wspomagająca rola gier i zabaw dzieci w wieku szkolnym

WSPOMAGAJĄCA ROLA GIER I ZABAW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
Autor: mgr JACEK SUPRONOWICZ
Jedną z form aktywizującą działalność poznawczą uczniów i będącą
zarazem ważnym czynnikiem optymalizującym proces rozwojowy
dziecka jest wykorzystanie zabaw i gier. Podejmowana przez uczniów
w procesie kształcenia aktywność zabawowa wymaga rozwinięcia
potrzeby określonego działania, gdyż właśnie uczenie się za pomocą
zabawy jest atrakcyjniejsze i zapewnia większe efekty w procesie
dydaktyczno – wychowawczym. Gry i zabawy „dostarczają” dziecku
wiele wrażeń i radości. W jej trakcie przekształca ono swoje
doświadczenia i zdobywa nowe. Gra i zabawa to działalność
wykonywana dla przyjemności i szeregu aktów wyzwalania się
przeżyć emocjonalnych. Każda czynność, a w szczególności
zamierzona, będąca przejawem aktywności dziecka, niesie w sobie
wartości osobotwórcze.
Każda gra jest zabawą, ale nie każda zabawa jest grą. Gry pojawiają
się w dziecięcym zachowaniu tuż obok zabaw. Ma to miejsce
wówczas, gdy dzieci potrafią zrozumieć sens złożonych umów i są
skłonne stosować je w swoim działaniu.
Inaczej jest w grach. Umowy zwane regułami gry muszą być jasno
sprecyzowane. Przestrzeganie tych umów jest wymuszone
przebiegiem gry. W grach grający mają równe szansę i muszą
wspólnie przestrzegać tych samych reguł, natomiast w zabawach
często jedno dziecko dominuje, a drugie musi się podporządkować.
Jeżeli tego nie uczynią może dojść do konfliktu. Gra jest terenem
walki lub współzawodnictwa. Każdy z grających chce swej przewagi.
Sprzyja to mobilizacji do maksymalnego wysiłku i wytrwałego
dążenia do celu. Grające dzieci przekonują się także, że do wygrania
potrzebna im jest odrobina szczęścia. Ponieważ grę można powtórzyć,
dzieci uczą się traktowania porażki z nadzieją, że następnym razem
może być znacznie lepiej. Porażka jest chwilowa, a sukces możliwy,
jeżeli dziecko będzie wytrwałe w działaniu. Ów trening przeżywania
niepowodzeń z nadzieją, iż może być lepiej, odgrywa ważną rolę w
społecznym dojrzewaniu dzieci.
Ważną rolę w rozwoju dziecka spełniają różne zadania o charakterze
manualnym, wśród nich zabawy konstrukcyjne. Pomagają one w
uczeniu się i zdobywaniu pewnych doświadczeń.
Ważną rolę w rozwoju dziecka spełniają różne zadania i zabawy o
charakterze manualnym, wśród nich zabawy konstrukcyjne. Pomagają
one w uczeniu się planowania czynności i ich realizacji zgodnie z
założonym modelem. Są również źródłem ogromnej radości dziecka z
wyników własnej pracy - zabawy. Aktywność dziecka w formie
zabawy jest bardzo potrzebna i pomocna w działalności dydaktyczno wychowawczej okresu szkolnego. Dominują w niej następujące grupy
zabaw:
·
zespołowe zabawy i gry ruchowe z prawidłami i elementami
rywalizacji;
·
zabawy konstrukcyjne z przewagą czynności motorycznych;
·
zespołowe konkursy, quizy; zgaduj - zgadule, itp.;
·
zespołowe zabawy i gry dydaktyczne opracowane specjalnie w
celach poznawczych:
układanki, rebusy, krzyżówki, zagadki i gry stolikowe typu domino,
warcaby, karty logiczne, itp.; Zabawy i gry spełniają ważne funkcje
poznawcze, wychowawcze i kształcące. Zapobiegają znużeniu,
dodatnio motywują do pokonywania trudności. Dzięki zespołowemu
charakterowi zabawy kształtuje się poczucie odpowiedzialności za
wykonane zadania, rozwijają się cechy charakteru takie jak wola,
wytrwałość w osiąganiu celu, umiejętność pracy i współpracy w
zespole i dla zespołu. Można więc organizować zabawy przyrodnicze,
geograficzne, matematyczne, itp.
Gra według (W.Okoń,1981) słownika pedagogicznego jest
odmianą zabawy, polegającą na respektowaniu ściśle
ustalonych reguł, przyzwyczajając do przestrzegania tych reguł.
Gra spełnia ważne funkcje wychowawcze:
Uczy poszanowania przyjętych norm
Umożliwia współdziałanie
Sprzyja uspołecznieniu
Uczy zarówno wygrywania ,jak i przegrywania