Aprobata techniczna COBR PEWB METALPLAST Okucia podnośno
Transkrypt
Aprobata techniczna COBR PEWB METALPLAST Okucia podnośno
Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Elementów Wyposażenia Budownictwa „METALPLAST” 61-819 Poznań ul. Taczaka 12 tel. (0-61) 853 76 29 e-mail: [email protected], cobr.pl fax (0-61) 853 78 33 http://www.metalplast- Członek Związku Polskich Producentów Zamków i Okuć zrzeszonego w Europejskim Stowarzyszeniu Związków Producentów Zamków i Okuć ARGE APROBATA TECHNICZNA COBR „METALPLAST” AT-06-0786/2005 Na podstawie Ustawy z dnia 16.04.2004 roku o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz.881) w wyniku postępowania aprobacyjnego przeprowadzonego w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym PEWB „Metalplast” w Poznaniu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 8.11.2004 roku w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz.U. Nr 249, poz.2497) na wniosek: SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o. ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork wydaje się pozytywną ocenę techniczną i stwierdza się przydatność do stosowania w budownictwie w określonym w niniejszej Aprobacie Technicznej zakresie wyrobu budowlanego pod nazwą: OKUCIA PODNOŚNO-PRZESUWNE HS PORTAL Aprobata Techniczna zawiera łącznie 44 strony i jest ważna wyłącznie w całości∗ . Aprobata Techniczna jest dokumentem upoważniającym producenta do dokonania oceny zgodności i wydania, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajowej deklaracji zgodności z niniejszą Aprobatą Techniczną oraz oznakowania wyrobu znakiem budowlanym. Aprobata Techniczna nie jest dokumentem upoważniającym do oznakowania wyrobu budowlanego przed wprowadzeniem do obrotu. Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0786/2005 jest ważna do 19 maja 2010 r. ∗ Dopuszcza się w celach wyłącznie promocyjnych wykorzystanie reprodukcji niniejszej strony Aprobaty Technicznej przez producenta lub dystrybutora. Reprodukcja nie zastępuje Aprobaty Technicznej, ważnej tylko w całości Poznań, 20 maja 2005r. 1. PRZEDMIOT APROBATY TECHNICZNEJ 1.1 NAZWA TECHNICZNA I HANDLOWA Przedmiotem Aprobaty Technicznej są okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL o nośności 200, 300 lub 400 kg do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych o standardowej odporności na włamanie lub o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 wg ENV 1627:1999, produkowane przez firmę SIEGENIA-AUBI KG, Beschlag- und Lüftungstechnik, Postfach 100551, D-57005 Siegen, a dystrybuowane przez firmę SIEGENIAAUBI Sp. z o.o., ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork. Nazwa wyrobu stosowana przez producenta: okucie podnośno-przesuwne HS PORTAL dla okien i drzwi balkonowych bezprogowe. 1.2 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WYROBU Zespoły okucia zamocowane na obwodzie skrzydła i ościeżnicy okna lub drzwi balkonowych pozwalają na przesuwanie skrzydła okna lub drzwi balkonowych. Skrzydła podnośno-przesuwne umożliwiają wietrzenie pomieszczeń, gdyż skrzydło w pozycji otwartej umożliwia szybkie przewietrzenie pomieszczenia lub wyjście na zewnątrz wejście do pomieszczenia. Po obrocie klameczki o 180° następuje podniesienie skrzydła, co umożliwia jego przesuwanie. Obrót klameczki w przeciwnym kierunku do położenia początkowego powoduje opuszczenie skrzydła i jego zablokowanie. Okucia o nośności 200 i 300 kg różnią się zastosowaniem w ich zestawach innego wózka HS, a okucia o nośności 400 kg wyposażone są dodatkowo w wózek pośredni. Zestawy okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych o standardowej odporności na włamanie i o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 wg ENV 1627:1999 tworzone są z części objętych niniejszą Aprobatą Techniczną i dobieranych zgodnie z katalogiem okuć firmy SIEGENIA-AUBI, tabelami doboru okuć oraz instrukcjami montażowymi. Nazwy ważniejszych części okuć podnośno-przesuwne HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych o standardowej odporności na włamanie lub o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 wg ENV 1627:1999 według tablicy 1, 2, 3 i 4 oraz według rys.1, 2, 3, 4 i 5 (schematy zabudowy - patrz p.2.3.3 rys.6), -3- AT-06-0786/2005 Tablica 1 Części okucia HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych drewnianych Nr na Nazwa Nr na Nazwa rys.1 rys.1 Kołek walcowy z karbem 6x16 19 Klameczka Si-line HS 1 Wkręt z łbem stożkowym M5x13 20 Rozeta Si-line HS wewnętrzna 2 Zatyczka 21 Osłonka Si-line HS 3 Element wypełniający , górny 22 Pochwyt wpuszczany Si-line 4 Prowadnica, górna, przednia 23 Wózek przedni HS1) 5 1) Prowadnica, górna, tylna 24 Wózek tylny HS 6 Zaślepka, dolna, tylna 25 Wózek pośredni dla nośności 400 kg Odbojnik 26 Prowadnik, dolny 7 Osłonka 27 Element ryglujący E, dolny 8 Zatyczka 28 Element ryglujący E, górny 9 Uszczelka HH0 134-02 29 Wkręt z łbem stożkowym M5*75 10 Łącznik 30 Blok uszczelniający 11 Szyna wyrównująca pod FIX HH0 31 Element uszczelniający, górny 12 132-04 Mostek uszczelniający 13 Szyna górna KH0 130-01 32 Element uszczelniający FA 10 mm 14 Próg HH7642-04 33 Podkładka dociskowa FA 10 mm 15 Szyna jezdna HH0 131-04 34 Zamykacz HS MV górny 16 Zasuwnica HS-PORTAL 35 Zaczep HS MV górny 17 Szyna uszczelniająca B 36 Uszczelka, górna HH0 134-05 18 1) dwa warianty wykonania: dla nośności 200 kg i dla nośności 300 kg Części na rysunku 2 Nr na Nazwa Nr na Nazwa rys.2 rys. 2 1 Próg HH7642-04 5 Blacha wsporcza 2 Szyna jezdna HH0 131-04 6 Bolec ustalający 3 Płytka uszczelniająca 7 Kotwa montażowa Wkręt 6 130 8 Szablon EB 633-1/04 Tablica 2 Części okucia HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U Nr na Nazwa Nr na Nazwa rys.3 rys. 3 Zatyczka Klameczka Si-line 15 1 Rozeta Si-line 16 Element dystansowy pionowy 2 17 Element dystansowy krótki 3 Osłonka Si-line 18 Element dystansowy wózka Pochwyt wpuszczany Si-line 4 1) przedniego Wózek przedni HS 5 Element dystansowy wózka tylnego 19 6 Wózek tylny HS1) 20 Osłonka Wózek pośredni dla nośności 400 kg Odbojnik 7 Element ryglujący, górny 21 Szyna wyrównująca Element ryglujący, dolny 22 8 Podkładka 23 Szyna wyrównująca 9 24 Profil gąbkowy 10 Wkręt mocujący do klameczki 25 Łącznik Blok uszczelniający 11 Próg HH7642-04 Element uszczelniający, górny 26 12 -4- AT-06-0786/2005 13 Kołek walcowy z karbem 6x16 27 Szyna jezdna HH0 131-04 14 Wkręt z łbem stożkowym M5x13 28 Zasuwnica HS-PORTAL 1) dwa warianty wykonania: dla nośności 200 kg i dla nośności 300 kg Tablica 3 Części okucia HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych aluminiowych Nr na Nazwa Nr na Nazwa rys.4 rys. 4 Wkręt 10 Klameczka Si-line 1 Kołek walcowy z karbem 6x16 11 Rozeta Si-line 2 Wkręt z łbem stożkowym M5x13 12 Osłonka Si-line 3 Zatyczka 13 Wózek przedni HS1) 4 Element dystansowy pionowy 14 Wózek tylny HS1) 5 Element dystansowy krótki 15 Wózek pośredni dla nośności 400 kg Odbojnik 16 Element ryglujący, górny 6 Łącznik 17 Element ryglujący, dolny 7 Zasuwnica HS-PORTAL 18 Podkładka 8 Wkręt mocujący do klameczki 9 1) dwa warianty wykonania: dla nośności 200 kg i dla nośności 300 kg Tablica 4 Części dodatkowe okucia HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 według ENV 1627:1999 (dla odstępu skrzydeł 28 mm) Nr na Nazwa Nr na Nazwa rys.5 rys. 5 1 Bolec ryglujący E, górny 5 Uszczelka dolna HH134-02 2 Szyna uszczelniająca C-E 6 Ochrona przed przewierceniem 3 Osłonka 7 Osłonka PZ 4 Uszczelka HH0134-06 -5- AT-06-0786/2005 Rysunek 1 - Okucie HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych drewnianych -6- Rysunek 2 - Próg HH7642-04 ze złączem narożnym ościeżnicy AT-06-0786/2005 -7- AT-06-0786/2005 Rysunek 3 - Okucie HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U -8- AT-06-0786/2005 Rysunek 4 - Okucie HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych aluminiowych -9- AT-06-0786/2005 Rysunek 5 Części okucia HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 według ENV 1627:1999 (części standardowe - patrz poprzednie rysunki) 1.3 ASORTYMENT Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL: - do okien i drzwi balkonowych drewnianych o wymiarach skrzydeł wg tabl.5, - do okien i drzwi balkonowych z PVC-U o wymiarach skrzydeł wg tabl.6, - do okien i drzwi balkonowych z PVC-U o wymiarach skrzydeł wg tabl.7, - o standardowej odporności na włamanie, - o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 według ENV 1627:1999, - okucia z obniżonym usytuowaniem mechanizmu napędowego do osadzania - 10 - AT-06-0786/2005 klameczki. Schemat zabudowy (patrz rys.6) A - 1 skrzydło przesuwne / 1 skrzydło stałe, D - 2 skrzydła przesuwne, G, G-2 - 1 skrzydło przesuwne / 2 skrzydła stałe, H - 3 skrzydła przesuwne, C - 2 skrzydła przesuwne / 2 skrzydła stałe, F - 4 skrzydła przesuwne, K - 2 skrzydła przesuwne / 1 skrzydło stałe, E - 2 skrzydła przesuwne / 1 skrzydło stałe L - 4 skrzydła przesuwne / 2 skrzydła stałe. 1.4 KLASYFIKACJA Klasyfikacja okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych wg CEN/TS 13126-16:2004. Kategoria użytkowania: - (właściwość nieoznaczona) Trwałość: 4 (klasa 4, 15 000 cykli) Masa okna lub drzwi balkonowych: 200, 300 lub 400 (do skrzydeł o masie do 200, 300 lub 400 kg) Odporność ogniowa: 0 (klasa 0) Bezpieczeństwo użytkowania: 1 (klasa 1) Odporność na korozję: 3 (klasa 3) Odporność na włamanie: 0 (o nie określonej odporności na włamanie) lub 2 (o zwiększonej odporności na włamanie w klasie 2 wg ENV 1627:1999) Zastosowanie: P (odpowiednie do użycia do okien i drzwi balkonowych podnośno-przesuwnych) Wielkość skrzydła okna i drzwi balkonowych do badań: 3 (klasa 3: Sw x Hw = 900 x 2300 mm - drzwi balkonowe) 2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA 2.1 PRZEZNACZENIE Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL przeznaczone są do okien i drzwi - 11 - AT-06-0786/2005 balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych o standardowej odporności na włamanie lub o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 według ENV 1627:1999, stosowanych w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej oraz w budynkach rekreacyjnych. 2.2 ZAKRES STOSOWANIA 2.2.1 Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL o nośności 200, 300 lub 400 kg do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych stosowane są do przesuwania skrzydeł. 2.2.3 Okucia podnośno-przesuwne z obniżonym (do wysokości 1010 mm) usytuowaniem mechanizmu napędowego do osadzania klameczki oraz dzięki obniżonej wysokości progu, wynoszącej 19 mm, mogą być stosowane w oknach i drzwiach balkonowych przewidzianych do korzystania przez osoby niepełnosprawne, celem ułatwienia manewrowania klameczką z wózka inwalidzkiego. 2.2.4 Okuciom o standardowej odporności na włamanie nie stawia się dodatkowych wymagań przeciwwłamaniowych - odpowiadają klasie 0 i stosowane są do okien i drzwi balkonowych o standardowej odporności na włamanie. 2.2.5 Okucia o zwiększonej odporności na włamanie spełniają dodatkowe wymagania przeciwwłamaniowe wynikające z ENV 1627:1999 dla klasy 2 i stosowane są do okien i drzwi balkonowych o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 wg ENV 1627:1999. 2.3 WARUNKI STOSOWANIA 2.3.1 Maksymalna masa skrzydła Maksymalna masa skrzydła, w którym może być zastosowany zestaw okuć jest określana według rodzaju wózków w zestawie i wynosi 200, 300 lub 400 kg. 2.3.2 Wymiary skrzydeł 2.3.2.1 Minimalne oraz maksymalne wartości szerokości oraz wysokości skrzydła okien dla okien i drzwi balkonowych drewnianych przedstawiono poniżej: Tablica 5 Sw - szerokość skrzydła we wrębie [mm] Hw - wysokość skrzydła we wrębie [mm] 770÷3335 1190÷2690 Szerokość zewnętrzna ościeżnicy: 1470 ÷ 6700 mm, Wysokość zewnętrzna ościeżnicy: 1325 ÷ 2825 mm, Położenie osi wkładki: 37,5 mm, Grubość profilu skrzydła: 56, 66 lub 68 mm, - 12 - Odstęp skrzydeł: AT-06-0786/2005 28 mm 30 mm (tylko przy grubości profilu 66) Wysokość usytuowania klameczki (okna o wysokości Hw 1190÷1790 mm): 410 mm, Wysokość usytuowania klameczki (drzwi balkonowe o wysokości Hw 1790÷2690 mm): 1010 mm. 2.3.2.2 Wartości szerokości oraz wysokości skrzydła okien dla okien i drzwi balkonowych z PVC-U przedstawiono poniżej: Tablica 6 Sw - szerokość skrzydła we wrębie [mm] Hw - wysokość skrzydła we wrębie [mm] w zależności od profilu maksymalnie 3350 w zależności od profilu maksymalnie 2675 Szerokość zewnętrzna ościeżnicy: przy schemacie A maksymalnie 6700 mm, Wysokość zewnętrzna ościeżnicy: w zależności od profilu, Położenie osi wkładki: 37,5 mm, Wysokość usytuowania klameczki (okna): od górnej krawędzi szyny jezdnej 395 mm, Wysokość usytuowania klameczki (drzwi balkonowe): od górnej krawędzi szyny jezdnej 395 mm. Przekroje profili powinny być zgodne z danymi w katalogu firmy Siegenia-Aubi. 2.3.2.3 Wartości szerokości oraz wysokości skrzydła okien dla okien i drzwi balkonowych aluminiowych przedstawiono poniżej: Tablica 7 Sw - szerokość skrzydła we wrębie [mm] Hw - wysokość skrzydła we wrębie [mm] w zależności od profilu maksymalnie 3350 w zależności od profilu maksymalnie 2675 Szerokość zewnętrzna ościeżnicy: przy schemacie A maksymalnie 6700 mm, Wysokość zewnętrzna ościeżnicy: w zależności od profilu, Położenie osi wkładki: 37,5 mm, Wysokość usytuowania klameczki (okna): od górnej krawędzi szyny jezdnej 395 mm, Wysokość usytuowania klameczki (drzwi balkonowe): od górnej krawędzi szyny jezdnej 995 mm. Przekroje profili powinny być zgodne z danymi w katalogu firmy Siegenia-Aubi. UWAGA! Należy bezwzględnie przestrzegać wartości podanych w katalogu. 2.3.3 Wytyczne do projektowania zabudowy Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL mogą być stosowane w skrzydłach zabudowanych według schematów podanych na rysunku 6. - 13 - AT-06-0786/2005 Rysunek 6 2.3.4 Okuwanie Okuwanie powinno być wykonane w sposób nie stwarzający niemożliwego do zaakceptowania ryzyka wypadków w trakcie użytkowania okien lub drzwi balkonowych - zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75/2002, poz.690, §291, ze zmianami: Dz.U. Nr 33/2003, poz.270, Dz.U. Nr 109/2004, poz. 1156). Ponadto zgodnie z ww. Rozporządzeniem: a) Okucia w oknie lub drzwiach balkonowych powinny pozwalać na łatwe otwieranie i regulowanie wielkości otwarcia okna lub drzwi balkonowych z poziomu podłogi lub pomostu, także przez osoby niepełnosprawne, jeżeli nie przewiduje się korzystania z pomocy innych współużytkowników (§155.2), b) Okna w budynku wysokościowym, na kondygnacjach położonych powyżej 55 m nad terenem, powinny mieć zabezpieczenia umożliwiające ich otwarcie tylko przez osoby mające upoważnienia właściciela lub zarządcy budynku (§299.4). Klameczki jednoramienne z wkładką bębenkową stanowią takie zabezpieczenie i uniemożliwiają otwieranie okien osobom postronnym, a) Okna w pomieszczeniach przewidzianych do korzystania przez osoby niepełnosprawne powinny mieć urządzenia przeznaczone do ich otwierania, usytuowane nie wyżej niż 1,2 m nad poziomem podłogi (§299.5). Ponadto okuwanie należy tak przeprowadzić, aby możliwe było otwieranie okien lub drzwi balkonowych w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi oraz ustawienie części otwieranych w pożądanym położeniu - zgodnie z Rozporządzeniem MPiPS w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 169/2003, poz.1650). - 14 - AT-06-0786/2005 Przy doborze okuć należy przestrzegać zaleceń producenta w zależności od typu, konstrukcji i wymiarów okuwanego okna lub drzwi balkonowych, tj. wskazówek dotyczących zastosowania poszczególnych elementów. Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL należy osadzać w odpowiednio do tego przystosowanych rowkach skrzydeł okiennych lub drzwi balkonowych, a tolerancje rowków i okuć powinny uniemożliwiać rozłączenie się zespolonych listew podczas normalnej eksploatacji. Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL należy mocować do okien i drzwi balkonowych zgodnie z instrukcją montażu wydaną przez producenta (zawartą w katalogu firmy SIEGENIA-AUBI). Instrukcja powinna zawierać: − opis i/lub obrazowe przedstawienie montażu oraz niezbędnych narzędzi, − dobór części i podzespołów składających się na kompletne okucie oraz sposób ich rozmieszczenia na oknie lub drzwiach balkonowych, − wymiary listew okuciowych wraz z podaniem rozmieszczenia otworów do mocowania okucia, − dobór liczby i rodzaj zaczepów w zależności od wielkości okna lub drzwi balkonowych, − sposób mocowania okucia, w tym zaczepów kształtowych, − wielkości i rodzaje wkrętów do mocowania okucia. W szczególności dobór rodzaju i liczby zaczepów powinien być przeprowadzony zgodnie z instrukcją producenta odpowiednio do stosowanego systemu kształtowników do wykonania okna lub drzwi balkonowych i wymiarów skrzydła. W instrukcji montażu powinny być określone tolerancje podczas produkcji okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych, wkręty, jakimi powinny być mocowane okucia oraz wskazówki dotyczące zastosowania dodatkowego wyposażenia. Wkręty powinny być tak dobrane, aby powierzchnie ich łbów pokrywały się po zamontowaniu z powierzchnią, elementów, które mocują lub zagłębiały się nie więcej niż 0.2 mm. Wkręty mocujące części okucia dla okien i drzwi balkonowych drewnianych: − rozeta Si-Line HS wewnętrzna z pochwytem wpuszczanym: wkręty z łbem stożkowym M5x75, − wózek przedni HS, wózek tylny HS, prowadnica, górna, przednia, zasuwnica HSPORTAL: wkręty do okien 5x50, − prowadnica, dolna, zamykacz HS MV górny, zaczep HS MV górny, prowadnica, górna, tylna, szyna wyrównująca, szyna uszczelniająca B: wkręty do okien 4x30, - 15 - AT-06-0786/2005 − element uszczelniający, górny, mostek uszczelniający 28, podkładka dociskowa FA 10 mm: wkręty do okien 4x25, − osłonka dolna tylna, szyna górna KH0 130-01: wkręty do okien 3,5x30. Dla okien i drzwi balkonowych z PVC-U długość wkrętów mocujących należy dostosować do systemu profili kształtowników okiennych tak, wkręt przechodził przez dwie ściany kształtownika oraz aby części nośne: wózki jezdne, szyna górna i szyna jedna były mocowane do wkładki wzmacniającej profilu. W przypadku okuć HS PORTAL o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 według ENV 1627:1999 należy spełnić w szczególności następujące wymagania: - w oknach i drzwiach drewnianych gęstość drewna w stanie surowym powinna wynosć dla drewna iglastego ponad 0,46 g/cm3, a dla drewna liściastego ponad 0,54 g/cm3. - listwy przyszybowe powinny być przykręcane w odstępach maksymalnie 250 mm, skośnie do wnętrza profilu, - w rejonie bolców ryglujących E szczelina pomiędzy skrzydłem, a szybą powinna zostać zmniejszona do minimum dodatkowymi dystansowymi podkładkami przyszybowymi, - skrzydło stałe powinno być zamocowane wkrętami 6x120mm; rozstaw wkrętów licząc od środka ościeżnicy: 100 mm, 300 mm, 300 mm dalej ≤ 800 mm, - zasuwnicę HS-250 należy przykręcić wkrętami do okien 5x70 mm, - próg mocować do podłoża kotwami SI do wmurowania; odstęp od końców 150 mm, pośrodku ≤ 900 mm, - w rejonie bolca ryglującego E pomiędzy ościeżnicą a ościeżem powinien znajdować się punkt mocowania i odporne na nacisk wypełnienie. Dla zapewnienia prawidłowego montażu i pracy okuć zgodnie z wymaganiami niniejszej Aprobaty Technicznej zaleca się, aby okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL były mocowane wkrętami zalecanymi przez producenta. Podczas wkręcania nie należy nadmiernie dokręcać wkrętów, szczególnie przy użyciu wkrętarek z napędem mechanicznym, należy tak ustawić urządzenie wkręcające, aby nie następowało ukręcanie łbów wkrętów lub ich naderwanie. Zabrania się wbijania wkrętów. Okucia o zwiększonej odporności na włamanie klasy 2 powinny być uruchamiane klameczkami z zamknięciem bębenkowym wg PN-EN 1303:2000. Klameczki wchodzące w skład kompletu okuć HS PORTAL o zwiększonej odporności na włamanie do okien i drzwi balkonowych powinny odpowiadać Polskim Normom, bądź powinny być objęte oddzielnymi - 16 - AT-06-0786/2005 aprobatami technicznymi 2.4 WARUNKI UŻYTKOWANIA, MONTAŻU I KONSERWACJI Części ruchome okuć wskazane przez producenta należy regularnie sprawdzać, w szczególności oceniając, czy są mocno osadzone i kontrolować ich zużycie. Zależnie od potrzeby należy dokręcać wkręty mocujące. Okucia należy konserwować zgodnie z instrukcją producenta. Stosować tylko takie środki czyszczące i pielęgnacyjne, które nie uszkadzają zabezpieczenia przeciwkorozyjnego elementów okuciowych. Czynności regulacyjne na okuciach, wymianę części oraz wyjmowanie i zawieszanie skrzydeł powinien wykonywać zakład specjalistyczny. Przypadki wadliwego użytkowania maja miejsce wtedy, gdy: − w obszarze otwierania znajdują się przeszkody utrudniające użytkowanie zgodne z przeznaczeniem, − na okna działają obciążenia dodatkowe, − przy zamykaniu okien chwytanie palcami za wrąb pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem może spowodować niebezpieczeństwo urazu. 3. WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWE I WŁASNOŚCI TECHNICZNE 3.1 WŁASNOŚCI OGÓLNOTECHNICZNE 3.1.1 Materiały Materiały, z których wykonane są elementy okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL powinny być zgodne z określonymi w dokumentacji konstrukcyjnej producenta, a ich parametry techniczne powinny zapewnić bezpieczną eksploatację przez cały okres użytkowania bez obniżenia wytrzymałości i pogorszenia działania poniżej wymagań określonych w dalszej części niniejszej Aprobaty. Okucia dodatkowe wchodzące w skład kompletu okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL powinny być dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie deklaracji zgodności z odpowiednimi Polskimi Normami lub oddzielnymi Aprobatami Technicznymi. 3.1.2 Kształt i wymiary Wymiarami podlegającymi kontroli są: - wysokość maksymalnie 2690 mm, - szerokość maksymalnie 3335 mm. Pozostałe wymiary części okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL powinny być - 17 - AT-06-0786/2005 zgodne z dokumentacją konstrukcyjną producenta i pozwalać na swobodny ich montaż w oknie lub drzwiach balkonowych. Odchyłka prostoliniowości listew (czół) powinna mieścić się w klasie K według PNEN 22768-2:1999, a wszystkie wymiary nietolerowane w klasie średniodokładnej m wg PNEN 22768-1:1999. 3.1.3 Wykonanie 3.1.3.1 Wykonanie okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL powinno zapewnić bezpieczeństwo użytkowników m.in. przez: − zatępienie ostrych i tnących krawędzi części wystających poza konstrukcję ramy skrzydła, eliminujące możliwość zranienia, − rozwiązania eliminujące możliwość zakleszczenia palców lub skaleczenia dłoni, haczenia odzieży itp. 3.1.3.2 Połączenia nierozłączne (nitowane) powinny być wytrzymałe i sztywne, a w miejscach przemieszczeń zapewniać swobodę obrotu lub przesuwu łączonych części. 3.1.3.3 Pogłębienia pod łby stożkowe wkrętów powinny być tak wykonane, aby powierzchnie łbów wkrętów pokrywały się po zamontowaniu z powierzchnią elementów, które mocują lub zagłębiały się nie więcej niż 0,2 mm. 3.2 WŁAŚCIWOŚCI DOTYCZĄCE WYMAGAŃ PODSTAWOWYCH 3.2.1 Bezpieczeństwo konstrukcji 3.2.1.1 Wytrzymałość na obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego Okucie podnoszono-przesuwne powinno wytrzymać obciążenie wywołane przemieszczaniem z prędkością 0,8 m/s, osiągniętą 50 mm przed punktem końcowym, aż do uderzenia w ościeżnicę, w kierunku otwierania, a następnie zamykania. Skrzydło nie powinno przy uderzeniu wypaść z szyny prowadzącej ani z ościeżnicy i powinno być nadal zdolne do działania. Próba prowadzona jest trzy razy. 3.2.1.2 Wytrzymałość na obciążenia dynamiczne wywołane uderzeniem o przeszkodę Okucie podnoszono-przesuwne powinno wytrzymać obciążenie wywołane uderzeniem o przeszkodę w postaci klocka o wymiarach 200x50x50 mm umieszczonego na torze jezdnym, opierającego się o ościeżnicę, z prędkością 0,8 m/s, osiągniętą 50 mm przed uderzeniem o przeszkodę. Skrzydło nie powinno przy uderzeniu wypaść z szyny prowadzącej ani z ościeżnicy i powinno być nadal zdolne do działania. Próba prowadzona jest trzy razy. 3.2.1.3 Wytrzymałość na dodatkowe obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego Okucie podnoszono-przesuwne powinno wytrzymać obciążenie wywołane - 18 - AT-06-0786/2005 przemieszczaniem z prędkością 1,5 m/s, osiągniętą 50 mm przed punktem końcowym, aż do uderzenia w ościeżnicę, w kierunku otwierania, a następnie zamykania. Skrzydło może wypaść z szyny prowadzącej lecz nie powinno wypaść z ościeżnicy. Próba prowadzona jest trzy razy. 3.2.1.5 Trwałość Badanie trwałości jest wykonywane w dwóch etapach według p. 5.4.2.1: § I etap - ruch obrotowy klameczki o 180° powodujący podnoszenie i opuszczanie skrzydła, § II etap - przesuwanie skrzydła na całej długości pracy w kierunku otwarcia, a następnie w kierunku zamknięcia. 3.2.1.5.1 Badanie trwałości podnoszenia skrzydła Okucie uchylno-przesuwne powinno wytrzymać bez uszkodzenia i zaburzenia funkcji próbę +5% 15 000 −0% cykli podnoszenia i opuszczania skrzydła za pomocą klameczki lub momentu przykładanego do trzpienia kwadratowego okucia z częstotliwością 5 cykli na minutę. 3.2.1.5.2 Badanie trwałości przesuwania skrzydła Okucie uchylno-przesuwne powinno wytrzymać bez uszkodzenia i zaburzenia funkcji próbę +5% 15 000 −0% cykli przesuwania skrzydła w obu kierunkach na odcinku 1 m z prędkością 0,25 m/s i częstotliwością 4 cykli na minutę. 3.2.1.5.3 Sprawdzenia po przeprowadzonej próbie trwałości - moment obrotowy zmierzony po zakończeniu próby nie powinien być większy od momentu zmierzonego przed próbą o więcej niż 20%, a zmniejszenie skoku podniesienia nie powinno być większe niż 1,5 mm, - opadnięcie skrzydła nie powinno być większe niż 1,5 mm, - żadna część okucia, w szczególności rolki jezdne i ich łożyska, nie powinna ulec uszkodzeniu, - powierzchnia szyny/bieżni nie powinna wykazywać uszkodzeń (odłupań pokryć, starć), - średnica rolek jezdnych nie powinna zmniejszyć się o więcej niż 0,3 mm. 3.2.1.6 Trwałość rolki jezdnej/wózka jezdnego +5% Rolka jezdna/wózek jezdny powinny wytrzymać próbę 15 000 −0% cykli przemieszczania (przesuwania) pod obciążeniem odpowiadającym maksymalnej masie skrzydła zwiększonej o 10%. 3.2.1.7 Odporność na korozję Elementy stalowe okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL ze względu na konieczność ochrony antykorozyjnej i prawidłowego funkcjonowania w czasie długotrwałej eksploatacji bez - 19 - AT-06-0786/2005 śladów korozji osłabiającej wytrzymałość konstrukcji i pogarszającej działanie, powinny być pokryte ochronnymi powłokami: pasywowane bezbarwnie i pokryte powłokami cynkowymi. Powłoki powinny spełniać wymagania wg PN-EN 12329:2002. Grubość powłoki powinna wynosić nie mniej niż 12 µm wg tabl.6, a odporność na oddziaływanie mgły solnej w próbie 96 +−42 h zgodnie z PN-EN 1670:2000. Podana grubość warstwy ochronnej nie jest wymagana, jeżeli użyto innych metod zabezpieczenia dla uzyskania odporności na oddziaływanie mgły solnej w próbie 96 +−42 h zgodnie z PN-EN 1670:2000. Części lakierowane powinny być cynkowane i pokryte lakierem. Powłoki lakierowe o grubości co najmniej 40 µm powinny odpowiadać wymaganiom określonym w tablicy 7. Wskaźnik wyglądu próbek i wyrobów gotowych poddanych badaniom korozyjnym powinien wynosić co najmniej 10/7 s C wg PN-EN ISO 10289:2002. Tablica 6 Oznaczenie powłoki Stopień agresywwedług Rodzaje powłok ności korozyjnej wg Wymagania według PN-EN 1670:2000 normy PN-EN 1670:2000 PN-EN 12500:2002 PN-EN 12329:2002 Cynkowa chromianowana Klasa 3 PN-EN 1670:2000 klasa 3 na stali C3 PN-EN 12329:2002 Fe//Zn12//C Tablica 7 Stopień agresywności Charakterystyka powłoki korozyjnej wg Wymagania wg normy Parametr lakierowanej PN-EN 1670:2000 PN-EN 12500:2002 Odporność powłoki na Klasa 3 PN-EN ISO 2409:1999 2 odrywanie od podłoża C3 Odporność na działania PN-EN 1670:2000 96+4h mgły solnej PN-ISO 7253:2000 3.2.2 BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA 3.2.2.1 Działanie okucia podnośno-przesuwnego HS PORTAL powinno być takie, aby obrót klameczki o 180° powodował przemieszczenie (podniesienie) skrzydła z pozycji „zamknięte” do pozycji „przesuwne”. 3.2.2.2 Dosunięcie skrzydła do ≈ 12 mm od pozycji „zamknięte” i częściowe wsunięcie bolcy w zaczepy do wybrania na ich powierzchni powinno umożliwić opuszczenie skrzydła w pozycji „rozszczelnienie”. 3.2.2.3 Działanie okucia podnośno-przesuwnego HS PORTAL powinno być takie, aby nie było możliwości samoistnego rozłączenia skrzydła okiennego lub drzwi balkonowych z ościeżnicą w jakiejkolwiek pozycji eksploatacji. 3.2.2.4 Konstrukcja podnośno-przesuwnego HS PORTAL po osadzeniu w oknie lub drzwiach - 20 - AT-06-0786/2005 balkonowych powinna umożliwiać regulację skrzydła względem ościeżnicy zgodnie z rysunkiem 6. 3.2.2.5 Siła przykładana do klameczki, w odległości ok. 10 mm od jej końca, dla zmiany jej położenia z pozycji „zamknięte” do pozycji „przesuwne” i odwrotnie, nie powinna przekraczać 100 N. 3.2.2.6 Siła potrzebna do przesunięcia i zamknięcia skrzydła (zamykanie skrzydła z uszczelkami) przykładana do klameczki okucia podnośno-przesuwnego, nie powinna przekraczać 100 N. Rysunek 6 3.2.3 BEZPIECZEŃSTWO MIENIA - ZABEZPIECZENIE PRZED WŁAMANIEM Okucia o zwiększonej odporności na włamanie powinny spełniać następujące wymagania: a) Okucia w klasie 2 powinny przenieść obciążenia określone w tablicy 8 - 21 - AT-06-0786/2005 Tablica 8 klasa 1÷2 Maksymalne odchylenie1) a [mm] klasa 1÷2 F1 - Naroża wypełnienia obiektu badanego 3000 +−25 0 8 F2 - Przestrzeń między punktami unieruchomienia 1500 +−25 0 30 F3 - W punktach unieruchomienia 3000 +−25 0 10 Punkty agresji 1) Obciążenie w [N ] przesunięcie między punktem odniesienia i punktem pomiarowym Obciążenia działają na punkty agresji w kierunku poziomym (prostopadle do skrzydła) w ciągu 60 +−10 s. 0 b) Okucia w klasie 2 powinny być uruchamiane klameczkami z zamknięciem bębenkowym. c) Mechanizm napędowy okuć w klasie 2 powinien być zabezpieczony przeciw przewierceniu. Ochrona przeciw przewierceniu powinna od strony agresji posiadać twardość powierzchni co najmniej 53 HRC. Głębokość warstwy utwardzonej powinna wynosić co najmniej 0,3 mm. d) Okucia powinny przenieść obciążenie siłą dynamiczną o masie 30 kg zgodnie z warunkami podanymi w tablicy 9. Tablica 9 Klasa odporności Masa elementu uderzającego [kg] Wysokość spadania [mm] 2 30 800 e) Okno z okuciami w klasie 2 powinno wytrzymać test badania manualnej próby włamania według tablicy 10. Tablica 10 Klasa wytrzymałości Komplet narzędzi1) 2 A 1) Czas wytrzymałości w min 3 Maksymalny łączny czas badania w min 15 według ENV 1630 Zestaw A: wkrętak – długość 260 mm, szerokość ostrza 10 mm, wkrętak - długość 375 mm, szerokość ostrza 16 mm, kliny drewniane lub z tworzywa sztucznego – długość 200 mm, szerokość 80 mm, wysokość 40 mm, szczypce zaciskowe z wielokrotnym połączeniem - 22 - AT-06-0786/2005 przesuwnym - długość 240 mm, klucz do rur - długość 240 mm, 3.2.4 BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE 3.2.4.1 Odporność ogniowa Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych zostały zakwalifikowane pod względem odporności ogniowej do klasy 0 wg prEN 13126-1:2004. Okuciom objętym niniejszymi postanowieniami Aprobaty Technicznej nie stawia się żadnych wymagań dotyczących odporności ogniowej. 3.2.4.2 Reakcja na ogień Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych powinny odpowiadać zgodnie z klasyfikacją wg PN-EN 135011:2004 klasie A1. Zgodnie z Decyzją Komisji z dnia 4 października 1996r. nr 96/603/WE oraz Decyzją komisji z dnia 26 września 2000r. nr 2000/605/WE zmieniającą zapisy decyzji nr 96/603/WE, wyroby wykonane z materiałów homogenicznych, takich jak stal, stal nierdzewna, stopy aluminium, uwzględniając ich niski poziom palności zalicza się do klasy A1 bez konieczności przeprowadzania prób w zakresie reakcji na ogień. 3.3 SPOSÓB ZNAKOWANIA Po wystawieniu krajowej deklaracji zgodności (wzór wg załącznika nr 1), a przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu, producent umieszcza na wyrobie znak budowlany, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych, oznaczający, że wyrób budowlany jest zgodny z Aprobatą Techniczną, co zostało potwierdzone przez dokonanie oceny zgodności. Znak budowlany umieszcza się na wyrobie budowlanym lub na opakowaniu w sposób widoczny, czytelny i nie dający się usunąć. Wyrób powinien być ponadto oznakowany nazwą lub logo producenta. 4. WYTYCZNE DOTYCZĄCE TECHNOLOGII WYTWARZANIA, PAKOWANIE, SKŁADOWANIA I TRANSPORTU 4.1 WYTYCZNE DOTYCZĄCE TECHNOLOGII WYTWARZANIA Stosowane przez producenta technologie wytwarzania okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych powinny zapewnić wykonanie wyrobów spełniających wymagania niniejszej Aprobaty Technicznej. Technologie wytwarzania powinny obejmować zakładową kontrolę produkcji. - 23 - AT-06-0786/2005 4.2 WYTYCZNE PAKOWANIA Każdy komplet okucia podnośno-przesuwnego HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych powinien być pakowany zgodnie z wytycznymi producenta, lub w sposób uzgodniony pomiędzy producentem i odbiorcą. Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobu deklarowania zgodności, wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. Nr 198, poz.2041) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży między przedsiębiorcami a konsumentami (Dz.U. Nr 96, poz.851) na opakowaniach wyrobów przeznaczonych do sprzedaży należy umieścić informację zawierającą co najmniej następujące dane: - określenie, siedzibę i adres producenta oraz adres zakładu produkującego wyrób, - identyfikację wyrobu budowlanego zawierającą: nazwę techniczną i nazwę handlową, - nr i rok publikacji Aprobaty Technicznej, z którą potwierdzono zgodność, - nr i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności (wzór wg załącznika nr 1), - znak budowlany - nazwę jednostki certyfikującej (jeżeli taka jednostka brała udział w zastosowanym , systemie oceny zgodności wyrobu). 4.3 WYTYCZNE SKŁADOWANIA Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych powinny być składowane zgodnie z wytycznymi producenta oraz Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - rozdz.4 (Dz.U. Nr 169/2003, poz.1650). 4.4 WYTYCZNE TRANSPORTU Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych w opakowaniach transportowych powinny być przewożone krytymi i czystymi środkami transportu, zabezpieczającymi przed przenikaniem opadów atmosferycznych do wnętrza środka transportowego oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - rozdz.4 (Dz.U. Nr 169/2003, poz.1650). - 24 - AT-06-0786/2005 5. OCENA ZGODNOŚCI 5.1 ZASADY OGÓLNE OCENY ZGODNOŚCI 5.1.1 Zagadnienia ogólne Zgodnie z Art. 8.1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych ocenę zgodności wyrobu budowlanego przeprowadza producent. Przeprowadzona ocena zgodności jest podstawą do wydania przez producenta krajowej deklaracji zgodności oraz oznakowania wyrobu budowlanego znakiem budowlanym . Ocena zgodności wymaga przeprowadzenia określonych działań przez producenta i akredytowane laboratorium badawcze oraz akredytowaną jednostkę certyfikującą wyrób lub jednostkę certyfikującą zakładową kontrolę produkcji. Zakres działań dla producenta i akredytowanego laboratorium oraz jednostki certyfikującej wynika z systemu oceny zgodności wskazanego w punkcie 5.1.2 niniejszej Aprobaty Technicznej. Podstawowymi elementami systemu oceny zgodności są: a) zakładowa kontrola produkcji, b) badania: − typu − kontrolne gotowych wyrobów. Aprobata Techniczna została wydana w oparciu o pozytywne wyniki przeprowadzonych badań aprobacyjnych, które stanowiły podstawę do ustalenia właściwości techniczno-użytkowych wyrobu (wykaz badań aprobacyjnych w załączniku nr 2). 5.1.2 System oceny zgodności Dla wyrobu objętego niniejsza Aprobatą Techniczną ustala się 3 system oceny zgodności. System ten nakłada następujące zadania: − dla producenta: • wprowadzenie, dokumentowanie i utrzymywanie zakładowego systemu kontroli produkcji, który powinien obejmować przeprowadzenie badań kontrolnych wyrobów w postaci badań okresowych i bieżących wg programu ujętego w tablicy 11. − dla akredytowanego laboratorium: • przeprowadzenie wstępnego badania typu Wskazany system oceny zgodności został ustalony w oparciu o: - 25 - AT-06-0786/2005 − Ustawę z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz. 881), − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 08.11.2004r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz.U. nr 249, poz. 2479), − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. Nr 198, poz. 2041) załącznik nr 1, poz.38. 5.2 ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI 5.2.1 Zagadnienia ogólne Zgodnie z art. 7.1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych, przy dokonywaniu oceny zgodności należy stosować zakładową kontrolę produkcji. Przez zakładową kontrolę produkcji należy rozumieć stałą wewnętrzną kontrolę produkcji prowadzoną przez producenta. Wszystkie elementy, wymagania i postanowienia tej kontroli, przyjęte przez producenta, powinny być w sposób systematyczny dokumentowane poprzez zapisywanie zasad i procedur postępowania. System dokumentowania kontroli powinien gwarantować jednolitą interpretację zapewnienia jakości i umożliwić osiągnięcie wymaganych cech wyrobu oraz efektywności działania systemu kontroli produkcji. Zakładowy system kontroli produkcji powinien odpowiadać wymaganiom odpowiedniej części normy z grupy norm PN-EN ISO 9000 i postanowieniom niniejszej Aprobaty Technicznej. Wyniki inspekcji, badań lub ocen, które wymagają konieczności podjęcia działań, muszą zostać zarejestrowane na piśmie. Środki, jakie należy podjąć w razie niezachowania wartości znamionowych i niespełnienia kryteriów, podlegają stosownemu zapisowi. 5.2.2 Wymagania dla zakładowej kontroli produkcji 5.2.2.1 Odpowiedzialność producenta Producent jest zobowiązany do opracowania i wdrożenia systemu zakładowej kontroli produkcji. Zadania i zakresy odpowiedzialności w organizacji kontroli produkcji powinny być udokumentowane i dokumentacja ta powinna być uaktualniona. Producent powinien posiadać i przechowywać uaktualnione dokumenty opisujące system zakładowej kontroli produkcji oraz powinien wyznaczyć osobę odpowiedzialna za działanie systemu. 5.2.2.2 Zadania zakładowej kontroli produkcji System zakładowej kontroli produkcji powinien zapewnić odpowiedni poziom zgodności wyrobu. Dla zrealizowania tego zadania producent powinien: - 26 - AT-06-0786/2005 − posiadać opracowaną dokumentację konstrukcyjną wyrobu, − przygotować udokumentowane procedury i instrukcje związane z działaniem zakładowej kontroli produkcji, − efektywnie wdrożyć procedury i instrukcje, − prowadzić zapisy w zakresie powyżej wymienionych działań oraz ich wyniki, − wykorzystać wyniki działań w celu korygowania wszelkich odchyleń od dokumentacji, naprawić odchyleniu oraz usunąć przyczyny powstałych niezgodności. Dla wyrobów objętych niniejszą Aprobata Techniczną niezbędne jest przeprowadzenie następujących czynności: − wyszczególnienie i sprawdzenie surowców i materiałów składowych, − kontrole i badania, które należy przeprowadzać podczas procesu produkcyjnego zgodnie z ustaloną częstotliwością, − sprawdzenia i badania, które należy prowadzić na gotowych wyrobach z ustaloną częstotliwością, w tym badania okresowe i bieżące ujęte w tablicy 11 aprobaty. 5.2.2.3 Sprawdzania i badania Producent powinien posiadać urządzenia, wyposażenie i personel, umożliwiające przeprowadzenie wymaganych sprawdzeń i badań. Jeżeli nie ma takich możliwości to powinien zlecić wykonanie sprawdzeń i badań do jednostek posiadających niezbędne umiejętności i wyposażenie. Zakładowa kontrola produkcji powinna obejmować monitoring produkowanego wyrobu na głównych etapach produkcji, co jest niezbędne dla zapewnienia ekspediowania z wytwórni wyłącznie wyrobów, które przeszły zgodną z planem kontrolę międzyoperacyjną i badania. Badania powinny być zgodne z planem badań i obejmować co najmniej przedstawione w tablicy 11 niniejszej aprobaty. Również metody badań powinny być zgodne z zapisami w procedurach i uwzględniać metodykę podana w punkcie 5.4 Aprobaty Technicznej. 5.2.2.4 Zapisy z badań i sprawdzeń Producent powinien posiadać rejestr, w którym dokonuje zapisów dokumentujących, że dany wyrób został zbadany. Rejestr ten powinien wyraźnie wykazywać, czy wyrób spełnia wymagane kryteria. Jeżeli wyrób nie spełnia kryteriów, to powinny zostać zastosowane postanowienia dotyczące takich wyrobów. W rejestrze powinny zostać wskazane działania - 27 - AT-06-0786/2005 korygujące, podjęte w celu naprawy zaistniałej sytuacji (np. przeprowadzenie następnych badań, wprowadzenie zmian w procesie produkcji, odrzucenie lub naprawa wyrobu). Wyniki zakładowej kontroli produkcji, obejmujące opis wyrobu, datę produkcji, przyjętą metodę badań, wyniki badań i kryteria oceny, powinny być zapisane w rejestrze i podpisane przez osobę odpowiedzialną za kontrolę oraz tą, która przeprowadziła sprawdzenia. Producent jest odpowiedzialny za przechowywanie kompletnych rejestrów i zapisów dotyczących poszczególnych wyrobów lub partii wyrobów, włączając w to związane z nimi szczegóły produkcyjne i właściwości oraz przechowywanie informacji, komu zostały te wyroby sprzedane jako pierwsze. 5.2.2.5 Postępowanie z wyrobami niezgodnymi Jeżeli wyniki kontroli lub badań wskazują, ze wyrób nie spełnia wymagań, to należy bezzwłocznie podjąć działania korygujące. Wyroby lub partie wyrobów niezgodnych z wymaganiami powinny być odizolowane i właściwie oznakowane. W przypadku, gdy wyrób wadliwy zostanie naprawiony, badania lub sprawdzenia powinny być powtórzone. Gdy wyroby zostały już wysłane przed uzyskaniem negatywnych wyników, to powinna zostać uruchomiona procedura zawiadomienia odbiorców. 5.2.2.6 Wymagania szczegółowe Zakładowa kontrola produkcji okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych powinna szczególnie uwzględniać: 5.3 PROGRAM I RODZAJE BADAŃ 5.3.1 Program badań Program badań przedstawiono w tablicy 11. Tablica 11 Lp. 1 1 2 3 4 Program badań 2 Sprawdzenie materiałów Sprawdzenie wymiarów Sprawdzenie wykonania Sprawdzenie wytrzymałości na obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego typu 3 + + + + + Rodzaj badań Kontrolne gotowych wyrobów okresowe bieżące 4 5 + + + + + + + - Właściwości wg 6 3.1.1 3.1.2 3.1.3.1 3.1.3.2 3.2.3.3 3.2.1.1 Badania wg 7 5.4.3.a 5.4.3.b 5.4.3.c 5.4.3.d - 28 - AT-06-0786/2005 cd. tabl.11 1 5 6 7 8 9 2 Sprawdzenie wytrzymałości na obciążenia dynamiczne wywołane uderzeniem o przeszkodę Sprawdzenie wytrzymałości na dodatkowe obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego Sprawdzenie trwałości Sprawdzenie trwałości rolki jezdnej/wózka jezdnego Sprawdzenie wykończenia Sprawdzenie działania 10 Sprawdzenie zwiększonej odporności na włamanie 3 4 5 + + - 3.2.1.2 5.4.3.d + + - 3.2.1.3 + - - 3.2.1.5 + - - 3.2.1.6 + + + + + + + + + + + + - + + + + + + + + + + + + - +1) + + + + + 3.1.4 3.2.2.1 3.2.2.2 3.2.2.3 3.2.2.4 3.2.2.5 3.2.2.6 3.2.3a 3.2.3b 3.2.3c 3.2.3d 3.2.3e 3.3 4.2 4.3 11 Sprawdzenie znakowania, pakowania, składowania 1) Ocena wzrokowa wykończenia Znak + oznacza badania obowiązujące, znak - oznacza badania nieobowiązujące 6 7 5.4.3.d 5.4.3.e 5.4.3.f 5.4.3.g 5.4.3h 5.4.3.i 5.3.2 Rodzaje badań 5.3.2.1 Badania typu Na podstawie przyjętego dla wyrobu objętego Aprobatą Techniczną 3 systemu oceny zgodności, badania typu powinno przeprowadzić akredytowane laboratorium badawcze. Badania typu powinny potwierdzać wymagane własności techniczno-użytkowe mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych i należy je wykonać przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu. Jeżeli badania typu przeprowadza akredytowane laboratorium, to numer raportu z tych badań podać należy w krajowej deklaracji zgodności. Zakres badań wg tablicy 11 kol. 3. Pozytywne wyniki badań aprobacyjnych, na podstawie których ustalono własności techniczno i właściwości użytkowe, mogą być uznane jako badania typu w ocenie zgodności wyrobu. - 29 - AT-06-0786/2005 5.3.2.2 Badania kontrolne a) Badania okresowe Badania należy wykonywać w celu okresowej kontroli jakości wyrobów oraz potwierdzenia stabilności produkcji, nie rzadziej niż raz na 2,5 roku. Zakres badań wg tablicy 11 kol. 4. Jeżeli producent nie posiada możliwości samodzielnego przeprowadzenia badań kontrolnych, to powinien je zlecić do wykonania laboratorium, które ma warunki do ich wykonania metodami określonymi w niniejszej Aprobacie Technicznej. b) Badania bieżące Badania bieżące stanowią wewnętrzną kontrolę produkcji, w wyniki której producent zapewnia zgodność właściwości technicznych wyrobu z ustaleniami Aprobaty Technicznej. Badania powinny obejmować ustalony w tablicy 11 kol. 5 program badań. Wyniki badań bieżących należy systematycznie rejestrować, a zapisy rejestru powinny potwierdzać, że wyroby spełniają kryteria oceny zgodności. Każda partia powinna być jednoznacznie identyfikowalna w rejestrze badań. Zasady przeprowadzania badań bieżących powinny być określone w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji. Powinny także uwzględniać wymagania wynikające z PNISO 2859-1:2003 i PN-83/N-03010. 5.4 BADANIA 5.4.1 Urządzenia badawcze Okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, drewnianych i aluminiowych do prób są montowane w okna lub drzwi kontrolne z PVC-U, drewniane lub aluminiowe o wymiarach 900x 2300 mm*) zgodnych z CEN/TS 13126-16:2004 i są dobrane odpowiednio do nośności badanych okuć, a następnie montowane na stanowisku próbnym. Rodzaj kształtownika okiennego wybiera producent okuć, jednak w sprawozdaniu z badań, niezależnie od rysunku profilu, zawarte muszą być dane dotyczące: − kształtownika okiennego, jego rodzaju i wymiarów, − przepisowego rozmiaru śrub/wkrętów do umocowania okuć, − odległości od środka oszklenia do osi obrotu, − wielkości i rodzaju części złącznych, − innych charakterystycznych szczegółów. *) Do czasu ustanowienia EN 13126-17 dopuszcza się większe wymiary skrzydła - 30 - AT-06-0786/2005 5.4.1.2 Na elemencie badawczym oszklenie zastąpione jest sklejką o grubości 19 mm. Montażu sklejki dokonuje się w taki sam sposób, jak szyby z zastosowaniem miejsc i podpórek pod szybę. W celu osiągnięcia masy kontrolnej, odpowiadającego określonej nośności okuć element badany obciążony jest płytkami stalowymi mocowanymi symetrycznie od strony wewnętrznej i zewnętrznej tak, aby zachować właściwy punkt ciężkości. Dozwolona tolerancja masy wynosi ±1%. 5.4.1.3 W urządzeniu badawczym działanie uszczelek zastąpione jest urządzeniami wywołującymi siłę statyczną 20 +−10 N na każdy punkt zamykający. Skrzydło próbne jest zamykane do odległości 3±1 mm od jego w pełni domkniętego położenia i dalej zamykane jest przy pomocy mechanizmu zamykającego. Urządzenia te działają przez cały okres próby trwałościowej. 5.4.2 Metody badań Do badania według niniejszej Aprobaty Technicznej należy użyć dwóch próbek badawczych: − Próbka A - do badań eksploatacyjnych i dodatkowych, − Próbka B - do badań korozyjnych. Wszystkie badania, poza określonymi w punkcie 3.1.1 i 3.1.2, 3.1.3 i 3.1.4 należy wykonywać na tym samym skrzydle próbnym. Kolejność badań powinna uwzględniać przeprowadzenie w pierwszej kolejności badań, po których okucie powinno nadal spełniać swoją funkcję, a w dalszej kolejności badania, po których okucie może nie spełniać swojej funkcji. Jeżeli wymaga tego instrukcja producenta, okucia należy nasmarować i następnie zainstalować na stanowisku próbnym. Sprawdzić funkcjonowanie okna lub drzwi balkonowych i, jeżeli to konieczne, wyregulować zgodnie z instrukcją producenta. 5.4.2.1 Cykle badawcze Cykl badawczy trwałości okucia składa się z dwóch części: § Cykl podnoszenia: ruch obrotowy klameczki o 180° kolejno w dwu kierunkach, powodujący przemieszczenie skrzydła z położenia „zamknięte” do położenia „podniesione”, a następnie opuszczenie skrzydła, § Cykl przesuwania: przemieszczenie skrzydła - przesuwanie w keirunku otwarcia, a następnie zamknięcia na odcinku 1 metra. - 31 - AT-06-0786/2005 5.4.3 Sprawdzenia a) Sprawdzenie materiałów Sprawdzenie materiałów wg p.3.1.1 polega na kontroli posiadania przez producenta atestów i certyfikatów materiałowych lub deklaracji zgodności producenta względnie innych dokumentów określonych przez PN-EN 10204+A1:1997 na główne elementy okucia oraz zgodności materiałów z określonymi w dokumentacji konstrukcyjnej. b) Sprawdzenie głównych wymiarów Sprawdzenie głównych wymiarów wykonuje się wg p.3.1.2 uniwersalnymi narzędziami pomiarowymi, zapewniającymi dokładność pomiaru wymaganą niniejszą Aprobatą Techniczną. c) Sprawdzenie wykonania Sprawdzenie wykonania należy oceniać wg PN-EN 13018:2004; - sprawdzenie wykonania według punktu 3.1.3.1 wykonuje się po zamontowaniu okucia na stanowisku próbnym, sprawdzając wykonanie widocznych krawędzi, możliwość zaczepienia wystających części o odzież, zakleszczenia lub skaleczenia użytkownika w czasie manipulacji okuciem, - sprawdzenie wykonania według punktu 3.1.3.2 wykonuje się na okuciu podnośnoprzesuwnym przed zamontowaniem go na stanowisku próbnym, kontrolując wzrokowo i manualnie wykonanie połączeń nierozłącznych (nitowanych), - sprawdzenie wykonania według punktu 3.1.3.3 wykonuje się po zamontowaniu okucia na stanowisku próbnym, sprawdzając przy pomocy uniwersalnych narzędzi pomiarowych licowanie łbów wkrętów mocujących, z powierzchnią elementów, które one mocują. d) Sprawdzenie wytrzymałości - sprawdzanie wytrzymałości na obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego według punktu 3.2.1.1: Badanie następuje na kompletnym elemencie w obydwu kierunkach z masą skrzydła 80 kg, z zastąpieniem szyby materiałem drewnopodobnym. Po wykonaniu trzech uderzeń z prędkością określoną w p.3.2.1.1 z pozycji „podnoszenie” do pozycji „otwarte” i odwrotnie należy sprawdzić spełnienie wymagań według 3.2.1.1. - sprawdzanie wytrzymałości na obciążenia dynamiczne wywołane uderzeniem o przeszkodę według punktu 3.2.1.2: Próbę należy wykonać na kompletnym elemencie o masie 80 kg, z zastąpieniem szyby materiałem drewnopodobnym. Po wykonaniu trzech uderzeń o przeszkodę z prędkością określoną w p.3.2.1.2 należy sprawdzić spełnienie wymagań według 3.2.1.2, a po ich - 32 - AT-06-0786/2005 spełnieniu powtórzyć 3-krotnie próbę ze skrzydłem o masie maksymalnej. Po próbie należy sprawdzić spełnienie wymagań według 3.2.1.2., - sprawdzanie wytrzymałości na dodatkowe obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego według punktu 3.2.1.3: Badanie następuje na kompletnym elemencie w obydwu kierunkach z masą skrzydła 80 kg, z zastąpieniem szyby materiałem drewnopodobnym. Po wykonaniu trzech uderzeń z prędkością określoną w p.3.2.1.3 z pozycji „podnoszenie” do pozycji „otwarte” i odwrotnie należy sprawdzić spełnienie wymagań według 3.2.1.3. e) Sprawdzenie trwałości - sprawdzenie trwałości według punktu 3.2.1.5 wykonuje się na stanowisku badawczym, za pomocą urządzenia realizującego cyklicznie etapy wg punktu 5.4.2.1 Badanie następuje na kompletnym elemencie o masie skrzydła przekraczającej o 10 % maksymalną masę skrzydła. Podczas przeprowadzanych 15.000 cykli okucie jest przemieszczane klameczką lub trzpieniem czworokątnym. Częstotliwość cykli wynosi 5 na minutę. Po 5.000 i po 10.000 cykli okucie - jeśli jest taka potrzeba - jest regulowane i w dostępnych miejscach smarowane. Przed rozpoczęciem badania jest mierzony moment obrotowy potrzebny dla podniesienia skrzydła w zależności od masy skrzydła, zaczynając od masy 50 kg zwiększanej stopniowo co 50 kg do maksymalnej masy skrzydła (+10 %). Równocześnie także droga (skok) skrzydła przy podnoszeniu jest mierzona i zapisywana. Jako punkty pomiarowe są zdefiniowane narożnik (z przodu) i wózek jezdny (z tyłu). Następnie jest prowadzone badanie, przy czym moment obrotowy mierzy się po 1.000 / 5.000 /10.000 i 15.000 cykli. Pomiar następuje bez klameczki i jest prowadzany każdorazowo 5 x, po czym jest obliczana wartość średnia. Podczas cyklu przesuwania skrzydło z prędkością 15 m/min (0,25 m/s) jest przesuwane na odcinku 1 metra. Częstotliwość cykli wynosi 4 cykle na minutę. Powinny zostać spełnione następujące warunki według 3.2.1.5.3: § żadna część okucia nie powinna ulec zniszczeniu/złamaniu. § 15.000 cykli powinno zostać przeprowadzonych bez zaburzeń funkcji. § po 15.000 cykli zmniejszenie skoku nie powinno przekroczyć 1,5 mm. § po 15.000 cykli moment obrotowy do podnoszeniu skrzydła może o max. 20% przekroczyć moment obrotowy początkowy. - 33 - § AT-06-0786/2005 powierzchnia szyny/bieżni nie powinna wykazywać uszkodzeń (odłupań pokryć, starcia). § średnica rolek jezdnych nie powinna zmieniać się o więcej niż maksymalnie 0,3 mm. - sprawdzenie trwałości rolki jezdnej/wózka jezdnego według punktu 3.2.1.6 wykonuje się na stanowisku badawczym do badania rolek i wózka jezdnego. Jest na nim zabudowana albo pojedyncza rolka jezdna albo kompletny wózek jezdny i osadzony na kole napędowym, które jest tak samo profilowane jak przynależna do rolki jezdnej listwa (szyna). Obciążenie jest przykładane w sposób odpowiadający praktyce odpowiednio prostopadle lub pochyle, przez osiowo od góry działający cylinder naciskowy i symuluje masę skrzydła. Ustawienie cylindra odpowiada obciążeniu pojedynczej rolki jezdnej lub wózka jezdnego przy maksymalnej masie skrzydła + 10 %. Przy średnicy koła napędowego 640 mm długość biegu osiąga 2 m na obrót. Po każdym obrocie następuje przełączenie kierunku obrotu. Przeprowadzanych jest 15 000 cykli. Powinny zostać spełnione następujące warunki: § 15.000 cykli powinno być przeprowadzone bez zaburzeń funkcji. § rolka jezdna, a w szczególności jej łożysko, nie powinno ulec zniszczeniu. § maksymalne zużycie (starcie) na rolce nie powinno przekraczać 0,5 mm. f) Sprawdzenie odporności na korozję Sprawdzenie odporności na korozję wykonuje się przez wzrokową kontrolę zgodności wykończenia elementów z wymaganiami określonymi w punkcie 3.1.4 niniejszej Aprobaty Technicznej i przez pomiar grubości powłok cynkowych na elementach stalowych metodami nieniszczącymi wg PN-EN ISO 2178:1998, PN-EN ISO 3882:2004 i według PN-EN ISO 10289:2002 oraz PN-EN 1670, pomiar grubości powłok lakierowanych wg PN-EN ISO 2360:1998 i PNISO 2808:2000, przyczepności powłok lakierowanych wg PN-EN ISO 2409:1999 i odporności powłok lakierowanych na działanie mgły solnej wg PN-EN 1670:2000 i PNISO 7253:2000. g) Sprawdzenie działania - sprawdzenie działania okucia podnośno-przesuwnego według punktu 3.2.2.1 wykonuje się przez manualne próby przełączania klameczki, - sprawdzenie działania okucia podnośno-przesuwnego według punktu 3.2.2.2 wykonuje się przez manualne próby dosunięcia skrzydła do ościeżnicy, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.3 wykonuje się na stanowisku próbnym przez próby rozłączenia skrzydła okiennego lub drzwi balkonowych z ościeżnicą w różnych pozycjach eksploatacji, - 34 - AT-06-0786/2005 - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.4 wykonuje się przez pomiar uniwersalnymi narzędziami pomiarowymi przemieszczeń skrzydła w czasie regulacji, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.5 wykonuje się na okuciu zamontowanym na stanowisku badawczym i przy wyregulowaniu urządzeń naprężających przez pomiar kluczem dynamometrycznym lub dynamometrem siły przykładanej do klameczki w odległości 10 mm od jej końca i wyliczenie na tej podstawie maksymalnego momentu potrzebnego do przemieszczenia klameczki z położenia „przesuwne” do położenia „zamknięte” i „otwarte” i odwrotnie. - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.6 wykonuje się przez pomiar dynamometrem maksymalnej siły potrzebnej do wprawienia w ruch zamkniętego skrzydła okucia z klameczką w pozycji „otwarte” i do ponownego zamknięcia skrzydła. h) Sprawdzenie zwiększonej odporności na włamanie - sprawdzenie okuć o zwiększonej odporności na włamanie przeprowadza się według odpowiedniej procedury laboratorium badawczego, odpowiadającej wymaganiom podanym w ENV 1627:1999 i wykonuje się na stanowisku badawczym w sposób podany w punkcie 3.2.3a i według ENV 1628:1999, w którym przy spoczynkowym obciążeniu wzrost siły powinien następować możliwie liniowo w ciągu 60 s, określoną siłę należy utrzymać przez 60 s, po których określa się wychylenie. UWAGA! Skrzydło okienne obciąża się pomiędzy punktami blokowania i w niezamocowanych narożach skrzydła. Obciążenie umieszcza się na skrzydle okiennym za pośrednictwem płyty stalowej (50 mm × 100 mm × 20 mm). Dla oceny określa się odchylenie skrzydła okiennego względem ościeżnicy, spowodowane przez przyłożone obciążenie. - sprawdzenie klameczki z zamknięciem bębenkowymwedług punktu 3.2.3b przeprowadza się wzrokowo - sprawdzenie ochrony przed przewierceniem według punktu 3.2.3c przeprowadza się praktyczną próbą, a twardość aparatem Rockwella - sprawdzenie wytrzymałości na obciążenie siłą dynamiczną według punktu 3.2.3d wykonuje się na stanowisku badawczym według ENV 1629:1999, przy czym wszystkie punkty blokujące naroża przeszklenia oraz środek okna obciąża się udarowo za pomocą worka zamocowanego na linie, przy czym worek spada swobodnie na środek płyciny naroża przeszklenia i punkty blokowania. Przed każdym uderzeniem należy przestrzegać - 35 - AT-06-0786/2005 walcowatości powierzchni worka. Pomiędzy poszczególnymi uderzeniami należy zachować przerwę około 60 s. - sprawdzenie odporności w próbie manualnej wykonuje się na stanowisku badawczym według punktu 3.2.3e i ENV 1630:1999. i) Sprawdzenie znakowania, pakowania i składowania- przeprowadza się wzrokowo na zgodność z punktami 3.3, 4.2 i 4.3. 5.5 OCENA WYNIKÓW BADAŃ 5.5.1 Ocena wyników badań typu Badane okucia podnośno-przesuwne należy uznać za zgodne z ujętymi w niniejszej Aprobacie Technicznej wymaganiami techniczno-użytkowymi mającymi wpływ na spełnienie przez obiekt wymagań podstawowych, jeżeli wszystkie badania według tablicy 11 kol. 3 dały wynik pozytywny. 5.5.2 Ocena wyników badań kontrolnych Wyprodukowane okucia podnośno-przesuwne należy uznać za zgodną z wymaganiami Aprobaty Technicznej, jeżeli wszystkie wyniki badań kontrolnych według tablicy 11 kol. 4 lub 5 są pozytywne. 6. USTALENIA FORMALNO-PRAWNE 6.1 Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0786/2005 jest dokumentem określającym pozytywną ocenę techniczną i stwierdzającym przydatność do stosowania w budownictwie wyrobu budowlanego pod nazwą okucia podnośno-przesuwne HS PORTAL w zakresie określonym w niniejszej Aprobacie Technicznej opracowanej wg rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8.11.2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz.U. nr 249 poz. 2497). Zgodnie z art. 5.1 pkt. 3 Ustawy z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz. 881), wyrób budowlany objęty niniejszą Aprobatą Techniczną może być wprowadzany do obrotu i nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jeżeli jest oznakowany znakiem budowlanym . Oznakowanie to zgodnie z Art. 8.1 ww. Ustawy jest dopuszczalne, jeżeli producent lub upoważniony przedstawiciel producenta mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonał oceny zgodności wyrobu i wydał, na swoją wyłączna odpowiedzialność krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną COBR AT-06-0786/2005. - 36 - AT-06-0786/2005 Ocena zgodności obejmuje własności techniczne i właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych. Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. Nr 198, poz. 2041) deklarację zgodności z aprobatą wydaje producent. 6.2 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy „Metalplast” nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne naruszenie patentów lub praw ochronnych wynikających z przepisów o ochronie własności przemysłowej, a w szczególności ustawy z dnia 30.06.2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. Nr 119/2003, poz.1117 ze zmianami: Dz.U. Nr 33/2004, poz.286 i Dz.U. Nr 10/2005, poz.68). Na producencie spoczywa obowiązek sprawdzenia, czy rozwiązanie będące przedmiotem Aprobaty Technicznej nie narusza uprawnień osób trzecich. 6.3 Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” nie zwalnia producenta wyrobu od odpowiedzialności za właściwą jakość wyrobów objętych Aprobatą, a wykonawców robót budowlanych od odpowiedzialności za właściwe zastosowanie i prawidłową jakość montażu. 6.4 Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną komukolwiek wskutek wadliwości produktu ponosi producent (Ustawa z 2 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U Nr 22, poz.271 oraz Dyrektywa 85/374/EWG z 25 czerwca 1985r. w sprawie dostosowania praw, przepisów i warunków administracyjnych w Państwach członkowskich dotyczących odpowiedzialności za produkty wadliwe). 6.5 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” może dokonać zmian właściwości użytkowych i własności technicznych określonych w niniejszej Aprobacie Technicznej. Wymaga to pisemnego wraz z uzasadnieniem wniosku zgłoszonego przez producenta oraz przeprowadzenia postępowania aprobacyjnego w stosownym do zmian zakresie. Niedopuszczalne jest wprowadzenie jakichkolwiek zmian w treści Aprobaty Technicznej dokonywane w innym niż przedstawiono powyżej trybie. 6.6 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” zgodnie i na zasadach ujętych w §13 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8.11.2004r. (Dz.U. Nr 249, poz. 2497) ma prawo uchylić udzieloną Aprobatę Techniczną. Aprobata Techniczna może być także uchylona na wniosek Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. - 37 - AT-06-0786/2005 6.7 Producent jest zobowiązany do zamieszczania w informacji dołączonej do wyrobu numeru i roku publikacji niniejszej Aprobaty Technicznej. Ponadto w prospektach, reklamach, ulotkach i artykułach prasowych może podawać pełne oznaczenia Aprobaty Technicznej i jej termin ważności oraz nazwę jednostki aprobującej. Tekst i rysunki w publikacjach dotyczących wyrobu objętego Aprobatą nie mogą być z nią sprzeczne. W celach wyłącznie promocyjnych producent lub dystrybutor może posługiwać się reprodukcją pierwszej strony niniejszej Aprobaty Technicznej. 6.8 Niniejsza Aprobata Techniczna jest rozpowszechniana przez Centralny Ośrodek BadawczoRozwojowy PEWB „Metalplast” 61-819 Poznań, ul. St. Taczaka 12, tel. (061)8537629, fax (061)8537833, e-mail:[email protected]; www.metalplast-cobr.pl Kopiowanie Aprobaty Technicznej włączając w to środki przekazu elektronicznego jest dozwolone jedynie w całości za pisemną zgodą Ośrodka. 6.9 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” prowadzi i publikuje rejestr udzielonych, uchylonych, zmienionych i aneksów Aprobat Technicznych. Przekazuje również ich wykaz do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. 7. TERMIN WAŻNOŚCI APROBATY TECHNICZNEJ Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0786/2005 jest ważna do 19 maja 2010r. Ważność Aprobaty Technicznej może być przedłużona na kolejne okresy, jeżeli Producent lub jego formalny następca prawny, wystąpi w tej sprawie do Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego PEWB „Metalplast” w Poznaniu z odpowiednim wnioskiem, nie później niż trzy miesiące przed upływem ważności tego dokumentu. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” może z inicjatywy własnej przedłużyć ważność wydanej przez siebie Aprobaty Technicznej. 8. DEKLAROWANIE ZGODNOŚCI Niniejsza Aprobata Techniczna jest specyfikacją techniczną wyrobu budowlanego, w oparciu o postanowienia której firma: SIEGENIA-AUBI KG, Beschlag- und Lüftungstechnik Postfach 100551, D-57005 Siegen i SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork - 38 - AT-06-0786/2005 powinna przeprowadzić ocenę zgodności okuć podnośno-przesuwnych HS PORTAL oraz wystawić na swoją wyłączną odpowiedzialność krajową deklarację zgodności wyrobu z Aprobatą Techniczną zgodnie z Ustawą z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz. 881) oraz z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobu deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. Nr 198, poz. 2041). Zgodnie z §4.2 ww. rozporządzenia oceny zgodności wyrobu budowlanego dokonuje producent, stosując system oceny zgodności wskazany w niniejszej Aprobacie Technicznej. Po wystawieniu krajowej deklaracji, a przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu, producent powinien umieścić na wyrobie znak budowlany w sposób określony w punkcie 3.3. W krajowej deklaracji zgodności (wzór stanowi załącznik nr 1 do Aprobaty Technicznej) producent może również umieścić nazwę i numer akredytowanej jednostki certyfikującej, która wydała dobrowolne certyfikaty wyrobu lub zakładowej kontroli produkcji oraz odpowiedni numer certyfikatu*). 9. WYKAZ DOKUMENTÓW WYKORZYSTANYCH W POSTĘPOWANIU APROBACYJNYM 9.1 NORMY PN-EN 107:2002 Metody badania okien. Badania mechaniczne PN-EN 292-1:2000 Maszyny. Bezpieczeństwo. Pojęcia podstawowe, ogólne zasady projektowania. Część 1: Podstawowa terminologia, metodologia PN-EN 292-2:2000 Maszyny. Bezpieczeństwo. Pojęcia podstawowe, ogólne zasady projektowania. Część 2: Zasady i wymagania techniczne PN-EN 949:2000 Okna i ściany osłonowe, drzwi, zasłony i żaluzje. Oznaczanie odporności drzwi na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim. PN-EN 1050:1999 Maszyny. Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka PN-EN 1670:2000 Okucia budowlane. Odporność na korozję. Wymagania i metody badań PN-EN 10204+A1:1997 Wyroby metalowe. Rodzaje dokumentów kontroli PN-EN 12329:2002 *) Ochrona metali przed korozją. Elektrolityczne powłoki cynkowe z Szczegółowe informacje dotyczące dobrowolnej certyfikacji wyrobów i zakładowej kontroli produkcji przedstawiono w Informacjach Uzupełniających - 39 - AT-06-0786/2005 dodatkową obróbką na żelazie lub stali PN-EN 12500:2002 Ochrona materiałów metalowych przed korozją. Ryzyko korozji w warunkach atmosferycznych. Klasyfikacja, określanie i ocena korozyjności atmosfery PN-EN 13018:2004 Badania nieniszczące. Badania wizualne. Zasady ogólne PN-EN 22768-1:1999 Tolerancje ogólne. Tolerancje wymiarów liniowych i kątowych bez indywidualnych oznaczeń tolerancji PN-EN 22768-2:1999 Tolerancje ogólne. Tolerancje geometryczne elementów bez indywidualnego oznaczania tolerancji PN-EN ISO 2178:1998 Powłoki niemagnetyczne na podłożu magnetycznym. Pomiar grubości powłok. Metoda magnetyczna PN-EN ISO 2808:2000 Farby i lakiery. Oznaczanie grubości powłoki PN-EN ISO 2409:1999 Farby i lakiery. Metoda siatki nacięć PN-EN ISO 3882:2004 Powłoki metalowe i inne nieorganiczne. Przegląd metod pomiaru grubości PN-EN ISO 9001:2000 Systemy zarządzania jakością. Wymagania PN-EN ISO 10289:2002 Metody badań korozyjnych powłok metalowych i innych powłok nieorganicznych na podłożach metalowych. Ocena próbek i wyrobów gotowych poddanych badaniom korozyjnym PN-ISO 2859-1+AC1:1996 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Plany badania na podstawie akceptowanego poziomu jakości (AQL) stosowane podczas kontroli partii za partią PN-ISO 7253:2000 Farby i lakiery. Oznaczenia odporności na rozpyloną obojętną solankę (mgłę) PN-B-13079:1997 Szkło budowlane. Szyby zespolone PN-B-91000:1996 Stolarka budowlana. Okna i drzwi. Terminologia PN-71/H-04651 Ochrona przed korozją. Klasyfikacja i określenie agresywności korozyjnej środowisk PN-83/N-03010 Statystyczna kontrola jakości. Losowy wybór jednostek produktu do próbki PN-80/Z-08052 Ochrona pracy. Niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy. Klasyfikacja prEN 13126-1:2004 Building hardware. Fittings for windows and door height windows. - 40 - AT-06-0786/2005 Requirements and test methods – Part 1: Requirements common to all types of fittings CEN/TS 13126-16:2004 Building hardware. Fittings for windows and door height windows. Requirements and test methods – Part 16: Fittings for lift and slide systems 9.2 RAPORTY Z BADAŃ I OCENY − sprawozdanie z badań aprobacyjnych nr 115/2005 wykonanych w Laboratorium Badawczym firmy Siegenia-Aubi w Siegen (Niemcy) pod kontrolą akredytowanego Laboratorium Badawczego COBR PEWB „Metalplast”. 9.3 DOKUMENTACJE a) katalogi firmy SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o: - HSpl1009_27_02.03, 02.03, strona 1÷3: HS-PORTAL, Okucie przesuwne bezprogowe do drzwi drewnianych z szyną górną KH0 130-01; Zestawienie wielkości skrzydeł dla schematów A-K, - HSpl1006, 01.02, strona 1÷20: HS-PORTAL; Okucie podnośno-przesuwne dla drzwi drewnianych przesuwne bezprogowe z szyną górną KH0 130-01, - HSpl1004, 04.99, strona 1÷6: HS-PORTAL, Próg HH7642-04 ze złączem narożnym ramy, - HSpl4001, 05.01, strona 1÷6: Okucie podnośno-przesuwne dla drzwi z tworzywa sztucznego, b) katalogi SIEGENIA-AUBI KG, Beschlag- und Lüftungstechnik: - H 4004.0940.de 0312/Ha/3 Der neue Schiebetür-Komfort Hs-PORTAL 150, HSPORTAL, HSK-PORTAL, Siegenia-Aubi, - HSde7005, 12.03, strona 1÷8, HS-PORTAL 250 LM, Hebe-Schiebe-Türbeschlag für Aluminium-Elemente, Beschlag-Information für Profilhersteller, - 05.03, HS-PORTAL 250 LM Oberfläche TS, Hebe-Schiebe-Türbeschlag für LM. Beshclagabbildung, Hersteller RC Ekonal, Profil iS 60, - strona 7.1.1 z 05.2003 HS-/HSK -PORTAL Hebe-Schiebe-Türbeschlag; SchemaÜbersicht. 9.4 PRZEPISY TECHNICZNO-PRAWNE − Ustawa Prawo budowlane (Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 listopada 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo - 41 - AT-06-0786/2005 budowlane, Dz.U. Nr 207, poz. 2016), − Ustawa z dnia 14 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz.881), − Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129/97, poz.844 i Dz.U. Nr 91/2002, poz.811), − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75/2002, poz.690, ze zmianami: Dz.U. Nr 33/2003, poz.270, Dz.U. Nr 109/2004, poz. 1156). − Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. Nr 198, poz.2041), − Przewodnik ISO/IEC nr 37 Instrukcje użytkowania wyrobów stanowiących przedmiot zainteresowania konsumenta, − Przewodnik ISO/IEC nr 14 „Informacja o wyrobie przeznaczona dla konsumenta”, − Dokument Interpretacyjny do Dyrektywy 89/106/EEC dotyczącej wyrobów budowlanych, Wymaganie podstawowe nr 4. Bezpieczeństwo użytkowania, − Dokument informacyjny B, dotyczący fabrycznej kontroli produkcji. (Dokumenty informacyjne Stałego Komitetu Budownictwa. Wydawnictwo ITB, zeszyt 9). INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE 1. AUTORZY APROBATY TECHNICZNEJ Aprobata Techniczna została opracowana w Zakładzie Aprobat Technicznych COBR PEWB „Metalplast” Poznań ul. Taczaka 12, tel. 0-61/8537629, fax 0-61/85378833 Autor: dr inż. Jan Uniejewski Weryfikator: inż. Andrzej Jurga mgr inż. Stanisław Baraniak 2. PRODUCENT I DYSTRYBUTOR 2.1 Producent SIEGENIA-AUBI KG, Beschlag- und Lüftungstechnik Postfach 100551, D-57005 Siegen 2.2 Dystrybutor SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork - 42 - AT-06-0786/2005 - 43 - AT-06-0786/2005 INFORMACJE DODATKOWE Informacja o dobrowolnej certyfikacji Ø Krajowa deklaracja zgodności wystawiona przez producenta może być zawsze wspierana dobrowolną certyfikacją zgodności wyrobu / usługi, bądź certyfikacją zakładowej kontroli produkcji. Certyfikat zwiększa konkurencyjność wyrobu. Ø Certyfikacja zgodności jest przeprowadzana na wniosek producenta lub jego prawnego przedstawiciela na zgodność ze specyfikacją techniczną wyrobu (aprobatą techniczną lub normą wyrobu) wskazaną we wniosku. Ø Proces certyfikacji wyrobu, obejmuje inspekcję zakładowej kontroli produkcji (ZKP) u jego producenta. Ø Zakładowa kontrola produkcji jest koniecznym elementem oceny zgodności wyrobu, do której zawsze jest zobowiązany producent, przed wystawieniem deklaracji zgodności. Ø Certyfikacja zakładowej kontroli produkcji (ZKP) jest upewnieniem się producenta, że system i funkcjonowanie ZKP, spełnia wymagania specyfikacji technicznej wyrobu. Instytucją uprawnioną do przeprowadzania ww. certyfikacji jest: COBR PEWB „Metalplast” w Poznaniu Notyfikowana Jednostka Certyfikująca Nr notyfikacji 1490 Dalsze informacje: pod numerem telefonu (0-61) 853-76-29 lub na stronie internetowej: www.metalplast-cobr.pl 44 AT-06-0786/2005 Załącznik nr 1 Krajowa deklaracja zgodności nr ............. 1. Producent wyrobu budowlanego: ........................................................................... (pełna nazwa i adres zakładu produkującego wyrób) .................................................................................................................................. 2. Nazwa wyrobu budowlanego: .............................................................................. (nazwa, nazwa handlowa, typ, odmiana, gatunek, klasa) .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 3. Klasyfikacja statystyczna wyrobu budowlanego: ..................................................... ................................................................................................................................. 4. Przeznaczenie i ..................................... zakres stosowania wyrobu budowlanego: .................................................................................................................................. (zgodnie ze specyfikacją techniczną) .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 5. Specyfikacja techniczna:.......................................................................................... (numer, tytuł i rok ustanowienia Polskiej Normy wyrobu lub numer, tytuł .................................................................................................................................. i rok wydania aprobaty technicznej oraz nazwa jednostki aprobującej) 6. Deklarowane cechy techniczne typu wyrobu budowlanego: ................................... .................................................................................................................................. (dane niezbędne do identyfikacji typu określone w programie badań) 7. Nazwa i numer akredytowanej jednostki certyfikującej lub laboratorium oraz numer certyfikatu lub numer raportu z badań typu, jeżeli taka jednostka brała udział w zastosowanym systemie oceny zgodności wyrobu budowlanego ............. ................................................................................................................................. Deklaruję z pełną odpowiedzialnością, że wyrób budowlany jest zgodny ze specyfikacją techniczną wskazaną w pkt. 5. ......................................... ............................................................. (miejsce i data wystawienia) (imię, nazwisko i podpis osoby upoważnionej) 45 AT-06-0786/2005 Załącznik nr 2 Wykaz badań aprobacyjnych Lp. Badanie 1 Sprawdzenie materiałów 2 Sprawdzenie wymiarów 3 Sprawdzenie wykonania 4 Sprawdzenie wykończenia 5 Sprawdzenie wytrzymałości na obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego 6 Sprawdzenie wytrzymałości na obciążenia dynamiczne wywołane uderzeniem o przeszkodę 7 Sprawdzenie wytrzymałości na dodatkowe obciążenia dynamiczne podczas ruchu przesuwnego 8 Sprawdzenie trwałości 9 Sprawdzenie trwałości rolki jezdnej/wózka jezdnego 10 Sprawdzenie działania 11 Sprawdzenie zwiększonej odporności na włamanie