TUTA

Częste schorzenia dnia
codziennego.
Słów kilka o samoleczeniu.
lek. Kamil Chudziński
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Centralny Szpital Kliniczny MSW w Warszawie
10.04.2015
O czym będziemy mówić?
• Objawy z zakresu przewodu
pokarmowego (biegunki,
wymioty, zaparcia, bóle brzucha)
• Odczyny skórne
Biegunka
• >3 luźne stolce/24 h
• >200g stolca/24 h
• >1 stolec z nieprawidłowymi
domieszkami (ropa, śluz, krew...)
Podział:
• ostra (<2 tygodni)
• przewlekła (>3 tygodnie)
Biegunka
• Przyczyny:
- infekcje wirusowe >> infekcje bakteryjne
- błąd dietetyczny (zatrucie pokarmowe)
- choroby jelita grubego, cienkiego, pęcherzyka żółciowego
i trzustki
- niektóre nowotwory
- pasożyty przewodu pokarmowego
- nadczynność tarczycy
- leki (antybiotyki!)
Biegunka – leczenie
• NAWADNIANIE!
• Kluczowe w leczeniu biegunki i szczególnie ważne
u osób w podeszłym wieku (obniżone pragnienie, choroby
przewlekłe)
• Domowe sposoby nawadniania (np. rosół, coca-cola, wody
mineralne, herbata) są nieskuteczne
• Preparaty o zbilansowanych składzie elektrolitów
i glukozy (doustne płyny nawadniające):
Orsalit – 3-5x1 saszetka
Hydrolit
Floridal
Biegunka – leczenie c.d.
• Probiotyki (dobroczynne bakterie i drożdże)
Różne preparaty: Multilac, Enterol, Lakcid, Biotyk, Dicoflor
• Leki osłaniające śluzówkę jelit:
-> Smecta (smektyn dwuaktanościenny) – 2-4x1 sasz.
-> Tasectan (taninian żelatyny) –4-6x1 caps.
NIE: węgiel aktywny (tylko zatrucia niektórymi lekami)
• Leki zmniejszające liczbę wypróżnień:
Loperamid (Imodium, Laremid) - 1 tabl. (2mg) po każdym
stolcu biegunkowym – max. 8mg/24 h – ostrożność!
P/wsk: silne wzdęcie i bóle brzucha, krwista biegunka,
biegunka podróżnych (?)
Biegunka bakteryjna
• Rzadko – częściej biegunka
poantybiotykowa, szpitalna,
biegunka podróżnych
• Objawy: ciężki przebieg, wysoka gorączka, wzdęcie
brzucha, krew/śluz/ropa w stolcu
• Leczenie jak wcześniej + antybiotyk (Nifuroksazyd –
4x200mg, inne antybiotyki wg przepisu lekarza)
• P/wsk: loperamid
Nudności i wymioty
Wymioty i nudności:
nudności = odbijanie, odruch wymiotny
wymioty – treść? częstość? objawy towarzyszące?
Przyczyny:
zatrucia pokarmowe
●
infekcje przewodu pokarmowego (ostry nieżyt żołądkowo –
jelitowy)
●
choroby ucha wewnętrznego (zapalenie błędnika, choroba
lokomocyjna)
●
choroba wrzodowa
●
choroby trzustki i dróg żółciowych
●
leki np. chemioterapia, antybiotyki oraz zatrucia
●
Ciąża
●
choroby ośrodkowego układu nerwowego (guzy mózgu,
zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych)
●
Nudności i wymioty - leczenie
1. NAWADNIANIE
2. leki p/wymiotne w szczególnych sytuacjach
Aviomarin (dimetinden) – choroba lokomocyjna
Wyciąg z imbiru (Lokomotiv)
Zaparcie
defekacja <2x w tygodniu
utrudniona defekacja
Przyczyny:
niewłaściwa dieta (zbyt mało błonnika) i brak ruchu
odwodnienie
nowotwory jelita grubego (naprzemienne biegunki i
zaparcia)
leki (np. preparaty żelaza, niektóre leki obniżające
ciśnienie)
choroby neurologiczne
Zwalczanie zaparć
identyfikacja przyczyny
dieta (bogatoresztkowa)
nawodnienie oraz zwiększenie aktywności życiowej
Środki zwiększające objętość mas kałowych
(preparaty naturalne):
wyciągi z babki płesznika np. Colon C
naturalne: otręby, płatki owsiane, siemię lniane
Środki rozluźniające masy kałowe:
Laktuloza – syrop 3x15ml
Czopki glicerynowe
Lewatywa (Enema)
Zwalczanie zaparć c.d.
Środki przeczyszczające (ostateczność):
preparaty naturalne – mogą być niebezpieczne np.
glikozydy antrachinowe (Xenna)
Bisacodyl tabl.
Przewlekłe ciężkie zaparcie: Lewatywa + środki
przeczyszczające → leki rozluźniające + dieta
(diagnostyka przewodu pokarmowego =
kolonoskopia)
Bóle brzucha
najczęściej o charakterze kolkowym
różna lokalizacja
najczęstsza przyczyna: kolka jelitowa (skurcz jelita cienkiego)
inna częste przyczyny:
bóle w nadbrzuszu (choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy, ostre/przewlekłe zapalenie trzustki, refluks
żołądkowo – przełykowy, zawał serca, zapalenie płuc)
bóle w podżebrzu prawym (kolka żółciowa, ostre zapalenie
pęcherzyka żółciowego)
bóle w dole biodrowym prawym (zapalenie wyrostka,
zapalenie przydatków)
bóle w dole biodrowym lewym (zapalenie uchyłków –
zaparcia, zapalenie przydatków)
Lokalizacja bólów brzucha
Postępowanie w bólach brzucha
zależnie od umiejscowienia i nasilenia
dieta lekka do chwili ustąpienia bólu (ale nie
głodzenie się – wyjątek: choroby trzustki i dróg
żółciowych)
leki p/bólowe:
Pyralgina 3x500-1000mg
Paracetamol 4x1000mg
leki rozkurczowe
drotaweryna (No – spa) 3x80 mg
hioscyna (Buscopan) 3x20mg (też czopki)
Postępowanie w bólach brzucha
inne leki:
bóle w nadbrzuszu: leki zmniejszające wydzielanie
kwasu żołądkowego
Ranitydyna (Ranigast) 2x150 mg
Omeprazol (Bioprazol) 1x20 mg (na czczo)
Leki zobojętniające (np. Rennie, Manti)
bóle w podbrzuszu (gdy zaparcie) – leki
rozluźniające i przeczyszczające
Leki poprawiające czynność
wątroby
-naturalne fosfolipidy sojowe (Essentiale forte)
-wyciąg z ostropestu (Sylimarol)
-asparaginian ornityny (Hepatil)
-Rapacholin (wyciąg z rzepy, kwasy cholowe)
BRAK DOWODÓW NA JAKIEKOLWIEK DZIAŁANIE!
Kiedy objawy niepokojące?
przewlekłe zaparcia i biegunki
utrata masy ciała
wymioty treścią fusowatą, smoliste stolce
krew w stolcu (zwłaszcza zmieszana)
bardzo silne bóle brzucha, twardy deskowaty brzuch
bóle brzuch + zatrzymanie oddawania stolca i gazów
Odczyny skórne
• bardzo częsty objaw, najczęściej niegroźny
• wysypki alergiczne (uczuleniowe, polekowe)
• wyprysk kontaktowy (metal, środki czystości)
Objawy:
• zmiany skórne (zmiany rumieniowo-obrzękowe, grudki,
bąble pokrzywkowe, przeczosy, pęcherzyki)
• świąd/pieczenie
Odczyny skórne
pokrzywka
Wyprysk
kontaktowy
(uczulenie na nikiel)
Odczyny skórne
meszki
komary
pluskwy
Osutki skórne – zagadka?
Odczyny skórne - postępowanie
• wywiady (identyfikacja czynnika wywołującego –
często niemożliwe)
• leczenie:
Leki p/histaminowe (p/alergiczne)
Leczenie miejscowe
anty-H1
• emolienty
Zyrtec (cetyryzyna) 10 mg 1x1 tabl.
(natłuszczanie i nawilżanie)
Allegra (feksofenadyna) 120mg 1x1,5tabl.
• leki p/zapalne, p/obrzękowe,
p/świądowe:
+/anty-H2
Hydrocortison 0,5% krem
Ranigast (ranitydyna) 150 mg 1x1 tabl.
Fenistil żel
• Preparaty wapnia i witaminy C – bez znaczenia!
QUIZ
W leczeniu schorzeń wątroby najważniejsze znaczenie ma/mają:
a) Leki usprawniające jej czynność
b) Ieki p/bólowe
c) dieta i abstynencja alkoholowa
d) witaminy
W którym przypadku biegunki można zastosować loperamid?
a) Biegunka z wysoką gorączką
b) Biegunka z domieszką krwi
c) Liczne luźne wypróżnienia (>10/dobę)
d) Wszystkie wymienione
QUIZ
Który produkt jest wskazany w diecie u pacjentów z zaparciami?
a) Mleko i nabiał
b) Mięso czerwone
c) Tluszcze roślinne (np. oliwa)
d) Płatki owsiane
Wymioty mogą świadczyć o:
a) Zatruciu pokarmowym
b) Guzie mózgu
c) Chorobie wrzodowej
d) Wszystkie wymienione
odp. 1C 2c 3d 4d
Pytania?
Dziękuję
lek. Kamil Chudziński
kontakt: [email protected]