Sto zasad zniszczenia starego i ustanowienia nowego

Sto zasad zniszczenia starego i ustanowienia nowego

Sto zasad zniszczenia starego
i ustanowienia nowego
Pekin, dnia 1 sierpnia 1966, spisane przez członków chińskiej Czerwonej Gwardii w Szkole Maotsetungizmu (była Pekińska Szkoła Średnia nr 26).
Tekst według: „Biuletyn Specjalny – Kraje Socjalistyczne” z 19 maja 1967. Wydanie elektroniczne: 3bird Projects 2011.
„Potrafimy nie tylko zniszczyć stary świat,
ale równie dobrze zbudować nowy”
Mao Tse-Tung
Wzburzone fale wielkiej proletariackiej rewolucji kulturalnej atakują potężne odwieczne wpływy
burżuazji, rozbijają burżuazyjne idee, starą kulturę, stare zwyczaje i przyzwyczajenia.
Przewodniczący Mao uczy nas: W wyniku ostatecznej analizy całą prawdę marksizmu można
zamknąć w jednym zdaniu: buntowanie się jest rzeczą sprawiedliwą. W toku wielkiej rewolucji
kulturalnej musimy buntować się przeciwko wszystkim starym ideom, starej kulturze, starym
zwyczajom i przyzwyczajeniom, buntować przeciwko burżuazji. Innymi słowy, musimy zniszczyć
i wyeliminować burżuazję, ustanowić i rozwijać proletariacki sposób życia, sprawić, by
wspaniały maotsetungizm1 oświecał swymi promieniami całą stolicę, całe Chiny, cały świat.
Jesteśmy uzbrojeni w maotsetungizm i stanowimy wielką siłę uderzeniową. Jesteśmy
burzycielami starego świata. Pragniemy wysoko wznieść czerwony sztandar Mao Tse-Tunga,
otworzyć ogień na „cztery stare elementy”, zniszczyć imperializm, rewizjonizm, burżuazyjne
idee i wszystkie inne myśli sprzeczne z myślą Mao. Pragniemy unicestwić nieracjonalny system
kapitalistyczny. Pragniemy, by wspaniały maotsetungizm zapanował nad światem. Pragniemy
zrewolucjonizować nasza wielką ojczyznę, zmienić ją pod wpływem maotsetungizmu tak, aby z
wiru rewolucji wyszły na świat całkiem nowe Chiny.
1. Wszystkie komitety powinny być odpowiedzialne za ustawienie na każdej ulicy tablic z
cytatami dzieł Mao; odpowiedzialne za to, aby w każdym domu i każdym mieszkaniu
znajdował się portret Mao i tablica z cytatami z jego dzieł.
2. We wszystkich parkach należy postawić ile tylko można tablic z cytatami Mao.
Konduktorzy autobusów i obsługa pociągów pasażerskich muszą wiedzieć, że ich
najważniejszym zadaniem jest propagowanie maotsetungizmu i studiowanie
wraz z pasażerami cytatów z dzieł Mao.
3. Dzieła Mao należy wydrukować i rozprowadzić w jak największej ilości, tak by
maotsetungizm oświetlił każdy zakątek naszego kraju.
4. Wszystkie wydawnictwa powinny rzucić na rynek „Zbiór cytatów”, by książka ta dotarła
do każdego obywatela.
5. Każdy obywatel powinien nosić zawsze przy sobie „Zbiór cytatów”, stale je studiować i
postępować zgodnie z nimi.
6. Wszystkie wydawnictwa powinny wydać w dużej ilości plakaty z cytatami z dzieł Mao.
Należy je rozprowadzać zwłaszcza w okresie Święta Wiosny i innych festiwali,
zaspokajając potrzeby ludności w tym zakresie.
7. Wszystkie rowery i riksze rowerowe powinny być zaopatrzone w tabliczki z cytatami z
dzieł Mao. Wszystkie samochody i pociągi winny być ozdobione portretami i cytatami z
dzieł Przewodniczącego.
8. Odpowiednie przedsiębiorstwa powinny wyprodukować do rowerów i riksz taką ilość
tabliczek z cytatami, która by zaspokoiła zapotrzebowanie ludności.
1
Mao Tse-Tung sprzeciwił się później używaniu terminu „maotsetungizm”.
1
9. Nowo wyprodukowane rowery, samochody, wagony kolejowe i samoloty powinny być
fabrycznie zaopatrywane w tabliczki z cytatami. Przepis ten powinien obowiązywać
wszystkie fabryki.
10. Propagowanie maotsetungizmu musi być naczelnym zadaniem wszystkich komitetów
blokowych. Należy utworzyć grupy studiowania dzieł Mao, tak aby każda rodzina
przeszła proces rewolucjonizacji.
11. Wszystkie szkoły i instytucje powinny zorganizować zespoły propagowania myśli Mao
tak, aby wielkie instrukcje Przewodniczącego docierały do każdego zawsze i wszędzie.
12. W parkach publicznych i na głównych ulicach należy zainstalować sieć głośników, które
obsługiwane przez Czerwoną Gwardię propagowałyby maotsetungizm na potrzeby
własnego społeczeństwa i obcokrajowców.
13. Robotnicy, chłopi, żołnierze domagają się zmiany hymnu narodowego na taki, który by
opiewał wielkość Chin i Przewodniczącego Mao. Obecny hymn trzeba usunąć jak trujący
chwast.
14. Wszystkie komitety blokowe powinny wydawać gazetki
najważniejszych wydarzeniach krajowych i zagranicznych.
ścienne
informujące
o
15. Naczelnym zadaniem całej prasy powinno być propagowanie maotsetungizmu. Gazety
powinny przynosić dobre, zwięzłe artykuły o twórczym studiowaniu i wcielaniu w życie
nauk Mao przez robotników, chłopów i żołnierzy.
16. Zabronić trzeba drukowania znaczków pocztowych i kopert z rysunkami takich
reliktów burżuazji jak psy, koty czy wyroby artystyczne. Koperty należy
zaopatrywać w cytaty z dzieł Mao.
17. Zabrania się członkom organizacji pionierskich i Związku Młodzieży
Komunistycznej spędzania wolnego czasu w parkach publicznych. Powinni się
oddać intensywnej nauce i studiowaniu maotsetungizmu.
18. W dniu Święta Narodowego każdy obywatel winien nosić przy sobie „Zbiór cytatów” oraz
znaczki z cytatami.
19. Wystawy sklepowe nie powinny reklamować towarów, powinny natomiast w sposób
jasny i prosty propagować myśli Mao.
20. We wszystkich teatrach i kinach należy stwarzać odpowiednią atmosferę polityczną.
Przed każdym przedstawieniem czy seansem należy nadawać cytaty z dzieł Mao. Nie
dopuścimy do tego, aby nasze sceny okupowała burżuazja. Z filmów i sztuk teatralnych
należy usunąć złe, nieodpowiednie sceny. Film i teatr muszą służyć robotnikom, chłopom
i żołnierzom.
21. Literatura i sztuka muszą być odbiciem bohaterskich zmagań robotników, chłopów i
żołnierzy wcielających w czyn wskazania Mao.
22. Wszystkie zawodowe koła literatów i zespoły artystyczne
przekształcać w czołówkę grupy propagowania maotsetungizmu.
należy
stopniowo
23. Chiny Ludowe powstały przed siedemnastu laty. Mimo to znaczna liczba
starych burżuazyjnych sukinsynów, krwiopijców i ciemiężników sprzed
wyzwolenia, nadal otrzymuje renty i procent od swoich kapitałów i prowadzi
życie darmozjadów. Ostrzegamy ich! Niech natychmiast zaprzestaną
„odcinania kuponów”. Macie uczciwie pracować nad zmianą swojej
osobowości, a nie wolno wam żyć z wyzysku.
2
24.Wszystkim właścicielom domów i nieruchomości, którzy żyją z wyzysku i
spijają krew z ludzi pracy – rozkazujemy: wy sukinsyny, macie natychmiast
przekazać państwu swa majętność. W naszym socjalistycznym społeczeństwie
nie ma miejsca dla wampirów.
25. Zabrania się w zasadzie prowadzenia wszelkich prywatnych przedsiębiorstw.
Proponujemy, ażeby wszystkie tzw. „przedsiębiorstwa państwowo-prywatne” zostały
zamienione w przedsiębiorstwa państwowe.
26. W naszym socjalistycznym społeczeństwie nie ma miejsca dla chuliganów,
gogusiów, modnisiów itp. Rozkazujemy wam: potnijcie na kawałki wasze
wąskie, modne spodnie, zetnijcie wasze fryzury, wyrzućcie wasze modne buty
i wycofajcie się ze swoich czarnych gangów. Pekin jest ośrodkiem światowej
rewolucji, to nie jest już ten wasz świat z okresu sprzed wyzwolenia.
Ostrzegamy was! Nie macie prawa uprawiać nadal swoich rozrywek. Jeśli się
nie zmienicie, sami poniesiecie konsekwencje swego postępowania.
27. Zabrania się, wszystkim wyuczonym w zawodach usługowych, obsługiwania
burżuazji. Zakładom krawieckim zabrania się szycia wąskich spodni, ubrań w
hongkongskim stylu oraz w ogóle wszelkiego rodzaju ekstrawaganckich
ubiorów.
Wszyscy
rewolucjoniści
zatrudnieni
w
przedsiębiorstwach
usługowych mają się ściśle stosować do powyższych przepisów.
28. Należy natychmiast wstrzymać sprzedaż takich towarów jak perfumy czy kremy
kosmetyczne. Należy też zreformować produkcje tego rodzaju artykułów.
29. Zakłady fotograficzne maja służyć jedynie masom pracującym. Należy
zaprzestać robienia zdjęć modnisiów w dziwacznych pozach. Wystawy należy
ozdabiać zdjęciami robotników, chłopów i żołnierzy.
30. Należy zaprzestać produkcji kart do gry, szachów i innych przedmiotów propagujących
burżuazyjny sposób myślenia.
31. Zabrania się sprzedaży odzieży w tradycyjnym stylu, ubrań w stylu zachodnim i
wszelkiej garderoby uszytej na gust burżuazyjny.
32. Pralniom zabrania się przyjmowania odzieży od burżuazyjnych dam względnie
ich rodzin. Należy zniszczyć ich burżuazyjne zachcianki i wymogi, ich
burżuazyjny tupet, a rozwijać ducha proletariackiego.
33. Publiczne łaźnie nie będą dłużej obsługiwać burżuazyjnej swołoczy, nie będzie się
masować ich stóp i pleców.
34. Należy natychmiast zamknąć wszystkie antykwariaty. Należy natychmiast zniszczyć
wszystkie obskurne książki dla dzieci. Księgarnie i biblioteki muszą dokonać przeglądu
książek i usunąć wszystkie trujące zielska propagujące burżuazyjną ideologię.
35. Zabrania się ludziom majętnym, bogatym chłopom, złym elementom, prawicowcom i
burżujom kolekcjonowania i przechowywania obskurnych książek i płyt gramofonowych.
W wypadku wykrycia, nieposłuszni temu rozporządzeniu będą traktowani jak
przestępcy, a ukrywane rzeczy zostaną zniszczone.
36. Dzieci należy uczyć śpiewania pieśni rewolucyjnych. Nigdy już nie wrócą ludowe
pieśni o kotach czy psach. Absolutnie zabrania się wszelkich gier hazardowych.
37. Stanowczo zabrania się burżuazyjnym sukinsynom zatrudniać służbę. Kto się nie
podporządkuje temu zarządzeniu, będzie surowo ukarany.
38. Wszyscy zatrudnieni w tzw. usługach mają służyć jedynie robotnikom, chłopom i
żołnierzom. Nie wolno im wykonywać żadnych usług dla burżuazji.
3
39. Szpitale mają służyć masom pracującym, winny więc zmienić system przyjmowania i
rejestrowania pacjentów.
40. Rzemieślnicy produkujący zabawki oszukujące dzieci mają natychmiast
zaprzestać
uprawiania
tego
procederu.
Jeśli
nie
usłuchają
tego
rozporządzenia, będziemy dla nich bezlitośni. Sklepom zabrania się sprzedaży
takich zabawek jak miniaturowe zegarki itp. - a więc przedmiotów
propagujących ideologię burżuazyjną.
41. We wszystkich fabrykach i przedsiębiorstwach należy absolutnie zlikwidować
burżuazyjny system premii. W naszym socjalistycznym kraju masy pracujące,
uzbrojone w myśl Mao, nie potrzebują bodźców materialnych.
42. Rodzicom nie wolno wychowywać dzieci w ideologii burżuazyjnej. Trzeba obalić
feudalny system autorytetu rodziców. Zabrania się złego traktowania dzieci
adoptowanych. Wszystkim dzieciom należy wpajać myśli Mao.
43. Zabrania się trzymania w domach świerszczy, akwariów z rybkami, kotów i
psów. W Chinach nie ma miejsca na takie burżuazyjne nawyki. Kto nie dostosuje
się do tego zarządzenia, ponosić będzie konsekwencje.
44. Burżuazyjne sukinsyny, wy, którzy ciągle jeszcze otrzymujecie wysokie
dywidendy, słuchajcie uważnie! Przed wyzwoleniem wyzyskiwaliście i
przeżywaliście dobre czasy. Dziś ciągle jeszcze otrzymujecie dywidendy
wielokrotnie wyższe od robotniczych
zarobków. Nadal pijecie krew ludu.
Jesteście przestępcami. Rozkazujemy, by od września (1966) wasze
uposażenie zostało obcięte do poziomu najniższych zarobków robotniczych.
Zablokuje
się
konta
bankowe
bogaczy,
złych
elementów,
prawicowców,
kontrrewolucjonistów, bogatych chłopów itp. i nie wolno im będzie podjąć z nich nawet
jednego centa.
45. Burżuazyjnym sukinsynom nie wolno odwiedzać miejsc publicznych, jak parki
itp. Gdyby spędzali czas jeżdżąc dla przyjemności autobusami, skonfiskuje się
ich bilety miesięczne.
46. Burżuazyjne sukinsyny, z wyjątkiem osób starych i schorowanych, nie mają
prawa jeździć rikszami. Liczbę riksz rowerowych należy zredukować do
minimum, a rikszarzom przydzielić inną pożyteczną robotę.
47. Wszyscy ludzie majętni, bogaci chłopi, kontrrewolucjoniści, złe elementy,
prawicowcy i kapitaliści przebywający poza swoimi domami, zobowiązani są
do noszenia specjalnych tablic pokazujących kim są ich nosiciele. Nie
stosujących się do tego polecenia będzie się surowo karać.
48. Wszelkiego rodzaju złym elementom nie wolno pobierać uposażeń bez specjalnego
zezwolenia mas, przy czym wysokość tego uposażenia powinna odpowiadać
niezbędnemu minimum potrzebnemu do utrzymania się przy życiu.
49. W restauracjach zabrania się obsługiwać burżuazyjnych sukinsynów. Nie
można pozwolić na to, by się objadali, opijali i radośnie spędzali czas. Nie
wolno im podawać wymyślnych dań i przygotowywać na ich polecenie
bankietów. W ogóle nie wolno ich obsługiwać.
50. Wstrzymuje się wypłatę emerytur dla złych elementów. Należy też wstrzymać im
wszelkie inne wypłaty. Należy ich wysłać do przymusowej pracy fizycznej.
51. Odbiera się burżuazyjnym sukinsynom wszelkie przywileje mieszkaniowe. W
najlepszym wypadku wolno im zajmować jeden pokój na trzy osoby. Zwolnione
pomieszczenia mieszkalne należy przekazać do dyspozycji administracji
mieszkaniowej.
4
52. Wszyscy nie zatrudnieni bogacze, kontrrewolucjoniści, prawicowcy itp. maja
się udać na wieś i zająć pracą produkcyjną.
53. Niepracująca, prowadząca bezczynny tryb życia młodzieży! Polecamy wam
zgłosić się natychmiast do waszych komitetów blokowych, które skierują was
do pracy produkcyjnej tam, gdzie tego wymaga dobro państwa.
54. Ci, którzy nie przyjmą pracy, do której zostali skierowani, nie będą mieli prawa być
zatrudnieni w miastach. Należy ich wysłać do pracy w rejony przygraniczne.
55. Burżuazyjne ścierwa! Macie natychmiast zwrócić państwu wszystkie
pieniądze, które zebraliście przed wyzwoleniem wyzyskując masy pracujące.
Nie macie prawa wy, wampiry, szastać tymi pieniędzmi, zaspokajając swoje
zachcianki.
56. Zamyka się w całym kraju ośrodki walk zapaśniczych. Zapaśnicy powinni się
zameldować w komitetach blokowych, które skierują ich do pracy.
57. Wszyscy żonglerzy i sztukmistrze, żyjący z oszukiwania ludzi, mają
natychmiast przerwać uprawianie tego procederu i zarejestrować się na
policji.
58. Zespoły cyrkowe i teatralne powinny natychmiast zreformować swoje
programy. Nie wolno wystawiać sztuk w tradycyjnej oprawie. Nie
potrzebujemy takich brudów.
59. Rikszarze-szakale, którzy nie wstąpili do spółdzielni, lecz prowadzą interes na własną
rękę, mają natychmiast zaprzestać tej przestępczej działalności i zameldować się w
Urzędzie Bezpieczeństwa.
60. Należy zaprzestać uprawiania wszelkich ćwiczeń sportowych, które nie służą obronności
i przygotowaniu do wojny. Trzeba szybko rozwijać sporty obronne, takie jak pływanie,
wspinaczka, strzelectwo. Każdy młody człowiek po ukończeniu 15 roku życia musi być
przygotowany do walki i zabijania wroga. Każdy musi być żołnierzem gotowym do
odparcia ataku wroga.
61. Szewcy! Macie natychmiast zaprzestać uprawiania zawodu na własną rękę. Należy
natychmiast zorganizować spółdzielnie szewskie, a ceny naprawy obuwia należy
obniżyć.
62. Przy pisaniu listów zabrania się formuły „Wielmożny Panie”. Należy wyplenić tego
rodzaju feudalne zwyczaje, zastępując je nowymi, proletariackimi.
63. Konfiskuje się wszystkie samochody, motocykle i telewizory będące prywatna
własnością złych elementów. Telewizory należy przekazać komitetom blokowym do
wspólnego użytku rodzin robotniczych.
64. Zabrania się płacenia przez redakcje gazet zbyt wygórowanych honorariów za
dostarczane artykuły.
65. Obala się system "głowy rodziny". Młodzież ma prawo krytykowania rodziców i
starszych członków rodziny.
66. Zakazuje się szpitalom pobierania z góry opłat za leczenie (zasada ta nie dotyczy złych
elementów). Służbę zdrowia trzeba zrewolucjonizować, obalić stare praktyki i
zagraniczne przepisy. Pracownicy tego resortu mają pozostawać w służbie mas.
67. Przedstawiciele społecznie złych kategorii nie maja prawa do ćwiczeń sportowych i
gimnastyki w miejscach publicznych.
5
68. W takich dziedzinach jak literatura, sztuka, film, radio itp. zabrania się
propagowania w jakiejkolwiek formie nazwisk autorów, aktorów, reżyserów.
Należy zamknąć drogę do sławy i pieniędzy.
69. Osobom poniżej 35 roku życia zakazuje się palenia tytoniu i picia alkoholu.
70. Zabrania się opowiadania wulgarnych dowcipów i używania wyrażeń z tzw. wyższych
sfer. Nie stosujący się do tego rozporządzenia będą surowo karani. Zabrania się
używania wszelkie tytułów, zarówno kurtuazyjnych, jak i odpowiadających stanowisku w
wykonywanym zawodzie. W stosunku do wszystkich (z wyjątkiem pięciu "czarnych"
kategorii) używa się zwrotu towarzysz.
72. Listonosze nie będą roznosić listów na wyższe piętra lub po domach zamieszkanych
przez większą liczbę rodzin. W każdym domu należy ustawić specjalne skrzynki na listy i
ustalić dyżury roznoszenia poczty, aby w ten sposób ułatwić pracę listonoszy.
73. Zabrania się organizowania hucznych ceremonii ślubnych, brania przy tej okazji
prezentów i wydawania na ten cel pieniędzy. Należy w tym zakresie rozwijać nowe
tradycje i zwyczaje.
74. Zabrania się noszenia bransoletek, kolczyków, naszyjników i innych tego
rodzaju przedmiotów feudalnego pochodzenia.
75. Proponujemy rozpatrzyć sprawę zniesienia wypłat procentów bankowych. Ludzie winni
świadomie oszczędzać i patriotycznie popierać sprawę socjalistycznego budownictwa.
76. Proponujemy, by ludzie, którzy udają się do kina, by krytykować złe filmy, nie
opłacali wstępu. Do kin należy się udawać w zorganizowanych grupach. Dla pięciu
"czarnych" kategorii wstęp do kin jest wzbroniony.
77. W czasie wizyt u sąsiadów czy u rodziny nie wolno przyjmować poczęstunków
czy owoców. Wierzymy, że robotnicy, chłopi i żołnierze poprą tę akcję.
78. Z wyjątkiem szczególnie pilnych wypadków zakazuje się
Burżuazyjne sukinsyny nie mają prawa korzystania z taksówek.
używania
taksówek.
79. Odpowiednie przedsiębiorstwa powinny uczynić wszystko, ażeby na każdej
bocznej ulicy postawiono publiczny ustęp. Ulży to pracy zbieraczy nawozu.
80. Rząd winien energicznie rozwijać przedsiębiorstwa transportowe, by ulżyć pracy
tragarzy i rikszarzy.
81. Należy znieść festiwale organizowane z okazji Nowego Roku. Przyniesie to korzyści
ekonomiczne i polityczne.
82. Uczelnie wyższe i szkoły średnie trzeba przekształcić w szkoły nauki i pracy, w szkoły
komunistycznego wychowania.
83. My, studenci, musimy czynem odpowiedzieć na wezwania Mao, który poleca nam łączyć
naukę z pracą fizyczną i wojskowymi ćwiczeniami. Co roku w czasie wakacji udamy się
do fabryk, na wieś i do oddziałów wojskowych, by tam przejść odpowiednią praktykę.
84. [Tekst niewyraźny].
85. Zabrania się produkowania dużej ilości miękko wyścielanych krzeseł i kanap.
86. Należy ograniczyć produkcję drogich artykułów osobistego użytku, jak np. złotych piór
wiecznych. Należy je produkować wyłącznie na eksport. Artykuły te nie służą szerokim
masom pracującym.
6
87. Wzywa się członków Związku Młodzieży Komunistycznej, by zniszczyli swoje znaczki
związkowe, wyrywając z korzeniami ten trujący chwast.
88. Wszystkie towary sprzedawane w sklepach winny otrzymać chińskie nazwy. Należy
odrzucić nazwy zagraniczne.
89. Lekarzom zabrania się wypisywania recept w języku angielskim.
90. Protestujemy kategorycznie przeciwko projektowi zmiany nazwy „Związek Pionierów” na
„Zespół Ogólnoludowy”. Zmienia to i zniekształca znaczenie tej organizacji.
91. Dzieła Mao mają się stać podręcznikami we wszystkich szkołach; młodzież ma być
wychowywana w duchu maotsetungizmu.
92. W programach szkolnych należy wysunąć na pierwsze miejsce ćwiczenia fizyczne, pracę
fizyczną i szkolenie wojskowe.
93. Trzeba obalić feudalne stosunki panujące w szkole pomiędzy uczniem a
nauczycielem. Ich miejsce musi zając stosunek całkowitej równości obu stron.
94. Do szkół i uczelni wszelkich typów należy przyjmować jedynie dzieci robotników,
chłopów,
żołnierzy,
rewolucyjnych
kadrowców
oraz
sieroty
po
poległych
rewolucjonistach.
95. Wszyscy, których nazwiska kojarzą się w jakikolwiek sposób z burżuazyjnym czy
feudalnym systemem, winni zwrócić się do odpowiednich władz z prośbą o zmianę
nazwiska.
96. W miejscowościach zamieszkałych przez większą ilość rodzin, nie zezwala się na
odgradzanie się od siebie płotami czy budowanie małych prywatnych domków. Nie
można dopuścić do rozwijania samolubstwa.
97. Należy znieść system sprzedawania różnych kart wstępu na teren parków publicznych.
Robotnicy, chłopi i żołnierze potrzebujący odpoczynku dla podreperowania zdrowia,
powinni takie karty otrzymywać bezpłatnie ze swoich instytucji.
98. Proponujemy, aby rząd rozpatrzył możliwość podwyżki uposażeń robotniczych, przy
czym uposażenia burżuazyjnych luminarzy winny być zmniejszone.
99. Wszelkiego rodzaju czarne elementy należy
proporcjonalnie do popełnionych przestępstw.
obłożyć
grzywnami
pieniężnymi,
100.
Należy upowszechnić system uproszczonych hieroglifów. Wszystkie gazety i
publikacje innego rodzaju powinny posługiwać się tymi hieroglifami przy drukowaniu
tytułów.
7