Czy system zaleceń nawozowych sprawdza się w praktyce rolniczej

Czy system zaleceń nawozowych
sprawdza się w praktyce rolniczej ?
Tamara Jadczyszyn
IUNG-PIB
Puławy 21.11.2013
Ewolucja systemu
• Programowane Doradztwo Nawozowe - lata 70. Komputer
stacjonarny ODRA
• NAW-1, NAW-2, NAW-3 – lata 80. Komputery osobiste (Spectrum,
Elwro, IBM)
• Agronom – pocz. 90. – połączenie systemu doradztwa nawozowego i
ochrony roślin
• NawSald – początki XXI w. komputery osobiste, nowe języki
programowania, nowy algorytm
• Modyfikacje programu: Plano RS …
• Kalkulatory nawozowe - Internet
Niezmienne elementy doradztwa
• Zrównoważone nawożenie zaspokaja potrzeby pokarmowe
roślin i podtrzymuje żyzność gleby (pH, P2O5, K2O, Mg) na
poziomie optymalnym
• Nawożenie mineralne jest uzupełnieniem nawożenia
organicznego oraz innych źródeł składników dostępnych dla
roślin
Różnice pomiędzy NAW i NawSald
• Podstawą systemu NawSald jest bilans składników pokarmowych
NPKMg wg metody „na powierzchni gleby”
Produkty
uboczne
Nawożenie
mineralne
Nawozy
Opad (N)
z atmosfery
naturalne
Gleba
Plony
Biologiczne
wiązanie azotu
Atmosfera
A– B
Saldo nadwyżka
(deficyt)
Gleba
Wody gruntowe
• Współczynniki korekcyjne uwzględniające aktualną zasobność gleby
zamiast współczynników bilansowych

współczynniki bilansowe od 0,33 do 2,2

współczynniki korekcyjne od 0,5 do 1,5
Zadania programu NawSald
• System wspierający decyzje w zarządzaniu składnikami
pokarmowymi
• Obliczanie produkcji nawozów naturalnych (obornik,
gnojowica, gnojówka)
• Możliwość modyfikacji dawek nawozów zalecanych przez
program
• Podstawą korekty dawek nawozów jest saldo bilansu
składników
• Sporządzenie planu nawozowego w gospodarstwach
realizujących programy rolnośrodowiskowe i na OSN
Funkcje programu
Funkcje programu
Funkcje programu
Zalecenia tabelaryczne
Upowszechnienie systemu
• Okręgowe stacje chemiczno-rolnicze: doradztwo
komputerowe i zalecenia tabelaryczne
• Ośrodki doradztwa rolniczego: doradztwo komputerowe
• Indywidualni producenci: sprzedaż programu
komputerowego
• Kalkulatory internetowe
Czy system sprawdza się w
praktyce?
• Jedyny system dla dużej liczby gatunków roślin uprawnych
Umożliwia przygotowanie spójnych planów nawożenia
Zalecany przez MRiRW do stosowania
(programy rolnośrodowiskowe, OSN)
Brak walidacji w warunkach polowych
Porównanie zaleceń polskich z krajami
MOEL
Tabela . Przeciętna zalecana dawka fosforu kg P*ha-1
Roślina
Polska
Grupa MOEL
Minimum Maksimum Średnia
Pszenica oz.
29
19
64
33
Rzepak oz.
36
22
84
46
Żyto
25
17
55
31
Kukurydza
/ziarno
40
33
72
42
Źróło: Fotyma, Dobers 2008
Porównanie zaleceń polskich z krajami
MOEL
Tabela . Przeciętna zalecana dawka potasu kg K*ha-1
Roślina
Polska
Grupa MOEL
Minimum Maksimum Średnia
Pszenica oz.
86
54
159
92
Rzepak oz.
125
57
259
150
Żyto
104
41
146
96
Kukurydza
/ziarno
140
127
235
169
Źróło: Fotyma, Dobers 2008
Wady systemu
• Jako jednolity model zastosowany do wielu gatunków roślin
może powodować przeszacowanie lub niedoszacowanie
dawek nawozów
• Nie uwzględnia aktualnej zawartości azotu w glebie
• Trudna obsługa dla osób początkujących
Brak walidacji w warunkach polowych
Elementy wymagające korekty
• Pobranie składników pokarmowych NPKMg na jednostkę
plonu (nowe odmiany roślin uprawnych)
• Stosunek produktów głównych i ubocznych w plonie
• Skład nawozów naturalnych (obornik, gnojowica)
• Inne źródła dostępnych składników (mineralizacja SOM,
wiązanie symbiotyczne etc.)
• Dostosowanie do nowych możliwości technicznych (tablet,
smartfon etc.)
• Nowe funkcjonalności (koszty i opłacalność nawożenia)?
Dziękuję za uwagę