Przemówienie Pełnomocnika Rządu Federalnego ds. Osób

Przemówienie
Pełnomocnika Rządu Federalnego ds. Osób Wysiedlonych
i Mniejszości Narodowych
Hartmuta Koschyka
Członka Parlamentu Niemiec
z okazji uroczystego spotkania na
"Koncercie Muzyki Polskiej"
Konwentu Organizacji Polskich w Niemczech i Biura Polonii w Berlinie
z okazji jubileuszu 25-lecia podpisania Polsko-Niemieckiego Traktatu o dobrym
sąsiedztwie i przyjaznej współpracy
w dniu 29 czerwca 2016 r.
we Francuskim Kościele Französische Friedrichstadtkirche w Berlinie
Bardzo serdecznie dziękuję za zaproszenie mnie na dzisiejszy uroczysty koncert do
Kościoła Francuskiego do dzielnicy Friedrichstadt w sercu Berlina. Pragnę przekazać
Państwu serdeczne pozdrowienia i życzenia wszystkiego najlepszego Rządu
Federalnego, w szczególności od Pani Kanclerz Federalnej dr Angeli Merkel, od
Federalnych Ministrów Spraw Zagranicznych i Spraw Wewnętrznych Pana dr
Franka-Waltera Steinmeiera i Pana dr Thomasa de Maizière oraz od Pełnomocnika
Rządu Federalnego do spraw Kultury i Mediów, Pani prof. Minister Moniki Grütters.
Znaczenie dzisiejszego uroczystego spotkania podkreśla fakt objęcia go wspólnym
patronatem przez głowy państw Polski i Niemiec, Prezydenta Polski dr Andrzeja
Dudę i Prezydenta Federacji dr h.c. Joachima Gaucka. Dlatego też jest dla mnie
szczególną radością, iż mogę powitać szefa gabinetu Prezydenta Rzeczpospolitej
Polskiej Pana Sekretarza Stanu Adama Kwiatkowskiego.
Organizatorzy, Konwent Organizacji Polskich w Niemczech i Biuro Polonii w Berlinie,
przygotowali dla nas dziś wieczorem z pewnością wspaniałe przeżycia muzyczne.
Sławna Orkiestra Kameralna "Akademia" ze Szczecina zaprezentuje nam dzieła
dwóch klasycznych kompozytorów, Karola Kurpińskiego i Fryderyka Chopina, oraz
jednego z głównych przedstawicieli muzyki współczesnej w Polsce Wojciecha Kilara.
Wojciech Kilar znany jest oczywiście przede wszystkim fanom muzyki filmowej,
ponieważ zmarły w 2013 r. kompozytor jest jednym z najbardziej znaczących
twórców muzyki filmowej na świecie. Dziękuję Orkiestrze Kameralnej "Akademia"
pod kierownictwem znanego dyrygenta prof. Bohdana Boguszewskiego oraz
młodemu pianiście Szymonowi Nehringowi za to, iż są dziś z nami.
Dziś wieczorem jesteśmy w Kościele Francuskim w dzielnicy Friedrichstadt przy
berlińskim rynku Gendarmenmarkt. Ma to ogromne, podwójne znaczenie
symboliczne:
Po pierwsze, przypominamy sobie o "Trójkącie Weimarskim"; w tym szczególnym
formacie Polska, Niemcy i Francja skutecznie współpracują ze sobą również już od
25 lat. Cieszę się bardzo, iż polski Minister Spraw Zagranicznych dr Witold
Waszczykowski i jego niemiecki kolega dr Frank-Walter Steinmeier w swoim
oświadczeniu, które wydali przed tygodniem w ramach Konsultacji Międzyrządowych,
jednoznacznie odnieśli się do kwestii "Trójkąta Weimarskiego" i chcą mu nadać nowe
impulsy.
Po drugie, znajdujemy się tutaj w budynku kościoła, który został zbudowany za
panowania pruskiego króla Fryderyka I dla przybyłych z Francji Hugenotów.
Zintegrowanie Hugenotów w państwie pruskim jest wczesnym przykładem tego, o co
dzisiaj musi chodzić w polityce dotyczącej mniejszości: nie o asymilację, a o
integrację, a więc o partycypację w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym
przy jednoczesnym zachowaniu własnych cech religijnych, językowych i kulturowych.
Dlatego słusznym i ważnym było, iż nasi ministrowie spraw zagranicznych do swojej
deklaracji przyjęli również te kwestie, co pragnę zacytować dosłownie:
„Mniejszość niemiecka w Polsce oraz mieszkający w Niemczech Polacy i
osoby polskiego pochodzenia pozostają ważnymi uczestnikami dialogu
między społeczeństwami obu krajów.
Rządy obydwu krajów powinny dążyć do tego, aby obydwie grupy traktowane i
wspierane były tak, jak przewiduje to Traktat, zwłaszcza w dziedzinie nauki
języka. Powołany w 2010 roku przez Rządy obydwu krajów Okrągły Stół
2
wspierający interesy tych grup pozwolił zainicjować nowe cenne projekty
realizowane w duchu zobowiązań wynikających z Traktatu o dobrym
sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Pragniemy, aby sytuacja mniejszości
niemieckiej w Polsce oraz mieszkających w Niemczech Polaków i osób
pochodzenia polskiego pozostawała w dalszym ciągu w kręgu szczególnego
zainteresowania obu Rządów.“
Kiedy będą Państwo po zakończeniu spotkania opuszczać salę, na zewnętrznej
ścianie budynku znajdą Państwo tablicę z wyciągiem z tzw. Edyktu Poczdamskiego z
1685 r., stanowiącego najlepszy element chrześcijańskiej tradycji miłosierdzia w
stosunku do obcych i imigrantów. Pruski Król Fryderyk Wilhelm oświadcza w tym
edykcie w odniesieniu do uchodźców i wypędzonych z Francji:
„…dlatego też kierowani słusznym współczuciem oferujemy wam łaskawie
bezpieczny i wolny pobyt we wszystkich naszych krajach i prowincjach“.
Całkowicie w tym duchu Pani Kanclerz Federalna dr Angela Merkel i Premier Beata
Szydło wskazały wyraźnie podczas Polsko-Niemieckich Konsultacji
Międzyrządowych w dniu 22 czerwca, iż rozmowy Okrągłego Stołu w sprawie
wspierania Polaków za granicą i osób polskiego pochodzenia w Niemczech oraz
mniejszości niemieckiej w Polsce będą kontynuowane po wakacjach. Od początku
2014 r. stronę niemiecką przy Okrągłym Stole reprezentują Parlamentarny Sekretarz
Stanu w Federalnym Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Pan dr Günter Krings oraz
ja. Obaj przyjmujemy z otwartym sercem i pełnym zaangażowaniem ten mandat obu
rządów. Dlatego też zaprosiliśmy obu polskich współprzewodniczących Okrągłego
Stołu do Berlina, aby porozumieć się, co dalszego toku postępowania. Cieszymy się
na dobrą współpracę z naszymi dobrymi kolegami.
Jednym z wymienionych we wspólnej deklaracji zapoczątkowanych przez Okrągły
Stół dobrych projektów jest remont Domu Polskiego w Bochum. Z budżetu
Pełnomocnika Rządu Federalnego do spraw Kultury i Mediów – który również
współfinansuje dzisiejszy wieczór – udostępnione zostaną środki w wysokości
600.000 euro. Nadrenia Północna-Westfalia wspiera go środkami ze swojej Fundacji
Krajowej w wysokości prawie 300.000 euro. Koncepcja użytkowania została w
międzyczasie uzgodniona między Związkiem Polaków a Stowarzyszeniem Krajowym
3
Westfalen-Lippe. A więc przedsięwzięcie to wkrótce nabierze konkretnych form.
Podczas kulturalnego uroczystego spotkania Konwentu Organizacji Polskich dziś
wieczór przypominam sobie Festiwal Kulturalny Mniejszości Niemieckiej w Polsce we
wrześniu ubiegłego roku we Wrocławiu. Zorganizowanie spotkań kulturalnych jest
najwyraźniej szczególnie stosowną formą nawiązania dialogu z resztą
społeczeństwa. W tym miejscu pragnę zasugerować dalsze wzajemne zaproszenia i
odwiedziny. Moje ówczesne przemówienie we Wrocławiu zakończyłem zwrotką z
wiersza Josepha von Eichendorffa, którą też pragnę zacytować dziś wieczór:
"Jeśli nie mam odwagi
być lepszym, niż mój czas,
to powinienem przestać narzekać zgorzkniały.
Ponieważ żaden czas nie jest sam z siebie zły."
W tym duchu powinniśmy wspólnie pracować na rzecz "dalszych dobrych czasów" w
stosunkach polsko-niemieckich.
4