Konwencja - Baza azbestowa

KONWENCJA Nr 162
MIĘDZYNARODOWEJ ORGANIZACJI PRACY
dotycząca bezpieczeństwa w stosowaniu azbestu
Data wejścia w życie: 16 czerwca 1989 r.
Konferencja Ogólna Międzynarodowej Organizacji Pracy, zwołana do Genewy przez Radę Administracyjną Międzynarodowego Biura Pracy
i zebrana tam w dniu 4 czerwca 1986 r. na siedemdziesiątej drugiej sesji,
biorąc pod uwagę odpowiednie międzynarodowe konwencje i zalecenia dotyczące pracy, a zwłaszcza Konwencję i Zalecenie dotyczące
raka zawodowego, z 1974 r., Konwencję i Zalecenie dotyczące środowiska pracy (zanieczyszczenie powietrza, hałas i wibracja), z 1977 r.,
Konwencję i Zalecenie dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, z 1981 r., Konwencję i Zalecenie dotyczące pracowniczych służb
zdrowia, z 1985 r., wykaz chorób zawodowych zrewidowany w 1980 r., stanowiący Załącznik do Konwencji dotyczącej świadczeń w razie
wypadków przy pracy i chorób zawodowych, z 1964 r., oraz Zbiór praktycznych wskazówek w zakresie bezpieczeństwa w stosowaniu
azbestu, opublikowany przez Międzynarodowe Biuro Pracy w 1984 r., który ustanawia zasady polityki krajowej i działania na szczeblu
krajowym,
postanowiwszy przyjąć niektóre wnioski dotyczące bezpieczeństwa w stosowaniu azbestu, która to sprawa stanowi czwarty punkt
porządku dziennego sesji,
postanowiwszy, że wnioski te zostaną ujęte w formę konwencji międzynarodowej,
przyjmuje dnia dwudziestego czwartego czerwca tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego szóstego roku następującą Konwencję, która
otrzyma nazwę: Konwencja dotycząca azbestu, z 1986 r.:
CZĘŚĆ I
ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE
Artykuł 1
1. Niniejsza Konwencja ma zastosowanie do wszystkich czynności powodujących narażenie pracowników na działanie azbestu w czasie
pracy.
2. Członek, który ratyfikuje niniejszą Konwencję, może, po konsultacji z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami
pracodawców i pracowników oraz na podstawie oceny zagrożenia zdrowia i stosowanych środków bezpieczeństwa, wyłączyć niektóre
gałęzie działalności gospodarczej lub niektóre przedsiębiorstwa z zakresu stosowania niektórych postanowień Konwencji, jeżeli upewni się,
że ich stosowanie do tych działalności lub przedsiębiorstw nie jest konieczne.
3. W razie decyzji o wyłączeniu niektórych gałęzi działalności gospodarczej lub niektórych przedsiębiorstw, właściwa władza weźmie pod
uwagę częstotliwość, czas i poziom narażenia, jak również rodzaj pracy i warunki w miejscu pracy.
Artykuł 2
Dla celów niniejszej Konwencji:
a) określenie „azbest" oznacza włókniste formy krzemianów mineralnych należące do minerałów form skalnych grup serpentyn, tj. chryzotyl
(azbest biały) i grupy amfibolów, tj. aktynolit, amozyt (azbest brązowy, cummingtonite — grunerite), antofilit, krokidolit (azbest niebieski),
tremolit lub wszelkie mieszanki zawierające jeden lub więcej tych minerałów;
b) określenie „pył azbestu" oznacza zawieszone w powietrzu cząstki azbestu lub osadzone cząstki azbestu, które mogą znaleźć się w
powietrzu w miejscu pracy;
c) określenie „zawieszony w powietrzu pył azbestu" oznacza dla celów pomiaru, cząstki pyłu mierzone metodą grawimetryczną lub inną
równoważną metodą;
d) określenie „respirabilne włókna azbestu" oznacza włókna azbestu, których średnica jest mniejsza od 3 µm, a stosunek długości do
średnicy jest większy od 3:1. Jedynie włókna o długości powyżej 5 µm będą brane pod uwagę dla celów pomiaru;
e) określenie „narażenie na działanie azbestu" oznacza narażenie w czasie pracy na zawieszone w powietrzu respirabilne włókna azbestu
lub pyły azbestu, bez względu na to, czy pochodzą one z azbestu lub minerałów, materiałów lub produktów zawierających azbest;
f) określenie ,,pracownicy" obejmuje członków spółdzielni produkcyjnych;
g) określenie „przedstawiciele pracowników" oznacza przedstawicieli pracowników uznanych za takich przez ustawodawstwo lub praktykę
krajową, zgodnie z Konwencją dotyczącą przedstawicieli pracowników, z 1971 r.
CZĘŚĆ II
ZASADY OGÓLNE
Artykuł 3
1. Ustawodawstwo krajowe określi środki, jakie powinny być podjęte w celu zapobiegania i kontroli zagrożeń dla zdrowia z powodu
zawodowego narażenia na działanie azbestu oraz w celu ochrony pracowników przed tymi zagrożeniami.
2. Ustawodawstwo krajowe, przyjęte zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu, będzie okresowo rewidowane w świetle postępu technicznego i
rozwoju wiedzy naukowej.
3. Właściwa władza może zezwolić na czasowe odstąpienie od środków określonych w ust. 1 niniejszego artykułu, na warunkach i w
terminach, które będą określone po konsultacji z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i
pracowników.
4. W razie przyznawania odstąpień zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu, właściwa władza upewni się, czy podjęte zostały niezbędne środki
ostrożności w celu ochrony zdrowia pracowników.
Artykuł 4
Właściwa władza będzie konsultowała z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i pracowników
środki, jakie mają być podjęte dla wprowadzania w życie postanowień niniejszej Konwencji.
Artykuł 5
1. Stosowanie ustawodawstwa przyjętego zgodnie z art. 3 niniejszej Konwencji będzie zapewnione przez odpowiedni i wystarczający
system inspekcji.
2. Ustawodawstwo krajowe będzie przewidywało niezbędne środki, uwzględniając stosowanie odpowiednich kar, w celu zapewnienia
skutecznego wykonania i przestrzegania postanowień niniejszej Konwencji.
Artykuł 6
1. Pracodawcy będą odpowiedzialni za stosowanie ustalonych środków.
2. W każdym przypadku, gdy więcej niż dwóch pracodawców prowadzi działalność jednocześnie w tym samym miejscu pracy, będą oni ze
sobą współpracować w celu stosowania ustalonych środków, bez uszczerbku dla odpowiedzialności każdego z nich za zdrowie i
bezpieczeństwo pracowników, których zatrudnia. Właściwa władza określi — w razie potrzeby — ogólne warunki tej współpracy.
3. Pracodawcy, we współpracy ze służbami bezpieczeństwa i higieny pracy i po konsultacji z zainteresowanymi przedstawicielami
pracowników, przygotują zasady postępowania w sytuacjach krytycznych.
Artykuł 7
Pracownicy będą zobowiązani w granicach ich odpowiedzialności do przestrzegania ustalonych zasad w zakresie bezpieczeństwa i
zdrowia, mających na celu zapobieganie i kontrolę zagrożeń dla zdrowia z powodu zawodowego narażenia na działanie azbestu oraz
ochronę pracowników przed tymi zagrożeniami.
Artykuł 8
Pracodawcy i pracownicy lub ich przedstawiciele będą ze sobą możliwie najściślej współpracowali na wszystkich szczeblach
przedsiębiorstwa w celu stosowania środków ustalonych zgodnie z niniejszą Konwencją.
CZĘŚĆ III
ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE I OCHRONNE
Artykuł 9
Ustawodawstwo krajowe, przyjęte zgodnie z art. 3 niniejszej Konwencji, będzie przewidywać, że narażeniu na działanie azbestu należy
zapobiec lub je kontrolować w drodze stosowania jednego lub kilku następujących środków:
a) poddania pracy, w której może występować narażenie na działanie azbestu, obowiązkowi odpowiednich uregulowań określających
środki kontroli technicznej i metody pracy, uwzględniając higienę miejsca pracy;
b) wydania specjalnych przepisów i procedur postępowania, włącznie z wydawaniem zezwoleń na stosowanie azbestu lub niektórych
rodzajów azbestu albo produktów zawierających azbest lub dla niektórych procesów pracy.
Artykuł 10
Jeżeli jest to niezbędne dla ochrony zdrowia pracowników i wykonalne z technicznego punktu widzenia, ustawodawstwo krajowe będzie
przewidywać jeden lub kilka następujących środków:
a) kiedy tylko jest to możliwe, zastępowanie azbestu lub niektórych rodzajów azbestu albo produktów zawierających azbest innymi
materiałami lub produktami albo stosowanie alternatywnej technologii, ocenionej naukowo przez właściwą władzę, jako nieszkodliwej lub
mniej szkodliwej;
b) całkowity lub częściowy zakaz stosowania azbestu lub niektórych rodzajów azbestu albo produktów zawierających azbest w niektórych
procesach pracy.
Artykuł 11
1. Stosowanie krokidolitu i produktów zawierających te włókna będzie zakazane.
2. Właściwa władza będzie upoważniona, po konsultacji z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i
pracowników do udzielenia zezwolenia na odstąpienie od zakazu zawartego w ust. l niniejszego artykułu, jeżeli zastąpienie jest praktycznie
niemożliwe, pod warunkiem, że zostały podjęte kroki dla zapewnienia, iż zdrowie pracowników nie jest zagrożone.
Artykuł 12
1. Rozpylanie wszelkich form azbestu będzie zakazane.
2. Właściwa władza będzie upoważniona, po konsultacji z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i
pracowników, do udzielenia zezwolenia na odstąpienie od zakazu zawartego w ust. l niniejszego artykułu, jeżeli inne metody są praktycznie
niemożliwe do zastosowania, pod warunkiem, że zostały podjęte kroki dla zapewnienia, iż zdrowie pracowników nie jest zagrożone.
Artykuł 13
Ustawodawstwo krajowe będzie przewidywało zobowiązanie pracodawców do powiadamiania właściwej władzy, w sposób i w zakresie
przez nią określonym, o niektórych rodzajach pracy obejmujących narażenie na działanie azbestu.
Artykuł 14
Producenci i dostawcy azbestu oraz wytwórcy i dostawcy produktów zawierających azbest będą odpowiedzialni za właściwe oznakowanie
opakowań i, gdzie jest to właściwe, produktów w języku i w sposób łatwy do zrozumienia przez zainteresowanych pracowników i
użytkowników oraz zgodnie z ustaleniami właściwej władzy.
Artykuł 15
1. Właściwa władza określi limity narażenia pracowników na działanie azbestu lub inne kryteria narażenia dla potrzeb oceny środowiska
pracy.
2. Limity narażenia lub inne kryteria narażenia będą ustalane i okresowo rewidowane oraz aktualizowane w świetle postępu
technologicznego i rozwoju wiedzy technologicznej i naukowej.
3. We wszystkich miejscach pracy, w których pracownicy są narażeni na działanie azbestu, pracodawca podejmie wszelkie środki
niezbędne do zapobiegania lub kontroli uwalniania się pyłu azbestu do powietrza, upewnienia się, że limity narażenia lub inne kryteria
narażenia są przestrzegane oraz dla zmniejszenia narażenia do tak niskiego poziomu, jaki jest możliwy do wprowadzenia w praktyce.
4. Jeżeli środki podjęte zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu nie zdołają utrzymać narażenia na działanie azbestu w limitach narażenia lub nie
spełnią innych kryteriów narażenia określonych zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu, pracodawca dostarczy, utrzyma, i gdzie jest to
niezbędne, zastąpi, bezpłatnie dla pracowników, odpowiedni sprzęt ochronny dróg oddechowych i specjalną odzież ochronną. Sprzęt
ochronny dróg oddechowych będzie odpowiadał normom określonym przez właściwą władzę i będzie używany jedynie jako środek
uzupełniający, tymczasowy, nagły lub wyjątkowy, a nie jako środek zastępujący kontrolę techniczną.
Artykuł 16
Każdy pracodawca będzie odpowiedzialny za opracowanie i stosowanie praktycznych środków w celu zapobiegania i kontroli narażenia na
działanie azbestu pracowników, których zatrudnia i ich ochronę przed zagrożeniem azbestem.
Artykuł 17
1. Rozbiórka urządzeń lub budowli zawierających sypkie azbestowe materiały izolacyjne i usuwanie azbestu z budynków lub budowli, w
których azbest może znaleźć się w powietrzu, będzie przeprowadzana jedynie przez pracodawców lub przedsiębiorców, którzy są uznani
przez właściwą władzę jako kwalifikowani do dokonywania tej pracy, zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji, i którzy są
upoważnieni do prowadzenia tej pracy.
2. Pracodawca lub przedsiębiorca będzie zobowiązany przed rozpoczęciem prac rozbiórkowych sporządzić plan prac określający środki,
jakie należy podjąć, uwzględniając środki zmierzające do:
a) zapewnienia pracownikom wszelkiej niezbędnej ochrony;
b) zmniejszenia uwalniania się pyłu azbestu do powietrza;
c) zabezpieczenia usuwania odpadów zawierających azbest, zgodnie z art. 19 niniejszej Konwencji.
3. Plany pracy, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu będą konsultowane z pracownikami lub z ich przedstawicielami.
Artykuł 18
1. Jeśli odzież osobista pracowników może zostać skażona pyłem azbestu, pracodawca, zgodnie z ustawodawstwem krajowym i po
konsultacji z przedstawicielami pracowników, dostarczy odpowiednią odzież roboczą, która nie będzie noszona poza miejscem pracy.
2. Składowanie i czyszczenie używanej odzieży roboczej i specjalnej odzieży ochronnej będzie dokonywane w kontrolowanych warunkach
według wymagań właściwej władzy, aby zapobiec uwalnianiu się pyłu azbestu.
3. Zabieranie do domu odzieży roboczej i specjalnej odzieży ochronnej oraz sprzętu ochrony osobistej będzie zabronione przez
ustawodawstwo krajowe.
4. Pracodawca będzie odpowiedzialny za czyszczenie, konserwację i magazynowanie odzieży roboczej, specjalnej odzieży ochronnej i
sprzętu ochrony osobistej.
5. Pracodawca zapewni pracownikom narażonym na działanie azbestu odpowiednie urządzenia do mycia, kąpieli lub prysznice w miejscu
pracy.
Artykuł 19
1. Zgodnie z ustawodawstwem i praktyką krajową pracodawcy są zobowiązani usuwać odpady zawierające azbest w sposób, który nie
stwarza ryzyka ani dla zdrowia pracowników, z pracownikami zajmującymi się odpadami azbestu łącznie, ani dla ludności w sąsiedztwie
przedsiębiorstwa.
2. Stosowne środki będą podjęte przez właściwą władzę i pracodawców w celu zapobieżenia zanieczyszczeniu środowiska ogólnego pyłem
azbestu uwalnianym z miejsca pracy.
CZĘŚĆ IV
NADZÓR NAD ŚRODOWISKIEM I ZDROWIEM PRACOWNIKÓW
Artykuł 20
1. Gdzie jest to niezbędne do ochrony zdrowia pracowników, pracodawca dokona pomiaru stężenia zawieszonego w powietrzu w miejscu
pracy pyłu azbestu i kontroli narażenia pracowników na działanie azbestu w odstępach czasu i za pomocą metod określonych przez
właściwą władzę.
2. Protokoły dotyczące kontroli środowiska pracy i narażenia pracowników na działanie azbestu będą przechowywane przez okres ustalony
przez właściwą władzę.
3. Zainteresowani pracownicy, ich przedstawiciele i służby inspekcji będą miały dostęp do tych protokołów.
4. Pracownicy lub ich przedstawiciele będą mieli prawo żądania przeprowadzenia kontroli środowiska pracy i odwoływania się do właściwej
władzy w sprawie wyników kontroli.
Artykuł 21
1. Pracownicy, którzy są lub byli narażeni na działanie azbestu, będą korzystali, zgodnie z ustawodawstwem i praktyką krajową z takich
badań lekarskich, jakie są niezbędne dla kontroli ich zdrowia w związku z zagrożeniem zawodowym i dla rozpoznania chorób zawodowych
spowodowanych narażeniem na działanie azbestu.
2. Kontrola zdrowia pracowników w związku ze stosowaniem azbestu nie wpłynie w żaden sposób na utratę ich zarobków. Będzie ona
bezpłatna i, jeśli to jest tylko możliwe, odbędzie się w czasie pracy.
3. Pracownicy będą należycie informowani o wynikach badań lekarskich i otrzymają indywidualną poradę dotyczącą stanu ich zdrowia w
powiązaniu z pracą.
4. Jeżeli stałe zatrudnienie na stanowisku pociągającym za sobą ryzyko narażenia na działanie azbestu jest z punktu widzenia lekarskiego
niewskazane, będą podjęte wszelkie kroki, zgodne z warunkami i praktyką krajową, w celu dostarczenia zainteresowanym pracownikom
innych środków umożliwiających im utrzymanie dochodu.
5. Właściwa władza powinna opracować system zawiadamiania o chorobach zawodowych spowodowanych azbestem.
CZĘŚĆ V
INFORMACJA I KSZTAŁCENIE
Artykuł 22
1. Właściwa władza, w konsultacji i we współpracy z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i
pracowników, podejmie odpowiednie kroki w celu rozpowszechniania informacji i kształcenia wszystkich zainteresowanych w zakresie
zagrożenia zdrowia spowodowanego narażeniem na działanie azbestu i metod zapobiegania i kontroli.
2. Właściwa władza zapewni, aby pracodawcy opracowali pisemne procedury i politykę na temat środków kształcenia i okresowego
szkolenia pracowników w zakresie zagrożenia spowodowanego azbestem oraz metod zapobiegania i kontroli.
3. Pracodawca zapewni, aby wszyscy pracownicy narażeni lub którzy mogą być narażeni na działanie azbestu byli informowani o
zagrożeniu zdrowia w związku z ich pracą, pouczeni o środkach zapobiegawczych i prawidłowym wykonywaniu pracy i stale szkoleni w tym
zakresie.
***
Artykuły 23-30: Standardowe postanowienia końcowe 1.
_________________________________________
1
Patrz Zalacznik I
ZAŁĄCZNIK I
STANDARDOWE POSTANOWIENIA KOŃCOWE
1. Ratyfikacja
Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy zostanie poinformowany o formalnych ratyfikacjach niniejszej Konwencji w celu ich
zarejestrowania.
2. Wejście w życie
1. Niniejsza Konwencja będzie obowiązywała tylko tych Członków Międzynarodowej Organizacji Pracy, których ratyfikacje zostaną
zarejestrowane przez Dyrektora Generalnego.
2. Wejdzie ona w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty zarejestrowania przez Dyrektora Generalnego ratyfikacji zgłoszonej przez
dwóch Członków.
3. Następnie Konwencja wejdzie w życie w stosunku do każdego Członka po upływie dwunastu miesięcy od daty zarejestrowania jego
ratyfikacji.
3. Wypowiedzenie
1. Każdy Członek, który ratyfikował niniejszą Konwencję, może ją wypowiedzieć po upływie dziesięciu lat od daty początkowego wejścia jej
w życie, aktem przekazanym Dyrektorowi Generalnemu Międzynarodowego Biura Pracy i przez niego zarejestrowanym. Wypowiedzenie to
nabiera mocy dopiero po upływie roku od daty jego zarejestrowania.
2. Każdy Członek, który ratyfikował niniejszą Konwencję, a który w ciągu jednego roku po upływie dziesięcioletniego okresu, wymienionego
w poprzednim ustępie, nie skorzysta z prawa wypowiedzenia przewidzianego w niniejszym artykule, będzie związany Konwencją na nowy
okres dziesięciu lat i następnie będzie mógł ją wypowiedzieć po upływie każdego okresu dziesięcioletniego, z zachowaniem warunków
przewidzianych w niniejszym artykule.
4. Informowanie Członków o ratyfikacjach
1. Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy poinformuje wszystkich Członków Międzynarodowej Organizacji Pracy o
zarejestrowaniu każdej ratyfikacji i każdego aktu wypowiedzenia, o którym został poinformowany przez Członków Organizacji.
2. Informując Członków Organizacji o zarejestrowaniu drugiej zgłoszonej mu ratyfikacji, Dyrektor Generalny zwróci uwagę Członków
Organizacji na datę wejścia w życie niniejszej Konwencji.
5. Powiadomienie Organizacji Narodów Zjednoczonych
Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy udzieli Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, w celu
zarejestrowania, zgodnie z art. 102 Karty Narodów Zjednoczonych, wyczerpujących informacji o wszystkich ratyfikacjach i aktach
wypowiedzenia, które zarejestrował zgodnie z postanowieniami poprzednich artykułów. Uwaga: Postanowienie to nie występuje w
konwencjach Nr Nr 1 — 67.
6. Badanie potrzeby rewizji
Rada Administracyjna Międzynarodowego Biura Pracy, w każdym przypadku, gdy uzna to za niezbędne, przedstawi Konferencji Ogólnej
sprawozdanie ze stosowania niniejszej Konwencji i rozpatrzy, czy należy wpisać w porządek dzienny Konferencji sprawę całkowitej lub
częściowej rewizji tej Konwencji. Uwaga: Pierwotnie w Konwencjach Nr Nr 1—98 postanowienie to przewidywało przedstawianie przez
Radę Administracyjną sprawozdań co dziesięć lat po wejściu w życie. Postanowienie to zostało zastąpione w tych konwencjach przez tekst
obecnie obowiązujący zgodnie z Konwencją Nr 116, dotyczącą zmiany postanowień końcowych, z 1961 r.
7. Skutek zrewidowania Konwencji
1. W razie przyjęcia przez Konferencję nowej konwencji, wprowadzającej całkowitą lub częściową rewizję niniejszej Konwencji, i jeżeli nowa
konwencja nie stanowi inaczej:
a) ratyfikacja przez Członka nowej konwencji wprowadzającej rewizję spowoduje z mocy samego prawa, bez względu na postanowienia
art. 3 powyżej, natychmiastowe wypowiedzenie niniejszej Konwencji, z zastrzeżeniem, że nowa konwencja wprowadzająca rewizję wejdzie
w życie;
b) począwszy od daty wejścia w życie nowej konwencji wprowadzającej rewizję, niniejsza Konwencja przestanie być otwarta do ratyfikacji
przez Członków.
2. Niniejsza Konwencja pozostanie w każdym razie w mocy w swej obecnej formie i treści dla tych Członków, którzy ją ratyfikowali, a nie
ratyfikowali konwencji wprowadzającej rewizję.
8. Teksty autentyczne
Teksty angielski i francuski niniejszej Konwencji są jednakowo autentyczne. Uwaga: W Konwencjach Nr Nr 1—67 postanowienie to brzmi:
Obydwa teksty niniejszej Konwencji, francuski i angielski, są autentyczne.