Filozofia umysłu i neurofilozofia

Filozofia umysłu i neurofilozofia
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Opis
Elementy składowe
sylabusu
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne (tzw.
sekwencyjny system zajęć i
egzaminów)
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Wydział Historyczno-Socjologiczny
Kognitywistyka i komunikacja
studia pierwszego stopnia
ogólnoakademicki
stacjonarne
0500-KS1-FUN
polski
obowiązkowy
I rok, II semestr
brak
wykłady 30 godz., ćwiczenia 30 godz.
Celem przedmiotu jest wprowadzenie do problematyki współczesnej filozofii umysłu i
neurofilozofii – ich podstawowych pojęć, teorii i stanowisk; ukazanie kontekstu
historycznego związanego z kształtowaniem się kategorii badawczych, takich jak umysł,
świadomość, intencjonalność, jaźń, monizm (fizykalizm, materializm) i dualizm (substancji,
własności, aspektów, zasad determinacji), wola, świadome sprawstwo i przyczynowość
umysłowa, subiektywność, reprezentacja umysłowa etc.; zaznajomienie studenta z
najważniejszymi postaciami i pracami z zakresu filozofii umysłu i neurofilozofii; wyrobienie
umiejętności dostrzegania związków i zależności między filozofią umysłu a innymi działami
filozofii (antropologia, etyka) i naukami szczegółowymi (kognitywistyka, psychologia).
Wykłady prowadzone w formie prezentacji multimedialnej, bogato ilustrowane przykładami
zastosowań pojęć i teorii epistemologicznych. Podczas konwersatoriów studenci analizują
klasyczne i współczesne teksty z zakresu filozofii umysłu i neurofilozofii, dyskutują wybrane
problemy poruszane na wykładach; na zajęcia przygotowują wystąpienia ustne i w formie
prezentacji, piszą prace zaliczeniowe.
Zaliczenie wykładu (egzamin) – sprawdzian pisemny.
Zaliczenie ćwiczeń (zaliczenie na ocenę) – ocenianie ciągłe (ustne), przygotowanie
prezentacji (referatu) i pracy pisemnej.
Efekty kształceniai
E1. Rozumie podstawowe pojęcia filozofii umysłu i neurofilozofii
E2. Zna główne filozoficzne koncepcje umysłu.
E3. Posługuje się terminologią, pojęciami i teoriami specyficznymi dla filozofii
umysłu i neurofilozofii.
E4. Umie jasno komunikować posiadaną wiedzę z zakresu filozofii umysłu i
neurofilozofii, zajmować stanowisko w dyskusji oraz podawać argumenty poprawne
pod względem logicznym i merytorycznym.
E5. Potrafi w sposób przystępny opisać mechanizmy neurobiologiczne leżące u
podstaw wybranych procesów poznawczych.
E6. Dobiera właściwe metody służące do rozwiązania zadań praktycznych –
poznawczych i komunikacyjnych.
E7. Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do rozwiązywania problemów
związanych z wykonywaniem zawodu.
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
K_W04
K_W21
K_U01
K_U06
K_U13
K_K04
K_K05
E8. Aktywie uczestniczy w życiu społecznym i kulturalnym wykorzystując wiedzę z
zakresu kognitywistyki i komunikacji.
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
K_K06
5
Udział w wykładach
30h
Udział w ćwiczeniach
30h
Przygotowanie do ćwiczeń
30h
Udział w konsultacjach związanych z zajęciami
5h
Przygotowanie prezentacji multimedialnej
5h
Przygotowanie do egzaminu (wykłady)
15h
Przygotowanie pracy pisemnej (ćwiczenia)
15h
Razem
130h (odpowiada 5 ECTS)
Nakład pracy studenta związany z zajęciamiiii:
Punkty ECTS
Liczba godzin
70
3
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
70
3
o charakterze praktycznym
Koordynator
przedmiotu:
15.02.2016
dr hab. Robert Poczobut, prof. UwB
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Liczba punktów ECTS
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu
Opis
Filozofia umysłu i neurofilozofia
0500-KS1-1FUN
Kognitywistyka i komunikacja
Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii
Język polski
Rok I, semestr II
30 (wykład)
2 (wykład)
dr hab. Robert Poczobut, prof. UwB
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Filozofia umysłu – koncepcje, metody, problemy.
Filozofia umysłu a kognitywistyka
Wskaźniki umysłu. Rodzaje umysłów. Pojęcie systemu
umysłowo-poznawczego
Dualizm psychofizyczny. Substancjalne i funkcjonale
koncepcje umysłu
Reprezentacyjne teorie umysłu. Pojęcie reprezentacji
umysłowej
Teorie świadomości
Świadomość a intencjonalność.
Natura i rodzaje emocji
Natura i rodzaje inteligencji
Filozofia sztucznej inteligencji i obliczeniowa teoria
umysłu
Umysły zwierząt. Ewolucja umysłu
Kontrowersja redukcjonizm – emergentyzm. Teorie
identyczności psychofizycznej
Relacje psychofizyczne. Teorie superweniencji
Natura jaźni. Tożsamość osobowa
Wola i procesy decyzyjne
Neurofilozofia i filozofia neuronauk
Relacja umysł – mózg
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
E1, E2, E3
Sposoby weryfikacji: dwa sprawdziany pisemne, dyskusja
Egzamin pisemny (dwa sprawdziany pisemne – w połowie i
po zakończeniu semestru). Obecność na wykładach.
Literatura podstawowa:
1. Przewodnik po filozofii umysłu, pod red. R. Poczobuta i
M. Miłkowskiego, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2012.
2. U. Żegleń, Filozofia umysłu. Dyskusja z
naturalistycznymi koncepcjami umysłu, Toruń:
Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003.
3. Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze
kontrowersje, pod red. M. Miłkowskiego i R. Poczobuta,
Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2008.
4. S. Judycki, Natura umysłu – podstawowe zagadnienia,
„Kognitywistyka i Media w Edukacji”, 1999, nr 1, s.
87-138.
Literatura uzupełniająca:
5. R. Piłat, Umysł jako model świata, Warszawa:
Wydawnictwo IFiS PAN, 1999.
6. S. Judycki, Świadomość i pamięć, Lublin: TN KUL,
2004.
7. D. Casacuberta, Umysł. Czym jest i jak działa?,
Warszawa: Świat Książki, 2007.
8. J. Searle, Umysł na nowo odkryty, tłum. T. Baszniak,
Warszawa: PIW, 1999.
9. J. Kim, Umysł w świecie fizycznym, tłum. R. Poczobut,
Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002.
10. G. Cairns-Smith, Ewolucja umysłu. O naturze i
pochodzeniu świadomości, Warszawa: Wydawnictwo
Amber, 1998.
11. P. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy.
Filozoficzna podróż w głąb mózgu, Warszawa:
Fundacja Aletheia, 2002.
12. D.R. Griffin, Umysły zwierząt, Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, 2004.
dr hab. Robert Poczobut, prof. UwB
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Opis
Filozofia umysłu i neurofilozofia
Nazwa przedmiotu
0500-KS1-FUN
Kod przedmiotu
Kognitywistyka i komunikacja
Nazwa kierunku
Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii
Nazwa jednostki prowadzącej
kierunek
Język polski
Język przedmiotu
Rok I, semestr II
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 (ćwiczenia)
oraz forma prowadzenia zajęć
3 (ćwiczenia)
Liczba punktów ECTS
Dr Witold Hensel
Prowadzący
• Psychologiczne a fenomenalne pojęcie umysłu wg
Treści merytoryczne przedmiotu
•
Chalmersa (1)
Krytyka dualizmu kartezjańskiego i behawioryzm
logiczny (2, 3)
•
•
•
Efekty kształcenia wraz ze
sposobem ich weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Argument z języka prywatnego (3)
Teoria identyczności – motywacja, zalety, trudności (4)
Test Turinga, funkcjonalizm maszynowy i sztuczna
inteligencja (5)
• Tzw. argument z chińskiego pokoju przeciwko
funkcjonalizmowi maszynowemu (6)
• Trudności behawioryzmu, teorii identyczności i
funkcjonalizmu maszynowego jako teorii tożsamości
rodzajów stanów mentalnych (7)
• Chalmersowska krytyka materializmu (8)
• Redukcjonizm psychofizyczny i emergentyzm w ujęciu
Kima (9)
• Umysł fenomenalny z punktu widzenia współczesnej
neurokognitywistyki (10)
• Kartezjanizm kontra pragmatyzm w kwestii natury pojęć
(11)
• Neuroepistemologia Churchlanda (12)
• Neuroetyka (13)
E1, E2, E3, E4, E5, E6, E7
Sposoby weryfikacji: ocenianie ciągłe, referat (prezentacja),
praca pisemna.
Zaliczenie na ocenę na podstawie: aktywności na zajęciach,
pracy pisemnej i referatu (prezentacji).
Literatura obowiązkowa stanowiąca podstawę dyskusji na
ćwiczeniach:
1. D. Chalmers, Świadomy umysł, tłum. M. Miłkowski,
rozdz. I. Dwa pojęcia umysłu, Warszawa: PWN, 2010,
ss. 29-73.
2. G. Ryle, Czym jest umysł?, tłum. W. Marciszewski,
Warszawa: PWN, 1974, rozdz.1 i 2.
3. L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, tłum. B.
Wolniewicz, par. 243-317, Warszawa: PWN 2000.
4. J.J.C. Smart, Doznania a procesy mózgowe, w: B.
Chwedeńczuk (red.), Filozofia umysłu, Warszawa:
Fundacja Aletheia – Wydawnictwo Spacja, 1995.
5. A.M. Turing, Maszyna licząca a inteligencja, w: B.
Chwedeńczuk (red.), Filozofia umysłu, Warszawa:
Fundacja Aletheia – Wydawnictwo Spacja, 1995.
6. J. Searle, Umysły, mózgi i programy, w: B. Chwedeńczuk
(red.), Filozofia umysłu, Warszawa: Fundacja Aletheia –
Wydawnictwo Spacja, 1995.
7. J. Fodor, N. Block, Czym nie są stany psychiczne, w: B.
Chwedeńczuk (red.), Filozofia umysłu, Warszawa:
Fundacja Aletheia – Wydawnictwo Spacja, 1995.
8. D. Chalmers, Świadomy umysł, tłum. M. Miłkowski,
rozdz. III. Czy świadomość można wyjaśnić redukcyjnie,
podrozdz. I-III, Warszawa: PWN, 2010, ss. 171-204.
9. J. Kim, Umysł w świecie fizycznym, tłum. R. Poczobut,
rozdz. IV. Redukcja i redukcjonizm: nowe ujęcie,
Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002, ss. 99-130.
10. V.S. Ramachandran, W. Hirstein, Trzy prawa qualiów:
co mówi nam neurobiologia o biologicznej funkcji
świadomości, qualiów i własnego Ja, tłum. A. Gruszka,
w: A. Klawiter (red.), Formy aktywności umysłu. Ujęcia
kognitywistyczne, t. 1. Emocje, percepcja, świadomość,
Warszawa: WN PWN, 2008, ss. 324-363.
11. J. Fodor, Język myśli. LOT 2, tłum. W. Hensel, rozdz. 1.
Wstęp, rozdz. 2. Pragmatyzm pojęciowy: podupadł i
skonał, Warszawa: WN PWN, 2011, ss. 9-73.
12. P. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy.
Filozoficzna podróż w głąb mózgu, rozdz. 5, Warszawa:
Fundacja Aletheia, 2002.
13. W.D. Casebeer, P.S. Churchland, Neuronalne
mechanizmy poznania moralnego: wieloaspektowe
podejście do oceny moralnej i podejmowania decyzji
moralnych, tłum. E. Czerniawska, w: A. Klawiter (red.),
Formy aktywności umysłu. Ujęcia kognitywistyczne, t. 2.
Ewolucja i złożone struktury poznawcze, Warszawa: WN
PWN, 2009, ss. 394-421.
Literatura uzupełniająca:
1. Filozofia umysłu, pod red. B. Chwedeńczuka,
Warszawa: Fundacja Aletheia – Wydawnictwo
Spacja, 1995.
2. Przewodnik po filozofii umysłu, pod red. R.
Poczobuta i M. Miłkowskiego, Kraków:
Wydawnictwo WAM, 2012.
3. J. Kim, Umysł w świecie fizycznym, tłum. R.
Poczobut, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002.
4. P. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy.
Filozoficzna podróż w głąb mózgu, Warszawa:
Fundacja Aletheia, 2002.
5. Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze
kontrowersje, pod red. M. Miłkowskiego i R.
Poczobuta, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2008.
6. J. Searle, Umysł na nowo odkryty, tłum. T. Baszniak,
Warszawa: PIW, 1999.
dr Witold Hensel
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.