otwórz

Konspekt zajęć dla aplikantów radcowskich I roku
Blok I (ubezpieczenia społeczne)
28 września 2016r
1. Objęcie ubezpieczeniem społecznym i wyłączenie z ubezpieczenia społecznego
Omawianie kazusu dotyczącego objęcia ubezpieczeniem chorobowym i prawa do świadczeń
z tego ubezpieczenia.
Materiały ( decyzja, odwołanie, odpowiedź na odwołanie):
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Olsztynie
Inspektorat w Kętrzynie
Ul. Kochanowskiego 12
11-400 Kętrzyn
Kętrzyn 3 września 2012
Ubezpieczony: Aleksandra Zegulska
Decyzja na 345/2012
Na podstawie art. 83 ust 1 pkt 2, art. 38 ust 1,2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. z 2009, nr 205, poz. 1585 z późn zm) i art. 29 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999
r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. z
2010, nr 77, poz. 512, ze zm) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Olsztynie stwierdza, że
Aleksandrze Zegulskiej nie przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego od dnia 7 lipca 2012 r.
Uzasadnienie
Aleksandra Zegulska została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego jako pracownik w Komisie
Samochodowym prowadzonym przez Alfreda Kafel. Jako datę powstania obowiązku podano dzień
1.06.2012 r. W dokumentach rozliczeniowych wskazano, że powstanie obowiązku ubezpieczenia
zaistniało w dniu 1.06.2012 r. W dniu 3 sierpnia 2012 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w
Olsztynie wydał decyzję stwierdzającą, że Aleksandra Zegulaska nie podlega ubezpieczeniu
społecznemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u Alfreda Kafla. Decyzja ta nie
została zaskarżona. Organ rentowy związany jest tym rozstrzygnięciem. Zgodnie z przepisem art. 29
ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w
razie choroby i macierzyństwa (t.j. z 2010, nr 77, poz. 512, ze zm) zasiłek macierzyński przysługuje
ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego urodziła dziecko. W rezultacie należy
przyjąć, że Aleksandrze Zegulskiej nie przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego, gdyż w chwili
porodu nie była ona objęta ubezpieczeniem chorobowym.
Kętrzyn 10.10.2012 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie
Wydział IV Pracy i Ubezpieczenia Społecznego
Za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Olsztynie
Wnioskodawczyni: Aleksandra Zegulska
Organ rentowy: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Olsztynie
Odwołanie
1. Odwołuję się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Olsztynie z dnia 3
września 2012 r. odmawiającej prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 7 lipca 2012 r.
Wnoszę o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do zasiłku macierzyńskiego od dnia 7
lipca 2012 r. Proszę o rozpoznanie odwołania mimo wniesienia odwołania po terminie.
2. Proszę Sąd o przesłuchanie świadków:
 Antoniego Werskiego, ul Jakimowicza ¾, Kętrzyn,
 Sonię Mudikową, ul. Seferyńska 14, Giżycko,
- na okoliczność faktycznego wykonywania przez wnioskodawczynię pracy na
rzecz Alfreda Kafla
Uzasadnienie
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Olsztynie Inspektorat w Kętrzynie przyjął, że nie
przysługuje mi prawo do zasiłku macierzyńskiego od dnia 7 lipca 2012 r. Zarzucił, że nie podlegałam
obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i
wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w Komisie Samochodowym
należącym do Alfreda Kafla. Założenie to jest błędne. Prawdziwy stan faktyczny przedstawia się
następująco. W okresie od dnia 12.06.2011 r. do dnia 30.09.2011 r. byłam zatrudniona na podstawie
umowy o pracę w Komisie Samochodowym Alfreda Kafla. Kolejna umowa o pracę została zawarta w
dniu 1.06.2012 r. Zostałam zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku kierownika gastronomi
za wynagrodzeniem 6.000 zł. Do moich obowiązków należało koordynowanie funkcjonowania punktu
gastronomicznego znajdującego się na Placu Piłsudskiego. Funkcjonował on w związku z
zorganizowaną strefą kibica na Euro 2012. Pracę wykonywałam codziennie poczynając od dnia
1.06.2012 r. Do moich obowiązków należało prowadzenie rozmów z przedstawicielami Urzędu
Miasta w Kętrzynie, w tym z sekretarz Sonią Mudikową. Ich przedmiotem były kwestie organizacyjne
związane z funkcjonowaniem lokalu gastronomicznego w trakcie Strefy Kibica. Nadto organizowałam
pracę trzech podległych mi pracowników, a w razie potrzeby również sprzedawałam posiłku i
wydawałam napoje. Rozliczałam codziennie kasę, sporządzałam dzienne raporty. W ramach umowy o
pracę dokonywałam zamówień i odbierałam przywieziony towar. W tym zakresie świadczenie przez
mnie pracy może potwierdzić świadek Antoni Werski, który jest przedstawicielem Grupy Żywiec na
region Północno – Wschodni. Jest to osoba, z którą bezpośrednio załatwiałam wszystkie sprawy
związane z zaopatrzeniem punktu w piwo. Pracę tą wykonywałam faktycznie do dnia 2 lipca 2012 r.
Następnie do dnia 6 lipca 2012 r. zajmowałam się likwidacją lokalu gastronomicznego otwartego w
trakcie Strefy Kibica. W dnu 7 lipca 2012 r. poczułam się gorzej i po dotarciu do szpitala w tym samym
dniu urodziłam syna.
W tym stanie faktycznym stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że zawarta przeze mnie
umowa o prace miała charakter pozorny jest niewłaściwe. Mój zatrudnienie nie było fikcyjne, gdyż od
chwili zawarcia umowy o pracę codziennie, w tym również w soboty i niedziele, świadczyłam pracę w
wymiarze przekraczającym 8 godzin na dobę. Pracodawca Alfred Kafel prowadzi działalność
gospodarczą wieloprofilową. Po zamknięciu Strefy Kibica miałam wykonywać obowiązki w Punkcie
Gastronomicznym położonym w Amfiteatrze w Kętrzynie, a po sezonie w prowadzonym przez niego
Komisie Samochodowym.
W dniu 3 sierpnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Olsztynie wydał decyzję, w
której stwierdził, że od dnia 1 czerwca 2012 r. nie podlegam obowiązkowym ubezpieczeniom
społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia w
Komisie Samochodowym. Decyzji tej nie zaskarżyłam, gdyż po urodzeniu dziecka przebywałam w
szpitalu przez okres trzech tygodni, a następnie mimo złej kondycji zdrowotnej musiałam poświęcić
czas dziecku, które urodziło się z wadą serca.
Okoliczności te spowodowały, że również spóźniłam się z wniesieniem odwołania od decyzji z dnia 3
września 2012 r. Uchybienie 30 dniowego terminu na złożenie odwołania nie jest jednak nadmierne,
a przede wszystkim powstało z przyczyn ode mnie niezależnych. Proszę zatem Sąd o rozpoznanie
mojego odwołania mimo uchybienia terminu.
Kętrzyn 9.11.2012 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie
Wydział IV Pracy i Ubezpieczenia Społecznego
Za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Olsztynie
Wnioskodawczyni: Aleksandra Zegulska
Organ rentowy: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Olsztynie
Odpowiedź organu rentowego na odwołanie
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Olsztynie wnosi o:
1. odrzucenie odwołania od decyzji z dnia ,
2. w razie nieuwzględnienia postulatu z punktu 1., o oddalenie odwołania.
Uzasadnienie
Zaskarżona decyzja z dnia 3 września 2012 r. została doręczona wnioskodawczyni w dniu 4 września
2012 r. Zgodnie z przepisem art. 4779. § 1. k.p.c. odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się
na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w
terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Oznacza to, że termin do wniesienia odwołania minął
wnioskodawczyni w dniu 4 października 2012 r., a wniesione w dniu 10 października 2012 r.
odwołanie jest spóźnione. Podlega zatem odrzuceniu zgodnie z przepisem art. 4779. § 3. k.p.c.
Odnosząc się do argumentów odwołania należy wskazać, że wprawdzie spóźnienie nie jest
nadmierne, to jednak wnioskodawczyni nie wykazała, że nastąpiło ono z przyczyn od niej
niezależnych. Dlatego wniosek o odrzucenie odwołania jest uzasadniony.
Odnosząc się merytorycznie do treści odwołania należy wskazać, że w dniu 3 sierpnia 2012 r. organ
rentowy rozstrzygnął, że wnioskodawczyni nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu
zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u Alfreda Kufel. Wnioskodawczyni nie złożyła odwołania
od tej decyzji, zatem należy wnosić, że zgodziła się z tym rozstrzygnięciem. Nie jest możliwe ocenianie
prawa do zasiłku macierzyńskiego w sytuacji, gdy istnieje prawomocne rozstrzygnięcie w przedmiocie
nie podlegania ubezpieczeniu społecznemu.
Niezależnie od tego, okoliczności faktyczne sprawy wskazują, że umowa o pracę zawarta w dniu 1
czerwca 2012 r. ma charakter pozorny. Wskazuje na to szereg okoliczności:
1. krótki okres między zatrudnieniem wnioskodawczyni (1 czerwca 2012 r.) a powstaniem
niezdolności do pracy (7 lipca 2012 r.),
2. wysokie wynagrodzenie ustalone przez strony, nie odpowiadające rodzajowi pracy i lokalnym
warunkom na rynku pracy. Należy również wskazać, że strony już rok wcześniej połączyły się
umowa o pracę, jednak wysokość wynagrodzenia ustalono wtedy na kwotę 1.500 zł.,
3. przed zatrudnieniem wnioskodawczyni nie istniało u pracodawcy analogiczne stanowisko
pracy, a po urodzeniu dziecka nie zatrudniono nikogo na miejsce wnioskodawczyni,
4. Alfred Kafel jako pracodawca posiada zaległości płatnicze w zakresie własnych składek na
ubezpieczenie społeczne, co świadczy o tym, że nie posiada środków na zatrudnianie nowych
pracowników, szczególnie za wysokim wynagrodzeniem wynoszącym 6.000 zł,
5. okoliczności sprawy pozwalają również przyjąć, że nie istniała potrzeba zatrudnienia
wnioskodawczyni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Ewentualna praca
związana z lokalem gastronomicznym w trakcie Strefy Kibica miała charakter terminowy, a
podstawowy profil działalności pracodawcy koncentruje się na handlu częściami
samochodowymi. W tym zakresie wnioskodawczyni nie posiada żadnych kwalifikacji.
6. obiekcje budzi również fakt, że wnioskodawczyni zamieszkuje z Alfredem Kafel, który jest
ojcem jej dziecka.
Sumą wskazanych argumentów jest wniosek, że umowa o pracę podpisana między
wnioskodawczynią i Alfredem Kafel ma charakter pozorny i nie może stanowić tytułu ubezpieczenia,
a w konsekwencji skarżącej nie przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że umowa o pracę zawarta w tych okolicznościach jest
sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jedyną motywacją jej stron jest pobranie wysokich
świadczeń z ubezpieczenia społecznego z pokrzywdzeniem pozostałych uczestników systemu.
a) zagadnienia procesowe:
- treść decyzji i jej znaczenie dla sposobu procedowania,
- właściwość sądu,
- treść odwołania (prawidłowa i faktyczna).
b) zagadnienia materialnoprawne:
- kwestia pozorności umowy
wyrok SN z dnia 25.01.2005r., II UK 141/04 OSNAPIUS 2005, nr 15, poz. 235,
wyrok SN z dnia 28.04.2005 r., I UK 236/04, OSNP 2006 nr 1-2, poz. 28,
wyrok SN z dnia 9.08.2005 r., III UK 89/05, OSNP 2006, nr 11-12/192,
wyrok SN z dnia 8.01.2007 r., I UK 207/06, Lex nr 470024,
wyrok SN z dnia 15.02.2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008, nr 5-6, poz. 78,
wyrok SN z dnia 6.03.2007 r., I UK 302/06, OSNP 2008, nr 7-8, poz. 110,
wyrok SN 2012-07-12, II UK 14/12, LEX nr 1216864
2.Odpowiedzialność członka zarządu za zaległości składkowe spółki
Omawianie kazusu dotyczącego odpowiedzialności członka zarządu.
Materiały: kazus
Decyzją z dnia 15 kwietnia 2013r. ZUS stwierdził, iż członek zarządu spółki
z o.o. Jan O. ponosi odpowiedzialność za zaległości spółki z tytułu
nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne
oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
za okres od dnia 1 stycznia 2010r. do dnia 31 grudnia 2011r., kiedy był on
prezesem zarządu tej spółki. Jan O. złożył odwołanie od powyższej decyzji.
Nie kwestionował zaległości składkowych spółki, ale podniósł, iż zachodzą
przesłanki do zwolnienia go od odpowiedzialności za te zaległości, gdyż w
marcu i październiku 2011r. składał wnioski o ogłoszenie upadłość spółki X,
ale sąd prawomocnymi orzeczeniami niesłusznie je oddalił z powodu braku
majątku spółki na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.
Ponadto w jego ocenie zadłużenie spółki X nie powstało z winy jej zarządu, a
w związku z zaistniałym kryzysem gospodarczym i utratą wielu kontrahentów,
organ rentowy natomiast nie prowadził przeciwko spółce X żadnej egzekucji
i nie jest w posiadaniu żadnego postanowienia o bezskuteczności egzekucji
przeciwko tej spółce.
Proszę podać, czy odwołanie Jana O. jest zasadne, wskazując podstawę
prawną rozstrzygnięcia.
Zagadnienia procesowe:
- właściwość sądu
Zagadnienia materialnoprawne:
- pojęcie należności z tytułu składek i zaległości składkowej ( art.24 ustawy
systemowej),
- zasady odpowiedzialności za zaległości
art.116 Ordynacji podatkowej).
składkowe (art.31 ustawy systemowej,
wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach 2013-01-15, III AUa 408/12, LEX nr 1271872
wyrok SN 2012-06-13, II UK 307/11,LEX nr 1229812,
wyrok SN 2012-04-25, II UK 218/11, LEX nr 1227965,
wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu 2012-04-24, III AUa 1252/11, LEX nr 1171345,
wyrok SN 2012-03-23, II UK 152/11, LEX nr 1170997.
wyrok SN 2009-03-20, II UK 304/08, LEX nr 707884
wyrok SN 2014-06-05, I UK 437/13, LEX nr 1483947
wyrok SN 2014-03-18, II UK 372/13, LEX nr 1448395
3.Umorzenie należności składkowych
Omawianie kazusu dotyczącego umorzenia należności składkowych
Materiały: kazus
Jan O. od dnia 1 stycznia 2010r. prowadzi jako osoba fizyczna jednoosobowo pozarolniczą
działalność gospodarczą, podlegając z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu. Jan O. wraz z żoną
Anną O. są współwłaścicielami domu jednorodzinnego. Od stycznia 2013 roku Jan O., w związku z
przewlekłą chorobą nowotworową żony i koniecznością sprawowania nad nią opieki, ograniczył swoją
działalność gospodarczą, co spowodowało, iż nie miał odpowiednich środków finansowych na
opłacenie należnych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Ich opłacenie uniemożliwiłoby
leczenie żony i pociągałoby zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny. W dniu 10 lutego 2014 r. Jan
O. wystąpił do ZUS o umorzenie w całości zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne
wraz z odsetkami za okres od stycznia 2013 roku do stycznia 2014 roku, ale organ rentowy odmówił
umorzenia tych składek podnosząc, że nie zachodzi ich całkowita nieściągalność, bowiem dłużnik
posiada dom jednorodzinny.
Proszę podać: Jakie argumenty powinien podnieść ubezpieczony we wniosku o umorzenie
składek? Czy decyzja ZUS jest zasadna? Czy od powyższej decyzji przysługuje odwołanie do
sądu?
W jakim terminie przedawniają się należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne?
Zagadnienia procesowe:
- tryb odwoławczy od decyzji o odmowie umorzenia składek
Zagadnienia materialnoprawne:
- pojęcie całkowitej nieściągalności;
- przedawnienie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne
wyrok NSA W-wa 2014-02-18, II GSK 1909/12, LEX nr 1450716
wyrok NSA W-wa 2014-02-06, II GSK 1737/12, LEX nr 1450673
wyrok NSA W-wa 2014-01-08, II GSK 1484/12, LEX nr 1457644