D - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie

Sygn. akt I ACa 1595/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 marca 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Sławomir Jamróg
Sędziowie:
SSA Regina Kurek
SSA Marek Boniecki (spr.)
Protokolant:
sekr.sądowy Katarzyna Rogowska
po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 r. w Krakowie na rozprawie
sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w W.
przeciwko M. M.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 12 marca 2015 r. sygn. akt IX GC 1016/14
1. oddala apelację;
2. zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych)
tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
SSA Regina Kurek SSA Sławomir Jamróg SSA Marek Boniecki
Sygn. akt I ACa 1595/15
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2016 r.
Strona powodowa Stowarzyszenie (...) w W. wniosła przeciwko pozwanej M. M. pozew o zapłatę należności
licencyjnych w kwocie 4.806 zł oraz o zasądzenie kosztów postępowania.
W sprawie został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i wniosła
o oddalenie powództwa.
Wyrokiem z dnia 12 marca 2015 roku Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej M. M. na rzecz strony powodowej
Stowarzyszenia (...)
w W. kwotę 4.806 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 2.970 zł od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz 1.836
zł od dnia 12 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz koszty postępowania w kwocie 858 zł. Sąd Okręgowy ustalił,
że pozwana prowadzi działalność gospodarczą - kawiarnię (...) w (...) przy ul. (...) w K.. W toku przeprowadzonych
kontroli pracownicy strony powodowej ujawnili, że w lokalu były odtwarzane utwory z repertuaru chronionego przez
Stowarzyszenie (...) w dniach 11 września 2013 roku, 20 listopada 2013 roku oraz 31 grudnia 2013 roku
w czasie balu sylwestrowego. W dniu 7 marca 2014 roku strony podpisały dwie ugody dotyczące odszkodowania za
bezumowne korzystanie z utworów – na kwoty 1.836 zł oraz 2.970 zł. Płatność powyższych kwot została rozłożona
na raty, jednak w umowie zastrzeżono, że w razie nienależytego wykonywania ugody kwoty te staną się natychmiast
wymagalne w całości. Pozwana nie wywiązała się z zawartych ugód.
W powyższym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo za zasadne
w całości. Wskazał, że żądanie pozwu znajduje oparcie w treści zawartych przez strony ugód, które są ważne i zostały
przez stronę powodową w całości wykonane. Możliwość udzielenia przez twórcę upoważnienia do korzystania z utworu
na określonych polach eksploatacji wynika z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i
prawach pokrewnych. Posiadanie licencji daje możliwość korzystania z chronionych utworów,
a obowiązek uiszczenia wynagrodzenia nie jest uzależniony od faktycznego z nich korzystania. Sąd Okręgowy
podkreślił, że pozwana wnosząc sprzeciw od nakazu zapłaty, sformułowała jedynie zarzut niezasadności powództwa
bez żadnego uzasadnienia. Nie powołała również żadnych wniosków dowodowych. Zarzuty zawarte w piśmie
procesowym pozwanej z dnia 12 marca 2015 roku Sąd I instancji uznał za spóźnione. W związku
z powyższym Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo w oparciu o art. 471 k.c., art. 481 k.c.
i 3531 k.c. O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności
za wynik procesu.
Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana, zaskarżając go w całości
i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Zarzuciła, że wyrok
narusza przepisy prawa materialnego poprzez błędną wykładnię ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Ponadto Sąd Okręgowy miał naruszyć przepisy prawa procesowego poprzez niezasadne pominięcie pisma skarżącej z
dnia 12 marca 2015 roku, które stanowiło stanowisko pozwanej – jej ostatnie słowo złożone w formie pisemnej z uwagi
na brak możliwości stawiennictwa na rozprawie, ewentualnie załącznik do protokołu. Wyrok zapadł również w oparciu
o błędne ustalenia faktyczne, albowiem strona powodowa nie wykazała, że jest upoważniona do reprezentowania praw
twórców, których utwory odtwarzała powódka.
W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie w całości oraz
o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny sprawy w sposób prawidłowy, z
poszanowaniem reguł wskazanych w art. 233 § 1 k.p.c. Zaskarżone rozstrzygnięcie oparte zostało na logicznej i zgodnej
z zasadami prawidłowego rozumowania ocenie zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd Apelacyjny przyjmuje go
tym samym za własny.
Pozwana zarzuciła, że Sąd I instancji błędnie uznał za udowodnioną okoliczność, że strona powodowa jest uprawniona
do reprezentowania praw twórców w niniejszym postępowaniu. Z protokołów kontroli (...) nie wynika bowiem,
jakie konkretnie utwory były odtwarzane w lokalu pozwanej. Zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie, albowiem
powyższa okoliczność nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Z art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego
1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynika domniemanie uprawnienia organizacji zbiorowego
zarządzania do zarządzania i ochrony
w odniesieniu do pól eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz domniemanie legitymacji procesowej w tym
zakresie. Na domniemanie to nie można się powołać jedynie wówczas, gdy do tego samego utworu lub artystycznego
wykonania rości sobie tytuł więcej niż jedna organizacja zbiorowego zarządzania, co nie miało miejsca w niniejszej
sprawie. Przede wszystkim jednak strona powodowa wywodziła swoje roszczenie nie z ustawy,
a z ugód zawartych z pozwaną, w których zobowiązała się ona zapłaty na rzecz Stowarzyszenia (...) określonych kwot.
Pozwana podpisując powyższe ugody, potwierdziła niejako zasadność roszczeń strony powodowej, w tym również jej
uprawnień do reprezentowania praw twórców, których utwory były odtwarzane w jej lokalu. Z uwagi na podstawę
prawną powództwa (ugoda) nie były również istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności związane z czerpaniem
przez powódkę korzyści majątkowych w związku
z korzystaniem z utworów czy też ewentualnej odpowiedzialności zespołu muzycznego odtwarzającego utwory w czasie
balu sylwestrowego.
Niezasadny okazał się również zarzut naruszenia przez Sąd przepisów prawa procesowego poprzez pominięcie pisma
pozwanej z dnia 12 marca 2015 roku. Stosownie do art. 125 § 1 k.p.c. pisma procesowe obejmują wnioski i oświadczenia
składane poza rozprawą. Z kolei w czasie rozprawy oświadczenia są składane przez strony ustnie. Załącznik do
protokołu nie może zawierać samodzielnych treści, lecz powinien ograniczać się do zreferowania i streszczenia ustnych
wywodów i wniosków przedstawionych uprzednio na rozprawie. Skoro pozwana nie stawiła się na rozprawie przed
Sądem I instancji i nie przedstawiła swojego stanowiska procesowego, nie sposób uznać jej pisma za załącznik
do protokołu. Trafna była zatem ocena powyższego pisma jako pisma procesowego. Pozwana nie usprawiedliwiła
należycie swojej nieobecności na rozprawie, nie wnosiła o jej odroczenie, nie ustanowiła pełnomocnika procesowego,
który mógłby przed sądem przedstawić jej stanowisko w sprawie. Zgodnie z art. 503 § 1 zd. 2 k.p.c. w sprzeciwie od
nakazu zapłaty pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod
rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody.
Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie
bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu
sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. O treści powyższego przepisu pozwana została pouczona
wraz z doręczeniem jej odpisu nakazu zapłaty. W sprawie nie zachodził żaden z przytoczonych powyżej wyjątków od
zasady koncentracji materiału dowodowego. Pozwana nie podała żadnych przyczyn opóźnienia w prezentacji swoich
twierdzeń. Co więcej, były one gołosłowne, nie poparte żadnymi dowodami, zaś nawet ich uwzględnienie nie mogłoby
doprowadzić do odmiennego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego. Swoje roszczenia strona powodowa
wywodziła z treści dwóch ugód zawartych z pozwaną, których ważność nie została w sposób skuteczny w toku procesu
zakwestionowana. Pozwana podniosła zarzut, że pracownicy (...) straszyli ją, że na wypadek niepodpisania ugody
zostanie obciążona wysokimi karami, a kwoty wynikające z ugody są rażąco wygórowane. Powyższe twierdzenia, jak
wskazano powyżej, Sąd I instancji trafnie potraktował jako spóźnione. Na marginesie zatem zauważyć jedynie można,
że pozwana swoich zarzutów nie wsparła żadnymi dowodami. Ponadto wskazać należy, iż uchylenie się od skutków
oświadczenia woli wymaga złożenia drugiej stronie stosownego oświadczenia z zachowaniem stosownego terminu
(art. 88 § 1 i 2 k.c.). Pozwana nawet nie twierdziła, by takie oświadczenie zostało przez nią złożone. Zgodnie z zasadą
swobody umów strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub
cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 k.c.). Żadna z
powyższych przesłanek nie zachodziła w niniejszej sprawie.
W konsekwencji zawarte ugody jako ważne wiążą strony i mogą stanowić skuteczną podstawę roszczeń o zapłatę
wynikających z nich kwot.
Zarzut dokonania przez Sąd I instancji błędnej wykładni ustawy o prawie autorskim
i prawach pokrewnych nie został w żaden sposób skonkretyzowany w apelacji, stąd nie sposób do niego się odnieść.
Strona powodowa wywodziła swoje roszczenie z ugody, nie zaś z art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o
prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Z powyższych przyczyn apelacja, jako bezzasadna, została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c.
O kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie powodowej ograniczyły się do wynagrodzenia adwokata,
orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 nr 163 poz. 1348 ze zm.),
mając na uwadze jego ostateczny wynik.
SSA Marek Boniecki SSA Sławomir Jamróg SSA Regina Kurek