2007 Sprawozdanie z działalności GeSchäftSbericht polsko-niemieckiej współpracy Młodzieży

Transkrypt

| 1
2007
Sprawozdanie z działalności
Geschäftsbericht
Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży
des Deutsch-Polnischen Jugendwerks
| 3
2 |
Spis treści
Wydawca: Polsko-Niemiecka
Współpraca Młodzieży (PNWM)
Redakcja: Polsko-Niemiecka
Współpraca Młodzieży (PNWM)
Opracowanie graficzne: Giraffe Werbeagentur GmbH, Frankfurt nad Odrą
Druk: Standruk, Lublin
Zdjęcia pochodzą z archiwum
PNWM oraz z projektów przez nią
wspieranych
Copyright: Polsko-Niemiecka
Współpraca Młodzieży
Wszystkie prawa zastrzeżone
ISBN: 978-3-9808337-9-0
Warszawa, lipiec 2008 roku
1. Sprawozdanie zarządu
4
1. Bericht der Geschäftsführung
5
2. Programy własne PNWM i realizowane w kooperacji
8
2. Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW
9
2.1
Wymiana trójstronna PNWM
2.2
Inne programy własne
3. Referaty wspierania
8
2.1
Trilaterale Programme des DPJW
20
2.2
Weitere Eigenveranstaltungen
56
3. Förderbereich
9
21
57
3.1
Pozaszkolna wymiana młodzieży
56
3.1
Außerschulischer Jugendaustausch
57
3.2
Wymiana szkolna i sportowa
62
3.2
Schul- und Sportaustausch
63
3.3
Pozostała działalność obu referatów
66
3.3
Weitere Aktivitäten beider Förderreferate
67
4. Public relations i pozyskiwanie środków zewnętrznych
68
4. Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln
Inhaltsverzeichnis
69
4.1
Współpraca z mediami
68
4.1
Medienarbeit
69
4.2
Środki zewnętrzne
72
4.2
Drittmittel
73
5. Publikacje
76
5. Publikationen
77
6. Gremia
82
6. Gremien
83
7. Załącznik
86
7. Anhang
86
7.1
Statystyka zbiorcza
86
7.1
Sammelstatistik
86
7.2
Statystyka – przegląd 1993 – 2007
87
7.2
Statistik – Übersicht 1993 – 2007
87
Herausgeber: Deutsch-Polnisches
Jugendwerk (DPJW)
Redaktion: Deutsch-Polnisches
Jugendwerk (DPJW)
Graphische Gestaltung: Giraffe Werbeagentur GmbH, Frankfurt (Oder)
Druck: Standruk, Lublin
Bildmaterial: Fotoarchiv des DPJW
und von DPJW-geförderten Projekten
Copyright: Deutsch-Polnisches
Jugendwerk
Alle Rechte vorbehalten
ISBN: 978-3-9808337-9-0
Potsdam, Juli 2008
Bericht der Geschäftsführung | 5
4 | Sprawozdanie zarządu
W roku 2007 PNWM uhonorowana została dwiema
nagrodami. Wspólnie z Francusko-Niemiecką
Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) otrzymała Nagrodę im. A. Mickiewicza, a wraz z
Wspólnotą Roboczą Uczniów Chrześcijan (Arbeitskreis
Christlicher Schüler) Nagrodę DIALOGU.
Tegoroczne sprawozdanie poświęcone jest w głównej mierze
wymianie trójstronnej, jaka ma miejsce w ramach działalności
PNWM. PNWM wspiera przede wszystkim przedsięwzięcia dwustronne, z pełnym przekonaniem służąc wymianie oraz
współpracy młodzieży polskiej i niemieckiej. Poprzez
swoją działalność wpływa ona na wzajemne zrozumienie,
przezwyciężanie uprzedzeń,
a także wzmacnia odpowiedzialność młodych Polaków
i Niemców za kształtowanie
wspólnej Europy. Jednocześnie
– i tu szczególnie spełniane
jest ostatnie z wymienionych
zadań – zgodnie z Wytycznymi PNWM możliwe jest nawiązywanie kontaktów z krajami trzecimi: „PNWM może wspierać
przedsięwzięcia trójstronne z udziałem młodzieży, specjalistów
i animatorów wymiany młodzieży z państw trzecich”. O tym
obszarze działań PNWM będzie mowa szerzej w dalszej części
sprawozdania.
1. Sprawozdanie
zarządu
Sytuacja w zarządzie
Polski dyrektor zarządzający Piotr Womela zakończył pracę
w PNWM z dniem 1 października 2007 roku. Jego pożegnanie
odbyło się 29 września w warszawskiej siedzibie Organizacji.
Podczas spotkania głos zabrali minister pełnomocna Ambasady
Republiki Federalnej Niemiec w Warszawie Jutta Frasch, szef
gabinetu politycznego w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Wojciech Arndt oraz członek Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży
Marek Rzeszotarski z Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Mówcy wyrazili uznanie dla pracy Piotra
Womeli, który pełnił obowiązki dyrektora zarządzającego PNWM
w warszawskim biurze Organizacji w okresie od 1 kwietnia 2003
roku do 30 września 2007 roku. W imprezie wzięło udział liczne
grono gości, w tym także przedstawiciele jednostek centralnych
PNWM. Od 1 października 2007 roku stanowisko polskiego dyrektora zarządzającego PNWM było nieobsadzone.
Nagrody
W roku 2007 PNWM uhonorowana została dwiema nagrodami,
których wręczenie odbyło się bardzo uroczyście.
PNWM wraz z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży
(Deutsch-Französisches Jugendwerk) otrzymały przyznawaną
przez Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej Nagrodę im. A. Mickiewicza, której wręczenie miało
miejsce 29 sierpnia w Weimarze. Sekretarz stanu w Federalnym
Ministerstwie ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży (Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend) Gerd
Hoofe wygłosił laudację na cześć obu instytucji. Po południu
odbyło się spotkanie pod hasłem „Dialogu pokoleń” z udziałem
byłego szefa polskiej dyplomacji Stefana Mellera, byłego premiera Turyngii dr. Bernharda Vogla oraz deputowanego do
Zgromadzenia Narodowego Republiki Francuskiej Yvesa Bura,
pełniącego obowiązki przewodniczącego Grupy Przyjaźni Niemiecko-Francuskiej. Politycy uczestniczyli w ożywionej dyskusji z młodzieżą, która przygotowała się do spotkania, biorąc
wcześniej udział w trójstronnym projekcie.
9 listopada 2007 roku w ramach otwarcia dorocznego zjazdu Federalnego Związku Towarzystw Polsko-Niemieckich
Im Jahr 2007 wurde das DPJW mit zwei Preisen ausgezeichnet: Gemeinsam mit dem Deutsch-Französischen
Jugendwerk (DFJW) erhielt es den Adam-Mickiewicz-Preis
und mit dem Arbeitskreis Christlicher Schüler den DIALOGPreis.
Der diesjährige Geschäftsbericht widmet sich besonders dem
trilateralen Austausch, der im Rahmen der Aktivitäten des DPJW
realisiert wird. Das DPJW unterstützt hauptsächlich bilaterale
Maßnahmen und dient so mit voller Überzeugung dem Austausch sowie der Zusammenarbeit deutscher und polnischer
Jugendlicher. Mit seiner Arbeit fördert es das gegenseitige
Verständnis und hilft Vorurteile abzubauen. Ebenso unterstützt
es die Verantwortung von Jugendlichen aus Deutschland und
Polen für die Gestaltung eines gemeinsamen Europas. Gleichzeitig – und damit wird die letzte der genannten Aufgaben erfüllt
– ist es gemäß den Richtlinien des DPJW möglich, Kontakte
mit einem dritten Land zu knüpfen: „Das DPJW kann trilaterale
Projekte fördern, an denen Jugendliche / junge Erwachsene,
Fachkräfte und Multiplikator(inn)en des Jugendaustausches
aus dritten Staaten teilnehmen”. Über die Aktivitäten des DPJW
und seiner Träger in diesem Bereich wird in weiteren Teilen des
Geschäftsberichtes ausführlicher berichtet.
Situation in der Geschäftsführung
Der polnische Geschäftsführer Piotr Womela schied zum
1. Oktober 2007 aus dem DPJW aus. Er wurde am 29. September
mit einer Veranstaltung in den Räumen des Warschauer Büros
verabschiedet. Auf dieser Verabschiedung sprachen die Gesandte der Botschaft der Bundesrepublik Deutschland, Jutta Frasch,
der Chef des Politischen Kabinetts im Ministerium für Nationale
Bildung, Wojciech Arndt, sowie das Jugendratsmitglied Marek
Rzeszotarski aus dem Außenministerium. Alle würdigten die Arbeit von Piotr Womela, der vom 1. April 2003 bis 30. September
2007 Geschäftsführer des DPJW im Büro Warschau war. Zahlreiche Besucher(innen) sowie Vertreter(innen) der Zentralstellen
nahmen an der Veranstaltung teil. Ab 1. Oktober 2007 war die
Stelle des polnischen Geschäftsführers nicht besetzt.
Preise
Das DPJW erhielt im Jahr 2007 zwei Preise, die jeweils in feierlichem Rahmen verliehen wurden.
Gemeinsam mit dem DeutschFranzösischen Jugendwerk
wurde das DPJW am 29. August
in Weimar mit dem Adam-Mickiewicz-Preis ausgezeichnet,
der vom Komitee zur Förderung der Deutsch-Französisch-Polnischen Zusammenarbeit e. V.
„Weimarer Dreieck“ verliehen wird. Gerd Hoofe, Staatssekretär
im Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend
(BMFSFJ) hielt die Laudatio auf die beiden Jugendwerke. Am
Nachmittag fand ein Dialog der Generationen statt, an dem Stefan Meller, ehemaliger Außenminister Polens, Bernhard Vogel,
ehemaliger Ministerpräsident des Landes Thüringen, und Yves
Bur, Mitglied der Assemblée Nationale und Vorsitzender der
deutsch-französischen Freundschaftsgruppe, teilnahmen, die
sehr engagiert mit Jugendlichen diskutierten, die sich zuvor in
einer trilateralen Begegnung darauf vorbereitet hatten.
1. Bericht der
Geschäftsführung
Am 9. November wurde anlässlich der Eröffnung der Jahresversammlung des Bundesverbandes der Deutsch-Polnischen
Gesellschaften dem DPJW gemeinsam mit dem Arbeitskreis
Christlicher Schüler im Hamburger Rathaus der Dialog-Preis
verliehen. Der Bürgermeister der Hansestadt Hamburg, Ole
Bericht der Geschäftsführung | 7
6 | Sprawozdanie zarządu
w hamburskim ratuszu odbyło się wręczenie Nagrody DIALOGU
przyznanej PNWM i Wspólnocie Roboczej Uczniów Chrześcijan
(Arbeitskreis Christlicher Schüler) z Hanoweru. Okolicznościowe
przemówienia wygłosili prezydent Hamburga Ole von Beust,
prezydent Gdańska Paweł Adamowicz oraz przewodnicząca
Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich, posłanka
do Bundestagu dr Angelica Schwall-Düren. Laudację wygłosiła
prof. dr Rita Süssmuth. Następnego dnia odbyła się dyskusja
panelowa z udziałem laureatów.
Współpraca z innymi organizacjami międzynarodowymi
W 2007 roku miało miejsce wiele przedsięwzięć organizowanych przez PNWM wspólnie z Francusko-Niemiecką Współpracą
Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk). Należała do
nich ewaluacja międzynarodowych spotkań młodzieży oraz
Europejskie Spotkanie Młodzieży. Obie instytucje zostały ponadto uhonorowane Nagrodą im. Adama Mickiewicza. Wspólnym
dziełem była także trzecia edycja projektu z cyklu „Einstein
spotyka Skłodowską-Curie”.
Trzykrotnie w 2007 roku w siedzibie PNWM gościła dyrektor
ConAct – Biura Koordynacji Wymiany Niemiecko-Izraelskiej
(ConAct – Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch) Christine Mähler. Tematem rozmów była trójstronna
wymiana młodzieży z Izraela, Niemiec i Polski. Dnia 3 lipca 2007
roku biuro PNWM odwiedziła dyrektor Fundacji NiemieckoRosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer
Jugendaustausch) Regine Kayser celem omówienia możliwości
współpracy.
Polski dyrektor zarządzający uczestniczył 23 kwietnia 2007
roku w obchodach 10-lecia istnienia czeskiego biura Tandem –
Centrum Koordynacji Czesko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży
(Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer
Jugendaustausch) w Pilznie, spotykając się przy tej okazji na
rozmowach z przedstawicielami zarządu organizacji.
Wzorem roku ubiegłego wszystkie organizacje działające
w Niemczech na szczeblu krajowym w dziedzinie
międzynarodowej wymiany młodzieży spotkały się w ramach
organizowanego 14 listopada 2007 roku Wieczoru Parlamentarnego. Tematem spotkania był dialog międzykulturowy. Sekretarz
stanu odpowiedzialny w Federalnym Ministerstwie ds. Rodziny,
Seniorów, Kobiet i Młodzieży (Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend) za kontakty parlamentarne dr Hermann Kues w rozmowie z moderatorem wieczoru redaktorem
Stefanem Ruppem z Radia Eins dzielił się zarówno swymi osobistymi doświadczeniami, jak też refleksjami na temat znaczenia
wymiany międzynarodowej z perspektywy ministerstwa. Prof.
Andreas Thimmel z Wyższej Szkoły Zawodowej w Kolonii (Fachhochschule Köln) przedstawił referat poświęcony kontaktom
międzykulturowym oraz międzynarodowym jako procesom o
charakterze poznawczym i edukacyjnym w międzynarodowej
pracy z młodzieżą.
Dnia 24 października 2007 roku przedstawiciele wszystkich
instytucji spotkali się z delegatami z sześciu krajów regionu
bałkańskiego, by zaprezentować swe doświadczenia dotyczące
tematu „Wymiana młodzieży a pojednanie”.
Finanse
W 2007 roku PNWM dysponowała ogółem kwotą 9,18 miliona
euro. Wkład Rzeczypospolitej Polskiej wynosił 4 582 601 euro,
a wkład Republiki Federalnej Niemiec 4 602 000 euro. Tym
samym po raz drugi z rzędu osiągnięty został parytet wkładów
obu rządów.
von Beust, sprach ebenso zu den Gästen wie der Stadtpräsident von Danzig, Paweł Adamowicz, sowie die Vorsitzende des
Bundesverbandes der Deutsch-Polnischen Gesellschaften, die
Bundestagsabgeordnete Dr. Angelica Schwall-Düren. Die Laudatio hielt Prof. Dr. Rita Süssmuth. Am nächsten Tag fand eine
Podiumsdiskussion mit den Preisträgern statt.
Zusammenarbeit mit anderen internationalen
Organisationen
Im Jahr 2007 fanden zahlreiche gemeinsame Aktivitäten des
Deutsch-Französischen Jugendwerkes (DFJW) und des DPJW
statt: Das Projekt „Evaluation Internationaler Jugendbegegnungen“ sowie das Europäische Jugendtreffen zum Abschluss
der deutschen EU-Ratspräsidentschaft im Juni 2007 wurden
in Zusammenarbeit organisiert, beide Jugendwerke erhielten
gemeinsam den Adam-Mickiewicz-Preis und organisierten zusammen den dritten Teil des Projektzyklus „Einstein trifft CurieSkłodowska“.
Christine Mähler, Geschäftsführerin von ConAct – Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer Jugendaustausch, war
dreimal zu Gesprächen über den trilateralen deutsch-polnischisraelischen Jugendaustausch im DPJW. Am 3. Juli 2007 besuchte Regine Kayser, Geschäftsführerin der Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch das DPJW, um über die Zusammenarbeit
zu sprechen.
Der polnische Geschäftsführer nahm am 23. April 2007 am 10jährigen Jubiläum des tschechischen Büros von Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch
in Pilsen teil und traf sich am Rande zu Gesprächen mit der
Tandem-Geschäftsführung.
Wie schon im Vorjahr luden alle Organisationen, die in Deutschland auf nationaler Ebene im internationalen Jugendaustausch
tätig sind, am 14. November 2007 zu einem gemeinsamen Parlamentarischen Abend ein. Thema war der interkulturelle Dialog.
Der Parlamentarische Staatssekretär im Bundesministerium für
Familie, Senioren, Frauen und Jugend (BMFSFJ), Dr. Hermann
Kues, berichtete in einem Gespräch mit dem Moderator des
Abends, Stefan Rupp von Radio Eins, sowohl über persönliche
Erfahrungen als auch über die Bedeutung des internationalen
Jugendaustausches für die Arbeit des Ministeriums. Prof. Dr.
Andreas Thimmel von der Fachhochschule Köln referierte über
Interkulturalität und Internationalität als Lern- und Bildungsprozess in der internationalen Jugendarbeit.
Am 24. Oktober 2007 trafen Vertreter(innen) aller Institutionen
mit einer Delegation aus sechs Balkanländern zusammen, um
über ihre Erfahrungen zum Thema „Jugendaustausch und Versöhnung“ zu berichten.
Finanzen
Im Jahr 2007 verfügte das DPJW über insgesamt 9,18 Millionen
Euro. 4.602.000 Euro trug die Bundesrepublik Deutschland,
4.582.601 Euro die Republik Polen. Zum zweiten Mal in Folge
war damit die Parität der Regierungsbeiträge erreicht.
Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW | 9
8 | Programy własne PNWM i realizowane w kooperacji
Działalność PNWM przyczynia się nie tylko do porozumienia dwustronnego, ale poprzez działania trójstronne wykracza daleko poza jego ramy.
2.1 Wymiana trójstronna PNWM
Wymiana dwustronna poprzez dialog, dwugłos i rozmowy
dwóch partnerów daje możliwość rzeczywistego wzajemnego poznania się i dlatego też jest ona głównym przedmiotem działań PNWM. Poprzez
spotkanie z sąsiadem często
uświadamiamy sobie własne
korzenie, historię oraz postawę. Poznajemy „innego”,
a w jego obliczu także samych
siebie. PNWM dostrzegła ponadto już na początku swej
działalności zalety wzbogacenia spotkania między
młodymi Polakami i Niemcami o trzeciego partnera. Dzięki
udziałowi „trzeciego” rozszerzone zostają perspektywy spotkań
dwustronnych i otwiera się droga ku nowym horyzontom.
Zarówno współpraca dwu-, jak i trójstronna wymaga intensywnej konfrontacji z partnerami oraz ją umożliwia. Różnice między
spotkaniem dwu- i trójstronnym nie są zasadnicze, ponieważ
najczęściej wymieniane motywacje, cele i treści spotkania trójstronnego w większości przypadków mogłyby się równie dobrze
odnosić do spotkania dwustronnego.
2. Programy własne
PNWM i realizowane
w kooperacji
Na podstawie piętnastoletniego doświadczenia PNWM wiadomo, że w większości przypadków to w ramach już istniejącego
polsko-niemieckiego partnerstwa zostaje podjęta decyzja
o włączeniu w program trzeciego partnera. Jest to albo wspólne
świadome poszukiwanie nowych kontaktów, albo też korzys-
tanie z już istniejących, które ma strona polska lub niemiecka.
Na początku lat dziewięćdziesiątych powstały liczne polsko-niemieckie partnerstwa, w których często niemieccy partnerzy stanowili równocześnie pomost łączący Polskę z kolejnymi
partnerami w Europie Zachodniej – przede wszystkim we Francji, Danii, Hiszpanii czy Włoszech. Zainteresowanie młodych
Polaków Zachodem w pierwszych latach po upadku żelaznej
kurtyny było ogromne. Wiele niemieckich organizacji miało
kontakty, do których włączeni zostali nowi polscy partnerzy
i z których rozwijały się następnie nierzadko nowe dwustronne
kontakty, czasami nawet już bez udziału strony niemieckiej.
Z kolei w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych Polska zaczęła
odgrywać rolę pomostu na Wschód. Wzrasta zainteresowanie
Niemców (ale i samych Polaków) wschodnimi sąsiadami Polski,
krajami które do końca lat dziewięćdziesiątych pozostawały
mało znaną częścią wspólnej Europy. I tak tym razem dzięki
istniejącym już kontaktom polskich organizacji rozwija się wymiana trójstronna z bezpośrednimi wschodnimi sąsiadami Polski, przede wszystkim z Ukrainą, Białorusią i Litwą.
Programy trójstronne stanowią obecnie ok. 10% ogólnej liczby składanych wniosków w wymianie pozaszkolnej. W 2007
roku było to 279 projektów (stan z czerwca 2008 roku). Liczba
przedsięwzięć trójstronnych w wymianie szkolnej i sportowej
jest zdecydowanie niższa – w 2007 roku było to 47 projektów
(stan z czerwca 2008 roku) – co wynika z jednej strony ze specyfiki tej wymiany, z drugiej natomiast z tego, że projekty trójstronne realizowane przez szkoły często są wspierane finansowo
przez programy Unii Europejskiej, a przez to PNWM nie jest
w posiadaniu dokładnej liczby tego typu przedsięwzięć.
Das DPJW trägt mit seiner Tätigkeit nicht allein zur bilateralen Verständigung bei, sondern geht mit den trilateralen
Aktivitäten darüber hinaus.
2.1 Trilaterale Programme des DPJW
Der bilaterale Austausch ermöglicht über Dialog, Auseinandersetzung und Gespräche zweier Partner ein tatsächliches
gegenseitiges Kennenlernen und ist daher die Hauptaufgabe
des DPJW. Über die Begegnung mit dem Nachbarn werden wir
uns häufig unserer eigenen Wurzeln, Einstellungen und unserer
Geschichte bewusst. Wir lernen den anderen kennen und durch
ihn auch uns selbst. Seit Beginn seines Bestehens hat das DPJW
jedoch auch die Vorteile erkannt, die in der Erweiterung der
Begegnung zwischen deutschen und polnischen Jugendlichen
um einen weiteren Partner liegen. Durch die Teilnahme eines
Dritten werden die Perspektiven, die bei bilateralen Begegnungen im Vordergrund stehen, aufgebrochen und neue Einsichten
eröffnet. Sowohl die bi- als auch die trilaterale Zusammenarbeit
erfordert und ermöglicht die intensive Auseinandersetzung mit
den Partnern. Die Unterschiede zwischen bi- und trilateralen
Begegnungen sind nicht grundsätzlicher Art, da die genannten
Beweggründe, Ziele und Inhalte der trilateralen Begegnung in
den meisten Fällen auch auf eine bilaterale Begegnung zutreffen
würden.
Die 15-jährige Erfahrung des DPJW belegt, dass in den meisten
Fällen im Rahmen einer bereits bestehenden deutsch-polnischen Partnerschaft beschlossen wird, einen dritten Partner
zum Programm einzuladen. Dabei wird entweder gemeinsam
bewusst nach einem Partner gesucht oder es werden bestehende Kontakte genutzt, über welche die deutsche oder polnische
Seite bereits verfügt. Anfang der 90er Jahre entstanden viele
deutsch-polnische Partnerschaften; dabei stellten die deutschen
Partner gleichzeitig oftmals eine Brücke zu weiteren Partnern in
Westeuropa dar – vor allem in Frankreich, Dänemark, Spanien
und Italien. Das Interesse polnischer Jugendlicher am Westen
war in den ersten Jahren nach dem Fall des Eisernen Vorhangs
sehr groß. Viele deutsche Organisationen hatten Kontakte, in die
die neuen polnischen Partner
eingebunden wurden, woraus
sich anschließend häufig neue
bilaterale Kontakte entwickelten, auch ohne Beteiligung
der deutschen Seite. Dagegen
entwickelte sich Polen in der
zweiten Hälfte der 90er Jahre
immer mehr zu einer Brücke
nach Osten. Das Interesse der Deutschen (und ebenso auch der
Polen) an den östlichen Nachbarn Polens – an den Ländern, die
bis zum Ende der 90er Jahre den weniger bekannten Teil des
gemeinsamen Europas darstellten – wächst. Und diesmal entwickelt sich dank der bereits bestehenden Kontakte polnischer
Organisationen ein trilateraler Austausch mit den unmittelbaren
östlichen Nachbarn Polens, vor allem mit der Ukraine, Belarus
und Litauen.
2. Kooperationsund Eigenveranstaltungen des DPJW
Zurzeit beziehen sich 10 % der gesamten Anträge im außerschulischen Austausch auf trilaterale Programme. Im Jahre 2007 waren es 279 Projekte (Stand: Juni 2008). Die Zahl der trilateralen
Maßnahmen im schulischen Austausch und im Sportaustausch
liegt mit 47 Projekten im Jahre 2007 (Stand: Juni 2008) deutlich
Żeby jednak spotkania trójstronne przynosiły dodatkowe
korzyści, nie wystarczy po prostu poszukać trzeciego partnera. Udane spotkanie przy udziale trzech partnerów wymaga
większego nakładu pracy niż program dwustronny. Partnerzy
wymiany muszą zainwestować więcej czasu i energii w przygotowanie projektu pod względem organizacyjnym i pedagogicznym. Już samo komunikowanie się, zarówno w fazie
przygotowań, jak i podczas realizacji wspólnych projektów,
jest bardziej złożone, ponieważ uzgodnienia, rozmowy oraz
program muszą każdorazowo uwzględniać trzech partnerów.
Opiekunowie nie zawsze mówią wspólnym językiem w stopniu
wystarczającym do prowadzenia negocjacji. Czasem niezbędne
jest planowanie ze znacznym wyprzedzeniem, ponieważ trzeba
wziąć pod uwagę szczególne uregulowania, jak na przykład
przepisy wizowe i wynikające z nich terminy. Również strona
finansowa może w pewnych okolicznościach wiązać się z dodatkowym nakładem pracy, ponieważ nie zawsze źródła, z których
finansowana była współpraca dwustronna, mogą tak samo
służyć programom trójstronnym. Najważniejsze jest jednak
stworzenie takich warunków spotkania, żeby partnerzy byli równouprawnieni – nie wolno dopuścić do sytuacji, w której trzeci
partner czuje się jak „piąte koło u wozu”. Dlatego wraz z nowym
partnerem poszerzają się nie tylko horyzonty doświadczeń, lecz
także teren ewentualnych międzykulturowych „pułapek”.
PNWM wspiera szczególnie organizatorów projektów trójstronnych poprzez doradztwo i programy własne. Składanie
wniosków na programy trójstronne w PNWM nie różni się
zasadniczo od procedury związanej z wnioskami na spotkania
polsko-niemieckie. Dofinansowywanie jest możliwe nie tylko dla
całego cyklu spotkań, podczas którego uczestnicy przebywają
kolejno w każdym z trzech krajów, ale również dla pojedynczych przedsięwzięć. Zachęca się do specjalnego przygotowania
zarówno młodzieży, jak i organizatorów do spotkania. Przy
dofinansowywaniu kosztów programu uwzględnieni zostają
uczestnicy z kraju trzeciego. Ponadto można częściowo otrzymać
dofinansowanie do kosztów podróży oraz na dodatkowych
pośredników językowych. Organizatorzy są także informowani
o innych źródłach finansowania, zwłaszcza w przypadku, gdy
projekt odbywa się w kraju trzecim. Są one niezbędne, gdyż
zasadniczo PNWM może dofinansowywać tylko koszty programu powstałe w Polsce lub w Niemczech, a pozostałe wydatki
muszą zostać pokryte z dodatkowych środków.
Odpowiadając na wzrost zainteresowania projektami z udziałem
kraju trzeciego PNWM od wielu lat ściśle współpracuje z innymi
organizacjami dwunarodowymi, m.in. takimi jak Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Tandem – Centrum Koordynacji Czesko-Niemieckiej
Wymiany Młodzieży (Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch) czy ConAct – Biuro Koordynacji
Wymiany Niemiecko-Izraelskiej (ConAct – Koordinierungsstelle
Deutsch-Israelischer Jugendaustausch). Organizowane są także
fora i giełdy dla partnerów. Celem tych działań jest dzielenie się
doświadczeniem, pomoc w znalezieniu partnera, stworzenie
sieci partnerów wymiany trójstronnej, jak również jakościowe
wspieranie projektów trójstronnych. Ponadto mając na uwadze
równouprawnienie wszystkich trzech zaangażowanych stron
PNWM poszukuje środków finansowych, które umożliwiają
realizację projektów także w takich krajach, jak Ukraina,
Białoruś czy Litwa. Szczególne znaczenie ma w związku z tym
długoterminowa kooperacja zawarta przez PNWM z Fundacją
Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung). Umożliwia ona przeprowadzenie zainicjowanych przez PNWM forów ze wschodnimi
sąsiadami Polski nie tylko w Polsce i Niemczech, gdzie PNWM
może dofinansowywać projekty, ale także w kraju trzecim.
2.1.1. Główne obszary współpracy z wybranymi krajami:
Francja, Czechy i Izrael
a. Wymiana z Francją
Żaden inny zachodni kraj europejski nie cieszy się w wymianie
trójstronnej z Polską i Niemcami tak dużym zainteresowaniem
jak Francja. Nie tylko sama PNWM – szczególnie w pierwszej fazie
swej działalności – mogła skorzystać z wieloletnich doświadczeń
Francusko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (FNWM /
Deutsch-Französisches Jugendwerk) wspierającej wymianę
francusko-niemiecką od 1963 roku. Od samego początku ścisła
współpraca między obiema organizacjami prowadziła także do
stabilnych partnerstw polsko-niemiecko-francuskich i tym samym nadawała konkretny wymiar tak często przywoływanemu
Trójkątowi Weimarskiemu. Za swoje zaangażowanie w tym zakresie PNWM i FNWM w 2007 roku otrzymały Nagrodę im. Adama
Mickiewicza, przyznawaną przez Komitet Wspierania Współpracy
Francusko-Niemiecko-Polskiej. Podstawy tej współpracy
i wspólnego dofinansowania projektów trójstronnych zostały
przez obie organizacje ustalone we wspólnej umowie.
Wymiana trójstronna z Francją cieszy się od wielu lat niesłabnącą
popularnością. Dzięki wsparciu PNWM odbywa się ok. 40 spotkań
rocznie. Należy tutaj zaznaczyć, że liczba ta nie uwzględnia
programów trójstronnych subwencjonowanych z programu
UE „Młodzież” oraz większości projektów trójstronnych, które
odbyły się w Niemczech lub we Francji (za dofinansowanie
programu odpowiedzialna jest w tym wypadku FNWM), a na
które polski partner ze względu na niewielką wysokość ewentualnego dofinansowania kosztów podróży w ogóle nie złożył
wniosku w PNWM.
W celu wspierania trójstronnych spotkań z młodzieżą z Francji
PNWM szczególnie angażuje się w programy dla animatorów,
a także organizuje własne projekty. Przedsięwzięcia te mają
zwiększać zainteresowanie wymianą trójstronną, służyć tworzeniu sieci kontaktów w tym zakresie, uwrażliwiać na tematykę
dotyczącą międzykulturowości oraz zapewniać jakość realizowanym projektom. Ze względu na bogaty dorobek w tej dziedzinie
kilka z nich opisano poniżej.
niedriger, was zum einen daran liegt, dass der Charakter dieses
Austausches ein anderer ist, zum anderen daran, dass trilaterale
schulische Programme oftmals eine finanzielle Unterstützung
über EU-Programme erhalten und das DPJW daher bei dieser Art
von Maßnahmen über keine genauen Zahlen verfügt.
Damit allerdings eine trilaterale Begegnung zusätzlichen Nutzen
bringt, genügt es nicht, einfach einen dritten Partner zu suchen.
Eine erfolgreiche Begegnung mit einem dritten Partner kostet
mehr Arbeit als ein bilaterales Programm. Die Partner des Austausches müssen bei der organisatorischen und pädagogischen
Vorbereitung des Projektes mehr Arbeit und Energie aufbringen.
Schon die Kommunikation – sowohl in der Vorbereitungsphase
als auch während der Realisierung der gemeinsamen Projekte
– ist komplexer, weil die Vereinbarungen, Gespräche und das
Programm jedes Mal drei Partner berücksichtigen müssen. Die
Betreuer(innen) beherrschen nicht immer eine gemeinsame
Sprache so gut, dass in ihr Verhandlungen geführt werden könnten. Manchmal ist eine Planung mit erheblichem Vorlauf erforderlich, weil Besonderheiten wie beispielsweise Visaformalitäten
und damit verbundene Fristen beachtet werden müssen. Ebenso erfordert der finanzielle Aspekt unter Umständen zusätzliche
Arbeit, weil die Quellen, aus denen die bilaterale Zusammenarbeit finanziert wurde, nicht immer auch trilaterale Programme
unterstützen. Am wichtigsten ist allerdings, Bedingungen für die
Begegnung zu schaffen, unter denen sich die Partner gleichberechtigt fühlen, und es nicht dazu kommen zu lassen, dass sich
der dritte Partner wie das „fünfte Rad am Wagen” fühlt. Daher
erweitern sich mit dem neuen Partner auch der Erfahrungshorizont und das Feld der möglichen interkulturellen „Fallen”.
Das DPJW unterstützt in besonderer Form die Organisator(inn)en
trilateraler Projekte über Beratung und Eigenveranstaltungen.
Die Antragstellung für trilaterale Programme an das DPJW unterscheidet sich nicht grundsätzlich von den Anträgen für deutschpolnische Maßnahmen. Die Bezuschussung ist nicht nur für
einen Zyklus, bei dem die Teilnehmer(innen) alle drei Länder
besuchen, möglich, sondern auch für einzelne Begegnungen.
Es wird eine spezielle Vorbereitung der Jugendlichen und der
Organisator(inn)en angeregt. Beim Zuschuss zu den Programmkosten werden auch die Kosten der Teilnehmer(innen) aus dem
Drittland berücksichtigt. Darüber hinaus kann ein Zuschuss zu
den Reisekosten und für zusätzliche Sprachmittler bewilligt
werden. Die Organisator(inn)en werden außerdem über weitere
Finanzquellen informiert. Diese sind insbesondere vonnöten,
wenn das Projekt im Drittland stattfindet, da das DPJW grundsätzlich nur anfallende Kosten in Deutschland oder Polen bezuschussen kann und die Programmkosten deshalb aus anderen
Mitteln gedeckt werden müssen.
Um dem wachsenden Interesse an Projekten mit einem Drittland gerecht zu werden, arbeitet das DPJW seit vielen Jahren
eng mit anderen bilateralen Organisationen zusammen, u. a. mit
dem Deutsch-Französischen Jugendwerk (DFJW) , Tandem – Ko-
ordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch
und ConAct – Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer Jugendaustausch; zudem werden Partnerforen und Partnerbörsen
organisiert. Ziel solcher Angebote ist der Erfahrungsaustausch,
Hilfe bei der Partnersuche, die Netzwerkbildung für den trilateralen Austausch sowie die Qualitätsverbesserung trilateraler
Projekte. Darüber hinaus sucht das DPJW in Hinblick auf die
Gleichberechtigung aller drei Partner finanzielle Mittel, die die
Durchführung von Projekten auch in Ländern wie der Ukraine,
Belarus und Litauen ermöglichen. Von besonderer Bedeutung
ist in diesem Zusammenhang die langfristig vereinbarte Kooperation des DPJW mit der Robert Bosch Stiftung. Sie ermöglicht
es, die vom DPJW initiierten Foren mit den östlichen Nachbarn
Polens nicht nur in Deutschland und Polen durchzuführen, wo
das DPJW diese Veranstaltungen fördern kann, sondern auch
im jeweiligen Drittland.
2.1.1. Zentrale Bereiche der Zusammenarbeit mit ausgewählten Ländern: Frankreich, Tschechien und Israel
a. Austausch mit Frankreich
Kein anderes westeuropäisches Land erfährt im trilateralen
Austausch mit Deutschland und Polen ein vergleichbar großes
Interesse wie Frankreich. Nicht nur konnte das DPJW besonders in der ersten Zeit seiner Tätigkeit von der langjährigen
Erfahrung des Deutsch-Französischen Jugendwerkes (DFJW)
profitieren, das seit 1963 den deutsch-französischen Austausch
unterstützt. Ebenso führte die enge Zusammenarbeit zwischen
diesen Organisationen zu stabilen deutsch-polnisch-französischen Partnerschaften und war damit eine konkrete Größe im
so oft zitierten Weimarer Dreieck. Für ihr Engagement in diesem
Bereich erhielten das DPJW und das Deutsch-Französische Jugendwerk (DFJW) im August 2007 vom Komitee zur Förderung
der Deutsch-Französisch-Polnischen Zusammenarbeit e. V. „Weimarer Dreieck“ den Adam-Mickiewicz-Preis. Die Grundlagen
ihrer Kooperation und die gemeinsame Finanzierung trilateraler
Austauschmaßnahmen haben die beiden Jugendwerke in einer
gemeinsamen Vereinbarung niedergelegt.
Der trilaterale Austausch mit Frankreich erfreut sich seit vielen
Jahren großer Beliebtheit. Mit Unterstützung des DPJW finden
jährlich ca. 40 Programme statt. Die Zahlen des DPJW berücksichtigen hierbei nicht die trilateralen Programme, die vom
EU-Programm JUGEND IN AKTION unterstützt werden, sowie
den größten Teil der trilateralen Programme, die in Deutschland oder in Frankreich stattfanden (für die Bezuschussung
des Programms ist hier das DFJW zuständig) und für die der
polnische Partner wegen der voraussichtlich geringen Höhe
der Förderung keinen Antrag auf Reisekostenzuschuss beim
DPJW gestellt hat.
Das DPJW engagiert sich für die Unterstützung trilateraler Jugendbegegnungen mit Frankreich besonders in Programmen
Przykładowe programy
„TriLog“
Forum polsko-niemiecko-francuskiej wymiany szkolnej
-----------------------------------------------------------------------------------Trójstronne forum dla nauczycieli i animatorów polsko-niemiecko-francuskiej wymiany szkolnej odbyło się w 2006 roku
i zostało przeprowadzone w kooperacji z Francusko-Niemiecką
Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk).
Głównym celem seminarium było stworzenie platformy
umożliwiającej wymianę doświadczeń i poszukiwania nowych
partnerów do wymiany trójstronnej. Ponadto zaprezentowano
metody i materiały mające wspomagać polskich, niemieckich
i francuskich partnerów w przygotowaniu oraz przeprowadzaniu konkretnych przedsięwzięć wymiany, jak również w rozwijaniu współpracy. Podczas programu wprowadzono uczestników
w kwestię międzykulturowej pracy z młodzieżą pod kątem
zagadnień metodycznych oraz w temat pedagogiki projektu. Dalszymi punktami programu seminarium były prezentacja istniejących partnerstw oraz przykładowych programów,
zarządzanie projektami trójstronnymi, jak również przedstawienie możliwości ich finansowania.
Międzynarodowe programy wymiany „Krok za krokiem”
-----------------------------------------------------------------------------------Już od wielu lat jednostki centralne PNWM Interkulturelles Netzwerk Berlin i Akademicki Związek Sportowy Wrocław oferują
przy współpracy z francuskim Stowarzyszeniem Gwennili (Association Gwennili) z Quimper polsko-niemiecko-francuskie szkolenia dla opiekunów grup. Zadania, jakie stają przed teamerami
w grupie trójnarodowej mają swoją specyfikę, dlatego program
ma na celu przygotowanie uczestników do tej roli. Cykl szkolenia
obejmuje takie tematy, jak animacja językowa, gry integracyjne,
rola teamera, zarządzanie konfliktami, planowanie spotkania,
jego fazy i metody ewaluacji.
Współpraca regionalna
-----------------------------------------------------------------------------------Wspólnie z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży
(Deutsch-Französisches Jugendwerk) zostały przygotowane
warsztaty oraz debata młodzieży z trzech krajów, które odbyły się
w maju 2006 roku, przy okazji podpisania umowy o współpracy
pomiędzy województwem mazowieckim, Brandenburgią i Île-de-France. Projekt miał na celu przybliżenie młodzieży z Polski,
Niemiec i Francji idei Trójkąta Weimarskiego i jego oddziaływania
na poziomie regionalnym. Uczestnikami projektu byli uczniowie
z wymienionych regionów. Podczas trwania projektu opracowano pytania i zagadnienia do dyskusji z władzami tych trzech
regionów. Rozmowa z politykami dotyczyła między innymi
mobilności w Europie oraz międzynarodowej i europejskiej
polityki województwa mazowieckiego, Brandenburgii i Île-de-France.
Wzorem dla wspomnianej współpracy było partnerstwo między
regionami Nadrenią Północną-Westfalią, Śląskiem i Nord-Pas du
Calais, istniejące od 2001 roku. Odbywające się w jego ramach
spotkania młodzieży zostały zainicjowane i są nadal wspierane
przez PNWM.
Projekty dla dziennikarzy
-----------------------------------------------------------------------------------W 2002 roku miał miejsce trójstronny projekt dla dziennikarzy
pod tytułem „Perspektywy rozszerzenia UE w kontekście
Trójkąta Weimarskiego”, zorganizowany wspólnie przez PNWM
i Francusko-Niemiecką Współpracę Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk). Pierwsza część programu odbyła się
w Warszawie, a druga na polskiej granicy wschodniej. Program
miał na celu uwrażliwienie dziennikarzy z Polski, Niemiec
i Francji na tematy dotyczące Polski jako przyszłego członka
Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki przyszłej, nowej zewnętrznej granicy Unii na Wschodzie.
W 2003 roku zorganizowano podobną podróż studyjną polskich,
niemieckich i francuskich dziennikarzy po Francji.
W 2006 roku młodzi dziennikarze z Polski, Niemiec i Francji
podczas kilkudniowych warsztatów intensywnie zajmowali
się różnymi zagadnieniami, które są istotne dla polsko-niemiecko-francuskiego dialogu, takimi jak współpraca regionalna
i międzyrządowa oraz współpraca mediów. Program odbywał
się z okazji planowanego Szczytu Weimarskiego, w którym mieli
wziąć udział szefowie państw i rządów. W Weimarze i Berlinie
uczestnicy spotkali się między innymi z szefem Urzędu Kanclerskiego, gościli we francuskiej i polskiej ambasadzie, a także
byli obecni na konferencji prasowej rządu Republiki Federelnej
Niemiec.
Ewaluacja międzynarodowych spotkań młodzieży
-----------------------------------------------------------------------------------W ramach wspólnego projektu PNWM, Francusko-Niemieckiej
Współpracy Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk)
i Federalnego Związku Kulturalnej Edukacji Dzieci i Młodzieży
(Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung)
wypracowano standardowy instrument do ewaluacji międzynarodowej wymiany młodzieży (m.in. wymiany polsko-niemiecko-francuskiej). Ankiety w języku polskim, niemieckim
i francuskim, przetestowane w fazie pilotażowej, zaprezentowane zostały na wspólnej konferencji w 2007 roku. Obecnie
idea ewaluacji spotkań międzynarodowych oraz opracowane
w ramach tego projektu i dostępne m.in. na płycie CD-ROM
narzędzie do ewaluacji są rozpowszechniane wśród animatorów.
für Multiplikator(inn)en und organisiert eigene Projekte. Diese
Aktivitäten sollen das Interesse für den trilateralen Austausch
fördern, die Netzwerkbildung in diesem Bereich ermöglichen,
für interkulturelle Themen sensibilisieren und die Qualität
durchgeführter Projekte sichern. Angesichts des großen Erfahrungsschatzes in diesem Bereich sollen einige der Projekte im
Folgenden beschrieben werden.
seine Wirkungsweisen auf regionaler Ebene näherbringen. Die
Teilnehmer(innen) des Projekts waren Schüler(innen) aus den
genannten Regionen. Während des Projektes erarbeiteten sie
Fragen und Themen für eine Diskussion mit Politikern aus den
drei Regionen. Das Gespräch mit den Politikern berührte unter
anderem die Mobilität in Europa sowie die internationale und
europäische Politik der Woiwodschaft Masowien (województwo
mazowieckie), Brandenburg und Île-de-France.
Beispielprogramme
Die Zusammenarbeit der drei Regionen folgt dem Vorbild der
Regionalpartnerschaft Nordrhein-Westfalen, Schlesien (Śląsk)
und Nord-Pas du Calais, die seit 2001 besteht. Die Jugendbegegnungen, die in diesem Rahmen alljährlich stattfinden, werden
vom DPJW mit initiiert und weiterhin unterstützt.
„TriLog“ – Forum für den deutsch-polnisch-französischen
Schüleraustausch
-----------------------------------------------------------------------------------Das trilaterale Forum für Lehrkräfte und Multiplikator(inn)en des
deutsch-polnisch-französischen Schulaustausches fand 2006
statt und wurde in Kooperation mit dem Deutsch-Französischen
Jugendwerk (DFJW) durchgeführt. Hauptziel des Seminars war
es, eine Plattform für den Erfahrungsaustausch und die Suche
nach neuen Partnern für den trilateralen Austausch zu schaffen.
Darüber hinaus wurden Methoden und Werkzeuge vorgestellt,
die deutschen, polnischen und französischen Partnern bei der
Vorbereitung und Durchführung von Austauschmaßnahmen
und der Entwicklung ihrer Zusammenarbeit helfen sollen.
Während des Programms wurden die Teilnehmer(innen) in die
Methodik der interkulturellen Arbeit mit Jugendlichen und
in die Projektpädagogik eingeführt. Weitere Themen des Seminars waren die Präsentation bestehender Partnerschaften,
Beispielprogramme und das trilaterale Projektmanagement
sowie Finanzierungsmöglichkeiten.
Internationale Austauschprogramme „Schritt für Schritt“
-----------------------------------------------------------------------------------Schon seit vielen Jahren bieten die Zentralstellen des DPJW,
Interkulturelles Netzwerk Berlin und Akademischer Sportbund,
Breslau (Akademicki Związek Sportowy, AZS, Wrocław), in Zusammenarbeit mit der französischen Organisation Gwennili
(Association Gwennili) aus Quimper deutsch-polnisch-französische Schulungen für Gruppenleiter(innen) an. Die Aufgaben,
vor denen Teamer(innen) in einer trilateralen Gruppe stehen,
haben besonderen Charakter; daher soll das Programm seine
Teilnehmer(innen) auf diese Rolle vorbereiten. Der Schulungszyklus umfasst Themen wie Sprachanimation, Integrationsspiele,
die Rolle der Teamer, Konfliktmanagement, Programmplanung,
Phasen der Begegnung und Methoden der Evaluation.
Regionale Zusammenarbeit
-----------------------------------------------------------------------------------Gemeinsam mit dem DFJW wurden anlässlich der Unterzeichnung des Vertrages über die Zusammenarbeit zwischen der
Woiwodschaft Masowien (województwo mazowieckie), Brandenburg und Île-de-France im Mai 2006 Workshops und eine
Diskussionsrunde mit Jugendlichen aus den drei Ländern organisiert. Das Projekt sollte den Jugendlichen aus Deutschland, Polen und Frankreich die Idee des Weimarer Dreiecks und
Projekte für Journalisten
-----------------------------------------------------------------------------------2002 wurde ein trilaterales Projekt des DPJW und DFJW für
Journalist(inn)en zu „Perspektiven der EU-Erweiterung im Kontext des Weimarer Dreiecks“ durchgeführt. Der erste Teil des
Programms fand in Warschau statt, im zweiten Teil lernten die
Teilnehmer(innen) die Situation an der östlichen Grenze Polens
vor Ort kennen. Das Programm sollte die Journalist(inn)en aus
Deutschland, Polen und Frankreich für Themen über Polen als
zukünftiges Mitglied der EU sensibilisieren und ging dabei
besonders auf die Problematik der zukünftigen neuen Außengrenze der Union nach Osten ein. 2003 fand eine Studienreise
deutscher, polnischer und französischer Journalist(inn)en nach
Frankreich statt.
2006 beschäftigten sich junge Journalist(inn)en aus Deutschland, Polen und Frankreich in einem mehrtägigen Workshop
intensiv mit Fragen, die für den deutsch-polnisch-französischen
Dialog wesentlich sind, wie regionale Zusammenarbeit, Regierungskooperation und Zusammenarbeit der Medien. Das Programm fand anlässlich des geplanten Weimarer Gipfels statt, an
dem die Präsidenten und Regierungschefs teilnehmen sollten.
Die Teilnehmer(innen) trafen sich in Weimar und Berlin unter
anderem mit dem Chef des Kanzleramtes, waren zu Gast in der
französischen und polnischen Botschaft und nahmen an der
Pressekonferenz der Bundesregierung teil.
„Evaluation Internationaler Jugendbegegnungen“
-----------------------------------------------------------------------------------Im Rahmen eines gemeinsamen Projektes des DPJW, des DFJW
und der Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung (BKJ) wurde ein standardisiertes Instrument zur Evaluation
des internationalen Jugendaustausches erarbeitet (u. a. für den
deutsch-polnisch-französischen Austausch). Die Fragebögen
in deutscher, polnischer und französischer Sprache wurden
in einer Pilotphase getestet und 2007 auf einer gemeinsamen
Konferenz vorgestellt. Derzeit werden die Idee der Evaluation
internationaler Begegnungen und das im Rahmen des Projektes
entwickelte und u. a. auf einer CD-ROM zugängliche Instrument
unter den Multiplikator(inn)en verbreitet.
b. Wymiana z Czechami
Czechy poprzez swoje sąsiedztwo z Niemcami i Polską, są
w szczególnym położeniu – przede wszystkim geograficznym,
choć nie tylko. Większość polsko-niemiecko-czeskich spotkań
odbywa się w trójkącie, w którym schodzą się granice tych
trzech państw. Wśród wniosków na programy trójstronne to
właśnie Czesi są najczęściej spotykanym partnerem. Liczba
programów w pozaszkolnej wymianie młodzieży wzrosła z 33
w roku 1998 do 80 w roku 2007.
Organizacją, z którą PNWM ściśle współpracuje, jest Tandem –
Centrum Koordynacji Czesko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży
(Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch), działające od 1997 roku. PNWM ma w Tandemie partnera, dzięki któremu organizacje mogą wnioskować
o dofinansowanie spotkań, odbywających się również na terenie
Czech. Wśród wspólnie zrealizowanych przedsięwzięć PNWM
i Tandemu należy wymienić podróż sześćdziesięciu młodych
ludzi z Polski, Czech i Niemiec pociągiem po regionie przygranicznym w sierpniu 2002 roku. Pod hasłem „Dworzec Europa”
prezentowali oni sztuki teatralne, koncerty i filmy na temat
spotkań ludzi z Polski, Niemiec i Czech.
Natomiast w 2004 roku, z okazji przystąpienia do Unii Europejskiej nowych krajów członkowskich, podczas uroczystości
w Żytawie młodzież z Polski, Niemiec i Czech miała okazję
przedstawić w formie listów szefom rządów trzech krajów swoją
wizję zjednoczonego kontynentu, swoje nadzieje i obawy.
Spotkanie to było poprzedzone tygodniowymi warsztatami
w Niedamirowie zorganizowanymi przez Dom Trzech Kultur
Parada z Niedamirowa, Centrum Spotkań w Großhennersdorf
(Begegnungszentrum im Dreieck e.V.) oraz Euroregionalne Centrum w Lemberku. Warsztaty te zapoczątkowały większy projekt
zatytułowany „Lanterna Futuri”, skierowany do szkół średnich
polsko-czesko-niemieckiego pogranicza.
Efektem współpracy PNWM i Tandemu jest również CD-ROM
„Triolinguale” poświęcony animacji językowej. W 2007 roku
ukazało się już trzecie jego wydanie i cieszy się ono niesłabnącą
popularnością.
c. Wymiana z Izraelem
Wymiana z młodzieżą z Izraela zajmuje ważne miejsce wśród
projektów trójstronnych. Cenne doświadczenie dwustronnych
kontaktów niemiecko-izraelskich zwróciły uwagę polskich organizatorów międzynarodowej wymiany młodzieży. Problematyka
i wyjątkowość tych kontaktów, ze względu na dziedzictwo historyczne oraz ich nadspodziewanie pomyślny rozwój, okazały
się dla innych ciekawym i godnym naśladowania przykładem.
Mimo iż przeprowadzanie spotkań w związku z napiętą sytuacją
polityczną w Izraelu jest utrudnione, liczba realizowanych projektów wzrosła z 3 w roku 1998 do 18 w roku 2007. Ponadto mają
miejsce spotkania robocze w gronie organizatorów wymiany.
Już w 2001 roku, w ramach odbywających się w siedzibie biura
PNWM w Warszawie „Otwartych Czwartków”, miało miejsce
spotkanie i dyskusja z ówczesnym ambasadorem Izraela na
temat „Polacy, Niemcy i Żydzi – przeszłość i odpowiedzialność
za przyszłość“. Wielokrotnie dochodziło do spotkań zarządu
PNWM z przedstawicielami ambasady Izraela, zarówno w Warszawie, jak i w Berlinie. Miały one na celu omówienie kwestii
związanych z rozwojem wymiany polsko-niemiecko-izraelskiej.
W celu wsparcia organizatorów spotkań już w 2000 roku ukazała
się publikacja PNWM „Polska-Niemcy-Izrael. Materiały dla animatorów trójstronnej wymiany młodzieży”. Planowane jest jej
kolejne, zaktualizowane wydanie. Głównym partnerem PNWM
jest ConAct – Biuro Koordynacji Wymiany Niemiecko-Izraelskiej
(ConAct – Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch), organizacja wspierająca od 2001 roku wymiany
niemiecko-izraelskie. W 2007 roku PNWM otrzymała dofinansowanie wyjazdu praktykantki na kilkutygodniowy pobyt studyjny w Izraelu w celu zebrania informacji o znajdujących się
tam organizacjach współpracujących lub zainteresowanych
współpracą z młodzieżą z Polski i Niemiec.
2.1.2. Główne obszary współpracy z krajami Europy
Wschodniej
W spotkaniach międzynarodowych Polska odgrywa szczególną
rolę – pomostu między Unią Europejską i jej wschodnimi
sąsiadami. PNWM, wspierając wymiany trójstronne, przyczynia
się do utrwalania kontaktów między młodzieżą z Polski, Niemiec i krajów Europy Wschodniej. Poprzez swoje działania chce
przyczynić się do tego, aby młodzież z tych krajów pozostała
w stosunku do siebie otwarta i chętna do współpracy.
Szczególnie w kontekście współpracy z Ukrainą, Białorusią
i Obwodem Kaliningradzkim powstanie nowych granic
w następstwie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej nie może
być przeszkodą we współpracy międzysąsiedzkiej. PNWM chce
pomagać w dążeniu do nawiązywania nowych partnerstw
i w przezwyciężaniu utrudnień, takich jak np. sprawy wizowe. Ponad piętnastoletnie doświadczenia PNWM w realizacji
przedsięwzięć z udziałem młodych Polaków i Niemców mogą
być przydatne w budowaniu i rozwijaniu kontaktów trójstronnych oraz rozwijaniu lokalnych inicjatyw obywatelskich – nie tylko młodzieżowych. Dla partnerów z krajów trzecich szczególnie
cenne są doświadczenia, które zebrały organizacje i instytucje
z Polski, realizując wspólne przedsięwzięcia z partnerami z Niemiec i innych państw europejskich.
Liczba projektów trójstronnych w pozaszkolnej wymianie
młodzieży z partnerami pochodzącymi z krajów graniczących
z Polską na wschodzie w 2007 roku wyniosła 111 (54 programy
z Ukrainą, 29 programów z Rosją, 18 programów z Białorusią,
10 programów z Litwą).
b. Austausch mit Tschechien
Tschechien befindet sich aufgrund seiner Nachbarschaft zu
Deutschland und Polen in einer besonderen Position – vor
allem, aber nicht ausschließlich, geografisch betrachtet. Die
meisten deutsch-polnisch-tschechischen Begegnungen finden
im Dreiländereck statt. Unter den Anträgen beim DPJW für
trilaterale Programme ist Tschechien der häufigste Partner. Von
33 Programmen im außerschulischen Austausch im Jahr 1998
stieg die Zahl auf 80 Programme im Jahr 2007 an.
Eine Organisation, die eng mit dem DPJW zusammenarbeitet,
ist Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch, das seit 1997 tätig ist. In Tandem hat das DPJW
einen Partner, der es Organisationen ermöglicht, Zuschüsse für
Begegnungen zu beantragen, die in Tschechien stattfinden.
Unter den gemeinsamen Projekten von DPJW und Tandem ist
eine Zugreise von 60 jungen Leuten aus Deutschland, Polen
und Tschechien durch die Grenzregionen im August 2002 zu
nennen. Unter dem Motto „Bahnhof Europa” präsentierten sie
Theaterstücke, Konzerte und Filme zum Thema Begegnungen
von Menschen aus Deutschland, Polen und Tschechien.
2004 hatten deutsche, polnische und tschechische Jugendliche
anlässlich des EU-Beitritts der neuen Mitgliedsstaaten auf einer
Festveranstaltung in Zittau die Möglichkeit, den Regierungschefs Deutschlands, Polens und Tschechiens in Form von Briefen
ihre Vision vom vereinigten Kontinent, ihre Hoffnungen und
Ängste vorzustellen. Der Begegnung gingen einwöchige Workshops in Niedamirów voran, die vom Dreikulturenhaus Parada
(Dom Trzech Kultur), Niedamirów, dem Begegnungszentrum
im Dreieck e. V. in Großhennersdorf und dem Euroregionalen
Zentrum in Lemberk organisiert worden waren. Diese Workshops standen am Anfang eines größeren Projektes mit dem
Titel „Lanterna Futuri”, das sich an weiterführende Schulen im
deutsch-polnisch-tschechischen Dreiländereck wendet.
Ein Effekt der Zusammenarbeit des DPJW mit Tandem ist auch die
CD-ROM zur Sprachanimation„Triolinguale”, die 2007 bereits in der
3. Auflage erschienen ist und sich anhaltender Beliebtheit erfreut.
c. Austausch mit Israel
Der Austausch mit Jugendlichen aus Israel nimmt einen wichtigen Platz unter den trilateralen Projekten ein. Die wertvollen
Erfahrungen bilateraler deutsch-israelischer Kontakte weckten
das Interesse polnischer Organisator(inn)en internationaler Jugendbegegnungen. Die Problematik und der Ausnahmecharakter dieser Kontakte aufgrund des historischen Erbes sowie
ihre unerwartet positive Entwicklung erwiesen sich für andere
als interessantes Beispiel und Vorbild. Obwohl die konkrete
Durchführung der Jugendbegegnungen durch die angespannte
politische Situation in Israel erschwert wird, stieg die Zahl der
trilateralen Programme von 3 im Jahr 1998 auf 18 im Jahr 2007.
Es werden auch Arbeitstreffen für Organisator(inn)en des Austausches organisiert.
Bereits im Jahr 2001 fand im Rahmen der „Offenen Donnerstage” (Otwarte Czwartki) im Büro des DPJW in Warschau eine
Begegnung und Diskussion mit dem damaligen Botschafter
Israels zum Thema „Polen, Deutsche und Juden – Vergangenheit und Verantwortung für die Zukunft” statt. Mehrfach gab
es Treffen der DPJW-Geschäftsführung mit Vertreter(inne)n der
israelischen Botschaft, sowohl in Warschau als auch in Berlin, bei denen Fragen zur Entwicklung des deutsch-polnischisraelischen Austausches erörtert wurden. Zur Unterstützung
der Organisator(inn)en von Begegnungen erschien 2000 die
DPJW-Publikation „Deutschland-Polen-Israel. Materialien für
Organisatoren des trilateralen Jugendaustauschs“, deren aktualisierte Neuauflage geplant ist. Wichtigster Partner des DPJW
ist ConAct – Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer Jugendaustausch, eine Organisation, die seit 2001 den deutschisraelischen Austausch unterstützt. 2007 erhielt das DPJW einen
Zuschuss für einen mehrwöchigen Aufenthalt einer Praktikantin
in Israel, um Informationen über Organisationen zu sammeln,
die mit deutschen und polnischen Jugendlichen zusammen
arbeiten oder an einer Zusammenarbeit interessiert sind.
2.1.2. Zentrale Bereiche der Zusammenarbeit mit Ländern
Osteuropas
Polen kommt eine besondere Brückenfunktion zwischen der
EU und ihren östlichen Nachbarn zu. Das DPJW will mit seinen
Aktivitäten dazu beitragen, dass die Jugendlichen aus diesen
Ländern füreinander offen bleiben und zur Zusammenarbeit
bereit sind.
Besonders bei der Zusammenarbeit mit der Ukraine, Belarus
und dem Gebiet Kaliningrad darf die Entstehung neuer Grenzen durch den Beitritt Polens zur EU nicht Hemmschuh für die
nachbarschaftliche Zusammenarbeit werden. Das DPJW will
seinen Partnern bei der Anbahnung neuer Partnerschaften und
bei der Überwindung von Schwierigkeiten wie beispielsweise
Visaformalitäten helfen. Die mehr als 15-jährige Erfahrung bei
der Durchführung von Begegnungen mit deutschen und polnischen Jugendlichen kann sich beim Knüpfen und Entwickeln
trilateraler Kontakte sowie auch bei der Entwicklung lokaler
Bürgerinitiativen – nicht nur von Jugendlichen – als nützlich
erweisen. Für die Partner aus den Drittländern sind die Erfahrungen, die Organisationen und Institutionen aus Polen bei
der Durchführung gemeinsamer Programme mit Partnern aus
Deutschland oder anderen europäischen Ländern gemacht
haben, oftmals von großem Wert.
Die Zahl der trilateralen Jugendbegegnungen im außerschulischen Austausch mit Partnern aus den östlichen Nachbarländern Polens lag 2007 bei 111 Programmen (54 Ukraine, 29
Russland, 18 Belarus, 10 Litauen).
a. Fora wymiany trójstronnej
Szczególnym instrumentem wypracowanym przez PNWM i jej
partnerów są fora wymiany trójstronnej. Inicjatywa organizacji
forów wychodzi z reguły od PNWM, kiedy tylko taka potrzeba
zostanie zauważona lub zasygnalizowana. Programy te zawsze
jednak realizowane są w ścisłej współpracy z jedną z jednostek
centralnych i innymi organizacjami partnerskimi, które stopniowo przejmują planowanie, przygotowanie i przeprowadzenie
spotkania. PNWM podejmuje natomiast rolę doradczą oraz jest
obecna na miejscu podczas realizacji programu.
Jako że PNWM nie może finansować projektów w kraju trzecim,
pierwsze fora odbyły się w Polsce i Niemczech. Jednak w latach
2005, 2006 oraz 2007 dzięki współpracy z Fundacją Roberta
Boscha (Robert Bosch Stiftung) można było przeprowadzić
konferencje kolejno w Obwodzie Kaliningradzkim, na Białorusi
oraz Ukrainie.
Adresatami forów są animatorzy polscy, niemieccy oraz
z danego kraju trzeciego, a także inne osoby zaangażowane
w trójstronną wymianę pomiędzy tymi krajami. Do stałych
elementów forów należą: nawiązanie kontaktów między uczestnikami poprzez organizowanie tzw. giełdy partnerów, poznanie sytuacji społecznej i prawnej w trzech krajach biorących
udział w projekcie, zapoznanie się z możliwościami współpracy
między Polską, Niemcami a danym krajem trzecim, poznanie
formalności związanych z wizami, procedurami wnioskowania
o wizy i przekraczaniem granicy. Ponadto często mają miejsce
spotkania z ambasadorami i przedstawicielami ambasad oraz
konsulatów poszczególnych krajów, a także z przedstawicielami
straży granicznej, wyjazdy na przejścia graniczne i informowanie
o uwarunkowaniach na miejscu, wymiana doświadczeń między
uczestnikami, warsztaty metodyczne, poznawanie realiów pracy
organizacji w danych krajach poprzez wizyty w miejscowych
organizacjach (wyjazdy te są szczególnie cenne w przypadku
forów odbywających się w krajach trzecich) oraz prezentacja
wybranych przykładów projektów.
Do tej pory odbyły się następujące przedsięwzięcia:
Forum polsko-niemiecko-ukraińskie „We troje raźniej!”
-----------------------------------------------------------------------------------Odbyło się łącznie sześć razy. Zapoczątkowane w 2002 roku,
w 2006 roku zostało zorganizowane w Niemczech, w 2007 roku na
Ukrainie, w pozostałych latach w Polsce.
Partner i współorganizator: Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo
z Lublina, stowarzyszenie Schabernack z Güstrow (Schabernack – Zentrum für Praxis und Theorie der Jugendhilfe e. V.)
oraz Towarzystwo Ochrony Praw i Godności Ucznia „Forteca”
z Tarnopola.
Specyfika: Forum „We troje raźniej!” stanowi wzór dla tego typu
programów. Przeprowadzenie forum na Ukrainie w 2007 roku
było dla organizatorów zwieńczeniem drogi, na którą wstąpili
przed sześciu laty. Dzięki odbywającemu się regularnie forum
wytworzyła się grupa stałych odbiorców, którzy stanowią trzon
współpracy pomiędzy trzema zaangażowanymi krajami. Po
dokładnej analizie wyników forów na spotkaniu ewaluacyjnym
w 2007 roku stwierdzono, że forum z Ukrainą należy nadać
nową formę. Organizatorzy podjęli decyzję o połączeniu sił
z Polską Fundacją im. Roberta Schumana i zorganizowaniu
wspólnie większej imprezy w ramach konferencji „Tri.Net live”,
podczas której jeden z paneli dyskusyjnych byłby poświęcony
polsko-niemiecko-ukraińskiej wymianie młodzieży. Ponadto
w Polsce mówi się coraz więcej o założeniu Polsko-Ukraińskiej
Współpracy Młodzieży. Byłaby ona oczywistym partnerem dla
PNWM w realizacji projektów polsko-niemiecko-ukraińskich.
Forum polsko-niemiecko-białoruskie „Ponad granicami”
-----------------------------------------------------------------------------------Odbyło się łącznie cztery razy. Zapoczątkowane w 2003 roku,
w 2006 roku miało miejsce na Białorusi, w pozostałych latach
w Polsce.
Partner i współorganizator: Fundacja Nowy Staw z Lublina.
Specyfika: Oprócz celów ogólnych, jakie stawiają sobie organizatorzy forum, na wymianę z Białorusią mają wpływ warunki
polityczne w tym kraju. Szczególne miejsce zajmuje informowanie o aktualnej sytuacji politycznej i społecznej na Białorusi,
a przez to o dodatkowych uwarunkowaniach dla wymiany.
Wspólna historia stworzyła wiele stereotypowych barier, które utrudniają współpracę, dlatego najlepsze efekty przynoszą
działania skierowane do młodego pokolenia, które w przyszłości
decydować będzie o kształcie Europy. Forum ma inicjować
działania kształtujące postawy otwartości, tolerancji i zrozumienia wobec sąsiadów z zachodu i wschodu Europy.
Forum polsko-niemiecko-kaliningradzkie „Bez granic”
-----------------------------------------------------------------------------------Odbyło się łącznie trzy razy. Zapoczątkowane w 2004 roku w Polsce,
w 2005 roku zostało zorganizowane w Obwodzie Kaliningradzkim,
w 2006 roku w Niemczech.
Partner i współorganizator: Wspólnota Kulturowa Borussia
z Olsztyna oraz spółka urban-social gGmbH z Berlina.
Specyfika: Po 1 maja 2004 roku Obwód Kaliningradzki stał się
rosyjską enklawą wewnątrz Unii Europejskiej. Jest to obszar
odmienny od sąsiadujących z nim krajów pod względem gospodarczym, politycznym i społecznym. W tej sytuacji istotne
stało się podjęcie działań, które zapobiegałyby izolacji Obwodu
i umożliwiły intensywną wymianę – w szczególności młodemu
pokoleniu, które ma ważną rolę do odegrania w przyszłości. Fora
przyczyniły się do stałej współpracy parterów z Polski, Niemiec
i Obwodu Kaliningradzkiego.
a. Foren des trilateralen Austausches
Ein besonderes Instrument, das vom DPJW und seinen Partnern
erarbeitet wurde, sind die so genannten Foren des trilateralen
Austausches. Die Initiative für die Durchführung der Foren geht
in der Regel vom DPJW aus, wenn ein Bedarf hierfür ausgemacht
oder signalisiert wird. Sie werden jedoch immer in enger Zusammenarbeit mit einer Zentralstelle und weiteren Partnerorganisationen realisiert. Diese übernehmen nach und nach die Regie,
die Organisation und Durchführung. Das DPJW steht beratend
zur Seite und ist während des Programms vor Ort.
Das DPJW kann keine Programme im Drittland finanzieren,
weshalb die ersten Foren in Polen und Deutschland stattfanden.
Mit der Robert Bosch Stiftung als Partner konnten 2005, 2006
und 2007 je ein Forum im Gebiet Kaliningrad, in Belarus und in
der Ukraine realisiert werden.
Zielgruppe der Foren sind Multiplikator(inn)en aus Deutschland,
Polen und dem jeweiligen Drittland sowie weitere Aktive im
trilateralen Austausch zwischen diesen Ländern. Zu den festen
Elementen der Foren gehören: Förderung von Kontakten zwischen den Teilnehmer(inne)n durch so genannte Partnerbörsen;
Kennenlernen der gesellschaftlichen und rechtlichen Situation
in den drei Ländern, die an dem Projekt teilnehmen; Darstellung
der Möglichkeiten der Zusammenarbeit zwischen Deutschland, Polen und dem jeweiligen Drittland; Informationen zu
Visaformalitäten, Visaanträgen und dem Grenzübertritt; häufig Begegnungen mit Botschafter(inne)n und Vertreter(inne)n
von Botschaften und Konsulaten der einzelnen Länder sowie
Treffen mit Vertreter(inne)n des Grenzschutzes; Ausflüge zu
Grenzübergängen und Informationen über die Gegebenheiten
vor Ort; Erfahrungsaustausch zwischen den Teilnehmer(inne)n;
methodische Workshops; Einblicke in die konkrete Arbeit von
Organisationen der jeweiligen Länder durch Besuche bei den
Organisationen vor Ort – dies ist besonders wertvoll, wenn
das Forum im Drittland stattfindet; Präsentation ausgewählter
Beispielprojekte.
Bislang fanden folgende Veranstaltungen statt:
Deutsch-Polnisch-Ukrainisches Forum
„Ein bisschen tri schadet nie”
-----------------------------------------------------------------------------------seit 2002; 2006 in Deutschland und 2007 in der Ukraine, die übrigen
Jahre in Polen, insgesamt sechs Mal
Partner und Mitorganisator: Stiftung Glückliche Kindheit (Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo) in Lublin, Schabernack – Zentrum
für Praxis und Theorie der Jugendhilfe e. V. in Güstrow, Gesellschaft zum Schutz der Rechte und Würde von Schüler(inne)n
„Forteca“ in Tarnopol
Spezifik: Das Forum „Ein bisschen tri schadet nie” ist Vorbild für
diesen Programmtyp.
Das Forum, das 2007 in der Ukraine stattfand, war für die
Organisator(inn)en die Krönung ihrer Arbeit, die sechs Jahre zuvor begonnen hatte. Dank dem Forum und seiner Regelmäßigkeit entstand eine feste Gruppe an Teilnehmer(inne)n, die den
Kern der Zusammenarbeit zwischen den drei Ländern bildet.
Nach einer genauen Auswertung der Arbeitsergebnisse der Foren auf dem Evaluationstreffen 2007 wurde es für sinnvoll erachtet, dass das Forum mit der Ukraine einen neuen Weg einschlägt
und die Organisator(inn)en beschlossen, die polnische RobertSchuman-Stiftung (Polska Fundacja im. Roberta Schumana) mit
einzubinden. Gemeinsam soll eine größere Veranstaltung im
Rahmen der Konferenz „Tri.Net live” organisiert werden, bei der
eine der Diskussionsrunden dem deutsch-polnisch-ukrainischen
Jugendaustausch gewidmet sein soll. In Polen ist immer wieder
von der Gründung eines Polnisch-Ukrainischen Jugendwerkes
die Rede. Dieses wäre ein natürlicher Partner für das DPJW bei
der Realisierung deutsch-polnisch-ukrainischer Projekte.
Deutsch-Polnisch-Belarussisches Forum „Über Grenzen”
-----------------------------------------------------------------------------------seit 2003; 2006 in Belarus, die übrigen Jahre in Polen, insgesamt
vier Mal
Partner und Mitorganisator: Stiftung Nowy Staw (Fundacja
Nowy Staw) in Lublin
Spezifik: Neben den allgemeinen Zielen der Foren ist der Austausch mit Belarus besonders durch die politische Situation des
Landes geprägt. Informationen über die aktuelle gesellschaftliche Situation in Belarus und die dadurch entstehenden Gegebenheiten für den Austausch nehmen daher einen besonderen
Platz ein. Die gemeinsame Geschichte hat zudem Stereotype
entstehen lassen, die die Zusammenarbeit erschweren. Es ist
daher am effektivsten, mit seinen Aktivitäten bei der jungen
Generation anzusetzen, die zukünftig über die Gestalt Europas
entscheiden wird. Das Forum soll Aktivitäten initiieren, die
Grundlagen für Offenheit, Toleranz und Verständnis gegenüber
den westlichen und östlichen Nachbarn in Europa schaffen.
Deutsch-Polnisch-Kaliningrader Forum „Ohne Grenzen”
-----------------------------------------------------------------------------------seit 2004 in Polen; 2005 im Gebiet Kaliningrad und 2006 in Deutschland, insgesamt drei Mal
Partner und Mitorganisator: Kulturgemeinschaft „Borussia“ in
Allenstein (Współnota Kulturowa „Borussia“, Olsztyn) und urbansocial gGmbH in Berlin
Spezifik: Seit dem 1. Mai 2004 ist das Gebiet Kaliningrad russische Enklave innerhalb der Europäischen Union. Dieses Gebiet
unterscheidet sich wirtschaftlich, politisch und gesellschaftlich
von seinen Nachbarländern. Daher sind Aktivitäten wichtig,
die eine Isolation des Gebietes vermeiden helfen und einen
intensiven Austausch ermöglichen – insbesondere der jungen
Generation, die eine wichtige Rolle für die zukünftige Entwicklung spielen wird. Die Foren haben zu einer ständigen
Zusammenarbeit von Partnern aus Deutschland, Polen und dem
Gebiet Kaliningrad beigetragen.
Forum polsko-niemiecko-litewskie „Ponad granicami”
-----------------------------------------------------------------------------------Odbyło się łącznie trzy razy. Zostało zapoczątkowane w 2005 roku,
w 2007 pierwsza część programu miała miejsce na Litwie, a druga
w Polsce, pozostałe fora były prowadzone w Polsce.
Partner i współorganizator: Dom Pojednania i Spotkań im.
św. M. Kolbego w Gdańsku oraz od 2007 roku Dom Spotkań
Niemieckiego Związku Zawodowego w Flecken-Zechlin (DGB-Jugendbildungsstätte Flecken-Zechlin)
Specyfika: Forum służy zainicjowaniu i pogłębieniu dialogu
pomiędzy organizacjami z Polski, Niemiec i Litwy.
Spojrzenie w przyszłość
Podjęcie próby wyznaczenia nowych kierunków rozwoju wymiany trójstronnej oraz stworzenie platformy współpracy dla
organizacji i instytucji z Polski, Niemiec oraz pozostałych krajów Europy Wschodniej było powodem spotkania polskich
i niemieckich koordynatorów wszystkich forów trójstronnych
w listopadzie 2007 roku w Mikuszewie. Było to pierwsze tego typu
spotkanie, podczas którego doszło do wymiany doświadczeń
i próby wyznaczenia forom wspólnych standardów. Jednocześnie
dla każdej trójnarodowej konstelacji zostały ustalone osobne
priorytety i plany na przyszłość.
2.1.3. Podsumowanie
Jak wynika z przedstawionego sprawozdania, działalność PNWM
przyczynia się nie tylko do porozumienia dwustronnego, ale
poprzez działania trójstronne wykracza daleko poza jego ramy.
Projekty trójstronne, postrzegane jako spotkania równouprawnione a zarazem intensywne, są ogromnym wyzwaniem organizacyjnym i merytorycznym zarówno dla organizatorów
programów, jak i dla PNWM (m.in. ze względu na fakt, że wśród
krajów trzecich pojawiają się ostatnio partnerzy z USA czy
Ameryki Południowej). Wymiana trójstronna to przede wszystkim ogromne korzyści – pozwala zaangażowanym stronom
wzbogacić się o nowe doświadczenia międzykulturowe i merytoryczne, wspomaga budowę sieci kontaktów oraz wspiera
procesy demokratyzacyjne i integracyjne w zaangażowanych
w nią krajach.
Deutsch-Polnisch-Litauisches Forum
„Über die Grenzen hinweg”
-----------------------------------------------------------------------------------seit 2005; 2007 fand der erste Programmteil in Litauen, der zweite
in Polen statt, die übrigen Jahre in Polen, insgesamt drei Mal
Partner und Mitorganisator: Maximilian-Kolbe-Haus in Danzig
(Dom Pojednania i Spotkań im. św. M. Kolbego, Gdańsk) und seit
2007 die DGB Jugendbildungsstätte Flecken-Zechlin
Spezifik: Ziel der Foren ist die Anregung und Vertiefung des Dialogs
zwischen Organisator(inn)en aus Deutschland, Polen und Litauen.
Ein Blick in die Zukunft
Der Versuch, neue Richtungen in der Entwicklung des trilateralen Austausches zu definieren und eine Plattform für die Zusammenarbeit zwischen Organisationen und Institutionen aus
Deutschland, Polen und anderen Ländern Osteuropas zu schaffen, war Anlass einer Begegnung der deutschen und polnischen
Koordinator(inn)en aller trilateralen Foren (im November 2007
in Mikuszewo). Dies war die erste Begegnung dieser Art, bei der
Erfahrungen ausgetauscht wurden und der Versuch unternommen wurde, gemeinsame Standards für die Foren festzulegen.
Gleichzeitig wurden für jede trilaterale Konstellation besondere
Prioritäten und Zukunftspläne erarbeitet.
2.1.3. Zusammenfassung
Wie aus dem vorliegenden Bericht hervorgeht, trägt die Tätigkeit des Deutsch-Polnischen Jugendwerkes nicht allein zur
bilateralen Verständigung bei, sondern geht mit den trilateralen
Aktivitäten darüber hinaus. Für die Organisator(inn)en wie auch
für das DPJW stellen die trilateralen Projekte im Sinne einer
gleichberechtigten und intensiven Begegnung eine enorme
organisatorische und inhaltliche Herausforderung dar (nicht
nur, weil unter den Drittländern neuerdings Partner aus den USA
oder Südamerika auftauchen). Aber der trilaterale Austausch
bringt für alle Beteiligten einen Zugewinn an inhaltlichen und
interkulturellen Erfahrungen, fördert den Aufbau von Netzwerken und unterstützt Demokratisierungs- und Integrationsprozesse in den beteiligten Ländern.
2.2 Inne programy własne
Programy informacyjne i kształceniowe
„MłodzieżWspółOdpowiedzialna” – posiedzenie jury
i wręczenie nagród
-----------------------------------------------------------------------------------18 stycznia 2007 roku: Potsdam (Poczdam) – posiedzenie jury
20 czerwca 2007 roku: Berlin – wręczenie nagród
Adresaci: Przedstawiciele podmiotów realizujących polskoniemieckie spotkania młodzieży, decydenci, szeroka opinia
publiczna
Cel: Public relations
Treść: Pod hasłem „MłodzieżWspółOdpowiedzialna” zorganizowano w 2006 roku po raz drugi konkurs o Polsko-Niemiecką
Nagrodę Młodzieży. Do udziału w konkursie mogły być zgłaszane
polsko-niemieckie projekty zrealizowane w 2006 roku, które
dotyczyły tematu partycypacji młodzieży w życiu społecznym.
Jury obradowało na początku 2007 roku i przyznało dwie nagrody główne w kategoriach pozaszkolnej i szkolnej wymiany
młodzieży. Zwyciężyły projekty „Polsko-niemiecka wymiana
fachowa“ Międzynarodowego Domu Spotkań w Krzyżowej
i stowarzyszenia Kreisau Initiative Berlin e. V. oraz „Przemoc
w szkole“ Zespołu Szkół Licealno-Technicznych w Kluczborku
i gimnazjum BBS II Fachgymnasium Technik z Cloppenburga.
Uroczystość rozdania nagród miała miejsce w ramach XVI posiedzenia Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży w czerwcu 2007
roku w Berlinie.
„Wymiana na 6!“
-----------------------------------------------------------------------------------18 – 20 stycznia 2007 roku: Wildberg (w Szwarcwaldzie)
28 – 30 czerwca 2007 roku: Herbstein
Adresaci: Nauczyciele z Niemiec
Cel: Przedstawienie metodycznych podstaw wymiany i stworzenie sieci kontaktów między nauczycielami zaangażowanymi
w polsko-niemiecką wymianę młodzieży
Treść: Szkolenia z cyklu „Wymiana na 6!“ skierowane były do
nauczycieli, którzy planowali przeprowadzenie pierwszej wymiany polsko-niemieckiej lub których pierwsze doświadczenia
związane z wymianą nie były zadowalające i z tego powodu
widzieli potrzebę lepszego przygotowania się przed podjęciem
ponownej próby. Uczestnikom udostępniono pisemne i praktyczne pomoce dydaktyczne do dalszej samodzielnej pracy oraz
umożliwiono spotkanie z kolegami o podobnych zainteresowaniach i doświadczeniach z innych szkół. Ponadto program
miał pomóc w stworzeniu sieci kontaktów między szkołami,
w których pracują uczestnicy szkolenia. Program w Wildbergu
był już drugim seminarium PNWM w Badenii-Wirtembergii
zrealizowanym przy wsparciu Ministerstwa Edukacji, Młodzieży
i Sportu tego kraju związkowego.
2.2 Weitere Eigenveranstaltungen
Fortbildungs- und Informationsveranstaltungen
„JugendMitVerantwortung“ – Jurysitzung und Preisgala
-----------------------------------------------------------------------------------18. Januar 2007: Potsdam – Jurysitzung
20. Juni 2007: Berlin – Preisgala
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en des deutsch-polnischen Jugendaustausches, Entscheidungsträger, breite Öffentlichkeit
Ziel: Öffentlichkeitsarbeit
Inhalte: Unter dem Motto „JugendMitVerantwortung“ wurde im
Jahre 2006 zum zweiten Mal der Deutsch-Polnische Jugendpreis
ausgeschrieben. Zum Mitmachen eingeladen waren deutschpolnische Jugendbegegnungen des Jahres 2006, die sich mit ihren Themen rund um die Partizipation von Jugendlichen im gesellschaftlichen Leben drehten. Die Jury tagte Anfang 2007 und
erkannte zwei Hauptpreise in den Kategorien außerschulischer
Jugendaustausch und Schulaustausch zu. Die Gewinner waren
die Kreisau Initiative Berlin e. V. und Międzynarodowy Dom
Spotkań w Krzyżowej (Internationale Jugendbegegnungsstätte
Kreisau) mit dem Projekt „Deutsch-polnischer Fachaustausch“
sowie das BBS II Fachgymnasium Technik, Cloppenburg und
Zespołowi Szkół Licealno-Technicznych w Kluczborku (Technisches Gymnasium Kluczbork) mit dem Projekt „Gewalt an der
Schule“. Die Verleihung des Preises erfolgte im Rahmen der 16.
Sitzung des Deutsch-Polnischen Jugendrates im Juni 2007 in
einer Feierstunde in Berlin.
„Austausch: Sehr gut!“
--------------------------------------18. – 20. Januar 2007: Wildberg (Schwarzwald)
28. – 30. Juni 2007: Herbstein
Zielgruppe: Lehrkräfte aus Deutschland
Ziel: Vermittlung methodischer Grundlagen und Vernetzung
von Lehrkräften im deutsch-polnischen Schulaustausch
Inhalte: Die Schulungen aus der Reihe „Austausch: Sehr gut!“
richteten sich an Lehrer(innen), die zum ersten Mal einen
deutsch-polnischen Schulaustausch planten oder nach einer
ersten Begegnungserfahrung noch nicht ganz zufrieden waren und sich vor einem erneuten Versuch besser vorbereiten
wollten. Die Teilnehmer(innen) erhielten Arbeitshilfen für die
persönliche Weiterarbeit sowie eine Möglichkeit zur Begegnung
mit Kolleg(inn)en aus anderen Schulen mit ähnlichem Interesse
und Erfahrungshintergrund. Ein weiteres Ziel der Veranstaltung
war es, zur Vernetzung der anwesenden Schulen beizutragen.
Mit der Veranstaltung in Wildberg fand das DPJW-Seminar bereits zum zweiten Mal in Baden-Württemberg mit Unterstützung
des baden-württembergischen Ministeriums für Kultus, Jugend
und Sport statt.
Polsko-Niemieckie Forum w Hesji
-----------------------------------------------------------------------------------21 – 23 lutego 2007 roku: Arnoldshain
Adresaci: Animatorzy pozaszkolnej wymiany młodzieży z Hesji
i Wielkopolski
Cel: Podtrzymanie współpracy regionalnej, która przekłada się
na partnerstwa polsko-niemieckie w pozaszkolnej wymianie
młodzieży, szukanie nowych partnerów, dokształcanie
Treść: Osiemdziesięciu uczestników z Hesji i jej partnerskiego regionu Wielkopolski, a także z całej Polski, uczestniczyło
w dorocznym polsko-niemieckim forum w Arnoldshain. Oprócz
udziału w programie, na który składały się praca w grupach roboczych oraz wykłady i dyskusje panelowe, forum było okazją
do rozmów między partnerami na temat realizowanych w ciągu
roku projektów, umożliwiało nawiązywanie nowych partnerstw
oraz wypracowanie pomysłów na nowe wspólne projekty.
Co roku spotykają się tu m.in. przedstawiciele Niemieckiego
Związku Organizacji Młodzieżowych (Deutscher Bundesjugendring) i Polskiej Rady Młodzieży, a także organizacje młodzieżowe
zainteresowane powołaniem polskiej organizacji zrzeszającej.
Partnerzy: Ewangelicka Placówka Kształceniowa w Arnoldshain
(Evangelische Bildungsstätte Arnoldshain), Młodzież Ewangelicka
(Evangelische Jugend), Heski Związek Organizacji Młodzieżowych
(Hessischer Jugendring), Niemiecki Związek Organizacji
Młodzieżowych (Deutscher Bundesjugendring)
Polsko-Niemieckie Forum Partnerstw Wymiany Szkolnej
-----------------------------------------------------------------------------------6 – 9 marca 2007 roku: Bad Moskau (Mużaków)
Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec
Cel: Polepszenie jakości współpracy w zespole polsko-niemieckim
Treść: Do udziału w I Polsko-Niemieckim Forum Partnerstw
Wymiany Szkolnej zaproszonych zostało 28 szkół partnerskich.
Celem forum było otrzymanie kompleksowego i aktualnego
obrazu partnerstw wymiany szkolnej oraz podsumowanie
współpracy. Szkoły miały możliwość prezentacji przeprowadzonych projektów oraz planowania kolejnych spotkań. Forum
stało się miejscem wymiany doświadczeń i poglądów oraz dyskusji na temat głównych kierunków pracy z młodzieżą w ramach
wymiany szkolnej. W trakcie prowadzonych przez trenerów
PNWM warsztatów uczestnicy zapoznali się ze sprawdzonymi
metodami pracy grupowej, które uwzględniają m.in. dynamikę
grupy, różnice międzykulturowe oraz oczekiwania młodzieży.
Widoczne były olbrzymia motywacja i zaangażowanie nauczycieli organizujących wymianę. Przedstawione przez trenerów
PNWM metody ewaluacji spotkały się z uznaniem i zainteresowaniem uczestników, gdyż wiele z nich będzie mogło zostać
wykorzystanych podczas spotkań polsko-niemieckich oraz
w celu oceny zespołów prowadzących program.
Partner: Projekt Młodzieżowy w Parku Mużakowskim (Jugendprojekt im Muskauer Park e. V.)
Deutsch-Polnisches Forum in Hessen
-----------------------------------------------------------------------------------21. – 23. Februar 2007: Arnoldshain
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en des außerschulischen Jugendaustausches aus Hessen und Großpolen (Wielkopolska)
Ziel: Förderung der regionalen Zusammenarbeit zur Unterstützung deutsch-polnischer Partnerschaften im außerschulischen
Jugendaustausch, Suche nach neuen Partnern, Weiterbildung
Inhalte: Achtzig Teilnehmende aus Hessen und Polen, überwiegend aus der Partnerregion Großpolen (Wielkopolska),
beteiligten sich am jährlichen deutsch-polnischen Forum in
Arnoldshain. Neben den Arbeitsgruppen und Plenumsvorträgen und -diskussionen bot das Forum auch außerhalb der
Tagesordnung vielfältige Möglichkeiten, Absprachen zwischen
Partnern über die Projekte des Jahres zu treffen und neue
Partner oder Projektideen kennenzulernen. U. a. kommen hier
alljährlich Vertreter(innen) des Deutschen Bundesjugendrings
sowie des Polnischen Jugendrates (Polska Rada Młodzieży) und
an der Schaffung eines polnischen Dachverbandes interessierte
Jugendorganisationen zusammen.
Partner: Evangelische Bildungsstätte Arnoldshain, Evangelische
Jugend, Hessischer Jugendring, Bundesjugendring
Deutsch-Polnisches Partnerforum für den Schulaustausch
-----------------------------------------------------------------------------------6. – 9. März 2007: Bad Muskau
Zielgruppe: Lehrer(innen) aus Deutschland und Polen
Ziel: Qualitätsverbesserung der Zusammenarbeit im deutschpolnischen Team
Inhalte: Zum 1. Deutsch-Polnischen Partnerforum für den Schulaustausch wurden 28 Partnerschulen eingeladen. Ziel des Forums war es, ein umfassendes und aktuelles Bild der Partnerschaften im Schulaustausch zu erhalten und eine Bilanz aus der
Zusammenarbeit zu ziehen. Die Schulen hatten Gelegenheit,
sich mit ihren Projekten zu präsentieren und weitere Begegnungen zu planen. Das Forum bot Raum für Erfahrungsaustausch
und Diskussion über die Leitlinien der Arbeit mit Jugendlichen
im Schulaustausch. In Workshops, die von DPJW-Trainer(inne)n
durchgeführt wurden, lernten die Teilnehmer(innen) bewährte
Methoden der Gruppenarbeit kennen, die u. a. Gruppendynamik, interkulturelle Unterschiede und Erwartungen der Jugendlichen berücksichtigen. Erkennbar waren die große Motivation
und das Engagement der Lehrer(innen), die einen Austausch
organisieren. Die von den DPJW-Trainer(inne)n vorgestellten
Evaluationsmethoden stießen bei den Teilnehmer(inne)n auf
Anklang und Interesse, da sich viele dieser Methoden bei
deutsch-polnischen Begegnungen und zur Bewertung von
Leitungsteams anwenden lassen.
Partner: Jugendprojekt im Muskauer Park e. V.)
Doroczne Spotkanie Trenerów 2007
-----------------------------------------------------------------------------------28 lutego – 4 marca 2007 roku: Rothenklempenow
Adresaci: Trenerzy PNWM oraz absolwenci szkolenia dla trenerów organizowanego przez PNWM
Cel: Wymiana doświadczeń i budowanie sieci współpracy
między trenerami
Treść: Tematem spotkania trenerów były tzw. Targi Możliwości,
w trakcie których uczestnicy zaprezentowali swoje oferty szkoleniowe i seminaria oraz szukali partnera do wspólnej realizacji
projektów. Trenerzy poinformowani zostali także o zmianach
wprowadzonych w Wytycznych PNWM oraz o nowych zasadach
wspierania „4 x 3 prosta sprawa”.
Tandem Medialny Wschód-Zachód
-----------------------------------------------------------------------------------22 – 25 lutego 2007 roku: Jędrychowo
1 – 31 maja 2007 roku: Polska
Adresaci: Młodzi polscy i niemieccy dziennikarze
Cel: Nawiązywanie i pielęgnowanie kontaktów z polskimi
i niemieckimi dziennikarzami, public relations na rzecz wymiany
młodzieży
Treść: W 2007 roku po raz kolejny PNWM wsparła
i współorganizowała ponad czterotygodniowy program stypendialny dla niemieckich dziennikarzy. Podczas podróży studyjnej
po Polsce uczestnicy – młodzi dziennikarze prasowi, radiowi
i telewizyjni – odwiedzili m.in. miejsca i instytucje związane
z polsko-niemiecką wymianą młodzieży: Państwowe Muzeum
na Majdanku, Fundację Nowy Staw oraz Fundację „Krzyżowa” dla
Porozumienia Europejskiego. Złożyli również wizytę w warszawskim biurze PNWM i wzięli udział w dyskusji poświęconej wymianie młodzieży. Ponadto PNWM po raz pierwszy dofinansowała
oraz uczestniczyła w spotkaniu byłych uczestników programu
Medientandem z polskimi dziennikarzami – stypendystami
analogicznego projektu Fundacji Roberta Boscha. Dzięki temu
poszerzony został krąg zaprzyjaźnionych z PNWM dziennikarzy
z Polski i Niemiec, którzy zainteresowani są wymianą młodzieży
oraz sprawami polsko-niemieckimi.
Partnerzy: Fundacja Medientandem, Fundacja Roberta Boscha
(Robert Bosch Stiftung), Fundacja Konrada Adenauera w Polsce
Trainerjahrestagung 2007
-----------------------------------------------------------------------------------28. Februar – 4. März 2007: Rothenklempenow
Zielgruppe: DPJW-Trainer(innen) und Absolvent(inn)en der
DPJW-Trainerausbildung
Ziel: Erfahrungsaustausch und Vernetzung der DPJW-Trainer(innen)
Inhalte: Beim jährlichen Treffen der DPJW-Trainer(innen) gab es
einen „Markt der Möglichkeiten“, bei dem die Teilnehmer(innen)
ihre Schulungsangebote und Seminare präsentierten sowie CoTrainer(innen) für die gemeinsame Realisierung von Projekten
suchten. Die Trainer(innen) wurden auch über Änderungen in
den DPJW-Richtlinien und über die neue Fördermöglichkeit
„4 x 1 ist einfacher” informiert.
Medientandem West-Ost
-----------------------------------------------------------------------------------22. – 25. Februar 2007: Jędrychowo
1. – 31. Mai 2007: Polen
Zielgruppe: junge deutsche und polnische Journalist(inn)en
Ziel: Kontaktknüpfung und -pflege mit deutschen und polnischen Journalist(inn)en; Öffentlichkeitsarbeit für den Jugendaustausch
Inhalte: Auch 2007 unterstützte das DPJW das gut vierwöchige
Stipendienprogramm für deutsche Journalist(inn)en finanziell
und organisatorisch. Während ihrer Studienreise durch Polen
besuchten die Teilnehmer(innen) – junge Journalist(inn)en von
Zeitungen, Radio und Fernsehen – u. a. Orte und Institutionen des deutsch-polnischen Jugendaustauschs: das Staatliche Museum in Majdanek (Muzeum Państwowe na Majdanku),
die Stiftung Nowy Staw (Fundacja Nowy Staw), Lublin, sowie
die Stiftung Kreisau für Europäische Verständigung (Fundacja
„Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego). Sie waren ebenfalls im Warschauer Büro des DPJW zu Gast, um über die Rolle
des Jugendaustausches zu diskutieren. Darüber hinaus beteiligte sich das DPJW erstmalig an einer Begegnung ehemaliger
Teilnehmer(innen) des Programms Medientandem mit polnischen Journalist(inn)en – Stipendiat(inn)en eines analogen
Projekts der Robert Bosch Stiftung. Dadurch wurde der Kreis
mit dem DPJW befreundeter Journalist(inn)en aus Deutschland
und Polen, die sich für Jugendaustausch und deutsch-polnische
Themen interessieren, erweitert.
Partner: Stiftung Medientandem, Robert Bosch Stiftung, KonradAdenauer-Stiftung (Auslandsbüro Polen)
„Polsko-Niemieckie Forum Młodzieży. Programy integracyjne
w międzynarodowej pracy z młodzieżą”
-----------------------------------------------------------------------------------17 – 20 maja 2007 roku: Krzyżowa
Adresaci: Animatorzy wymiany z udziałem młodzieży
niepełnosprawnej
Cel: Tworzenie sieci organizacji aktywnych w danej dziedzinie,
wymiana doświadczeń, giełda partnerów
Treść: Ponad stu zainteresowanych tematem uczestników z Polski i Niemiec spotkało się w Krzyżowej, aby zapoznać się
z udanymi projektami z zakresu międzynarodowej pracy
z młodzieżą defaworyzowaną i niepełnosprawną, wymienić
się doświadczeniami, wziąć udział w fachowych dyskusjach
oraz rozwijać nowe pomysły. Podczas tego drugiego już forum zostały nawiązane nowe znajomości, a przedstawiciele
podmiotów realizujących projekty z zakresu międzynarodowej
wymiany młodzieży mogli się lepiej poznać.
Partnerzy: Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego,
stowarzyszenie Kreisau-Initiative Berlin (Kreisau-Initiative Berlin
e. V.)
„Jak sąsiad z sąsiadem”
-----------------------------------------------------------------------------------6 – 8 czerwca 2007 roku: Trebnitz
Adresaci: Animatorzy wymiany zawodowej pracujący w regionie
przygranicznym
Cel: Wymiana doświadczeń związanych z regionem przygranicznym i w zakresie kształcenia zawodowego
Treść: Już po raz siódmy odbyło się Polsko-Niemieckie Forum
Młodzieży w Pałacu Trebnitz skierowane do podmiotów aktywnych w dziedzinie kształcenia zawodowego i przygotowującego
do pracy w zawodzie oraz prowadzących swą działalność
w regionie. Wiele osób uczestniczyło w programie wraz ze swymi
organizacjami partnerskimi. Inni poszukiwali nowych partnerów,
z którymi mogliby nawiązać polsko-niemiecką współpracę przy
realizacji projektów. W sumie w programie uczestniczyli przedstawiciele 50 organizacji. Wykłady wprowadzające dostarczyły
uczestnikom informacji na temat europejskich programów
wspierania, które mogą służyć placówkom kształcenia zawodowego. Ponadto zaprezentowano przykładowe polsko-niemieckie projekty realizowane w rejonie przygranicznym. Miała
również miejsce praca w pięciu grupach roboczych (pedagogika
przeżyć w ramach kształcenia zawodowego, ewaluacja i podnoszenie jakości, 2007 – Rok Równych Szans dla Wszystkich,
animacja językowa oraz działania w obliczu zmian demograficznych), gdzie przedstawiono referaty wprowadzające oraz impulsy do dyskusji z uczestnikami, a częściowo także do ćwiczeń
praktycznych.
Partnerzy: Pałac Trebnitz (Schloss Trebnitz), Urząd ds. Młodzieży
w Brandenburgii (Landesjugendamt Brandenburg)
„Deutsch-Polnisches Jugendforum. Integrative Angebote in der
internationalen Jugendarbeit“
-----------------------------------------------------------------------------------17. – 20. Mai 2007: Krzyżowa (Kreisau)
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en des Austausches mit behinderten Jugendlichen
Ziel: Netzwerkbildung, Erfahrungsaustausch, Partnerbörse
Inhalte: Über 100 Interessierte aus Polen und Deutschland kamen in Kreisau zusammen, um gelungene Projekte im Bereich
internationaler Jugendarbeit mit benachteiligten und behinderten Jugendlichen kennenzulernen, Erfahrungen auszutauschen,
Fachliches zu diskutieren und neue Ideen zu entwickeln. Während dieses zweiten Forums entstanden neue Partnerschaften
und die Aktiven im Bereich internationaler Jugendaustausch
konnten sich untereinander besser kennenlernen.
Partner: Stiftung Kreisau für Europäische Verständigung (Fundacja
„Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego), Kreisau-Initiative
Berlin e. V.
„Von Nachbar zu Nachbar“
-----------------------------------------------------------------------------------6. – 8. Juni 2007: Trebnitz
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en des berufsorientierten Austausches und aus dem grenznahen Raum
Ziel: Erfahrungsaustausch zum Jugendaustausch im grenznahen
Raum und im Bereich Berufsbildung
Inhalte: Das Deutsch-Polnische Jugendforum im Schloss Trebnitz wandte sich nun bereits zum siebten Mal an Träger der
beruflichen und berufsvorbereitenden Bildung im grenznahen
Raum. Viele Träger nahmen gemeinsam mit ihren Partnerorganisationen teil. Andere Träger wollten deutsch-polnische
Projektarbeit neu aufnehmen und suchten noch Partner. Insgesamt waren 50 Organisationen vertreten. Die Einstiegsreferate
lieferten den Teilnehmenden Informationen über europäische
Förderprogramme, die Träger der beruflichen Bildung nutzen
können. Anschließend wurden einige exemplarische deutschpolnische Projekte aus dem grenznahen Raum vorgestellt. In
fünf Arbeitsgruppen (Erlebnispädagogik während der Ausbildung, Evaluation und Qualitätsentwicklung, 2007 – Das Jahr der
Chancengleichheit, Sprachanimation und Umgang mit dem demografischen Wandel) wurden durch Referate Impulse gegeben,
die anschließend mit den Teilnehmenden diskutiert und z. T.
auch praktisch umgesetzt wurden.
Partner: Schloss Trebnitz, Landesjugendamt Brandenburg
Europejskie Spotkanie Młodzieży
-----------------------------------------------------------------------------------24 – 29 czerwca 2007 roku: Berlin
Adresaci: Młodzież z Polski, Niemiec i innych krajów Unii Europejskiej
Cel: Pozyskanie młodzieży dla idei europejskiej
Treść: Z okazji niemieckiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej kanclerz RFN Angela Merkel zaprosiła młodych artystów ze
wszystkich krajów Unii Europejskiej na Europejskie Spotkanie
Młodzieży do Berlina. Organizację spotkania przejęły PNWM
i Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) oraz Biuro ds. Międzynarodowej Pracy
z Młodzieżą Republiki Federalnej Niemiec (IJAB – Fachstelle für
Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland
e. V. ). Ogłoszenie o projekcie rozesłały ambasady Niemiec we
wszystkich krajach członkowskich. Jury wybrało spośród wszystkich kandydatów i ich projektów prawie 300 uczestników,
którzy pod hasłem „W podróży po Europie: szanse nauki, pracy i życia dla młodych ludzi w Europie” spotkali się w stolicy
Niemiec. Podczas tygodniowych warsztatów zajmowali się oni
twórczą interpretacją tematu „Mobilność” i przygotowywali
„Małą operę ogrodową”, której premiera odbyła się w obecności
wielu dostojnych gości oraz samej kanclerz podczas uroczystości
zakończenia spotkania w Parku Kanclerskim. W trakcie tej imprezy PNWM zaprezentowała się na własnym stoisku obok
ambasad, agencji turystycznych z krajów europejskich i innych
organizacji działających na rzecz młodzieży.
Partnerzy: Francuska-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Biuro ds. Międzynarodowej Pracy
z Młodzieżą Republiki Federalnej Niemiec (IJAB – Fachstelle für
Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V.).
Spotkanie sfinansowane ze środków Federalnego Ministerstwa
ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży (Bundesministerium für
Familie, Senioren, Frauen und Jugend), agencji „MŁODZIEŻ dla
Europy” (JUGEND für Europa) – niemieckiej agencji programu UE
„MŁODZIEŻ w działaniu” – Fundacji Roberta Boscha (Robert Bosch
Stiftung), Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt), Urzędu Prasy i Informacji Rządu Federalnego (Presse- und Informationsamt der Bundesregierung), Kolei Niemieckiej
(Deutsche Bahn AG) oraz firm Fielmann AG i Deutsche BP AG
Europäisches Jugendtreffen
-----------------------------------------------------------------------------------24. – 29. Juni 2007: Berlin
Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland, Polen und anderen
EU-Staaten
Ziel: Öffentlichkeitsarbeit für die europäische Idee
Inhalte: Anlässlich der deutschen EU-Ratspräsidentschaft lud
Bundeskanzlerin Angela Merkel junge Künstler(innen) aus allen
EU-Ländern zu einem Europäischen Jugendtreffen nach Berlin
ein. Federführend organisierten dieses Treffen das DPJW und
das DFJW sowie der IJAB – Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V. Die Ausschreibung
erfolgte über die deutschen Botschaften in allen EU-Ländern.
Die Jury wählte aus allen Bewerber(inne)n und ihren Projekten
knapp 300 Teilnehmer(innen) aus, die sich in Berlin unter dem
Motto „Unterwegs in Europa: Chancen für junge Menschen, in
Europa zu lernen, zu arbeiten und zu leben“ trafen. In einwöchigen Workshops setzten sie sich mit dem Thema „Mobilität“
künstlerisch auseinander und erarbeiteten die „Kleine Gartenoper“, die in Anwesenheit der Bundeskanzlerin und zahlreicher
hochrangiger Gäste während des Abschlussfestes des Jugendtreffens im Kanzlerpark uraufgeführt wurde. Während dieser
Veranstaltung präsentierte sich das DPJW mit seinem Stand
neben Botschaften und Touristikagenturen der europäischen
Länder und anderen Einrichtungen der Jugendhilfe.
Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk, IJAB - Fachstelle für
Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V.
Finanziert aus den Mitteln des BMFSFJ, JUGEND für Europa, Deutsche Agentur für das EU-Programm JUGEND IN AKTION, Robert
Bosch Stiftung, Auswärtiges Amt, Presse- und Informationsamt
der Bundesregierung, Deutsche Bahn AG, Fielmann AG, Deutsche
BP AG
„Razem dla Afryki“
-----------------------------------------------------------------------------------27 – 31 lipca 2007 roku: Berlin
Adresaci: Młodzież z Polski i Niemiec
Cel: Przybliżenie młodzieży polskiej i niemieckiej wybranych
problemów Afryki
Treść: Projekt został zorganizowany z inicjatywy wolontariuszy
PNWM. Organizatorzy zgromadzili swoich rówieśników z Polski
i Niemiec wokół wspólnej idei i wskazali na liczne problemy Czarnego Kontynentu. Dzięki referentom z organizacji zajmujących
się pomocą dla Afryki próbowano nie tylko poszerzyć wiedzę
uczestników, ale także udzielić wskazówek co do możliwości
aktywnego zaangażowania się w rozwiązywanie nękających
ten kontynent problemów. Warsztaty i wykłady poprowadzili
m.in. pracownicy katolickiej organizacji charytatywnej Misereor,
Niemieckiej Służby na rzecz Rozwoju (Deutscher Entwicklungsdienst), organizacji Oxfam, która wysyła specjalistów z różnych
dziedzin do krajów rozwijających się oraz Towarzystwa na rzecz
Solidarnego Rozwoju (Gesellschaft für solidarische Entwicklungszusammenarbeit), zajmującego się między innymi tzw.
sprawiedliwym handlem.
Partner: Salezjański Wolontariat Misyjny „Młodzi Światu”
z Krakowa
Spotkanie robocze Euroregionów
-----------------------------------------------------------------------------------1 – 2 października 2007 roku: Łąkomin koło Gorzowa
Wielkopolskiego
Adresaci: Pracownicy Euroregionów
Cel: Wypracowanie jednolitych sposobów oraz metod wspierania w regionie przygranicznym, wymiana informacji
Treść: W 2007 roku już po raz trzeci odbyło się spotkanie pracowników jednostek centralnych działających w regionie przygranicznym – Euroregionów – z przedstawicielem PNWM.
Celem tego rodzaju spotkań jest przede wszystkim wzmocnienie kontaktów pomiędzy najważniejszymi partnerami PNWM
w polsko-niemieckim pasie pogranicza oraz ujednolicenie procedur stosowanych przez te podmioty. Spotkanie służyło również
przekazaniu jednostkom centralnym aktualnych informacji
o PNWM, a ponadto stanowiło okazję do przedyskutowania
z pracownikami Organizacji pytań przekazywanych przez
podmioty do Euroregionów. W roku 2007 szczególną uwagę
poświęcono ewaluacji programów rozliczanych w ramach projektu modelowego „4 x 3 prosta sprawa”. Dużo czasu zajęła
również kwestia nowego oprogramowania, które ma zostać
w 2008 roku wdrożone w jednostkach centralnych oraz
PNWM.
„Gemeinsam für Afrika“
-----------------------------------------------------------------------------------27. – 31. Juli 2007: Berlin
Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland und Polen
Ziel: Sensibilisierung deutscher und polnischer Jugendlicher für
spezielle Probleme Afrikas
Inhalte: Das Projekt wurde auf Initiative der Freiwilligen des
Deutsch-Polnischen Jugendwerkes organisiert. Sie wollten
Gleichaltrige aus Deutschland und Polen um eine Idee scharen
und die zahlreichen Probleme Afrikas aufzeigen. Referent(inn)en
aus verschiedenen Hilfsorganisationen für Afrika vermittelten
nicht nur Wissen, sondern gaben auch Anregungen, wie man
sich aktiv daran beteiligen kann, Probleme dieses bedrängten
Kontinents zu lösen. Workshops und Vorträge bestritten Fachleute der katholischen Organisation Misereor, des Deutschen
Entwicklungsdienstes, der Organisation Oxfam, die Spezialisten
aus unterschiedlichen Bereichen in Entwicklungsländer entsendet, sowie der Gesellschaft für solidarische Entwicklungszusammenarbeit, die u. a. den so genannten „fairen Handel”
unterstützt.
Partner: Salezjański Wolontariat Misyjny „Młodzi Światu” z Krakowa
(Salesianischer Missionarischer Freiwilligendienst „Jugend der
Welt”, Krakau)
Arbeitstreffen der Euroregionen
-----------------------------------------------------------------------------------1. – 2. Oktober 2007: Łąkomin bei Gorzów Wielkopolski
Zielgruppe: Mitarbeiter(innen) der Euroregionen
Ziel: Vereinheitlichung der Verfahrensweisen in den Euroregionen,
Informationsaustausch
Inhalte: Im Jahr 2007 fand bereits zum dritten Mal ein Treffen
von Mitarbeiter(inne)n der Zentralstellen aus den Euroregionen
mit einem Vertreter des DPJW statt. Ziel dieser Treffen ist vor
allem die Intensivierung der Kontakte zwischen den wichtigsten
Partnern des DPJW im deutsch-polnischen Grenzgebiet und
die Vereinheitlichung der Verfahrensweisen, die von diesen
Trägern angewandt werden. Das Treffen diente ebenfalls dazu,
den Zentralstellen aktuelle Informationen über das DPJW zu vermitteln und bot Gelegenheit, mit Mitarbeiter(inne)n des DPJW
Fragen zu besprechen, die von den Trägern an die Euroregionen
weitergegeben wurden. 2007 widmete man sich besonders
der Evaluation der im Rahmen des Modellprojekts „4 x 1 ist
einfacher” durchgeführten Programme. Viel Zeit nahmen auch
Erläuterungen zur neuen Software ein, die ab dem Jahr 2008 in
den Zentralstellen und im DPJW eingeführt wird.
Konferencja PNWM dla przedstawicieli jednostek centralnych
wymiany szkolnej i sportowej
-----------------------------------------------------------------------------------10 – 12 października 2007 roku: Wrocław
Adresaci: Przedstawiciele jednostek centralnych PNWM i krajów
związkowych
Cel: Wymiana informacji i doświadczeń, szukanie nowych
rozwiązań dla wymiany szkolnej i sportowej
Treść: Tematem spotkania przedstawicieli szkolnych i sportowych jednostek centralnych oraz przedstawicieli landów odpowiedzialnych za wspieranie wymiany szkolnej było zapewnienie jakości partnerstw i projektów. Omawiano sposoby ewaluacji
projektów, powstające oprogramowania do opracowywania
wniosków, wnioskowanie online, planowaną zmianę strony
internetowej PNWM oraz podjęto pracę nad sformułowaniem
misji i wizji PNWM. Ponadto ważnym elementem konferencji
była wymiana informacji i doświadczeń na temat spraw proceduralnych i możliwości usprawnienia współpracy (poszukiwanie
partnerów, wspólne szkolenia dla pracowników, organizacja
wspólnych przedsięwzięć, kontrola podmiotów etc.). Podsumowano przedsięwzięcia PNWM realizowane w 2007 roku oraz
przedstawiono plan działań na rok 2008.
Konferencja PNWM dla przedstawicieli jednostek centralnych
wymiany pozaszkolnej
-----------------------------------------------------------------------------------4 – 7 listopada 2007 roku: Oleśnica
Adresaci: Przedstawiciele jednostek centralnych PNWM
Cel: Dokształcanie, informowanie o aktualnych trendach w obszarze wymiany polsko-niemieckiej, wymiana doświadczeń
Treść: Konferencja jednostek centralnych PNWM pozaszkolnej wymiany młodzieży odbyła się w Centrum Kształcenia
i Wychowania Ochotniczych Hufców Pracy w Oleśnicy pod
Wrocławiem. W konferencji wzięło udział ponad stu przedstawicieli jednostek centralnych z Polski i Niemiec. Podczas czterodniowego spotkania uczestnicy mieli możliwość wysłuchania
sprawozdań zarządu i poszczególnych referatów z działalności
PNWM, wymiany doświadczeń z zakresu realizacji programów
młodzieżowych, osobistych konsultacji z pracownikami referatu
wspierania PNWM oraz zebrania informacji podczas spotkań
dwunastu grup roboczych. W grupach tych zajmowano się
m.in. następującymi tematami: podstawy działalności jednostek
centralnych, instrumenty kontroli jakości, wymiana o profilu
zawodowym, projekty dla dzieci oraz animacja językowa. Jedna
z grup roboczych skupiła się na zagadnieniu kształtowania wizji
i misji PNWM, inna grupa natomiast zajmowała się pracami nad
nowym wizerunkiem strony internetowej Organizacji. Gośćmi
honorowymi konferencji byli ambasador Republiki Federalnej
Niemiec w Polsce Michael H. Gerdts i konsul generalny Republiki
Federalnej Niemiec we Wrocławiu dr Helmut Schöps.
DPJW-Zentralstellenkonferenz für den Schul- und
Sportaustausch
-----------------------------------------------------------------------------------10. – 12. Oktober 2007: Wrocław (Breslau)
Zielgruppe: Vertreter(innen) der DPJW-Zentralstellen und der
Bundesländer
Ziel: Informations- und Erfahrungsaustausch, Suche nach neuen
Lösungen für den Schul- und Sportaustausch
Inhalte: Thema des Treffens von Zentralstellenmitarbeiter(innen)
des Schul- und Sportaustausches und Vertreter(innen) der Bundesländer, die für die Förderung des Schulaustausches verantwortlich sind, war die Qualitätssicherung der Partnerschaften
und Projekte. Besprochen wurden Verfahren der Projektevaluation, die neue Software zur Antragsbearbeitung, Antragstellung online und die geplanten neuen Internetseiten des DPJW.
Gearbeitet wurde auch an der Formulierung eines Leitbildes
des DPJW. Ein wichtiges Element der Konferenz war darüber
hinaus der Informations- und Erfahrungsaustausch über Fragen
der Verfahrensweisen und über Möglichkeiten, die Kooperation
zu verbessern (Partnersuche, gemeinsame Mitarbeiterschulungen, Organisation gemeinsamer Veranstaltungen, Kontrolle
der Träger etc.). Die 2007 durchgeführten Maßnahmen des
DPJW wurden bilanziert und die für das Jahr 2008 geplanten
Aktivitäten vorgestellt.
DPJW-Zentralstellenkonferenz für den außerschulischen
Austausch
-----------------------------------------------------------------------------------4. – 7. November 2007: Oleśnica (Oels)
Zielgruppe: Vertreter(innen) der DPJW-Zentralstellen
Ziel: Weiterbildung, Informationsaustausch über aktuelle Trends
im deutsch-polnischen Austausch, Erfahrungsaustausch
Inhalte: Die DPJW-Zentralstellenkonferenz für den außerschulischen Jugendaustausch fand im Bildungs- und Erziehungszentrum der Freiwilligen Arbeitsgruppen (Ochotnicze Hufce Pracy,
OHP) in Oels bei Breslau statt. An der Konferenz nahmen über
hundert Vertreter(innen) von Zentralstellen aus Deutschland
und Polen teil. Während des viertägigen Treffens hörten die
Teilnehmer(innen) u. a. die Berichte der Geschäftsführung und
der einzelnen Referate über die Aktivitäten des DPJW. Darüber
hinaus hatten sie die Möglichkeit, Erfahrungen mit der Durchführung von Jugendprogrammen auszutauschen, persönliche
Gespräche mit Mitarbeiter(inne)n des Förderreferats des DPJW
zu führen und in 12 verschiedenen Arbeitsgruppen Informationen zu sammeln. Die Arbeitsgruppen beschäftigten sich u. a. mit
folgenden Themen: Arbeitsgrundlagen der Zentralstellen, Instrumente der Qualitätskontrolle, beruflicher Austausch, Projekte
für Kinder sowie Sprachanimation. Eine der Arbeitsgruppen
konzentrierte sich auf das DPJW selbst und die Frage nach der
Gestaltung seines Leitbildes. Eine weitere Gruppe beschäftigte
sich mit der Neugestaltung des Internetauftritts des DPJW.
Ehrengäste der Konferenz waren Michael H. Gerdts, Botschafter der Bundesrepublik Deutschland und Dr. Helmut Schöps,
Generalkonsul der Bundesrepublik Deutschland.
Szkolenie dla trenerów PNWM
-----------------------------------------------------------------------------------5 – 8 listopada 2007 roku: Berlin
Adresaci: Trenerzy PNWM oraz absolwenci szkolenia dla trenerów PNWM
Cel: Podnoszenie kwalifikacji trenerów PNWM
Treść: Szkolenie w 2007 roku dotyczyło kompetencji doradczych,
ze szczególnym uwzględnieniem aspektu polsko-niemieckiego.
Zawierało ono następujące treści: rola doradztwa w odróżnieniu
od treningu i coachingu, rola doradcy w środowisku międzykulturowym, wyzwania doradztwa w kontekście polsko-niemieckim i związane z nimi wymagania, optymalny przebieg doradztwa oraz ćwiczenie jego metod, technik i procesu
przebiegu.
Konferencja: „Przyszłość kształcenia zawodowego w Europie.
Polskie i niemieckie doświadczenia i perspektywy”
-----------------------------------------------------------------------------------11 – 14 listopada 2007 roku: Kraków
Adresaci: Specjaliści, nauczyciele ze szkół zawodowych
Cel: Informacja i dyskusja na temat przyszłości kształcenia zawodowego w Polsce i Niemczech.
Treść: Aktualne problemy, przed którymi stoją europejskie systemy edukacji to potrzeba przejrzystości i otwartości w systemie
kształcenia zawodowego, nowe definicje zawodów, standardy
jakości i wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych. Celem
konferencji było przeanalizowanie systemów edukacji zawodowej w Polsce i Niemczech oraz zdefiniowanie problemów
i zadań. Dokonano tego wspólnie z przedstawicielami instytucji
europejskich. Przedstawiono propozycje rozwiązań i przykłady
projektów z obu krajów, mogące służyć jako pomoc przy podnoszeniu jakości i atrakcyjności kształcenia zawodowego. W drugim dniu projektu, który był otwarty dla szerszej publiczności,
w programie wzięli udział przedstawiciele polskich szkół,
placówek kształceniowych, urzędów oraz organizacji pozarządowych zajmujących się tą tematyką. Podczas tzw. Targów
Możliwości uczestnicy konferencji mogli bezpośrednio od
różnych instytucji zdobyć informacje na temat korzystania z ich
wsparcia w zakresie kształcenia zawodowego i wymiany.
Partnerzy: Fundacja Internationaler Bund Polska, Internationaler
Bund, Związek Chrześcijańskich Wiosek Młodzieżowych (Christliches Jugenddorfwerk Deutschland), Fundacja Konrada Adenauera
w Polsce
Schulung für DPJW-Trainer(innen)
-----------------------------------------------------------------------------------5. – 8. November 2007: Berlin
Zielgruppe: DPJW-Trainer(innen) und Absolvent(inn)en der
DPJW-Trainerausbildung
Ziel: Qualifizierung
Inhalte: Beratungskompetenz, mit besonderer Berücksichtigung
des deutsch-polnischen Aspekts, war Thema der Schulung 2007.
Die Weiterbildung umfasste folgende Inhalte: Beraterrolle im
Unterschied zum Training oder Coaching, die Beraterrolle im
interkulturellen Umfeld, Anforderungen an die Beratung im
deutsch-polnischen Kontext (u. a. Ursachen von Missverständnissen in der deutsch-polnischen und internationalen Zusammenarbeit), optimaler Beratungsverlauf, Übungen zu Methoden
und Techniken der Beratung sowie Übung von Abläufen.
Konferenz: „Zukunft der beruflichen Bildung in Europa.
Deutsche und polnische Erfahrungen und Perspektiven“
-----------------------------------------------------------------------------------11. – 14. November 2007: Kraków (Krakau)
Zielgruppe: Fachpublikum, Berufsschullehrer(innen)
Ziel: Information und Diskussion zur Zukunft der beruflichen
Bildung in Deutschland und Polen
Inhalte: Mehr Transparenz und Durchlässigkeit im Berufsbildungssystem, neue Berufsbilder, Qualitätsstandards und die
gegenseitige Anerkennung beruflicher Abschlüsse sind aktuelle
Probleme, vor denen sich die europäischen Berufsbildungssysteme gestellt sehen. Ziel der Konferenz war es, gemeinsam
mit namhaften Vertretern aus europäischen Institutionen das
deutsche und polnische Berufsbildungssystem auf den Prüfstand zu stellen sowie Problemstellungen und Aufgaben zu
erörtern. Dabei wurden Lösungsansätze und Projektbeispiele
aus beiden Ländern vorgestellt, die helfen können, die Qualität und Attraktivität von Berufsbildung zu verbessern. Am öffentlichen zweiten Veranstaltungstag nahmen Vertreter(innen)
von polnischen Schulen, Bildungsstätten, Behörden und Nichtregierungsorganisationen teil, die mit der Thematik befasst
sind. Auf einem Markt der Möglichkeiten konnten sich alle
Konferenzteilnehmer(innen) direkt bei verschiedenen Institutionen über deren Fördermöglichkeiten im Bereich Berufsbildung
und Austausch informieren.
Partner: Stiftung Internationaler Bund Polska (Fundacja Internationaler Bund Polska), Internationaler Bund, Christliches Jugenddorfwerk Deutschland, Konrad-Adenauer-Stiftung (Auslandsbüro
Polen)
„Teamwork – Dreamwork?”
-----------------------------------------------------------------------------------5 – 9 grudnia 2007 roku: Łagów
Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec z doświadczeniem
w polsko-niemieckiej wymianie młodzieży szkolnej
Cel: Wypracowanie metod pracy w dwunarodowym zespole
gotowych do zastosowania w trakcie wymiany młodzieży
szkolnej
Treść: „Teamwork – Dreamwork?” jest kontynuacją szkolenia
„Wymiana na 6!”. Program skierowany był do doświadczonych
partnerstw polsko-niemieckich. W trakcie szkolenia nauczyciele
z Polski i Niemiec mieli okazję wymienić się doświadczeniami
oraz dyskutować na temat problemów pojawiających się podczas polsko-niemieckich spotkań młodzieży. Omawiane były
m.in. następujące zagadnienia: różnice kulturowe, partycypacja młodzieży, a także konflikty i sposoby ich rozwiązywania
w zespole dwunarodowym. Ponadto do programu szkolenia
włączono jeden z modułów projektu „Nie ma przemocy – nie
ma problemu!”, który przybliżył uczestnikom metody podejścia
do przemocy w szkole.
Spotkanie polskich jednostek centralnych
-----------------------------------------------------------------------------------10 grudnia 2007 roku: Warszawa
Adresaci: Przedstawiciele polskich jednostek centralnych wymiany szkolnej i pozaszkolnej
Cel: Polepszenie współpracy z PNWM oraz lobbing na rzecz
wymiany polsko-niemieckiej
Treść: Spotkanie robocze odbyło się na życzenie polskich jednostek centralnych. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele
dwunastu polskich jednostek centralnych wymiany szkolnej
i pozaszkolnej. Podczas pierwszej części dyskutowano nad problemami oraz perspektywami rozwoju polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. W drugiej części, która odbyła się z udziałem
zarządu PNWM, przedstawiono wnioski z dyskusji oraz poszukiwano wspólnych rozwiązań. Głównymi tematami spotkania
były: lobbing na rzecz polsko-niemieckej wymiany młodzieży,
współpraca między PNWM a jednostkami centralnymi oraz
procedury przyznawania i rozliczania dotacji rocznej dla jednostek centralnych. Ponadto podkreślono potrzebę regularnego
organizowania tego rodzaju spotkań roboczych.
„Teamwork-Dreamwork?“
-----------------------------------------------------------------------------------5. – 9. Dezember 2007: Łagów (Lagow)
Zielgruppe: Lehrer(innen) aus Deutschland und Polen mit Erfahrung im deutsch-polnischen Jugendaustausch
Ziel: Ausarbeitung von Arbeitsmethoden im bilateralen Team
für den Schüleraustausch
Inhalte: „Teamwork-Dreamwork?” ist die Fortführung der Schulung „Austausch: Sehr gut!”, die sich an erfahrene deutsch-polnische Partnerschaften richtet. Während der Schulung hatten
Lehrer(innen) aus Deutschland und Polen die Möglichkeit zum
Informationsaustausch und zur Diskussion über Probleme, die
bei deutsch-polnischen Jugendbegegnungen auftreten. Es
wurden u. a. folgende Themen besprochen: kulturelle Unterschiede, Partizipation der Jugendlichen sowie Konflikte und
Konfliktlösung im binationalen Team. Darüber hinaus wurde
in die Schulung ein Modul des Projektes „Keine Gewalt – kein
Problem!” integriert, das den Teilnehmer(inne)n den Umgang
mit Gewalt in der Schule nähergebracht hat.
Treffen polnischer Zentralstellen
-----------------------------------------------------------------------------------10. Dezember 2007: Warszawa (Warschau)
Zielgruppe: Polnische Zentralstellen des schulischen und außerschulischen Austausches
Ziel: Verbesserung der Zusammenarbeit mit dem DPJW und
Lobbying für den deutsch-polnischen Austausch
Inhalte: Das Arbeitstreffen fand auf Wunsch der polnischen Zentralstellen statt. An dem Treffen nahmen Vertreter(innen) von
12 polnischen Zentralstellen des schulischen und außerschulischen Austausches teil. Im ersten Teil wurde über Probleme
und Perspektiven des deutsch-polnischen Jugendaustausches
diskutiert. Im zweiten Teil, an dem die Geschäftsführung des
DPJW teilnahm, wurden die Diskussionsergebnisse vorgestellt
und gemeinsame Lösungen gesucht. Die Hauptthemen waren
Lobbying für den deutsch-polnischen Jugendaustausch, die
Zusammenarbeit zwischen dem DPJW und den Zentralstellen
sowie die Bewilligungs- und Abrechnungsverfahren der jährlichen Zuschüsse für die Zentralstellen. Außerdem wurde der
Bedarf an regelmäßigen Arbeitstreffen dieser Art betont.
„Nie ma przemocy – nie ma problemu!”
-----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Polska, Niemcy
Adresaci: Nauczyciele i uczniowie z Polski i Niemiec
Cel: Uwrażliwienie i pobudzenie do refleksji na temat przemocy
wśród młodzieży oraz metodyczne szkolenie dla nauczycieli
i uczniów
Treść: Projekt „Nie ma przemocy – nie ma problemu!” składał się
z różnych modułów odnoszących się do wielu płaszczyzn polsko-niemieckiej wymiany szkolnej. Oprócz części szkoleniowych
w ramach seminariów wprowadzających do polsko-niemieckiej
wymiany szkolnej PNWM zaproponowała szkołom, by na swe
polsko-niemieckie wymiany zaprosiły zespół trenerów PNWM,
którzy przeprowadziliby warsztaty związane z tym tematem.
Podczas kilkudniowego seminarium nauczyciele i uczniowie
z polskich i niemieckich szkół partnerskich opracowywali wzorcowe projekty, dzięki którym mogliby tę tematykę wprowadzić
w swoje programy wymiany. Wszystkie propozycje szkoleń dla
uczniów i nauczycieli zostały przygotowane i przeprowadzone
przez trenerów PNWM.
Opieka nad zespołem trenerów
Adresaci: Trenerzy PNWM
Cel: Współpraca trenerów z PNWM
Treść: Obecnie aktywnych jest około 30 trenerów PNWM. Ich
zadanie to przeprowadzanie szkoleń dla nauczycieli i animatorów wymiany młodzieży w celu podniesienia jakości realizowanych przez nich programów. Aby usprawnić komunikację
pomiędzy grupą trenerską a pracownikami PNWM, z grupy
trenerów wyłoniony został koordynator. Rolą koordynatora jest
m.in. organizacja Dorocznego Spotkania Trenerów, czuwanie nad
jakością programów przeprowadzanych przez początkujących
trenerów, hospitacje oraz zarządzanie bazą danych trenerów na
stronie internetowej PNWM. Ponadto koordynator konsultuje
zapotrzebowanie na programy dla animatorów i nauczycieli
z pracownikami i zarządem PNWM oraz zajmuje się promowaniem grupy trenerów PNWM.
„Keine Gewalt – kein Problem!”
-----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Deutschland, Polen
Zielgruppe: Lehrkräfte und Schüler(innen) aus Deutschland
und Polen
Ziel: Sensibilisierung und Auseinandersetzung mit dem Thema
Gewalt unter Jugendlichen sowie methodische Schulung von
Lehrkräften und Schüler(inne)n
Inhalte: Das Projekt „Keine Gewalt – kein Problem!“ setzte mit
unterschiedlichen Modulen auf mehreren Ebenen im deutschpolnischen Schulaustausch an: Außer Schulungseinheiten im
Rahmen der Grundlagenseminare zum deutsch-polnischen
Schulaustausch bot das DPJW Schulen an, DPJW-Trainer(innen)
teams mit der Durchführung von Workshops zum Thema im
Rahmen ihrer deutsch-polnischen Begegnung einzuladen.
In einem mehrtägigen Seminar erarbeiteten Lehrkräfte und
Schüler(innen) aus deutsch-polnischen Schulpartnerschaften
Modellprojekte zur Thematisierung des Problems innerhalb ihres Austausches. Alle Schulungsangebote für Lehrer(innen) und
Schüler(innen) wurden von Trainer(inne)n des DPJW vorbereitet
und durchgeführt.
Trainerbetreuung
Zielgruppe: DPJW-Trainer(innen)
Ziel: Zusammenarbeit der Trainer(innen) mit dem DPJW
Inhalte: Im Rahmen des DPJW sind zur Zeit ca. 30 Trainer(innen)
aktiv, deren Aufgabe es ist, Schulungen für Lehrer(innen) und
Multiplikator(inn)en des Jugendaustausches durchzuführen, um
die Qualität der durch sie realisierten Programme zu steigern.
Mit dem Ziel, die Kommunikation zwischen der Trainer(innen)gruppe und den Mitarbeiter(inne)n des DPJW zu verbessern,
wurde aus dem Kreis der Trainer(innen) eine Koordinatorin
bestimmt. Ihre Aufgabe ist u. a. die Organisation des Trainerjahrestreffens, die Sorge um die Qualität der Programme neuer
Trainer(innen), Hospitationen und Betreuung der Trainerdatenbank im Internet. Die Koordinatorin berät den Bedarf an
Programmen für Multiplikator(inn)en und Lehrer(innen) mit
den Mitarbeiter(inne)n und der Geschäftsführung des DPJW und
kümmert sich um die Öffentlichkeitsarbeit für den Trainer(innen)
pool.
Konkurs na najlepszy reportaż z projektu
„Curie-Skłodowska spotyka Einsteina”
-----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Warszawa, Berlin
Adresaci: Uczestnicy projektu „Curie-Skłodowska spotyka
Einsteina”
Cel: Przedstawienie ciekawych miejsc lub wydarzeń z podróży
badawczej w formie reportażu
Treść: Po zakończeniu projektu „Curie-Skłodowska spotyka Einsteina. Wizyta 100 przedstawicieli polskiej młodzieży w niemieckich instytucjach badawczych” w roku 2006 PNWM rozpisała
konkurs na najlepszy reportaż dotyczący tego przedsięwzięcia.
Autorzy najlepszego tekstu polskiego i niemieckiego wygrali
nagrody w postaci dwutygodniowych praktyk na terenie Polski
i Niemiec. Ponadto jeden z reportaży ukazał się w młodzieżowej
gazecie naukowej „KON_TE_XIS“, drugi w czasopiśmie „SPIESSER”. Praktyki odbyły się w 2007 roku w Centrum Modelowania
Matematycznego i Komputerowego w Warszawie oraz w Instytucie Fizjologii Roślin im. Maxa Planka (Max-Planck-Institut für
molekulare Pflanzenphysiologie) w Poczdamie.
Ewaluacja projektów własnych PNWM
-----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Warszawa, Potsdam (Poczdam)
Adresaci: PNWM
Cel: Ewaluacja i zapewnienie jakości programów własnych
Treść: PNWM organizuje corocznie kilkadziesiąt programów
własnych, które skierowane są przede wszystkim do animatorów
wymiany młodzieży. Niektóre z tych przedsięwzięć poddawane
są od 2006 roku ewaluacji, która ma na celu porównanie wymogów i oczekiwań zarówno PNWM, jak i uczestników projektów.
Programy trójstronne
Ewaluacja polsko-niemiecko-izraelskich spotkań młodzieży
-----------------------------------------------------------------------------------4 marca – 24 kwietnia 2007 roku: Potsdam (Poczdam) i Izrael
Adresaci: Animatorzy z Polski i Niemiec zainteresowani wymianą
z Izraelem
Cel: Ewaluacja programów trójstronnych, poszerzenie wiedzy na
temat trójstronnej wymiany młodzieży oraz wkład w podniesienie jakości projektów polsko-niemiecko-izraelskich
Treść: W ramach projektu przeprowadzono badania w czterech
oddzielnych obszarach: organizacje i instytucje zajmujące się
polsko-niemiecko-izraelską wymianą młodzieży, państwowe
i polityczne instytucje aktywne w międzynarodowej wymianie
młodzieży, wolontariat polskiej i niemieckiej młodzieży w Izraelu oraz spotkania z młodzieżą w Izraelu. Na projekt składała
się wizyta studyjna praktykantki PNWM w Izraelu połączona
ze spotkaniami z przedstawicielami wspomnianych powyżej
organizacji. Wizyta ta skupiała się na dwóch aspektach: pierwszy
dotyczył możliwości wspierania i współpracy w ramach polsko-niemiecko-izraelskiej wymiany młodzieży, drugi tego, jak
młodzi Izraelczycy postrzegają siebie i innych oraz jaki wynika
z tego stosunek do Polski i Niemiec. Wyniki projektu stanowią
podstawę do dalszej poprawy jakości polsko-niemiecko-izraelskiej wymiany młodzieży oraz do stworzenia i rozbudowania
współpracy między stowarzyszeniami i instytucjami z Polski,
Niemiec i Izraela.
Partnerzy: ConAct – Biuro Koordynacji Wymiany Niemiecko-Izraelskiej (ConAct – Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch), Akcja Znak Pokuty / PAX Haus Jerozolima (Aktion
Sühnezeichen Friedensdienste / Pax Haus Jerusalem)
Wettbewerb – Beste Reportage über das Projekt
„Curie-Skłodowska trifft Einstein”
-----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Warszawa (Warschau), Berlin
Zielgruppe: Teilnehmer(innen) des Projekts „Curie-Skłodowska
trifft Einstein“
Ziel: Vorstellung interessanter Orte und Ereignisse der
Forschungsreise in Form einer Reportage
Inhalte: Nach Abschluss des Projekts „Curie-Skłodowska trifft
Einstein. Besuch von 100 polnischen Jugendlichen in deutschen Forschungsinstitutionen” schrieb das DPJW 2006 einen
Wettbewerb für die beste Reportage über dieses Projekt aus.
Die Verfasser des besten Beitrags auf Deutsch und auf Polnisch gewannen ein zweiwöchiges Praktikum in Polen bzw.
Deutschland. Zudem erschien ein Text in der wissenschaftlichen
Jugendzeitung KON_TE_XIS, der zweite wurde in der Zeitschrift
SPIESSER veröffentlicht. Die Praktika fanden im 2007 im „Zentrum für mathematische und Computer-Modelle“ in Warschau
(Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego w
Warszawie) und im Max-Planck-Institut für molekulare Pflanzenphysiologie in Potsdam statt.
Evaluation der Eigenveranstaltungen des DPJW
-----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Warszawa (Warschau), Potsdam
Zielgruppe: DPJW
Ziel: Evaluation und Qualitätssicherung der Eigenveranstaltungen
Inhalte: Das DPJW organisiert jährlich über 50 Eigenveranstaltungen, die sich vor allem an Multiplikator(inn)en des
deutsch-polnischen Jugendaustausches wenden. Einige dieser Veranstaltungen werden seit 2006 einer Evaluation unterzogen, um einen Abgleich der Ansprüche und Erwartungen des DPJW und der Teilnehmer(innen) zu ermöglichen.
Trilaterale Programme
Evaluation deutsch-polnisch-israelischer Jugendbegegnungen
-----------------------------------------------------------------------------------4. März – 24. April 2007: Potsdam und Israel
Zielgruppe: am Austausch mit Israel interessierte Multiplikator(inn)en aus Deutschland und Polen
Ziel: Evaluierung trilateraler Programme, Erweiterung des Wissens im Bereich des trilateralen Jugendaustausches und Erhöhung der Qualität der deutsch-polnisch-israelischen Projekte
Inhalt: Im Rahmen des Projektes wurde eine Studie auf vier
voneinander getrennten Arbeitsfeldern durchgeführt: Organisationen und Einrichtungen des deutsch-polnisch-israelischen
Jugendaustausches; staatliche und politische Einrichtungen
für internationalen Jugendaustausch; Freiwilligendienst deutscher und polnischer Jugendlicher in Israel; Begegnungen mit
Jugendlichen in Israel. Das Projekt bestand aus einem Forschungsaufenthalt einer DPJW-Praktikantin in Israel verbunden
mit Treffen mit Vertretern der oben genannten Einrichtungen.
Der Aufenthalt erfolgte unter zwei spezifischen Fragestellungen:
Die erste bezog sich auf die Förderungs- und Kooperationsmöglichkeiten des deutsch-polnisch-israelischen Jugendaustausches, die zweite betraf Eigen- und Fremdwahrnehmungen
der jungen Israelis sowie ihre darauf beruhende Beziehung zu
Deutschland und Polen. Die Ergebnisse liefern eine Grundlage
für die qualitative Weiterentwicklung des deutsch-polnischisraelischen Jugendaustauschs und den Auf- und Ausbau der
Zusammenarbeit zwischen Verbänden und Einrichtungen aus
Deutschland, Polen und Israel.
Partner: ConAct e. V. – Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer
Jugendaustausch, Aktion Sühnezeichen Friedensdienste (Pax Haus
Jerusalem)
Forum polsko-niemiecko-litewskie
-----------------------------------------------------------------------------------16 – 21 kwietnia 2007 roku: Gdańsk, Wilno
Adresaci: Animatorzy aktywni w polsko-niemiecko-litewskiej
wymianie młodzieży
Cel: Zintensyfikowanie wymiany trójstronnej z Litwą
Treść: Forum wpłynęło na pogłębienie dialogu pomiędzy organizacjami z Polski, Litwy i Niemiec zaangażowanymi lub też
chcącymi się zaangażować w wymianę młodzieży, wymiany
doświadczeń i informacji oraz rozwoju wspólnych projektów.
Dużą rolę miało wyznaczanie aktualnych kierunków rozwoju
polsko-niemiecko-litewskiej współpracy między organizacjami
pozarządowymi w kooperacji z organami administracji publicznej. W forum wzięło udział ponad trzydziestu uczestników,
reprezentujących organizacje pozarządowe o różnych profilach
działalności, m.in. ośrodki zajmujące się szkoleniami zawodowymi, stowarzyszenia pracujące z osobami niepełnosprawnymi,
organizacje zajmujące się wolontariatem, instytucje kościelne,
uczelnie wyższe. Pierwsza część forum odbyła się w Gdańsku,
drugą częścią była podróż studyjna śladami wspólnego dziedzictwa, trzecią natomiast stanowiła sesja plenarna w Wilnie
połączona z wizytami w organizacjach pozarządowych, gdzie
w spotkaniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz litewskich
i korpusu dyplomatycznego Polski i Niemiec.
Partnerzy: Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M.
Kolbego w Gdańsku, stowarzyszenie Dom Ludwika Wolkera (Ludwig-Wolker-Haus) z Berlina, Dom Spotkań Niemieckiego Związku
Zawodowego w Flecken-Zechlin (DGB-Jugendbildungsstätte Flecken-Zechlin), Akademia Sztuk Pięknych w Wilnie
„We troje raźniej...“
Forum polsko-niemiecko-ukraińskiej wymiany młodzieży
-----------------------------------------------------------------------------------20 – 24 maja 2007 roku: Lublin, Tarnopol
Adresaci: Animatorzy, przedstawiciele podmiotów i organizacji pozarządowych aktywnych w obszarze polsko-niemieckoukraińskiej wymiany młodzieży
Cel: Zintensyfikowanie współpracy między partnerami z trzech
krajów
Treść: Po raz pierwszy polsko-niemiecko-ukraińskie forum
specjalistyczne, które odbyło się już po raz piąty, miało miejsce na Ukrainie. Ze względu na swoje Wytyczne wspierania
wymiany młodzieży PNWM nie może finansować programów
odbywających się w kraju trzecim. Dzięki wsparciu Fundacji
Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung) udało się pokryć koszty
pobytu uczestników forum na Ukrainie, co umożliwiło im spotkanie z ukraińskimi organizacjami na miejscu. Forum składało
się z dwóch części. Pierwsza część odbyła się w Lublinie i została
skierowana do Polaków i Niemców. Jej celem było przygotowanie do pobytu na Ukrainie oraz zdobycie informacji dotyczących
aktualnej sytuacji w tym kraju i istniejących tam struktur organizacji pozarządowych. Następnie w czasie wspólnego forum
w Tarnopolu w grupach roboczych dyskutowano o dynamice
grupy, komunikacji oraz możliwościach rozwoju współpracy
trójstronnej.
Partnerzy: Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo, Towarzystwo Ochrony
Praw i Godności Ucznia „Forteca” z Tarnopola, Fundacja Roberta
Boscha (Robert Bosch Stiftung)
Deutsch-Polnisch-Litauisches Forum
-----------------------------------------------------------------------------------16. – 21. April 2007: Gdańsk (Danzig), Vilnius
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en im deutsch-polnisch-litauischen Jugendaustausch
Ziel: Intensivierung des trilateralen Austausches mit Litauen
Inhalte: Das Forum diente der Vertiefung des Dialogs zwischen
Organisationen aus Deutschland, Polen und Litauen, die sich für
die Zusammenarbeit im Bereich Jugendaustausch engagieren
oder engagieren wollen, dem Erfahrungs- und Informationsaustausch sowie der Entwicklung gemeinsamer Projekte. Wichtig
war die Bestimmung aktueller Richtungen in der Entwicklung
der deutsch-polnisch-litauischen Zusammenarbeit zwischen
NGOs in Kooperation mit Organen der öffentlichen Verwaltung. Am Forum nahmen über 30 Teilnehmer(innen) aus NGOs
unterschiedlicher Tätigkeitsprofile teil, u. a. aus Berufsbildungswerken, Vereinen der Behindertenarbeit, Organisationen für
Freiwilligenarbeit, kirchlichen Institutionen und Hochschulen.
Der erste Teil des Forums fand in Danzig statt, Teil zwei war eine
Studienreise auf den Spuren der gemeinsamen Vergangenheit,
der dritte Teil war eine mit Besuchen bei NGOs verbundene Plenarsitzung in Vilnius, an der u. a. Vertreter(innen) der litauischen
Regierung und des diplomatischen Dienstes aus Deutschland
und Polen teilnahmen.
Partner: Maximilian-Kolbe-Haus in Danzig (Dom Pojednania i
Spotkań im. św. M. Kolbego, Gdańsk), Ludwig-Wolker-Haus in Berlin, Deutscher Gewerkschaftsbund (DGB) Jugendbildungsstätte,
Flecken-Zechlin, Akademie der Künste in Vilnius
„Ein bisschen tri schadet nie“
Forum des deutsch-polnisch-ukrainischen Jugendaustausches
-----------------------------------------------------------------------------------20. – 24. Mai 2007: Lublin, Tarnopol
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en, Vertreter(innen) von Trägern
und von NGOs, die im Bereich des deutsch-polnisch-ukrainschen Jugendaustausches aktiv sind
Ziel: Intensivierung der Zusammenarbeit zwischen Partnern
aus den drei Ländern
Inhalte: Zum ersten Mal konnte dieses mittlerweile 5. deutschpolnisch-ukrainische Fachforum des DPJW in der Ukraine stattfinden. Für das DPJW ist es aufgrund seiner Förderrichtlinien
nicht möglich, Projekte im Drittland zu unterstützen. Diese
Kosten konnten dank der Förderung durch die Robert Bosch
Stiftung gedeckt werden, sodass die Teilnehmer(innen) die Gelegenheit bekamen, sich mit den ukrainischen Organisationen
vor Ort zu treffen. Das Forum bestand aus zwei Teilen: Der erste
Teil fand in Lublin statt und richtete sich an die polnischen und
die deutschen Teilnehmer(innen), mit dem Ziel, den Aufenthalt
in der Ukraine vorzubereiten und sich über die aktuelle Situation
und die NGO-Strukturen im Land zu informieren. Während des
gemeinsamen Forums in Tarnopol wurde in Arbeitsgruppen
über die Gruppenprozesse bei trilateralen Jugendbegegnungen, über die Kommunikation in trilateralen Teams und die
Entwicklungsmöglichkeiten der trilateralen Zusammenarbeit
im Bereich Jugendaustausch diskutiert.
Partner: Stiftung Glückliche Kindheit (Fundacja Szczęśliwe
Dzieciństwo) in Lublin, Schabernack e. V. – Zentrum für Praxis und
Theorie der Jugendhilfe e. V. in Güstrow, Gesellschaft zum Schutz
der Rechte und Würde von Schüler(inne)n „Forteca“ in Tarnopol,
Robert Bosch Stiftung
„Ewaluacja Międzynarodowych Spotkań Młodzieży“
Konferencja i grupa robocza
Konferencja: 19 kwietnia 2007 roku, Berlin
Adresaci: Przedstawiciele podmiotów i animatorzy polsko-niemieckiej wymiany młodzieży, decydenci i specjaliści
Cel: Zapewnienie jakości w polsko-niemieckiej wymianie
młodzieży
Treść: Projekt „Ewaluacja Międzynarodowych Spotkań
Młodzieży” realizowany jest przez PNWM, Francusko-Niemiecką
Współpracę Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk)
oraz Federalne Stowarzyszenie Kulturowego Kształcenia Dzieci i Młodzieży (Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung), we współpracy z projektem „Ewaluacja organizacji podróży młodzieżowych” (Projekt „Freizeitenevaluation”).
Jego celem było opracowanie standardowego instrumentu
ewaluacji międzynarodowych spotkań młodzieży. Ankiety dla
prowadzących oraz uczestników przygotowano w językach: polskim, niemieckim, francuskim oraz angielskim, a dzięki
współpracy z Federalną Centralą Edukacji Politycznej (Bundeszentrale für politische Bildung) są dostępne na CD-ROM-ie „Młodzież
i Europa”, na którym znajduje się także program do analizy danych statystycznych GrafStat. Umożliwia on również „niefachowcom” ocenę otrzymanych danych, przejrzyste przedstawienie
wyników ewaluacji oraz ich wykorzystanie zarówno do ewaluacji
w zespole, jak i w celu promocji projektu, którego dotyczą. Podczas międzynarodowej konferencji pod koniec kwietnia przedstawiono wyniki podstawowych badań zrealizowanych w ramach
projektu „Ewaluacja Międzynarodowych Spotkań Młodzieży”.
W konferencji uczestniczyli m.in. przedstawiciele ministerstw
i ambasad, parlamentarzyści, naukowcy oraz reprezentanci organizacji działających na rzecz młodzieży z Polski, Niemiec i Francji.
Partnerzy: Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Federalne Stowarzyszenie Kulturowego Kształcenia Dzieci i Młodzieży (Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung), projekt „Ewaluacja organizacji
podróży młodzieżowych” (Projekt „Freizeitenevaluation”)
Public relations
Prezentacje
-----------------------------------------------------------------------------------11 stycznia 2007 roku: Otwock / 25 – 27 lutego 2007 roku: Dresden
(Drezno) / 22 marca 2007 roku: Białystok / 2 kwietnia 2007 roku: Bad
Königshofen / 29 maja 2007 roku: Gliwice / 30 maja 2007 roku: Sulejówek / 3 sierpnia 2007 roku: Warszawa / 27 września 2007 roku:
Warszawa / 8 – 9 października 2007 roku: Gostyń / 13 listopada
2007 roku: Kraków / 16 listopada 2007 roku: Gliwice
Adresaci: Polscy i niemieccy nauczyciele
Cel: Pozyskiwanie nowych podmiotów do projektów wymiany
młodzieży
Treść: W 2007 roku pracownicy referatu wspierania spotykali
się z polskimi i niemieckimi nauczycielami, organizującymi
lub chcącymi organizować wymianę szkolną, informując ich
o formalnych aspektach pozyskiwania i rozliczania dotacji
PNWM oraz o sposobach konstruowania programu wymiany.
Spotkania informacyjne odbywały się w różnych regionach
Polski i Niemiec, zarówno podczas programów własnych PNWM,
jak i na zaproszenie instytucji i organizacji partnerskich.
„Evaluation Internationaler Jugendbegegnungen“
Präsentationstagung und Projektgruppe
Präsentationstagung: 19. April 2007, Berlin
Zielgruppe: Träger und Multiplikator(inn)en im deutsch-polnischen Jugendaustausch, Entscheidungsträger und Fachöffentlichkeit
Ziel: Qualitätssicherung im deutsch-polnischen Jugendaustausch
Inhalte: Das Projekt „Evaluation Internationaler Jugendbegegnungen“ ist eine Kooperation von DPJW, Deutsch-Französischem Jugendwerk (DFJW) und der Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung (BKJ) in Zusammenarbeit mit
dem Projekt „Freizeitenevaluation“, dessen Ziel die Erarbeitung
eines standardisierten Evaluationsinstruments für internationale Jugendbegegnungen war. Die erarbeiteten Fragebögen
für Teamer(innen) und Teilnehmer(innen) liegen nunmehr in
Deutsch, Polnisch, Französisch und Englisch vor und sind dank
der Zusammenarbeit mit der Bundeszentrale für politische
Bildung (bpb) auf der CD „Jugend und Europa“ zugänglich,
auf der sich auch die Statistiksoftware GrafStat befindet. Diese
erlaubt auch Laien, die gewonnenen Daten auszuwerten, die
Ergebnisse anschaulich zu machen und sie sowohl für die Evaluation im Team als auch für die eigene Öffentlichkeitsarbeit
einzusetzen. Auf einer internationalen Präsentationstagung
wurden Ende April die Ergebnisse der Grundlagenstudie des
Projektes „Evaluation Internationaler Jugendbegegnungen“ und
die im Rahmen des Projektes entwickelten Standardfragebögen und Evaluationsinstrumente der Öffentlichkeit vorgestellt.
Anwesend waren u. a. Vertreter(innen) aus Ministerien und
Botschaften, Parlamentarier(innen), Wissenschaftler(innen) und
Vertreter(innen) von Jugendhilfeeinrichtungen aus Deutschland, Polen und Frankreich.
Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW), Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung, Projekt „Freizeitenevaluation“
Öffentlichkeitsarbeit
Präsentationen
-----------------------------------------------------------------------------------11. Januar 2007: Otwock / 25. – 27. Februar 2007: Dresden / 22. März
2007: Białystok 2. April 2007: Bad Königshofen / 29. Mai 2007: Gliwice (Gleiwitz) / 30. Mai 2007: Sulejówek / 3. August 2007: Warszawa
(Warschau) / 27. September 2007: Warszawa (Warschau) / 8. – 9.
Oktober 2007: Gostyń (Gostyn) / 13. November 2007: Kraków (Krakau) / 16. November 2007: Gliwice (Gleiwitz)
Zielgruppe: deutsche und polnische Lehrer(innen)
Ziel: Gewinnen neuer Träger für Jugendaustauschprojekte
Inhalte: 2007 trafen sich Mitarbeiter(innen) des Förderreferats
mit deutschen und polnischen Lehrer(inne)n, die im Bereich des
Schulaustausches aktiv waren oder werden wollten, um sie über
formale Aspekte der Förderbeantragung- und abrechnung von
DPJW-Zuschüssen sowie über die Möglichkeiten der Programmgestaltung von Begegnungen zu informieren. Die Informationstreffen fanden in unterschiedlichen Regionen Deutschlands und
Polens statt, sowohl im Rahmen von Eigenveranstaltungen des
DPJW als auch auf Einladung von Institutionen und Partnerorganisationen.
Dni Kościoła Ewangelickiego
-----------------------------------------------------------------------------------6 – 10 czerwca 2007 roku: Köln (Kolonia)
Adresaci: Młodzież, animatorzy oraz szeroka publiczność
Cel: Prezentacja pracy PNWM i promocja polsko-niemieckiej
wymiany młodzieży
Treść: W ramach działań z zakresu public relations PNWM od
lat regularnie uczestniczy w Dniach Kościoła w Niemczech.
Także w tym roku na stoisku PNWM prezentowanym na „Targach Możliwości” animatorzy kościelnej i świeckiej wymiany
młodzieży zdobywali informacje o możliwościach wspierania
oferowanych przez Organizację, jej publikacjach oraz innych
ofertach. Ponadto podmioty miały okazję zaprezentować swoją
pracę podczas godzinnego programu na scenie. PNWM była
współorganizatorem odbywającej się w ramach Dnia Kościoła
dyskusji „Panel Polska”, w której udział wzięła liczna publiczność
oraz goście ze świata polityki i kultury.
Uroczystość wręczenia Nagrody im. Adama Mickiewicza
-----------------------------------------------------------------------------------29 sierpnia 2007 roku: Weimar
Adresaci: Przedstawiciele prasy i podmiotów wymiany młodzieży
Treść: Tegoroczną Nagrodą im. Adama Mickiewicza Komitet
Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej („Trójkąt
Weimarski”) wyróżnił PNWM i Francusko-Niemiecką Współpracę
Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk). Uroczyste
wręczenie nagrody miało miejsce w Europejskim Centrum
Spotkań i Kształcenia Młodzieży w Weimarze (Europäische
Jugendbildungs- und Begegnungsstätte Weimar). Następnie
około 40 młodych Polaków, Francuzów i Niemców dyskutowało
w ramach „Dialogu Pokoleń” z Bernhardem Voglem (byłym premierem Wolnego Państwa Turyngii), prof. dr. hab. Stefanem Mellerem (byłym ministrem spraw zagranicznych Rzeczypospolitej
Polskiej) oraz dr. Yves’em Burem (deputowanym do francuskiego
Zgromadzenia Narodowego) o idei europejskiej i wcielaniu jej
w rzeczywistość.
Partnerzy: Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Europejskie Centrum Spotkań
i Kształcenia Młodzieży w Weimarze (Europäische Jugendbildungsund Begegnungsstätte Weimar)
Evangelischer Kirchentag
-----------------------------------------------------------------------------------6. – 10. Juni 2007: Köln
Zielgruppe: Jugendliche, Multiplikator(inn)en und andere
Besucher(innen)
Ziel: Präsentation der Arbeit des DPJW und Öffentlichkeitsarbeit
für den deutsch-polnischen Jugendaustausch
Inhalte: Im Rahmen der Öffentlichkeitsarbeit präsentiert sich
das DPJW seit Jahren regelmäßig bei Kirchentagen. Auch in
diesem Jahr informierten sich am DPJW-Stand, der beim „Markt
der Möglichkeiten“ angesiedelt war, Multiplikator(inn)en des
kirchlichen und des nicht-konfessionellen Jugendaustausches
über die Fördermöglichkeiten des DPJW, seine Publikationen
und weitere Angebote. Zudem konnten Träger in einer einstündigen Bühnenzeit ihre Arbeit präsentieren. Darüber hinaus war
das DPJW Mitorganisator bei dem großen „Podium Polen“ des
Kirchentages mit Gästen aus Politik und Kultur.
Festveranstaltung Verleihung Adam-Mickiewicz-Preis
-----------------------------------------------------------------------------------29. August 2007: Weimar
Zielgruppe: Presse und Träger
Inhalte: Den diesjährigen Adam-Mickiewicz-Preis verlieh das
Komitee zur Förderung der Deutsch-Französisch-Polnischen
Zusammenarbeit e. V. „Weimarer Dreieck“ an das DeutschFranzösische Jugendwerk (DFJW) und das DPJW. Die festliche
Preisverleihung fand bei der Europäischen Jugendbildungs- und
Begegnungsstätte Weimar statt, danach diskutierten ca. 40
Jugendliche aus Frankreich, Deutschland und Polen unter dem
Motto „Dialog der Generationen“ mit Bernhard Vogel (Ministerpräsident a. D. des Freistaates Thüringen), Prof. Dr. hab. Stefan
Meller (ehem. Außenminister der Republik Polen) und Dr. Yves
Bur (Abgeordneter der Französischen Nationalversammlung)
über die europäische Idee und ihre Wirklichkeit.
Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW), Europäische
Jugendbildungs- und Begegnungsstätte Weimar
Konkurs o miejsce praktyk „Grasz o staż”
-----------------------------------------------------------------------------------1 lipca – 30 września 2007 roku: Warszawa, Potsdam (Poczdam)
Adresaci: Studenci kierunków humanistycznych w Polsce,
szeroka publiczność
Cel: Public relations, zdobycie dobrego praktykanta do działu PR
Treść: „Grasz o staż” to największy i najbardziej prestiżowy
w Polsce konkurs o miejsce praktyk. Na ogłoszenie PricewaterhouseCoopers i „Gazety Wyborczej” co roku odpowiada
kilkuset studentów. PNWM zaoferowała w ramach konkursu
w 2007 roku trzymiesięczną praktykę w swoim biurze w Poczdamie i po rozmowach kwalifikacyjnych z kilkoma kandydatami zdecydowała się na wybór studentki politologii z Lublina.
Dla PNWM konkurs stanowi skuteczne narzędzie w zakresie
public relations. W okresie naboru do konkursu PNWM była
wielokrotnie wymieniana przez liczne media, na plakatach
i w ulotkach reklamowych (nakład obu tych publikacji wynosił
110 000 egzemplarzy) oraz podczas 50 imprez informacyjnych
w całej Polsce. Ponadto stronę internetową konkursu odwiedziło
ponad 1300 internautów zainteresowanych opisem praktyki
w PNWM.
Partnerzy: PricewaterhouseCoopers, „Gazeta Wyborcza“
Objazdowa wystawa fotograficzna
„ Jak Ty to widzisz / Wie Du es siehst”
Adresaci: Szeroka publiczność
Treść: PNWM oferuje swoim partnerom wypożyczenie wystawy
będącej wynikiem projektu „Jak Ty to widzisz / Wie Du es siehst”,
poświęconego fotografii prasowej. Wystawa składa się z 20
banerów o łatwej konstrukcji. Nadaje się ona do prezentacji
w szkołach, domach spotkań, centrach młodzieżowych,
urzędach miasta i podobnych instytucjach przy okazji imprez
szkolnych, konferencji, jubileuszy itp. Polsko-niemieckie punkty widzenia oraz informacje o polsko-niemieckiej wymianie
młodzieży są tym sposobem obecne na przestrzeni roku w wielu
miejscach w Polsce i Niemczech.
Praktikumswettbewerb „Grasz o staż”
-----------------------------------------------------------------------------------1. Juli – 30. September 2007: Warszawa (Warschau), Potsdam
Zielgruppe: Studierende geisteswissenschaftlicher Studiengänge aus Polen, Öffentlichkeit
Ziel: Presse- und Öffentlichkeitsarbeit, Gewinnen eines/-er guten Praktikanten/-in für den Bereich Presse- und Öffentlichkeitsarbeit
Inhalte: „Grasz o staż” ist der größte und anerkannteste Praktikumswettbewerb Polens. Auf die Ausschreibung von PricewaterhouseCoopers und der „Gazeta Wyborcza“ folgen alljährlich
mehrere hundert Bewerbungen von Studierenden. Das DPJW
hat im Rahmen der Wettbewerbsausschreibung für das Jahr
2007 einen dreimonatigen Praktikumsplatz in seinem Potsdamer Büro angeboten und sich nach mehreren Auswahlgesprächen für eine Studentin der Politikwissenschaft aus Lublin
entschieden. Für das DPJW stellt der Wettbewerb ein wirksames
Instrument im Bereich Öffentlichkeitsarbeit dar. So wurde das
DPJW in der Ausschreibungsphase von zahlreichen Medien, auf
Werbeplakaten und in Werbebroschüren (die Auflage betrug
insgesamt 110.000 Stück) sowie während über 50 Informationsveranstaltungen in ganz Polen als Praktikumsanbieter erwähnt. Darüber hinaus besuchten über 1.300 Interessenten die
Wettbewerbs-Homepage, um sich die Praktikumsbeschreibung
des DPJW anzusehen.
Partner: PricewaterhouseCoopers, „Gazeta Wyborcza“
Wanderausstellung „Wie Du es siehst / Jak Ty to widzisz“
Zielgruppe: breite Öffentlichkeit
Inhalte: Das DPJW bietet seine Ausstellung zum Pressefotoprojekt „Wie Du es siehst / Jak Ty to widzisz“ seinen Partnerorganisationen zur Ausleihe an. Die Ausstellung besteht aus 20 Bannern
im Leichtbausystem und kann in Schulen, Begegnungsstätten,
Jugendzentren, Stadtämtern und ähnlichen Institutionen anlässlich von Schulfesten, Konferenzen, Jubiläen usw. gezeigt
werden. Deutsch-polnische Sichtweisen und der Hinweis auf
deutsch-polnischen Jugendaustausch sind so über das Jahr an
vielen Orten in Deutschland und Polen präsent.
Udział w targach i innych imprezach publicznych
Adresaci: Specjaliści, młodzież, szeroka publiczność
Cel: Prezentacja PNWM podczas różnego rodzaju targów i imprez publicznych
Treść: W 2007 roku PNWM ponownie zaprezentowała się
w ramach działań z zakresu public relations na różnorodnych
imprezach informacyjnych, dniach otwartych oraz podczas
programów jednostek centralnych PNWM i innych instytucji.
PNWM miała swoje stoisko m.in. na Targach Edukacyjnych
w Poznaniu, na Ewangelickim Dniu Kościoła w Kolonii, na Święcie
Lata Fundacji Genshagen (Stiftung Genshagen), na Święcie Europy podczas Szczytu Unii Europejskiej z okazji 50 rocznicy podpisania Traktatów Rzymskich, na I Polsko-Niemieckim Festiwalu
Młodzieży w Chociebużu oraz Europejskim Spotkaniu Młodzieży
w Ogrodzie Kanclerskim. Na stoiskach informacyjnych przedstawiano publikacje PNWM, a pracownicy odpowiadali na pytania
odwiedzających dotyczące możliwości wspierania przez PNWM
oraz zachęcali do zapoznania się z krajem sąsiada poprzez quiz
i udział w zabawach.
Edukacja językowa
Kurs dla tłumaczy grupowych
-----------------------------------------------------------------------------------20 – 28 lutego 2007 roku: Frankfurt (Oder) / Frankfurt nad Odrą –
kurs wprowadzający
24 lipca – 1sierpnia 2007 roku: Frankfurt (Oder) / Frankfurt nad
Odrą – kurs dla zaawansowanych
Adresaci: Animatorzy i tłumacze aktywni w ramach polsko-niemieckiej wymiany młodzieży
Cel: Przekazanie podstawowych technik tłumaczenia ustnego
Treść: Podczas spotkań młodzieży często nie ma na miejscu profesjonalnych tłumaczy. Rolę tłumacza przejmują zazwyczaj organizatorzy spotkania, nauczyciele i studenci, którzy posiadają
odpowiednią znajomość języka. Kursy dla tłumaczy grupowych
PNWM dostosowane są do ich potrzeb. W centrum uwagi znajduje się prezentacja i ćwiczenie różnych technik tłumaczenia
ustnego, techniki notacji oraz trening pamięci. Nie brakuje
też ćwiczeń specjalnie dostosowanych do polsko-niemieckiej
wymiany młodzieży: elementów związanych z interpretacją
i przekazywaniem specyfiki kulturowej oraz metod integracji grupy. W związku z tym, że absolwenci kursów często proponowali
zorganizowanie kursu dla zaawansowanych, w 2007 roku został
on po raz pierwszy zaoferowany. W jego trakcie pogłębiano
i intensywnie ćwiczono różne techniki translacyjne, by uczestnicy
spotkania mogli zdobyć większą pewność siebie w roli tłumaczy
i podejmować się w przyszłości także trudniejszych zadań.
Uczestnicy kursu mieli doskonałą okazję do ćwiczeń, angażując
się przez jeden dzień jako tłumacze w odbywający się w tym
samym czasie projekt wolontariuszy PNWM „Razem dla Afryki”.
Partner: Centrum Językowe Uniwersytetu Europejskiego Viadrina
Teilnahme an Messen und anderen öffentlichen
Veranstaltungen
Zielgruppe: Fachpublikum, Jugendliche und breite Öffentlichkeit
Inhalte: Im Jahr 2007 präsentierte sich das DPJW im Rahmen der
Öffentlichkeitsarbeit wieder auf verschiedenen Info-Veranstaltungen, Tagen der offenen Tür und während Veranstaltungen
der DPJW-Zentralstellen und anderer Institutionen. So war das
DPJW mit einem Info-Stand u. a. bei der Bildungsmesse in Posen
(Poznań), der Schuman-Parade (Parada Schumana) in Warschau
(Warszawa), dem Evangelischen Kirchentag in Köln, dem Sommerfest der Stiftung Genshagen, beim Bürgerfest zum EU-Gipfel
anlässlich des 50. Jahrestages der Römischen Verträge in Berlin,
beim 1. Deutsch-Polnischen Jugendfestival in Cottbus und beim
Europäischen Jugendtreffen im Kanzlergarten vertreten. An
Infoständen wurden die Publikationen des DPJW ausgelegt,
Mitarbeiter(innen) beantworteten Fragen der Besucher(innen)
zu den Fördermöglichkeiten des DPJW und animierten zur
Auseinandersetzung mit dem Nachbarland durch ein Quiz und
kleine Spiele.
Sprachbildung
Gruppendolmetscherkurs
-----------------------------------------------------------------------------------20. – 28. Februar 2007: Frankfurt (Oder) – Einführungskurs
24. Juli – 1. August 2007: Frankfurt (Oder) – Aufbaukurs
Zielgruppe: Multiplikator(inn)en und Sprachmittler(innen)
im deutsch-polnischen Jugendaustausch / Ziel: Vermittlung
grundlegender Techniken des Dolmetschens / Inhalte: Bei
Jugendbegegnungen sind oftmals keine professionellen
Dolmetscher(innen) vor Ort. Die Aufgabe der Sprachmittlung
übernehmen deshalb zumeist die Organisator(inn)en der Begegnung – Lehrer(innen) und Student(inn)en, die über entsprechende Sprachkenntnisse verfügen. Die Gruppendolmetscherkurse des DPJW sind abgestimmt auf ihre Bedürfnisse. Im
Mittelpunkt stehen die Vermittlung und Übung verschiedener
Techniken des Dolmetschens, Notation und Gedächtnistraining.
Nicht zu kurz kommen Übungen speziell für den deutsch-polnischen Jugendaustausch: interpretatorische und kulturmittlerische Elemente sowie Methoden zur Gruppenintegration.
Da Absolvent(inn)en der Kurse immer wieder ein Angebot für
Fortgeschrittene angeregt haben, wurde 2007 erstmals ein weiterführender Kurs angeboten. Hier wurden die verschiedenen
Techniken vertieft und intensiv geübt, um noch mehr Sicherheit
in der Rolle als Sprachmittler(in) zu gewinnen und in Zukunft
auch schwierigere Aufgaben übernehmen zu können. Die fortgeschrittenen Gruppendolmetscher(innen) hatten während
ihres eintägigen Einsatzes beim Projekt der DPJW-Freiwilligen
„Gemeinsam für Afrika“, das zeitgleich mit dem Gruppendolmetscherkurs für Fortgeschrittene stattfand, ein ideales Übungsfeld.
Partner: Sprachenzentrum der Europa-Universität Viadrina in
Frankfurt (Oder)
Tandemowe kursy językowe dla animatorów polsko-niemieckiej
wymiany młodzieży
-----------------------------------------------------------------------------------15 lipca – 5 sierpnia 2007 roku: Wrocław
9 – 23 września 2007 roku: Morawa
Adresaci: Animatorzy, specjaliści
Cel: Kształcenie językowe
Treść: Kursy językowe we Wrocławiu i Morawie skierowane są do
animatorów i specjalistów w dziedzinie polsko-niemieckiej wymiany młodzieży chcących rozpocząć intensywną naukę języka
partnera lub poszerzyć posiadaną już znajomość języka. Oferta
obejmuje oddzielne lekcje obu języków na różnych poziomach
i jest uzupełniona zajęciami w tandemach, podczas których uczestnicy uczą się języka partnera od siebie nawzajem i wspólnie
pogłębiają jego znajomość. Czas wolny, wizyty w organizacjach
partnerskich PNWM oraz wycieczki dają możliwość rozmów na
temat pracy z młodzieżą z Polski i Niemiec.
Partner: Szkoła Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców Uniwersytetu Wrocławskiego
Programy specjalne i projekty finansowane ze środków
zewnętrznych
Praktyki w ramach projektu Leonardo da Vinci
-----------------------------------------------------------------------------------17 września – 16 grudnia 2007 roku: Polska, Niemcy
Adresaci: Młodzi animatorzy polsko-niemieckiej wymiany
młodzieży
Cel: Budowanie sieci współpracy, dokształcanie
Treść: Po raz drugi PNWM zorganizowała projekt „Staż dla animatorów polsko-niemieckiej wymiany młodzieży”, w ramach
którego dziewięciu młodych animatorów polsko-niemieckiej
wymiany młodzieży z Polski i Niemiec odbyło trzynastotygodniowe praktyki w międzynarodowych domach spotkań
młodzieży w kraju sąsiada. Program miał na celu podniesienie
kwalifikacji zawodowych stażystów w zakresie przygotowania,
organizacji i realizacji międzynarodowych spotkań młodzieży,
jak również rozwinięcie ich kompetencji interkulturowych oraz
językowych. Dalszym celem programu było nawiązanie kontaktów i współpracy między polskimi a niemieckimi ośrodkami
pracy z młodzieżą.
Partnerzy: Podmioty i jednostki centralne PNWM; projekt
współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej „Leonardo da Vinci”
Tandemsprachkurse für Multiplikator(inn)en und Fachkräfte
im deutsch-polnischen Jugendaustausch
-----------------------------------------------------------------------------------15. Juli – 5. August 2007: Wrocław (Breslau)
9. – 23. August 2007: Morawa (Muhrau)
Zielgruppe: Multplikator(inn)en, Fachkräfte
Ziel: Sprachbildung
Inhalte: Die Tandemsprachkurse in Breslau und Muhrau richten sich an Multiplikator(inn)en und Fachkräfte im deutschpolnischen Jugendaustausch, die einen intensiven Einstieg
in die Partnersprache suchen oder ihre Sprachkenntnisse verbessern wollen. Der muttersprachlich getrennte Unterricht
wird auf unterschiedlichen Lernniveaus angeboten und durch
Tandemeinheiten ergänzt, bei denen die Teilnehmer(innen)
ihre Kenntnisse der Partnersprache voneinander lernen und
miteinander vertiefen. Freizeit, Besuche von Partnerorganisationen des DPJW vor Ort und Ausflüge geben Gelegenheit zum
Austausch über die (gemeinsame) Arbeit mit deutschen und
polnischen Jugendlichen.
Partner: Schule für polnische Sprache und Kultur der Universität
Breslau (Szkoła Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców Uniwersytetu Wrocławskiego)
Sonderveranstaltungen und Drittmittelprojekte
Praktika im Rahmen des Projektes Leonardo da Vinci
-----------------------------------------------------------------------------------17. September – 16. Dezember 2007: Deutschland, Polen
Zielgruppe: Junge Multiplikator(inn)en im Bereich des deutschpolnischen Jugendaustausches
Ziel: Netzwerkbildung, Qualifizierung
Inhalte: Zum zweiten Mal organisierte das DPJW das Projekt
„Praktika für Multiplikator(inn)en des deutsch-polnischen Jugendaustausches”, bei dem neun junge Multiplikator(inn)en
aus Deutschland und Polen ein 13-wöchiges Praktikum in internationalen Jugendbegegnungsstätten im Nachbarland absolvierten. Das Programm soll die berufliche Qualifikation der
Praktikant(inn)en im Bereich Vorbereitung, Organisation und
Durchführung internationaler Jugendbegegnungen verbessern
und gleichzeitig ihre interkulturelle und sprachliche Kompetenz
fördern. Ein weiteres Ziel des Programms ist es, Kontakte und
Kooperationen zwischen deutschen und polnischen Einrichtungen für Jugendarbeit anzubahnen.
Partner: Träger und DPJW-Zentralstellen; gefördert im Rahmen des
EU-Programms „Leonardo da Vinci”
Wspólnym piórem o Mazurach
-----------------------------------------------------------------------------------14 – 18 listopada 2007 roku: Gałkowo
Adresaci: Studenci z Polski i Niemiec – redaktorzy prasy studenckiej i studenckich rozgłośni radiowych
Cel: Zainteresowanie młodych dziennikarzy z Polski i Niemiec
tematyką polsko-niemiecką, wymiana doświadczeń, nawiązanie
współpracy
Treść: W ramach spotkania uczestnicy otrzymali możliwość
rozwinięcia swoich umiejętności dziennikarskich, poznając
jednocześnie polsko-niemiecką historię, kulturę oraz tradycję
na Mazurach. Program obejmował wycieczki tematyczne
po okolicy, spotkania i indywidualne wywiady z ekspertami
i mieszkańcami regionu oraz konsultacje z opiekunami merytorycznymi projektu, dziennikarzami Renate Marsch-Potocką
(byłą korespondentką Niemieckiej Agencji Prasowej / Deutsche
Presseagentur w Polsce) oraz Wojciechem Jagielskim („Gazeta Wyborcza”). W efekcie uczestnicy nawiązali kontakty, które
zaowocować mogą rozwinięciem długofalowej współpracy
między polskimi i niemieckimi redakcjami mediów studenckich.
Już w trakcie projektu młodzież planowała realizację wspólnych
przedsięwzięć. Na podstawie zebranych podczas warsztatów
materiałów powstały artykuły prasowe oraz audycje radiowe,
które zostały opublikowane i wyemitowane przez macierzyste
redakcje uczestników. Organizatorzy projektu zabiegają, by
najlepsze z artykułów ukazały się na łamach „Gazety Wyborczej”,
która obok „Die Zeit” była patronem prasowym projektu.
Partner: Ambasada Republiki Federalnej Niemiec w Warszawie;
projekt współfinansowany ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej
„Następcy Curie-Skłodowskiej i Einsteina w poszukiwaniu
korzeni europejskiej nauki”
-----------------------------------------------------------------------------------9 – 15 grudnia 2007 roku: Niemiecko-francuski rejon przygraniczny
Adresaci: Młodzież polska, niemiecka i francuska
Cel: Poznanie instytucji naukowych oraz uczelni usytuowanych
w niemiecko-francuskim regionie przygranicznym
Treść: Na zaproszenie Federalnego Ministerstwa Edukacji
i Nauki (Bundesministerium für Bildung und Forschung), PNWM
oraz Francusko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) ponad 30 studentów z Polski, Niemiec i Francji spotkało się we Freiburgu, Karlsruhe i Strasburgu,
by poznać świat nauki oraz jej europejskie korzenie. Podczas
warsztatów, pobytu w niemieckich i francuskich placówkach
naukowych oraz dyskusji z naukowcami z tych trzech krajów
uczestnicy projektu poznawali naukę i kulturę Polski, Niemiec
i Francji. Ponadto młodzież wypracowała koncepcję trójjęzycznej
broszury informacyjnej, która dokumentuje program oraz
promuje instytucje i projekty naukowe. Projekt zakończyła prezentacja wyników spotkania połączona z rozmową z polskimi,
niemieckimi i francuskimi przedstawicielami świata nauki oraz
ewaluacja i związane z nią „Warsztaty przyszłości”.
Partnerzy: Federalne Ministerstwo Edukacji i Nauki (Bundesministerium für Bildung und Forschung), Francusko-Niemiecka Współpraca
Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk)
„Mit einer Feder über Masuren”
-----------------------------------------------------------------------------------14. – 18. November 2007: Gałkowo
Zielgruppe: Student(inn)en aus Deutschland und Polen – Redakteurinnen und Redakteure von Studentenzeitungen und -radio
Ziel: Sensibilisierung junger Journalist(inn)en aus Deutschland
und Polen für deutsch-polnische Themen, Erfahrungsaustausch,
Kooperationsanbahnung
Inhalte: Im Rahmen der Begegnung hatten die Teilnehmer(innen)
die Möglichkeit, ihre journalistischen Fähigkeiten auszubauen
und gleichzeitig die deutsch-polnische Geschichte sowie Kultur
und Tradition in den Masuren kennenzulernen. Das Programm
des Projektes beinhaltete thematische Ausflüge in die Umgebung, Begegnungen und Interviews mit Experten und mit
Menschen aus der Region sowie die Beratung mit den journalistischen Fachbetreuern des Projektes, Renate Marsch-Potocka
(ehemals Deutsche Presseagentur, dpa) und Wojciech Jagielski
(Gazeta Wyborcza). Die Teilnehmer(innen) knüpften miteinander Kontakte, aus denen sich eine langfristige Zusammenarbeit
zwischen deutschen und polnischen studentischen Medien
entwickeln kann. Bereits während des Programms planten die
Jugendlichen die Durchführung gemeinsamer Projekte. Aus
den Materialien, die bei den Workshops gesammelt wurden,
entstanden Presseartikel und Radiosendungen, die in den Redaktionen der Teilnehmer(innen) veröffentlicht oder gesendet
wurden. Die Organisator(inn)en des Projekts bemühen sich
darum, dass die besten Artikel in der „Gazeta Wyborcza” erscheinen, die neben der Wochenzeitung „Die Zeit” Medienpartner
des Projektes war.
Partner: Deutsche Botschaft in Warschau; gefördert von der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit (SdpZ)
„Nachfolger von Curie-Skłodowska und Einstein auf der Suche
nach gemeinsamen Wurzeln der europäischen Wissenschaft“
-----------------------------------------------------------------------------------9. – 15. Dezember 2007: Deutsch-französische Grenze
Zielgruppe: Deutsche, polnische und französische Jugendliche
Ziel: Kennenlernen wissenschaftlicher Institutionen und Hochschulen im deutsch-französischen Grenzgebiet
Inhalte: Auf Einladung des Bundesministeriums für Bildung
und Forschung, des DFJW und des DPJW trafen sich über 30
Studierende aus Polen, Deutschland und Frankreich in Freiburg, Karlsruhe und Straßburg, um zusammen die Welt der
Wissenschaft und ihre gemeinsamen europäischen Wurzeln
kennenzulernen. In Workshops, bei Besuchen in deutschen
und französischen wissenschaftlichen Einrichtungen und in
Diskussionen mit Wissenschaftlern aus den drei Ländern lernten die Projektteilnehmer(innen) mehr über Wissenschaft und
Kultur Deutschlands, Polens und Frankreichs. Die Jugendlichen
erarbeiteten außerdem eine Konzeption für eine dreisprachige
Informationsbroschüre, die das Programm dokumentiert und
für die besuchten Institutionen und wissenschaftlichen Projekte
wirbt. Die Präsentation der Projektergebnisse, ein Gespräch
mit deutschen, polnischen und französischen Vertreter(inne)n
der Wissenschaft sowie die Evaluation in Verbindung mit einer
„Zukunftswerkstatt” rundeten das Projekt ab.
Partner: Bundesministerium für Bildung und Forschung (BMBF),
Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW)
Förderbereich | 57
56 | Referaty wspierania
W 2007 roku PNWM wsparła 65 816 uczestników pozaszkolnej wymiany młodzieży z Polski i Niemiec. W programach wymiany szkolnej udział wzięło 69 673 uczniów
z obu krajów.
3.1 Pozaszkolna wymiana młodzieży
Statystyka
W 2007 roku do referatu wspierania pozaszkolnej wymiany
młodzieży wpłynęły 1803 wnioski z liczbą 65 816 uczestników
(stan z dnia 4 czerwca 2008 roku). W tym zawarte były 132 wnioski
dotyczące wymiany sportowej
opracowane przez warszawskie biuro PNWM. Dla porównania w 2006 roku PNWM
dofinansowała 1858 wniosków
z liczbą 71 545 uczestników.
3. Referaty
wspierania
Kontrole
W 2007 roku PNWM poddała specjalnej kontroli ponad 5%
wniosków. Były to wizytacje programów na miejscu, kontakt
pisemny ze wszystkimi uczestnikami bądź kontrola całości dokumentów rozliczeniowych wraz z pokwitowaniami.
Jednostki centralne
W 2007 roku status jednostki centralnej pozaszkolnej wymiany młodzieży przyznano jednemu podmiotowi: krajowi
związkowemu Nadrenii-Palatynatowi.
Referat wspierania oferował na bieżąco grupowe bądź indywidualne szkolenia dla jednostek centralnych.
Podczas prac grupy roboczej ds. Wytycznych oceniono dotychczasowe doświadczenia związane z umową o współpracy
z jednostkami centralnymi oraz uproszczoną procedurą
wnioskowania i rozliczania dla jednostek centralnych. Przedstawiciele jednostek centralnych podkreślali przy tym, że dzięki
tej procedurze zmniejszyła się ilość ich pracy, co pozwoliło im
wykorzystać zyskany w ten sposób czas na bezpośredni kontakt
z podmiotami. W sumie członkowie grupy roboczej uznali, że
procedura uproszczona wspiera ideę jednostek centralnych
oraz partnerską współpracę. Grupa robocza opowiedziała się
za kontynuacją uproszczonej procedury oraz za włączeniem
do programu od 2008 roku kolejnych spełniających kryteria
jednostek centralnych. Czas trwania umów o współpracy ma
wynosić trzy lata.
Praktyki i wymiana o profilu zawodowym
Poprzez wymianę o profilu zawodowym udaje się dotrzeć do
młodzieży, która zazwyczaj nie bierze udziału w spotkaniach
polsko-niemieckich. Dlatego referat wspierania od wielu lat na
różne sposoby wspomaga projekty wymiany o tym profilu.
Cieszy fakt, że liczba wniosków o wsparcie małych projektów
dla jednego lub dwóch uczestników nadal wzrasta. Projekty te
dopasowane są do potrzeb poszczególnych osób i umożliwiają
zebranie szczególnie bogatych doświadczeń.
W celu wspierania wymiany o profilu zawodowym PNWM organizuje ponadto wspólnie z Brandenburskim Urzędem ds.
Młodzieży (Landesjugendamt Brandenburg) i we współpracy
z podmiotami kształcenia zawodowego forum w regionie przygranicznym, w Trebnitz, pod hasłem „Jak sąsiad z sąsiadem”.
Im Jahr 2007 hat das DPJW 65.816 Jugendliche aus
Deutschland und Polen im außerschulischen Austausch
gefördert. 69.673 Schüler(innen) beider Länder nahmen
an Programmen des Schulaustauschs teil.
3.1 Außerschulischer Jugendaustausch
Statistik
2007 sind 1.803 förderfähige Anträge mit 65.816 Teilnehmenden
(Stand: 4. Juni 2008) im Außerschulischen Jugendaustausch
eingegangen. Darunter waren 132 Projektanträge des Sportaustausches, die im Warschauer Büro bearbeitet wurden. Zum
Vergleich: 2006 wurden insgesamt 1.858 Anträge mit 71.545
Teilnehmenden vom DPJW gefördert.
Prüfungen
Das DPJW hat auch im Jahre 2007 mehr als 5 % der Anträge einer
besonderen Prüfung unterzogen: Prüfung des Programms vor
Ort, durch Anschreiben aller Teilnehmenden oder durch Prüfung
des vollständigen Verwendungsnachweises mit Belegen.
Zentralstellen
Es wurde 2007 eine neue Zentralstelle im Außerschulischen
Jugendaustausch anerkannt: das Land Rheinland-Pfalz.
Das Förderreferat bietet laufend dezentrale Schulungen für
einzelne oder mehrere Zentralstellen an.
In der Arbeitsgruppe Richtlinien wurden die bisherigen Erfahrungen mit der Fördervereinbarung für Zentralstellen, einem
vereinfachten Verfahren der Beantragung und Abrechnung für
Zentralstellen, ausgewertet. Dabei wurde von Vertreter(inne)n
der Zentralstellen die Arbeitsersparnis und die damit gewonnene Zeit für den direkten Kontakt mit den Trägern hervorgeho-
ben. Die Arbeitsgruppen-Mitglieder stellten fest, dass die Idee
der Zentralstellen und das partnerschaftliche Miteinander durch
die Fördervereinbarungen gestärkt werden. Die Arbeitsgruppe
sprach sich dafür aus, die Fördervereinbarungen fortzuführen
und ab 2008 weitere geeignete Zentralstellen einzubeziehen.
Die Laufzeit der Fördervereinbarungen sollte drei Jahre betragen.
3. Förderbereich
Praktika und berufsorientierter Austausch
Mit dem berufsorientierten
Austausch werden Jugendliche erreicht, die normalerweise nicht an deutsch-polnischen Jugendbegegnungen teilnehmen. Daher unterstützt
das Förderreferat Projekte im berufsorientierten Austausch seit
Jahren in unterschiedlicher Weise.
Erfreulich ist die weiter steigende Anzahl der Anträge für kleinere Projekte für ein oder zwei Teilnehmende. Diese Projekte sind
auf die einzelnen Jugendlichen zugeschnitten und ermöglichen
ihnen besonders intensive Erfahrungen.
Zur Förderung des berufsorientierten Austausches führt das
DPJW weiterhin gemeinsam mit dem Landesjugendamt Brandenburg und in Kooperation mit Trägern der beruflichen Bildung das Forum im grenznahen Raum in Trebnitz „Von Nachbar
zu Nachbar“ durch.
Förderbereich | 59
Od 2007 roku istnieje też nowa giełda praktyk na stronie internetowej PNWM, która umożliwia poszukiwanie miejsc praktyk
w Polsce i Niemczech.
Podczas prac grupy roboczej ds. Wytycznych oraz podczas konferencji jednostek centralnych pozaszkolnej wymiany
młodzieży PNWM przedłożyła projekt broszury dotyczącej
wspierania praktyk, hospitacji oraz innych form wymiany zawodowej, informującej o specyfice tego rodzaju wymian, a także
o możliwościach ich wspierania od 2008 roku. Projekt w wersji
poprawionej został przyjęty przez oba gremia.
Program modelowy „4 x 3 prosta sprawa”
W 2007 roku ruszył program modelowy „4 x 3 prosta sprawa”.
Uproszczona procedura przy wnioskowaniu i rozliczeniu ma
łatwiej wspierać małe projekty oraz projekty w regionie przygranicznym. Nazwa wywodzi się od maksymalnej sumy dofinansowania w wysokości 3000 złotych i wymaganego wkładu
własnego w wysokości 10%; wynikają z tego łączne koszty projektu w wysokości 3333 złotych.
W referacie pozaszkolnej wymiany młodzieży zarejestrowano
69 wniosków o dofinansowanie w ramach programu modelowego „4 x 3 prosta sprawa“. 54 z nich to wnioski w euro, a 15
w złotych. Z tego odrzucono do tej pory pięć wniosków. Jest to
liczba wyższa od średniej wszystkich odrzuconych wniosków,
wynoszącej 2%. Zarówno podmioty, jak i PNWM próbują
w pierwszym roku sprawdzić i zdefiniować możliwości, jakie oferuje ten program. Dotychczas dofinansowane projekty spełniają
oczekiwania PNWM. Są to imprezy i publikacje, które informują
o różnorodności polsko-niemieckiej wymiany młodzieży.
Ten modelowy projekt został w 2007 roku przejęty przez centra
koordynacyjne dwustronnej wymiany młodzieży z Czechami
i Izraelem finansowane w ramach Federalnego Planu na rzecz
Dzieci i Młodzieży (Kinder- und Jugendplan des Bundes) oraz
przez Fundację Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch).
Spotkania trójstronne
Ponownie odnotowano tendencję wzrostową w programach
realizowanych z partnerem z kraju trzeciego, stanowiących około
10% spotkań. Trend współpracy z trzecim partnerem z Europy
Środkowej i Wschodniej nadal się utrzymuje.
W 2007 roku PNWM przeprowadziła w kooperacji z różnymi
partnerami fora, których tematem była wymiana trójstronna
z następującymi krajami:
• Ukraina: we współpracy z niemieckim stowarzyszeniem Schabernack z Güstrow (Schabernack – Zentrum für Praxis und Theorie der Jugendhilfe e. V), Fundacją Szczęśliwe Dzieciństwo
z Lublina i ukraińskim stowarzyszeniem Towarzystwo Ochrony
Praw i Godności Ucznia „Forteca” z Tarnopola,
• Litwa: we współpracy z Domem Pojednania i Spotkań im. Św.
Maksymiliana Kolbego w Gdańsku.
W Mikuszewie odbyło się w listopadzie 2007 roku seminarium
mające na celu ewaluację forów trójstronnych. Postanowiono,
że przyszłe trójstronne forum z Ukrainą zostanie zrealizowane
wspólnie z Polską Fundacją im. Roberta Schumana. W przygotowanie i realizację trójstronnego forum z Litwą zaangażują
się bardziej partnerzy z Niemiec. Fora z Rosją i Białorusią będą
odbywały się nadal.
Ustalono warunki ściślejszej współpracy z Fundacją Roberta
Boscha (Robert Bosch Stiftung) w ramach wymiany trójstronnej.
Od 2006 roku fundacja wspiera fora PNWM i jej partnerów organizowane na Białorusi i Ukrainie, gdyż PNWM nie może wspierać
projektów realizowanych w kraju trzecim.
W latach 1998 do 2007 niemal podwoiła się liczba trójstronnych
wymian z Izraelem. PNWM wraz z ConAct – Biurem Koordynacji
Wymiany Niemiecko-Izraelskiej (ConAct – Koordinierungsstelle
Deutsch-Israelischer Jugendaustausch) przygotowuje projekt
dotyczący wymiany trójstronnej i prowadzi w tym celu rozmowy
z licznymi podmiotami.
Seit 2007 ist die neue Praktikumsbörse auf der DPJW-Internetseite freigeschaltet, welche die Suche nach Praktikumsplätzen
in Deutschland und Polen ermöglicht.
• Litauen: in Zusammenarbeit mit dem Maximilian-Kolbe-Haus
in Danzig (Dom Pojednania i Spotkań im. św. M. Kolbego,
Gdańsk).
In der Arbeitsgruppe Richtlinien und auf der Zentralstellenkonferenz des Außerschulischen Jugendaustausches legte das
DPJW den Entwurf eines Informationsblattes zur Förderung von
Praktika, Hospitationen und anderen Formen des berufsorientierten Austausches vor, das ab 2008 über die Spezifik dieses
Austausches und seiner Förderung informiert. Der Entwurf fand
in überarbeiteter Form die Zustimmung beider Gremien.
In Mikuszewo fand im November 2007 ein Seminar zur Auswertung der trilateralen Foren statt. Beabsichtigt ist, künftig
das trilaterale Forum Ukraine gemeinsam mit der polnischen
Robert-Schuman-Stiftung (Polska Fundacja im. Roberta Schumana) durchzuführen. In die Vorbereitung und Durchführung
des trilateralen Forums Litauen werden sich die deutschen
Partner stärker einbringen. Die Foren in Russland und Belarus
werden fortgeführt.
Modellprojekt „4 x 1 ist einfacher“
2007 startete das Modellprojekt „4 x 1 ist einfacher“. Mit einem
vereinfachten Verfahren in der Beantragung und Abrechnung
sollen Kleinprojekte und Projekte im grenznahen Raum besser
gefördert werden. Der Name leitet sich aus der maximalen Fördersumme von 1.000 Euro und dem geforderten Eigenanteil in
Höhe von 10 % ab, da die Gesamtkosten eines Projekts somit
mindestens 1.111 EUR betragen.
Im Außerschulischen Jugendaustausch sind 69 Anträge im
Modellprojekt „4 x 1 ist einfacher“ registriert worden. 54 in EUR
und 15 in PLN. Davon wurden bisher 5 Anträge abgelehnt.
Dies liegt über der durchschnittlichen Ablehnungsquote von
2 % aller Anträge. Sowohl Träger als auch DPJW versuchen in
diesem ersten Jahr, die Möglichkeiten des Modellprojektes
zu testen und zu definieren. Die bisher bewilligten Projekte
erfüllen die Erwartungen des DPJW. Es sind Veranstaltungen
und Publikationen, welche die Vielfalt des deutsch-polnischen
Jugendaustausches bekannter machen.
Das Modellprojekt wurde im Laufe des Jahres 2007 von den –
durch den Kinder- und Jugendplan des Bundes geförderten
– Koordinierungszentren für den bilateralen Jugendaustausch
mit Tschechien und Israel sowie von der Stiftung DeutschRussischer Jugendaustausch übernommen.
Trilaterale Begegnungen
Ca. 10 % aller Begegnungen mit weiter leicht steigender Tendenz werden mit einem Partner aus einem dritten Land durchgeführt. Der Trend zur Zusammenarbeit mit den Ländern Mittelund Osteuropas hält weiterhin an.
Das DPJW hat 2007 in Kooperation mit verschiedenen Partnern
themen- und trägerübergreifende Foren zum trilateralen Austausch mit folgenden Ländern durchgeführt:
• Ukraine: in Zusammenarbeit mit Schabernack – Zentrum für
Praxis und Theorie der Jugendhilfe e. V., Güstrow, Stiftung Glückliche Kindheit (Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo), Lublin und Gesellschaft zum Schutz der Rechte und Würde von Schüler(inne)n
„Forteca“, Tarnopol
Mit der Robert Bosch Stiftung wurde eine engere Kooperation
im trilateralen Austausch vereinbart. Die Stiftung fördert seit
2006 die in Belarus und Ukraine stattfindenden Foren des DPJW
und seiner Partner, da das DPJW keine Projekte im Drittland
fördern darf.
Der trilaterale Austausch mit Israel hat sich von 1998 bis 2007
fast verdoppelt. Das DPJW bereitet mit ConAct – Koordinierungszentrum Deutsch-Israelischer Jugendaustausch eine Veranstaltung zum trilateralen Austausch vor und ist mit mehreren
Trägern im Gespräch.
Referaty wspierania / Förderbereich | 61
60 |
Partnerzy projektów trójstronnych pozaszkolnej wymiany młodzieży (liczba projektów) / Partner im trilateralen außerschulischen
Jugendaustausch (Anzahl der Projekte)
2007*)
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
Czechy / Tschechien
80
67
73
70
49
64
58
70
24
33
Ukraina / Ukraine
54
39
56
53
43
46
41
40
28
13
Rosja / Russland
29
26
26
16
11
13
8
9
6
4
Francja / Frankreich
29
19
32
30
28
32
31
28
28
21
Białoruś / Belarus
18
17
22
21
14
12
7
18
8
8
Izrael / Israel
18
11
10
9
2
7
0
6
7
3
Litwa / Litauen
10
16
22
14
21
15
15
16
16
11
Hiszpania / Spanien
8
5
10
9
7
2
4
2
1
1
Holandia / Holland
5
3
5
9
6
2
2
3
7
4
Węgry / Ungarn
4
2
6
7
6
5
11
15
12
4
Włochy / Italien
3
5
10
9
6
6
6
4
1
2
Wielka Brytania / Großbritannien
3
3
5
2
5
1
3
6
3
3
Szwecja / Schweden
2
3
4
4
1
2
3
4
0
1
Łotwa / Lettland
2
1
10
3
3
4
4
3
2
1
Mołdowa / Moldau
2
1
0
0
0
0
0
0
0
0
Rumunia / Rumänien
2
1
0
0
0
0
0
0
0
0
Szwajcaria / Schweiz
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Słowacja / Slowakei
1
5
3
5
1
1
0
3
3
1
Dania / Dänemark
1
3
0
3
0
4
10
11
8
7
Austria / Österreich
1
2
3
1
1
2
1
1
4
3
Belgia / Belgien
1
1
0
0
0
0
0
0
1
2
Luksemburg / Luxemburg
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
Turcja / Türkei
1
0
0
1
0
4
0
0
0
1
Cypr / Zypern
1
0
0
0
0
1
0
1
0
1
Portugalia / Portugal
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
USA / USA
0
2
6
5
1
1
1
2
2
0
Estonia / Estland
0
1
0
1
1
1
0
1
0
2
Słowenia / Slowenien
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
Irlandia / Irland
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
Chorwacja / Kroatien
0
1
1
1
0
1
0
0
0
1
Paragwaj / Paraguay
0
0
0
0
0
0
0
3
0
0
Inne / Andere
0
0
0
20
20
20
33
14
4
4
279
237
304
294
226
247
238
261
165
132
ogółem / gesamt
*) Stan ze stycznia 2008 roku / Stand: Januar 2008
Förderbereich | 63
Region przygraniczny
PNWM kontynuowała organizację forów w regionie przygranicznym we współpracy z lokalnymi partnerami pod hasłem
„Jak sąsiad z sąsiadem”, by w ten sposób umożliwić wszystkim podmiotom skorzystanie z zebranych w tym regionie
bogatych doświadczeń. W 2007 roku wraz z Brandenburskim
Urzędem ds. Młodzieży (Landesjugendamt Brandenburg) PNWM
zorganizowała forum dotyczące wymiany o profilu zawodowym
w Trebnitz.
Dalsze fora regionalne i inne programy
W Ewangelickiej Akademii Arnoldshain (Evangelische Akademie Arnoldshain) wraz z Heskim Związkiem Organizacji
Młodzieżowych (Hessischer Jugendring) zorganizowano polskoniemieckie forum młodzieżowe. W listopadzie w Europejskim
Centrum Spotkań Młodzieży w Weimarze (Europäische Jugendbildungsstätte Weimar) odbyło się forum dla Turyngii.
Trzecie i do tej pory największe forum dotyczące wymiany z udziałem młodzieży niepełnosprawnej odbyło się
w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży w Krzyżowej.
Pokazało ono różnorodność panującą w tym obszarze
i uświadomiło, jak trudno kierować tę samą ofertę do osób
z różnymi formami niepełnosprawności. W tym zakresie zostaną
w przyszłości opracowane odpowiednie rozwiązania.
W Steinkimmen zorganizowano seminarium dotyczące animacji
językowej dla zainteresowanych z północno-zachodnich Niemiec, po tym jak w 2006 roku podczas imprez informacyjnych
w Hanowerze i Bremie oferta ta spotkała się ze szczególnie
dużym zainteresowaniem.
3.2 Wymiana szkolna i sportowa
Statystyka
Liczba projektów wymiany szkolnej dofinansowanych w 2007
roku utrzymała się na poziomie lat poprzednich: w ciągu roku
dotację uzyskały łącznie 1763 programy (stan z 4 czerwca 2008
roku). Dla porównania: w 2006 roku były to 1852 programy.
W 2007 roku w programach wzięło udział 69 673 uczniów
z Polski i Niemiec. Dla porównania: w 2006 roku odnotowano
74 433 uczestników wymiany szkolnej.
Kontrole
W 2007 roku przeprowadzono kontrolę projektów realizowanych w latach 2006 – 2007, opracowywanych przez następujące
jednostki centralne PNWM: Ministerstwo Oświaty Turyngii (Thüringer Kultusministerium) i Niemiecką Młodzież Sportową (Deutsche Sportjugend). Badaniu poddano zgodność dokumentacji
rozliczeniowej wnioskodawców z Polski i Niemiec. Sprawdzono
łącznie 97 projektów, w tym 25 wymiany szkolnej i 72 wymiany
sportowej.
Jednostki centralne
Od roku 2007 przybyła w wymianie szkolnej nowa niemiecka
jednostka centralna – kraj związkowy Nadrenia-Palatynat.
Nowe partnerstwa
W 2007 roku referat wspierania wymiany szkolnej i sportowej
starannie monitorował nowe partnerstwa. Za nowe partnerstwo
w tym przypadku należy uważać pierwsze spotkanie szkół lub
klubów sportowych z Polski i Niemiec, gdzie przynajmniej jeden
z partnerów został po raz pierwszy ujęty w bazie danych PNWM.
W 2007 roku dofinansowano aż 192 takie spotkania, co stanowi
ponad 10% wszystkich wniosków.
Dużą rolę w nawiązywaniu polsko-niemieckich partnerstw
szkolnych odegrały bezpośrednie spotkania informacyjne
z nauczycielami. Pracownicy referatu wspierania byli także obecni na imprezach organizowanych przez instytucje partnerskie,
aby pozyskać nowych nauczycieli – animatorów polsko-niemieckiej wymiany młodzieży.
Ważną pozostaje nadal giełda kontaktów online. Na bieżąco
tłumaczone i aktywowane na stronie internetowej PNWM
zgłoszenia podmiotów pomagają w znalezieniu partnerów
do realizacji wspólnego projektu. Należy zwrócić uwagę na
zmniejszającą się dysproporcję w liczbie szkół poszukujących
partnerów do współpracy: obecnie są zarejestrowane 84 szkoły
polskie (26 mniej niż w roku ubiegłym) i 11 szkół niemieckich
(w 2006 roku było ich 12).
Działalność
W trosce o jakość programów wymiany szkolnej i sportowej
w 2007 roku referat wspierania skierował do animatorów
wymiany szeroką ofertę szkoleń i programów specjalistycznych, dotyczących głównych problemów we współpracy
międzynarodowej. Przedsięwzięcia te szczegółowo przedstawione są w części „Programy własne PNWM”. Poniżej ujęte zostały
obszary tematyczne programów skierowanych do nauczycieli
i częściowo do uczniów oraz ważniejsze projekty:
a. Edukacja międzykulturowa
W 2007 roku zrealizowano trzy warsztaty metodyczne „Wymiana
na 6!” dla nauczycieli z Badenii-Wirtembergii, Hesji oraz nauczycieli z całej Polski, a także wspólne warsztaty dla nauczycieli
z obu krajów „Teamwork – Dreamwork?”, będące kontynuacją
„Wymiany na 6!“. „Wymiana na 6!“ cieszy się bardzo dużym
zainteresowaniem i ilość zgłoszeń potwierdza zapotrzebowanie nauczycieli na tego typu program dokształcający. Zajęcia
warsztatowe prowadzone były przez trenerów PNWM.
b. „Nie ma przemocy – nie ma problemu!”
Referat wspierania wymiany szkolnej zrealizował w 2007 roku
projekt specjalny, który podejmował temat aktualny w polskich
i niemieckich szkołach, a mianowicie przemoc. Głównym celem
projektu było uwrażliwienie nauczycieli i uczniów na aspekt
Grenznaher Raum
Das DPJW hat seine Reihe grenznaher Foren „Von Nachbar zu
Nachbar“ in Kooperation mit Partnern vor Ort fortgesetzt, um
die im grenznahen Raum gemachten intensiven Erfahrungen für
alle Träger nutzbar zu machen. 2007 wurde mit dem Landesjugendamt Brandenburg zum Forum für den berufsorientierten
Austausch in Trebnitz eingeladen.
Weitere regionale Foren und andere Veranstaltungen
In die Evangelische Akademie Arnoldshain wurde mit dem
Hessischen Jugendring zum traditionellen deutsch-polnischen
Jugendforum eingeladen. Inzwischen auch schon traditionell
fand im November in der Europäischen Jugendbildungsstätte
Weimar das Forum für Thüringen statt.
In der Internationalen Jugendbegegnungsstätte Kreisau
(Międzynarodowy Dom Spotkań w Krzyżowej) fand das dritte
und bislang größte Forum zum Austausch mit behinderten
Jugendlichen statt. Dabei wurde einerseits die bereits vorhandene Vielfalt in diesem Bereich deutlich, zugleich aber auch die
Schwierigkeit, Menschen mit unterschiedlichen Behinderungen
in gleicher Weise anzusprechen. Hier gilt es, künftig spezifische
Angebote zu entwickeln.
In Steinkimmen wurde ein Seminar für den Nordwesten
Deutschlands zur Sprachanimation angeboten, nachdem dieses
Angebot 2006 bei den Informationsveranstaltungen in Hannover und Bremen auf besonderes Interesse gestoßen war.
3.2 Schul- und Sportaustausch
Statistik
Die Zahl der 2007 geförderten Projekte des schulischen Jugendaustauschs liegt auf dem Niveau der Vorjahre: im Laufe
des Jahres wurden insgesamt 1.763 (Stand: 4. Juni 2008) Programme des Schulaustausches bezuschusst (zum Vergleich: im
Jahr 2006 1.852).
69.673 Schüler(innen) aus Deutschland und Polen nahmen 2007
an den Programmen teil. Zum Vergleich: 2006 verzeichnete der
Schulaustausch 74.433 Teilnehmer(innen).
Prüfungen
2007 kontrollierte das Förderreferat Projekte aus den Jahren
2006 und 2007, die von den DPJW-Zentralstellen Thüringer
Kultusministerium und Deutsche Sportjugend (dsj) bearbeitet werden. Dabei wurden die Abrechnungsunterlagen der
deutschen und polnischen Antragsteller auf ihre Richtigkeit
hin überprüft. Es wurden insgesamt 97 Projekte, davon 25 aus
dem Schulaustausch und 72 aus dem Sportaustausch, einer
Kontrolle unterzogen.
Zentralstellen
Im Jahr 2007 ist eine weitere deutsche Zentralstelle des Schulaustausches hinzugekommen – das Bundesland RheinlandPfalz.
Neue Partnerschaften
Im Jahr 2007 widmete sich das Förderreferat für den Schul- und
Sportaustausch sehr aufmerksam den neuen Partnerschaften.
Als neue Partnerschaften gelten erste Begegnungen von Schulen oder Sportvereinen aus Deutschland und Polen, bei denen
mindestens einer der Partner erstmals in der Datenbank des
DPJW erfasst wurde. 2007 wurden 192 solcher Partnerschaften
gefördert, was über 10 % aller Anträge entspricht.
Eine große Rolle bei der Anbahnung von deutsch-polnischen
Schulpartnerschaften spielten die Informationsveranstaltungen
für Lehrer(innen). Die Mitarbeiter(innen) des Förderreferats
waren auch bei Veranstaltungen vertreten, die von Partnerinstitutionen organisiert wurden, um hier Lehrer(innen) für den
deutsch-polnischen Jugendaustausch zu werben.
Nicht weniger wichtig ist weiterhin die Online-Partnerbörse. Die
übersetzten und auf der DPJW-Internetseite eingestellten Suchanfragen der Träger helfen bei der Suche nach einem Partner
zur Durchführung eines gemeinsamen Projektes. Man beachte
das sich mindernde Missverhältnis bei den Partner suchenden
Schulen: z. Zt. sind 84 polnische Schulen (26 weniger als im
vergangenen Jahr) und 11 deutsche Schulen (im Jahr 2006
waren es 12) registriert.
Tätigkeit
In dem Bemühen um die Qualitätssicherung der schulischen
und sportlichen Austauschprogramme bot das Förderreferat
den Multiplikator(inn)en eine Vielzahl von unterschiedlichen
Fortbildungen und Fachprogrammen an, in denen es um die
Hauptprobleme der internationalen Zusammenarbeit ging. Eine
ausführliche Beschreibung dieser Programme findet sich in dem
Abschnitt „Eigenveranstaltungen des DPJW“ des vorliegenden
Geschäftsberichtes. Im Folgenden sind die an Lehrer(innen) und
z. T. Schüler(innen) gerichteten Programme in Themenbereiche zusammengefasst sowie die wichtigsten Projekte erwähnt:
a. Interkulturelles Lernen
2007 wurden drei Methodenworkshops der Reihe „Austausch:
sehr gut!“ veranstaltet: jeweils einer für Lehrer(innen) aus BadenWürttemberg, aus Hessen und aus ganz Polen. Unter dem Titel
„Teamwork-Dreamwork“ fanden außerdem gemeinsame Workshops für Lehrkräfte aus beiden Ländern statt, bei denen es sich
um eine Fortsetzung der Schulung „Austausch: sehr gut!“ handelte. „Austausch: sehr gut!“ trifft nach wie vor auf sehr großes
Interesse und die Zahl der Anmeldungen bestätigt den Bedarf
der Lehrkräfte an derartigen Fortbildungsprogrammen. Die
Workshops wurden von Trainer(inne)n des DPJW geleitet.
Förderbereich | 65
przemocy w szkole. Poza tym podjęto się analizy konfliktów
oraz omawiano sposoby postępowania z nimi w grupie dzieci
i młodzieży. W ramach projektu zaproponowano nauczycielom
skuteczne metody pracy, np. mediacje w celu rozwiązywania
konfliktów występujących wśród uczniów.
Dzięki zrealizowanym podczas szkolnych wymian polskoniemieckich warsztatom z zakresu przeciwdziałania przemocy uczniowie poznali gry i ćwiczenia, wzmacniające poczucie
pewności siebie, uczące przyjmowania odpowiedzialności za
swoje słowa i czyny, jak też uświadamiające im, jak ich zachowanie wpływa na atmosferę w grupie. Ponadto celem projektu
było zapoznanie nauczycieli z takimi pojęciami, jak pedagogika
zabawy czy pedagogika przeżyć oraz przedstawienie skutecznych, nieskomplikowanych ćwiczeń, gier i zabaw, które ułatwią
i wzbogacą ich pracę z dziećmi i młodzieżą.
c. Historia w wymianie sportowej
Już po raz siódmy odbyła się wspólna konferencja animatorów
wymiany sportowej, której organizatorami obok PNWM byli
Niemiecka Młodzież Sportowa (Deutsche Sportjugend) i Klub
Środowiskowy AZS Wrocław. Głównym zagadnieniem tegorocznego przedsięwzięcia była pedagogika spotkań polsko-niemieckich w miejscach pamięci. Uczestnicy dyskutowali nad rolą
historii w projektach wymiany oraz brali udział we wspólnych
zajęciach z zakresu historii na terenie obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, a także poznali metodykę przygotowania
i podsumowania wizyty w miejscu pamięci. Ponadto omówiono
główne tendencje i trudności organizowania programów sportowych. Dążąc do podnoszenia jakości wymiany zastanawiano
się również nad możliwością użycia nowych metod i sposobów
pracy podczas przygotowania i realizacji projektu polsko-niemieckiego. Pomocnym w tej kwestii okazał się warsztat na
temat przeciwdziałania przemocy wśród młodzieży, poprowadzony przez trenerów PNWM w ramach projektu „Nie ma
przemocy – nie ma problemu!”.
d. Komunikacja językowa i międzykulturowa
W lipcu 2007 roku Polsko-Niemiecki Ośrodek Kształcenia „Germanitas” przeprowadził po raz czwarty warsztaty językowe dla
ponad 50 nauczycieli z obu krajów. Warsztaty bardzo szybko
wypracowały sobie dobrą markę i cieszą się dużą popularnością
wśród nauczycieli organizujących wymianę. Obok zajęć
językowych, które odbywały się na różnych poziomach i przy
użyciu różnorodnych metod, w tym ćwiczeń tandemowych,
uczestnicy mieli okazję poznać partnerów, ich kraj i kulturę
oraz w grupach roboczych pracować nad metodyką spotkań
polsko-niemieckich. W tym roku spośród licznych warsztatów
na szczególną uwagę zasłużył warsztat teatralny, w ramach
którego nauczyciele pracowali nad wspólnym polsko-niemieckim przedstawieniem. Metoda ta doskonale sprawdziła
się jako sposób na wzajemne poznanie się i pokonanie barier
międzykulturowych.
e. Metoda projektowa w wymianie szkolnej
Ze względu na olbrzymie zainteresowanie warsztatami na temat metody projektowej po raz kolejny zostały zorganizowane
trzy warsztaty w Karpaczu i dwa we Vlotho dla nauczycieli
z Polski i Niemiec. Analizowano przykłady projektów z dziedziny
ekologii, historii polsko-niemieckiej i kultury oraz w grupach
dwunarodowych pracowano nad nowymi koncepcjami i tematami. Ponadto zastanawiano się nad metodami aktywizowania
młodzieży z obu krajów i jej partycypacji na wszystkich etapach
realizacji projektu. Dyskutowano m.in. na następujące tematy:
współpraca z własnym środowiskiem (dyrekcja, inni nauczyciele), pozyskanie do projektów zainteresowanej młodzieży oraz
rodziców, partycypacja wszystkich zainteresowanych w planowaniu spotkania, wybór miejsca programu, pozyskanie źródeł
finansowania, zasady tworzenia interesującego programu,
współpraca z mediami, ewaluacja spotkania i rozliczenie finansowe. Seminaria były jednocześnie międzynarodową platformą
wspólnej wymiany doświadczeń, spostrzeżeń, nawiązania kontaktów oraz inspiracją dla przyszłych przedsięwzięć.
Spotkania robocze z instytucjami i organizacjami
partnerskimi
Spotkanie robocze w Urzędzie ds. Pedagogicznych Wymiany przy
Sekretariacie Konferencji Ministrów Oświaty (Pädagogischer Austauschdienst der Kultusministerkonferenz)
Bonn, 8 – 9 stycznia 2007 roku
Podczas spotkania, w którym uczestniczyli przedstawiciele
Urzędu ds. Pedagogicznych Wymiany przy Sekretariacie Konferencji Ministrów Oświaty (Pädagogischer Austauschdienst
der Kultusministerkonferenz), zarząd oraz pracownicy referatu wspierania PNWM, wypracowano standardy współpracy
pomiędzy obiema instytucjami służące rozwojowi polsko-niemieckich partnerstw szkolnych. Dyskutowano o możliwościach
nawiązania bliższej współpracy z krajami związkowymi, które
nie mają statusu jednostki centralnej, a tym samym lepszego
reprezentowania PNWM na poziomie landów. Wypracowano możliwe sposoby pozyskiwania nowych szkół, nauczycieli
i uczniów do realizacji projektów polsko-niemieckich. Zgodnie
stwierdzono, że istnieje potrzeba utworzenia forum wymiany
informacji i doświadczeń pomiędzy organizacjami i instytucjami
dwunarodowymi, odpowiedzialnymi za wspieranie wymiany
szkolnej.
Spotkanie robocze z Ministerstwem ds. Oświaty, Młodzieży i Sportu
Badenii-Wirtembergii (Ministerium für Bildung, Jugend und Sport
des Landes Baden-Württemberg)
Stuttgart, 18 stycznia 2007 roku
Spotkanie odbyło się w ramach budowania dobrej relacji
i współpracy pomiędzy referatem wspierania i jednostką
centralną PNWM kraju związkowego Badenia-Wirtembergia
odpowiedzialną za wspieranie wymiany szkolnej. Obok podsumowania dotychczasowej współpracy omówiono aktualne
kwestie z zakresu wspierania polsko-niemieckich partnerstw
szkolnych: problemy występujące przy składaniu i rozliczaniu
b. „Keine Gewalt – kein Problem!“
Das Förderreferat Schulaustausch hat im Jahr 2007 ein besonderes Projekt realisiert, welches das an deutschen wie polnischen
Schulen aktuelle Thema Gewalt aufgriff. Dabei ging es hauptsächlich darum, Lehrer(innen) und Schüler(innen) für das Problem Gewalt an Schulen zu sensibilisieren. Außerdem wurden
Konflikte analysiert und Möglichkeiten besprochen, wie man
mit ihnen in einer Gruppe von Kindern und Jugendlichen umgehen kann. Im Rahmen des Projektes wurden den Lehrer(inne)n
wirksame Arbeitsmethoden (z. B. Mediation) vorgestellt, die zur
Lösung von Konflikten unter Jugendlichen geeignet sind.
In Workshops zur Gewaltprävention, die während der Schulaustauschprogramme durchgeführt wurden, lernten die
Schüler(innen) Spiele und Übungen kennen, die ihr Selbstwertgefühl stärkten, in denen sie lernten, Verantwortung für
ihre Worte und Taten zu übernehmen und die ihnen die Wirkung
ihres Verhaltens auf die Gruppenatmosphäre bewusst machten.
Außerdem hatte das Projekt zum Ziel, den Lehrer(inne)n Begriffe
wie Spiel- und Erlebnispädagogik nahe zu bringen und ihnen
wirksame und unkomplizierte Übungen und Spiele vorzustellen,
die ihnen ihre Arbeit mit Kindern und Jugendlichen erleichtern
und diese bereichern.
c. Das Thema Geschichte im Sportaustausch
Bereits zum siebten Mal fand eine gemeinsame Konferenz der
Multiplikator(inn)en des Sportaustausches statt, die das DPJW
zusammen mit der Deutschen Sportjugend (dsj) und dem Akademischen Sportbund in Breslau (Akademicki Związek Sportowy, AZS, Wrocław) organisierte. Die diesjährige Konferenz
widmete sich dem Thema deutsch-polnische Gedenkstättenpädagogik. Die Teilnehmer(innen) diskutierten über die Rolle
von Geschichte in Austauschmaßnahmen, nahmen an gemeinsamen Geschichtsworkshops auf dem Gelände des Konzentrationslagers Gross-Rosen teil und lernten Methoden zur Vor- und
Nachbereitung eines Besuches in einer Gedenkstätte kennen.
Darüber hinaus wurden die Haupttendenzen und die Schwierigkeiten bei der Organisation von Sportprogrammen besprochen.
Im Hinblick auf die Qualitätssicherung wurde auch der Einsatz
neuer Methoden und Arbeitsweisen bei der Vorbereitung und
Durchführung deutsch-polnischer Projekte diskutiert. Als hilfreich erwies sich ein Workshop zur Gewaltprävention unter
Jugendlichen, den DPJW-Trainer(innen) im Rahmen des Projekts
„Keine Gewalt – kein Problem!“ durchführten.
d. Sprachliche und interkulturelle Kommunikation
Im Juli 2007 veranstaltete das Deutsch-Polnische Bildungszentrum „Germanitas“ (Polsko-Niemiecki Ośrodek Kształcenia „Germanitas“) in Rzeszów zum vierten Mal Sprach-Workshops für
über 50 Lehrer(innen) aus beiden Ländern. Die Workshops sind
sehr schnell zu einem Markenzeichen geworden und erfreuen
sich unter den Lehrer(inne)n, die Austauschmaßnahmen organisieren, großer Beliebtheit. Außer der Teilnahme an den Sprachkursen, die auf unterschiedlichem Niveau angeboten wurden
und sich verschiedener Methoden wie z. B. Tandemübungen
bedienten, hatten die Teilnehmer(innen) die Gelegenheit, ihre
Partner(innen) sowie deren Land und Kultur kennenzulernen.
Zudem konnten sie in Arbeitsgruppen zur Methodik deutschpolnischer Begegnungen arbeiten. Unter den zahlreichen Workshops muss ein Theaterworkshop hervorgehoben werden, bei
dem die Lehrer(innen) eine gemeinsame deutsch-polnische
Aufführung einstudierten. Diese Methode eignete sich ganz
besonders für das gegenseitige Kennenlernen und zur Überwindung interkultureller Barrieren.
e. Projektmethode im Schüleraustausch
Angesichts des außerordentlichen Interesses an Workshops zur
Projektarbeit wurden erneut drei Workshops in Krummhübel
(Karpacz) und zwei in Vlotho für Lehrer(innen) aus Deutschland
und Polen angeboten. Dabei wurden Projektbeispiele aus den
Bereichen Ökologie sowie deutsch-polnische Geschichte und
Kultur analysiert und in binationalen Gruppen neue Konzepte
und Themen erarbeitet. Darüber hinaus diskutierte man Methoden der Aktivierung von Jugendlichen aus beiden Ländern
und ihre Partizipation an allen Phasen der Durchführung eines
Projekts. Weiterhin wurden u. a. folgende Themen behandelt:
interne Zusammenarbeit (mit Schulleitung und mit anderen
Lehrkräften), Mitarbeit von interessierten Jugendlichen und
Eltern, Partizipation aller Interessierten an der Planung der
Begegnung, Auswahl des Programmortes, Fundraising, Grundsätze eines interessanten Programmaufbaus, Zusammenarbeit mit den Medien, Evaluation des Treffens und finanzielle
Abrechnung. Die Seminare waren sowohl eine internationale
Plattform für den Austausch von Erfahrungen und Wahrnehmungen sowie für den Kontaktaufbau als auch Inspiration für
künftige Aktivitäten.
Arbeitstreffen mit Partnerinstitutionen und
-organisationen
Arbeitstreffen beim Pädagogischen Austauschdienst (PAD) der
Kultusministerkonferenz
Bonn, 8. – 9. 1. 2007
Während des Treffens, an dem Vertreter(innen) des PAD sowie
die DPJW-Geschäftsführung und Mitarbeiter(innen) des Förderreferats teilnahmen, wurden die Grundsätze für die Zusammenarbeit beider Institutionen festgelegt, die der Entwicklung
der deutsch-polnischen Schulpartnerschaften dienen soll. Es
wurden Möglichkeiten diskutiert, wie die Zusammenarbeit mit
den Bundesländern, die für das DPJW keinen Zentralstellenstatus haben, erweitert werden könnte. Außerdem ging es um eine
bessere Repräsentanz des DPJW auf Länderebene. Ferner suchte man nach möglichen Wegen, neue Schulen, Lehrer(innen)
und Schüler(innen) für die Durchführung deutsch-polnischer
Projekte zu gewinnen. Man kam überein, dass Bedarf besteht,
ein Forum zum Austausch von Informationen und Erfahrungen zwischen den für die Förderung des Schulaustausches
verantwortlichen bilateralen Organisationen und Institutionen
zu bilden.
Förderbereich | 67
wniosków, zmiany merytoryczne w Wytycznych wspierania
wymiany młodzieży PNWM, szkolenia i programy dokształcające
dla nauczycieli, ewentualną współpracę z trenerami PNWM oraz
możliwość składania wniosków przez Internet.
Spotkanie informacyjne z urzędnikami federalnymi i z różnych
krajów związkowych
Krajowa Szkoła Administracji Publicznej
Warszawa, 27 września 2007 roku
Spotkanie robocze z Niemiecką Młodzieżą Sportową (Deutsche
Sportjugend)
Warszawa, 20 – 21 marca 2007 roku
Podczas spotkania omówiono stan aktualny i perspektywy
rozwoju polsko-niemieckiej wymiany sportowej. Ważnym punktem obrad była ewaluacja corocznej konferencji dla organizatorów wymiany sportowej. Postanowiono, że przedsięwzięcie
to ma być kontynuowane – jak do tej pory spotkania będą się
odbywały każdego roku.
Konferencja „Pamiętajmy o przeszłości, wspólnie budujmy
przyszłość”
Partnerstwo Miast Drezno – Gostyń
Gostyń, 8 – 9 października 2007 roku
Prezentacje i spotkania informacyjne
W 2007 roku pracownicy referatu wspierania wielokrotnie spotykali się z polskimi i niemieckimi nauczycielami, organizującymi
lub chcącymi organizować wymianę szkolną, informując ich
o formalnych aspektach pozyskiwania i rozliczania dotacji
PNWM oraz o sposobach konstruowania programu wymiany.
Spotkania informacyjne odbywały się w różnych regionach
Polski i Niemiec, zarówno podczas programów własnych PNWM,
jak i na zaproszenie instytucji i organizacji partnerskich:
Spotkanie z nauczycielami i dyrektorami szkół powiatu otwockiego
Urząd Powiatowy i Liceum Ogólnokształcące im. K.I. Gałczyńskiego
Otwock, 11 stycznia 2007 roku
„Nadać twarz Europie” – seminarium polsko-niemiecko-czeskie
Fundacja Brücke/Most (Brücke/Most-Stiftung zur Förderung der
deutsch-tschechischen Verständigung und Zusammenarbeit)
Dresden (Drezno), 25 – 27 lutego 2007 roku
„Lekcje niemieckiego” – spotkanie informacyjne dla nauczycieli
i studentów z Podlasia
Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku
Białystok, 22 marca 2007 roku
„Kształcenie ponad granicami – Niemcy i ich wschodni sąsiedzi”
Sambachshof, Centrum Kształcenia vhs (vhs-Bildungszentrum)
Bad Königshofen, 2 kwietnia 2007 roku
„Szkolne kluby europejskie – Akcja: aktywizacja!”
Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej
Gliwice, 29 maja 2007 roku
Podróż studyjna dla nauczycieli z Niemiec
Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli
Sulejówek, 30 maja 2007 roku
Spotkanie z nauczycielami z Izraela i Palestyny
Fundacja Stefana Batorego
Warszawa, 3 sierpnia 2007 roku
Spotkanie z nauczycielami z Bawarii
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Warszawa, 16 października 2007 roku
Konferencja „Szkoła po obu stronach Odry”
Forum Ost-West
Seddiner See, 23 – 25 listopada 2007 roku
Opieka nad grupą trenerów
Od początku 2003 roku opiekę nad grupą trenerów PNWM
sprawuje referat wspierania wymiany szkolnej i sportowej.
W 2007 roku odbyło się doroczne spotkanie trenerów PNWM
w Rothenklempenow oraz szkolenie z zakresu doradztwa projektów polsko-niemieckich w Berlinie. Wiele projektów własnych
PNWM zostało zrealizowanych w kooperacji z trenerami.
3.3 Pozostała działalność obu referatów
W 2007 roku oba referaty wspierania obok swoich właściwych
obowiązków zajmowały się przede wszystkim dalszymi pracami nad nowym oprogramowaniem dla PNWM i związanymi
z tym zadaniami, jak dopasowywanie druków i formularzy do
wniosków o dofinansowanie PNWM.
Arbeitstreffen mit dem Ministerium für Bildung, Jugend und Sport
des Landes Baden-Württemberg
Stuttgart, 18. 1. 2007
Das Treffen diente dem Ausbau der guten Beziehungen und
der Zusammenarbeit zwischen dem Förderreferat und der
Landeszentralstelle, die für die Förderung des Schüleraustausches zuständig ist. Neben der Auswertung der bisherigen
Zusammenarbeit diskutierte man aktuelle Fragen der Förderung deutsch-polnischer Schulpartnerschaften: Probleme bei
der Antragstellung und -abrechnung, inhaltliche Änderungen der Richtlinien, Fort- und Weiterbildungsprogramme für
Lehrer(innen), Möglichkeiten der Zusammenarbeit mit den
DPJW-Trainer(innen) sowie die Online-Antragstellung.
Arbeitstreffen mit der Deutschen Sportjugend (dsj)
Warszawa (Warschau), 20. – 21. 3. 2007
Während des Treffens wurden der aktuelle Stand und die Entwicklungsperspektiven des deutsch-polnischen Sportaustausches besprochen. Ein wichtiger Punkt der Beratungen war die
Auswertung der jährlichen Konferenz für die Organisator(inn)en
des Sportaustausches. Es wurde beschlossen, diese auch in
Zukunft im jährlichen Rhythmus durchzuführen.
Präsentationen und Informationsveranstaltungen
Im Jahr 2007 trafen sich die Mitarbeiter(innen) des Förderreferats mehrfach mit deutschen und polnischen Lehrer(inne)n, die
schulische Austauschmaßnahmen organisieren oder daran Interesse haben. Während der Treffen informierte das DPJW über die
formalen Bedingungen der Beantragung und Abrechnung von
DPJW-Mitteln und die Möglichkeiten der Programmgestaltung
eines Austausches. Die Informationsveranstaltungen fanden in
verschiedenen Regionen Deutschlands und Polens statt, sowohl
im Rahmen von Eigenveranstaltungen des DPJW als auch auf
Einladung von Partnerorganisationen und -institutionen:
Treffen mit Lehrer(inne)n und Schulleiter(inne)n der Schulen
des Kreises Otwock
Kreisamt und K.-I.-Gałczyński-Lyceum
Otwock, 11. 1. 2007
„Europa ein Gesicht geben“ – deutsch-polnisch-tschechisches
Seminar
Brücke / Most-Stiftung zur Förderung der deutsch-tschechischen
Verständigung und Zusammenarbeit
Dresden, 25. – 27. 2. 2007
„Deutschstunden“ – Informationstreffen für Lehrer(innen) und
Student(inn)en aus der Region Podlasien (podlasie)
Hochschule für Finanzen und Management in Białystok
(Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku)
Białystok, 22. 3. 2007
„Bildung über Grenzen hinaus – Deutschland und seine östlichen Nachbarn“
Sambachshof, vhs-Bildungszentrum
Bad Königshofen, 2. 4. 2007
„Europäische Schulklubs – Aktion: Aktivierung!“
Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit
Gliwice (Gleiwitz), 29. 5. 2007
Studienreise für deutsche Lehrer(innen)
Zentrum für Lehrerfortbildung (CODN)
Sulejówek, 30. 5. 2007
Treffen mit Lehrer(inne)n aus Israel und Palästina
Stefan-Batory-Stiftung (Fundacja im. Stefana Batorego)
Warszawa (Warschau), 3. 8. 2007
Informationstreffen mit Bundes- und Landesbeamt(inn)en
Schule für öffentliche Verwaltung
(Krajowa Szkoła Administracji Publicznej)
Konferenz „An die Vergangenheit erinnern, die Zukunft
gemeinsam gestalten“
Städtepartnerschaft Dresden – Gostyń (Gostyn)
Gostyń (Gostyn) 8. – 9. 10. 2007
Treffen mit Lehrer(inne)n aus Bayern
Ministerium für Nationale Bildung
Konferenz „Schule beiderseits der Oder“
Forum Ost-West
Seddiner See, 23. – 25. 11. 2007
Betreuung der DPJW-Trainer(innen)
Das Förderreferat Schul- und Sportaustausch ist Ansprechpartner
für die Trainer(innen) des DPJW. Im Jahr 2007 fand das jährliche
Treffen der DPJW-Trainer(innen) in Rothenklempenow und eine
Fortbildung im Bereich „Beratungskompetenzen“ für deutschpolnische Projekte in Berlin statt. Viele DPJW-Eigenveranstaltungen wurden in Kooperation mit den Trainer(innen) durchgeführt.
3.3 Weitere Aktivitäten beider Förderreferate
2007 waren beide Förderreferate zusätzlich zu ihrer eigentlichen Arbeit vor allem mit weiteren Zuarbeiten für die neue
Software des DPJW und den damit verbundenen Aufgaben,
wie der Überarbeitung von Vordrucken und Formularen für die
Antragstellung beim DPJW, beschäftigt.
Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln | 69
68 | Public relations i pozyskiwanie środków zewnętrznych
Rok 2007 był rokiem wielu ważnych i dużych wydarzeń
oraz imprez, w których PNWM wzięła aktywnie udział,
często w roli współorganizatora lub gospodarza. Miały
one charakter promocyjny nie tylko dla samej PNWM,
ale przede wszystkim dla idei polsko-niemieckiej wymiany młodzieży w ogóle.
4.1 Współpraca z mediami
W 2007 roku odnotowano około 70 artykułów, w których mowa
była o PNWM. Zakres tych artykułów jest przy tym różnorodny:
sięga od obszernych materiałów w całości poświęconych
działalności PNWM, poprzez
artykuły o jej projektach
z pierwszych stron gazet,
po wzmianki o Organizacji
w wywiadach z politykami
czy tekstach publicystycznych. Liczba ta natomiast nie obejmuje licznych
artykułów o projektach
podmiotów, dofinansowanych przez PNWM, ukazujących się
w mediach regionalnych lub lokalnych. Ponadto PNWM dotyczyło
ponad 15 audycji radiowych oraz sześć relacji telewizyjnych.
4. Public relations
i pozyskiwanie środków zewnętrznych
Pod względem tematów uwaga mediów rozłożona była równomiernie na przestrzeni całego 2007 roku na różne wydarzenia związane z PNWM. Na początku roku zainteresowanie
wzbudziła sprawa budżetu organizacji, która powróciła po
wyborach parlamentarnych w Polsce, głównie w wypowiedziach polityków i publicystów, natomiast w połowie roku fakt
odejścia polskiego dyrektora zarządzającego. Ponadto media
były obecne na uroczystości wręczenia Polsko-Niemieckiej Nagrody Młodzieży w Berlinie (Polska Agencja Prasowa, Polskie
Radio, Radio Multikulti, program drugi telewizji niemieckiej ZDF)
oraz w związku z uroczystością przyznania PNWM i Francusko-
-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (Deutsch-Französisches
Jugendwerk) Nagrody im. Adama Mickiewicza w Weimarze (TVP,
Rzeczpospolita online, Polskie Radio dla Zagranicy, telewizja
MDR, radio Deutsche Welle, gazety regionalne), jak również
podczas spotkania młodzieży z Polski i Niemiec z sekretarzem
stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Pawłem Kowalem
w Berlinie (TVP, „Rzeczpospolita”, Radio Mulitkulti).
Ważnym wydarzeniem dla kontaktów PNWM z mediami był
w 2007 roku projekt dla dziennikarzy mediów studenckich
„Wspólnym piórem o Mazurach” zorganizowany we współpracy
z Ambasadą Niemiec w Warszawie i pod patronatem „Gazety
Wyborczej” oraz tygodnika „Die Zeit”. Już na etapie ogłoszenia
naboru uczestników przedsięwzięcie to spotkało się z dużym
zainteresowaniem mediów, począwszy od portali studenckich,
poprzez młodzieżowy magazyn online gazety „Süddeutsche
Zeitung”, po olsztyńskie wydanie „Gazety Wyborczej”. Dzięki
warsztatom ponad 20 młodych, aczkolwiek doświadczonych
i zaangażowanych przedstawicieli gazet i radiowych rozgłośni
studenckich zapoznało się z działalnością PNWM i poszerzyło
grono dziennikarzy współpracujących z Organizacją. W wyniku
spotkania powstały liczne artykuły oraz audycje, opublikowane
i wyemitowane przez macierzyste redakcje uczestników. Ponadto opublikowaniem najciekawszych artykułów zainteresowana jest „Gazeta Wyborcza”. Opiekunami merytorycznymi
projektu byli uznani dziennikarze – wieloletnia korespondentka
Niemieckiej Agencji Prasowej (Deutsche Presse-Agentur)
w Polsce Renate Marsch-Potocka oraz dziennikarz i publicysta
„Gazety Wyborczej” Wojciech Jagielski.
2007 war ein Jahr vieler wichtiger und großer Ereignisse
und Veranstaltungen, an denen das DPJW aktiv beteiligt
war – häufig als Mitorganisator oder Gastgeber. Sie waren damit nicht nur Öffentlichkeitsarbeit für das DPJW,
sondern vor allem für die Idee des deutsch-polnischen Jugendaustausches insgesamt.
4.1 Medienarbeit
Im Jahr 2007 erschienen etwa 70 Artikel, in denen das DPJW
Erwähnung fand. Der Charakter der Artikel ist dabei ganz unterschiedlich: sie reichen von Texten, die sich ausschließlich
mit der Tätigkeit des DPJW befassen, über an zentraler Stelle
platzierte Zeitungsartikel zu den DPJW-Eigenveranstaltungen
bis hin zu Äußerungen über die Organisation in Interviews mit
Politiker(inne)n oder in publizistischen Texten. Die Zahl umfasst
jedoch nicht die zahlreichen Artikel in regionalen und lokalen
Medien über Projekte der Träger, die vom DPJW bezuschusst werden. Darüber hinaus wurden mindestens 15 Radiosendungen
und sechs Fernsehberichte ausgestrahlt, die das DPJW betrafen.
Die Aufmerksamkeit der Medien richtete sich im Laufe des
Jahres 2007 auf unterschiedliche, mit dem DPJW verbundene
Ereignisse. Anfang des Jahres standen finanzielle Angelegenheiten der Organisation im Mittelpunkt, ebenso nach den Parlamentswahlen in Polen, vor allem in Äußerungen von Politikern
und Publizisten, während Mitte des Jahres das Ausscheiden des
polnischen Geschäftsführers von zentralem Interesse war. Darüber hinaus waren die Medien bei der feierlichen Überreichung
des Deutsch-Polnischen Jugendpreises „JugendMitVerantwortung“ in Berlin vertreten: Polska Agencja Prasowa, PAP (Polnische Presseagentur), Polskie Radio (Polnischer Rundfunk), Radio
Multikulti, ZDF; anlässlich der feierlichen Verleihung des AdamMickiewicz-Preises an das DPJW und das Deutsch-Französische
Jugendwerk (DFJW) in Weimar Telewizja Polska, TVP (Polnisches
Fernsehen), Rzeczpospolita online, Polskie Radio (Polnischer
Rundfunk) für das Ausland, MDR, Deutsche Welle und regionale
Zeitungen sowie beim Treffen deutscher und polnischer Jugendlicher mit dem Staatssekretär im Polnischen Außenministerium,
Paweł Kowal, in Berlin TVP, Rzeczpospolita und Radio Multikulti.
Wichtig für die Medienkontakte des DPJW war im Jahr 2007
das Projekt „Mit einer Feder über Masuren” für Journalist(inn)en
studentischer Medien, das
in Zusammenarbeit mit
der Deutschen Botschaft in
Warschau und unter Schirmherrschaft der Tageszeitung
„Gazeta Wyborcza” und der
Wochenzeitschrift „Die Zeit”
stand. Bereits die Ausschreibung für die Teilnahme an
dem Projekt stieß bei den Medien auf großes Interesse – von
studentischen Portalen über das Jugendmagazin online der
„Süddeutschen Zeitung” bis hin zur Lokalausgabe der „Gazeta
Wyborcza” in Olsztyn (Allenstein). In Workshops lernten über 20
junge, aber dennoch erfahrene und engagierte Vertreter(innen)
studentischer Zeitungen und Radiosender die Tätigkeit des
DPJW kennen und erweiterten den Kreis der Journalist(inn)en,
die mit dem Jugendwerk zusammenarbeiten. Im Ergebnis der
Begegnung entstanden zahlreiche Artikel und Radiosendungen, die von den Stammredaktionen der Teilnehmer(innen)
veröffentlicht bzw. gesendet wurden. Darüber hinaus ist die
„Gazeta Wyborcza” an der Veröffentlichung der gelungensten
Artikel interessiert. Für die inhaltliche Betreuung des Projektes
zeichneten die Journalisten Renate Marsch-Potocka, langjährige
Korrespondentin der dpa in Polen, und Wojciech Jagielski, Journalist und Publizist der „Gazeta Wyborcza”, verantwortlich.
4. Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln
Nawiązaniem nowych kontaktów dziennikarskich zaowocowało
również spotkanie Polsko-Niemieckiego Klubu Prasowego
w lutym oraz podróż studyjna dla dziennikarzy Fundacji Medientandem w maju 2007 roku, w których wzięły udział pracowniczki PNWM odpowiedzialne za public relations. Kilkudniowe spotkanie polskich i niemieckich dziennikarzy, m.in.
absolwentów programów stypendialnych Fundacji Medientandem wspieranych przez PNWM, pozwoliło na nawiązanie
oraz pogłębienie kontaktów i współpracy z pracownikami redakcji różnorodnych mediów w Polsce i Niemczech, jak np.
„Rzeczpospolitej”, Radia Gdańsk, telewizji MDR czy wspólnego
programu niemieckiej telewizji rbb i TVP Wrocław „Kowalski
spotyka Schmidta”. W efekcie tej współpracy kilku redaktorów
wzięło udział w imprezach PNWM w roli uczestników dyskusji,
referentów czy moderatorów.
Prezentacja PNWM podczas imprez
W 2007 roku PNWM była uczestnikiem i niejednokrotnie gospodarzem lub współorganizatorem wielu ważnych imprez publicznych. Największym z nich było „Święto Europy” w marcu 2007
roku, odbywające się przy okazji Szczytu UE w samym sercu Berlina – przy Bramie Brandenburskiej. Podczas tej imprezy PNWM
zaprezentowała się z własnym stoiskiem informacyjnym wśród
dziesiątek innych organizacji i instytucji. Jako jedna z nielicznych
miała zaszczyt gościć kanclerz Niemiec Angelę Merkel.
Drugim dużym wydarzeniem, podczas którego organizacja
zaprezentowała się w 2007 roku, były czerwcowe Dni Kościoła
Ewangelickiego w Kolonii. Przez kilka dni przybliżano działalność
PNWM licznym gościom odwiedzającym jej stoisko. Ponadto
PNWM była współorganizatorem dyskusji zatytułowanej „Panel Polska”, prowadzonej przez korespondentkę telewizji ARD
Anette Dittert, w której udział wzięły m.in. takie osobistości, jak
były ambasador Polski w Niemczech Andrzej Byrt, posłanka do
Bundestagu dr Angelika Schwall-Düren czy publicysta Adam
Krzemiński. Dyspucie przysłuchiwało się około 600 gości. Z inicjatywy i na zaproszenie Organizacji program dyskusji wzbogaciły
występy zespołu jazzowego z Polski, pod przewodnictwem muzyka Jarka Śmietany, oraz Teatru Młodzieżowego Szkoły Sztuki
Atrium (Jugendtheater der Kunstschule Atrium) z Berlina, od lat
zaangażowanego w wymianę polsko-niemiecką. PNWM była
obecna podczas Dni Kościoła w kilku miejscach równocześnie,
wszędzie przyciągając liczną publiczność. Na swym stoisku
gościła natomiast m.in. ówczesnego wicekanclerza i ministra
pracy i spraw społecznych Franza Münteferinga.
Ponadto w czerwcu 2007 roku PNWM miała także okazję
do przedstawienia swej działalności podczas imprezy
podsumowującej projekt Europejskiego Święta Młodzieży, którego była współorganizatorem. W parku należącym do kompleksu Urzędu Kanclerskiego w Berlinie stoisko Organizacji
odwiedzali uczestnicy projektu – młodzi ludzie z 27 krajów Unii
Europejskiej, jak również licznie przybyli goście.
W 2007 roku PNWM uczestniczyła w studenckim „Mobility
Action Day” oraz Paradzie Schumana w Warszawie. Prezentacja Organizacji na corocznej paradzie, dzięki współpracy
z Ambasadą Niemiec w Warszawie, przybrała w tym roku
wyjątkową formę: w autobusie opatrzonym m.in. logo i plakatami PNWM, kilkudziesięciu gości obejrzało film „Historia
pewnego pocałunku”, podczas gdy najmłodsi układali polskoniemieckie puzzle lub uczyli się podstaw języka niemieckiego
przy komputerze, dzięki językowym programom na płycie CD.
Ponadto PNWM była gościem Targów Edukacyjnych w Poznaniu
oraz „Święta Lata” Fundacji Genshagen.
Podczas zorganizowanego w Berlinie Wieczoru Parlamentarnego PNWM zaprezentowała swoją działalność przedstawicielom
Bundestagu oraz innym zaproszonym gościom. Przedsięwzięcie
to odbyło się już po raz drugi jako wspólna inicjatywa wszystkich
instytucji działających na płaszczyźnie federalnej w dziedzinie
międzynarodowej pracy z młodzieżą. Referat na główny temat
wieczoru – międzykulturowe uczenie się – wygłosił profesor
Andreas Thimmel z Wyższej Szkoły Zawodowej w Kolonii (Fachhochschule Köln). W dyskusji, w której uczestniczyli parlamentarny sekretarz stanu z Federalnego Ministerstwa ds. Rodziny,
Seniorów, Kobiet i Młodzieży (Bundesministerium für Familie,
Senioren, Frauen und Jugend) dr Hermann Kues, prof. Thimmel
oraz dwaj przedstawiciele instytucji goszczących, rozmawiano
o szansach, jakie międzynarodowa praca z młodzieżą stwarza
dla procesów międzykulturowego uczenia się młodych ludzi.
W ramach imprez otwartych w biurach PNWM miały miejsce ponadto dwie dyskusje poświęcone miejscu, jakie zajmuje wymiana młodzieży w kształtowaniu stosunków polsko-niemieckich.
W maju 2007 roku warszawskie biuro Organizacji gościło
publicystę „Rzeczpospolitej” Piotra Semkę oraz kierownika
działu kultury portalu FAZ online Jörga Thomanna, natomiast
we wrześniu odbyła się dyskusja przedstawicieli instytucji
zajmujących się międzynarodową wymianą młodzieży oraz
edukacją historyczną. Oba wydarzenia zgromadziły każdorazowo
kilkudziesięciu gości. Ponadto tradycyjnie na początku roku
w obu biurach Organizacji odbyły się przyjęcia noworoczne,
w których uczestniczyło po kilkadziesiąt osób.
W listopadzie 2007 roku w Hamburgu odbyła się uroczystość
wręczenia PNWM Nagrody DIALOGU Federalnego Stowarzyszenia Towarzystw Polsko-Niemieckich jako wyróżnienia za pracę
na rzecz polsko-niemieckich spotkań młodzieży. Ponadto Organizacja zaprezentowała swą działalność na stoisku informacyjnym. Na zakończenie uroczystości dyrektor zarządzająca
PNWM wzięła udział w dyskusji poświęconej polsko-niemieckiej
współpracy młodzieży.
Informacje o działalności PNWM rozpropagowywane były
również na ponad 50 imprezach informacyjnych konkursu „Grasz
o staż”. W ramach tego przedsięwzięcia organizacja ufundowała
trzymiesięczną praktykę w swoim poczdamskim biurze. Na
Neue Medienkontakte entstanden auch beim Treffen des
Deutsch-Polnischen Presseklubs im Februar und auf der Studienreise für Journalist(inn)en der Stiftung Medientandem im
Mai 2007, an denen die DPJW-Mitarbeiterinnen für Öffentlichkeitsarbeit teilnahmen. Das mehrtägige Treffen deutscher
und polnischer Journalist(inn)en – u. a. Absolvent(inn)en der
Stipendienprogramme der Stiftung Medientandem mit Unterstützung des DPJW – bot Gelegenheit, Kontakte zu Redaktionsmitgliedern unterschiedlicher Medien in Deutschland und
Polen, wie z. B. „Rzeczpospolita”, Radio Gdańsk (Danzig), MDR
oder dem gemeinsamen Programm des deutschen Fernsehsenders rbb mit dem polnischen TVP Wrocław „Kowalski trifft
Schmidt“ (Kowalski spotyka Schmidta), zu knüpfen und zu
vertiefen. Dank dieser Zusammenarbeit nahmen einige Redakteure und Redakteurinnennnen an Veranstaltungen des
DPJW als Diskussionsteilnehmer(innen), Referent(inn)en oder
Moderator(inn)en teil.
Präsentation des DPJW bei Veranstaltungen
2007 war das DPJW mehrfach Gastgeber, Mitorganisator oder
Teilnehmer wichtiger öffentlicher Veranstaltungen. Die größte
war das „Europafest“ im März 2007, das anlässlich des EU-Gipfels
im Zentrum Berlins, am Brandenburger Tor, stattfand. Während
dieser Veranstaltung präsentierte sich das DPJW mit einem eigenen Informationsstand unter einer Vielzahl anderer Organisationen und Institutionen und hatte als eine von wenigen die Ehre,
Bundeskanzlerin Angela Merkel bei sich begrüßen zu können.
Eine weitere große Veranstaltung, auf der sich das DPJW präsentierte, war der Evangelische Kirchentag im Juni 2007 in Köln.
Einige Tage lang wurde die Tätigkeit des DPJW vielen Gästen
an seinem Stand nahegebracht. Darüber hinaus war das DPJW
Mitorganisator einer Diskussionsrunde mit dem Titel „Podium
Polen“, die von der ARD-Korrespondentin Anette Dittert geleitet
wurde und an der u. a. der ehemalige polnische Botschafter
in Deutschland, Andrzej Byrt, die Bundestagsabgeordnete Dr.
Angelica Schwall-Düren und der Publizist Adam Krzemiński
teilnahmen. Der Diskussion folgten etwa 600 Gäste. Auf Initiative und Einladung des DPJW wurde das Diskussionsprogramm
durch den Auftritt der Jazzband des Musikers Jarek Śmietana
und durch das Jugendtheater der Kunstschule Atrium Berlin,
die seit Jahren im deutsch-polnischen Austausch engagiert
ist, künstlerisch umrahmt. Das DPJW war beim Kirchentag an
mehreren Stellen gleichzeitig vertreten und zog überall viele
Besucher(innen) an. An seinem Stand konnte es u. a. den damaligen Vizekanzler und Minister für Arbeit und Soziales, Franz
Müntefering, begrüßen.
Darüber hinaus hatte das DPJW im Juni 2007 die Möglichkeit,
seine Tätigkeit auf der Abschlussveranstaltung des von ihm
mitorganisierten „Europäischen Jugendtreffens” vorzustellen. Im
Park des Kanzleramts in Berlin besuchten die Teilnehmer(innen)
– junge Leute aus 27 Ländern der Europäischen Union – sowie
zahlreiche Gäste den DPJW-Stand.
2007 beteiligte sich das DPJW auch am studentischen „Mobility
Action Day” sowie an der Schuman-Parade in Warschau. Die Präsentation des Jugendwerkes auf der alljährlichen Parade erhielt
in diesem Jahr, dank der Zusammenarbeit mit der Deutschen
Botschaft Warschau, eine besondere Prägung: In einem u. a. mit
dem Logo und Plakaten des DPJW beklebten Bus sahen zahlreiche Besucher den Film „Geschichte eines Kusses”, während die
jüngeren Gäste ein deutsch-polnisches Puzzle legten oder sich
am PC mit Hilfe einer Sprachlern-CD Grundlagen der deutschen
Sprache aneigneten. Darüber hinaus war das DPJW zu Gast auf
der Bildungsmesse in Posen (Poznań) und beim Sommerfest
der Stiftung Genshagen.
Im Rahmen eines Parlamentarischen Abends in Berlin stellte das
DPJW seine Tätigkeit Vertreter(inne)n des Bundestages und weiteren Gästen vor. Der Parlamentarische Abend fand bereits zum
zweiten Mal als Gemeinschaftsaktion aller in der internationalen
Jugendarbeit tätigen Institutionen auf Bundesebene statt. Zum
Thema des Abends “Interkulturelles Lernen” hielt Prof. Andreas
Thimmel von der Fachhochschule Köln ein Kurzreferat. In einer
Talkrunde mit dem Parlamentarischen Staatssekretär aus dem
Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend,
Dr. Hermann Kues, Prof. Thimmel sowie zwei Vertretern der
einladenden Institutionen wurde über die Chancen der internationalen Jugendarbeit für die interkulturellen Lernprozesse
junger Menschen diskutiert.
Im Rahmen öffentlicher Veranstaltungen in den DPJW-Büros
fanden zwei Diskussionen über die Rolle des Jugendaustausches bei der Gestaltung der deutsch-polnischen Beziehungen
statt. Im Mai 2007 waren im Warschauer Büro des DPJW der
Publizist der „Rzeczpospolita“, Piotr Semka, sowie der Leiter
des Kulturressorts der „FAZ online“, Jörg Thomann, zu Gast; im
September fand eine Diskussion mit Vertreter(inne)n von Institutionen aus den Bereichen internationaler Jugendaustausch
und historische Bildung statt. Beide Veranstaltungen wurden
jeweils von einigen Dutzend Gästen besucht. Darüber hinaus
fanden traditionell zu Beginn des Jahres Neujahrsempfänge
im Warschauer und im Potsdamer DPJW-Büro statt, zu denen
ebenfalls zahlreiche Gäste kamen.
Im November 2007 fand in Hamburg die feierliche Verleihung
des DIALOG-Preises des Bundesverbandes der Deutsch-Polnischen Gesellschaften an das DPJW als Auszeichnung für seine Arbeit im Dienste deutsch-polnischer Jugendbegegnungen statt.
Darüber hinaus präsentierte das DPJW seine Tätigkeit an einem
Informationsstand. Zum Abschluss der Feierlichkeiten nahm
die Geschäftsführerin des DPJW an einer Diskussion über die
Jugendzusammenarbeit zwischen Deutschland und Polen teil.
Informationen zur Tätigkeit des DPJW wurden auch auf über 50
Informationsveranstaltungen des Wettbewerbs „Grasz o staż”
vermittelt. Im Rahmen dieses Wettbewerbs bot das Jugendwerk
ein dreimonatiges Praktikum in seinem Potsdamer Büro an.
An Hochschulen in ganz Polen wurden Broschüren über die
uczelniach wyższych w całej Polsce rozdawano publikacje
prezentujące profile fundatorów praktyk oraz ulotki i plakaty
promujące konkurs, opublikowane odpowiednio w ilościach
100 000 i 10 000 sztuk. Promocja konkursu odbywała się również
w „Gazecie Wyborczej” i radiowej „Trójce” – mediach patronackich projektu – oraz w telewizji i kilkudziesięciu gazetach,
magazynach, rozgłośniach radiowych i portalach studenckich.
Publikacje i materiały promocyjne
Rok 2007 obfitował w liczne publikacje, powstałe w ramach
działalności wydawniczej PNWM. Wydano drugi tom z serii
Warsztat Polsko-Niemiecki „A co robimy dzisiaj?”, będący poradnikiem metodycznym dla organizatorów wymiany i dotyczący
kształtowania programu spotkań polsko-niemieckich. Publikacja
ta ukazała się w dwóch wersjach językowych, polskiej i niemieckiej. W połowie roku zakończono produkcję filmu PNWM
„Historia pewnego pocałunku”, który został rozdystrybuowany
m.in. wśród jednostek centralnych PNWM i udostępniany jest
zainteresowanym podmiotom. Wydano również publikację
dokumentującą uroczystości obchodów jubileuszu 15-lecia powstania PNWM i rozesłano ją obecnym na owych uroczystościach
gościom. Ponadto pod koniec roku ukazały się dwa zeszyty
z serii „Punkty widzenia PNWM”, poświęcone wybranym aspektom jej działalności – wymianie przygranicznej oraz wymianie
sportowej. Jak co roku, powstały również kalendarz i kartka
świąteczna PNWM, które jako symboliczne podziękowanie za
współpracę rozesłane zostały do instytucji i osób związanych
z Organizacją.
Ponadto dodrukowano następujące publikacje:
• broszury informacyjne PNWM,
• mapy polsko-niemieckie „Wypisz, wymaluj Polska i Niemcy / Über Deutschland und Polen im Bilde”,
• książeczki „Niemieckie ABC” oraz „Polnisches ABC“,
• przewodniki językowe „Versuch’s auf Polnisch”,
• zakładki do książek.
Wśród materiałów promocyjnych PNWM ukazały się w 2007
roku dwie nowości. Pierwszą z nich była gra planszowa pod
nazwą „Gra Nadodrzańska”, wymyślona i stworzona specjalnie
na potrzeby spotkań polsko-niemieckich. Druga nowość to
notatniki z logo organizacji, szczególnie przydatne podczas konferencji i projektów własnych PNWM. Wyprodukowano również
tradycyjne już i popularne wśród młodzieży i dorosłych smycze
do kluczy oraz cukierki krówki.
Podsumowanie
W 2007 roku w zakresie współpracy z mediami nawiązano nowe
kontakty z wieloma dziennikarzami oraz redaktorami mediów
polskich i niemieckich. Dla PNWM jest to ważne osiągnięcie, oznacza bowiem dołączenie kolejnych dziennikarzy do stałego już
grona zainteresowanych polsko-niemiecką wymianą młodzieży
przedstawicieli prasy, radia i telewizji.
Rok 2007 był również rokiem wielu ważnych i dużych wydarzeń
oraz imprez, w których PNWM wzięła aktywnie udział, często
w roli współorganizatora lub gospodarza. Miały one charakter
promocyjny nie tylko dla samej PNWM jako organizacji, ale przede wszystkim dla idei polsko-niemieckiej wymiany młodzieży
w ogóle.
Praktikumsanbieter sowie 100.000 Flyer und 10.000 Plakate als
Werbung für den Wettbewerb verteilt. Beworben wurde der
Wettbewerb auch in der „Gazeta Wyborcza“ und „Trójka“, dem
dritten Programm des polnischen Radios – den Medienpartnern
des Projekts – sowie im Fernsehen und einigen Dutzend Zeitungen, Zeitschriften, Radiosendungen und studentischen Portalen.
2007 war gleichfalls ein Jahr vieler wichtiger und großer Ereignisse und Veranstaltungen, an denen das DPJW aktiv beteiligt
war – häufig als Mitorganisator oder Gastgeber. Sie waren damit
nicht nur Öffentlichkeitsarbeit für das DPJW als Organisation,
sondern vor allem für die Idee des deutsch-polnischen Jugendaustausches insgesamt.
Publikacje PNWM stanowią nie tylko materiał pomocniczy dla
organizatorów spotkań polsko-niemieckich, lecz odgrywają
także rolę materiałów reklamowych Organizacji. W zamyśle
wydawcy mają znaleźć zastosowanie przed wymianą oraz
podczas jej trwania, jednak dla wielu odbiorców są pierwszym impulsem do zainteresowania się spotkaniami młodzieży
z Polski i Niemiec, czy też najpierw krajem sąsiada w ogóle. Jako
że na komercyjnym rynku książki brak jest publikacji podobnych
w formie i treści do materiałów PNWM, te wypełniają tym samym pewną lukę, będąc jednocześnie przeznaczonymi dla szerokiego grona odbiorców. W ten sposób są i pozostaną ważnym
narzędziem promocyjnym PNWM.
Publikationen und Werbematerialien
Im Jahr 2007 gab das DPJW im Rahmen seiner Tätigkeit eine
Vielzahl von Publikationen heraus. Erschienen ist der zweite Band der Deutsch-Polnischen Werkstatt „Und was machen
wir heute?”, ein methodischer Ratgeber für Organisatoren eines Austausches, der sich mit der Programmgestaltung einer
deutsch-polnischen Begegnung beschäftigt. Diese Publikation
erschien in deutscher und polnischer Sprachversion. Mitte des
Jahres wurde die Produktion des DPJW-Films „Geschichte eines
Kusses” abgeschlossen, der u. a. Zentralstellen zur Verfügung
gestellt wurde und auch interessierten Trägern zugänglich ist.
Ebenfalls erschien eine Dokumentation über die Feierlichkeiten
zum 15-jährigen Bestehen des DPJW, die an die dort anwesenden Gäste versendet wurde. Darüber hinaus erschienen
Ende des Jahres zwei Broschüren aus der Serie „Blickpunkte des
DPJW“, die ausgewählten Bereichen seiner Tätigkeit gewidmet
sind: dem grenznahen Austausch und dem Sportaustausch. Wie
jedes Jahr entstanden ein Kalender und eine Weihnachtskarte
des DPJW, die als symbolisches Dankeschön für die Zusammenarbeit an mit dem Jugendwerk verbundene Institutionen und
Einzelpersonen versandt wurden.
Nicht nur Hilfestellung für Organisator(inn)en deutsch-polnischer Begegnungen, sondern auch Werbeträger sind die Publikationen des DPJW. Im Mittelpunkt steht der Einsatz vor und
während eines Austausches. Für viele Abnehmer(innen) sind sie
jedoch auch erster Anstoß, sich für die Begegnung deutscher
und polnischer Jugendlicher oder auch zunächst nur für das
Nachbarland zu interessieren. In Aufmachung und Inhalt so
nicht auf dem normalen Buchmarkt erhältlich, stoßen die DPJWPublikationen in eine Lücke, richten sich gleichzeitig jedoch an
ein breites Publikum. Damit sind und bleiben sie ein wichtiges
Mittel der Öffentlichkeitsarbeit des DPJW.
4.2 Środki zewnętrzne
W 2007 roku ponownie udało się pozyskać środki zewnętrzne
na różne projekty PNWM. Ogólna suma zdobytych funduszy
wyniosła 96 718 euro i 131 390 złotych. Z pomocą pozyskanych środków możliwa była przede wszystkim kontynuacja
dużych projektów przeprowadzonych już z powodzeniem
w poprzednich latach (np. trójstronnego forum z Ukrainą, wymiany praktykantów sfinansowanej z programu UE „Leonardo
da Vinci”). Ich realizacja w 2007 roku była możliwa bez nadmiernego obciążania budżetu PNWM.
W bilansie środków zewnętrznych w 2007 roku należy szczególnie podkreślić dwa aspekty: po pierwsze ponownie udało
się pozyskać fundusze w Polsce, co na podstawie doświadczeń
zebranych w ciągu trzech minionych lat należy postrzegać
jako wyjątkowe osiągnięcie, po drugie wiadomość ta jest tym
bardziej zadowalająca, że zdobyta suma w wysokości 131 390
złotych jest na polskie warunki znacząca.
Ponadto w 2007 roku po raz pierwszy udało się pozyskać
fundusze na publikacje PNWM. Podręcznik do nauki języka
polskiego „O co chodzi?”, który powstaje w formie CD-ROM-u
z załączonym zeszytem ćwiczeń, został prawie w 50 % sfinansowany ze środków zewnętrznych. Dotację udało się także zdobyć
na produkcję „Gry Nadodrzańskiej”.
Außerdem wurden folgende Publikationen nachgedruckt:
• DPJW-Informationsbroschüre
• deutsch-polnische Landkarte „Wypisz, wymaluj Polska i
Niemcy/Über Deutschland und Polen im Bilde”
• Notizbücher „Polnisches ABC“ und „Niemieckie ABC”,
• Sprachführer ”Versuch’s auf Polnisch”
• Lesezeichen
Unter den Werbematerialien des DPJW erschienen 2007 zwei
Neuheiten. Die eine ist ein Brettspiel mit dem Titel „Oderspiel“,
das speziell für deutsch-polnische Begegnungen konzipiert und
erstellt wurde. Die zweite Neuheit sind mit dem DPJW-Logo
versehene Notizblöcke, die sich besonders für Konferenzen
und Eigenveranstaltungen des DPJW eignen. Nachproduziert
wurden auch die bereits traditionellen und bei Jugendlichen
und Erwachsenen beliebten Schlüsselbänder sowie die Kuhbonbons „krówki”.
Zusammenfassung
2007 wurden im Bereich der Medienarbeit eine Vielzahl neuer
Kontakte mit Journalist(inn)en und Redakteur(inn)en deutscher
und polnischer Medien geknüpft. Für das DPJW ist dies ein
wichtiger Erfolg, weil so weitere Journalist(inn)en zum Kreis
der am deutsch-polnischen Jugendaustausch interessierten
Vertreter(innen) von Presse, Radio und Fernsehen hinzustießen.
4.2 Drittmittel
Im Jahr 2007 ist es erneut gelungen, für verschiedene Projekte
des Deutsch-Polnischen Jugendwerks Fördermittel einzuwerben. Die Gesamtsumme der akquirierten Fördermittel belief
sich auf 96.718 EUR und 131.390 PLN. Mit Hilfe dieser eingeworbenen Fördergelder konnte in erster Linie eine Kontinuität
für bereits in den Vorjahren erfolgreich durchgeführte Großprojekte gewährleistet werden, so dass diese auch in 2007 wieder
stattfinden konnten (z. B. Trilaterales Forum mit der Ukraine,
Praktikantenaustausch gefördert vom EU-Programm „Leonardo
da Vinci“), ohne den Etat des DPJW über Gebühr zu belasten.
Besonders hervorzuheben sind in der Drittmittelbilanz 2007 vor
allem zwei Aspekte: Zum einen konnten in diesem Jahr wieder
Drittmittel in Polen akquiriert werden, was aus der Erfahrung
der vergangenen drei Jahre als besonderer Erfolg verstanden
werden muss. Umso erfreulicher ist es, dass die eingeworbene
Summe mit 131.390 PLN für polnische Verhältnisse als recht
hoch angesehen werden kann.
Weiterhin konnten 2007 erstmals Drittmittel für Publikationen
des DPJW eingeworben werden. Für das Polnisch-Lehrwerk „O
co chodzi?“, das als CD-ROM mit begleitendem Arbeitsbuch
entsteht, konnten rund 50 % der Projektkosten über Drittmittel
abgedeckt werden. Ein Zuschuss wurde darüber hinaus für die
Produktion des „Oderspiels“ gewährt.
Wykres 1. Zestawienie środków zewnętrznych w roku 2007 według
źródeł
Środki publiczne
Środki UE
Środki z fundacji
Inne środki
Wsparcie ze środków publicznych
Bilans środków zewnętrznych w 2007 roku obejmuje trzy ważne
obszary. Przede wszystkim udało się zdobyć znaczące fundusze
z publicznych źródeł finansowania. W sumie środki zewnętrzne
pozyskane z kasy publicznej wynoszą ponad 57 000 euro. Ministerstwo Edukacji Kraju Związkowego Brandenburgii (Ministerium für Bildung, Jugend und Sport des Landes Brandenburg)
przyznało dotację na projekt „O co chodzi?” – CD-ROM do nauki
języka polskiego z towarzyszącym mu zeszytem ćwiczeń. Po raz
pierwszy przedsięwzięcie PNWM uzyskało wsparcie owego ministerstwa. Natomiast Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań
Naukowych (Bundesministerium für Bildung und Forschung)
ponownie włączyło się w finansowanie projektu „Następcy
Skłodowskiej-Curie i Einsteina w poszukiwaniu śladów europejskiej nauki” skierowany do przyszłych naukowców. Niestety
próby pozyskania środków na ten cel po polskiej stronie w 2007
roku znów się nie powiodły.
Wsparcie ze środków UE
W 2007 roku ponownie udało się zdobyć środki zewnętrzne ze
źródeł unijnych. Z nową, zmienioną formułą projektu wnioskowano o dofinansowanie praktyk dla animatorów w polskich
i niemieckich domach spotkań w ramach programu UE „Uczenie
się przez całe życie / Leonardo da Vinci”. W tym celu złożono
równolegle dwa wnioski, które zostały pozytywnie rozpatrzone.
Jeden z nich dotyczył finansowania miejsc praktyk dla polskich
animatorów w niemieckich domach spotkań, drugi pobytu
niemieckich animatorów w polskich domach spotkań i placówkach oświatowych. W sumie uzyskano dotację ze środków UE
w wysokości ponad 120 000 złotych i 20 000 euro.
Współpraca z fundacjami
W ramach środków zewnętrznych otrzymanych od fundacji
PNWM odnotowała w 2007 roku ponownie znaczące wsparcie
ze strony Fundacji Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung).
Dzięki tym środkom możliwa była realizacja specjalistycznego
projektu forum dotyczącego trójstronnej wymiany na Ukrainie,
które PNWM zorganizowała wraz z partnerami. Ponadto udało
się pozyskać ze strony Fundacji Konrada Adenauera w Polsce
dofinansowanie przeprowadzonej wspólnie z Fundacją Inter-
nationaler Bund Polska i z Internationaler Bund konferencji
„Przyszłość kształcenia zawodowego w Europie. Polskie i niemieckie doświadczenia i perspektywy”. Próby pozyskania wsparcia ze strony polskiego oraz niemieckiego Ministerstwa Pracy
mimo intensywnych kontaktów – zwłaszcza po stronie polskiej
– nie zostały niestety zwieńczone sukcesem. W sumie prawie
21 000 euro w bilansie środków zewnętrznych pochodziło od
fundacji.
Ponadto Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej wsparła projekt „Wspólnym piórem o Mazurach” zorganizowany przez PNWM
we współpracy z Ambasadą Niemiec w Warszawie. Dotacja
została przekazana bezpośrednio podmiotowi realizującemu
projekt.
Perspektywy
W 2007 roku odnotować można zadowalającą kontynuację
w pozyskiwaniu środków zewnętrznych. Niemniej zdobywanie dodatkowych źródeł finansowania na projekty PNWM
pozostaje także w nadchodzących latach zadaniem priorytetowym. Przede wszystkim należy wzmocnić działania na rzecz
zdobywania środków z dotychczas słabo reprezentowanych
źródeł. Po pierwsze chodzi tu o sponsorów prywatnych. Pozyskiwanie funduszy w tym zakresie nie jest jeszcze zadowalające.
Długoterminowy cel to pozyskanie grupy sponsorów z prywatnych przedsiębiorstw, która regularnie wspierałaby projekty PNWM. Należy także kontynuować początkowe sukcesy
w zdobywaniu funduszy na publikacje PNWM, aby w ten sposób
odciążyć budżet Organizacji. Dalszym zakresem działania
w pozyskiwaniu środków zewnętrznych jest zdobywanie sponsorów w Polsce. Doświadczenia zebrane w ciągu minionych lat
pokazują, że tu pozyskiwanie funduszy jest szczególnie trudne.
Dlatego też właśnie temu obszarowi poświęcona będzie szczególna uwaga w 2008 roku. Niezależnie od tego celem PNWM pozostanie w 2008 roku szukanie również innych, nowych źródeł
wsparcia dla swojej działalności.
Grafik 1: Aufteilung Drittmittel 2007 nach Herkunft
Öffentliche Mittel
EU-Förderung
Stiftungen
Sonstige Mittel
Öffentliche Mittel
Die Drittmittelbilanz speist sich im Jahr 2007 aus drei wesentlichen Bereichen. Vor allem konnten in nennenswertem Umfang
Gelder aus öffentlichen Fördertöpfen eingeworben werden. In
der Summe belaufen sich die aus öffentlichen Kassen akquirierten Drittmittel auf rund 57.000 EUR. So stellte das Ministerium
für Bildung, Jugend und Sport des Landes Brandenburg (MBJS)
einen Zuschuss für die Polnisch-CD-ROM mit begleitendem
Arbeitsbuch „O co chodzi?“ zur Verfügung. Es ist die erste Förderung des MBJS für ein Projekt des DPJW. Das Bundesministerium
für Bildung und Forschung (BMBF) beteiligte sich finanziell erneut am Projekt „Nachfolger von Curie-Sklodowska und Einstein
auf der Suche nach gemeinsamen Wurzeln der europäischen
Wissenschaft“ für den wissenschaftlichen Nachwuchs. Der Versuch, auf polnischer Seite Geld für das Projekt einzuwerben, ist
bedauerlicherweise im Jahr 2007 wieder gescheitert.
EU-Förderung
Im Jahr 2007 ist es erneut gelungen, Drittmittel aus EU-Fördertöpfen zu akquirieren. In einer veränderten Neuauflage wurde
das Praktikums-Projekt für Multiplikator(inn)en in deutschen
und polnischen Jugendbegegnungsstätten beim EU-Förderprogramm „Lebenslanges Lernen/Leonardo da Vinci“ beantragt.
Hierzu wurden parallel zwei Anträge gestellt und bewilligt
– einer in Polen zur Finanzierung von Praktikumsplätzen für
polnische Multiplikator(inn)en in deutschen Begegnungsstätten. Der zweite Antrag wurde für einen Aufenthalt deutscher
Multiplikator(inn)en in polnischen Jugendbildungs- und begegnungsstätten gestellt. Insgesamt konnten über 120.000 PLN
und über 20.000 EUR EU-Fördergelder eingeworben werden.
Stiftungen
Bei den Fördergeldern von Stiftungen konnte das DPJW im
Jahr 2007 wieder eine umfangreiche Unterstützung durch die
Robert Bosch Stiftung verbuchen. Mit Fördermitteln der Robert
Bosch Stiftung wurde die Durchführung eines Fachforums zum
trilateralen Austausch in der Ukraine unterstützt, das das DPJW
mit Partnern organisiert hat. Das Auslandsbüro der KonradAdenauer-Stiftung (KAS) in Warschau förderte die gemeinsam
mit der Stiftung Internationaler Bund Polska (Fundacja Internationaler Bund Polska) und dem Internationalen Bund durchge-
führte Konferenz „Zukunft der beruflichen Bildung in Europa.
Polnische und deutsche Erfahrungen und Perspektiven“. Versuche, das deutsche und polnische Arbeitsministerium für eine
Förderung der Konferenz zu gewinnen, waren trotz intensiver
Kontakte – besonders auf der polnischen Seite – leider nicht
von Erfolg gekrönt. Insgesamt stammen rund 21.000 EUR der
Drittmittelsumme 2007 aus Stiftungen.
Darüber hinaus unterstützte die Stiftung für deutsch-polnische
Zusammenarbeit das vom DPJW in Zusammenarbeit der Deutschen Botschaft Warschau organisierte Projekt „Mit einer Feder
über Masuren“. Die Fördersumme wurde dem Projektträger
direkt zugewiesen.
Ausblick
Für das Jahr 2007 lässt sich erfreulicherweise eine Kontinuität
bei der Drittmitteleinwerbung feststellen. Nichtsdestotrotz behält die Akquise zusätzlicher Fördermittel für Projekte des DPJW
auch in den kommenden Jahren Priorität. Vor allem sollen die
Bemühungen verstärkt werden, Drittmittel aus bislang unterrepräsentierten Förderquellen zu akquirieren. Zum einen geht
es dabei um Sponsoren aus der freien Wirtschaft – hier läuft die
Einwerbung bisher noch nicht zufriedenstellend. Ziel muss sein,
sich langfristig einen Sponsorenkreis aus der freien Wirtschaft
zu erschließen, der regelmäßig Projekte des DPJW unterstützt.
Auch die anfänglichen Erfolge, Drittmittel für DPJW-eigene Publikationen einzuwerben, sollen weiter verstärkt werden, um so
das Budget des Jugendwerks zu entlasten. Weiteres Aufgabengebiet der Drittmittelakquise ist die Gewinnung von Förderern
in Polen. Die Erfahrung der vergangenen Jahre hat gezeigt, dass
es hier besonders schwierig ist, Fördergelder einzuwerben. Von
daher richtet sich das Augenmerk auch in 2008 hauptsächlich
auf dieses Gebiet. Ohnehin bleibt auch für 2008 das Bestreben
bestehen, stets neue Quellen für die Unterstützung der Arbeit
des DPJW zu erschließen.
Publikationen | 77
76 | Publikacje
„Gra Nadodrzańska” PNWM to gra planszowa, w której
gracze za pomocą kolorowych kart do gry i piktogramów
tworzą miasta, rezerwaty przyrody, fabryki, lasy i inne
elementy krajobrazu. W trakcie zabawy znikają bariery
językowe, a gracze mkną z biegiem Odry, budując nad nią
nowe mosty.
MemoGra PNWM
Gra internetowa
MemoGra bazuje na wydanej przed wielu laty przez PNWM
wersji drukowanej. Teraz mogą w nią grać również użytkownicy
strony internetowej www.pnwm.org. Klikając, odkrywa się
i dobiera pary pasujących do siebie kart, na których znajdują
się rysunki przedmiotów wraz
z ich polskimi i niemieckimi
nazwami. Aby zabawa nie była
zbyt łatwa, w tle odmierzany
jest czas. Im szybciej para
zostanie odnaleziona, tym
więcej punktów zbiera się na
koncie gracza. Wyniki zapisywane są w odpowiedniej tabeli,
a na ich podstawie co trzy miesiące wyłoniony zostaje najlepszy gracz. Przy okazji każdy uczestnik „wygrywa” kilka polskich
i niemieckich słówek, które z pewnością przydadzą się podczas
kolejnej wymiany młodzieży.
Autor: Klaus Steputat, idn Marketing Service
Warszawa / Potsdam (Poczdam) 2007 rok
5. Publikacje
„Versuch’s auf Polnisch”
Rozmówki
Ze względu na niemalejącą od lat popularność i zapotrzebowanie, po raz kolejny zaktualizowane oraz dodrukowane zostały
kieszonkowe rozmówki polsko-niemieckie, przeznaczone przede wszystkim dla uczestników spotkań polsko-niemieckich,
chcących nauczyć się kilku podstawowych słów i zwrotów
w języku sąsiada. Aby książka sprostała współczesnym oczekiwaniom uczestników wymiany, aktualizacja tego wydania objęła
przede wszystkim słownictwo. Dla przykładu: coraz rzadziej
używana dziś już „dyskietka” zastąpiona została „CD-ROM-em”,
a obok pytania „Czy jest tu telewizor?” pojawiło się „Czy jest tu
Internet?”.
Autor: Ralf Kehr
96 stron, Warszawa / Potsdam (Poczdam) 2007 rok
(Wydanie dziesiąte, zaktualizowane)
„Odkryć Niemcy“
Warsztat Polsko-Niemiecki, część I
Ukazało się drugie wydanie publikacji „Odkryć Niemcy!”, która
służyć może jako materiał do przygotowania się do polsko-niemieckiego spotkania animatorom i młodzieży, szczególnie ze strony polskiej (odpowiednikiem dla strony niemieckiej
jest książka „Auf nach Polen!”). W czterech rozdziałach opisano
m.in. sposoby na udane spotkanie, jak również historię, ustrój
polityczny i społeczny, a także system edukacyjny Niemiec. Ponadto w publikacji znalazło się miejsce na obszerne informacje
dodatkowe, jak bibliografia i filmografia, adresy ciekawych stron
internetowych oraz mapy.
Redakcja: Anna Cybulka, Matthias Barełkowski,
Jowita Motyka-Gebhardt
(Wydanie drugie, poprawione)
Beim Oderspiel des DPJW handelt es sich um ein Brettspiel,
bei dem die Mitspieler(innen) mit Hilfe von farbigen Spielkarten und Piktogrammen Städte gründen sowie Natur
schutzgebiete, Fabriken, Wälder und vieles mehr erschaffen. Sprachliche Barrieren verschwinden auf spielerische
Art und die Oder wird zum gemeinsamen Strom, über den
neue Brücken gebaut werden.
DPJW-Merkspiel
Internetspiel
Das Merkspiel basiert auf der vom DPJW seit vielen Jahren herausgegebenen Druckversion des Spiels. Nun kann es auch von
den Nutzern der DPJW-Internetseite gespielt werden. Durch
Klicken müssen verdeckte „Karten“, auf denen Gegenstände mit
ihrer deutschen und polnischen Bezeichnung abgebildet sind,
aufgedeckt und Paare einander zugeordnet werden. Um es nicht
zu einfach zu machen, läuft im Hintergrund die Zeit. Je schneller
die Paare gefunden werden, desto mehr Punkte erhält der Spieler. Die Ergebnisse werden in einer Tabelle gespeichert, und auf
ihrer Grundlage wird alle drei Monate der/die beste Spieler/-in
ermittelt. Und ganz nebenbei „gewinnt“ jede/-r Teilnehmer/-in
ein paar neue deutsche und polnische Wörter, die bei der nächsten Jugendbegegnung sicher von Nutzen sind.
Autor: Klaus Steputat, idn Marketing Service
Potsdam, Warszawa (Warschau) 2007
„Versuch’s auf Polnisch“
Sprachführer
Aufgrund der seit Jahren anhaltenden Beliebtheit und Nachfrage wurde der deutsch-polnische Sprachführer im Taschenformat zum wiederholten Male aktualisiert und nachgedruckt.
Er dient vor allem Teilnehmer(inne)n einer deutsch-polnischen
Begegnung, die ein paar grundlegende Wörter und Wendungen
der Nachbarsprache lernen möchten. Um den Ansprüchen der
Austauschteilnehmer(innen) weiterhin zu genügen, wurde in
dieser Ausgabe vor allem der Wortschatz aktualisiert. Beispiels-
weise wird die heute weniger gebräuchliche „Diskette” von der
„CD-ROM” abgelöst, und neben „Gibt es hier einen Fernseher?”
taucht auch die Frage „Gibt es hier Internet?” auf.
Autor: Ralf Kehr
96 Seiten, Potsdam, Warszawa (Warschau), 2007
(10. aktualisierte Auflage)
„Odkryć Niemcy!“
Deutsch-Polnische
Werkstatt, Teil 1
Es erschien die zweite Auflage
der Publikation „Odkryć Niemcy!“ (Deutschland entdecken),
die vor allem polnischen Multiplikator(inn)en und Jugendlichen zur Vorbereitung einer deutsch-polnischen Begegnung
dient (das Gegenstück für die deutsche Seite ist das Buch „Auf
nach Polen!”). In vier Kapiteln werden u. a. Methoden für eine
gelungene Begegnung sowie Geschichte, politische und gesellschaftliche Ordnung und das deutsche Schulsystem beschrieben. Darüber hinaus finden sich in der Publikation umfassende
Zusatzinformationen, wie eine Bibliografie und Filmografie,
interessante Internetadressen und Landkarten.
Redaktion: Anna Cybulka, Matthias Barełkowski,
Jowita Motyka-Gebhardt
(2. korrigierte Auflage)
5. Publikationen
Publikationen | 79
78 | Publikacje
„Polnisches ABC”
Notatnik
Popularny notatnik-książka z hasłowym opisem Polski od A do
Z został w 2007 roku zaktualizowany i dodrukowany. Krótkie,
napisane z humorem teksty o tematyce krajoznawczej mają niemieckim animatorom i uczestnikom spotkań młodzieży służyć
jako pierwsze źródło informacji o Polsce oraz zachęcić ich do
poznawania kultury i realiów kraju sąsiada.
Autorzy: Iwona Kotelnicka, Ingrid Müller
96 stron, Warszawa / Potsdam (Poczdam) 2007 rok (Wydanie
drugie, zaktualizowane)
„Wypisz, wymaluj Polska i Niemcy”
Mapa polsko-niemiecka
Ze względu na ogromne powodzenie, jakim cieszy się ta szczególna mapa obu sąsiadujących ze sobą krajów u młodzieży,
animatorów i nauczycieli, została ona dodrukowana w nakładzie
4 000 sztuk. Na mapie przedstawiono 26 miast i regionów
w Polsce i Niemczech – także tych położonych poza głównymi
szlakami turystycznymi – wraz z dotyczącymi ich, wartymi
poznania ciekawostkami. Te wyjątkowe miejsca, które warto
odwiedzić, zaprezentowane są w formie zabawnych rysunków
oraz krótkich tekstów umieszczonych na odwrocie mapy.
Warszawa / Potsdam (Poczdam) 2007 rok (Wydanie czwarte)
Zakładki do książki
Dodrukowane zostały popularne zakładki do książek, które
w zabawny sposób zachęcają i wprowadzają do nauki języka
polskiego i niemieckiego, a przy tym stanowią dla PNWM
materiał promocyjny.
„A co robimy dzisiaj? Aspekty polsko-niemieckiego spotkania młodzieży”
Warsztat Polsko-Niemiecki, część II
Drugi tom z serii „Warsztat Polsko-Niemiecki” poświęcony
jest planowaniu programu polsko-niemieckiego spotkania
młodzieży. Publikacja ta, podobnie jak pierwszy tom z tej serii,
ma stanowić podręcznik dla praktyków w dziedzinie polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. W czterech rozdziałach przedstawione są najróżniejsze aspekty, które należy uwzględnić
podczas planowania spotkania, np. animacja językowa, edukacja międzykulturowa, partycypacja, rozwiązywanie konfliktów.
Ponadto w publikacji omówiono różne możliwości wyboru
tematów spotkań młodzieży, takich jak historia, polityka, spotkania trójstronne lub projekty z młodzieżą defaworyzowaną.
Redakcja: Matthias Barełkowski, Anna Cybulka,
Bettina-Dorothee Mecke
„Punkty widzenia”
Publikacje z serii „Punkty widzenia” każdorazowo poświęcone są
innemu, wybranemu obszarowi wymiany polsko-niemieckiej.
W 2007 roku okazały się „Punkty widzenia” na temat wymiany
w regionie przygranicznym pod tytułem „Jak sąsiad z sąsiadem”
oraz na temat sportu w wymianie polsko-niemieckiej pod
tytułem „Wymiana sportowa”.
Redakcja: Thomas Hetzer („Jak sąsiad z sąsiadem”),
Jarosław Brodowski („Wymiana sportowa”)
„TrioLinguale”
CD-ROM
CD-ROM do polsko-niemiecko-czeskiej animacji językowej „TrioLinguale”, opracowany wspólnie z Tandem – Centrum Koordynacji Czesko-Niemieckiej Wymiany Młodzieży (Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch),
został wydany już po raz trzeci. Na płycie prezentowane są różne
metody animacji językowej i związane z nimi materiały, które
w razie potrzeby można samodzielnie wydrukować. Obecnie
trwają prace nad wersją online, zawierającą jeszcze większą
liczbę gier i zabaw.
Autorzy: Hansjürgen Karl, Katerina Karl-Brejchová,
Małgorzata Kopka
Warszawa / Potsdam (Poczdam) 2007 rok (Wydanie trzecie)
„Historia pewnego pocałunku. Spotkanie
z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży”
Film o PNWM
Film o PNWM pt. „Historia pewnego pocałunku” z pewną dawką
humoru przybliża odbiorcy pracę PNWM i zasady wspierania
przez nią projektów. Film wykorzystywany jest podczas imprez
informacyjnych i prezentacji PNWM. Jednostki centralne oraz
inne instytucje współpracujące z PNWM otrzymały po jednym
egzemplarzu filmu do własnego użytku.
Reżyseria: Robert Thalheim, Michał Galiński
15 minut, Warszawa / Potsdam (Poczdam) 2007 rok
„Co to?”
Materiały do nauki języka polskiego
Poszerzone wydanie „Co to?” nawiązuje do podręcznika i płyty
do nauki języka polskiego „Co to?” dla początkujących uczniów
z klas pierwszej i drugiej. Publikacja ta znajduje przede wszystkim zastosowanie w brandenburskich szkołach na lekcjach
„Polski jako język spotkań” (Polnisch als Begegnungssprache),
realizowanych w ramach projektu organizacji „Demokracja
i Integracja w Brandenburgii” (Demokratie und Integration Brandenburg e.V.), współfinansowanego przez PNWM. Rozszerzone
wydanie przeznaczone jest także dla początkujących, jednak
może być stosowane również w pracy ze starszymi dziećmi (klasy
trzecia i czwarta). Materiał zaprojektowano w formie zeszytu
ćwiczeń, który można wykorzystać zarówno do pracy na lekcji,
jak i do językowego przygotowania spotkania młodzieży.
Autor: Janusz Wiśniowski
(Wydanie drugie, rozszerzone)
„Polnisches ABC“
Notizbuch
Das beliebte Notizbuch mit Stichwörtern zu Polen von A bis Z
wurde 2007 aktualisiert und nachgedruckt. Kurze humorvolle,
landeskundliche Texte bieten deutschen Multiplikator(inn)en
und Teilnehmer(inne)n einer Jugendbegegnung erste Informationen über Polen und sollen dazu anregen, die Kultur und
Realität des Nachbarlandes kennenzulernen.
Autorinnen: Iwona Kotelnicka, Ingrid Müller
(2. aktualisierte Ausgabe)
„Über Deutschland und Polen im Bilde”
deutsch-polnische Landkarte
Wegen großer Beliebtheit unter Jugendlichen, Multiplikator(innen) und Lehrkräften wurde die besondere Landkarte der
beiden Nachbarländer in einer Auflage von 4.000 Stück nachgedruckt. Auf dieser Landkarte werden 26 Städte und Regionen
in Deutschland und Polen – auch abseits der üblichen Touristenpfade – mit ihren wissenswerten und zum Teil eigentümlichen
Besonderheiten vorgestellt. Diese außergewöhnlichen Orte, die
einen Besuch wert sind, werden durch lustige Zeichnungen und
kurze Texte auf der Rückseite der Karte präsentiert.
Potsdam, Warszawa (Warschau), 2007 (4. Auflage)
Lesezeichen
Zum wiederholten Male wurden die beliebten Lesezeichen
nachgedruckt, die auf amüsante Weise dazu anregen, Deutsch
und Polnisch zu lernen. Gleichzeitig dienen sie dem DPJW als
Werbematerial.
Potsdam, Warszawa (Warschau) 2007
„Und was machen wir heute? Aspekte einer
deutsch-polnischen Jugendbegegnung”
Deutsch-Polnische Werkstatt, Teil 2
Der zweite Band aus der Reihe „Deutsch-Polnische Werkstatt“
widmet sich dem Thema Programmgestaltung einer deutschpolnischen Jugendbegegnung. Diese Publikation ist wie schon
der erste Band aus dieser Reihe als Handbuch für Praktiker(innen)
im deutsch-polnischen Jugendaustausch gedacht. In vier Kapiteln werden verschiedenste Aspekte, die bei der Planung zu
berücksichtigen sind, behandelt, z. B. Sprachanimation, interkulturelles Lernen, Partizipation, Konfliktmanagement. Darüber
hinaus werden auch mögliche Themenspektren für Jugendbegegnungen, etwa Geschichte, Politik, trilaterale Begegnungen
oder Projekte mit benachteiligten Jugendlichen, beleuchtet.
Redaktion: Matthias Barełkowski, Anna Cybulka,
Bettina-Dorothee Mecke
„Blickpunkte”
Die Publikationsreihe widmet sich jeweils einem Bereich des
deutsch-polnischen Austausches. 2007 erschienen „Blickpunkte”
zum Thema grenznaher Austausch („Von Nachbar zu Nachbar”)
und zum Thema Sport im deutsch-polnischen Austausch
(„Sportaustausch”).
Redaktion: Thomas Hetzer („Von Nachbar zu Nachbar”),
Jarosław Brodowski („Sportaustausch”)
Potsdam, Warszawa (Warschau), 2007
„TrioLinguale“
CD-ROM
Die CD-ROM zur deutsch-polnisch-tschechischen Sprachanimation „TrioLinguale“, die gemeinsam mit Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch
entstanden ist, wurde zum dritten Mal aufgelegt. Enthalten
sind verschiedene Methoden der Sprachanimation und die
dazugehörigen Materialien, die aufgerufen und für den eigenen
Bedarf ausgedruckt werden können. Mittlerweile ist auch eine
Onlineversion mit noch mehr Spielen in Arbeit.
Autoren: Hansjürgen Karl, Katerina Karl-Brejchová,
Małgorzata Kopka
Potsdam, Warszawa (Warschau), 2007 (3. Auflage)
„Geschichte eines Kusses. Begegnung mit dem DeutschPolnischen Jugendwerk“
Film über das DPJW
Der DPJW-Spielfilm „Geschichte eines Kusses“ bringt den Zuschauerinnen und Zuschauern auf unterhaltsame Weise die
Arbeit und die Förderprinzipien des DPJW nahe. Der Film kommt
auf Info-Veranstaltungen und Präsentationen des DPJW zum
Einsatz. Die DPJW-Zentralstellen und andere kooperierende
Institutionen erhielten jeweils eine Kopie des Films zum Einsatz
vor Ort.
Regie: Robert Thalheim, Michał Galiński
15 Minuten, Potsdam, Warszawa (Warschau), 2007
„Co to?“
Lehrmaterialien für den Polnischunterricht
Die erweiterte Fassung von „Co to?“ schließt an das bisher
vorliegende Lehrbuch und die CD-ROM „Co to?“ an, die für
Sprachanfänger der Jahrgangsstufen 1 und 2 geeignet sind. „Co
to?“ wird vor allem an brandenburgischen Schulen im Unterricht
„Polnisch als Begegnungssprache“ im Rahmen des Projekts der
Organisation Demokratie und Integration Brandenburg e. V.
eingesetzt, das vom DPJW kofinanziert wird. Auch die erweiterte Fassung richtet sich an Anfänger im Polnischen, ist jedoch
ebenso für ältere Kinder (ab den Jahrgangsstufen 3 und 4) geeignet. Das Lehrwerk ist als Arbeitsbuch konzipiert, das sowohl
im Schulunterricht als auch zur sprachlichen Vorbereitung von
Jugendbegegnungen genutzt werden kann.
Autor: Janusz Wiśniowski
Potsdam, Warszawa (Warschau), 2007 (2. erweiterte Auflage)
Publikationen | 81
80 | Publikacje
„Gra Nadodrzańska”
Gra planszowa
„Gra Nadodrzańska” to gra planszowa, w której gracze za
pomocą kolorowych kart do gry i piktogramów tworzą miasta,
rezerwaty przyrody, fabryki, lasy i inne elementy krajobrazu.
Proste zasady gry po polsku i niemiecku, pogodne kolory oraz
piktogramy gwarantują ponadgraniczną rozrywkę. W trakcie
zabawy znikają bariery językowe, a gracze mkną z biegiem Odry,
budując nad nią nowe mosty.
Pomysł i realizacja: piktogram
„15 lat PNWM”
Publikacja jubileuszowa i płyta DVD
Broszura, wydana z okazji 15-lecia PNWM, zawiera mowy gości
oraz zarządu PNWM, które zostały wygłoszone podczas gal jubileuszowych w Warszawie i Poczdamie. Publikacji towarzyszy
płyta DVD z fragmentami uroczystości.
„Miejsca pamięci”
Prezentacja internetowa
Prezentacja internetowa na stronach PNWM dotycząca miejsc
pamięci służy osobom zainteresowanym tematyką historyczną,
a przede wszystkim animatorom wymiany polsko-niemieckiej
planującym podróże z młodzieżą do miejsc pamięci. Na stronie znajdują się zwięzłe opisy historyczne poszczególnych
miejsc oraz informacje praktyczne – godziny otwarcia, adresy
itp. Prezentacja dostępna jest w dwóch wersjach językowych.
Użytkownik może się po niej dowolnie poruszać, w zależności
od posiadanych informacji: według kolejności alfabetycznej
nazw lub podziału na województwa/landy i miasta.
Redakcja: Beate Kosmala, Jerzy Kochanowski, Maciej Górny,
Andreas Mix, Christoph Kreutzmüller
„Słuchaj – Hör mal! ”
Płyta CD
Seria płytowa „Słuchaj – Hör mal!” od kilku lat wzbogaca ofertę
wydawniczą PNWM. W skład kolekcji wchodzą płyty o różnym
charakterze, poczynając od muzyki operowej, poprzez ludową,
na jazzie kończąc. Nagrania są przeznaczone zarówno dla koneserów (np. opera Maksa Brucha „Die Loreley”), jak również
dla mniej wytrawnego ucha (np. muzyka jazzowa lub ludowa).
Wszystkie płyty powstawały w ramach polsko-niemieckich
spotkań. Ponieważ jednak nakład płyt został w niektórych przypadkach wyczerpany, zdecydowano się na dodruk wszystkich
tytułów: „Polsko-niemieckie projekty z udziałem chórów”, „Max
Bruch: Die Loreley”, „Polsko-niemieckie warsztaty jazzowe –
Składanka”, „Polsko-niemiecki projekt szkół muzycznych”.
„Oderspiel“
Brettspiel
Beim Oderspiel handelt es sich um ein Brettspiel, bei dem
die Mitspieler(innen) mit Hilfe von farbigen Spielkarten und
Piktogrammen Städte gründen sowie Naturschutzgebiete, Fabriken, Wälder und vieles mehr erschaffen. Einfache Regeln in
deutscher und polnischer Sprache, fröhliche Farben und Piktogramme sorgen für ein grenzüberschreitendes Spielvergnügen.
Sprachliche Barrieren verschwinden auf spielerische Art und die
Oder wird zum gemeinsamen Strom, über den neue Brücken
gebaut werden.
Idee und Umsetzung: piktogram
„15 Jahre DPJW“
Jubiläumspublikation und DVD
Die Broschüre zum 15-jährigen Jubiläum des DPJW enthält die
Reden der Gäste und der Geschäftsführung des DPJW, die auf
den Festveranstaltungen in Potsdam und Warschau gehalten
wurden. Ergänzt wurde die Publikation durch einen Videomitschnitt der Festveranstaltungen auf DVD.
„Erinnerungsorte“
Internetpräsentation
Die Präsentation „Erinnerungsorte” auf den DPJW-Internetseiten richtet sich an Geschichtsinteressierte, vor allem aber an
Multiplikator(inn)en im deutsch-polnischen Austausch, die eine
Gedenkstättenfahrt mit Jugendlichen planen. Auf der Internetseite finden sich kompakte historische Beschreibungen einzelner Orte und praktische Informationen wie Öffnungszeiten,
Adressen usw. Die Präsentation liegt in zwei Sprachen vor. Der/
die Benutzer/-in kann auf der Seite je nach Vorwissen entweder
alphabetisch nach Namen oder anhand der Einteilung in Woiwodschaften, Bundesländer und Städte recherchieren.
Redaktion: Beate Kosmala, Jerzy Kochanowski, Maciej Górny, Andreas Mix, Christoph Kreutzmüller
„Słuchaj – Hör mal!“
CD
Die CD-Serie „Słuchaj – Hör mal!“ bereichert seit einigen Jahren das Publikationsangebot des Deutsch-Polnischen Jugendwerks. In dieser Serie erscheinen CDs mit unterschiedlichen
Musikstilen, von Opern über Volksmusik bis hin zu Jazz. Die
Aufnahmen richten sich sowohl an Kenner (z. B. die Oper „Loreley“ von Max Bruch) als auch an weniger erfahrene Ohren (z. B.
mit Jazz und Volksmusik). Alle CDs entstanden im Rahmen
deutsch-polnischer Begegnungen. Nachdem einige CDs bereits vergriffen sind, wurden nun sämtliche Titel neu gepresst:
„Deutsch-Polnische Chorprojekte“, „Max Bruch: Die Loreley“,
„Deutsch-Polnische Jazzwerkstatt – Kompilation“ und „DeutschPolnisches Musikschulprojekt“.
Gremien | 83
82 | Gremia
Pierwszego dnia XVI posiedzenia Polsko-Niemieckiej
Rady Młodzieży, podczas uroczystej gali, sekretarze stanu wręczyli zwycięzcom Polsko-Niemiecką Nagrodę
Młodzieży.
In einer Festveranstaltung am ersten Abend der 16. Sitzung des Deutsch-Polnischen Jugendrates überreichten
die Staatssekretäre den Deutsch-Polnischen Jugendpreis
an die Gewinner.
Polsko-Niemiecka Rada Młodzieży
XVI posiedzenie Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży odbyło się
w dniach 20 – 21 czerwca 2007 roku w Domu Niemieckiej Gospodarki (Haus der Deutschen Wirtschaft) w Berlinie. Obradom przewodniczyli sekretarze stanu Gerd Hoofe (Federalne Ministerstwo
ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży / Bundesministerium
für Familie, Senioren, Frauen
und Jugend) oraz Mirosław
Orzechowski (Ministerstwo
Edukacji Narodowej). Obaj
przewodniczący jeszcze raz
podkreślili odpowiedzialność
i znaczenie Polsko-Niemieckiej
Rady Młodzieży dla PNWM. Rada jednogłośnie udzieliła
zarządowi PNWM absolutorium za lata 2004 i 2005. Również
jednogłośnie przyjęła sprawozdanie zarządu za rok 2006 oraz
plan programów własnych i budżet na rok 2007. Zarząd zdał
relację z przebiegu drugiej edycji Polsko-Niemieckiej Nagrody
Młodzieży, którą obydwaj sekretarze stanu wręczyli zwycięzcom
podczas uroczystej wieczornej gali pierwszego dnia posiedzenia. Posiedzenie zakończyło kadencję członków Rady.
Deutsch-Polnischer Jugendrat
Die 16. Sitzung des Deutsch-Polnischen Jugendrats fand vom
20. – 21. 6. 2007 im Haus der Deutschen Wirtschaft in Berlin unter
Vorsitz der Staatssekretäre Gerd Hoofe (Bundesministerium für
Familie, Senioren, Frauen und Jugend) und Mirosław Orzechowski (Ministerium für Nationale Bildung) statt. Beide Vorsitzenden
unterstrichen noch einmal die Bedeutung und Verantwortung,
die der Deutsch-Polnische Jugendrat für das DPJW hat. Der Jugendrat entlastete die Geschäftsführung für die Jahre 2004 und
2005 einstimmig. Gleichfalls wurde der Geschäftsbericht für das
Jahr 2006 gebilligt und der Jahresplan 2007 sowie der Haushalt
2007 einstimmig beschlossen. Die Geschäftsführung berichtete
u. a. über den Verlauf der zweiten Ausgabe des Deutsch-Polnischen Jugendpreises, der den Gewinnern am ersten Abend der
Sitzung im Rahmen einer Festveranstaltung durch die beiden
Staatssekretäre überreicht wurde. Mit der Sitzung endete die
Kadenz der Jugendratsmitglieder.
6. Gremia
Grupa robocza ds. historii w polsko-niemieckiej wymianie
młodzieży
-----------------------------------------------------------------------------------Posiedzenia:
16 – 17 lutego 2007 roku: Warszawa
26 – 27 października 2007 roku: Potsdam (Poczdam)
W 2007 roku posiedzenie grupy roboczej ds. historii odbyło się
dwa razy. Głównym tematem zarówno podczas posiedzenia
w lutym, jak i w październiku, były prace nad publikacją „Polska
– Niemcy. Wojna i pamięć”. Grupa redakcyjna przedstawiła aktualny stan prac nad tekstami oraz wspólnie zastanowiła się,
jak w przyszłości dobrze wypromować tę książkę zarówno jako
materiał dla animatorów wymiany, jak i wśród szerokiego grona
osób zainteresowanych tematami polsko-niemieckimi.
Kolejnym szeroko omawianym tematem była nowa koncepcja
Akademii Letniej na 2008 rok. Po analizie dotychczasowych
doświadczeń z tym projektem grupa robocza podjęła decyzję
o potrzebie jego kontynuowania. Zdecydowano, że kolejna akademia odbędzie się w Berlinie przy ścisłej współpracy z Centrum
Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Ponadto podczas
posiedzeń dyskutowano o kolejnych projektach, które należy
przedsięwziąć w celu podnoszenia jakości wymian młodzieży.
Arbeitsgruppe Geschichte im deutsch-polnischen
Jugendaustausch
-----------------------------------------------------------------------------------Sitzungen:
16. – 17. 2. 2007, Warszawa (Warschau)
26. – 27. 10. 2007, Potsdam
Im Jahr 2007 fanden zwei
Sitzungen der Arbeitsgruppe
Geschichte statt. Hauptthema
sowohl der Sitzung im Februar
als auch der Sitzung im Oktober waren die Arbeiten an der
Publikation „Deutschland, Polen und der Zweite Weltkrieg.
Geschichte und Erinnerung“. Das Redaktionsteam präsentierte
den aktuellen Stand der Arbeiten an den Texten, und gemeinsam
wurde überlegt, wie man das Buch in der Zukunft erfolgreich
bewerben kann, sowohl als Material für Multiplikator(inn)en
als auch innerhalb eines breiteren Personenkreises mit Interesse
für deutsch-polnische Themen.
6. Gremien
Ein weiteres breit besprochenes Thema war die neue Konzeption der Sommerakademie 2008. Nach Analyse der bisherigen
Erfahrungen mit dem Projekt entschied die Arbeitsgruppe, dass
es notwendig ist, diese Veranstaltung fortzuführen. Es wurde
beschlossen, dass die nächste Akademie in Berlin, in enger
Zusammenarbeit mit dem Zentrum für Historische Studien
der Polnischen Akademie der Wissenschaften, stattfinden soll.
Darüber hinaus wurde über weitere Projekte zur Qualitätsentwicklung des Jugendaustausches diskutiert.
Gremien | 85
84 | Gremien
Grupa robocza ds. Wytycznych
-------------------------------------------------------------------------------Posiedzenia:
21 – 22 września 2007 roku: Warszawa
Podczas tegorocznego posiedzenia grupa robocza ds. Wytycznych dokonała ewaluacji uproszczonych umów o dofinansowaniu z jednostkami centralnymi, oceniając pozytywnie ich
realizację i zalecając rozszerzenie tej procedury na inne jednostki centralne. Członkowie grupy przyjrzeli się realizacji projektu
modelowego „4 x 3 prosta sprawa“, którego ewaluacja zostanie
dokonana podczas następnego posiedzenia, po zamknięciu
całego roku rozliczeniowego dla tego projektu. Ponadto postanowiono, że PNWM, w przypadku zaniedbań finansowych,
będzie wysuwała roszczenia wobec konkretnego podmiotu,
a nie jednostki centralnej, do której podmiot przynależy. Poza
tym dyskutowano nad wspieraniem przez PNWM praktyk zawodowych. Grupa robocza zobowiązała PNWM do wypracowania
propozycji rozszerzenia formularza „Program” o cele merytoryczne i pedagogiczne spotkania.
Arbeitsgruppe Richtlinien
-----------------------------------------------------------------------------------Sitzung:
21. – 22. 9. 2007, Warschau (Warszawa)
Während der diesjährigen Sitzung evaluierte die Arbeitsgruppe
Richtlinien die vereinfachten Fördervereinbarungen mit den
Zentralstellen: Ihre Umsetzung wurde von der Arbeitsgruppe
positiv bewertet und die Erweiterung dieses Verfahrens auf
andere Zentralstellen empfohlen. Die Mitglieder der Arbeitsgruppe begutachteten die Umsetzung des Modellprojekts
„4 x 1 ist einfacher“, das während der nächsten Sitzung, nach Abschluss eines gesamten Abrechnungsjahres für dieses Projekt,
evaluiert werden soll. Darüber hinaus wurde beschlossen, dass
das DPJW im Falle finanzieller Unregelmäßigkeiten Forderungen
an den betreffenden Träger und nicht an die Zentralstelle, der
der Träger zugeordnet ist, stellen wird. Außerdem wurde über
die Förderung von Berufspraktika durch das DPJW diskutiert. Die
Arbeitsgruppe verpflichtete das DPJW dazu, einen Vorschlag zur
Erweiterung des Formulars „Programm“ um inhaltliche Ziele und
pädagogische Begegnungen auszuarbeiten.
Załącznik / Anhang | 87
86 | Załącznik / Anhang
7.1 Statystyka zbiorcza 2007 / Sammelstatistik 2007
7.2 Statystyka – przegląd 1993 – 2007 / Statistik – Übersicht 1993 – 2007
Projekty / Projekte
Niemieccy
uczestnicy / Deutsche
Teilnehmende
Polscy uczestnicy /
Polnische
Teilnehmende
Z kraju trzeciego /
Aus dem Drittland
Łącznie /
Gesamt w Polsce / in Polen
1767
33 526
33 802
2050
69 378
w Niemczech /
in Deutschland
1797
33 520
32 887
1704
66 111
łącznie / gesamt
3566
66 046
65 689
3754
135 489
Rok / Jahr
Liczba projektów / Zahl der Projekte
Uczestnicy / TeilnehmerInnen
w D / in D
w PL / in PL
łącznie /
gesamt
D
PL
kraj trzeci /
Drittland
łącznie /
gesamt
1993
992
654
1646
23 900
22 500
0
46 400
1994
886
824
1710
30 137
29 612
0
59 749
1995
949
799
1748
35 428
37 309
0
72 737
1996
1300
1143
2443
43 939
45 929
0
89 868
1997
1396
1163
2559
49 359
53 131
0
102 490
1998
1555
1419
2974
61 279
62 843
864*
124 122
1999
1571
1397
2968
61 201
62 467
1584
125 252
2000
1756
1530
3286
67 165
66 488
3773
137 426
2001
1678
1663
3341
66 875
66 804
3639
137 318
2002
1731
1659
3390
66 710
65 113
3559
135 382
Wymiana szkolna / Schulischer Austausch
w Polsce / in Polen
w Niemczech /
in Deutschland
łącznie / gesamt
915
17 956
18 169
459
36 584
848
16 680
16 222
187
33 089
1763
34 636
34 391
646
69 673
Wymiana pozaszkolna / Außerschulischer Austausch
w Polsce / in Polen
852
15 570
15 633
1591
32 794
2003
1830
1768
3598
69 588
69 323
3598
142 509
w Niemczech /
in Deutschland
951
15 840
15 665
1517
33 022
2004
1911
1860
3771
72 276
72 129
3696
148 101
1803
31 410
31 298
3108
65 816
2005
2156
2051
4211
80 864
80 346
4140
165 350
2006
1858
1852
3710
71 934
70 468
3576
145 978
2007
1797
1767
3566
66 046
65 689
3754
135 489
łącznie /
gesamt
23 366
21 549
44 921
866 701
870 151
31 319
1 768 171
łącznie / gesamt
Statystyka za rok 2007 według stanu z czerwca 2008 roku. Brakuje danych od kilku jednostek centralnych.
*Po aktualizacji oprogramowania od połowy 1998 roku dołączono do statystyki dane dotyczące uczestników z kraju trzeciego.
Statistik für 2007 nach dem Stand vom Juni 2008. Es fehlen noch Angaben einiger Zentralstellen.
*Mit dem Update des Trägerprogramms wurden auch die Teilnehmer(innen) aus dem Drittland seit Mitte 1998 in die Statistik
eingearbeitet.
88 |
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży
ul. Alzacka 18, PL-03-972 Warszawa
Tel.: +48 (0)22 / 518 89 10
Fax: +48 (0)22 / 617 04 48
[email protected], www.pnwm.org
Deutsch-Polnisches Jugendwerk
Friedhofsgasse 2, D-14473 Potsdam
Tel.: +49 (0)331 / 28 47 90
Fax: +49 (0)331 / 29 75 27
[email protected], www.dpjw.org

2007 Sprawozdanie z działalności GeSchäftSbericht polsko-niemieckiej współpracy Młodzieży

Transkrypt

Podobne dokumenty

Kultur | Architektur | Natur Kultura | Architektura | Natura

PDF | PL

hunde-art - Michael Fleischer

Jeżeli życzą sobie Państwo fakturę za usługę gastronomiczną