Spotkanie z Indianami - fundacja dookoła świata

Transkrypt

www.fundacjadookolaswiata.pl
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Fundacja Dookoła Świata prezentuje scenariusz zajęć dla dzieci:
Spotkanie z Indianami
Strona | 1
Celem każdych proponowanych przez naszą Fundację zajęć dla dzieci jest pokazanie różnorodności świata, ludzi
i kultur poprzez umożliwienie dzieciom doświadczenia angażującego różne zmysły. Podczas prowadzonych
przez Fundację warsztatów, dzieci mają możliwość dotknąć wielu rekwizytów, pobawić się mnóstwem
oryginalnych przedmiotów przywiedzionych przez nas z podróży, pooglądać nasze zdjęcia, zatańczyć do
etnicznej muzyki. Niniejszy scenariusz przygotowaliśmy jednak po to, by każdy nauczyciel mógł egzotyczny
temat zrealizować samodzielnie w przedszkolu lub szkole, bez konieczności udawania się w odległe zakątki
globu.
Cel zajęć:
Temat Indian pozwala na realizację licznych celów poznawczych (takich jak np. poznanie zwyczajów Indian,
owoców uprawianych przez Indian), sprzyja ćwiczeniu sprawności ruchowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej
i poczucia rytmu, umożliwia również poruszenie wielu celów wychowawczych, w szczególności:




pracę nad postawą otwartości na inność,
rozwijanie ciekawości świata,
kształtowanie wrażliwości na problemy społeczne,
poszanowanie jedzenia i ekonomiczne gospodarowanie swoimi rzeczami.
Propozycje zagadnień i aktywności do wykorzystania podczas zajęć o Indianach
Wprowadzenie – kim są, gdzie mieszkają i jak wyglądają Indianie
Zadaj dzieciom pytania:



Kim według Was są Indianie?
Gdzie mieszkają?
Jak wyglądają?
Dzieci podają swoje odpowiedzi – poznajemy ich wiedzę i skojarzenia. W zależności od wieku i wiedzy
podopiecznych, uzupełniamy lub sprostowujemy otrzymane informacje.
Projekt „MY W ŚWIECIE” został
dofinansowany ze środków Programu
Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Indianie to bardzo zróżnicowana grupa tubylców, którzy mieszkają w Ameryce Północnej i Południowej. Nie są
to osoby, które wyjechały do Ameryk, ale takie, których pra, pra, pra, pra, pra, pra, pra, pra, pra, pra,
pradziadkowie już tam żyli. Indianie tworzą różne plemiona o rozmaitych tradycjach, strojach i zwyczajach.
Jak widzicie, Indianie wcale nie mieszkają w Indiach. Dlaczego więc tak się nazywają? Nazwa „Indianie” została
nadana ludom Ameryki 600 lat temu, przez Krzysztofa Kolumba, który myślał, że dopłynął do Indii.
Strona | 2
Pokazujemy dzieciom na mapie, gdzie dopłynął Krzysztof Kolumb oraz gdzie myślał, że dopłynął.
Ludzie w Europie nie wiedzieli wtedy o tym, że istnieją Ameryki! Dlatego mówimy, że odkrył je właśnie Kolumb.
Indianie mieszkają w różnych miejscach – wiele plemion Indian mieszka w dżunglach (ZAŁĄCZNIK NR 1 – zdjęcia
dżungli). Wiecie, co to jest dżungla? Jakie zwierzęta żyją w dżungli? Najwięcej jest uciążliwych komarów
i owadów, ale można spotkać też jaguary, węże, pumy, kapibary (takie jakby ogromne chomiki), kajmany, tapiry
i małpy. Wyprawy do dżungli są dość niebezpieczne, przede wszystkim dlatego, że komary roznoszą groźne
choroby. Jednak dla wielu Indian dżungla stanowi dom. Żeby pokonać większe odległości, wykorzystują oni
rzeki, po których pływają specjalnymi łódkami – czółnami (ZAŁĄCZNIK NR 2 – zdjęcie czółna), gdyż nie ma
żadnych dróg ani ulic, a przedzieranie się przez gęsty las zajmuje bardzo dużo czasu.
Zadanie dla Dzieci
Posłuchamy teraz dźwięków dżungli – najpierw będziemy zgadywać, jakie słyszymy zwierzę. Potem będziemy
naśladować zwierzęce głosy.
Link do dźwięków: http://poznajemyswiat.pl/odglosy-zwierzat-mp3/ (do wykorzystania w ćwiczeniu są
następujące dźwięki: ara, dżungla 1 i 2, jaguar, komar 1, 2 i 3, leopard (lampart), małpa 1, 2 i 3, kapucynka,
ptaki w dżungli, puma).
W boliwijskiej dżungli z dostępnych dźwięków usłyszymy: komary, pumę, papugi i inne ptaki, jaguary i małpy.
W dżunglach mieszka wiele plemion indiańskich, np. Indianie Quechua, Guarani i Wayu (ZAŁĄCZNIK NR 3 –
zdjęcia Indian).
Inne grupy Indian mieszkają na wyspach – na morzach i na jeziorach (ZAŁĄCZNIK NR 4 – zdjecia Indian Aymara
z Uros i Kuna z Wysp San Blas ).
W Boliwii i Peru jest ogromne jezioro, które nazywa się Titicaca (czyt. Titikaka). Indianie uważają, że ma ono
kształt pumy. Puma to zwierzę święte dla Indian, dlatego to jezioro Indianie również uważają za święte, czyli
bardzo, bardzo ważne.
Na tym jeziorze znajdują się pływające wyspy z trzciny, na których mieszkają Indianie Aymara. Mieszkają oni w
domkach z trzciny i pływają między wyspami łódeczkami z trzciny. Na jednej wyspie mieszka jedna rodzina. Jak
się pokłóci, przecinają wyspę na pół i zwaśnione osoby zostają na swojej oddzielnej wysepce.
Oprócz tych wysp, na Jeziorze Titicaca jest też duża wyspa, która nazywa się Isla del Sol, czyli Wyspa Słońca.
Słońce jest święte dla Indian, dlatego na tej wyspie indiańskie dzieci noszą talizmany z tarczą słoneczną I my
zrobimy sobie dzisiaj taki talizman.
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Przypatrzcie się, jak wyglądają Indianie. Zobaczcie na zdjęciach, jaki mają kolor skóry, włosów i oczu. Wcześniej
powiedzieliście, że kojarzą się Wam z pióropuszami, dzidami, tatuażami. W rzeczywistości Indianie bardzo
różnią się swoim wyglądem. Charakterystyczne pióropusze noszą przede wszystkim Siouxowie, którzy mieszkają
w sercu Ameryki Północnej (ZAŁĄCZNIK NR 5 - Sioux ).
Większość współczesnych Indian wcale jednak nie nosi pióropuszy, ale chusty, jak Indianki Kuna, czapki lub Strona | 3
rozmaite kapelusze. Skąd u Indian wzięły się kapelusze? Podpatrzyli je od Anglików, którzy w Ameryce
Południowej budowali kolej. Tak się im spodobały, że przyjęli je jako element swojego stroju.
Indianki Quechua noszą szerokie, kolorowe spódnice oraz przepiękne, tkane chusty, zwane aguayo (czyt.
aguajo). Jak myślicie, co Indianki noszą w tych chustach? Noszą warzywa, owoce, inne zakupy, a także… swoje
małe dzieci.
Jak myślicie, jakie owoce panie Boliwijki noszą z targu do domu w swoich chustach? Jakie owoce mogą rosnąć w
Boliwii?
Zadanie dla Dzieci
Tam, gdzie żyją Indianie, rosą banany, pomarańcze, grejpfruty, kakaowce, czirimoje, papaje, bananki gwineo,
ananasy, mandarynki, cytryny, karambole, kokosy, arbuzy, melony, figi, kiwi, daktyle, mango, marakuje, kaki,
gruszki kaktusowe, pakaje, winogrona, platany.
Zagrajcie w memory game i naucz się rozpoznawać wszystkie te przepyszne owoce.
Uwaga! Z wymienionych owoców na palmach rosną tylko daktyle i kokosy. Gruszki kaktusowe rosną na
kaktusach, a ananasy rosną prosto z ziemi. Pomarańcze, mandarynki, cytryny, grejpfruty, kaki, mango,
karambole, kakaowce i kiwi rosną na drzewach.
Memory Game „Owoce Indian” można pobrać ze strony naszej Fundacji – WWW.fundacjadookolaswiata.pl ,
zakładka „Materiały”.
Zadanie dla Dzieci – talizmany z Wyspy Słońca
Przygotujemy talizmany z Wyspy Słońca, bardzo podobne do tych, jakie noszą tamtejsi Indianie. Indianie robią
je z ceramiki, natomiast my wykorzystamy kasztany, żołędzie i kartonowe kółeczka z dziurką. W kasztanach i
żołędziach trzeba zrobić dziurkę na sznureczek. Następnie żółtym lakierem do paznokci lub żółtą farbką
akrylową zamalowujemy kasztana, żołędzia lub kółeczko. Teraz czas na namalowanie słońca i innych
dekoracyjnych elementów.
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 4
Zadanie dla dzieci – indiańskie Imiona
Otrzymacie teraz indiańskie imiona. Usiądźcie sobie w kole. Zastanowimy się nad pozytywną cechą każdego z
Was, a potem każdy z Was powie, jakie jest jego ulubione zwierzątko. Tak powstaną Wasze nowe imiona.
Przykład: Jaki jest Krzyś? Jeśli dzieci powiedzą, że Krzyś jest odważny, to pytamy Krzysia, jakie jest jego ulubione
zwierzę. Jeśli odpowie np. tygrys, to Krzyś będzie miał na imię „Odważny Tygrys”.
Możemy też zapytać dzieci o ulubiony element krajobrazu lub zjawisko atmosferyczne, jak na przykład góra,
rzeka, las, niebo, chmura, deszcz, tęcza.
Języki Indian
Różne grupy Indian rozmawiają różnymi językami. Najwięcej, bo aż 11 milionów Indian rozmawia ze sobą w
języku quechua. Jest on najbardziej popularny, gdyż rozprzestrzenili go misjonarze – nauczyli się go i używali,
opowiadając Indianom o religii chrześcijańskiej. Wyobraźcie sobie, że w naszym języku polskim mamy kilka
wyrazów, które pochodzą z języka quechua! Jakie to wyrazy? Na przykład inka, lama, puma, kauczuk i kondor.
Niektóre plemiona Indian wymyśliły również swoje znaki „migowe”, gesty, po to, aby porozumiewać się z
Indianami innych grup, które mówiły innym językiem.
Oto przykłady takich znaków (ZAŁĄCZNIK NR 6 – znaki Siouxów). A jakie znaki Wy wymyślilibyście?
Muzyka i instrumenty Indian
Indianie mają swoje bardzo charakterystyczne instrumenty. Znacie może jakieś? Posłuchamy teraz, jak brzmi
muzyka Indian zamieszkujących Andy. Chcecie? Najbardziej popularny instrument to fletnia pana, zrobiona z
bambusowych rurek (ZAŁĄCZNIK 7 – fotografie instrumentów).
Muzyka do wysłuchania i do wykonania niżej proponowanego ćwiczenia rytmicznego znajduje się na stronie
Fundacji - WWW.fundacjadookolaswiata.pl, zakładka „Materiały”.
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Indianie grają też na takich instrumentach, jak guiro lub suchy deszcz (ZAŁĄCZNIK 7 – fotografie
instrumentów). Nauczyciel może samodzielnie wykonać te instrumenty i stworzyć w przedszkolu czy szkole
indiańską kapelę.
Informacje, jak wykonać instrumenty:
http://poznajemyswiat.pl/fletnia/,
http://poznajemyswiat.pl/guiro/,
http://poznajemyswiat.pl/suchy-deszcz/.
Strona | 5
Jeśli nie mamy możliwości wykonać instrumentów, dzieci mogą wykorzystać butelki po wodzie mineralnej
Żywiec, wsypując do nich pół kubka kaszy i zakręcając nakrętki. W taki sposób mamy instrument 3 w 1: możemy
zagrać nim jak grzechotką, wolno przechylając, mamy prosty suchy deszcz, a pocierając patyczkiem
o wgłębienia w butelce, mamy plastikowe guiro. Proponujemy poćwiczyć poczucie rytmu, używając grzechotek
w akompaniamencie do indiańskiej muzyki.
Indiańska opowieść
Indiańskie dzieci bardzo lubią słuchać opowieści i bajek, dlatego rodzice opowiadają im wiele pięknych historii.
Każda z nich ma morał, czyli ukrytą mądrość. Chcecie odnaleźć morał jednej z indiańskich opowieści?
Indiańska opowieść - DUCH KUKURYDZY
Niegdyś, dawno temu grupa Indian Quechua zebrała wyjątkowo obfite plony kukurydzy. Indianie pysznili się
swoim bogactwem i byli bardzo rozrzutni. Objadali się bez umiaru, karmili kukurydzą psy, zostawiali część
plonów na polu pozwalając im gnić bezużytecznie. Dzieci bawiły się kolbami kukurydzy i rzucały je w błoto.
Gdy się wszyscy najedli tak, że więcej już się nie mieściło w ich brzuszkach, zakopali resztę w ziemi i wyruszyli na
polowanie. Spotykali wielkie stada jeleni i łosi, lecz nie mogli nic złowić ani zabić. Zdawało się, że myśliwi oślepli:
strzały chybiały celu, a zwierzyna umykała zwinniej i szybciej niż zazwyczaj. Nie zdobywali więc świeżego mięsa,
a prowianty, które zabrali ze sobą, wkrótce się wyczerpały i głód zaczął ludziom doskwierać.
Przypomnieli sobie o zakopanej w wiosce kukurydzy i wysłali po nią kilku mężczyzn. Niestety okazało się, że do
zapasów dobrały się myszy i zżarły wszystko.
Zmartwili się bardzo, gdy wysłannicy wrócili do obozowiska myśliwych z pustymi rękami.
– Za co zostaliśmy tak ciężko ukarani? – pytali jeden drugiego.
Powtarzając to pytanie bili w bębny i śpiewali święte pieśni.
Był między nimi pewien człowiek, który nigdy nie brał udziału w marnotrawstwie kukurydzy. Przeciwnie, bardzo
bolał nad tym, że jego współplemieńcy poniewierają wspaniałym darem Pana Życia. Rozmyślając ze smutkiem o
ludzkim łakomstwie i rozrzutności wybrał się samotnie do lasu. Słyszał z daleka dudnienie bębnów i śpiew, gdy
mężczyźni z jego szczepu próbowali obrzędami przebłagać duchy, najwidoczniej na nich zagniewane. Samotny
wędrowiec zaszedł tymczasem w głąb puszczy, nie tkniętej, jak mu się wydawało, ludzką stopą.
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Nagle znalazł się na polance. Pośrodku łączki wznosił się kopiec, a na jego szczycie stał szałas z kory brzozowej.
Zbliżając się usłyszał płacz i jęki, więc zaciekawiony wszedł do szałasu. Na posłaniu z brudnych, zniszczonych
skór leżał człowieczek; był bardzo blady. Wyglądał na chorego i miał strapioną minę. Człowieczek ten zaczął się
żalić gościowi:
– Spójrz, jakiego nędzarza ze mnie ludzie zrobili! Jestem ich najlepszym przyjacielem, a oni mnie znieważali i Strona | 6
szargali w błocie. Pozwalali, żeby psy szarpały na mnie odzież. Krzywdzili mnie na wszystkie możliwe sposoby.
Dlatego sami teraz cierpią biedę. Przyjaciele, jeżeli się kłócą, zawsze sobie nawzajem zadają rany.
Przybysz był oszołomiony, bo zrozumiał, na kogo patrzy i czyich skarg słucha.
A tamten drżącym głosem ciągnął dalej:
– Dobrze, że przyszedłeś tutaj i zobaczyłeś, w jakiej nędzy żyję. W moim dzbanie ma ani kropli wody. Nie
zostawili mi odzieży, choćby liści, żebym się mógł ochronić przed chłodem. Chwasty zarosły mój ogród.
Drapieżne zwierzęta czają się wokół mojego szałasu. Wkrótce pewnie mnie pożrą. Wracaj do swoich i powiedz
im, coś tutaj widział i słyszał.
Serce dobrego Indianina napełniło się litością; obiecał człowieczkowi spełnić jego życzenie i pośpieszył z
powrotem do obozowiska. Opowiedział współbraciom, jak wygląda szałas Dobroczynnego Ducha Kukurydzy, jak
mieszkaniec tego szałasu cierpi i jaką znosi nędzę.
– Mówił mi, że to wy doprowadziliście go do tego stanu – rzekł na zakończenie – i że to przez własne
marnotrawstwo ściągnęliście na siebie nieszczęście.
Ludzie ze zdumieniem wysłuchali tej historii. Zrozumieli dopiero teraz, jak bardzo zawinili. Szybko zwinęli obóz,
wrócili do swej wioski do nie zasianych pól, na których rozpleniły się chwasty. Złożyli dobre uczynki w ofierze
duchowi kukurydzy, oczyścili pole i przygotowali je pod zasiew. Garstkę ziaren nie zjedzonych przez myszy posiali
w ziemi bardzo starannie, śpiewając pieśni, które należy śpiewać przy tej robocie.
W biedzie przeżyli do pory żniw. Zebrali obfite plony, użyli ich rozumnie i oszczędnie. Gdy potem wyruszyli na
polowanie, szczęście im sprzyjało, ponieważ wciąż jeszcze szczerze żałowali, że zawinili łakomstwem
i marnotrawstwem.
Zadanie dla Dzieci
Odpowiemy wspólnie na pytania:
 Dlaczego Dobroczynny Duch Kukurydzy czuł się źle?
 Co złego zrobili Indianie?
 Jak należy traktować pożywienie?
 Czy jedzeniem można bawić się?
 Co możemy robić, by nigdy nie zabrakło nam jedzenia?
 Jak powinniśmy postępować, gdy mamy czegoś więcej, niż inni?
Na zakończenie – indiańska zabawa ruchowa „La Palma”
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Na środku sali stawiamy kosz i oznaczamy okręgi w odległości 2 metrów, 3 metrów, 4 metrów i 5 metrów.
Dzieci wrzucają daktyle do koszyka – któremu dziecku uda się z najbliższe linii, próbuje z bardziej oddalonej.
Dopiero po trafieniu do koszyka, dziecko może rzucać z bardziej oddalonej linii.
Jeśli mamy dużo daktyli, dzieci mogą rzucać do kosza jednocześnie – wtedy kto pierwszy trafi z najbardziej
oddalonej linii – wygrywa. Jeśli dzieci rzucają po kolei, po prostu kibicujemy całą grupą każdemu rzucającemu.
Strona | 7
Po grze, wrzucone do kosza daktyle zjadamy.
To jak, kto z Was chciałby zamieszkać wśród Indian po dzisiejszej lekcji? Dlaczego? Co podobało się Wam
najbardziej? Co Was zaskoczyło? Czego jeszcze chcielibyście dowiedzieć się o Indianach?
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 1 – dżungla (fot. Magda i Marcin Musiałowie)
Strona | 8
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 9
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 2 – czółno (fot. Magda i Marcin Musiałowie)
Strona | 10
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 11
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 3 – Indianie Quechua, Guarani, Wayuu (fot. Magda i Marcin Musiałowie)
Strona | 12
Indianki Quechua
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 13
Indianka Quechua
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 14
Indianka Guarani
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 15
Indianie Wayuu
Quechua
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 4 – Indianie Aymara z wysp Uros, Indianie Kuna z wysp San Blas,
wyspa San Blas (fot. Magda i Marcin Musiałowie)
Strona | 16
Indianie Aymara z wysp Uros
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 17
Indianka Kuna z wysp San Blas
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 18
Wyspa Archipelagu San Blas
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 5 – Indianin Sioux (źródło: http://indianistyka.x10host.com)
Strona | 19
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 6 – znaki migowe Indian Siouxów
(źródło: http://indianistyka.x10host.com/_LAKOTA_SIOUX.htm)
Strona | 20
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
ZAŁĄCZNIK nr 7 – instrumenty indiańskie – fletnia Pana, guiro i suchy deszcz (fot.
Magda i Marcin Musiałowie)
Strona | 21
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 22
KRS 0000545796
[email protected]
tel. 516 340 127
Strona | 23

Spotkanie z Indianami - fundacja dookoła świata

Transkrypt

Podobne dokumenty