strategia 1 - 2 w - Stowarzyszenie Klon/Jawor

Transkrypt

Załącznik
STRATEGIA
ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
GMINY SADKI
NA LATA 2006-2013
1
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
1. Podstawy opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.
1.1. Wartości i zasady
1.2. Krajowe regulacje ustawowe kształtujące politykę społeczną
1.3. Podstawy prawne w zakresie planowania polityki społecznej w Unii Europejskiej
1.4. Struktura dokumentu i autorzy
2. Analiza sytuacji gospodarczo - społecznej w gminie Sadki.
2.1. Charakterystyka gminy
- połoŜenie i powierzchnia
- demografia gminy
- rynek pracy
2.2. Sfera gospodarcza
- rolnictwo
- mieszkalnictwo
- edukacja, kultura i sportowego
- ochrona zdrowia
- bezpieczeństwo publiczne
- gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych
2.3. Świadczenia środowiskowe realizowane w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej
- Wydatkowanie środków budŜetowych na opiekę społeczną w ramach uchwalonego
budŜetu
3. Charakterystyka głównych problemów w zakresie polityki społecznej.
3.1. Bezrobocie
3.2. Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu
gospodarstwa domowego
3.3. Niepełnosprawność i długotrwała choroba
3.4. Problemy ludzi starszych
3.5. Alkoholizm i narkomania
3.6. Przemoc
4. Strategia rozwiązywania problemów społecznych.
I Analiza SWOT
4.1. Mocne strony
4.2. Słabe strony
4.3. Szanse
4.4. ZagroŜenia
II. Misja
III. Wizja
5. Cele Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.
5.1. Rodziny i osoby dotknięte bezrobociem
5.2. Opieka nad dzieckiem i rodziną
5.3. Pomoc osobom niepełnosprawnym i przewlekle chorym
5.4. Działania na rzecz osób starszych i przewlekle chorych
5.5. Osoby i rodziny dotknięte alkoholizmem i narkomanią
6.
WdraŜanie oraz źródła finansowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
6.1. Monitoring i ewaluacja
6.2. Podmioty uczestniczące w realizacji strategii
6.3. Źródła finansowania strategii
7. Uwagi końcowe
2
Wprowadzenie
Polityka społeczna jest powołana do zaspokajania potrzeb ludzkich, w tym szerokim zakresie, które
decydują o prosperowaniu jednostek, a przez to o prawidłowym rozwoju całego społeczeństwa.
Polityka społeczna jako dziedzina działalności państwa jest realizowana przez polityki szczegółowe jak
np. polityką zabezpieczenia społecznego i ochrony zdrowia, zatrudnienia, oświatową, ochrony pracy, rodzinną,
mieszkaniową, kulturalną.
Jedną z najwaŜniejszych części polityki społecznej państwa jest zabezpieczenie społeczne.
Zabezpieczenie społeczne to zespół urządzeń i świadczeń słuŜących zapewnieniu obywatelom poczucia
bezpieczeństwa socjalnego. W polskiej nauce o polityce społecznej wyodrębnia się następujące działy
zabezpieczenia społecznego:
- ubezpieczenia społeczne,
- ubezpieczenia majątkowe i osobowe ( ubezpieczenia wzajemne),
- ochrona zdrowia,
- pomoc społeczną,
- rehabilitację inwalidów,
- uzupełniające świadczenia socjalne.
Pomoc społeczna jest instytucja polityki społecznej państwa mającą na celu umoŜliwienie osobom i
rodzinom przezwycięŜenie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne
środki, moŜliwości i uprawnienia.
1. Podstawy opracowania Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych
1.1. Wartości i zasady
Terminem
„problemy społeczne”
oznacza
się
wszelkiego
rodzaju dolegliwości,
zakłócenia,
niedogodności występujące w Ŝyciu zbiorowym. Natomiast określeniem „kwestia społeczna” wyróŜnia się
wśród nich te, które:
-
charakteryzują się szczególną dolegliwością dla społeczeństwa,
-
są skutkiem niedostosowania sposobu, w jaki funkcjonuje społeczeństwo, do podstawowych
potrzeb indywidualnych i zbiorowych,
-
nie moŜna ich rozwiązać siłami pojedynczych grup ludzkich.
W znaczeniu węŜszym termin kwestia społeczna oznacza konkretny problem o szczególnie wysokim
stopniu dotkliwości dla Ŝycia i współdziałania członków społeczności. W szerszym znaczeniu oznacza on
przeciwieństwo pomiędzy zasadami obowiązującymi w danym społeczeństwie, formacji ustrojowej czy nawet
cywilizacji, a dąŜeniami jednostek i zbiorowości do godnego Ŝycia.
Mechanizmów powstawania problemów społecznych – kwestii społecznych, szukać naleŜy w
funkcjonowaniu społeczeństwa:
-
dezorganizacja społeczeństwa,
-
gwałtowna zmiana społeczna,
-
opóźnienia kulturowe,
3
-
przemiany gospodarce wyprzedzające przemiany w sposobie myślenia
i działania,
-
złe funkcjonowanie instytucji politycznych czy administracyjnych,
-
niekompetencja polityków czy urzędników państwowych,
-
dysfunkcjonalność instytucji społecznych,
-
dominacja grup społecznych, eksploatacja, wyzysk,
-
nierówności społeczne, niesprawiedliwość społeczna,
-
złe funkcjonowanie instytucji edukacyjnych,
-
nieprzystosowanie do pełnienia określonych ról społecznych.
Rola państwa w zakresie podmiotu polityki społecznej jest następująca:
-
Celem działalności państwa i samorządu (jako podmiotu) jest poprawa połoŜenia materialnego i
wyrównywanie szans Ŝyciowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych;
-
Prowadzenie bieŜących działań osłonowych;
-
Widzenie zagroŜeń społecznych z wyprzedzeniem;
-
Dorównywanie do standardów unijnych i międzynarodowych;
-
Polityka społeczna w nowym ustroju przestała być własnością państwa;
-
Określenie publicznych funduszów celowych i administrowanie nimi;
-
Określenie zadań w zakresie socjalnej funkcji państwa.
Polityka społeczna w Unii Europejskiej skierowana jest na działania, których cele mieszczą się w
obszarach:
-
polepszenie warunków Ŝycia, pracy i kształcenia;
-
prawo do zatrudnienia i prawo do wykształcenia;
-
stworzenie systemu zabezpieczenia społecznego.
NajwaŜniejszymi, ogólnie akceptowanymi wartościami współczesnej polityki społecznej, które
powinny znaleźć odzwierciedlenie w strategii, są:
-
bezpieczeństwo socjalne, tzn. gwarancja dochodów i usług na wypadek pojawienia się tzw. ryzyka
socjalnego (choroba, bezrobocie, inwalidztwo, itp.);
-
wiara w zasoby ludzkie, a więc inwestycje w człowieka, tzw. tworzenie równych szans rozwoju dla
ludzi;
-
pokój społeczny, traktowany jako wartość podstawowa dla utrzymania harmonijnej współpracy i
współŜycia między ludźmi (redystrybucja dochodu narodowego na rzecz grup upośledzonych jak i
dialogu społecznego);
-
Ŝycie rodzinne – uznanie rodziny za podstawową instytucję społeczną (…), polityka społeczna jest
polityką prorodzinną.
4
W/w wartości stanowiły podstawy, które zostały wzięte pod uwagę przez twórców strategii.
1.2. Krajowe regulacje ustawowe kształtujące politykę społeczną.
Strategia kojarzona jest zawsze z podejmowaniem decyzji, zawiera bowiem istotne z punktu widzenia celów wzory
działania i pociąga za sobą adekwatne dla realizacji celów rozmieszczenie zasobów i decyzji. Polityka wskazuje, jak określona
strategia winna być realizowana, czego oczekuje się od jej realizacji i jakie obejmuje moŜliwości i cele. Natomiast strategia
wskazuje drogę osiągania celów w konkretnych warunkach i z wykorzystaniem posiadanych zasobów, odzwierciedlając
środki, za pomocą których cele te będą osiągane.
Strategia słuŜy zatem redukcji niepewności, bowiem minimalizuje nieoczekiwany i/lub nieprzewidywalny przebieg
działań (na ogół tworzy się programy alternatywne), słuŜy takŜe osiąganiu zdolności rozwiązywania problemów
wywołanych przez zdarzenia i czynniki zewnętrzne w oparciu o zasoby i działania generowane wewnątrz własnej
struktury.
Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy opracowanie Gminnej Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych na podst. art. 17.1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004
roku. ZłoŜoność problemów społecznych występujących w gminie powoduje konieczność wzięcia pod uwagę
szeregu istotnych aktów prawnych, które mają istotny wpływ na konstrukcję dokumentu i rozwiązywanie zadań
społecznych w przyszłości. Są to m.in.:
Ustawa o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.)
Ustawa o pomocy społecznej określa:
-
zadania w zakresie pomocy społecznej;
-
rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania;
-
organizację pomocy społecznej;
-
zasady i tryb postępowania kontrolnego w zakresie pomocy społecznej.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umoŜliwienie osobom i
rodzinom przezwycięŜanie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując
własne uprawnienia, zasoby i moŜliwości (art. 2. 1).
Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym
zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim,
innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i
umoŜliwia im Ŝycie w warunkach odpowiadających godności człowieka (art. 3. 1).
Ustawa wymienia równieŜ przypadki w jakich udziela się pomocy społecznej. Według ustawy o
pomocy społecznej udziela się ją osobom i rodzinom, w szczególności z powodu:
5
1) ubóstwa;
2) sieroctwa;
3) bezdomności;
4) bezrobocia;
5) niepełnosprawności;
6) długotrwałej lub cięŜkiej choroby;
7) przemocy w rodzinie;
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w
rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10) braku umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŜy opuszczającej placówki opiekuńczowychowawcze;
11) trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
12) trudności w przystosowaniu do Ŝycia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13) alkoholizmu lub narkomanii;
14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15) klęski Ŝywiołowej lub ekologicznej.
Ustawa o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm. )
Ustawa o świadczeniach rodzinnych reguluje nowy system pozaubezpieczeniowych świadczeń
społecznych, finansowanych w całości ze środków budŜetu państwa, całkowicie odrębny od systemu pomocy
społecznej. Zamiast, tak jak dotychczas, szeregu róŜnych, niezaleŜnych od siebie świadczeń, ustawa ta
wprowadza tylko jeden zasiłek rodzinny wraz z dodatkami, które zastępują obecne zasiłki i świadczenia (np.
zasiłek wychowawczy, świadczenie z funduszu alimentacyjnego do sierpnia 2005, jednorazowy zasiłek
macierzyński z pomocy społecznej, gwarantowany zasiłek okresowy).
Ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłuŜników alimentacyjnych oraz zaliczce
alimentacyjnej (Dz. U. 2005r. Nr 86, poz. 732z późn zm.)
Ustawa ta stworzyła nowy system zastępujący funkcjonujący dotychczas Fundusz Alimentacyjny.
Wprowadziła nowy rodzaj świadczenia – zaliczkę alimentacyjną, będącą namiastką niepłaconych przez jednego
z rodziców świadczeń alimentacyjnych. We wspomnianym akcie prawnym określono zasady postępowania
wobec dłuŜników alimentacyjnych oraz współdziałania pomiędzy szeregiem instytucji i organów państwa w celu
egzekucji niepłaconych alimentów.
Ustawa o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2003r. Nr 122, poz. 1143)
Ustawa o zatrudnieniu socjalnym stwarza szansę na powrót do społeczeństwa osobom, które z róŜnych
powodów znalazły się na marginesie Ŝycia społecznego. Wychodzi równieŜ naprzeciw postulatom organizacji
pozarządowych, które oczekują od państwa większego zaangaŜowania w aktywizację i edukację środowisk
6
dotkniętych długotrwałym bezrobociem. Projekt ustawy kładzie nacisk na edukację i aktywizację środowisk
marginalizowanych zawodowo i społecznie, a takŜe na wspieranie zatrudnienia dla tych grup. Nowa regulacja
ma zastosowanie przede wszystkim do osób, które nie posiadają własnych dochodów, a w szczególności
bezdomnych w procesie wychodzenia z bezdomności, uzaleŜnionych od alkoholu w procesie leczenia,
uzaleŜnionych od narkotyków w procesie leczenia, chorych psychicznie, długotrwale bezrobotnych, byłych
więźniów oraz uchodźców. Tym osobom nowa ustawa oferuje zatrudnienie socjalne, rozumiane jako
uczestnictwo w "inkubatorach społecznych" - Centrach Integracji Społecznej - lub jako wspierane zatrudnienie
socjalne u przedsiębiorców, w Centrach Integracji Społecznej, bądź w ramach własnej działalności gospodarczej
w formie spółdzielni.
Drugą formą pomocy przewidzianą w ustawie jest wsparcie zatrudnienia osób, które uległy
wykluczeniu społecznemu. Wsparcie moŜe polegać na skierowaniu danej osoby przez Powiatowy Urząd Pracy
do pracy u przedsiębiorcy. W tej sytuacji pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia danej osoby przez okres
do 18 miesięcy, zaś powiatowy urząd pracy do refundowania ze środków Funduszu Pracy przedsiębiorcy części
wynagrodzenia przez pierwsze dwanaście miesięcy.
Nowa ustawa stwarza moŜliwość powołania Centrów Integracji Społecznej, w których osoby
znajdujące się w trudnej sytuacji Ŝyciowej, np. bezdomne lub uzaleŜnione od alkoholu, będą mogły liczyć na
zatrudnienie socjalne. Osoby te będą przebywały w centrach od 1 do 1,5 roku oraz będą otrzymywały pieniądze
za wykonywaną pracę. W pierwszym miesiącu pracy wynagrodzenie będzie równe 40 proc. zasiłku dla
bezrobotnych, a w okresie do jednego roku - 80 proc. zasiłku.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994r. Nr 111, poz. 535, z późn. zm.)
Według ustawy ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i
samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Ustawa przewiduje, Ŝe w działaniach z zakresu ochrony
zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy
zawodowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a takŜe inne
osoby fizyczne i prawne.
W świetle ustawy ochrona zdrowia psychicznego polega w szczególności na:
-
promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,
-
zapewnianiu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki
zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do Ŝycia w środowisku rodzinnym i
społecznym,
-
kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, właściwych postaw społecznych, a
zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, Ŝyczliwości, a takŜe przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.
Ustawa o poŜytku publicznym i wolontariacie ( Dz. U. Nr 96, poz. 873 z 2003r.)
7
Uchwalona w dniu 24 kwietnia 2003 r. ustawa o działalności poŜytku publicznego i o wolontariacie jest
waŜnym aktem prawnym, wprowadzającym kompleksowe rozwiązania dotyczące podstawowych dziedzin
działalności organizacji pozarządowych w Polsce.
Obszary, które reguluje ustawa, to:
-
prowadzenie działalności poŜytku publicznego (działalność odpłatna i nieodpłatna poŜytku
publicznego),
-
uzyskiwanie przez organizacje pozarządowe statusu organizacji poŜytku publicznego oraz
konsekwencje z tym związane (warunki uzyskania statusu organizacji poŜytku publicznego),
-
nadzór nad prowadzeniem działalności poŜytku publicznego,
-
wolontariat.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r.,
nowelizowana dnia 28 marca 2003 r. (Dz. U. z 1984r. Nr 35, poz 230 z późn. zm.)
Rozwiązywanie problemów alkoholowych zakłada, iŜ większość kompetencji i środków finansowych
jest zlokalizowana na poziomie samorządów gmin, które na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi
uzyskały kompetencje do rozwiązywania problemów alkoholowych w
społecznościach lokalnych. Ustawodawca w art. 4[1] ust. 1 stanowi: „prowadzenie działań związanych z
profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracja społeczna osób uzaleŜnionych od
alkoholu naleŜy do zadań gminy".
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipiec 2005r. ( Dz. U. 2005 Nr 180, poz. 1493 z
późn zm.)
Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są realizowane przez jednostki samorządu
terytorialnego. Do zadań własnych gminy naleŜy w szczególności:
–
tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
–
prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
–
opracowanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie,
–
prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia.
1.3. Podstawy prawne w zakresie planowania polityki społecznej w Unii Europejskiej
W zakresie polityki strukturalnej i Europejskiego Funduszu Społecznego istnieją regulacje
podejmowane przez Radę, Parlament i Komisję Europejską, dotyczące Funduszy Strukturalnych Unii
Europejskiej oraz polityki społecznej i wsparcia społecznego. Są to m.in.:
8
1. Rozporządzenie Rady z dnia 21 czerwca 1999 r. wprowadzające ogólne przepisy dotyczące Funduszy
Strukturalnych (1260/99 WE)
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego (1783/99WE)
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 1999 r. w sprawie Europejskiego Funduszu
Społecznego (1784/99WE)
4. Rozporządzenie Rady z dnia 21 czerwca 1999 r. dotyczące koordynacji pomocy w ramach strategii
przedakcesyjnej dla krajów ubiegających się o członkostwo w Unii Europejskiej oraz zmieniające
rozporządzenie 3906/89EWG (1266/99WE)
5. Rozporządzenie Rady z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiające Instrument Przedakcesyjnej Polityki
Strukturalnej (1267/1999WE)
1.4. Struktura dokumentu i autorzy
Strategie rozwiązywania problemów społecznych to tyle, co względnie trwałe wzory interwencji
społecznych podejmowanych w celu zmiany (poprawy) tych stanów rzeczy (zjawisk występujących w obrębie
danej społeczności), które oceniane są negatywnie. Mówiąc o gminnej strategii rozwiązywania problemów
społecznych, naleŜy mieć na myśli w szczególności działania publicznych i prywatnych instytucji pomocy
społecznej (i pokrewnych) prowadzone na terenie gminy oraz organizacji pozarządowych, podejmowane dla
poprawy warunków zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osób i rodzin. Niniejszy dokument został
przygotowany przez zespół pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Sadkach, członków komisji
infrastruktury społecznej, pełnomocnika wójta ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów społecznych.
9
2. Analiza sytuacji gospodarczo - społecznej w gminie Sadki
2.1. Charakterystyka gminy
.
PołoŜenie i powierzchnia
Gmina Sadki leŜy w środkowo-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, granicząc od
północnego-zachodu z województwem Wielkopolskim (gminy Wyrzysk i ŁobŜenica), od północy z gminą
Mrocza, od wschodu z gminą Nakło, a od południa wspólną granicę z gminą Kcynia stanowi rzeka Noteć.
Siedzibę Urzędu Gminy stanowi połoŜona centralnie wieś Sadki.
Do Bydgoszczy, siedziby administracji rządowej, odległość wynosi 42 km, a do Torunia, siedziby
wojewódzkich władz samorządowych, 88 km.
Gmina Sadki wchodzi w skład powiatu nakielskiego i jest jedyną gminą wiejską tego powiatu.
Przez Gminę przebiega droga krajowa nr 10, stanowiąca główne połączenie między Szczecinem a
Warszawą, oraz linia kolejowa Piła – Bydgoszcz.
Gmina Sadki zajmuje powierzchnię 15.369 ha tj. 154 km2. Znaczącą część stanowią uŜytki rolne, które
zajmują łącznie 11.381 ha (wg stanu na rok 2003). Te z kolei łączą w sobie 8.895 ha gruntów ornych, 139 ha
sadów, 1.901 ha łąk oraz 446 ha pastwisk trwałych. 2.211 ha powierzchni Gminy zajmują lasy i grunty leśne.
Demografia gminy
W 2003 r. liczba mieszkańców zamieszkałych w gminie Sadki wynosiła 7.030, z czego 3478 tj. 49,5 %
stanowiły kobiety. W porównaniu z rokiem 1996 oznacza to spadek liczby ludności o 19 osób tj. 0,27 %.
Współczynnik feminizacji wynosi 0,98 (100 kobiet przypada na około 102 męŜczyzn). Gęstość zaludnienia
kształtowała się na poziomie 45,65 osób na 1 km2.
Tab. 1. Ludność gminy Sadki w latach 1996-2003
Stan ludności wg
faktycznego
miejsca
Rok
zamieszkania
MęŜczyźni
Kobiety
ogółem stan na 31
XII
1996
7049
3570
3479
1997
7186
3629
3557
1998
7216
3645
3571
1999
7209
3639
3570
2000
7246
3673
3573
2001
7238
3677
3561
2002
7049
3549
3500
2003
7030
3552
3478
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
W tym:
MałŜeństwa
ogółem
Urodzenia
Ŝywe ogółem
Zgony
ogółem
Przyrost
naturalny
ogółem
49
53
36
51
43
33
34
46
103
109
86
106
101
94
95
92
59
64
48
80
65
72
70
59
44
45
38
26
36
22
25
33
Do 2001 roku liczba mieszkańców wzrastała. Od 2002 obserwujemy spadek liczby mieszkańców.
10
Tab. 2. Ludność gminy Sadki z podziałem na wiek.
L.p.
Wyszczególnienie
Razem
%
1 Wiek przedprodukcyjny
2.181
32,5
2 Wiek produkcyjny
3.816
54,2
938
13,3
7.035
100
3 Wiek poprodukcyjny
0gółem
Źródło: Dane U.G. Sadki
Tabela pozwala stwierdzić, Ŝe gmina Sadki naleŜy do IV etapu starości demograficznej w stanie
początkowym. Rośnie liczba osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym, następuje regresja demograficzna.
Zjawisko to sygnalizuje, Ŝe wraz ze wzrostem liczebnym tych grup wiekowych będzie rosło zapotrzebowanie na
świadczenia społeczne, zdrowotne i usługi opiekuńcze.
Polski demograf Edward Rosset zaproponował, by za „próg demograficznej starości społeczeństwa uwaŜać
12 % ludzi w wieku powyŜej 60 lat i więcej ( w stosunku do całej ludności ). Skala starości demograficznej,
według tego autora przedstawia się następująco i pozwala na umiejscowienie w niej ludności gminy Sadki.
Tab. 3. Etapy starzenia się ludności.
Etap
Ludność w wieku 60 lat i więcej
Nazwa etapu starzenia się społeczeństwa
w procentach
I
PowyŜej 8
Młodość demograficzna
II
8-10
Pierwsze przedpole starości
III
10-12
Właściwe przedpole starości
IV
12 i więcej
Starość demograficzna
12-14
Stan początkowy
16-18
Stan średni
18 i więcej
Stan zaawansowany
Źródło : „Gerontologia dla pracowników socjalnych” red. Kinga Wiśniewska – Roszkowska ,Wa –wa 1987
Tab. 4. Migracja ludności gminy Sadki.
Rok
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Napływ
77
116
98
86
64
71
67
53
Odpływ
114
125
96
93
68
72
75
91
Saldo migracji
-37
-9
2
-7
-4
-1
-8
-38
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
Migracje ludności w Gminie wykazują tendencję ujemną.
Tab. 5. Liczba zawartych małŜeństw i rozwodów.
Rok
MałŜeństwa
Rozwody
11
Separacje
2000
34
Brak danych
-
2001
28
4
-
2002
33
8
2
2003
41
4
1
2004
20
5
1
Lipiec 2005
18
8
1
Źródło : dane Urzędu Stanu Cywilnego w Sakach
Pod względem demograficznym gmina Sadki nie odbiega znacząco od reszty województwa kujawskopomorskiego i kraju. Odnotowuje się takie zjawiska jak : malejąca liczba zawieranych małŜeństw, wzrost liczby
rozwodów, spadek liczby urodzeń.
Rynek pracy
Bezrobocie jest niezmiernie uciąŜliwym problemem społecznym i gospodarczym w Polsce. Od wielu lat
notuje się wysoką stopę bezrobocia. W kraju stopa bezrobocia przekracza juŜ 18%. Pociąga to za sobą szereg
problemów natury społecznej. W powiecie nakielskim, w którym stopa bezrobocia przekracza 32%, wszystkie
gminy uznane zostały za zagroŜone strukturalnym bezrobociem (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20
grudnia 2000 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia powiatów (gmin) zagroŜonych szczególnie
wysokim bezrobociem strukturalnym).
Tab. 6. Dane o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w gminie Sadki
2000
2001
2002
2003
2004
- ogółem
682
759
874
803
738
- męŜczyźni
283
322
386
330
322
- kobiety
399
437
488
473
416
zasiłku:
170
183
234
154
152
- ogółem
94
117
129
104
105
- męŜczyźni
76
66
105
50
47
Bezrobotni
w tym z prawem do
- kobiety
Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Nakle nad Notecią
Wzrosła liczba osób bezrobotnych. Systematycznie maleje liczba osób z prawem do zasiłku.
Tab. 7. Wykształcenie osób bezrobotnych
Wykształcenie
Ogółem
MęŜczyźni
Kobiety
WyŜsze
10
1
9
Policealne i średnie zawodowe
167
53
114
Ogólnokształcące
27
7
20
Zasadnicze zawodowe
344
184
160
12
Podstawowe i niepełne
250
116
134
Razem
798
361
437
Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Nakle nad Notecią, stan na 30.06.2004 r.
Najwięcej bezrobotnych to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. W ogólnej liczbie
bezrobotnych stanowią one 43,11 %. W dalszej kolejności są to osoby z wykształceniem podstawowym i
niepełnym – 31,33 %, policealnym i średnim zawodowym – 20,9 %. Najmniej wśród bezrobotnych jest osób z
wykształceniem wyŜszym – 1,25 % i średnim ogólnokształcącym – 3,38 %.
Tab. 8. Bezrobotni ze względu na wiek
Wykształcenie
Ogółem
MęŜczyźni
Kobiety
18 – 24 lata
248
117
131
25 – 34 lata
239
99
140
35 – 44 lata
166
71
95
45 – 54 lata
123
63
60
55 – 59 lat
22
11
11
60 – 64 lata
0
0
0
Najwięcej osób bezrobotnych jest w grupie wiekowej 18 - 24 lata. Bezrobocie w tej grupie wiekowej
osiąga poziom 31 % całego bezrobocia w Gminie. W grupie wiekowej 25-34 lata bezrobocie osiąga poziom
prawie 30 % ogólnego bezrobocia. 21 % udział w bezrobociu mają osoby w wieku 35-44. Najmniej osób bez
pracy było w wieku 55 lat i więcej.
Tab. 9. Bezrobotni ze względu na czas pozostawania bez pracy
(w miesiącach)
Czas pozostawania bez pracy
Ogółem
MęŜczyźni
Kobiety
Do 1 miesiąca
45
22
23
Od 1 do 3 miesięcy
72
45
27
Od 3 do 6 miesięcy
122
77
45
od 6 do 12 miesięcy
164
91
73
od 12 do 24 miesięcy
133
58
75
PowyŜej 24 miesięcy
262
68
194
Najwięcej zarejestrowanych jest bezrobotnych, których czas pozostawania bez pracy przekracza 12
miesięcy – 49,50 % ogólnej liczby bezrobotnych. W dalszej kolejności są osoby pozostające bez pracy przez
okres od 1 do 12 miesięcy, stanowią one 44,86 % ogółu bezrobotnych. Z kolei najmniej bezrobotnych
zarejestrowanych jest w przedziale pozostawania bez pracy do 1 miesiąca – ich ilość stanowi 5,64 % ogólnej
liczby bezrobotnych.
13
Dane dotyczące stopy bezrobocia (jako ilości zarejestrowanych bezrobotnych do ludności w wieku
produkcyjnym) przedstawiają się następująco:
Tab. 10. Stopa bezrobocia
2000
Polska
Powiat
Nakielski
Gmina Sadki *
2001
2002
2003
15,0%
17,4%
18,0%
18,0%
28,4%
31,1%
33,5%
32,6%%
15,92%
17,40%
19,34%
18,58%
Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Nakle nad Notecią
* - obliczenia własne
Stopa bezrobocia na terenie gminy, jest zbliŜona do stopy bezrobocia w Polce ogółem.
2.2
Sfera gospodarcza
W gminie Sadki występują następujące podmioty gospodarcze : jednostki budŜetowe państwowe i
komunalne, spółdzielnie, prywatna działalność gospodarcza i inne.
W 1996 roku działalność gospodarczą w gminie Sadki prowadziło 217 podmiotów gospodarczych, 208 z
nich tj. 95,9% naleŜała do sektora prywatnego. Od tego okresu obserwujemy znaczny wzrost podmiotów
gospodarczych - do 430 w 2003 roku. Z czego do prywatnego sektora naleŜało 411.
Największe znaczenie w lokalnej gospodarce odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa, które zapewniają
zatrudnienie i dochody. Ilość zakładów ogółem wzrosła w latach 1996-2003 o 98,2 %.
Tab. 11. Główni pracodawcy w gminie Sadki
Nazwa firmy
Jednostki organizacyjne gminy Sadki
Zespół Szkół Ponadpodstawowych w
BranŜa
Administracjaoświata
Zatrudnienie
w 2003 osób
185
Oświata
60
Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Sadkach
Rolnictwo
64
Spółka Rolna Dębowo
Rolnictwo
25
Samostrzelu
Spółdzielnia Produkcyjno-Handlowa Sadki
SpoŜywczohandlowa
25
Źródło: Dane własne Urzędu Gminy w Sadkach
Najwięcej ludzi z Gminy i okolic znalazło zatrudnienie w jednostkach organizacyjnych gminy Sadki:
placówkach administracyjnych i oświatowych. Następnie w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Sadkach i
Zespole Szkół Ponadpodstawowych w Samostrzelu. Znaczącymi przedsiębiorstwami rolnymi są: Stadnina Koni
w Dobrzyniewie Gospodarstwo Mrozowo.
14
Bardzo waŜnym elementem wpływającym na funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz ich rozwój jest tzw.
otoczenie biznesu. W przypadku gminy Sadki w jego skład wchodzi jedynie Bank Spółdzielczy w Sadkach.
Rolnictwo
Gmina Sadki jest typowo rolnicza. Naturalnym bogactwem jest ziemia, szczególnie łąki nadnoteckie,
które stwarzają warunki do rozwoju hodowli bydła mlecznego i mięsnego. Są one takŜe ostoja ptactwa i
zwierzyny łownej. Mogą być magnesem przyciągającym turystów szukających wypoczynku w zakątkach, do
których nie dotarły jeszcze skutki cywilizacji. Stąd teŜ rozszerzona charakterystyka tego działu.
Struktura władania w przedziale czasowym 1987-2001 przedstawia się następująco :
Sektor prywatny stanowi obecnie 48,52 %, publiczny 41,49, spółdzielczy 6,64%. Grunty innych podmiotów
ewidencyjnych, jako nowej formy własności zajmują 3,35 % powierzchni w stosunku do roku 1987, w którym
własność skupiała się w trzech sektorach : państwowym – 50,49 %, prywatnym 41,71 % i spółdzielczym 7,8%.
Struktura władania charakteryzuje się duŜym zróŜnicowaniem przestrzennym. Wsie o duŜej koncentracji
gruntów prywatnych to JadwiŜyn, Łodzia, Anieliny i Śmielin. W południowej części gminy gdzie udział tego
sektora sięga 70 - 90 % gruntów oraz nieco mniejszej części północnej np. Dębowie – 64,75 %, Dębionku 61,58
% i Radziczu – 65,44 %.
Grunty Państwowych Gospodarstw Rolnych we wsiach, gdzie miały one duŜy udział aktualnie pozostają
w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych.
Własność spółdzielcza znaczący udział ma tylko w Sadkach , gdzie RSP gospodaruje na 773,07 ha (42,77
%) i Samostrzelu (10,05 %).
Ponadto na terenie gminy Sadki gospodarują nowo powstałe przedsiębiorstwa – spółki z ograniczona
odpowiedzialnością – na terenie wsi Dębowo Przedsiębiorstwo Rolno – Przemysłowe „Dębowo” gospodarujące
na gruntach o powierzchni 361,43 ha (25,71 % powierzchni wsi) oraz „ Sampol” w Samostrzelu na 96,08 ha
(5,10 % powierzchni wsi).
Przy widocznym wzroście powierzchni gospodarstw w gruntach własnych nastąpił znaczny spadek ich
ilości. Liczba ta zmalała o 126, co przyczyniło się do wzrostu średniej powierzchni gospodarstwa o około 2,0 ha.
Średnia powierzchnia w gruntach własnych wynosi obecnie 12,55 ha.
Analizując zmiany w poszczególnych grupach obszarowych gospodarstw rolnych na przestrzeni
rozpatrywanego okresu 14 lat, zauwaŜa się znaczny wzrost ilości gospodarstw małych o powierzchni 1,0-4,99 i
5,0-9,99 ha oraz pojawienie się grupy gospodarstw bardzo duŜych powyŜej 50,00 ha, a takŜe wyraźny spadek
liczby gospodarstw w grupach pośrednich 10,00-14,99 ha i 15,00-14,99 ha. Średnia powierzchnia gospodarstwa
w trzech pierwszych grupach obszarowych układa się mniej więcej na tym samym poziomie, wyraźny wzrost
obserwuje się dopiero w grupie gospodarstw 15,00-49,99 ha. Średnia powierzchnia w grupie gospodarstw
powyŜej 50,00 ha wynosi 100,05 ha.
W odniesieniu do poszczególnych obrębów, trzeba stwierdzić, Ŝe mimo spadku gospodarstw ogółem w
gminie, w niektórych wsiach obserwuje się ich wzrost. Jest on największy we wsiach Liszkówko (+7), Broniewo
(+6), Samostrzel (+5). We wsiach tych uległa obniŜeniu średnia powierzchnia gospodarstwa o około 1,00 – 1,20
ha.
Największy spadek liczby gospodarstw obserwuje się w takich wsiach jak Sadki (- 30) gospodarstw i
prawdopodobnie jest wynikiem ustawy zwiększającej powierzchnie minimalną gospodarstwa z 0,5 do 1,0 ha,
15
Dębionek (-16), Bnin (-13), Kraczki (-7) i Łodzia (-6). Zaobserwowane zmiany potwierdzają istniejący w
rolnictwie trend zmierzający do polaryzacji gospodarstw na małe i bardzo małe oraz duŜe i bardzo duŜe,
powstające kosztem gospodarstw średnich. Jest to najlepiej widoczne we wsiach połoŜonych w południowej
części gminy, jak Anieliny, Łodzia, JadwiŜyn, Samostrzel i Bnin.
W północnej części gminy proces rozdrobnienia jest mniej widoczny, przy czym wyraźniej zaznacza się
tutaj proces tworzenia gospodarstw duŜych w grupie obszarowej 15,00-49,00 ha (Kraczki, Liszkówko) oraz
bardzo duŜych, powyŜej 50 ha (Radzicz, Sadki, Broniewo i Dębowo), gdzie stanowią one od 2% do 8,33% a
łącznie z gruntami dzierŜawionymi nawet 12%.
Analizując zmiany struktury obszarowej gospodarstw w poszczególnych obrębach w okresie
rozpatrywanych 14 lat stwierdza się:
- w grupie obszarowej gospodarstw 1,0-4,99 ha, wzrost w większość obrębów, z tym, Ŝe największy w
południowej części gminy (Dolina Noteci), to jest na obszarze o glebach niŜszej jakości i mniej intensywnej
produkcji rolniczej,
- w grupie 5,00-9,99 ha obserwuje się wzrost w większości obrębów z tym, Ŝe większy w części południowej
(Dolina Noteci: Anieliny, Bnin i JadwiŜyn - od 10 do 30%), a zdecydowanie mniejszy w części południowo –
środkowej: Broniewo (13%), Sadki (4%), Kraczki (8%). Znaczny przyrost w ciągu ostatnich 14 lat gospodarstw
w grupach obszarowych od 1,0 do 4,99 ha oraz od 5,0 do 9,99 ha. Stanowią one obecnie ponad 50,0 %
wszystkich gospodarstw. Wzrost ten przyczynił się do pogorszenia istniejącej struktury agrarnej szczególnie w
południowej części gminy (Dolina Noteci). Zjawisko to jest wynikiem istniejących luk w przepisach prawnych o
zakupie ziemi na cele działalności rolniczej. Pozwalają one osobom fizycznym uzyskać status rolnika i pewne
korzyści z tym związane (między innymi niŜsze składki na ubezpieczenie społeczne w KRUS), poprzez zakup
ziemi rolniczej (minimum 1,0 ha) oraz umoŜliwiają sprzedaŜ gruntów rolnych osobom traktującym ziemię jako
lokatę kapitału.
- W grupie obszarowej 10-14,99ha w dziewięciu obrębach obserwuje się spadek ilości, z tym, Ŝe zdecydowanie
większy na terenach o niŜszym wskaźniku przydatności rolniczej : JadwiŜyn 25%, Bnin 6%, Kraczki 3%, i wsią
Liszkówko, gdzie równieŜ obserwuje się duŜy spadek (15%) mimo wskaźnika przydatności rolniczej powyŜej
średniej.
- W grupie obszarowej 15,0-49,99 ha w większości obrębów notuje się wzrost udziału tych gospodarstw –
największy na terenach o wysokim wskaźniku bonitacji produkcyjnej gleb, wysokiej kulturze rolnej gruntów,
połoŜonych raczej na wysoczyźnie(Sadki , Śmielin, Dębowo, Liszkówko i Kraczki).
- Pojawienie się 11 gospodarstw duŜych powyŜej 50,00 ha ma miejsce głównie w części leŜącej na południu 2
gospodarstw ponad 50 ha.
Rolnicy, którzy zaprzestają prowadzenia gospodarstw rolnych stają się często beneficjentami pomocy
społecznej.
Występujące zmiany w strukturze moŜna wiązać przede wszystkim z istniejącymi warunkami
przyrodniczymi oraz koniecznością dostosowywania gospodarstw rolnych do zmieniających się warunków
ekonomicznych. Potwierdzeniem tego jest obserwowany trend zwiększania się liczby gospodarstw małych i
bardzo duŜych kosztem gospodarstw średnich.
Tab. 12. Struktura gospodarstw w grupach obszarowych wg. kart podatkowych gospodarstw w latach
1987 – 2001 (grunty własne).Średnia pow. gosp.
16
średnia
licz
ba
12,55
181
32,85
2,38
129
23,41
7,82
91
16,52
12,49
139
10,67
193
30,88
2,34
131
20,96
8,11
141
22,56
12,26
160
licz
ba
%
%
%
Pow. 50
Il
oś
ć
go
Il
oś
ć
go
Ilość
625
śred
Ilość
nia licz %
ba
15,0 – 49,99
551
śred
nia licz
ba
10,0 – 14,99
668,00
Średnia pow.gosp
Ilość
5,0 – 9,99
6915,99
Liczba gosp
rolnych
Pow. Ogóln.gosp.
W ha
Lata
1,01- 4,99
śred
nia licz
ba
%
śred
nia
2001
25,23
23,3
11
1,99
100,05
25,6
21,25
0
0
0
1987
Tab. 13 Powierzchnia zasiewów głównych ziemiopłodów.
Ogółem
Wyszczególnienie
.w ha
.w odsetkach
ZboŜa ogółem (łącznie z kukurydzą na ziarno)
5468
68,7
.w tym zboŜa podstawowe
5230
65,8
Strączkowe jadalne na ziarno
7
0,1
Ziemniaki
223
2,8
Przemysłowe
1388
17,6
.w tym :
Buraki cukrowe
498
6,3
Rzepak i rzepik
890
11,2
Pastewne (łącznie z mieszankami zboŜowo- strączkowymi)
687
8,6
Pozostałe
174
2,2
.w tym warzywa gruntowe
48
0,6
Ogółem
7954
100,0
Dane : Podstawowe informacje za spisów powszechnych 2002, Gmina wiejska Sadki, Urząd Statystyczny w
Bydgoszczy.
W uprawach dominują rośliny zboŜowe, rzepak i buraki cukrowe oraz rośliny pastewne.
Tab.14 Powierzchnia uprawy poszczególnych gatunków drzew i krzewów owocowych oraz plantacji
jagodowych
Wyszczególnienie
Powierzchnia w ha
Wyszczególnienie
Powierzchnia .w ha
Jabłonie
Grusze
Śliwy
Wiśnie
Czereśnie
61
19
4
16
4
Pozostałe
1
Drzewa owocowe
Agrest
Porzeczki
Maliny
Pozostałe
Krzewy owocowe i
plantacje
0
37
0
6
43
105
Dane: Podstawowe informacje za spisów powszechnych 2002, Gmina wiejska Sadki, Urząd Statystyczny w
Bydgoszczy
17
Na terenie zauwaŜalny jest wzrost plantacji truskawek, porzeczki, agrestu. Zapewni to sezonowość pracy
przy zbiorach. Z chwilą wstąpienia Polski do Struktur Unii Europejskiej za pośrednictwem gospodarstw rolnych
trafiają na obszary wiejskie największe pieniądze. Od tego jak rolnicy je wykorzystają zaleŜy rozwój tych
terenów. Dlatego pomoc rolnikom przy pozyskiwaniu i absorpcji tych środków powinna być jednym z zadań
samorządów. Ubolewać naleŜy natomiast, Ŝe nie udało się zatrzymać Przetwórni Owocowo – Warzywnej Polo
Sadki. Powodem tego stanu rzeczy były nieuregulowane stosunki własnościowe.
Mieszkalnictwo
Właścicielami zasobów mieszkaniowych w gminie są : właściciele prywatni, wspólnoty mieszkaniowe,
zakłady pracy, gmina.
Bezpośrednią miarą aktywności społeczności lokalnej w zakresie mieszkalnictwa jest ilość pozwoleń na
budowę. Stanowią one o rozmiarach nowego budownictwa mieszkaniowego. Wydawaniem pozwoleń na
budowę, wyszczególnionych ilościowo w poniŜszej tabeli, zajmuje się Starostwo Powiatowe w Nakle nad
Notecią.
Tab. 15. Pozwolenia na budowę - budynki
Powiat nakielski
1999
2000
2001
2002
2003
416
305
290
185
187
9
14
23
13
14
gmina Sadki
Źródło: Dane Starostwa Powiatowego w Nakle nad Notecią.
W okresie 1999 - 2003 wydano dla terenu gminy Sadki 73 pozwoleń na budowę budynków. Najwięcej,
bo aŜ 23 (31,5%) wydano pozwoleń w 2001 roku. Napawa to optymizmem i jest przejawem aktywności
mieszkańców.
Tab. 16. Ogólne dane o zamieszkanych mieszkaniach warunkach mieszkaniowych według rodzaju
podmiotów będących właścicielami mieszkań.
Wyszczególnienie
Ogółem
Osób
Mieszkania stanowiące własność
Wspólnot gminy
Skarbu Zakładów Pozostałych
prywatnyc mieszkani
Mieszkania
1745
h
owych
1518
59
Państwa
pracy
podmiotów
54
42
63
9
W tym mieszkania stałe
Mieszkania
1731
1506
58
54
42
62
9
Izby
6937
6204
167
173
144
206
43
W tym wykorzystywane
19
15
-
-
-
-
-
131802
119838
2486
2750
2530
3509
689
wyłącznie do prowadzenia
działalności gospodarczej
Powierzchnia uŜytkowa mieszkań
2
wm
18
W tym wykorzystywane łącznie
344
285
-
-
-
30
29
Ludność w mieszkaniach
7018
6239
192
150
180
231
26
Gospodarstwa domowe w
1920
1689
60
54
45
63
9
1833
1629
53
43
45
58
5
1 mieszkania
76,1
79,6
42,9
50,9
60,2
56,6
76,36
Na 1 osobę
18,8
19,2
12,9
18,3
14,1
15,2
26,5
doprowadzenia działalności
gospodarczej
mieszkaniach
Rodziny w mieszkaniach
Przeciętna powierzchnia
uŜytkowa w m2 :
Bydgoszczy
Tabela 17. Mieszkania zamieszkane według okresu budowy budynku.
Wyszczególnienie
.m – mieszkania
.p – powierzchnia
uŜytkowa mieszkań
Mieszkania
zamieszkałe w
budynkach
wybudowanych w
latach :
Przed 1918
M
P
Ogółem
Osób
Mieszkania stanowiące własność
Wspólnot
Gminy
Skarbu
Zakładów
prywatnych mieszkanio
Pozostałych
państwa
pracy
podmiotów
wych
325
21489
260
17825
4
148
16
829
7
385
31
1763
7
539
1918-1944
M
P
277
17669
246
16082
-
9
472
13
752
9
363
-
1945-1970
M
P
460
33910
415
31398
14
731
4
205
8
481
18
1045
1
50
1971-1978
M
P
314
23228
250
20436
36
1406
21
968
4
223
2
95
1
100
1979-1988
M
P
205
20306
192
19728
4
53
4
-
2
517
3
-
-
1989-2002
M
P
136
13298
127
12728
1
53
-
8
517
-
-
W tym w latach
M
P
15
1423
15
1423
-
-
-
-
-
2001-2002
ogółem
M
1.732
Bydgoszczy
19
Stąd wniosek, Ŝe aŜ 56% mieszkań zostało pobudowanych w latach 1945 - 1988, do 1944 – 34,80%. Zasoby
mieszkaniowe powstałe po 1989 stanowią tylko 8,70 %.
Tab. 18 Wnioski o mieszkania.
Wpłynęło
Pozytywne
Negatywne
2002
2
2
2003
5
5
2004
3
3
Bydgoszczy
Edukacja, kultura, sport
W gminie Sadki obserwuje się spadek liczby uczniów, który ilustruje poniŜsza tabela:
Tab.19 . Liczba uczniów.
Liczba
uczniów
w
szkołach
podstawowych
gimnazjum
i
1998
1999
2000
2001
2002
2003
1099
1044
977
1061
1039
966
Źródło: Dane Gminnego Zespołu Obsługi Oświaty
Gminne placówki oświatowe
1. Przedszkole Samorządowe w Sadkach. Zajmuje obiekt na nieruchomości połoŜonej przy ul. Kościelnej w
Sadkach. Stan budynku dobry.
2. Szkoła Podstawowa w Bninie. Korzysta z jednego budynku, w którym znajduje się 5 pomieszczeń
dydaktycznych, jedno dla oddziału zerowego oraz jedna zastępcza sala gimnastyczna. Organizacja placówki:
oddział zerowy plus klasy I – III.
3. Szkoła Podstawowa w Dębionku. Korzysta z budynku, w którym jednym znajduje się 7 pomieszczeń
dydaktycznych. Stan budynku dobry. Organizacja placówki: oddział zerowy plus klasy I – III.
4. Szkoła Podstawowa w Dębowie. Korzysta z jednego budynku, w którym znajduje się 7 pomieszczeń
dydaktycznych. Stan budynku dobry. Organizacja placówki: oddział zerowy plus klasy I – III.
5. Szkoła Podstawowa w Sadkach. Korzysta z budynku, w którym znajduje się 18 pomieszczeń dydaktycznych
oraz dwie sale gimnastyczne, odbywa się tutaj nauczanie w klasach I-VI.
Niepubliczne placówki oświatowe
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Anielinach. Korzysta z jednego budynku, w którym znajduje się 7
pomieszczeń dydaktycznych, jedno dla oddziału zerowego oraz jedna zastępcza sala gimnastyczna. Stan
budynku dobry. Właścicielem nieruchomości jest Gmina Sadki, która przekazała ja do nieodpłatnego
uŜytkowania Stowarzyszeniu Na Rzecz Rozwoju wsi Anieliny i Łodzia „śakus”.
Gminny Zespół Obsługi Oświaty
20
Realizacją zadań bieŜących w zakresie zarządzaniem oświatą zajmuje się Gminny Zespół Obsługi Oświaty.
ponadto prowadzi on obsługę finansowo-księgową przedszkola i szkół podstawowych. Zajmuje się równieŜ
wypłatą stypendiów szkolnych.
Powiatowe placówki oświatowo-wychowawcze
1. Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Samostrzelu. W 1982 roku przeniesiono siedzibę z pałacu do nowo
wybudowanych obiektów. Na bazę składa się obiekt dydaktyczny z salą gimnastyczna i salą widowiskową oraz
obiekt internatu, który obecnie po przeprowadzonym remoncie częściowo jest wykorzystywany pod potrzeby
dydaktyczne.
2. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Samostrzelu. Przeniesiony z dniem 1 września 2004 roku z Izabeli. Ma
siedzibę na drugim piętrze budynku internatu.
Placówki kulturalne
1. Gminna Biblioteka Publiczna. Od 1990 roku jest placówką samorządową. Ma siedzibę w budynku przy ul.
Kasztanowej w Sadkach. Na sieć biblioteczną składają się: Gminna Biblioteka Publiczna w Sadkach, dwie filie
w Dębowie i w Radziczu oraz 5 punktów bibliotecznych. Biblioteka w Sadkach obejmuje wypoŜyczalnię
ksiąŜek i czytelnię, która jest wyposaŜona w 3 stanowiska komputerowe z dostępem do internetu. Ręczne
prowadzenie katalogu i usług czytelniczych nie sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu biblioteki. Księgozbiór
w poszczególnych działach jest niekompletny i podniszczony. Na koniec 2003 roku księgozbiór obejmował
38535 woluminów. W 2003 roku zarejestrowanych było 1937 czytelników, wypoŜyczenia na zewnątrz to 44094
woluminów. Stan budynku i pomieszczeń – zadowalający.
2. Wiejski Dom Kultury. Został utworzony na mocy uchwały Gminnej Rady Narodowej z dnia 16 lutego 1989
roku. Mieści się przy ul. Kasztanowej w Sadkach, w drewnianym domku tzw. „Poniatówce”. Swoją
działalnością obejmuje wieś Sadki. Zajęcia prowadzone są codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach
10.30 – 18.00.
3. Świetlice wiejskie. Funkcjonują w miejscowościach: Bnin, Dębowo, JadwiŜyn, Liszkówko, Łodzia,
Mrozowo, Śmielin, w obiektach, które za wyjątkiem Dębowa, stanowią własność gminy Sadki. budynki w
Kraczkach, Liszkówku, Radziczu i Śmielinie wymagają modernizacji.
Obiekty sportowe
1. boisko sportowe w Sadkach. Znajduje się na działce połoŜonej w Sadkach przy ul. StraŜackiej. Obiekt w
trakcie modernizacji – wymieniono murawę i wykonano ogrodzenie.
2. boiska zakładowe. Funkcjonują w Mrozowie, Dębowie i Dębionku.
3. ścieŜka sportowo-przyrodnicza w Anielinach. Wykonana przez mieszkańców Anielin i Łodzi w ramach
grantu otrzymanego przez Stowarzyszenie „śakus”. Na trasie długości – ok. 1,5 km ustawionych jest 11 stacji z
przyrządami do ćwiczeń gimnastycznych.
Jednostki ochotniczych straŜy poŜarnych
1. OSP Anieliny. Stan obiektu remizy dobry. WyposaŜona w samochód gaśniczy marki Star 660 typ GBA.
2. OSP Bnin. Stan obiektu remizy dobry. WyposaŜona w samochód gaśniczy marki Star 26 typ GBAM.
21
3. OSP JadwiŜyn. Stan obiektu remizy dobry. WyposaŜona w samochód gaśniczy marki Jelcz 004 GCBA 6/32.
4. OSP Sadki. Stan obiektu remizy dobry. Włączona w Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy. Siedzibą jest
remiza przy ul. StraŜackiej w Sadkach. WyposaŜona w samochód gaśniczy marki Star-Mann typ GBA 2,6/16 i
do ratownictwa drogowego marki śuk typ GLM8.
Remizy wyposaŜone są w radiowy system alarmowania jednostek.
Obiekty kultu religijnego
1. kościoły. Na terenie gminy funkcjonują cztery kościoły parafialne, w: Dębowie, Radziczu, Sadkach i
Śmielinie.
2. kaplice. Są usytuowane w następujących wsiach: Dębionku, Kraczkach, Mrozowie i Samostrzelu.
3. cmentarze. mają charakter parafialnych i są zlokalizowane w następujących miejscowościach: Dębowo,
Radzicz i Sadki.
Na terenie gminy działają następujące organizacje pozarządowe.
1. Towarzystwo Kulturalne Gminy Sadki - zawiązane w 1995 roku. Inicjuje i organizuje róŜnorodne formy
Ŝycia kulturalnego. Propaguje historię, kulturę, sztukę i obyczaje regionów. Jest popularyzatorem sztuki, w tym
ludowej i folkloru regionu. Organizuje i koordynuje imprezy kulturalne: pikniki, festyny ludowe, spotkania z
piosenką, święto miłośników koni – Hubertus, Gminne DoŜynki.
2. Stowarzyszenie Kobiet Na Rzecz Środowiska Wiejskiego – powstałe w 1999 roku. Rozwija umiejętności
organizacyjne kobiet. Ma na celu społeczną i polityczną aktywizację kobiet wiejskich. DąŜy do zmiany postaw
kobiet wiejskich wobec problemów zdrowotnych, przemocy w rodzinie, profilaktyki uzaleŜnień. Realizuje
programy, m.in. Program „Student z naszej wsi” słuŜący pozyskiwaniu środków na stypendia dla studiującej
młodzieŜy z Sadek. Finansowany jest z grantu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i Akademii Rozwoju
Filantropii w Polsce. Zorganizowane imprezy: „Wioskowe portrety”, „Teatralia 2004” czy „Nutki z wiśniowego
sadu”.
3. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Anieliny i Łodzia „śAKUS” – powstałe w 2001 roku. Jest
organem prowadzącym dla pierwszej w powiecie nakielskim niepublicznej szkoły podstawowej. Organizuje
imprezy kulturalne i sportowe. WyróŜnia się aktywnością z zakresie pozyskiwania grantów na realizację szeregu
projektów.
4. Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne Na Rzecz Rozwoju Wiosek Parafii P.W. Św. Michała Archanioła
w Dębowie – załoŜone w 2004 roku. Organizuje imprezy sportowe i kulturalne. Przy stowarzyszeniu działa
druŜyna piłkarska.
5. Zespół Folklorystyczny „SADKOWIANIE” – powstał w 1994 roku. Inicjatorką powstania zespołu była
Maria Sapichowska, która po rozwiązaniu zespołu KRAJNA w Nakle rozpoczęła organizowanie nowej grupy w
Sadkach. Działa przy PZERiI kole w Sadkach, kontynuuje oraz szerzy folklor, zwyczaje i kulturę Ziemi
Krajeńskiej.
6. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Mrozowo i Samostrzel „Kłos”. Powstało w 2004 roku.
7. Rada Gminna LZS. Jej Przewodniczącym jest Marek śurek – nauczyciel w-f w ZSP w Samostrzelu. Jest
organizatorem sportu masowego. Pod jej sztandarem młodzi sportowcy gminy biorą udział w róŜnego rodzaju
zawodach i rozgrywkach. Przy Radzie Gminnej działa druŜyna piłkarska GLZS Sadki.
22
Ochrona zdrowia
Na terenie gminy opiekę nad zdrowiem mieszkańców zapewnia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej Przychodnia w Sadkach. Mieszkańcy mają moŜliwość korzystania z porad lekarzy w poradniach:
ogólnej, rehabilitacyjnej, dziecięcej, Poradni K. Przychodnia wyposaŜona jest w aparat EKG i USG. Pomoc w
dni wolne od pracy zapewnia Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medicus” w Nakle nad Notecią.
Oprócz SPZOP funkcjonują równieŜ prywatne gabinety stomatologiczne.
W przychodni pracują lekarze następujących specjalności : 1 lekarz chorób wewnętrznych, 1 pediatra, 2
lekarzy ogólnych, 2 stomatologów, rehabilitant oraz 10 pielęgniarek.
Punkt Apteczny w Sadkach. Mieści się w budynku prywatnym przy ul. StraŜackiej w Sadkach.
Bezpieczeństwo publiczne
O bezpieczeństwo naszych mieszkańców dba miejscowy posterunek Policji oraz StraŜ Gminna. StraŜ
Gminna dział w składzie siedmioosobowym. W posterunku Policji jest zatrudnionych pięciu policjantów.
Dzielnicowi maja swoje rejony, współpracują ze straŜą gminą.
Tab. 20 Wykaz przestępstw na terenie gminy.
Postępowanie
dotyczące fizycznego
i psychicznego
znęcania sie nad
rodziną
Postępowanie na
podstawie. ustawy o
wychowaniu w
trzeźwości
Interwencja domowe
Liczba sporządzonych
“niebieskich kart”
Postępowanie na
podst. ustawy o
przeciwdziałaniu
narkomanii
Postępowanie
dotyczące
problematyki
nieletnich
2002
6
2003
6
2004
-
2005
6
1
-
-
-
39
17
40 ( w tym przemoc w 53 ( w tym przemoc w
rodzinie 17)
rodz. i naduŜywanie
alkoholu 53)
-
42
-
-
3
1
1
2
6
1
2
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sadkach
Działania GOPS Sadki są wspierane przez GKRPA w Sadkach. Z jej środków opłacana jest działalność dwóch
Świetlic Profilaktyczno – Wychowawczych. Jedna z nich mieści się w Radziczu, druga zaś w Kraczkach. Do
świetlic na zajęcia uczęszcza 50 dzieci. Komisja opiniuje wnioski o wydawanie zezwoleń na sprzedaŜ napojów
23
alkoholowych. W roku 2003 zostały wszczęte 9 postępowań w sprawie zastosowania obowiązku poddania się
leczeniu odwykowemu. Rok później było ich 8. Komisja liczy 6 członków w tym 1 pracownika socjalnego.
Wzrasta liczba prowadzonych rozmów interwencyjno – motywacyjnych, coraz więcej osób samodzielnie
podejmuje leczenie. Na terenie gminy dział grupa AA oraz grupa wsparcia dal kobiet Al -Anon.
2.3. Świadczenia środowiskowe realizowane w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej
Za realizację zadań z zakresu polityki społecznej na terenie gminy Sadki odpowiedzialny jest Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej.
GOPS realizuje zadania na podstawie:
- Ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. nr 64 poz. 593 z dnia 15 kwietnia 2004r. z póź.
zm.),
- Ustawy z dnia 28 listopada 2003r o świadczeniach rodzinnych ( Dz.U. z 2003r. nr 228 poz. 2255 z późn. zm.),
- Ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłuŜników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej
(Dz.U. z 2005r. nr 86 poz. 732z późn. zm.)
Zadaniem ośrodka jest:
-
prowadzenie diagnostyki jednostkowej i środowiskowej;
-
bezpośrednie i pośrednie udzielanie świadczeń (w tym organizowanie opieki i usług domowych);
-
współpraca z organizacjami i instytucjami, a zwłaszcza z samorządem lokalnym;
-
aktywizacja środowiska lokalnego;
-
wypłata świadczeń rodzinnych i naleŜnych dodatków;
-
wypłata zaliczki alimentacyjnej i prowadzenie postępowań wobec dłuŜników alimentacyjnych;
W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej zatrudnionych jest ogółem 14 pracowników realizujących zadania z
zakresu pomocy społecznej, w tym 3 pracowników socjalnych, 2 inspektorów, 8 opiekunek środowiskowych
oraz kierownik GOPS.
Wykształceniem wyŜszym legitymuje się 5 osób, specjalizacją I stopnia - 1 osoba. Kadra opiekunek
środowiskowych wymaga podnoszenia kwalifikacji pozwalających świadczyć usługi na oczekiwanym poziomie.
Naszą bolączka są trudne warunki lokalowe. Pracownicy socjalni i inspektorzy zajmują wspólne pomieszczenie.
Nie stwarza to właściwych warunków do pracy z klientem pomocy społecznej i dla samych pracowników.
Codziennemu Ŝyciu mieszkańców gminy Sadki towarzyszą liczne problemy, obejmujące swoim zasięgiem
coraz liczniejszą grupę ludzi i coraz młodsze pokolenia. Zmuszają one część społeczności do szukania róŜnych
form pomocy, równieŜ do korzystania z pomocy społecznej. Charakterystycznym wyznacznikiem ubiegania się
o pomoc jest przede wszystkim pogarszająca się sytuacja ekonomiczna mieszkańców gminy.
Ustawa o pomocy społecznej przyznała prawo do świadczeń osobom i rodzinom,
m. in. z następujących
przyczyn: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezrobocia,
niepełnosprawności, długotrwałej choroby, alkoholizmu lub narkomani, trudności w przystosowaniu do Ŝycia po
zwolnieniu zakładu z karnego, z powodu klęski Ŝywiołowej lub ekologicznej.
24
Tab 21 Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS w latach 2002 – 2005
2002
2003
2004
2005
liczba rodzin
354
525
467
321
liczba osób w rodzinach
1596
2116
1831
1365
Źródło: dane GOPS
Tab 22 Liczba rodzin według kryteriów powodów ubiegania się pomoc w latach 2002 - 2005
2002
2003
2004
2005
Ubóstwo
25
3
5
279
Sieroctwo
-
-
-
-
Bezdomność
3
1
1
1
Ochrona macierzyństwa
54
71
52
32
Bezrobocie
142
221
223
218
Niepełnosprawność
143
122
66
74
Długotrwała choroba
57
55
42
28
68
23
22
62
3
12
Bezradność
w
sprawach
opiekuńczo-
wychowawczych, w tym: rodziny niepełne, rodziny
wielodzietne
Przemoc
Alkoholizm
17
11
9
56
Narkomania
-
1
2
-
-
1
1
2
-
-
125
-
Trudności
w
przystosowaniu
do
Ŝycia
po
opuszczeniu zakładu karnego
Klęska Ŝywiołowa lub ekologiczna
Źródło dane GOPS
W 2002 roku z pomocy społecznej korzystały 354 rodziny, w 2003 - 525 rodzin, 2004 – 335 rodzin
(1558 osób w rodzinach), 2005 – 321 z tego z powodu ubóstwa 279 rodzinach.
W roku 2004 pomocą zostali objęci rolnicy z tytułu klęski Ŝywiołowej tj. suszy i to spowodowało
znaczny wzrost osób korzystających z pomocy.
W przedstawionej analizie osoby korzystające z pomocy mogą być wyszczególnione w kilku pozycjach.
Analizując dane, dotyczące powodów korzystania z pomocy w okresie dwóch ostatnich lat, wynika, iŜ
wśród rodzin największy odsetek stanowią rodziny dotknięte bezrobociem, długotrwałą chorobą, ubóstwem i
niepełnosprawnością oraz bezradnością w sprawach opiekuńczo wychowawczych. Nasila się problem
alkoholizmu i przemocy.
Przemoc w rodzinie jako przesłanka do udzielania świadczeń pomocy stanowi swoistą nowość. Sposób
postrzegania zjawiska przemocy jest przy tym spleciony z procesem demokratyzacji Ŝycia, którego
fundamentem jest prawo do
nietykalności osobistej. Powszechne postrzeganie przemocy opiera się na
przekonaniu, iŜ jest to akt godzący w osobista wolność jednostki, zmuszanie jej do zachowań niezgodnych z jej
wolą. Badacze wyróŜniają obecnie siedem form złego traktowania, które utoŜsamiane są z przemocą m.in.:
25
przemoc fizyczna, seksualna, emocjonalna, zaniedbanie, opóźnienie rozwoju fizycznego, zaniedbanie prenatalne,
dzieciobójstwa i porzucenia. Najczęściej jednak znęcanie się nad rodziną dotyczy przemocy fizycznej.
Ubóstwo rozumiane jest jako stan poniŜej pewnego zmiennego w czasie progu dochodowego lub progu
realizacji potrzeb. Są to takie warunki materialne, które nie zapewniają zaspokajania minimalnych potrzeb
człowieka. Ubóstwo jest traktowane jako główna przyczyna sytuacji wymagających pomocy społecznej. Istnieje
potrzeba oceny i sprecyzowania tego pojęcia. Ustawa o pomocy społecznej czyni to określając w art.8 kryterium
dochodowe. Przy definiowaniu problemu ubóstwa naleŜy pamiętać o obowiązującym w Polsce rozróŜnieniu
minimum egzystencji i minimum socjalnego. MoŜna domniemywać, Ŝe wszystkie osoby korzystające z pomocy
społecznej to osoby Ŝyjące poniŜej minimum socjalnego.
Prawo do świadczeń pienięŜnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom spełniającym kryterium
dochodowe ustalone w ustawie o pomocy społecznej przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z
powodów : bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała choroba, przemoc, bezradność w sprawach opiekuńczo
– wychowawczych w rodzinach, alkoholizm, narkomania, bezdomność, potrzeba ochrony macierzyństwa. Nie
osiąganie przez osobę lub rodzinę minimum dochodu określonego w ustawie o pomocy społecznej powoduje, Ŝe
Ŝyła ona w ubóstwie.
Bezdomność w potocznym rozumieniu tego słowa, oznacza sytuacje Ŝyciową w której członek
pozbawiony zostaje domu.
Bezdomność to sytuacja osób lub rodzin, które w danym czasie nie mają i własnym staraniem nie mogą
zapewnić sobie takiego schronienia, które mogłoby uwaŜać za swoje i które spełniałoby minimalne warunki,
pozwalające uznać je za pomieszczenia mieszkalne. Na terenie naszej gminy bezdomność nie jest problemem. W
ostatnich latach pomoc z tego powodu była udzielana jednej osobie w ciągu danego roku. Ośrodek pomocy
kieruje takie osoby do Noclegowni do Paterka i ponosi odpłatność.
Powodem korzystania z pomocy społecznej w znacznym stopniu pokrywają się w znacznym stopniu
pokrywają się z osobami z grupy wysokiego ryzyka społecznego tj. wykluczonych społecznie, bezdomnych,
uzaleŜnionych od alkoholu i narkotyków po leczeniu odwykowym, chorych psychicznie, bezrobotnych i
zwalnianych z zakładów karnych.
Wydatkowanie środków budŜetowych na opiekę społeczną w ramach uchwalonego budŜetu.
Tab. 23 Przeznaczenie środków budŜetowych w latach 2004 -2005- zadania zlecone z zakresu opieki
społecznej
2002
2003
2004
2005
Ogółem, w tym
565.364
672.691
49.835
39.256
- zasiłek stały
138.734
249.141
49.835
39.256
- zasiłek stały wyrównawczy od
28.811
35.642
-
-
- gwarantowany zasiłek okresowy
19.083
30.129
-
-
- zasiłek okresowy
45.543
26.893
-
-
- renta socjalna
279.684
258.668
-
-
maja/04r.
Zasiłek stały
26
- macierzyński zasiłek okresowy
45.778
52.995
-
-
- macierzyński zasiłek
7.731
8.844
-
-
-
-
-
-
-
10.379
-
-
jednorazowy
- zasiłek celowy w formie biletu
kredyt.
- zasiłek celowy na pokrycie
wydatków powstałych w wyniku
klęski Ŝywiołowej lub
ekologicznej
Wejście w Ŝycie ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej wprowadziło szereg zmian.
Liczba zadań zleconych gminie o charakterze finansowym z dniem 1 maja 2004 roku zmniejszyła się. Do zadań
własnych przeniesiono przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych i zasiłków celowych w formie biletu
kredytowanego. Zadanie dotyczące wypłaty rent socjalnych, zasiłków stałych (z tytułu opieki nad
niepełnosprawnym dzieckiem), gwarantowanych zasiłków okresowych, macierzyńskich zasiłków okresowych i
jednorazowych,
przeszły
poza
obszar
pomocy
społecznej.
Stały
się
odpowiednio
świadczeniami
pielęgnacyjnymi, dodatkami do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do
zasiłku dla bezrobotnych oraz dodatku z tytułu urodzenia dziecka.
Nowa ustawa o pomocy społecznej podkreśliła wartość pracy socjalnej. Praca socjalna świadczona jest na rzecz
poprawy funkcjonowania osób i rodzin w środowisku oraz ze społecznością lokalną w celu zapewnienia
współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji dla zaspokojenia potrzeb członków społeczności.
Dajemy wędkę a nie rybę. Zadaniem gminy jest tworzenie gminnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną
oraz szeroko rozumiane poradnictwo rodzinne. GOPS staje się centrum aktywności lokalnych.
Tab. 24 Środki finansowe na zadania własne w latach 2002-2005
2002
2003
2004
2005
194.919
219.656
246.109
448.812
- schronienie
3.053
148
-
487
- posiłek
81.666
96.657
60.021
84.680
- ubranie
-
-
-
-
- zdarzenie losowe
-
-
500
-
- sprawienie pogrzebu
-
-
-
-
54.600
65.999
52.476
127.333
- zasiłek okresowy od 1 maja 2004 r.
-
-
62.975
146.000
- zasiłek celowy w formie biletu
-
-
-
-
-
-
-
13.264
55.600
56.852
70.137
76.248
Ogółem, w tym:
- inne zasiłki i pomoc w naturze
kredytowanego od 1 maja 2004 roku
- odpłatność za pobyt w domu pomocy
społecznej od 1 stycznia 2004 r.
- usługi opiekuńcze
27
PowyŜsza tabela wskazuje, Ŝe środki finansowe wydatkowane na zadania własne gminy co roku są większe. W
roku 2005 przybyło nowe zadanie odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej.
3. Charakterystyka głównych problemów w zakresie polityki społecznej
3.1. Bezrobocie.
W następstwie przemian ekonomicznych zasadniczym problemem osób i rodzin korzystających z
pomocy jest bezrobocie. Bezrobocie jest problemem, który oprócz wymiaru ekonomicznego ma duŜe znaczenie
społeczne i psychologiczne. Brak moŜliwości znalezienia zatrudnienia powoduje powstawanie negatywnych
skutków, którymi dla osoby bezrobotnej są m. in. dezaktualizacja zdobytej wiedzy i doświadczeń zawodowych,
spadek poczucia własnej wartości i funkcjonowanie poniŜej własnych moŜliwości. W miarę przedłuŜania się
okresu pozostawania bez pracy problemy te nasilają się i w konsekwencji prowadzą do ubóstwa, frustracji,
izolacji, wycofywania się z Ŝycia społecznego. Bezrobocie jest przyczyną rozszerzania się zjawisk patologii
społecznych, ma równieŜ wpływ na poziom i jakość Ŝycia rodzinnego. Część osób bezrobotnych ma postawę
roszczeniową w związku z tym uwaŜa, Ŝe państwo powinno umoŜliwić im spokojne przetrwanie na rynku pracy
bez większych wysiłków z ich strony i dlatego wymienione tutaj oceny społeczne moŜna potraktować jako
adekwatne. Bezrobotni mają dylemat w jakim kierunku naleŜy się przekwalifikować, na jakie zawody będzie
popyt w przyszłości a pracodawcy najczęściej wymagają doświadczenia zawodowego, którego brak
bezrobotnym.
Osoby bezrobotne, na tle populacji osób w wieku produkcyjnym, zamieszkujących gminę Sadki,
stanowiły w 2003r. 18,58%.
Liczba osób korzystających z opieki społecznej związana jest ściśle z sytuacją ekonomicznogospodarczą. Obecnie wśród podopiecznych przewaŜającą część stanowią ludzie młodzi, zdrowi w wieku
produkcyjnym, którzy z powodu bezrobocia nie dysponują wystarczającymi środkami na utrzymanie siebie i
swojej rodziny. Z ogółu rodzin objętych pomocą w 2002 z problemem bezrobocia było 40,10 %, w 2003 to
42,50 %, a w 2004 66,60 %. Tendencja jest wzrostowa.
Wśród róŜnych form pomocy osobom i rodzinom dotkniętym bezrobociem przewaŜają świadczenia
pienięŜne i w naturze, w formie m.in. pomocy zakupu Ŝywności, opału, pracy socjalnej, współpraca z PUP w
Nakle nad Notecią i potencjalnymi pracodawcami.
3.2. Bezradność w prowadzeniu gospodarstwa domowego.
Znaczącą część klientów GOPS stanowią rodziny z trudnościami opiekuńczo - wychowawczymi, rodziny
niezdolne do samodzielnego stworzenia dzieciom podstawowych warunków bytowych i opiekuńczo –
wychowawczych.
NajpowaŜniejsze problemy niektórych rodzin wiąŜą się z sytuacją dzieci w rodzinach dysfunkcyjnych,
czyli takich, które nie zaspokajają w niezbędnym zakresie materialnych, psychicznych i społecznych potrzeb
swoich członków. W skrajnych przypadkach niezaradność rodziny w opiece i wychowaniu dzieci łączy się z
innymi problemami, takimi jak:
28
- uzaleŜnienia,
- przemoc domowa,
- zaburzenia równowagi systemu rodzinnego w sytuacjach kryzysowych,
- konflikty z prawem z powodu zachowań buntowniczych, agresji, łamania przez dzieci i młodzieŜ panujących
obyczajów, wartości i norm.
W rodzinach, w których występują trudności opiekuńczo - wychowawcze, rodzicom brakuje
właściwych
wzorców
komunikacji
i
stworzenia
poczucia
bezpieczeństwa,
umiejętności
tworzenia
odpowiedniego klimatu Ŝycia rodzinnego, rozładowania napięć powstałych poza domem, a takŜe obdarzania
dzieci uwagą.
Dzieci i młodzieŜ do 18 r. Ŝycia, stanowią 32,50 % ogółu populacji zamieszkującej Sadki. Dzieci i
młodzieŜ objęte są pomocą w formie posiłków w szkole. DoŜywiane są dzieci w gminnych placówkach oraz te
spełniające obowiązek szkolny poza terenem gminy, w : Nakle, Olszewce, Karnowie. Systematycznie otwierane
są nowe punkty doŜywiania w szkole.
Wśród udzielanych świadczeń rodzinom z problemami opiekuńczo - wychowawczymi dominuje pomoc
finansowa i w naturze. Do najczęściej realizowanych form pomocy naleŜało: doŜywianie - zakup posiłków w
szkołach i zasiłek celowy na pokrycie kosztów wyŜywienia młodzieŜy w szkole średniej w ramach rządowego
programu „Posiłek dla potrzebujących’’. Ponadto świadczono pomoc w formie wsparcia w świetlicach
środowiskowych.
Ponadto pracownicy socjalni podejmowali róŜne działania, skierowane na poprawę funkcjonowania tych
rodzin poprzez poradnictwo, systematyczne kontakty z pedagogami szkolnymi, kuratorami sądowymi, a w
skrajnych przypadkach kierowali pisma do sądów o ustanowienie kuratora i wgląd w sytuację dziecka, poradnia
psychologiczna - pedagogiczna.
3.3. Niepełnosprawność i długotrwała choroba.
Osoby niepełnosprawne i długotrwale chore stanowią liczną społeczność gminy. Przyspieszony wzrost
liczby osób niepełnosprawnych, nadaje temu zjawisku coraz większą rangę wśród innych problemów
społecznych. Niepełnosprawność dotyka ludzi w kaŜdym wieku, powodowana jest chorobami czy dysfunkcjami
fizycznymi. Osoba niepełnosprawna to taka, której stan fizyczny, psychiczny i umysłowy powoduje trwałe lub
okresowe utrudnienia, ograniczenia bądź uniemoŜliwienie samodzielnej egzystencji pełnienie ról i zadań
społecznych stosownie od wieku.
W 2004 roku niepełnosprawność i długotrwała choroba była powodem przyznania pomocy dla 108 rodzin,
co stanowiło 32,23% ogółu rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. GOPS współpracuje z
Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie na rzecz osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne otrzymują
pomoc na łamanie barier architektonicznych i w komunikowaniu się. Współpracujemy z przychodnia zdrowia, z
lekarzami róŜnych specjalności. Osoby niepełnosprawne z naszego terenu korzystają ze wsparcia
Środowiskowego Domu Samopomocy w Nakle nad Notecią.
Pomoc środowiskowa obejmuje działalność kulturalno – oświatową przy współpracy z kołem emerytów.
3.4. Problemy ludzi starszych.
29
Na terenie gminy Sadki zamieszkuje 938 osób w wieku poprodukcyjnym.
Osoby starsze objęte pomocą Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sadkach w 2004 roku najczęściej
korzystały z pomocy w formie: usług opiekuńczych , w formie finansowej i w naturze, skierowania do domu
pomocy społecznej. GOPS angaŜuje się w działania koła emerytów na rzecz ich członków.
Tab. 24 Liczba środowisk korzystających z usług opiekuńczych w latach 2002-2005.
2002
2003
2004
2005
12
13
15
14
Usługi opiekuńcze
(osoby starsze i niepełnosprawne)
Osobom starszym świadczona jest pomoc środowiskowa w formie usług opiekuńczych. Liczba środowisk w
okresie ostatnich czterech lat utrzymuje się w granicach 12 – 15. Świadczeniobiorcy usług opiekuńczych
oczekują większej jakości. Stąd teŜ w przyszłości trzeba będzie podnosić kwalifikacje opiekunek, a nowe
opiekunki zatrudniać z przygotowaniem zawodowym.
Pomoc osobom starszym obejmuje róŜne kierunki oddziaływań i wsparcia, min. pomoc środowiskową
ukierunkowaną na rozwój działalności kulturalno-oświatowej, organizowanie czasu wolnego, aktywizację i
organizacje imprez okolicznościowych.
3.5. Alkoholizm i narkomania.
ZauwaŜalnym zjawiskiem w obszarze pomocy społecznej jest alkoholizm. Alkoholizm jest jednym z
najpowaŜniejszych problemów społecznych, pociągającym za sobą psychodegradację jednostki i rodziny,
powoduje załamanie się procesów socjalizacyjnych dzieci i młodzieŜy, wzmaga występowanie przemocy i
prowadzi do współuzaleŜnienia całej rodziny.
Głównymi problemami współwystępującymi są: bezdomność, bezrobocie, ubóstwo, dysfunkcja rodziny,
długotrwała choroba, przestępczość (równieŜ przemoc w rodzinie).
Dotychczasowe
metody
rozwiązywania
problemu
uzaleŜnienia
alkoholowego
to:
działania
profilaktyczne, łagodzenie następstw uzaleŜnień poprzez tworzenie dla dzieci świetlic terapeutycznych, opieka
lekarska i terapeutyczna, działalność Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, pomoc w formie
świadczeń pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych osobom uzaleŜnionym i ich
rodzinom.
Tab. 25 Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS z powodu alkoholizmu i narkomanii w latach
2002 – 2005.
Liczba rodzin
2002
2003
2004
2005
alkoholizm
17
11
9
56
narkomania
-
1
2
-
Jednostkami współpracującymi w rozwiązywaniu problemu alkoholizmu są:
1. Komisariat Policji w Sadkach
30
2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sadkach
3. kuratorzy sądowi i społeczni w Nakle
4. pedagodzy szkolni
5. Poradnia Zdrowia Psychicznego w Nakle
Wg WHO – Narkomania jest stanem okresowej lub przewlekłej intoksykacji przynoszącej szkodę osobnikowi i
społeczeństwu, powtarzającym się zaŜywaniem leku.
Narkomania współcześnie przybrała wymiary epidemii stanowiącej zagroŜenie szczególnie dla młodzieŜy.
Dotychczasowe metody rozwiązywania problemu uzaleŜnienia narkotykowego przez gminę Sadki to
działania profilaktyczne, organizowanie przez Policję, pogadanek z rodzicami oraz uczniami w szkole w celu
uświadomienia problemu narkomanii, pomoc lekarska dla osoby uzaleŜnionej, kontakty z instytucjami
charytatywnymi, dyrekcją szkół oraz środowiskiem narkomana.
3.6. Przemoc.
W Ŝyciu społecznym naszej gminy jest przemoc. Nie oznacza to, Ŝe jej przedtem nie było. W drukach
sprawozdań za rok 2004 pierwszy raz jest wiersz dotyczący przemocy. W roku 2004 z problemem przemocy
były 3 rodziny, a w 2005 juŜ 15 rodzin.
W statystykach Posterunku Policji w Sadkach tez są informacje o postępowaniach i tak w 2005 było 6
postępowań o fizyczne i moralne znęcanie sie nad rodziną i 4 postępowania dotyczące gróźb w związku z
naduŜywaniem alkoholu. A w sumie załoŜono 14 teczek dla sprawców przemocy w rodzinie.
Problemy dotyczące naduŜywania alkoholu, przemocy w rodzinie maja swoje odzwierciedlenie w
interwencjach domowych, a później postępowaniem o fizyczne i psychiczne znęcanie się na rodziną. W
analizowanym okresie tylko w jednym roku 2002 były sporządzane “Niebieski Karty”. Toczyły się
postępowania dotyczące problematyki nieletnich.
W interesujących na latach 2002-2005 były wszczęte dochodzenia z Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
ale były to sprawy w liczbie 3 w roku 2003, a w 2004 tylko jedna. Jak sami policjanci twierdzą, Ŝe statystyka nie
odzwierciedla rzeczywistej skali problemu. Świadczy to raczej o słabym rozpoznaniu środowiska, a nie o tym,
Ŝe gmina nie ma problemu z narkomanią.
4. Strategia rozwiązywania problemów społecznych.
I. Analiza SWOT.
Identyfikacja problemów społecznych, rozpoznanie potrzeb w zakresie problemów społecznych umoŜliwia
sformułowanie misji i wizji oraz określenie celów za pomocą analizy SWOT, którą sie w niniejszym
opracowaniu posłuŜono.
4.1. Mocne strony.
1. znajomość lokalnych realiów społecznych i ekonomicznych;
2. samorządowy system zarządzania sferą społeczną;
31
3. wykwalifikowana kadra działająca w obszarze administracji i pomocy społecznej;
4. zaangaŜowanie pracowników, w realizację zadań;
5. istniejące placówki działające na rzecz mieszkańców;
6. dodatni przyrost naturalny;
7. sprzyjające połoŜenie gminy przy waŜnych szlakach komunikacyjnych umoŜliwiające edukację i znalezienie pracy;
8. rozwój rolnictwa, ogrodnictwa, sadownictwa — potencjalnym rynkiem pracy dla mieszkańców;
9. poziom współpracy między organizacjami pozalokalnymi.
4.2. Słabe strony.
–
postępujący proces uboŜenia mieszkańców gminy;
–
pogłębiający się kryzys instytucji rodziny;
–
wysoki poziom bezrobocia długookresowego;
–
wzrost spoŜywania alkoholu przez dorosłych i młodzieŜ;
–
niewystarczający poziom finansowania podmiotów realizujących zadania z zakresu bezpieczeństwa społecznego;
–
brak atrakcyjnych ofert spędzania czasu wolnego dla ludzi w kaŜdym wieku;
–
brak mieszkań chronionych i socjalnych;
–
zła dostępność do specjalistycznych usług medycznych;
–
wzrost przestępczości;
–
mała aktywność społeczna, brak wolontariatu wśród mieszkańców;
–
brak zasady handlu alkoholem i tytoniem;
–
brak integracji łączącej działania instytucjonalne z aktywnością mieszkańców;
4.3. Szanse.
1. wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa;
2. rosnąca świadomość społeczna;
3.
zmiana struktury zatrudnienia poprzez tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem;
4. ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej;
5. pozyskiwanie środków przez gminę, ośrodek pomocy społecznej, *
Europejskiego Funduszu Społecznego czy Funduszu Spójności;
organizacje pozarządowe z
6. moŜliwość finansowania organizacji pozarządowych jako organizacji poŜytku publicznego;
7. zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego tzn. gwarancja dochodów z pracy i usług na wypadek pojawienia się
ryzyka socjalnego np. : choroby, bezrobocia;
8. utworzenie wolontariatu;
4.4. ZagroŜenia.
1. starzenie się społeczeństwa;
32
2. niedobory w budŜecie państwa;
3. pogłębiające się rozwarstwienie społeczne;
4. wzrost liczby interwencji w rodzinach, popełnianych przestępstw, aktów agresji i przemocy;
5. trudności społeczne w dostępie do pracy, edukacji, kultury, lecznictwa;
33
II. Misja.
Mieszkańcy gminy Sadki aktywnie poprawiają jakość swojego Ŝycia.
III. Wizja.
Uruchomienie wszystkich dostępnych zasobów społeczności w procesie budowania funkcjonalnego
systemu i poczucia bezpieczeństwa socjalnego obywateli oraz poprawy funkcjonowania w obszarach
decydujących o jakości Ŝycia społecznego
5. Cele Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.
5.1. Rodziny i osoby dotknięte bezrobociem.
Cel strategiczny:
Wsparcie i aktywizacja zawodowa i społeczna osób bezrobotnych.
Cele operacyjne:
1. Wspieranie osób bezrobotnych podejmujących własną działalność gospodarczą,
2. Tworzenie miejsc pracy w ramach organizacji poŜytku publicznego, prac społecznie uŜytecznych zgodnie z
przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o zatrudnieniu socjalnym,
półroczne staŜe, umoŜliwiające zdobycie doświadczenia zawodowego przez wykonywanie zadań w miejscu
pracy, bez nawiązania stosunku pracy oraz wolontariatu,
3. Utworzenie i udział w funkcjonowaniu Klubu Integracji Społecznej i Centrum Informacji Społecznej,
4.
Aktywizacja zawodowa młodzieŜy , m.in. poprzez
szkolenia
zawodowe, aktywizacja zawodowa
długotrwale bezrobotnych przez : doradztwo, poradnictwo zawodowe, pośrednictwo pracy
5.
Wsparcie finansowe rodzin dotkniętych bezrobociem,
4. Promocja postaw aktywnej mobilnej na rynku pracy, w szczególności dla osób wychodzących z rolnictwa
5. Promowanie integracji i reintegracji zawodowej kobiet,
6. szkolenie dla pracowników instytucji pomocy społecznej (w tym organizacji pozarządowych i wolontariatu)
pracujących z osobami z grup ryzyka szczególnego,
7. budowanie koalicji wokół problemu bezrobocia,
8. opracowanie i wdroŜenie “Gminnego Programu Reintegracji Społecznej i Zawodowej Osób ZagroŜonych
Wykluczeniem Społecznym.”
5.2. Opieka nad dzieckiem i rodziną.
Cel strategiczny:
Kompleksowy system opieki nad dzieckiem i rodziną.
34
Cele operacyjne:
1) ochrona i wsparcie rodziny rozumianej jako wspólnota wielu pokoleń,
2) zapewnienie wypoczynku dzieciom i młodzieŜy z rodzin najuboŜszych w okresie wakacji letnich oraz
organizowanie warunków do zagospodarowania czasu pozalekcyjnego,
3) wczesne oddziaływania profilaktyczne, jako metoda kształtowania postaw zapobiegających kryzysowi
rodziny i przygotowanie do Ŝycia w rodzinie,
4) objęcie doŜywianiem jak największej liczby dzieci i młodzieŜy szkolnej, potrzebującej tej formy pomocy
oraz pozyskiwanie Ŝywności z programów unijnych,
5) tworzenie sieci świetlic,
6) utworzenie mieszkań socjalnych, dla osób i rodzin o niskim statusie materialnym oraz wykorzystanie
zasobów mieszkalnych juz istniejących,
7) wsparcie finansowe rodzin i osób Ŝyjących w ubóstwie,
8) utworzenie Punkt Interwencji Kryzysowej,
9) ochrona przed deprawacją, naduŜyciami, przemocą i wykluczeniem społecznym,
10) budowanie lokalnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną,
11) zapobieganie niedostosowaniu społecznemu i przestępczości wśród dzieci i młodzieŜy,
12) rozszerzenie działalności “Punktu Rzeczy UŜywanych”.
5.3. Pomoc osobom niepełnosprawnym i przewlekle chorym.
Cel strategiczny:
Wyrównywanie szans i integracja osób niepełnosprawnych i chorych.
Cele operacyjne:
–
zapewnienie kompleksowej i łatwo dostępnej informacji o usługach i świadczeniach społecznych na rzecz
osób niepełnosprawnych i chorych,
–
systematyczne monitorowanie potrzeb osób niepełnosprawnych,
–
kontynuacja znoszenia barier architektonicznych w obiektach uŜyteczności publicznej i miejscu
zamieszkania,
–
umoŜliwienie dzieciom niepełnosprawnym wyjazdu, wraz z opiekunem, na turnusy rehabilitacyjne,
organizowane poza miejscem zamieszkania,
–
udzielanie wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzinom, w celu optymalizacji
funkcjonowania społecznego,
–
aktywizacja osób niepełnosprawnych poprzez kierowanie osób niepełnosprawnych na Warsztaty Terapii
Zajęciowej oraz Środowiskowego Domu Samopomocy,
–
efektywne wykorzystywanie dostępnych funduszy,
–
wdraŜanie projektów skierowanych na integrację dzieci niepełnosprawnych z ich pełnosprawnymi
35
rówieśnikami,
–
mieszkania chronione,
–
integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych,
–
zmiana postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych,
–
usługi opiekuńcze w tym specjalistyczne,
–
poradnictwo psychologiczne, prawne,
–
utworzenie wypoŜyczalni sprzętu rehabilitacyjnego.
5.4. Działania na rzecz osób starszych i przewlekle chorych.
Cel strategiczny:
Kompensacja malejących z wiekiem moŜliwości zaspokojenia potrzeb, integracja z lokalną społecznością i
przygotowania do starości.
Cele operacyjne:
1. program rozwoju usług opiekuńczych w środowisku w tym wolontariatu,
2. doskonalenie systemu informowania osób starszych o moŜliwościach i miejscach uzyskania pomocy,
3. tworzenie warunków do alternatywnych form pomocy (mieszkania chronione),
4. systematyczne diagnozowanie sytuacji osób starszych oraz ich potrzeby i oczekiwania,
5. podniesienie standardów Ŝycia ludzi starych poprzez rozszerzenie zakresu i czasu usług opiekuńczych
świadczonych w domu osób starszych i przewlekle chorych i świadczenia materialne,
6. rozwój infrastruktury zapewniającej opiekę i słuŜącą realizacji własnych planów czy zainteresowań osób
starszych – kluby,
7. uzupełnienie profesjonalnych usług wolontariatem, pomoc osobom starszym świadczona przez młodzieŜ,
8. wspieranie działalności skierowanej dla osób starszych, zmierzających do:
- integracji osób starszych ze społecznością lokalną;
- uwzględnienia aktywności zawodowej ludzi w wieku poprodukcyjnym poprzez
- udostępnienie im róŜnych form ich realizacji;
- popularyzacji problemów ludzi starszych wśród społeczeństwa.
9. profesjonalizacja kadry pomocy społecznej, opiekunek środowiskowych oraz wolontariuszy, zajmującej się
opieką nad ludźmi starszymi,
10. mieszkania chronione,
11. kształtowanie pozytywnego obrazu starości w świadomości społecznej,
12. umoŜliwienie udziału w/w w kulturze i Ŝyciu społecznym, zwiększające prowadzenia przez najstarsze
pokolenie aktywnego i niezaleŜnego Ŝycia,
13. opieka medyczna, gerontologia i rehabilitacja.
5.5. Osoby i rodziny dotknięte alkoholizmem i narkomanią.
36
Cel strategiczny:
Stymulacja społeczności lokalnej do tworzenia zdrowego stylu Ŝycia, wolnego od alkoholu i innych uzaleŜnień
oraz zwiększenie skuteczności działań pomocy społecznej oraz innych instytucji wspierających w tym zakresie.
Cele operacyjne:
-
zmiana zachowań i postaw mieszkańców oraz instytucji w sytuacjach związanych z alkoholem
-
wdraŜanie nowoczesnych form profilaktyki, kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieŜy,
-
budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwymi formami postępowania osób
naduŜywających alkoholu (w szczególności przeciwdziałania przemocy w rodzinie),
-
zwiększenie skuteczności i dostępności terapii w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania
problemów alkoholowych,
-
utworzenie Punktu Interwencji Kryzysowej
Działania realizowane w ramach tego celu strategicznego, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu alkoholizmowi i
wychowaniu w trzeźwości, są ujęte w uchwalanym corocznie Gminnym Programie Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, przyjmowanym odrębną uchwałą:
1. prowadzenie działalności ulotkowej, plakatowej,
2. organizowanie przez Policję w szkołach pogadanek z rodzicami i uczniami o zagroŜeniu wynikającemu z
narkomanii,
3. ułatwianie osobie uzaleŜnionej kontaktów z lekarzem, psychologiem oraz Poradnią Zdrowia Psychicznego
gdzie zazwyczaj narkomani podejmują leczenie,
4. ułatwienie kontaktów z instytucjami charytatywnymi, dyrekcją szkół oraz środowiskiem narkomana,
5. podnoszenie kwalifikacji kadry.
6. WdraŜanie oraz źródła finansowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.
6.1. Monitoring i ewaluacja.
Skuteczność funkcjonowania przyjętej strategii zaleŜeć będzie od:
1. monitoringu i ewaluacji,
2. budowy programów celowych rozwijających przyjęte cele operacyjne.
Monitoring i ewaluacja zapisów strategicznych polegają na systematycznej ocenie realizowanych działań oraz
modyfikacji kierunków działania w przypadku istotnych zmian społecznych, które mogą pojawić się poprzez
zmianę regulacji prawnych, czy teŜ narastanie poszczególnych dolegliwości społecznych.
Elementami skutecznego monitoringu i ewaluacji będą przede wszystkim:
a. zespół wdraŜający strategię.
37
Zespół powinien zostać powołany przez wójta gminy, a w jego skład wchodzą m.in.: kierownik ośrodka
pomocy społecznej, przedstawiciel Gminnej Komisji Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
przedstawiciel Policji, członkowie Komisji Infrastruktury Społecznej.
b. roczna ocena wdraŜania strategii.
Zespół wdraŜający Strategię winien się zbierać przynajmniej raz w roku i ocenić poziom wdraŜania
poszczególnych celów i kierunków działań. Zespół swoją ocenę powinien przekazać wójtowi i radzie, sugerując
przyjęcie proponowanych rozwiązań, np. programów, celów, programu rozwiązywania problemów
alkoholowych etc.
6.2. Podmioty uczestniczące w realizacji strategii.
Do realizacji Strategii zespół wdraŜający zaprasza najwaŜniejsze instytucje z terenu gminy Sadki działające w
obszarze polityki społecznej.
Są to m.in. :
–
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sadkach;
–
Urząd Gminy w Sadkach;
–
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;
–
Posterunek Policji;
–
świetlice środowiskowe dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym;
–
szkoły podstawowe
–
zespół szkół ponadgimnazjalnych;
–
samodzielny zakład opieki zdrowotnej;
–
Powiatowy Urząd Pracy w Nakle.
–
Organizacje pozarządowe,
6.3. Źródła finansowania strategii.
MoŜliwość realizowania poszczególnych celów operacyjnych będzie moŜliwa w zaleŜności od posiadanych
środków finansowych:
–
budŜetu gminy i jednostek podległych;
–
budŜetu państwa,
–
powiatowego urzędu pracy;
–
wysokości środków organizacji pozarządowych;
–
dotacji i darowizn;
38
–
wysokości środków pomocowych Unii Europejskiej.
7. Uwagi końcowe.
PowyŜszy dokument przedstawia schemat działania wszystkich uczestników Ŝycia społecznego gminy Sadki,
który pozwala postrzegać naszą gminę jako zintegrowaną społeczność lokalną. Tworzy on długofalową wizję
rozwiązywania problemów społecznych, a osiągnięte cele będą sprzyjać rozwojowi mieszkańców i poprawiać
ich jakość Ŝycia.
39

strategia 1 - 2 w - Stowarzyszenie Klon/Jawor

Transkrypt

Podobne dokumenty

KARTA USŁUG REFERAT FINANSÓW I BUDŻETU Urząd Gminy

Bilans kompetencji - po co

42.Zagrożenia bhp. Urządzenia: telegraf, lampa naftowa, żelazko.

Oœwiadczenie o WD¯WR - Strefa ucznia i rodzica

BETA A+ - 100tab BETA A+ to suplement zawierający czystą beta