Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)

IV. wzór opisu modułu kształcenia/przedmiotu (sylabus).
Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)
Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
Numer katalogowy:
Nazwa przedmiotu1):
Fizjologia Zwierząt I, semestr zimowy
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski3):
Animal Physiology I
Kierunek studiów4):
Biologia
5)
ECTS 2)
3,0
Koordynator przedmiotu :
Prof. dr hab. Romuald Zabielski
Prowadzący zajęcia6):
Wykłady: prof. dr hab. Romuald Zabielski
Ćwiczenia laboratoryjne: dr Jacek Wilczak, dr hab. Katarzyna Grzelkowska-Kowalczyk, dr Michał Jank, dr
Tomasz Sadkowski, mgr Kinga Majchrzak, mgr Hanna Kosińska, mgr Magdalena Łój, mgr Dariusz Kamola, mgr
Michał Mickiewicz
Jednostka realizująca7):
Katedra Nauk Fizjologicznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej w Warszawie
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Wydział Rolnictwa i Biologii
Status przedmiotu9):
a) przedmiot podstawowy
10)
b) stopień I
rok II
c) stacjonarne / niestacjonarne
11)
Cykl dydaktyczny :
Semestr zimowy i letni
Założenia i cele przedmiotu12):
Celem nauczania przedmiotu fizjologia zwierząt jest przekazanie studentom niezbędnych
najnowszych informacji z zakresu utrzymania homeostazy organizmu oraz podstaw działania
układów nerwowego, mięśniowego, oddechowego, krążenia i krwi. Szczególnie szczegółowo
omawiane są aspekty nerwowej i hormonalnej regulacji czynności tych układów oraz zintegrowane
działanie w stanach fizjologicznych i przeciążenia organizmu. Celem kursu jest także przygotowanie
studentów do odbycia dalszych kursów szczegółowej fizjologii
Formy dydaktyczne, liczba godzin13):
Metody dydaktyczne14):
Jęz. wykładowy : polski
a)
Wykłady …..……………………………………………………………………; liczba godzin 15;
b)
Ćwiczenia.………………………………………………………………………; liczba godzin 30;
Wykłady monograficzne z wizualizacją w Power Point. Na ćwiczeniach studenci zaznajamiają się z
aparaturą badawczą (m.in. rejestratory analogowo/cyfrowe, stymulatory, elektrokardiografy,
MacLab, komputery i oprogramowanie do rejestracji sygnałów biologicznych), sprzętem
laboratoryjnym (mikroskopy, wagi, spektrofotometry, wirówki, etc), audiowizualnym (wideoprojektory
i komputery z oprogramowaniem do nauki fizjologii „Virtual Physiology” i „PhysioEx”). Seminaria
studenci przygotowują w oparciu o samodzielne poszukiwanie materiałów w Internecie, zakupione
przez SGGW internetowe bazy danych i zasoby biblioteczne SGGW.
Wykłady
1.
2.
3.
15)
Pełny opis przedmiotu :
4.
5.
Homeostaza. Czym jest fizjologia; podstawowe zasady i mechanizmy w fizjologii; zasada
optymalizacji; homeostaza i jej regulacja; mechanizmy sprzężeń zwrotnych; homeostaza a
homeodynamika.
Organizacja układu nerwowego. Oś czuciowa; oś ruchowa; poziomy funkcjonalne układu
nerwowego. Neuron. Strefy funkcjonalne neuronu, przenoszenie sygnału we włóknach
nerwowych w zależności od typu neuronu; przekazywanie informacji między neuronami;
neuroprzekaźniki; jednostka motoryczna. Receptory. Definicja, klasyfikacja i funkcjonowanie
receptorów; układy czuciowe swoiste i nieswoiste; wzgórzowa i korowa reprezentacja czucia.
Autonomiczny układ nerwowy. Zasady współdziałania z ośrodkowym układem nerwowym;
struktura AUN: układ współczulny, przywspółczulny i enteryczny; neuromediatory AUN i ich
receptory.
Układ wydzielania wewnętrznego. Definicja hormonu; sposoby oddziaływania hormonów;
hormon a neuroprzekaźnik; oś podwzgórze-przysadka-narząd endokrynny obwodowy.
Enterohormony; regulacyjne peptydy tkankowe; opioidy; czynniki wzrostowe.
Współdziałanie układów regulacyjnych organizmu w utrzymaniu stałości środowiska
wewnętrznego.
Serce. Cykl hemodynamiczny serca; regulacja siły skurczu mięśnia sercowego; krążenie
wieńcowe - rola i regulacja. Warunki przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Rozkład
ciśnień w układzie krążenia; zasady przepływu krwi w naczyniach (tętnicach, żyłach i
naczyniach włosowatych); obwodowe mechanizmy wspomagające pracę serca. Powstawanie i
krążenie chłonki. Tworzenie chłonki; struktura układu limfatycznego; warunki przepływu
1
Forma dokumentacji osiągniętych efektów
chłonki. egzamin
Ośrodkowa
i obwodowa
regulacja czynności układu krążenia. Ośrodek sercowy i
kolokwia pisemne,
pisemny
w sesji letniej
kształcenia 20):
naczynioruchowy; rola układu współczulnego i przywspółczulnego; ogólna i miejscowa
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę
końcową21):
Miejsce realizacji zajęć22):
do weryfikacji
efektów
kształcenia
regulacja
przepływu
krwi. służą oceny z kolokwiów.
Student,
który nie uzyskał
wcześniej
minimalnej
akceptowalnej
punktów
z oceny
6. Elementy
morfotyczne
krwi. określonej
Rola krwinek
czerwonych,
białych iliczby
płytek
krwi, procesy
kolokwiów
nie
uzyskuje
zaliczenia
przedmiotu.
krwiotwórcze i krwiogubne. Metabolizm żelaza. Wchłanianie i magazynowanie żelaza,
Sale wykładowe,
salehormonalna.
laboratoryjneZaburzenia
i seminaryjne
Wydziału Medycyny
Weterynaryjnej
regulacja
gospodarki
Fe w organizmie.
23)
7. Fizjologia oddychania. Regulacja oddychania; przystosowanie do oddychania w nietypowych
Literatura podstawowa i uzupełniająca :
warunkach.
T. Krzymowskiego i J. Przały. Wydanie VIII, PWRiL, Warszawa, 2005.
1. 1. Fizjologia zwierząt. Praca zbiorowa pod redakcją
Ćwiczenia
2. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii
stosowanej i klinicznej. W.Z. Traczyk (red.), A. Trzebski (red.). Wydanie III, PZWL,
Warszawa.
1. Wprowadzenie do ćwiczeń. Wyposażenie pracowni. Regulamin ćwiczeń, przepisy
3. Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzibezpieczeństwa
i zwierząt. B. Sadowski.
II. Wydawnictwo
PWN,Instruktaż
Warszawaobsługiwania
2009 .
i higieny Wydanie
pracy. Organizacja
zajęć Naukowe
praktycznych.
4. Fizjologia zwierząt. K. Schmidt-Nielsen. Wydawnictwo
PWN, Warszawa
zestawu Naukowe
komputerowego
MacLab, 2008.
zasady korzystania z komputerowych programów
UWAGI24):
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Założenia wstępne17):
Efekty kształcenia18):
Sposób weryfikacji efektów kształcenia19):
dydaktycznych.
Bioelektryczne właściwości komórki, potencjał spoczynkowy i czynnościowy, pompa jonowa,
mechanizmy jonowe pobudzenia i przewodzenia, budowa synapsy, przewodnictwo
synaptyczne. Preparat nerwowo-mięśniowy – drażnienie elektryczne i mechaniczne nerwu i
mięśnia, przewodzenie bodźców, skurcz pojedynczy, okres utajony pobudzenia. Wyznaczanie
czasu refrakcji względnej i bezwzględnej.
Sprzężenie elektromechaniczne w mięśniu szkieletowym. Molekularny mechanizm skurczu
mięśnia szkieletowego. Budowa włókna mięśniowego w skali makro i mikro. Ślizgowa teoria
skurczu mięśni. Molekularny mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego – rola jonów Ca2+,
ATP. Preparat nerwowo-mięśniowy - sumowanie dwóch skurczów, skurcze tężcowe zupełny i
niezupełny, zmęczenie mięśnia, siła skurczu.
Seminarium: Sposoby przekazywania informacji pomiędzy komórkami. Rodzaje transportu
błonowego.
Czynność odruchowa rdzenia kręgowego. Łuk odruchowy somatyczny i jego rodzaje. Odruchy
bezwarunkowe i warunkowe. Pojęcie łuku odruchowego i jego części
składowe.
Rola
ośrodków nerwowych i ich właściwości. Zasady przewodzenia bodźca w łuku odruchowym
mono- i polisynaptycznym. Odruchy autonomiczne. Żaba rdzeniowa. Czas odruchu a siła
bodźca.
Właściwości elektryczne i mechaniczne mięśni gładkich. Struktura mięśni gładkich, aktywność
bioelektryczna, mechanizm skurczu, sprzężenie elektrochemiczne, transmisja nerwowomięśniowa, podział czynnościowy mięśni gładkich, wpływ układu współczulnego i
przywspółczulnego na mięśniówkę gładką jelita. Aktywność mięśniówki gładkiej jelita
izolowanego – wpływ adrenaliny i acetylocholiny.
Seminarium: Powstawanie impulsów w narządach zmysłu. Czucie teleceptywne: węch, wzrok,
słuch.
Kolokwium
Mięsień sercowy, jego struktura i wynikające z tego właściwości elektromechaniczne.
Właściwości elektryczne komórek układu bodźco-przewodzącego serca, powolna
spoczynkowa depolaryzacja, rozprzestrzenianie się pobudzenia. Elektrokardiografia.
Charakterystyka układu wysoko i niskociśnieniowego. Funkcje i znaczenie tych systemów w
zapewnieniu krążenia krwi. Opór obwodowy, ciśnienie hydrostatyczne, właściwości ścian
naczyń, zbiornik wysoko i niskociśnieniowy, krążenie i powrót żylny, pompa mięśniowa.
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi, wpływ wysiłku fizycznego.
Seminarium: Krążenie krwi w wybranych narządach: krążenie płucne, wrotne i mózgowe.
Mechanika oddychania. Budowa układu oddechowego. Mechanika oddychania – wdech i
wydech. Pojemność płuc: pojemności życiowa i całkowita, objętości zapasowa wdechowa i
wydechowa, objętości oddechowa i zalegająca. Mięśnie oddechowe. Znaczenie przestrzeni
martwej. Właściwości płuc w skali makro i mikro. Pomiary objętości i obliczanie objętości
płuc (spirometria), ruchy klatki piersiowej (torakografia).
Seminarium: Transport gazów pomiędzy płucami i tkankami. Wymiana gazowa.
Przystosowanie się oddychania u zdrowych i chorych.
Kolokwium
Zaliczone przedmioty z semestru 1 i 2 na kierunku biologia.
student dysponuje wiedzą i umiejętnościami uzyskanymi w trakcie zaliczenia przedmiotów kierunkowych, zna
podstawy anatomii zwierząt kręgowych, strukturę histologiczną tkanek oraz posiada wiedzę z zakresu biochemii
i przemian na poziomie komórkowym.
01 student zna metody pomiaru wybranych 03 - student nabiera umiejętności kompleksowej oceny
parametrów fizjologicznych;
badanych parametrów fizjologicznych organizmu;
02 student zna sposoby postępowania ze 04 – student rozumie podstawowe prawa rządzące
zwierzętami laboratoryjnymi i podstawowe techniki organizmem zwierząt oraz umie wyszukać i
pobierania materiału biologicznego do badań;
wyselekcjonować niezbędną wiedzę oraz oszacować
jej wartość.
efekty 01 - 0,4 - kolokwium na zajęciach ćwiczeniowych, ocena wykonania ćwiczeń
2
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25) :
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
120 h
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
2,5 ECTS
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.:
1,5 ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu 26)
Nr /symbol
efektu
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
Odniesienie do efektów dla programu
kształcenia na kierunku
01
student zna metody pomiaru wybranych parametrów fizjologicznych
K_W01
02
zna sposoby postępowania ze zwierzętami laboratoryjnymi i podstawowe techniki
pobierania materiału biologicznego do badań
nabiera umiejętności kompleksowej oceny badanych parametrów fizjologicznych
organizmu
rozumie podstawowe prawa rządzące organizmem zwierząt oraz umie wyszukać i
wyselekcjonować niezbędną wiedzę oraz oszacować jej wartość
K_W02
03
04
K-U01
K-U02; K_U03
3