Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej World Union of the

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej World Union of the

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej
World Union of the Home Army Veterans
Zarząd Główny
Organizacja Pożytku Publicznego
ul. Zielna 39,
00-108 Warszawa,
Headquarters
PKO BP SA III O/WARSZAWA
74 1020 1097 0000 7802 00017764
e-mail: [email protected]
tel. (0-22) 620 12 85 fax (0-22) 625 69 76
Wiadomości nr 11/66/ – lipiec 2009
Lipiec to czas wspomnień o bohaterach Armii Krajowej walczących z okupantem niemieckim, sowieckim, ale i
nacjonalistami ukraińskimi. Uroczystości odbywają się na terenie całego kraju. Organizatorem większości są
jednostki terenowe Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Wszystkim Koleżankom i Kolego za ich pracę
serdecznie dziękuję. Już niedługo 65. rocznica wybuchu Powstania warszawskiego. Drodzy Przyjaciele uczcijmy
/-/ Czesław Cywiński
ją godnie.
Prezes Zarządu Głównego ŚZŻAK
Fot: Piotr Kurek
27.06.2009 r. – Nawarzyce
65. rocznica bohaterskiej śmierci por. Stefana Rajskiego „Zrywa” dowódcy oddziału
„Spaleni”
i ofiar II wojny światowej poległych na wodzisławskiej ziemi.
W 65. rocznicę śmierci dowódcy Oddziału Partyzanckiego AK
„Spaleni” ppor. Stefana Rajskiego ps. Zryw, Koło Wodzisław ŚZŻAK
(Prezes Koła Kazimierz Suliga) wraz z zarządem Gminy (wójt Józef
Syska), Towarzystwem Przyjaciół Wodzisławia i Stowarzyszeniem
Miłośników Piotrkowic zorganizowało uroczystość patriotycznoreligijną, która, ze względu na złe warunki atmosferyczne odbyła się
w kościele p.w. św. Andrzeja Apostoła w Nawarzycach, a nie jak
wcześniej planowano przy Pomniku „Zrywa” w lesie piotrkowskim.
Mszę św. odprawił ks. Stanisław Kuśmierczyk. Uczestniczyły
Poczty Sztandarowe ŚZŻAK z Jędrzejowa, Kielc, Sędziszowa
i Wodzisławia, Poczty Sztandarowe szkół: SP im. Partyzantów Ziemi
Kieleckiej z Piotrkowic, SP im. Bohaterów Armii Krajowej
z Obiechowa oraz Poczty Sztandarowe instytucji i stowarzyszeń
Ziemi Wodzisławskiej i Nadleśnictwa Pińczów. Obecna była
delegacja z Bochni, z której pochodził ppor. „Zryw” z prezesem
Oddziału ŚZŻAK Zbigniewem Siudakiem.
Po nabożeństwie nastąpiło wręczenie medalu „Pro Memoria”
Żołnierze OP AK „Spaleni”: Włodzimierz
Kołkowski „Korsarz” z Gliwic i Eustachiusz
Michałowi Nowakowi Wiceprezesowi Koła Wodzisław ŚZŻAK oraz
Małkiewicz „Gruda” z Wrocławia pod
dyplomów
uznania kombatantom członkom ŚZŻAK: Aleksandrowi
Pomnikiem „Zrywa” w lesie piotrkowskim.
Baranowskiemu, Włodzimierzowi Kołkowskiemu i Kazimierzowi
Sulidze a także nauczycielkom: Helenie Kostyle i Małgorzacie Pyrek. W uroczystości uczestniczył poseł
RP Mirosław Pawlak oraz starosta jędrzejowski Edmund Kaczmarek. Prezydium Zarządu Głównego
ŚZŻAK reprezentował Piotr Kurek.
28.06.2009 r. – Osuchy
65. rocznica Bitwy Partyzanckiej pod Osuchami
Na zaproszenie Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Lublinie, Światowego
Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Zamość, Ogólnopolskiego Związku Żołnierzy Batalionów
Chłopskich, 3 Batalionu Zmechanizowanego w Zamościu, Starosty Biłgorajskiego oraz Wójta Gminy
Łukowa w miejscowości Osuchy odbyły się uroczystości w 65. rocznicę bitwy partyzanckiej. Honorowy
Patronat nad nimi objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński.
30.06.2009 r. – Warszawa, ul. Grzybowska 79
Zebranie plenarne Zarządu Głównego
Omawiając sprawy bieżące, Prezes ZG Kol. Czesław Cywiński poinformował zebranych, że w dniu 18.06.
odbyło się w Sejmie RP spotkanie Komisji Obrony Narodowej oraz Polityki Społecznej dotyczące ustawy
o weteranach. Podczas tego spotkania Prezes ZG zdementował opinie, że nowa ustawa zlikwiduje
uprawnienia dla żołnierzy I i II armii oraz podkreślił, że nie chodzi nam głównie o dodatek w kwocie 200 zł
tylko o wyodrębnienie żołnierzy walczących zbrojnie od wszystkich innych mających uprawnienia
kombatanckie. Prezes Okręgu Śląsk ŚZŻAK, Przewodniczący Komisji Awansów i Odznaczeń Kol. Marian
Piotrowicz w kilku zdaniach zdał relację z bieżącej pracy Komisji. Zakomunikował zebranym, że do
Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych zostały złożone wykazy wniosków, które nie zostały
zrealizowane za 2006 i 2007 r. Wyraźnie podkreślił, że Komisja nie odpowiada za realizację wniosków
przez Kancelarię Prezydenta i Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Prezes Rady Naczelnej Kol. Tadeusz Michalski w kilku zdaniach opowiedział o zasadach nadawania
odznaczeń Związkowych. Omawiając tą kwestię nawiązał do Złotej Odznaki Zasługi, której przyznawanie
leży w gestii Rady Naczelnej. Zakomunikował, że zostało tych odznak przeszło 40 i Kapituła Odznaki ZOZ
sporządziła rozdzielnik, według którego będzie przyznawała to odznaczenie. Do Okręgów ŚZŻAK zostało
wysłane pismo w tej sprawie i obecnie Rada Naczelna oczekuje na wnioski.
Dyrektor Biura ZG Kol. Ryszard Bzinkowski zakomunikował zebranym, że Kancelaria Prezydenta RP
wyraziła wolę współudziału w organizacji 70. rocznicy powołania PPP. Na dzień dzisiejszy planowana jest
zmiana terminu na dzień 27-28 września. Następnie w kilku zdaniach zdał relację z zamierzonego programu
obchodów podkreślił, że naszym zamiarem jest także zorganizowanie przy tej okazji Zebrania Plenarnego.
Ponieważ rozmowy cały czas trwają o ostatecznych ustaleniach zebrani zostaną poinformowani. Na ten temat
rozpoczęła się dyskusja, ponieważ większość przedstawicieli Okręgów ŚZŻAK było zdania, że Prezesi Okręgów
powinni wziąć udział w uroczystościach w Warszawie i jednym z rozwiązań może być zorganizowanie
obchodów centralnych w dniu 27 września, natomiast uroczystości w terenie mogą odbyć się wcześniej lub później.
Kolega Jerzy Żelaskiewicz omawiając sprawy socjalne powiedział, że od początku, kiedy został
uruchomiony program Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie wydane zostało ponad 2 mln czyli 1/3 całości
kwoty, a od początku 2009 r. wypłacono już ok. 800 tys. Zaapelował do Prezesów Okręgów ŚZŻAK, aby nie
wysyłać wniosków osób, które już otrzymały zapomogę, gdyż jest to pomoc jednorazowa i takie wnioski będą
zwracane. Następnie nawiązał do materiału, jaki zebrani otrzymali w sprawie programu realizowanego przez
Fundację Polsko-Niemieckie Pojednanie, Instytut Pamięci Narodowej i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego w sprawie dokumentowania strat osobowych i ofiar represji pod okupacją Niemiecką.
Zaapelował do Kolegów Prezesów, aby rozpowszechnili ten formularz w Okręgach i Kołach.
Kolejnym tematem była informacja o pracach nad utworzeniem nowej strony internetowej ŚZŻAK.
Członek Prezydium ZG Kol. Zbigniew Pusłowski przy pomocy pokazu multimedialnego przedstawił
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
2
Fot: nadesłana przez Okręg Zamość ŚZŻAK
W tym roku obchody rocznicowe wypadły wyjątkowo uroczyście. Rozpoczęły się o godz. 9.30
okolicznościową częścią artystyczną, obok Domu Pamięci w Osuchach. Następnie Mszę Świętą w intencji
walczących wolną Polskę odprawił, wraz z licznie przybyłym duchowieństwem, J.E. Biskup diecezji
zamojsko-lubaczowskiej ks. Wacław Depo. W dalszej części odbył się Apel Poległych, po którym złożono
kwiaty na cmentarzu partyzanckim. Uroczystości zakończyła rekonstrukcja pamiętnej bitwy pod Osuchami
przygotowana przez Grupę Rekonstrukcji Historycznej Wir z Biłgoraja oraz koncert patriotyczny pt. „Osuchy 2009”.
Uczestniczący w obchodach doradca Prezydenta RP Jacek Sasin wręczył w imieniu Lecha Kaczyńskiego
wraz z Prezesem ŚZŻAK Okręg Zamość Sławomirem
Zawiślakiem i Wojewodą Lubelską Genowefą Tokarską
ordery i odznaczenia weteranom Armii Krajowej z
terenu Zamojszczyzny, zrzeszonym w naszym
Związku. Na wniosek Okręgu Zamość decyzją
Zarządu Głównego ŚZŻAK przyznano także odznaki –
wyróżnienia „ Za wkład pracy społecznej w
Światowym Związku Żołnierzy AK poświęconej
etosowi Armii Krajowej” oraz „Dyplomy Uznania za
zasługi dla ŚZŻAK wraz z podziękowaniem za
aktywną i wybitną działalność dla dobra środowiska
AK-owskiego w dziele utrwalania pamięci i tradycji”.
zebranym I etap, jaki został zrealizowany w pracy nad utworzeniem witryny internetowej, a następnie
omówił poszczególne zakładki tematyczne. Jednocześnie zaapelował do Prezesów Okręgów ŚZŻAK, aby
wyznaczyli w Okręgach osoby, które będą odpowiedzialne za zbieranie informacji na temat Okręgu
niezbędnych do późniejszego umieszczenia na stronie internetowej. Poprosił również, aby jak najszybciej
zgłaszać tzw. „podstrony”, jakie mają być włączone do naszej witryny.
Kolega Wojciech Barański, który został poproszony przez Prezesa ZG Kol. Czesława Cywińskiego
o zajęcie się tematem przyszłości Związku, w kilku zdaniach podsumował ostatnie zebranie poświęcone
przyszłości Związku. Oznajmił zebranym, że po zapoznaniu się z korespondencją, jaka wpłynęła na ten
temat do Zarządu Głównego, a także po bezpośrednich rozmowach z członkami Związku doszedł do
pewnych wniosków. Mianowicie nie ulega wątpliwości, że zdecydowana większość Okręgów ŚZŻAK
sprzeciwia się zmianie nazwy Związku. Wyraźnie także rysują się dwie koncepcje: pierwsza przyjmowania
do Związku ludzi, którzy mają AK-owskie korzenie i ugruntowaną pozycję życiową oraz druga mówiąca
o powołaniu nowych organizacji sukcesorskich. W wielu Okręgach powołane zostały już takie organizacje
sukcesorskie. Działania muszą być wyważone i decyzje należy pozostawić Okręgom, a nie odgórnie
Zarządowi Głównemu. Weryfikatorem tego wszystkiego będzie czas. Jeżeli Okręgi ŚZŻAK będą dawały
sobie radę, to powinny działać, natomiast te, które nie są w stanie funkcjonować powinny być likwidowane.
Kolega W. Barański podzielił również pogląd, że przyjmowanie nowych członków powinno mieć charakter
uroczysty, a także nie wyklucza potrzeby uaktualnienia Statutu.
Prezes Rady Naczelnej Kol. Tadeusz Michalski poruszył kwestię dotyczącą złożenia do MON wniosku na
pośmiertne awansowanie na stopień gen. bryg. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” – dowódcy konspiracyjnego
Wojska Polskiego. W tej sprawie odezwał się z Piotrkowa Trybunalskiego Przewodniczący Stowarzyszenia
Weteranów Lewicy, który sprzeciwił się decyzji Ministra i który nazwał „Warszyca” największym bandytą
i zbrodniarzem grasującym po wojnie. Ponieważ jest to obraza godności i naruszenie dóbr osobistych, Zarząd
Okręgu Łódzkiego ŚZŻAK podjął decyzję o powiadomieniu Prokuratury o popełnieniu przestępstwa, polegającego
na zniesławieniu. Następnie zwrócił się do Zarządu Głównego o aprobatę dla decyzji Okręgu Łódź ŚZŻAK.
Przedstawiciele Zarządu Głównego ŚZŻAK jednomyślnie wyrazili aprobatę dla decyzji, jaką podjął Zarząd
Okręgu Łódź ŚZŻAK.
Podczas 3. Zebrania Plenarnego Zarządu Głównego zostały również podjęte uchwały dotyczące przyjęcia
sprawozdań finansowych za 2008 r., uchwała zatwierdzająca wykonanie planu za 2008 r. oraz uchwała
zatwierdzająca preliminarz na 2009 r.
03.07.2009 r. – Warszawa, Pl. Bankowy 2
Godnie uczcijmy pamięć Powstania Warszawskiego
Warszawa przygotowuje się do obchodów 65. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
z tej okazji w Ratuszu Warszawskim odbyła się konferencja prasowa, w której udział wzięli: Prezydent m. st.
Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezes Związku Powstańców Warszawskich Zbigniew Ścibor-Rylski,
Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Czesław Cywiński, Wiceprezes Związku
Powstańców Warszawskich - Edmund Baranowski, członek Rady Naczelnej ŚZŻAK Bolesław
Hozakowski, Dyrektor Gabinetu Prezydenta m.st. Warszawy Renata Wiśniewska, Dyrektor Muzeum
Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski, Dyrektor Stołecznej Estrady Andrzej Matusiak i Zastępca
Dyrektora Biura Promocji Miasta Andrzej Mańkowski oraz liczne grono dziennikarzy i przedstawicieli mediów.
„W tym roku chcemy podziękować miastom i wsiom, które po upadku Powstania udzieliły schronienia
blisko 400 tysiącom ludności cywilnej wypędzonej z Warszawy” – powiedziała w swoim wystąpieniu
Hanna Gronkiewicz-Waltz Prezydent stolicy. Następnie głos zabrali przedstawiciele środowisk
kombatanckich, którzy podkreślali, że ta okrągła 65. rocznica jest dla nich bardzo ważna. Wicedyrektor
Biura Promocji Miasta przedstawił oficjalny program obchodów, jakie przygotowało Miasto, a także
informację o prowadzonej kampanii promującej te wydarzenia.
04.07.2009 r. – Warszawa, Kraków
66. rocznica śmierci gen. broni Władysława Sikorskiego
W Warszawie przy popiersiu Premiera Rządu RP, Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych - gen. broni.
Władysława Sikorskiego z inicjatywy Krajowego Związku Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na
Zachodzie odbyła się uroczystość patriotyczna, podczas której złożono wieńce i wiązanki kwiatów.
Uroczystości zorganizowano w 66. rocznicę tragicznej śmierci gen. broni Władysława Sikorskiego.
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
3
Wzięły w nich udział delegacje: Ministerstwa Obrony Narodowej, Biura Bezpieczeństwa Narodowego,
organizacji kombatanckich ze sztandarami, przedstawiciele władz samorządowych miasta stołecznego
Warszawy, harcerze oraz mieszkańcy Warszawy.
Modlitwą oraz złożeniem wieńców na sarkofagu z prochami generała Władysława Sikorskiego w katedrze
na Wawelu uczczono jego pamięć. Podczas Mszy Świętej, której przewodniczył ks. prałat Zdzisław
Sochacki, proboszcz parafii archikatedralnej, przypomniano sylwetkę generała, który zginął w
niewyjaśnionych dotąd okolicznościach 4 lipca 1943 r. na Gibraltarze. Krakowskie uroczystości, jak co
roku, zorganizował tamtejszy Oddział Związku Sybiraków.
Fot: http://www.ipn.gov.pl/
04-05.07.2009 r. – Białystok, Wilno
Obchody 65. rocznicy operacji „Ostra Brama”
W dniu 4 lipca 2009 r. w Białymstoku, z udziałem
kombatantów Światowego Związku Żołnierzy
Armii Krajowej, rozpoczęły się dwudniowe
obchody 65. rocznicy operacji „Ostra Brama”.
Rozpoczął je wykład mgr. Piotra Łapińskiego
z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej w
Białymstoku, opisujący walki o Wilno w dniach 7–13
lipca 1944 r. Następnie wszyscy zgromadzeni udali
się do białostockiego kościoła katedralnego pw.
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, gdzie
odprawiono uroczystą Mszę Świętą. Następnie złożono
kwiaty pod pomnikiem AK przy ul. Kilińskiego. Po
Wilno, Cmentarz na Rossie, warta kombatantów
południu uczestnicy wyjechali do Wilna.
W dniu 5 lipca na wileńskim Cmentarzu na Rossie, w miejscu spoczynku serca Marszałka Józefa
Piłsudskiego i w kwaterach żołnierzy Armii Krajowej, złożono kwiaty i wieńce. Oprócz delegacji
ŚZŻAK i IPN hołd poległym oddali ambasador RP w Wilnie Janusz Skolimowski i konsul Stanisław
Kargul. W Domu Kultury Polskiej wykład o operacji „Ostra Brama” wygłosił prof. Jarosław
Wołkonowski. Następnie uczestnicy spotkania obejrzeli trzy filmy dokumentalne traktujące o tym
wydarzeniu. W trakcie uroczystości ambasador RP w Wilnie wręczył medale „Pro Memoria”,
przyznane przez Kierownika Urzędu ds. Kombatantów 15 kombatantom zasłużonym w walkach
o wolność Polski. Zestawy książek ufundowanych przed białostocki IPN przekazał dyrektor Oddziału
IPN w Białymstoku prof. Cezary Kuklo. Organizatorem uroczystych obchodów był Okręg Białystok
Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wspólnie z białostockim oddziałem IPN.
05.07.2009 r. – Wola Grójecka, Ćmielów
W hołdzie poległym żołnierzom AK
Uroczystość upamiętniająca tragiczny bój z Niemcami w wyniku, którego zginęło 32 żołnierzy AK
z oddziału „Tarzana” odbyła się w Woli Grójeckiej i Ćmielowie. Pierwsza część uroczystości rozpoczęła się
już tradycyjnie pod pomnikiem upamiętniającym poległych żołnierzy AK w Woli Grójeckiej. Obecni tam
przedstawiciele władz rządowych, samorządowych oraz żołnierze Armii Krajowej oddali hołd
pomordowanym i złożyli kwiaty. Następnie w kościele p.w. Wniebowzięcia NMP w Ćmielowie ks.
proboszcz Władysław Stański odprawił Mszę Świętą w intencji partyzantów zabitych na ziemi
ćmielowskiej oraz wszystkich tych, którzy oddali życie za wolność ojczyzny. Po nabożeństwie uczestnicy
uroczystości przemaszerowali w asyście pocztów sztandarowych: Światowego Związku Żołnierzy Armii
Krajowej z Ostrowca i Wąchocka, Zgrupowania Partyzanckiego AK „Ponury-Nurt”, 2. pp Leg. AK
z Sandomierza oraz NSZZ „Solidarność” Zakładów Porcelany w Ćmielowie na cmentarz, gdzie odbyły się
dalsze uroczystości przy mogiłach partyzantów. Po odśpiewaniu hymnu narodowego i modlitwie, kapitan
Jan Witold Klar, sekretarz ostrowieckiego koła ŚZŻAK przybliżył okoliczności potyczki z 7 lipca 1944,
kiedy to 36-osobowy oddział „Tarzana” oczekując we wsi Wola Grójecka na akcję zdobycia transportu
amunicji został rozbity w wyniku zdrady. Na zakończenie złożono kwiaty i zapalono znicze. Inicjatorem
tych wydarzeń był Zarząd Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej im. mjr „Ponurego”
w Ostrowcu Świętokrzyskim, któremu przewodniczy Prezes Mieczysław Gołębiowski.
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
4
Fot: Piotr Kurek
Cmentarz w Ćmielowie - kwatera poległych
w dniu 7 lipca 1944 żołnierzy AK oddziału „Tarzana”
W uroczystości uczestniczyli: Honorowy Przewodniczący
Środowiska Zgrupowań Partyzanckich „Ponury – Nurt”
ŚZŻAK Zdzisław Rachtan „Halny”, ks. kanonik Jan
Mikos, posłowie RP Przemysław Gosiewski, Krzysztof
Lipiec i Jarosław Rusiecki oraz przedstawiciele władz
lokalnych: Wiceprezydent Ostrowca Piotr Kopański
i Burmistrz Ćmielowa Jan Kuśmierz. Okręg Kielecki
reprezentował Wiceprezes Wojciech Targowski,
a Prezydium Zarządu Głównego ŚZŻAK Piotr Kurek.
Uroczystości stały się okazją do wręczenia Medali „Pro
Memoria” czterem członkom Koła Wąchock ŚZŻAK
zasłużonym na polu upamiętniania czynu zbrojnego
Zgrupowań „Ponury-Nurt” i jednego Dyplomu Uznania.
08.07.2009 r. – Warszawa, budynek PAST-y
Zebranie Prezydium ZG
W dniu 8 lipca 2009 r. odbyło się 18. zebranie Prezydium ZG, podczas, którego Prezes ZG
Kol. Czesław Cywiński poinformował, że uzyskaliśmy zgodę na zorganizowanie wystawy książek
w Sejmie o tematyce walk niepodległościowych 1939-1956. Wystawa ta będzie prezentowała publikacje:
Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich, WiN, Instytutu Pamięci Narodowej, Narodowego
Centrum Kultury oraz naszego Związku. Ponownie także powrócono do tematu opłacania przez Okręgi
składek członkowskich. W wyniku dyskusji postanowiono, że na najbliższym zebraniu Plenarnym Zarządu
Głównego zostanie przedstawiony projekt uchwały mówiący o podniesieniu składki do 5 zł bezwzględnie
opłacanej zarówno przez członków zwyczajnych jak i nadzwyczajnych. Prezydium ZG jednomyślnie
zaakceptowało tę propozycję do zatwierdzenia na najbliższym wrześniowym Zebraniu Plenarnym.
Kolega Lucjan Sikora Przewodniczący Rady Polskiego Państwa Podziemnego w kilku zdaniach zdał relację
z bieżącej sytuacji, jaka panuje w Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego. Zakomunikował zebranym, że
Prezes Zarządu Kol. Andrzej Krzanowski pod koniec czerwca ze względu na stan zdrowia złożył rezygnację,
którą to Rada Fundacji PPP przyjęła. W wyniku tego na stanowisko Prezesa, Rada Fundacji PPP powołała
Kol. Ryszarda Bzinkowskiego. Ze względów formalnych z Rady Fundacji PPP musiał odejść Kol. Piotr
Kurek, zastąpił go Kol. Zbigniew Pusłowski. Na zaproszenie Prezydium ZG w zebraniu uczestniczył Prezes
Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK Kol. Aleksander Szymański, który przedstawił pracę i problemy, z jakimi
boryka się Okręg, którym kieruje. Nawiązał do Izby Pamięci Armii Krajowej, która jest w siedzibie 21
Brygady Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie. Oświadczył, że na terenie Podkarpacia istnieje 19 szkół
noszących imię Armii Krajowej lub jej bohaterów. Następnie podkreślił, że bardzo dobrze przebiega
współpraca z Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej, który wspiera Okręg w bieżącej działalności. Jednym
z głównych problemów, z jakim boryka się Okręg jest ściągalność składek członkowskich. Prezes ZG Kol.
Czesław Cywiński korzystając z okazji podkreślił, że działalność Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK jest bardzo
prężna i wspierająca działania Zarządu Głównego i za co serdecznie podziękował. Kolega Lucjan Sikora
Redaktor Naczelny Biuletynu Informacyjnego również podziękował Kol. Aleksandrowi Szymańskiemu za
bardzo dobrą wymianę informacji między Okręgiem, a redakcją Biuletynu Informacyjnego.
10.07.2009 r. – Warszawa, Krakowskie Przedmieście
Odsłonięto tablicę upamiętniającą akcję na aptekę Wendego
Fot: http://um.warszawa.pl/
Na budynku przy ul. Krakowskie Przedmieście 55 w Warszawie
odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej
przeprowadzenie akcji na aptekę Wendego. 10 lipca 1944 r.
przeprowadziła ją grupa bojowa IV plutonu I kampanii
batalionu AK „Parasol” pod dowództwem plut. pchor.
Janusza Brochwicz Lewińskiego „Gryfa”. W akcji, którą
rozpoczęto o godz. 5.45 a zakończono z sukcesem o 6.38,
wzięło udział 14 żołnierzy Podziemia.
Tablica została odsłonięta w 65. rocznicę spektakularnej
akcji, dzięki której zdobyto leki, środki znieczulające
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
5
i opatrunkowe oraz sprzęt chirurgiczny dla służb sanitarnych Armii Krajowej. W uroczystości udział
wzięli: Prezydent m. st. Warszawy Hanna Gronkiewicz – Waltz, uczestnik tej akcji obecnie gen. Janusz
Brochwicz Lewiński „Gryf”, Kanclerz Orderu Virtuti Militari gen. Stanisław Nałęcz-Komornicki,
Prezes ZG Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Czesław Cywiński, Prezes Stowarzyszenia
Wspólnota Polska Maciej Płażyński oraz mieszkańcy stolicy.
11-12.07.2009 r. – Polska, Ukraina
66. rocznica tragedii polskiego Wołynia
Uroczystości rocznicowe wspominające „krwawą niedzielę” na Kresach Wschodnich odbyły się
w kilku polskich miastach. W Chełmie odsłonięto Krzyż Wołyński, w Zielonej Górze odbyła się Msza
Święta za pomordowanych Polaków i złożenie wieńców przy pomniku Pomordowanych Kresowian na
cmentarzu przy ul. Wrocławskiej. Znicze zapalono także przy Kurhanie Kresowym na Starym
Cmentarzu w Tarnowie. W Legnicy w kościele ojców franciszkanów odprawiona została Msza Święta
z homilią ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, następnie odbyło się spotkanie autorskie pt. „Przemilczane
ludobójstwa na Kresach”. W Bydgoszczy podczas nabożeństwa poświęcony został Krzyż upamiętniający
pomordowanych Polaków na Wołyniu, Polesiu i Małopolsce Wschodniej w latach 1939 – 1947 przez
nacjonalistów ukraińskich. Mszę w intencji pomordowanych Polaków odprawiono też w Łucku na Ukrainie.
Przewodniczył jej biskup Marcjan Trofimiak.
W Warszawie na Skwerze Wołyńskim przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej
złożyli kwiaty i zapalili znicze przed pomnikiem 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej.
19.07.2009 r. – Giby
Obchody 64. rocznicy Obławy Augustowskiej
W dniu 19 lipca 2009 r. w Gibach (woj. podlaskie) odbyły się obchody 64. rocznicy największej
powojennej zbrodni na Polakach – Obławy Augustowskiej, przeprowadzonej w lipcu 1945 r. przez
Sowietów. W jej wyniku zostało zamordowanych w nieznanym miejscu ok. 600 mieszkańców
powiatów augustowskiego, sokólskiego i suwalskiego. Od kilkunastu lat przy symbolicznym grobie
ofiar Obławy w Gibach ich krewni modlą się za swoich bliskich. Od szeregu lat w organizację
obchodów włącza się Instytut Pamięci Narodowej, nadając im ogólnopolską rangę. W tegorocznych
obchodach wziął udział dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Dariusz Gabrel, który odczytał list od prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. hab. Janusza
Kurtyki, a także poinformował o obecnym stanie śledztwa prowadzonego przez prokuratorów
białostockiego oddziału IPN. Delegacja Instytutu złożyła też wieniec pod krzyżem-pomnikiem ofiar
Obławy. Uroczystości oficjalne poprzedziła Msza Święta odprawiona przez ordynariusza ełckiego
ks. biskupa Jerzego Mazura, który wygłosił również homilię. Oprócz Instytutu Pamięci Narodowej
tegoroczne uroczystości współorganizował Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie,
proboszcz parafii św. Anny w Gibach, Starosta Sejneński, Wójt gminy Giby i Związek Pamięci Ofiar
Obławy Augustowskiej w 1945 r.
20.07.2009 r. – Warszawa
Otwarcie Głównego Centrum Informacyjnego obchodów 65. rocznicy Powstania
Warszawskiego
20 lipca w Hotelu Novotel w Warszawie z udziałem Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz - Waltz,
Prezesa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Czesława Cywińskiego oraz Prezesa Zarządu
Środowiska Żołnierzy Pułku AK "Baszta" Wojciecha Militza otwarto Główne Centrum Informacyjne
obchodów 65. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
Z ramienia stołecznego ratusza organizatorem Głównego Centrum Informacyjnego jest Centrum Komunikacji
Społecznej przy współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego. W ramach działań funkcjonować będzie
Główny Punkt Informacyjny, kawiarenka dla Powstańców oraz Centrum Prasowe. Centrum Informacyjne
otwarte od 20 lipca do 5 sierpnia w godzinach 10:00 - 18:00 będzie informować mieszkańców o warszawskich
obchodach rocznicy Powstania, przyjmować od mieszkańców pamiątki związane z Powstaniem, a także
pomagać Powstańcom. Będą w nim także dostępne informacje dla dziennikarzy.
Dodatkowo na terenie Warszawy działać będą kolejne cztery punkty informacyjne:
- Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina (27 lipca-3 sierpnia w godzinach 9:00-18:00)
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
6
- Dworzec Centralny (27 lipca- 3 sierpnia w godzinach 9:00-18:00)
- Pomnik Powstania Warszawskiego (31 lipca w godzinach 15:00-21:00)
- Cmentarz Powązkowski (1 sierpnia w godzinach 9:00-20:00)
W punktach będzie można uzyskać szczegółowe informacje dotyczące uroczystości i imprez
towarzyszących. Punkty na Lotnisku i Dworcu będą dodatkowo udzielały informacji dotyczących
komunikacji miejskiej i możliwości dojazdu do centrum, a osoby obsługujące te punkty będą pomagały
w odbiorze gości przyjeżdżających na obchody do stolicy.
24.07.2009 r. – Warszawa
NBP wprowadza monety z okazji 65. rocznicy Powstania Warszawskiego
W Muzeum Powstania Warszawskiego odbyła się uroczysta prezentacja monet wyemitowanych przez
Narodowy Bank Polski z okazji 65. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Monety srebrne o
nominale 10 zł poświęcone są dwóm utalentowanym poetom: Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu
oraz Tadeuszowi Gajcemu, którzy walczyli i zginęli w Powstaniu Warszawskim. Moneta dwuzłotowa
wykonana ze specjalnego stopu Nordic Gold, przedstawia budynki Muzeum Powstania Warszawskiego.
Monety prezentowali prezes NBP Sławomir Skrzypek i Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego
Jan Ołdakowski. W uroczystości udział wzięli: Prezes ZG ŚZŻAK Czesław Cywiński, Prezes
Związku Powstańców Warszawskich gen. Zbigniew Ścibor – Rylski, powstańcy, ich rodziny oraz gość
specjalny Antoni Gajcy, bratanek sławnego poety.
24.07.2009 r. – Warszawa
Wystawa z okazji 70-tej rocznicy powstania Szarych Szeregów
W Warszawie została otwarta wystawa „Dziś, jutro, pojutrze. Harcerki i harcerze w służbie Polskiego
Państwa Podziemnego” przygotowana z okazji obchodzonej w tym roku 70-tej rocznicy przejścia Związku
Harcerstwa Polskiego do konspiracji i tym samym - powstania Szarych Szeregów. Wystawa składa się
z trzech bloków tematycznych, eksponowanych w trzech miejscach Warszawy: w siedzibie Muzeum
Niepodległości, w plenerze Krakowskiego Przedmieścia oraz w salach ekspozycyjnych Muzeum Harcerstwa,
które zorganizowało całość ekspozycji. Główna część wystawy - historyczna, prezentowana w salach Muzeum
Niepodległości, obejmuje losy harcerek i harcerzy w okresie okupacji. Część plenerowa wystawy, nosząca
podtytuł „Braterstwo” składa się z wielkoformatowych fotogramów. Trzecia część, plastyczna wystawy, nosi
podtytuł „Harcmistrz Władysław Czarnecki - rysownik powstańczej Warszawy” prezentuje prace artysty
plastyka i instruktora harcerskiego, autora ilustracji do „Kamieni na szaniec” i wielu rysunków
przedstawiających działania harcerzy przed wojną, w konspiracji i podczas Powstania Warszawskiego. Celem
wystawy jest pokazanie, że Szare Szeregi mimo działania w okupowanej Polsce, kontynuowały nieprzerwanie
pracę harcerską, zarówno związaną z konspiracją zbrojną, jak i z działalnością opiekuńczą i wychowawczą,
która pokazywała harcerzom perspektywę życia także po odzyskaniu niepodległości.
Wystawa ekspozycji „Dziś, jutro, pojutrze…” w salach Muzeum Niepodległości czynna będzie codziennie
z wyjątkiem poniedziałków, do 15 października 2009 r.
Okradli groby powstańców
W sobotę 04.07.br. zgłoszono warszawskiej policji kradzież 20 mosiężnych krzyży z grobów żołnierzy AK
na Powązkach. 12 z nich pochodziło z grobów członków Batalionu AK „Kiliński”, a 8 z Batalionu AK
„Garłuch”. Środowisko nasze jest tą sprawą poruszone i zaniepokojone. Prezes ZG ŚZŻAK Czesław
Cywiński zapowiedział w tej sprawie interwencję „- Będę rozmawiał w sprawie kradzieży krzyży z grobów
żołnierzy AK z Komendą Główną Policji. Takie przypadki są niedopuszczalne, dlatego będziemy
interweniować w tej sprawie także w zarządzie cmentarza. Sprawa jest tym bardziej przykra, że krzyże
skradziono z grobów żołnierzy Batalionu AK „Kiliński”, który niezwykle zasłużył się podczas Powstania
Warszawskiego, zdobył wieżowiec Prudentialu, budynku Poczty Głównej i gmach PAST-y”- dodał Cz. Cywiński.
Muzeum Powstania Warszawskiego zaoferowało sfinansowanie odtworzenia krzyży. Jednak informacja
o zdewastowanej kwaterze poruszyła urzędników warszawskiego ratusza. Byli na Cmentarzu
Wojskowym, oglądali okradzione nagrobki. Jak poinformował nas rzecznik ratusza Tomasz
Andryszczyk „- Decyzja już zapadła. Krzyże zostaną odtworzone. W 65. rocznicę wybuchu Powstania
Warszawskiego będą na swoim miejscu. To jest w tej chwili priorytet”. Rysunki krzyży na potrzeby
rekonstrukcji przygotowuje już były żołnierz batalionu – inż. Jerzy Mordasiewicz.
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
7
„Hardkor 44” - takiego filmu o Powstaniu jeszcze nie było
Rozpoczęto prace nad pełnometrażowym filmem Tomka Bagińskiego o Powstaniu Warszawskim
„HARDKOR 44”. Jest to najnowszy projekt przygotowywany na zlecenie Muzeum Powstania
Warszawskiego przez twórcę nominowanej do Oscara „Katedry”. Zostanie zrealizowany w technice,
w jakiej powstawały ekranizacje słynnych komiksów. Historia opowiedziana będzie w dość
niekonwencjonalny sposób tak, aby zainteresować odbiorcę również młodego pokolenia. W filmie
wystąpią prawdziwi aktorzy, jednak świat filmowy zostanie stworzony przy pomocy technik
komputerowych i naszpikowany będzie efektami specjalnymi.
W dziejach polskiego kina powstało wiele wybitnych filmów dotyczących Powstania Warszawskiego.
Wciąż jednak brakuje wielkiej historycznej epopei, która mogłaby podbić serca widzów na całym
świecie, przenosząc tym samym historię Powstania Warszawskiego z wymiaru lokalnego w globalny.
Męczennik II wojny światowej
„Błogosławiony ksiądz Józef Stanek, kapelan Armii Krajowej, w drodze na ołtarze” to tytuł nowej
książki, jaką wydało Środowisko Żołnierzy AK Zgrupowania „Kryska”. Przedstawia ona historię
wyjątkowego człowieka, którego dziesięć lat temu Ojciec Święty Jan Paweł II ogłosił błogosławionym
w gronie 108 męczenników II wojny światowej.
Komisja ds. Współpracy z młodzieżą szkolną w roku szkolnym 2008/2009
Komisja ds. Współpracy z Młodzieżą Szkolną wspólnie ze Środowiskiem Wileńskim w Warszawie
ŚZŻAK Okręg Wileński w pierwszej połowie roku szkolnego zaproponowała 18 szkołom przystąpienie
do konkursu historycznego o Armii Krajowej. Konkurs skierowany jest do młodzieży klas
gimnazjalnych i licealnych. Szkoły, które wyraziły zgodę na uczestnictwo w konkursie otrzymały drogą
elektroniczną regulamin, materiały historyczne oraz propozycję tematów do opracowania wraz
z wykazem bibliografii. Komisja otrzymała 16 opracowań uczniów z 5 szkół. Są to Gimnazja w Krośnie,
Lęborku, Bolszewie i Kętrzynie. Tematy były wybierane przez uczniów spośród przedstawionych przez
Komisję, ale również były wybierane indywidualnie przez autora opracowania. Nad wszystkimi
uczniami opiekę merytoryczną sprawowali nauczyciele historii. Prace konkursowe oceniane są przez
komisję według ustalonych zasad. Wszystkie opracowania otrzymały jednakowe okładki z nazwiskiem
i fotografią autora oraz jego danymi osobowymi, a także z nazwiskiem nauczyciela opiekuna. Najlepsze
prace zostaną nagrodzone dyplomami, książkami i nagraniami na płytach CD i DVD. Rozstrzygnięcie
konkursu pod koniec wakacji.
(Inf. Przewodniczący Komisji Janusz Bohdanowicz)
UWAGA CZYTELNICY !!!
Poniżej przedstawiamy nowości wydawnicze do nabycia w naszej „Księgarni Warszawskiej”, mieszczącej się
w budynku PAST-y, przy ul. Zielnej 39, tel. 0-22 620-12-88.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Władysław Bartoszewski „Powstanie Warszawskie” - /wyd. Iskry/ - cena 75,00 zł
„Pieśń Ojczysta” śpiewnik -album - /wyd. Caritas Ordynariatu Polowego WP / - cena 161,00 zł
Marek Gałęzowski „Orlęta Warszawy” - /wyd. Rytm”/ - cena 59,00 zł
Anna Beata Bohdziewicz, Magdalena Stopa „Kapliczki Warszawskie” -/wyd. Dom Spotkań z Historią / - cena 69,20 zł
Jan M. Ciechanowski „Powstanie Warszawskie” - /wyd. Bellona/ - cena 59,00 zł
Jerzy Kasprzak „Tropami powstańczej przesyłki” - /wyd. NeoMedia/ - cena 39,60 zł
Adam Uziembło „Niepodległość socjalisty” - /wyd. Ośrodek KARTA/ - cena 39,00 zł
W sprzedaży Internetowej dodatkowo: książki historyczne, umundurowanie ZHP i ZHR,
przewodniki turystyczne, podręczniki szkolne.
KSIĘGARNIA INTERNETOWA: www.ksiegarnia-warszawska.pl
KOMBATANCI PRZY OKAZANIU LEGITYMACJI OTRZYMUJĄ 10% RABATU
Źródło:
Opracowanie: Biuro ZG ŚZŻAK
http://um.warszawa.pl/
http://www.wojsko-polskie.pl/
http://www.naszdziennik.pl/
http://www.ipn.gov.pl/
http://www.wiadomosci.o-c.pl/
http://histmag.org/
Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 11/66/2009
8