TEST –ŚREDNIOWIECZE Zadanie I Przeczytaj uwaŜnie fragment

TEST –ŚREDNIOWIECZE
Zadanie I
Przeczytaj uwaŜnie fragment pracy historyka Philippea Contaminea.
„O społeczeństwie hiszpańskim VIII – XIII wieku powiedziano, Ŝe zostało zorganizowane
dla wojny. Struktury społeczne kształtowała wojna przeciwko muzułmanom, wojna o
odzyskanie podbitego kraju i zarazem wojna religijna.”
P. Contamine, Wojna w średniowieczu, Warszawa 1999, s. 62
A. Wyjaśnij, do jakiego faktu odwołuje się Contamine, uŜywając słowa „podbitego” w
wyraŜeniu „wojna o odzyskanie podbitego kraju”. Podaj wiek, w którym ten fakt miał
miejsce.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
B. Podkreśl właściwe zakończenie poniŜszego zdania.
Wojny prowadzone przez chrześcijańskich mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego w
wymienionym okresie są określane mianem:
a) konkwisty,
b) rekonkwisty,
c) inkwizycji,
d) kontrreformacji,
Wojny prowadzone przez Hiszpanów na Półwyspie Iberyjskim w wiekach VIII – XIII
wpłynęły na rozwój szczególnie dwóch warstw społecznych, a mianowicie:
a) mieszczaństwa i duchowieństwa,
b) chłopstwa i mieszczaństwa,
c) duchowieństwa i rycerstwa,
d) chłopstwa i duchowieństwa,
Zadanie II
Przeczytaj uwaŜnie fragment tekstu Normana Daviesa.
„Przyjąwszy tytuł „króla Franków i Longobardów” i złoŜywszy papiestwu dar w postaci
egzarchatu Rawenny, wyraźnie pozostawił w tyle rywali swojej epoki i teraz szukał
odpowiednich dowodów uznania. Natomiast papieŜ przeciął więzy łączące go dotąd z
cesarzem w Konstantynopolu i szukał stałego protektora. Leon III (pontyfikat 795 – 816)
odczuwał niejaką pokusę, aby uznać tytuł cesarski za wakat po przechwyceniu całej władzy w
Konstantynopolu przez szaloną cesarzową Irenę.”
A. Podaj imię i przydomek monarchy, o którym pisze Davies.
.......................................................................................................................................................
B. Przedstaw dwa argumenty uzasadniające Twój wybór.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
C. Uzupełnij drzewo genealogiczne Karolingów, wpisując ich imiona oraz przydomki w
odpowiednie miejsca. Uwaga uwzględnij tylko władców wymienionych poniŜej.
Ludwik II Niemiecki, Karol III Łysy, Karol Wielki, Pepin Krótki, Lotar;
Karol Młot
....................
....................
Ludwik PoboŜny
............................
władca Francji
...................................
............................
władca Niemiec
Zadanie III
Przeczytaj fragment pracy historyka Pierrea Richego.
„Chcąc powiększyć powierzchnię gruntów uprawnych chłopi mogli karczować lasy, brać
pod uprawę piaszczyste pustkowia i bagna. Karczowanie miało swoje dobre i złe strony, las
był bowiem dla człowieka epoki karolińskiej i średniowiecznej niewyczerpanym źródłem
bogactwa. Znajdował on tam Ŝywność polując na drobną zwierzynę, zbierając dzikie owoce,
czarne jagody i owoce jarzębiny, jabłka i gruszki, śliwki, kasztany, grzyby i leśny miód. Las
dawał podściółkę i paszę dla zwierząt, bukiew i Ŝołędzie dla wieprzy. Las dostarczał nie tylko
drzewa na opał, ale równieŜ budulca, belek, gontu, dranic, drewna na saboty, narzędzia i
naczynia; węgla drzewnego do kuźni, smolnego łuczywa do oświetlania, kory dębowej do
garbowania skór, smoły.”
P. Riche, śycie codzienne w państwie Karola Wielkiego, Warszawa 1979, s. 130
A. Na podstawie tekstu Richego uzupełnij poniŜszą tabelę, wpisując w kolejne jej rubryki
nazwę jednego z wykorzystywanych w danym celu produktów leśnych.
Cel
Produkt leśny
1. karma dla zwierząt
2. wytwarzanie odzieŜy
3. pokrycie dachów
4. źródło światła
5. paliwo
B. Podaj dwie przyczyny, dla których, mimo duŜych korzyści z gospodarki leśnej,
karczowano lasy, a uzyskane dzięki temu grunty przeznaczano na pola uprawne.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie IV
Przeczytaj fragment pracy Marii Boguckiej.
„Śmierć Mieszka wstrząsnęła powaŜnie nie okrzepłą jeszcze konstrukcją państwową. Przed krajem stanęło
widmo bratobójczej walki o tron. Mimo iŜ naleŜał się on pierworodnemu Bolesławowi, Oda pragnęła władzy dla
swych synów[...] Większość moŜnych polskich opowiedziała się jednak za Bolesławem. W chwili śmierci
Mieszka miał on 25 lat, był więc zdolny do objęcia rządów [...] Tęgi, postawny, niezwykle sprawny fizycznie
Bolesław imponował moŜnym.”
M. Bogucka, Historia Polski do 1864 roku, Wrocław 1999, s. 24 – 25.
Przeczytaj fragment pracy Stanisława Trawkowskiego.
„ Centralizacja władzy łączyła się z utrzymaniem pokoju wewnętrznego przez coraz bardziej usprawniany
aparat władzy ksiąŜęcej . Był to powszechnie zrozumiały warunek pomyślnego rozwoju gospodarczego, który
cechował całe panowanie Mieszka I. Opowiedzenie się po stronie Chrobrego zapewnić więc miało wielmoŜom
istotne korzyści ekonomiczne tak w wyniku dalszego wzrostu ich własnej gospodarki dworskiej, jak teŜ, i to
przede wszystkim, poprzez udział w dochodach z gospodarki ksiąŜęcej oraz w daninach, posługach, karach
sądowych, w łupach wreszcie, które stanowiły niemałą pozycję.”
S. Trawkoski, Monarchia Mieszka i Chrobrego [w:] Polska pierwszych piastów, red. T. Manteuffel, Warszawa 1974, s. 144
A. Na podstawie obu tekstów wyjaśnij istotę relacji między księciem a moŜnowładztwem w
Polsce wczesnopiastowskiej.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
B. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej przytocz dwa przykłady buntu moŜnych przeciw
księciu w dziejach Polski przed rozbiciem dzielnicowym.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie V
Przeczytaj uwaŜnie fragment tekstu Benedykta Zientary.
„Patriotyzm francuski [...] wiązał się bowiem ściśle z duchem wypraw krzyŜowych i z ideą
walki z niewiernymi. Wyprawy Normandczyków do Włoch południowych i na Sycylię,
wyprawy licznych rycerzy francuskich do Hiszpanii, rozpowszechniony w chrześcijaństwie i
coraz silniej popierany przez papiestwo pogląd o konieczności wyparcia muzułmanów z
Europy i odebrania im Ziemi Świętej – wszystko to wpłynęło na szczególną popularność idei
krucjat właśnie we Francji i uczyniło w umysłach duchownych i rycerzy francuskich walkę z
Saracenami szczególnym posłannictwem Francuzów”.
B. Zientara, Świt narodów europejskich, Warszawa 1985, s. 172
A. W tekście zostało uŜyte określenie „Ziemia Święta”. Podaj nazwę krainy, odpowiadającej
temu określeniu.
.....................................................................................................................................................
B. W tekście został podkreślony termin „Saraceni”. Wyjaśnij, co on oznacza.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
C. Podkreśl właściwe zakończenie zdania.
Krucjaty miały miejsce w:
a) wiekach X – XI.
b) wiekach XII – XIV.
c) wiekach XI – XII.
d) wiekach XI – XIII.
Zadanie VI
Oto fragmenty czterech polskich przywilejów szlacheckich. Podaj imiona panujących wtedy
w Polsce monarchów, wpisując je w odpowiednie rubryki tabeli (A, B, C, D) obok
cytowanych tekstów.
Fragment przywileju
Panujący król
A. „(…) przyrzekamy w pełni utrzymać wszystkich
mieszkańców naszego królestwa przy wszystkich
prawach danych im przez poprzedników naszych.(…)
Przyrzekamy równieŜ, Ŝe Ŝadnych nowych ustaw nie
wydamy ani polecimy wzywać ziemian na wojnę bez
zgody sejmiku ziemskiego(…).”
B. „(…) NieuŜytecznego sołtysa pan w dziedzictwie
mając albo krnąbrnego moŜe rozkazać mu sołectwo
jego sprzedać,(…) I tak pan po zapłaceniu owej taksy
pienięŜnej dla siebie sołectwo otrzyma.”
C. „(…) poniewaŜ szlachta rzeczonego królestwa(…)
przyjęła(…)potomka naszego Ŝeńskiego na monarchę
i pana, przeto my chcemy się tylko zadowalać, Ŝe dwa
grosze zwyczajnej, w kraju obieg mającej monety
płacić się będzie z kaŜdego łanu nam i następcom
naszym corocznie(…).”
D. „(…)przyrzekamy najuroczyściej, Ŝe Ŝadnego
obywatela osiadłego za popełnioną winę lub
przestępstwo nie będziemy więzili, ani więzić i karać
dozwolimy, aŜ gdy o nie sądowo i dowodnie
przekonanym, i nam albo staroście naszemu przez
sędziego tej ziemi wydanym zostanie(…).”