. Zacierając po sobie ślady, NKWD zabijała więźniów w celach więziennych, na dziedzińcu więzienia, a tych, których nie zdążono zamordować, pognano jak bydło na wschód piechotą lub przewożono, czym się dało. Podobnie działo się w wielu innych więzieniach na terenie całego województwa: wszędzie mordowano z nieprawdopodobnym okrucień wem. Niemcy, pragnąc ten fakt wykorzyać propagandowo, zgodzili się na manifeacyjny pogrzeb zamordowanych. Początkowo po odwrocie wojsk sowieckich obszar Podkarpacia wraz ze Stanisławowem zajęły wojska węgierskie, ówcześni 'rzymierzeńcy Niemców. Okupowali całe Pokucie aż po linię Dnieru. Tylko dzięki temu polscy mieszkańcy Stanisławowa i województwa anisławowskiego uniknęli wielu prześladowań przygotowywanych przez policję ukraińską. Węgrzy odnosili się do Polaków poprawnie. Nie było z ich rony żadnych akcji przeciw ludności polskiej. Przebywali jednak bardzo krótko. Już od # sierpnia roku przekazali władzę adminiracji niemieckiej i opuścili Stanisławów. Dla miaa i całego Podkarpacia naały czarne dni. Stanisławów wraz z całym Pokuciem znalazł się w tzw. Generalnej Guberni. Niemiecka okupacja okazała się równie przerażająca jak sowiecka, a może jeszcze bardziej. Tylko Ukraińcy wpadli w euforię. Wielu z nich przeszło z sowieckiej robotniczo-chłopskiej milicji do policji ukraińskiej w służbie niemieckiej. Działalność ich anowiła pasmo mordów, rabunków i prześladowań Polaków i Żydów. Policja ta, a także funkcjonariusze różnego rodzaju formacji policyjnych, mieli nieograniczoną władzę w mieście i w terenie. Najpierw policja ukraińska rozprawiła się ze swoimi przeciwnikami ukraińskimi, tymi, co służyli władzom sowieckim. Wielu z nich zoało zamordowanych. Kolejną grupą ludzi przeznaczoną do zagłady byli Żydzi. Ich los w tym czasie był najtragiczniejszy. W lipcu roku w Stanisławowie mieszkało około tysięcy Żydów. Prawie wszyscy zoali wymordowani przez Niemców i służących im Ukraińców. Pozoałą część wysłano do obozów zagłady w Oświęcimiu, Majdanku, Bełżcu i innych miejscowościach, gdzie ponieśli śmierć. Najpierw, sierpnia roku, geapo wezwało do swej siedziby przy ul. Bilińskiego w Stanisławowie wszykich inteligentów żydowskich. Zgłosiło się około osób. Wszyscy zoali przewiezieni do lasu koło Uhrynowa i tam zamordowani. Naępna akcja miała miejsce października roku. Na miejscowy cmentarz żydowski 'ędzono około tys. Żydów i wszykich tam zamordowano. W dni później, $ października roku, geapo zorganizowało trzecią podobną akcję i zamordowało około # tys. pozoałych miejscowych Żydów, a także Żydów zwiezionych z różnych powiatów woj. anisławowskiego. Oateczna likwidacja getta w Stanisławowie naąpiła w lutym roku. Ocalało zaledwie kilkuset Żydów. Większość uratowanych ukrywali Polacy, a reszta na własną rękę ukrywała się w okolicznych lasach. Według oceny komendanta Okręgu AK Stanisławów, kpt. W. Hermana, ofiarą Holocau u na terenie województwa padło około tys. Żydów, tj. około % ogółu ludności zamieszkującej ten teren. Mord Żydów to osobny rozdział dziejów ludobój wa, w którym uczeniczyli nacjonaliści ukraińscy. Ramy niniejszej pracy nie pozwalają na szerszy opis tego Holocau u. Po fizycznej likwidacji ludności żydowskiej policja ukraińska skierowała – z in'iracji OUN – swoje zbrodnicze zamiary głównie przeciwko Polakom w celu ich zlikwidowania podobnie jak Żydów. Umiejętności nabyte przy mordowaniu Żydów zoały w pełni wykorzyane do masowych zbrodni popełnianych teraz przez Ukraińców względem Polaków. Okupacja rosyjska wyniszczyła w znacznym opniu polskie elity anisławowskie. W sierpniu roku okupanci niemieccy przy pomocy ukraińskich nacjonaliów dokończyli dzieła zniszczenia miaa i jego ludności. Symbolem męczeń wa i śmierci wielu mieszkańców Stanisławowa pod okupacją niemiecką je Czarny Las, położony na północny zachód od miaa. Tam w sierpniu roku SS wraz z policją ukraińską rozrzelało anisławowską inteligencję. Pierwszym szefem policji bezpieczeń wa, w której skład wchodziło geapo z siedzibą przy ulicy Bilińskiego, był Hans Krüger, pochodzący z Poznańskiego. W krótkim czasie ał się porachem miaa i okolicy. Przy aktywnym w'ółdziałaniu z terenową adminiracją i policją ukraińską geapo dokonało licznych aresztowań Polaków i wywózek na przymusowe roboty do Niemiec. Według ualeń W. Bonosiuka do + liopada roku wywieziono z dyryktu galicyjskiego $ + osób, z tego %# ze Stanisławowa. Na polecenie Hansa Krügera dokonano masowych aresztowań polskiej inteligencji w Stanisławowie. Wykazy imienne przygotowali ukraińscy nacjonaliści, między innymi dr Iwan Rybczyna i nauczyciel ukraińskiego gimnazjum, Danysz. Aresztowania i doprowadzenia do więzienia przy ul. Bilińskiego rozpoczęły się # i sierpnia roku. Wedle zgodnej relacji wszykich, którzy przeżyli te ciężkie dni, ofiarą aresztowań padło ponad # osób, w tym pewna liczba z okolic Stanisławowa. W grupie tej znajdowało się około nauczycieli i $+ czołowych przedawicieli inteligencji polskiej ze Stanisławowa, co anowiło blisko #% elity intelektualnej tego miaa. Wśród aresztowanych byli, jak już powiedziano, w większości nauczyciele, ale także byli prawnicy, inżynierowie, lekarze itd. Wszyscy oni zoali rozrzelani w nocy z na % sierp- nia roku we w'omnianym już tzw. Czarnym Lesie koło miejscowości Uhrynów, około km na północny zachód od centrum miaa. Odpowiedzialnymi za akcję mordowania aresztowanych i kierującymi nią bezpośrednio byli dwaj bracia: Johann i Willi Mauerowie, których mieszkańcy Stanisławowa nazywali »krwawymi braćmi«. Jeden z nich był w okresie międzywojennym oficerem Wojska Polskiego. W opisywanym czasie zoał – wraz z bratem – funkcjonariuszem geapo. Po wojnie sąd niemiecki rozliczył ich zbrodnie i skazał obu na karę więzienia, a szefa anisławowskiego geapo, Hansa Krügera, na dożywotnie więzienie. Mordów było więcej. Dla przykładu – liopada r. aresztowano około osób za wywieszenie polskiej flagi. Część Polaków zoała na rozkaz H. Krügera zamordowana”. * * * W r. ponownie do Stanisławowa wkroczyli Sowieci. W latach %–$ miał miejsce eksodus ludności rdzennie polskiej na tzw. Ziemie Zachodnie. Dalej przedawiam biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w niemieckich obozach śmierci i w innych miejscach kaźni. ALMER MENDEL Ur. w # r. Lekarz weterynaryjny. W r. ukończył Akademię Weterynaryjną we Lwowie (doc. S. Jakubowski podaje rok ukończenia Uczelni – ). W r. był miejskim lekarzem weterynarii w Bołszowcach, pow. rohatyński w woj. anisławowskim.W r. w tej samej miejscowości jako lekarz samorządowy. Zamordowany wraz z rodziną przez geapo w r. w Stanisławowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów), Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. –. AUSTER ADOLF Ur. # ycznia # r. w Stanisławowie. października r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako lekarz weterynarii w województwie anisławowskim, w miejscowości Kosowo. Zamordowany wraz z rodziną przez geapo w Stanisławowie. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” Warszawa s. –% podana je inna data urodzenia – ## r. Auer Adolf je wolno praktykującym lekarzem weterynaryjnym, zamieszkałym w Kosowie Huculskim. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zbiór biogramów), Puławy #, s. oraz publikacja podana w tekście. BALICKI ARTUR Ur. ycznia r. (inną datę urodzenia podaje doc. S. Jakubowski – lutego r. w Wini yńcach, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie). Syn Jana i Heleny z d. Eckert. Żonaty z Heleną z d. Głowacka. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie + grudnia $ r. Pracował w Łasku jako powiatowy lekarz weterynarynarii. Mieszkał także w Łasku przy ul. Warszawskiej +. Czynnie uczeniczył w działalności kon'iracyjnej w tej miejscowości. Używał pseudonimów – „Oskar” i „Tur”. W „Gazecie Łaskiej” w dziale „Noty biograficzne”, autor podpisany RW, tak pisze o Arturze Balickim: Po raz pierwszy aresztowany prewencyjnie liopada r. Więziony początkowo w Pabianicach, naępnie w Radogoszczy w obozie przy ul. Liściaej. Zwolniony – liopada r. Po powrocie z obozu zamieszkał przy ul. Piłsudskiego (w domu Wojtackich). Szwagier Bogdana Górskiego i Zenona Ziemkiewicza. Jeden z organizatorów łaskiej koniracji w ramach ZWZ – AK. Praca zawodowa dawała mu możliwość poruszania się po terenie powiatu łaskiego, co wykorzy uje w swojej działalności antyhitlerowskiej, będąc inektorem Rejonu Łask. W jego mieszkaniu ukryty był punkt kontaktowy oraz tajna drukarnia. Powtórnie aresztowany wraz z żoną marca r. Początkowo więziony na ul. Sterlinga w Łodzi, później wywieziony zoaje do Oświęcimia, gdzie zamęczony zmarł września r. Symboliczna mogiła znajduje się w rodzinnym grobie na cmentarzu w Łasku. W publikacji Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi pt. „Egzekucja Polaków III r. w Zgierzu”, wyd. Łódź # w wykazie osób raconych znajduje się nazwisko Artura Balickiego, członka ZWZ Obwodu Łask. Natomia na liście opublikowanej z okazji $. rocznicy tej zbrodni, przygotowanej na podawie niemieckiego wykazu, nazwiska lekarza weterynarii A. Balickiego już nie umieszczono. Lekarz weterynarii Artur Balicki zginął w r. w obozie koncentracyjnym Oświęcim. Doc. S. Jakubowski pisze: Po miesiącach tortur, skatowany i ciężko chory wywieziony do Oświęcimia, gdzie zmarł na tyfus plami y października r. Z informacji uzyskanych z Archiwum Internationaler Suchdien (ITS) w Bad Arolsen (Niemcy) dowiaduję się, że Artur Balicki ur. lutego r. w Winiatynce, pow. Zaleszczyki. Zamieszkały w Łasku przy ul. P. Kauer w Kraju Warty. Żonaty z Heleną z d. Głowacka. Od # września r. przebywał w obozie w Auschwitz, oznaczony numerem $%, i zmarł października r. o godz. .% z powodu orego nieżytu żołądka i jelit. Źródło informacji: Art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, dr Konrad Millak „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %% oraz „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)” doc. S. Jakubowski, Puławy #, s. %, a także kwerenda przeprowadzona w Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy). BARTNIK EDMUND WŁADYSŁAW Ur. % maja #+ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego w r. Oficer rezerwy Brygady Legionów. Przed wybuchem wojny, w latach +–, był dyrektorem naczelnym Zakładów Mięsnych w Gdyni-Chylonii. W liopadzie r. zoał przez Niemców zamordowany w Piaśnicy k. Wejherowa. Żona – Irena z d. Borysoglebska, ps. „Ari”, należała do ZWZ od r., a później do AK. Zoała aresztowana # sierpnia r. przez ge apo i osadzona w więzieniu w Alei Szucha w Warszawie. Po przesłuchaniach wysłana do Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau (nr obozowy %#%), gdzie po pół roku, lutego r. – zo ała zamordowana. Dodam jeszcze kilka słów o losach Ich córki – Teresy ps. „Diana”, która w wieku lat walczyła w Batalionie „Parasol”. Poszukując informacji o zamordowaniu dr Edmunda Bartnika natrafiłem na przerażające, mało znane naszemu 'ołeczeń wu fakty, zamordowania w Piaśnicy w pierwszych miesiącach II wojny światowej – mieszkańców Pomorza. Była to wówczas największa na taką skalę zbrodnia w Europie. Elżbieta Maria Grot w referacie: „Ludobój wo w Piaśnicy jesienią r. ze szczególnym uwzględnieniem losu mieszkańców Gdyni” pisze (wybrane krótkie fragmenty): Dzień liopada związany z odzyskaniem niepodległości przez Pań wo Polskie ma też inny bolesny wymiar nie tylko dla hiorii miaa Gdyni, ale przede wszykim dla członków rodzin, którzy racili swoich bliskich w Piaśnicy i hitlerowskim obozie Stutthof. W tym dniu okupant niemiecki rozprawił się z większą grupą czołowych przedawicieli miaa. Przypomnienie tragedii mieszkańców Gdyni wydaje się konieczne, ponieważ nie zoała ona w osób doateczny utrwalona w świadomości hiorycznej mieszkańców Polski. Również wiedza o skali represji i zbrodni hitlerowskich popełnionych w pierwszych miesiącach okupacji od jesieni r. do wiosny r. na ludności Pomorza Gdańskiego, nie je powszechna. (…) Na wiadomość o tym, że mój mąż (zeznaje E. Cetkowska – przyp. aut.) również zoał aresztowany jako zakładnik, Griep wyraźnie przerażony o rzegł mnie, że winnam wszyko zrobić, aby męża zwolnić przed liopada r. Było to jeszcze w październiku. Z tego wniosek, że Niemcy datę liopada, jako datę święta narodowego, wybrali tendencyjnie i ało się wiadome, że zamierzają w tym dniu popełnić większą zbrodnię. Tak też się ało. Na kilka dni przedtem zakładników przewieziono do więzienia w Schiesange w Gdańsku. Dnia liopada pojedynczymi tranortami na tranortowych wozach należących do Waffen SS, w eskorcie Schutzpolizei i Selb schutzu, zakładników przewieziono do Wejherowa, zabierając jeszcze dodatkowo z aresztu policyjnego przy ul. Starowiejskiej i pozoałych w Etapie Emigracyjnym. W Wejherowie umieszczono ich w więzieniu. Od przebywających tam jeńców wojennych wiem, że w nocy z / liopada kazano im zdjąć wierzchnie ubranie oraz pozoawić wszelkie pakunki, załadowali ich na auta i wywieźli w lasy pod Piaśnicą, gdzie ich wszykich wymordowali. Dwóch niemieckich szoferów, Kaszubowski i Jakubowski, naoczni świadkowie opowiadali mi, że egzekucja odbyła się przy świetle reflektorów i karabinami maszynowymi. Po każdej salwie naąpiło dobijanie tych, którzy jeszcze żyli. Akcja była ukończona liopada ok. godziny . (…) W r., kiedy zaczęto liczyć się z możliwością przegranej wojny, rawcy przyąpili do zacierania śladów zbrodni popełnionych w lasach piaśnickich. Z obozu koncentracyjnego Stutthof zoali rowadzeni więźniowie, którzy zmuszeni zoali do rozkopywania mogił, wydobywania z nich zwłok pomordowanych, a naępnie palenia ich w leśnych paleniskach. Czynności te wykonywali zakuci w kajdany na nogach przez okres ok. tygodni od sierpnia do końca września roku. Po wykonaniu zadania zoali też tam roz rzelani i prawdopodobnie aleni. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa s. $ dodatkowo wymienia się kolejne imię – Antoni. Źródło informacji: Art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, dr Konrad Millak „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %%. BARTOSZEWSKI WACŁAW WŁADYSŁAW Ur. ## r. Weterynarię ukończył w r. w Dorpacie. Pracował, jako wolno praktykujący lekarz weterynarii w Zamościu w r., naępnie w pow. biłgorajskim jako sejmikowy lekarz w Józefowie. marca r. rozrzelany z rodziną w Józefowie. Doc. S. Jakubowski dokładnie opisuje losy dr. Bartoszewskiego: Syn Bartoszewskiego, Konrad, komendant rejonu AK, ps. „Wiz”, aresztowany przez geapo, ale odbity z więzienia przez swój oddział. Za to aresztowano ojca, matkę i sio rę. Wszykich troje roz rzelano publicznie marca r. na rynku w Józefowie na oczach miejscowej ludności. Na ronie internetowej miaa Józefów można przeczytać kilka zdań dotyczących syna dr. Wacława Bartoszewskiego: czerwca r. hitlerowcy w liczbie tysięcy żołnierzy rozpoczęli -dniową operację wojskową mającą na celu zlikwidowanie oddziałów partyzanckich działających w okolicach Józefowa. Operacja pochłonęła życie setek partyzantów, tylko nielicznym udało się wydrzeć z okrążenia. Do tych nielicznych należał por. Konrad Bartoszewski pseudonim „Wiz”, Józefianin, jeden z najwybitniejszych partyzanckich dowódców działających na zamojszczyźnie. Jego imię nosi Szkoła Podawowa w Górecku Starym. Konrad Bartoszewski zmarł w r. Źródło informacji: Art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, dr Konrad Millak „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %% oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. %, s. % i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów), Puławy #, s. oraz informacje internetowe podane w biogramie. BERNACKI FELICJAN Ur. + maja r. w Gosieradzu. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako lekarz weterynarii w Skarszewach. W r. był kierownikiem rzeźni w Skarszewach, pow. Kościerzyna, woj. pomorskie. Ukończył kurs podchorążych rezerwy w – w grupie %% lekarzy weterynarii. W sierpniu r. ożenił się z Irena Byczkowską, córką Alojzego w Pelplinie, a sakramentu małżeńskiego udzielał im brat Felicjana – Lucjan Bernacki, który w latach $–+ był biskupem pomocniczym w Gnieźnie. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Vedyi we Lwowie. W sierpniu r. Felicjan Bernacki zoał zmobilizowany do Wojska Polskiego w opniu porucznika. Doał się do niewoli niemieckiej. Skąd wrócił do Pelpina, gdyż jego mieszkanie w Skarszewach było zajęte przez rodzinę niemiecką. Z żoną i trojgiem dzieci zamieszkał w Pelpinie przy ul. Starogardzkiej. października r. wezwany przez władze niemieckie do magiratu w Skarszewach zoał uwięziony. liopada r., wraz z dwoma księżmi, wywołany z celi i wywieziony w kierunku Starogardu. Od tej daty wszelki ślad po nim zaginął. Prawdopodobnie podzielił los innych Polaków z Pomorza, którzy w tym czasie byli masowo rozrzeliwani w pobliskich lasach. Źródło informacji: Strona internetowa „Informatora Pelplińskiego” oraz „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'oliktej Polskiej”, Warszawa r., s. #–. BILEWICZ LUDWIK Ur. w #+ r., s. Mariana. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w + r. Pracował w powiecie bielskim jako sejmikowy lekarz weterynarii w Narwi, a także w Tarnogrodzie, pow. biłgorajski. Aresztowany maja r. Wyrok wykonano października r. Zginął we Lwowie w więzieniu „Brygidki” przy ul. Kazimierzowskiej. Źródło informacji: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, dr Konrad Millak w „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $, s. +, a także „Indeks Represjonowanych Ośrodka KARTA”. BINDEL LEOPOLD Ur. + marca r. w Żółkwi, woj. lwowskie. Uczeniczył w wojnie niepodległościowej w r. jako ułan wachmirz-podchorąży. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w $ r. Pracował jako sejmikowy lekarz w Koopolu, a naępnie w Horochowie, na anowisku powiatowego lekarza weterynarii. Obronił pracę doktorską grudnia $ r. Zginął z rodziną w Horochowie. Doc. S. Jakubowski napisał: „Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Horochowa zginął z całą rodziną w r.”. Źródło informacji: Art. dr K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $+, s. +, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $. BRIK MICHAŁ Ur. w ##+ r. W r. uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego w Warszawie. Pracował w pow. Równe (i tam mieszkał) jako samorządowy lekarz weterynarii w Grabniku. Doc. S. Jakubowski podał: W okresie okupacji zamordowany wraz z całą rodziną. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . CZEKOTOWSKI EUGENIUSZ Ur. + sierpnia # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. w Nowoczerkasku. Pracował jako wolno praktykujący lekarz w Kcyni, pow. szubiński. Na Tablicy Pamiątkowej w Kcyni, wymieniającej osoby zamordowane w „innych miejscach kaźni”, czytamy: (#–) porucznik, weterynarz w Kcyni i Damasławku. Na kościele poklasztornym p. w. WNMP w Kcyni widnieje tablica pamiątkowa rozrzelanych wiosną r. przez alinowskie NKWD i na tej tablicy napis: jeńcy Mińska: Eugeniusz Czekotowski – weterynarz. Natomia w alfabetycznej „Liście oficerów Wojska Polskiego #– ”: ppor., lekarz weterynarii. Źródło informacji: Strona internetowa Kcyni, a także „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa poz. +, s. – i „Lia oficerów WP # – ” Muzeum Wojska Polskiego. CZOPP HENRYK Ur. w #% r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. w Brnie Morawskim. W latach – był miejskim lekarzem w Dąbrowie Tarnowskiej, w woj. krakowskim. Aresztowany przez geapo grudnia r. i osadzony w Obozie Koncentracyjnym Oświęcim. Tam zoał zamordowany w r. Doc. S. Jakubowski podaje nazwisko – Czop. Podobnie w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r., s. . Po przeprowadzeniu kwerendy w Oświęcimiu i innych obozach nazwiska Czop nie wykazano w doępnych archiwach. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $$. DEUTSCH CHASKEL Ur. w # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W latach – pracował jako samorządowy lekarz w Rohatynie, woj. anisławowskie. Zamordowany w r. z całą rodziną w Stanisławowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + i w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. –%. DÜRSTENFELD HENRYK Ur. września $ r. w Jarosławiu, woj. lwowskie. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #– podano rok urodzenia – #. Doc. S. Jakubowski w biogramie pisał: Po uzyskaniu dyplomu lekarza weterynaryjnego we Lwowie października r. był samorządowym lek. wet. w Warszawie. W okresie okupacji zamordowany przez geapo. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. DYBEL KAZIMIERZ Ur. października $ r. w Nowym Sączu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Jak podaje S. Jakubowski: Zamordowany we Lwowie przez geapo w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy # s. #. DYNOWSKI JÓZEF Ur. w # r. (?), s. Mateusza. Weterynarz z Zaorowiecza, woj. nowogrodzkie. Rozrzelany lipca r. podczas masowej egzekucji w Baranowiczach na cmentarzu prawosławnym. Zamordowano wówczas około osób, w tym + księży katolickich, oficerów Wojska Polskiego, nauczycieli, prawników, lekarzy, farmaceutów, weterynarzy i rzemieślników. Ofiary powiązano drutem kolcza ym, załadowano na samochody i zawieziono na cmentarz. Tam esesmani i białoruscy policjanci dokonali egzekucji. Źródło informacji: „Wykaz więźniów więzienia w Baranowiczach rozrzelanych przez Niemców lipca r.”, przekazany przez „Dom Polski” w Baranowiczach, a udoępniony przez H. Muszkat z Warszawy. DZENDZEL TADEUSZ MIKOŁAJ Ur. lutego r. w Przemyślu. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Pracował w woj. tarnopolskim jako miejski lekarz weterynarii w Brodach. Doc. S. Jakubowski dodaje: Zginął w czasie okupacji. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. ENGEL EUGENIUSZ LEON Ur. + lutego r. w Przemyślu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał we Lwowie na Akademii Medycyny Weterynaryjnej w # r., a w r. obronił pracę doktorską „Przyczynek do badań nad gojeniem się uszkodzeń w naęp wie trepanacji czaszki u psa”. Mieszkał i pracował jako miejski lekarz w Trembowli, woj. tarnopolskie. Doc. S. Jakubowski uzupełnia ten biogram: Zamordowany przez geapo w Trembowli. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa poz. , s. $–+ oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #+, a także prof. J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s. #. ENGEL SZYMON Ur. % marca # r. w Sidorowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. we Lwowie na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Po udiach pracował w woj. tarnopolskim jako samorządowy lekarz w Busku, pow. Kamionka Strumiłowa. Doc. S. Jakubowski uzupełnia ten biogram o zdanie: zamordowany w czasie okupacji. Według „Alfabetycznego 'isu lekarzy…” – urodził się w ## r. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. , s. #– oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #+. FIJAŁKIEWICZ STEFAN Ur. # kwietnia $ r. w Osieku Jasielskim. Lekarz weterynaryjny, absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Doc. S. Jakubowski błędnie podaje nazwisko – Fijałkiwicz: Od września r. organizował w Nowym Żmigrodzie, pow. Jasło, woj. krakowskie, wraz z nauczycielem Przybyłowskim pierwsze piątki koniracyjne dla niesienia pomocy osobom idącym przez rejon Nowego Żmigrodu do Słowacji, Węgier i dalej na Zachód do Wojska Polskiego. Aresztowany przez geapo października r. i więziony w Oświęcimiu. Nr obozowy . Rozrzelany w % czerwca r. w Oświęcimiu. Z. Łyjak pisał: lek. wet. Stefan Fijałkiewicz, organizator przerzutów Polaków przez granicę do Słowacji i na Węgry, roz rzelany czerwca r. w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Źródło informacji: Art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynari w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #, a także Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $ – %$”, cz. I, s. %. FILIPOWICZ STANISŁAW Ur. marca ##% r. w Sochaczewie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. w Dorpacie. Pracował w Sochaczewie oraz w Pułtusku. Po przejściu na emeryturę osiadł w Pruszkowie. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r., internowany w obozie w Hohenein oraz więziony na Pawiaku. Zamordowany w r. Chociaż prof. Jan Tropiło podaje inną wersję: „zm. maja # r.”. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz Tropiło J., Płochocka-Wójcik L., Wiśniewski J.: „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii (Nazwiska na literę E oraz F)”, „Życie Weterynaryjne” , + (), i prof. J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s.. FIUTAK BOLESŁAW Ur. lutego ##+ r. w Januszkowicach, pow. inowrocławski. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Lekarz weterynarii w pow. włocławskim. Porucznik Wojska Polskiego. Zginął w Dachau w r. Doc. S. Jakubowski uzupełnia ten biogram: W r. był członkiem tajnej organizacji niepodległościowej im. Tomasza Zana (TTZ). W r. był ochotnikiem w Wojsku Wielkopolskim. Prof. J. Tropiło dodaje: zm. grudnia w Mauthausen. (…) Ucz. komp. wrześ. w opniu por. rez. W zoał aresztowany i maja przewieziony do obozu koncentracyjnego Dachau (nr obozowy ) i sierpnia do Mauthausen (nr obozowy ). Źródło informacji: J. Tropiło, L. Płochocka-Wójcik, J. Wiśniewski: „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii” (Nazwiska na litery E oraz F), „Życie Weterynaryjne” , + (), s. i „Alfabetyczna lia oficerów WP #–” Muzeum Wojska Polskiego oraz art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz prof. J. Tropiło „Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s.%. Należy wyjaśnić, czy Fiutek Marian to nie ta sama osoba co Fiutak Bolesław. FUKS HERSZ Ur. w ##% r. Doc. S. Jakubowski podaje inne nazwisko – Fuchs Hersch. Nazwisko Fuchs Hersch widnieje także w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. . Dyplom lekarza weterynaryjnego odebrał na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. W r. pracował w Zborowie w woj. tarnopolskim jako miejski lekarz. Doc. S. Ja- kubowski pisał: W r. żył jako emeryt w Zborowie. Podejrzewam, że do tej informacji wkradł się błąd, gdyż mamy wówczas do czynienia z %-letnim emerytem? Doc. S. Jakubowski podaje dalej: W okresie okupacji zamordowany przez geapo. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. +, s. #– oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . GAJDA LEOPOLD FR ANCISZEK Ur. grudnia $ r. w Nawsie Kołaszyckie, pow. jasielski. Dyplom lekarza weterynaryjnego odebrał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Po udiach pracował w woj. łódzkim jako samorządowy lekarz weterynarii w Łasku. Mieszkał w Zelowie, pow. łaski. Doc. S. Jakubowski dodaje: Zamordowany przez geapo w pierwszych dniach września r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. # i w „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. . GAJEWSKI STEFAN ROMAN Ur. maja #+# r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Major Wojska Polskiego. Członek honorowy Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi we Lwowie. W r. prof. Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Od % r. kierownik Katedry Chirurgii, nazywanej wówczas Zakładem Patologii i Terapii Szczegółowej Chorób Chirurgicznych. Lesław Lewandowski podaje w art. „Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie”, Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Wrocław #: liopada r. zmarł uwięziony przez geapo prof. S. Gajewski. Źródło informacji: Publikacja podana w tekście. GAWORSKI MIECZYSŁAW Ur. grudnia r. w Mokotowicach. Mieszkał w Płocku. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Pracował jako samorządowy lekarz weterynarii w Płocku. Aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie koncentracyjnym Oświęcim. Zmarł w r. Kwerenda przeprowadzona w Archiwum Internationaler Suchdien (ITS) w Bad Arolsen (Niemcy) pozwoliła rozszerzyć informacje: osadzony w Obozie Koncentracyjnym Dachau kwietnia r. Otrzymał numer obozowy %. Przewieziony % maja r. do Obozu Mauthausen – komanda Gusen z numerem %/. Zmarł % ycznia r. o godz. #., jako przyczynę zgonu podano zapalenie opłucnej i osłabienie serca. Kategoria: „ochrona” (Schuthaft). Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz Tropiło J., Płochocka-Wójcik L., Wiśniewski J.: „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii (Nazwiska na literę G)”, „Życie Weterynaryjne” , + (#), %–%$ oraz danych zawartych w Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy). GEWANDTER WIKTOR Ur. w # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Po udiach pracował w woj. anisławowskim jako samorządowy lekarz weterynarii w Bukaczowcach, pow. rohatyński. Doc. S. Jakubowski uzupełnia ten biogram o zdanie: Zamordowany wraz z rodziną przez geapo w Stanisławowie w r. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Waszawa , poz. #, s. %–% oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . GIZELT ADOLF Ur. w #$% r. w Kamionce Strumiłowej, woj. tarnopolskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. Naępnie tytuł doktora weterynarii. Profesor farmakologii Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. W r. emerytowany profesor mieszkający we Lwowie. Zginął w czasie likwidacji getta w r. Źródło informacji: Art. Lesława Lewandowskiego „Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie”, Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Wrocław # oraz „Alfabetycznego 'isu lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $ s. %–%. GŁOMBIK JAN Ur. + grudnia ## r. w Opolu Śląskim. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w Giessen w r., a rok później obronił pracę doktorską. W r. był powiatowym lekarzem weterynarii w Katowicach. Ciąg dalszy biogramu dopisał doc. S. Jakubowski: W r. był dyrektorem Rzeźni Ekortowej w Katowicach. W czasie okupacji wydalony ze Śląska do Generalnej Guberni za odmowę podpisania Volksli y. Naępnie aresztowany w Krzeszowicach i uwięziony w Obozie Koncentracyjnym w Oświęcimiu. Brał udział w koniracji obozowej. Po wykryciu organizacji przez geapo zamordowany w r. Kwerenda przeprowadzono w Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) pozwoliła na uzupełnienie posiadanych informacji: podano, że lekarz wet., dr, urodził się w Raciborzu. Osadzony $ ycznia r. w Obozie Koncentracyjnym Auschwitz z numerem +. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. # oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. %–%, a także informacja z Archiwum ITS Bad Arolsen (Niemcy). GOLDWASSER STEFAN Ur. # lutego #% r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Po udiach pracował jako sejmikowy lekarz weterynarii w Łucku. Podporucznik Wojska Polskiego. Doc. S. Jakubowski rozszerza opis: W r. był powiatowym lekarzem weterynarii w Dolinie (woj. anisławowskie). Zamordowany wraz z rodziną w Stanisławowie w r. W „Alfabetycznej liście oficerów WP #–” widnieje – Goldwasser Salomon – # lutego #% – ppor. wet. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warsyawa , poz. %, s. %–% oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . GR ACZ SZCZEPAN Ur. sierpnia ### r. w Sypniewie, syn Wincentego i Franciszki z d. Matz. Mając dwanaście lat uczęszczał do Collegium Marianum w Pelplinie. Naępnie ukończył gimnazjum w Chełmnie, uzyskując świade* wo dojrzałości. W r. rozpoczął udia weterynaryjne w Dreźnie i Berlinie. Podczas udiów działał w polskich organizacjach akademickich. Agitował także w Prusach Wschodnich (Szczytno, Giżycko, Olsztyn, Iława, Oróda). Po udiach w % r. zoał powiatowym lekarzem weterynarii w Grudziądzu, naępnie w latach +– # w Lęborku. Uczeniczył w wiecach na rzecz przyłączenia Pomorza do Polski, za co zoaje aresztowany. Zwolniony w # r. ze względu na zły an zdrowia. Od grudnia do r. pracuje jako wojewódzki in'ektor weterynarii w Toruniu. W r. broni pracę doktorską na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Dr Szczepan Gracz uczeniczył z innymi lekarzami weterynarii w przygotowaniu rozporządzeń Prezydenta R. P. dotyczących zwalczania zwierzęcych chorób zaraźliwych z sierpnia + r. oraz o badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa z marca # r. Uawy te obowiązywały przez + lat (do + r.). Przenosi się do Poznania, gdzie pracuje do + r. W latach +–$ naczelnik wydziału w Departamencie Weterynarii MRiDP. W $ r. umiera mu żona. Wępuje do Stowarzyszenia Apool wa Katolickiego (Zgromadzenie Księży Pallotynów). W r. odbiera święcenia kapłańskie z rąk bp. Stanisława Galla. Podczas wojny udaje się na tereny przyłączone do Rzeszy z zamiarem udzielania posługi kapłańskiej polskim rodzinom. Działał także jako łącznik między polskimi organizacjami z terenu GG a Rzeszą. Używał nazwiska Stefan Grenz. Zoaje ujęty przez geapo i osadzony w więzieniu w Radogoszczy. liopada r. zoaje zamordowany w Łodzi. Po wojnie zwłoki ekshumowano i pochowano w pallotyńskiej kwaterze w Ołtarzewie. Dr Szczepan Gracz jako jeden z pierwszych lekarzy weterynarii zajmował się utylizacją zwłok zwierzęcych. Opublikował książkę dotyczącą higieny mięsa oraz sześć rozpraw naukowych. Na zakończenie cyt. słów prof. Wł. Lutyńskiego, pod którymi autor podpisuje się obiema rękami: „Jego heroiczna poawa w pracy i życiu oraz męczeńska śmierć zasługują na beatyfikację”. Źródło informacji: Ks. Janusz Dyl SAC: „Pallotyni w Polsce w latach +–+”, Lublin . Konrad Millak: „Polski Słownik Biograficzny”, tom VIII, %–$. T. Oracki: „Słownik Biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do % roku)”, Warszawa #. S. Jank: „Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu” – „Życie Weterynaryjne” /#, –%. GR AJEWSKI FR ANCISZEK PIOTR Ur. kwietnia ## r. Lekarz weterynaryjny, major Wojska Polskiego. W % r. uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego w Berlinie. Po ukończeniu udiów weterynaryjnych pracuje jako miejski lekarz weterynarii w Grudziądzu. W r. był dyrektorem Rzeźni Ek'ortowej w Grudziądzu. Zamordowany podczas II wojny światowej. Doc. S. Jakubowski rozszerza opis: W dniu września r. aresztowany przez geapo i uwięziony w więzieniu śledczym w Grudziądzu. Roz rzelany września r. w Książecej Górze pod Grudziądzem. Źródło informacji: Art. dr. St. Janka „Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu” – „Życie Weterynaryjne” + (), #, –% oraz S. Jakubowskiego „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . GRZMIL JULIAN Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego w # r. Doc. S. Jakubowski w biogra- mie pisał: W r. pracował w rzeźni ekortowej w Bydgoszczy. W okresie okupacji brał udział w akcjach koniracyjnych AK w Radomiu. Zginął wraz z całą rodziną, zamordowany przez geapo. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $. GRZYMAŁA-GR ABOWIECKI MIECZYSŁAW TADEUSZ Ur. marca r. w Stryju, woj. anisławowskie, s. Jana i Honoraty z d. Sobol. Do szkoły powszechnej chodził w Stryju. Gimnazjum ukończył we Lwowie. Naukę na szczeblu średnim zakończył maturą w % r. Studiował weterynarię na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie – uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego w r. Pracował podczas udiów, a także później (#– ) w Zakładzie Anatomii Patologicznej Akademii Medycyny Weterynaryjnej na anowisku młodszego, później arszego asyenta. Stopień doktora (nr $) nauk weterynaryjnych uzyskał czerwca r., nadany Uchwałą Rady Profesorów lwowskiej akademii. Tytuł rozprawy: „Studia anatomopatologiczne nad guzowatym rozroem wątroby u psów”. Promotor pracy prof. dr hab. Aleksander Trzaska-Zakrzewski. W r. przeniósł się do Torunia, gdzie do r. był powiatowym lekarzem weterynarii. Opuszcza Pomorze przed nadciągającymi wojskami niemieckimi. Przedoaje się do Lwowa. W r. wydoaje się ze refy okupacyjnej sowieckiej do GG. Zoaje jednak aresztowany lipca r. przez geapo. Z miejscowego więzienia zoaje przewieziony na Pawiak w Warszawie. % sierpnia r. pierwszym tran'ortem więźniów trafia z Warszawy do Obozu Koncentracyjnego w Auschwitz. Zoaje oznaczony numerem . Zaangażowanie w pracy kon'iracyjnej obozu kończy się zdekon'irowaniem i osadzeniem w bloku śmierci (blok ). Zamordowany % ycznia r. przez rozrzelanie na dziedzińcu bloku . W Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) znajduje się informacja, że nie określono dokłanej daty przybycia więźnia do Obozu Koncentracyjnego Auschwitz. Je natomia data zgonu. W zapiskach obozowych figuruje data śmierci – % yczeń r., godz. ., a jako przyczynę podano obrzęk płuc w niewydolności serca. W art. dr. Romana Bochdalka: „Mieczysław Grzymała-Grabowiecki – więzień Auschwitz”, zam. w „Życiu Weterynaryjnym” , + (), %%–%$ czytamy: Mimo ciężkich warunków obozowych, nieuannie grożącej śmierci i nieludzkiego traktowania potrafił organizować pomoc i opiekę nad wółwięźniami, zwłaszcza z grona najbliższych. Dowodem niech będą słowa lekarza wet. D. Boguszewskiego, byłego więźnia KL Auschwitz (nr ): „Dzięki araniom kol. Grabowieckiego zoałem przeniesiony do lepszej pracy w drwalni obozowej. Pomoc Grabowieckiego w osunku do mnie nie skoń- czyła się tylko na tym. W miarę swoich, jakże skromnych możliwości co jakiś czas womagał mnie pomocą prowiantową (chleb, margaryna), bez której na pewno nie przetrzymałbym tego okresu. „Okazał mi wiele serca i pomocy” – D. Boguszewski. W grypsie Grabowieckiego do rodziny, przesłanym w r., pisał: Gdyby przyszło mi tu zginąć – to zginę wśród dobrych i najlepszych Jej synów. Z posiewu krwi, która tu płynie tak obfitą rugą, wyrośnie nowe pokolenie, dla którego hioria tego, co się tu dzieje, będzie bodźcem do miłości i pracy dla Odrodzonej Polski. I w ten osób nic w życiu nie idzie na marne – legenda o naszym życiu będzie kiedyś przedłużeniem naszego życia. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. GUTHARC ABR AHAM Ur. w ##+ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Uniwersytecie w Wiedniu w r. Pracował w Lublinie jako kierownik Stacji Bakteriologicznej w rzeźni ek'ortowej. Zamknięty w getcie lubelskim. Zamordowany na Majdanku przez Niemców. Źródło informacji: Art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. GUZEK WŁADYSŁAW Ur. października ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w + r. (w „Alfabetycznym 'isie lekarzy z r. widnieje data otrzymania dyplomu – ) na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako kierownik Zakładu Produkcji Szczepionek w Krakowie. Obronił pracę doktorską – doktor wet. Przeniesiony do rezerwy w opniu kapitana. W okresie wojny uwięziony na Montelupich i wywieziony do obozu koncentracyjnego. Zginął w obozie w Oświęcimiu w % sierpnia r. Źródło informacji: Art. dr. Konrada Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $# s. %–%%, a także informacji przekazanej kore'ondencyjnie przez p. Kamila Stepana z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . HAMERSKI EDWARD WIKTOR Ur. $ liopada #+ r. we Lwowie, s. Wiktora i Marii z Kunzów. Ojciec – dr Wiktor Hamerski był prezesem Prokuratorii Generalnej we Lwowie. Posiadał doktorat. Edward uczęszczał do IV Gimnazjum we Lwowie. Z chwilą wybuchu I wojny rodzina zoała przeniesiona do Wiednia i tam ukończył polskie gimnazjum i zdał maturę. Wcielony do armii au riackiej walczył na froncie włoskim. Zoaje ranny i zwolniony z wojska. W + r. wraca z rodziną do Lwowa. W # r. uczenik obrony Lwowa. Za udział w walkach otrzymuje Krzyż Obrony Lwowa. Ukończył dwa wydziały – rolniczy (inżynier rolnik) i weterynaryjny (lekarz weterynaryjny) w r. Zajmował się chorobami wewnętrznymi zwierząt. W r. obronił pracę doktorką u prof. Zygmunta Markowskiego dotyczącą zaburzenia przewodni* wa przedsionkowo-komorowego na tle bloku zupełnego. Po habilitacji: „Zakaźne zapalenie mózgu u koni wyępujące we wschodnich województwach Polski”, w r., zoał profesorem chorób wewnętrznych i zakaźnych zwierząt w radzieckim In ytucie Weterynaryjnym we Lwowie. Był jednocześnie kierownikiem Kliniki Chorób Wewnętrznych Zwierząt Małych. Zginął lub lipca r. wraz z grupą uczonych lwowskich z rąk oprawców niemieckich. Nocą z na lipca r. geapo, z udziałem ukraińskiego batalionu Nachtigall, aresztowało profesorów Uniwersytetu Lwowskiego, korzyając z li 'orządzonych przez byłych udentów ukraińskich. Aresztowanych doarczano do Zakładu Wychowawczego im. Abrahamowiczów. Aresztowano uczonych wraz z rodzinami i znajomymi. + profesorów rozrzelano tej samej nocy przed końcem godziny policyjnej na zboczu Kadeckiej Góry w pobliżu ul. Wuleckiej. W r. nocą z + na # października zwłoki rozrzelanych zoały wydobyte, przewiezione do Lasów Krzywczyckich i tam 'alone, a prochy rozrzucone. W latach na miejscu haniebnego mordu rodziny pomordowanych poawiły pomnik z lią ofiar. S. Jakubowski podaje trochę inną wersję śmierci: W okresie okupacji aresztowany we Lwowie przez Milicję Ukraińską i roz rzelany lipca r. razem z udentami Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz P. Wyro, Br. Gancarz „Dr hab. Edward Hamerski (#+–) – ofiara kaźni profesorów lwowskich w r.”, „Medycyna Weterynaryjna” , %+ (), $–$%. HELLEBR AND LUDWIK Ur. % maja # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Obronił pracę doktorską. Jak pisze S. Jakubowski: W r. był naczelnikiem wydziału weterynaryjnego w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie. Aresztowany i zginął w więzieniu we wrześniu r. Prof. J. Tropiło uzupełnia ten biogram: W – był pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Klinice Chorób Wewnętrznych i Zaraźliwych Akad. Med. Wet. we Lwowie. r. uzyskał opień doktora weterynarii na podawie pracy pt. „Folikularne zapalenie warg u szczeniąt”. W był pow. lek. wet. w Sanoku, w pań wowym lek. wet. we Lwowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $ i „Alfabetyczna lia oficerów WP #–” Muzeum Wojska Polskiego oraz J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s.+. HOPPE JÓZEF Ur. % czerwca ##$ r. w Kościelcu Kujawskim, pow. Inowrocław, s. Antoniego i Wandy z Jasińskich. Ukończył udia weterynaryjne i rolnicze w Monachium. Żonaty z Janiną z d. Bieńkowskich (##+). Właściciele majątków Czye (pow. Inowrocław), Skubarczewo (pow. Mogilno) i Lucim (pow. Bydgoszcz). Ziemianin, hodowca koni, członek licznych organizacji rolniczych – Kółek Rolniczych, Związku Ziemian w pow. Strzelin, w Tow. Rolniczym Inowrocławsko-Strzelińskim oraz prezes Zrzeszenia Plantatorów Buraka Cukrowego. Odznaczony Krzyżem Polonia Reituta. W nocy na października r. geapo aresztowało grupę %% osób i osadzono w więzieniu w Inowrocławiu. Tam lekarz weterynarii Józef Hoppe zoał zamordowany. W % r. zwłoki ekshumowano i pochowano w grobowcu rodzinnym w Kościelcu Kujawskim. Źródło informacji: Art. prof. Władysława Lutyńskiego „Życiorysy lekarzy weterynarii ze środowiska ziemiańskiego – ofiar wojny i represji” – „Życie Weterynaryjne” + (), +, . JAKUBOWSKI STEFAN JOACHIM Ur. września #+ r. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r. s. % widnieje nazwisko Jakóbowski Stefan Joachim. Dyplom lekarz weterynaryjnego otrzymał w #% r. we Lwowie w Szkole Weterynaryjnej. Obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora weterynarii. Pracował na anowisku powiatowego lekarza weterynarii w Bóbrce, pow. bobrecki. Doc. S. Jakubowski w biogramie pisał: W okresie międzywojennym służył zawodowo w Wojsku Polskim, przed samą wojną jako szef służby weterynaryjnej DOK Lwów. Brał udział w opniu pułkownika w wojnie obronnej r. Na początku r. aresztowany, zmarł w wagonie w czasie tranortu. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” znajdujemy naępujące dane: syn Michała, aresztowany kwietnia r. na Ukrainie, śmierć we Lwowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + i „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. #, s. %#–% oraz „Alfabetyczna lia oficerów WP #– ” Muzeum Wojska Polskiego. JERZYKIEWICZ ALFRED JULIAN Ur. $ września r. w Szamotułach, woj. poznańskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w pow. gnieźnieńskim jako samorządowy lekarz weterynarii w Kłecku (Wielkopolska). Doc. S. Jakubowski rozszerzył biogram o część życia doktora Jerzykiewicza w Krakowskiem: W początkowym okresie okupacji należał do Wielkopolskiej Organizacji Bojowej. Naępnie był miejskim lekarzem weterynarii w woj. krakowskim, w Myślenicach, gdzie zoał aresztowany przez geapo w kwietniu r. i roz rzelany w Krakowie na ulicy Bosackiej. W Myślenicach wymieniony na tablicy pamiątkowej wśród poległych i zamordowanych. Pokrywa się ta informacja z danymi przekazanymi przez K. Millaka: Zginął w Krakowie, roz rzelany podczas publicznej egzekucji. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ i , s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %$. KARPIŃSKI ZDZISŁAW JÓZEF Ur. lutego # r. w Leżachowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. we Lwowie. Obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora weterynarii w r. Służył w Legionach Polskich – odznaczony Krzyżem Walecznych czterokrotnie. Miejski lekarz wet. w Jarosławiu. Major Wojska Polskiego. W r. dyrektor rzeźni miejskiej we Lwowie. Mieszkał we Lwowie. Zginął z rodziną w r. we Lwowie zamordowany przez ge apo. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” znajduje się informacja o Karpińskim Zdzisławie Zygmuncie ur. # r.: śmierć r. na Ukrainie. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. +$, s. $–$, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $#. KENSIK ANASTAZY WACŁAW Ur. # września # r. w Chełmnie. Studiował weterynarię w Berlinie i we Lwowie. Tytuł lekarza weterynaryjnego otrzymał we Lwowie w r. W # r. brał udział w Powaniu Wielkopolskim. Po udiach powrócił do Chełmna, gdzie pracował na anowisku miejskiego lekarza weterynarii. Przeniósł się do Świecia, gdzie zoał lekarzem powiatowym. W Świeciu był dyrektorem rzeźni, a naępnie burmirzem miaa. W'ółuczeniczył wraz z dr. Franciszkiem Fischoederem, dr. Szczepanem Graczem i lekarzem wet. Franciszkiem Ziegertem w powaniu rozporządzeń Prezydenta RP dotyczących zwalczania zwierzęcych chorób zaraźliwych z dnia sierpnia + r. oraz badania zwierząt rzeźnych i mięsa z marca # r., które to obowiązywały do + r. (przez + lat). Wydał także książkę dla lekarzy weterynarii: „Podręcznik praktyczny do badania mięsa”. Uczeniczył w kampanii wrześniowej w opniu kapitana, w dokumentacji wojskowej zachował się podpis: „podlek. wet.”. Zoał aresztowany i osadzony w obozach koncentracyjnych, oatnim z nich był Dachau, gdzie go zamordowano % lutego r. Źródło informacji: Art. dr. Stanisława Janka „Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu”, „Życie Weterynaryjne” + (), #, –% i „Alfabetyczna lia oficerów WP #–”, Muzeum Wojska Polskiego oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. #%, s. $–$%. KLABECKI KAZIMIERZ ANDRZEJ Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w $ r. na Uczelni w Giessen. Pracował w Wielkopolskce jako dyrektor rzeźni w Poznaniu. Mieszkał w Poznaniu. Obronił pracę doktorską we Lwowie. Aresztowany i uwięziony w Obozie Koncentracyjnym w Oświęcimiu. Zginął w roku. Źródło informacji: Art. A. Przychodzkiego „Pracownicy wielkopolskiej weterynarii w walce o niepodległość i demokrację” zawartego w „Przeglądzie prac ZHW +”, PWRiL, Warszawa + oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. $–$%. KOPISTA JANUSZ Ur. grudnia r. w Hrycenkach. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w # r. we Lwowie na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Pracował w woj. lubelskim jako samorządowy lekarz weterynarii w Michowie, pow. Lubartów. W r. aresztowany przez Niemców i zamordowany w Oświęcimiu. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #+. KOTLAR NORBERT Ur. września r. w Tarnopolu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. tarnopolskim jako miejski lekarz weterynarii w Chorokowie. Doc. S. Jakubowski pisał w biogramie: Za rzelony przez geapo na acji kolejowej Choroków po załadowaniu ludności żydowskiej do wagonów kolejowych. Był członkiem milicji żydowskiej. Wyznania mojżeszowego i narodowości żydowskiej. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s, $ nazwisko pisane je inaczej – Kottlar. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. %, s. $$–$+. KRZYSZTOFORSKI WŁADYSŁAW PAWEŁ Ur. $ czerwca r. w Chrzanowie. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Aresztowany przez Niemców % grudniu r. w Chrzanowie. Uwięziony w obozie w Oświęcimiu. W czasie ewakuacji obozu widziano go po raz oatni + ycznia % r. – zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Kwerenda przeprowadzona w Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) rozszerzyła informacje obozowe: osadzony % grudnia r. w Obozie Koncentracyjnym Auschwitz. % ycznia % r. przeniesiony do Obozu Koncentracyjnego Mathausen, oznaczony numerem +. W dniu ycznia % r. przekazany do Komanda Ebensee i zmarł lutego % r. o godz. +.%. Przyczyna śmierci – ora niewydolność serca. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %–$ oraz dane z Archiwum Internationaler Suchdien (ITS) w Bad Arolsen, Niemcy. KWIATKOWSKI EDMUND Absolwent Wydziału Wet. UW, ur. we Włocławku; roz rzelany w r. w obozie w Oświęcimiu – zdanie pochodzi z art. dr. Konrada Millaka: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” znajduje się nazwisko Kwiatkowski Edmund, ur. $ s. Jarosława, aresztowany na Białorusi w r. – nie jeem przekonany, czy dane te dotyczą lekarza weterynarii Edmunda Kwiatkowskiego, gdyż posiadamy zbyt mało danych osobowych. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. LANGER BOGDAN Ur. w #+% r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. we Lwowie na Akademii Weterynaryjnej. W r. pracował jako miejski lekarz weterynarii w Krakowie. W „Spisie lekarze weterynaryjni w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. +, Langer Bohdan, dyplom miał otrzymać # r. S. Jakubowski pisze w biogramie: W okresie okupacji aresztowany przez geapo i uwięziony w Oświęcimiu, gdzie zmarł. Wymienia imię: Bohdan. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $%, s. +–+. LEDZIŃSKI ROMAN Ur. w r. w Błądzimiu, pow. Świecie. W r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi we Lwowie. Jak podaje dr Stanisław Jank w art. „Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu” – „Życie Weterynaryjne” + (), #, –%: W czasie II wojny światowej zamordowani zoali: (…) Roman Ledziński ze Świecia. S. Jakubowski natomia rozszerza opis: Od kwietnia r. do października r. był więziony w obozie koncentracyjnym Oranienburg. Zwolniony z obozu i ponownie aresztowany i uwięziony wraz z matką i rodzeń wem w Grudziądzu. W marcu r. zwolniony w anie agonalnym i przewieziony do domu krewnych, gdzie wkrótce zmarł marca r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. % oraz publikacja podana w tekście. LEMM EDMUND Ur. w # r. w Berlinie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Uniwersytecie w Berlinie w r. Pracował jako samorządowy i miejski lekarz weterynarii w Inowrocławiu. Był dyrektorem rzeźni miejskiej w Inowrocławiu. Obronił pracę doktorską, otrzymując tytuł doktora weterynarii. W kampanii wrześniowej uczeniczył w opniu porucznika. Doał się do niewoli niemieckiej i jako jeniec wojenny trafił do Oflagu Murnau VII B. Odmówił podpisania Volksli y. Przeniesiony zoał do Obozu Koncentracyjnego Hamburg-Neuengamme, gdzie zmarł $ ycznia % r. S. Jakubowski podaje, że zoał: zamordowany. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $. LEWICKI KONSTANTY JAN Ur. w #+ r. w Czechosłowacji. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w # r. w Brnie. W r. pracował w Drwalewie. S. Jakubowski w biogramie pisał: W okresie okupacji rozrzelany przez hitlerowców we wsi Gasy n. Wisłą. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. LIEBLING WOLF Ur. + lipca # r. w Narajowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w + r. ($ r. podano w „Alfabetycznym 'isie lekarzy…”). Pracował jako samorządowy lekarz weterynarii w Moach Wielkich, pow. żółkiewski. Mieszkał w Sokołowie, pow. kolbuszewski. Zoał zamordowany w siedzibie geapo w Moach Wielkich w r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” w r., poz. $%%, s. +–+% oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . LIEN MAURYCY Ur. + liopada r. w Siedliskach. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. był miejskim lekarzem weterynarii w Mikulińcach, woj. tarnopolskie. Pracował także w Oświęcimiu, pow. Biała Krakowska jako samorządowy lekarz weterynarii. S. Jakubowski dodaje: Zamordowany przez geapo w okresie okupacji. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $%$ s. +–+%. LORBER ADAM Ur. w ##$ r. Dyplom lekarz weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. W latach – był powiatowym lekarzem weterynarii w Żydaczowie, woj. anisławowskie. S. Jakubowski podaje imię „Abraham”. Pisze także: W okresie okupacji zamordowany wraz z rodziną przez geapo w Stanisławowie w r. Dodajmy, że wówczas zoał zamordowany syn doktora Lorbera, także lekarz weterynarii, który udia ukończył we Lwowie w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $$ s. +–+%. LÜFSCHITZ JÓZEF Ur. w ### r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. W latach – pracował na anowisku powiatowego lekarza weterynarii w Dobromilsku, woj. lwowskie. Zamordowany w okresie okupacji przez Niemców. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $$+, s. +–+%. MADEJCZYK WŁADYSŁAW ALEKSANDER Ur. ycznia $ r. w Charkowie, s. Juliana i Wacławy z d. Kłopołowska. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w % r. Pracował w Rudzie Pabianickiej jako samorządowy lekarz weterynarii. Podporucznik rez. Żonaty z Henryką z d. Chwi. Zmarł marca r. w obozie w Oświęcimiu. W Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) znajdują się dodatkowe informacje – droga obozowa rozpoczęła się od aresztowania przez Policję Bezpieczeń wa w Radomiu i doarczenia do Obozu Koncentracyjnego Auschwitz – numer obozowy . Zmarł marca r. o godz. . z powodu osłabienia mięśnia sercowego przy nieżycie jelit. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. MANNER IZR AEL Ur. $ grudnia #$ r. w Stryju, woj. anisławowskie. Uczenik walk niepodległościowych lat #– w opniu podporucznika Wojska Polskiego. W $ r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w terenie jako samorządowy lekarz weterynarii w Żórawnie, pow. Żydaczów. S. Jakubowski w biogramie dodaje: Zamordowany wraz z rodziną przez geapo w r. w Stanisławowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. ++, s. +#–+. MARCINKOWSKI WIKTOR Ur. % marca r. w Trabinie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Pracował w Rypinie, woj. pomorskie, jako samorządowy lekarz weterynarii. W r. pracował jako samorządowy lekarz weterynarii, mieszkał w Dobrzyniu n. Drwęcą. Zginął we wrześniu w r. S. Jakubowski rozszerza biogram: Aresztowa- ny przez geapo kwietnia r. i uwięziony w Obozie Koncentracyjnym w Mauthausen, gdzie zginął lipca r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %, a także w „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” Warszawa , s. #. MARCZEWSKI MARCIN Ur. liopada ##+ r. Otrzymał dyplom lekarz weterynaryjnego w r. w In ytucie Weterynaryjnym w Warszawie. Oficer zawodowy Wojska Polskiego. Obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora wet. Członek Zarządu Polskiego Towarzy wa Lekarzy Weterynaryjnych +/#. Był Głównym In' ektorem Weterynarii w Minier wie Rolni* wa. Na emeryturze w Warszawie w opniu pułkownika Wojska Polskiego. Zginął w r. w więzieniu na Pawiaku w Warszawie. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. +#, s. +#–+. MARTYKA EDWARD Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w # r. Uczenik kampanii wrześniowej r. – internowany na Litwie. Udział w ruchu oporu w Wilnie. S. Jakubowski podaje: Aresztowany przez geapo, uwięziony na Łukiszkach w Wilnie i w r. roz rzelany w masowej egzekucji w Ponarach pod Wilnem. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów), Puławy #, s. %. MASS IGNACY ZBIGNIEW Ur. w # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Doktor weterynarii. Doc. S. Jakubowski w biogramie pisał: W r. był powiatowym lekarzem weterynaryjnym w Chełmnie Lubelskim. Brał udział w wojnie obronnej r. w opniu porucznika lek. wet. W okresie okupacji zamordowany przez Niemców. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów), Puławy #, s. % oraz „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #–# MATERNOWSKA IRENA MARIA Ur. $ marca ## r. w Krukienicach, woj. lwowskie. Maturę uzyskała w Głównej Szkole Go' odarczej Żeńskiej w Snopkowie. W # r. ukończyła Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego Prowadziła działalność niepodległościową – od czerwca + r. była członkinią kobiecego oddziału PON (Polskiej Organizacji Niepodległościowej) we Lwowie i była kurierem. W latach – była na ypendium w Kopenhadze i Paryżu. W Kopenhadze u prof. C. O. Jensena w Królewskim In ytucie Serologicznym i we Francji – w Szkole Weterynaryjnej w Alfort u prof. L. Panisseta i prof. J. Verge oraz w In ytucie Paeura w Paryżu u prof. J. Valtisa. Po powrocie do kraju kierowała Laboratorium Mięsoznawczo-Bakteriologicznym w Rzeźniach Miejskich w Warszawie. Podjęła wykłady na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Doktoryzuje się $ lipca r. Temat rozprawy: „Próby różnicowania pałeczek grupy paratyfusu i Gärtnera na pożywkach bezbiałkowych przy pomocy oznaczania zmian pH w pożywce Pescha i Maschkego”. W % r. uzyskała habilitację, a dwa lata później w + r. otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego. Irena Maternowska je pierwszą Polką, która z dziedziny szeroko rozumianych nauk weterynaryjnych uzyskała opień doktora, doktora habilitowanego i tytuł profesora nadzwyczajnego – podkreślają to w swoim art. prof. dr hab. Jan Tropiło i dr Wiesława Chrzanowska: „Pierwsze absolwentki uczelni weterynaryjnych w Polsce” w „Życiu Weterynaryjnym” , ++ (#), %–. Była założycielem i redaktorką czasopisma „Higiena Produktów Zwierzęcych”. Mieszkała w Warszawie na Kamionku. W okresie okupacji prowadziła działalność kon'iracyjną. Była członkinią SZP, później ZWZ, używając pseudoni- mu „Irena”. Aresztowana przez Niemców kwietnia r., zoała osadzona na Pawiaku, gdzie zmarła po licznych przesłuchaniach czerwca r. Prof. Irena Maternowska zoała pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari V klasy. Maria Olszewska-Wierzbicka we w'omnieniu „Przeżyłam Pawiak” tak opisuje tamte raszne dni: W nurcie więziennych szarych dni kryły się częo silne przeżycia. Otrzymałam polecenie przeprowadzenia z kąpielowego do szpitala ciężko chorą, słaniającą się, wątłą, kompletnie wyczerpaną kobietę. W wynędzniałej twarzy tylko jej oczy były pełne blasku i uroku. Wyszeptała: „Życie w więzieniu nie będzie ciężkie skoro są tutaj takie dzieci”. Kiedy z Różą podchodziłyśmy do jej łóżka, witała nas uśmiechem i słowami: „Ptaszyny wy moje”. Irena Maternowska, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, zmarła mając lata. Pochowana na Powązkach. W art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %” dr K. Millak podaje (s. %+): zmarła czerwca r. po wyjściu z więzienia w Warszawie. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. MATUSZEWSKI STEFAN Ur. + października # r. w Kołaczycach. Lekarz weterynaryjny, absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w $ r. Studiował także rolni* wo na Wydziale Rolniczo-Leśnym Politechniki Lwowskiej. Zginął w Obozie Koncentracyjnym w Oświęcimiu w r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. MODZELEWSKI ZYGMUNT Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, pracował w Tierpflegerkommando w obozie w Oświęcimiu, gdzie zoał za rzelony w r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. NAWROCKI EDWARD Ur. października ### r. w Mogielnicy. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. we Lwowie. Kapitan Wojska Polskiego. Zamieszkały w Borszczowie. Doc. S. Jakubowski podaje nazwisko: Sommerein Dawid Eliasz oraz dalsze uzupełnienia: W r. pracował w Borszczowie (woj. tarnopolskie). W okresie okupacji zamordowany przez geapo. Należy wyjaśnić, czy prawdziwa je podana informacja, że Nawrocki Edward to Sommerein Dawid? Dy'onujemy innymi datami urodzenia, ukończenia uczelni itd. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +# oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych R.P.”, Warszawa , s. –, poz. # NOWOWIEJSKI LUCJAN Ur. % września r. w miejscowości Świerczewo-Jabłonka Kościelna, pow. Wysokie Mazowieckie (woj. Białyok). Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na UW w Warszawie. Po udiach podjął pracę w Zambrowie. W r. pracował na anowisku powiatowego lekarza w Wysokiem Mazowieckiem. S. Jakubowski w biogramie pisał: W latach – był w AK w opniu porucznika – kapitana. Szef wywiadu w sztabie obwodu powiatowego Wysokie Mazowieckie oraz szef służby weterynaryjnej w sztabie okręgu białoockiego. W lipcu r. aresztowany i roz rzelany w Łomży przez geapo wraz z osobową grupą polskich patriotów. Pochowany we wólnej mogile bojowników w Zambrowie. Płk Z. Łyjak w opisie dodaje pseudonim, jakim posługiwał się kapitan L. Nowowiejski – „Rak”. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #+ oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. . OBITZ KURT ALFRED Ur. $ ycznia + r. w Brzozowie (Brasowen), pow. węgorzewski, s. Fryderyka Kryiana i Ludwiki Karoliny z Borków. Urodził się w rodzinie zamożnego chłopa mazurskiego w ówczesnych Prusach Wschodnich. Mieli go'odar wo rolne o powierzchni # mórg i dwa domy w Królewcu. Rodzice Kurta nie używali języka polskiego, ale przyznawali się do mazurskości. W % r. ukończył gimnazjum w Królewcu i podjął udia weterynaryjne w Wyższej Szkole Weterynaryjnej w Berlinie. liopada $ r. reaktywował, wraz z działaczami mazurskimi (Jan i Guaw Sawitzki, A. Szymańczyk, dr Dziobek), w Berlinie Związek Mazurów – Masurenbund. Założyli Centralną Radę Mazurów. Związek Mazurów rozpoczął wydawanie pisma „Cech – Organ des Masurenbundes”, poprzedzony jednym numerem o nazwie „Cech – Masurischer Brief”. Pismo ukazywało się do r. Większość teków pisał redaktor odpowiedzialny „Cechu”, Kurt Obitz. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał % ycznia r., a już maja r. obronił pracę doktorską „O rozprzerzenianiu się niektórych robaków i pierwotniaków pasożytniczych bydła na obszarze depresji łąkowych Równiny Północno-Niemieckiej, okręgu Wehavelland” i uzyskał opień doktora medycyny weterynaryjnej. Przez niemal rok (kwiecień – marzec ) pracował w rzeźni w Hamburgu oraz w In ytucie Chorób Tropikalnych. kwietnia r. otrzymał etat asyenta w Wyższej Szkole Weterynaryjnej w Berlinie. Studenci niemieccy z Hitlerjugend robili wszyko – napaści, zaraszanie i bojkot zajęć – by usunąć z uczelni „zdrajcę narodu niemieckiego”. $ maja r. usunięto go z uczelni. W znacznej mierze przyczynił się do tego wiersz pt. „Młodzież Mazurska” (Masurische Jugend) opublikowany maja r. Zoaje bez środków do życia. Pomoc przychodzi od znanego polskiego ginekologa, dr Czesława Stankiewicza, który uzyskał zgodę na zabranie Kurta Obitza do Warszawy. Rada Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego przyznała mu etat asyenta kontraktowego. Asyenturę rozpoczął w Katedrze Chorób Wewnętrznych, naępnie przeniósł się do Katedry Zoologii i Parazytologii, które były mu bliższe. Chociaż arał się o pracę w Działdowie – po plebiscycie był to jedyny mazurski powiat, który otrzymała Polska – ze względu na słabą znajomość języka polskiego nie mógł podjąć tam pracy. % ycznia r. ożenił się z Heleną Szylską. Ślub odbył się w Warszawie w kościele ewangelickim, przy pl. Małachowskiego. września % r. powołano Zakład Parazytologii i Chorób Inwazyjnych na Wydziale Weterynaryjnym Pań wowego In ytu Naukowego Go'odar wa Wiejskiego w Puławach. Dr Kurt Obitz zoał kierownikiem tego Zakładu. Zajmował się wówczas gzem bydlęcem i motylicą watrobową. Prace publikował w „Pamiętniku Puławskim” i „Wiadomościach Weterynaryjnych”. Opublikował, jako autor lub w'ółautor, # oryginalnych prac naukowych. W Polsce planową walkę z hypodermatozą rozpoczęto w r. Tym ważnym dla goodarki zagadnieniem zajmował się szczególnie Kurt Obitz, od r. kierujący działem parazytologicznym Wydziału Weterynaryjnego Pań wowego In ytutu Goodar wa Wiejskiego w Puławach. Zalecał on osowanie preparatów derysowych. Ich działanie nie było jednakowo silne. Wynikało to z różnych zawartości subancji czynnej w roślinach z rodzaju Derris. W swych badaniach Obitz wykazał, choć zróżnicowaną skuteczność: , i %. Prócz niezawodności, ważna cechą tych środków był osunkowo niski koszt – cyt. pochodzi z art. Grzegorza Jakubika: „Środki roślinne osowane w XIX i XX wieku do zwalczania inwazji gzów u zwierząt domowych”, „Życie Weterynaryjne” #, # (+), s. $. Odbył liczne podróże naukowe – In ytut Paeura w Algierze, Uniwersytet Paryski i In ytut Weterynaryjny w Budapeszcie. Brał udział w XIII Kongresie Weterynaryjnym w Zurychu. Oprócz działalności naukowej zajmował się w dalszym ciągu działalnością na rzecz Mazur. W + r. ukazało się opracowanie „Dzieje ludu mazurskiego” (Działdowo, +). Krótko przed wojną rozpoczął arania o przyznanie mu obywatel wa polskiego. Nie doczekał się tego. Wkrótce z Królewca zoał orzeżony, że je poszukiwany przez geapo. Na chwilę wyjechał na Wołyń, ale powrócił do pracy w In ytucie i zamieszkał pod Puławami w Michałówce (ferma doświadczalna PINGW ). Sama zmiana miejsca zamieszkania nie była wyarczająca do ukrycia się przed wrogiem. # lutego r. zoał aresztowany przez geapo w Puławach i odmawiając podpisania niemieckiej li y narodowościowej, po pobycie w więzieniu w Lublinie (Zamek Lubelski), przewieziony zoał do Obozu Koncentracyjnego w Dachau, jako więzień polityczny oznaczony numerem ++. Prowadził królikarnie i psiarnię. Podkradał zwierzętom karmę i w ten 'osób pomagał najbardziej potrzebującym. W obozie zapadł na gruźlicę płuc. Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie skierowany zoał do szpitala w Lautrach k. Memmingen, gdzie $ sierpnia % r. zmarł. Miał # lat. W „Puławskim Przeglądzie Powiatowym”, s. , Sławomir Pać podał inną datę śmierci dr K. Obitza: …leczył się początkowo w amerykańskim szpitalu w Bawarii. Naępnie kontynuował leczenie w gościnnej Szwecji. Bezskutecznie, bo zmarł tam sierpnia roku mając zaledwie lat. W archiwum ITS w Bad Arolsen widnieje naępujący zapis: aresztowany lutego r. w Puławach. W dniu czerwca z Lublina przewieziony do Obozu Koncentracyjnego Dachau, więzień numer . W dniu września r. przekazany do Obozu Koncentracyjnego Dachau/komando Monachium, a w dniu września r. do obozu Dachau (obóz). Nie było go w dniu kwietnia r. w wyzwolonym przez wojska amerykańskie obozie. W portalu Gazeta.pl w + r. ukazał się art. Tomasza Kursa: „Książka o Mazurze, który chciał własnego pań wa”. Tomasz Kurs pisze: Dzięki Mojej Bibliotece Mazurskiej można zapoznać się z oryginalną myślą Kurta Obitz (–), Mazura marzącego o własnym pań wie. „Dzieje ludu mazurskiego” były tytułem, który przewijał się częo w opracowaniach hiorycznych, jednak niewiele osób znało pełny tek tej pracy pozoającej dotychczas jedynie w maszynopisie. (…) Je to jedna z nielicznych poaci, która opowiedziała się za mazurskością w oderwaniu od polskości i niemieckości. (…) Czytelnik otrzymuje solidną dawkę wiedzy o życiu niemieckojęzycznego Mazura, który dopiero będąc dorosłym nauczył się języka polskiego. Po polsku napisał też „Dzieje ludu mazurskiego”. Obitz był zwolennikiem mazurskości i opowiadał się za autonomią tej krainy. Za to otkały go szykany z rąk niemieckich kolegów. (…) W latach . polski wywiad próbował uwikłać Obitza w grę przeciwko Niemcom. – Obitz czuł się wykorzy ywany. Miał dyans do Niemców, którzy go skrzywdzili, ale także do Polaków – opowiada Jasiński. – Ci, któ- rzy go pamiętali, wominali go jako człowieka nieufnego, który jednak po bliższym poznaniu otwierał się i awał się bardzo sympatyczny. Źródło informacji: A. Szymanowicz: „Kurt Alfred Obitz – naukowiec i działacz mazurski (+–%)”, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, +, ; S. Wadowski: „W'omnienia o doktorze Obitzu”, „Warmia i Mazury” $, ; Kurt Obitz „Dzieje ludu mazurskiego”, wprowadzenie i opracowanie Grzegorz Jasiński, Dąbrówno + oraz Wikipedia.pl i publikacje podane w tekście. PIOTROWSKI STEFAN Ur. + kwietnia ## r. w Dziekanowicach. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w $ r. w In ytucie w Charkowie. K. Millak w art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary” podaje miejsce ukończenia udiów weterynaryjnych – Monachium. Podobnie w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. . Dr, członek magiratu miaa Poznania, powiatowy lekarz, zasłużony działacz 'ołeczny, przewodniczący Rady Delegatów Zrzeszenia Lekarzy Weterynarii Rzeczypo'olitej Polskiej (T. R. Budny – „Pozycja Społeczna Lekarza Weterynarii w Wielkopolsce”, PWRiL, Warszawa +). Członek honorowy korporacji Lutyko-Venedya we Lwowie obok takich profesorów, jak: Stanisław Runge, Antoni Bant, Włodzimierz Kulczycki, Zygmunt Markowski, Wacław Moraczewski, Stanisław Niemczycki i Stefan Gajewski. W r. powiatowy lekarz weterynarii na Poznań Wschód. W pierwszych latach wojny był zaępcą delegata rządu emigracyjnego na województwo poznańskie. Położył znaczne zasługi w organizowaniu walki z Niemcami. Ukrywał się, gdyż był szczególnie zajadle ścigany przez okupanta. W r. zoał aresztowany i osadzony w Forcie VII. Przewieziony do więzienia Plötzensee pod Berlinem i ścięty marca r. W r. ukształtowało się kierowni* wo Komendy Dzielnicy Zachodniej SN oraz NOB (Narodowa Organizacja Bojowa). Do Komendy Dzielnicy wszedł jako doradca ds. politycznych dr Stefan Piotrowski – czy ten tek dotyczy dr S. Piotrowskiego lekarza weterynarii? Hasło: Piotrowski Stefan znalazłem w „Encyklopedia kon'iracji wielkopolskiej – %”, pod redakcją Mariana Woźniaka, wydana przez In ytut Zachodni w # r. Na r. $ czytamy: Piotrowski Stefan (–) ps. „Weterynarz”, czł. SN, NOB, lekarz weterynarii. Ur. III w Dziekanowicach, pow. gnieźnieński, s. Franciszka, rolnika i Antoniny z d. Kranz. Uczył się w gimnazjum w Trzemesznie i Gnieźnie, skąd w r. zoał usunięty za działalność w Towarzy wie Tomasza Zana, a naępnie skazany w procesie VI r. na tydzień więzienia. W r. otrzymał dyplom lekarza weterynarii po udiach w Monachium. W r. osiedlił się w Dolsku, pow. śremskim, jako lekarz weterynaryjny. W czasie I wojny światowej służył jako lekarz weterynarii w armii niemieckiej, a potem walczył w Powaniu Wielkopolskim w pap. W r. zwolniony z wojska w opniu kapitana. W r. wrócił na poprzednie miejsce pracy w Dolsku, później w Poznaniu. W r. uzyskał opień doktora medycyny weterynaryjnej we Lwowie. Należał do wółzałożycieli Zrzeszenia Lekarzy Weterynarii Rzeczypoolitej Polskiej (czł. Zarządu Głównego i prezes oddziału poznańskiego). Ucze niczył w r. w Londynie w Międzynarodowym Kongresie Weterynaryjnym. W l. – był czł. Pań wowej Rady Weterynaryjnej przy Mini rze Rolni wa i Reform Rolnych. Działacz ZHP, radny miaa Poznania i ławnik do raw kultury i sztuki w magi racie poznańskim, czł. Poznańskiego Sejmiku Wojewódzkiego. W l. – pełnił szereg funkcji we władzach SN. Jesienią r. wółorganizował zawiązki koniracji SN w Poznaniu. Wchodził też w skład kierowni wa NOB. Od lata r.przedawiciel SN w PSP przy Głównym Delegacie Rządu RP w Poznaniu. Po dekoniracji NOB aresztowany I . Rodzinę wysiedlono do GG (woj. lubelskie). Więziony w Domu Żołnierza i w Forcie VII w Poznaniu, we Wronkach, Zgorzelcu, Kłodzku i Berlinie. XII r. Trybunał Ludowy w Berlinie ( Volksgerichtshof ) na sesji wyjazdowej w Poznaniu skazał go wraz z członkami władz SN na karę śmierci. Wyrok wykonano w więzieniu Berlin-Plötzensee III r. Dr Piotrowski napisał w więzieniu pracę z zakresu weterynarii, której maszynopis przekazano rodzinie. października r. nazwano jego imieniem Lecznicę dla Zwierząt m. Poznania i odsłonięto tam tablicę pamiątkową. Jego nazwisko upamiętnione je też na tablicy w krużganku kościoła oo. Dominikanów w Poznaniu i w Forcie VII. Żona Jadwiga z d. Tomaszewska. Dzieci: Danuta, Bogdan, Janusz, Halszka. Autor hasła – Zygmunt Kaczmarek. Podczas kwerendy w archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) natrafiono na wpis: Piotrowski Stefan ur. + marca ## r. w Dziekanowicach, zamieszkały w Poznaniu, lekarz weterynaryjny, żonaty z Jadwigą z d. Tomaszewska, zginął marca r. o godz. %.% w Berlin-Charlottenburg. Przyczyna śmierci – śmierć przez ścięcie głowy. Na podawie wyroku z dnia # grudnia r., sędzia: People’s Court Berlin, powód – przygotowanie zdrady. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP ” poz. ###, s. ##–# i K. Millak: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, %# oraz L. Staszewski „Przyczynek do dziejów służby weterynaryjnej w Wielkopolsce”, Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej nr #, czerwiec . PIWOWARCZYK ZDZISŁAW Ur. w % r. Lekarz weterynaryjny – absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego. Po udiach mieszkał w Radomsku. S. Jaku- bowski w biogramie pisał: W okresie okupacji brał udział w koniracji AK jako zaępca, a naępnie komendant obwodu Radomsko – w opniu podporucznika. Aresztowanie jego przez geapo naąpiło na naradzie lekarzy weterynarii w Radomsku w r. Uwięziony w obozie koncentracyjnym Neugamme. Zginął w r. w czasie ewakuacji na atku na skutek bombardowania przez aliantów. Płk. dr hab. Z. Łyjak w opisie biogramu lekarza wet. Zdzisława Piwowarczyka dodaje: ps. „Orlicz”, ruch oporu – AK. Był zaępcą, a naępnie komendantem obwodu AK w Radomsku. Aresztowany w r. podczas narady lekarzy weterynarii w Radomsku i uwięziony w Neugamme. Zginął od pocisków alianckich podczas ewakuacji drogą wodną. Podczas kwerendy w archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) znaleziono zapis: Pirowcyk Zdzisław ur. sierpnia r., lekarz weterynaryjny, aresztowany przez Sipo czerwca r. i doarczony do obozu koncentracyjnego Neugamme. Więzień otrzymał numer . W dniu października r. nie był już aresztowany. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. $. PRÓCHNICKI TADEUSZ Ur. lipca ##% r. w Kotunie. Mieszkał w Zuchowicach k. Piotrkowa. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Uniwersytecie Warszawskim w r. Pracował na anowisku lekarza powiatowego. Potem mieszkał w Wierzbniku – inf. zawarta w „Alfabetycznym 'isie lekarzy…” Warszawa . Był więźniem Obozu Koncentracyjnego Auschwitz. W dokumentacji brakuje daty osadzenia i numeru obozowego. # lutego r. zoała odnotowana jego śmierć w obozie – dane te pochodzą z kwerendy przeprowadzonej przez Biuro informacji o byłych więźniach obozu Auschwitz (). Źródło informacji: Art. prof. Wł. Lutyńskiego „Życiorysy lekarzy weterynarii ze środowiska ziemiańskiego – ofiar wojny i represji”, „Życie Weterynaryjne” + (), +, –: „Tadeusz Próchnicki – zginął w Oświęcimiu w r.” oraz dane z „Alfabetycznego 'isu lekarzy weterynaryjnych”, Warszawa poz. , s. –. ROSENBERG SALOMON Ur. ycznia # r. w Tarnopolu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako miejski lekarz weterynarii w Brodach. Naępnie jako samorządowy lekarz wet. w Podwołoczyskach, woj. tarnopolskie. Doc. S. Jakubowski w biogramie dodaje: Zamordowany przez geapo. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. $+, s. –%. ROSTKOWSKI TADEUSZ Ur. ycznia r. we Włodzimierzu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego w r. Pracował jako miejski lekarz w Warszawie, a od r. w rzeźni w Warszawie. Uczeniczył w walkach Powania Warszawskiego. Aresztowany sierpnia r. i osadzony w Obozie Koncentracyjnym Flossenburg, z numerem ++. Kategoria – areszt ochronny i pracownik cywilny. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz Archiwum ITS w Bad Arolsen w Niemczech. SAPHIR ZYGMUNT Ur. w # r. Dyplom lekarz weterynaryjnego otrzymał w r. na Uczelni w Wiedniu. W latach – pracował jako samorządowy lekarz w Kałuszu, woj. anisławowskie. S. Jakubowski w biogramie z # r. podał imię Selman (w „Spisie…” z r. – Salman) i uzupełnił informację: Zamordowany wraz z rodziną w r. w Stanisławowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. % oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. $–+. SEROCZYŃSKI JAN Ur. # lutego ## r. Absolwent In ytutu Weterynaryjnego w Warszawie w % r. – lekarz weterynaryjny. Samorządowy lekarz wet. w Karczewie. Major Wojska Polskiego. Zginął w r. zamordowany przez Niemców. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %#; „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP ” poz. +, s. #–; „Alfabetyczna lia oficerów WP #–”, Muzeum Wojska Polskiego. SĘK TADEUSZ LESZEK Ur. marca ## r. Dyplom lekarz weterynaryjnego otrzymał na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. (wg „Alfabetycznego 'isu lekarzy…” – w r.). W r. był powiatowym lekarzem w Kosowie Pokuckim. W r. powiatowy lekarz wet. w Brodach, woj. tarnopolskie. W czasie okupacji zamordowany w więzieniu „Brygidki” we Lwowie – opisuje S. Jakubowski. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %# oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. #–. SKIBIŃSKI CZESŁAW Ur. w r. w miejscowości Żoń, pow. wągrowiecki, s. Jakuba i Janiny. Pierwsze dwa lata udiów odbył na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. w Warszawie na Wydziale Weterynaryjnym UW. Samorządowy lekarz wet. w Mosinie woj. poznańskie. Według informacji zawartej w książce dr Teodora R. Budnego „Pozycja 'ołeczna lekarza weterynarii w Wielkopolsce” – PWRiL, Warszawa +, s. #: samorządowy lekarz weterynarii w Mosinie. Zginął zamęczony w r. w Forcie VII w Poznaniu. Leon Staszewski jako rok męczeńskiej śmierci podaje . W połowie r. powała w Mosinie komórka ZWZ w skład kierowni wa wchodził dr Czesław Skibiński (…). Posiadali broń. Grupa przygotowana była na wypadek wybuchu powania do wyawienia kompanii żołnierzy w pełni uzbrojonej i wyposażonej. Grupa na skutek denuncjacji zoała w większości aresztowana między grudniem r. a marcem r. (…) Aresztowano około osób. Broń zatopiono w okolicznych jeziorach. Aresztowanych przewieziono na Fort VII w Poznaniu, a przesłuchiwani byli w siedzibie geapo (Dom Żołnierza). Specjalnie z Berlina przyjechała komisja w celu przesłuchania tej grupy. (…) Dr. Cz. Skibińskiego oskarżano o wyępowanie nosacizny u koni w ilości większej o około % niż na innych terenach Kraju Warty, wyepowanie różycy świń w prawie % populacji świń znajdujących się na tych terenach, wzro zachorowania na pryszczycę u bydła prawie w %. W szczególnie okrutny osób byli traktowani (…) dr Cz. Skibiński. Powiązano z nimi Szare Szeregi działające na terenie Mosiny oraz goodarzy rolnych, u których padło ponad % populacji zwierząt. W trakcie przesłuchań zmarło osób (wśród zamęczonych w Forcie VII był lekarz weterynarii Cz. Skibiński – przyp. aut.). (…) We wrześniu aresztowano najbliższe rodziny krewnych zasądzonych na śmierć. Ogółem aresztowano osób w wieku od miesięcy do lat. Dzieci w wieku od do lat wywieziono do obozu koncentracyjnego w Łodzi, młodsze przekazano do sierocińca w celu germanizacji, pozoałych więziono na początku w obozie w Żabikowie, a naępnie wywieziono do obozów koncentracyjnych – cytat pochodzi ze rony internetowej dws.org.pl. Po opracowaniu biogramu otrzymałem wiadomość od Piotra Czarneckiego, który przesłał zdjęcie dr. Czesława Skibinskiego z informacją: zdjęcie otrzymałem dzięki uprzejmości dr. med. Wojciecha Skibińskiego, syna doktora. Wojciech Skibiński po aresztowaniu ojca i wywiezieniu matki do Oświęcimia przebywał wraz z rodzeń wem w obozie koncentracyjnym dla dzieci w Łodzi. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, Życie Weterynaryjne $#, %, s. %# oraz L. Staszewski „Przyczynek do dziejów służby weterynaryjnej w Wielkopolsce”, Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, nr #, czerwiec . SOMMERSTEIN KAROL Ur. marca # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał we Lwowie w # r. na Akademii Weterynaryjnej. W latach – był powiatowym lekarzem w Zbarażu, woj. tarnopolskie. S. Jakubowski w # r. wymieniał imię Chaskel i pisał: W okresie okupacji pracował pod przybranym nazwiskiem Nawrocki w rzeźni w Tarnowie. Roz rzelany przez geapo wraz z rodziną w Tarnowie. W archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) znajduje się zapis, że Sommerein Karl ur. marca # r., lekarz weterynarii, arał się marca r. w powiatowym komisariacie w Zbarażu o przepukę. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +% oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. #, s. – i dane z Archiwum ITS w Bad Arolsen. SPAISER NISON Ur. grudnia ##% r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. W #– oficer Wojska Polskiego w opniu kapitana. W latach – pracował jako miejski lekarz w Zbarażu, woj. tarnopolskie. Zamordowany przez geapo w czasie okupacji. S. Jakubowski w # r. pisał inaczej nazwisko – Speiser Nussaw. Podobnie w „Alfabetycznej liście oficerów WP” – Speiser Nisson. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. #+, s. –. SPIGELGLAS MAREK Ur. sierpnia #% r. w Tarnopolu. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. ( r. wymieniony je w „Alfabetycznym 'isie lekarzy…”). Pracował w pow. zaleszczyckim jako wolno praktykujący lekarz weterynarii w m. Tłue. Zamordowany przez geapo w Łucku. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”,”Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” , poz. ##, s. –. STEIGER MAKSYMILIAN Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. we Lwowie na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Pracował w r. jako sejmikowy lekarz weterynarii w Sztabinie, pow. auguowski. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. –% podano miejsce zamieszkania – Kosów, pow. kosowski i miejsce zatrudnienia – samorządowy lekarz weterynarii. S. Jakubowski podaje, że był samorządowym lekarzem w Kosowie (woj. tarnopolskie) i dodaje, że zoał zamordowany wraz z rodziną przez geapo w Stanisławowie w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #% oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. –. STERNSCHUSS HENRYK Ur. czerwca % r. w Isypowcach. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. tarnopolskim w Pomorzanach. W okresie okupacji zamordowany przez Niemców. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #%. STĘPNIOWSKI EDWARD Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. S. Jakubowski w biogramie z # r. podaje: W okresie okupacji roz rzelany przez geapo we Lwowie wraz z grupą profesorów. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #%. STOKŁOSA ERYK Ur. maja % r. w Rybniku. Mieszkaniec tej miejscowości. Absolwent rybnickiego gimnazjum w r. Harcerz IV Drużyny Harcerskiej im. H. Sienkiewicza w Rybniku. W r. ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Aresztowany kwietnia r. za odmowę zaciągnięcia się do wojska niemieckiego. Przewieziony prawdopodobnie do Obozu Koncentracyjnego Dachau, skąd udało mu się uciec. Naępnie pracował pod przybranym nazwiskiem w kamieniołomach na terenie Sudetów. Był członkiem ruchu oporu. W wyniku ciężkich warunków pracy oraz na skutek rozwiniętych chorób zmarł w r. Źródło informacji: L. Musiolik „Rybniczanie słownik biograficzny”. Rybnik , s. $. SZEWC EUGENIUSZ Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. S. Jakubowski w biogramie z # r. pisał: W okresie okupacji roz rzelany we Lwowie przez Batalion Nachtigall. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . SZUBA WIKTOR Ur. w #+ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Powiatowy lekarz weterynarii w Międzychodzie w %–# i w Orzeszowie w latach –. Lekarz weterynarii w powiecie wągrowieckim. Był więźniem Fortu VII i zoał w r. zamęczony w Żabikowie. Informacja zawarta w książce T. R. Budny „Pozycja 'ołeczna lekarza weterynarii w Wielkopolsce”, PWRiL, Warszawa +, s. #. I w innym miejscu rozszerzenie tej informacji (s. ): W r. Niemcy zorganizowali dla lekarzy polskich w Poznaniu -tygodniowy kurs weterynaryjny w rzutach, po ok. osób. Nawet na tym czyo fachowym kursie lekarze polscy byli szykowani przez niemieckie kierowni wo. Kierownikiem kursu był radca weterynarii dr Weiss, hitlerowiec nienawidzący wszykiego co polskie. Wykorzyał on fakt, że pięciu ucze ników kursu bez zezwolenia wyjechało na niedzielę do rodzin i oddał tych lekarzy w ręce policji. W konsekwencji lekarze Wacław Glas, Bolesław Żurawiecki, Władysław Mikulski, Wiktor Szuba i Józef Mrygoń zoali aresztowani i skazani na miesiąc obozu karnego w Forcie VII w Poznaniu. W katowni tej jeden z pięciu uwięzionych lekarzy, Wiktor Szuba, zoał przez geapowskich oprawców dotkliwie pobity w naęp wie czego po kilku dniach zmarł. Relacja ta pochodzi ze w'omnień jednego z piątki tych lekarzy – Józefa Mrygonia, Konin $#. Bolesław Żurawiecki podał datę śmierci r. lub błędnie ją zapisał L. Staszewski w art. „Przyczynek do dziejów służby weterynaryjnej w Wielkopolsce”, „Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej”, nr #, czerwiec r. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście, a także na podawie inf. zawartej w „Alfabetycznym 'isie lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. , s. $–+. WEINREB WIKTOR Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej w Lwowie. Pracował w woj. anisławowskim jako samorządowy lekarz w Wygodzie, pow. Dolina. S. Jakubowski w # r. pisał: Zamordowany wraz z rodziną przez geapo w Stanisławowie w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . WEISSTEIN JOEL Ur. $ marca r. w Brzeżanach, woj. tarnopolskie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Pracował jako samorządowy lekarz weterynarii w Narajowie, pow. Brzeżany. Zamordowany przez Niemców w okresie II wojny. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. i „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #–. ZAGRODZKI KAZIMIERZ WINCENTY Ur. ycznia ## r. w Dąbrowie Górniczej. Jako udent weterynarii w Warszawie w r. brał udział w ruchu rewolucyjnym i był zesłany na Sybir. Po udanej ucieczce przedoał się do Lwowa, gdzie podjął udia. – S. Jakubowski w „Polscy lekarze…” pisze: Lekarz weterynaryjny – udia ukończył w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Pracę lekarza weterynaryjnego rozpoczął w Krajowym Zakładzie Bakteriologicznym. Pułkownik Wojska Polskiego. Odznaczony Krzyżem Niepodległości. Oficer I Pułku Ułanów (rtm.). Walczył w okolicach Dęblina, pod Anielinem-Laskami i szlak bojowy zakończył pod Łowczówkami. Szef Wojskowej Służby Weterynaryjnej RP. Doktor nauk weterynaryjnych – liopada r. Podawy do powołania Pań wowego In ytutu Weterynaryjnego worzył do r. kierownik Wydziału Weterynarii PINGW. Dzięki jego araniom już w r. uzyskano fundusze na zapoczątkowanie i znaczne zaawansowanie – do anu surowego – budowy obecnej siedziby In ytutu w Puławach” – czytamy na ronie internetowej In ytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznaw wa. Natomia płk dr wet. A. Skoczek w art. „Dziewięćdziesiąt lat służby weterynaryjnej Wojska Polskiego”, „Życie Weterynaryjne” #, # (), s. + pisze: W r., wraz z odejściem na emeryturę gen. Malewskiego, Wydział III Weterynarii włączono do Departamentu Sanitarnego Minier wa Spraw Wojskowych. Szefem Wydziału i Służby zoaje zesłaniec syberyjski płk dr wet. Kazimierz Zagrodzki. Oficer ten, po przejściu w an oczynku, objął anowisko kierownika wydziału weterynarii Pań wowego In ytutu Naukowego Goodar wa Wiejskiego w Puławach, zalążka późniejszego In ytutu Weterynarii. Aresztowany przez Niemców traci zdrowie i umiera w r. w Puławach. Dokładną datę śmierci podał p. Kamil Stepan z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie: płk K. Zagrodzki zmarł czerwca r. w Puławach i tam też je pochowany. Źródła informacji: Publikacje podane w tekście oraz T. Rotkiewicz „Hioria weterynarii i deontologia”, Olsztyn $ i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %$–%+. ZBIER AŃSKI JÓZEF Ur. w r. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w $ r. Pracował w pow. wyrzyskim jako samorządowy lekarz weterynarii w Wysokiej. Zamordowany na Pomorzu przez ścięcie głowy. Natomia płk dr hab. Z. Łyjak pisał: roz rzelany czerwca r. przez geapo podczas egzekucji Polaków pod Nowym Sączem. Źródło informacji: Art. K. Millak: „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. %+. ZYLBERTAL SAUL Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Od $ r. pracował na anowisku asyenta w Wydziale Weterynaryjnym Pań wowego In ytutu Naukowego Go'odar wa Wiejskiego w Puławach. S. Jakubowski w biogramie z # r. pisał: Zginął w czasie okupacji w getcie warszawskim w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $#. ŻEŃCZAK JAN ANTONI Ur. w ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Mieszkał w Poznaniu. Był kierownikiem Izby Rolniczej. Doktor nauk weterynaryjnych. Rotmirz. Zginął w r. S. Jakubowski dodaje: Aresztowany wraz z synem w Bolechowie, pow. Dolina, woj. anisławowskie. Zginął w r. Źródło informacji: Art. A. Przychodzkiego „Pracownicy wielkopolskiej weterynarii w walce o niepodległość i demokrację”, „Przegląd prac ZHW +”, PWRiL, Warszawa + oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , s. $–+, poz. , a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. ŻOR KAZIMIERZ Ur. w $ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie w r. Pracował na anowisku asyenta w Wydziale Weterynaryjnym UW. Pracował jako powiatowy lekarz wet. w Płońsku. Niemcy zamordowali na Piaskach również Kazimierza Żora – lekarza weterynarii – czytamy na ronie internetowej „Gazety lokalnej – Płońszczak”; dalej w innym miejscu: Zbrodnia miała miejsce nocą, między a ycznia roku – są wątpliwości co do określenia dokładnej daty – w urządzonym przez Niemców podczas wojny ogrodzie powiatowym na Piaskach. W oatnich dniach okupacji, tuż przed wejściem Rosjan, Niemcy zamordowali tam mężczyzn, w większości mieszkańców powiatu płońskiego, w tym żołnierzy AK i innych organizacji walczących z okupantem. Zginęli od rzałów w tył głowy i zoali pogrzebani w dole na Piaskach. Zbrodni dokonała niemiecka policja kryminalna. (…) Jak właściwie znaleziono ciała pomordowanych na Piaskach?… Lechosław: przechodził jakiś człowiek i zauważył rękę wyającą z ziemi. Bo oni, proszę pani, byli przykryci perzem, łęcinami… A jeden z nich był w pozycji siedzącej… Zofia: wyglądał, jakby usiłował wydoać się od ziemi, jakby próbował wyjść… Musiał jeszcze żyć, gdy ich zasypywali. Ale była zima, śnieg, wszyko było zamarznięte, a on był ranny, przecież do każdego z nich rzelali… Wokół tej zbrodni przez długie lata panowało milczenie. Polska była pod dyktaturą alinowskiej Rosji, rządziła władza komuni yczna, a przecież na Piaskach zginęli żołnierze Armii Krajowej. Ale tego zdarzenia nie dało się wykreślić z płońskiej hiorii. Mieszkańcy w miejscu zbrodni uawili brzozowy krzyż, potem wybudowano obelisk. Źródło informacji: Art. z „Gazety lokalnej – Płońszczak”, ycznia (rona internetowa). III Zbrodnia katyńska Tytułowe hasło „zbrodnia katyńska” określa wymordowanie przez NKWD #%+ jeńców wojennych, oficerów polskich, na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP (b) z % marca r. i obejmuje zbrodnie dokonane w Katyniu, Charkowie, Miednoje, a także w więzieniach zachodniej Białorusi i zachodniej Ukrainy. Więźniów z zachodniej Ukrainy mordowano prawdopodobnie w więzieniach w Kijowie, Charkowie i Chersoniu, natomia jeńcy zachodniej Białorusi mordowani byli (piszę także prawdopodobnie, gdyż oatecznie nie je to jeszcze udowodnione) w Mińsku. Świadczą o tym przedmioty polskiego pochodzenia wydobyte w Bykowni i Kuropatach. Zbrodnia katyńska według opinii In ytutu Pamięci Narodowej je zbrodnią przeciwko ludzkości – ludobój wem. W Katyniu i Charkowie zamordowano $ oficerów lekarzy weterynarii. Dodajmy jeszcze lekarzy weterynarii z tzw. Ukraińskiej Li y Katyńskiej. Łącznie możemy mówić o be ialskim zamordowaniu przez Rosjan w latach II wojny lekarzy weterynarii. Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych Katyniu Katyń ściśle powiązany je z obozem jenieckim w Kozielsku (miao w Rosji nad rzeką Żyzdrą) ulokowanym w XIX-wiecznym mona yrze Swiato-wiedienskij, zwanym także „Puelnią Optyńską” lub klasztorem w Kozielsku. W obozie w Kozielsku uwięziono % osoby (dane z grudnia r.), w tym ponad lekarzy i generałów. Przetrzymywana była także jedna kobieta, pilot Janina Lewandowska (córka gen. J. Dowbór-Muśnickiego). Natomia Katyń to miejscowość położona nad Dnieprem, na zachód od Smoleńska. Jeńców z Kozielska w ramach „rozładowania obozów” (rozgruzki ) wywożono od kwietnia do maja r. do Katynia koleją do acji Gniezdowo, a amtąd karetkami więziennymi. Mordowano ich w podziemiach siedziby NKWD rzałem w tył głowy (poniżej potylicy) oraz w pobliskim Lesie Katyńskim. Szczegółowo ten „massenmord” zoał opisany w raporcie medyczno-sądowym „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin (ryc.). W Katyniu zamordowano oficerów polskich. Poniżej prezentuję biogramy %+ lekarzy weterynarii zamordowanych w Katyniu. BIEŃKO KAZIMIERZ IGNACY Ur. + sierpnia + r. w Kuninie w Orołęckiem, s. Władysława. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Samorządowy lekarz w Sejnach, pow. Suwałki. Podporucznik rezerwy. W r. w % Pułku Ułanów. Aresztowany i osadzony w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. BŁAŻEJEWSKI ROMAN WINCENTY Ur. % maja + r. w Ulasku k. Radzymina, s. Wincentego i Marianny z Furmańskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. W r. odbył także szkolenie w Szkole Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Pracował i mieszkał w miejscowości Lipsko, pow. Iłża, jako lekarz samorządowy. Podporucznik rez. – na opień ten mianowany ycznia % r. W r. przydzielony do Pułku Strzelców Konnych. Żonaty z Ireną Langer. Mieli dwie córki – Annę i Marię. Aresztowany i uwięziony w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietnia r. w Katyniu. Podczas ekshumacji w Lesie Katyńskim w r. zwłoki Romana Błażejewskiego zoały zidentyfikowane i zapisane pod numerem + (AM), jako Roman Właziejewski. Zwłoki umundurowane. Przy zwłokach znaleziono część dowodu osobiego, pozwolenie na broń i zaświadczenie o szczepieniu. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN“, Berlin , s. , a także „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego“, Warszawa , s. . BUDZYN JULIAN MIECZYSŁAW Ur. ycznia r. w Kończyskach, woj. krakowskie, s. Józefa (T. Mikulski w „Biogramach jeńców…” na s. # podaje inne miejsce urodzenia – w Żurowej) i Marii z Juszkiewiczów. Absolwent III Gimnazjum im. Brodzińskiego w Tarnowie. Studia na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie ukończył w r. Zamieszkał w majątku Żurowa, pow. Jasło. liopada # r. otrzymał awans na porucznika Wojska Polskiego. Zrobił także doktorat z weterynarii. Zatrudniony w Minier wie Spraw Wojskowych (w biurze personalnym). W „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa s. $ czytamy: Budzyn Julian Mieczysław nie zajmuje się pracą zawodową, dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. we Lwowie. Lekarz weterynarii w % Pułku Strzelców Konnych w Dębicy. Uczenik kampanii wrześniowej, aresztowany i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Podczas ekshumacji w Katyniu w r. przy zwłokach znaleziono dziennik. T. Mikulski (w „Biogramach jeńców…”) w biogramie J. M. Budzyna pisze: Przy zwłokach znaleziono: naramiennik bez oznak, dowód osobi y, pakiecik opatrunkowy, dwa li y, pocztówkę i dzienniczek. Dzięki araniom rodziny latem r. odzyskano pamiętnik pisany w Kozielsku, który ze względu na bezpieczeń wo ukryto. Odpis tego pamiętnika, jak i wiele innych przechowywany je w In ytucie Ekertyz Sądowych i In ytucie Katyńskim. Tu przytoczymy kilka najbardziej charaktery ycznych zdań: „Zacząłem w Kozielsku dnia dziewiątego liopada r. [s. ]. Życie moje tu marne, jedzenie kiepskie, pomieszczenie okropne, brak bielizny, butów. Zimno, mrozy b. wielkie dochodzą częo do . C [s. ]. Nadeszły święta Wielkanocne – ja czuję się aż tak źle, ani one mnie nie smucą, ani też cieszą. Tak kiepsko z płucami. Kaszel, boli i kłuje w piersiach… Gdybym tu umarł, to pamiętajcie, że nie wolno Wam mnie tu zoawić – rowadzić zwłoki i pochować w Żurowej na ogrodzie – teament wypełnić. [s. ]. Dnia IV r. Od dwóch dni zaczęli nas wywozić. Gdzie i po co, nie wiadomo. Wyjechali już Dembowski i Rybakiewicz. Wczoraj długo i serdecznie rozmawialiśmy z dr Adamem z Rybnika. Poznałem go dopiero kilka dni temu. [s. ]. Nazwiska wymienione w pamiętniku: dr Adam z Rybnika; Dembowski, lekarz powiatowy z Brzeska; Dunikowski ze Stróż; Hałaciński, aroa z Brzeska; Rybakiewicz, in'ektor Pań wowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych; Rożkiewicz z Rzeszowa; dr Stachyra z Zakliczyna. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz Wł. Lutyński „Polscy lekarze weterynarii pochowani na cmentarzu wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), #– oraz w ”Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni” T. Mikul- ski, WUW , s. #–#$ i „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. %. BULIK PIOTR Ur. $ kwietnia r. w Chróścinie, woj. opolskie, s. Jana i Małgorzaty z Kaniów. Po plebiscycie zoał wysiedlony i zamieszkał z rodziną w Wielkopolsce. Ukończył Gimnazjum im. H. Sienkiewicza we Wrześni w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Dwa lata później obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora nauk weterynaryjnych. Pracował jako asyent we Lwowie na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Mieszkał w Żabiu, pow. Kosów Huculski i był lekarzem powiatowym w Horodence. Zmobilizowany w r. do Pułku Piechoty. Uczenik kampanii wrześniowej r. w opniu podporucznika. Aresztowany i osadzony w Kozielsku i zamordowany przez NKWD w maju r. w Katyniu. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. $. CHODOROWSKI BRONISŁAW Ur. lub grudnia #$ r. w Knyszynie Białoockim, syn Wincentego i Stefanii z Citkowskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Do wybuchu wojny pracował jako lekarz powiatowy w Święcanach, woj. wileńskie. Podporucznik rezerwy w Okręgu Korpusu III. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Miał młodszego brata, lekarza medycyny. Był żonaty, miał syna Zygmunta. Osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku i zamordowany w maju r. w Katyniu na kilka dni przed swoim młodszym bratem, Józefem – lekarzem medycyny. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. +%. CZUBERNAT JAN Ur. + maja # r. w Pensylwanii w USA, s. Stefana i Marii z Rekuckich. Służył w armii auriackiej. Później w i % Pułku Artylerii Ciężkiej oraz % Pułku Artylerii Górskiej. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Porucznik rez. – mianowany czerwca r. W r. służył w Szpitalu Okręgowym Koni nr %. Miejski lekarz w Zakopanem. Żonaty, miał dwoje dzieci. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. W „Liście oficerów WP #–” podana je inna data urodzenia – $ maja # r. i informacja: ppor. podlek. wet. Podczas ekshumacji w lipcu r. w Katyniu, pod pozycją , Komisja opisała: Czubernard Jan, podporucznik. Przy zwłokach znaleziono zaświadczenie o szczepieniu, medalik z łańcuszkiem i notatnik. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. $, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. . DĘBOWSKI JAN STEFAN Ur. % grudnia # r. w Krakowie, s. Jana i Teresy z Karskich. Uczenik I wojny światowej oraz wojny #– r. W r. w Dywizjonie Artylerii Konnej. Od r. przeniesiony do rezerwy i przydzielony do Szpitala Koni nr #. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Porucznik rez. Powiatowy lekarz weterynarii w Brzesku, woj. krakowskie. Także in'ektor w Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie. Zamieszkały w Grybowie, pow. grybowski. Żonaty z Janiną z Wajsów. Mieli dwie córki – Kry ynę i Irenę. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia . Zamordowany w Katyniu. Podczas ekshumacji mogił w Lesie Katyńskim w r. zwłoki zoały opisane pod numerem AM ++ – Dembowski Jan Stefan, lekarz weterynarii. Przy zwłokach znaleziono dowód osobi y, kartę szczepień i medalion. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” prof. Wł. Lutyńskiego, Warszawa #; „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz art. prof. Wł. Lutyńskiego „Polscy lekarze weterynarii pochowani na cmentarzu wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), #– i „Alfabetycznym 'isie lekarzy weterynaryjnych RP w ”, poz. $, s. –%, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. i „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego“, ROPWiM, Warszawa , s. %. DMITRIJUK EUGENIUSZ Ur. # września + r. w Pawłowie Nowym k. Białej Podl., s. Damiana. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Kapitan rez. Pracował w województwie wileńskim w Poawach jako lekarz samorządowy. W kampanii wrześniowej zmobilizowany do Pułku Ułanów. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. W „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” – wymieniony je w $ Pułk Ułanów. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # r. i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz art. prof. Wł. Lutyńskiego „Polscy lekarze weterynarii pochowani na cmentarzu wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne ”, +$ (), # – . DR APALSKI ER AZM JERZY Ur. ycznia % r. w Buczaczu, s. Karola. W r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W latach – na kursie podchorążych rezerwy we Włodzimierzu Wo- łyńskim. Podporucznik rez. Pracował jako lekarz samorządowy w Mikulińcach, woj. tarnopolskie. Zmobilizowany w r. do # Pułku Artylerii Lekkiej. Aresztowany i osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z % kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. DRESZLER DIONIZY Ur. % października # r. w Toruniu, syn Tomasza. Ucze nik Pow ania Wielkopolskiego. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał r. na Uniwersytecie w Berlinie. Powiatowy lekarz w Chojnicach. Oficer rezerwy w opniu kapitana. PKU Starogard. Ucze nik kampanii wrześniowej r., zo aje ciężko ranny pod Tarnopolem. O atnia wiadomość od niego pochodzi z liopada r. z Kozielska. Na o atniej liście wywózkowej NKWD z maja r. Zginął w Katyniu w maju r. Dr K. Millak na s. %$ artykułu „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%, „Życie Weterynaryjne” z $#, % podaje, że: Dreszler Dionizy poległ w pod Lwowem, co w świetle dokumentów nie je informacją prawidłową. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. DUMANIA JAN Ur. w % r. (inną datę ur. podaje prof. Wł. Lutyński – , Domania, rolnik), s. Jana. Ukończył w + r. Wydział Weterynaryjny na Uniwersytecie Warszawskim, na liście absolwentów marca + r. Podporucznik rez. – mianowany września r. Powoływany na ćwiczenia rezerwiów w Składnicy Materiałów Intendentury nr i Pułku Piechoty Legionów. Zamieszkały w Łużycach, pow. Opatów. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Profesor Wł. Lutyński podaje w „Liście lekarzy weterynarii…” dalsze wyjaśnienia: Wykaz absolwentów Wydz. Wet. w Warszawie z r. doarczony przez lekarza wet. Konrada Rozwadowskiego z informacją, że lekarz wet. J. Dumania mieszka w Łężycach. Według źródła WPH z r. Jan Domania ukończył Wyższą Szkołę Rolniczą w Cieszynie. Można domniemywać, że po ukończeniu tej szkoły zoał udentem Wydziału Weterynaryjnego w Warszawie, w r. uzyskał absolutorium, ale do momentu wydania „Spisu” dyplomu lekarza wet. nie uzyskał. Na „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa znajduje się taki opis: por. Jan Domania, ur. ––, miejsce urodzenia: Łężyce w Tarnobrzeskiem, inżynier, pp Leg., zm. , Katyń. I jeszcze jedno wyjaśnienie prof. Wł. Lutyńskiego w „Polscy lekarze weterynarii pochowani na cmentarzu wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), #–: Dumania Jan w „Księdze” – inż. rolnik Domania – porucznik. Ze isu absolwentów Wydziału Weterynaryjnego UJP, orządzonego marca r., wynika, że nazywał się Dumania i był absolwentem tego Wydziału, pewnie niezależnie od ukończenia udiów rolniczych w Cieszynie. Podczas ekshumacji zbiorowych mogił w Lesie Katyńskim w r. zwłoki zoały rozpoznane i opisane pod numerem AM $$$: Domania Jan, umundurowany. Przy zwłokach znaleziono kartkę z notatnika, li i medalion. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście i „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. $ oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego“, ROPWiM, Warszawa , s. . DZIK FELIKS FAJWEL Ur. marca ## r. w Warszawie, s. Józefa. Absolwent (lekarz) weterynarii, podporucznik rez. piechoty. Od liopada # r. w Wojsku Polskim. W r. zwolniony z wojska w celu odbycia udiów weterynaryjnych. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z + kwietnia r. i zamordowany w Katyniu. Prof. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców…” podaje także dwuczłonowe nazwisko: Dzik-Dzikowski Fajwel Feliks oraz informację: W materiałach weterynaryjnych brak danych co do jego udiów i pracy. I dalej w art. „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), s. #: Dzik Feliks vel Feiwel – ze wszykich źródeł wynika, że jego atus w zawodzie i poziom wykształcenia (lekarz wet., absolwent?) nie je jasny. Natomia na „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa czytamy: Ppor. Feliks Fajwel DZIK, ur. --, miejsce urodzenia: Warszawa, lek. wet., pp, zm. , Katyń. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. FUCIK ALFONS MICHAŁ Ur. czerwca #+ r. w Żywcu, s. Jana i Melanii z d. Vytvar. Dylom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w $ r. Porucznik rez. Pracował w woj. kieleckim w Zwoleniu, jako samorządowy lekarz wet. Żonaty – mieli córkę Wandę. W kampanii wrześniowej r. lekarz weterynarii w Szpitalu Polowym Koni we Włodawie i uczenik szlaku bojowego Włodawa–nad rzeką Stochód – Kowel – Włodzimierz Wołyński. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. A także informacje od rodziny p. Iwony Krzyszowskiej (z d. Fucik) z Lublińca – wnuczki brata Wiktora Jana Fucika. GÓRKA ANTONI Ur. sierpnia # r. w Porębie, pow. myślenicki, s. Józefa i Marii z Górków. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał $ r. na Wojskowej Akademii Weterynaryjnej w Wiedniu. Walczył w I wojnie światowej. W r. w Wojsku Polskim w Dowództwie Taborów Dywizji Piechoty. Porucznik rez. – mianowany czerwca r. Pracował jako samorządowy lekarz weterynarii w Złoczowie. W r. mieszkał w Kopyczyńcach, woj. tarnopolskie. Przydzielony do PKU Złoczów. Żonaty z Janiną z Kądzielów – bezdzietni. Uczeniczył w kampanii wrześniowej. Osadzony w obozie w Kozielsku i na liście wywózkowej z $ kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Podczas ekshumacji zbiorowych mogił w Lesie Katyńskim w r. zwłoki zoały zidentyfikowane i opisane pod numerem AM #$: Gorka Antoni, umundurowany. W mundurze znaleziono: dowód osobi y, prawo jazdy, świade wo szczepienia nr i notatnik. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. #, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. . GREKOWICZ ZYGMUNT Ur. sierpnia r. w majątku Zamorze (Rosja), s. Józefa i Petroneli z Mikoszów. Absolwent Uniwersytetu Stefana Batorego w + r. – prawnik. W latach +– udent weterynarii na Uniwersytecie Warszawskim. W r. ukończył kurs podchorążych w ++ Pułku Piechoty. ycznia # r. mianowany na opień podporucznika. Ziemianin, zamieszkały w Wilnie i w majątku Korweliszki. Żonaty z Heleną z Matuszewskich – bezdzietni. W kampanii wrześniowej w Pułku Piechoty. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z % kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Źródło informacji: „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa (wymieniony jako prawnik) i Wł. Lutyński „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ () # – oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. #%. GRYCEWICZ WITOLD Ur. sierpnia #% r. w majątku Andrzejów na Litwie Kowieńskiej, s. Kleofasa i Felicji z von Oberkampferów. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w Nowoczerkasku w r. Uczenik walk r. w # Pułku Artylerii Lekkiej. Oficer zawodowy – podporucznik. Awanse wojskowe do opnia kapitana pułku. Mieszkał w Dęblinie i pracował jako pań wowy lekarz weterynarii. W kampanii wrześniowej w # Pułku Artylerii Lekkiej na anowisku lekarza naczelnego. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Żonaty z Anną ze Stępniaków. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. W trakcie ekshumacji przeprowadzonej w Lesie Katyńskim w r. zwłoki zoały zidentyfikowane i opisane pod numerem AM ##: Gryzewicz Witold, kapitan, lekarz weterynarii. Przy zwłokach znaleziono: zlecenie wymarszu, część legitymacji oficerskiej, zaświadczenie pocztowe. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Lia oficerów Wojska Polskiego #–”, Muzeum Wojska Polskiego i Wł. Lutyński „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), #–, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. % i „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego“, ROPWiM, Warszawa , s. #. HANUSIEWICZ MARIAN ALEKSANDER Ur. $ lipca r. w Lesku, s. Edwarda i Aleksandry z Zakrzewskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w % r. Podporucznik rez. – mianowany ycznia r. Pracował w woj. nowogródzkim jako lekarz samorządowy. Przed wojną przydzielony do PKU Równe. Żonaty z Izabelą. Mieli dwoje dzieci – córkę Annę i syna Andrzeja. Teofil Mikulski w „Biogramach jeńców…” na s. + pisze: Przed wojną pracował w lecznicy dla zwierząt w Szczuczynie Nowogródzkim. W latach – był na przeszkoleniu w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności w Zegrzu, a od r. zoał wcielony do Batalionu Telegraficznego. Po kilkakrotnych ćwiczeniach zoał mianowany do opnia podporucznika. Z chwilą wybuchu wojny zoał zmobilizowany. Po wkroczeniu Armii Czerwonej doał się do niewoli, nie wiadomo w jakich okolicznościach. Z obozu w Kozielsku lutego r. rodzina otrzymała dwie kartki pocztowe. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. – N #%/. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Podczas ekshumacji mogił zbiorowych w Lesie Katyńskim zwłoki Mariana Hanusiewicza zoały rozpoznane i zarejerowane pod numerem PCK (AM) %, jako Ganusiewicza Mariana. Przy zwłokach znaleziono li od żony Izabeli. T. Mikulski opisuje dodatkowo losy rodziny dr. M. Hanusiewicza: Żonę Izabelę z trzyletnią córką Anną, synem Andrzejem i matką, p. Marią Kopiczyńską, kwietnia r. deportowano do mariewskiego rejonu w okręgu pietropawłowskim w Kazachstanie. Skąd do Polski wrócili w r. Marian Hanusiewicz zoał pośmiertnie odznaczony Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, % sierpnia #% r., nr leg. #+, oraz Medalem za Udział w Wojnie Obronnej , nr -$-$+. T. Mikulski podaje, że M. Hanusiewicz je wymieniony w pracy J. Tucholskiego „Mord w Katyniu”, PAX, Warszawa na s. $ i $% poz. , nr 'rawy +$. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i danych zawartych w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz biogramu w książce T. Mikulski: „Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, O aszków, Ukraina, Zaginieni” s. +. WUW oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. +. JACKO KAROL Ur. liopada r. w Czerniowcach na Bukowinie, s. Franciszka i Marii z Kuźmińskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Oficer zawodowy Wojska Polskiego – kapitan w Pułku Strzelców Konnych. Zamieszkały w Garwolinie. Żonaty z Reginą z Sawickich – mieli córkę Danutę. Teofil Mikulski tak opisuje losy lekarza weterynarii Karola Jacko w książce „Biogramy jeńców…” na s. %$ – %#: Po ukończeniu udiów uczeniczył w -miesięcznym przeszkoleniu w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii w Grudziądzu i -miesięcznym przeszkoleniu w Pułku Artylerii Ciężkiej. Od ycznia r. pełnił służbę czynną w Pułku Strzelców Konnych w Wołkowysku. Oatnio przed wojną w opniu kapitana, lekarza weterynarii, służył w Pułku Strzelców Konnych w Garwolinie. Po rozwiązaniu jednoki wojskowej, w której służył kpt. K. Jacko czekał z sanitariuszem z ambulansu weterynaryjnego na dworcu kolejowym w Równem na pociąg jadący w kierunku Warszawy. Na chwilę przed nadejściem pociągu obaj zoali aresztowani przez czerwonoarmiów. Podczas tranortu w głąb ZSRR sanitariuszowi udało się zbiec i po powrocie do domu informację o okolicznościach aresztowania przekazać rodzinie Karola Jacki. Przygotowując się do ucieczki, zachęcał do niej także wółtowarzysza, ale ten odmówił, ponieważ przed kilkoma miesiącami miał złamaną nogę i nie czuł się w pełni rawny. Od internowanego w Kozielsku rodzina otrzymała tylko dwa li y. Odznaczony pośmiertne Oznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, sierpnia r., nr leg. . Rodzice kpt. Karola Jacki mieszkali we Lwowie. Po jego aresztowaniu odpowiednie służby odwiedziły ich, dopytując się o żonę i dzieci kapitana. Najprawdopodobniej miało to związek z przygotowywaniem li wywozowych rodzin oficerów w głąb ZSRR. Powojenne poszukiwania przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż oraz Polski Czerwony Krzyż nie pozwoliły na ualenie miejsca pobytu zaginionego. Dane od córki Danuty, z uzupełnieniami z „Wojskowego Przeglądu Hiorycznego”, XXXVII, , , s. . Po aresztowaniu osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # i w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz T. Mikulski „Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni” s. %$ – %#, WUW oraz „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. $. JAMRO MIECZYSŁAW RUDOLF Ur. + lipca % r. w Sękowej, pow. gorlicki, s. Franciszka i Teofili z Borków. W r. odbył szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Członek Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi we Lwowie. Podporucznik rez. kawalerii – mianowany ycznia % r. Pracował w woj. białoockim w Hajnówce w rzeźni oraz prowadził prywatną praktykę jako lekarz samorządowy. W kampanii wrześniowej r. w Pułku Ułanów. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – %/ z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Na liście ekshumacyjnej z r., pod pozycją $ „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN” s. $ czytamy: Jamro Mieczysław, ur. ... Przy zwłokach znaleziono: dowód osobi y, kartę pocztową, li y. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. JAWOROWSKI ZYGMUNT WŁADYSŁAW Ur. sierpnia $ w Pomorzanach, woj. tarnopolskie, s. Ferdynanda i Tekli z Anklewiczów. Ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, otrzymując dyplom lekarza weterynaryjnego. Podporucznik rez. – mianowany ycznia r. Pracownik Urzędu Skarbowego w Zborowie w woj. białoockim – kierownik działu. W kampanii wrześniowej był dowódcą kompanii w % Pułku Piechoty. Żonaty – miał syna Andrzeja. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. . KANIEWICZ STANISŁAW Ur. % liopada ### r. w Mościskach, s. Wawrzyńca. Absolwent w r. Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Od # r. w Wojsku Polskim. W $ r. lekarz garnizonu Chełm, a w r. Oddziału Łuck. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: „Li a lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. KOCOWICZ TADEUSZ SZYMON Ur. # października # r. Stary Czortów, woj. tarnopolskie, s. Michała. Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie ukończył w % r. Podporucznik rez. Pracował w woj. poznańskim jako samorządowy lekarz wet. w Turku. W kampanii wrześniowej r. dowódca ambulatorium weterynaryjnego % ( pal – w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej”) Pułku Artylerii Lekkiej w Kaliszu. Do niewoli wzięty pod Zaleszczykami. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz w „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. LOBA JERZY KAZIMIERZ Ur. ycznia r. w Łodzi, s. Stanisława i Jadwigi z Laferskich. Studiował początkowo na Wydziale Rolno-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Student weterynarii na Uniwersytecie Warszawskim. Podporucznik rez. – mianowany ycznia + r. Mieszkaniec Łodzi. Uczenik kampanii wrześniowej r. w % Pułku Piechoty. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywozowej NKWD – /% z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. W trakcie ekshumacji w lipcu r. w Lesie Katyńskim zwłoki opisane pod numerem AM $: Lobża Jerzy, Kazimierz, porucznik. Przy zwłokach znaleziono część pierwszą dowodu osobiego oraz karty pocztowe. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” Wł. Lutyński, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), #– oraz „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. #. ŁUNKIEWICZ CZESŁAW Ur. lipca #+ r. w Aszchabadzie w Turkmenii, s. Witolda i Joanny z Suzinów. Ukończył gimnazjum i udiował w Dońskim In ytucie Weterynaryjnym w Nowoczerkawsku, który ukończył w # r. Od marca r. w eskadrze lotniczej gen. Żeligowskiego. W „Biogramach jeńców” Teofi l Mikulski pisał w r. na r. $–$% ( Wydawni* wo Uniwersytetu Wrocławskiego): Po ukończeniu studiów wstąpił do oddziałów polskich gen. Żeligowskiego. Brał udział w wojnie bolszewickiej. Po zakończeniu wojny pozostał w wojsku, pełniąc funkcję lekarza weterynarii w różnych pułkach kawalerii: w Słonimie, Białej Podlaskiej, Brześciu nad Bugiem, następnie w Pułku Ułanów w Prużanie, a ostatnie siedem lat przed wybuchem wojny, w randze kapitana, w Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej w Płocku. Po ogłoszeniu mobilizacji poszedł na stanowiska obronne wraz z pułkiem, który został włączony do Nowogródzkiej Brygady Kawalerii, wchodzącej w czasie działań wojennych w skład Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Andersa. Do niewoli sowieckiej dostał się w końcu września i został ostatecznie przewieziony do obozu w Kozielsku, skąd rodzina otrzymała jeden list. Odznaczony Medalem za Wojnę #–, francuskim Medalem za Udział w Formacji gen. Żeligowskiego, Srebrnym Krzyżem Zasługi; pośmiertnie Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, % sierpnia #% r., nr leg. $%, oraz Medalem za Udział w Wojnie Obronnej , nr -$-%. W czasie wojny jego żona Maria, z d. Korejwo, z córką Barbarą i synem Zygmuntem mieszkali w Przyłęku koło Garwolina, a także w wynajmowanym mieszkaniu w Płocku, ponieważ ich zo ało zajęte przez Niemców. O zamordowaniu kpt. Łunkiewicza – numer identyfi kacyjny zwłok PCK (AM) # – rodzina dowiedziała się z „Nowego Kuriera Warszawskiego”, z % czerwca r., w którym podawano do wiadomości wyniki ekshumacji prowadzonej w Lesie Katyńskim w r. Przy zwłokach znaleziono pocztówkę, legitymację Stowarzyszenia Opieki nad Zwierzętami, wy awioną w Płocku, i okulary. Po wojnie żona arała się o emeryturę. Sąd po rozpoznaniu 'rawy wydał orzeczenie umożliwiające uzyskanie emerytury, ale dokument nieety zaginął. Dane od syna Zygmunta. W r. na łamach Gazeta.pl ukazał się kwietnia artykuł dr. wet. Andrzeja Gołębiowskiego z Wrocławia, opisujący 'otkanie z synem dr. Czesława Łunkiewicza, +-letnim Zygmuntem, który pozwalam sobie z małymi wyjątkami zacytować: Władysław Lutyński przekazał ronę tytułową „Gazety Wyborczej” – wydanie świąteczne z / lipca r. Znajduje się na niej fotografia z otwarcia lipca r. Cmentarza Wojskowego w Katyniu, na której pan Zygmunt Łunkiewicz klęczy przed tabliczką z nazwiskiem ojca – kpt. lek. wet. Czesława Łunkiewicza. Idąc śladem tej fotografii, odnaleźliśmy listę lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku, zamordowanych w Katyniu i Charkowie, opracowaną przez prof. Wł. Lutyńskiego, a wydaną przez Krajową Izbę Lekarsko-Weterynaryjną – Koło Seniorów w Warszawie. W książce tej, pod pozycją , figuruje kpt. lek. wet. Czesław Łunkiewicz. W źródłach podano, że dane w niej zawarte uzyskano m. in. od córki Barbary Dendorowej zamieszkałej we Wrocławiu, która obecnie już nie żyje. Próba nawiązania kontaktu pocztą elektroniczną z korespondentem „Gazety Wyborczej” w Moskwie, autorem artykułu, nie dały rezultatu. Prof. K. Malicki podał w korespondencji, że dane o lek. wet. Czesławie Łunkiewiczu znajdują się w książce dr. Konrada Millaka na str. , poz. „Uczelnia Warszawska –”. Tam jednak nie było istotnych danych. Dopiero informacja z Centralnego Biura Adresowego w Warszawie pozwoliła na ustalenie adresu syna – Zygmunta Łunkiewicza. Po rozmowie telefonicznej uzyskano zgodę na wizytę u niego. Na podawie dokumentów przedawionych przez pana Zygmunta okazało się, że jego ojciec urodził się lipca r. w Aszchabadzie w Turkmenii. Jego dziad, a ojciec Czesława Junkiewicza, Witold był lekarzem medycyny, tak jak i jego ojciec. Żoną Witolda Łunkiewicza była Joanna z domu Suzin. Studia lekarsko-weterynaryjne Czesław Łunkiewicz odbył w Dońskim In ytucie Weterynaryjnym w Nowoczerkawsku, gdzie była ewakuowana w r. uczelnia warszawska. Mieliśmy możność zobaczenia w oryginale zaświadczenia z datą lutego r., upoważniające do odbioru dyplomu wydanego przez In ytut, że Czesław Łunkiewicz je lekarzem weterynarii. Ponadto Zygmunt Łunkiewicz pokazał książkę wydaną przez Uniwersytet Wrocławski autor wa T. Mikulskiego, w której je pełny biogram jego ojca. (…) (Biogram opuszczam, gdyż zacytowałem go powyżej – przyp. aut.). Czesław Łunkiewicz poznał przyszłą żonę w Roowie, gdzie pracowała w aptece jako kasjerka. Pochodziła z polskiej rodziny, która po wybuchu wojny zoała ewakuowana w głąb Rosji. Pani Maria z domu Korejwo pochodziła z Kalwarii Kowińskiej. Po powrocie do kraju pani Maria i Czesław Łunkiewicz pobrali się. Z tego małżeń wa było dwoje dzieci: córka Barbara urodzona w r. i syn Zygmunt urodzony w r. Pan Zygmunt Łunkiewicz nie zanotował w pamięci jakiegoś szczególnego pożegnania z ojcem przed wyjazdem w r. Wyjazd ten naąpił w tydzień lub dziesięć dni przed wybuchem wojny, najprawdopodobniej na granicy z Prusami Wschodnimi. Z tego pobytu Czesław Łunkiewicz nadesłał rodzinie jeden li, którego ton był optymi yczny. Nadawca nie był pewien, czy wojna wybuchnie, czy też nie. września r. rodzina kpt. lek. wet. Czesława Łunkiewicza zoała przez polskie władze wojskowe przewieziona do Płocka do majątku Przyłęk koło Garwolina. Stamtąd Zugmunt Łunkiewicz wraz z Zygmuntem Żelisławskim, swoim kolegą, synem dowódcy Nowogrodzkiej Brygady Kawalerii płk. Żelisławskiego, uciekli, kiedy Niemcy przechodzili przez Wisłę pod Maciejowicami. Obydwaj doszli aż do Ratna na Polesiu. Tam poznali oficera, który prowadził grupę żołnierzy Pułku Ułanów, do której obydwaj się przyłączyli. września r. dotarła do grupy wiadomość, że do Kowla wkroczyli sowieci, a wojsko polskie cofa się w kierunku na Brześć. Duża część grupy Pułku Ułanów z końmi, ale bez siodeł, przedoała się przez Bug na wysokości miejscowości Jabłeczna. Stamtąd bocznymi drogami wojsko jakoś się przemieszczało, usiłując nawiązać kontakt z inny- mi oddziałami. I tak oddział dotarł aż po Żelechów. W tym okresie żołnierze dowiedzieli się o alonych Żydach w synagogach. Część żołnierzy dołączyła do grupy gen. Kleeberga. Wówczas do oddziału dotarła wiadomość, że Warszawa skapitulowała. Żołnierzom oświadczono, że należy pozoawić broń i indywidualnie przedoawać się na Węgry. Ponieważ pan Zygmunt Łunkiewicz znalazł się w bardzo bliskiej odległości od rodziny (ok. km), jeszcze tego samego dnia dotarł do Przyłęku. Relacjonuje, że w drodze do Płocka, jadąc wynajętymi furmankami, najpierw zatrzymali się u sio ry ojca pod Warszawą, a naępnie powoli dotarli do domu. Ich mieszkanie było już zajęte przez Niemców. Zamieszkali zatem u znajomych. W czasie wojny pani Maria Łunkiewiczowa pracowała, córka Barbara także. Z okresu płockiego pan Zygmunt pamięta, że jego ojciec, oprócz pracy w wojsku, zajmował się opieką nad Stadniną Koni w Łącku. Utrzymywał kontakty koleżeńskie, wręcz przyjacielskie, z pow. lek. wet. w Płocku dr. Kazimierzem Bachurzewskim (–). Od pani Bachurzewskiej Maria Łunkiewiczowa otrzymała w r. „Nowy Kurier Warszawski” z lią zamordowanych oficerów w Katyniu, gdzie było nazwisko jej męża. Czesław Łunkiewicz przyjaźnił się także z emerytowanym płk. lek. wet. Aleksandrem Gierzyńskim i Eugeniuszem Skalmowskim. Ci dwaj panowie byli u ojca w ambulansie na ćwiczeniach wojskowych. Pan Zygmunt Łunkiewicz pamięta, że w latach wcześniejszych ambulanse weterynaryjne mieściły się w ajniach pułkowych i były dość prymitywne. Z czasem wybudowano nowoczesny ambulans w alejach Kilińskiego, w których były anowiska dla koni, duża sala operacyjna, pomieszczenia apteki i kancelarii. Obok ambulansu była komora, w której osowano tlenek siarki do gazowania koni. Ojciec bardzo dbał o eetykę obiektu, wokół którego posadzono wiele róż. Tak więc zgodnie z intencją śp. prof. dr Władysława Lutyńskiego, nie tylko odnaleziono ślady dotyczące fotografii w „Gazecie Wyborczej”, ale nawiązano kontakt z synem lek. wet. Czesława Łunkiewicza, którego odwiedziła delegacja Koła Seniorów DIL-Wet. z prezesem Koła dr. Józefem Szyńkarczukiem. Pan Z. Łunkiewicz zoał zaproszony na zebranie Koła, podczas którego opowiadał o Ojcu. W materiałach niemieckich z r. „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, pod poz. #, s. $, czytamy: Lunkewicz Czeslaw, kapitan. Przy zwłokach znaleziono: dowód osobi y, karta pocztowa, okulary. Nazwisko Czesława Łunkiewicza znajduje się na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz w „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk Męczeń wa oraz publikacje podane w tekście. MAKOWEJ EMILIAN Ur. w # r., s. Ilji. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Odbył kurs podchorążych rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim w – r. Oficer rez. Pracował w woj. nowogródzkim w Lidzie jako samorządowy lekarz weterynarii. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. W materiałach niemieckich z r. z przeprowadzanej ekshumacji, pod pozycją AM #, s. %, widnieje zapis: Makowjak Emiljan, oficer, lekarz weterynarii. Przy zwłokach znaleziono: dowód osobi y, zdjęcie, li y, dokument reje racyjny samochodu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # i Wł. Lutyński „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), oraz „Amtliches Material zum Massenmord von KA- TYN”, Berlin , a także „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej“, Warszawa , s. # – #. MAKSYMOWICZ JAROSŁAW BAZYLI Ur. ycznia $ r. we Lwowie, s. Józefa i Julii z Szelaaków. Ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. W r. dodatkowo w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Pracował na anowisku pań wowego lekarza w Zambrowie. W + r. otrzymuje powołanie do czynnej służby wojskowej do Pułku Ułanów jako lekarz weterynarii. W # r. otrzymuje nominację na opień kapitana Wojska Polskiego. Obronił pracę doktorską i uzyskał tytuł doktora weterynarii. Żonaty. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Informacja podana przez K. Millaka w $# r., że: ucze nik kampanii wrześniowej, poległ w pod Kutnem w świetle dokumentów nie odpowiada anowi faktycznemu. Źródło informacji: Art. „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” prof. Wł. Lutyński – „Życie Weterynaryjne” +$ () , #– oraz art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej – %”, „Życie Weterynaryjne”$# grudnia s. +. MATOLSKI LEON Ur. marca # r. w Iwanczanach, s. Piotra. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Oficer zawodowy w opniu majora. W r. w Bądziszu, pow. Kowel na Wołyniu. W kampanii wrześniowej w Pułku Artylerii Lekkiej. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia . Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. W opracowaniu dotyczącym ekshumacji zwłok oficerów zamordowanych w Katyniu, które ukazało się w Berlinie, w r. „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN” na ronie #, poz. %#, czytamy: Matolski Leon, lekarz weterynaryjny, umundurowany. Przy zwłokach znaleziono: prawo jazdy, wizytówki i święty obrazek. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz w „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #–#. MICHALSKI STANISŁAW WOJCIECH Ur. kwietnia r. w Sanoku, s. Kazimierza. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w + r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Tam też doktoryzował się w r. Pracował na anowisku adiunkta (doc.) w Katedrze Chirurgii, zajmował się rentgenologią. PKU Lwów Miao, zmobilizowany do + Pułku Artylerii Lekkiej. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Podobny los (do dr T. Sadowskiego i dr W. Gucwy – przyp. aut.) otkał w Katyniu chirurga doc. Stanisława Michalskiego – pisze w art. „Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie” Lesław Lewandowski (Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Wrocław #). Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz K. Millak „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+. MIKIEWICZ WOJCIECH Ur. $ kwietnia # r. w Żurawiczkach, pow. Jarosławski, syn Kazimierza. Dyplom lekarza weterynaryjnego zdobył na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w % r. Pracował jako miejski lekarz w Koprzywnicy w pow. sandomierskim, naępnie na anowisku powiatowego lekarza w Rzeszowie w latach –. PKU Nisko. Wnuk Wojciecha Mikiewicza, Antoni Bę- dowski, tak w'omina dziadka: Ucze niczył w trzech wojnach. W pierwszej w au riackim XIX Korpusie Armijnym jako lekarz weterynarii od koni. To nie była dziadka wojna. Dopiero podczas zagrożenia sowieckiego w r. wykazał ogromne mę wo na polu walki. Podczas walk odwrotowych nad Berezyną nie tylko zajmował się leczeniem zwierząt, ale także dowodził taborem I dyonu. Zoał odznaczony Krzyżem Walecznych i awansował na opień kapitana. W r. przeniesiony zoał do rezerwy i podjął pracę w Rzeszowie na anowisku powiatowego lekarza. Przed zbliżającą się wojną awansowano dziadka do opnia majora i na wojnę wyruszył września r. Moja mama odprowadzała go na dworzec w Jarosławiu, skąd odjechał na wschód. Wtedy widziała go po raz oatni. Potem nic nam nie wiadomo, co się z nim działo. Pierwsze informacje o jego losie dotarły do Rzeszowa po klęsce wrześniowej. Wówczas najprawdopodobniej przebywał w obozie jenieckim w Trembowli. Wielu żołnierzom udało się amtąd uciec. Oni powiadomili o pobycie tam mjr. Mikiewicza. Podobno namawiano go do ucieczki. Dzisiaj trudno ualić, czemu nie wybrał tej drogi. Dziadek lubił dużo jeść, toteż był słusznej poury. Być może to zadecydowało, że pozoał w obozie. Może też honor oficerski nie pozwalał mu na to… – rozważał wnuk. W końcu do Rzeszowa dotarły li y z Kozielska. Antoni Będowski pisze: Dziadek pisał do swojej sio ry do Lwowa. Wkrótce i ją wywieziono na Wschód, do Archangielska, gdzie zginęła. Pomimo informacji rozpowszechnianej przez Niemców o zbrodni w Lesie Katyńskim, w domu łudzono się, że dziadek nie podzielił losu zamordowanych oficerów. Redaktor Dariusz Walusiak w Tygodniku Katolickim „Niedziela” nr / – skąd pochodzi ten tek – pisze dalej: W r. zaświeciła iskierka nadziei. Szwagier mjr. Mikiewicza, który z armią Berlinga wydoał się z Rosji Sowieckiej, w październiku pisał z frontu: „Wojtuś prawdopodobnie żyje. Je gdzieś w wojsku na Zachodzie”. Dopiero po wojnie na liach katyńskich 'orządzonych w Londynie odszukano nazwisko mjr. Wojciecha Mikiewicza. Ekshumowane w kwietniu r. zwłoki zidentyfikowano dzięki legitymacji oficerskiej i kore'ondencji z Rzeszowa, wydobytych z kieszeni munduru. W opracowaniu Wł. Lutyńskiego, Warszawa # „Lia lekarzy weterynaryjnych…” w nawiasie czytamy: wersja, że w r. służył w Ludowym Wojsku Polskim, w świetle tych danych wydaje się błędna. W liście opracowanej przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa w „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” nazwisko mjr Wojciech Mikiewicz opatrzone je numerem $ z dopiskiem: lek. wet. MSWojsk., zam. , Katyń. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. MOR AWSKI WŁADYSŁAW Ur. % czerwca r., s. Grzegorza. Lekarz weterynaryjny – figuruje na liście „Spis lekarzy weterynaryjnych w R.P.” z r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Samorządowy lekarz wet. w Horodence. Na opień podporucznika Wojska Polskiego mianowany ycznia # r. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD + kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” prof. Wł. Lutyński – „Życie Weterynaryjne” +$ () , #–. W „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa obok nazwiska podano, że „miejsce urodzenia nieznane i weterynarz”. MUCHA ADAM STEFAN Ur. + października r. w Szczawnie, pow. limanowski, s. Józefa. W r. ukończył gimnazjum. Podporucznik rez. Być może był absolwentem weterynarii – takie zdanie znajduje się w „Liście lekarzy weterynarii jeńców…” Wł. Lutyńskiego, Warszawa #. W „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa przy nazwisku nie widnieje żaden zawód. Osadzony w Kozielsku i zamordowany w r. w Katyniu. Przeprowadzając kwerendę w archiwum Internationaler Suchdien (ITS) w Bad Arolsen (Niemcy) natrafiono na Muchę Adama ur. + grudnia r. w Terchowa, który w okresie + czerwca –% września r. pracował w IG Bitterfeld. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. MUR AWSKI TADEUSZ Ur. maja % r. w woj. poznańskim (wg „Spisu lekarzy wet. RP” z r. właściwa data urodzenia to r. i miejsce ur. Trląg, pow. Inowrocław – wg S. Jakubowskiego), s. Piotra. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Podporucznik rez. Pracował w Wielkopolsce, jako lekarz samorządowy w Lwówku, pow. Nowy Tomyśl (K. Millak w art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary…” na s. + podaje inny powiat – nowotarski?). Zmobilizowany do % Dywizji Artylerii Konnej. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – pagina arch. z r. Zamordowany w Katyniu. Natomia T. Mikulski w książce „Biogramy jeńców…” Wydawni* wo Uniwersytetu Wrocławskiego, na s. podaje: Tadeusz Morawski urodził się maja r. w rodzinie Bronisława i Walerii. Wykształcenie wyższe – lekarz weterynarii. Mieszkał w leśniczówce Uzbereż, pow. Grodno. Po wkroczeniu Armii Czerwonej był w randze podporucznika dowódcą oddziału partyzanckiego. Wzięto go do niewoli pod koniec r. i osadzono w obozie dla jeńców wojennych w Kozielsku. Odznaczony pośmiertnie Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn sierpnia r., nr leg. . Podczas ekshumacji zbiorowych mogił w Lesie Katyńskim w r. zwłoki Tadeusza Morawskiego zotały zidentyfikowane i zareje rowane pod numerem PCK (AM) . Przy zwłokach znaleziono książeczkę oficera i dowód osobi y. Autor wymienia literaturę: J. Tucholski „Mord w Katyniu”, PAX, Warszawa – Tadeusz Morawski je wymieniony na s. + oraz dodaje, że dane pochodzą od siory Marii. W „Spisie do + lipca zidentyfikowanych Polaków” zawartym w materiale „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , pod pozycją %, s. +, znajduje się zapis: Morawski Tadeusz, porucznik, weterynarz, urodzony maja r. Przy zwłokach znaleziono: książeczkę oficera i dowód osobi y. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” Wł. Lutyński, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), , a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +$. MUREŃKO WITOLD Ur. r., s. Józefa. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w + r. W latach +–# odbył kurs w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy wraz z czterdzieoma kolegami, lekarzami. Podchorąży rez. Pracował w Kielcach jako wolno praktykujący lekarz. Uczenik kampanii wrześniowej. Aresztowany i przetran'ortowany do obozu w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z maja r. Zamordowany w Katyniu w maju r. W „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa obok nazwiska podano zawód – „weterynarz”, miejsce i data urodzenia – „nieznane”. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Wykaz absolwentów Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy”. NOWAK MARIAN Ur. lutego # r. w Gawłuszowicach, woj. krakowskie, s. Stanisława. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował jako lekarz pań wowy w Orowie, pow. łomżyński. Naępnie oficer zawodowy w Orołęce w sztabie # Dywizji Pie- choty. Major Wojska Polskiego. W kampanii wrześniowej w # Pułku Artylerii Lekkiej. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. W opracowaniu niemieckim z r. z ekshumacji w Katyniu: „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN” pod pozycją #, s. , czytamy: Nowak Marian, major, weterynarz, lekarz. Przy zwłokach znaleziono: legitymację oficerską, wizytówki, jeden li i notatnik. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , a także „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej“, Warszawa , s. –. NOWICKI BOGUMIŁ DIONIZY Ur. grudnia + r. w Chełmży, s. Michała i Jadwigi z Cieszyńskich. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego – dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Podporucznik rez. Pracował w Gdyni jako lekarz samorządowy. Pracownik Rzeźni i Targowiska Zwierzęcego w Gdyni. Malarz – artya. Student Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Członek Związku Polskich Artyów Pla yków w Gdyni. Zmobilizowany do Krzemieńca – Kresowa Brygada Kawalerii (?). W Pułku Strzelców Konnych. Zginął w czasie działań wojennych we wrześniu r. – podaje w biogramie doc. S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #$. Lekarz wet. Nowicki Bogumił zoał osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia . Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Katyń Księga Cmentarna”, Warszawa , Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczęń wa, s. $. ORLIKOWSKI CZESŁAW JÓZEF Ur. # lipca ### r. w Warszawie, s. Michała. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. w In ytucie Weterynarii w Warszawie. W latach + – # w Korpusie Wschodnim. Powiatowy lekarz w Mławie i naępnie wolno praktykujący lekarz wet. także w Mławie. Oatnie miejsce pracy wymienia się Warszawę. Od r. na emeryturze. Stopień wojskowy – kapitan rez. W korpusie oficerów weterynaryjnych. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. ORŁOWSKI KAZIMIERZ Ur. grudnia r. w Achałcych na Kaukazie, s. Bolesława i Ludwiki z Wasilewskich. Ukończył gimnazjum w Krasnym awie. Odbył szkolenie w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr % w r. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w r. Pracował w Torubinie, pow. Krasny aw, jako lekarz samorządowy. Podporucznik rez. – mianowany ycznia $ r. Zmobilizowany do Pułku Artylerii Lekkiej. Żonaty – Ewa z Dąbrowskich, mieli syna Ryszarda. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – $/ z $ kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Podczas ekshumacji w Lesie Katyńskim w r. zwłoki opisano pod numerem AM #. Przy zwłokach znaleziono rozkaz wojskowy i świade* wo szczepienia. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. $, poz. #. OZGA TADEUSZ MICHAŁ Ur. % lutego $ r. w Brodach, woj. tarnopolskie, s. Stanisława i Marii z Bartosików. Odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim w – r. Ukończył Wydział Weterynaryjny na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w % r. Pracował w Skale, pow. Borszczów w woj. tarnopolskim jako lekarz miejski. Porucznik rez. T. Mikulski w „Biogramy jeńców” Wydawni* wo Uniwersytetu Wrocławskie- go , s. – pisze: Absolwent Akademii Weterynaryjnej we Lwowie ( r.). Był weterynarzem w Skale Podolskiej koło Barszczowa, woj. tarnopolskie. W sierpniu r. zoał zmobilizowany w opniu porucznika. Nie wiadomo, jakie były jego losy w czasie kampanii wrześniowej ani w jakich okolicznościach doał się do niewoli. W domu zachował się li, nadany z Kozielska w liopadzie lub grudniu r. Odznaczony pośmiertnie Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, sierpnia r., nr leg. . Podczas ekshumacji zbiorowych mogił w Lesie Katyńskim w r. zwłoki Tadeusza Michała Ożgi zidentyfikowano i zareje rowano pod numerem PCK (AM) . W kieszeniach znaleziono: dowód osobi y, kartę mobilizacyjną, wizytówki, li y, pocztówki i szkaplerz. Dane od syna Zbigniewa. W artykule „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), s. prof. Wł. Lutyński podkreśla: Ozga Tadeusz Michał; w „Księdze” Ożga, ale w „Spisie lek. wet. RP” z r. oraz na tablicy na ścianie kościoła św. Karola Boromeusza na warszawskich Powązkach je Ozga. Do tych wyjaśnień można dodać, że na „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” figuruje także Ożga. W materiałach niemieckich z r. „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , pod pozycją #, s. +, znajduje się nazwisko Ozga Tadeusz, lekarz weterynarii. Podczas ekshumacji w Lesie Katyńskim w r. przy zwłokach znaleziono: dowód osobi y, wezwanie do wojska, karty wizytowe i medalik. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Katyń. Księga Cmentarna”, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczęń wa,Warszawa i Archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) oraz publikacje podane w tekście. PEREDNIA JERZY MARIAN Ur. lipca r. w Warszawie, s. Franciszka i Marii z Krzyżanowskich. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w $ r. Pracował w Bielsku jako sejmikowy lekarz weterynarii, a naępnie od # r. w Staroźrebach w pow. płockim. Podporucznik rezerwy. Żonaty – ślub odbył się na tygodnie przed wyjazdem na front. W kampanii wrześniowej r. zmobilizowany do Szpitala Polowego Koni we Włodawie, a także w Pułku Szwoleżerów. Przeszedł szlak bojowy Włodawa-Kowel-Włodzimierz Wołyński. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. W materiałach niemieckich z r. „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin – „ Spis do + lipca identyfikacji Polaków” pod numerem $, s. +, figuruje Paradnia Jerzy, weterynarz. I dopisek rzeczy znalezionych podczas ekshumacji: dowód osobi y, prawo jazdy, pismo i koperta. Więcej informacji o lekarzu wet. Jerzym Peredni można znależć w książce przyjaciela Tadeusza Wittlina ze Stanów: „Time opped at $. – @e Katyn fore massacre”, Wyd. Bobbs-Merrill, Nowy Jork $%. Dodajmy, że była to pierwsza książka o Katyniu w Stanach Zjednoczonych, która ała się besellerem. Dane pochodzą od p. Ewy Perednia-Popszak z Koszalina (wnuczka brata) – rodzina nie posiada żadnych materiałów, gdyż wszykie aliły się podczas Powania w Warszawie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz informacja z art. „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” prof. Wł. Lutyński – „Życie Weterynaryjne” +$ () , s. , a także „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego” Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczęń wa, Warszawa , s. +. PERKOWSKI HIPOLIT Ur. ycznia #$ r. w Gromki-Brzoski, woj. białoockie, s. Franciszka. Ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r., uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. W r. na tej samej Uczelni zoał doktorem z zakresu nauk weterynaryjnych. Oficer zawodowy – podczas przewrotu majowego w $ r. na czele plutonu osłaniał odwrót prezydenta Wojciechowskiego i rządu do Wilanowa. Komendant Kuźni Szkolnej Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych w Warszawie. Major rez. W kampanii wrześniowej r. zmobilizowany do Dywizjonu Artylerii Konnej. Osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – pagina arch. %. Zamordowany w Katyniu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz informacja z art. „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” prof. Wł. Lutyński – „Życie Weterynaryjne” +$ () , s. . PIELOK AUGUSTYN Ur. lipca # r. w Wysokiej na Górnym Śląsku, s. Jana i Heleny z Beniosków. Uczeniczył w walkach I wojny światowej i powania śląskiego. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Uniwersytecie w Berlinie. W latach trzydzie ych pracował w Lublińcu, a naępnie w Orowie Wielkopolskim na anowisku lekarza powiatowego. Mieszkał w O rowie Wlkp. przy ul. Kościuszki . Podporucznik rez. – mianowany czerwca r. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Żonaty. Zmobilizowany do Pułku Artylerii Lekkiej w Łodzi. Uczeniczył w kampanii wrześniowej. Aresztowany i osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz art. „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” prof. Wł. Lutyński – „Życie Weterynaryjne” +$ () , s. , a także „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”,Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczęń wa, Warszawa , s. +#. PIKULSKI ALEKSANDER Ur. grudnia r. w Wilczycach, pow. sandomierski, s. Edwarda i Józefy z Leskowskich. Studia weterynaryjne rozpoczął w r. i ukończył odebraniem dyplomu lekarza weterynaryjnego na Uniwersytecie Warszawskim w r. W latach – w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. Na podporucznika mianowany ycznia r. Porucznik piechoty w Toruniu. W kampanii wrześniowej zmobilizowany do Pułku Artylerii Lekkiej Armii Pomorze. Szlak bojowy Toruń-Warszawa. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Konrad Rozwadowski, lekarz wet., przekazał informację, że Pikulski Aleksander miał drugie imię – Stanisław. Prof. Wł. Lutyński dodaje: „według „Księgi” był podporucznikiem, a w „Liście” podano – porucznikiem”. W „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” przed nazwiskiem znajduje się dopisek „ppor.”. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz art. „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” prof. Wł. Lutyński – „Życie Weterynaryjne” +$, (), , s. . PISKOZUB ANTONI Ur. czerwca ## r. w Kołomyja, woj. anisławowskie, s. Michała. Akademię Weterynaryjną we Lwowie ukończył w r., uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. Oficer zawodowy $ Pułku Ułanów w Stanisławowie. W r. w opniu kapitana. Aresztowany i osadzony w obozie w Kozielsku w opniu majora WP. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia . Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Liście Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Alfabetyczna lia oficerów WP #–”, Muzeum Wojska Polskiego. PITER A JAN Ur. liopada r. w Szutnarowej, woj. lwowskie, s. Andrzeja. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Podporucznik. Pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Nowogródku na anowisku dietariusza. W kampanii wrześniowej w Pułku Ułanów. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. PRESS DAWID Ur. czerwca # r. w Samki Dolne, pow. rohatyński, s. Hermana. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Oficer zawodowy Wojska Polskiego – kapitan. Osadzony w Kozielsku i na liście wywózkowej NKWD – pagina arch. . Zamordowany w Katyniu. W opracowaniu niemieckim dotyczącym ekshumacji zwłok w Katyniu w r. „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN” pozycja #, s. , czytamy: Press Dawid, kapitan. Przy zwłokach znaleziono: legitymację oficerską i liczne kartki z adresami. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. R ADOMSKI SYLWESTER JAN Ur. + liopada % r. w Mogilnie, syn Władysława i Praksedy z Płoszyńskich. W r. absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Dyplom lekarza medycyny weterynaryjnej otrzymał w % r. we Lwowie – Akademia Medycyny Weterynaryjnej. Filier Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi we Lwowie. Na opień podporucznika mianowany ycznia $ r. i przydzielony do Pułku Artylerii Ciężkiej. Pracował w Murowanej Goślinie, pow. Oborniki Wielkopolskie, jako lekarz samorządowy. Żonaty, dwoje dzieci, syn Edmund i córka Jadwiga. W r. zoał zmobilizowany do + Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich – Wielkopolska Brygada Kawalerii. Z. Szacherski w książce „Wierni przysiędze”, Pax, Warszawa $$, podaje, że por. lekarz wet. Sylweer Radomski, etatowy w + Pułku Strzelców Konnych poległ w bitwie pod Laskami dnia września r. i odznaczony zoał pośmiertnie Krzyżem Walecznych. W opracowanej przez prof. Władysława Lutyńskiego w # r. „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” czytamy: W kampanii wrześniowej udział w szarży w Laskach k/Warszawy (Sierakowie). Uznany błędnie za zmarłego września r. (rzekomy grób na Cmentarzu Wojennym w Laskach – trzeci krzyż na pierwszej mogile po prawej ronie), potem w niewoli sowieckiej, osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. – pagina arch. . Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. W liście opracowanej przez Radę Ochrony Pamięci i Męczeń wa na. „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej”, pod pozycją , znajduje się przypis: ppor Sylweer Jan Radomski, lek. wet., pac. zam. , Katyń. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. SAENGER FR ANCISZEK TEODOR Ur. ycznia #+# r. w Kościerzynie, s. Teodora. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Uczelni w Giessen w r. W I wojnie światowej lekarz weterynarii w armii niemieckiej – ranny pod Gorlicami i odznaczony Żelaznym Krzyżem II kl. Naępnie oficer w Wojsku Polskim – lekarz weterynarii. Od r. lekarz powiatowy w Gnieźnie i Szubinie. Od r. wolno praktykujący lekarz w Gnieźnie. W r. przeszedł na emeryturę. Pod koniec sierpnia r. zgłosił swój akces do służby wojskowej w Wojsku Polskim w opniu podpułkownika. Zmobilizowany do OK VIII. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z %– kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Pośmiertnie mianowany na opień pułkownika Wojska Polskiego. Na tablicy pamiątkowej w Szubinie obok nazwiska widnieje napis: „weterynarz”! Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, #. SCHWARZ KLAUDIUSZ WILHELM Ur. +, s. Jerzego. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Samorządowy lekarz z Mira, pow. Stołpce. Podporucznik rez. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. – N %%/. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Na liście wywózkowej NKWD – Szwarc Klaudiusz, a w „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , poz. , s. , widnieje jako Schwarz Klemens – na błędy w pisowni polskich nazwisk wskazuje A. Pamiatnych „O identyfikacji nazwisk polskich oficerów rozrzelanych w Katyniu”. Przy zwłokach podczas ekshumacji zbiorowej mogił w Lesie Katyńskim w r. znaleziono: kartę szczepienia, zdjęcie, monogram: S. K. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # oraz publikacje podane w tekście. SIKORSKI HENRYK Ur. grudnia # r. w Orzeszowie, s. Lucjana i Walerii z Brunschów. Dr medycyny – Uniwersytet Wrocławski w r. Porucznik Wojska Polskiego – mianowany czerwca r. Nauczyciel akademicki na Wydziale Lekarskim. Od + r. prof. nadzwyczajny farmakologii na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Zmobilizowany do Szpitala Okręgowego. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – / z kwietnia r. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Podczas ekshumacji zwłok w Lesie Katyńskim w r. zarejerowany pod numerem %. Przy zwłokach znaleziono: oficerską książęczkę wojskową, dowód osobi y, świade* wo szczepienia nr +, kartkę i li. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin , s. +; „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego“, ROPWiM, Warszawa , s. %$. SŁONIOWSKI WINCENTY Ur. #, s. Jana. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w # r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. białoockim jako lekarz samorządowy w Rajgrodzie, pow. Szczuczyn. Osadzony w obozie w Kozielsku, na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. – pagina arch. #. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Prof. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców…” pisze także: W świetle powyższych danych wersję, że w r. zginął na dziedzińcu Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie należy uznać za nieodpowiadającą anowi faktycznemu. Źródło informacji: „Polscy lekarze weterynarii pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Katyniu” Wł. Lutyński, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), s. . SOKOŁOWSKI KAZIMIERZ ANDRZEJ ANTONI Ur. # lutego $ r. w Nowej Wsi, pow. wieluński, s. Stanisława i Anny Nowackiej. Ukończył #-klasową Szkołę Realną im. T. Kościuszki w Wieluniu. Maturę zdał w % r. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w r. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy w Grudziądzu. W latach – odbył ćwiczenia rezerwy w Pułku Ułanów. Mianowany na podporucznika rez. ycznia % r. Pracował w woj. łódzkim jako samorządowy lekarz weteryna- rii w Wieluniu, a naępnie jako lekarz powiatowy. Mieszkał w Wieluniu przy ul. A. Mickiewicza %. W kampanii wrześniowej zmobilizowany do + Pułku Artylerii Lekkiej. Osadzony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia – pagina arch. #. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Podczas ekshumacji zbiorowej mogił w Lesie Katyńskim w r. zwłoki zoały zidentyfikowane i opisane pod numerem AM +: Sokolowski Kazimierz, weterynarz, ur. . . , zamieszkały – Wieluń ul. Mickiewicza . Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Lia katyńska I LO im. T. Kościuszki w Wieluniu” w książce „ lat hiorii i tradycji I Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Wieluniu”, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin s. %. STRUZIAK FR ANCISZEK Ur. liopada r. w Mędrzechowie, pow. dąbrowski, s. Jana. Do r. pomocnik lekarza weterynarii. Później wcielony do służby czynnej do Pułku Ułanów. Zawodowy podoficer san.-wet. $ października mianowany na plutonowego i jako wachmirz przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z $ kwietnia r. Zamordowany w Katyniu. Źródło informacji: Art. Wł. Lutyński „Polscy lekarze weterynarii pochowani na cmentarzu wojskowym w Katyniu”, „Życie Weterynaryjne” , +$ (), s. . SZPAK STANISŁAW LESZEK Ur. # września r. w Dąbrowie Tarnowskiej, s. Stanisława i Jadwigi z Ko urkiewiczów. Lekarz weterynaryjny – absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Podporucznik rezerwy – mianowany ycznia # r. i przydzielony do Pułku Artylerii Lekkiej. W kampanii wrześniowej w + Pułku Artylerii Lekkiej w Częochowie. Kawaler. Uwięziony w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD – $/ z $ kwietnia – zamordowany w Katyniu. W informacji uzyskanej z Gimnazjum nr w Dąbrowie Tarnowskiej wymienia się lekarza weterynarii Leszka Szpaka. Aleksiej Pamiatnych w art. „O identyfikacji nazwisk polskich oficerów rozrzelanych w Katyniu” podaje dwa imiona: Stanisław Leszek Szpak N /, T . W niemieckich materiałach z ekshumacji zwłok w Katyniu poz. , s. +, czytamy: Spak Leszek, umundurowany. Przy zwłokach znaleziono: karty wizytowe. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin ; „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego“, ROPWiM, Warszawa , s. $. ŚCIŚLEWSKI KAZIMIERZ MARCELI Ur. lutego % r. w Dąbrowicach, pow. kutnowski, s. Marcelego i Feliksy z Zarębów. Ukończył Gimnazjum Pań wowe w Białymoku. Uczeniczył w szkoleniu w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty nr w Berezie Kartuskiej w r. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w # – lekarz weterynaryjny. Pracownik Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. Mieszkał w Mińsku Mazowieckim. Porucznik rez. mianowany marca r. Żonaty z Haliną z Kaliszków. Mieli córkę Urszulę. W kampanii wrześniowej w $ Pułku Artylerii Lekkiej w Krakowie. Szlak bojowy pułku zakończył się września r. w okolicach Rawy Ruskiej. Osadzony w obozie w Kozielsku. Jak podaje T. Mikulski w „Biogramy jeńców…”, s. +: Urodził się w Dąbrowicach… (…) W domu zachował się li nadany w Kozielsku lutego r. Autor podaje, że w pracy J. Tucholskiego „Mord w Katyniu”, PAX, Warszawa , Kazimierz Ścislewski je wymieniony na s. oraz $#, poz. %#, nr 'rawy $%, a także że powyższe dane pochodzą od żony Heleny, córki Urszuli oraz wnuków Jerzego, Pawła i Macieja. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. – pagina arch. %%%. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. A. Pamiatnych w 'isie w „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN“, Berlin – widnieje, jako Steslewski Wladimir poz. +, s. . W dniu oddawania maszynopisu do druku otrzymałem artykuł przygotowany do „Życia Weterynaryjnego” przez w'omnianego powyżej wnuka Kazimierza Ściślewskiego – dr. Jerzego Gawora. Korzyając z okazji, dziękuję za udoępnienie zdjęcia koperty li u dziadka z Kozielska i cytuję wybrane fragmenty tek u: Urszula Gawor z domu Ściślewska, córka Kazimierza, lekarza weterynarii, porucznika rezerwy, jeńca wojennego z obozu w Kozielsku, zamordowanego w Katyniu, to moja mama. (…) Wśród rodzinnych legend i przypowieści je jedna o tym, jak dziadek zrezygnował z zerwania epoletów oficerskich, co mogło uchronić go przed sowieckim internowaniem, ale kalkulacja – lepsze traktowanie oficerów zgodnie z konwencją genewską albo duma oficerska nie pozwoliła mu na to. Było to podobno zachowanie nie odosobnione. (…) Całe moje dorosłe życie zmagam się z hiorią dziadka lekarza weterynarii, którego nie znałem, którego nie znała również moja mama, ale który wywierał silny wpływ na pamięć i wyobraźnię. (…) Temat ten pojawiał się przy niektórych okazjach i rozmowach, ale bez szczególnego nasilenia. Stopniowo zmieniało się we mnie podejście do rawy i obecnie mam przekonanie, że pamięć o dziadku, to nie tylko pro y imperatyw Kanta wymagający wzorowego poępowania i ciężkiej pracy, ale również publikowanie womnień, pamiątek i dzielenie się refleksjami. (…) Ci, którzy teraz wypowiadają się w imię prawdy hiorycznej czy diabeł jeden wie w imieniu czego, z pewnością nie znają wymiaru rozpaczy, której doświadczyły rodziny katyńskie. Każdy naród ma swoje sacrum, którego nie powinno poddawać się wątpliwościom i dyskusji. Mamy takich miejsc bardzo dużo, a wśród nich je Las Katyński. Mord w Katyniu z pewnością nie je symbolem heroicznej śmierci. Raczej konsekwencją nikczemnego wyroku. (…) Dla żyjących najbliższych krewnych pomordowanych, myśl o Kozielsku czy innych miejscach, pozoanie do końca życią częścią ich rozpaczy. Nowe pokolenia mu- szą pielęgnować pamięć o tych zdarzeniach, aby nie racić swej tożsamości. Społeczność lekarsko-weterynaryjna także ma ten obowiązek. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, a także T. Mikulski: „Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni” WUW Wrocław, i „Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. $. ZAMOJSKI JAN STANISŁAW Ur. lutego # r. w Brzeżanach, s. Józefa. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Podporucznik rez. Pracował w powiecie Sandomierz jako lekarz samorządowy w Klimontowie. W wojnie r. doał się do niewoli i osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. Zamordowany w kwietniu r. w Katyniu. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. ZENKER JAN KAROL Ur. października ## r., s. Jana. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał we Lwowie w r. na Akademii Weterynaryjnej. Obronił pracę doktorską w r. we Lwowie. Podpułkownik. Oficer zawodowy początkowo armii auriackiej, a później armii polskiej. Pełnił funkcję kierownika Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych w Warszawie. W kampanii wrześniowej aresztowany i osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z okresu % – kwietnia r. – pagina arch. . Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. ZIEMECKI ALBIN KAZIMIERZ Ur. marca # r. w Warszawie, s. Piotra i Marii z Kuczmierowskich. Absolwent In ytutu Weterynaryjnego w Warszawie w r. – lekarz weterynaryjny. Oficer zawodowy. Oficer w wojsku rosyjskim w I wojnie światowej. W + r. pełnił funkcję młodszego lekarza weterynarii taboru I Dywizji Strzelców I Korpusu. Po # r. w wojsku w Wielkopolsce. W latach # – kapitan WP, lekarz weterynarii. A naępnie w % Pułku Ułanów Wojska Polskiego w formacjach liniowych. Mieszkał w Poznaniu. Major WP – mianowany ycznia + r. Żonaty. Osadzony w obozie w Kozielsku. Na liście wywózkowej NKWD z kwietnia r. – N %/#. Zamordowany w Katyniu w kwietniu r. Podczas ekshumacji zwłok w r. w Katyniu w 'isie „Amtliches Material zum Massenmord von KATYN”, Berlin – poz. , s. , podano nazwisko – Sieniecki Albin. Przy zwłokach znaleziono część li u oraz świade* wo szczepień. Błędy w pisowni polskich nazwisk wyjaśnia A. Pamiatnych w art. „O identyfikacji nazwisk polskich oficerów rozrzelanych w Katyniu”. Źródło informacji: Prof. Władysława Lutyńskiego „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa #, a także „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Alfabetyczna lia oficerów WP #–”, Muzeum Wojska Polskiego. Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w Charkowie Podobnie jak Katyń z Kozielskiem, tak Charków związany je z obozem jenieckim utworzonym w Starobielsku. W obozie tym osadzono # Polaków, w tym ponad lekarzy i # generałów. Obóz ten usytuowany był w bezpośredniej bliskości acji kolejowej w byłym żeńskim klasztorze i w dwóch domach przy ul. Wołodarskiego (przebywali tam generałowie) i przy ul. Kirowa (pułkownicy i podpułkownicy). W akcji „rozładowywania obozów” (rozgruzki), którą rozpoczęto % kwietnia r., jeńców przewożono koleją do Charkowa. Z dworca dalej „czarnym woronem” do więzienia NKWD – miejsca kaźni. Tam przed egzekucją ręce związywano im sznurem. Pisze o tym w przedmowie do książki „Charków. Księga Cmentarna” Wanda Kry yna Roman i Jędrzej Tucholski: osób wiązania rąk był jednolity: na jednej ręce zaciskająca się pętla, ręce złożone za plecami były dwukrotnie otaczane sznurem, ten z kolei parokrotnie przewiązywany między rękami, wolną końcówkę związywano z większą pętlą (ryc.). Mordowano rzałem poniżej potylicy w kark, by krwawienie było najmniejsze. A naępnie zwłoki polskich oficerów zakopywano w zbiorowych mogiłach na przedmieściach Charkowa, koło wsi Piatichatki, gdzie znajdowała się refa leśno-parkowa. Akcję „rozładowywania” obozu w Starobielsku zakończono maja r. Zamordowano wówczas # oficerów. W tej liczbie znalazło się także % zamordowanych lekarzy weterynarii, których biogramy prezentuję poniżej. Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa, Andrzej Przewoźnik, w rozdziale „Cmentarz w Charkowie”, zamieszczonej w „Charków. Księga Cmentarna” podkreślał: Podczas gdy miejsce zbrodni i ukrycia ponad zwłok oficerów WP z obozu kozielskiego znane było ich rodzinom i światu już od kwietnia r. (oficjalny komunikat ogłoszony przez berlińskie radio), na ujawnienie masowych grobów jeńców obozu w Starobielsku trzeba było czekać niemal pięćdziesiąt lat. BAŃKOWSKI JAN Ur. + ycznia ## r. w Wilnie, s. Feliksa i Marii z d. Zylewicz. W okresie I wojny światowej w armii rosyjskiej (%–#). Od # r. w Wojsku Polskim w Szpitalu Koni nr . Naępnie w I Dywizji Litewsko-Białoruskiej, Dowództwo Okręgu Generalnego Lublin, Pułk Artylerii Polowej, Pułk Artylerii Polowej, Pułk Artylerii Ciężkiej. Ukończył kurs w Centrum Szkolenia Kawalerii w r. W r. odebrał dyplom lekarza weterynaryjnego na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej” z r. na s. $–+ podano, że dyplom otrzymał w % r. w Warszawie. Podejmuje pracę miejskiego lekarza w Parczewie, woj. lubuskie, a do r. je powiatowym lekarzem weterynarii w Sieradzu. W r. otrzymuje wezwanie mobilizacyjne do Ośrodka Zapasowego Art. Ciężkiej nr . Aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, ROPWiM, Warszawa , s. ; Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa #. BĄK ALOJZY TADEUSZ Ur. grudnia ##+ r. (#+ r. – wg „Spisu lekarzy weterynaryjnych RP” z r.) w Kobylejgórze, pow. orzeszowski, s. Augu yna i Marii z Czekałów. Absolwent gimnazjum w Kępnie. W okresie I wojny światowej w armii niemieckiej ($–#). Naępnie uczeniczy w Powaniu Wielkopolskim. W r. bierze udział w wojnie z bolszewikami w szeregach # Pułku Strzelców (późniejszy $ pp). W r. otrzymuje opień podporucznika. Od + r. na anowisku lekarza weterynarii w Wojskowej Pracowni Rozpoznawczej w Warszawie. A według informacji zawartej w „Liście lekarzy weterynarii…” Wł. Lutyńskiego: w dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Członek rzeczywiy Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya we Lwowie. Od r. kierownik Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych. Odznaczony krzyżem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Stopień wojskowy – major. Obronił także pracę doktorską: „Przyczynek do badań nad wpływem temperatury na zjawisko aglutynacji pałeczek grupy paratyfusowej”. Ucze niczy w kampanii wrześniowej w opniu majora rez. Osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku i zamordowany w r. Charkowie. W związku z powyższym nie można zgodzić się z informacją podaną przez Z. Popławskiego w „Liście członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów)”, że zginął na polu chwały we wrześniu r. Źródło informacji: „Charków. Księga Cmentarna” ROPWiM, Warszawa , s. ; Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa #; „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. % oraz „Nasza Służba” /# – Informator Diecezji Polowej, s. i J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s. +. BOGUSZEWSKI KAZIMIERZ Ur. % lutego r. w Sierpcu, s. Juliusza i Teodozji z Turskich (wg Wł. Lutyńskiego „Lia lekarzy weterynarii jeńców…” s. Jana ?). Uczenik obrony Mławy w sierpniu r. W r. absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego. Wcześniej (#) ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy w Grudziądzu. Samorządowy lekarz w Pabianicach. Mieszkał w Łodzi. Mianowany na opień podporucznika października r. Otrzymał przydział do Pułku Artylerii Lekkiej, a naępnie w Pułku Ułanów, # Pułk Artylerii Lekkiej i oatecznie w + Dywizjonie Artylerii Ciężkiej. Porucznik rez. Aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w Charkowie w r. – Lia Starobielska #. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna, ” s. $. BR AUN JAN ALEKSANDER Ur. lutego # r. (rok urodzenia znajduje się w dwóch źródłach: „Charków. Księga Cmentarna, ” i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska”, natomia Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców…” podaje datę – ## r.) w Nowym Dworze, pow. warszawski, s. Bogumiła i Leokadii z Kunklów. (Doc. S. Jakubowski podaje inne miejsce urodzenia – Łódź). W % r. ukończył Studium Weterynaryjne przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Żołnierz II Korpusu Wschodniego w +–# – ucze nik walk pod Kaniowem, w niewoli niemieckiej. Od # r. w Wojsku Polskim, udział w wojnie #– w p. art., natomia po wojnie w r. przeniesiony do rezerwy i przydzielony do Okręgowego Szpitala Koni nr . Kapitan rez. Wojska Polskiego. Pracował w Warszawie jako miejski lekarz weterynarii, także w rzeźni. Działacz Zrzeszenia Lekarzy Weterynarii. W r. znajdował się w ewidencji Rejonowej Komendy Uzupełnień Warszawa. W r. zmobilizowany do Modlina. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi i innymi. Aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu jenieckiego w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w r. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa; „Charków. Księga Cmentarna, ”, s. oraz dr K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. #– , a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . BUDNY HENRYK Ur. kwietnia w Warszawie, s. Aleksandra i Eugenii z Budnickich. Ukończył Gimnazjum Pań wowe im. Władysława IV w Warszawie w r. W r. odbył dywizyjny kurs podchorążych rezerwy piechoty przy Pułku Piechoty. Po odbyciu służby wojskowej podjął udia na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w r. W + r. mianowany na podporucznika. Przydzielony do Pułku Piechoty, w którym odbył ćwiczenia rezerwiów, jako dowódca plut. ckm. Uczeniczy w kampanii wrześniowej r. Zoaje aresztowany i przewieziony do obozu jenieckiego w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w r. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków Księga Cmentarna, ”, s. #. BUDZIŃSKI JAN Ur. maja % r. w Smodnej, pow. kosowski (wg biogramu T. Mikulskiego w „Biogramach jeńców…” WUW . s. # – urodził się w Kosowie koło Kołomyi), s. Bronisława i Heleny z Łukaszewiczów. Ukończył gimnazjum w Kołomyi w % r. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej w Kosowie. Także członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya we Lwowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie uzyskał r., a rok później ukończył Szkołę Podchorożych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Od ycznia % r. w opniu podporucznika. Przydzielony do Pułku Ułanów w Białymoku. Pracuje w powiecie Łuckim, w Kiwercy, jako samorządowy lekarz wet. W r. przenosi się do Darkowa na Zaolzie. Tuż przed wojną zmobilizowany do $ Pułku Artylerii Lekkiej w Krakowie. + września r. wzięty do niewoli w Bursztynie, woj. anisławowskie. Osadzony w Starobielsku. Beialsko zamordowany w Charkowie w r. Dr Teofil Mikulski w „Biogramach jeńców…” tak pisze o Janie Budzińskim: O okolicznościach wzięcia go do niewoli oraz osadzenia w obozie w Starobielsku żona dowiedziała się z li u p. Czesława Pawłowskiego, również lekarza weterynarii, wziętego do niewoli razem z Janem Budzińskim, który przez dwa miesiące był w obozie w Starobielsku. Czesław Pawłowski zoał zwolniony z obozu na podawie złożenia prośby przez mieszkańców Hoszczy i okolicy. Krewny Jana Budzińskiego, mjr Wit Budziński, w czasie wojny doał się do niewoli niemieckiej. Osadzono go w oflagu, z którego czynił poszukiwania Jana Budzińskiego przez Turcję i Portugalię. Po wojnie p. Regina poszukiwała męża przez Polski Czerwony Krzyż i pismem z sierpnia r. zoała powiadomiona, że w kartotece zaginionych bez wieści w Starobielsku figuruje ppor. Jan Budziński. Na tej podawie Sąd Grodzki we Wrocławiu kwietnia r. uznał Jana Budzińskiego za zmarłego, ualając datę śmierci na dzień maja r., godz. . Orzeczenie to ało się podawą do przyznania renty po zaginionym w wysokości osiemna u złotych! Na wniosek córki Jana Budzińskiego Sąd Rejonowy Wrocław-Fabryczna liopada r. uchylił orzeczenie z kwietnia r. o śmierci Jana Budzińskiego w dniu maja r., podając datę kwietnia r., zgodną z danymi ujawnionymi przez ronę radziecką. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna, ”, s. oraz ”Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni” T. Mikulski, WUW , s. #–#. DAMPIERRE-DUVAL DE WACŁAW HENRYK Ur. % ycznia # r. w Czarnokońcach Wielkich, pow. husiatyński, s. Eugeniusza i Marii z Czyżewskich. W –% żołnierz w armii auriackiej. W niewoli rosyjskiej w latach %–+. W Wojsku Polskim od # r. Uczenik wojny #– w % Pułków Ułanów. Po wojnie udiował na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, którą ukończył w r. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #– podano, że udia ukończył $ r. we Lwowie. Zawodowy oficer Wojska Polskiego – major. Stacjonował w Brześciu n. Bugiem. W r. w Pułku Artylerii Lekkiej w Modlinie. Aresztowany przez wojska sowieckie, osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w r. w Charkowie. T. Mikulski w „Biogramy jeńców…”, s. –, tak pisze o Wacławie Duval de Dampierre: W czasie I wojny światowej brał udział w walkach w obronie Lwowa, za co zoał wyróźniony dyplomem. Po wojnie i po ukończeniu udiów pracował jako lekarz weterynarii w Brześciu nad Bugiem. Po napaści Niemiec na Polskę zoał zmobilizowany w randze majora i skierowany do służby wojskowej w twierdzy Modlin. Nie wiadomo, jakie były jego losy w czasie kampanii wrześniowej ani w jakich okolicznościach zoał wzięty do niewoli. W domu zachowały się cztery pocztówki od niego, oatnia z kwietnia r. Odznaczony pośmiertnie Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, sierpnia r., nr leg. . Po wojnie rodzina poszukiwała zaginionego, nieety, nie udało się ualić jego miejsca pobytu. Dane od żony Bożeny. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz w „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, , s. #%, w której podany je inny rok ukończenia Akademii Weterynaryjnej – $ oraz T. Mikulski „Biogramy jeńców Kozielski, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni” WUW, Wrocław . GAWINA KAZIMIERZ Ur. marca # r. w Sobolewie, woj. białoockie, s. Mikołaja i Józefy z Przewoźnych. W r. ukończył Wydział Weterynaryjny Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując tytuł lekarza weterynaryjnego. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii w Włodzimierzu Wołyńskim – podporucznik rez. Pracował w Świsłoczu w pow. Wołkowysk jako lekarz samorządowy. Odbył ćwiczenia w Dywizji Artylerii Konnej, a w $ r. Pułku Artylerii Lekkiej. Nie są znane okoliczności wzięcia go do niewoli. Oatni li z miejsca internowania rodzina otrzymała kwietnia r. – pisze dr T. Mikulski w „Biogramy jeńców…”. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany przez NKWD w Charkowie w r. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kampanii Wrześniowej – Londyn % sierpnia #%, nr leg. +. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków Księga Cmentarna” , s. + i T. Mikulski „Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni”, WUW, Wrocław , s. . GŁOWACKI MIECZYSŁAW MARIAN Ur. # października # r. w Serocku, s. Stanisława i Bronisławy z Chojeckich. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Naępnie w % r. ($ r. – na „Liście lekarzy weterynarii jeńców…” Wł. Lutyńskiego) otrzymuje dyplom lekarza weterynaryjnego na Uniwersytecie Warszawskim. Przeniesiony do rezerwy z # Pułku Artylerii Lekkiej w opniu podporucznik rez. W kampanii wrześniowej przydzielony do Pułku Artylerii Lekkiej (od + r.). Pracował w Serocku, pow. Pułtusk, jako lekarz samorządowy. Ucze niczył w kampanii wrześniowej r. Aresztowany i osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku i zamordowany w r. w Charkowie. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. GOĆKOWSKI TADEUSZ Ur. # października ## r. w folwarku Rembielin k. Płocka, s. Wojciecha i Julii z Goślickich. Ukończył Wydział Weterynaryjny Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r., uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. Uczenik walk o niepodległość. Wcielony do szpitala polowego dla koni w Brześciu. Mianowany na opień kapitana czerwca r. Przeniesiony do rezerwy (w opniu kapitana) w r. i przydzielony do PKU Płock. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. $–+ podano, że nie pracował zawodowo i mieszkał w Rembielinie, pow. płocki. Uczenik kampanii wrześniowej. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w Charkowie w r. Na „Liście oficerów Wojska Polskiego #–” wymieniony je: Gockowski Tadeusz ur. października r. kpt. lek. wet. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście oraz „Charków. Księga Cmentarna”, , s. #. GOLDBERG ALBERT Ur. lipca # r. w Antwerpii, s. Berka Bernarda i Erne yny ze Spietzeinów. W r. ukończył gimnazjum w Warszawie. Absolwent w $ r. In ytutu Weterynarii w Moskwie. W r. walczył jako żołnierz w Armii gen. Hallera, służył w Pułku Ułanów, z którego w r. zo ał przeniesiony do rezerwy w opniu porucznika. Pracował jako wolno praktykujący lekarz weterynarii w Warszawie. W r. odbył ćwiczenia rezerwi y w Pułku Artylerii Pancernej. W ewidencji PKU Warszawa Miao. Walczył w kampanii wrześniowej r. Aresztowany i osadzony w obozie w Starobielsku, a zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. W opisie Wł. Lutyńskiego „Lia polskich lekarzy weterynarii jeńców…” błędnie podane je nazwisko „Golberg Albert“. Źródło informacji: „Charków. Księga Cmentarna”, , s. i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Lia oficerów Wojska Polskiego #–”, Muzeum Wojska Polskiego, a także „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. $–+. GUCWA WITOLD JÓZEF Ur. czerwca r. w Sołotwinie, pow. nadwórniański, s. Franciszka i Stefanii z Galińskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Aka- demii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W tym samym roku ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W r. odbył ćwiczenia rezerwiów w $ Pułku Ułanów. Obronił pracę doktorską w % r. pt. „Glikogeneza w mięsie wołowym”. Pracował na Uczelni jako asyent u prof. Moraczewskiego – Katedra Chemii Fizjologicznej. Na liście członków rzeczywi ych Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya – Witold Józef Gucwa (Gucfa). W $ r. kolejne ćwiczenia wojskowe w $ Dywizjonie Artylerii Konnej. Podporucznik rez. Zmobilizowany do $ dak. Aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w r. Na ścianie Kaplicy Katyńskiej w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie widnieje wyryte nazwisko „Gucfa Witold Ppor”. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. – podano: Dr Gucfa Witold Józef. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska”” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Lia oficerów Wojska Polskiego #–”, Muzeum Wojska Polskiego oraz „Charków. Księga Cmentarna”,, s. %; Informacje zawarte także w art. Lesława Lewandowskiego „Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie” Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Wrocław # oraz J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s. . HELLMAN WILHELM Ur. # ycznia # r. w Tarnopolu, s. Dawida i Fryderyki z Zuckerhandlów. Podczas wojny #– walczył w Pułku Strzelców. W + r. w Szwadronie Taborów. Awansował na wyższy opień – podporucznika – czerwca r. Studia weterynaryjne ukończył r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w rejonie Lwowa jako lekarz samorządowy. Mianowany na porucznika rez. Wojska Polskiego i przydzielony do RKU Lwów. Aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany w r. w Charkowie. Wł. Lutyński w „Lia lekarzy weterynarii jeńców…” podaje nazwisko – Helman. Tak samo zanotowano nazwisko w „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. . Natomia w „Charków. Księga Cmentarna” , s. $ widnieje – Hellman i tak samo na „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej”. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. HOFFMAN EUGENIUSZ LUDWIK Ur. czerwca + r. w Jarosławiu, s. Franciszka i Julii z Pasławskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. Oficer zawodowy – kapitan Wojska Polskiego. W r. przydzielony do Pułku Strzelców Konnych i przeniesiony w r. do Pułku Ułanów, w którym służył jako lekarz weterynarii pułku do r. Mieszkał w Krzemieńcu (pow. krzemieniecki). Zoaje ranny w Brzezinach września r. Osadzony w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. $%. JANIKOWSKI TADEUSZ WIKTOR Ur. + sierpnia r. we Lwowie, s. Wiktora i Emilii. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w # r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Plutonowy podchorąży rez. Pracował w zawodzie w woj. anisławowskim jako wolno praktykujący lekarz wet. z Rohatynia. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim i przydzielony do # Pułku Ułanów. Zmobilizowany w r. do Ośrodka Zapasowego Krakowskiej Brygady Kawalerii. Aresztowany przez Sowietów i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. #. JANOWIEC ANDRZEJ JAN Ur. października # r. w Rabka-Zaryte, pow. myślenicki, s. Jana i Zofii z Karkulów. Absolwent r. gimnazjum w Nowym Targu. W $ r. ukończył Wydział Weterynaryjny na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Żołnierz Armii gen. Hallera (zamordowany w Charkowie). Uczeniczył w wojnie – r. czerwca r. mianowany na opień porucznika. Pracował w Rabce jako samorządowy lekarz weterynarii. Przydzielony do RKU Nowy Targ. Walczył w kampanii wrześniowej r. Aresztowany przez Sowietów i osadzony w Starobielsku i r. zamordowany w Charkowie. Na „Liście oficerów Wojska Polskiego #–” przy nazwisku Janowiec Andrzej czytamy: por. podlek. wet. Żródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. #. JUDYCKI WACŁAW Ur. $ marca r. w Kremieńczukach na Ukrainie, s. Mariana i Józefy Stefanii z Grabowskich. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. ( r. – podaje rok ukończenia uczelni „Charków. Księga Cmentarna”, ). W % r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Pań wowy lekarz weterynarii w Zdołbunowie na Wołyniu. W $ r. na ćwiczeniach rezerwy w Dywizji Artylerii Konnej. W + r. mianowany na opień podporucznika. Uczenik walk września r. w obronie Lwowa. Osadzony w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. #. JUR ASZCZYK JAN Ur. # grudnia r. w O rołęce, s. Walentego i Marianny z Kutyłowskich. Absolwent gimnazjum w O rołęce w r. i Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w % r. Student III roku Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego. Mieszkał w O rołęce. Odbył ćwiczenia rezerwiów jako dowódca plutonu ckm w + Pułku Piechoty (w latach $ i +). W kampanii wrześniowej ranny pod Różanem września r. Osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. . KALMAN STANISŁAW Ur. maja # r. w Budach Wolińskich, pow. mławski, s. Andrzeja i Zuzanny z Piaseckich. Ukończył w r. (rok ukończenia udiów podany je w „Charków. Księga Cmentarna” , s. $) Wydział Weterynaryjny Uniwersytetu Warszawskiego. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii i odbył ćwiczenia rezerwiów w Pułku Szwoleżerów (). Od % r. żołnierz zawodowy, porucznik Wojska Polskiego, jako lekarz wet. w Pułku Ułanów. Mieszkał w miejscowości O róg w pow. zdołbunowskim. Uczenik walk września r. Aresztowany i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w r. w Charkowie. K. Millak podaje: ucze nik kampanii wrześniowej, poległ we wrześniu r. – co w świetle zaprezentowanych danych wydaje się nieprawdziwe. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. $, a także art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + i w „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. %$–%+. KLIMA-UR ANOWICZ MIECZYSŁAW Ur. # lutego r. w Złoczowie, s. Mieczysława. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w # r. Podporucznik rez. Podjął pracę jako wolno praktykujący lekarz wet. w Krakowie. Osadzony w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. KŁOSIŃSKI EDWARD Ur. % lipca ##+ r. w Kętach, s. Karola i Marii z Fołtynów. W r. uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Od r. pełnił służbę jako lekarz weterynarii Wojska Polskiego w Puł- ku Ułanów w Ciechanowie w opniu kapitana. W r. przeniesiony do rezerwy z przydziałem do kadry Okręgowego Szpitala Koni . Sejmikowy lekarz wet. w Ciechanowie. W kampanii wrześniowej w opniu majora w $ Pułku Artylerii Lekkiej. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Aresztowany i osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. . KOWALEWSKI MAKSYMILIAN HIERONIM Ur. maja #+ r. w Surwiłach, pow. święciański, s. Tomasza i Marii ze Stępniów. Absolwent In ytutu Weterynarii w Warszawie w + r. (% r. ukończenia In ytutu podaje „Charków. Księga Cmentarna” , s. %). W I wojnie światowej walczył w armii rosyjskiej, od r. żołnierz frontowy. W Wojsku polskim od # r. Służył w Dowództwie Okręgu Generalnego Łódź, szef służby weterynaryjnej Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, Dowództwa Okręgu Korpusu IV i VII. Pułkownik w anie 'oczynku w Płocku od % r. Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. Osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. % oraz publikacja podana w tekście. KOWALSKI FR ANCISZEK MARIAN Ur. # września # r. we Lwowie, s. Wojciecha i Karoliny z Leszczyńskich. Od r. w armii au riackiej. Od # r. w Wojsku Polskim. Studia weterynaryjne ukończył w r. we Lwowie na Akademii Weterynaryjnej. W % r. obronił pracę doktorską na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Oficer zawodowy Wojska Polskiego. Służył w Szpitalu Koni we Lwowie. Także w Okręgowym Szpitalu Koni w Poznaniu. W % r. przeniesiony do rezerwy w opniu majora. W latach trzydzie ych wolno praktykujący lekarz weterynarii we Wrześni, woj. poznańskie. Był tak- że dyrektorem Rzeźni Miejskiej we Wrześni. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Przydzielony do PKU Kościan. Osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. %. KRUSZKA ANTONI ALEKSY Ur. ycznia # r. w Dochanowie k. Żnina, s. Szczepana i Antoniny z Dudków. W r. uzyskał dyplom lekarza wet. na Akademii Weterynaryjnej w Dreźnie, w obronił pracę doktorską na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedyi we Lwowie. Służył w Legionach. Od r. żołnierz Pułku Piechoty Legionów Polskich. Ucze niczył w Powaniu Wielkopolskim w Pułku Artylerii Polowej. Podczas wojny – w Pułku Artylerii Ciężkiej. Naępnie w + Dywizji Piechoty i Pułku Artylerii Polowej. Od r. przeniesiony do rezerwy. Pracował w Obornikach, woj. poznańskie, był lekarzem powiatowym. Specjalia z zakresu pszczelar wa. Ucze nik kampanii wrześniowej – zmobilizowany zoał jako major rez. i służył w Dywizji Piechoty – komendant Szpitala Koni w Kraśniku. W innym miejscu czytamy, że był w ośrodku zapasowym Wielkopolskiej Brygady Kawalerii w + Pułku Strzelców Konnych. Odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych dwukrotnie oraz Złotym Krzyżem Zasługi. Żona Zofia z d. Karasiewicz. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w Charkowie w r. W art. dr K. Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+ czytamy: zginął w r. w obozie w Katyniu, co na tle dokumentów nie wydaje się prawdziwe. W księdze cmentarnej „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. $$ znajduje się nazwisko i biogram Antoniego Kruszki. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” obok nazwiska Kruszka Antoni widnieje w opisie losów obóz w Starobielsku i data opuszczenia obozu – kwiecień r., natomia nie podano daty śmierci. W „Wojskowym Przeglądzie Hiorycznym” nr / r., s. ##, znajduje się informacja dr. A. Wandurskiego z Szamocina, że dr A. Kruszka żył w r. (?). W świetle powyższych informacja ta wydaje się także mało prawdopodobna. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. $$. Także T. R. Budny „Pozycja 'ołeczna lekarz weterynarii w Wielkopolsce”, PWRiL +, s. #. KURCZYŃSKI STEFAN BOLESŁAW Ur. sierpnia # r. w Kobylanach, pow. bielski, s. Bolesława i Sabiny z Orłowskich. W r. absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Odbył dwukrotnie ćwiczenia rezerwiów w Pułku Artylerii Lekkiej (, #) jako oficer baterii. W # r. uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował jako lekarz samorządowy w Tarłowie, woj. kieleckie. Zmobilizowany w r. do Pułku Artylerii Lekkiej. Osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. +. KWIATKOWSKI JERZY CYRIAK Ur. $ marca ##+ r. w Złotowie, pow. mławski, s. Władysława i Marii z Brzuchowskich. W r. ukończył In ytut Weterynarii w Warszawie, uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. Uczenik I wojny światowej. Od # r. oficer zawodowy Wojska Polskiego. W r. walczył w szeregach Pułku Ułanów i IV Brygady Jazdy. Od r. przeniesiony do rezerwy i przydzielony do PKU Toruń. Major rez. Pracował jako lekarz sejmikowy w latach – w miejscowości Chodecz, pow. włocławski. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Uczenik kampanii wrześniowej r. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. #. LINSENMAN WŁADYSŁAW MARCELI Ur. + czerwca ## r. w Warszawie, s. Antoniego i Marii z Sikorskich. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. w Dorpacie w In ytucie Weterynaryjnym. Uczenik I wojny światowej. W r. jako lekarz weterynarii, ordynator Szpitala Koni I Armii. W latach – pracował na anowisku powiatowego lekarza weterynarii w Sierpcu w woj. warszawskim. Major rez. Przydzielony do PKU Modlin. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Zginął podczas kampanii we wrześniu r. – pisze dr K. Millak w art. „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +, informacja ta w świetle dokumentów nie znajduje pokrycia. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. . LIŚKIEWICZ WALENTY Ur. % maja $ r. w Radoszycach, pow. konecki, s. Jana i Antoniny ze Stoińskich. W r. (# r. taką datę podano w „Charków. Księga Cmentarna” , s. ) uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. W r. ukończył kurs podchorążych rezerwy piechoty w Grudziądzu. Odbył ćwiczenia rezerwiów w Pułku Piechoty w $ r. i podobnie w + r. w + Pułku Piechoty jako dowódca plutonu. Pracował jako lekarz samorządowy w Równem na Wołyniu. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w r. w Charkowie. W „Liście lekarzy weterynarii jeńców obozów…” prof. Wł. Lutyńskiego figuruje jako „Liskiewicz Wincenty”. Natomia w „Charków. Księga Cmentarna” – Liśkiewicz Wincenty. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” – Liskiewicz Wincenty Jan. Także imię Wincenty figuruje w „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. +$. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. oraz publikacje podane w tekście. LUDWISIAK STANISŁAW Ur. % kwietnia $ r. w Pabianicach, pow. Łask, s. Leona i Marianny z Kłodków. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim w r. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w $ r. Porucznik rez. W tym samym roku odbył ćwiczenia rezerwiów w + i Pułku Artylerii Lekkiej jako lekarz wet. dyonu. Samorządowy lekarz wet. w Szadku w pow. sieradzkim. W # r. przydzielony do $ Pułku Artylerii Lekkiej. W r. referent szefa służby wet. % Dywizji Piechoty Rezerwy. Uczeniczył w obronie Lwowa. Osadzony w obozie w Starobielsku i w kwietniu r. zamordowany w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. ŁABĘDŹ MAKSYMILIAN Ur. maja ##$ r. w Baczkach, pow. węgrowski, s. Łazarza i Sary z Kaleckich. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w In ytucie Weterynaryjnym w Charkowie w r. Ucze nik I wojny światowej. W Wojsku Polskim od r. w Szpitalu Koni nr w Warszawie. W r. przeniesiony do rezerwy z przydziałem do Szpitala Koni nr . Potem w oficerskiej kadrze korpusu weterynaryjnego. W % r. obronił pracę doktorską na Wydziale Weterynaryjnym Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. w ewidencji PKU Warszawa Miao III. Mieszkał w Warszawie. Major rez. Wojska Polskiego. Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. Osadzo- ny w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. W art. dr. K. Millaka „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %+, czytamy natomia: „zginął w w Warszawie”. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. # i „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. +$ oraz publikacja podana w tekście. MARCINEK ANTONI WIKTOR Ur. kwietnia r. w Cieszynie, s. Antoniego i Jadwigi z Zaleskich. Ukończył gimnazjum w Cieszynie i podjął udia weterynaryjne na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w r., otrzymując dyplom lekarza weterynaryjnego. Podporucznik kaw. rez. W r. w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr %. Odbył ćwiczenia rezerwiów w Pułku Strzelców Podhalańskich w r. i na przełomie +/# w # Pułku Piechoty jako dowódca plutonu ckm. Uczenik kampanii wrześniowej. Aresztowany i osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Doc. S. Jakubowski w „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + opisuje życiorys Morcinka Antoniego – ur. w r. w Cieszynie. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego w r., i uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Zamordowany w obozie jenieckim w r. Wyąpił zapewne błąd w nazwisku i dane te dotyczą Antoniego Marcinka. W „Charków. Księga Cmentarna” , s. , podano, że udiował weterynarię. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz publikacje podane w tekście. MARYJOWSKI JÓZEF Ur. $ kwietnia # r. w Tarnopolu, s. Antoniego i Marii z Rogowskich. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. oraz oficerskiej szkoły au riackiej. Podczas I wojny światowej w armii auro- węgierskiej. W Wojsku Polskim od # r. W latach walk #– służył w Pułku Artylerii Polowej, $ Pułku Ułanów, szpitalu koni VI Armii i Pułku Artylerii Polowej. Po zakończeniu walk w kadrze Okręgowego Szpitala Koni nr #, a naępnie przeniesiony do rezerwy – kadra oficerów rezerwowych wet. Przydzielony do PKU Warszawa Miao III. czerwca r. awansował na opień kapitana. W # r. obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował jako asyent w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie i później na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. W latach – samorządowy lekarz wet. w Warszawie. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. . NIWIŃSKI HENRY K MAREK Ur. % kwietnia r. w Warszawie, s. Adama i Marii. W r. ukończył gimnazjum w Warszawie. W roku – według „Charków. Księga Cmentarna”, Warszawa , a według Wł. Lutyńskiego w „Liście…”, który podaje + rok ukończenia udiów na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. W Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w % r. Odbył ćwiczenia rezerwiów w Pułku Artylerii Ciężkiej w $ r. Pracował w Radomiu jako lekarz samorządowy, a także w Rzeźni Miejskiej. W r. zmobilizowany do Pułku Piechoty. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz „Charków. Księga Cmentarna” , s. +. NOWAK BERNARD MARCELI Ur. $ kwietnia $ r. w Drewnie k. Gąsaw, s. Michała i Teresy z Weydmannów. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego w r. – lekarz weterynaryjny. W r. ukończył także szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii. Odbył ćwiczenia dla rezerwiów w i r. w Pułku Ułanów. ycznia r. awansował na podporucznika. Przeniesiony do RKU Inowrocław. Mieszkał w Kartuzach. Osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku i zamordowany w r. Charkowie. Nazwiska lekarza wet. Nowaka Bernarda brakuje na Tablicy Pamiątkowej w Żninie. Także nie wymienia lekarza wet. B. Nowaka prof. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”. Znajduje się natomia na „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej”, na której umieszczone są nazwiska polskich oficerów i policjantów zamordowanych w Katyniu, Miednoje i Charkowie oraz obywatele RP z „Ukraińskiej Li y Katyńskiej” oraz w „Charków. Księga Cmentarna” , s. +, i wymieniony je w „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA”. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. PAWŁOWSKI CZESŁAW DOMINIK Ur. sierpnia # r. we Lwowie, s. Jana. Ukończył gimnazjum w Hrubieszowie w # r. i rok później Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty. Absolwent udiów weterynaryjnych – ukończył Wydział Weterynaryjny na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w % r. Pełnił służbę w baonie telegraf. Zaliczył ćwiczenia rezerwiów w Pułku Szwoleżerów w + r. Ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych. Mianowany na podporucznika rez. ycznia r. Pracował jako lekarz samorządowy. Mieszkał w miejscowości Hoszcza w pow. rówieńskim. W kampanii wrześniowej r. dowódca ambulansu weterynaryjnego Wołyńskiej Brygady Kawalerii. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w Charkowie w r. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” widnieje nazwisko Pawłowski Czesław Jan s. Jana, ur. # r. i zamordowany w Charkowie. Źródło informacji: „Charków Księga Cmentarna” , s. ; „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa; „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #– oraz publikacje podane w tekście. POLANKIEWICZ STEFAN Ur. % maja # r. w Pniewie, pow. kutnowski, s. Józefa i Michaliny z Gąsiorowskich. W Wojsku Polskim od # r., uczenik walk #–. Przydzie- lony do Szpitala Koni twierdzy Modlin. W r. przeniesiony do rezerwy. W + r. ukończył udia na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie, uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. Od # r. w Pułku Szwoleżerów, a od r. w Korpusie Ochrony Pogranicza jako lekarz weterynarii. Szkoła Podoficerów Zawodowych KOP, Brygady KOP „Wołyń” i szw. szkol. KOP „Niewirków”. W r. w Pułku Ułanów Kresowej Brygady Kawalerii. Odznaczony medalem #–. Kapitan Wojska Polskiego. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Prof. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku…” podaje: Oficer zawodowy Wojska Polskiego – w r. w DAK w Brodach (woj. tarnopolskie). Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyń- ska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa; „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. $. POLAŃSKI MAKSYMILIAN Ur. # marca r. w Bochni, s. Orea i Jadwigi. W + r. ukończył Gimnazjum Pań wowe im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, a w r. Wydział Weterynaryjny na Uniwersytecie Warszawskim. W % r. ukończył także Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. W # r. mianowany na podporucznika i przydzielony do Pułku Artylerii Ciężkiej, w którym odbył ćwiczenia rezerwi y jako młodszy lekarz weterynarii pułku. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. –% czytamy: Polański Maksym, samorządowy lekarz weterynaryjny, mieszka w miejscowości Łużki, pow. Dziśnieński. Uczenik kampanii wrześniowej, aresztowany i osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w kwietniu r. Źródło informacji: „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa ”, s. $ i „Li a Katyńska i Ukraińska Li a Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa oraz publikacja wymieniona w tekście. POPLEWSKI MIECZYSŁAW Ur. czerwca $ r. w Poznaniu, s. Konrada i Marii z Jahnów. Absolwent Gimnazjum Klasycznego w Poznaniu w % r. W tym samym roku ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Poznańskiego. Prof. Wł. Lutyński pisze: „udent oatniego roku Wydziału Weterynaryjnego w Warszawie”. Mianowany na podporucznika w # r. Przydzielony do % Pułku Ułanów, naępnie w % Pułku Ułanów, w którym odbył ćwiczenia rezerwiów jako dowódca plutonu. W r. w Ośrodku Zapasowym Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Prof. Wł. Lutyński natomia tak pisze: W kampanii wrześniowej w Pułku Strzelców Konnych – informacje żony prof. Janiny Oyrzanowskiej-Poplewskiej. Osadzony w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i w „Charków. Księga Cmentarna” , s. #. SADLAK PAWEŁ Ur. września r. w Krupem, pow. krasny awski, s. Franciszka i Marianny z Turowskich. Ukończył gimnazjum w Krasnym awie w r. W r. ukończył także Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Akademię Weterynaryjną we Lwowie ukończył w r., otrzymując dyplom lekarza weterynaryjnego (to inf. z „Charków. Księga Cmentarna” , s. $+). Prof. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców…” podaje natomia $ rok ukończenia Akademii. Podobnie w „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. . Oficer zawodowy – podporucznik w lutego + r. (Wł. Lutyński w „Liście…” podaje opień – porucznik). Mieszkaniec Brześcia nad Bugiem. Przydzielony do Pułku Artylerii Lekkiej Legionów. W + r. powołany zo aje do służby czynnej i otrzymuje przydział do Pułku Artylerii Lekkiej jako młodszy lekarz weterynarii. Uczenik kampanii wrześniowej, aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i w „Charków. Księga Cmentarna” , s. $+. SADOWSKI TADEUSZ Ur. $ marca r. w Kobryniu, s. Józefa i Apolonii z Janiszewskich. Ukończył Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze w Kobryniu w r. Rok później Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty. ycznia r. mianowany na podporucznika. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w % r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Obronił pracę doktorską. Docent w Katedrze Chemii Fizjologicznej (prof. Moraczewski). Mieszkał we Lwowie. Porucznik rez. zmobilizowany do # Pułku Piechoty. Aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: Art. Lesława Lewandowskiego „Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie”, Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Wrocław # oraz Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Charków. Księga Cmentarna” , s. $#. SAMOSIEJ ROMAN MARIAN Ur. sierpnia we Lwowie, s. Piotra i Marii z Panców. Ukończył w r. IX Pań wowe Gimnazjum we Lwowie. W % r. lekarz weterynaryjny po ukończeniu Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii…” podaje datę ukończenia udiów – „# r.”. W % r. ukończył także Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. ycznia + r. mianowany na podporucznika. Przydzielony do Pułku Artylerii Lekkiej, w którym odbył ćwiczenia rezerwi y. Pracował w powiecie Nowogródek w Lubczy jako samorządowy lekarz weterynarii. W kampanii wrześniowej r. zmobilizowany do Pułku Artylerii Lekkiej. Aresztowany i osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. Charkowie. W „Liście Katyńskiej i Ukraińskiej Liście Katyńskiej” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa podane je drugie imię: „Mieczysław” i opień „podporucznik”. Źródło informacji: Wł. Lutyński „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie”, Warszawa # i „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, Warszawa , s. +. SOŁTYSIK STANISŁAW JÓZEF Ur. # maja + r. w Żmigrodzie Nowym, pow. Jasło, s. Andrzeja i Zofii z Nowaków. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W „Charków. Księga Cmentarna” , s. % podano rok ukończenia udiów – oraz drugie imię – Józef. Służbę wojskową ukończył w opniu podporucznika Wojska Polskiego. Pracował początkowo w pow. Kartuzy jako samorządowy lekarz weterynarii w Przodkowie. W r. przenosi się na Zaolzie do Rychwałdzia Śląskiego, gdzie je powiatowym lekarzem wet. Zmobilizowany do Pułku Ułanów. W kampanii wrześniowej ranny pod Tarnopolem. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. W „Charków. Księga Cmentarna”,s. %, podano, że po wypadku motocyklowym latem r. przebywał w Szpitalu Okręgowym ewakuowanym do Tarnopola i tam doał się do niewoli. W „Biogramach jeńców” Teofil Mikulski pisze na s. : Nie wiadomo, jakie były jego losy w czasie kampanii wrześniowej ani w jakich okolicznościach zoał wzięty do niewoli. Ze Starobielska rodzina otrzymała kartkę pocztową, wysłaną marca r. Odznaczony pośmiertnie Oznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, sierpnia r., nr leg. . Po wojnie rodzina przez Polski Czerwony Krzyż arała się o ualenie miejsca pobytu zaginionego – nieety bezskutecznie. Właśnie drugie imię – Józef, podaje T. Mikulski w „Biogramach jeńców”. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %. SOSIŃSKI STANISŁAW GUSTAW Ur. # liopada # r. w Lublinie, s. Adama i Genowefy z Cichowskich. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty. Absolwent Wydziału Weterynaryjnego na Uniwersytecie Warszawskim w % r. – lekarz weterynaryjny. Wł. Lutyński w „Polscy lekarze weterynarii jeńcy…” podaje, iż według własnego źródła – oficer zawodowy Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, zam. w Starogardzie (Pomorskie), a według źródła „rozrzelani w Charkowie” – „oficer rezerwy”. ycznia r. zoał podporucznikiem rez. i przydzielony do # Pułku Piechoty Leg. W sierpniu % r. powołany do służby czynnej. Przed II wojną pracował w Starogardzie. W r. lekarz weterynarii w Pułku Szwoleżerów wchodzącego w skład Pomorskiej Brygady Kawalerii. Poruszając się ze Starogardu, przed Osiem, pułk zoał zbombardowany przez lotni* wo niemieckie. Noc z na września pułk 'ędził w Sierosławiu, naępnie przebijał się do Świecia, by przeprawić się przez Wisłę. września w okolicach Przysierska pułk zoał ponownie zbombardowany, ponosząc ciężkie raty. Na swojej drodze raz po raz napotykał zmotoryzowane oddziały niemieckie z Dywizji Pancernej, z którymi podejmował zacięte walki i nieety ponosił dalsze raty. Pod Przysierskiem pułk rozdzielił się na dwie części – pierwsza część przebiła się do Bydgoszczy, druga natomia zoała okrążona pod Kosowem koło Świecia przez Dywizję Pancerną i dzielnie broniła się do oatniego naboju. Wielu szwoleżerów rzuciło się w nurty Wisły. Lekarz wet. Stanisław Sosiński uszedł szczęśliwie. Zoał jednak aresztowany przez Sowietów i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %. SPRYSZYŃSKI JÓZEF JAN Ur. października + r. w Podgórzu, pow. włocławski, s. Jana i Marianny z Brodeckich. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał po ukończeniu udiów weterynaryjnych na Uniwersytecie Warszawskim w + r. Wcześniej w r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty. grudnia r. mianowany na opień podporucznika i przydzielony do Pułku Piechoty. Ćwiczenia rezerwi y odbywał jako dowódca plutonu. W kampanii wrześniowej dowódca kompanii + Pułku Piechoty. Po ukończeniu udiów pracował jako asyent w Zakładzie Badania Środków Spożywczych Pochodzenia Zwierzęcego w Warszawie. W r. doaje się do niewoli, osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %#. STARĘGA BOLESŁAW MICHAŁ Ur. liopada r. w Barteliszkach, pow. brasławski, s. Michała i Anieli z Rudnickich. W % r. ukończył udia na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując dyplom lekarz weterynaryjnego. Pracował w Siedlcach jako samorządowy lekarz weterynarii. Ukończył także Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Woł. w $ r. W czasie kampanii wrześniowej w Pułku Artylerii Lekkiej. Porucznik rez. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. K. Millak podaje: zginął w – w świetle powyższych danych informacja mało precyzyjna. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Li a Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %, a także K. Millak – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”,”Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. SZCZĘŚCIKIEWICZ ALEKSANDER JAN Ur. % lutego #$ r. w Jarosławiu, s. Jana i Wawrzyny. W # r. wąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i od grudnia tego roku pełnił obowiązki lekarza weterynarii w % Dywizji Piechoty, a potem w DP. Taką informację czytam na ronie www.grajewiak.pl. Natomia Aleksander Szczęścikiewicz dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał dopiero w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. zoaje przeniesiony do Pułku Strzelców Konnych, w którym służył do # r. ..+ r. awansował na opień majora i zoał odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Podczas wybuchu II wojny był szefem służby weterynaryjnej Dywizji Piechoty. W r. mieszkał w Grajewie, woj. białoockie. Osadzony w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło inform acji: „Li a lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Li a Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %. SZKUP JAN WITOLD Ur. % marca r. w Dąbrowie Górniczej, s. Zygmunta i Janiny z Gasinowskich. Absolwent wydziału weterynaryjnego w Warszawie – Wł. Lutyński w „Lia lekarzy weterynarii jeńców…” pisze w nawiasie: (lekarz wet.?), chociaż w „Charków. Księga Cmentarna” , na s. %$ i w „Liście Katyńskiej oraz Ukraińskiej Liście Katyńskiej” podane je, że był lekarzem wet. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Odbył ćwi- czenia dla rezerwiów – był wówczas dowódcą plutonu. W kampanii wrześniowej zmobilizowany do Pułku Artylerii Lekkiej. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %$. TERLECKI WŁODZIMIERZ Ur. $ kwietnia r. w Pawłowie (w Rosji), s. Józefa Jana i Zofii Stanisławy z Płacheckich. Lekarz weterynarii. Podporucznik rez. Ukończył także Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii w % r. Podczas ćwiczeń rezerwiów dowódca plutonu. Mieszkał w Radomiu. Przydział mobilizacyjny do Pułku Artylerii Ciężkiej. Podczas walk w kampanii wrześniowej zoał września r. ranny. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %%#. URBAŃSKI JAN JERZY Ur. grudnia ##% r. w Lublinie, s. Witolda i Kazimiery z Kierników. W służbie I Korpusu Wschodniego. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. w Dreźnie. Dyplom ten noryfikował w Dorpacie. W Wojsku Polskim od r. W r. przeniesiony do rezerwy w opniu kapitana rez. Przydzielony do kadry Okręgowego Szpitala Koni nr . Od r. wolno praktykujący lekarz wet. w Warszawie. Przydzielony ewidencyjnie do PKU Warszawa Miao III. Osadzony w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %+. WALKIEWICZ WŁADYSŁAW LEON Ur. kwietnia #$ r. w Białej Podlaskiej, s. Władysława i Emilii z Tejchertów. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. w Nowoczerkasku. Tytuł doktora – w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Habilitację zrobił w + r. na Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł profesora otrzymał w % r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Zajmował się patologią ogólną i anatomią patologiczną. W Wojsku Polskim od r., początkowo w + Pułku Ułanów, naępnie zoał komendantem szpitala koni. Komendantem szpitala był do października r., kiedy zoał urlopowany bezterminowo z przydziałem do Okręgowego Szpitala Koni nr . Stopień wojskowy – porucznik. Przydzielony ewidencyjnie do PKU Warszawa Miao III. We wrześniu r. – pisze dr Teofil Mikulski w książce „Biogramy jeńców…” na s. %–$ – zoał powołany do służby wojskowej w opniu porucznika. W czasie działań wojennych zoał wzięty do niewoli sowieckiej i osadzony w obozie w Starobielsku. Oatni li z obozu rodzina otrzymała w kwietniu r. Odznaczony pośmiertnie Odznaką Pamiątkową Krzyż Kampanii Wrześniowej , Londyn, sierpnia r., nr leg. oraz Medalem za Udział w Wojnie Obronnej , nr --. Po zakończeniu działań wojennych rodzina prowadziła usilne poszukiwania zaginionego przez Polski Czerwony Krzyż. Nieety, w wyniku podjętych arań nie udało się ualić jego miejsca pobytu ani okoliczności śmierci. Dane od syna Władysława. Zamordowany w Charkowie w kwietniu r. K. Millak podaje, że zginął w r. w obozie w Katyniu, co nie odpowiada faktom. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %# i art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”,”Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %. WATTENBERG ADOLF VEL ABR AHAM EFROIM Ur. # lutego ## r. s. Bernarda, miejsce urodzenia nieznane. Absolwent Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. Pracował w Bursztynowie (Bursz- tyn), pow. Rohatyń, woj. anisławowskie, jako miejski lekarz weterynarii, a później – wolno praktykujący. Awansował czerwca r. na opień kapitana rez. i otrzymał przydział do kadry Okręgowego Szpitala Koni nr $. Ewidencyjnie przydzielony do PKU Brzeżany. Osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w Charkowie w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %#. WEIGHT JÓZEF TEOFIL (inna pisownia nazwiska: WEIGT ) Ur. % lutego $ r. w Janków Zaleśny, pow. orowski, s. Stanisława i Zofii z Rosochowiczów. Członek organizacji im. Tomasza Zana i drużyny skautowej. Uczenik Powania Wielkopolskiego. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej w r. we Lwowie. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya we Lwowie. Mianowany na opień podporucznika ycznia r. Pracował w Mogilnie, jako wolno praktykujący lekarz weterynarii. Był także kierownikiem rzeźni w Mogilnie. Porucznik rez. zmobilizowany do Pułku Ułanów. W pułku tym odbył ćwiczenia rezerwiów. Aresztowany i osadzony w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w Charkowie w kwietniu r. K. Millak podaje, że zginął w Katyniu, co nie odpowiadam faktom. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %#+ oraz art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %. WEITZKORN JÓZEF SZCZAPAN DAWID Ur. lipca # r. w Tarnopolu, s. Ignacego i Cecylii z Turków. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. Oficer zawodowy formacji liniowych – Dywizja Piechoty, Pułk Artylerii Ciężkiej i + Pułk Strzelców Konnych – walczył w wojnie polsko- bolszewickiej. Od % sierpnia r. w opniu majora. Dalszą służbę pełnił jako lekarz weterynaryjny w + Pułku Ułanów lub w Okręgowym Szpitalu Koni nr . Pracował także w Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych w Warszawie. Mieszkał w Warszawie. W r. zoał przydzielony do Komisji Remontu Koni nr . W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. # podana je inna pisownia nazwiska: Wejtzkorn Józef. W kampanii wrześniowej zoał aresztowany i osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” podano inne imię ojca – Jan. Imię ojca Jan znajdujemy także podczas kwerendy w archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy). Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %#+ oraz publikacje podane w tekście. WITKOWSKI KAZIMIERZ FR ANCISZEK Ur. marca ## r. w Balbierzyszkach k. Marjampola, s. Władysława. W r. ukończył In ytut Weterynaryjny w Dorpacie, uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. Oficer zawodowy – lekarz wet. w wojsku rosyjskim w latach –+, żołnierz II Korpusu Wschodniego. W Wojsku Polskim od r. Uczenik wojny polsko-bolszewickiej w szeregach + Pułku Strzelców Konnych. W r. zwolniony do rezerwy i przydzielony do Okręgowego Szpitala Koni nr w Białymoku. W latach – powiatowy lekarz wet.w Suwałkach. W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w kwietniu r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. %. WOŁOSZYŃSKI JAN Ur. # liopada r. w Zalesiu, s. Szymona. Ukończył II Gimnazjum Pań wowe w Częochowie w $ r. W + r. absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty. W r. mianowany na opień podporucznika i przydzielony do Pułku Piechoty, w którym odbył ćwiczenia rezerwi y. W r. ( r. ukończenia udiów podano w „Charków. Księga Cmentarna” , s. $) uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego na Wydziale Weterynaryjnym Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował w woj. katowickim jako lekarz sa- morządowy w Bielszowicach. W kampanii wrześniowej przydzielony do $ Pułku Piechoty. Aresztowany i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. WOŹNY TADEUSZ JERZY Ur. + sierpnia # r. w Piotrkowie Trybunalskim, s. Feliksa i Sabiny z Dobków. Ukończył Gimnazjum Pań wowe im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Tryb. W r. absolwent Wydział Weterynaryjny na Uniwersytecie Warszawskim. Uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego. Rok później ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W % r. awansował na opień podporucznika i zoał przydzielony do Pułku Szwoleżerów, w którym odbył ćwiczenia. Jako samorządowy lekarz wet. pracował na Wołyniu w Dubnie. Aresztowany przez Sowietów i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. WRÓBLEWSKI JAN Ur. % maja ## r. w Nasutowie, woj. lubelskie, s. Adama i Marii z Lecewiczów. Uczęszczał do rządowego Gimnazjum Męskiego w Lublinie do czasu rajku szkolnego, który wybuch w % r. Maturę zdobył w # r. w „Szkole Lubelskiej”. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Uniwersytecie w Dorpacie w r. W r. powołany do armii rosyjskiej. Po wojnie wąpił do polskiej armii. Służył w szeregach % Pułku Ułanów i V Brygadzie Jazdy. W r. walczył w opniu majora przeciwko wojskom Budionnego pod Komarowem. Po tych działaniach służył w Komisji Remontowej nr % jako komendant Okręgowego Szpitala Koni nr w Lublinie. Mianowany zoał szefem służby weterynaryjnej w brygadach jazdy konnej w Warszawie i Krakowie. W r. mianowany na opień podpułkownika. Aktywnie uczeniczył w komitecie budowy Domu Żołnierza w Lublinie. Na- ępnie przeniesiony do Poznania i Grudziądza. Od r. naczelny lekarz weterynarii Centrum Wyszkolenia Kawalerii. W # r. przeniesiony w an 'oczynku. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, medalami #– i -lecia RP. Krótko przed wybuchem II wojny zoaje zmobilizowany. Trafia do niewoli rosyjskiej i do obozu w Starobielsku i be ialsko zamordowany przez NKWD w kwietniu r. w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. W YZINA EMILIAN LUDWIK Ur. marca # r. w Zatorze, pow. wadowicki, s. Andrzeja i Katarzyny. Ukończył gimnazjum w Chrzanowie. W r. absolwent Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie – lekarz weterynaryjny. W r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. ycznia $ r. awansowany na opień podporucznika i przydzielony do Pułku Ułanów, naępnie do % Pułku Artylerii Ciężkiej, w których odbywał ćwiczenia rezerwy jako lekarz weterynarii pułku. Pracował w woj. krakowskim, w powiecie chrzanowskim, jako samorządowy lekarz wet. w miejscowości Krzeszowice. W kampanii wrześniowej doał się do niewoli sowieckiej, osadzony w obozie w Starobielsku. W r. zamordowany w Charkowie. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. ZIARKIEWICZ ADAM Ur. grudnia ##+ r. w Stanisławowie, s. Wincentego i Bronisławy z Wajdowiczów. Ukończył Akademię Weterynaryjną we Lwowie w r. – lekarz weterynaryjny. W latach –# służył w armii auriackiej. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej. W armii polskiej od r. i przydzielony do adniny ogierów rządowych w Stanisławowie. W r. przeniesiony do rezerwy w opniu kapitana. Ewidencyjnie przynależny do PKU Stanisławów. Aresztowany podczas kampanii wrześniowej i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w Charkowie w r. Źródło informacji: „Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie” Wł. Lutyński, # oraz „Lia Katyńska i Ukraińska Lia Katyńska” Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa i „Charków. Księga Cmentarna” , s. $. Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w innych miejscach zbrodni sowieckich, w tym „Ukraińska Lia Katyńska” Na wępie konieczne je wyjaśnienie terminu „Ukraińska Lia Katyńska”. Je to wykaz % aresztowanych Polaków w r. na Ukrainie, którą wraz z aktami % liopada r. wysłano z Wydziału Specjalnego NKWD USRR do naczelnika Wydziału Specjalnego NKWD Związku Sowieckiego. Spis ten przekazano władzom RP % maja r. Nie udało się odszukać podobniej li y dotyczącej zachodniej Białorusi, tzw. Białoruskiej Li y Katyńskiej, która według obliczeń zawiera #+ nazwisk. Poniżej przedawiam biogramy lekarzy weterynarii. DESZBERG KAZIMIERZ Ur. + lipca #+% r., s. Jana. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w # r. Po udiach był asyentem. Pracował w Pilznie, Tarnopolu i Zbarażu. W r. obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora weterynarii. Początkowo służył w wojsku auriackim jako zawodowy oficer. Naępnie w Wojsku Polskim – szef służby weterynaryjnej Okręgu Korpusu VIII w opniu podpułkownika. W r. na emeryturze. Mieszkał we Lwowie. Prof. Wł. Lutyński w „Liście lekarzy weterynarii jeńców obozów…” dodaje, że w związku z brakiem w źródle N (lia wywózkowa NKWD) być może zamordowany poza Charkowem. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” czytamy: Deszberg Kazimierz, s. Jana, ur. w r., śmierć w r. na Ukrainie. Według „Li y Katyńskiej i Ukraińskiej Li y Katyńskiej” pułkownik Kazimierz Deszberg znajduje się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej – zoał zamordowany w r. Prof. J. Tropiło podaje inne nazwisko: Deszeberg K. s. Jana – prawdopodobnie je to błąd literowy. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście oraz J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s. #. GRZY WAK BOLESŁAW PAWEŁ ALEKSANDER Ur. marca + r. w Sokalu, woj. lwowskie, s. Aleksandra i Jadwigi. W r. uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. obronił pracę doktorską. Pracował we Lwowie jako miejski lekarz wet. Prof. Jan Tropiło i w'. () podają datę śmierci – % r. Natomia w „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” widnieje data śmierci – lutego + r. Od sierpnia % do marca $ r. przebywał na zesłaniu w łagrze Workutlag, natomia w $ r. w Republice Komi (Workuta). Doc. S. Jakubowski pisał: W r. aresztowany przez geapo i wywieziony. Zaginął w drodze powrotnej do kraju w r. Źródło informacji: J. Tropiło, L. Płochocka-Wójcik, J. Wiśniewski – „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii”. (Nazwiska na literę G), „Życie Weterynaryjne” , + (#), %$ i „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych ”, poz. %, s. %–%% oraz „Indeks Represjonowanych Ośrodka KARTA” i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. KINASIEWICZ JULIAN Ur. + ycznia #+ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. Doc. S. Jakubowski pisał: W okresie międzywojennym służył zawodowo w Wojsku Polskim, oatnio w opniu majora [opień ten posiadał już w r., co wynika z „Alfabetycznego 'i- su lekarzy…” – przyp. aut.]. Naępnie żył jako emeryt w Złoczowie, woj. tarnopolskie. Brał udział w wojnie obronnej r. Zamordowany w obozie jenieckim w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. $–$%. SAPETA BRONISŁAW Ur. września # r. s. Andrzeja. W r. ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, uzyskując dyplom lekarza weterynaryjnego. Legionia, ucze nik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, odznaczony m.in.: Krzyżem Legionowym, Krzyżem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę – i Medalem -lecia Odzyskania Niepodległości. W czasie okupacji działał w szeregach Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Od połowy r. pełnił funkcję oficera sztabu placówki, a od ycznia r. oficera sztabu podobwodu w Sędziszowie Małopolskim. Był odpowiedzialny za wywiad. Między innymi zbierał materiały o tajnej broni niemieckiej V. Wykonywanie tych zadań ułatwiało mu pełnienie funkcji miejsko-gminnego lekarza weterynarii. Latem r. ucze niczył w akcji „Burza”. Po wkroczeniu Armii Radzieckiej zoał zdekonirowany i liopada r. aresztowany przez NKWD [w Sędziszowie Małopolskim – przyp. aut.]. Wraz z aresztowanym bratem Władysławem Sapetą zoał wywieziony do łagru Jegolsk (ZSRR), gdzie pracował w kopalni odkrywkowej węgla kamiennego. W wyniku katorżniczej pracy i nieludzkich warunków obozowych zmarł z wycieńczenia i głodu września r. Zoał pogrzebany bez ceremoniału pogrzebowego na terenie kopalni” – obszerny cytat pochodzi z „Li u do redakcji” „Życia Weterynaryjnego”, płk. w . 'ocz. prof. dr. hab. Jerzego Mierzejewskiego z Puław. Dodajmy jeszcze uzupełnienie, że w „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” jako łagier podawane są Borowicze (woj. Nowgorodzka). Wymieniona je „Li a imienna tran'ortu z FPPŁ nr do obozu nr +, Przemyśl – Borowicze” oraz „Lia zmarłych w obozie w Borowiczach” czy „szpitalu w Borowiczach”. Źródło informacji: „Li do redakcji” J. Mierzejewski: „Życie Weterynaryjne” +, # (), s. + oraz „Alfabetycznego 'isu lekarzy weterynaryjnych RP z ” i „Indeksu Represjonowanych Ośrodka KARTA”. IV Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych na kresach wschodnich i innych miejscach zbrodni nacjonaliów ukraińskich Organizacja nacjonaliów ukraińskich poanowiła zmusić polską ludność na Kresach Wschodnich do ich opuszczenia. Zbrojne ramię tej organizacji – Ukraińska Powańcza Armia (UPA) – przyąpiła do antypolskiej akcji, która przybrała charakter ludobój wa, czyli zorganizowanej, masowej ekerminacji wszykich osób narodowości polskiej. Akcja ta początkowo w r. obejmowała woj. wołyńskie, a w r. zoała rozszerzona na woj. tarnopolskie, lwowskie i anisławowskie. Polskie podziemie (z Armią Krajową na czele) podjęło walkę przeciwko Ukraińskiej Powańczej Armii dopiero po największych mordach, do jakich doszło w lipcu r. w ponad u miejscowościach Wołynia. Straty polskie, to tysięcy osób beialsko zamordowanych przez Ukraińców. Po ronie ukraińskiej natomia zginęło kilka tysięcy osób. Ks. T. Isakowicz-Zaleski pisze: „tak okrutnego i barbarzyńskiego ludobój wa nie dopuszczali się nawet Niemcy i Sowieci”. W swojej książce „Przemilczane ludobój wo na Kresach”, Kraków #, na s. czytamy najbardziej wrząsający opis zbrodni (na podawie monografii o ludobój wie w woj. tarnopolskim): Krwiożercze bandy prześcigały się w wyszukiwaniu najbardziej wyrafinowanych osobów mordów. Ludziom obcinano uszy i języki, nogi i ręce, wydłubywano oczy, zdzierano pasy ze skóry i solono poranione miejsca. Kobietom obcinano piersi, a ciężarnym rozcinano brzuchy i wyjmowano płód, który miażdżono. Dzieci nabijano… – przerywam ten cytat, gdyż samo przepisywanie je na tyle wrząsające, iż trudno sobie nawet wyobrazić, jak człowiek może tak poępować z drugim człowiekiem. Czy ci ludzie to jeszcze ludzie? Czy beie w ludzkiej skórze. Próbuję dokończyć cytat: Dzieci nabijano na sztachety lub rozdzierano za nogi. Spędzano ludzi do budynków i palono. Wrzucano do udni. Mordowano wolno, aby przedłużyć i zwiększyć cierpienie. (…). Organizatorem tej raszliwej masakry był szef podolskiego sztabu Okręgu Wojskowego UPA „Łysonia”, mjr Włodzimierz Jakubowśkyj o ps. Bondarenko, syn nauczyciela z Załoziec. (…). „Bondarenko” ze swoją sotnią przemierzał całe tarnopolskie. Dowodził między innymi rzezią Hnidawy, gdzie pięcioletnią Zosię zmuszono do wypicia kubka krwi własnego ojca, ściętego na pniu w jej obecności. Innemu dziecku kazano jeść ciało zamordowanych rodziców”. Wyarczy. W tej publikacji prezentuję zaledwie biogramów zamordowanych lekarzy weterynarii. CZARNOWSKI ŁUKASZ Ur. w % r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Hodowca i kierownik Stadniny Koni w Czachrowie w Małopolsce. Zginął w r. z rąk nacjonaliów ukraińskich pod Czachrowem. Pochowany we Lwowie. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”,”Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$. DEM BOLESŁAW MARIAN Ur. # lutego r. w Stanisławowie. W % r. otrzymał dyplom lekarza weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Pracował w woj. lubelskim w Koopolu. Uczeniczył w działaniach Armii Krajowej. Zoał zamordowany przez nacjonaliów ukraińskich grudnia r. w Gozdowie, pow. Hrubieszów. Doc. S. Jakubowski podaje nazwisko: „Dom Bosław”, s. +. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. figuruje, jako „Dom Bolesław Marian”. Płk. dr hab. Z. Łyjak pisze: Dem Bolesław Marian, ruch oporu – AK, zamordowany przez nacjonaliów ukraińskich w Gozdawie, woj. zamojskie. Płk. dr K. Millak podaje inne informacje: Pracował w powiecie hrubieszowskim jako rejonowy lekarz weterynarii w Werbkowicach. Zginął grudnia r. zamordowany przez ukraińskich geapowców na acji kolejowej Gozdów w pow. hrubieszowskim. Źródło informacji: Art. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$; S. Jakubowski – „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. + oraz Z. Łyjak: „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. + i publikacje podane w tekście. DOMAŃSKI EDWARD ZBIGNIEW Ur. + kwietnia + r. w Ubinie. W r. uzyskał dyplom lekarza weterynaryjnego w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W $ r. obronił pracę doktorską. W r. pracował w Monaerzyskach, pow. buczacki, woj. tarnopolskie jako miejski lekarz weterynarii. W czasie okupacji wywabiony z mieszkania do chorego zwierzęcia, zamordowany przez nacjonaliów ukraińskich – podaje S. Jakubowski w „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów), Puławy #, s. +. Źródło informacji: Publikacja podana w tekđcie. JAWORSKI FR ANCISZEK Ur. w # r. Absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w + r. – lekarz weterynaryjny. Pracował w Olesku, pow. Złoczowski, jako wolno praktykujący lekarz, także w Złoczowie jako lekarz samorządowy. Zginął w Złoczowie. Doc. S. Jakubowski w biogramie napisał: W okresie II wojny światowej zamordowany przez nacjonaliów ukraińskich. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %$ oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $, s. $–$, a także S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %$. MAZIEJ BAZYLI Lekarz weterynaryjny z Huty Stepańskiej. Zamordowany kwietnia r. przez nacjonaliów ukraińskich. Wymieniony w „Liście zamordowanych na Wołyniu” opracowanej na podawie książki Cz. Piotrowskiego „Krwawe żniwa za Styrem, Horyniem i Słuczą”. Wł. i E. Siemaszko (patrz naępny biogram) piszą, iż Bazyli Maziej był Rosjaninem. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. MICHALSKI SEWERYN Ur. kwietnia ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w Warszawie w $ r. Pracował w Horochowie, woj. wołyńskie, jako lekarz powiatowy. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. # podana je miejscowość zamieszkania – Łuck. Zamordowany wiosną r. przez nacjonaliów ukraińskich. Źródło informacji: Wł. Siemaszko i E. Siemaszko „Ludobój wo dokonane na ludności polskiej Wołynia –%”, Warszawa , s. % (patrz naępny biogram) oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP” Warszawa , poz. +%$, s. #–# i „Alfabetyczny 'is oficerów WP”, Muzeum Wojska Polskiego oraz publikacja podana w tekście. POMORSKI EUGENIUSZ Ur. w r., s. Jana i Natalii. Dyplom lekarza weterynaryjnego odebrał w % r. na Uniwersytecie Warszawskim. Zamieszkały w osadzie Janowa Dolina, gm. Koopol. O tym wydarzeniu piszą Władysław Siemaszko i Ewa Siemaszko w książce „Ludobój wo dokonane na ludności polskiej Wołynia –%, Warszawa , s. : Miao Koopol, pow. Koopol. lipca ( sierpnia?) r. tzw. grupy marszowe (pochidne) OUN (zorganizowane przez Stepana Bandere i posuwające się za wojskami niemieckimi wypierającymi Sowietów na wschód w r.) wraz z Niemcami dokonały w pobliżu boiska ortowego mordu około osób ośród inteligencji polskiej i żydowskiej, wskazanych przez miejscowych nacjonaliów ukraińskich, w tym Polaków. Roz rzelani zoali (…) mieszkańcy osady Janowa Dolina (gm. Koopol): Kozyrski, kowal Mieczysław Misiurewicz, Mikołajewski, Skoblen- ka, kowal Zięba, lekarz weterynarii Eugeniusz Pomorski, Szponarski. Wśród ofiar było kobiet. Ofiary były pochowane w dwu zbiorowych mogiłach za adionem ortowym. Obecnie znajduje się tam tablica upamiętniająca tylko roz rzelanie Żydów. Kamil Stepan (inf. kore'ondencyjna) podaje datę śmierci: wrzesień r. Równe, roz rzelany przez Niemców. I dalsze wyjaśnienie: Informacja ta pochodzi z jego symbolicznego grobu na cmentarzu w Jędrzejowie k. Kielc. Je to grób rodzinny, więc raczej byłbym skłonny uznać podaną na nagrobku datę za prawidłową. Wł. i E. Siemaszko, autorzy książki, piszą jeszcze o innych członkach naszego zawodu, piszą jednak o zamordowanych weterynarzach lub lekarzu weterynarii z Horochowa, nie wymieniając nazwiska. Strona %: Wieś Zahorów Nowy (Nowy Zahorów), pow. Horochów, gm. Chorów. Wieś ukraińska, w której żyło kilka polskich rodzin. (…) Wiosną r. zoali zamordowani: lekarz weterynarii z Horochowa i odwożący go Franciszek Winkiel, lat ok. . (…) Strona : kwietnia r. pod Trudami Ukraińcy be ialsko zamordowali Helenę Sawicką c. Bronisława, lat , będącą w zaawansowanej ciąży, oraz jej męża Rosjanina, weterynarza Bazylego Mazieja, lat . Za poradą znajomego Ukraińca wymienieni uciekali furmanką z kolonii Dworzec (gm. Stepań), gdzie mieszkali, do swojej rodziny w Kamionce Starej (gm. Stydyń). Strona : Wieś Zarudzie (pow. Krzemieniec, gm. Kołodno). Wieś ukraińska, w której żyło kilka polskich rodzin. Do r. we wsi żyło także kilka rodzin żydowskich. W r. zoał zamordowany przez miejscowych Ukraińców (upowców?) mieszkaniec Wiśniowca Nowego (gm. Wiśniowiec) Jan Szulim, lat ok. , ojciec Mieczysława, który jako weterynarz zoał podępnie wezwany do Zarudzia. Strona $: Wieś Chołoniewicze (pow. Łuck, gm. Silno). Wieś ukraińska, w której żyło około polskich rodzin. (…) W kwietniu r. upowcy zamordowali przebywających jeszcze we wsi polskich rodzin, w tym weterynarza z Torczyna (gm. Torczyn) Witolda Chodorowskiego, kierownika poczty (o nazwisku Dąbek?) i osoby z jego rodziny, matkę i sio rę dra Schoena (Sehenia). Autor dziękuje p. Ewie Siemaszko za przesłanie powyższych informacji. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. ROTTER MAKSYMILIAN Ur. w # r. w Przemyślu. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w + r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W r. pracował jako lekarz sejmikowy w Kurowie w pow. puławskim. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Zamordowany w Przemyślu przez nacjonaliów ukraińskich. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. oraz „Alfabetyczny 'ios lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. +, s. –%. SYLWESTER WACŁAW LEONARD Ur. grudnia r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Pracował jako lekarz weterynaryjny w Hrubieszowie w woj. lubelskim. Zamordowany kwietnia r. przez nacjonaliów ukraińskich. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. ŚLIWA ANTONI Ur. % r. w Lalkowach, pow. Tczew. Członek rzeczywi y Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya we Lwowie, jej sekretarz i wiceprezes. W r. ukończył Wydział Weterynaryjny Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Zamordowany przez UPA na Wołyniu. Szerszy opis znajdujemy w biogramie opracowanym przez doc. S. Jakubowskiego: lipca r. w czasie pacyfikacji wsi Gręboszowa, woj. krakowskie, zamordowany przez własowców. Po wojnie ekshumowany i pochowany w rodzinnej wsi Lalkowy w woj. pomorskim. Źródło informacji: „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów)” oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. % VI Biogramy lekarzy weterynarii, którzy zginęli w niewyjaśnionych w pełni przypadkach W rozdziale tym przedawiam różnych biogramów lekarzy weterynarii, którzy zginęli w mniej lub bardziej trudnych do wyjaśnienia przypadkach. BAUMUNK JULIAN JULIUSZ Członek Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya we Lwowie. Zginął na polu chwały we wrześniu r. – czytamy w zeawieniu „Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya” (Lwów), opracowanej przez Zb. Popławskiego (maszynopis). Źródło informacji: Publikacja podana w tekście. BIKELS JAKUB Doc. Stefan Jakubowski w biogramie pisze: W okresie okupacji aresztowany i uwięziony w obozie koncentracyjnym w Stutthofie. W roku zamordowany pod Knyszynem, woj. białoockie. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. –, figuruje Bickels Józef (ur. , w r. ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, samorządowy lekarz weterynarii, zam. w Sopoćkinie, pow. auguowski). Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . CEGŁOWSKI TADEUSZ WINICJUSZ Doc. S. Jakubowski w biogramie napisał: W r. był absolwentem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego. W okresie okupacji brał udział w AK. Roz rzelany w Warszawie w r. Uczenik kampanii wrześniowej r. w opniu ppor. (artylerii). Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. % oraz J. Tropiło: „Drugi słownik biograficzny lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s. %. CEHAK KAROL Ur. + grudnia ##+ r. Lekarz weterynaryjny, absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie w r. Pracował jako wolno praktykujący lekarz w Przemyślu. Major rez. Wojska Polskiego. Na ronie internetowej www.ponowa.org.pl Koła Przemyskiego Klubu Łowieckiego PONOWA czytam: grudnia r. członkowie założyciele: gen. bryg. dr Czesław Majewski, kpt. Czesław Mańkowski, kpt. Józef Turczyński, por. Stanisław Cichoński, lekarz weterynarii Karol Cehak, adwokat dr Józef Palch – powołują do życia Przemyski Klub Łowiecki. (…) Rok i zakończenie wojny z okupantem dla Przemyśla i okolic nie anowiło faktycznego zakończenia działań zbrojnych. Tu nadal giną ludzie, gehennę przechodzą mieszkańcy podprzemyskich wiosek. Ten okres jeszcze trwa do roku. Podwójna wrześniowa agresja na Polskę, walki na frontach II wojny światowej, zbrodnie na narodzie polskim dokonane na wschodzie i na zachodzie tak dalece zdzięsiątkowały członków Klubu, że w roku w Przemyślu znalazło się zaledwie dwóch członków… i wsród nich nie wymienia się lekarza wet. Karola Cehaka. Próba uzyskania jakichkolwiek informacji z m. Przemyśl, też nie przyniosła żadnego efektu. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. CHMIELEWSKI WŁODZIMIERZ Ur. ## r., s. Edwarda. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w Charkowie w r. Kapitan rez. Samorządowy lekarz wet. w Kaliszu. Źródła: R – rozrzelani w Charkowie – s. (ur. ##+). Informację powyższą znajdujemy w „Liście lekarzy weterynarii jeńców obozowych…” prof. Wł. Lutyńskiego z # r., natomia w „Liście oficerów WP #–”, Muzeum Wojska Polskiego figuruje: Chmielewski Włodzimierz – ur. + czerwca ## r., – kpt. lek. wet. Nazwiska tego nie ma w księdze cmentarnej „Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego”, . Znajduje się natomia nazwisko Chmielowski Włodzimierz Ireneusz – ur. % grudnia ##+ r. w Warszawie, s. Edwarda. Kapitan adm. san. Moim zdaniem – nie powinno się tych dwóch osób traktować jako jednej. Prof. J. Tropiło w „Drugim słowniku biograficznym lekarzy weterynarii –”, Warszawa , s. %+ podaje, że Chmielewski Włodzimierz ur. w ## r. zmarł ycznia + r. w Poznaniu. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. DEMCIUCH LEON Ur. lutego r. w Niesłuchowie. Studia weterynaryjne ukończył w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, uzyskując tytuł lekarza weterynaryjnego. Obronił pracę doktorską, otrzymując tytuł doktora weterynarii. Kapitan Wojska Polskiego. Członek rzeczywi y Korporacji Lutyko-Venedya we Lwowie. Pracował jako lekarz sejmikowy. Mieszkał w pow. bielskim w miejscowości Kroszczele. Przed najazdem Niemiec na Polskę główny lekarz służb weterynaryjnych w Wielkopolskiej Brygadzie Kawalerii w opniu majora rez. W kampanii wrześniowej zmobilizowany do + Pułku Strzelców Konnych. Po przebiciu się w – września r. z okolic Bzury do Warszawy zoaje włączony w skład Zbiorowej Brygady Kawalerii gen. R. Abrahama. Doc. S. Jakubowski dodaje: opatrzył ciężko rannego gen. Abrahama i w ten osób uratował mu życie. Zginął w r. – informacja z art. A. Przychodzki „Pracownicy wielkopolskiej weterynarii w walce o niepodległość i demokrację” w „Przeglądzie Prac + ZHW Poznań”, PWRiL +. Natomia Z. Popławski w „Liście członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów)” podaje, że zginął w Katyniu i nazwisko pisze: Demcióch. I jeszcze jeden wątek – doc. S. Jakubowski w # r. pisze, że Demciuch Leon zmarł września r. w W. Brytanii. W „Spisie lekarzy weterynaryj- nych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa s. figuruje Demciuch Leon, zamieszkały w Biedrusku. Źródło informacji: S. Jakubowski – „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $. FIUTEK MARIAN Lekarz weterynaryjny w Chodczu. Zamordowany przez Niemców w obozie. Źródło informacji: Informacja z m. Chodcz. HOPPE STEFAN STANISŁAW Ur. $ października ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał na uczelni w Berlinie w # r. Major Wojska Polskiego. Doktor nauk weterynaryjnych. Powiatowy lekarz weterynarii w Wągrowcu w latach –. Według informacji podanej przez dr. Jerzego Fryca zoał zmuszony przez Niemców do podpisania volksli y w r. Przeniesiony do Obornik. Zginął w czasie działań wojennych w % r. Źródło informacji: Art. Leona Staszewskiego „Przyczynek do dziejów służby weterynaryjnej w Wielkopolsce (cz. IV )”, Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby Lekarsko- Weterynaryjnej nr #, czerwiec r., s. oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. , s. %$–%+. ŁUKOWSKI STANISŁAW EDWARD Ur. # liopada # r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W latach – pracował jako miejski lekarz weterynarii w Krakowie. S. Jakubowski wymienia nazwisko „Łukomski” i podaje że: We wrześniu r. zginął w Lublinie w czasie bombardowania. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. $#, s. +$–++ i S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. MANCEWICZ WACŁAW Ur. $ września ## r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w % r. po ukończeniu uczelni w Dorpacie. Dodatkowo ukończył uczelnię medyczną, wydział omatologiczny – lekarz dentya (według S. Jakubowskiego). W latach – w Wojsku Polskim w opniu podpułkownika. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Aresztowany i zamordowany w obozie jenieckim w r. Źródło informacji: „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. +$, s. +#–+ oraz S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . MIECIK WŁADYSŁAW WINCENTY Ur. w #+ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w #$ r. na Akademii Weterynaryjnej we Lwowie. Doktor medycyny weterynaryjnej. S. Jakubowski w biogramie pisał: W okresie międzywojennym był naczelnikiem Wydziału Wet. w Urzędzie Wojewódzkim w Tarnopolu, a naępnie jako emeryt zamieszkał we Lwowie. W r. zginął od pocisku artyleryjskiego przy wyjściu z domu. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. $% i „Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa , s. #$–#+. NEUFELD PAULINA Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskała w + r. na UW w Warszawie. Pracowała jako wolno praktykujący lekarz w Warszawie. S. Jakubowski w biogramie z # r. dodaje: Zginęła w czasie okupacji, a Z. Łyjak pisał: lek. wet. Paulina Neufeld, roz rzelana przez Niemców, data i miejsce śmierci nieznane. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. # oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. %. NOWAKOWSKI STANISŁAW JÓZEF Ur. marca ## r. Absolwent Akademii Weterynaryjnej we Lwowie w r. – lekarz weterynaryjny. Porucznik rez. w Dywizjonie Artylerii Konnej. Powiatowy lekarz – Orzeszów i Poznań Zachód ( r.) oraz w Nowym Tomyślu (#–$). Miejsce zamieszkania w r. Biała, pow. bialski. Data urodzenia (##) i data śmierci ( czerwca r.) podana przez żonę. Pochowany w Krakowie. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych…” z r. podano rok urodzenia ##, a w „Spisie…” z r. ## r. Źródło informacji: Art. Leona Staszewskiego „Przyczynek do dziejów służby weterynaryjnej w Wielkopolsce (cz. IV )”, Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby LekarskoWeterynaryjnej nr #, czerwiec r oraz „Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych RP”, Warszawa , poz. ##, s. #–#%. R AWICZ-KARWOWSKI ROMAN Ur. grudnia # r. s. Jana i Heleny z Wilewskich. W „Spisie lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej”, Warszawa r., s. %$–%+, figuruje Karwowski Roman, pań wowy lekarz weterynaryjny, zamieszkały w Toruniu, ur. w # r., dyplom lekarza weterynaryjnego uzyskał + r. na Uniwersytecie Warszawskim. Na informację o losach lekarza wet. R. Rawi- cza-Karwowskiego natrafi łem w internecie podczas przeglądania publikacji Stanislawa Bielskiego – „%. Mieszkańcy Mazowsza zmarli w więzieniach”, który pisze: jego losy w okresie międzywojennym i wojennym nie są znane. W r. w stopniu podporucznika przydzielony do KBW w Warszawie. kwietnia r. wyszedł z domu i został zatrzymany w nieznanym miejscu, po czym już lub kwietnia r. zamordowany w więzieniu mokotowskim. Jego śmierć przez kilka tygodni starannie ukrywano przed poszukującą go rodziną. Zwłoki noszące ślady obrażeń wydano matce dopiero w lipcu r. Pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Starej Rawie koło Skierniewic. Na podstawie materiałów przekazanych przez córkę R. Rawicza-Karwowskiego, Marię Uklanowicz z Warszawy (w zbiorach autora). Za anawiam się, czy zamordowanie lekarza weterynarii w $ r. można zaliczyć do okresu wojny? Stąd umiejscowienie w tym rozdziale. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. SKOTNICKI ALEKSANDER Ur. w r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. w Warszawie na Wydziale Weterynaryjnym. Doktor medycyny weterynaryjnej – w r. obronił dysertację doktorską. Pracował w Warszawie jako wolno praktykujący lekarz. Zginął podczas okupacji. W rozprawie habilitacyjnej „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” płk Z. Łyjak pisał: dr med. wet. Aleksander Skotnicki, zginął prawdopodobnie w r., miejsce śmierci nieznane. W „Indeksie Represjonowanych Ośrodka KARTA” znajduję taki zapis: Skotnicki Aleksander, s. Józefa ur. r., śmierć r. na Ukrainie. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. %#; ŚMIELEWSKI KAZIMIERZ JAN Ur. w + r. W latach – odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim w plutonie lekarzy weterynaryjnych. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Wydziale Weterynaryjnym UW w Warszawie. Pracował w Starogardzie jako lekarz powiatowy. Uczenik kampanii wrześniowej. K. Millak ($#) podaje, że zginął w Katyniu. W „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” Z. Łyjak pisał: lek. wet. Kazimierz Śmielewski, zginął w r. w Katyniu. W Katyniu zamordowany zoał Ściślewski Kazimierz ur. w % r. Może podobień wo nazwisk 'owodowało ten błąd? Źródło informacji: Art. dr. K. Millak – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. + oraz publikacje podane w tekście. TALKO TADEUSZ Lekarz weterynaryjny. W r. pracował w miejscowości Uchanie w pow. hrubieszowskim, woj. lubelskie. Uczeniczył w wojnie obronnej r. Według opracowania S. Jakubowskiego w # r.: Zamordowany w r. w obozie jenieckim. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . TEICHERT MIECZYSŁAW Ur. w #+ r. Lekarz weterynaryjny pracował w r. w Warszawie. Doc. S. Jakubowski w # r. pisał: Brał udział w wojnie obronnej r. Zamordowany w obozie jenieckim w r. Podczas kwerendy w archiwum ITS w Bad Arolsen (Niemcy) znajdujemy naępujący wpis: znajduje się karta Katyń z naępującymi danymi personalnymi – Tejchert Mieczysław, ur. lutego lub , rodzice – Jan i Maria. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. i publikacja podana w tekście. ZBOROWSKI ZDZISŁAW STEFAN Ur. $ ycznia r. we Lwowie. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Obronił pracę doktorską w r., uzyskując tytuł doktora medycyny weterynaryjnej. Naczelnik wydziału weterynaryjnego woj. lwowskiego. K. Millak podał, że zginął w r. w Katyniu. Informacja ta nie znajduje potwierdzenia w doępnych źródłach – „Katyń. Księga Cmentarna”. S. Jakubowski pisze natomia: Zamordowany w obozie jenieckim w r. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $#, %, s. % oraz S. Jakubowski: „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy # s. $ i publikacja podana w tekście. VII Biogramy zamordowanych udentów wydziałów weterynaryjnych Rozdział ten zawiera biogramów zamordowanych udentów różnych wydziałów weterynaryjnych. CISŁO JAN FR ANCISZEK Ur. czerwca r. we Lwowie. W r. był udentem IV roku weterynarii Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W opniu plutonowy podchorąży uczeniczył w walkach r. Poległ pod Kutnem we wrześniu r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %# DISTL MIROSŁAW Ur. w r. Student III roku Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Rozrzelany w r. przez Niemców we Lwowie. Źródło informacji: Art. dr. K. Millaka – „Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%”, „Życie Weterynaryjne” $# grudnia s. +. DRELICH ZBIGNIEW W r. udent w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Walczył na froncie włoskim, gdzie zginął. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +# DROZDOWSKI BOLESŁAW W r. był udentem II roku Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Uczeniczył w kampanii wrześniowej r. Naępnie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie w opniu kaprala-podchorążego – dowódca drużyny + kompanii Pułku Grenadierów. Poległ + czerwca r. na polu chwały pod La Garde we Francji. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. ETERLE KAZIMIERZ Doc. S. Jakubowski pisał: „ udent III roku Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W okresie okupacji był referentem organizacyjnym Powiatowego In'ektoratu AK w Bóbrce (pow. Przemyśl). Aresztowany przez geapo zoał rozrzelany w r. w więzieniu we Lwowie przy ul. Łąckiego”. Płk dr hab. Z. Łyjak w opisie biograficznym dodaje: torturowany przez geapo nie wydał nikogo, roz rzelany w r. we Lwowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. ## oraz Z. Łyjak: „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w l atach $–%$”, cz. I, s. #. JAKUBOWSKI Student III roku Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Doc. S. Jakubowski pisał w biogramie: Brał udział w wojnie obronnej r. jako ułan – podchorąży. Zginął we wrześniu r. na polu chwały. Informacje od Nadwyczawskiego W. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. KIMMELMAN Student II roku Wydziału Weterynaryjnego na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Rozrzelany w r. we Lwowie w więzieniu przy ul. Łąckiego. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. KOSIŃSKI Student Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W okresie okupacji aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie w Oświęcimiu, gdzie zoał zamordowany. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . KWIATKOWSKI EDMUND Ur. we Włocławku. W r. był udentem IV roku Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego. Aresztowany i osadzony w obozie w Oświęcimiu, gdzie w r. zoał rozrzelany. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. PIERZCHAWKA BRONISŁAW Student II roku Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Aresztowany lipca r. we Lwowie i rozrzelany. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . STADNICZENKO Student Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Aresztowany przez geapo w r. we Lwowie i rozrzelany. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. +. VIII Wykaz osób niezidentyfikowanych w pełni, zamordowanych lub zmarłych śmiercią naturalną STERN JAKUB Student Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Aresztowany w lipcu r. we Lwowie i rozrzelany. Z. Łyjak pisał: udent Lwowskiej Akademii Med. Wet. Jakub Stern, roz rzelany w lipcu r. przez nacjonaliów ukraińskich we Lwowie. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #% oraz Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. %$. WCISŁO Student Lwowskiej Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Z. Łyjak wymienia to nazwisko w rubryce „Lekarze, absolwenci i udenci weterynarii – ofiary wojny” na s. %+, cz. I, rozprawy habilitacyjnej „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $ – %$”. Źródło informacji: Publikacja podana w tekście. WOŹNIAK KAZIMIERZ % lat, udent Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego im. J. Piłsudskiego. Poległ + września r. w Warszawie. Źródło informacji: Wiadomość przekazana przez p. Kamila Stepana oraz napis na nagrobku K. Woźniaka na Starym Cmentarzu Powązkowskim. BOGUSŁAWSKI KAZIMIERZ (zm. ) Uczenik kampanii wrześniowej w opniu podporucznika. Zamordowany w obozie jenieckim w r. Możliwe, że hioryk miał na myśli Boguszewskiego Kazimierza (patrz – „Biogramy lekarzy weterynarii zamordowanych w Charkowie”). Źródło informacji: S. Jakubowski – „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #. CHOMIN WILHELM Ur. w r. Płk Z. Łyjak wymienia to nazwisko w rubryce „Lekarze, absolwenci i udenci weterynarii – ofiary wojny” i pisze, że data i miejsce śmierci nieznane. Nazwisko Chomin nie wyępuje w „Spisie lekarzy weterynarii” z i r. Źródło informacji: Z. Łyjak „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” cz. I, s. % i publikacje podane w tekście. CHROMCEWICZ ALEKSANDER WŁADYSŁAW Ur. w ##$ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał we Lwowie w r. Zawodowy oficer Wojska Polskiego – podpułkownik. Zmarł w czasie okupacji. Źródło informacji: S. Jakubowski – „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #. CZARKOWSKI WŁADYSŁAW (zm. ) W książce „Żołnierska danina życia od $%+ roku” M. Jakubik, A. Kołodziejczyk, Wyd. Siedlce , czytamy: Czarkowski Władysław, pseudonim „Czajka”, lek. wet. Źródło informacji: Publikacja podana w tekście. CZUBERSKI JAN (zm. ) Źródło informacji: Prof. J. Tropiło i w'. – „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii” (Nazwiska na literę C), „Życie Weterynaryjne” , +# (), $%–$%. GAWROŃSKI MIECZYSŁAW (zm. ) Źródło informacji: Prof. J. Tropiło i w'. – „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii” (Nazwiska na literę G), „Życie Weterynaryjne” , + (#), %–%%. GLASSGALL A. (zm. ) Źródło informacji: Prof. J. Tropiło i w'. – „Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii” (Nazwiska na literę G), „Życie Weterynaryjne” , + (#), %–%%. KOSTECKI FR ANCISZEK (zm. ) Felczer wet. ŁAZAROWICZ EDMUND W ruchu oporu Armii Krajowej, rozrzelany przez Niemców. Wydaje się, że w tym przypadku chodzi o Lazarowicza Edmunda (patrz odpowiedni biogram w książce). Źródło informacji: Wiadomość podana przez płk. dr. hab. Z. Łyjaka „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$”, cz. I, s. . POPIEL (zm. ) Weterynarz POPIOŁEK LINIUSZ ANATOL (zm. ) Ur. września # r. w Zawadzie. Doc. S. Jakubowski w biogramie w # r. pisał: Po uzyskaniu dyplomu lek. wet. we Lwowie grudnia r. był asyentem w Klinice Chirurgicznej Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie u prof. Królikowskiego. W r. brał wółudział w organizacji pułku piechoty Ziemi Cieszyńskiej, a naępnie w sztabie Frontu Śląskiego. Brał udział w walkach z Grenzschutzem i naępnie w akcjach plebiscytowych na Śląsku. Od ycznia r. do lutego r. był powiatowym lekarzem wet. w Bielsku-Białej (woj. śląskie). Ucze niczył w wojnie obronnej r. Jako jeniec wojenny przebywał w Oflagu w Murnau, gdzie był operowany na nowotwór żołądka. Nieuleczalnie chory zoał zwolniony z Oflagu. Krótko po zwolnieniu zmarł w Rzeszowie października r. Odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wędze Waleczności i Zasługi, Medalem w Obronie Śląska, Medalem Niepodległości. Po wojnie ekshumowany i pochowany w Bielsku-Białej. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. –. R ADZYMIŃSKI TADEUSZ (zm. ) Zamordowany w obozie jenieckim w r. Nazwisko nie wyępuje w „Spisie lekarzy weterynaryjnych RP” z r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy # SEMSECH FR ANCISZEK Ur. % liopada r. w Spytkowie. Lekarz weterynaryjny – dyplom otrzymał w $ r. na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Po trzech latach obronił pracę doktorską – doktor medycyny weterynaryjnej. S. Jakubowski w biogramie z # r. pisał: W okresie międzywojennym był wojewódzkim lek. wet. w Białymoku, a przed samą wojną powiatowym lek. wet. w Gnieźnie. W okresie okupacji był powiatowym lek. wet. w Nowym Targu. Zmarł na serce. Miejscowa placówka AK zorganizowała mu żołnierski pogrzeb w kościele w Nowym Targu wraz z salwami honorowymi na cmentarzu. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. %+. STECKIEWICZ ER AZM Ur. w $ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał w r. w Warszawie na Wydziale Weterynaryjnym UW. Pracował jako samorządowy lekarz w pow. częochowskim w Kłobucku. S. Jakubowski pisał w # r.: W okresie okupacji był organizatorem i komendantem oddziału AK na rejon Kłobucka. Aresztowany przez geapo w r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. #. WAJDA JAN Ur. w ##$ r. Dyplom lekarza weterynaryjnego otrzymał we Lwowie w r. na Akademii Weterynaryjnej. Uzyskał tytuł doktora medycyny weterynaryjnej. S. Jakubowski w biogramie w # r. pisał: W okresie międzywojennym służył zawodowo w Wojsku Polskim, przed samą wojną jako szef służby wet. DOK Lublin w opniu pułkownika. Brał udział w wojnie obronnej r. Zmarł w Lublinie w maju r. Źródło informacji: S. Jakubowski „Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (zeaw biogramów)”, Puławy #, s. . WALH DAWID Płk Z. Łyjak wymienia to nazwisko w rubryce „Lekarze, absolwenci i udenci weterynarii – ofiary wojny” w rozprawie habilitacyjnej „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” w cz. I, s. %+ i dodaje, że data i miejsce śmierci nieznane. Nazwiska Walh Dawid nie znaleziono w „Spisie lekarzy weterynaryjnych RP” z i r. Źródło informacji: Publikacje podane w tekście. Podsumowanie Pragnę podkreślić, iż zdaję sobie 'rawę z niedoskonałości zebranego materiału, z jego niepełności. Długo zaanawiałem się, czy właściwie poępuję, zamykając to niedokończone dzieło. Naał jednak taki moment, gdy wszelkie poszukiwania powielają zebrane wcześniej dane i nic nowego się nie uzyskuje. Stawiam sobie pytanie – czekać i poszukiwać dalej? A może należy zebrane informacje upowszechnić, może odezwą się wówczas znajomi, krewni, rodziny lekarzy weterynarii, którzy zginęli lub zoali zamordowani w latach II wojny światowej? Wybieram zamknięcie zebranego materiału i jego opublikowanie. Proszę jednocześnie wszytkich mających jakiekolwiek wiadomości o losach lekarzy weterynarii z lat –% o podzielenie się nimi z autorem ( [email protected]). W zaprezentowanym zbiorze znalazło się biogramów lekarzy weterynarii, którzy oddali swoje życie, byśmy mogli żyć w wolnej Ojczyźnie. Docent Stefan Jakubowski w # r. pisał, że w latach wojny poległo % lekarzy wet. We „Wprowadzeniu” podawałem także inną liczbę poległych – . Stefan Jakubowski wymieniał, że w kraju poległo lekarzy wet., zagranicą – +, w obozach koncentracyjnych – +, zamordowani w różnych obozach – +$ i zamordowani w innych okolicznościach – . Ponieważ dane dotyczące tego tematu są siłą rzeczy rozbieżne, podam jeszcze dwa wyliczenia. Profesor Tadeusz Rotkiewicz w „Hiorii weterynarii i deontologii” na s. pisze: „Straty były też wysokie. Najwyższą cenę w walkach zapłaciło # osób w kraju, za granicą – +, w obozach koncentracyjnych – +, w więzieniach, obozach pracy, łapankach, egzekucjach publicznych – osoby”. Jeśli zliczymy dane podane przez prof. T. Rotkiewicza, to mamy kolejną inną sumę poległych (zamordowanych, zmarłych) lekarzy weterynarii w II wojnie – $ osób. Natomia płk dr hab. Zygmunt Łyjak w rozprawie habilitacyjnej z # r. zatytułowanej „Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$” na s. %# pisał: „poległo w walkach ( w kraju i + na obczyźnie), zamordowano (+ w obozach koncentracyjnych, +$ w innych obozach, w więzieniach, podczas łapanek i egzekucji)”. Łącznie według Z. Łyjaka zginęło % lekarzy weterynarii. W prezentowanej pracy poległych „niepowtarzalnych” podzieliłem inaczej, aczkolwiek przez cały czas zaanawiałem się, czy je to dobry wybór? W zależności od miejsca śmierci i kto tej zbrodni dokonał podzieliłem tek naępująco: lekarze weterynarii polegli w walce z Niemcami i Rosjanami – %%; niemieckie obozy koncentracyjne i inne miejsca kaźni – lekarzy; zamordowani w Katyniu – %+, zamordowani w Charkowie – %, razem „zbrodnia katyńska” – $ lekarzy weterynarii. Naępnie: inne miejsca zbrodni sowieckich, w tym „Ukraińska Lia Katyńska” – lekarzy wet.; Kresy Wschodnie i inne miejsca zbrodni nacjonaliów ukraińskich – ; i niewyjaśnione w pełni przypadki śmierci lekarzy weterynarii w II wojnie światowej – lekarzy wet. A także zamordowani udenci wydziałów weterynaryjnych – . Materiał ten kończy wykaz nazwisk osób zmarłych w latach II wojny światowej, ale o losach, o których wiemy niewiele lub nic. Dlatego nie odważyłem się ich umieścić w poszczególnych grupach. Znajdują się w tej grupie także osoby, które zmarły śmiercią naturalną w latach wojny i zgonu ich nie można nikomu przypisać. Pozwalam sobie w zakończeniu na poawienie generalnego wniosku: zbrodni tych, niezależnie czy zamordowano %, a może lekarzy weterynarii (zamordowano przecież w latach –% ok. %,$ – %,# mln obywateli polskich), zbrodni tej dokonali ludzie, nasi sąsiedzi, którzy bez wypowiedzenia wojny napadli na dopiero co wyzwolony kraj ze zbrodniczym zamiarem unice wienia narodu, z zamiarem ludobój wa. I chociaż niebawem minie + lat, wiele z tych zbrodni nie zoało jeszcze wyjaśnionych, wiele nieodkrytych i wiele nieosądzonych. O zbrodniach tych nigdy nie wolno nam zapomnieć, należy je ale przypominać, ku przerodze, gdyż do takich haniebnych czynów, nieety, zdolni są tylko ludzie. Zbrodni tych dokonali ojcowie czy dziadkowie naszych dzisiejszych dobrych sąsiadów: Niemców, Rosjan Ukraińców i Białorusinów. Musimy o tym pamiętać i przypominać, by już nigdy i nigdzie nie dochodziło do mordowania jednych „niepowtarzalnych” przez drugich. Indeks nazwisk podanych w biogramach Almer Mendel Budziński Jan + Augustyn Zbigniew # Budzyn Julian Mieczysław Auster Adolf Bulik Piotr Bakun Stanisław Balicki Artur Cegłowski Józef # Bańkowski Jan Cehak Karol Bartnik Edmund Władysław % Bartoszewski Wacław Władysław Baumunk Julian Juliusz Bąk Alojzy Tadeusz $# Bindel Leopold Chodorowski Bronisław $ # # Chromcewicz Aleksander Władysław + Chrzanowski Andrzej Jan #+ $# Bilewicz Ludwik Chmielewski Włodzimierz + $# $# Chomin Wilhelm % Bieńko Kazimierz Ignacy Bikels Jakub Cegłowski Tadeusz Winicjusz % Bernacki Felicjan #+ # # Cisło Jan Franciszek +$ Czanerle Mieczysław Czarkowski Władysław # Czarnowski Łukasz Błażejewski Roman Wincenty #+ # $ Czekotowski Eugeniusz Bogusławski Kazimierz # Czopp Henryk Boguszewski Kazimierz $ Czubernat Jan Czuberski Jan # Bohun Jerzy # # Braun Jan Aleksander $ Brief Józef Brik Michał Dampierre-Duval De Wacław Budny Henryk Dem Bolesław Marian + Demciuch Leon $ $ Deszberg Kazimierz Deutsch Chaskel +$ Domański Edward Zbigniew Drapalski Erazm Jerzy $ Grzmil Julian Durnaś Stanisław Marian Dürstenfeld Henryk Dybel Kazimierz %+ Gucwa Witold Józef % Engel Eugeniusz Leon % Gutharc Abraham %# Guzek Władysław %# Hamerski Edward Wiktor %# Hantower Anatol (Natan) Hellebrand Ludwik +$ Hellman Wilhelm Fijałkiewicz Stefan Filipowicz Stanisław Fiutek Marian Hanusiewicz Marian Aleksander % Fiutak Bolesław % Grzywak Bolesław Paweł Aleksander Dzendzel Tadeusz Mikołaj Eterle Kazimierz %$ %$ Tadeusz % Dzik Feliks Fajwel %% Grzymała-Grabowiecki Mieczysław % % Engel Szymon Górka Tadeusz Grycewicz Witold +$ Dynowski Józef Grekowicz Zygmunt Drozdowski Bolesław Góralewicz Roman Grajewski Franciszek Piotr +$ Dreszler Dionizy Dumania Jan Gracz Szczepan %% Gordziałkowski Jan Górka Antoni Dmitrijuk Eugeniusz Drelich Zbigniew Goldwasser Stefan Dębowski Jan Stefan Distl Mirosław Goldberg Albert %# Hoppe Stefan Stanisław + % Ignaszak Jan Fucik Alfons Michał Jacko Karol + Jakubowski Stefan Joachim Fuks Hersz % Jakubowski Gajda Leopold Franciszek Gajewski Stefan Roman % Jamro Mieczysław Rudolf Janowiec Andrzej Jan Jaworski Franciszek # $ Jerzykiewicz Alfred Julian Gizelt Adolf % Judycki Wacław Glassgall A. # Juraszczyk Jan Głombik Jan % Gewandter Wiktor % Głowacki Mieczysław Marian # Jaworowski Zygmunt Władysław # % Gawroński Mieczysław $ ++ Janikowski Tadeusz Wiktor % Gaworski Mieczysław Goćkowski Tadeusz Hoppe Józef $ % + Gawina Kazimierz Hoffman Eugeniusz Ludwik % $ % Kalman Stanisław Kaniewicz Stanisław % $ %# Karge Adolf Bernard Lüfschitz Józef Karpiński Zdzisław Józef $$ $ Kensik Anastazy Wacław $ Łabędź Maksymilian Kimmelman Łazarowicz Edmund ++ Kinasiewicz Julian %# # Łukowski Stanisław Edward Klabecki Kazimierz Andrzej $ Łunkiewicz Czesław + Klima-Uranowicz Mieczysław % Kłosiński Edward Mackiewicz Antoni Hipolit % Kocowicz Tadeusz Szymon Madejczyk Władysław Aleksander Kolanus Stanisław Makowej Emilian Kopista Janusz Maksymowicz Jarosław Bazyli $ Korabiowski Bernard Kosiński Mancewicz Wacław # Manner Izrael Kotlar Norbert $ Kowalski Franciszek Marian Kruszka Antoni Aleksy $ $ Kurczyński Jerzy Zenon Kwiatkowski Albin Antoni Kwiatkowski Edmund (I) Marcinkowski Wiktor # $+ Martyka Edward $+ Maryjowski Józef $+ Maternowska Irena Maria Matolski Leon $ $# % Matuszewski Stefan Kwiatkowski Edmund (II) ++ Maziej Bazyli Kwiatkowski Jerzy Cyriak # Michalski Seweryn $ $ $ Michalski Stanisław Wojciech Langer Bogdan Mierzwiński Tadeusz $ Lazarowicz Edmund Tomasz Ledziński Roman Mikiewicz Wojciech % Modzelewski Zygmunt $ $ Lemm Edmund $ Morawski Władysław + Leszko Walenty % Mroczkowski Leopold + Lewicki Konstanty Jan Mucha Adam Stefan + $% Liebling Wolf $% Murawski Tadeusz + Lien Maurycy $% Mureńko Witold Linsenman Władysław Marceli Liśkiewicz Walenty Loba Jerzy Kazimierz Lorber Adam $% Ludwisiak Stanisław % Miecik Władysław Wincenty + $ Laskowski Tomasz $$ Mass Ignacy Zbigniew Kurczyński Stefan Bolesław $ $$ Marczewski Marcin + Krzysztoforski Władysław Paweł $ + Marcinek Antoni Wiktor Kowalewski Maksymilian Hieronim # Nachowski Antoni Nawrocki Edward Neufeld Paulina $$ Maksymowicz Marian Józef ++ Kostecki Franciszek % + $ + Niwiński Henryk Marek Nowak Bernard Marceli Nowak Marian Rejnisz Tadeusz Nowakowski Stanisław Józef Nowicki Bogumił Dionizy Nowowiejski Lucjan + Obitz Kurt Alfred + Oktawiec Henryk Rogowski Władysław Józef # + Rolbiecki Piotr Rosenberg Salomon +% Rosiński Walenty Bolesław + Orlikowski Czesław Józef Rostkowski Tadeusz +$ Rotter Maksymilian $% Rutkowski Walerian Rywacki Edward Sadlak Paweł % Orłowski Kazimierz Ozga Tadeusz Michał Ozimkiewicz Leon Dominik + Sadowski Tadeusz $ Saenger Franciszek Teodor Pankiewicz Stanisław Jan Pawłowski Czesław Dominik Perednia Jerzy Marian # Sałęga Wiktor Samosiej Roman Marian Sapeta Bronisław Saphir Zygmunt Pęski Marek Sarnecki Wacław Maciej +$ Schönborn Piotr Paweł Pielok Augustyn Pierzchawka Bronisław Semsech Franciszek Piotrowski Stefan Seroczyński Jan Pitera Jan + Sikorski Henryk +$ $ Skibiński Czesław ++ Piwowarczyk Zdzisław Polankiewicz Stefan Skotnicki Aleksander + Skurski Rudolf Hilary Sławiński Jerzy Pomorski Eugeniusz $ Smorowski Eryk # Słoniowski Wincenty # Popiołek Liniusz Anatol + Skrzeczkowski Mieczysław Polański Maksymilian Popiel $ # +$ Sęk Tadeusz Leszek Piskozub Antoni Schwarz Klaudiusz Wilhelm ++ Pikulski Aleksander Pióro Piotr $ % Perkowski Hipolit # $ + Poplewski Mieczysław Sokacz Eustachy % Press Dawid Sokołowski Kazimierz Andrzej Antoni Próchnicki Tadeusz Puzyna Julian Sołtysik Stanisław Józef +% Sommerstein Karol + +# Sosiński Stanisław Gustaw Radomski Sylwester Jan Radzymiński Tadeusz Spaiser Nison +# Spigelglas Marek # Rawicz-Karwowski Roman Rejman Leon % + +# Spryszyński Józef Jan Stadniczenko ++ # + + Staręga Bolesław Michał Steckiewicz Erazm Wajgiel Eugeniusz $ # Walh Dawid # Steiger Maksymilian + Walkiewicz Władysław Leon Stern Jakub Wattenberg Adolf vel Abraham Efroim + Sternschuss Henryk + Stępniowski Edward + Wcisło Stokłosa Eryk % Weinreb Wiktor + Weisstein Joel Struziak Franciszek # % # # Weitzkorn Józef Szczapan Dawid Sylwester Wacław Leonard $$ Szczęścikiewicz Aleksander Jan Wejt Oskar Stanisław Wink Jerzy + Witkowski Kazimierz Franciszek Szkup Jan Witold Wołoszyński Jan Szpak Stanisław Leszek # % + Szewc Eugeniusz # % % % Woźniak Kazimierz Szuba Wiktor # Woźny Tadeusz Jerzy Szwarczewski Karol Kazimierz % Wróblewski Jan + %% %% Wypychowski Edmund + Ściślewski Kazimierz Marceli Śliwa Antoni Wyzina Emilian Ludwik Zagrodzki Kazimierz Wincenty $ Śmielewski Kazimierz Jan + Zamojski Jan Stanisław Zbierański Józef Talko Tadeusz Terlecki Włodzimierz + % # Zenker Jan Karol Ziarkiewicz Adam %$ Zylbertal Saul # % Żeńczak Jan Antoni # + Ziemecki Albin Kazimierz Trocha Zygmunt $ Urbański Jan Jerzy Zborowski Zdzisław Stefan + Teichert Mieczysław Wajda Jan %$ $$ Ślósarski Tomasz % + Weight (Weigt) Józef Teofil Stojowski Józef Franciszek % Żor Kazimierz # # # Literatura podawowa i uzupełniająca Alfabetyczny 'is lekarzy weterynaryjnych Rzeczypo'olitej Polskiej ze Spisu Lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej. Warszawa . Alfabetyczny 'is oficerów RP ##–, Muzeum Wojska Polskiego. Amtliches Material zum Massenmord von KATYN. Berlin . Bochdalek R.: Mieczysław Grzymała-Grabowiecki – więzień Auschwitz. Życie Weterynaryjne , + (), %%–%$. Budny T. R.: Pozycja 'ołeczna lekarza weterynarii w Wielkopolsce. PWRiL, Warszawa +. Cygan Wiktor Krzysztof: Kresy we krwi. E'adon Publishing, Warszawa $. Davies N.: Europa Walczy –%. Nie takie proe zwycię wo. Znak #. Goł}biowski A.: Łunkiewicz Czesław. Gazeta.pl ––. Grundboeck M.: Dzieje polskich uczelni weterynaryjnych i Pań wowego In ytutu Weterynaryjnego w Puławach. Życie Weterynaryjne , +$ ($), %–. Informacje z Archiwum Internationaler Suchdien (ITS) Bad Arolsen – Niemcy. Jakubowski S.: Polscy lekarze weterynarii w II wojnie światowej (ze aw biogramów). Puławy #. Jank St.: Początki organizacji polskiej służby weterynaryjnej na Pomorzu. Życie Weterynaryjne #, + (), –%. Kurs T.: Książka o Mazurze, który chciał własnego pań wa. Gazeta.pl. ––+. Lewandowski L.: Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Wrocław #. Tow. Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Lis H.: Weterynaria w powiecie radzyńskim przed pięćdziesięciu laty. Życie Weterynaryjne #, # (), #–#+. Lutyski Wł.: Lia lekarzy weterynarii jeńców obozów w Kozielsku i Starobielsku zamordowanych w Katyniu i Charkowie. Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna oraz Koło Seniorów Warszawskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Warszawa #. Lutyski Wł.: Korporacja Akademicka Lutyko-Venedya. Życie Weterynaryjne , + (), –$. Lutyski Wł.: Życiorysy lekarzy weterynarii ze środowiska ziemiańskiego – ofiar wojny i represji. Życie Weterynaryjne +, + (), –. Łyjak Z.: Służba weterynaryjna Wojska Polskiego w latach $–%$. Zeszyty Naukowe Akademii Sztabu Generalnego, Warszawa #, Nr /#, cz. I – III. Markiewicz M.: Ofiary zbrodni katyńskiej z województwa białoockiego. Biuletyn In ytutu Pamięci Narodowej. Mierzejewski J.: Li y do redakcji (Bronisław Sapeta). Życie Weterynaryjne +, # (), +. Mikulski T.: Biogramy jeńców Kozielsk, Starobielsk, Oaszków, Ukraina, Zaginieni. WUW Wrocław . Millak K.: Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%. Życie Weterynryjne $#, %, %%–%. Millak K.: Lekarze weterynaryjni polscy – ofiary II wojny światowej –%. Życie Weterynaryjne $# grudnia +–+. Popławski Z.: Lia członków Polskiej Korporacji Akademickiej Lutyko-Venedya (Lwów). Maszynopis. Przychodzki A.: Pracownicy wielkopolskiej weterynarii w walce o niepodległość i demokrację. Przegląd Prac + s. +–. PWRiL, Warszawa +. Rotkiewicz T.: Hioria weterynarii i deontologia, Olsztyn $. Siemaszko W., Siemaszko E.: Ludobój wo dokonane na ludności polskiej Wołynia – %. Warszawa . Skoczek A.: Dziewięćdziesiąt lat służby weterynaryjnej Wojska Polskiego. Życie Weterynaryjne #, # (), +–+$. Spis lekarzy weterynaryjnych w Rzeczypo'olitej Polskiej. Warszawa . Staszewski L.: Przyczynek do dziejów służby weterynaryjnej w Wielkopolsce (cz. IV ). Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, nr #, czerwiec . Tarczyski M., Kiski J., Malanowska H., Olech U., Ryewski W., Snitko-Rzeszut J., Żach T.: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczęń wa. Warszawa . Tucholski J., Ciesielski J., Gajowniczek Z., Przytulska G., Roman W. K., Sawicki Z., Szczerkowski R., Szumisk a W.: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa. Warszawa . Tropiło J., Chrzanowsk a W.: Pierwsze absolwentki uczelni weterynaryjnych w Polsce”. Życie Weterynaryjne , ++ (#), %–. Tropiło J., Winiewski J.: Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii (Nazwiska na literę C). Życie Weterynaryjne , +# (), $%–$%. Tropiło J., Płochock a-Wójcik L., Winiewski J.: Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii (Nazwiska na literę E oraz F). Życie Weterynaryjne , + (), . Tropiło J., Płochock a-Wójcik L., Winiewski J.: Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii (Nazwiska na literę G). Życie Weterynaryjne , + (#), %–%$. Tropiło J., Płochock a-Wójcik L., Winiewski J.: Drugi słownik polskich lekarzy weterynarii (Nazwiska na literę H). Życie Weterynaryjne , + (), $. Tropiło J. i wsp.: Drugi słownik biograficzny polskich lekarzy weterynarii –, Warszawa . Wyrost P., Gancarz Br.: Dr hab. Edward Hamerski (#+–) – ofiara kaźni profesorów lwowskich w r. Medycyna Wet. , %+ (), $–$%. Podziękowania Pro Memoria Książka „Niepowtarzalni. Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej” mogła pować dzięki pracy prof. dr. hab. Władysława Lutyńskiego, doc. dr. hab. Stefana Jakubowskiego, płk. dr. Konrada Millaka, płk. dr. hab. Z. Łyjaka i prof. dr. hab. J. Tropiło i wielu innym piszącym o lekarzach weterynarii, którzy w latach wojny oddali swoje najcenniejsze dobro, swoje życie. Wymienionym wybitnym hiorykom naszego zawodu za wszykie zebrane materiały bardzo dziękuję. Dziękuję wszykim tym osobom, które bezinteresowanie kopiowały doępne im materiały i przesyłały autorowi. Dziękuję Panu Minirowi Andrzejowi Przewoźnikowi oraz Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeń wa za wyrażenie zgody na przedruk zdjęć lekarzy weterynarii z ksiąg cmentarnych Katynia i Charkowa. Osobne podziękowania kieruję do Prezesa dr. n. wet. Tadeusza Jakubowskiego, którego wypowiedź wzbogaca zawartość książki i podnosi jej wartość. Owocna była wymiana kore'ondencji z p. Kamilem Stepanem z Muzeum Wojska Polskiego – owocna pod względem zdobycia nazwisk lekarzy weterynarii, którzy polegli w latach wojny oraz pod względem merytorycznym, za co serdecznie Panu Kamilowi Stepanowi dziękuję. W podziękowaniach nie mogę pominąć Pani Ewy Siemaszko, która bezinteresowanie na mój apel przesłała doępne Jej materiały dotyczące zbrodni dokonanych przez Ukrainców. Dziękuję również za umożliwienie wykorzyania biogramów zawartych w książce Teofi la Mikulskiego „Biogramy jeńców” Wydawni* wu Uniwersytetu Wrocławskiego. Dziękuję wszykim, którzy udoępnili autorowi doępne im materiały, bez żadnych warunków i z dużą dozą życzliwości. W grupie tej pragnę wymienić chociaż dr. Jana Wiśniewskiego z SGGW w Warszawie czy Ośrodek KARTA, który także wyraził zgodę na wykorzyanie publikowanych przez nich materiałów w „Indeksie Represjonowanych”. Dziękuję. Kolejne podziękowania kieruję do pracowników archiwów: Muzeum Obozu Koncentracyjnego w Oświęcimiu i ITS w Bad Arolsen w Niemczech. Dziękuję również kol. Carlowi Marciniakowi z Monachium za przetłumaczenie niektórych materiałów i liów. Dziękuję również Paniom z Biblioteki Publicznej w Dusznikach. Osobne podziękowania kieruję pod adresem żony, Elżbiety, która bez 'rzeciwu zezwalała mi na uawiczną pracę przy komputerze i doskonale wyręczała mnie we wszykich obowiązkach związanych z prowadzeniem domu. Duszniki, Źródła fotografii W rozdziale Podziękowania dziękowałem Radzie Pamięci Walk i Męczeń wa za wyrażenie zgody na przedruk zdjęć lekarzy weterynarii zamordowanych w Katyniu i Charkowie, w niniejszej Nocie dziękuję pozoałym autorom i właścicielom zdjęć zamieszczonych w „Niepowtarzalnych”: • fotografie zamordowanych oficerów znalezione w grobach sowieckich (r. ) – autor: Aleksander Prugar. Ze zbiorów Muzeum Katyńskiego w Warszawie; • fotografie do biogramów Łabędź M., Marczewski M. i Mackiewicz A. – z książki Konrada Millaka: Kwiaty dla Anny. Womnienia Konrada Millaka Warszawa – Dorpat – Kresy –. Wyd. Comandor, Warszawa . Właściciel praw aut. Krzysztof J. Wojciechowski; • fotografia do biogramu Rogowski W. – z portalu internetowego „Warszawa moim oczkiem”. • fotografia do biogramu Bernacki F. – z „Informatora Pelplińskiego”; • fotografia do biogramu Gracz Sz. – z art. K. Przybyszewski: Weterynarz, który zoał księdzem. Nowości, liopada #; • fotografia do biogramu Hamerski E. – z art. P. Wyro, Br. Gancarz: Dr hab. Edward Hamerski (##+–) – ofiara kaźni profesorów lwowskich w . Medycyna Weterynaryjna, , %+(), $–$%; • obie fotografie do biogramu Maternowska I. – z art. J. Tropiło, W. Chrzanowska: Pierwsze absolwentki uczelni weterynaryjnych w Polsce. Życie Weterynaryjne , ++(#), %–; • fotografia do biogramu Obitz K. przedawia bohatera noty w wieku lat, zdjęcie wykonano w latach -tych XX wieku przez nieznanego autora (za pl.wikipedia.org); • • • • fotografia do biogramu Skibiński Cz. – wł. Wojciech Skibiński, syn doktora; fotografie ze r. #% i – z Amtliches Material zum Massenmord von KATYN, Berlin ; fotografia odznaki Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich – autor: Art. Pracownia Grawerska Andrzeja Panasiuka z Warszawy; obie fotografie do biogramu Szczęścikiewicz A. – od p. Tomasza Dudzińskiego prowadzącego ronę internetową Grajewiak.pl.