Rejonie KowieńsKim - Kauno Rajono Turizmo ir Verslo Informacijos
Transkrypt
Rejonie KowieńsKim - Kauno Rajono Turizmo ir Verslo Informacijos
Historia kurortów w Rejonie Kowieńskim KAČERGINĖ KULAUTUVA V3 studija 2010 KAČERGINĖ Miasteczko Kačerginė – ozdoba części nadniemeńskiej Rejonu Kowieńskiego – ulokowało się na lewym brzegu Niemna, około 16 km na zachód od Kowna. Miejscowość położona jest na terenie pagórkowatym, porośniętym lasami iglastymi (w większości – sosnowymi). 4 5 Kownie oraz rybacy. Gdy mężowie zbyt długo nie wracali do domu, gospodynie nie leniły się odnaleźć ich w karczmie, a żeby ci szybciej wstali od stołu, kobiety „święciły” ich pogrzebaczami. Takie historie zdarzały się dość często i powiadają, że stąd wzięła początek nazwa Kačerginė. Po pierwszej wojnie światowej, założona przez rząd niepodległej Litwy komisja ds. nazw miejscowych postanowiła nadać miejscowości nazwę „Pušilas” (pol tłum. Bór sosnowy). Nazwa ta znalazła się nawet na kilku międzywojennych mapach Litwy, jednak się nie przyjęła. Z historią Kačerginė związana jest ziemianka Teklė Dambravičienė, która w trzeciej dekadzie XX w. nabyła tu część gruntów i założyła domki letniskowe. Wskutek konfliktu tej pani z żydowskim lekarzem Szulcem, Żydzi opuścili Kačerginė i zamieszkali w położonym na drugim brzegu Niemna Kulautuva. Również dzięki Tekli Dambravičienė Kačerginė zachowała najbardziej litewski charakter ze wszystkich kurortów Litwy. Złoty wiek Kačerginė przypada na okres międzywojenny. Dogodne położenie geograficzne (niedaleko od Kowna – ówczesnej stolicy Litwy), piękna przyroda – piaszczyste wybrzeże Niemna, wspaniały las sosnowy, zadecydowały o popularności tej miejscowości. Po pierwszej wojnie światowej i odrodzeniu Państwa Litewskiego, z inicjatywy leśniczego Simonaitisa oraz aptekarza A. Grigalauskasa, Kačerginė zaczyna dynamicznie się rozrastać, pięknieć, formować się jako letnisko. W 1933 r. nazwa miejscowa Kačerginė zostaje zatwierdzona prawnie. Nadano jej oficjalny status kurortu. Pierwszym dyrektorem letniska został A. Grigalauskas. Później to stanowisko zajmowali V. Šostakas oraz V. Rėklaitis. Oto jak zalety ówczesnej Kačerginė opisano w prasie w 1934 r.: Historia pisana tej letniskowej miejscowości jest stosunkowo nowa, jednak znaleziska archeologiczne świadczą, że ludzie mieszkali tu już w I–III w. Tereny obecnej Kačerginė w XIX w. były niezamieszkałe, a niektórzy mieszkańcy okolicznych wsi nazywali to miejsce Blusynė (dosł. tłum. „miejsce zaatakowane przez pchły”). Około 2 km w górę rzeki znajduje się wieś Pypliai z grodziskiem o tej samej nazwie. Kačerginė w 1949 r. W drugiej połowie XIX w., po powstaniu likwidującym pańszczyznę i przeprowadzeniu reform N. Murawjowa, w miejscu Kačerginė zaczęli się osiedlać pojedynczy mieszkańcy. Nazwisko jednego z pierwszych rolników, który się tu sprowadził brzmiało Kačergius. Od niego pochodzi nazwa miejscowości. Co prawda, sam „założyciel Kačerginė”, któremu średnio się powodziło gospodarowanie tutaj, wyjechał z Kačerginė i zamieszkał w położonej w pobliżu wsi Gaižėnai. Inna wersja powstania nazwy miejscowej jest bardziej egzotyczna. Jak twierdzą starzy mieszkańcy Kačerginė, w końcu XIX w. w tym miejscu, przy przecinającej Poniemnie drodze kowieńskiej, stała karczma. Była ona stosunkowo popularna wśród mężczyzn, często zaglądali tu również rolnicy powracający się z targu w 6 7 Doskonały suchy las sosnowy, orzeźwiające powietrze sosnowe. Tuż obok Niemen z figlarnym wybrzeżem może każdemu, kto tego potrzebuje zapewnić wypoczynek i przypływ sił. Kurort bardzo upodobali sobie kownianie. Zimą ma on 250, a latem 750 stałych mieszkańców. Stali mieszkańcy letniska, właściciele domów letniskowych i willi – to Litwini. Około 90 proc. letników również stanowią Litwini. Sezon rozpoczyna się około połowy maja, a kończy 1 września. Czyste powietrze, suche miejsce, dwie piękne plaże, na pagórkowatych terenach czysty piasek odpowiedni do kąpieli słonecznych, piękne młode lasy sosnowe. Letnicy mają blisko Niemen, las, plaże i kąpiele słoneczne, wielki plac na majówki. Letnicy i turyści mogą zamieszkać lub się zatrzymać w następujących willach: pensjonacie „Elit” (pokoje z wszelkimi wygodami), w willach i domkach letniskowych Teklė Dambravičienė, Antanasa Grigalauskasa, Juozasa Paulauskasa, Stasysa dr. Kutorgi, Kazysa Poderisa i in. Pierwszymi wypoczywającymi w Kačerginė na pocz. XX w. byli pisarz Jonas Biliūnas, prof. Jonas Jablonskis, kompozytorzy Juozas Naujalis, Stasys Šimkus i in. Jeszcze w 1906 r. po powrocie z leczenia w Szwajcarii mieszkał tu Jonas Biliūnas. W Kačerginė powstały opowiadania „Brisiaus galas“ (pol. dosł. Śmierć Brisiusa), „Juozapota“. Przypuszcza się, że właśnie tutaj autor spotkał prototyp Juozapoty – córkę ziemianki Teklė Dambravičienė – Ginę Dambravičiūtė. Zako- Kaplica w Kačerginė chała się ona w synu pasterza i w tajemnicy wzięła ślub, jednak później ten ją porzucił i postradała ona rozum z nieszczęśliwej miłości. Długo nieszczęsna kobieta błąkała się po okolicach Kačerginė powtarzając ciągle: …nie do pomyślenia – za syna pasterza... W 1939 r. jednej z ulic Kačerginė nadano imię J. Biliūnasa. Dom, w którym pisarz spędzał lato został opatrzony tablicą pamiątkową. Co roku na początku lata odbywało się oficjalne otwarcie sezonu letniego. W nich tradycyjnie brali udział przedstawiciele rządu ówczesnej Republiki Litewskiej. W okresie międzywojennym mieszkający w Kačerginė architekt V. LandsbergisŽemkalnis sporządził projekt nowej kaplicy, bardziej przystosowanej do rosnących potrzeb kurortu, jednak ten pomysł z powodu okupacji sowieckiej i wojny w tym czasie nie został zrealizowany. W 1966 r. w archiwach osobistych architekta V. Landsbergisa-Žemkalnisa natrafiono na projekt kaplicy sporządzony w okresie międzywojennym. Staraniami wspólnoty Kačerginė oraz ówczesnego starosty A. Makauskasa, dzięki poparciu i finansowaniu ze strony administracji samorządu obwodu kowieńskiego i rejonu kowieńskiego, wiosną 1998 r. rozpoczęto prace budowy. W centrum miasteczka, w pięknym lesie sosnowym dn. 27.12.1998 r. odbyło się uroczyste otwarcie nowej kaplicy. ODWIEDZANE MIEJSCA Miłośnicy sztuki, po uprzednim umówieniu się, mogą odwiedzić dom malarza A. Martinaitisa, zapoznać się z twórczością tego utalentowanego artysty. Dom przy ul. Mokyklos 34 przypomina, że w latach 1961–1967 r. spędzał lato i dn. 7 czerwca 1967 r. zmarł litewski pisarz i akademik Vincas Mykolaitis-Putinas. Mieszka- 8 9 jąc w Kačerginė napisał on tomiki poezji „Būties valanda“ (pol. dosł. Godzina istnienia) oraz „Langas“ (pol. dosł. Okno). Planował pisanie IV tomu powieści “W cieniu ołtarzy”, lecz nie zdążył, pozostał tylko początek rękopisu. Dopóki żyła żona pisarza, w tym domu znajdowała się wystawa – biurko, fotel, w którym pisarz lubił wypoczywać, na ścianie wisiała płaskorzeźba Adama Mickiewicza. Po śmierci Mykolaitienė zmieli się właściciele domu, a co za tym idzie, pogląd na potrzebę zachowania pokoju pamięci. W Kačerginė czci się pamięć pedagoga, pisarza i tłumacza Pranasa Mašiotasa. Mieszkając w Kownie, w latach 1938–1940 lato spędzał w letnisku. Dom przy ul. J. Janonio 58, w którym mieszkał pisarz – to zabytek historyczny o znaczeniu lokalnym. Tragiczne były ostatnie dni życia Panasa Mašiotasa i jego rodziny. Po wdarciu się sowieckich czołgów na Litwę latem 1940 r. P. Mašiotas otrzymał ultimatum – w ciągu 12 godzin wyprowadzić się ze swojego domu. Wówczas rodzina Mašiotasa zamieszkała w Kačerginė, w domku letniskowym. Chory pisarz Pranas Mašiotas już nie wrócił do zdrowia i zmarł w niedługim czasie. Pomnik ku pamięci V. Mykolaitis-Putinas Dom P. Mašiotasa, 2007 r. Interesujący się przeszłością goście mogą zwiedzić grodzisko Pypliai, wznoszące się na skarpie nad Niemnem zaledwie 2 km od Kačerginė. Historycy Z. Ivinskis oraz K. Paunksnis przypuszczają, że tu znajdowały się słynne Pilėnai. Z tego grodziska otwierają się malownicze widoki na dolinę Niemna i dopływ Niewiaży. Obok miejsca wypoczynkowego urządzonego przez mieszkańców Kačerginė – placu im. J. Biliūnasa, w lesie sosnowym, ukrywają się groby poległych w I-wszej wojnie światowej żołnierzy niemieckich, nieopodal – pomnik zastrzelonym w tym miejscu przez Rosjan uczestnikom powstania z czerwca 1941 r. - S. Daukša oraz V. Linkevičius. W parku położonym w centrum Kačerginė w 1993 r. ustawiono krzyż pamiątkowy upamiętniający ofiary powojenne „Poległym za ojczyznę”. Jest to miejsce obchodów świąt państwowo-patriotycznych. Niedaleko kapliczki w 1994 r. odsłonięto kamień pamiątkowy partyzantom powojennym „Synowie Litwy”. Na nim wykuto nazwiska dziesięciu partyzantów poległych w tej okolicy. Miłośników aktywnego wypoczynku na łonie natury nie rozczaruje wędkowanie w Niemnie, będą oni mogli zbierać jagody i grzyby, a w okresie zimowym – przyjemnie pojeździć na nartach w niebywale pięknym lesie sosnowym. Źródło Kačerginė, od strony wschodniej opasujące plac J. Biliūnasa i wpływające do Niemna, wyróżnia się swoimi unikalnymi właściwościami leczniczymi. W znajdujących się nieopodal obozowiskach „Apuokynė“ i „Barsukynė“ można upiec pieczeń. Smacznie i obficie można zjeść w kawiarni „Kačerga”. Od wiosny 2011 r. mieszkańcy Kowna i rejonu kowieńskiego oraz goście mogą skorzystać z nowej usługi – od miasta Kowna do miasteczka Kačerginė można się dostać statkami Wikingów. Grodzisko Pypliai Krzyż pamiątkowy upamiętniający ofiary powojenne „Poległym za ojczyznę” ODWIEDZANE MIEJSCA Dom malarza A. Martinaitis Dom przy ul. Mokyklos 34, w którym w latach 1961-1967 spedzał lato i zmarł 7 czerwca 1967 r. litewski pisarz-akademik Vincas Mykolaitis-Putinas. Dom w którym mieszkał pisarz P. Mašiotas przy ul. J. Janonio 58 – pomnik historzyczny o znaczeniu lokalnym. Góra zamkowa Pypliai znajdująca się 2 km na wschód od Kačerginė na urwisku Niemna. Plac im. J. Biliūnasa Groby zmarłych podczas pierwszej wojny światowej Niemców, niedaleko – pomnik ku pamięci zastrzelonych w tym miejscu przez Rosjan uczestników powsktania z czerwca 1941 r. - S. Daukšy i V. Linkevičiusa. Krzyż-pomnik ku pamięci ofiar okresu powojennego „Dla tych, co zgineli za ojczyznę”. Kamień-pomnik ku pamięci partyzantów okresu powojennego „Dla synów Litwy”. Źródło w Kačerginė. KULAUTUVA Kulautuva – niewielka, ale jedna z najpiękniejszych miejscowości w Rejonie Kowieńskim, położona na prawym brzegu Niemna, 21 km na zachód od Kowna. 12 13 W 1930 r. powołano komitet założycielski uzdrowiska w Kulautuva. Na jego przewodniczącego wybrano pułkownika lejtnanta Vytautasa Augustauskasa. Wyróżniający się doskonałymi zdolnościami organizacyjnymi, tworzył on kurort praktycznie własnymi rękami. Za pracę w komitecie założycielskim uzdrowiska, a później piastowanie stanowiska dyrektora uzdrowiska, nie pobierał żadnego wynagrodzenia. W trakcie zakładania kurortu w Kulautuva, V. Augustauskas odwiedzał miejscowości wypoczynkowe, jak Palanga, Juodkrantė i Birštonas. Celem tych wyjazdów było dowiedzieć się, w jaki sposób zarządza się tymi kurortami, nabranie doświadczenia. Zaobserwowane tam nowości stosował również w Kulautuva. Za pieniądze letniska dyrekcja kurortu wysyłała do uzdrowisk zagranicznych gł. architekta obwodu kowieńskiego Borysa Helcermana. Odwiedził on kurort w Rauschen, znajdujący się niedaleko Królewca. Dyrekcja kurortu rozpoczęła prace w 1933 r. Co roku w Kulautuva spędzało lato coraz więcej osób, w 1934 r. – 1700, w 1935 r. – 2000, w 1936 r. – około 3100 osób. W soboty i niedziele bywało ich nie mniej niż 5000. Kulautuva miał bardzo szeroką plażę z czystym piaskiem Ścieżka leśna o długości do 1,5 km. W miejscu kąpieliska dno Niemna jest czyste, pokryte drobnym żwirem, niegłębokie. Plaża była strzeżona przez doświadczonym pływaków z łódkami, podzielona na plażę ogólną, dla kobiet i dla mężczyzn. Idąc za przykładem Szwecji, została założona druga przystań statków parowych, żeby przybywający w soboty i niedziele, bezpośrednio po wyjściu ze statku mogli iść się kąpać. W 1933 r. na plaży urządzo- Kulautuva – niewielka, ale jedna z najpiękniejszych miejscowości w Rejonie Kowieńskim, położona na prawym brzegu Niemna, 21 km na zachód od Kowna. Osada... Miasteczko... Kurort... Tak w różnych okresach historycznych nazywano Kulautuva. Tu przybyłych wita piękny, produkujący ozon las sosnowy, naturalne źródła, dobrze zaplanowana sieć ulic. W okresie odrodzenia odbudowano pomniki: rzeźbę św. Marii Panny, kamień pamiątkowy „Poległym za wolność”, Krzyż Niepodległości. Na spacer zaprasza szlak zdrowia, Dolina bogów i bogiń, działająca przenośna przystań, park rekreacyjny. Oto czym dzisiaj dysponuje Kulautuva. Jednak wiekowi mieszkańcy Kulautuva dobrze pamiętają czasy, gdy uzdrowisko w Kulautuva przeżywało swój złoty wiek. Świadczą o tym nie tylko opowieści starych mieszkańców, lecz również artykuły na łamach ówczesnej prasy i w publikacjach encyklopedycznych. Mowa o Kulautuva w okresie Litwy międzywojennej. Albo, inaczej mówiąc, Kulautuva z czasów Anatanasa Smetony. Okres ten obejmuje lata 1930–1944. Przystań w Kulautuva 14 15 otrzymała nazwę Alei Lipowej (później – Alei Prezydenta A. Smetony), inne, przecinające ulice, zostały ponumerowane od pierwszej do dwunastej, trzynastą pominięto i ostatnia otrzymała numer czternastej. Taka numeracja ulic prawdopodobnie została zapożyczona z Chicago. Istniały jednak również wersje, że zdecydowano się na numerację ulic z tego powodu, że przeważającą część mieszkańców stanowili Żydzi, którzy mieli trudności z przeczytaniem litewskich nazw ulic. Ulice w okresie letnim polewano, żeby uniknąć kurzu. Pomiędzy ulicą i krawężnikiem posadzono rzędy młodych świerków. Było to nowatorskie w stosunku do innych kurortów Litwy. Żeby nie trzeba było podlewać ulic zbyt często, dyrekcja próbowała ulice wysmarować estetycznym olejem, który wciągał kurz. W 1934 r. podczas obchodów jubileuszu 60-lecia przywódcy narodu Antanasa Smetony, została uroczyście otwarta najdłuższa i najpiękniejsza ulica w Kulautuva, a może i na całej Litwie, której nadano imię A. Smetony. Główna ulica miasteczka - aleja A. Smetony, nosząca obecnie nazwę „Akacijų alėja” (tłum. „Akacjowa aleja”) Rzeźba upamiętniająca 640 r. jubileuszu Kulautuva w centrum miasteczka no specjalną przebieralnię z kabinami osobno dla kobiet i mężczyzn. Swoje rzeczy można było spakować do specjalnych koszyków, każdy otrzymywał „od dyżurującego stróża numerek zakładany na rękę”. Kabiny urządzono podobnie, jak w Chicago. W pawilonie plażowym działał bufet. Wielka liczba letników była uwarunkowana dobrym połączeniem. Do Kulautuva można było dostać się autobusem i statkiem parowym. Przełożoną przez las drogą z Kowna autobusy do Kulautuva w dni świąteczne odjeżdżały co godzinę, a w dni robocze – co dwie. W 1939 r. na kurorcie wzrosła liczba miejsc wypoczynkowych. Żeby usprawnić komunikację, dyrekcja kurortu nabyła statek motorowy, przystosowany do zabrania na pokład do 70 osób. Ciekawe jest to, że w latach pierwszej wojny światowej Niemcy planowali założyć w Kulautuva uzdrowisko na wielką skalę oraz z Kowna do Kulautuva przełożyć linię tramwajową. W 1933 r. w Kulautuva zbudowano nowoczesną stacje autobusową z salą kinową i bufetem. Ulice uzdrowiska w Kulautuva zagospodarowano systemem amerykańskim. Ulica rozciągająca się wzdłuż letniska Były dom letniskowy w Kulautuva obecnie 16 17 Jeszcze w latach I-wszej wojny światowej Niemcy chcieli zrobić z Kulautuva kurort światowy. W tych czasach głośni lekarze z Królewca doradzali swoim pacjentom wyjazd nie do wód za granicą, tylko do Kulautuva. Twierdzono, że częstokroć tu przybywający odzyskiwali zdrowie, nawet tacy, którym lekarze już nie dawali nadziei na powrót do zdrowia. Kulautuva przyciągał letników nie tylko sosnowym powietrzem, doskonale urządzoną plażą, lecz również różnorodnymi rozrywkami. W 1935 r. przedsiębiorca Romanas Polovinskas zbudował restaurację-kawiarnię. Zbudował on również dwupiętrowy hotel, który pod względem swojej nowoczesności i gustownego wystroju przodował w państwach bałtyckich. Hotel miał 18 pokojów, stylowe meble, centralne ogrzewanie, prąd elektryczny, zimną i gorącą wodę, doskonale urządzoną wentylację, prysznice damskie i męskie. Były tu również pokoje hazardowe. To miejsce rozrywki wyjątkowo upodobali sobie ambasadorzy zagranicznych państw. Często spędzali tu weekendy. Wielu z nich spędzało tu lato, misje poszczególnych krajów wynajmowały Tablica pamiątkowa V. Augustauskasa Obecnie ulica ta zwana jest Aleją Akacjową. Najliczniej odwiedzane było sanatorium Owsija Portnova ‘Poilsis’, którego budowę rozpoczęto jeszcze w 1929 r., a rozbudowano w 1935 r. W tej lecznicy nie tylko latem, lecz również zimą leczyło się wiele osób z Litwy i z zagranicy. Tu kurs leczenia przechodzili obcokrajowcy z Łotwy, Estonii, Francji i nawet Kanady. Leczono od ówcześnie nazywanej choroby cukrowej, schorzeń serca, dolegliwości gastrycznych, podagry, problemów z nerwami, nadciśnienia, anemii. Lecznica była bardzo odpowiednia dla osób pragnących wzmocnić się po operacjach. Miała własną oranżerię i ogród. Park pór roku w centrum 18 19 miejsca wypoczynkowe. W sadzie, nieopodal willi, znajdowały się korty tenisowe, place do innych gier, fontanna. Sala rozrywkowa została urządzona w budynku dworca autobusowego. W Kulautuva działały dwa targi. Jeden z nich specjalizował się w sprzedaży ryb. Rzeźba Madonny w Kulautuva Powierzchnia największego podkowieńskiego kurortu stanowiła około 300 ha. Na terenie uzdrowiska znajdowały się dwa parki, staw z łabędziami, których w 1939 r. było aż sześć. Z okazji jubileuszu przywódcy narodu postawiono rzeźbę św. Marii Panny, jeszcze zwanej Madonną z Kulautuva (rzeźbiarz Stasys Stanišauskas). W Kulautuva działała kaplica katolicka, której założycielem był pierwszy proboszcz Kulautuva Donatas Lynartas. W 1935 r. otwarto synagogę żydowską. Ozdobą Kulautuva były wypielęgnowane wille. Należały one do adwokata Liudvikasa Šmulkštysa, wiceministra spraw wewnętrznych Brunonasa Štencelisa, primadonny Dom letniskowy przedsiębiorcy Romana Polovinskasa Drewniany kosciół p.w. Najświętszej Marii Panny oraz dzwonnica 20 21 bardów. Co roku w lipcu odbywa się tu festiwal ‘Aleja Akacjowa’. Festiwal, organizowany od 2001 r., w chwili obecnej przyciąga tysiące widzów. Z inicjatywy urzędników Rejonu Kowieńskiego oraz Miasta, wiosną 2010 r. odnowiono trasę turystyczno-poznawczą „Kaunas-Zapyškis-Kulautuva-Kaunas”. Statek Dyrekcji Dróg Wód Lądowych „Tolstojus” co niedzielę, przez cały sezon żeglugi, przewoził na pokładzie do Kulautuva żądnych nowości i zwiedzania turystów. Festiwal „Akacijų alėja” (tłum. „Akacjowa aleja”) operowej Vladislavy Polovinskaitė-Grigaitienė, generała brygady Jonasa Sutkusa, ministra w Sztokholmie pisarza Jurgisa Savickasa i in. Obecnie nazwa Kulautuva jest najlepiej znana miłośnikom poezji śpiewanej, ponieważ każdego lata miasteczko staje się stolicą Statek „Tolstojus” UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNIEGO SĄSIEDZI W DZIAŁANIU Fundusz małych projektów Projekt Nr. SPF/PL/2009/44 „Przedstawienie możliwości turystycznych Sejneńszczyzny oraz Rejonu Kowieńskiego“ jest wdrażany w ramach Celu 3: Europejska Współpraca Terytorialna Program Współpracy Transgranicznej “Litwa-Polska”, który ma na celu wspieranie zrównoważonego rozwoju obszaru przygranicznego Litwy i Polski, poprzez podniesienie ekonomicznej, społecznej i terytorialnej spójności. Program jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa. Partnerzy projektu: Administracja Samorządu Rejonu Kowieńskiego Starostwo powiatowe w Sejnach Głównym celem projektu jest poprawa warunków do rozwoju turystyki Rejonu Kowieńskiego i Powiatu Sejneńskiego poprzez tworzenie atrakcyjnego wizerunku regionu. Największym problemem dotyczącym oba regiony – Powiat Sejneński o Rejon Kowieński jest niewystarczająca zbyt mało dostępna promocja zarówno już istniejących jak i nowopowstałych produktów turystycznych. Organizowane imprezy – produkty turystyczne – są doskonałą i dobrą okazją do zapoznania się z historią regionów, ich tradycjami i innymi zasobami i produktami turystycznymi. OBIEKTY TURYSTYCZNE Drewniany kościół pw. Najśw. Marii Panny i dzwonnica. Rzeźba Najśw. Marii Panny, poświęcona 60-leciu Prezydenta A. Smetony (rzeźb. S. Stanišauskas). Skwer rzeźb – Dolina bogów i bogiń. Dom dyrektora kurortu – pułkownika V. Augustauskasa. Obecnie – Centrum Informacji Turystycznej Rejonu Kowieńskiego. Kamień pamiątkowy „Poległym za wolność”, postawiony w 1938 r. w rocznicę 20-lecia Niepodległości Litwy. Dawna synagoga w Kulautuva. Szlak rekreacyjno-zdrowotny o długości ok. 3 km w sosnowym lesie w Kulautuva. Park wypoczynkowy w Kulautuva. Przenośna przystań w Kulautuva. Efektem transgranicznym realizowanego projektu będzie nawiązanie współpracy i kontaktów między różnymi środowiskami z Polski i Litwy. Wskaźniki produktu projektu: Oboje partnerzy wydali 5 wydawnictw promujących produkty turystyczne. Rejon Kowieński wydał publikacje: „Mapa Rejonu Kowieńskiego“, „Dwór Raudondvaris“ i „Historia kurortów w Rejonie Kowieńskim“, w ogólnym nakładzie 7000 szt. Partnerzy zorganizowali po dwie imprezy. Rejon Kowieński – „Festiwal Latawców“ i „Święto Dni Zamku“, Powiat Sejneński – „Dożynki“ i „Zawody Wędkarskie“. Dom dyrektora uzdrowiska, pułkownika V. Augustauskasa, w którym utworzono Centrum Informacji Turystycznej Rejonu Kowieńskiego Stworzono 1 stronę internetową. Strona została rozbudowana i zawiera wszystkie niezbędne informacje o regionach obu partnerów. UDK 615.8(474.5)(091) Hi-134 ISBN 978-9955-737-76-6 Historia kurortów w Rejonie Kowieńskim Wydanie na zamówienie Samorządu Rejonu Kowieńskiego Savanorių pr. 371, LT-49500 Kaunas www.krs.lt Opracowanie – Inga Talalaitė Zdjęcia – Samorząd Rejonu Kowieńskiego, Muzeum ku pamięci Józefa Naujalisa oraz UAB „V3 studija” Tłumaczenie – UAB „Kaligrafija“ Projektant – Monika Adomavičiūtė Wydawnictwo UAB V3 studija www.v3studija.lt Druk Spaudos namai Arx Baltica www.arxbaltica.lt © Kauno rajono savivaldybė, 2010 © Kauno rajono turizmo informacijos centras, 2010