Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do roku 2013

Transkrypt

PLAN
ROZWOJU LOKALNEGO
gminy Strzelce Opolskie
SPIS TREŚCI :
1. Wstęp .........................................................................................str. 1
2. Raport o stanie gminy Strzelce Opolskie ................................str. 3
3. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do roku 2013
-zestawienie kierunków działań w poszczególnych obszarach
planowanego rozwoju lokalnego gminy Strzelce Opolskie w latach
2005-2013 .................................................................................str. 84
4. Cele strategiczne Gminy ...........................................................str. 96
5. Realizacja Strategicznych Planów Gminy Strzelce Opolskie
w latach 2005-2008 -wybór Centrów Rozwoju Lokalnego..........str. 116
6. Plan finansowy na lata 2005-2006 , system wdrażania
i monitorowania planu oraz komunikacja społeczna................str.139
Plan Rozwoju Lokalnego gminy Strzelce Opolskie
do 2013 roku
WSTĘP
OBSZAR, ZAKRES ORAZ CZAS REALIZACJI PLANU
ROZWOJU LOKALNEGO
Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Strzelce Opolskie jest potraktowany jako
dokument uzupełniający strategię rozwoju gminy, uszczegóławiający zawarte w niej plany
gminy w kontekście wykorzystania środków strukturalnych UE przeznaczonych dla Polski na
lata 2004-2006. W praktyce projekty finansowane z tych źródeł będą realizowane w latach
2005 - 2008.
Plan został przygotowany w związku z wymogiem postawionym projektom, które
mają być zakwalifikowane do realizacji w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju
Regionalnego
(ZPORR).
W
związku
z
tym
zawiera
opis
i uzasadnienie wszystkich zadań, które będą wnioskowane przez gminę Strzelce Opolskie do
ujęcia w liście zadań zaakceptowanych do współfinansowania w ramach powyższego
programu w Województwie Opolskim w latach 2004-2006.
Projekt planu został przygotowany przez zespół powołany przez Burmistrza.
Ostateczny wybór wsi – Lokalnych Centrów Rozwoju, w których realizowane będą projekty
finansowane ze środków działań 3.1 oraz 3.2 ZPORR - został dokonany przez Komisję
Gospodarki i Rozwoju Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich.
W trakcie prac zdecydowano się na odstępstwa od zaproponowanego przez
Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej przykładowego układu tego dokumentu.
Najważniejsze przyjęte zmiany obejmują:
• Rozbudowanie Raportu o Stanie Gminy do formatu przyjętego dla pełnej strategii
rozwoju gminy;
• Utworzenie rozdziału „Strategiczne Plany Gminy” powtarzającego najważniejsze
ustalenia strategii rozwoju gminy, uaktualnione, a także zweryfikowane pod kątem
zadań, które będą realizowane z wykorzystaniem funduszy strukturalnych w latach
2007-2013;
W ramach opisu Strategicznych Planów Gminy zrezygnowano z hierarchizacji ważności
i kolejności realizacji tych zadań, uznając, iż kolejność będzie zależeć w dużym stopniu od
czynników zewnętrznych. Zaliczyć do nich można niezależne instytucje prowadzące politykę
sektorową (np. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w przypadku obwodnicy
miasta), czy też konkurencyjność projektów przygotowanych przez gminę w stosunku do
projektów opracowanych przez inne gminy.
1
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do 2013 roku
2
Raport
o stanie gminy
Strzelce Opolskie
3
4
1. POŁOŻENIE I RELACJE Z INNYMI OŚRODKAMI
Gmina leży we wschodniej części Województwa Opolskiego. Zajmuje powierzchnię
202,35 km2 (w tym 30,13 km2 znajduje się w obrębie miasta Strzelce Opolskie) i liczy około
33,5 tys. mieszkańców, w tym nieco poniżej 20 tys. w mieście. Od północy graniczy
z gminami Ozimek i Kolonowskie, od wschodu z gminą Jemielnica oraz gminą Toszek
(województwo śląskie), a od południa z gminami Gogolin, Zdzieszowice, Leśnica i Ujazd.
W skład gminy wchodzi 27 sołectw, w tym pięć znajduje się w obrębie miasta.
Gmina leży przy drodze krajowej łączącej Opole z Gliwicami, w odległości ok. 35 km
od każdego z tych miast. W tej samej linii, w odległości po ok. 130 km od miasta, znajdują się
aglomeracje Wrocławia i Krakowa. Oś ta będzie dalej nazywana Pasmem Przyspieszonego
Rozwoju (PPR). Pasmo to jest jedną z dwóch kluczowych dla gminy relacji przestrzennych.
Drugą z nich jest położenie we wschodniej części województwa opolskiego.
1.1 Pasmo Przyspieszonego Rozwoju
Pojęcie Pasma Przyspieszonego Rozwoju występuje w dokumencie rządowym
„Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju” i obejmuje, według tego
dokumentu, obszar od Wrocławia aż do Rzeszowa, który połączony jest Transeuropejskim
Korytarzem Transportowym – Berlin-Kijów. Korytarz ten tworzy obecnie modernizowana
linia kolejowa oraz znajdująca się w budowie autostrada A4. Znaczenie tego obszaru dla
rozwoju Polski dobrze ilustruje wizualizacja oparta na wynikach rankingu Instytutu Badań
nad Gospodarką Rynkową.
W roku 2001 zespół badawczy powyższego Instytutu w składzie: prof. Paweł
Swianiewicz oraz dr Dziemianowicz, dokonał wieloczynnikowej analizy atrakcyjności
inwestycyjnej dla miast wojewódzkich oraz dla miast wydzielonych na prawach powiatu
(tzw. powiatów grodzkich). Ostatecznym rezultatem analizy było podzielenie miast na
następujące kategorie atrakcyjności inwestycyjnej:
• atrakcyjność bardzo wysoka (kategoria A),
• atrakcyjność wysoka (kategoria B),
• atrakcyjność średnia (kategoria C),
• atrakcyjność niska (kategoria D).
Z pewnością każde miasto wpływa na atrakcyjność inwestycyjną miejscowości
sąsiednich. Załóżmy teraz, iż ten wpływ zależy od następujących czynników:
• oddziaływanie miasta na otoczenie można zobrazować jako rozszerzające się
koncentryczne kręgi (pierścienie), których liczba zależy od kategorii miasta. Miasto o
rankingu A otaczają trzy kręgi, miasto o kategorii B – dwa, zaś miasta o kategorii C –
zaledwie jeden.
• Miasta wojewódzkie oddziaływają dwukrotnie silnej od zwykłych miast na prawach
powiatu. Każdy krąg oddziaływania dla miasta wojewódzkiego wynosi 20 km, zaś dla
miasta na prawach powiatu – 10 km.
Należy przez to rozumieć, że przykładowo miasto wojewódzkie kategorii A otoczone
jest najpierw strefą oddziaływania intensywnego o promieniu 20 km, po czym strefę tą okrąża
pierścień oddziaływania przeciętnego na dalsze 20 km, a w końcu oba kręgi otacza kolejny
5
20-kilometrowym pierścień o słabym oddziaływaniu. Miasto wojewódzkie o rankingu C
natomiast oddziaływuje jedynie słabo na otoczenie w promieniu 20 km. Z kolei miasto
powiatowe kategorii A, tak jak i miasto wojewódzkie tej rangi, otoczone jest trzema
pierścieniami, jednakże 10-kilometrowymi, odpowiadającymi poszczególnym poziomom
oddziaływania.
Załóżmy, że tam, gdzie nakładają się na siebie oddziaływania kilku ośrodków,
nie sumują się one, ale przyjmują poziom oddziaływania najintensywniejszego z działających.
Wynik takiego założenia obrazuje mapa.
Mapa 1: Proponowany model oddziaływania miast wojewódzkich
i na prawach powiatu, zwiększające atrakcyjność gmin sąsiednich
Jak widać obszary wysokiej atrakcyjności miast zachodzą na siebie w pasie
wyznaczonym przez miasta: Poznań – Wrocław – Opole – Gliwice – Katowice – Kraków.
Ośrodki położone od Wrocławia do Krakowa będą już w niedalekiej przyszłości doskonale
skomunikowane. Leżą bowiem w Transeuropejskim Korytarzu Transportowym Berlin-Kijów,
który stanowią istniejące, sukcesywnie modernizowane: linia kolejowa oraz autostrada A4.
Miasta te (oraz wiele mniejszych ośrodków położonych między nimi, w tym gmina
Strzelce Opolskie) w sumie zamieszkuje około 4,6 mln osób.
Obszar ten, którego szerokość możemy umownie ograniczyć do 25 km po obu
stronach autostrady osiąga długość 250 km. Całkowita powierzchnia tego obszaru (12 500
km2) stanowi 4% powierzchni Polski, podczas gdy zamieszkuje go 13% Polaków. Średnia
gęstość zaludnienia jest na tym terenie ponad trzy razy wyższa od średniej krajowej. Dobre
połączenie drogowe i kolejowe umożliwia tworzenie ścisłych więzi kooperacyjnych między
przedsiębiorstwami i zakładami produkcyjnymi działającymi w paśmie.
1.2 Strzelce na tle województwa opolskiego
W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego obszar
województwa podzielono na kilka stref. Strefa wyznaczona przez miasta: Opole –
6
Strzelce Opolskie – Kędzierzyn – Koźle – Krapkowice to strefa wzmożonej
aktywności gospodarczej, w której lokuje się większość nowo powstających przedsiębiorstw
w regionie.
Mapa 2: Strefy zagospodarowania Województwa Opolskiego wyznaczone
w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
Potencjalnie szczególne znaczenie dla Strzelec ma bliskość Kędzierzyna-Koźla, ok.
66 tysięcznego miasta z rozwiniętym przemysłem chemicznym. Kędzierzyn-Koźle, położony
w odległości ok. 25 km od Strzelec dąży do tych samych węzłów autostradowych –
„Olszowa” i „Nogowczyce”. Zatem autostrada A4, przy której powstaje strefa gospodarcza
o docelowej powierzchni 300 ha, będzie zbliżać do siebie strefy rozwoju obu miast, a ich
mieszkańcy będą pracować na tym samym obszarze gospodarczym.
Drugim istotnym faktem wynikającym z położenia gminy Strzelce Opolskie we
wschodniej części województwa opolskiego jest fakt, że należy ona do grupy gmin, której
znaczny odsetek mieszkańców stanowią Ślązacy, zamieszkali na tych terenach „od dziada i
pradziada”.
Poczucie narodowe Ślązaków jest ich osobistym wyborem. Część z nich utożsamia się
z narodowością niemiecką, część z polską, cześć uważa iż istnieje odrębna narodowość
śląska. Są w końcu i tacy, którzy zapytani o narodowość podczas spisu powszechnego
odpowiedzieli – „nie wiem”. Zdecydowana większość z nich posiada jednak prawo do
podwójnego obywatelstwa – polskiego i niemieckiego, co uprawnia ich do legalnego
podejmowania pracy we wszystkich krajach UE.Migracje zarobkowe Ślązaków mają
ogromne znaczenie gospodarcze i społeczne dla regionu, w tym dla gminy Strzelce Opolskie.
Romuald Jończy, doktor Uniwersytetu Opolskiego specjalizujący się w badaniach
skutków migracji zarobkowych Ślązaków, do subregionu tego zalicza 37 gmin.
Charakteryzują się one odrębnością struktur demograficznych oraz silnymi powiązaniami
7
rodzinnymi i społecznymi z mieszkańcami Niemiec. W gminach tych Ślązacy stanowią
według danych meldunkowych 60–90%1 mieszkańców. Procentowy udział ludności śląskiej
wśród ogółu mieszkańców gmin prezentuje poniższa mapa.
Mapa 3: Rozmieszczenie ludności autochtonicznej w województwie opolskim w 1990 roku.
Wilków
Byczyna
Namysłów
Wołczyn
Domaszowice
Praszka
Gorzów Śl.
Rudniki
Kluczbork
Świerczów
Lubsza
Brzeg - m.
Brzeg
Radłów
Pokój
Murów
Popielów
Lasowice Wlk.
Olesno
Olszanka
DobrzeńŁubniany
Zębowice
Wielki
Lewin Brzeski
Turawa
Dobrodzień
Grodków
Dąbrowa
Ozimek
Opole
Kolonowskie
Niemodlin
Chrząstowice
Komprachcice
Tarnów
Skoroszyce
Jemielnica
Tułowice
Opolski
Kamiennik
Prószków
Zawadzkie
Izbicko
Pakosławice
Łambinowice
Gogolin
Strzelce Opolskie
Krapkowice
Otmuchów
Korfantów
Strzeleczki
Nysa
Paczków
Zdzieszowice
Ujazd
Leśnica
Biała
Walce
Kędzierzyn - Koźle
Głuchołazy
Głogówek
Prudnik Lubrza
Reńska
Wieś
Bierawa
Pawłowiczki Cisek
poniżej 0,1 %
Polska
Cerekiew
0,1 - 5,1 %
Głubczyce
5,1- 25,0 %
Baborów
25,1 - 50,0 %
50,1 - 75,0 %
Branice
75,1 - 90,0 %
Kietrz
powyżej 90,1%
Źródło: „Migracje Zagraniczne Ludności Autochtonicznej z Gminy Strzelce Opolskie -skala,
formy i konsekwencje ekonomiczno-społeczne” Romuald Jończy 2003
1
Niemniej jednak w świetle prezentowanych dalej wyników badań należy sądzić, że udziały te z uwagi na dużą
skalę emigracji zawieszonej są w rzeczywistości o ok. 10-15 punktów procentowych niższe i w niektórych z tych
gmin nie przekraczają 50 %.
8
1.3 Powiat strzelecki
Powiat strzelecki położony we wschodniej części województwa zajmuje powierzchnię
774 km2, co stanowi 8,22% ogólnej powierzchni regionu. Zamieszkuje go 81tys.
mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 104 osoby na 1 km2 i jest niższa od średniej dla
województwa wynoszącej 115 osób na 1 km2.
W granicach powiatu znajduje się 7 gmin: Izbicko, Jemielnica, Kolonowskie, Leśnica,
Strzelce Opolskie, Ujazd i Zawadzkie, w tym 5 miast oraz 119 wsi i przysiółków
zorganizowanych w 64 sołectwa. Szczegóły na temat liczby ludności zawiera tabela nr 1.
Tabela 1: Liczba mieszkańców w poszczególnych gminach powiatu strzeleckiego.
Gmina
Liczba mieszkańców
Strzelce Opolskie2,
Zawadzkie
Leśnica
Jemielnica
Ujazd
Kolonowskie
Izbicko
SUMA
Źródło: witryna internetowa powiatu strzeleckiego
33 206
13 203
8 890
7 392
6 387
6361
5600
81 039
Stopa bezrobocia w powiecie w lipcu 2004 wynosiła15,7% i była niższa w stosunku
do średniej stopy bezrobocia w województwie wynoszącej 20,2%3.
Potencjał gospodarczy powiatu skoncentrowany jest w Strzelcach Opolskich, gdzie
zarejestrowanych jest 41,7 % ogólnej liczby podmiotów gospodarczych a zgłoszonych 52,3 %
ogółu pracujących na terenie powiatu i Zawadzkim, gdzie zarejestrowano 10,5 % ogólnej
liczby podmiotów gospodarczych z terenu powiatu.
Poniżej krótka charakterystyka pozostałych najważniejszych ośrodków z terenu powiatu
zawarta w dokumencie „Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego”
– wnioski dla Powiatu Strzeleckiego”:
• miasto Kolonowskie – lokalny ośrodek obsługi osadnictwa w gminie z rozwiniętą
funkcją komunikacyjną. Miasto jest ważnym węzłem kolejowym z uzupełniającą
funkcją przemysłową.
• miasto Leśnica – lokalny, wielofunkcyjny ośrodek obsługi osadnictwa w gminie
z rozwiniętą funkcją rolniczą, usługową, mieszkaniową i turystyczną.
• miasto Ujazd – lokalny ośrodek obsługi osadnictwa w gminie z rozwiniętą funkcją
rolniczą i usługową. Rolę uzupełniającą pełni funkcja mieszkaniowa.
• lokalne ośrodki rozwoju – wsie gminne: Izbicko i Jemielnica koncentrujące obiekty
oraz placówki podstawowych usług w zakresie szkolnictwa podstawowego
i gimnazjalnego, ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, kultury, sportu i handlu.
• wsie kluczowe – korzystnie usytuowane ośrodki wiejskie, rozwijane jako lokalne
ośrodki rozwoju obok miast i wsi będących siedzibami gmin. Na obszarze powiatu
strzeleckiego wytypowano do tych funkcji wsie: Kadłub i Szymiszów (gm. Strzelce
2
Według danych na 2004-09-10
3
„Informacja o sytuacji na rynku pracy wg stanu na dzień 31 lipca 2004 roku” Wojewódzki Urząd Pracy w
Opolu lipiec 2004
9
Opolskie), Kielcza (gm. Zawadzkie), Olszowa (gm. Ujazd) i Zalesie Śląskie
(gm. Leśnica).
Główne atuty powiatu to:
1. Liczne obiekty przemysłowe z możliwością adaptacji do funkcji produkcyjnych lub
intensyfikacji zagospodarowania,
2. Rezerwy terenów wyznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego pod
lokalizację funkcji produkcyjnych,
3. Bardzo dobre warunki naturalne rolniczej przestrzeni produkcyjnej w części
południowo- wschodniej (gm. Ujazd i Leśnica),
4. Występowanie złóż wapieni i margli w Strzelcach Opolskich, Izbicku i Szymiszowie,
5. Występowanie obszarów o wysokich walorach:
- przyrodniczo-krajobrazowych – Obszar Chronionego Krajobrazu „Lasy
Stobrawsko-Turawskie”, Park Krajobrazowy „Góra św. Anny”, proponowany
Park Krajobrazowy „Dolina Małej Panwi”,
- kulturowych – „Góra św. Anny”, miejscowości: Jemielnica, Ujazd.
Ograniczenia rozwoju powiatu to:
1. Zły stan techniczny dróg i niedostosowanie ich do rzeczywistego obciążenia
parametrów technicznych,
2. Konieczność podniesienia standardu linii kolejowych,
3. Niepełna dostępność do telekomunikacji, systemów zaopatrywania w wodę, energię,
gaz oraz systemów odbioru ścieków,
4. Ograniczenia związane z ochroną zasobów środowiska.
Jednym z podstawowych czynników warunkujących rozwój społeczno – gospodarczy
powiatu strzeleckiego i gminy Strzelce Opolskie jest dostępność oraz funkcjonalność układów
transportowych. Powiat ten posiada ogromny atut kreatywny wynikający z położenia
w obszarze korytarza transportowego łączącego Europę Zachodnią, Południową Polskę
i Ukrainę.
Głównymi elementami tego korytarza na obszarze powiatu strzeleckiego są:
1. autostrada A4 z dwoma węzłami „Olszowa” i „Nogowczyce”,
2. droga krajowa nr 94 – alternatywna dla autostrady,
3. magistralna linia kolejowa nr 32 relacji Wrocław – Bytom (na odcinku Opole
Groszowice – Bytom linia objęta jest umową AGTC i stanowi fragment
międzynarodowego szlaku kolejowego o transporcie kombinowanym C 30),
4. magistralna linia kolejowa nr 37 relacji Legnica – Kędzierzyn- Koźle – Sławięcice –
Katowice (na odcinku Kędzierzyn–Koźle – Katowice linia objęta jest umową AGC
i stanowi fragment międzynarodowej linii kolejowej E 30 Drezno – Zgorzelec –
Wrocław – Opole – Katowice – Kraków – Przemyśl – Lwów – Kijów – Moskwa; na
krótkim odcinku linia przebiega przez południowe tereny wsi Niezdrowice w gminie
Ujazd).
„Plan Zagospodarowania Województwa Opolskiego – wnioski dla powiatu
Strzeleckiego” przewiduje do roku 2015 remonty, przebudowę lub zmianę przebiegu
następujących dróg krajowych przebiegających przez gminę Strzelce Opolskie:
10
Modernizacja drogi krajowej nr 88 () prowadzącej do węzła autostradowego „Nogowczyce”.
Do roku 2010 planowana jest jej modernizacja do pełnych parametrów klasy GP
obejmująca poszerzenie jezdni do 11,0m. Na lata 2011 – 2020 zaplanowana jest budowa
drugiej jezdni 2/2 (10,5 + 2x3,75 + 3,0). Minimalną szerokość drogi w liniach
rozgraniczających określa się na 25,0m dla przekroju jednojezdniowego, 35m dla przekroju
dwujezdniowego.
Modernizacja drogi krajowej nr 94
Na lata 2000 – 2010 zakres planowanej modernizacji przewiduje poszerzenie jezdni do
11,0m oraz modernizację wiaduktu nad torami w miejscowości Warmątowice.
1.4 Dostępność komunikacyjna
Gmina Strzelce Opolskie jest łatwo dostępna gdyż leży na przecięciu się
następujących dróg krajowych:
• Droga Krajowa 94,
• Droga Krajowa 88,
• Droga wojewódzka 426 – przecinająca miasto w poprzek głównej osi wyznaczonej
przez DK 94 i stanowiącej ciąg komunikacyjny Kędzierzyn-Koźle – Lubliniec.
1.4.1 Samochodowa komunikacja publiczna
Transport publiczny jest prowadzony przez PKS Strzelce Opolskie S.A.
Przedsiębiorstwo dysponuje 7 samochodami ciężarowymi, 60 autobusami oraz dwoma
dworcami – w Strzelcach i Kapkowicach. Na głównej trasie Strzelce – Opole PKS kursuje 12
razy dziennie w obu kierunkach. Firma ma trzy koncesje na międzynarodowe przewozy
osobowe na zlecenie pasażerów oraz siedem koncesji na przewozy towarowe. Zatrudnia 159
pracowników.
1.4.2 Transport lotniczy
Najbliższe lotniska międzynarodowe znajdują się w Katowicach i Wrocławiu.
W Kamieniu Śląskim natomiast, w odległości ok. 20 km od miasta Strzelce Opolskie,
znajduje się byłe lotnisko wojskowe. Latem 2003 zostało ono sprzedane Spółce „Lotnisko
Kamień Śląski” przez Agencję Mienia Wojskowego. W spółce tej większość udziałów
posiada wrocławski przedsiębiorca. Obecnie planuje ona otwarcie szkoły pilotażu dla pilotów
małych samolotów turystycznych i sportowych, szybowców oraz motolotni, a dodatkowo
zamierza organizować kusy spadochronowe. W grudniu 2003 rozpoczęto negocjacje z
amerykańską firmą Cessna – producentem samolotów sportowych – w sprawie uruchomienia
centrum serwisowego dla samolotów tej firmy. Ponadto wspólnie z Automobilklubem
Opolskim otwarta zostanie Szkoła Bezpiecznej Jazdy. Poczyniono także przygotowania do
uruchomienia zaplecza noclegowego i turystycznego (pole kempingowe, miejsca piknikowe).
11
1.4.3 Transport kolejowy
Strzelce Opolskie leżą przy linii kolejowej Opole – Gliwice. Linia ta jest częścią
Transeuropejskiego Korytarza Transportowego Berlin – Wrocław – Kraków – Lwów –
Kijów. W związku z tym, w najbliższych latach linia będzie remontowana, co pozwoli
podnieść dopuszczalną prędkość pociągów do 120 km/h. Na odcinku Opole – Gliwice
korytarz transportowy dzieli się na dwie nitki. „Dolną nitką" przez Kędzierzyn-Koźle będzie
prowadzona większość międzynarodowego i zapewne regionalnego ruchu osobowego.
„Górną nitką” przez Strzelce Opolskie będzie odbywać się ruch towarowy oraz lokalny.
Odcinek Opole – Gliwce ma zostać przebudowany do końca 2006 roku. Odcinek Gliwice –
Kraków zostanie ukończony po 2008 roku.
W ciągu dnia PKP kursuje 12 razy na trasie Strzelce – Opole w obu kierunkach.
Pociągi są staktowane (tzn. odchodzą dokładnie co godzina np. 608, 708 itd.), co umożliwia
łatwiejsze zapamiętanie rozkładu jazdy, zwiększa liczbę osób korzystających z pociągu oraz
ułatwia skomunikowanie z pociągami odjeżdżającymi ze stacji przesiadkowych.
12
Podsumowanie rozdziału „Położenie i relacje z innymi
ośrodkami”: analiza A-B-C
Analiza A-B-C to lista uwarunkowań rozwojowych, uporządkowana na trzy kategorie: Atuty
rozwojowe, Bariery i Ciekawe czynniki do dalszej analizy.
Atuty
1. Położenie w środku Pasma Przyspieszonego Rozwoju, skupiającego 1/3 polskiego
potencjału naukowo – badawczego, o gęstości zaludnienia 3-krotnie większej niż
średnio w kraju.
2. Istnienie dwóch zjazdów autostradowych w odległości ok. 4 – 6 km od Strzelec.
3. 82 ha przy węźle autostradowym „Olszowa” (teren gminy Ujazd) przygotowane pod
zabudowę.
4. Położenie przy linii kolejowej o znaczeniu międzynarodowym.
5. Położenie w sub-regionie o gęstej sieci osadniczej oraz dużo wyższych dochodach niż
średnia krajowa.
6. Położenie przy autostradzie A4.
7. Sąsiedztwo (potencjalnego) lotniska pasażerskiego przyjmującego samoloty
czarterowe, samoloty biznesowe, turystyczne i sportowe.
8. Planowana przebudowa drogi 426 Strzelce – Kedzierzyn-Koźle co polepszy
połączenie z węzłem autostradowym „Olszowa”.
Bariery
1. Budowa obwodnicy miasta prawdopodobna dopiero po 2010 roku.
2. Konkurencja Kędzierzyna-Koźla, który ściąga do siebie siedziby instytucji
infrastrukturalnych (oddział PKO BP, zakład energetyczny, punkt celny).
3. Niedostateczne środki inwestycyjne na modernizację i budowę dróg, udostępniających
tereny przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod
przemysł i usługi.
Ciekawe...
1. Czy nastąpi zmiana w strukturze administracyjnej kraju i powstaną subregiony? Czy
będzie się to wiązało z likwidacją województwa opolskiego?
13
2. ŁAD PRZESTRZENNY
2.1 Układy osadnicze
2.1.1 Układ dróg
Najważniejsze drogi w gminie leżą na osi Kraków – Wrocław. Taki układ ma zarówno
droga krajowa 94, jak też autostrada A4. Autostrada odciążyła drogę krajową, ale
jednocześnie opóźniła budowę obwodnicy południowej miasta. Według obecnych planów
Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zostanie ona zbudowana po roku 2010,
czyli poza horyzontem obecnego planowania. Drugim kierunkiem ruchu tranzytowego jest
ruch ze Strzelec na Częstochowę, Poznań i Łodź.
Autostrada A 4 ma przy Strzelcach aż dwa zjazdy: „OLSZOWA"
i „NOGOWCZYCE" – co jest rzadkością dla miasta tej wielkości. Daje to dobre warunki
do przygotowania stref przemysłowych i skomunikowania ich z autostradą.
Mapa 4: Strzelce Opolskie i położenie węzłów autostradowych
Węzeł
Olszowa
14
Węzeł
Nogawczyce
2.1.2 Struktura użytkowania terenów
Ogólna powierzchnia gminy Strzelce Opolskie wynosi 20 235 ha (w tym miasto
3 013 ha). Sposób użytkowania gruntów przedstawiono w tabeli nr 2.
Tabela 2: Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy Strzelce Opolskie
Rodzaj użytkowania
Użytki rolne :
grunty orne
sady
użytki zielone
Lasy
Tereny komunikacyjne
Tereny osiedlowe
Nieużytki
Tereny różne
OGÓŁEM
Ogółem
Pow. ha
%
11 850
9 814
94
1 942
6 136
700
967
96
486
20 235
Miasto
Powierzchnia ha
58,6
82,8
0,8
16,4
30,3
3,5
4,8
0,5
2,3
100,0
Gmina
Powierzchnia ha
1 143
1 000
20
123
927
177
516
15
235
3 013
10 707
8 814
74
1 819
5 209
523
451
81
251
17 222
Grunty rolnicze oraz lasy stanowią łącznie niemal 90 % obszaru (dokładnie 88,9 %).
2.2 Infrastruktura techniczna
Infrastruktura techniczna: wodociągi, kanalizacja, drogi, telefony, w decydujący
sposób wpływa na podstawowy standard miejsca zamieszkania i pracy.
2.2.1. Sieć wodociągowa
Obecnie miasto i wszystkie wsie gminy Strzelce Opolskie posiadają systemy
centralnego zaopatrzenia w wodę. W sumie działa siedem wodociągów grupowych i jeden
zbiorowy. Wszystkie zarządzane są przez spółkę Strzeleckie Wodociągi i Kanalizacja
(SWiK). Strategią gminy w tym obszarze jest likwidacja lokalnych wiejskich ujęć wody pitnej
(czego przykładem jest doprowadzenie w roku 2003 wodociągu do Warmątowic i likwidacja
lokalnego ujęcia wody w tej wsi) oraz stworzenie jednego spójnego systemu dystrybucji
wody obejmującego cała gminę. Priorytetem gminy jest dostarczanie mieszkańcom wody
dobrej jakości, stąd działania związane z ochroną wód podziemnych – GZWP-333, opisane
w rozdziale „Ochrona Środowiska”.
2.2.2. Sieć kanalizacyjna
Systemem odbioru i oczyszczania ścieków objętych jest ok. 87% mieszkańców miasta
oraz mieszkańcy kilku ulic we wsi Szczepanek. W roku 2004 realizowana jest budowa
kanalizacji ściekowej we wsi Warmątowice. Prawie całe miasto Strzelce Opolskie
wyposażone jest w sieć kanalizacji rozdzielczej. Jedynie centrum i śródmieście posiadają
kanalizację ogólnospławną. Ścieki na terenach wiejskich są zwykle gromadzone w
15
zbiornikach wybieralnych, a następnie dowożone na oczyszczalnię ścieków. Zdarza
się jednak, iż przenikają one przez nieszczelne szamba do wód gruntowych lub są nielegalnie
wylewane na pola i do lasów.
Większość wsi na terenie gminy ma zostać skanalizowana ze środków Funduszu
Spójności w latach 2005-2010. Wniosek do funduszu złożył Międzygminny Związek „Trias
Opolski”, którego Strzelce Opolskie są członkiem.
2.2.3. Oczyszczalnia ścieków
Oczyszczalnia w Strzelcach Opolskich spełnia wszystkie normy, zarówno polskie jak
i europejskie.
W chwili obecnej oczyszczalnia ma jeszcze ok. 34 % rezerwy wydajności
dla obciążenia organicznego, 53% dla azotu i 59% dla fosforu. Lepszą funkcjonalność
oczyszczalni zapewni realizacja programu budowy sieci kanalizacyjnych w ramach
wspomnianego projektu finansowanego ze środków Funduszu Spójności.
2.2.4 Sieć energetyczna
System elektroenergetyczny na terenie gminy zasilany jest z dwutorowej
napowietrznej sieci 110 kV relacji Blachownia – GPZ Strzelce Opolskie – Ozimek oraz
Blachownia – Cementownia Strzelce Opolskie – Ozimek. Odbiorcy energii elektrycznej
z miasta i gminy Strzelce Opolskie zasilani są za pośrednictwem dwóch punktów: Głównego
Punktu Zasilania 110/30/15 kV zlokalizowanego przy ul. Opolskiej oraz nowo
wybudowanego GPZ 110/15 kV przy ul. Gogolińskiej. Rezerwa GPZ w Strzelcach Opolskich
w zakresie mocy czynnej po stronie 15 kV, po wybudowaniu punktu zasilania na ul.
Gogolińskiej, dochodzi do 100%. Struktura sieci 15 kV na terenie miasta ukształtowana w
układzie pętlowym daje możliwości awaryjnego, drugostronnego zasilania odbiorców. Sieć na
terenie miasta jest w przeważającej części kablowa. Średnie obciążenie stacji
transformatorowych SN/nn wynosi ok. 51% mocy znamionowej. Istnieje zatem znaczna
rezerwa w przypadku wzrostu poboru energii.
2.2.5 Sieć gazowa
System gazowniczy obejmuje ok. 60% powierzchni zabudowanej miasta Strzelce
Opolskie. Gaz ziemny wysokometanowy jest rozprowadzany na terenie miasta z gazociągu
wysokiego ciśnienia relacji Szobiszowice – Zdzieszowice (CN 1,6 MPa) siecią średniego i
niskiego ciśnienia. Do rozprowadzania służą stacje redukcyjne przy ul. Fabrycznej (I i II
stopnia), ul. Gogolińskiej (II stopnia) oraz ul. Mickiewicza (II stopnia). Stan techniczny stacji
redukcyjnych jest bardzo dobry. Rezerwa przepustowości stacji wynosi 30 – 50%. Wzdłuż
południowej granicy gminy przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia (CN 4,0 MPa) relacji
Zdzieszowice – Huta Katowice. Modernizacja tego gazociągu umożliwiłaby gazyfikację
terenów wsi Warmątowice, Błotnica Strzelecka i Płużnica, a także terenów leżących w
pobliżu projektowanej obwodnicy miasta, które mogą być przeznaczone pod działalność
przemysłową.
16
2.2.6 Zaopatrzenie w ciepło
Istniejąca ciepłownia miejska, własność Energetyki Cieplnej Opolszczyzny S.A.,
zapewnia 41% ciepła zużywanego w mieście głównie mieszkańcom osiedla Piastów Śląskich
oraz centrum miasta. Pozostałe budynki ogrzewane są przez lokalne kotłownie. Miejski
system ciepłowniczy zarządzany przez spółkę ECO obejmuje: kotłownię centralną przy
ul. Strzelców Bytomskich 88 o mocy zainstalowanej 44,05 MWt sieć cieplną wysokich
parametrów (w większości w systemie rur preizolowanych) o dł. 16 km oraz 83 węzły.
2.2.7 Telekomunikacja i Internet
Cała gmina objęta jest zasięgiem telefonii sieciowej i komórkowej. Na terenie gminy
szybko rozwija się bezprzewodowy dostęp do Internetu w standardzie Wi-Fi wdrażany przez
miejscową firmę, oraz przewodowy oferowany przez operatora telewizji kablowej.
2.2.8 Oświetlenie uliczne
Na terenie gminy jest obecnie 2410 punktów świetlnych. Systematycznie wymieniane
są lampy tradycyjne na energooszczędne. W trakcie kadencji 1998-2003 wymieniono 377
oprawy. Pozwoliło to zwiększyć liczbę lamp ulicznych bez wzrostu zużycia energii.
Prowadzone są dalsze działania zmierzające do zmniejszenia zużycia energii
elektrycznej i poprawy estetyki oświetlenia.
2.3 Planowanie przestrzenne
Sytuacja planowania przestrzennego w całym kraju jest trudna i skomplikowana.
Podobnie jak w wielu innych gminach wszystkie plany zagospodarowania przestrzennego
uchwalone przed 1 stycznia 1995r. utraciły ważność. Sytuacja ta spowodowała znaczne
utrudnienie przeprowadzania procesów budowlanych. Pomimo deklaracji ze strony organów
centralnych zmiana prawa, zawarta w Ustawie z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym, nie spowodowała uproszczenia i przyspieszenia
uzyskania odpowiednich decyzji warunkujących możliwość przystąpienia do realizacji
zamierzenia budowlanego.
System planowania przestrzennego w Polsce opiera się na dwóch podstawowych
dokumentach planistycznych opracowywanych na szczeblu lokalnym: studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz na miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego. Są to dokumenty o różnym charakterze i dotyczące
różnych zakresów.
W chwili obecnej prowadzone są intensywne prace nad przygotowaniem nowych
regulacji prawnych w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, co utrudnia
niestety planowanie opracowania i realizacji przyszłych zamierzeń.
17
2.3.1.
Studium
uwarunkowań
zagospodarowania przestrzennego
i
kierunków
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest
dokumentem o charakterze strategicznym, w którym zapisane są możliwości oraz kierunki
rozwoju gminy. Studium jest dokumentem o szerokim zakresie opracowania, dotyczącym
zarówno zagadnień przestrzennych, środowiskowych jak i społeczno-ekonomicznych.
W chwili obecnej gmina dysponuje Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego, które zostało przyjęte Uchwałą Rady Miejskiej nr XXII/124/2000 z dnia 27
stycznia 2000r. Studium zostało sporządzone z uwzględnieniem Strategii Rozwoju Gminy z
2000r.
Zgodnie z przepisami, studium to obejmuje cały teren gminy Strzelce Opolskie w jej
granicach administracyjnych.. Jako akt kierownictwa wewnętrznego, studium nie jest
przepisem prawa lokalnego i jako taki nie może być podstawą do wydawania żadnych decyzji
inwestycyjnych, czy też decyzji z zakresu gospodarki nieruchomościami. Stanowi jednak
podstawę do sporządzanych planów miejscowych.
W studium określone zostały ogólne kierunki rozwoju miasta oraz poszczególnych funkcji w
nim realizowanych. Na podstawie szczegółowych analiz stanu istniejącego przyjęto zasadę,
że miasto wzmacniać będzie swoją rolę ważnego ośrodka usługowo-mieszkaniowego oraz
przemysłowego. Rozwój ten uwarunkowany będzie poprzez zmodernizowany układ
komunikacyjny, którego wyznacznikami są: droga krajowa nr 94 oraz linia kolejowa OpoleBytom. W studium zawarto zapisy o potrzebie rozwoju funkcji mieszkaniowych, usługowych,
a także zapisy o utrzymaniu istniejących oraz wyznaczeniu nowych stref działalności
gospodarczej, w tym przemysłowej. Rozwój strefy zainwestowanej miasta odbywać się
będzie geograficznie we wszystkich kierunkach. Przyjęto jednak zasadę o rozwoju funkcji
mieszkaniowych oraz usługowych w kierunku południowym, do pasa projektowanej
obwodnicy południowej miasta. Obszary koncentracji różnorodnych form działalności
gospodarczej wyznaczono z kolei w strefach północnych oraz zachodnich miasta, poza
obszarami mieszkaniowymi.
Zgodnie z przyjętymi w studium rozwiązaniami kierunków zagospodarowania przestrzennego
gmina przystąpiła do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
2.3.2.
Miejscowe
przestrzennego
plany
zagospodarowania
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego są jedynym dokumentem
stanowiącym jednoznacznie o przeznaczeniu danej nieruchomości. Plany są tez jedyną
podstawą do bezpośredniej realizacji zamierzeń budowlanych i inwestycyjnych. Plany
miejscowe, które były opracowane przed 1995 rokiem utraciły ważność z dniem 1 stycznia
2004r.
W chwili obecnej (wrzesień 2004) gmina posiada 16 obowiązujących miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego. Wszystkie powstały po 1 stycznia 1995r. i
obejmują tereny o bardzo zróżnicowanej powierzchni, położone zarówno w obrębie miejskim
jak i wiejskim. W sumie planem objętych jest około 20% powierzchni gminy – co daje
średnią większą niż średnia krajowa. Trzy sołectwa wiejskie posiadają aktualne plany
miejscowe, są to: Sucha, Kadłub i Szczepanek. W najbliższym czasie uchwalone zostaną
plany dla Błotnicy Strzeleckiej i Dziewkowic. W obszarze miasta obowiązują plany
18
miejscowe obejmujące tereny w rejonie Adamowic, centrum miasta oraz obszarów
przemysłowych: Cementowni, dawnego zakładu Agromet Pionier, a także północnej części
miasta w rejonie ulic Zakładowej i Matejki oraz obszaru górniczego „Strzelce Opolskie”.
Obecnie trwają zaawansowane prace nad sporządzeniem planów miejscowych dla reszty
obszaru miasta. Szczegółowy wykaz aktualnych planów znajduje się w rozdziale na stronie 72
– „Dokumenty planistyczne posiadane przez gminę”.
Gmina w dalszym ciągu będzie sukcesywnie przystępowała do sporządzania nowych
planów zagospodarowania przestrzennego. W pierwszej kolejności opracowywane będą one
tam, gdzie istnieją największe i najpilniejsze potrzeby wynikające z umożliwienia realizacji
rozwoju nowych funkcji oraz zabudowy nowych terenów.
2.3.3.
Decyzje o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu.
Zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zabudowa lub
zagospodarowanie danej nieruchomości może nastąpić w obszarach, dla których nie
obowiązuje żaden plan miejscowy. Inwestycja taka musi jednak spełniać pewne warunki:
1. działka musi sąsiadować bezpośrednio z działką zabudowaną,
2. działka musi mieć dostęp do drogi publicznej,
3. działka musi mieć dostęp do istniejącego lub projektowanego uzbrojenia terenu,
4. realizacja inwestycji nie może naruszać przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych
i leśnych.
Po spełnieniu wszystkich wyżej wymienionych warunków możliwa jest realizacja
jedynie takiej funkcji, jaka występuje w obszarach sąsiadujących. Przepisy dopuszczają
możliwość realizacji zabudowy uzupełniającej w lukach, na wolnych działkach sąsiadujących
z terenami zabudowanymi. Stosunkowo łatwo można uzyskać właściwe decyzje dla
zabudowy mieszkaniowej lub zagrodowej. Z obowiązku zachowania zasady „dobrego
sąsiedztwa” wyłączone zostały inwestycje związane z realizacją funkcji rolniczej oraz funkcji
przemysłowych na terenach, które w poprzednich planach zagospodarowania przestrzennego
były przeznaczone pod funkcję przemysłową.
W 1999r. gmina przystąpiła do opracowania planu miejscowego dla strategicznej
inwestycji polegającej na budowie obwodnicy miasta. Z uwagi na złożone skargi plan ten nie
został jeszcze przyjęty. Nie jest to jednak przeszkodą do jego realizacji, dlatego że zgodnie z
ustawą o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
krajowych, budowa drogi krajowej, jaką byłaby obwodnica, następuje z pominięciem
przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Realizacja obwodnicy miasta niewątpliwie wprowadzi istotne zmiany w jego strukturze
przestrzennej. Tereny położone w południowej części Strzelec Opolskich uzyskają dogodny
dostęp do układu komunikacyjnego dróg krajowych oraz autostrady, a sama obwodnica
jednocześnie wyznaczy zasięg ekspansji miasta.
Cele planowania przestrzennego gminy to:
1. Podnoszenie jakości życia mieszkańców poprzez umożliwienie realizacji ich aspiracji
oraz zaspokojenie potrzeb w zakresie dostępności do różnorodnych usług w tym pracy
oraz do funkcji mieszkaniowych.
2. Poprawa wizerunku gminy.
3. Stworzenie warunków do multifunkcjonalnego rozwoju przestrzennego miasta.
19
4. Podtrzymanie oraz wzmocnienie funkcji centrotwórczych realizowanych w mieście
Strzelce Opolskie.
5. Podtrzymanie oraz ochrona przestrzeni sprzyjającej identyfikacji z nią jej
mieszkańców.
6. Ochrona obszarów i obiektów cennych pod względem krajobrazowym, przyrodniczym
i kulturowym, poprzez wprowadzenie odpowiednich ograniczeń w ich
wykorzystywaniu
7. Dostosowanie istniejących zasobów do współczesnych potrzeb, poprzez rewitalizację
obszarów miejskich w tym śródmiejskich i mieszkaniowych oraz rewitalizację
obszarów poprzemysłowych.
8. Ograniczenie powstawania oraz minimalizacja oddziaływania konfliktów
przestrzennych.
20
Podsumowanie rozdziału „Ład przestrzenny”: analiza
A-B-C
Atuty
1. Istnienie dwóch zjazdów z Autostrady w odległości ok. 6 km od miasta.
2. Objęcie całego miasta opracowaniem planów miejscowych.
3. Objęcie planami miejscowymi terenów przeznaczonych na realizację funkcji
przemysłowych i rzemieślniczych.
4. Duże powierzchnie terenów otwartych.
5. Posiadanie planów miejscowych dla ok. 20% obszaru gminy.
Bariery
1. Skomplikowane i długotrwałe procedury związane z przystąpieniem do realizacji
inwestycji.
2. Obecność w gminie czterech zarządców dróg co wiąże się z koniecznością
dokonywania licznych uzgodnień i stwarza pole konfliktów (przykład: brak zgody ze
strony Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na przyłączenie planowej
drogi gminnej do ul. Opolskiej).
Ciekawe...
1. Jak gmina może się przyczynić do powodzenia postania lotniska pasażerskiego w
Kamieniu Śląskim? Na ile istnienie lotniska zwiększa atrakcyjność inwestycyjną
gminy? W jakich branżach?
2. Czy część likwidowanej linii kolejowej Strzelce – Koźle da się wykorzystać, np. do
stworzenia bocznicy kolejowej dla strefy gospodarczej przy autostradzie?
3. W jakim kierunku zmierzać będą zmiany w zakresie planowania przestrzennego oraz
prawa budowlanego?
21
3. KRAJOBRAZ KULTUROWY
Do grupy najważniejszych zabytków w gminie zalicza się4:
1.
2.
3.
4.
Pozostałości obwarowań miejskich w Strzelcach Opolskich,
Ruiny zamku w Strzelcach Opolskich,
Ratusz w Strzelcach Opolskich,
Drewniane kościółki w Strzelcach Opolskich i Szczepanku.
Z kolei do obiektów z możliwością ich przekształcenia i wykorzystania do nowych
funkcji zaliczyć można:
1. Budynek starego browaru w Strzelcach Opolskich (rozpoczęty projekt
modernizacji),
2. Pałac w Błotnicy Strzeleckiej,
3. Wieżę Ciśnień w Strzelcach Opolskich,
4. Powozownię (w trakcie przebudowy).
Do powyższej grupy można także zaliczyć zamek. Nowy właściciel zobowiązał się do
jego odbudowy w najbliższych latach.
Ponadto na terenie gminy występują liczne kościoły zabytkowe. W Strzelcach są to:
Kościół Bożego Ciała (do 1982 własność Kościoła Ewangelickiego) i Kościół św.
Wawrzyńca. Natomiast na terenach wiejskich zabytkowe kościoły znajdują się we wsiach:
Szczepanek, Grodzisko, Sucha, Rozmierz, Szymiszów, Kalinów, Płużnica. Cennym
zabytkiem jest też pałac w Szymiszowie, w którym obecnie znajduje się Dom Pomocy
Społecznej.
Na terenie gminy znajduje się sześć parków podworskich: w Błotnicy Strzeleckiej,
Płużnicy, Szymiszowie, Kalinowicach, Kalinowie i Kadłubie. W ramach współpracy
z Akademią Rolniczą i Politechniką w Krakowie, w latach 2002-2003 zostały wykonane –
jako prace magisterskie – studia historyczne oraz szczegółowe inwentaryzacje roślinności
drzewiastej w zabytkowych parkach wiejskich w Błotnicy Strzeleckiej, Kalinowicach
i Kadłubie oraz parku w Strzelcach Opolskich. Wykonane opracowania będą służyły jako
podstawa do projektowania i wykonania rewaloryzacji tych parków.
3.1 Zabytki o randze krajowej i regionalnej
3.1.1 Zamek w Strzelcach
Najstarsze wiadomości o zamku (castrum strolecense) pochodzą z 1303 roku. Według
nich, w mieście znajdował się gród książęcy Piastów Śląskich usytuowany w miejscu, gdzie
4
są to obiekty wymienione w „Planie Zagospodarowania Przestrzennego województwa Opolskiego” jako
obiekty o randze krajowej i regionalnej
22
obecnie znajdują się ruiny zamku. Zamek był siedzibą Piastów Śląskich aż do wygaśnięcia
tego rodu w roku 1532.
Po wygaśnięciu rodu Piastów zamkiem (i miastem) władali kolejno właściciele
z dynastii czeskich i niemieckich , z których najsłynniejszy i najbardziej zasłużony dla
Strzelec i Śląska był hrabia Andrzej Renard (1815-1874) – potentat przemysłowy , właściciel
kopalni i hut śląskich.
W roku 1945 zamek został spalony przez oddziały radzieckie, które zniszczyły
również większą część miasta.
W grudniu 2003 roku ruiny zamku zostały sprzedane spółce „Agrocentrum” będącej
własnością znanego w okolicy przedsiębiorcy z branży rolnej.
W odbudowanym zamku ma znaleźć się restauracja, hotel i lokale biurowe. Właściciel
planuje również udostępnienie istniejącej wieży zamkowej jako obiektu widokowego.
Oddanie do użytku pierwszej części odrestaurowanego zamku inwestor zapowiada na
2007 rok.
Zamek otacza piękny, 62-hektarowy park, założony przez wspomnianego powyżej
hrabiego Renarda. Park podzielony jest drogą wojewódzką 426 (ulica Kozielska) na dwie
części – Mały i Duży Park. W Małym Parku rośnie wiele zabytkowych drzew i pomników
przyrody, np. czerwony buk, srebrny klon, wielkolistna lipa, cisy, tulipanowce, miłorząb,
platany; a ponadto sosny, dęby, klony, graby, biały buk i biała topola. W Dużym Parku
spotkać można: kasztany, białe buki, wierzby, amerykańskie białe jodły i inne. Pośrodku
stawu jest wyspa, gdzie stada dzikiego ptactwa znajdują swoje schronienie. Nieco dalej
widzimy domek myśliwego (tzw. leśniczówka). Na tzw. górze „Kaśce” stał przed laty
pawilon w greckim stylu z pomnikiem bogini Ceres. Stąd obserwujemy rozległe łąki i grupy
zagajników (tzw. remizy). Duży Park kończy się wąskim parkowym duktem prowadzącym na
południe, w kierunku Księżego Lasu, za którym znajduje się obecnie autostrada. Na jego
końcu znajdują się ruiny wieży widokowej z początku XX wieku, nazywanej wieżą Ischl.
Była to budowla czterokondygnacyjna, na szczycie której znajdował się taras widokowy z
balustradą oraz niewielką wieżyczką. Niegdyś można było z niej podziwiać piękne widoki
roztaczające się na okoliczne Strzelce Opolskie i Górę Świętej Anny.
Od kilku lat trwają prace nad zagospodarowaniem parku. Odtwarzane są nawierzchnie
ścieżek spacerowych, wykonano plac zabaw. W 2003 roku studenci Politechniki Krakowskiej
i Akademii Rolniczej w Krakowie wykonali szczegółową inwentaryzację drzew i krzewów
w parku, a w roku 2004 rozpoczną w ramach prac dyplomowych projektować jego
rewitalizację.
3.1.2 Fragment murów miejskich
W dobie średniowiecza przez Strzelce przebiegał stary szlak handlowy Wrocław –
Opole – Kraków. U wlotu szlaku, na zachodzie miasta, stanęła brama opolska, u wylotu –
brama krakowska. Bramy były zbudowane w kształcie szyi przerzuconej przez fosę miejską.
Nad bramami (10 m za kościołem Bożego Ciała) wznosiły się wieże.
W latach 1816-25, z powodu rozbudowy drogi Wrocław – Opole – Strzelce – Bytom,
przerwano mury miejskie. Dziś istnieją jedynie fragmenty tego średniowiecznego,
23
okalającego miasto muru – jedne naprzeciw Kościoła p.w. Bożego Ciała przy ulicy Opolskiej,
a drugie od strony północnej wzdłuż ulicy Kościuszki otaczając Kościół p.w. św. Wawrzyńca.
3.1.3 Ratusz
Pierwsze informacje na temat strzeleckiego ratusza można odnaleźć w urbarzu
miejskim z 1581 r. W roku 1754, 24 listopada wybuchł w mieście groźny pożar, którego
ofiarą padł także ratusz miejski wraz z wieżą. Jednak już w 1758 r. siedziba władz miejskich
została odbudowana.
Kolejny pożar w mieście, jaki miał miejsce 21 lipca 1826 r. ponownie zniszczył część
ratusza, a następny – 18 czerwca 1827 r. – strawił go całkowicie. Nowy ratusz postawiono w
latach 1844-46 według planów budowniczego Rocha. Wieżę wybudowano na starych
fundamentach i nakryto ją hełmem klasycystyczno - neogotyckim. Bryła ratusza, wraz z
widoczną z daleka wieżą, wyznacza centrum miasta, a stojący na rynku pomnik Myśliwca z
1923 roku jest atrakcją miasta.
3.1.4 Drewniane kościółki
Na terenie gminy znajdują się dwa tego rodzaju zabytki: w Strzelcach Opolskich oraz
w Szczepanku.
Drewniany kościółek św. Barbary, ulokowany na cmentarzu katolickim w Strzelcach
jest datowany na 1505 rok. Znajduje się przy rozwidleniu dróg do Opola i Krapkowic.
W XVII wieku kościółek całkowicie podupadł z powodu braku mecenasa, który zająłby się
jego remontem i utrzymaniem. Został odbudowany dopiero w latach 1683-1690. Ściany
kościoła zbudowane są z belek, ułożonych jedna na drugą. Spójność w narożnikach uzyskano
nie przy pomocy gwoździ, lecz wzajemnie pasujących do siebie wyżłobień na końcach belek.
Dach ma pokrycie gontowe, co jeszcze bardziej podnosi malowniczość wyglądu.
Rzut nawy jest niemalże kwadratowy, a do wschodniej ściany przylega nieco węższe,
z trzech stron zamknięte prezbiterium. Kościółek nie posiada dzwonnicy. Nad belką główną,
podobnie jak w kościołach średniowiecznych, wisi drewniany krzyż. Obecnie trwa generalny
remont gontowego dachu kościółka. Kościół św. Barbary jest pomnikiem budownictwa
sakralnego i wysokiej klasy zabytkiem.
Również cenny kościółek w Szczepanku pochodzi z XVII wieku i został przeniesiony
do Szczepanka z Polskiej Nowej Wsi w roku 1960.
24
3.2 Zabytki, które są obecnie restaurowane lub mogą być
wykorzystane w nowych funkcjach
3.2.1 Powozownia
Obok zamku znajduje się budynek starej powozowni. Od kilku lat jest on własnością
prywatną. Obecnie działa oddana już do użytku sala balowa, trwa remont piętra, gdzie
zaplanowane jest uruchomienie hotelu na 40 miejsc oraz małej sali wykładowej. Na dole
będzie w przyszłości uruchomiona kawiarnia oraz restauracja.
3.2.2 Wieża Ciśnień
Pochodząca z 1906 roku wieża ciśnień jest zabytkiem techniki i była częścią instalacji
wodociągowych. Od dawna nie pełni już swojej podstawowej funkcji, a Spółka Strzeleckie
Wodociągi i Kanalizacja planuje całkowicie wyłączyć ją z użytkowania. Obiekt usytuowany
przy placu Kopernika jest wyraźnie widoczny w krajobrazie miasta. Posiada 4 kondygnacje
połączone schodami po ok. 50 m kw każda, dwie wyższe kondygnacje, do których można
dostać się jedynie po drabinie oraz zbiornik na wodę.
3.2.3 Stary Browar
Jest to obszerny trzy piętrowy budynek, pochodzący z końca XIX wieku. Budynek
z charakterystyczną ceglano-kamienną elewacją usytuowany jest przy ulicy Kościuszki, tuż
przy głównym placu miasta. W 2004 roku został zakupiony przez przedsiębiorców , a
obecnie rozpoczęły się w jego wnętrzu prace remontowe.
3.2.4 Pałac w Błotnicy Strzeleckiej
Przed wojną pałac był własnością znanej rodziny von Possadowskich. Podczas III
Powstania Śląskiego znajdował się w nim sztab powstańczy, rezydowała także Komisja
Sojusznicza. Po II Wojnie Światowej w pałacu zorganizowano uniwersytet ludowy. Został on
zlikwidowany na początku lat 90-tych, a obiekt wraz z 6,5 hektarowym parkiem przejęła
gmina. Obecnie znajduje się w nim klub wiejskiego koła TSKN, mieści się świetlica wiejska,
biblioteka, organizowane są międzynarodowe plenery plastyczne i szkolenia. Niewątpliwie
obiekt ten nie jest wykorzystany odpowiednio do swoich możliwości.
3.2.5 Zamek
Jak już wspomniano, w grudniu 2003 roku zamek sprzedano prywatnemu
inwestorowi, który zobowiązał się do jego odbudowania. Zgodnie z notarialną umową
co najmniej jedno skrzydło ma zostać odbudowane do stanu surowego do roku 2007.
25
Podsumowanie rozdziału „Krajobraz kulturowy”: analiza
A-B-C
Atuty
1. Zamek w Strzelcach i otaczający go park stanowią bardzo cenny kompleks
przylegający do ścisłego centrum miasta.
Bariery
1. Brak środków w gminie na remonty i modernizację obiektów zabytkowych.
Ciekawe...
1. Jaka powinna być polityka Gminy wobec poszczególnych obiektów zabytkowych?
2. Jak pobudzić zwiększenie ruchu turystycznego w regionie, mając do wykorzystania
już istniejącą infrastrukturę turystyczną (np. Dom Pielgrzyma i pensjonaty w Górze
św. Anny, gospodarstwa agroturystyczne)?
3. Jak odrestaurować i wykorzystać zespół pałacowo-parkowy w Błotnicy Strzeleckiej?
26
4. WALORY I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
4.1 Zasoby środowiska
4.1.1 Krajobraz
Geograficznie gmina obejmuje dwie jednostki fizjograficzne: skłon grzbietu Chełmu,
zwieńczonego górą Świętej Anny i równinę zajmującą obszar pomiędzy grzbietem a doliną
Małej Panwi. Generalnie gmina leży na obszarze nizinnym, wzniesionym średnio
220 m n.p.m., przy czym w części południowej styka się z masywem góry Św. Anny.
Krajobraz w tej części gminy – aż po miasto Strzelce Opolskie – jest lekko pofałdowany. Na
terenie miasta różnica wzniesień wynosi 20 metrów. Im dalej na północ tym krajobraz coraz
bardziej wygładza się i obniża, po czy przechodzi w szeroką płaską dolinę Małej Panwi.
Gminę można pod względem zróżnicowania przyrodniczego podzielić na trzy strefy.
1. Strefa „leśno-łąkowa" obejmująca miejscowości Kadłub, Osiek, Jędrynie i Grodzisko.
Są to tereny głównie leśne i łąkowe, o niskiej bonitacji gleb. Rolnictwo jest w tym
rejonie nastawione na produkcję mleka. Teren znajduje się w strefie obszaru
chronionego krajobrazu Borów Stobrawsko - Turawskich, który stanowi obszar
węzłowy o krajowym znaczeniu systemu sieci ekologicznej.
2. Strefa „centralna" obejmująca miasto Strzelce Opolskie, ciąg drogi krajowej oraz
sołectwa: Sucha, Szymiszów, Rozmierz, Rozmierka, Dziewkowice, Błotnica Strzelecka,
Płużnica Wielka, Szczepanek.
Są to tereny najsilniej przekształcone przez człowieka, przecięte drogą krajową
o dużym natężeniu ruchu. W obszarze tym występują złoża wapienia. Jedno z nich,
znajdujące się tuż pod miastem, jest obecnie eksploatowane. Również z zasobami
wapienia związane jest stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej –
Wapienniki k/Szymiszowa. Podłoże jest tu silnie spękane (zjawiska krasowe) – dwa
przepływające przez miasto cieki wodne kończą się w szczelinach skalnych. Podobnie
kończy swój bieg Potok Rożniątowski. W strefie znajduje się rezerwat leśny
"Płużnica" o powierzchni 3,17 ha. Walorem podlegającym tutaj ochronie jest
zachowanie fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym. W strefie
„centralnej” znajdują się w sumie 3 z 7 parków podworskich. Dwa najciekawsze –
w Strzelcach Opolskich oraz w Błotnicy Strzeleckiej – omówione zostały już we
wcześniejszej części raportu.
27
Mapa 5: Strefy przyrodniczo-krajobrazowe gminy Strzelce Opolskie
3. Strefa „Pogórza" obejmująca północne stoki Masywu Chełmu.
Są to tereny na południe od drogi wiodącej przez Ligotę Dolną, Niwki, Kalinów,
Rożniątów, Strzelce Op. i Warmątowice. Ten pofałdowany obszar charakteryzuje się
prawie całkowitym wylesieniem, najlepszymi glebami, a tym samym intensywnym
użytkowaniem rolniczym. Jego niewielką część obejmuje Park Krajobrazowy "Góra
Św. Anny". Na wzgórzu o nazwie „Ligocka Kamienna Góra” (321 m n.p.m.),
znajdującym się na zachodnim krańcu Góry Chełmskiej, zlokalizowany jest rezerwat
roślinności kserotermicznej „Ligota Dolna”. Znajdują się tu dwa parki podworskie:
park w Kalinowicach o pow. 8,31 ha i park w Kalinowie o pow. 2,55 ha.
Cechą charakterystyczną miasta jest duży procent terenów zielonych – około 30% .
Trzy kompleksy zielone: teren przy szpitalu, park zamkowy oraz tereny stawowe tworzą
„półokrąg" zamykający z trzech stron miasto. W północnej części miasta znajduje się w coraz
mniejszym stopniu eksploatowana kopalnia wapienia, a powyżej niej las także wchodzący w
obszar miasta.
Główną cechą krajobrazu na obszarze wiejskim gminy jest przeplatanie się pól
uprawnych z użytkami leśnymi. Na polach przylegających do lasów często można spotkać
dzikie zwierzęta — sarny, dziki, daniele. Natomiast liczebność drobnej zwierzyny jest
niewielka.
28
4.1.2 Klimat
Pod względem klimatycznym gmina należy do Krainy Śląskiej, regionu o najdłuższym
okresie wegetacyjnym w Polsce. Okres bezzimia trwa tu 294 dni, długie jest także lato – 89
do 100 dni.
Średnie temperatury wynoszą:
• średnia roku 8,1 st. C,
• średnia lata 14,2 st. C,
• średnia zimy 1 st. C.
Średnie roczne opady wynoszą 650 – 700 mm.
Przeważają wiatry z kierunków południowych i północno-zachodnich. Prędkości wiatrów
są niewielkie i w większości nie przekraczają 5 m/s.
4.1.3 Gleby
Gleby na terenie gminy są słabe, IV, V i VI klasy. Użytki rolne stanowią ok. 58,6%
ogólnej powierzchni gminy, dla terenu powiatu wielkość ta wynosi 49%. Strukturę użytków
rolnych w gminie przedstawia poniższa tabela oraz rysunek.
Tabela. Struktura użytków rolnych w gminie Strzelce Opolskie (stan na dzień 31.05.2004 r.)
Wyszczególnienie
Powierzchnia
ogółem
Grunty orne
Sady
Łąki trwałe
Pastwiska
trwałe
ha
Ogółem
Gmina (tereny
wiejskie)
Miasto
11865
10737
9830
8837
95
75
1208
1165
732
660
1128
993
20
43
72
Rys. Struktura użytków rolnych w gminie Strzelce Opolskie .
10%
6%
Grunty orne
1%
Sady
Łąki trwałe
Pastwiska trwałe
83%
29
Na terenach miejskich gminy użytki rolne stanowią ok. 37% gruntów ogółem, na terenach
wiejskich ok. 62%. Największy procent powierzchni użytków rolnych stanowią gleby klas
bonitacyjnych IV i V, stanowiące ok. 74,5% .
Średni wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej w gminie wynosi 70,6 pkt. (wg
JUNG w Puławach) i jest niższy od wojewódzkiego (82,1 pkt), jednakże wyższy od średniej
krajowej (66,6 pkt).
4.1.4 Surowce mineralne
W okolicy Strzelec Opolskich znajdują się cztery udokumentowane złoża wapienia
(w tym jedno w granicach miasta). W chwili obecnej eksploatowane jest jedno złoże wapieni
triasowych – złoże "Strzelce Opolskie" – mające zastosowanie jako surowiec dla przemysłu
cementowego. Użytkownikiem złoża na podstawie koncesji jest Cementownia "Strzelce
Opolskie" wchodząca w skład firmy GÓRAŻDŻE CEMENT S.A. w Choruli. Jeszcze
niedawno wydobywano z kopalni rocznie 2 mln ton kamienia wapiennego. Kopalnia wapienia
i konieczność usuwania wody spowodowała, że w ciągu ostatnich 15 lat obniżył się poziom
wód podziemnych o 5 metrów i osiągnął pułap 10-25 metrów poniżej poziomu terenu.
Obecnie firma zalała III poziom kopalni a wydobycie zostanie znacznie ograniczone.
Pozostałe trzy udokumentowane złoża (tj. złoże "Strzelce Opolskie I", złoże "Strzelce
Opolskie II" i złoże „Szymiszów”) leżą ponad zbiornikiem wód podziemnych GZWP 333.
4.2 Ochrona środowiska
4.2.1 Jakość wód powierzchniowych i podziemnych oraz
gospodarka wodno-ściekowa
Obszar gminy Strzelce Opolskie charakteryzuje się rzadką i zarazem nierównomierną
siecią wód powierzchniowych. Wskaźnik gęstości sieci rzecznej południowej części gminy
należy do najniższych w Europie.
Największy ciek powierzchniowy gminy – rzeka Jemielnica jest lewobrzeżnym
dopływem Małej Panwi. Swój początek ma we wsi Błotnica Strzelecka, dalej przepływa przez
gminę Jemielnica, a następnie ponownie wpływa na teren gminy Strzelce Opolskie
(wsie: Osiek i Kadłub). Dociera do niej kilka mniejszych dopływów: Piotrówka (2,6 km na
terenie gminy), Jędrynia (8,6 km w całości na terenie gminy), Sucha (2 km w części na terenie
gminy), Potok Rożniątowski (4,2 km w całości na terenie gminy). Ponadto w północnej części
gminy znajduje się ok. 170 km rowów melioracyjnych szczegółowych.
Teren zlewni rzeki Jemielnicy pełni istotną rolę w zakresie ochrony zasobów wód
podziemnych (GZWP 333). W kilku wsiach, takich jak Kadłub, Osiek i Grodzisko, czy w
samym mieście Strzelce Opolskie znajdują się niewielkie stawy, głównie hodowlane.
Na terenie gminy Strzelce Opolskie znajdują się dwa zbiorniki wód podziemnych
zaliczanych do GZWP w Polsce. Zbiorniki te należą do Monokliny Krakowsko-Śląskiej, a są
to:
1. Zbiornik triasu środkowego związany ze strukturami wapienia muszlowego
GZWP nr 333 Opole – Zawadzkie. Obejmuje on większą część gminy
Strzelce Opolskie. Przez zbiornik codziennie przepływa 110 tys m3 wody, która może
być wydobywana bez pomniejszenia jego zasobów. Maksymalny poziom dziennego
30
wydobycia szacowany jest na 200 tys. m3/d. Zbiornik zalega na głębokości ok. 130m
i na dużej części nie posiada naturalnych zabezpieczeń przed zanieczyszczeniem.
2. Zbiornik wody podziemnej triasu dolnego GZWP nr 335 Krapkowice – Strzelce
Opolskie. Zalega on na głębokości 320m i zawiera bardzo czystą wodę. Szacowane
zasoby dynamiczne zbiornika (przepływające codziennie, możliwe do wydobycia bez
zmniejszania jego zasobów) wynoszą 20 tys m3.
Mieszkańcy Gminy Strzelce Opolskie są zaopatrywani w wodę pitną z ujęć z w/w
zbiorników.
Z dokonanej w 2001 i 2002 r. analizy monitoringu wód podziemnych w rejonie Strzelec
Opolskich i wcześniejszych badań wód w ujęciach wynika, że w wodach poziomu
wodonośnego (wapienia muszlowego) od lat obserwuje się stały wzrost ilości azotanów, a
w niektórych ujęciach azotany przekraczają wartości dopuszczalne. Zanieczyszczenie
azotanami jest charakterystyczne dla płytkich nie izolowanych wód i maleje wraz z
głębokością. Strefa zanieczyszczenia sięga do ok. 50 m głębokości.
Głównym celem Gminy są działania związane z dostarczeniem mieszkańcom wody do picia
dobrej jakości co przede wszystkim wiąże się z ochroną zbiornika wód podziemnych GZWP333.
Zagrożenie aktualne jakości wód podziemnych wynika z istniejących ognisk zanieczyszczeń.
Ze względu na pochodzenie zanieczyszczeń można je zakwalifikować do jednej z grup:
• Geogeniczne – pojawiające się w wyniku przyrodniczych i geologicznych
uwarunkowań,
• Antropogeniczne – będące wynikiem działalności i bytowania człowieka,
• Poligenetyczne – powstające w wyniku kumulowania się zanieczyszczeń
stwarzających zagrożenia dla ludności i uciążliwości techniczne.
Gmina dąży przede wszystkim do likwidacji antropogenicznych źródeł
zanieczyszczeń.
W 1997r. zmodernizowano oczyszczalnię ścieków komunalnych , mechanicznobiologiczną, z usuwaniem związków biogennych (technologia Symbio) oraz z mechanicznym
zagęszczaniem, odwadnianiem i higienizacją osadu. Oczyszczalnia została zmodernizowana
przy współpracy specjalistów duńskich i dzięki wsparciu finansowemu Duńskiej Agencji
Ochrony Środowiska (DEPA), krajowych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej oraz Elektrowni Opole. Wdrożono z dużym powodzeniem nowe technologie
oczyszczania ścieków sprawdzone w Danii.
Wybudowanie oczyszczalni rozwiązało jeden z problemów ochrony jakości wód
podziemnych – strategicznego źródła wody pitnej dla miasta i gminy Strzelce Opolskie (oraz
woj. opolskiego).
W 1998r. Gmina otrzymała z Duńskiej Agencji Ochrony Środowiska dotację na
opracowanie projektu : „Strategia Zarządzania Gospodarką Wodną w Rejonie Strzelec
Opolskich”.
Obecnie zbiornik GZWP-333 – dzięki dotacji duńskiej – posiada najlepiej w
województwie opolskim rozwiniętą sieć monitoringową. W ramach „Strategii...” wykonano
badania geofizyczne wokół kopalni i składowiska odpadów oraz mapy zwierciadła wód
podziemnych i wyników monitoringu. Powstał w ten sposób komputerowy model
hydrogeologiczny całego zbiornika triasu opolskiego (GZWP-333 i część 335).
Powstał Plan Strategiczny wytyczający kierunki działań w celu poszukiwania wody
o dobrej jakości i likwidacji źródeł zanieczyszczeń GZWP-333 , z których główne to:
• Budowa nowych ujęć wody sięgających do GZWP-335
• Skanalizowanie Gminy
• Uregulowanie gospodarki gnojowicą
31
W ramach realizacji Planu Strategicznego w/w projektu w 2002r. wykonano już otwór
badawczo-eksploatacyjny w m. Jędrynie, który po odpowiednim dostosowaniu w przyszłych
latach, może być wykorzystany jako ujęcie wody pitnej o bardzo dobrej jakości dla
mieszkańców gminy Strzelce Opolskie i gmin sąsiednich.
Ponadto realizując krótkookresowe postanowienia w/w Planu Strategicznego projektu
wywiercono dwie nowe studnie (głębokość ok. 300 m) w rejonie Kosic w Strzelcach
Opolskich. Woda z nowych studni okazała się wodą o bardzo dobrej jakości i w 2003r. został
w nią zasilony strzelecki system zaopatrzenia w wodę. W rezultacie miasto uzyskało wodę
dobrej jakości.
Stopień skanalizowania gminy wynosi tylko 53 %.
W 2000 roku gmina przystąpiła do tworzącego się wówczas międzygminnego związku
celowego „TRIAS OPOLSKI”.
Związek TRIAS OPOLSKI opracował wniosek do funduszu ISPA o dofinansowanie
projektu pn. ”Ochrona wód podziemnych na obszarze zbiornika GZWP-333 OpoleZawadzkie w jego strefie ochronnej”. Inwestycje budowy kanalizacji z gminy Strzelce
Opolskie, znajdują się w II fazie w/w projektu, który może być dofinansowany przez Fundusz
Spójności w latach 2005-2008.
Ponadto gmina w 2002 r. ze środków własnych rozbudowała sieć kanalizacji
sanitarnej i „deszczowej” w mieście (ul. Strzelców Bytomskich, Fabryczna, Osiedle). W 2003
roku, przy pomocy dotacji z programu SAPARD, rozbudowała kanalizację sanitarną przy
ul. Wolności, Knapika i Polnej we wsi Szczepanek.
W celu optymalizacji działań w gospodarce wodno-ściekowej gmina Strzelce Op.
współpracuje z sąsiednią gminą Jemielnica.
Biorąc pod uwagę wysoki koszt budowy sieci kanalizacji sanitarnych , gmina
i przedsiębiorstwo Strzeleckie Wodociągi i Kanalizacja w 2003r. rozpoczęły poszukiwania
alternatywnych ekonomicznie uzasadnionych rozwiązań oczyszczania ścieków na terenach
wsi o zdecentralizowanej zabudowie znacznie oddalonych od oczyszczalni w Strzelcach
Opolskich (wykorzystanie turbiny napowietrzająco-mieszającej w istniejących zbiornikach
bezodpływowych do unieszkodliwienia ścieków ).
Istotny wpływ na jakość wód powierzchniowych i podziemnych w Gminie ma
rolnictwo. Źródłem zanieczyszczeń z rolnictwa są zarówno źródła obszarowe tj. spływy
powierzchniowe jak i źródła punktowe: niewłaściwie przechowywane nawozy mineralne
i organiczne (obornik, gnojówka, gnojowica), pestycydy, odcieki kiszonkowe.
Gmina podejmuje działania ( wystąpienie do programu INTERREG III C) w celu
opracowania zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23.12.2002 roku w
sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać programy działań mających na
celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych , odpowiedniego programu
zabezpieczenia wód podziemnych przed wpływami nawozów organicznych.
Realizacja Planu Strategicznego zostanie zakończona po zlikwidowaniu
wszystkich źródeł zanieczyszczeń GZWP-333 tj. zbudowaniu systemu odprowadzania
ścieków , uregulowaniu gospodarki gnojowicą i dostarczeniu wszystkim mieszkańcom
zdrowej wody do picia.
32
4.2.2 Stan sanitarny powietrza i źródła hałasu.
Warunki klimatyczne gminy Strzelce Opolskie należą do typu umiarkowanie
kontynentalnego. Przeważają wiatry z kierunków południowych i północno-zachodnich.
Średnia prędkość wiatru dla roku wynosi tylko 2,9 m/s, zatem zanieczyszczenia są
przenoszone poza teren Gminy po dłuższym czasie.
W latach 1998-2003 na terenie Strzelec Opolskich punkt pomiarowy był
zlokalizowany przy ul. Krakowskiej (droga krajowa nr 94 -pomiary manualne). Prowadzono
tam pomiary: stężeń średniodobowych pyłu zawieszonego, dwutlenku siarki i dwutlenku
azotu, wielkości opadu i pyłu, zawartości ołowiu i kadmu w pyle zawieszonym. W 2004r.
punkt pomiarowy przeniesiono na budynek Ratusza.
Tabela 3: Stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w Strzelcach Opolskich w latach 1998-2003
Stężenia
średnioroczne
Sr
(µg/m3),
3
maksymalne wartości stężeń średniodobowych Sd µg/m
Pył zawieszony
Dwutlenek siarki
Dwutlenek azotu
Sr
Max 24 h
Sr
Max . 24 h
Sr
Max. 24 h
1.
1998
19,3
187
5,2
80
17,3
39
2.
1999
19,1
185
3,6
71
17,4
37
3.
2000
22,6
235
4,9
28
22,7
77
4.
2001
37.3
182
11,3
142
77,9
189
5.
2002
34,4
255
10,4
71
61,3
147
6.
2003
36,9
207
11,0
77
73,1
293
Źródło: wyniki badań Wojewódzkiej stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Opolu.
Lp.
Rok
Wartości stężeń emisji przedstawione w w/w tabeli wskazują, że w rejonie stacji
pomiarowej w Strzelcach Opolskich bardzo istotny wpływ na rejestrowany poziom
zanieczyszczenia powietrza ma emisja spalin związana ze wzmożonym ruchem
tranzytowym na drodze krajowej nr 94.
Ruch związany z drogą krajową nr 94 zlokalizowaną w centrum miasta jest głównym
źródłem nie tylko zanieczyszczenia powietrza ale i źródłem uciążliwości akustycznej (15.000
pojazdów na dobę). Przeprowadzone przez gminę pomiary hałasu na drodze krajowej nr 94
w centrum miasta Strzelce Opolskie obok zabudowy mieszkaniowej wykazały uśredniony
poziom hałasu 8 godzinnego w wysokości 74,3 dB. W tej sytuacji Gmina podjęła działania
zmierzające do wyprowadzenia ruchu tranzytowego z obszaru miejskiego t.j. skierowania
ruchu ciężkiego na drogi poza centrum miasta oraz do budowy obwodnicy miasta.
Poza emisją spalin z drogi krajowej znacznym źródłem emisji zanieczyszczeń na
terenie miasta i gminy jest Ciepłownia Rejonowa. Jest ona administrowana przez Zakład
Energetyki Cieplnej Strzelce Opolskie, który wchodzi w skład Energetyki Cieplnej
Opolszczyzny S.A. Moc cieplna zainstalowanych tam dwóch kotłów na miał węglowy wynosi
44,05 MWt, natomiast średnia moc zamówiona to ok. 32 MWt. Ciepłownia posiada instalacje
służące do oczyszczania gazów odlotowych tzw. baterie cyklonów, które odpylają gazy
odlotowe ze sprawnością 85%:
• 1 komplet to odpylacz wstępny – 28 sztuk plus 16 cyklonów,
• 2 komplet to 2 baterie cyklonów CD 1000 – 2x6 sztuk.
Piece Cementowni „Strzelce Opolskie” (6 szt.) zostały w 2003r. całkowicie wygaszone.
33
Pozostałe źródła emisji to kotłownie Zakładów Karnych (węglowa), Opolskich Fabryk
Mebli w Strzelcach Op. (węglowa) oraz Firmy Intersilesia McBride (gazowa), których łączna
moc zainstalowana nie przekracza 2 MWt.
Problemem na terenie miasta Strzelce Op. są kotłownie o mocy nie przekraczającej 1
MWt , piece kaflowe w starych kamienicach w centrum miasta oraz tereny wiejskie gminy
Strzelce Opolskie , które nie posiadają centralnego systemu zaopatrzenia w ciepło.
Można przyjąć, że sumaryczna emisja pyłów i gazów z palenisk domowych waha się
od 30% ogólnej emisji w mieście Strzelce Opolskie do 90% w sołectwach wiejskich
(wyłącznie ogrzewanie piecowe, ew. elektryczne, gazowe (propan-butan) lub olejowe
w nowszej zabudowie).
Ograniczenie emisji pyłów i gazów w samym miescie Strzelce Op. Jest wynikiem
likwidacji w latach 1996-1998 małych kotłowni i przyłaczania budynków do sieci centralnego
ogrzewania zasilanej z kotłowni ECO przy ul. Strzelców Bytomskich.
4.2.3 Gospodarka odpadami
Odpady komunalne z miasta i gminy Strzelce Opolskie w latach 70, 80 i 90 były
gromadzone (bez zabezpieczeń) w wyrobisku po eksploatacji wapieni w Szymiszowie.
Migracja zanieczyszczeń powodowała skażenie gleby i wód podziemnych GZWP-333.
Fakt ten wymusił wykonanie w latach 1998–2001 modernizacji wysypiska w Szymiszowie na
składowisko o parametrach technicznych odpowiadających standardom Unii Europejskiej. Na
terenie składowiska wykonano zabezpieczania uniemożliwiające przesiąkanie zanieczyszczeń
do wód gruntowych. Zarządca składowiska – Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych
i Mieszkaniowych Sp. z o.o (100% udziału gminy Strzelce Opolskie) – systematycznie
prowadzi monitoring wód deszczowych i podziemnych oraz wydzielającego się gazu. Na
składowisko przyjmowane są odpady komunalne z gminy Strzelce Opolskie i gminy
sąsiedniej – Jemielnica zgodnie z zawartym w 2002r. porozumieniem obu samorządów
w sprawie wspólnej gospodarki odpadami komunalnymi. Na składowisku znajdują się trzy
boksy na wysegregowane odpady (obecnie wykorzystywane tylko do segregacji szkła – na
białe i kolorowe) oraz wiata w której jest prasa do tworzyw sztucznych (obecnie nie
wykorzystywana).
W roku 2003 wytworzono na terenie miasta i gminy Strzelce Opolskie około 11 703 Mg
odpadów komunalnych. Na składowisko trafia ok. 80 % odpadów zebranych z terenu Gminy .
W 2003 roku na składowisko trafiło 8 870,1 Mg odpadów z czego 7 105,9 Mg z terenów
miasta i gminy Strzelce Opolskie, a 1 764,2 Mg z terenów gminy Jemielnica. Uśrednione
wypełnienie kubatury I kwatery składowiska wynosi obecnie około 19 %.
Na terenie gminy Strzelce Opolskie zorganizowany jest odbiór odpadów komunalnych .
Obsługę mieszkańców i zakładów w zakresie odbioru odpadów zmieszanych prowadzą firmy
posiadające zezwolenie na wywóz odpadów komunalnych, zktórych największe to
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych i Mieszkaniowych Sp. z o.o., która zawarła umowy z
większością dostawców odpadów.
Odbiór odpadów odbywa się wg. zawartych umów i ustalonego harmonogramu:
1. na wsiach co najmniej raz w miesiącu,
2. w mieście dwa razy w tygodniu.
Od 1998r. są prowadzone działania w celu wytworzenia społecznej świadomości
pozwalającej na wdrożenie selektywnej zbiórki odpadów. Zakupiono i rozstawiono na terenie
miasta i gminy 47 pojemników do selektywnej zbiórki makulatury i 79 do zbiórki szkła.
W mieście rozstawiono 100 pojemników na segregowany plastik, a z terenu wszystkich
34
sołectw (miejskich i wiejskich) zorganizowano odbiór segregowanego plastiku w workach
bezpośrednio z posesji mieszkańców (raz w miesiącu wg. ustalonego harmonogramu).
Odbiór segregowanych przez mieszkańców odpadów prowadzi Przedsiębiorstwo
Usług Komunalnych i Mieszkaniowych Sp. z o.o. w Strzelcach Opolskich.
Od początku 2003r. wtórną segregację i sprzedaż zebranych na terenie gminy
segregowanych odpadów plastikowych prowadzą podopieczni Domu Pomocy Społecznej
w Kadłubie w ramach rewalidacji (leczenia przez pracę). Jest to realizacja programu
ekologicznego „Środowisko Wspólnym Domem”.
W wyniku prowadzonej selektywnej zbiórki w 2003 roku z terenu miasta i gminy Strzelce
Opolskie odzyskano 216,13 Mg odpadów (stanowi to ok. 2,5 % w stosunku do ilości
odpadów zebranych).
Odbioru i utylizacji padłych zwierząt na terenie gminy dokonuje wyłoniona w
przetargu firma – Zakład Utylizacji Zwierząt PROFET z m. Chojnów.
Wywóz odpadów niebezpiecznych powstałych w procesie funkcjonowania lub
produkcji jednostek (PKS lub ZOZ) zakłady powierzają wyspecjalizowanym firmom, z
którymi zawarły stosowne umowy.
W gminie i mieście Strzelce Opolskie rocznie powstaje ok. 47 tys Mg odpadów
przemysłowych, z czego wykorzystuje się gospodarczo ok. 80%.
Obecnie głównymi producentami odpadów są:
• Opolskie Fabryki Mebli (trociny, wióry, żużel),
• GS "Samopomoc Chłopska" ubojnia (odpadowa tkanka, nieczystości płynne),
• ECO S.A., ZEC w Strzelcach Opolskich (żużel),
• Przedsiębiorstwo Przemysłu Obuwniczego w Strzelcach Opolskich.
W Gminie nie rozwiązano jeszcze problemu gospodarki odpadami ulegającymi
biodegradacji , niebezpiecznymi , budowlanymi, wielomateriałowymi i metalowymi.
Prowadzi się rozmowy z firmami w celu odzyskania energii z
biogazu ze
składowiska odpadów komunalnych w Szymiszowie
Działania Gminy będą prowadziły do minimalizacji ilości wytwarzanych
odpadów oraz wprowadzenia zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku
i unieszkodliwiania.
Obecnie Gmina opracowuje gminny Plan Gospodarki Odpadami. Zgłosiła swe
zainteresowanie potencjalnym udziałem w Południowym Związku Gospodarki Odpadami.
Zadaniem związku będzie gospodarka odpadami komunalnymi oraz niebezpiecznymi m.in.
z Gminy Strzelce Opolskie, w ramach realizowanego w Kędzierzynie - Koźlu Regionalnego
Centrum Unieszkodliwiania i Zagospodarowania Odpadów.
4.3 Ochrona przyrody
4.3.1 Istniejące tereny przyrodnicze prawnie chronione
Na terenie miasta i gminy Strzelce Op. istnieją następujące tereny prawnie chronione:
1. Park Krajobrazowy "Góra Św. Anny",
2. Obszar chronionego krajobrazu "Bory Stobrawsko-Turawskie",
35
3. Rezerwat roślinności kserotermicznej "Ligota Dolna", zlokalizowany na wzgórzu
o nazwie Ligocka Kamienna Góra (321 m n.p.m.), znajdującym się na zachodnim
krańcu Góry Chełmskiej w Parku Krajobrazowym "Góra Św. Anny", na skłonie
autostrady,
4. Rezerwat Leśny "Płużnica" o powierzchni 3,17 ha, położony na terenie lasów
państwowych RDLP Katowice. Walorem podlegającym tutaj ochronie jest
zachowanie fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym.
Na obszarze gminy zlokalizowane są także następujące parki podlegające prawnej
ochronie konserwatorskiej:
a. park miejski w Strzelcach Opolskich o pow. 65 ha,
b. park w Błotnicy Strzeleckiej o pow. 6,67 ha,
c. park w Kalinowicach o pow. 8,31 ha,
d. park w Płużnicy o pow. 3,68 ha,
e. park w Szymiszowie o pow. 5 ha,
f. park w Kalinowie o pow. 2,55 ha.
Najważniejszym z nich jest Park Miejski w Strzelcach Opolskich. Drzewostan parku
jest bardzo bogaty. Znajduje się tu wiele rzadkich okazów drzew i krzewów sprowadzonych
z Chin, Azji, Ameryki Południowej oraz polany rekreacyjne i sieć alejek spacerowych.
Ponadto w mieście i gminie Strzelce Opolskie występuje 19 drzew lub ich skupisk,
stanowiących pomniki przyrody.
Wszystkie w/w parki wymagają odpowiedniego zagospodarowania w
kierunku odtworzenia w stylu ich założenia ( początek XX wieku) oraz dostosowania do
potrzeb wypoczynku mieszkańców i turystów. Gmina podjęła działania w kierunku
wykonania projektów zagospodarowania parków w Strzelcach Op. i Błotnicy Strzeleckiej a
także projektu zagospodarowania cmentarza ewangelickiego w Strzelcach Opolskich.
4.3.2 Plany objęcia nowych obszarów ochroną prawną
Obecnie proponowane jest przez Konserwatora Przyrody utworzenie jeszcze jednego
rezerwatu o nazwie „Tęczynów" – zespół leśny żyznej buczyny niżowej (wiek ok. 140 lat).
Projekt obejmuje ok. 31 ha lasu bukowego z rzadką roślinnością w leśnictwie Kalinów
(nadleśnictwo Strzelce Opolskie).
Warto też wspomnieć o interesujących gatunkach grzybów spotykanych w niewielkich
kompleksach leśnych, leżących wśród pól Księżego Lasu, będących przedłużeniem
opisywanego już Parku Miejskiego. Najciekawszym z nich jest włosogwiazd czarnogłowy,
który należy do najrzadszych grzybów w Polsce. W całym kraju znany jest obecnie tylko
z dwóch stanowisk, z których jedno znajduje się właśnie w Księżym Lesie. Być może te
stanowiska rzadkich grzybów też znajdą się kiedyś pod ochroną prawną.
36
Podsumowanie rozdziału: „Walory i zagrożenia
środowiska przyrodniczego”:
analiza A-B-C
Atuty
1. Położenie w rejonie Polski o najdłuższym okresie wegetacyjnym.
2. Zdefiniowany obszar (Osiek-Jędrynie), na którym można uzyskać wodę pitną o bardzo
dobrej jakości.
3. Nowoczesne składowisko odpadów.
4. Nowoczesna oczyszczalnia ścieków.
Bariery
1. Słabe gleby – tylko niewielki procent stanowią gleby III klasy, przeważa klasa IV,
V oraz VI.
2. Teren wrażliwy na infiltrację zanieczyszczeń do wód podziemnych.
3. Niedostateczny zasób środków finansowych na rozbudowę systemów oczyszczania
i odbioru ścieków, które docelowo powinny objąć wszystkie miejscowości wiejskie
w gminie.
4. Brak możliwości finansowych oraz uzasadnienia celowości organizowania
docelowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oraz niebezpiecznymi we
własnymi zakresie, to jest obejmującym tylko teren gminy.
Ciekawe...
1. Jak zagospodarować tereny wyrobisk pokopalnianych?
37
5.SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA
5.1 Uwarunkowania historyczne
5.1.1 Dzieje do 1945 roku
Obszar obejmowany obecnie przez gminę od początku naszej ery rozwijał się
intensywnie pod wpływem Imperium Rzymskiego. Główny szlak handlowy, łączący ziemie
polskie z Imperium (Szlak Bursztynowy), biegł przez Bramę Morawską wzdłuż górnego
biegu Odry do rejonu ujścia Małej Panwi i dalej odbijał na północ w kierunku Bałtyku. O
odbywających się wówczas transakcjach handlowych świadczy skarb monet rzymskich,
liczący 100 monet, znaleziony w latach 60-tych w naczyniu glinianym w Błotnicy
Strzeleckiej. Najstarszy zapis o tych terenach pochodzi z połowy IX wieku i znajduje się
w relacji Geografa Bawarskiego, a donosi o plemieniu Opolan. Na terytorium Opola miało
znajdować się 20 civitates czyli okręgów grodowych, przez które rozumiemy wspólnoty
terytorialne nazywane opolami. Osadnictwo strzeleckie stanowiło peryferie opolskiego
skupiska osadniczego, a w mniejszym stopniu – kozielskiego. Po okresie Wędrówek Ludów,
osadnictwo na tych terenach było słowiańskie. Wtedy też ukształtował się szlak handlowy
Kraków – Wrocław. Szybki rozwój osadnictwa przypada na XIV wiek. Wiele wiosek na
terenie gminy może pochwalić się udokumentowaną 700 i więcej letnią historią.
Od ok. 1290 roku istniał w Strzelcach drewniany zamek obronny, zastąpiony w 1324
lepiej umocnionym. Przed rokiem 1324 miasto otrzymało prawa miejskie. W XIV w.
przejściowo stanowiło stolicę samodzielnego księstwa piastowskiego, które następnie
włączono do Księstwa Opolskiego. Miasto położone na szlaku Wrocław – Kraków rozwijało
się jako ośrodek handlowy pośredniczący w handlu solą, drewnem i futrami. Od 1327
stanowiło lenno Czech, a od 1526 Habsburgów. Po wojnie trzydziestoletniej (1618-1648)
nastąpił upadek znaczenia miasta. W wyniku I Wojny Pruskiej (1740-1742) zostało zajęte
przez Prusy. W tym też okresie ukształtowała się struktura narodowościowa tych obszarów,
w której miasta zamieszkane są przez ludność niemiecką, zaś wsie – przez Ślązaków, których
język jest odmianą języka staropolskiego z licznymi germanizmami i elementami języka
czeskiego. Do tej pory najbardziej charakterystyczną cechą Opolszczyzny pozostaje położenie
na obszarze styku wpływów polsko – czesko – niemieckich.
Pod koniec XIX wieku miasto, jak całe Niemcy, przeżywało szybki rozwój
przemysłowy. Przed II Wojną Światową Strzelce były zadbanym, szybko rozwijającym się
miasteczkiem o zachowanym średniowiecznym układzie urbanistycznym. Skupiało liczne,
choć działające w niewielkiej skali zakłady przemysłowe . Położone było przy ważnym
szlaku komunikacyjnym. Rozwijające się w mieście w okresie PRL zakłady przemysłowe
powstały w oparciu o majątek przedsiębiorstw działających już przed wojną. I tak zakłady
produkcji maszyn Prankela i Schmigalla dały początek Fabryce Maszyn Rolniczych
38
„Agromet”, a istniejące wapienniki stały się po wojnie filią zakładów przemysłu
Wapienniczego „Opolwap”.
Podczas plebiscytu w 1921 roku Ślązacy – mieszkańcy wsi – głosowali za
przyłączeniem tych terenów do Polski, zaś mieszkańcy miasta byli za pozostawieniem go
w granicach Niemiec. Po przegranym plebiscycie wybuchło III Powstanie Śląskie, w czasie
którego największe walki toczyły się o Górę Świętej Anny. Jego rezultatem było
powiększenie części Śląska przyłączonej do Polski. Tereny na zachód od Gliwic, a więc także
Ziemia Strzelecka pozostały jednak w Rzeszy Niemieckiej.
5.1.2 Dzieje od 1945 roku
Po zakończeniu II Wojny Światowej i przyłączeniu Strzelec do Polski, część ludności
pochodzenia niemieckiego wyjechała do RFN. Wszystkie osoby zamieszkałe przed wojną na
stałe w Rzeszy mają prawo do obywatelstwa niemieckiego. Dotyczy to także ich potomków.
Stało się to podstawą do zjawiska masowych wyjazdów zarobkowych, które obecnie wywiera
przemożny wpływ na życie społeczne i gospodarcze gminy.
Jak już wspomniano w okresie PRL znacznie rozbudowano istniejące zakłady
przemysłowe. Fabryka Maszyn Rolniczych „Agromet”, Zakłady Przemysłu Wapienniczego
„Opolwap” i powstała w latach 70-tych cementownia potrzebowały tysiące pracowników.
Niestety, cementownia została zbudowana w latach 70-tych w przestarzałej już wówczas
i ogromnie energochłonnej technologii „mokrej”. Było to przyczyną jej upadku, której
obecnie jesteśmy świadkami. „Agromet” zbankrutował w roku 1999, a filia Zakładów
Wapienniczych „Opolwap” w Strzelcach całkowicie wstrzymała działalność. Miejsce na
rynku pracy wypełniły liczne, znacznie mniejsze firmy, z których największe zatrudniają
około 200 osób.
5.2 Charakterystyka demograficzna
5.2.1 Liczba mieszkańców w rozbiciu na miejscowości
Liczbę mieszkańców w rozbiciu na wsie oraz uporządkowaną według wielkości
miejscowości przedstawia tabela.
39
Tabela 4: Liczba mieszkańców gminy Strzelce Opolskie w latach 1995-2003 na koniec grudnia każdego roku.
wrzesień
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004-09- 2004 w
stosunku
10
do 1998
Strzelce
Opolskie
Szymiszów
Kadłub
Dziewkowice
Błotnica
Strzelecka
Rozmierka
Rożniatów
Grodzisko
Szczepanek
Sucha
Warmątowice
Rozmierz
Osiek
Kalinowice
Kalinów
Płużca Wielka
Brzezina
Niwki
Jedrynie
Ligota Górna
Ligota Dolna
Całkowita
liczba
mieszkańców
21256
1968
1542
1548
21754
2052
1571
1587
21812
2072
1574
1576
21817
2080
1588
1566
21480
2071
1618
1572
21170
2031
1604
1563
20853
2012
1599
1554
20548
1980
1579
1549
20202
1959
1567
1520
19960
1951
1548
1516
91,5%
93,8%
97,5%
96,8%
1072
1107
869
745
703
706
604
507
434
405
306
219
142
147
127
1082
1141
883
750
715
712
610
516
443
404
325
225
145
150
129
1092
1130
891
758
728
709
623
520
451
408
326
227
146
124
127
1071
1151
896
766
721
714
631
518
446
404
332
222
146
124
128
1083
1140
903
763
730
708
635
528
453
399
339
213
147
122
129
1087
1108
901
746
743
713
635
534
454
397
343
206
147
121
124
1086
1089
898
740
745
703
637
538
447
394
347
203
143
125
119
1091
1069
871
732
723
684
627
526
456
404
337
201
145
127
120
1087
1072
861
729
722
686
621
525
455
405
321
201
140
123
119
99,5%
92,9%
95,4%
95,8%
100,4%
95,9%
97,6%
100,8%
102,5%
103,5%
94,6%
90,1%
95,2%
96,8%
89,8%
119
98
122
95
121
94
121
97
113
99
112
95
111
99
108
99
105
96
1066
1069
855
734
724
685
616
522
457
418
314
200
139
120
115
104
93
34 624 35 411 35 509 35 539 35 245 34 834 34 442 33 976 33 516 33 206
86,0%
95,9%
93,4%
% w stosunku
97,40% 99,60% 99,90% 100,00% 99,20% 98,00% 96,90% 95,60% 94,30%
do roku 1998
Zmiana
w
-0,92%
stosunku
do
2,30% 0,30% 0,10% -0,80% -1,20% -1,10% -1,40% -1,40% (za
8
poprzedniego
miesięcy)
roku
Źródło: Referat Ewidencji Ludności UM Strzelce Opolskie
Jak widać liczba mieszkańców gminy do roku 1998 rosła, po czym zaczęła się
systematycznie zmniejszać. W ostatnich latach spadek wynosi około 1,3 % rocznie.
5.2.2 Liczba urodzeń
Podobnie jak w całej Polsce liczba urodzeń w gminie maleje. O ile jednak średnio
w Polsce w roku 2002 w stosunku do 1987 liczba urodzeń zmalała o 41%, o tyle w tym
samym okresie w gminie Strzelce Opolskie liczba urodzonych dzieci spadła aż o 61,4%.
Na trend ogólnopolski nałożyły się skutki migracji. W oczywisty sposób tak drastyczny
spadek dzieci będzie musiał mieć wpływ na organizację sieci szkolnej.
40
Tabela 5: Liczba urodzonych dzieci w gminie Strzelce Opolskie latach 1987 – 2003
Liczba dzieci urodzonych w roku:
87
88
89
90
91
92
398 377 330 331 331 286
245 241 179 193 159 161
643 618 509 524 490 447
Teren
miasto
wieś
gmina
% w stosunku
100
do roku 1987
zmiana w % w
stosunku
do roku
poprzedniego
93
245
148
393
94
255
136
391
95
208
124
332
96
243
117
360
97
218
124
342
98
197
96
293
99
191
115
306
00
178
102
280
01
177
95
272
02
165
94
259
96,1 79,2 81,5 76,2 69,5 61,1 60,8 51,6 56
53,2 45,6 47,6 43,5 42,3 40,3 38,6
-3,9
-5
-17,6
2,9
-6,5
-8,8
-12,1
-0,5
-15,1
8,4
-14,3
4,4
-8,5
-2,9
-4,8
W związku z gwałtownym spadkiem liczy urodzeń, ludność gminy starzeje się. Trend
ilustruje wykres.
Wykres 1: Liczba mieszkańców gminy Strzelce Opolskie wg danych meldunkowych w podziale na grupy
wiekowe
25000
osoby w wieku
przedprodukcyjnym
osoby w wieku
produkcyjnym
20000
15000
10000
osoby w wieku
po-produkcyjnym
5000
0
1995
03
161
87
248
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Źródło: dane GUS
Jak widać liczba osób w wieku przedprodukcyjnym systematycznie maleje, natomiast
w wieku emerytalnym rośnie. Średnio rocznie liczba ludzi młodych wchodzących na rynek
pracy zmniejsza się o 335 osób, liczba emerytów – rośnie o 174 osoby. Jeśli tendencja ta nie
ulegnie zmianie, liczebność tych grup wyrówna się około roku 2008, a od tego momentu
liczba emerytów zacznie przewyższać liczbę osób wchodzących na rynek pracy.
5.3 Lokalny rynek pracy
5.3.1 Statystyka bezrobocia
Bezrobocie w powiecie strzeleckim wynosiło w lipcu 2004 15,1%, podczas gdy
dla woj. opolskiego w tym okresie średnio 20,2%.
41
-4,3
5.3.2
Charakterystyka
bezrobociem
grupowa
osób
dotkniętych
Na koniec lipca 2004 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Strzelcach Opolskich
zarejestrowano jako bezrobotnych 3352 osoby. Najbardziej charakterystyczne cechy tej grupy
są następujące5:
•
•
•
Wśród bezrobotnych przeważają kobiety, z których aż 92% nie ma prawa do zasiłku;
Największą liczbę bezrobotnych stanowią osoby z podstawowym i niepełnym
podstawowym wykształceniem, które mają najmniejsze szanse na znalezienie pracy.
Jest ich około 1400 osób;
Największą liczbę bezrobotnych stanowią osoby w przedziale wiekowym 25-34 lata.
Przedsiębiorcy zwracają uwagę na deficyt wykwalifikowanych pracowników występujący na
terenie powiatu w takich zawodach jak: spawacz, mechanik samochodowy, blacharz,
elektryk.
5.4 Wyjazdy zarobkowe Ślązaków za granicę, ich skala i
skutki
W latach 1998-2002 dr Romuald Jończy, pracownik naukowy Uniwersytetu
Opolskiego, przeprowadził badania nad strukturą i skutkami migracji zarobkowych ludności
śląskiej. Były one finansowane z grantu Badawczego Komitetu Badań Naukowych. Na
podstawie badań zleconych przez KBN na zlecenie gminy Strzelce Opolskie, w listopadzie
2003 roku, została wykonana analiza skutków wyjazdów zarobkowych mieszkańców gminy.
Oto wyniki dokonanych ustaleń:
• Ślązacy stanowią ok. 62% ogólnej liczby zameldowanych. W roku 1990 było to 66%.
Obserwuje się więc powolny spadek udziału Ślązaków w ogólnej liczbie
mieszkańców gminy. W liczbach bezwzględnych liczba Ślązaków zameldowanych w
gminie wynosi 21 300 osób.
• Wielu z nich wyjechało na początku lat 90-tych, formalnie nie wyprowadzając się
z gminy. Pozostali dalej właścicielami domów nie wymeldowując się ale faktycznie
mieszkali i pracowali w Niemczech. Stanowią oni grupę wspomnianej już „emigracji
zawieszonej”. Osoby te powoli porządkują swoją sytuację prawną – jest to przyczyną
zmniejszania się liczby mieszkańców gminy w rejestrze mieszkańców. Faktycznie
osoby te nie mieszkają już w gminie od ponad 10 lat.
• Liczbę osób w stanie emigracji zawieszonej szacuje się na 20-25% ogólnej liczby
Ślązaków. Daje to co najmniej 4 260 osób na rok 2003 (co najmniej tyle faktycznie
jest mniej mieszkańców gminy w stosunku do danych urzędowych).
• Wśród pozostałych osób posiadających podwójne obywatelstwo w wieku zawodowo
czynnym, których jest w gminie około 9 880, podejmowanie okresowej pracy
w krajach UE, głównie Niemczech i Holandii jest zjawiskiem powszechnym.
Przynajmniej częściowo za granicą wśród osób z tej grupy pracuje 31,45%. Według
5
Według sprawdzania społeczno-demograficznego dokonanego przez Komisję Spraw Społecznych i Porządku
Publicznego Rady Miejskiej w Strzelcach .Op. z grudnia 2003 roku na podstawie danych Powiatowego Urzędu
Pracy
42
•
badań 42,50% pracuje wyłącznie w Polsce, 20,02% nie pracuje nigdzie. Wykazane
20% osób nie pracujących nigdzie to głownie żony pozostające w kraju i prowadzące
gospodarstwo domowe. Jeśli „odjąć” je z puli osób zawodowo czynnych, czyli
poszukujących pracy na rynku, okaże się iż 46,3% czerpie przynajmniej część swoich
dochodów z pracy za granicą.
Im młodszy rocznik, tym większa liczba Ślązaków pracująca za granicą Wśród
uczniów i studentów ponad 10 razy więcej pracuje (siłą rzeczy okresowo) za granicą
niż w Polsce. W coraz młodszym wieku podejmuje się też decyzję o podjęciu pracy za
granicą.
Tabela 5: Odsetek Ślązaków pracujących za granicą w podziale na grupy wiekowe
56-65 lat
46-55 lat
36-45 lat
26-35 lat
18-25 lat
Ślązacy pracujący stale i wyłącznie 37,84%
w UE
42,20%
54,84%
58,55%
60,33%
GRUPA WIEKOWA
Żródło: Raport „Migracje Zagraniczne Ludności Autochtonicznej z Gminy Strzelce Opolskie” Romuald Jończy
2003
•
•
Wyjazdy okresowe są podejmowane zazwyczaj w okresie letnim, co spowodowane
jest sezonowością prac w rolnictwie i budownictwie oraz okresami urlopowymi, które
za granicą powodują czasowe zwalniane miejsc pracy. Liczba migrantów pracujących
okresowo w zimie jest aż 7-10 razy niższa niż liczba pracujących w miesiącach
letnich.
Całkowite osiągane dochody z pracy Ślązaków z Opolszczyzny za granicą, według
szacunków wynikających z przeprowadzonych badań, wynoszą ok. 2,3 miliarda
złotych, z czego ok. 1,85 miliarda przywożą do Polski. W skali gminy Strzelce
Opolskie jest to odpowiednio 147 PLN milionów całkowitych dochodów, z czego ok.
121 mln PLN jest przywożone do gminy.
Struktura wydatkowania tych środków przedstawia się następująco:
Tabela 6: Struktura wydatków dokonywanych przez pracujących za granica Ślązaków – mieszkańców gminy
Strzelce Opolskie dokonywanych w kraju
kategoria wydatków
wydatki
w
kwotach
zaktualizowane na rok 2003 w mln PLN
udział w %
żywność
21,26%
25,7
remonty i budowy
20,35%
24,6
odzież i obuwie
18,98%
23,0
wydatki mieszkaniowe
zakup i utrzymanie samochodu
11,37%
9,35%
7,35%
4,64%
6,70%
13,8
11,3
100,00%
121,0
urlop i rekreacja
sprzęt elektroniczny i komputerowy
pozostałe wydatki
SUMA
•
bezwzględnych
8,9
5,6
8,1
Pieniądze te są wydawane w dużej części w hipermarketach w Gliwicach i Opolu.
Wyraźnie brak dużego centrum handlowego na terenie gminy – w końcu 2004
zostanie otwarty hipemarket Kaufland.
Ponadto lokalni usługodawcy nie są
43
w stanie zaspokoić generowanego popytu, co widać na przykładzie usług
budowlanych.
• Wyjazdy zarobkowe mają wyraźnie negatywne skutki społeczne. Dzieci są
wychowywane często przez samotne matki lub dziadków, a nawet dalszych krewnych.
Wzrosła liczba rozwodów.
Reasumując :
• Konieczne są działania zmierzające do zatrzymania pracowników na terenie
gminy poprzez tworzenie nowych miejsc pracy
• Należy umożliwić zdobywanie wykształcenia w potrzebnych na terenie gminy
zawodach
• Należy ograniczyć wypływ pieniędzy z gminy poprzez budowę na jej terenie
obiektów handlowych stanowiących konkurencję dla supermarketów
zlokalizowanych w Opolu i Gliwicach.
5.5 Edukacja
W roku 1996, z chwilą przejęcia przez samorządy prowadzenia szkolnictwa
podstawowego w Gminie Strzelce Opolskie funkcjonowało 21 placówek szkolnictwa
podstawowego oraz 23 placówki przedszkolne.
Sytuacja demograficzna oraz wdrożenie z dniem 1 września 1999 roku nowego ustroju
szkolnego spowodowało konieczność wprowadzenia zmian w planie sieci szkolnej.
Gmina Strzelce Opolskie już w roku 1997 rozpoczęła prace związane z
dostosowaniem sieci placówek szkolnych do rzeczywistych potrzeb. W kolejnych latach
dokonano zmniejszenia liczby placówek szkolnictwa podstawowego dostosowując sieć tych
placówek do aktualnych potrzeb. Jednocześnie na bazie likwidowanych placówek utworzono
trzy placówki gimnazjalne, których liczba oraz rozmieszczenie w pełni zabezpiecza potrzeby
związane z prowadzeniem szkolnictwa gimnazjalnego w gminie.
Aktualnie na terenie gminy Strzelce Opolskie funkcjonuje sieć placówek oświatowych
będąca konsekwencją systematycznej racjonalizacji sieci szkolnej.
W gminie funkcjonuje:
1. Dwadzieścia placówek przedszkolnych w tym:
- dziewięć placówek samodzielnych ( 6 zlokalizowanych w mieście , 3
zlokalizowane na terenie wiejskim),
- dziewięć oddziałów zamiejscowych podporządkowanych placówkom
samodzielnym,
- dwa oddziały przedszkolne przy Zespołach Placówek Oświatowych.
2. Trzynaście placówek szkolnictwa podstawowego w tym:
- dziesięć sześcioklasowych szkół podstawowych,
- dwa zespoły placówek oświatowych ( w skład których wchodzi szkoła
podstawowa oraz oddział przedszkolny ),
- jedna szkoła filialna z klasami I – III ( podporządkowana PSP w Błotnicy
Strzeleckiej).
44
3. Trzy gimnazja w tym:
- dwa na terenie miejskim
- jedno na terenie wiejskim.
4. Międzyszkolny Ośrodek Sportowy.
W Przedszkolu Publicznym nr 4 w Strzelcach Opolskich dzieci mają możliwość
uczęszczania do oddziału integracyjnego, a w PP nr 9 w Strzelcach Op. od 2004 roku
funkcjonuje oddział dla dzieci najmłodszych (do lat 3).
Do szkół, dla których organem prowadzącym jest gmina Strzelce Opolskie uczęszcza
w roku szkolnym 2004/2005 – 3 368 uczniów, w tym:
• do szkół podstawowych – 2.137 uczniów,
• do gimnazjów – 1.231 uczniów.
Z wychowania przedszkolnego korzysta 904 dzieci, a do oddziału dla dzieci do lat 3
uczęszcza dodatkowo 42 dzieci.
Aktualną sieć placówek przedstawiają mapy ukazujące rozlokowanie placówek oświatowych
w mieście oraz na terenach wiejskich gminy Strzelce Opolskie.
SIEĆ PRZEDSZKOLI ZLOKALIZOWANYCH NA TERENIE
MIASTA STRZELCE OPOLSKIE
45
STRZELCE OPOLSKIE
Liczba dzieci uczęszczających
w roku szkolnym 2004/2005
564
PP nr 5
PP nr 1
PP nr 4
PP nr 8
PP nr 10
PP nr 9
Przedszkola miejskie:
6 placówek
46
KLO
NOW
SKIE
FO
SO
W
SK
IE
SIEĆ PRZEDSZKOLI ZLOKALIZOWANYCH NA
TERENACH WIEJSKICH GMINY STRZELCE OPOLSKIE
PP Kadłub
Kadłub
Liczba dzieci uczęszczających
w roku szkolnym 2004/2005
Kadłub
Piec
PP Grodzisko
Grodzisko
340
Osiek
PP Osiek
Jędrynie
OPO
W R LE
OC Ł
AW
PP Sucha
Sucha PP Rozmierz
Rozmierz
PP Rozmierka
Rozmierka
AŃ
N
PP Szczepanek
OZ
P
OP O
LE
Szymiszów
Osiedle
Szymiszów
Szczepanek
Szymiszów
Wieś
PP Dziewkowice
Dziewkowice
Kalinowice
PP Kalinowice
Kalinów
Niwki
Rożniątów
PP Rożniątów
Warmątowice
Brzezina
Ligota Górna
KĘD
Z
-KO IERZY
ŹLE
N
Ligota Dolna
G
ŚW ÓRA
.A
NN
Y
K
KO
Ł O DZ
Błotnica
PP Błotnica
Strzelecka
Warmątowice
G
LI
W
IC
E
Płużnica
Wielka
GL
IW
IC
E
B YT
OM
Przedszkola wiejskie - 14 placówek w tym:
3 samodzielne, 9 oddziałów zamiejscowych, 2 w ramach ZPO)
47
Sieć szkolna w gminie Strzelce Opolskie w roku
szkolnym
STRZELCE OPOLSKIE
PSP Nr 1
PSP NR 4
PG Nr 1
PSP NR 7
PSP NR 2
PG Nr 2
2004/2005 – szkoły miejskie
48
Sieć szkolna w gminie Strzelce Opolskie w roku szkolnym 2004/2005 –
KLO
NOW
SKIE
FO
SO
W
SK
IE
szkoły wiejskie.
ZPO Kadłub
Kadłub
PSP Grodzisko
Kadłub
Piec
Osiek
Grodzisko
PSP Sucha
OP O
W R LE
OC Ł
AW
Jędrynie
Sucha
Rozmierz
PSP Rozmierka
Rozmierka
PO
PG Szymiszów
OPO
LE
Szymiszów
Osiedle
ZN
AŃ
Szczepanek
PSP Szymiszów
PSP Dziewkowice
ZPO Kalinowice
Szymiszów
Wieś
Dziewkowice
Kalinowice
Warmątowice
Filia PSP w Błotnicy Strz.
Rożniątów
ZKO
KŁOD
Kalinów
Niwki
Warmątowice
Bł
St
Brzezina
G
ŚW ÓRA
.A
NN
Y
Ligota Górna
KĘD
-KO ZIERZY
ŹLE
N
Ligota Dolna
G
LI
W
IC
G
E
5.5.1 Liczba uczniów objętych zadaniem edukacyjnym
W związku ze spadającą dzietnością rodzin stale spada liczba uczniów szkół. W roku
szkolnym 2004/2005 w stosunku do roku 2003/2004 liczba uczniów spadła o 5,6 %,
natomiast liczba oddziałów o 5, co stanowi 3,1% całości. Szczegóły przedstawia tabela nr 10.
49
Tabela 10: Liczba uczniów w szkołach w gminie Strzelce Opolskie
PSP nr 1 Strzelce Opolskie
rok szkolny 2003/2004
liczba
liczba uczniów
oddziałów
11
249
rok szkolny 2004/2005
liczba
liczba uczniów
oddziałów
10
213
2.
12
253
12
255
3.
9
194
9
191
4.
31
754
29
700
PSP Błotnica Strzelecka
6
121
6
115
+ Warmątowice
3
30
3
31
6.
PSP Dziewkowice
6
97
6
84
7.
PSP Grodzisko
4
54
4
57
8.
PSP Kadłub
6
140
6
131
9.
PSP Kalinowice
6
89
6
85
10.
PSP Rozmierka
6
92
6
90
11.
PSP Sucha
6
86
6
83
12.
PSP Szymiszów
6
106
6
102
Razem szkoły podstawowe
112
2265
109
2137
1.
PG nr 1 Strzelce Opolskie
16
430
16
425
2.
PG nr 2 Strzelce Opolskie
21
562
21
542
3.
PG Szymiszów
13
311
11
264
Razem gimnazja
50
1303
48
1231
OGÓŁEM
162
3568
157
3378
Lp.
Placówka
1.
5.
Źródło: sprawozdania oświatowe (S-02)
Dane zbiorcze, pokazujące ilość uczniów w kolejnych latach potwierdzają, iż malejący
trend liczby uczniów jest zjawiskiem stałym.
Tabela 11. Monitorowanie wpływu niżu demograficznego na liczbę uczniów w Publicznych Szkołach
Podstawowych i Gimnazjach w latach szkolnych 1996/1997 – 2008/2009
Liczba dzieci,
Liczba
uczniów
realizujących Dzieci i młodzież nie
które powinny obowiązek szkolny
realizujący obowiązku
uczęszczać do
szkolnego z przyczyn
w
szkołach w
ogółem
szkoły
podstawowych gimnazjach naturalnych
l.p.
Lata szkolne
2
3
4
5
6
7
1
2
3
4
1996/1997
1997/1998
1998/1999
5.002
4.864
4.703
4.216
4.209
4.096
4.216
4.209
4.096
-
1999/2000
4.504
3.918
3.426
492
15,7 %
13,5 %
12,9 %
Reforma
szkolnego.
13,4 %
14,2 %
13,6 %
12,2%
10,9%
ustroju
5
2000/2001
4.271
3.700
2.742
958
6
2001/2002
4.662
4.000
2.613
1387
7
2002/2003
4.347
3.754
2.447
1307
8
2003/2004
4.064
3.568
2.265
1.303
9
2004/2005
3.788
3.368
2.137
1.231
10
2005/2006
3.572
11
2006/2007
3.354
12
2007/2008
3.144
13
2008/2009
2.969
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Referatu Ewidencji Ludności Miasta i Gminy Strzelce
Opolskie oraz Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania.
50
Duża różnica pomiędzy liczbą dzieci, które powinny uczęszczać do szkoły a
faktycznie realizującymi obowiązek szkolny jest skutkiem opisanego już zjawiska „migracji
zawieszonej” – rodzice wyjechali razem z dziećmi do Niemiec nie wymeldowując się w
Polsce. Dzieci wyrastają z wieku obowiązku szkolnego, część osób porządkuje sprawy i
wymeldowuje się – stąd różnica ta maleje.
Maleje jednak także liczba dzieci faktycznie uczęszczających do szkoły. W roku
szkolnym 2004/2005 rozpoczęło naukę o 20% dzieci mniej niż w roku 1996/1997
i to pomimo włączenia do szkół gminnych, w wyniku reformy oświatowej w roku
1999/2000, jeszcze jednego rocznika – trzecich klas szkół gimnazjalnych. Na wykresie
zjawisko to przedstawia się następująco:
Wykres 2: Liczba uczniów realizujących obowiązek szkolny w gminie Strzelce Opolskie
4400
4200
4000
3800
3600
3400
3200
3000
Kadra pedagogiczna w szkołach podstawowych i gimnazjach liczy 311 nauczycieli
(w przeliczeniu na pełne etaty), natomiast w przedszkolach 71 nauczycieli.
Dowozem do placówek szkolnych gminy Strzelce Opolskie w roku szkolnym
2004/2005 objętych jest 730 uczniów. Jednocześnie zgodnie z ustawą o systemie oświaty
samorząd realizuje zadanie związane z dowozem uczniów gminy Strzelce Opolskie uczących
się w placówkach szkolnictwa specjalnego poza terenem gminy. Dowożeni uczniowie mają
zapewnioną opiekę podczas realizowanego dowozu.
Uczniowie kształcący się w gminie Strzelce Opolskie mają możliwość poznawania
języków obcych ( język angielski, niemiecki ). W roku 1996 w 190 oddziałach realizowano
286 godzin nauczania języków obcych, zaś w roku 2004 w 162 oddziałach realizowanych
było 960 godzin.
Ciągłej poprawie ulega wyposażenie placówek oświatowych w pomoce dydaktyczne.
Każdego roku wzrasta liczba stanowisk komputerowych dostępnych dla uczniów, lecz ich
liczba jest nadal niewystarczająca w stosunku do potrzeb poszczególnych placówek.
Posiadana baza dydaktyczna zabezpiecza potrzeby lokalne z wyjątkiem bazy sportowej.
Na 6 placówek zlokalizowanych w mieście 4 posiadają własną salę sportową. Gorzej
przedstawia się sytuacja w placówkach wiejskich, gdzie na 9 placówek tylko 3 posiadają salę
gimnastyczną. Zewnętrzne obiekty sportowe w wielu przypadkach wymagają kompleksowej
modernizacji. Mimo przeznaczanych corocznie znaczących środków finansowych na poprawę
stanu technicznego placówek oświatowych, szereg inwestycji w tym zakresie nie jest możliwe
do przeprowadzenia bez udziału środków zewnętrznych.
51
5.6 Kultura
Dom Kultury w Strzelcach Opolskich prowadzi liczne koła zainteresowań (np.
plastyczne, modelarskie, tańca towarzyskiego). Posiada nietypową pracownię filmową,
dysponującą profesjonalną kamerą cyfrową i profesjonalnym komputerem Apple do montażu
video. Dom Kultury dysponuje nowoczesną, klimatyzowaną salą widowiskową z
profesjonalnym nagłośnieniem. Działają tu cztery zespoły muzyczne. Szczególnie znany jest
zespół „Viva la Musica”, który wykonuje piosenki popularne, patriotyczne, ludowe i
biesiadne. Ma w repertuarze ponad 100 utworów. Już poza strukturami Domu Kultury działa
w Kadłubie dziecięco-młodzieżowy zespół ludowy „Na Chwila”, znany w całym regionie.
Kolejnym znanym zespołem są „Suskie Skowronki” – zespół śpiewaczy z siedzibą w Suchej
oraz chór emerytowanych nauczycieli „Sen”. W Domu Kultury działa ciesząca się sporym
powodzeniem nowoczesna kawiarenka internetowa.
Kino w Strzelcach zostało ostatecznie zamknięte w roku 2002. Podobnie zamykane są
kina w małych miastach na terenie całego kraju – nie są w stanie wytrzymać konkurencji
z Internetem, w którym młodzi ludzie coraz częściej wymieniają się filmami. Dopóki nie
upowszechni się cyfrowa emisja kinowa (można by wówczas przystosować do emisji takich
filmów salę w Domu Kultury) na odrodzenie kina nie można liczyć.
Na terenie gminy w ramach struktury Domu Kultury działa 17 świetlic
w tym:
• jedna na terenie Strzelec Opolskich w dzielnicy Mokre Łany,
• trzy z elementami profilaktyki w miejscowościach:
Rozmierka, Kadłub Piec, Nowa Wieś,
• 13 świetlic wiejskich w miejscowościach:
Warmątowice, Rożniątów, Szymiszów Wieś, Szymiszów Osiedle, Sucha,
Rozmierz, Grodzisko, Osiek, Szczepanek, Dziewkowice, Błotnica Strzelecka,
Kadłub Wieś, Kalinowice.
We wszystkich świetlicach zatrudnieni są instruktorzy. Prowadzona jest działalność
rozrywkowa, oświatowa, prace z amatorskim ruchem artystycznym oraz najczęściej – prace
z dziećmi i młodzieżą. W ramach pracy z dziećmi świetlice organizują imprezy:
• sportowo-rekreacyjne (turnieje tenisa stołowego, turnieje piłki koszykowej, nożnej
i siatkowej, wycieczki piesze i rowerowe, rajdy, ogniska),
• rozrywkowe (dyskoteki, zabawy taneczne, bale karnawałowe, Andrzejki),
• wystawy prac plastycznych, konkursy rysunkowe.
Imprezy między świetlicowe odbywające się cyklicznie to: świetlicowe łamigłówki
(zawsze w czasie ferii zimowych), turnieje Tenisa Stołowego, Turniej Piłki Plażowej, Turniej
koszykówki, czy Mini-Lista Przebojów.
Świetlice współpracują z radami sołeckimi, Mniejszością Niemiecką, parafiami,
przedszkolami i szkołami. Przy świetlicach działają kluby i kółka zainteresowań: teatralne
(3 przypadki), wokalne i chóralne (3), recytatorskie (2), muzyczno-instrumentalne (1),
folklorystyczne (1), turystyczne i sportowo-rekreacyjne (1), plastyczne (2), taneczne (1), klub
seniora (1), karate (2), aerobik (2) oraz kursy językowe (2).
Cztery ze świetlic kandydują do pełnienia funkcji ośrodków służących też sąsiednim
miejscowościom. Są to świetlice w miejscowościach wskazanych jako Lokalne Centra
Rozwoju: Kadłub, Rozmierz, Szymiszów i Błotnica Strzelecka. System świetlic wiejskich,
52
spełniających role centrów społecznych i kulturalnych w środowiskach wiejskich, jest
unikatowy na skalę województwa.
5.7 Opieka zdrowotna
Zakłady podstawowej opieki zdrowotnej w gminie, podobnie jak w całym powiecie
zostały sprywatyzowane. W miejsce byłych przychodni powstały Niepubliczne Zakłady
Opieki Zdrowotnej, które pracują w oparciu o kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Jak się okazało w praktyce, system, wobec którego wyrażano sporo obaw działa sprawnie,
zapewniając mieszkańcom prawidłowy dostęp do opieki lekarskiej i pielęgniarskiej.
5.7.1 Szpital
Szpital Powiatowy w Strzelcach Opolskich został otwarty w czerwcu 1994 roku i prowadzi
sześć oddziałów:
1. Oddział Chirurgiczny,
2. Oddział Ginekologiczno-Położniczy,
3. Oddział Noworodkowy,
4. Oddział Dziecięcy,
5. Oddział Wewnętrzny,
6. Oddział Intensywnej Opieki Medycznej.
5.8 Pomoc społeczna
Obecnie trwa reforma systemu pomocy społecznej. Docelowo całość zadań z zakresu
pomocy społecznej będzie zadaniem własnym gminy. W chwili obecnej gmina, poprzez
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS), przyznaje zasiłki stałe, zasiłki okresowe,
pokrywa koszty szkolnych posiłków, organizuje usługi opiekuńcze.
Działaniami wychodzącymi poza wymagany standard są:
1. Działalność Środowiskowego Domu Samopomocy;
2. Realizacja programów wspieranego zatrudnienia dla osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym;
3. Organizacja robót publicznych;
4. Współorganizowanie programów zatrudnienia wspólnie z Powiatowym Urzędem
Pracy w Strzelcach Opolskich.
Ponadto OPS wspólnie ze Stowarzyszeniem Pomocy Wzajemnej „Barka” zorganizował Klub
Integracji Społecznej i będzie wspierać stowarzyszenie w rozwijaniu działalności Centrum
Integracji Społecznej.
53
5.8.1 Środowiskowy Dom Samopomocy
Środowiskowy Dom Samopomocy działa od 1999 roku i jest placówką dziennego
pobytu przeznaczoną dla osób wykazujących zaburzenia czynności psychicznych.
Przedmiotem działania jest świadczenie bezpośredniej i kompleksowej rehabilitacji
społecznej dla 49 podopiecznych dziennie.
Obiekt placówki został podzielony na dwie części: część terapeutyczną i część
rehabilitacyjną (hydroterapia, fizykoterapia, sala ćwiczeń). Rehabilitacja społeczna
w Środowiskowym Domu Samopomocy umożliwia osobom niepełnosprawnym
przygotowanie do życia w społeczeństwie i pełnienie ról społecznych, a tym samym
ograniczenie skutków społecznych (umieszczanie w Domach Pomocy Społecznej,
świadczenia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, zminimalizowanie skutków stresu i
wyizolowania społecznego).
5.8.2 Programy wspieranego zatrudnienia
Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi programy wspierania zatrudnienia dla osób
należących do dwóch grup. Są to:
• byli pracownicy PGR-ów (grupa 25 osób),
• osoby długotrwale bezrobotne, będące klientami pomocy społecznej (35 osób).
Program dla byłych pracowników PGR-ów, którzy pracowali przy pracach
porządkowych w PUKiM-ie, jest chwilowo wstrzymany. Jednak gmina ma zabezpieczone
środki na jego kontynuację (57,6 tys. w roku 2004). Możliwa jest modyfikacja programu
przeprowadzona w taki sposób, by jego uczestnicy uzyskiwali nowe kwalifikacje (np. opiekun
osób chorych, spawacz, murarz, kierowca, operator sprzętu, sprzedawca). Uczestniczy
programu pochodzą z następujących miejscowości: Kalinowice, Kalinów, Warmątowice,
Błotnica Strzelecka, Strzelce Opolskie.
Drugi z programów, realizowany pod nazwą „Przyjazne środowisko II”, polega na
subsydiowanym zatrudnieniu u 14 lokalnych pracodawców osób trwale bezrobotnych.
Pierwsza edycja programu odniosła duży sukces – 63% uczestników programu została
zatrudniona przez dotychczasowych pracodawców już na normalnych, komercyjnych
warunkach. W każdej edycji programu przyjmowane są nowe osoby.
5.8.3 Centrum Integracji Społecznej
Centrum Integracji Społecznej powstało w oparciu o ustawę o zatrudnieniu socjalnym,
na mocy której osoby trwale bezrobotne będą wykonywać pracę połączoną z nabywaniem
nowych kwalifikacji.
CIS jest uruchamiany przez Stowarzyszenie „Barka”. Gmina jednakże udziela dużej
pomocy stowarzyszeniu przy jego uruchomieniu poprzez wydzierżawienie na bardzo
dogodnych warunkach obiektów na prowadzenie CIS oraz udzielenie dotacji na jego
uruchomienie. W roku 2004 jest to kwota 100 tys. PLN.
54
5.8.4 Klub Integracji Społecznej
Jego uruchomienie jest realizacją Programu Zintegrowanej Pomocy dla Osób
Podlegających Wykluczeniu Społecznemu. Osoby trwale bezrobotne, zwłaszcza będące pod
opieką pomocy społecznej, przechodzą przez cykl spotkań z psychologami, specjalistami
prawa pracy czy BHP. Specjaliści pomagają uczestnikom klubu zdiagnozować umiejętności
zawodowe, przygotować oferty pracy, zdać sobie sprawę z oczekiwań pracodawcy.
Doświadczania pokazują, że osoby uczestniczące w zajęciach klubu znacznie częściej
zdobywają miejsce pracy po okresie długiego bezrobocia. Uruchomienie klubu jest etapem
przygotowawczym zatrudnienia socjalnego, które będzie możliwe w Centrum Integracji
Społecznej.
5.9 Aktywność społeczna
Aktywność społeczna, nazywana także mobilizacją społeczną, to gotowość ludzi do
organizowania się dla załatwienia prywatnych i wspólnych problemów, spełnienia swoich
pasji i zainteresowań. To również chęć do włączania się w rozwiązywanie problemów
publicznych. Badania społeczne dowodzą, iż umiejętność współpracy, jakość i zadowolenie
z kontaktów sąsiedzkich i międzyludzkich jest bardzo ważnym elementem składającym się na
zadowolenie z życia. Mobilizacja społeczna jest zazwyczaj mierzona przez ilość działających
organizacji społecznych, zarówno formalnych jak i nieformalnych , poziom ich aktywności
oraz efekty ich pracy. W rozdziale są krótko opisane najważniejsze z działających organizacji
społecznych, gospodarczych i ekologicznych.
5.9.1 Organizacje pomocy i samopomocy
Do organizacji tego typu zaliczyć można:
1. Ochotnicze Straże Pożarne,
2. Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej „Barka”,
3. Stowarzyszenie „Ognik”,
4. Centrum Nasłuchowe Strzeleckiego Sztabu Ratownictwa,
5. Kluby Anonimowych Alkoholików.
Ośrodek Pomocy Społecznej
udostępnia pomieszczenia biurowe takim
stowarzyszeniom jak Polski Związek Niewidomych oraz Polski Związek Głuchych
Uniwersytet III Wieku. Działają także: Polska Organizacja Bezrobotnych Oddział Strzelce
Opolskie, Strzeleckie Stowarzyszenie „Pomoc dla Samopomocy”, a także Stowarzyszenie
Honorowych Dawców Szpiku Kostnego.
Ochotnicze Straże Pożarne
Podstawową formą samo-organizacji społecznej na rzecz porządku publicznego
są Ochotnicze Straże Pożarne. Działają one w gminie wyjątkowo prężnie. W gminie działa 12
jednostek OSP, przy czym dwie z nich powstały w ciągu ostatnich 5 lat. W tym samym czasie
w Polsce nastąpił proces zmniejszania się liczby jednostek OSP.
W akcjach ratowniczych może brać udział 508 strażaków czynnych, a łącznie w różnych
formach udziela się 941 osób. Dodatkowe osoby to strażacy honorowi, którzy odeszli już ze
służby czynnej, członkowie młodzieżowych drużyn pożarniczych, osoby nie posiadające
55
aktualnych badań lekarskich i które nie przeszły jeszcze odpowiedniego szkolenia, a także
kobiety. Strażacy stale dbają o swoje zaplecze ludzkie intensywnie pracując z harcerskimi
i młodzieżowymi drużynami pożarniczymi.
Wszystkie jednostki są podłączone do radiowego systemu selektywnego alarmowania.
Dzięki temu systemowi skrócono około 3-krotnie czas osiągnięcia gotowości bojowej
niezbędny do wyjazdu na akcję ratowniczą. Wszystkie jednostki są wyposażone w sprzęt do
udzielania pierwszej pomocy medycznej, a ponadto w każdej z nich co najmniej 2 strażaków
jest przeszkolonych z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
Przy prawie wszystkich jednostkach straży działają młodzieżowe drużyny pożarnicze. Co
roku gmina pokrywa koszty pobytu 2 –tygodniowego obozu szkoleniowego dla młodych
liderów, organizujących aktywność młodzieży. W tej formie szkolenia uczestniczy rocznie
12 osób. Jednostki z miejscowości położonych niedaleko autostrady A4 i drogi krajowej 483
są przeszkolone i posiadają sprzęt niezbędny w ratownictwie drogowym.
Podsumowując, Ochotnicze Straże Pożarne stanowią system, który wielokrotnie już
udowodnił swoją przydatność nie tylko przy gaszeniu pożarów ale także przy likwidacji
skutków wichur i powodzi.
Stowarzyszenie „Barka”
Najważniejszą organizacją samopomocową jest założone w roku 1998 przez księdza
Józefa Krawca – kapelana więziennego w Strzelcach Opolskich – Stowarzyszenie Pomocy
Wzajemnej „Barka". W jej dwóch ośrodkach: „Kaczorownia" w Warmątowicach oraz
„Doryszów" w Błotnicy Strzeleckiej przebywa stale około 40 osób – byłych więźniów,
bezdomnych, osób na leczeniu odwykowym. Obecnie stowarzyszenie uruchamia Centrum
Integracji Społecznej. W pięciu planowanych warsztatach (stolarnia, warsztat budowlany,
krawiecki, wikliniarski, introligatornia, pielęgnacja ogrodu) będzie zatrudnionych po pięć
osób wychodzących z bezdomności, po długim okresie bycia na bezrobociu lub z innych
powodów nie mogących się odnaleźć na rynku pracy.
Stowarzyszenie Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej „OGNIK”
Stowarzyszenie ma siedzibę w Środowiskowym Domu Samopomocy i jest
prowadzone przez rodziców osób niepełnosprawnych. Jest to klasyczna organizacja
samopomocowa. W działaniu wspierana jest przez stale rozrastający się wolontariat
wywodzący się spośród uczniów strzeleckiego liceum i gimnazjów.
Centrum Nasłuchowe Strzeleckiego Sztabu Ratownictwa.
Skupia około 20 wolontariuszy i zajmuje się nasłuchem na częstotliwościach CBradia, powszechnie używanego przez kierowców samochodów ciężarowych. Informacje
o zaistniałych wypadkach są natychmiast przekazywane odpowiednim służbom jak policja,
straż pożarna, pogotowie ratunkowe. Członkowie Centrum pomagają także ochraniać imprezy
masowe na terenie gminy. Wyposażeni w charakterystyczne stroje z odblaskowymi napisami,
patrolują imprezy przekazując przez krótkofalówki informacje policji i straży. Są także
kwalifikowanymi ratownikami przedmedycznymi. Członkowie sztabu dyżurują codziennie
w dobrze wyposażonej siedzibie Centrum na ulicy Opolskiej 32. Można ich tam zastać
w godzinach od 13.00 do 21.30.
Kluby Anonimowych Alkoholików
W mieście działa Strzelecki Klub Abstynenta. W Klubie zatrudniono terapeutę
ds. uzależnień, pełniącego jednocześnie funkcję gospodarza klubu oraz przeszkolono
56
3 liderów grup wsparcia. Klub czynny jest codziennie w godz. od 16.00 do 20.00 i zrzesza
grupę AA – Anonimowi Alkoholicy (ok. 20 osób) oraz dwie grupy „AL.-ANON” – żony
alkoholików (ok. 30 osób).
5.9.2 Organizacje i kluby sportowe
W gminie działa sieć Ludowych Zespołów Sportowych, zespoły szkolne
i uczniowskie oraz niezależne kluby sportowe.
Miejsko-Gminny Zarząd Ludowych Zespołów Sportowych
Pod M-G LZS podlega 12 wiejskich LKS-ów, działających w następujących wsiach
i sołectwach: Błotnica Strzelecka, Dziewkowice, Grodzisko, Kadłub, Kalinów/Kalinowice,
Mokre Łany, Nowa Wieś, Rozmierka, Rozmierz, Rożniątów, Sucha, Szymiszów. Niezależnie
od Miejsko-Gminnego Zarządu działa LKS Tęcza” Szymiszów.
Aktualnie Zrzeszenie liczy 599 członków w tym 210 uczestników – młodzież
do lat 18. W jedenastu sekcjach PN zarejestrowanych jest 511 zawodników w tym 235
seniorów, 156 juniorów i 120 trampkarzy. Dorośli ćwiczą w 38 sekcjach: szachowych,
bilardowych, tenisa stołowego, piłki siatkowej, skata sportowego.
Ludowy Klub Sportowy „Tęcza” Szymiszów
Ludowy Klub Sportowy "Tecza" Szymiszów, nie zrzeszony w M-G Zarządzie LZS,
powstał w 1977r. Prowadzi szkolenia i rozgrywki sekcji piłki nożnej. Aktualnie Klub posiada
drużynę juniorów w Klasie B – 17 osób i drużynę trampkarzy – 20 osób. Corocznie Klub
organizuje dwa festyny.
Uczniowskie kluby sportowe
Międzyszkolny Klub Sportowy
MKS w Strzelcach Opolskich jest stowarzyszeniem rejestrowym powstałym w 1994
roku i zrzeszającym uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, ale
również rodziców, nauczycieli oraz sympatyków z terenu gminy. Siedzibą klubu jest hala
sportowa w Gimnazjum nr 2.
Klub prowadzi sekcje:
• Koszykówki – we wszystkich kategoriach wiekowych (młodzicy, młodziczki, kadeci,
kadetki, juniorzy, juniorki, seniorzy),
• Podnoszenia ciężarów,
• Brydża.
W ciągu dziesięciu lat istnienia klubu aktywnymi członkami było 1500 zawodników,
którzy osiągali sukcesy nie tylko na terenie gminy i województwa, ale także sięgali po laury
w skali ogólnopolskiej. Wychowanek MKS Strzelce Opolskie, koszykarz Łukasz Woźny,
jako zawodnik drużyny WKS Śląsk Wrocław zdobył tytuł Mistrza Polski Juniorów Starszych.
W rankingu klubów koszykarskich w Polsce MKS Strzelce Opolskie w 2003 roku
został sklasyfikowany:
• W kategorii drużyn żeńskich na 26 miejscu w kraju na 72 kluby sportowe,
• W kategorii drużyn męskich na 33 miejscu w kraju na 85 klubów sportowych.
Uczniowski Klub Sportowy “Kusy” w Strzelcach Opolskich
57
UKS “Kusy” powstał w 2002r. i prowadzi szkolenia sportowe w zakresie
lekkoatletyki. Do sekcji lekkoatletycznej uczęszcza 58 osób.
Uczniowski Klub Sportowy “Siódemka’
UKS “Siódemka’ powstał 1999r. i prowadzi działalność oraz szkolenia w sekcji judo.
Na zajęcia uczęszcza 47 osób. Klub jest organizatorem imprez sportowych w judo i sumo.
Uczniowski Klub Sportowy “G - 2"
UKS “G-2" powstał w grudniu 2003r. przy PG 2 i prowadzi szkolenia w sekcji tenisa
ziemnego.
Pozostałe kluby sportowe
Stowarzyszenie Ludzi Aktywnych Sportowo – LAS
Stowarzyszenie Ludzi Aktywnych Sportowo powstało w 1997 r. i zajmuje się krzewieniem
oraz popularyzacją kultury fizycznej pośród osób nie uprawiających sportu wyczynowo.
Do stałych zadań Stowarzyszenia należy organizacja Turniejów sportowych takich jak:
• Halowy turniej piłki nożnej szkół podstawowych – marzec 2004,
• Turniej piłki nożnej „Lato 2004" – czerwiec 2004,
• Turniej piłkarski „Dzikich drużyn” dla dzieci – wrzesień 2004,
• Turniej piłkarski „Jesienny Gol” dla dorosłych – wrzesień 2004,
• Maraton koszykarski październik – listopad 2004,
W imprezach organizowanych przez stowarzyszenie bierze udział ok. 300 osób.
Kluby sportów walki
W mieście działa kilka klubów sportów walki. Sekcja Karate Kyokushin, trenuje pod
kierunkiem Aleksandra Bieleckiego, wielokrotnego medalisty mistrzostw Polski i Europy
w zawodach karate. Treningi Aikido, odbywają się przy komendzie powiatowej straży
pożarnej. Istnieje też sekcja klubu Teakwondo „Odra”.
Klub sportowy “Budowlani Cement-Gizet” Strzelce Opolskie
Klub istnieje od 1948 roku, ale od 20 lat prowadzi jedynie sekcję piłki nożnej.
Obecnie Klub posiada 84 zawodników zgłoszonych w OZPN w rozgrywkach w rundzie
wiosennej. Zajęcia treningowe prowadzone są na boisku przy ul. Dworcowej 27.
Klub Sportowy KS „Pionier”
Klub sportowy KS „Pionier" Strzelce Opolskie powstał w 1947r. Obecnie prowadzi
szkolenia i rozgrywki sekcji piłki nożnej – trampkarzy (26 osób zgłoszonych do rozgrywek w
rundzie wiosennej do OZPN).
5.9.3 Organizacje społeczne
Na terenie gminy Strzelce Opolskie działają następujące stowarzyszenia:
1. Stowarzyszenie „Ziemia Strzelecka”,
58
2. Stowarzyszenie Rozwój i Gospodarka,
3. Strzeleckie Stowarzyszenie Gospodarcze,
4. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy Szkoły
Podstawowej.
5. Koła Mniejszości Niemieckiej
Stowarzyszenie „Ziemia Strzelecka”
Stowarzyszenie odgrywa dużą rolę w samorządzie lokalnym, posiadając klub radnych
w Radzie Miejskiej Strzelec Opolskich oraz w Radzie Powiatu Strzeleckiego. Najbardziej
znaną imprezą stowarzyszania jest coroczny konkurs – „Laur Ziemi Strzeleckiej”. Jest on
wręczany, na organizowanym w kwietniu każdego roku uroczystym seminarium, laureatom
(osobom fizycznym i prawnym) w kategoriach: sport, kultura, gospodarka i wielu innych.
Laur
jest
prestiżową
nagrodą
dla
wyróżniających
się
inicjatyw
z terenu powiatu.
Stowarzyszenie „Rozwój i Gospodarka”
Stowarzyszenie jest związane z redakcją tygodnika „Strzelec Opolski”. Jest w nim
zrzeszonych 20 członków wspierających (podmiotów gospodarczych) oraz ok. 30 członków
rzeczywistych (osób fizycznych). Stowarzyszenie organizuje wyjazdy na imprezy targowe,
planuje spotkania przedsiębiorców z przedstawicielami izb handlowych, urzędów
administracji publicznej (urząd skarbowy, sanepid) oraz z politykami.
Strzeleckie Stowarzyszenie Gospodarcze
Powstanie Strzeleckiego Stowarzyszenia Gospodarczego zostało zainicjowane przez
władze powiatu jednak nie wykazuje ono obecnie większej aktywności.
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy Szkoły
Podstawowej w Kadłubie.
Pierwszym stowarzyszeniem lokalnym działającym na rzecz poprawy jakości życia na wsi
jest „Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy Szkoły Podstawowej”.
Stowarzyszenie w krótkim czasie doprowadziło do zgromadzenia funduszy i wybudowania
hali sportowej przy szkole podstawowej w Kadłubie. Zagospodarowało wzgórze – cmentarz
ofiar cholery z XIX wieku znajdujący się przy wiosce. Przeprowadza wiele drobnych
inwestycji na terenie wsi oraz organizuje różnego rodzaju imprezy społeczne.
Koła Mniejszości Niemieckiej
Koła należą do struktur organizacyjnych Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego
Niemców. Koła te nie mają osobowości prawnej, nie mogą więc niezależnie ubiegać się
o dotacje czy zawierać umów. Podstawową formą działania kół jest prowadzenie świetlic
środowiskowych. Działają one niezależnie od świetlic prowadzonych przez Dom Kultury,
które prowadzą zajęcia głównie dla dzieci.
Świetlice Mniejszości działają we wsiach: Szczepanek, Błotnica Strzelecka,
Warmątowice, Rozmierka, Osiek, Kadłub, Kadłub-Piec, Rożniątów, a także Szymiszów
Wieś. Organizowane są tam spotkania i gry towarzyskie, kursy językowe, prowadzone są
59
biblioteczki niemieckojęzyczne. Ich uruchomienie zostało sfinansowane przez Rząd
Niemiecki, za pośrednictwem Fundacji Rozwoju Śląska i Wspierania Inicjatyw Lokalnych.
5.9.4 Organizacje gospodarcze
Spółdzielnia Rzemieślnicza Silesia
Spółdzielnia Rzemieślnicza Silesia w Strzelcach Opolskich powstała w 1948 roku
i jest najstarszą tego typu spółdzielnią w województwie opolskim. Działalność spółdzielni
opiera się na zasadzie dobrowolności. Aktualnie w Spółdzielni jest zrzeszonych 30 członków,
którzy zatrudniają około 150 pracowników. Majątek Spółdzielni jest własnością jej członków.
Większość zrzeszonych przedsiębiorstw należy do branzy metalowej. Wytwarzają oni
kołnierze, zaślepki, pierścienie do przemysłu okrętowego, naftowego, górnictwa oraz inne
drobne wyroby metalowe. Zakłady rzemieślnicze wyposażone są w prasy, tokarki, frezarki,
wiertarki, spawarki. Istnieje więc możliwość wykonania wszelkich robót na tych
obrabiarkach. Produkowane wyroby za pośrednictwem Spółdzielni eksportowane są do
licznych krajów Europy, w szczególności do Niemiec, Finlandii i Francji. Na rynkach tych
Spółdzielnia zaznacza swoją obecność od 30 lat.
Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców
Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców w Strzelcach Opolskich jest organizacją
samorządu gospodarczego rzemiosła i tzw. małej przedsiębiorczości. Cech jest terenową
strukturą Związku Rzemiosła Polskiego i działa w granicach administracyjnych powiatu
strzeleckiego. Do działań cechu należy między innymi:
1. Ochrona praw i reprezentowanie interesów członków wobec organów władzy,
administracji państwowej i samorządowej,
2. Sprawowanie nadzoru nad przebiegiem przygotowania zawodowego pracowników
młodocianych zatrudnionych przez członków Cechu w celu nauki zawodu,
3. Prowadzenie poradnictwa prawnego i podatkowego,
4. Organizowanie pomocy w zakresie dokształcania i podnoszenia kwalifikacji
zawodowych członków i zatrudnionych przez nich pracowników,
5. Pomoc instruktażowo -szkoleniowa w zakresie BHP, prawa pracy i wymogów
sanitarnych.
5.9.5 Organizacje edukacyjne
W zakresie edukacji i kultury na terenie gminy działają cztery organizacje:
1.
2.
3.
4.
Strzeleckie Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Edukacji Lokalnej,
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Edukacji i Kultury w Powiecie Strzeleckim,
Społeczno – Oświatowe Stowarzyszenie Menager,
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Szkoły Specjalnej.
Ponadto w swoim zakresie celów statutowych rozwój oświaty ma Stowarzyszenie na
Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy Szkoły Podstawowej w Kadłubie. Jednak
najaktywniejszą z wymienionych organizacji jest Strzeleckie Stowarzyszenie na Rzecz
Rozwoju Edukacji Lokalnej.
60
Strzeleckie Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Edukacji Lokalnej
Stowarzyszenie, założone w 1998 roku, skupia 90 członków, głównie nauczycieli
i ściśle współpracuje z Gminnym Zarządem Oświaty i Wychowania. Najważniejsze działania
realizowane przez stowarzyszenie to:
1. Prowadzenie Strzeleckiego Centrum Edukacyjnego (oferta form kształcenia
i doskonalenia skierowana do różnych grup społecznych),
2. Realizacja projektów wymiany młodzieży z Polski, Niemiec i Litwy w ramach
Programu Komisji Europejskiej „Młodzież”,
3. Pozyskiwanie grantów na realizację projektów edukacyjnych,
4. Prowadzenie projektów edukacyjnych, zarówno lokalnych jak i międzynarodowych,
jak na przykład projekt „Bez granic” – polsko niemiecka gazetka internetowa,
5. Udzielanie stypendiów dla najlepszych uczniów gimnazjów,
6. Organizacja imprez kulturalnych o zasięgu gminnym i powiatowym,
7. Zakupy wyposażenia i sprzętu dydaktycznego dla placówek oświatowych,
Wsparcie gminnych inwestycji oświatowych realizowane jest poprzez pomoc
w zdobywaniu funduszy (zbiórka publiczna, pozyskiwanie sponsorów). W ten sposób
stowarzyszenie wsparło na przykład budowę hali sportowej przy PG nr. 2 w Strzelcach
Opolskich.
5.9.6 Organizacje ekologiczne
Na terenie gminy nie działają klasyczne ekologiczne organizacje pozarządowe. Jest
natomiast prowadzona szeroka aktywność szkolnych klubów ekologicznych. Nie jest to
jednak działalność pozorowana. Szczególnie wyróżnia się Szkoła Podstawowa nr 1
w Strzelcach, gdzie nauczyciele Sabina Knopik i Henryk Mielcarz prowadzą autorskie
programy dydaktyczno-wychowawcze: „Mała Akademia Turystyczna" oraz „Edukacja
Ekologiczna Plus 2004" (co roku realizowana jest kolejna edycja programu). Organizowane
są wyprawy turystyczne (około 10 wypraw rocznie), warsztaty ekologiczne, sadzenia drzew
i pielęgnacji zieleni, opieki nad zwierzętami. Prowadzony jest program PAK: Papier –
Aluminium – Kasztany. Uczniowie zbierają papier i makulaturę, która następnie jest
sprzedawana w wyspecjalizowanych punktach skupu. Kasztany (lub żołędzie) sprzedawane są
leśnictwu jako pasza dla zwierząt. Więcej informacji można znaleźć na stronie
www.ekostrzelce.pl
61
Podsumowanie rozdziału „Społeczność Lokalna”: analiza
A-B-C
Poniżej zestawiono listę atutów i barier, które udało się zidentyfikować w sferze społecznej
i przedstawiono listę pytań, jakie pojawiły się w wyniku rozważania atutów i barier.
Atuty
1. Brak przymusowych, masowych przesiedleń po wojnie na wsiach
2. Długa udokumentowana historia wielu miejscowości (zarówno miasta jak i licznych
wsi) dająca poczucie zakorzenienia.
3. Zachowany system norm społecznych - majątek publiczny nie jest dewastowany,
zawierane ustne umowy są z reguły dotrzymywane.
4. Duża aktywność społeczna mieszkańców wsi – kultywowanie gwary śląskiej i pieśni
ludowych , tradycja wspólnej zabawy.
5. Istnienie wielu stowarzyszeń i organizacji pomocowych na terenie gminy.
6. Dysponowanie pieniedzmi zarobionymi w pracy na zachodzie Europy ( głównie w
Niemczech)
Bariery
1. Starzenie się społeczeństwa.
2. Konserwatyzm mieszkańców wsi, tradycyjne pojmowanie roli kobiety w rodzinie,
uniemożliwiające jej podejmowanie kariery zawodowej.
3. 5% do 10% opuszczonych domów na terenach wiejskich (często z nie uregulowanym
statusem prawnym).
Ciekawe...
1. Jaka jest gotowość kobiet, pozostających w domu podczas gdy mężowie pracują za
granicą do podjęcia się dodatkowych zajęć?
2. Na ile powszechna jest znajomość języka niemieckiego?
3. Jak zatrzymać pieniądze zarobione przez mieszkańców w Niemczech ?
4. Jak pobudzać przedsiębiorczość ( skłonność do inwestowania na terenie gminy)?
5. Jak rozwijać ( w jakich obszarach ) rolę Strzelec Op. Jako stolicy powiatu ?
62
6. GOSPODARKA
6.1 Usługi bankowe
Na terenie miasta istnieją oddziały siedmiu banków:
1. Bank Śląski,
2. Bank Zachodni WBK
3. Bank Polskiej Spółdzielczości,
4. PKO BP,
5. Pekao S.A.,
6. Bank Spółdzielczy w Leśnicy,
7. Bank Spółdzielczy w Krapkowicach.
Skorzystać można z sześciu bankomatów należących do: PKO BP (2 bankomaty),
Banku Zachodniego WBK (2), BS w Leśnicy (1), Banku Śląskiego (1). W mieście działa
także 12 kantorów wymiany walut.
6.2 Rolnictwo
Najlepsze warunki do produkcji posiadają sołectwa:
• Ligota Górna (83,6 pkt.),
• Kalinów (83,2 pkt.),
• Ligota Dolna (80,0 pkt.),
• Niwki i Kalinowice (76,8 pkt.),
• Błotnica Strzelecka (75,7 pkt.),
• Brzezina (74,9 pkt.),
• Płużnica Wielka (73,7 pkt.),
• Rożniątów (73,2 pkt.).
Wsie te zaliczane są do grupy o dobrych warunkach do produkcji rolnej. Natomiast
najniższe wskaźniki jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej występują w północnej części
gminy we wsiach: Szczepanek, Jędrynie, Grodzisko, Kadłub i Osiek.
6.2.1Wielkość i specjalizacja gospodarstw rolnych
W Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) na terenie gminy
ubezpieczonych jest w sumie 1 168 osób. Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 9,8 ha
przy średniej wojewódzkiej 7,8 ha i krajowej 7,0 ha. Struktura obszarowa gospodarstw
przedstawia się następująco :
63
Tabela 6: Wielkość gospodarstw na terenie gminy Strzelce Opolskie według własności gruntów
% udział gospodarstw o danych areale w stosunku do ogólnej
liczby
poniżej 5 ha
45%
5,01 – 10 ha
22%
10,01 – 15 ha
17%
15,01 – 50 ha
12%
powyżej 50 ha
4%
Źródło: Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich
Wielkość gospodarstwa
Liczba gospodarstw utrzymujących większe pogłowie zwierząt gospodarskich
przedstawia się następująco:
• bydło mleczne (pow. 5 szt.) – 66 gospodarstw,
• trzoda chlewna (pow. 50 szt.) – 63 gospodarstwa.
Pomimo, zazwyczaj niesformalizowanego handlu pojedynczymi działkami między
rolnikami, stwierdza się niedobór gruntów do użytkowania rolnego.
Tabela 7: Areał ważniejszych upraw.
Uprawa
zboża ogółem
rzepak
kukurydza na kiszonkę
kukurydza na ziarno
ziemniaki
buraki cukrowe
Źródło: szacunki GUS
Areał w gminie w ha
6730
410
350
450
350
280
Rzeczywistą liczbę rolników w gminie można oszacować następująco. Liczba osób
płacących podatek rolny wynosi ok. 1400 osób, ale w spisie powszechnym prowadzenie
gospodarstwa zadeklarowały 733 osoby. Są to jednak często gospodarstwa kilkuhektarowe,
dzierżawione większym rolnikom (często bez formalnej umowy), podczas gdy właściciel
utrzymuje się z pracy za granicą. Dlatego też według referatu rolnictwa rzeczywistą liczbą
rolników, uprawiających co najmniej 15 ha, jest ok. 350 osób. W liczbie tej jest wiele
gospodarstw o wielkości 40-50 ha, które znaczną cześć gruntów dzierżawią od innych
rolników lub z Agencji Nieruchomości Rolnych.
W gminie działa kilkadziesiąt dużych gospodarstw specjalizujących się w
nowoczesnej produkcji mleka , żywca wieprzowego i zbóż. Niektóre z nich zajmują co roku
czołowe miejsca w województwie.
6.2.2 Produkcja mleczarska
Specyfiką północnej części gminy jest wysoko postawiona produkcja mleczarska.
Spółdzielnia Mleczarska Rolników Śląskich w Kadłubie od lat prowadzi przetwórnię mleka
zaopatrywaną z gospodarstw członków spółdzielni. W roku 2004 rozpoczęła budowę nowej,
większej przetwórni. Jej wyroby charakteryzują się tradycyjnymi recepturami. Spółdzielnia
produkuje na rynek lokalny, gdzie z ogromnym powodzeniem konkuruje z wielkimi
producentami, zyskując jakością swoich wyrobów i mając duże zaufanie klientów. Ponadto na
terenie gminy skup mleka prowadzi Zakład ZOTT z Opola oraz mleczarnia Zabrze –
64
Mikulczyce. Ogółem pogłowie bydła w gminie Strzelce wynosi ok. 4200 sztuk, w tym krów
1750.
6.2.3 Produkcja żywca wieprzowego
Pogłowie trzody chlewnej oscyluje na ok. 15 500 sztuk, a roczna produkcja około 25
tysięcy sztuk tj. ok. 2750 ton. Tylko około 1/3 tej produkcji jest skupowana i przetwarzana na
terenie gminy. Pozostała część jest skupowana i przetwarzana w gminach sąsiednich
Kolonowskie i Jemielnica oraz wywożona przez skupy obwoźnie na rzecz ubojni
„Koziegłowy” w woj. Śląskim. Gospodarstw specjalizujących się w hodowli trzody chlewnej
(tj. mających na stanie powyżej 100 sztuk) jest kilkanaście.
6.2.4 Hodowla koni
W okolicy powoli rozwija się hodowla koni do celów rekreacyjnych. Co roku
kilkudziesięciu hodowców wystawia swe konie na dorocznym przeglądzie w Porębie pod
Leśnicą. W okresie PRLu działało w gminie duże państwowe gospodarstwo rolne
specjalizujące się w hodowli koni – tradycje te są ciągle żywe.
Szczególnie dobrze rozwinięta jest hodowla koni rasy śląskiej, która powstała na tych
ziemiach w wyniku hodowli prowadzonej przez przedwojennych właścicieli. Hodowcy są
zrzeszeni w stowarzyszeniach branżowych, ale nie ma organizacji, która pomagałaby
rozwinąć usługi turystyczne i rekreacyjne związane z wypożyczaniem koni.
6.3 Obszary przemysłowe podlegające restrukturyzacji
Do roku 1990 w Strzelcach działały trzy wielkie zakłady, dominujące w krajobrazie
gospodarczym miasta. Były to:
1. Zakłady Maszyn Rolniczych „Agromet”,
2. Cementownia „Strzelce Opolskie”,
3. Zakłady Wapiennicze „Opolwap” (filia zakładów w Tarnowie Opolskim).
Zakłady Maszyn Rolniczych „Agromet upadły w roku 1999, „Opolwap” zamknął
zakład w Strzelcach, cementownia „Strzelce Opolskie” jest likwidowana. W sumie
przedsiębiorstwa te zwolniły w latach 1990-2004 kilka tysięcy osób. Zastąpiły je liczne, ale
znacznie mniejsze przedsiębiorstwa, dobrze radzące sobie w warunkach gospodarki rynkowej.
Obszary przemysłowe dwóch z trzech „molochów” zostały zamienione w strefy gospodarcze,
krótko opisane poniżej.
6.3.1 Strzelecki Obszar Gospodarczy (SOG)
Na miejscu byłej fabryki Maszyn Rolniczych „Agromet” po jej upadku powstał
Strzelecki Obszar Gospodarczy. Poszczególne nieruchomości zakupiło 16 nowych
właścicieli. Część z nich rozpoczęła już swą działalność. Są to Kleinmann (produkcja
schodów i szafek metalowych), Bank Spółdzielczy w Leśnicy, AD AUTO, Dremex i kilka
mniejszych firm. Niektórzy są w trakcie uruchamiania działalności – Pilmet, AGP i Kaufland.
65
Ciągle niezagospodarowana zostaje – należąca do firmy Krukowiak – hala
o powierzchni 28 000 m2. Właściciel szuka możliwości jej odsprzedania lub wynajęcia.
Kilka mniejszych hal na terenie SOG oferowanych jest „z drugiej ręki” potencjalnym
inwestorom.
6.3.2 Strzelecka Strefa Gospodarcza (SSG)
Właściciel likwidowanej cementowni w Strzelcach Opolskich „Górażdże” S.A. czyni
starania, aby znaleźć inwestorów tworzących na bazie obiektów cementowni nowe zakłady.
Oferta SSG obejmuje 76 ha wolnych gruntów oraz terenów zabudowanych z możliwością
powiększenia o 7 ha sąsiadującego zakładu przedsiębiorstwa „Opolska Jedynka”. Do lipca
2004 roku nabywców znalazły dwie nieruchomości o powierzchni 5,5 i 1,5 ha. Oferta
inwestycyjna SSG została włączona do katalogu „najlepszych ofert narodowych” Państwowej
Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych.
6.3.3 Zachęty dla inwestorów
Uchwała Nr XVI/183/03 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich, z dnia 10 grudnia
2003r., wprowadza zwolnienia z podatku od nieruchomości dla firm, które prowadząc nowe
inwestycje na terenie gminy tworzą miejsca pracy w produkcji lub usługach.
:
Prawo do zwolnienia przedsiębiorca może nabyć do końca 2006r. Do września 2004
roku deklarację skorzystania z ulgi złożyły firmy Kleinmann i Pilmet działające na terenie
Strzeleckiego Obszaru Gospodarczego oraz fabryka mebli Norberta Pyki. Z deklaracji
wynika, że w sumie te firmy dadzą pracę 110 ludziom.
6.4 Zakłady produkcyjne
Poniżej przedstawiono krótki opis największych
działających na terenie gminy Strzelce Opolskie.
zakładów
przemysłowych
Przedsiębiorstwo Przemysłu Obuwniczego
Produkuje obuwie ochronne, używane głównie przez pracowników budowlanych
i przemysłowych. Specyfiką zakładu jest jego lokalizacja przy zakładzie karnym i
zatrudnianie więźniów.
Intersilesia MC`BRIDE Polska
Firma, należąca w części do koncernu brytyjskiego, a w części do założyciela firmy
pana Karola Cebuli, produkuje środki czystości takie jak: płyny do mycia, płyny do płukania,
mydła w płynie i tym podobne. Firma ma podpisane kontrakty na dostawę z większością
istniejących w Polsce wielkich sieci handlowych.
Kleinmann - wyroby metalowe
Firma produkuje schody oraz szafki metalowe. Większość produkcji jest
eksportowana do Niemiec.
66
Fabryka Mebli „Meble Pyka”
Na początku października 2003, zakład będący w upadłości, a zatrudniający przed
upadkiem 108 osób, został zakupiony przez Norberta Pykę z Malichowa pod Dobrodzieniem.
Zakład wytwarza stoły oraz stelaże do mebli i obecnie szybko się rozwija.
Energo-Mechanik
Przedsiębiorstwo produkuje specjalistyczne urządzenia dla energetyki.
Drewnoplast
Przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją okien, obróbką kamienia oraz budownictwem.
Cementownia
Jak omówiono wcześniej cementownia jest obecnie w trakcie likwidacji.
Przekształcana jest w Strzelecką Strefę Gospodarczą i rozprzedawana przez właściciela.
Koncern Górażdże S.A. pozostawi na terenie cementowni jedynie laboratorium przemysłowe.
Teren zakładu jest obecnie dzielony na mniejsze działki, a cała infrastruktura dojazdowa
i wodno-kanalizacyjna zostanie przekazana gminie. Pierwsze działki są już sprzedawane.
W czerwcu 2004 firma „Bamer-Pol” produkująca rolety i żaluzje zakupiła hale z gruntem na
obszarze Strefy. Po uruchomieniu linii produkcyjnej planuje zatrudnić ok. 50 osób.
Zakłady Zabudów Specjalistycznych „Bieńkowski”
Zakład został uruchomiony wiosną 2004 roku przez firmę Bieńskowski Sp z o.o.
z Sosnowca. Firma znajduje się w dawnej hali Spółdzielni Spożywców „Piast” przy ul Marka
Prawego i zajmuje się przerabianiem samochodów na wozy specjalistyczne: bankowozy,
ambulanse, karetki, pojazdy ochrony mienia oraz przystosowane do przewozu osób
niepełnosprawnych. Zakład ma docelowo zatrudniać 50 osób. Ten sam właściciel prowadzi
także salon sprzedaży samochodów przy ulicy Opolskiej.
Zakład Produkcji Stolarki „Kapica” spółka jawna
Firma, zlokalizowana w Grodzisku i Zawadzkiem produkuje stolarkę okienną z
drewna i plastiku. Jest to przedsiębiorstwo rodzinne, stale rozwijające się, obecnie zarządzane
przez kolejne już pokolenie właścicieli.
6.5 Instytucje Publiczne
Jako miasto powiatowe Strzelce Opolskie są siedzibą:
• Starostwa Powiatowego,
• Urzędu Miejskiego,
• Urzędu Skarbowego,
• Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego,
• Sądu Rejonowego,
• ZUSu,
• Jednostki Państwowej Straży Pożarnej,
• Powiatowej Komendy Policji,
• SANEPIDu,
• Powiatowego Inspektora Weterynarii,
• oddziału Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
• Nadleśnictwa,
67
•
Banków.
Bliskość tych instytucji ułatwia życie mieszkańcom i przedsiębiorcom.
6.6 Zakłady karne
Pomimo, iż zakłady karne są rodzajem instytucji publicznych, ze względu na swoje
znaczenie dla miasta zasługują na osobne potraktowanie.
Na terenie miasta Strzelce Opolskie funkcjonują dwa duże zakłady karne. Zakład
Karny nr 1, przeznaczony dla przestępców młodocianych oraz osób skazanych po raz
pierwszy. Przebywa w nim obecnie około 1150 skazanych. W ramach Zakładu Karnego nr 2
funkcjonuje areszt śledczy, oddział terapeutyczny oraz oddział dla recydywistów. W sumie
przebywa tam 720 skazanych. Ogólna liczba prawie 1900 więźniów czyni Strzelce jednym z
pięciu największych w Polsce ośrodków penitencjarnych. Ponad 80% skazanych ma wyroki
powyżej 5 lat. Są też osoby skazane na dożywocie. Sprawuje nad nimi nadzór 484
funkcjonariuszy więziennych i pracowników cywilnych. Zawód strażnika więziennego
bardzo często jest dziedziczony. Grupa osób pracujących w więzieniach oraz ich rodziny
stanowi znaczący odsetek wśród mieszkańców niespełna 20-tysięcznego miasta. Niewątpliwie
tak duża grupa osób zawodowo zajmująca się „dbaniem o porządek publiczny” korzystnie
wpływa na spokój w mieście.
Ani wychodzący więźniowie, ani przyjazdy osób odwiedzających nie wpływają
negatywnie na poziom bezpieczeństwa w mieście.
Część skazanych pracuje w działającym przy zakładach karnych Przedsiębiorstwie
Przemysłu Obuwniczego. To przywięzienne przedsiębiorstwo doskonale sobie radzi, mając
mocną pozycję na krajowym rynku obuwia ochronnego i roboczego. Oprócz 250 skazanych
zatrudnia 165 osób spoza więzienia. Podobna grupa więźniów – 252 osoby kształci się
w filiach gimnazjum oraz Zespołu Szkół Zawodowych nr 1.
6.7 Turystyka i usługi okołoturystyczne
Strzelce nie są miejscowością turystyczną. Wielkim centrum turystyki
pielgrzymkowej jest jednak położony w odległości kilku kilometrów od granic gminy klasztor
na Górze Św. Anny. Miasto pełni jednak funkcje tranzytowe, co tworzy popyt na miejsca
noclegowe. Potrzebne są także miejsca na różnego rodzaju spotkania biznesowe, szkoleniowe
i rodzinne.
Miejsca noclegowe
Na terenie miasta działają obecnie dwa hotele: „Leśny” oraz „Zajazd Piast”.
Dodatkowo działa, otwarty jedynie w sezonie letnim, camping i dom gościnny w Suchej.
Ponadto w trakcie budowy znajduje się wspomniana już powozownia, funkcjonująca obecnie
pod nazwą „Przyzamcze”. Znajdzie się w niej hotel na ok. 40 miejsc noclegowych. W dalszej
przyszłości być może miejsca noclegowe powstaną także w odbudowywanym zamku.
Usługi turystyczne
Na terenie wsi Rożniątów osoba prywatna planuje utworzenie prywatnego kompleksu
agroturystycznego w okresie letnim. Ośrodek ten ma składać się ze stawu kąpielowego o
powierzchni 1 ha, kawiarni oraz ok. 40 miejsc noclegowych. Na wolnym wybiegu mają
68
przebywać zwierzęta. Ośrodek będzie przyjmował grupy szkolne w ramach zielonych szkół,
rajdów szkolnych a także osoby prywatne.
Kilku prywatnych właścicieli stadnin w powiecie również uruchomiło usługi
agroturytyczne.
Atrakcyjność turystyczna danego obszaru zależy także od walorów środowiska
kulturowego, które znacznie stymulują rozwój turystyki. Gmina i miasto Strzelce Opolskie
posiada wiele obiektów zabytkowych,( opisanych wcześniej) w tym unikalne układy
ruralistyczne wsi Suche Łany i Adamowice, zespoły zabudowy robotniczej i tereny zielone.
Przez teren Strzelec Opolskich przebiegają trzy szlaki turystyczne (Szlak Powstańców
Śląskich, Szlak im. Roberta Oszka i Szlak Cystersów), które mogą być wykorzystane dla
rozwoju turystyki.
Na terenie gminy znajduje się kilka obiektów rekreacyjno sportowych :
• Hala Sportowa w Strzelcach Opolskich przy Pl. Żeromskiego 5b, wyposażona w salę
gimnastyczną i siłownię
• Kąpielisko Miejskie w Strzelcach Opolskich przy ul. Opolskiej, gdzie oprócz basenów
znajdują się także boiska sportowe oraz inne urządzenia sportowe.
• Ośrodek rekreacyjny „Rybaczówka” przy ul. Budowlanych
• Międzyszkolny Ośrodek Sportowy w Strzelcach Opolskich przy ul. Kozielskiej
69
Podsumowanie rozdziału „Gospodarka” : analiza A-B-C
Atuty
1. Położenie gminy – bliskość zjazdu z autostrady i Transeuropejskiego Korytarza
Kolejowego.
2. Zainteresowanie
międzynarodowego koncernu – właściciela Cementowni
w Strzelcach, sprawą pozyskania nowych inwestorów na terenie zamykanego zakładu.
3. Powszechne podejmowanie pracy w krajach UE – głównie w Niemczech i Holandii
przez osoby posiadające podwójne obywatelstwo. Przywożą oni do gminy ok. 120 mln
PLN rocznie.
4. Aktywność gminy w poszukiwaniu inwestorów.
5. Wysoka ocena atrakcyjności inwestycyjnej gminy (np. włączenie przez Polską
Agencję Informacji i Inwestycji Zagranicznych ofert z terenu gminy do katalogu
najlepszych ofert narodowych, III miejsce w konkursie „Gmina przyjazna
inwestorom”).
Bariery
1. Posiadanie małej ilości terenów pod inwestycje typu „greenfild” (duże niezabudowane
uzbrojone w media działki pod zabudowę przemysłową).
2. Bardzo mała liczba firm zakładanych przez osoby pracujące w UE, gdzie mają szansę
zdobyć doświadczenie zawodowe, kontakty, zgromadzić niezbędny kapitał.
3. Ograniczona podaż wykwalifikowanych robotników.
4. Nie wykorzystanie potencjału istniejącego na terenie gminy i w jej pobliżu
związanego z jeździectwem.
Ciekawe...
1. Jak przygotować ofertę i wykorzystać niektóre źródła wody dla celów promocji
Strzelec i zarobkowych?
70
7. BUDŻETOWE I ORGANIZACYJNE
UWARUNKOWANIA DZIAŁAŃ GMINY
Gmina jest instytucją z mocy prawa, działającą na podstawie ustawy o samorządzie
terytorialnym z 17 maja 1990 roku, której celem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb
mieszkańców. W ustawie tej jako zadania własne gminy w szczególności wymieniane są:
1. Zapewnienie ładu przestrzennego gospodarki nieruchomościami, ochrony
środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
2. Utrzymanie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3. Utrzymanie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania
i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń
sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w
energie elektryczną i cieplna oraz gaz,
4. Tworzenie systemów lokalnego transportu zbiorowego,
5. Prowadzenie pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
6. Rozwijanie gminnego budownictwa mieszkaniowego,
7. Prowadzenie edukacji publicznej,
8. Prowadzenie jednostek kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury
oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
9. Tworzenie infrastruktury dla kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów
rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
10. Prowadzenie targowisk i hal targowych,
11. Dbanie o zieleń i zadrzewienia,
12. Prowadzenie cmentarzy gminnych,
13. Dbanie o porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli oraz ochronę
przeciwpożarową i przeciwpowodziową,
14. Utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów
administracyjnych,
15. Prowadzenie polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki
socjalnej, medycznej i prawnej,
16. Wspieranie i upowszechnianie idei samorządowej,
17. Promocja gminy,
18. Współpraca z organizacjami pozarządowymi,
19. Współpraca ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw (miasta
partnerskie).
7.1 Budżet gminy
Dochody gminy pochodzą z:
1. udziałów w podatkach od osób fizycznych i prawnych,
2. z podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego (które w przyszłości zostaną
prawdopodobnie zastąpione jednym podatkiem katastralnym),
3. subwencji oświatowej,
4. innych subwencji i dotacji.
71
Od stycznia 2004 roku obowiązuje nowa ustawa o dochodach gmin, która podnosi
udział gminy w podatkach dochodowych i przerzuca w całości na gminę obowiązek
finansowania całości zadań z zakresu pomocy społecznej. Średnio nieco ponad 50% budżetu
gminy stanowią zadania oświatowe, finansowane teoretycznie w całości z subwencji
oświatowej, która w praktyce jest stale niedoszacowana na około 20%. Obniża to oczywiście
zdolność inwestycyjną gminy.
Na tle gmin miejsko-wiejskich województwa opolskiego, Strzelce Opolskie są jednak
gminą o wysokich dochodach. W roku 2003 dochody gminy w przeliczeniu na jednego
mieszkańca wyniosły 1326 PLN, podczas gdy średnio w gminach wiejsko-miejskich –
1220 PLN.
7.2 Struktura wydatków gminy
Struktura wydatków gminy wyraźnie pokazuje, iż zadania związane z oświatą
i edukacją stanowią w sumie ponad połowę całego budżetu gminy. Łącznie kategorie
„Oświata i wychowanie” oraz „Edukacja i opieka wychowawcza” stanowią 54,3% wydatków
budżetu. Dlatego też finansowaniu oświaty poświecony jest oddzielny podrozdział.
Tabela 8: Procentowy udział poszczególnych kategorii wydatków w budżecie gminy w stosunku do średniej dla
gmin miejsko-wiejskich woj. opolskiego w roku 2002
Dział wydatków
średnio gminy miejsko - wiejskie
woj. Opolskiego
44,6
39,8
13,5
13,9
11,6
12,4
9,7
9,9
5,9
6,3
4
3,5
6,2
8
3,4
3,1
1,1
3,1
Gmina Strzelce Op.
oświata i wychowanie
opieka społeczna
administracja publiczna
edukacyjna i opieka wychowawcza
gospodarka komunalna i ochrona środowiska
kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
pozostałe działy
transport i łączność
gospodarka mieszkaniowa
Większy udział kategorii „Oświata i wychowanie” w wydatkach gminy w roku 2002
wynika z dużo większych niż zazwyczaj nakładów inwestycyjnych na oświatę – głównie
w związku z budową gimnazjum i hali sportowej na ulicy Kozielskiej. W pozostałych
kategoriach struktura wydatków gminy nie odbiega od przeciętnej.
7.2.1 Wydatki na utrzymanie oświaty
Utrzymanie szkół i przedszkoli to największa pozycja w budżecie gminy. Pochłania
ponad 50% budżetu. Subwencja oświatowa jest stale nieoszacowana przez ministerstwo
finansów, ale w ostatnich latach deficyt ten wyraźnie się zwiększył.
Zjawisko niedoszacowania subwencji oświatowej dotyczy wszystkich gmin i w skali
kraju stanowi kwotę 4-5 mld złotych. Jest to jedna z podstawowych barier ograniczających
możliwości inwestycyjne gmin.
72
7.3 Wydatki inwestycyjne w stosunku do budżetu gminy
Nadwyżkę ponad wydatki bieżące (tak zwane „wolne środki”) gmina może wydać na
realizację inwestycji i na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów. Tak więc zdolność
inwestycyjną gminy możemy oszacować na podstawie wieloletniej średniej sumy (po
przeliczeniu na kwoty stałe) wydatków inwestycyjnych ze środków własnych oraz kwot
przeznaczanych na spłatę zaciągniętych kredytów.
Tabela 9: Nakłady inwestycyjne gminy w cenach bieżących.
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Budżet gminy
35 550 38 894 40 836 42 919 49 590 45 157
w tym wydatki inwestycyjne
5 942
8 028
9 500
11 334 8 496
4 728
1 917
1 600
7 248
1 554
2171
596
4 025
6 428
2 252
9 780
6 325
4 132
Udział
środków
zewnętrznych
inwestycyjnych ( w tym kredyty)
w
Wydatki inwestycyjne ze środków własnych
wydatkach
Udział procentowy wydatków inwestycyjnych ze środków
własnych do całości budżetu
11,3% 16,5% 5,5%
22,8% 12,8% 9,2%
Jak widać udział procentowy wydatków inwestycyjnych ze środków własnych (tzw.
„wolnych środków”) wyraźnie „skacze” i nie da się wyznaczyć tendencji zmiany. Średnio
jednak w badanym okresie (1998-2003) wynoszą one 13% całości budżetu.
7.4 Dokumenty planistyczne posiadane przez gminę
Proces planowania inwestycyjnego w Gminie oparty jest na planowaniu
długofalowym. Gmina posiada sektorowe strategie, plany i programy zgodne z
obowiązującymi przepisami oraz inne potrzebne do wyznaczenia celów i priorytetów
działania na przyszłe lata.
Tabela 10 Posiadane przez gminę Strzelce Opolskie dokumenty planistyczne
L.p.
1
2
3
4
Dokument
Strategia rozwoju
Program ochrony środowiska
Koncepcja gospodarki ściekowej
Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe
5.
Inwentaryzacje przyrodnicze, programy ochrony przyrody i
krajobrazu:
− Projekt rewaloryzacji zabytkowego „Małego Parku” w
Strzelcach Op,
− Inwentaryzacja
zabytkowych
parków
w
Kalinowicach, Błotnicy Strzeleckiej, Kadłubie i
Strzelcach Opolskich,
− Inwentaryzacja zieleni na zabytkowym cmentarzu
Rok uchwalenia
2000
2000
2002
2001
73
−
6.
ewangelickim w Strzelcach Opolskich,
Koncepcja wzorcowego gospodarowania gnojowicą,
obornikiem i zbędną biomasą różnorodnego
pochodzenia w wybranym gospodarstwie rolnym
zajmującym się intensywną hodowlą.
Aktualne
miejscowe
plany
zagospodarowania
przestrzennego obejmujące 25% powierzchni Gminy:
− Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego terenu położonego we wsi
Szymiszów w rejonie ul. Ligonia. PLAN
„SZYMISZÓW 1”,
− Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego obszaru obejmującego zachodnią
część wsi Rożniątów - oznaczonego nr 4,
− Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego obejmujący centrum miasta
Strzelce Opolskie,
− Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego nr 2 obszaru ograniczonego
ulicami Leśna - Boczna, Zakładowa, Marka
Prawego oraz terenem PKP w Strzelcach Op.,
− Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego terenu górniczego złoża wapieni i
margli „Strzelce Opolskie”,
− Zmiana miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego miasta Strzelce Opolskie
obejmująca teren Cementowni Strzelce Opolskie
wraz z terenami przyległymi,
przestrzennego gminy Strzelce Opolskie we wsi
Szczepanek,
− Zmiana nr 1 we wsi Sucha miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego
gminy
Strzelce Opolskie,
przestrzennego gminy Strzelce Opolskie dla
terenów zabudowy mieszkaniowej (byłe szkoły)
we wsiach Osiek, Warmątowice, Grodzisko,
Kalinów, Kalinowice,
przestrzennego gminy Strzelce Opolskie,
dotycząca terenów zabudowy mieszkaniowej w
rejonie ul. Fabrycznej i ul. Małej we wsi
Szymiszów,
− Zmiana mpzp gminy oraz zmiana szczegółowego
mpzp terenów budownictwa mieszkaniowego
Szymiszów Osiedle rejon ulic 1 Maja, Ligonia
i Pięknej,
− Zmiana mpzp gminy we wsi Kadłub,
− Zmiana mpzp gminy we wsiach: Rozmierz,
Rozniątów, Kalinów, Kalinowice (tereny
działalności rzemieślniczej),
− Zmiana mpzp gminy dot. terenu zabudowy
mieszkaniowej w rejonie ulicy Leśnej w
1996
1998
1998
2001
2001
2002
2002
2002
2003
2003
2003
2003
2003
2003
74
−
−
−
7.
8.
Szymiszowie,
2003
Zmiana mpzp miasta dot. terenu w rejonie ul.
2003
Sosnowej w Strzelcach Op.,
Zmiana mpzp Strzelce Op. dot. terenu bazy
Zieleni Miejskiej (ul. Opolska),
Zmiana mpzp w Strzelcach Opolskich w rejonie
2003
Adamowic.
Studium
uwarunkowań
i
kierunków 2000
zagospodarowania przestrzennego
Inne:
• Koncepcja zaopatrzenia w wodę do picia miasta
i gminy Strzelce Opolskie,
• Projekt: „Strategia Zarządzania Gospodarką
Wodną w rejonie Strzelec Opolskich” z Planem
Strategicznym,
• „Analiza kosztów i efektywności systemów
kanalizacji ściekowej”,
• „Badania
nad
wykorzystaniem
turbiny
napowietrzająco-mieszającej w istniejących
zbiornikach
bezodpływowych
do
unieszkodliwienia ścieków na terenie gminy
Strzelce Opolskie”.
W 2004r. została opracowana aktualizacja Programu Ochrony Środowiska i Plan
Gospodarki Odpadami.
7.5 Organizacja usług komunalnych
Zbiorowe potrzeby mieszkańców, wymienione w ustawie o samorządzie
terytorialnym, gmina może zaspokajać poprzez:
• Jednostki budżetowe – są to gminne jednostki organizacyjne, które pokrywają swoje
wydatki bezpośrednio z budżetu gminy,
• Zakłady budżetowe – są to jednostki organizacyjne, które odpłatnie wykonują
wyodrębnione zadania i pokrywają koszty swojej działalności z przychodów
własnych. Zakład może otrzymywać dotacje, ale nie mogą one przekroczyć 50%
całości przychodów jednostki,
• Spółki komunalne – które są normalnymi podmiotami gospodarczymi, spółkami
prawa handlowego, świadczącymi odpłatnie usługi dla mieszkańców, będącymi
w całości lub w części własnością gminy.
Gmina Strzelce Opolskie posiada następujące jednostki :
1. Ośrodek Pomocy Społecznej,
2. Gminny Zarząd Oświaty i Wychowania,
3. Miejski Zakład Cmentarny.
75
7.5.1 Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS)
OPS został utworzony uchwałą Rady Miejskiej w styczniu 1995 roku. Ośrodek
realizuje swoje zadania zgodnie z Ustawą o Pomocy Społecznej z dnia 12 marca 2004 roku
(Dz. U. Nr 64, poz. 593). W ramach ustawy OPS realizuje następujące zadania:
Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy:
1. Udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego
pozbawionym;
2. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych;
3. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych;
4. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w
wyniku zdarzenia losowego;
5. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków;
6. Świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie mającym
dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym
ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;
7. Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w
miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób
z zaburzeniami psychicznymi;
8. Dożywianie dzieci;
9. Sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;
10. Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt
mieszkańca gminy w tym domu.
Do zadań własnych gminy należy:
1. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych.
Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę
należy:
1. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych;
2. Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach
o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;
3. Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu
zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Ośrodek organizuje i prowadzi także Środowiskowy Dom Samopomocy oraz realizuje
działania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej i innych ustaw. W ramach
zadań własnych OPS udziela pomocy w formie zasiłku celowego między innymi na pokrycie
części lub całości kosztów leków, opałów, odzieży, kosztów pogrzebu. Ponadto Ośrodek
organizuje turnusy rehabilitacyjne dla osób niepełnosprawnych – dzieci, młodzieży
i dorosłych.
Od 1 maja 2004 Ośrodek przejął realizację i wypłatę świadczeń rodzinnych zgodnie
z ustawą z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz.Nr. 35 poz. 305).
76
7.5.2 Gminny Zarząd Oświaty i Wychowania (GZOiW)
Gminny Zarząd Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich jest gminną jednostką
organizacyjną, utworzoną przez Radę Miejską w Strzelcach Opolskich uchwałą
Nr XXIII/151/95 z dnia 29 listopada 1995 roku w sprawie utworzenia jednostki budżetowej
p.n. „Gminny Zarząd Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich”.
Gminny Zarząd realizuje swoje zadania zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym,
ustawą „O Systemie Oświaty”, ustawą „Karta Nauczyciela”, ustawą wprowadzającą reformę
systemu szkolnego, ustawą o finansach publicznych oraz rozporządzeniami Ministra Edukacji
Narodowej i Sportu.
Gminny Zarząd to jednostka, z jednej strony prowadząca obsługę placówek
oświatowych, a z drugiej skupiająca wszystkie funkcje gminy jako organu prowadzącego.
Zgodnie ze swoimi regulaminowymi uprawnieniami, sprawuje nadzór nad działalnością
prowadzonych przez gminę Strzelce Opolskie przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów
w zakresie spraw finansowych i administracyjnych oraz wykonuje zadania o charakterze
kontrolnym, planistycznym i organizacyjno – technicznym. Do zadań Gminnego Zarządu
Oświaty i Wychowania należy między innymi: zapewnienie warunków działania placówek
oświatowych, wykonywanie remontów obiektów szkolnych, przedszkolnych oraz zadań
inwestycyjnych w tym zakresie. Zakres kompetencji GZOiW ilustruje schemat nr 1.
Schemat 1: Zakres zadań Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania
Źródło: opracowanie GZOiW
7.5.3 Miejski Zakład Cmentarny
Miejski Zakład Cmentarny w Strzelcach Opolskich został utworzony w 1999 roku jako
gminna jednostka organizacyjna w celu administrowania nowo wybudowanym cmentarzem
komunalnym przy ul. Gogolińskiej w Strzelcach Opolskich.
Działania zakładu oparte są na pełnomocnictwie ogólnym Burmistrza Strzelec
Opolskich udzielonym kierownikowi MZC.
77
7.5.4 Spółki komunalne
Gmina posiada udziały w spółce prawa handlowego – Energetyka Cieplna
Opolszczyzny (ECO) oraz jest jedynym właścicielem dwóch spółek komunalnych.
• PUKIM – Przedsiębiorstwo usług Komunalnych i Mieszkaniowych Spółka z o.o.,
• SWIK – Strzeleckie Wodociągi i Kanalizacja Spółka z o.o.
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych i Mieszkaniowych
Do zadań spółki należy:
1. Zarządzanie komunalnymi terenami zielonymi, budynkami mieszkalnymi i obiektami
budowlanymi przeznaczonymi do działalności gospodarczej,
2. Zarządzanie innymi obiektami komunalnymi na podstawie odrębnie zawartych
umów,
3. Świadczenie usług komunalnych, a w szczegó1ności:
a. wywóz nieczystości stałych i płynnych,
b. mechaniczne i ręczne oczyszczanie miasta, odśnieżanie dróg, placów
i chodników,
c. dostarczanie gazu bezprzewodowego (w butlach),
4. Zarządzanie innymi niż komunalne nieruchomościami na zlecenie ich właścicieli,
5. Produkcja oraz sprzedaż płodów rolnych i roślin,
6. Produkcja i sprzedaż wyrobów drewnianych,
7. Produkcja i sprzedaż materiałów budowlanych,
8. Świadczenie usług remontowo-budowlanych,
9. Świadczenie usług w zakresie oznakowania poziomego i pionowego ulic, placów
i chodników,
10. Świadczenie usług sprzętowo-transportowych i mechaniki pojazdowej,
11. Świadczenie innych usług w zakresie użyteczności publicznej, nie zastrzeżonych
przez przepisy jako wyłączna właściwość określonych podmiotów,
12. Świadczenie usług hotelarskich.
We wrześniu 2004 PUKiM przejął zarządzenie hotelem pracowniczym przekazanym
gminie przez koncern Górażdże S.A. Będą tam świadczone usługi hotelowe, ale mają też
powstać mieszkania rotacyjne – dla osób gotowych zapłacić czynsz wyższy niż
w mieszkaniach komunalnych, potrzebujących lokum na krótki okres (kontraktowi
pracownicy, młode małżeństwa itp.).
Kapitał zakładowy Spółki wynosi dziewięćset tysięcy (900.000) złotych. Wszystkie
udziały posiada jedyny wspó1nik – Gmina Strzelce Opolskie.
Strzeleckie Wodociągi i Kanalizacja
Spółka rozpoczęła działalność 1 czerwca 1995 roku poprzez wydzielenie z majątku
gminy. SWiK zarządza sieciami wodociągowymi i kanalizacyjnymi oraz gminną
oczyszczalnią ścieków, obsługującą także gminę Jemielnica, z którą gmina Strzelce Opolskie
utworzyła związek komunalny.
Spółka dysponuje pełną inwentaryzacją majątku wniesionego przez gminę jako aport
19 czerwca 2002 roku (budynki, grunty, przyłącza sieci wodno-kanalizacyjnej
78
i oczyszczalnia). Cała sieć jest naniesiona na cyfrowe mapy gminy i funkcjonuje w zapisie
cyfrowym, który pozwala na dokonywanie szybkich i dokładnych obliczeń, w tym lokalizację
usterek.
Podstawową działalnością Spółki jest świadczenie usług wodno-kanalizacyjnych na
terenie gminy Strzelce Opolskie, w tym obsługa sieci i oczyszczalni ścieków. W ramach
działalności pomocniczej wykonywane są usługi remontowo-budowlane na instalacjach
i obiektach
wodno-kanalizacyjnych
oraz
usługi
specjalistyczne.
SWiK dysponuje urządzeniami do ciśnieniowego udrażniania kanalizacji, bezwykopowego
przechodzenia pod przeszkodami instalacjami o średnicy nie przekraczającej 65mm, sprzętem
do wykrywania wycieków wody z instalacji wodociągowych (lokalizacji awarii), a także
sprzętem budowlanym.
Polityka cenowa Gminy i Spółki "Strzeleckie Wodociągi i Kanalizacja" jest zgodna
z ustawą z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków. Ceny zatwierdzone uchwałą Rady Miejskiej na 2005r. zapewniają
samofinansowanie i płynność Spółki SWiK bez dopłat ze strony Gminy. Łączne opłaty za
wodę i za ścieki nie przekraczają 3% średniego dochodu gospodarstwa domowego w gminie.
Energetyka Cieplna Opolszczyzny
Jest to spółka prawa handlowego, która powstała w lipcu 1998 z przekształcenia
Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Opolu. Głównymi akcjonariuszami
spółki jest 12 gmin oraz jej pracownicy. Gmina Strzelce posiada 164 819 akcji spółki co
stanowi 10,73% całości. Spółka ECO posiada 7 ciepłowni, w tym ciepłownię w Strzelcach.
Więcej o spółce można przeczytać na witrynie: www.ec.opole.pl.
79
Podsumowanie rozdziału „Budżetowe i organizacyjne
uwarunkowania działań gminy”: analiza A-B-C
Atuty
1. Niski poziom zadłużenia gminy.
2. Efektywna zdolność kredytowa gminy.
3. Dobra kondycja finansowa spółek komunalnych.
4. Wysokie dochody budżetu gminy w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Bariery
1. Stałe zaniżanie wysokości subwencji oświatowej – konieczność dokładania do
subwencji z dochodów gminy.
2. Wysokie dochody budżetu gminy w przeliczeniu na mieszkańca powodują, iż
w różnego rodzaju konkursach grantowych na dotacje inwestycyjne (np. Program
SAPARD) gmina otrzymuje niską liczbę punktów i często nawet dobrze
przygotowane projekty nie otrzymują dotacji – pozostają na liście rezerwowej.
3. Przyjęte rozwiązania prawne, które wymuszają na gminie zabezpieczenie w budżecie
gminy 100% środków na pokrycie kosztów planowanych inwestycji, które mają być
w ok. 70% refundowane z funduszy UE. Utrudnia to zarządzanie budżetem gminy.
80
ZESTAWIENIE ZBIORCZE ANALIZY A-B-C
Rozdział
Atuty
Bariery
1. Położenie w środku Pasma
Przyspieszonego
Rozwoju
skupiającego
1/3
polskiego
potencjału
naukowo-badawczego
i o gęstości zaludnienia 3-krotnie
większej niż średnia w kraju;
2. Położenie w sub-regionie o dużo
wyższych niż średnio w Polsce
dochodach i o gęstej sieci osadniczej;
3. Położenie przy autostradzie A4;
4. Położenie przy linii kolejowej o
znaczeniu międzynarodowym;
dwóch
zjazdów
Położenie i relacje z innymi 5. Istnienie
autostradowych
na
terenie
gminy;
ośrodkami
6. 82 ha przy węźle Olszowa (teren
gminy Ujazd) są przygotowane pod
obsługę komunikacji.
7. Sąsiedztwo
(potencjalnego)
lotniska pasażerskiego przyjmującego
samoloty
czarterowe,
samoloty
biznesowe, turystyczne i sportowe;
8. Planowana przebudowa drogi
426 Strzelce – Kedzierzyn-Koźle.
Dużo lepsze połączenie z węzłem
autostradowym „Olszowa”.
1. Budowa obwodnicy miasta
prawdopodobna dopiero po 2010
roku;
2. Konkurencja
KędzierzynaKoźla, który ściąga do siebie
siedziby
instytucji
infrastrukturalnych (oddział PKO
BP, zakład energetyczny, punkt
celny);
3. Niedostateczne
środki
inwestycyjne na modernizację i
budowę
dróg
udostępniających
tereny
przeznaczone
w
miejscowych
planach
zagospodarowania
przestrzennego pod przemysł i
usługi.
1. Istnienie dwóch zjazdów z
autostrady w odległości ok. 6 km od
miasta;
2. Objęcie opracowaniem planów
miejscowych całego miasta;
1. Skomplikowane i długotrwałe
procedury
związane
z
przystąpieniem
do
realizacji
inwestycji;
2. W gminie występuje czterech
zarządców dróg. Powoduje to
konieczność dokonywania licznych
uzgodnień i stwarza pole konfliktów
(przykład: brak zgody ze strony
Generalnej
Dyrekcji
Dróg
Krajowych
i
Autostrad
na
przyłączenie
planowej
drogi
gminnej do ul Opolskiej).
Ład przestrzenny
3. Objecie planami miejscowymi
terenów przeznaczonych na realizację
funkcji
przemysłowych
i
rzemieślniczych;
4. Duże powierzchnie terenów
otwartych.
Posiadanie
Planów
miejscowych dla 25% obszaru
gminy.
1. Zamek w Strzelcach i otaczający
go park stanowią bardzo cenny
Krajobraz kulturowy
kompleks przylegający do ścisłego
centrum miasta.
1. Najcieplejszy region Polski;
2. Zdefiniowany obszar (Osiek –
Jedrynie), na którym można uzyskać
Walory
i
zagrożenia wodę pitną o bardzo dobrej jakości;
3. Nowoczesne
składowisko
środowiska
odpadów;
4. Nowoczesna
oczyszczalnia
ścieków.
1. Brak środków w gminie na
remonty i modernizację obiektów
zabytkowych.
1. Słabe gleby, tylko niewielki
procent stanowią gleby III klasy.
Przeważa klasa IV, V oraz VI;
2. Teren wrażliwy na infiltrację
zanieczyszczeń
do
wód
podziemnych.
3. Niedostateczny zasób środków
finansowych
na
rozbudowę
systemów oczyszczania i odbioru
81
Społeczność Lokalna
Gospodarka
1. Długa udokumentowana historia
wielu miejscowości (zarówno miasta
jak i licznych wsi) dająca poczucie
zakorzenienia;
2. Brak przymusowych, masowych
przesiedleń po wojnie na wsiach;
3. Zachowany
system
norm
społecznych – majątek publiczny nie
jest dewastowany, zawierane ustne
umowy są z reguły dotrzymywane;
4. Duża
aktywność
społeczna
mieszkańców wsi – tradycja wspólnej
zabawy;
5. Istnienie wielu stowarzyszeń i
organizacji pomocowych na terenie
gminy.
6. Dysponowanie
pieniedzmi
zarobionymi w Niemczech i innych
krach Europy Zach.
1. Położenie gminy – bliskość
zjazdu
z
autostrady
i
Transeuropejskiego
Korytarza
Kolejowego;
2. Zainteresowanie
międzynarodowego
koncernu
–
właściciela
Cementowni
w
Strzelcach,
sprawą
pozyskania
nowych inwestorów na teren
zamykanego zakładu;
3. Aktywność
gminy
w
poszukiwaniu inwestorów.
1.
ścieków, które docelowo powinny
objąć
wszystkie
miejscowości
wiejskie w gminie;
4. Brak możliwości finansowych
oraz celowości zorganizowania
docelowego systemu gospodarki
odpadami
komunalnymi
oraz
niebezpiecznymi we własnymi
zakresie, to jest obejmującym tylko
teren gminy.
1. Starzenie się społeczeństwa;
2. Konserwatyzm mieszkańców
wsi, tradycyjne pojmowanie roli
kobiety
w
rodzinie,
uniemożliwiające jej podejmowanie
kariery zawodowej;
3. 5% do 10% opuszczonych
domów na terenach wiejskich
(często z nie uregulowanym
statusem prawnym).
1.Posiadanie małej ilości terenów
pod inwestycje typu „greenfild”
(duże niezabudowane działki, które
można zabudować przemysłowo);
2.Niewystarczająca
aktywność
gospodarcza osób powracających z
pracy za granicą;
3.Ograniczona
podaż
wykwalifikowanych robotników;
4.Nie wykorzystanie potencjału
istniejącego na terenie gminy i w jej
pobliżu
związanego
z
jeździectwem;
Niski poziom zadłużenia gminy;
1. Stałe zaniżanie wysokości
subwencji
oświatowej
–
2. Efektywna zdolność kredytowa
konieczność
dokładania
do
3. Dobra
kondycja
finansowa subwencji z dochodów gminy.
spółek komunalnych;
2. Wysokie dochody budżetu
w
przeliczeniu
na
Budżetowe i organizacyjne 4. Wysokie dochody budżetu gminy
uwarunkowania
działań gminy w przeliczeniu na mieszkańca. mieszkańca powodują, iż w różnego
rodzaju konkursach grantowych na
gminy”:
dotacje inwestycyjne (np. Program
SAPARD) gmina otrzymuje niską
liczbę punktów i często nawet
dobrze przygotowane projekty nie
otrzymują dotacji – pozostają na
liście rezerwowej;
82
3. Przyjęte rozwiązania prawne,
które wymuszają na gminie
zabezpieczenie w budżecie gminy
100% środków na pokrycie kosztów
planowanych inwestycji, które mają
być w ok. 70% refundowane z
funduszy
UE.
Utrudnia
to
zarządzanie budżetem gminy.
Lista zagadnień „Ciekawych”
1. Czy nastąpi zmiana w strukturze administracyjnej kraju i powstaną subregiony? Czy
będzie się to wiązało z likwidacją województwa opolskiego?
2. Jak gmina może się przyczynić do powodzenia powstania lotniska pasażerskiego w
Kamieniu Śląskim? Na ile istnienie lotniska zwiększa atrakcyjność inwestycyjną
gminy? W jakich branżach?
3. Czy cześć likwidowanej linii kolejowej Strzelce – Koźle da się wykorzystać np. do
stworzenia bocznicy kolejowej do strefy gospodarczej przy autostradzie?
4. W jakim kierunku zmierzać będą zmiany w zakresie planowania przestrzennego oraz
prawa budowlanego?
5. Jaka powinna być polityka gminy wobec poszczególnych obiektów zabytkowych ?
6. Jak pobudzić zwiększenie ruchu turystycznego w regionie, mając do wykorzystania
już istniejącą infrastrukturę turystyczną (np. Dom Pielgrzyma i pensjonaty w Górze św.
Anny, gospodarstwa agroturystyczne)?
7. Jak odrestaurować i wykorzystać zespół pałacowo-parkowy w Błotnicy Strzeleckiej?
8. Jak zagospodarować tereny wyrobisk pokopalnianych?
9. Jaka jest gotowość kobiet, pozostających w domu podczas gdy mężowie pracują za
granicą do podjęcia się dodatkowych zajęć?
10. Na ile powszechna jest znajomość języka niemieckiego?
11. Jak zatrzymać pieniądze zarobione przez mieszkańców w Niemczech?
12. Jak pobudzać przedsiębiorczość ?
13. Jak rozwijać rolę Strzelec Op. jako stolicy powiatu?
14. Jak przygotować ofertę i wykorzystać niektóre źródła wody do promocji Strzelec
i zarobku?
83
Plan Rozwoju Lokalnego
Gminy Strzelce Opolskie
do roku 2013
84
MISJA GMINY
Gmina dobrze usytuowana
dążąca do zapewnienia mieszkańcom warunków do zamieszkania
i pracy w dobrobycie
Misja Gminy i cele wyznaczone w niniejszym rozdziale są zbieżne z celami
strategicznymi:
1. „Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego na lata 2000-2015” :
•
Rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej oraz istniejącego potencjału
gospodarczego.
•
Poprawa warunków życia w regionie.
2. „Uzupełnienia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego”:
•
Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności
regionu.
•
Wzmocnienie regionalnej bazy ekonomicznej i zasobów ludzkich.
•
Rozwój lokalny , w tym :
-
działanie 3.1 – przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej
obszarów wiejskich i małych miast,
-
działanie 3.2-przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej
obszarów restrukturyzowanych,
-
działanie 3.3- ożywienie gospodarcze i społeczne , zwiększenie potencjału
turystycznego i kulturalnego, w tym nadanie obiektom i terenom
zdegradowanym nowych funkcji społeczno-gospodarczych,
-
działanie 3.5 –wyrównanie szans w dostępie do edukacji pomiędzy uczniami
z obszarów wiejskich
i miejskich oraz poprawa dostępu społeczności
lokalnych do podstawowej infrastruktury sportowej
85
ZESTAWIENIE KIERUNKÓW DZIAŁAŃ
W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH PLANOWANEGO
ROZWOJU LOKALNEGO GMINY STRZELCE OPOLSKIE
W LATACH 2005-2013
Działaniem wyjściowym do wyznaczenia obszarów planowanego rozwoju lokalnego Gminy
oraz kierunków działań w tych obszarach była analiza stanu obecnego Gminy. Następnie
zaplanowano działania i zadania do realizacji w latach 2005-2013.
Realizacja tych zadań z pomocą funduszy zewnętrznych ( m.in. w ramach ZPORR) powinna
być konsekwentną realizacją misji Gminy Strzelce Opolskie, doprowadzić do rozwiązania
podstawowych problemów rozwojowych Gminy i zapewnienia mieszkańcom warunków do
zamieszkania i pracy w dobrobycie.
Problemy Gminy niejednokrotnie pokrywają się z problemami występującymi na terenie
całego Powiatu Strzeleckiego przewiduje się zatem współpracę ze Starostwem Powiatowym
i sąsiednimi gminami w formie podejmowania wspólnych przedsięwzięć dotyczących m.in.
modernizacji dróg , ochrony środowiska i gospodarki odpadami .
Obszar: SYSTEM DROGOWY
Kierunki działań
Tworzenie funkcjonalnych
i bezpiecznych układów
transportowych
Działania i zadania
Budowa południowej obwodnicy miasta w ciągu drogi krajowej
nr 94
i modernizacja dróg krajowych i wojewódzkichdziałania gminy: lobbing, uchwalenie planu zagospodarowania
przestrzennego i pomoc formalno-prawna przy wykupie
gruntów.
Rozwiązanie problemu skrzyżowania ulic Kozielska, Dolińska,
Mickiewicza na wjeździe do miasta od strony węzła „Olszowa”,współpraca Zarządu Województwa, Starostwa Strzeleckiego i Gminy
Skierowanie samochodów ciężarowych jadących w kierunku
północnym z węzła „Nogowczyce” –drogą nr 88 do drogi nr 94 na
ul. Stawową a poza centrum miasta na drogę nr 426 (w tym celu
przekwalifikowanie ul. Stawowej na drogę wojewódzką a odc.
ul.Marka Prawego w centrum na drogę gminną- współpraca Zarządu
Województwa i Gminy)
Budowa drogi „Ogólnomiejskiej” wokół Osiedla Piastów Śl. łączącej
Poprawa bezpiecznego
ul. Mickiewicza z Bursztynową a następnie jej rozbudowa
dojazdu do terenów
w kierunku północnym: przez ul. Fabryczną i w śladzie byłej
aktywizacji gospodarczej
bocznicy do ul. Opolskiej
chodników
przy
drodze
wojewódzkiej
409
Rozbudowa i modernizacja Budowa
(współfinansowanie
Gminy)
w
Strzelcach
Opolskich
istniejących dróg w celu
zwiększenia bezpieczeństwa (ul. Gogolińska), Rożniątowie , Kalinowie
ruchu drogowego i
Poszerzenie drogi wojewódzkiej 426 i współfinansowanie przez
bezpieczeństwa
Gminę budowy ciągu pieszo-rowerowego na odcinku od Strzelec Op.
użytkowników
przez Szczepanek do granicy z gminą Jemielnica
niezmotoryzowanych
Tworzenie miejsc postojowych, budowa parkingów i zatoczek na
Poprawa funkcjonowania
terenach gminnych i zarządzanych przez Spółdzielnię Mieszkaniowa
systemu drogowego
w Strzelcach Op.
i budowa parkingów na
terenie miasta
Utworzenie ciągu pieszo-jezdnego pomiędzy ul. Kościuszki
i ul. Piłsudskiego
Usprawnienie ruchu
tranzytowego przez miasto
i gminę Strzelce Opolskie
86
Obszar : ŚRODOWISKO
ZAOPATRZENIE W WODĘ PITNĄ I P-POŻ.
Kierunki działań
Zapewnienie mieszkańcom Modernizacja istniejących ujęć i wyposażanie ich w odpowiednie
Gminy wody pitnej o dobrej urządzenia uzdatniające ( w Błotnicy Strzeleckiej )
jakości
Likwidacja niektórych ujęć wody ze względu na nieopłacalność jej
uzdatniania i zastępowanie ich nowymi źródłami wody pitnej
(Kalinów , Kalinowice)
Zwiększenie pewności
dostaw wody
Zabezpieczenie wody na
potrzeby przeciwpożarowe
Poszukiwanie nowych źródeł wody pitnej (podłączenie sieci
wodociągowej wsi Szczepanek do systemu wodociągowego
w Jemielnicy i Farskiej Kolonii do ujęcia w Strzelcach Opolskich )
Rozbudowa sieci wodociągowych (wodociąg Jędrynie - Sucha, sieć
wodociągowa w ul. Sienkiewicza, Struga, Broniewskiego
Orzeszkowej i Arki Bożka )
Wymiana
sieci
wodociągowych
azbesto-cementowych
(Warmątowice)
Tworzenie zamkniętych systemów wodociągowych umożliwiających
czerpanie wody z różnych źródeł
Przystosowanie nieczynnych studni oraz zbiorników retencyjnych do
pobierania wody dla celów p-poż.
GOSPODARKA ŚCIEKOWA
(OCHRONA ZBIORNIKA WÓD PODZIEMNYCH GZWP-333)
Kierunki działań
Budowa i modernizacja
systemów odbioru
i oczyszczania ścieków
komunalnych
Realizacja projektu „Ochrona wód podziemnych na obszarze
zbiornika GZWP-333 Opole-Zawadzkie, w jego strefie ochronnejFaza II” – w ramach Funduszu Spójności przez związek gmin
TRIAS OPOLSKI , z gminy Strzelce Opolskie budowa kanalizacji
w sołectwach, Dziewkowice, Błotnica Strzelecka, Rozmierka,
Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie Suche Łany w m. Strzelce
Opolskie.
Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie Mokre Łany w m. Strzelce
Opolskie.
Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej wsi Warmątowice-etap II
Budowa systemu odbioru i oczyszczania ścieków w Kadłubie
i Osieku
Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwach: Rozmierz , Sucha ,
Szymiszów i Rożniątów
Rozbudowa i modernizacja
systemów odbioru ścieków
opadowych i roztopowych
Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwiach Płużnica Wielka,
Kalinów , Kalinowice, Niwki i Ligota Dolna.
Opracowanie koncepcji i projektu zagospodarowania wód
opadowych i roztopowych w Gminie z możliwością
wykorzystywania wody do celów p-poż,
Budowa zbiorników małej retencji ( ul. Szpitalna w Strzelcach
Opolskich, Doryszów)
87
Zabezpieczenie wód
podziemnych przed
szkodliwymi wpływami
nawozów sztucznych oraz
nawozów organicznych
Prowadzenie badań
Opracowanie programu działań w celu ochrony wód podziemnych
przed zanieczyszczeniem gnojowicą
Monitoring wód podziemnych w rejonie ujęć wód podziemnych
wokół Strzelec Op., Miejskiej Oczyszczalni Ścieków, Kopalni
i Cementowni „Strzelce Opolskie”
Program pilotażowy w zakresie utylizacji ścieków bytowo –
gospodarczych na terenie 4 gospodarstw w Kalinowicach
Opracowanie technologii utylizacji gnojówki i gnojowicy
(stacja pilotowa) jako element gosp. ściekowej
GOSPODARKA ODPADAMI i OCHRONA GLEB
Kierunki działań
Dążenie do wprowadzenia
systemowej gospodarki
odpadami komunalnymi
w układzie ponadlokalnym
Udział Gminy w budowie Regionalnego Centrum Unieszkodliwiania
i Zagospodarowania Odpadów w Kędzierzynie - Koźlu wynikający
z przynależności do celowego Południowego Związku Gospodarki
Odpadami realizującego zadania dot. gospodarowania odpadami
i budowy Centrum
Rozszerzenie systemu
selektywnej zbiórki
odpadów
Redukcja zawartości
składników ulegających
biodegradacji w odpadach
kierowanych na
składowisko odpadów
w Szymiszowie
Wdrażanie systemu
eliminacji odpadów
niebezpiecznych ,
wielkogabarytowych i
budowlanych ze strumienia
odpadów komunalnych, ich
zbierania i
unieszkodliwiania
Rozszerzenie segregacji odpadów „u źródła” , rozstawienie większej
liczby kontenerów ( szkło białe i kolorowe ,plastik, aluminium,
papier i tektura, odpady niebezpieczne)
Zagospodarowanie biomasy i osadów pościekowych z oczyszczalni
ścieków – budowa kompostowni
Preferowanie kompostowania odpadów organicznych we własnym
zakresie (tereny wsi i zabudowa jednorodzinna)
Budowa na terenie Gminy gminnego punktu zbiórki odpadów
niebezpiecznych.
Budowa zakładu zagospodarowującego odpady budowlane
OCHRONA POWIETRZA i POSZANOWANIE ENERGII
Kierunki działań
Likwidacja lub
modernizacja źródeł
„niskiej emisji” w kierunku
wykorzystania
ekologicznych nośników
energii
Dążenia do modernizacji
i rozbudowy miejskiego
systemu ciepłowniczego
Wymiana lub modernizacja pieców grzewczych w obiektach
komunalnych na piece wymagające paliwa ekologicznego
Podłączanie budynków komunalnych w mieście do miejskiego
systemu ciepłowniczego lub gazowniczego
Popieranie modernizacji i rozbudowy
miejskiego systemu
ciepłowniczego (dążenie do realizacji zadań z „Założeń do planu
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy
Strzelce Opolskie”)
88
Dążenie do gazyfikacji
gminy
Dążenie do zmniejszania
zużycia energii cieplnej
Popieranie i współfinansowanie rozbudowy i modernizacji systemu
gazowniczego (dążenie do realizacji zadań z „Założeń do planu
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy
Strzelce Opolskie”, w którym do sukcesywnej gazyfikacji
przewidziano nie objęte siecią gazową rejony miasta i wsie:
Warmątowice, Błotnica Strzelecka, Dziewkowice, Szczepanek,
Rożniątów , Szymiszów , Sucha)
Termomodernizacja cieplną budynków i upowszechnianie
przyjaznego środowisku budownictwa (materiały energooszczędne)
Modernizacja układów oświetlenia ulic , kontynuacja programu
Dążenie do zmniejszania
zużycia energii elektrycznej wymiany opraw oświetlenia ulicznego na energooszczędne
Zwiększenie wykorzystania
odnawialnych źródeł
energii
Wykorzystanie energii spalania biogazu pochodzącego ze
składowiska odpadów w Szymiszowie
Wykorzystanie energetycznego biogazu emitowanego z otwartych
komór fermentacyjnych osadu w oczyszczalni ścieków w Strzelcach
Opolskich
Budowa oczyszczalni ścieków w Kadłubie z wykorzystaniem
biogazu do celów energetycznych
Współspalanie biomasy w kotłowni miejskiej z wykorzystaniem
zrębków drewna ( ECO – ZEC w Strzelcach Opolskich)
OCHRONA PRZED HAŁASEM
Kierunki działań
Ochrona przed hałasem
komunikacyjnym –
modernizacja systemu
transportowego w mieście
Zadania z obszaru SYSTEM DROGOWY i PLANOWANIE
PRZESTRZENNE
OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU
Kierunki działań
Ochrona terenów cennych Przygotowanie opracowań ekofizjograficznych dla terenu Gminy,
wyłączenie terenów cennych przyrodniczo i krajobrazowo
przyrodniczo przed
z możliwości ich zabudowy
zainwestowaniem i tzw.
dzikim zagospodarowaniem
Poprawa walorów
przyrodniczych
i krajobrazowych gminy
Zwiększenie udziału
terenów zieleni
Inwentaryzacja przyrodnicza Gminy
Rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego i zabytkowych parków
wiejskich (Błotnica Strzelecka, Kalinowice) oraz cmentarzy
(np.cmentarz ewangelicki w Strzelcach Opolskich)
Wprowadzanie nowych zadrzewień i zakrzewień, preferowanie
rodzimych gatunków drzew i krzewów
Wspieranie inicjatyw zmierzających do zalesiania terenów rolnych
89
EDUKACJA EKOLOGICZNA
Kierunki działań
Realizacja programów dydaktyczno-wychowawczych z zakresu
edukacji ekologicznej w szkołach (np. program Edukacja Młodego
Europejczyka Plus –gmina jako współfinansujący i koordynator)
Upowszechnianie informacji nt. stanu środowiska w gminie,
propagowanie
wiedzy
o
proekologicznych
zachowaniach
mieszkańców –współpraca z lokalnymi mediami
Edukacja ekologiczna grup zawodowych –rolników, pracowników
gminy , konkursy (np. dot. segregacji odpadów i na najpiękniejszy
ogród przydomowy)
Edukacja formalna
Edukacja nieformalna
Obszar: ROLNICTWO
Kierunki działań
Wspieranie lokalnej
inicjatywy mieszkańców wsi
Aktywizacja terenów
rolnych
Poparcie i pomoc lokalnym stowarzyszeniom na rzecz rozwoju wsi
(realizacja programu Odnowa Wsi w sołectwach Gminy)
Wspieranie i propagowanie rozwoju gospodarstw, pomoc
w tworzeniu
Grup Producenckich, poparcie dla gospodarstw
ekologicznych, pomoc w promocji produktów lokalnych
i ekologicznych
Szkolenia i doradztwo dla nowych gospodarstw ekologicznych,
poszukiwanie zbytu dla upraw roślin energetycznych
Pomoc w tworzeniu i rozwoju gospodarstw agroturystycznych
Obszar :ROZWÓJ PRZESTRZENNY
Kierunki działań
Planowanie przestrzenne
Rewitalizacja terenów
miejskich
Opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego oraz stref
przeznaczonych do zainwestowania w Gminie.
Uzupełnienie i wzbogacenie oferty usługowej w mieście, zwłaszcza
o funkcje centrotwórcze- remont zabytkowego Ratusza.
Opracowanie koncepcji i projektu rewaloryzacji rynku w Strzelcach
Opolskich oraz realizacja koncepcji i projektu odnowy ratusza w
Strzelcach Opolskich.
Remont nawierzchni i oświetlenia rynku z nawiązaniem do jego
historycznego wyglądu
Zagospodarowanie nieczynnej Wieży Ciśnień i ogrodu wokół niej
Zabudowa terenu przyległego do Wieży Ciśnień pomiędzy
ul. Ks. Wajdy, Bolesława Chrobrego i Placem Kopernika
Zagospodarowanie terenu Parku Miejskiego ( docelowa odbudowa Zamku
Strzeleckiego)
Realizacja programu rewitalizacji terenów miejskich w części dot.
podobszaru
terenów
mieszkaniowych
i
terenów
poprzemysłowych (np. Osiedla Piastów Śląskich i innych terenów
zarządzanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w Strzelcach
Opolskich)
90
Przygotowanie pod
zabudowę nowych terenów
mieszkaniowych
Przygotowanie nowych
terenów inwestycyjnych
Budowa mieszkań
Rozbudowa systemu monitoringu (zwiększenie liczby kamer) w
mieście
Przejmowanie terenów pod drogi gminne, zaprojektowanie
i wykonanie infrastruktury technicznej oraz podbudowy tłuczniowej zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego
w rejonie ul. Wilkowskiego, Pięknej i Szpitalnej oraz w sołectwie
miejskim Nowa Wieś (ul. Polna , Krótka i sąsiednie)
Opracowanie koncepcji zabezpieczenia infrastruktury technicznej dla
terenów przeznaczonych pod budownictwo przemysłowe i usługowe
i jej sukcesywna realizacja przy współudziale firm (teren
Cementowni, ECO , przy ul. Zakładowej)
Opracowanie projektu i budowa drogi dojazdowej do przyszłego
terenu usługowo-mieszkalnego (terenu byłej „ Zieleni Miejskiej”) od
strony ul. Szpitalnej
Opracowanie
koncepcji
i
projektu
odrestaurowania
i zagospodarowania zespołu pałacowo-parkowego w Błotnicy
Strzeleckiej oraz sukcesywna ich realizacja
Przygotowanie terenów pod Pozyskanie terenów pod drogi gminne, zaprojektowanie i wykonanie
zabudowę mieszkaniową na infrastruktury technicznej oraz podbudowy tłuczniowej - zgodnie z
miejscowymi
planami
zagospodarowania
przestrzennego
terenach wiejskich
w Szczepanku i Błotnicy Strzeleckiej
Rekultywacja terenów po- Działania w celu zagospodarowania wyrobisk pokopalnianych na
cele rekreacyjne (współpraca gminy i właściciela terenu)
kopalnianych
Rewitalizacja terenów
wiejskich
91
Obszar: OŚWIATA
Kierunki działań
Realizacja działań mających na celu dostosowanie sieci placówek
oświatowych
do
uwarunkowań
demograficznych
(np. rejonizacja placówek)
Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Suchej związana
z przeniesieniem oddziału przedszkolnego do budynku szkoły
podstawowej wraz z dostosowaniem do obowiązujących przepisów
Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Błotnicy Strzeleckiej
związana z przeniesieniem
przedszkola do budynku szkoły
podstawowej
Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Rozmierce związana
podstawowej
Budowa zewnętrznych boisk sportowych przy Publicznej Szkole
Rozbudowa, przebudowa
Podstawowej w Kadłubie wraz z dostosowaniem obiektu szkoły do
i modernizacja
infrastruktury edukacyjnej obowiązujących przepisów
Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Grodzisku związana
z dostosowaniem do obowiązujących przepisów w zakresie
bezpieczeństwa
Przebudowa pawilonu sanitarnego przy stadionie, renowacja boiska
oraz bieżni przy Publicznym Gimnazjum nr 1 w Strzelcach Op.
Termomodernizacja Publicznej Szkoły Podstawowej nr 7
w Strzelcach Opolskich
Termomodernizacja Publicznego Gimnazjum nr 1 w Strzelcach
Opolskich
Budowa sali sportowej w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2
Budowa sali sportowej przy Zespole Placówek Oświatowych
w Kalinowicach
Wdrażanie programów mających na celu ułatwienie dostępu dzieci
Poszerzanie oferty
i młodzieży do nowoczesnych środków dydaktycznych- internet dla
edukacyjnej
każdego
Organizowanie nowych form nauki poprzez zajęcia pozalekcyjne
Wdrażanie programów autorskich
Zaspakajanie szczególnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieżyrealizacja indywidualnych projektów (m.in.ekologicznych)
Kształcenie umiejętności posługiwania się językami obcymi
Rozwijanie działalności
proeuropejskiej
Nawiązywanie międzynarodowej współpracy ze szkołami państw
Unii Europejskiej - kluby europejskie
Stwarzanie warunków do Ułatwianie nauczycielom dostępu do różnych form doskonalenia,
doskonalenia zawodowego doradztwa i konsultacji metodycznych (organizowanie szkoleń)
nauczycieli i podnoszenia
przez nich kwalifikacji
Stałe doskonalenie kadry pedagogicznej
Racjonalizacja sieci
szkolnej i dostosowanie jej
do zmieniających się
uwarunkowań
demograficznych
Wyrównywanie szans
edukacyjnych
Zapewnienie dostępnej i efektywnej oferty pomocy psychologicznej ,
pedagogicznej i logopedycznej dla uczniów , rodziców i nauczycieli
Wdrażanie programów wspierania socjalnego oraz motywacyjnego
dzieci i młodzieży (stypendia socjalne i motywacyjne, posiłki)
92
Obszar : OPIEKA SPOŁECZNA
Kierunki działań
Poprawa bezpieczeństwa
socjalnego
Reintegracja społeczna
i zawodowa osób
zagrożonych wykluczeniem
lub wykluczonych
społecznie.
Przebudowa stołówki przy ul. Kardynała Wyszyńskiego
z przeznaczeniem do obsługi osób w trudnej sytuacji życiowej
Rozbudowa Centrum Integracji Społecznej
Obszar: GOSPODARKA
Kierunki działań
Promocja Gminy
Promocja istniejących
w Gminie terenów
aktywizacji gospodarczej
Zwiększenie atrakcyjności
prowadzenia działalności
gospodarczej na terenie
Gminy
Stworzenie powszechnie dostępnego dla mieszkańców gminy oraz
osób z zewnątrz Punktu Informacyjnego Gminy, w którym można
będzie zasięgnąć informacji nt. gminy Strzelce Opolskie
(np. instytucji, przedsiębiorstw, wydarzeń i imprez, turystyki, miast
partnerskich itp.)
Organizacja targów przedsiębiorczości, wystaw oraz kiermaszów
Rozpowszechnianie materiałów promocyjnych gminy
Przygotowanie szczegółowej publikacji (informatora) nt. gminy
Strzelce Opolskie
Stworzenie Muzeum Miejskiego z Oddziałem Więziennictwa na
terenie gminy
Publikacja
aktualnych
ofert
inwestycyjnych,
współpraca
z instytucjami pośredniczącymi w poszukiwaniu inwestorów, (np.
Państwową Agencją Informacji i Inwestycji, Agencją Rozwoju
Opolszczyzny)
Działania zgodne z kompetencjami Gminy dot. promowania
inwestorów
zwiększających zatrudnienie (np. zmniejszanie
podatków i opłat)
Obszar: INFORMATYZACJA
Kierunki działań
Rozbudowa systemów
komputerowych w szkołach
Stworzenie elektronicznego
kontaktu z urzędem
Zwiększenie dostępności
mieszkańców do usług
teleinformatycznych
Zwiększanie liczby komputerów i podłączanie sieci internetowej
w szkołach , rozszerzanie nauki informatyki
Realizacja projektu”E-urząd dla mieszkańca opolszczyzny”
współfinansowanego z programu ZPORR
Zapewnienie dostępu do szerokopasmowego łącza internetowego
we wszystkich sołectwach Gminy Strzelce Opolskie oraz
informatyzacja sołectw
Zakup elektronicznych kiosków dostępowych zapewniających
realizację usług publicznych drogą internetową i usytuowanie ich
w miejscach publicznych na terenie gminy
Wdrożenie technologii teleinformatycznych mających na celu
połączenie instytucji publicznych z terenu gminy w jednej sieci
w celu ułatwienia realizacji zadań instytucji administracji publicznej
93
Usprawnienie pracy
w Urzędzie Miejskim
Zakup oprogramowania wspomagającego zarządzanie informacją
o charakterze geograficznym SIT – Systemu Informacji o Terenie
Wdrożenie systemu zarządzania jakością ISO w Urzędzie Miejskim
Obszar: KULTURA , TURYSTYKA i SPORT
Kierunki działań
Inspirowanie wzrostu
aktywności kulturalnej
Rozwój turystyki i aktywny
wypoczynek na terenie
Gminy
Uatrakcyjnianie działalności Domu Kultury i świetlic wiejskich
(atrakcyjne koncerty, spotkania ze znanymi ludźmi, imprezy
artystyczne i środowiskowe m. in. kultywujące tradycję)
Wypracowywanie
nowych
form
działalności
kulturalnej,
prowadzenie zespołów zainteresowań i promowanie ich działalności
Stworzenie stałej bazy do organizacji dużych imprez plenerowych
o charakterze otwartym
Przygotowanie i promowanie atrakcyjnych przyrodniczo i kulturowo
miejsc np. źródełka w Błotnicy Strzeleckiej, wzniesienie terenu
w Rożniątowie , zabytki w mieście i na wsiach
Opracowanie projektu i oznakowanie tras rowerowych na terenie
Gminy (np. Strzelce Op. – Jędrynie – Kadłub – Osiek – Farska
Kolonia – Strzelce Opolskie)
Oznakowanie odcinków tras rowerowych ( obejmujących kilka gmin)
stanowiących część projektu „Rowerem po Śląsku” na terenie gminy
Strzelce Opolskie
Utworzenie parku skate’owskiego
Opracowanie projektu i budowa kompleksu
w Strzelcach Opolskich w rejonie kąpieliska
rekreacyjnego
Budowa ścieżki rowerowej z Rozmierzy do Suchej z miejscem
odpoczynku dla rowerzystów
Zagospodarowanie placu przy byłej szkole w Osieku jako miejsca
piknikowego dla mieszkańców
Inspirowanie aktywności
sportowej
Współpraca z lokalnymi klubami i organizacjami sportowymi
w zakresie alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego,
przeciwdziałania patologiom , wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży
Obszar: WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICĄ
Kierunki działań
Rozwój współpracy
zagranicznej; wymiana
doświadczeń
Organizacja kursów językowych dla dorosłych mieszkańców gminy
Strzelce Opolskie (angielski, niemiecki)
Zintensyfikowanie współpracy oraz wymiany zagranicznej różnych
grup
zawodowych
i
społecznych
(młodzieży
szkolnej,
przedsiębiorców, rolników, strażaków, osób niepełnosprawnych,
grup artystycznych itp.) oraz poszukiwanie nowych płaszczyzn
współpracy
94
Rozpowszechnianie tradycji, kultury i gospodarki miast partnerskich
gminy oraz wymiana doświadczeń w ramach konferencji,
seminariów oraz festynów (w tym: organizacja Dni Miast
Partnerskich)
Utworzenie na terenie gminy Izby Gospodarczej zrzeszającej
lokalnych i zagranicznych przedsiębiorców
Rozszerzenie współpracy gminy ze Związkiem Hanzy w Lubece, jak
również miastem Bandera w Teksasie
95
CELE STRATEGICZNE GMINY
Przedstawione poniżej cele strategiczne nie mają określonej kolejności realizacji.
Nie jest też określony ich koszt. Wyznaczają one jedynie zakres najważniejszych zadań,
z których realizacją gmina chciałaby się uporać do roku 2013, kiedy zakończy się kolejny
okres programowania funduszy strukturalnych (2006-2013). Dostępne w tym okresie środki,
znacznie większe niż w latach 2004-2006 powinny pozwolić na realizację większości
z planowanych inwestycji.
A . Usprawnienie systemu drogowego
Jednym z podstawowych czynników warunkujących rozwój społeczno-gospodarczy
gminy jest dostępność i funkcjonalność układów transportowych . Konieczne jest
wykorzystanie dogodnego położenia komunikacyjnego Gminy w Paśmie Przyspieszonego
Rozwoju . Planowane inwestycje w infrastrukturę drogową znacznie usprawnią ruch
tranzytowy przez miasto i gminę , poprawią bezpieczny dojazd do terenów przeznaczonych
pod inwestycje a jednocześnie przyczynią się do stopniowego zmniejszania uciążliwości
środowiska na tym obszarze.
A.1 Budowa południowej obwodnicy miasta, w ciągu drogi krajowej nr 94
i modernizacja dróg krajowych i wojewódzkich.
Najważniejszą inwestycją dla rozwoju lokalnego Strzelec Opolskich będzie obwodnica
Strzelec Opolskich. W 1999r. gmina przystąpiła do opracowania planu miejscowego dla tej
inwestycji. Z uwagi na złożone skargi plan ten nie został jeszcze przyjęty. Nie jest to jednak
przeszkodą do realizacji obwodnicy, dlatego że zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, budowa drogi krajowej
(jaką byłaby obwodnica)
następuje z pominięciem przepisów o planowaniu
zagospodarowaniu przestrzennym. Według obecnych planów Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad zostanie ona zbudowana po roku 2010.
Ponadto Plan zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego przewiduje
szereg zadań (zakwalifikowanych do rządowych i wojewódzkich), dotyczących modernizacji
dróg krajowych wraz z budową obejść (DK nr 88, DK nr 94) i dróg wojewódzkich (DW nr
409, DW nr 426).
Gmina nie partycypuje finansowo w kosztach w/w przedsięwzięć, są to zadania własne
GDDP i ZDW.
Gmina będzie dążyć do ujęcia w/w zadań w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego co spowoduje uaktywnienie terenów inwestycyjnych ( aktywności
gospodarczej) przylegających do tych dróg. Będzie również prowadzić lobbing na rzecz
przyspieszenia ich realizacji .
96
A.2. Doprowadzenie do poprawy jakości połączenia drogowego z Centrum
Strzelec do węzła autostradowego „Olszowa”
Poprawa jakości połączenia drogowego z autostradą jest jednym z celów strategicznych
zarówno dla Strzelec, jak też Kędzierzyna-Koźla. Oba miasta połączone są z węzłem
autostradowym w Olszowej przez drogę wojewódzką 426. Zapadła już decyzja, iż odcinek
Olszowa –Zalesie Śląskie będzie przebudowany w latach 2005-2006
z funduszy
strukturalnych. Po zakończeniu planowanej budowy sieci kanalizacyjnej na ulicy Kozielskiej
(stanowiącej fragment drogi 426 przebiegający przez miasto) możliwe będzie podniesienie
standardu drogi 426 również na odcinku Centrum Strzelec- do granicy Gminy .
Gmina nie jest zarządcą wzmiankowanej drogi, będzie jednak intensywnie zabiegać
o wykonanie wyżej opisanej przebudowy i związanych z tym robót towarzyszących.
A.3. Budowa „małej obwodnicy” wokół osiedla Piastów Śląskich
Ważnym celem Gminy jest rozwiązanie problemu ruchu prowadzacego z drogi
wojewódzkiej nr 426 ( od węzła autostradowego „Olszowa”) poprzez węzeł powstający na
skrzyżowaniu ulic Kozielskiej, Mickiewicza i Dolińskiej do drogi krajowej nr 94. Obecnie
z w/w kierunku ruch na zachód w stronę Opola skierowany jest przez tereny zabudowy
mieszkaniowej miasta i Osiedla Piastów Śląskich .
Pierwszą częścią planowanej tzw.”małej obwodnicy” jest budowana w 2004r. droga
łącząca ul. Gogolińską z ul. Strzelców Bytomskich przez teren byłego „Agrometu”.
Wybudowanie drogi za Osiedlem Piastów Śląskich ( II etapu) , która połączy ulicę
Bursztynową z ulicą Kazimierza Wielkiego i ul. Mickiewicza pozwoli na dojazd do
Strzeleckiego Obszaru Gospodarczego ( terenu byłego „Agrometu”) od strony autostrady
z pominięciem przejazdu przez centrum miasta. Jej budowa ułatwi też przejazdy
mieszkańcom osiedla. Planowana ulica nosi roboczą nazwę „Ogólnomiejska”. Planuje się
złożenie na przełomie lat 2004/2005 wniosku o dofinansowanie jej
realizacji do
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.
Docelowo planuje się połączyć ul. Bursztynową poprzez teren byłego Agrometu,
ul. Fabryczną i dzielnicę „Koszary” z ul. Opolską ( drogą krajową 94) przed wiaduktem
kolejowym co pozwoli skomunikować ruch z drogi 426 z drogą nr 94 w kierunku Opola poza
miejską zabudową mieszkaniową .
A.4. Poprawa połączenia drogowego przez Strzelce Opolskie
w kierunku północnym .
Główny strumień ruchu tranzytowego przebiega przez miasto drogą krajową 94
na kierunku Gliwice –Opole. Jednak po oddaniu do użytku autostrady szybko narasta też ruch
tranzytowy od węzłów autostradowych w kierunku na Częstochowę , Łódź i Poznań.
Konieczne jest doprowadzenie do skierowania strumienia samochodów ciężarowych
z węzła „Olszowa” na węzeł „Nogowczyce” i dalej drogą nr 88 do drogi krajowej nr 94
a następnie na północ ulicą Stawową do ulicy Marka Prawego .
Wówczas ruch w kierunku Częstochowy , Łodzi i Poznania byłby kierowany poprzez
Szczepanek na drogę nr 426 a ruch w kierunku Opola ulicami Zakładową , 1 Maja
i Cementową do wyjazdu na drogę krajową nr 94 za wiaduktem kolejowym -poza miastem .
W/w działania uchronią centrum miasta z jego zabytkowym Parkiem Miejskim
97
i budowlami zabytkowymi przed hałasem i niszczeniem. Poprawi się również bezpieczeństwo
i płynność ruchu.
Temu celowi służą m. in. zapoczątkowane już 2000r. działania Gminy związane
z zamianą własności ( skutkującej zmianą kategorii dróg) części ul. Marka Prawego na ulicę
Stawową prowadzone z Zarządem Dróg Wojewódzkich.
98
B . Środowisko
Fundamentem właściwego kształtowania środowiska naturalnego jest rozwój
społeczno-gospodarczy Gminy. Na stan środowiska wpływa, w różnym stopniu, każda
z dziedzin gospodarki. Analiza zagrożeń środowiska wynikających z prognozowanego
rozwoju społeczno-gospodarczego gminy ( raport) pozwoliła na wytyczenie celów
i kierunków działań minimalizujących te zagrożenia z jednoczesnym ukierunkowaniem
rozwoju gospodarki.
Przyszłościowy rozwój gminy uwarunkowany jest takimi czynnikami jak: stan
środowiska naturalnego, stan infrastruktury technicznej ochrony środowiska, występowanie
obszarów i obiektów cennych przyrodniczo i krajobrazowo, jakość rolniczej przestrzeni
produkcyjnej, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu gminy, dostępność komunikacyjna oraz
usytuowanie gminy (bliskość większych miast, terenów przemysłowych).
B.1. Gospodarka wodno- ściekowa w gminie
Głównym celem długo i krótkoterminowym Gminy Strzelce Opolskie jest
zapewnienie mieszkańcom gminy wody pitnej o wymaganej jakości.
W tej sytuacji istotna jest poprawa jakości wód podziemnychGZWP-333 , co wymaga
przede wszystkim rozwiązania problemu odprowadzania i oczyszczania ścieków
komunalnych i ograniczenia spływu zanieczyszczeń obszarowych (spływy powierzchniowe
pochodzenia rolniczego, zawierające związki biogenne, środki ochrony roślin i nawozy) .
Uporządkowanie gospodarki ściekowej zapobiegnie zanieczyszczeniu wód
podziemnych a w perspektywie długoterminowej doprowadzi do poprawy ich jakości oraz
przyczyni się także do poprawy jakości wód powierzchniowych, a tym samym do wzrostu
walorów krajobrazowych i rekreacyjnych, polepszenia warunków bytowania i rozwoju wielu
gatunków roślin i zwierząt. Jest to niezmiernie ważne, biorąc pod uwagę specyfikę gminy, jej
położenie w obrębie GZWP nr 333, charakteryzującego się bardzo niską odpornością na
zanieczyszczenia.
B.1.1 Gospodarka ściekowa
Priorytetowym celem Gminy jest budowa systemów odbioru i oczyszczania ścieków
na całym jej terenie.
Zadania w gospodarce ściekowej w sektorze komunalnym wynikają ze zobowiązań
międzynarodowych Polski (wdrażanie Dyrektywy 91/271/EWG) i zapisów Prawa Wodnego
nakładające na aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) powyżej 15 000,
obowiązek wyposażenia się w sieci kanalizacyjne dla ścieków komunalnych zakończone
oczyszczalniami ścieków - w terminie do 31 grudnia 2010 roku (taką aglomeracją jest gmina
Strzelce Opolskie).
Inwestycje kanalizacyjne z gminy Strzelce Opolskie, znajdują się w II fazie projektu :
”Ochrona wód podziemnych na obszarze zbiornika GZWP-333 Opole-Zawadzkie w jego
strefie ochronnej” przygotowanego
do realizacji przy współfinansowaniu z Funduszu
Spójności.
W ramach w/w projektu planuje się , że na terenie gminy Strzelce Opolskie zostanie
zbudowany system kanalizacyjny obejmujący 3 sołectwa w gminie.
99
Inwestycje kanalizowania gminy zgłaszane będą również do finansowania ze
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.
Opracowanie koncepcji i projektów związanych z wykonaniem kanalizacji wsi przewiduje
się również realizować przy pomocy środków uzyskanych z funduszu INTERREG IIIC.
B.1.2 Zaopatrzenie w wodę
Wobec pogarszania się jakości wód podziemnych zbiornika nr 333, skąd w większości
jest ujmowana woda na cele komunalne dla gminy Strzelce Opolskie, Gmina będzie
przeciwdziałać pogarszaniu się jakości wody do picia poprzez modernizację ujęć
i wyposażanie ich w odpowiednie urządzenia uzdatniające.
Alternatywnym kierunkiem działań będzie poszukiwanie nowych ujęć wody
z głębszych warstw wodonośnych, np. z GZWP nr 335, którego wody nie wymagają
uzdatniania. Takie prace już zostały wstępnie wykonane w miejscowości Kosice i Jędrynie.
W Kosicach ujmowana jest woda z GZWP nr 335 poprzez dwie studnie i dalej przekazywana
do sieci wodociągowej. W miejscowości Jędrynie wykonano rozpoznawcze odwierty w celu
poszukiwania wody. Dalsze prace studialne powinny wykazać wydajność tych warstw
wodonośnych oraz opłacalność inwestycji związanej z budową infrastruktury wodociągowej
doprowadzającej wodę do najbliższego wodociągu oddalonego obecnie o ok. 2km.
Głównymi kierunkami w dziedzinie zaopatrzenia w wodę będą działania polegające na:
•
•
•
rozbudowie sieci wodociągowej w poszczególnych miejscowościach,
wymianie wyeksploatowanych i niewłaściwych sieci wodociągowych
likwidacji niektórych ujęć wody , ze względu na nieopłacalność jej uzdatniania
i zastępowaniu ich nowymi źródłami wody pitnej,
• poszukiwaniu nowych źródeł wody pitnej nie wymagających uzdatniania,
• uzdatnianiu – jeśli to możliwe- wody pitnej z lokalnych źródeł ,
• tworzenie w miarę możliwości zamkniętych systemów wodociągowych
umożliwiających czerpanie wody z różnych źródeł i zwiększających pewność
zaopatrzenia w wodę pitną.
B.1.3. Zabezpieczenie wód podziemnych przed wpływami nawozów sztucznych
oraz nawozów organicznych.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23.12.2002 roku w sprawie szczegółowych
wymagań jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie
odpływu azotu ze źródeł rolniczych wymaga opracowania odpowiedniego programu
zabezpieczenia wód podziemnych przed wpływami nawozów organicznych.
W tym celu Gmina przewiduje wykorzystanie środków w ramach programu INTERREG
III-C.
B.1.4. Zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych ( powierzchniowych)
- mała retencja
Wody opadowe z terenu gminy Strzelce Opolskie odprowadzane są poprzez rowy
100
i szczeliny skalne do znajdujących się pod warstwą wapiennych skał osadowych zbiorników
wodnych , które zalegają pod powierzchnią prawie całego województwa opolskiego.
W/w zbiorniki są źródłem wody dla mieszkańców Opolszczyzny dlatego zbiorniki wody
wymagają one ochrony przed zanieczyszczeniem. Prawidłowa gospodarka wodami wpływa
również na lepsze wykorzystanie nawozów, stabilność i jakość plonów poprawę skuteczności
i efektywności zabiegów agrotechnicznych oraz ochronę użytków rolnych przed powodziami.
W okresie po II wojnie światowej część rowów i zbiorników retencyjnych została zasypana
wskutek czego w okresie silnych opadów i roztopów niektóre tereny narażone są na zalewanie
lub podtapianie.
Konieczna jest odbudowa naturalnych ciągów kanałów i zbiorników retencyjnych , które
zabezpieczą miasto i wsie przed zalaniem oraz zapewnią możliwie maksymalne i spokojne
wsiąkanie wód opadowych w grunt.
Strategię zagospodarowania wód opadowych i powierzchniowych w gminie Strzelce Opolskie
przewiduje się opracować w ramach programu INTERREG III C .
B.2. Udoskonalenie gospodarki odpadami
Ochrona środowiska przed odpadami będzie traktowana jako priorytetowe zadanie,
ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska.
Głównym celem Gminy będzie :
minimalizacja wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami
europejskimi systemu ich odzysku i unieszkodliwiania.
Cele szczegółowe do 2012 roku wynikające z Planu Gospodarki Odpadami dla
miasta i gminy Strzelce Opolskie zgodne z planami wyższych szczebli:
1.
2.
3.
Deponowanie na składowisku odpadów komunalnych w Szymiszowie nie
więcej niż 58% wszystkich odpadów komunalnych.
Skierowanie w roku 2012 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne
i obojętne nie więcej niż 58% (wagowo) całkowitej ilości odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995 – zgodnie z
Dyrektywą Rady 1999/31/WE).
Osiągnięcie w roku 2012 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów (limity te dotyczą przedsiębiorców – zostały określone na podstawie
Rozporządzenia RM z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku
i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych Dz.U.2003.104.982
z dnia 13 czerwca 2003r.):
•
•
•
•
•
•
•
•
opakowania z papieru i tektury:
opakowania ze szkła:
opakowania z tworzyw sztucznych:
opakowania metalowe:
opakowania wielomateriałowe:
odpady wielkogabarytowe:
odpady budowlane:
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych):
55%,
50%,
35%,
50%,
35%,
52%,
42%,
52%.
Dla osiągnięcia założonych celów, konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań:
101
1. Dążenie do wprowadzenia systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w
układzie ponadlokalnym.
2. Rozszerzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów.
3. Redukcja w odpadach kierowanych na składowisko odpadów w Szymiszowie
zawartości składników ulegających biodegradacji.
4. Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych, wielkogabarytowych
i budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych, ich zbierania
i unieszkodliwiania.
5. Bieżąca likwidacja nielegalnych składowisk .
6. Edukacja ekologiczna (zapobieganie powstawaniu odpadów, selektywna zbiórka,
itp.).
Działania w sferze gospodarki odpadami komunalnymi :
Konieczne będzie zorganizowanie ZZO (Zakładu Zagospodarowania Odpadów)
wyposażonego w linie do segregacji odpadów i do doczyszczania surowców wtórnych ze
zbierania selektywnego, urządzenia do konfekcjonowania surowców, instalację do
unieszkodliwiania odpadów organicznych (kompostownia), tymczasowe pomieszczenia do
magazynowania odpadów niebezpiecznych, składowisko pozostałych odpadów komunalnych.
Taki zakład na małą skalę (obsługujący jedną lub dwie gminy ) może zostać utworzony
terenie składowiska odpadów komunalnych w Szymiszowie .
Na terenie Gminy powstanie punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych ( tzw. GPZON) ,zakład
zagospodarowujący odpady budowlane, kompostownia na terenie składowiska odpadów w
Szymiszowie lub alternatywnie na terenie przy oczyszczalni ścieków w Strzelcach
Opolskich. .Na terenach wiejskich oraz miejskich z zabudową jednorodzinną preferowane
będzie kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie.
Docelowo jednak Gmina będzie dążyć do rozwiązania gospodarki odpadami w
układzie ponadlokalnym. Rozważana jest możliwość przystąpienia do Południowego
Związku Gospodarki Odpadami – z centrum w Kędzierzynie-Koźlu .
Wzięto bowiem pod uwagę , że:
• analizy ekonomiczne funkcjonowania systemów gospodarki odpadami wykazują ,
że opłacalne są systemy obsługujące obszary o liczbie ludności ponad 250 000
mieszkańców (z WPGO) ,
•
polityka Zarządu Województwa Opolskiego
nie sprzyja powstawaniu nowych
składowisk ( zakaz budowy nowych składowisk na obszarze objętym ochroną
zbiorników podziemnych)
• wymagania UE wprowadzają zakaz składowania odpadów nieprzetworzonych
Gmina będzie prowadziła działania korzystne dla mieszkańców z ekonomicznego
punktu widzenia ale dające jednocześnie możliwość wprowadzenia zgodnego z
normami europejskimi systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
102
B.3 Ochrona powietrza i hałas
Ze szczegółowej analizy zanieczyszczenia powietrza w Gminie Strzelce Opolskie
dokonanej w Programie Ochrony Środowiska miasta i gminy Strzelce Opolskie oraz w
poprzednim rozdziale ( raport) wynika , że najbardziej niekorzystne warunki ze względu na
jakość powietrza atmosferycznego występują w mieście Strzelce Opolskie, gdzie występuje
kumulacja emisji niskiej, emisji z sektora energetyki zawodowej oraz emisji komunikacyjnej.
W punkcie pomiarowym w Strzelcach Opolskich stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego
poziomu dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego.
Udział poszczególnych sektorów gospodarki w ogólnej emisji podstawowych zanieczyszczeń powietrza
w 2003 roku ( źródło Program Ochrony Środowiska dla miasta i gminy Strzelce Opolskie):
Pyl ogółem
SO2
NO2
Sektor
% ogólnej emisji
Indywidualne gospodarstwa
75,5
59,5
5,0
Ciepłownia, lokalne kotłownie, 18,9
32,4
17,5
Przemysł
Komunikacja
5,6
8,1
77,5
Z przedstawionych powyżej danych wynika, że w skali gminy o emisji pyłów i dwutlenku
siarki decyduje obecnie spalanie węgla w indywidualnych gospodarstwach domowych, a
następnie w Ciepłowni Rejonowej w Strzelcach Opolskich. O emisji tlenków azotu decyduje
spalanie paliw w silnikach samochodowych.
Dominującym źródłem hałasu na terenie gminy Strzelce Opolskie jest transport
drogowy. Wzrost liczby samochodów przy niewystarczających inwestycjach drogowych
skutkują wzrostem liczby osób narażonych na ponadnormatywny hałas. Największe
zagrożenie hałasem występuje w centrum miasta Strzelce Opolskie (droga krajowa nr 94).
W tej sytuacji główne cele Gminy to :
1.dążenie do osiągnięcia poziomów stężeń pyłu zawieszonego PM10 i dwutlenku azotu
poniżej wartości dopuszczalnej oraz utrzymanie stężeń pozostałych substancji na poziomie z
2003 roku.
2. dążenie do osiągnięcia dopuszczalnych poziomów hałasu
na obszarach o funkcjach osadniczych, zwłaszcza w mieście Strzelce Opolskie
Będą to działania prowadzące w kierunku:
1. Likwidacji lub modernizacji źródeł „niskiej emisji” w kierunku wykorzystania
ekologicznych nośników energii
2. Dążenia do modernizacji i rozbudowy miejskiego systemu ciepłowniczego
3. Gazyfikacji gminy
4. Zmniejszenia zużycia energii cieplnej poprzez np. izolację cieplną budynków i
upowszechnianie przyjaznego środowisku budownictwa (materiały energooszczędne)
5. Zwiększenia wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
6. Modernizacji systemu transportowego w mieście Strzelce Opolskie , budowy obwodnic
(cele określone w w pkt.A nin. Rozdziału)
103
7 Bieżąca modernizacja dróg gminnych
8.Edukacji ekologicznej mieszkańców gminy
B.3.1 Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
"Strategia rozwoju energetyki odnawialnej" przyjęta przez Radę Ministrów uchwałą z
dnia 5 września 2000 roku, zakłada zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w
bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5% w 2010 roku i do 14% w roku 2020.
Specyfika gminy Strzelce Opolskie wskazuje na możliwości wykorzystania energii
geotermalnej, energii słonecznej i energii biomasy (zwłaszcza słomy i wierzby
energetycznej).
Wykorzystanie energii wiatru jest na większą skalę opłacalne na obszarach o średniej rocznej
prędkości wiatru większej niż 5m²/s , nie dotyczy to terenu Gminy.
Obecnie w Gminie nie korzysta się z odnawialnych źródeł energii, z wyjątkiem drewna
i w ograniczonym zakresie słomy ( BARKA). Energetyka Cieplna Opolszczyzny ZEC w
Strzelcach Opolskich podjął próby rozeznania możliwości współspalania biomasy w kotłowni
rejonowej K-452 z wykorzystaniem zrębków drewna.
Ponadto planuje się wykorzystanie energii spalania biogazu pochodzącego ze składowiska
odpadów w Szymiszowie oraz rozeznanie możliwości wykorzystania energetycznego biogazu
emitowanego z otwartych komór fermentacyjnych osadu na oczyszczalni ścieków w
Strzelcach Opolskich.
B.4 Ochrona przyrody i krajobrazu
Podstawą rozwijania systemu obszarów chronionych będą opracowania
ekofizjograficzne, stanowiące rodzaj wszechstronnej dokumentacji obszaru charakteryzującej
poszczególne elementy przyrodnicze na terenie gminy i ich wzajemne związki
i współzależności. Opracowania te są
wzbogaceniem planu zagospodarowania
przestrzennego i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
o wiedzę dotyczącą środowiska przyrodniczego jak również spełnieniem potrzeb ochrony
środowiska określonych w ustawie Prawo ochrony środowiska.
W zakresie rozwoju terenów zieleni Gmina będzie kontynuować prace nad rewitalizacją
Parku Miejskiego i bieżącym utrzymaniem pozostałych parków oraz terenów zieleni.
W najbliższym czasie zostaną opracowane projekty rewitalizacji Parku Miejskiego przy
współpracy z Politechniką Krakowską (w ramach prac dyplomowych studentów).
Zachowanie wartości przyrodniczych i naturalnego krajobrazu wsi uzależnione jest m.in.
od tradycyjnych metod gospodarowania, opartego o gospodarstwa małe, prowadzone
indywidualnie, bądź współpracujące między sobą. Tradycyjne metody gospodarowania w
małych gospodarstwach rolnych będą promowane na całym obszarze Gminy .
Równocześnie promowany będzie rozwój rolnictwa ekologicznego i agroturystyki w związku
z brakiem tych dziedzin na terenie Gminy. Gmina będzie wprowadzać nowe zadrzewienia i
zakrzewienia gdzie preferowane będą rodzime gatunki drzew i krzewów.
Głównymi kierunkami działań będą :
1. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych
104
2. Doskonalenie systemu obszarów i obiektów prawnie chronionych
3. Zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych na terenach cennych przyrodniczo oraz
rozwój rolnictwa ekologicznego i agroturystyki
4. Ochrona terenów cennych przyrodniczo przed zainwestowaniem i tzw. dzikim
zagospodarowaniem (zgodnie z ustaleniami mpzp)
5. Wspieranie działań zmierzających do poprawy walorów krajobrazowych gminy
6. Ochrona elementów środowiska przyrodniczo-kulturowego, historycznego układu miasta i
układów wsi oraz typów zabudowy, w tym dostosowanie architektury budynków do
lokalnych tradycji budowlanych
7. Rozwój sieci szlaków turystycznych, ścieżek przyrodniczych i ścieżek rowerowych
B.5 Ochrona gleb
Racjonalne wykorzystanie zasobów gleb, zwłaszcza w ujęciu długookresowym będzie
polegać na:
- zagospodarowaniu gleb w sposób odpowiadający ich walorom przyrodniczym i klasie
bonitacyjnej,
- dostosowaniu formy zagospodarowania oraz kierunków i intensywności produkcji do
naturalnego potencjału gleb.
Racjonalne gospodarowanie gruntami obejmuje ograniczenie zjawiska zmiany przeznaczenia
gruntów rolnych na grunty budowlane. Zmiany takie będą się odbywać tylko poprzez
ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Kierunki ochrony zasobów glebowych powinny być zintegrowane z przyszłościowym
rozwojem rolnictwa.
Istotnym kierunkiem działań w rolnictwie będzie wdrażanie i upowszechnianie Kodeksu
Dobrej Praktyki Rolniczej (KDPR). Jednostką odpowiedzialną za wspieranie i tworzenie
warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i pomocy w restrukturyzacji obszarów wiejskich na
terenie powiatu strzeleckiego pełni Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie,
Oddział w Strzelcach Opolskich. Stosowanie przez rolników i ogrodników polepszaczy gleb
(np. mączki kostnej, odpadów z produkcji skrobii ziemniaczanej), nawozów syntetycznych
i mineralnych, odchodów zwierząt z ferm (np. gnojowicy), nieodpowiednich dawek osadów
ściekowych i kompostów naturalnych może znacznie nasilać procesy degradacji gleb.
Oprócz w/w. działań, wszystkie działania zmierzające do poprawy stanu sanitarnego
powietrza, stanu gospodarki odpadami, ochrony wód podziemnych i powierzchniowych będą
również istotne dla ochrony gleb przed zanieczyszczeniami.
B.6 Edukacja ekologiczna
Kształtowanie ekologicznego
sposobu myślenia mieszkańców gminy, będzie
kontynuowane poprzez
wspieranie prowadzonych już
działań z zakresu edukacji
ekologicznej oraz dążenie do pozyskania coraz szerszego grona zaangażowanych.
Kształcenie formalne odbywające się w szkołach różnego szczebla jest ściśle związane z
nauczaniem nieformalnym przebiegającym poza placówkami szkolno-wychowawczymi.
Przyrodnicze kształcenie formalne i nieformalne uzupełnia się wzajemnie dostarczając
uczniom szeregu interesujących wiadomości, a jednocześnie wpływa na doskonalenie
umiejętności i kształtowanie pozytywnych postaw. Oba obszary kształcenia oddziałują na
ucznia rozbudzając między innymi jego zainteresowania.
Edukacja ekologiczna będzie realizowana dzięki:
105
-
edukacji formalnej, która obejmuje dzieci od wieku przedszkolnego oraz młodzież, a
także pedagogów i specjalistów związanych z ochroną środowiska
- edukacji nieformalnej, obejmującej dzieci, młodzież i dorosłych, prowadzonej przez
środki masowego przekazu oraz za pomocą różnych form samoedukacji indywidualnej
i grupowej
Kontynuowana będzie realizacja programów dydaktyczno-wychowawczych z zakresu
edukacji ekologicznej w szkołach. Gmina będzie pełniła rolę współfinansującego wdrażanie
tych programów oraz koordynatora niektórych przedsięwzięć.
Formy edukacji zawarte w programie edukacyjnym Edukacja Młodego Europejczyka PLUS ,
realizowanym będą przez , przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja, oraz inne organizacje
tj. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Ligę Ochrony Przyrody, Związek
Harcerstwa Polskiego, Szkolne Internetowe Centrum Edukacji Ekologicznej. Roczny koszt
realizacji tego programu szacuje się na ok.20 000 zł.
W edukacji formalnej na lata 2004-2013 planuje się :
• Zwiększenie udziału zagadnień ochrony środowiska w gminie w nauczaniu
szkolnym
• Prowadzenie aktywnych form edukacji ekologicznej młodzieży
• Wspieranie merytoryczne i finansowe działań z zakresu edukacji ekologicznej w
szkołach
Obok edukacji formalnej ważną rzeczą stają się zagadnienia ekologiczne, które
realizowane są poza wszelkimi instytucjami dydaktycznymi poprzez: najbliższe otoczenie,
masmedia, organizacje i grupy społeczne, różnorodne ośrodki edukacyjne i oświatowe.
Ogromny wpływ na zachowanie ma rodzina i najbliżsi znajomi. Dom odgrywa więc
podstawową rolę w edukacji proekologicznej dlatego ważna jest również szeroko pojęta
edukacja dorosłych i działania takie jak :
• Upowszechnienie informacji nt. stanu środowiska w gminie i podejmowanych
działaniach na rzecz jego ochrony oraz propagowanie wiedzy o proekologicznych
zachowaniach mieszkańców gminy, w tym współpraca z mediami i organizacjami
pozarządowymi
• Edukacja ekologiczna grup zawodowych (turystyki, rolnictwa, pracowników gminy,
itp.)
Zdecydowanie największy wpływ na poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa
mają media.
Ważnym celem będzie: właściwa i skuteczna współpraca władz gminy, a także
organizacji ekologicznych z lokalnymi mediami.
Ze względu na możliwość wykorzystania komputerów, coraz większe znaczenie będzie miała
treść edukacyjna na stronach www oraz możliwość kontaktu – dyskusji z mieszkańcami drogą
internetową ( projekt e-urząd). Można tu zaliczyć ankiety, zbieranie opinii, informowanie o
problemach w miejscu zamieszkania.
Będą prowadzone przez Gminę całościowe kampanie i konkursy (np. dot. segregacji
odpadów, korzystania z proekologicznych nośników energii, oszczędzania wody, energii,
itp.). Takie działania mają wielkie znaczenie w przekazywaniu pozytywnych wzorców
i zachowań obywatelskich.
106
C. Nowoczesna Wieś
Rozwój obszarów wiejskich w gminie będzie następował zarówno w sferze inwestycji
infrastrukturalnych, jak również w sferze życia społeczno-gospodarczego. W najbliższym
czasie najważniejsze będą działania związane z realizacją inwestycji dotyczących zwłaszcza
systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz wspieranie przez Gminę aktywności
mieszkańców wsi (Programu Onowy Wsi). W sferze gospodarczej istotna będzie aktywizacja
terenów rolnych poprzez tworzenie grup producenckich, rozwój rolnictwa ekologicznego oraz
gospodarstw agroturystycznych.
C.1. Realizacja Programu Odnowy Wsi
Obecnie (wrzesień 2004) cztery wsie z terenu gminy: Kadłub, Osiek Rozmierz, Ligota
Dolna uczestniczą w Programie Odnowy Wsi.
Grupy odnowy oraz stowarzyszenia , które zawiązały się we wsiach z inicjatywy
mieszkańców , mają na celu działania prowadzące do podniesienia standardu życia i pracy na
wsi , podniesienia atrakcyjności turystycznej swoich miejscowości , podniesienia
atrakcyjności inwestycyjnej wsi , zaspakajania potrzeb kulturalnych i społecznych oraz
rozwój tożsamości społeczności wiejskiej i zachowania jej dziedzictwa kulturowego .
Gmina będzie wspierać m.in. lokalną inicjatywę mieszkańców Ligoty Dolnej , którzy
postanowili utworzyć izbę tradycji upamiętniającą lotnisko i szkołę pilotażu , które działały
w okresie powojennym ( do 1950r.) na terenie wsi . Szkoła wykształciła dziesiątki pilotów
lotnictwa cywilnego, z których obecnie wielu nadal pracuje w lotnictwie w Polsce i za granicą
i pełni tam wysokie funkcje.
Izba powstanie w pomieszczeniach po zabudowaniach
podworskich , które Gmina przekaże Grupie Odnowy Wsi.
Poparcie i pomoc Gminy uzyskają wszelkie lokalne stowarzyszenia na rzecz rozwoju
wsi, na wzór działającego już „Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy
Szkoły Podstawowej” gdyż gwarantują one najszybsze i najbardziej efektywne osiąganie
wytyczonych celów.
C.2. Przygotowanie pod zabudowę nowych terenów mieszkaniowych na
terenach wiejskich
W ślad za opracowywanymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego
poszczególnych wsi konieczne jest praktyczne przygotowywanie pod zabudowę terenów
przeznaczonych w tych planach pod budownictwo mieszkaniowe . Gmina będzie prowadzić
działania w kierunku przejmowania terenów przeznaczonych pod drogi gminne i uzbrajania
terenów w sieci wodociągowe , kanalizacyjne i elektryczne.
C.3. Rolnictwo nowoczesne i ekologiczne
Obecnie rolnictwo na terenie gminy koncentruje się na produkcji zboż , żywca,
buraków i mleka . Wytwarzanie samych produktów opłaca się jedynie rolnikom posiadającym
duże areały ziemi . W tej sytuacji Gmina będzie wspierać i propagować wszelkie inicjatywy
107
zmierzające do rozwoju gospodarstw , tworzenia się Grup Producenckich a także
gospodarstw , które wprowadzą przetwórstwo produktów rolnych na terenie Gminy . Rozwój
przetwórstwa pozwoli na uzyskanie nowych miejsc pracy i wyższych efektów z posiadanego
areału rolnego .
Poparcie Gminy uzyskają także gospodarstwa , które wprowadzą uprawy ekologiczne .
Świadomość zdrowego odżywiania stale rośnie co powoduje coraz wyższy popyt na zdrową
żywność ekologiczną . W rezultacie prowadzenie gospodarstw ekologicznych może być
działalnością dochodową , gospodarstwa te otrzymają wyższe dopłaty z Unii Europejskiej.
Pomoc Gminy będzie polegać na promocji produktów lokalnych i ekologicznych oraz
doradztwie i szkoleniach dla gospodarstw rozpoczynających taką produkcję .
Pomoc Gminy w formie szkoleń i poszukiwania zbytu dla planowanej produkcji otrzymają
plantatorzy upraw roślin energetycznych . Przy przewadze ziem słabych na terenie gminy ,
uprawa roślin energetycznych ( wierzba energetyczna, malwa) może być alternatywą dla
tradycyjnej produkcji rolniczej.
D . Atrakcyjne i wygodne miasto
D.1. Rewitalizacia Terenów Miejskich
Celem rewitalizacji terenów miejskich jest przywrócenie im utraconych walorów
przestrzennych i użytkowych, a także nadanie im nowych cech ilościowych i jakościowych
odpowiadających współczesnym potrzebom społeczności lokalnej. Ogół tych działań ma
sprzyjać osiągnięciu podstawowego celu jakim jest poprawa jakości życia mieszkańców oraz
poprawa wizerunku miasta. Przez rewitalizację rozumie się tutaj zarówno poprawę form
zewnętrznych oraz kolorystyki obiektów budowlanych, a także ich modernizację.
Rewitalizacja terenów miejskich zostanie ujęta w odrębnym opracowaniu "Lokalny
Program Rewitalizacji". Koncentrować się on będzie na dwóch zasadniczych obszarach:
- terenach śródmiejskich
- terenach mieszkaniowych.
Głównymi zadaniami rewitalizacji terenów śródmiejskich są:
. Uzupełnienie i wzbogacenie oferty usługowej w mieście zwłaszcza o funkcje
centrotwórcze.
. Rewitalizacja i aktywizacja przestrzeni publicznych w mieście w tym obszaru
Rynku oraz Placu Myśliwca.
. Rewitalizacja istniejącej zabudowy historycznej w obrębie śródmiejskim.
. Dostosowanie modernistycznej istniejącej zabudowy mieszkaniowo-usługowej
do charakteru przestrzeni śródmiejskiej.
. Zagospodarowanie (w tym zabudowa) terenów wolnych w strefie
śródmiejskiej w tym terenu przy Wieży Ciśnień oraz Placu Myśliwca.
. Zagospodarowanie terenu Parku Miejskiego, wraz z docelową odbudową
Zamku Strzeleckiego.
Głównymi zadaniami rewitalizacji terenów mieszkaniowych są:
• Poprawa jakości substancji mieszkaniowej i dostosowanie jej do współczesnych
108
standardów i potrzeb
Poprawa jakościowa i ilościowa terenów publicznych i półpublicznych znajdujących
się w obszarach mieszkaniowych.
• Poprawa warunków zaopatrzenia ludności w infrastrukturę techniczną starego i
nowego typu.
• Poprawa warunków dostępności komunikacyjnej terenów mieszkaniowych, zwłaszcza
Osiedla Piastów Śląskich.
Wyżej wymienione obszary działań wymagają szczegółowego opracowania w ramach
Lokalnego Programu Rewitalizacji.
Największe w Strzelcach Opolskich osiedle mieszkaniowe ma już ponad 30 lat i
wymaga przygotowania programu rewitalizacji jego substancji. Budynki i infrastruktura na
osiedlu wymagają dostosowania do obecnie obowiązujących przepisów oraz potrzeb
mieszkańców. Ponadto zagospodarowanie terenów w najbliższym sąsiedztwie budynków
mieszkalnych osiedla wymaga dostosowania do obecnych potrzeb w zakresie, rekreacji oraz
zapewnienia bezpieczeństwa jego mieszkańcom, a w szczególności dzieciom i młodzieży oraz
osobom niepełnosprawnym i znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.
Gmina będzie wspierać działania wszystkich podmiotów dysponujących lokalami
mieszkalnymi, min. także Spółdzielni Mieszkaniowej.
•
D.2. Przygotowanie pod zabudowę nowych terenów mieszkaniowych
w mieście
Jednym z działań skutkujących wzrostem atrakcyjności miasta oraz poprawą jego
wizerunku, zarówno dla obecnych mieszkańców, jak i dla ludzi z zewnątrz, będzie
zaoferowanie przez Gminę wysokiej jakości terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową.
Celem gminy jest opracowanie nowych miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego miasta dla dzielnic, których uwarunkowania przestrzenne i komunikacyjne
wskazują na możliwości rozwoju funkcji mieszkaniowych. Działania gminy będą prowadzić
do sukcesywnego – w miarę posiadanych środków oraz rzeczywistego zapotrzebowania –
uzbrajania tych terenów w drogi publiczne oraz sieci infrastruktury technicznej w tym:
wodno-kanalizacyjne, energię i inne media. Szczególną uwagę należy zwrócić na te tereny,
które są łatwiejsze do pozyskania oraz realizacji zabudowy i zagospodarowania terenu w
ramach zorganizowanej działalności inwestycyjnej. Głównymi kierunkami rozwoju funkcji
mieszkaniowych są tereny położone na południe od miasta aż do przebiegu planowanej
obwodnicy.
D.3. Rozwój funkcji rekreacyjnych w mieście
Jednym z ważniejszych wyznaczników poprawy jakości życia mieszkańców jest
wzbogacenie oferty w zakresie rekreacji i wypoczynku oraz sportu. Funkcje rekreacyjne w
mieście realizowane będą z uwzględnieniem następujących kierunków:
• Atrakcyjne zagospodarowanie terenu Parku Miejskiego.
• Wzbogacenie oferty rekreacyjno sportowej, głównie poprzez:
o Utworzenie na bazie letniego basenu kąpielowego całorocznego kompleksu
rekreacyjno-sportowego
o Boiska i sale sportowe.
Zmiana funkcji parku czy budowa na jego terenie nowych obiektów nie jest
109
planowana. Wymaga on konsekwentnej, wieloletniej odbudowy drzewostanu, alejek
parkowych, terenów rekreacyjnych. Prace takie są konieczne, szczególnie w kontekście
prowadzonego remontu Powozowni oraz spodziewanej odbudowy zamku przez nowego,
prywatnego właściciela. Po opracowaniu projektu zagospodarowania Dużego Parku celem
Gminy będzie, w miarę posiadanych środków, sukcesywna realizacja tego projektu.
Obecny basen miejski jest położony w niezwykle atrakcyjnej części miasta, z
wszystkich stron otoczonej drzewami, jest wykorzystywany tylko w okresie wakacji.
Prowadzone są prace studialne nad stworzeniem w tym miejscu w oparciu o już istniejącą
infrastrukturę całorocznego kompleksu rekreacyjnego.
Zdjęcie 1: Widok ratusza wraz z sąsiednią działką
E. Wspieranie działań prowadzących do poprawy bezpieczeństwa
E.1 Zabezpieczenie wody na potrzeby p-poż.
Zaostrzone przepisy przeciwpożarowe dotyczące ilości wody ,ciśnienia i sprawności
hydrantów powodują , że należałoby utrzymywać w istniejących oraz projektowanych
sieciach wodociągowych wodę o ciśnieniu wymaganym dla zabezpieczenia celów p-poż .
Ze względu na konieczność oszczędzania wody pitnej o wysokiej jakości Spółka SW i
K wykonała koncepcję związaną z zaopatrzeniem w wodę dla celów p. poż. w gminie
Strzelce Opolskie. Opracowanie będzie planem konkretnych działań prowadzących do
pogodzenia konieczności utrzymania jakości wody pochodzącej z ujęć i konieczności
zabezpieczenia ustawowej ilości wody dla celów p-poż w Gminie ( np. poprzez
wykorzystanie nieczynnych ujęć wody i zbiorników retencyjnych).
E.2 Wspieranie rozbudowy sieci monitoringu
Ważnym celem Gminy jest również wspieranie działań Policji zmierzających do
poprawy bezpieczeństwa w centrum miasta i na osiedlach mieszkaniowych czego
odzwierciedleniem będzie m. in. wspieranie rozbudowy sieci monitoringu (kamer) terenu
miasta.
110
F. Wsparcie grup zagrożonych wykluczeniem społecznym
F.1. Przebudowa stołówki przy ul. Kardynała Wyszyńskiego
31 sierpnia 2004 roku Gmina przejęła od Koncernu Górażdże S.A. budynek hotelu
pracowniczego cementowni wraz ze stołówką. Część stołówkową przewiduje się
przystosować przy pomocy środków zewnętrznych do obsługi osób znajdujących się w
trudnej sytuacji życiowej. Częścią hotelową budynku zarządzać będzie Przedsiębiorstwo
Usług Komunalnych i Mieszkaniowych. Wykorzystanie hotelu cementowni i wprowadzenie
do niego nowych funkcji socjalnych będzie realizacją ważnego zadania Gminy
uzupełniającego obecnie prowadzone działania wspierające osoby zagrożone wykluczeniem
społecznym.
F.2. Wspieranie tworzenia Centrum Integracji Społecznej
Centrum Integracji Społecznej – CIS ma na celu prowadzenie integracji społecznej i
zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. W CIS realizowane będą
następujące usługi :
- kształcenie umiejętności pozwalających na pełnienie ról społecznych,
- nabywanie umiejętności zawodowych oraz przyuczenie do zawodu ,
przekwalifikowanie lub podwyższanie kwalifikacji zawodowych,
- nauka planowanie życia i zaspakajania potrzeb własnym staraniem, zwłaszcza przez
możliwość osiągnięcia własnych dochodów przez zatrudnienie , działalność
gospodarczą , utworzenie spółdzielni socjalnej,
- uczenie umiejętności racjonalnego gospodarowania posiadanymi pieniędzmi.
CIS powstaje staraniem Stowarzyszenia Pomocy Wzajemnej „BARKA”.
Stowarzyszenie wydzierżawiło na ten cel obiekt od spółki komunalnej , a gmina
udzieliła w 2004r. Dotacji w wys. 100 000 zł na realizację tego zadania.
Docelowo w CIS planowane jest uczestnictwo 30-40 osób rocznie.
CIS w ramach reintegracji zawodowej będzie prowadzić działalność wytwórczą lub
usługową oraz wytwórcza w rolnictwie. .
Centrum będzie uzupełnieniem działań Gminy w zakresie reintegracji zawodowej
i społecznej.
G Rozwój gospodarczy
Jednym z ważniejszych celów Gminy będzie wspieranie rozwoju gospodarczyego a w
efekcie działania na rzecz powstawania nowych miejsc pracy dla jej mieszkańców.
Przez długie lata Strzelce były gospodarczo kojarzone z Fabryką Maszyn Rolniczych
„Agromet – Pionier” i Cementownią Strzelce Opolskie, a więc z przemysłem metalowym
i cementowo-wapienniczym .
Przemiany gospodarcze i technologiczne spowodowały, iż pierwsza z firm upadła nie
mogąc dostosować się do zmian, druga natomiast przechodzi głęboką restrukturyzację.
Tereny tych firm zostały zamienione na strefy gospodarcze na , których sukcesywnie
rozpoczynają działalność mniejsze przedsiębiorstwa.
111
G.1. Promocja istniejących w Gminie terenów przemysłowych .
Gmina aktywnie poszukuje inwestorów , którzy rozpoczną działalność na terenach stref
gospodarczych (SOG i SSG-opisanych w Raporcie o gminie) oraz innych w planach
zagospodarowania przestrzennego przeznaczonych pod przemysł i tzw. aktywność
gospodarczą .
Na bieżąco przygotowywane są oferty inwestycyjne , które są rozpowszechniane
poprzez umieszczanie ich w najlepszych polskich katalogach biznesowych, internetowych
bazach danych , przesyłanie ofert (głównie drogą elektroniczną) do około 100 instytucji
i ambasad. Gmina publikuje aktualne oferty inwestycyjne w trzech językach wraz ze
zdjęciami lotniczymi obszarów inwestycyjnych . Oferta inwestycyjna SSG została włączona
do katalogu „najlepszych ofert narodowych” Państwowej Agencji Informacji i Inwestycji
Zagranicznych.
Gmina współpracuje z instytucjami zewnętrznymi, w tym z:
•
PAIZ,
•
Agencją Rozwoju Opolszczyzny,
•
Departamentem Współpracy Zagranicznej Urzędu Marszałkowskiego,
•
Biurem ds. rozwoju gospodarczego landu Styria w Austrii,
•
Biurem Nadrenii-Palatynatu w Opolu,
•
Domem Współpracy Polsko-Niemieckiej
•
Związkiem Gmin Śląska Opolskiego
Dzięki staraniom Gminy część przygotowanych terenów została już zainwestowana
a mieszkańcy otrzymali nowe miejsca pracy ( opis w Raporcie o gminie).
Działania Gminy w tym zakresie będą nadal kontynuowane .
Oto lista ważniejszych terenów inwestycyjnych promowanych przez Gminę:
• ul. 1 Maja 50 – Strzelecka Strefa Gospodarcza o pow. 76 ha . Są to grunty
przemysłowe, budynki produkcyjne, biurowe, magazyny, przeznaczenie :przemysł
• ul. Strzelców Bytomskich 82 (obok ciepłowni) o pow. 6,5 ha. Istnieje możliwość
powiększenia obszaru o dalsze 2 ha, przeznaczenie : przemysł,składy , magazyny
•
ul. Gogolińska 20 – KRUKOWIAK (były Agromet)o pow. 5,1 ha z halą
produkcyjną o pow. 28000 m², przeznaczenie : przemysł
• ul. Księdza Wajdy - o pow. 0,24 ha w centrum miasta , obecnie użytkowany jako parking ,
przeznaczenie : usługowo - mieszkalny
ul. Zakładowa 1 – Kleinmann- 2 działki o łącznej powierzchni 1,5284 ha ,
przeznaczenie : przemysł
i ok. 50 ofert innych terenów stanowiących własność Gminy, firm i osób prywatnych.
•
Przewiduje się
rozszerzenie kontaktów z izbami gospodarczymi , agencjami
nieruchomości i izbami radców handlowych za granicą. Gmina będzie dążyć – w miarę
posiadanych środków- do utworzenia punktu obsługi i doradztwa inwestora z odpowiednio
wyszkoloną kadrą.
112
G.2. Przygotowanie nowych terenów inwestycyjnych
Bliskość autostrady, poprawa jakości połączenia kolejowego, położenie miasta
w Paśmie Przyspieszonego Rozwoju, planowana budowa obwodnicy generuje znaczne
zainteresowanie inwestorów terenami inwestycyjnymi w mieście i jego pobliżu.
Oferowane tereny nie wszystkie są jednak w pełni przygotowane do bezpośredniego
inwestowania.
Dlatego też gmina we współpracy m.in. z Agencją Nieruchomości Rolnych będzie
przygotowywać tereny pod inwestycje przy przyszłej południowej obwodnicy miasta oraz
drogach wiodących do węzłów autostradowych.
Gmina
będzie sukcesywnie przejmować pasy
przeznaczone w planach
zagospodarowania przestrzennego pod budowę dróg publicznych i w miarę posiadanych
środków uzbrajać tereny dostępne dla przyszłych inwestorów. Budowa tych sieci stanie się
przedmiotem projektu, który gmina będzie składać do Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.
H. Stworzenie możliwości elektronicznego kontaktu z urzędem.
Rozwój elektroniki powoduje, że coraz więcej spraw możemy załatwić za
pośrednictwem sieci. Od dawna działają już banki Internetowe, przez Internet można
sprawdzić rozkład jazdy autobusów i pociągów, zamówić poradę prawną, kupić bilet lotniczy.
W wielu krajach można tą droga umówić się na wizytę u lekarza czy załatwić sprawę
w urzędzie.
Z czasem możliwość składania wniosków o dokumenty poprzez Internet , składania
zapytań do urzędu w różnych sprawach, nawet podpisywanie umów przy użyciu podpisu
elektronicznego będzie możliwe także w urzędzie w Strzelcach Opolskich.
Dlatego też urząd zgodnie z przepisami prawa przystępuje do projektu e-urząd finansowanego
ze środków Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, aby wdrożyć
system elektronicznego obiegu dokumentów w urzędzie i umożliwić kontakt elektroniczny
z mieszkańcami gminy.
I. Oświata
I.1 Rozwój edukacji lokalnej
Samorząd gminy Strzelce Opolskie będący organem prowadzącym dla przedszkoli,
szkół podstawowych, oraz gimnazjów odpowiada za zapewnienie właściwych i jak
najlepszych warunków nauki, wychowania i opieki w tych placówkach.
Zadania określone w art. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty wpływają
na kształtowanie się celów, jakie stawia przed sobą strzelecka oświata.
Celem ogólnym jest:
• Rozwój edukacji lokalnej
Szczegółowe cele to:
• Racjonalizacja sieci szkolnej i dostosowanie jej do zmieniających się uwarunkowań
demograficznych
• Modernizacja i rozbudowa istniejącej infrastruktury oświatowej
113
• Poszerzanie oferty edukacyjnej
oraz działania dla realizacji tych celów :
• Przebudowa obiektów, termomodernizacja budynków
• Budowa sal sportowych, boisk sportowych
• Realizacja projektów międzynarodowych
• Stwarzanie warunków do doskonalenia zawodowego nauczycieli i podnoszenia przez
nich kwalifikacji
Cele te nabierają nowego znaczenia wobec wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Oferta edukacyjna, baza dydaktyczna muszą zostać tak ukierunkowane by uwzględniały
miejsce Polski we wspólnej, zjednoczonej Europie.
J. Ochrona zdrowia i profilaktyka
Istniejący potencjał ( szpital, niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej ) w sferze ochrony
zdrowia na terenie Gminy może być podstawą umacniania funkcji Strzelec w zakresie usług
medycznych. Wymaga to odpowiedniej perspektywicznej polityki ze strony władz
powiatowych.
Gmina jest zainteresowana wspieraniem działań mających na celu zapewnienie dostępu
do usług medycznych na odpowiednim poziomie , na warunkach finansowych akceptowanych
przez mieszkańców . W szczególności wspierany będzie szpital planujący przebudowę
systemu ratownictwa medycznego , modernizację obiektów i instalowanie nowoczesnych
urządzeń medycznych i leczniczych oraz dostosowanie obiektów dla osób
niepełnosprawnych.
K. Kultura i turystyka
K.1.Upowszechnianie kultury
Upowszechnianie kultury i inspirowanie wzrostu aktywności kulturalnej środowisk
występujących na jej terenie jest priorytetowym celem Gminy.
Główne działania Gminy będą prowadzić do uatrakcyjniania działalności i rozwoju Domu
Kultury i świetlic wiejskich , wypracowywania nowych form działalności kulturalnej , prowadzenia
zespołów zainteresowań i promowanie ich działalności , organizacji imprez artystycznych
i środowiskowych m.in. kultywujących tradycję z udziałem zespołów amatorskich i zawodowych
organizowania konkursów, pokazów i imprez okolicznościowych na terenie miasta i gminy.
K.2. Tworzenie warunków do rozwoju turystyki
Zasadą podstawową w planowaniu rozwoju turystyki jest partycypacja ludności
miejscowej we wszystkich przedsięwzięciach związanych z rozwojem turystyki na danym
obszarze ( Program Odnowy Wsi , stowarzyszenia ).
Rozwój turystyki sprzyja rozwojowi innych dziedzin życia gospodarczo-społecznego, a tym
samym następuje wzrost zatrudnienia i przychodów mieszkańców. Podobne trendy występują
także w przypadku rozwoju rekreacji. Zapotrzebowanie na miejsca wyposażone w właściwe
114
obiekty służące rekreacji będzie coraz większe w związku ze wzrostem zamożności
mieszkańców, wzrastającymi potrzebami aktywnego wypoczynku, jak też usprawnieniem
transportu.
Rozwój turystyki w gminie Strzelce Opolskie będzie uwarunkowany stworzeniem
właściwego zaplecza turystycznego i rekreacyjnego, tj. bazy noclegowej, usług
gastronomicznych, handlowych i komunikacyjnych. Nowe obiekty będą powstawać na
terenach selektywnie wybranych, co wiąże się z koniecznością przygotowania:
• miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz programów odnowy
wsi tzw. centrów rozwoju lokalnego ( centa wybrane w następnym rozdziale),
ukierunkowanych na rewaloryzację zabytkowych układów przestrzennych i
zabudowy oraz realizacji infrastruktury niezbędnej do rozwoju kwalifikowanych
form wypoczynku,
• miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów atrakcyjnych
dla lokalizacji obiektów i urządzeń obsługi ruchu turystycznego i komunikacyjnego.
Pomimo braku dogodnych warunków do rozwoju turystyki na terenie gminy (bliskie
sąsiedztwo Góry Św. Anny) atutem Gminy mogą okazać się odpowiednio przygotowane
i wypromowane atrakcyjne przyrodniczo miejsca jak np. źródełka w Błotnicy Strzeleckiej
stanowiące początek rzeki Jemielnicy lub urokliwe wzniesienie (góra) w Rożniątowie oraz
zasoby dziedzictwa kulturowego .
W Gminie są warunki do rozwoju turystyki pieszej , rowerowej i hippicznej.
Działania Gminy w tym zakresie będą polegać na współpracy z podmiotami, organizacjami
i stowarzyszeniami promującymi zabytki , opracowującymi ścieżki edukacyjne,
propagującymi agroturystykę i kluby jeździeckie.
Prowadzone będą działania zmierzające do oznakowania istniejących tras rowerowych
wpisujących się w wykonany przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
w Pyskowicach projekt „ Rowerem po Śląsku”, gdzie na terenie Gminy Strzelce Opolskie
przewidziano m.in. oznakowanie tras prowadzących przez :
• Z Centawy do Dziewkowic , Strzelec Op. , Rozmierzy, Grodziska w kierunku
Krośnicy (nr 151w projekcie)
• Z Księżego Lasu do Strzelec , Szymiszowa, w kierunku Poznowic ( 152 w proj.)
• Z Gąsiorowic przez Farską Kolonię , Strzelce, w kierunku Zimnej Wódki
Celem Gminy będzie utworzenie we współpracy z powiatem strzeleckim Centrum
Turystycznego na Powiat.
115
Realizacja Strategicznych Planów Gminy
Strzelce Opolskie w latach 2005-2008
WYBÓR CENTRÓW ROZWOJU LOKALNEGO
Z Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego (ZPORR) wynika , że projekty
które gmina zamierza realizować w ramach działania 3 ZPORR będą realizowane w
miejscowościach które zostaną uznane przez Gminę za Centra Rozwoju Lokalnego.
Centra Rozwoju Lokalnego to miejscowości , które :
• liczą do 20 tys. mieszkańców
• pełnią rolę ośrodka wzrostu gospodarczego
Gmina Strzelce Opolskie zdecydowała się nadać taki status następującym miejscowościom:
Strzelce Opolskie
Miasto liczy 19 926 mieszkańców ( dane z 12.10.2004r.) , jest stolicą powiatu
i gminy miejsko-wiejskiej . Stanowi regionalny ośrodek przemysłowo-usługowy. Funkcja
usługowa miasta jest realizowana przez lokalne ośrodki administracyjne i handlowe, poprzez
zaspakajanie potrzeb ludności m. in. w zakresie oświaty podstawowej ( 4 szkoły) i ponad podstawowej ( 2 gimnazja i liceum ogólnokształcące i szkoła zawodowa), ochrony zdrowia
( szpital ) , kultury i obsługi bankowej . .Aktywnie działają Dom Kultury , liczne
( wymienione w raporcie) stowarzyszenia , organizacje społeczne i kluby o charakterze
kulturalnym , sportowym, ekologicznym i gospodarczym.
Przez miasto przebiega droga krajowa nr 94 , linia kolejowa Opole – Gliwice. Linia
ta jest częścią Transeuropejskiego Korytarza Transportowego Berlin – Wrocław – Kraków –
Lwów – Kijów. Położone jest w odległości 4-6 km od autostrady A 4 z węzłami „Olszowa”
i „Nogowczyce”.
Na terenie obszarów po nieistniejących zakładach przemysłowych powstały dwie
strefy gospodarcze:
Strzelecki Obszar Gospodarczy
Strzelecki Obszar Gospodarczy powstał na terenie byłej fabryki Maszyn Rolniczych
"Agromet - Pionier". Poszczególne nieruchomości zostały zakupione przez 16 właścicieli.
Część z firm rozpoczęła już działalność. Są to m.in. przedsiębiorstwo Kleinmann, Bank
Spółdzielczy w Leśnicy, AD AUTO, Dremex ,ENERGOKESEL Sp. z o.o, Kaufland. Po
upadku Agrometu powstało już 330 nowych miejsc pracy.
Strzelecka Strefa Gospodarcza
Powstała na terenie nie działającej Cementowni w Strzelcach Opolskich .W ofercie SSG
znajduje się 70 ha wolnych gruntów oraz terenów zabudowanych z możliwością
powiększenia o 7 ha sąsiadującego zakładu przedsiębiorstwa "Opolska Jedynka". Oferta
inwestycyjna SSG została włączona do katalogu "najlepszych ofert narodowych" Państwowej
Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych.
116
Trzy firmy zakupiły na w/w terenie nieruchomości , zaczynają powstawać nowe zakłady
produkcyjne i usługowe.
Do największych zakładów przemysłowych działających na terenie Strzelec Opolskich
należą:
- Przedsiębiorstwo Przemysłu Obuwniczego – produkcja obuwia roboczego,
- Intersilesia MC'BRIDE Polska – produkcja środków czystości,
- Kleinmann – produkcja wyrobów metalowych,
- Fabryka Mebli "Meble Pyka" – produkcja stołów i stelaży do mebli,
- Energo-Mechanik – produkcja specjalistycznych urządzeń dla energetyki,
- Drewnoplast – produkcja okien, obróbka kamienia, budownictwo,
- Zakłady Zabudów Specjalistycznych "Bieńkowski" – handel samochodami
i przerabianie samochodów na wozy specjalistyczne.
Gmina posiada listę ok. 60 terenów i nieruchomości proponowanych do zainwestowania
stanowiących własność Gminy , firm i osób prywatnych , większość z nich
zlokalizowanych jest w mieście Strzelce Opolskie.
Szymiszów
Miejscowość złożona z dwóch sołectw Szymiszów Osiedle i Szymiszów Wieś,
licząca razem 1950 mieszkańców, uznana w Planie Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Opolskiego za wieś kluczową. Znajduje się tu jedno z trzech gminnych
gimnazjów (jedyne poza miastem), dom pomocy społecznej usytuowany w zabytkowym
zespole pałacowo-parkowym, prężnie działająca jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej oraz
aktywny Klub Sportowy „Tęcza” . Wieś bierze udział w konkursach gminnych np. na
najładniejsze gospodarstwo i nieruchomość.
Wieś położona jest przy linii kolejowej i ma bezpośrednie połączenie z drogą krajową 94.
W Szymiszowie zlokalizowane są zakłady usługowe typu : transportowe , mechanika
i blacharstwo, handel , ciesielstwo, usługi budowlane i skup złomu.
Kadłub
Wieś zamieszkuje 1659 mieszkańców. Podzielona jest na dwa sołectwa –Kadłub-Wieś
(994 mieszkańców) i Kadłub Piec (665 mieszkańców). Wieś jest dobrze zurbanizowana.
Posiada opracowany nowy plan zagospodarowania przestrzennego wsi .
Mieszczą się tutaj : Dom Specjalnej troski dla Dzieci, Spółdzielnia Mleczarska Rolników
Śląskich , Publiczna Szkoła Podstawowa i przedszkole , przychodnia lekarska , Dom Strażaka
wraz z klubo-kawiarnią i biblioteką , stacja wodociągowa zaopatrująca w wodę 4
miejscowości : Kadłub z przysiółkami , Osiek , Grodzisko i Spórok w gminie Kolonowskie
wytwórnia makaronu , 4 sklepy , bar oraz prywatne zakłady rzemieślnicze w branżach:
masarstwo, mechanika pojazdowa , krawiectwo, murarstwo i transport ciężarowy . Działają
tutaj duże i nowoczesne gospodarstwa rolne specjalizujące się w produkcji mleka producenci
mleka skupieni są wokół Spółdzielni Mleczarskiej Rolników Śląskich założonej przez samych
rolników. Dzięki zapewnionemu zbytowi powstały w okolicy 4 obory z najnowszymi
technologiami produkcji mleka i powstają kolejne 4 nowe. Aby sprostać wymaganiom UE
Spółdzielnia kończy budowę nowej hali przetwórczej wraz z linią produkcyjną . Poprzez
swoją działalność , Spółdzielnia Mleczarska Rolników Śląskich stała się swoistym motorem
117
rozwoju mleczarstwa w gminie Strzelce Opolskie . Sołectwo Kadłub od lat przoduje w
Gminie w pracach społecznych na rzecz swojego środowiska . Najważniejsze z robót
wykonanych przez mieszkańców sołectwa to : wykonanie nowego chodnika i parkingów ,
ułożenie kanalizacji deszczowej, urządzenie placu zabaw, utwardzenie 2 km dróg transportu
rolnego, wyremontowanie remizy OSP.
Systematycznej poprawie ulega estetyka wsi- odnawiane są elewacje i pokrycia dachowe
budynków , ogrodzenia i całe obejścia wokół posesji , wieś corocznie bierze udział w
konkursach np. „Piękna Wieś Opolska” i na najładniejszą nieruchomość lub gospodarstwo w
Gminie.
W 2003r. sołectwo przystąpiło do Programu Odnowy Wsi. Działa tutaj „Stowarzyszenie na
Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy Szkoły podstawowej” , Komitet Budowy
kanalizacji , Koła mniejszości Niemieckiej i Gospodyń Wiejskich i LZS. Od kilku lat tradycje
folkloru śląskiego prezentuje miejscowa grupa wokalna „Na chwila” złożona z dzieci
i młodzieży szkolnej. W kalendarz imprez wpisały się już organizowane corocznie „Dni
Kadłuba” , które cieszą się wielkim powodzeniem wśród mieszkańców gminy i jej okolic, a
także wśród gości zagranicznych. Miejscowa Ochotnicza Straż Pożarna zajmuje czołową
pozycję w Gminie , posiada wysokie osiągnięcia w krajowych i międzynarodowych
zawodach strażackich.
Błotnica Strzelecka
Wieś licząca 1060 mieszkańców. Znajduje się tu zabytkowy dwór , niegdyś siedziba
Uniwersytetu Ludowego, obecnie własność gminy. Odbywają się tu plenery malarskie,
różnego rodzaju warsztaty i szkolenia. Jest siedziba szkoły , biblioteki i świetlicy wiejskiej .
We wsi działa duży zakład przemysłowy – wytwórnia pasz i inne warsztaty rzemieślnicze
typu : piekarstwo , produkcja kredy , usługi wod-kan , usługi ogólnobudowlane , transportowe
i ślusarstwo .Otaczające lasy mogą z powodzeniem pełnić funkcje rekreacyjne . Mieszkańcy
własnym staraniem rozpoczęli zagospodarowanie tzw. „źródełka” t. j. terenu piknikowego w
urokliwym miejscu , gdzie bierze początek rzeka Jemielnica.
Sucha-Rozmierz-Rozmierka
Są to trzy miejscowości tworzące prawie ciągłe pasmo zabudowy liczące odpowiednio
685, 520 oraz 1067 mieszkańców. Z jednej strony (od Rozmierki) pasmo zabudowy przylega
do Strzeleckiej Strefy Gospodarczej, z drugiej – do drogi krajowej 94. Działa tu prężne
rolnictwo , sprawne drużyny Ochotniczej Straży Pożarnej , szkoła i LZS oraz liczne małe
warsztaty rzemieślnicze i mała działalność w branżach : handlowej ,budowlanej,
transportowej, montażowej , kamieniarskiej , samochodowo-blacharskiej, stolarskiej oraz
skup złomu i serwis ogumienia . W Suchej przy jednostce OSP działa znany chór – „Suskie
Skowronki”. W Rozmierce działa duża Gminna Spółdzielnia z ubojnią , piekarnią i aktualnie
nowo budowaną masarnią. W pobliskiej Rozmierzy rolnictwo należy do najlepszych , rolnicy
osiągają wysokie plony w produkcji roślinnej , a obsada zwierząt gospodarskich należy do
najwyższych w Gminie. Wieś Rozmierz jest dobrze zurbanizowana- mieści się tutaj
publiczne przedszkole , biblioteka, świetlica wiejska, stacja pomocy Caritas punkt lekarski,
aktywnie działa wielosekcyjna OSP w obiekcie , której działa również koło gospodyń
wiejskich. Mieszkańcy należą do bardzo aktywnych , własnym staraniem wyremontowano
m.in. nawierzchnie dróg transportu rolnego, ułożono chodniki, dużo pracy włożono w remont
obiektów sakralnych i cmentarza.. Działa tu znany amatorski Zespół Teatralny założony
118
i prowadzony przez wiele lat przez zmarłego w 2002r. Franciszka Klyszcza (w 2003r.
Obchodził 50 lecie działalnosci) obecnie prowadzi go Teresa Chudala. W Rozmierzy działa
zespół chór dziecięcy prowadzony przez Alfreda Mrohsa.
Szczepanek
Jedna z nielicznych wsi , w których w stosunku do roku 1998 liczba mieszkańców nie
spadła. Jest ściśle powiązana z miastem Strzelce Opolskie. Osiedla się tu w ostatnich latach
wielu mieszkańców miasta. W związku z położeniem w sąsiedztwie miasta Strzelce Opolskie
wieś rozwija się jako tzw. „sypialnia” Strzelec, stworzono nowe tereny zabudowy
mieszkaniowej . Pojawia się tu zabudowa wysokiej jakości oraz tworzą się nowe zakłady
rzemieślnicze i usługowe typu : blacharstwo i mechanika pojazdowa , stolarstwo, usługi wodkan, lakiernictwo, usługi malarskie, ogólnobudowlane a nawet doradztwo podatkowe.
Mapa 1: Lokalizacja Centrów Rozwoju Lokalnego na terenie gminy Strzelce Opolskie.
119
Zadania planowane do realizacji do 2008r.
Realizację celów rozwoju lokalnego opisanych w poprzednim rozdziale Gmina
przewiduje wykonać m.in. poprzez zadania zaplanowane na lata 2004-2008 r. z pomocą
środków własnych i zewnętrznych m.in. środków funduszy strukturalnych w ramach
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego .
Zadania będą opisywane w następującym układzie:
Cel strategiczny A :
A nr :
Zadanie nr:
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Oczekiwane rezultaty
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty
wdrażające zadanie
Uwagi
120
Cel strategiczny A :Usprawnienie systemu drogowego
A.3 : Budowa „małej obwodnicy”-etap I- wokół Osiedla Piastów Śląskich
A.3-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego Budowa ulicy Ogólnomiejskiej tzw. „małej obwodnicy” wokół
zadania :
Osiedla Piastów Śląskich w Strzelcach Opolskich
Harmonogram
2005-2007
wdrażania
Szacunkowy koszt
1 800 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Połączenie ul. Mickiewicza z ul. Bursztynową , poprawa bezpiecznego
dojazdu do terenów aktywizacji gospodarczej , przeciwdziałanie
marginalizacji ekonomicznej obszarów restrukturyzowanych,
Zgodność z planem Zgodny
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie, ZPORR
Uwagi
Gmina posiada projekt i pozwolenie budowlane
A.3 : Budowa „małej obwodnicy” –etap II od ul. Fabrycznej , w śladzie byłej bocznicy
kolejowej do ul. Opolskiej.
A.3-zadanie nr: 2
Nazwa planowanego Budowa drogi łączącej ul. Fabryczną z ul. Opolską w śladzie byłej
zadania :
bocznicy kolejowej.
Harmonogram
2007-2010
wdrażania
Szacunkowy koszt
2 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Połączenie ul. Fabrycznej poprzez dzielnicę „Koszary” z ul. Opolską
(drogą krajową 94) przed wiaduktem kolejowym co pozwoli
skomunikować ruch z drogi 426 z drogą nr 94 .
Zgodność z planem Zgodny
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie, ZPORR
Uwagi
Gmina nie posiada projektu
121
Cel strategiczny B: Środowisko
B.1 : Gospodarka wodno -ściekowa w gminie
B.1-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego „Ochrona wód podziemnych na obszarze zbiornika GZWP-333
zadania :
Opole-Zawadzkie, w jego strefie ochronnej-Faza II” – projekt
przygotowany do złożenia do Funduszu Spójności przez związek
gmin TRIAS OPOLSKI , z gminy Strzelce Opolskie budowa
kanalizacji w sołectwach Dziewkowice, Rozmierka i Błotnica
Strzelecka
Harmonogram
2007-2010
wdrażania
Szacunkowy koszt
26 600 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Ochrona środowiska , ochrona zbiornika wód podziemnych GZWP333 , poprawa warunków zamieszkania i pracy
Zgodność z planem zgodne
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie, Fundusz Spójności , WFOŚ i GW, NFOŚ i
wdrażające zadanie GW
Uwagi
Gmina posiada projekty i pozwolenia na budowę kanalizacji w
sołectwach , Dziewkowice i Błotnica Strzelecka,
B.1. zadanie nr: 2
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
„Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie miejskim Suche Łany w
Strzelcach Opolskich”
2005-2006
6 500 000 PLN
Ochrona środowiska , ochrona zbiornika wód podziemnych GZWP333 , poprawa warunków bytowania
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie, ZPORR , WFOŚ i GW, NFOŚ i GW
Uwagi
Gmina posiada projekt, pozwolenie budowlane i studium
wykonalności (zadanie przyjęte przez Zarząd Województwa i
Wojewodę Opolskiego do finansowania w ramach ZPORR działanie
1.2 )
122
B.1-zadanie nr: 3
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
B.1-zadanie nr: 4
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
B.1-zadanie nr: 5
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
„Budowa kanalizacji z infrastrukturą towarzyszącą we wsi
Szczepanek etap III”
2005
1 403 000 PLN
Ochrona środowiska , poprawa warunków bytowania
zgodne
Gmina Strzelce Opolskie, WFOŚ i GW
Gmina posiada projekt i pozwolenie budowlane , kontynuacja zadania
realizowanego w I etapie przy pomocy środków z Programu SAPARD
„Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej wsi Warmątowice ”
2003-2005
3 177 000 PLN
Ochrona środowiska , poprawa warunków bytowania
zgodne
SW i K , Gmina Strzelce Opolskie , WFOŚ i GW
Kontynuacja zadania (etap I zrealizowany w 2004r. przez Gminę przy
udziale środków z Programu SAPARD) Gmina posiada projekt i
pozwolenie budowlane ,
„Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie Mokre Łany w
Strzelcach Opolskich”
2005-2007
5 733 000 PLN
Ochrona środowiska , poprawa warunków bytowania,
przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów
restrukturyzowanych, ożywienie gospodarcze i społeczne
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie, ZPORR , WFOŚ i GW
Uwagi
Wniosek do ZPORR ,działanie 3.2 złożono 4.03.2005
123
B.1-zadanie nr: 6
Nazwa planowanego
zadania :
„Budowa systemu odbioru i oczyszczania ścieków w Kadłubie
i Osieku”
Harmonogram
2004-2009
wdrażania
Szacunkowy koszt
13 498 500 PLN
Oczekiwane rezultaty Ochrona środowiska , poprawa warunków bytowania,
przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów
wiejskich, ożywienie gospodarcze i społeczne
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR , WFOŚ i GW , NFOŚ i GW
Uwagi
Gmina posiada koncepcję budowy
B.1.2 : Zaopatrzenie w wodę
B.1.2-zadanie nr:1
Nazwa planowanego Poprawa jakości wody pitnej w m. Sucha –budowa wodociągu
zadania :
Jędrynie -Sucha
Harmonogram
2006-2007
wdrażania
Szacunkowy koszt
1 600 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Zapewnienie mieszkańcom wody pitnej spełniającej wszystkie
wymogi normy
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty SW i K , ZPORR , WFOŚ i GW
Uwagi
Brak projektu , pozwolenia i studium wykonalności
B.1.3: Zabezpieczenie wód podziemnych przed szkodliwymi wpływami nawozów
sztucznych oraz nawozów organicznych
B.1.3-zadanie nr:1
Nazwa planowanego Opracowanie programu działań w celu ochrony wód podziemnych
zadania :
przed zanieczyszczeniem gnojowicą- zadanie zgłoszone do programu
INTERREG IIIC
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
66 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Ochrona wód podziemnych
Zgodność z planem
przestrzennego
Nie dotyczy
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , fundusze UE
Uwagi
124
B.1.4 : Zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych (powierzchniowych)- mała
retencja
B.1.4-zadanie nr:1
Nazwa planowanego Koncepcja i projekt zagospodarowania wód opadowych w gminie
zadania :
Strzelce Opolskie z możliwością wykorzystywania wody do celów ppoż.- zadanie zgłoszone do programu INTERREG IIIC
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
800 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Zagospodarowanie wód opadowych , ochrona przed powodzią ,
wykorzystanie wód opadowych do celów p-poż.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , fundusze UE
Uwagi
B.1.4-zadanie nr:2
Nazwa planowanego Budowa zbiorników małej retencji z możliwością wykorzystania do
zadania :
celów p-poż.
Harmonogram
2007-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
4 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Ujęcie wód opadowych i wykorzystanie ich do celów p-poż.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR , WFOŚ i GW
Uwagi
Brak dokumentacji projektowej i studium wykonalności
B.2 : Udoskonalenie gospodarki odpadami
B.2-zadanie nr:1
Nazwa planowanego Realizacja zadań wynikających z Planu Gospodarki Odpadami ,
zadania :
zagospodarowanie biomasy , odpadów niebezpiecznych,
budowlanych, wielkogabarytowych i innych
Harmonogram
2006-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
4 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Ochrona środowiska, zmniejszenie ilości odpadów składowanych na
składowisku odpadów w Szymiszowie.
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
Plan Gospodarki Odpadami w opracowaniu
B.2-zadanie nr:2
Nazwa planowanego Udział Gminy w budowie Reginalnego Centrum Unieszkodliwiania i
125
zadania :
Zagospodarowania Odpadów w Kędzierzynie Koźlu wynikający z
przynależności do celowego Południowego Związku Gospodarki
Odpadami realizującego zadania dot. gospodarowania odpadami i
budowę Centrum
2005-2010
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
300 000 PLN- koszt dla Gminy
Oczekiwane rezultaty Ochrona środowiska, zmniejszenie ilości odpadów składowanych na
składowisku odpadów w Szymiszowie.
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
Gmina zgłosiła zainteresowanie potencjalnym udziałem w
Południowym Związku Gospodarki Odpadami .
B.4 :Ochrona przyrody i krajobrazu
B.4-zadanie nr :1
Nazwa planowanego Rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego w Strzelcach Opolskich
zadania :
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
1 500 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Odbudowa drzewostanu , alejek , terenów rekreacyjnych ,odtworzenie
historycznego wyglądu parku zgodnie z opracowanym w 2005r.
projektem jego rewitalizacji
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR, WFOŚ i GW
Uwagi
Projekt zagospodarowania parku – Gmina posiada
B.4-zadanie nr :2
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Opracowanie projektów i rewitalizacja zabytkowych parków
wiejskich –Błotnica Strzelecka, Kalinowice
2005-2013
500 000 PLN
Odbudowa drzewostanu , alejek , terenów rekreacyjnych ,odtworzenie
historycznego wyglądu parków
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR, WFOŚ i GW
Uwagi
Projekt zagospodarowania parku w Błotnicy Strzeleckiej Gmina
posiada ,należy opracować projekt parku w Kalinowicach.
126
Cel strategiczny C : Nowoczesna wieś
C.1. : Realizacja Programu Odnowa Wsi
C.1-zadanie nr :1.
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Adaptacja pomieszczenia po zabudowaniach podworskich w Ligocie
Dolnej na Izbę Pamięci Szkoły Pilotażu
2005-2006
50 000 PLN
Wzrost atrakcyjności turystycznej wsi , udostępnienie społeczeństwu
ważnych informacji i pamiątek o historycznych wydarzeniach we
wsi.
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie, Grupa Odnowy Wsi , Muzeum Lotnictwa
wdrażające zadanie Polskiego w Krakowie
Uwagi
C.2: Przygotowanie pod zabudowę nowych terenów mieszkaniowych na terenach
wiejskich
C.2-zadanie nr :1
Nazwa planowanego Pozyskanie terenów pod drogi gminne, zaprojektowanie i wykonanie
zadania :
infrastruktury technicznej oraz podbudowy tłuczniowej - zgodnie
zmiejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego w
Szczepanku i Błotnicy Strzeleckiej
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
4 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Przygotowanie terenów pod zabudowę mieszkaniową
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR, SW i K
Uwagi
Cel strategiczny D : Atrakcyjne miasto
D.1 : Rewitalizacja Terenów Miejskich
D.1-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego Remont obiektu ratusza
zadania :
127
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
2004-2010
2 800 000 PLN
Poprawa wyglądu i funkcjonalności budynku
zgodne
Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR
Gmina posiada dokumentację , brak studium wykonalności
D.1-zadanie nr: 2
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Koncepcja i projekt architektoniczny zabudowy rynku w Strzelcach
Opolskich
2005-2006
150 000 PLN
Przywrócenie charakteru historycznej zabudowy śródmieścia,
uzyskanie dodatkowych powierzchni mieszkalni-usługowych
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina ,
Uwagi
D.1-zadanie nr : 3
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Realizacja koncepcji i projektu zabudowy rynku w Strzelcach
Opolskich
2007-2013
15 000 000 PLN
Przywrócenie charakteru historycznej zabudowy śródmieścia,
uzyskanie dodatkowych powierzchni mieszkalni-usługowych
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR, inwestorzy prywatni
Uwagi
D.1-zadanie nr: 4
Nazwa planowanego Remont nawierzchni i oświetlenia rynku z nawiązaniem do jego
128
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
D.1-zadanie nr: 5
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
historycznego wyglądu
2007-2008
2 000 000 PLN
Poprawa nawierzchni , zwiększenie atrakcyjności wyglądu rynku.
zgodne
Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR
Gmina nie posiada projektu i studium wykonalności
Zagospodarowanie nieczynnej Wieży Ciśnień
2005-2010
3 000 000 PLN
Wykorzystanie zabytkowego obiektu, zwiększenie atrakcyjności
centrum miasta
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty SW i K , Gmina , ZPORR, inwestorzy prywatni
Uwagi
D.1-zadanie nr : 6
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zabudowa terenu przyległego do Wieży Ciśnień pomiędzy ul. Ks.
Wajdy , Bolesława Chrobrego i Placem Kopernika
2005-2010
5 000 000 PLN
Zabudowa centrum miasta , uzyskanie nowych mieszkań i lokali
usługowych
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR, inwestorzy prywatni
Uwagi
D.1-zadanie nr : 7
Nazwa planowanego Realizacja programu rewitalizacji terenów miejskich w części dot.
zadania :
Osiedla Piastów Śląskich i innych terenów zarządzanych przez
Spółdzielnię Mieszkaniową w Strzelcach Opolskich
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
129
Szacunkowy koszt
9 488 500 PLN
Oczekiwane rezultaty Adaptacja infrastruktury , budynków i dostosowanie do
obowiązujących przepisów . Adaptacja obiektów zmieniających swoje
funkcje. Wzrost bezpieczeństwa zamieszkania i rekreacji.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Spółdzielnia Mieszkaniowa w Strzelcach Opolskich , Gmina , ZPORR
Uwagi
Program rewitalizacji terenów miejskich w opracowaniu
D.2 Przygotowanie pod zabudowę nowych terenów mieszkaniowych w
mieście.
D.2-zadanie nr:1
Nazwa planowanego Przejmowanie terenów pod drogi gminne, zaprojektowanie i
zadania :
wykonanie infrastruktury technicznej oraz podbudowy tłuczniowej zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego w
rejonie ul. Wilkowskiego, Pięknej i Szpitalnej oraz w sołectwie
miejskim Nowa Wieś (ul. Polna , Krótka i sąsiednie)
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
4 250 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Przygotowanie terenów pod zabudowę mieszkaniową
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR, SW i K
Uwagi
D.3 : Rozwój funkcji rekreacyjnych w mieście
D.3-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Opracowanie projektu i budowa kompleksu rekreacyjnego w
Strzelcach Opolskich w rejonie kąpieliska.
2008-2013
10 000 000 PLN
Stworzenie atrakcyjnych warunków do wypoczynku i sportu dla
mieszkańców gminy i turystów.
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR, inwestorzy prywatni
Uwagi
Gmina nie posiada dokumentacji i studium wykonalności
130
Cel strategiczny E : Wspieranie działań prowadzących do poprawy
bezpieczeństwa
E.1 : Zabezpieczenie wody i sprzętu na potrzeby p-poż.
E.1-zadanie nr : 1
Nazwa planowanego Uzupełnienie opracowanej w 2003r. koncepcji zaopatrzenia w wodę
zadania :
dla celów p-poż o konkretne wytyczne dla Straży Pożarnej i służb
samorządowych dot. miejsc poboru wody do gaszenia pożarów.,
(wykorzystanie nieczynnych ujęć wody)
Harmonogram
2004-2005
wdrażania
Szacunkowy koszt
50 000
PLN
Oczekiwane rezultaty Praktyczne wytyczne dla służb Straży Pożarnej , sprawna likwidacja
pożarów , poprawa bezpieczeństwa
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty SW i K , Gmina
Uwagi
E.1.-zadanie nr : 2
Nazwa planowanego Przystosowanie nieczynnych studni oraz zbiorników retencyjnych do
zadania :
pobierania wody dla celów p-poż.
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
200 000
PLN
Oczekiwane rezultaty Uzyskanie punktów poboru wody do celów p-poż.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty SW i K , Gmina , ZPORR
Uwagi
E.1-zadanie nr : 3
Nazwa planowanego Zakupy sprzętu dla Ochotniczych Straży Pożarnych w gminie
zadania :
Strzelce Opolskie( m.in. wozów bojowych ,pompy)
Harmonogram
2006-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
2 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Wyposażenie służb Ochotniczej Straży Pożarnej w nowoczesny
sprzęt, sprawna likwidacja pożarów , poprawa bezpieczeństwa
Zgodność z planem Nie dotyczy
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , fundusze strukturalne
Uwagi
E.2 : Wspieranie rozbudowy sieci monitoringu .
131
E.2-zadanie nr 1
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Rozbudowa systemu monitoringu ( kamer) w mieście
2004-2006
100 000 PLN
Poprawa bezpieczeństwa , zmniejszenie ilości wykroczeń i
popełnianych przestępstw w rejonie miasta
Nie dotyczy
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina ,
Uwagi
Cel strategiczny F: Wsparcie grup zagrożonych wykluczeniem społecznym
F.1 : Przebudowa stołówki przy ul. Kardynała Wyszyńskiego
F.1-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego Przebudowa stołówki przy ul. Kardynała Wyszyńskiego z
zadania :
przeznaczeniem do obsługi osób w trudnej sytuacji życiowej
Harmonogram
2004-2005
wdrażania
Szacunkowy koszt
1558 775 PLN
Oczekiwane rezultaty Poprawa bezpieczeństwa socjalnego , obsługa osób
niepełnosprawnych i innych znajdujących się w trudnej sytuacji
życiowej i zagrożonych wykluczeniem społecznym
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , Instytucje zewnętrzne
Uwagi
F.2 : Wspieranie tworzenia Centrum Integracji Społecznej
F.2-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego Rozbudowa Centrum Integracji Społecznej
zadania :
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
800 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Reintegracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem
lub wykluczonych społecznie.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej BARKA , Opolski Urząd
wdrażające zadanie Wojewódzki , Urząd Marszałkowski , Ministerstwo Polityki
Społecznej ,Gmina Strzelce Opolskie , Powiatowy Urząd pracy ,
Uwagi
Cel strategiczny G : Rozwój gospodarczy
132
G.1 : Promocja istniejących w Gminie terenów przemysłowych
G.1-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego Promocja istniejących w Gminie terenów przemysłowych
zadania :
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
400 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Informowanie potencjalnych inwestorów o propozycjach Gminy dot.
możliwości zagospodarowania i zabudowy terenów przemysłowych
i usługowych
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR
Uwagi
G.2 : Przygotowanie nowych terenów inwestycyjnych
G.2-zadanie nr: 1
Nazwa planowanego Opracowanie koncepcji zabezpieczenia infrastruktury technicznej
zadania :
dla terenów przeznaczonych pod budownictwo przemysłowe i
usługowe ( teren Cementowni, ECO , przy ul. Zakładowej)
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
80 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Uzyskanie terenów inwestycyjnych uzbrojonych we wszystkie
dostępne media
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , SW i K, Cementownia , ECO
Uwagi
G.2- zadanie nr:2
Nazwa planowanego Działania dotyczące zabezpieczenia infrastruktury technicznej dla
zadania :
terenów przeznaczonych pod budownictwo przemysłowe i usługowe
( teren Cementowni, ECO , przy ul. Zakładowej)
Harmonogram
2006-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
4 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Uzyskanie terenów inwestycyjnych uzbrojonych we wszystkie
dostępne media
przestrzennego
133
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , SW i K, Cementownia , ECO , ZPORR , inwestorzy prywatni
Uwagi
G.2- zadanie nr:3
Nazwa planowanego Opracowanie projektu i budowa drogi dojazdowej do terenu
zadania :
usługowo-mieszkalnego (byłej „Bazy Zieleni”) od strony ul.
Szpitalnej
Harmonogram
2005-2007
wdrażania
Szacunkowy koszt
1 000 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Uzyskanie dogodnego dojazdu do atrakcyjnego terenu inwestycyjnego
w centrum miasta
Zgodność z planem Plan w trakcie opracowania
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR , inwestorzy prywatni
Uwagi
Cel strategiczny H : Rozwój społeczeństwa informacyjnego –stworzenie
możliwości elektronicznego kontaktu z urzędem
H.1 : Stworzenie możliwości elektronicznego kontaktu z urzędem
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
Realizacja projektu „eurząd dla mieszkańca opolszczyzny” w gminie
Strzelce Opolskie
2004-2006
399 520 PLN
Stworzenie możliwości elektronicznego kontaktu z urzędem
zgodne
Gmina , Fundusze Strukturalne, Samorząd Województwa
Realizacja wg. umowy z Marszałkiem Województwa
Cel strategiczny I : Oświata
I.1 : Rozwój edukacji lokalnej
I.1-zadanie nr :1
Nazwa planowanego Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Suchej związana z
zadania :
przeniesieniem oddziału przedszkolnego do budynku szkoły
podstawowej wraz z dostosowaniem do obowiązujących przepisów
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
850 000 PLN
134
Oczekiwane rezultaty Obniżenie kosztów funkcjonowania przedszkola i kosztów utrzymania
budynku szkoły. Poprawa warunków nauczania.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR
Uwagi
I.1-zadanie nr : 2
Nazwa planowanego Budowa zewnętrznych boisk sportowych przy Publicznej Szkole
zadania :
Podstawowej w Kadłubie wraz z dostosowaniem obiektu szkoły do
obowiązujących przepisów
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
800 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Stworzenie zaplecza sportowego dla młodzieży.Poprawa stanu bazy
sportowej . Poprawa warunków nauczania.
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
I.1-zadanie nr : 3
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Przebudowa pawilonu sanitarnego przy stadionie, renowacja boiska
oraz bieżni przy Publicznym Gimnazjum nr 1 w Strzelcach Op.
2004-2006
650 000 PLN
Stworzenie zaplecza sportowego dla młodzieży. Poprawa stanu bazy
sportowej
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
I.1-zadanie nr : 4
Nazwa planowanego Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Grodzisku z
zadania :
dostosowaniem do obowiązujących przepisów w zakresie
bezpieczeństwa
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
700 000 PLN
135
Oczekiwane rezultaty Optymalizacja kosztów funkcjonowania obiektów oświatowych.
Poprawa warunków nauczania.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , Fundusze Strukturalne,WFOŚ i GW ,
wdrażające zadanie MEN i S, Stowarzyszenie mieszkańców
Uwagi
Gmina posiada koncepcję
I.1-zadanie nr : 5
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Termomodernizacja Publicznej Szkoły Podstawowej nr 7 w
Strzelcach Opolskich
2006-2008
2 800 000 PLN
Stworzenie zaplecza sportowego dla młodzieży i mieszkańców,
poprawa stanu bazy sportowej , poprawa warunków nauczania.
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , ZPORR , Kredyt termomodernizacyjny ,
wdrażające zadanie kredyt WFOŚ i GW
Uwagi
Gmina nie posiada dokumentacji ( posiada nieaktualny audyt )
I.1-zadanie nr : 6
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Termomodernizacja Publicznego Gimnazjum nr 1 w Strzelcach
Opolskich
2006-2007
2 000 000 PLN
Optymalizacja kosztów funkcjonowania obiektu, poprawa warunków
nauczania.
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie ,Fundusze Strukturalne, Kredyt
wdrażające zadanie termomodernizacyjny , kredyt WFOŚ i GW
Uwagi
Gmina posiada audyt termomodernizacyjny
I.1-zadanie nr : 7
Nazwa planowanego Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej wBłotnicy Strzeleckiej
zadania :
związana z przeniesieniem przedszkola do budynku szkoły
podstawowej
Harmonogram
2007-2008
wdrażania
Szacunkowy koszt
800 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Poprawa warunków nauczania.
przestrzennego
zagospodarowania
136
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie ,Fundusze Strukturalne,
Uwagi
Gmina nie posiada dokumentacji
I.1-zadanie nr : 8
Nazwa planowanego Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w Rozmierce związana
zadania :
podstawowej
Harmonogram
2007-2008
wdrażania
Szacunkowy koszt
800 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Optymalizacja kosztów funkcjonowania obiektu, poprawa warunków
nauczania.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie ,Fundusze Strukturalne
Uwagi
I.1-zadanie nr : 9
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Budowa sali sportowej w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 w
2007-2009
1 000 000 PLN
Stworzenie zaplecza sportowego dla młodzieży , poprawa stanu bazy
sportowej.
zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie ,Fundusze Strukturalne, MEN i S
Uwagi
I.1-zadanie nr : 10
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Budowa sali sportowej przy Zespole Placówek Oświatowych w
Kalinowicach
2007-2009
1 000 000 PLN
Stworzenie zaplecza sportowego dla młodzieży , poprawa stanu bazy
sportowej.
Zgodne
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina Strzelce Opolskie , MEN i S
Uwagi
Gmina posiada nieaktualną dokumentację
137
Cel strategiczny K : Kultura i Turystyka
K.1: Upowszechnianie kultury
K.1 – zadanie nr : 1
Nazwa planowanego
zadania :
Harmonogram
wdrażania
Szacunkowy koszt
Zgodność z planem
przestrzennego
zagospodarowania
Uwagi
Stworzenie stałej bazy do organizacji dużych imprez plenerowych o
charakterze otwartym
2005-2006
400 000 PLN
Uzyskanie miejsca do organizacji imprez masowych
zgodne
Gmina , ZPORR
K.2 Tworzenie warunków do rozwoju turystyki
K.2 – zadanie nr :1
Nazwa planowanego Oznakowanie odcinków tras rowerowych ( obejmujących kilka gmin)
zadania :
stanowiących część projektu „Rowerem po Śląsku” na terenie gminy
Strzelce Opolskie
Harmonogram
2005-2006
wdrażania
Szacunkowy koszt
30 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Pobudzenie turystyki rowerowej
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR, NFOŚ i GW
Uwagi
Wg. dokumentacji projektowej „Rowerem po Śląsku”
K.2 – zadanie nr :2
Nazwa planowanego Opracowanie projektu i oznakowanie tras rowerowych na terenie
zadania :
Gminy np. Strzelce Op. – Jędrynie – Kadłub – Osiek – Farska
Kolonia – Strzelce Opolskie
Harmonogram
2005-2007
wdrażania
Szacunkowy koszt
200 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Pobudzenie turystyki rowerowej
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR, NFOŚ i GW
Uwagi
K.2-zadanie nr:3
Nazwa planowanego Urządzenie miejsc rekreacji i wypoczynku na terenie Gminy np.
zadania :
„źródliska”w Błotnicy Strzeleckiej , lasy w Kadłubie
138
Harmonogram
2005-2013
wdrażania
Szacunkowy koszt
400 000 PLN
Oczekiwane rezultaty Uzyskanie dobrych warunków plenerowych ( pola namiotowe , ławki i
stoły , dojazd, dostęp do wody ) w urokliwych miejscach w Gminie.
przestrzennego
zagospodarowania
Instytucje i podmioty Gmina , ZPORR,
Uwagi
Gmina nie posiada koncepcji
139
PLAN FINANSOWY na lata 2005-2006 , system
wdrażania i monitorowania planu oraz
komunikacja społeczna
W
NINIEJSZYM ROZDZIALE ZNAJDUJE SIĘ WYKAZ ZADAŃ
UDZIALE ŚRODKÓW
,
KTÓRYCH REALIZACJĘ PLANUJE SIĘ PRZY
ZINTEGROWANEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO ROZWOJU REGIONALNEGO
I
INNYCH PROGRAMÓW UNII EUROPEJSKIEJ.
Po ogólnym oszacowaniu kosztów poszczególnych projektów dokonano ich podziału na
źródła finansowania . Przyjęto , że Gmina lub inny beneficjent
programów UE musi
zapewnić środki własne w wysokości 25% wartości projektu.
Plan finansowy będzie weryfikowany raz w roku .
Projekty na kolejny okres programowania Unii Europejskiej t.j. na lata 2007-2013 zostały
przedstawione bardziej ogólnie w poprzednim rozdziale : „Realizacja Strategicznych Planów
Gminy Strzelce Opolskie”. Szczegółowy plan finansowy na w/w okres zostanie wykonany w
2006r.
Ze względu na swój długookresowy charakter wdrażanie założeń Planu Rozwoju
Lokalnego będzie procesem ciągłym , wymagającym stałego śledzenia zmian prawnych i
gospodarczych a także dochodów Gminy oraz elastyczności w dostosowaniu się do
priorytetów w zakresie uzyskiwania zewnętrznych środków finansowych.
Wdrożeniu Planu towarzyszyć będzie jego ewaluacja , która będzie się opierać
na
pozyskanych informacjach o jego przebiegu , skutkach i publicznym odbiorze.
Funkcję zarządzania i koordynacji Planem Rozwoju Lokalnego będzie pełnił Zespół
powołany przez Burmistrza Strzelec Opolskich , którego zadaniem będzie :
•
Zapewnienie zgodności realizacji Planu z dokumentami programowymi wyższego
rzędu (m.in. w zakresie zamówień publicznych , ochrony środowiska).
•
140
Opracowywanie i składanie wniosków o finansowanie zewnętrzne.
•
Nadzorowanie bezpośredniej realizacji działań przewidzianych w Planie.
•
Zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz
przebiegu realizacji projektów w ramach Planu.
•
Zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i
promocji Planu.
•
Zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych
projektów.
•
Przygotowanie rocznych raportów na temat postępów wdrażania Planu.
•
Dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Planu.
Zespół będzie monitorował wdrażanie Planu jego celem będzie określanie faktycznych
efektów zrealizowanych projektów pod katem :
•
Skuteczności (porównanie środków finansowych zaangażowanych do realizacji
projektów z rzeczywistymi osiągnięciami projektu na poziomie produktu, rezultatu i
oddziaływania).
•
Użyteczności (ocena faktycznych efektów projektu na poziomie produktu, rezultatu
i oddziaływania w stosunku do wcześniej zdefiniowanych w Planie potrzeb i
problemów)
Informacje dot. wdrażania , realizacji i oceny efektów Planu będą podawane w mediach
lokalnych i zamieszczane na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Strzelcach Opolskich
141
Plan finansowy na lata 2005-2006
2004
Razem
CEL
A
B
Planowane zadania
środki
własne
(w tys. PLN ,koszty szacunkowe)
2005
ZPORR,Fun Razem
d.Spójnosci
. , inne
środki
własne
2006
ZPORR,Fund. Razem
Spójnosci . ,
inne(WFOŚ,S
WIK)
ZPORR,Fun Razem
d.Spójnosci
. , inne
środki
własne
ZPORR,Fun
d.Spójnosci .
, inne-SW i K
środki
własne
50,00
50,00
0,00
900,00
225,00
675,00
950,00
275,00
675,00
B.1/2 :Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie
miejskim Suche Łany w Strzelcach Opolskich.
3 146,00
786,50
2 359,50
3 363,50
840,88
2 522,63
6 509,50
1 627,38
4 882,13
B.1/3 :Budowa kanalizacji z infrastrukturą
towarzyszącą we wsi Szczepanek etap III
1 403,40
403,40
1 000,00
0,00
0,00
0,00
1 403,40
403,40
1 000,00
B.1/4 : Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej
wsi Warmątowice etap II
1 300,00
700,00
600,00
0,00
0,00
0,00
1 300,00
700,00
600,00
B.1/5: Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie
Mokre Łany w Strzelcach Opolskich-etap I
10,32
10,32
0,00
3 923,98
981,00
2 942,99
3 934,30
991,32
2 942,99
B.1/6:„Budowa systemu odbioru i oczyszczania
ścieków w Kadłubie i Osieku”
220,00
220,00
0,00
400,00
300,00
100,00
620,00
520,00
100,00
B.1.3/1 Opracowanie programu działań w celu
ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem
gnojowicą -
12,88
3,20
9,68
53,12
13,28
39,84
66,00
16,48
49,52
B.1.4/1: Koncepcja i projekt zagospodarowania wód
opadowych w gminie Strzelce Opolskie z
mozliwością wykorzystywania wody do celów p-poż -
84,00
21,00
63,00
648,45
162,11
486,34
732,45
183,11
549,34
B.2/1: Realizacja zadań wynikających z Planu
Gospodarki Odpadami
50,00
25,00
25,00
100,00
50,00
50,00
150,00
75,00
75,00
100,00
50,00
50,00
100,00
50,00
50,00
A.3/1: Budowa ulicy Ogólnomiejskiej tzw. "małej
obwodnicy" wokół Osiedla Piastów Śl. w
B.3/2: Udział Gminy w Budowie Reginalnego
Centrum Unieszkodliwiania i Zagospodarowania
Odpadów
C
2004-2006
B.4/1: Rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego
50,00
0,00
50,00
50,00
0,00
50,00
100,00
0,00
100,00
C.1/1: Adaptacja pomieszczenia po zabudowaniach
podworskich w Ligocie Dolnej na Izbę Pamięci
Szkoły Pilotażu
25,00
5,00
20,00
25,00
5,00
20,00
50,00
10,00
40,00
460,00
D.1/1: Remont obiektu Ratusza
460,00
0,00
D.1/2 : Koncepcja i projekt architektonicznourbanistyczny zabudowy historycznych pierzei rynku
500,00
D.1/7: Realizacja programu rewitalizacji terenów
miejskich w części dot. Osiedla Piastów Śląskich i
D innych terenów zarzadzanych przez Spółdzielnię
Mieszkaniową w Strzelcach Opolskich
250,00
250,00
D.2/1: Przejmowanie terenów pod drogi gminne,
zaprojektowanie i wykonanie infrastruktury
technicznej oraz podbudowy tłuczniowej-zgodnie z
mpzp w rejonie ul. Wilkowskiego, Pięknej i Szpitalnej
oraz w soł. Miejskim Nowa Wieś
50,00
E.1/1:Uzupełnienie opracowanej w 2003r. koncepcji
zaopatrzenia w wodę dla celów p-poż o konkretne
wytyczne dla Straży Pożarnej i służb
samorządowych dot.miejsc poboru wody do
gaszenia pożarów
5,00
45,00
E.1/2: Przystosowanie nieczynnych studni oraz
zbiorników retencyjnych do pobierania wody dla
E celów p-poż.
E.1/3:Zakupy sprzętu dla Ochotniczych Straży
Pożarnych w gminie Strzelce Opolskie ( m.in.
wozów bojowych ,pomp)
E.2/1: Rozbudowa systemu monitoringu w mieście
F.1/1: Przebudowa stołówki przy ul. Kardynała
Wyszyńskiego z przeznaczeniem do obsługi osób w
trudnej sytuacji życiowej
1 200,00
300,00
900,00
1 660,00
760,00
900,00
150,00
150,00
0,00
150,00
150,00
0,00
1 000,00
250,00
750,00
1 500,00
500,00
1 000,00
500,00
125,00
375,00
500,00
125,00
375,00
0,00
0,00
0,00
50,00
5,00
45,00
200,00
60,00
140,00
200,00
60,00
140,00
60,00
30,00
30,00
60,00
30,00
30,00
100,00
40,00
60,00
0,00
0,00
0,00
100,00
40,00
60,00
1 558,77
779,40
779,37
0,00
0,00
0,00
1 558,77
779,40
779,37
50,00
10,00
40,00
50,00
10,00
40,00
100,00
20,00
80,00
500,00
50,00
450,00
500,00
50,00
450,00
100,00
100,00
0,00
100,00
100,00
0,00
392,20
100,30
291,90
399,50
105,90
293,60
F
F.2/1 Rozbudowa Centrum Integracji Społecznej
G.2/2: Działania dot. zabezpieczenia infrastruktury
technicznej dla terenów przeznaczonych pod
budownictwo przemysłowe i usługowe (teren
Cementowni, ECO , przy ul. Zakładowej)
G G.2/3: Opracowanie projektu i budowa drogi
dojazdowej do terenu usługowo-mieszkalnego(byłej
"Bazy Zieleni') od strony u. Szpitalnej
H.1/1: Realizacja projektu "eurząd dla mieszkańca
H opolszczyzny" w Gminie Strzelce Opolskie
4,30
2,60
1,70
3,00
3,00
0,00
I.1/1:Przebudowa Publicznej Szkoły Podstawowej w
Suchej związana z przeniesieniem oddziału
przedszkolnego do budynku szkoły podstawowej
wraz z dostosowaniem do obowiązujących przepisów
600,00
300,00
300,00
250,00
125,00
125,00
850,00
425,00
425,00
I.1/2:Budowa zewnętrznych boisk sportowych przy
Publicznej Szkole Podstawowej w Kadłubie wraz z
dostosowaniem obiektu szkoły do obowiązujących
przepisów
500,00
250,00
250,00
300,00
150,00
150,00
800,00
400,00
400,00
348,00
185,00
163,00
50,00
50,00
0,00
498,00
335,00
163,00
30,00
30,00
0,00
300,00
150,00
150,00
330,00
180,00
150,00
I.1/6:Termomodernizacja Publicznego Gimnazjum nr
1 w Strzelcach Opolskich
30,00
30,00
0,00
30,00
30,00
0,00
I.1/5:Termomodernizacja Publicznej Szkoły
Podstawowej nr 7 w Strzelcach Opolskich
30,00
30,00
0,00
30,00
30,00
0,00
Rozmierce związana z przeniesieniem oddziału
przedszkolnego do budynku szkoły podstawowej
30,00
30,00
0,00
30,00
30,00
0,00
300,00
100,00
200,00
400,00
130,00
270,00
30,00
9,00
21,00
30,00
9,00
21,00
50,00
15,00
35,00
50,00
15,00
35,00
40,00
12,00
28,00
40,00
12,00
28,00
15 126,25
4 503,56
10 622,69
25 881,92
9 172,98
16 708,94
I.1/3:Przebudowa pawilonu sanitarnego przy
stadionie, renowacja boiska oraz bieżni przy
Publicznym Gimnazjum nr 1 w Strzelcach Op.
100,00
100,00
0,00
I
Grodzisku związana z dostosowaniem do
obowiązujących przepisów
100,00
K.1/1:Stworzenie stałej bazy do organizacji dużych
imprez plenerowych o charakterze otwartym
30,00
70,00
K.2/1:Oznakowanie odcinków tras rowerowych (
obejmujących kilka gmin) stanowiących część
projektu „Rowerem po Śląsku” na terenie gminy
Strzelce Opolskie
K K.2/2:Opracowanie projektu i oznakowanie tras
rowerowych na terenie Gminy np. Strzelce Op. –
Jędrynie – Kadłub – Osiek – Farska Kolonia –
Strzelce Opolskie
K.2/3:Urządzenie miejsc rekreacji i wypoczynku na
terenie Gminy np. „źródliska”w Błotnicy Strzeleckiej ,
lasy w Kadłubie
OGÓŁEM :
104,30
102,60
1,70
10 651,37
4 566,82
6 084,55

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do roku 2013

Transkrypt

Podobne dokumenty

na dwumiesięczne szkolenie: „KOMPUTER BEZ

Więcej bezrobotnych, mniej ofert pracy

Chcę żyć bezpiecznie bez uzależnień