Gramofon ze szpulki od nici. Kondensator.

Gramofon ze szpulki od nici.
Szperając w starych książkach na strychu, znalazłem fragment książki,
"Młody konstruktor" Jana Kazimierza Janowskiego z lat
sześćdziesiątych, w której znalazłem opis gramofonu, który każdy młody
człowiek
spragniony
słuchania
muzyki może
sobie zrobić.
Żeby
spełniał
standardy
HI-FI
musimy
tylko zadbać
o
odpowiednią jakość wykonania.
Cytuję opis:
(...) "Nasz gramofon w widoku z
góry przedstawiony jak na rys.(...)
Ramię należy przykręcić w takiej
odległości od osi talerza, by
koniec igły gramofonowej
dotykał środka osi talerza. (...) Do
regulacji siły głosu wypadnie
użyć potencjometru wszędzie
tam, gdzie brak takiego
urządzenia w odbiornikach
radiowych. Nadaje się w tym celu
potencjometr o oporze 30 000 50 000 omów. (...) Gotowy
gramofon pokazany jest także na
fotografii. Można go jeszcze
ulepszyć umocowując silnik i oś talerza nie bezpośrednio na desce podstawy, lecz za pomocą
gumowych podkładek. Silnik pracuje wówczas cicho i nie przeszkadza w odtwarzaniu
dźwięków przez wzmacniacz. Ulepszenie to zalecamy szczególnie bardziej muzykalnym
kolegom. (Podkreślenie moje).
Zamiast szpulki do nici można użyć piasty przedniego koła rowerowego. (...) W tym
przypadku będzie się on obracać na łożyskach kulkowych, co stanowi znaczne ulepszenie.
(...)
Przewody łączące główkę adapterową z gniazdkami odbiornika powinny być jak najkrótsze.
Ekranowanie tych przewodów jest zbędne."
Moim zdaniem, największym problemem dla konstruktora może być zdobycie drewnianej
szpulki od nici. Teraz już ich nie produkują. No, chyba że zastosuje hi-endową piastę od
roweru...
Kondensator.
Gdy nasze radio nagle przestanie odbierać stacje radiowe, być może uszkodzeniu uległ
kondensator strojeniowy. Taki kondensator możemy szybko zrobić ze starych żyletek. Pan
Janusz Wojciechowski w "Nowoczesnych zabawkach" proponuje:
(...)"Samodzielny miniaturowy
kondensator zmienny dla
odbiorników tranzystorowych
możemy wykonać jak na
rys.(...obok) Ma on pojemność
regulowaną od 10 do 160...200 pF i
jako warstwę dielektryczną
wykorzystuje się folię mikową lub
też folię styrofleksową albo
floroplastową. Wszystkie te
materiały znajdziemy w starych
kondensatorach stałych. (...)
Kondensator należy ukryć w
obudowie z masy plastycznej,
ponieważ jest bardzo wrażliwy na
kurz i wszelkie uszkodzenia
mechaniczne."
Radio bez baterii.
Jeżeli znajdziemy się na pustyni i zechcemy posłuchać najnowszych
wiadomości z kraju, możemy, jak Mc Gyver zbudować
odbiornik radiowy z niczego. Wystarczą słuchawki od
walkmana (który jak wiadomo, na pustyni jest artykułem
pierwszej potrzeby), kilka metrów drutu, kondensator
strojeniowy (z żyletek) i srebrna szpilka od krawata. W
wersji survivalowej wystarczą tylko słuchawki, dioda
odbiorcza i dobre uziemienie (np. goła stopa w kałuży).
Anteną jest nasze ciało. Marcowy, 2001 r numer
"Elektroniki dla wszystkich" proponuje zbudowanie
odbiornika detektorowego, tzw. kryształkowego. Kilka
zdań o budowie:
(...)"Jak już wcześniej wspomniałem, odbiornik
detektorowy jest najprostszym odbiornikiem fal
elektromagnetycznych. Nie posiada lamp i tranzystorów.
Zbędne jest zasilanie energią elektryczną. Jego główną
wadą jest mała głośność spowodowana tym, że odbiornik
jest zasilany energią z anteny odbiorczej. Duży wpływ
na poprawność pracy odbiornika mają zatem antena,
uziemienie i słuchawki. Elementy odbiornika
detektorowego zachowują się biernie i tylko
przetwarzają energię pobraną z anteny na energię
akustyczną. Z tego względu, liczba użytych cewek,
kondensatorów i detektorów nie powinna powodować
zbędnych strat. (...) Rysunki (z lewej) przedstawiają
najbardziej charakterystyczne układy odbiorników
detektorowych. (...)
Detektor jest podstawowym elementem interesującego nas
odbiornika. Podczas pierwszych eksperymentów i budowy
odbiornika wygodniej będzie zastosować gotową diodę germanową,
np. DOG 13, 53 itp. (...) Dla prawdziwego konesera będzie jednak
wielką przyjemnością penetrowanie manipulatorkiem z zaostrzonym drucikiem po
powierzchni kryształu. Odnalezienie wśród trzasków punktu o silnym odbiorze nadaje
swoistego smaczku tej tajemniczej czynności.
Najprostszym i najbardziej rozpowszechnionym był detektor krystaliczny występujący w
parze z metalowym przewodnikiem lub dwa różne kryształy. I tak: galena i złoto, srebro, stal
lub nikiel. Grafit i stal, piryt i miedź, cynkit i miedź, karborund i stal, lub piryt, krzem i miedź
lub stal.
(...) Najbardziej popularną i bardzo czułą i prostą do wykonania jest para galena - stal. Galena
jako minerał występujący w przyrodzie jest także łatwa do wykonania w warunkach
domowych. (...) Po pewnym czasie kryształ traci nieco ze swych właściwości. W celu
przywrócenia pełnej czułości należy przemyć spirytusem, zeskrobać nożem, lub odłupać
kawałek, odsłaniając nową powierzchnię(...).
Ostrze detektora trzeba wykonać z materiału według par detektorowych. Na początek może to
być zaostrzony, cienki drucik stalowej sprężynki lub spirali zależnie od konstrukcji
posiadanej oprawki detektora." (Rysunek z prawej - przykłady oprawek kryształu)
Zainteresowanych odsyłam do czasopisma "Elektronika dla wszystkich" nr 3 i 4 2001 r.