historia szkoły

Czas nas policzy, rozsądzi,
ułoŜy nas w kartotekach..."
K. Wierzyński
ZESPÓŁ SZKÓŁ W BOGATEM
IM. MARSZAŁKA
JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
ZEBRAŁA l OPRACOWAŁA
URSZULA BURSKA
BOGATE, 2005
OBWÓD SZKOŁY W BOGATEM
NA TLE GMINY PRZASNYSZ
osowieć
Szlachec
OSADNICTWO PRADZIEJOWE
w
OKOLICACH
P R Z A S NYS Z A
Materiały ikonograficzne i zabytki pochodzące z badań wykopaliskowych i
przypadkowych znalezisk z obszaru Przasnysza i jego okolic, pozwalają stwierdzić,
Ŝe osadnictwo pradziejowe na tym terenie, rozpoczęło się około IX tysiąclecia przed
naszą erą.
Penetracja tych terenów przez przedstawicieli ludów staroŜytnych miała
miejsce w róŜnych okresach i epokach. Jednak jej charakter był sporadyczny rozległe obszary Puszczy Zagajnicy i zbyt mała liczba ludności.
W zbiorach Muzeum Przasnyskiego znajdują się gładzone siekierki
krzemienne z około III tysiąclecia p.n.e. oraz kamienne siekierki i toporki bojowe z
epoki brązu około II tysiąclecia p.n.e. W wyniku archeologicznych badań
powierzchniowych odkryto w rejonie miejscowości między innymi: Fijałkowo - ślady
osadnictwa kultury łuŜyckiej z epoki brązu.
W latach 1902 — 1903 przy kopaniu fundamentów pod mur graniczny,
oddzielający teren osady Krasiniec, od terenu folwarku odkopano groby
skrzynkowe i znaleziono narzędzia kamienne i krzemienne. W 1996 roku robiono
wykopy pod wodociąg na obrzeŜach Bogatego pod Krasińcem u pana Kazimierza
Wenda. Roboty wstrzymano, przybyli archeolodzy. Odkryto wyraźne ślady kultury
przeworskiej z II wieku n.e.: szczątki naczyń z glinki kaolinowej pochodzących z
prowincji rzymskich z pięknymi ornamentami, ślady piwnic, chałup, prawdopodobnie
piec garncarski i inne.
Wzrost liczby ludności na przełomie er i związana z tym konieczność
zagospodarowywania coraz to nowych terenów, spowodowało zwiększenie ilości
osad ludzkich. W okresie wpływów rzymskich od I-IV wieku n.e. w rejonach nad
Węgierką ma miejsce ekspansja osadnictwa. Liczne osady i pojedyncze
cmentarzyska kultury przeworskiej w rejonie miejscowości: Szczuki, WielodróŜ,
Bogate, Dobrzankowo i dalej Karwacz, Góry Karwackie, Przasnysz, Szła, Osowieć
świadczą o definitywnym wydarciu tych terenów puszczy, ich zagospodarowaniu,
atrakcyjności i
trwałości osadnictwa.
Tędy
przechodził
w czasach
przedhistorycznych trakt kupiecki do Galindów i dalej w głąb Prus na Półwysep
Sambijski. W latach 1961 - 1962 odkryto w JDobrzankpwię 12 grobów rzymskich i
legionistów, którzy tu polegli w III w. n.e. Widocznie jakaś rzymska legia
maszerowała tym traktem w połowie III w. n.e. na północ, w celu zdobycia
legendarnej krainy bursztynowej.
Wędrówka ludów od V wieku n.e. przerwała rozwijające się osadnictwo w okresie
wpływów rzymskich na naszych terenach. Przemieszczanie się wielkich mas
ludzkich ze wschodu na zachód i odwrotnie, często o nastrojach niszczycielskich,
doprowadziło do przerwania ciągłości osadniczej nad Węgierką.
POWSTANIE PARAFII BOGATE
Pustka osadnicza w tym rejonie trwała do wczesnego Średniowiecza.
Wtedy pojawiły się pierwsze, nieliczne ślady osadnictwa w Osówcu Kmiecym, Górach
Karwackich i na terenie Przasnysza.
Najstarsze dokumenty mówiące o istnieniu osadnictwa na naszych
ziemiach sięgają XIII wieku. Wraz z przyjęciem chrześcijaństwa przez Polskę w 966
roku, rozpoczął się proces chrystianizacji naszych ziem. W jego obrębie znalazło się
Mazowsze. O tym, Ŝe na tych terenach prowadzona była akcja ewangelizacji,
świadczą miejsca kultu, kaplice i kościoły w miejscach grodowych.
Powstawanie parafii na ziemiach Mazowsza było uzaleŜnione od
osadnictwa. Tam, gdzie było dobrze rozwinięte powstawała parafia. Większość
parafii na terenie diecezji płockiej utworzone zostało do końca XIV wieku. We
wschodniej części ziemi ciechanowskiej naleŜącej do Mazowsza, osadnictwo
posuwało się wzdłuŜ rzeki Węgierki, począwszy od Węgry-XIII wiek, poprzez
Czernice, Krasne, Bogate -jednej z najstarszych osad w powiecie przasnyskim. W
większości parafie mają metrykę piastowską.
Parafia Bogate powstała dzięki staraniom Sasina, podkomorzego
wyszogrodzkiego, chorąŜego zakroczymskiego, kasztelana ciechanowskiego.
Zatwierdzona i konsekrowana została w 1399 roku. Na utworzenie parafii w
Bogatem zdecydowano się najprawdopodobniej dlatego, gdyŜ było tu dobrze
rozwinięte osadnictwo. Wieś leŜała nad rzeką, a w ówczesnych czasach dotarcie do
miejscowości przez lasy było bardzo trudne. Rzeka stanowiła ogromne ułatwienie
podróŜowania. Pierwsza świątynia, która słuŜyła parafii Bogate, pod wezwaniem
św. Anny, była drewniana i przetrwała niecałe 100 lat.
RODY, WŁAŚCICIELE,
WYBITNE POSTACIE
W XV wieku Bogate było gniazdem rodziny herbu Prawdzie, która w XVI
wieku przyjęła nazwisko Bogaccy. Prawdopodobnie wieś nosi swoją nazwę od tego
nazwiska. Najświetniejszym przedstawicielem tego rodu był Mikołaj WąŜ z
Dobrzankowa i Bogatego, kasztelan ciechanowski i czerski, następnie od 1469 roku
wojewoda mazowiecki. Był to syn Mikołaja WęŜa z Dobrzankowa, kasztelana
ciechanowskiego, którego ojciec nabył wieś Bogate w 1444r. Mikołaj WąŜ młodszy,
był jednym z największych właścicieli ziemskich na Mazowszu. NaleŜały do niego
wioski usytuowane po obu stronach Węgierki: Bogate, Dobrzankowo, Gostkowo,
Lisiogóra, Zblicha, WęŜewo, KrzyŜewo, Bobowo, część śbik i osiem wsi w ziemi
czerskiej. W 1481 roku Mikołaj WąŜ ufundował nowy murowany kościół, w stylu
gotyku nadwiślańskiego. Głównym budowniczym był Jan Zawisza z Bogatego,
prawdopodobnie ten sam, który w 1477 roku prowadził budowę kościoła w Drobinie.
W XVI wieku majątek Stanisława Bogackiego kasztelana ciechanowskiego
jednego z potomków Mikołaja WęŜa liczył 30 łanów, to jest 594 ha. Sąsiadujące z
jego ziemiami dobra - Dobrzankowo, włączone zostały do Królewszczyzny.
Właścicielka tych dóbr, Zofia Bogacka (Ŝona brata, Stanisława Mikołaja), dokonała
zabójstwa: „zabiła Sierakowskiego na dom najechawszy".
W ciągu wieków kościół parafialny był kilkakrotnie restaurowany, dzięki
wsparciu i opiece bogatych rodzin.
W 1563r. Bogate nabywają Narzymscy. Proboszczem parafii od 1549r. jest
ksiądz Stanisław Bogacki. Ród Narzymskich herbu Dołęga przetrwał w Bogatem do
roku 1866 czyli 303 lata. W XVIII w Jakub Florian Narzymski stolnik zakroczymski,
podkomorzy nurski, późniejszy wojewoda pomorski wzniósł w Bogatem dokładnie w
1759r. pałac przy którym były dwie oficyny, jedna z nich jest do dziś, murowana z
wysokim frontonem.
Syn Jakuba i dziedzic Antoni Tadeusz Norbert Narzymski - biskup
sufragant płocki, posiadający beneficja w archidiecezji gnieźnieńskiej, po
utworzeniu 1778r. sufraganii w Pułtusku mianowany został biskupem tytularnym
ewarieńskim i sufraganem pułtuskim. Biskup duŜo czasu spędzał w Bogatem. W
rodzinnym domu urządził prywatną kaplicę, nawet trzymał kapelana, był to ksiądz
jezuita Stanisław Załuski. Pomagał on plebanowi Mateuszowi Zakrzewskiemu,
który był równieŜ dziekanem przasnyskim. Biskup zmarł 10 lutego 1799 r., spoczywa
w podziemiach kościoła w Bogatem.
Innym znaczącym dla Bogatego człowiekiem był znany dramaturg i
komediopisarz Józef Narzymski, urodzony w 1839 r. w Radzikach. „Osierociał
dzieckiem i wychowywały go ciotki." Gimnazjum ukończył w Płocku, potem wyjechał
do ParyŜa, gdzie kształcił się na kilku wydziałach. Spod jego pióra wyszły takie
utwory jak: „Pozytywni", „Epidemia", „Ojczym" - ten ostatni, opisuje powstanie
styczniowe i bardzo dokładnie pałac Narzymskich, zbudowany w Bogatem,
usytuowany w miejscu, gdzie obecnie znajdują się szklarnie pana Michała
Wojciechowskiego. Józef był wszechstronnie utalentowany, malował obrazy, pisał
wiersze. Józef Narzymski to ostatni właściciel dóbr rodziny Narzymskich. Z
Bogatego wyjechał w 1861 r. Był chory. W 1866r. dobra te sprzedał Władysławowi
Światłowskiemu. 4 Iipcal872 r., zmarł na gruźlicę w Jaworznie na Śląsku, pochowany
został w Krakowie. W czasie powstania styczniowego w 1863 r. był członkiem
Rządu Narodowego. Polska była pod zaborami od 1795 r.
Od 1866 r., przez 14 lat posiadłość jest w rękach Władysława
Światłowskiego. W 1880r., Bogate nabywa Konstanty Jankowski, dziedziczy jego syn
Metodiusz, który nie ma potomstwa. śona Bronisława przekazuje majątek swojej
kuzynce Irenie, z rodziny Kołakowskich, ta poślubia Ignacego Klickiego. Do dziś
pozostała tylko jedna z oficyn. Majątek został rozprzedany.
H I S T O R I A O Ś W I A T Y NA T E R E N I E
PARAFII BOGATE
Wiadomo, Ŝe oprócz obowiązków duszpasterskich, związanych z
odprawianiem naboŜeństw i udzielaniem sakramentów świętych, do zadań plebana
naleŜało prowadzenie szkoły parafialnej. Obowiązek ten nałoŜony na wszystkie
parafie przez Sobór Laterański IV w 1215 r., spełniany był równieŜ w parafii Bogate.
Pleban utrzymywał rektora szkoły, czyli nauczyciela, na którego było wyznaczone
specjalne uposaŜenie. Do szkoły parafialnej uczęszczały dzieci z róŜnych stanów.
Uczono w zaleŜności od umiejętności nauczyciela: czytania, pisania, rachunków,
śpiewu kościelnego, katechizmu, czasem łaciny lub języka niemieckiego. ZamoŜne
rodziny naukę powierzały prywatnym nauczycielom.
Istnienie szkoły parafialnej w Bogatem potwierdzają akta odbytych wizytacji.
Najstarsze zapiski z akt kościelnych dotyczące istnienia nauczania w Bogatem: Z 28
maja 1586 r. - P. Chabowski w Pułtusku, wyjątki
• „... rozwaŜny Andrzej z Węgrzynowa, kierownik szkoły w Bogatem ...
postanowi! i potwierdził, Ŝe on winien szlachcicowi Pawiowi Śląskiemu z
Wieliodrosza 30 groszy długu pewnego, które mu zapłacić zobowiązuje się przed
świętem Sw. Marcina biskupa..." 23 czerwca 1589 r. - ksiądz Piotr Chabowski - 41
letni proboszcz w Bogatem, wyjątek
• „... w obecności cichego Stanisława Broocoviensis, kierownika szkoły z Bogatego
..." 18 maja 1599 r.:
• „ ...kierownik szkoły Jan z Gombrowicz, diecezji gnieźnieńskiej... "
1609 r.:
•
„ Dla kierownika szkoły jest dom, który teraz zamieszkuje proboszcz (Chabowski
Piotr). Drewniany z jednym ogrzewaniem, przedsionkiem i pokojem. Wynajął za to
jeden dom na gruncie parafialnym na zamieszkanie. Ma kuchnią z przedsionkiem.
Kierownik obecny Albert z Kałączyna jako daniną ma dziesięcinę manipularną od
poddanych we wsi Wieliodrosz, którą w tym roku sprzedał za 20 florenów polskich.
Za usługi pogrzebowe i procesje otrzymuje tyle, ile zdoła uzyskać (wymusić). Obiad
w niedzielą i święto u proboszcza. "
1763-1784 - 21 letni okres proboszczowania księdza Mateusza Zakrzewskiego.
Najbardziej rozpowszechnioną formą szerzenia oświaty na Mazowszu, do którego
naleŜał Przasnysz i okolice w XVIII w. i początku XIX wieku, były wiejskie i miejskie
szkoły parafialne. Pod koniec XVIII wieku, nastąpił ogólny spadek gospodarczy,
spowodowany wojnami, klęskami Ŝywiołowymi, rabunkami. Wpłynęło to na
zmniejszenie liczby szkół na Mazowszu. Nie było funduszy na oświatę. W 1781 r., po I
rozbiorze Polski przez Austrię, Prusy i Rosję wizytator zanotował:
•
„W całej parafii bogackiej mało jest ludzi stanu szlacheckiego tylko poddaństwo, za
czym i do szkoły nie chodzą której teŜ nie ma ta parafia, ani na niąfunduszu
Ŝadnego, a jeŜeli się trafi jeden albo dwóch chłopców to czytać uczy ktokolwiek,
poniewaŜ jest w parafii ludzi nie mało czytać umiejących albo organista kościelny. "
W zapisie wizytacyjnym z roku 1783, nic się nie mówi o szkole w Bogatem,
prawdopodobnie nie istniała.
Lata 1785 - 1820 to proboszczowanie ks. Jana Langhangi. Właśnie wtedy
w okresie Księstwa Warszawskiego powołana przez Komisję Rządową w 1807r.,
Izba Edukacyjna gorliwie zajęła się sprawą określającą ustrój szkoły pt. „Urządzenie
szkół miejskich i wiejskich elementarnych". Izba planowała stworzenie sieci szkół w
miastach, miasteczkach i na wsiach. Czuwać miały nad tym „Dozory Szkolne".
Zapis wizytacyjny z 1811 r. mówi: |
•
„ Elementarna Szkoła za usilnym zachęceniem parafian przez Langhangi Jana
Plebana była w roku przeszłym zaprowadzona i utrzymywana aŜ do lata w roku tym.
Dzieci płci
obojej uczących się było 54, które w jednejŜe szkole w osobnych
ławkach początków czytania i pisania uczyły się. Pleban troskliwy o wzrost oświecenia
nawiedzał często szkołę, dawał naukę religijną, i nie bez pociechy swojej widział
poŜyteczność tak świętego urządzenia. Z tym wszystkim, gdy wielu z członków
Towarzystwo Szkolne składających, opłaty z rozkładu naleŜącej nie opłacało,
fundusz na nauczyciela utrzymanie i potrzeby szkolne nie był dostateczny a Dozór
Powiatowy na podawane przez Dozór miejscowy,szkolny przedstawienie tego
pomocy przez mocne upomnienia nie uczynił. Szkoła w końcu lata ustała. Rok zaś
teraźniejszy mniej jeszcze daje sposobności rodzicom dawania dzieci do szkoły, do
dziś dopiero jest uczniów w szkole od l października rozpoczętej wszystkich nro 21"
(nro - znaczy numerów 21). Szkoła w Bogatem prawdopodobnie z końcem 1811 r.
przestała istnieć.
Lata 1812 - 1816 to najtrudniejszy okres dla szkół elementarnych. Klęska
Napoleona w Rosji pogłębiła niedostatek na Mazowszu. Nie płacono funduszu na
potrzeby szkoły. Zdekompletowana i wreszcie rozwiązana została Dyrekcja Edukacji
Narodowej. W lipcu 1815 r. utworzono Wydział Oświecenia Narodowego, a w
listopadzie 1815 r., powstała Komisja Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego,
która wydała w 1817 r. rozporządzenia regulujące sprawy oświaty. Lata 1817 - 1819
przynoszą szybki wzrost i rozbudowę szkolnictwa.
W zapiskach wizytacyjnych księdza Jana Langhangi zapisano:
• „25 lipca J 817 r. Szkoła parafialna. Szkoła parafialna po wydanym urządzeniu przez
najwyŜszą Izbę Edukacyjną w roku 1809 była wprowadzona w Bogatem. Dom o
dwóch izbach dla uczniów i nauczyciela był przez dziedzica dóbr pozwalany. Ogród
mały przydatny i do opału wolny wyrąb w boru. Zakreślenie szkoły z wsi pięciu w
parafii stało
się, to jest z Bogatego, Gostkowa, WielodroŜa, Lisiogóry, Dobrzankowa, szósta wieś
WęŜewo do Krasnego odłączona została jako temu przyleglejsza. Na przełoŜenie
Dozorowi Powiatowemu Szkół, iŜ Towarzystwo z pięciu wsi złoŜone nie jest
dostateczne na złoŜenie pensji dla nauczyciela przyłączył Dozór Powiatowy dwie
wsie szlacheckie Antosy i Gawronki i wieś Szczuła Włościańske do parafii
Krośnieńskiej naleŜące. Lecz te wsie szlacheckie na uczynione zalecenie przystąpić
do Towarzystwa Szkoły Parafialnej w Bogatem nie chciały, a wieś Szczuki wypłacać
składki naleŜącej w całości przestała wprędce. Przy niedostatecznym funduszu
utrzymywała się jednak przez lat dwa. Ustać musiała gdy składki wymóc nie moŜna
było. Po uspokojeniu przeszkodów wojsk w roku 1814 proboszcz znowu starał się
wznowić szkołę. Nauczyciela umówił i trwało do bieŜącego roku 1816/1817. Gdy
jednak niektórzy tylko mieszkańcy dzieci do szkoły posyłający (a tych mała liczba
była) opłatę szczupłą dawali, niedostateczną do utrzymania nauczyciela, tenŜe oddalił
się. Uczenie się dzieci pospolicie przez jesień, zimę i wiosnę trwało, na lato rodzice
dzieci do posług domowych i gospodarskich odrywali. Zawady do utrzymania szkoły
są: niedostateczność funduszu na opatrzenie nauczyciela z Towarzystwa nielicznego
przeznaczonego, nieregularność w oddawaniu składek od wielu członków.
Towarzystwo Szkolne składających naleŜących, z których jedni nie mający dzieci od
opłaty unikają, inni odlegli niemoŜnością dawania dzieci i opatrywania owych,
wymawiają się e.t.c. Ponowne i świeŜo odebrane względem szkółek urządzenie od
Władzy Rządowej wzywa proboszczów i członki Dozór Szkół składający do
popierania tego i usiłowań zaprowadzeniu szkół i ten końcem lista wsiów
przyłączonych do szkoły w Bogatem przysłana, a przeto Towarzysko Szkolne
powiększone zostało. śe jednak wsie te od innych parafii oderwane i odległe są
wymóc składki przypadającej będzie trudno i pewnie nie skłonią się do przystąpienia
do Towarzystwa. "
Dnia 15 kwietnia 1818 roku, w spisie majątków zanotowano między innymi:
• „ Jest tu szkoła parafialna, która dom wygodny jako i na mieszkanie dla nauczyciela wraz
z ogrodem dziedzic przeznaczył. Szkoła ta przez proboszcza miejscowego ze
zlecenia Komisarza Obwodowego uorganizowana pomyślny postęp ma. Dzieci: płci
męskiej - 30, płci Ŝeńskiej 25. W ogóle 55 osób oświecenie pobiera, z których jedni
uczą się tylko rysować inni czytania i pisania. Rachunków biorą początki nie mniej
wszyscy biorą principia (tj. zasady) z chóralnej i religijnej nauki. Do tej szkoły z pod
parafii Krasińskiej niektóre wsie przyleglejsze są przyłączone dla pomnoŜenia w małej
tej parafii większej składki, lecz i te jak się okazuje z Dzieła organicznego tej szkoły
ledwo do czterech set złotych uwaŜa się wynoszącą, a tym samym na utrzymanie
nauczyciela nie wystarczającą do czego ten na pewną pensję ugodzony nie został,
wybrał jednak od dnia l listopada za czas swego pobytu złotych dwieście dziesięć do
daty dzisiejszej. Ten nazywa się Antoni Rutkowski, jeszcze nie patentowany lecz na
nauczyciela dobrze kwalifikujący się dla dobrych postępów i zdolności i tego
usposobienia swego dał praktykę będąc pierwej nauczycielem w Przasnyszu szkoły.
Wpłynęło dotąd ze składki złotych dwieście siedemdziesiąt dziewięć groszy piętnaście
po odtrąceniu wybranych jak wyŜej wyraziło się przez wspomnianego nauczyciela
zostaje w kasie w Dozorze proboszcza będącej 69 groszy piętnaście”
W następnym roku zapisano.
• „W 1819 r. w szkole parafialnej uczyło się 55 dzieci. "
•
„ W samej wsi Bogate jest szkoła parafialna, której nauczycielem jest Antoni
Rutkowski, bezŜenny, zdatny i moralny. W całej parafii dzieci do nauki zdatnych jest
wyŜej 80, przez zimę chodziło dzieci do szkoły obojej płci 45. Z dniem l miesiąca
maja nauki ustały, poniewaŜ rodzice pozabierali dzieci do usług gospodarczych.
Korzyść uczniów z nauki chwalebna."
Wyraźny regres w szkolnictwie elementarnym zaznaczył się w latach 1822 - 1825.
CięŜka sytuacja ekonomiczna, społeczeństwo nie płaciło składek, władze rządowe teŜ
nie dawały na cele szkolne Ŝadnych funduszy. Szkoły upadały. Ciągłość nauczania
istniała w nielicznych miejscowościach. W Bogatem prawdopodobnie uczyły się
wyjątki, dzieci bogatych ziemian w domach prywatnych, których na terenie parafii
Bogate było niewiele.
W latach 1871 - 1872 w istniejących szkołach ludowych wprowadzono obowiązek
nauki czytania i pisania w języku rosyjskim, język polski był przedmiotem
nadobowiązkowym. Szkoły, choć prymitywne, miały charakter elitarny. Proces
rusyfikacji pogłębiał się, wprowadzono rosyjskie podręczniki i programy nauczania.
Gminy nie mogły angaŜować nauczycieli. Nie udało mi się dotrzeć do dokumentów,
które mówią o szkolnictwie na terenie parafii Bogate. Ale wiadomo mi od rodziny, iŜ
urodzony 20 IV 1843 r. w Zamówię syn ziemianina Maciej Kołakowski, weteran
powstania styczniowego z 1863 r., stryj Ireny Klickiej z Bogatego, był ranny i powrócił
do Bogatego. Był on nauczycielem prawdopodobnie w gminnej rosyjskiej szkole
ludowej w Bogatem. Istniała ona według opisów w innych publikacjach w 1890 r. M.
Kołakowski zmarł w 1923 r. w wieku 80 lat. Obok elementarnych szkół rosyjskich,
działalność oświatowa była prowadzona konspiracyjnie. Uczono po polsku.
Działalność Oświatowa w okresie międzywojennym
w oparciu
o materiały źródłowe i wywiady z byłymi uczniami
Szkoły Powszechnej w Bogatem
Wybuch rewolucji w Rosji w 1905 roku, stworzył szansę organizowania
szkół z językiem polskim. Władze rosyjskie zajęły się swoimi sprawami. JuŜ l XI
1905r., zaczęto nauczać w ojczystym języku. Taka sytuacja trwała krótko, gdyŜ na
początku 1906r., w miarę dławienia rewolucji, rozpoczęły się restrykcje w stosunku
do nauczycieli. Byli masowo zwalniani, niektórych nawet więziono. Jedyną
zdobyczą tej rewolucji była moŜliwość legalnego tworzenia prywatnych szkół z
językiem polskim nauczania, ale bez Ŝadnych praw. W całym Królestwie młodzieŜ
szkół średnich ogarnął ruch strajkowy. Strajkowali teŜ uczniowie szkół
elementarnych w powiecie Przasnysz. W Warszawie 15 maja 1905r. powołano
Polską Macierz Szkolną, która miała poparcie i pomoc społeczeństwa polskiego. W
naszym powiecie przasnyskim Okręg Polskiej Macierzy Szkolnej zalegalizowano
dopiero 15 grudnia 1906r., którego przewodniczącą została A. Duczyńska. Powstało
równieŜ 11 kół terenowych, które poza Przasnyszem były zorganizowane w Węgrze,
Czernicach, Pawłowie, Dzierzgowie, Duczyminie, Chorzelach, Baranowie,
JednoroŜcu, Krzynowłodze Wielkiej i oczywiście w Bogatem. Przewodniczącym koła
w Bogatem był ksiądz Ignacy DzierŜanowski, duszpasterzował w tej parafii od
1877r., i nauczyciel W. Krawiecki. PMS zakładała ochronki, szkoły, biblioteki. W
Bogatem szkoła rosyjska jednoklasowa mieściła się w oficynie dworskiej Bronisławy
i Metodiusza Jankowskich. Chodził do niej pan Henryk Ostrowski, urodzony w 1903
roku. Wspominał, Ŝe w szkole tej uczył nauczyciel W. Krawiecki. Nauczał po
rosyjsku, był bardzo wymagający, ale jeden dzień w tygodniu mógł nauczać po
polsku. Uczył jednak więcej niŜ było moŜna, lecz robił to potajemnie. Nauczyciela
W. Krawieckiego wspominała równieŜ Wiktoria Budnicka. Po skończeniu szkoły w
Bogatem moŜna się było uczyć dalej w Krasińcu. Uczęszczał tam Bolesław
Stusiński, ojciec Haliny Stusińskiej. Pierwsza wojna światowa, 1914 - 1918 r.
pogorszyła i tak trudną sytuację na terenie Polski i powiatu przasnyskiego, ale
pojawiła się szansa przed narodem polskim na odzyskanie niepodległości. Zaborcy,
którzy dotąd tłumili wszelkie wystąpienia Polaków, teraz stanęli do walki przeciwko
sobie. Działania wojenne ogarnęły wiele krajów Europy.
W 1915 roku Bogate znalazło się na szlaku bojowym wojsk zaborców. Wieś
wchodziła w skład systemu umocnień, który ciągnął się od Opinogóry poprzez Zieloną
i Bogate. W kronice parafialnej zapisano: ,,... Kościół w Bogatem otrzymał kilkanaście
pocisków armatnich, skutkiem czego wszystkie trzy ołtarze, ambona, ławki zostały
zupełnie zniszczone, ściany kościoła w środkowej części zostały na wylot
podziurawione. Dziury sięgły 3 metrów wysokości i tyleŜ długości, dach podziurawiony
jak sito od szrapneli, rozbita została południowa część plebani." Bezwzględnie moŜna
powiedzieć, Ŝe Przasnysz, który legł w gruzach i wiele wsi powiatu przasnyskiego,
niektóre zupełnie unicestwione, były najbardziej zniszczonymi terenami w guberni
płockiej i Królestwie. -•;.•
,,... W całej guberni zniszczenia nieruchomości oszacowano na 8.7% stanu
przedwojennego: Mławskie - 4.8%, Ciechanowskie - 11,2%, Przasnyskie - 29,6%.
Budowli w Przasnyskim zniszczono 31.2%, ^Ciechanowskim - 13,6%, Mławskim
4,l%." Niewymierne straty poniosła kultura i sztuka. Liczne zabytki kultury, archiwalia,
księgozbiory spłonęły lub zostały zrabowane przez strony walczące. Zrabowane
zostały w Bogatem dwa największe dzwony. Zdewastowano obszary rolne:
budowanymi przez wojska okopami, szańcami, rowami strzeleckimi, zniszczono tereny
leśne. Zimno, głód, niedostatki higieny, brak leków i opieki medycznej potęgowały
skutki groźnych chorób. W tak trudnym dla Polaków okresie ogólnej nędzy, przyszło
nam odbudowywać polskość. Wycofały się wojska rosyjskie. Mazowsze dostało się
pod zabór pruski. Zaborca starał się pozyskać ludność polską. Był rok 1915, powstała
Rada Regencyjna. Uaktywniła się Polska Macierz Szkolna. Wprowadzono do urzędów
język polski. Mimo cięŜkich warunków codziennego Ŝycia i dzięki niezwykłej sile
ocalałych w wojennej poŜodze mieszkańców. Przasnysz i jego okolica powoli dźwigały
się do Ŝycia. W Bogatem ksiądz Ignacy DzierŜanowski, który Ŝył w latach 1845-1919,
przystąpił do naprawy zniszczonego kościoła. Był to kapłan prawy i sprawiedliwy,
niestety juŜ wiekowy. Zmarł 14 września 1919r., po 42 latach proboszczowania w tej
parafii. Spoczywa w Bogatem. Dalsze prace naprawcze poprowadził ksiądz Walenty
Mroczkowski. W czasie naprawy kościoła Msze S w. były odprawiane w oficynie
dworskiej u Jankowskich.
W tych trudnych czasach 1915r., Polska Macierz
Szkolna Gminy Karwacz, powołała na nauczycielkę młodą
dziewczynę - Bronisławę DzierŜanowską, kuzynkę księdza
DzierŜanowskiego. To ona zorganizowała pierwszą polską
szkołę w Bogatem, która mieściła się w starej drewnianej
karczmie (tu gdzie obecnie stoi dom Mariana Szczyglaka
urodzonego 1908 r.). Tą pierwszą naukę w tej szkole tak
wspomina pani B. DzierŜanowską: „Był to jeden pokoik, w
którym uczyło się 80 dzieci, podzieliłam je na 4 grupy. Jedni
pisali, drudzy czytali, trzeci liczyli a reszta np. rysowała.
Dzieci były bardzo grzeczne i posłuszne. Nie było wówczas ani zeszytów, ani
stalówek, ani gumki, a ławki organizowali ojcowie. "
Pani B. DzierŜanowską to aktywna działaczka Polskiej Organizacji Wojskowej,
której kapelanem był ks. Ignacy DzierŜanowski, a patronem Tadeusz Kościuszko.
Choć na świecie toczyła się wojna, to z inicjatywy POW z Bogatego, 10 października
1917 roku, oddając hołd wielkiemu Polakowi Tadeuszowi Kościuszce,
społeczeństwo usypało kopiec w setną rocznicę śmierci i zorganizowało wielką
uroczystość. Na kopcu umieszczono tablicę, wykonaną przez pana Bolesława
Drwęckiego. Pani B. DzierŜanowską przygotowała z uczniami część artystyczną, a
sama wygłosiła referat okolicznościowy, dotyczący Ŝycia i działalności patrona.
W uroczystości tej uczestniczyła cala ludność Bogatego, okolic
i wszyscy POW-iacy.
W tym samym czasie, zostały zorganizowane szkoły polskie w innych wsiach:
>
w WielodroŜu. w domu Piotra Wyszkowskiego; uczyli tu kolejno Celina
Dukoczewska, Maria Tyszkowa z Warszawy, Stanisław Zajączkowski,
Genowefa Ossowska i Bronisława DzierŜanowska. W pamięci ludzi
zachowały się pochody 3 Maja organizowane po WielodroŜu przez panią
Marię Tyszkowa. O tych nauczycielach wspominała pani Helena
Garlińska-Mosakowska urodzona w 1911 r. W 1921 r. przeniesiono szkołę
do Bogatego.
>
w Dobrzankowie szkoła mieściła się w domu państwa Gachów (obecnie
Sikorskich) potem kolejno: u Borkowskich. Izydora Pawłowskiego (na
przeciwko zabudowań Lapińskich), u Gołasiów, Wiśniewskich (tu gdzie
mieszkają Kulasińscy). Nauczaniem dzieci zajmowali się nauczyciele:
Czajkowski, Krowiński, Boczkowska (siostra Leona Boczkowskiego z
Bogatego) - ona zajmowała się praca kulturalną z dziećmi,
przygotowywała przedstawienia, które najczęściej były wystawiane w
stodołach gospodarskich. W Dobrzankowie moŜna było ukończyć 4 klasy,
potem trzeba było się zapisać do szkoły w Bogatem. Taki stan nauczania
trwał w tej wsi do 1935r.
>
w Helenowie uczyła Jadwiga Kruszewska (wspomina ją Henryka
Rozkosz z Bogatego a pochodząca z Helenowa).
>
w Emowie uczył Czesław Granoszewski. Nauka w tej wsi była inaczej
zorganizowana, niŜ w wyŜej opisanych miejscowościach. Dzieci uczyły
się prawie kaŜdego dnia w innym domu. Rodzice ustalili, Ŝe lekcje będą
się odbywać w tych domach, z których dzieci uczestniczą w zajęciach
szkolnych i przez tyle dni w jednym domu, ile dzieci z tej rodziny pobiera
naukę.
>
Fijałkowo - uczyli tu Janina Grańcówna, Włodzimierz Kuźmiew z
Białegostoku - czynny działacz Związku Nauczycielstwa Polskiego,
Zygmunt Radomski (został księdzem).
Od 1915r. na naszym terenie w szkołach uczono po polsku, ale wszelkie
zmiany w szkolnictwie musiały być zaakceptowane przez niemieckie władze
okupacyjne.
Wprowadzono obowiązek szkolny. Działacze oświatowi dąŜyli do
uniezaleŜnienia szkolnictwa od okupanta.
W 1917r. Rada Regencyjna utworzyła Ministerstwo Wyznań Religijnych i
Oświecenia Publicznego. W powiatach powstały Okręgowe Inspektoraty Szkolne,
które zajmowały się organizacją i upowszechnianiem szkolnictwa elementarnego.
Powołano Rady Opiekuńcze, które organizowały oświatę i roztaczały opiekę nad
dziećmi. Ludność garnęła się do oświaty, mimo trudności gospodarczych
spowodowanych wojną. Liczba uczniów zwiększała się. Krótko przed
wyzwoleniem, na terenie naszego powiatu było 26 szkół (w tym 19 prywatnych),
do tej liczby zaliczała się równieŜ szkoła w Bogatem. W powiecie zatrudnionych
było 34 nauczycieli. Bardzo wcześnie powstało w Gminie Karwacz, do której
naleŜała szkoła w Bogatem, Ognisko Związku Polskich Nauczycieli Szkół
Powszechnych. W roku szkolnym 1918/1919. prezesem tego ogniska, liczącego
24 członków z całej gminy, był Józef Świątkowski, kierownik szkoły w Bogatem.
Za jego prezesury, koło działało bardzo pręŜnie. Zalegalizowano je 25 maja 1925r.
NAUCZYCIELEUCZĄCYw SZKOLEw BOGATEM
W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM
W oparciu o zachowane świadectwa szkolne i listy uczestników zebrań
Związkowych Gminy Karwacz, udało się ustalić w duŜej mierze nauczycieli
uczących w poszczególnych latach w okresie międzywojennym i stopień
organizacyjny Publicznej Szkoły Powszechnej w Bogatem.
Rok szkolny
Stopień organizacyjny
szkoły
Kierownik szkoły
1915/1916
1916/1917
1917/1918
1918/1919
Józef Świątkowski (był
prezesem koła ZNP —
liczącego 24 członków)
J. Świątkowski
J. Świątkowski
J. Świątkowski
J. Świątkowski
J. Świątkowski
1919/1920
1920/1921
1921/1922
1922/1923
1923/1924
1924/1925
1925/1926
4 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
J. Świątkowski
J. Świątkowski
Uczący nauczyciele
Bronisława DzierŜanowskaRogóyska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska
B. DzierŜanowska, Janina
Krąjewska, Bronisława Mastyj,
Janusz Szulc
J. Krąjewska, B. Mastyj, J. Szulc
J. Krąjewska, B. Mastyj, J. Szulc
1926/1927
J. Świątkowski
J. Krąjewska B. Mastyj,
Janina Świątkowska
1927/1928
J. Świątkowski
J. Krąjewska, B. Mastyj, J. Szulc,
J. Świątkowska, Franciszka
Noworolska
J. Krąjewska, B. Mastyj, J. Szulc, J.
Świątkowska, F. Noworolska
J. Krąjewska, B. Mastyj, J. Szulc,
F. Noworolska, Wacław
Przybyłowski
1928/1929
1929/1930
5 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
5 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
J. Świątkowski
J. Świątkowski
J. Szulc,
1930/1931
1931/1932
5 klasowa Publiczna
Adam Krzykowski
Szkoła Powszechna (270
uczniów)
5 klasowa Publiczna
Jan Bukowski z Glinojecka
Szkoła Powszechna
1932/1933
5 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
Jan Bukowski
1933/1934
6 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
Jan Bukowski
1934/1935
6 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
Jan Bukowski
1935/1936
7 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna
Jan Bukowski
1936/1937
7 klasowa Publiczna
Szkoła Powszechna im.
Marszałka Józefa
Piłsudskiego
Publiczna Szkoła
Powszechna stopnia III
Jan Bukowski
Publiczna Szkoła
Powszechna stopnia III
Jan Bukowski
1937/1938
1938/1939
Jan Bukowski
W. Przybyłowski, B. Mastyj, F.
Noworolska,
W. Przybyłowski, B. Mastyj Karczewska,F. Noworolska, Maria
Rzepkowska, Izabela Bukowska,
W. Przybyłowski, B. Karczewska,
F. Noworolska-Przybyłowska, I.
Bukowska, M. Rzepkowska,
Zofia Kowalska, B. Karczewska, I.
Bukowska, Maria Kościałek, M.
Rzepkowska- DzierŜanowska,
Z. Kowalska, B. Karczewska, I.
Bukowska, M. Kościałek, M.
DzierŜanowska,
W. Chodkowska, B. Karczewska,
I. Bukowska, M. Kościałek,
Czesław Miłobędzki,
I. Bukowska, B. Karczewska,
Jolanta Wilmańska, M. Kościałek,
Wanda Zdunkiewicz, Adela
Banachówna,
A. Banachówna, B. Karczewska, I.
Bukowska, M. KościałekPląskowska, Wawrzyniec
Pląskowski,
A. Banachówna, B. Karczewska,
Janusz Gogolewski,
M.
Pląskowska, W. Pląskowski, I.
Bukowska, Antoni Piotrowski,
Nie udało mi się umieścić kilku nauczycieli w poszczególnych latach. Byli
to: Józef Kucharski, Jan Kowalski, Szczepan Szlasa, Skrzecz.
OBOWIĄZKI
uczniów tu Szkole w Bogatem
Dzieci garnęły się do
nauki i stale powiększała
się ich liczba. Uczyły się
języka
polskiego,
poznawały historię kraju,
śpiewały hymn narodowy,
stawały się świadomymi
obywatelami niepodległego
państwa polskiego. Szkoła,
z
karczmy
została
przeniesiona do oficyny
dworskiej Bronisławy i
Metodiusza Jankowskich.
Warunki lokalowe polepszały
się. Jednak wciąŜ zwiększająca się
ilość uczniów i rosnący prestiŜ
szkoły w Bogatem, a takŜe
zmieniający się status tej szkoły
powodowały, Ŝe uczniowie nie
mieścili się w jednym budynku, a
klasy były liczne - 30 i więcej osób.
Poszczególne
klasy
zostały
zlokalizowane w innych domach: u
Batogowskich,
Jędrzejaków
(obecnie dom i piekarnia państwa
Ostrowskich).
Kadra pedagogiczna pod koniec lat 20 zdobyła juŜ pełne kwalifikacje zawodowe.
Wszystkie dzieci w wieku szkolnym były zobowiązane do nauki. Za
niespełnianie obowiązku szkolnego, którego ściśle przestrzegano, karano
rodziców (za 3 dniową nieobecność nieusprawiedliwioną, ojciec musiał
spędzić dwa dni w areszcie).
Uczeń mógł być zwolniony z obowiązku szkolnego, ale rodzice w podaniu
zobowiązani byli uzasadnić zwolnienie.
Za spóźnienia, niewłaściwe zachowanie się, stosowano kary cielesne: łapy
lub zostawiano po lekcjach w tzw. „kozie".
Dzieci rozpoczynały naukę od klasy wstępnej, a juŜ w kl. I uczono kaligrafii.
Po ukończeniu szkoły w Bogatem, moŜna było się uczyć dalej, ale aby
uczęszczać do szkoły o wyŜszym stopniu organizacyjnym, trzeba było zdać
egzamin podstawowy.
Warunki w szkole nie były najlepsze. Dzieci siedziały w długich ławkach po 7
osób, pisały stalówkami, a atrament nosiły ze sobą. Były teŜ ławki 2
osobowe, a u Jędrzejaków stoliki i taborety.
Klasy były łączone na niektóre przedmioty: klasy IV z V i VI z VII, do klas
starszych nie wszyscy uczęszczali.
Od klasy IV prowadzili lekcje róŜni nauczyciele
Uczniowie duŜo uczyli się na pamięć.
W czasie przerw nauczyciele pełnili dyŜury.
W szkole u Jankowskich nie było woźnych, po skończonych lekcjach
sprzątali dyŜurni uczniowie (po dwie osoby). Od 1934 roku, w szkole został
zatrudniony woźny - pan Rymsza, z pochodzenia Litwin.
Szkoła posiadała bogaty księgozbiór, który w wojnę 1939 zniszczyli Niemcy.
Palili wszystko - ksiąŜki, dokumentację szkoły. Kilka niedopalonych ksiąŜek
udało się uratować z ognia (wykraść nocą) rodzinie Sekunów.
W czasie trwającej cały dzień nauki, była godzinna przerwa na obiad.
W szkole był sklepik, w którym moŜna było kupić potrzebne artykuły
szkolne.
Uczono takich przedmiotów, jak na zamieszczonych świadectwach.
ZWYCZAJE SZKOLNE
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
KaŜdy dzień nauki w szkole, rozpoczynano śpiewem całej szkoły „Kiedy
ranne wstają zorze" i modlitwą „Przyjdź Duchu Święty".
W niedzielę i święta uczniowie ze sztandarem, który ufundował w 1928 r.
Franciszek Wenda z Helenowa, pod opieką nauczycieli, szli ze szkoły parami
na Mszę Świętą do kościoła, na godz. 9:00. Chór śpiewał na tej Mszy Świętej
po polsku na Credo i Gloria
W szkole były organizowane przedstawienia i uroczystości, w których
nauczyciele POW-iacy występowali w mundurach.
Przygotowywano jasełka, do śpiewanych kolęd przygrywał Henryk
Ostrowski - organista,
Organizowano Noc Świętojańską.
W dniu śmierci naczelnika Marszałka Józefa Piłsudskiego, był płacz, a
uczniowie przez cały czas pełnili warty przy Kopcu Kościuszki, zmieniając
się co pięć minut.
W czasie róŜnych świąt i uroczystości państwowych przy Kopcu Kościuszki
były zaciągane warty. Szczególnie uroczyście obchodzono dzień 12 maja rocznica śmierci Józefa Piłsudskiego.
Organizowano spotkania np.: z uczestnikami powstania styczniowego, którzy
swój ą opowieścią przybliŜali uczniom wydarzenia z 1863 r.
W kaŜdej klasie wisiał KrzyŜ, godło Polski i portret prezydenta
(Mościckiego).
Nauczyciele organizowali wycieczki najczęściej w pobliskie okolice: na Góry
Helenowskie, na Bramurę, do Krasnego, na Rudę. (Ale mamy jedno ze zdjęć
z wycieczki dalszej.)
Zapoznawano równieŜ uczniów z urządzeniami nowoczesnymi np.:
telefonem, jego działanie sprawdzali w ten sposób: jedna grupa uczniów szła
do pobliskiego Krasińca i łączyli się telefonicznie z tymi, którzy pozostali w
Bogatem.
Odbywały się wywiadówki i zebrania rodziców .
Organizowane były zawody sportowe w szkole, uczniowie wyjeŜdŜali
wozami konnymi np.: na grę w siatkówkę, skoki, biegi do Przasnysza Romualda Jaworska zajęła I miejsce w biegach i otrzymała dyplom (za
pierwsze miejsce były dyplomy).
W ramach opieki nad uczniem, w szkole było organizowane doŜywianie w
czasie zimy. Uczniowie sami przygotowywali posiłek - był to chleb ze
smalcem i kawa zboŜowa.
Nauczyciele, którzy podjęli pracę w szkole w Bogatem, mieszkali u
miejscowej ludności w Bogatem, WielodroŜu i Dobrzankowie: u
śebrowskich, Śladowskich, Mosakowskich, Jankowskich, Stefaniaków,
Gachów, Gołasiów i innych. Kierownik mieszkał w szkole. Nauczyciele
przedwojenni dobrze zarabiali, około 180 zł; kierownik 230 zł, słuŜąca 8-12
zł. W Bogatem była teŜ zorganizowana ochronka w domu, który przekazała
parafii Bogate pani Bronisława Jankowska. Znajdowała się naprzeciw
zabudowy kościelnej.
BUDOWA NOWEJ SZKOŁY
Ciągle rosła liczba uczniów, a od 1928 r. zmienił się teŜ status szkoły na 5klasową, co wymagało stworzenia lepszych warunków nauczania. W latach 1932/33,
zaczęto wcielać w Ŝycie reformę braci Jędrzejewiczów - Janusza i Wacława, uchwaloną
11 marca 1932 r. Wprowadzona reforma dzieliła szkolnictwo powszechne na trzy
stopnie organizacyjne. Był to duŜy postęp w szkolnictwie.
I stopień, to szkoły czteroklasowe - tych było najwięcej. Nauka w nich trwała 7
lat (dwa lata w klasie III, najpierw w kl. III a, potem III b), do klasy IV uczeń chodził 3
lata. Były to szkoły z l - 2 nauczycielami. Uczniowie nie mieli prawa uczenia się w
szkołach średnich.
II stopień, to szkoły, które realizowały program 6 klas, z 3 - 4 nauczycielami.
III stopień, to szkoły 7 klasowe pełne, z 5 i więcej nauczycielami.
Organizowano je w miastach i duŜych wsiach. Takich szkół w powiecie przasnyskim
było 11.
W roku szkolnym 1935/1936, Publiczna Szkoła Powszechna w Bogatem
uzyskała status szkoły pełnej siedmioklasowej. Uczyło w niej, prawdopodobnie sześciu
nauczycieli. Kierownikiem szkoły od 1931 r., był Jan Bukowski z Glinojecka. W ostatnim
roku przed wojną, w szkole uczyło 9 nauczycieli. Do szkoły uczęszczały dzieci z wielu
miejscowości, często odległych: Bogatego, Dobrzankowa, WielodroŜa, Fijałkowa,
Helenowa, Józefowa, Emowa, Gadomca, Węgrzynowa, Krasińca, Bartnik, Krasnego,
Mosak, Gostkowa, Annopola, Lisiogóry, Karwacza, Leszna, WęŜewa z sierocińca
KsięŜnej Czartoryskiej. Kierownik Jan Bukowski starał się, aby nadać szkole Status
Szkoły Okręgowej.
Publiczna Szkoła Powszechna w Bogatem dostała w roku szkolnym 1935/1936
status szkoły pełnej, poniewaŜ były tu właściwe warunki lokalowe — nowy piętrowy
budynek murowany, z ośmioma salami lekcyjnymi.
W 1933 r. powstało Towarzystwo Budowy Publicznych Szkół Powszechnych,
obejmując swą działalnością cały teren Rzeczypospolitej. Zostały stworzone warunki, by
poprawić byt wielu szkół, w tym równieŜ naszej szkoły, rozrzuconej po domach
prywatnych. Szybko zawiązał się Komitet Organizacyjny Budowy Szkoły, którego
głównymi inicjatorami byli Marian Jaworski i Jan Bukowski. W skład komitetu weszli:
Marian Jaworski, Jan Bukowski, Marian Milewski, Józef Biliński - poseł na Sejm, Prezes
Dozoru Szkolnego, który rozpatrywał i nakładał kary za niespełnianie obowiązku
szkolnego, Ignacy Chełchowski, Aleksander Bulicki - Wójt z Gminy Karwacz, Józef
śebrowski - Sekretarz Gminy Karwacz. Powstało pytanie - Gdzie budować szkolę?
Działka szkolna wyznaczona była pomiędzy Bogatem a Krasińcem, w miejscu,
gdzie obecnie kończy się działka rolna Stefana Burskiego. Na takie usytuowanie szkoły
nie wyraŜała zgody wieś Dobrzankowo. Trzeba było dokonać zamiany działek. W
ramach wymiany z Marianem Jaworskim, wyznaczono działkę pod budowę szkoły, na
ziemi Mariana Milewskiego. Był plac. Zapadła decyzja. Trzeba wykonać plan budowy.
Przedstawiciele Komitetu Budowy Szkoły nie tracili ani chwili. Udali się do
architekta do Ciechanowa, ale ten zaŜądał ogromnej sumy za wykonanie takiego planu,
600 zł. Pan Marian Jaworski, z delegacją mieszkańców z Bogatego, pojechał do
Warszawy do Towarzystwa Popierania Budowy Szkół, tam plan i kosztorys wykonano
za 25 zł. 20 sierpnia 1934 roku zakopano kamień węgielny. Rozpoczęta budowa to
wielki zryw społeczeństwa. Sprowadzono 200 tysięcy sztuk cegły, 300 metrów wapna wszystko to rolnicy zwieźli bezpłatnie w ciągu jednego tygodnia. Cement i drut były
składowane po sąsiedzku, u państwa Sekunów. Kamień na fundamenty, społeczeństwo
dostarczyło bezpłatnie. Rolnicy przywieźli Ŝwir i glinę. Gdy wyznaczono plac pod
budowę, trzeba było usunąć ziemię gruntową i nawieźć gliny, stropy teŜ były gliniane
- to zabezpieczało przed grzybem. Całą tę pracę mieszkańcy wykonali ręcznie. W
społeczeństwie była wielka ofiarność. Murarzom płacono od wymurowania 1000
sztuk cegieł i od wykonania bieŜącego metra fundamentu. Na murze stało dziennie
od 8-12 murarzy i 40 robotników. Komitet miał w trakcie budowy duŜe kłopoty
finansowe. Pan Jaworski podjął decyzję zaciągnięcia poŜyczki od śyda - 2000zł.
Dokupiono 6 tysięcy sztuk .cegły i cementu. Dług (prawdopodobnie niecały) oddany
został po wojnie.
Koszt budowy szkoły wraz z malowaniem wynosił 42 tysiące zł. Połowa
kosztów to wkład społeczeństwa. Resztę finansowała Gmina Karwacz - 5 tysięcy zł.,
część dał Wojewoda Warszawski, dzięki staraniom posła Józefa Bilińskiego, a
pozostałą kwotę dołoŜyło Kuratorium lub Towarzystwo Budowy Publicznych Szkół w
Warszawie. Budowa szkoły była nadzorowana, wszystko musiało być wykonane
solidnie. Stolarz z Bartnik wykonywał część otworów po raz drugi, poniewaŜ w okna
dał drzewo z sękami. Kontrola była dokładna.
Na 1 września 1935 r. szkoła została przygotowana do oddania. To ogromna
radość dla społeczeństwa, l WRZEŚNIA 1935 ROKU N I E D Z I E L A , padał
deszcz. To była wielka
uroczystość, na którą przy
-były władze gminy,
starosta przasnyski Koziorowski, pułkownik
Zygmunt Młot
Przepałkowski, Wojewoda
Warszawski pan Klukowski,
który dokonał
przecięcia wstęgi.
Asystowali przy tym
najmłodsi uczniowie z klasy
pierwszej, między innymi
Irena Sekunówna (Walery siakowa). Nową szkołę
poświęcił ksiądz proboszcz Parafii Bogate - Walenty Mroczkowski.
Uczniowie przygotowali część artystyczną. Orkiestra z JaciąŜka, od księŜy
Salezjanów, uświetniła swą grą to doniosłe środowiskowe święto.
Na pamiątkę otwarcia nowego budynku szkolnego, kaŜde dziecko i kaŜdy
nauczyciel posadził drzewko i dbał o nie. W 50 rocznicę swojej pracy
pedagogicznej w odwiedziny do szkoły w Bogatem przyjechał pan Czesław
Miłobędzki, podziwiając zieleń wokół budynku wzruszył się i powiedział: ,, Wtedy
przed laty w otoczeniu szkoły było pusto". Radość społeczeństwa była okazywana
w róŜny sposób. Działacze szkolni chcieli podziękować za to, Ŝe ich
przedsięwzięcie udało się i budynek zdobi okolicę. Na jednym z walnych zebrań, w
obecności Piłsudczyka Stefana Ziemskiego - dyrektora cukrowni w Krasińcu,
podjęto jednogłośnie decyzję, Ŝeby w dniu oddania, nadać szkole imię Marszałka
Józefa Piłsudskiego. Na frontonie szkoły od strony szosy, został wykonany duŜy,
ciemny napis, pomiędzy piętrami, w środkowej jego części PUBLICZNA POWSZECHNA SZKOŁA W BOGATEM
MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
Wewnątrz budynku na górze, ostatnia sala (obecnie nr 8, uczyła się tam
najstarsza kl. VII) była poświęcona pamięci Marszałka. W ścianie była nisza, w której
ustawiono popiersie Józefa Piłsudskiego. W dniu otwarcia szkoły, obok wisiał krzyŜ i
orzeł, a na ścianie był napis:
DOBRO OJCZYZNY
NAJŚWIĘTSZYM PRAWEM POLAKA
Wszystkie te znaki zostały po wojnie zlikwidowane. Napis na zewnątrz zatynkowano a
popiersie w niewyjaśnionych okolicznościach zostało rozbite. Są teŜ świadectwa szkolne
uczniów z wpisanym imieniem szkoły.
II WOJNA ŚWIATOWA I OKUPACJA
Tylko 4 lata trwała nauka w nowym budynku szkolnym, gdyŜ l września 1939r.,
wybuchła II wojna światowa. Nauka nie rozpoczęła się. JuŜ od wiosny 1939r. była
napięta sytuacja i wydawało się, Ŝe wojna będzie nieunikniona.
W końcu sierpnia zarządzono mobilizację. Wcielono do wojska nauczycieli, jako
oficerów rezerwy. Z Bogatego powołani zostali Jan Bukowski, Janusz Gogolewski,
Wawrzyniec Pląskowski i l września 1939r. wzięli udział w wojnie obronnej. Panika,
wszyscy drŜeli przed wrogiem. Drogi były zakorkowane uciekinierami. Pierwsze strzały
armatnie słychać było od Chorzel. Powiat przasnyski był broniony przez Armię Modlin
przez 4 dni. Mimo bohaterskiej postawy Wojska Polskiego, 3 września Niemcy zajęli
Przasnysz i okolice. Powiat przasnyski razem z innymi powiatami Mazowsza został
włączony do południowo - wschodnich Prus. Zaczęła się okrutna okupacja.
Zamknięto polskie szkoły, był zakaz zawierania małŜeństw. Wprowadzono godzinę
policyjną, obowiązkowe kontyngenty zboŜa, mięsa, mleka, jaj. Za nie wypełnianie
obowiązków groził obóz pracy. Wprowadzono kartki na Ŝywność, obuwie i odzieŜ. Zimą
1940 roku władze niemieckie ogłosiły, Ŝe będą otwarte polskie szkoły. Okupant, tą
obietnicą podstępnie zwabił nauczycieli. Wielu zgłosiło się do punktu rejestracyjnego.
Wtedy Niemcy dokonali aresztowań. Nauczyciele, wraz z innymi mieszkańcami, zostali
wywiezieni do obozów koncentracyjnych, z których wrócili nieliczni.
Nauczyciele z Bogatego, biorący udział w wojnie obronnej, byli więzieni w obozach
jenieckich. Antoni Piotrowski był więźniem Mauthausen. Reszta nauczycieli nie zgłosiła
się na apel okupanta. Bronisława Mastyj-Karczewska przeprowadziła się do męŜa do
Krasińca, Izabela Bukowska do Przasnysza, Adela Banachówna była w Generalnej
Guberni, Eugeniusz Wrzeszcz ukrywał się, pracował jako malarz, tylko Maria
Pląskowska mieszkała w Bogatem i zajmowała się córką.
W Bogatem na plebani, został zorganizowany komisariat niemiecki, w którym urzędowali
Ŝandarmi: Reks i Krośnicki (ksiądz Mroczkowski zmuszony był mieszkać na wsi u ludzi).
Okolica bała się spotkania z tymi ludźmi. Na podwórzu plebanii była piwnica,
usytuowana tu, gdzie obecnie stoi nowa plebania. Bito i torturowano w niej więźniów
(miejscową ludność, która złamała któryś z niemieckich zakazów). Później, po drugiej
stronie szosy, pobudowano nowy budynek przeznaczony na areszt z czterema celami,
w których zainstalowano róŜne akcesoria do tortur. Po latach na podwórko plebanii
przyjeŜdŜali ludzie, opłakiwali miejsca kaźni, swoje i swoich najbliŜszych oraz opowiadali
o okrucieństwie bogackich Ŝandarmów.
Kościół zamieniono na więzienie dla ludzi wysiedlonych. Przez to, Ŝe nie mogli tego
miejsca opuszczać, był bardzo zanieczyszczony.
W budynku szkoły została zorganizowana gmina niemiecka. Komisarzem gminy był
Looper, (mieszkał u Jaworskich), zastępcą Rajsz, sekretarzem Gucweler, (nazwiska
spolszczone). (Mieszkali w szkole.) Po wojnie, Gucweler był sądzony w Przasnyszu.
Ludzie nie znali języka niemieckiego, więc tłumaczem był Nawrocki.
Maria Jaworska Jermolińska zajmowała się wydawaniem talonów
Ŝywnościowych i odzieŜowych, tzw. „bacukrzai". W pamięci ludzi pozostały jeszcze
nazwiska: Marta Mroczek - prowadziła dział gospodarczy, Piontek - prowadził meldunki,
Skierkowski z Leszna zajmował się robotami drogowymi, sadzeniem drzew, St.
śebrowski, St. Szczepański - to słuŜba rolna, Bulman - gospodarz gminy, pracowały teŜ
Jadwiga Bilińska, Tarczyńska, obie z Dobrzankowa.
W 1944 roku szkoła i wybudowany obok przez Niemców wielki barak, były
punktem zbiorczym dla wycofujących się Ŝołnierzy niemieckich. Na przełomie lat
1944/1945, budynek szkoły został zamaskowany, dach pomalowano na zielono,
obstawiono gałęziami i zorganizowano szpital frontowy dla niemieckich Ŝołnierzy. W
szpitalu tym, z nakazu Niemców jako pielęgniarki pracowały dziewczyny z Bogatego.
Irena Jaguś, późniejsza nauczycielka szkoły w Bogatem, opowiadała o tym, jak
asystowała przy operacjach, to były dla niej trudne chwile. W styczniu 1945 roku
nastąpiło wyzwolenie. Niemcy uciekali w pośpiechu. Przestała istnieć gmina i
Ŝandarmeria niemiecka. PrzejeŜdŜający przez Bogate Ŝołnierze frontu wyzwoleńczego
nie oddali ani jednego strzału. Wieś nie była zniszczona. Ocalał teŜ budynek szkoły.
TAJNE NAUCZANIE
Organizatorem tajnego nauczania w okupowanej Polsce był Związek
Nauczycielstwa Polskiego. Powołano Tajną Organizację Nauczycielską i to ona
kierowała nauczaniem na tajnych kompletach. Bronisława Karczewska tajnie nauczała
w Krasińcu i tam mieszkała, Izabela Bukowska w Przasnyszu. Pani Maria Pląskowska
bała się uczyć. W czasie wojny sprowadzili się do Emowa Maria i Władysław Zabielscy,
małŜeństwo nauczycieli kwalifikowanych. Oni zajęli się nauczaniem w tajnych
kompletach. M. Zabielska uczyła w Emowie 4 lata. Zajęcia najczęściej prowadziła w
piwnicy. Jej mąŜ rzadko bywał w domu, ukrywał się, ale jak był, teŜ uczył, głównie
matematyki. M. Zabielska ma udokumentowaną pracę w tajnym nauczaniu.
Władysław Zabielski naleŜał do AK i z tego powodu ukrywał się i
przemieszczał, by nie wpaść w ręce Niemców. Gdzie przebywał, tam uczył: w Podosiu,
Rogowie, Suchem, Chodkowie, Krasnem. Uczył równieŜ w Bogatem, w domu Mariana
Jaworskiego na strychu. Było to bardzo niebezpieczne, poniewaŜ w tym domu mieszkał
niemiecki Komisarz.
W tajnym komplecie u Jaworskich pan W. Zabielski uczył: Janinę Jaworska,
Anielę Jaworska, Józefa Jaworskiego, Marię Budnicką, Andrzeja Budnickiego, Eufemię
Mosakowską i Lucjana Mosakowskiego. Są świadkowie jego działalności w tym
nauczaniu, ale dokumenty zaginęły ukrywane przed Urzędem Bezpieczeństwa (w
ziemi).
Wielu uczniów uczyło się we własnym zakresie — uczyli rodzice, bądź starsze
rodzeństwo, np. Anna Garlińska z WielodroŜna uczyła 6 dzieci: Danutę i Zbigniewa
Sobirajów, dwóch chłopców Ogonowskich i siostrzeńców Mosakowskich. Większość
dzieci nie miała Ŝadnych moŜliwości korzystania z nauki.
SZKOLNICTWO,
WAśNIEJSZE
NAUCZYCIELE,
WYDARZENIA
PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
17 stycznia 1945 roku skończyła się wojna dla Bogatego. A o godzinie 11.00
tego dnia, wojska radzieckie weszły do Przasnysza. Cały powiat został wyzwolony 22
stycznia. Niemcy w pośpiechu opuścili swoje stanowiska, przestał istnieć komisariat
Ŝandarmerii i gmina niemiecka w Bogatem. Wieś i okolice były wolne. Panowała
ogólna radość i niedowierzanie.
JuŜ 22 stycznia 1945 roku inspektor szkolny zwrócił się do nauczycieli,
aby zgłaszali się do pracy. W ostatnim roku przed wojną na terenie powiatu
przasnyskiego była dobra sytuacja kadrowa. Uczyło 186 wykwalifikowanych
nauczycieli i 9 przedszkolanek. Wojna, obozy, egzekucje spowodowały, Ŝe po
okupacji do pracy pedagogicznej stanęło 48 nauczycieli z kwalifikacjami. Z tego
powodu, inspektor szkolny przyjmował do pracy w szkołach zgłaszających się z
niepełnym wykształceniem średnim, a nawet po ukończeniu siedmioklasowej
szkoły powszechnej. Warunki egzystencji tych pierwszych pionierów oświaty,
zaraz po wyzwoleniu były bardzo cięŜkie. W zniszczonym ubraniu i obuwiu, bo
wojna niektórym zabrała wszystko, bez Ŝadnych perspektyw na wynagrodzenie,
przystąpili ochoczo do pracy.
19 Lutego 1945 roku została wznowiona nauka w Publicznej Szkole
Powszechnej w Bogatem, stopnia trzeciego z językiem polskim nauczania. Szkoła
naleŜała do obwodu przasnyskiego, okręgu szkolnego warszawskiego, powiatu
przasnyskiego, gminy Karwacz.
Utworzono 10 oddziałów dla 397 uczniów. Zorganizowano 5 klas pierwszych dla
217 uczniów, dwie klasy drugie dla 74 uczniów, klasa trzecia liczyła 46 uczniów, a
czwarta 31. Najstarszą klasą w szkole była klasa piąta, licząca 29 uczniów.
Uczniowie byli w róŜnym wieku. Pięć lat okupacji, nauka była zabroniona, i tylko
nieliczni uczestniczyli w tajnym nauczaniu. Niektóre dzieci uczyły się same w
domu, pomagali im rodzice lub starsze rodzeństwo.
Zachował się budynek, ale nie było ławek, tablic, ksiąŜek, pomocy
naukowych, dokumentacji pracy szkoły. Wszystko zostało zniszczone przez
okupanta. W tych trudnych warunkach organizacją szkoły i nauczania zajął się
kierownik szkoły:
• WAWRZYNIEC PLĄSK0WSKI, z wielka pomocą pospieszyli
równieŜ rodzice
• Maria Płaskowska, jego Ŝona - oboje po seminarium
pedagogicznym, obydwoje uczyli w Bogatem juŜ przed drugą wojną
Pozostałą kadrę stanowili:
• Krystyna Piasecka
• Wanda Mroczkowska
• Krystyna Kato
• Marek Radzymiński
• Józef Jaworski
• Mieczysław Tyczyński
Nauka trwała do 30 czerwca 1945 roku. Wszyscy ci pionierzy likwidujący
analfabetyzm w Bogatem, od nowego roku szkolnego sami rozpoczęli naukę.
Proboszczem Parafii Bogate był Ksiądz Walenty Mroczkowski.
1945/1946.
Z ubiegłorocznej kadry pedagogicznej pozostało tylko dwoje
nauczycieli, małŜeństwo Pląskowscy. Przybyli nowi:
•
Władysław Zabielski
•
Maria Franciszka Zabielska - jego Ŝona, oboje po seminarium
nauczycielskim, uczyli w Bogatem do emerytury
•
Aniela Gadomska, uczyła 6 lat
•
Józef Nesteruk, uczył l rok
•
Wincentyna Dembińska, uczyła 4 lata
•
Stefan Milewski, uczył l rok
•
Zygmunt Kaczmarczyk, po seminarium nauczycielskim, uczył l rok
•
ElŜbieta Bober, uczyła l rok
Naukę kontynuowała duŜa ilość uczniów, ale wielu z nich nie ukończyło siedmiu klas
szkoły powszechnej. Ich edukacja kończyła się często na klasach początkowych.
Przyczyny tego stanu rzeczy były róŜne: trudne warunki domowe, zmiana miejsca
zamieszkana i inne. Byli w tej szkole uczniowie, którzy przybyli by się uczyć z odległych
wsi, poniewaŜ w ich miejscowościach nie było szkół. Zamieszkiwali u rodziny. Zdolni
uczniowie mogli ukończyć nawet dwie klasy w ciągu roku.
W 1945/1946 rozpoczęła działalność Publiczna Szkoła Powszechna w Fi j alkowie cztery klasy. Uczyły:
•
Cecylia Ossowska
•
Krystyna Piasecka — obie odeszły po l roku pracy w Fijałkowie
W całym powiecie przasnyskim było duŜo nauczycieli mających ukończone tylko siedem
klas szkoły powszechnej. Podobnie było w Bogatem. Ale ta szkoła miała pięciu
nauczycieli z pełnymi kwalifikacjami pedagogicznymi. Starali się oni przekazać swoje
doświadczenie młodszym, niedoświadczonym kolegom i koleŜankom. Organizowali
konferencje, na których przekazywali w formie referatów wiedzę z zakresu pedagogiki,
dydaktyki i psychologii. Przeprowadzali równieŜ lekcje koleŜeńskie. Taka konferencja
odbyła się w Bogatem dla całego powiatu. Lekcję koleŜeńską z wychowania fizycznego
przeprowadzili: z chłopcami - Zygmunt Kaczmarczyk, z dziewczętami - ElŜbieta Bober.
W przebieg konferencji zaangaŜowało się całe grono pedagogiczne.
1946/1947. Nowi nauczyciele:
•
•
Janina Bukat, uczyła 2 lata
Teresa Szacherska - w Fij alkowie, uczyła 3 lata
W tym roku szkolnym pierwszymi uczniami kończącymi klasę siódmą byli:
- Anna Chachulska
- Kazimierz Chachulski
- Alfons Chachulski
Niektórzy uczniowie odeszli ze szkoły po klasie szóstej ł dalej kontynuowali naukę.
Do klas starszych w Publicznej Szkole Powszechnej w Bogatem uczniowie byli
przyjmowani na podstawie egzaminu sprawdzającego. W tym roku taki egzamin był
przeprowadzony 3 września 1946 roku.
Religii uczyli wychowawcy klas.
1947/1948. Nowym kierownikiem szkoły został:
•
ZYGMUNT KACZMARCZYK - przybył ze Zdziwuja Starego na
rok, uczył juŜ w tej szkole w roku 1945/1946
Nowi nauczyciele:
•
ElŜbieta Kaczmarczyk - Ŝona kierownika, uczyła l rok
•
Lidia Jeznach, z męŜa Jaroszewska, uczyła 4 lata
•
Jadwiga Godzieba, z męŜa Wojciechowska, uczyła 4 lata
•
Irena Jaguś, uczyła l rok Stanisław Goś - w Fijałkowie, uczył l rok
W czasie wakacji były organizowane kursy doskonalenia zawodowego. Były to kursy o
trzech stopniach organizacyjnych. Dla nauczycieli, którzy ukończyli siedem klas:
- którzy ukończyli małą maturę
- (9 klas)
- którzy mieli więcej niŜ 9 klas
Uczniowie ze szkoły w Bogatem chodzili do Kościoła parami, pod nadzorem nauczyciela
dyŜurnego. Dzieci śpiewały w chórze.
Na BoŜe Ciało szkoła ubierała jeden z czterech ołtarzy. W czynnościach z tym
związanych pomagała pani ElŜbieta Kaczmarczyk. W tym roku szkolnym klasę siódmą
w Szkole Powszechnej ukończyła cała klasa, byli to:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Furczak Maria
Chełchowski Witold
Granoszewski Cezary
Krępska Helena
Kutniewska Genowefa
Kulpanowski Eugeniusz
Kowalewski Mieczysław
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Lisiewicz Kazimierz
Nalewański Stanisław
Panuś Dominika
Paprocki Jerzy
Radzymińska Leonarda
Szewczak Kazimierz
Szewczak Barbara
15.
16.
17.
18.
19.
Stusiński Czesław
Zabielska Barbara
Zabielska Danuta
Zabielski Wojciech
Zabielski Władysław
Nauczyciele wypisywali świadectwa własnoręcznie.
1948/ l1949.
Nowym kierownikiem został:
• WŁADYSŁAW ZABIELSKI
Nowi nauczyciele to:
• Urszula Chylińska, z męŜa Klik, uczyła l rok
• Irena Furczak, uczyła l rok
• Henryk Ropelewski - w Fijałkowie, uczył 19 lat
W tym roku szkolnym ze szkoły w Bogatem odeszło 98 uczniów. To prawie setka, to
rzesza jak na taką szkołę. Z tego, 62 osoby ukończyło siedem klas, inni przerwali naukę
po klasie drugiej, trzeciej, a nawet szóstej.
1949/1950.
•
•
•
Nowi nauczyciele:
Józef Korczakowski, uczył l rok
Jadwiga Abramska, uczyła l ,5 roku
Stanisława Faryna, uczyła 1,5 roku
•
Ksiądz Roman Chabowski - w tym roku przybył do parafii i uczył religii w
szkole
Józef Rybczyński - w Fijałkowie, uczył 2 lata
•
Ministerstwo Oświaty w roku szkolnym 1949/1950 dało wytyczne na ten rok, aby sprawy
organizacyjne i dydaktyczne były zagadnieniami pierwszoplanowymi. Szkoła
powszechna winna objąć nauką wszystkie dzieci w wieku szkolnym, winna teŜ zacieśnić
współpracę ze środowiskiem, organizować pracownie przedmiotowe, wykorzystywać
filmy oświatowe.
1950/1951.
•
•
•
Nowi nauczyciele:
Kazimierz Klik, uczył 12 lat
Urszula Klik, uczyła do emerytury — 30 lat
Janusz Czostkiewicz, uczył pół roku
Trudna sytuacja materialna w wielu rodzinach skłaniała młodych ludzi do podejmowania
pracy. Często podejmowali ją jako nauczyciele, mimo braku kwalifikacji. Ucząc, widzieli
jak trudna i odpowiedzialna to praca. Często nawet w ciągu roku odchodzili, by uczyć
się dalej. W Bogatem pracowały dwie młode nauczycielki: Jadwiga Abramska i
Stanisława Faryna, które odeszły ze szkoły w ciągu roku i podjęły dalszą naukę. Na ich
miejsce, od półrocza przybyli nowi, Kazimierz Klik i Janusz Czoskiewicz.
1951/1952.
Nowi nauczyciele:
Czesław Stusiński, uczył 24 lata i 2 lata jako emeryt
Genowefa Goryszewska, uczyła l rok
Józef Rybczyński, uczył l rok
•
•
•
Wprowadzone zostały egzaminy końcowe w szkole powszechnej, które miały na celu
sprawdzenie wiadomości i umiejętności uczniów, a takŜe wykazanie stopnia
przygotowania ich do dalszej nauki. KaŜdy nauczyciel zobowiązany był złoŜyć przed
władzami egzamin praktyczny. Winien był przeprowadzić dwie lekcje i przygotować
wiadomości metodyczne. KaŜdy nauczyciel podejmujący pracę pedagogiczną składał
ślubowanie. Na uroczystym spotkaniu odbierał je kierownik wydziału, w tym roku
szkolnym był to Stefan Obrębski.
1952/1953.
•
•
•
•
•
Nowi nauczyciele:
Anna Duch, z domu Klicka, uczyła 2 lata
Barbara Sikora, uczyła 3 lata
Barbara Zabielska, uczyła l rok
Danuta Berk - w Fijałkowie, uczyła l rok
Ksiądz Jan GłaŜewski - przybył do parafii Bogate, uczył religii
- Nazwa Publiczna Szkoła Powszechna zarządzeniem Ministra Oświaty
została zamieniona na Szkoła Odstawowa.
- Do szkoły wprowadzono nowe podręczniki.
- Nadal obowiązywały egzaminy końcowe po szkole podstawowej. Tematy
ustalało Ministerstwo Oświaty. Egzamin składał się z części pisemnej i ustnej. Część
pisemna -język
polski (dyktando i wypracowanie) i matematyka, część ustna język polski, matematyka,
geografia, nauka o Konstytucji. Wprowadzono konferencje sierpniowe dla nauczycieli,
na których otrzymywali wytyczne do pracy na dany rok szkolny.
Na jednym z zebrań rodzicielskich w 1952 roku, kierowniczka szkoły Maria Zabielska
swoją społeczną postawą i zaangaŜowaniem zachęciła mieszkanki Bogatego do
działalności w grupie. ZałoŜono więc Koło Gospodyń Wiejskich. Zapisało się do niego 20
kobiet. Pierwszą przewodniczącą została Wiktoria Budnicka. Koło to działało pręŜnie
ponad 25 lat. W październiku 1952 roku koło Gospodyń Wiejskich zorganizowało
Przedszkole w Bogatem, które mieściło się w Domu Parafialnym znajdującym się
naprzeciwko zabudowań kościelnych. Pierwszą nauczycielką była Stanisława
Grzybowska.
1953/1954.
•
Nowi nauczyciele:
Marianna Zbrzezna - w Fij alkowie, późnej Ŝona Henryka Ropelewskiego
— uczyła 16 lat
Nowym szkolnym inspektorem oświaty został były nauczyciel i kierownik szkoły w
Bogatem - Zygmunt Kaczmarczyk.
W powiecie powstają pierwsze przedmiotowe pracownie dydaktyczne - fizyki i chemii instruktorem jest Aleksander Drwęcki.
Wprowadzony został nowy regulamin dla Komitetów Rodzicielskich.
1954/1955.
•
Nowi nauczyciele:
Henryka Chełchowska, uczyła 5 lat
Od pierwszego stycznia 1955 roku w Bogatem powstała Gromadzka Rada Narodowa.
Pierwszym przewodniczącym był Makarski Czesław.
Zofia Rutkowska, z męŜa Tycińska, po ukończeniu szkoły dostała przydział do pracy w
przedszkolu w Dobrzankowie. To ona, wraz z mieszkańcami tej wsi, zorganizowała
Przedszkole W Dobrzankowie, zlokalizowane w domu Izydora Pawłowskiego i to ona
była w nim pierwszą nauczycielką.
1955/1956.
Nowym kierownikiem szkoły zostaje:
• MARIA ZABIELSKA
Nowi nauczyciele:
• Mieczysław Stusiński, uczył 3 lata
• Halina Łączyńska, uczyła 2 lata
- Zniesiono egzaminy ukończenia szkoły.
- Zrezygnowano z codziennych porannych apeli, pozostały tylko okolicznościowe.
- Powołano nauczycieli jako społecznych instruktorów druŜynowych harcerskich.
1956/1957. Nowi nauczyciele:
•
Alina śeglińska, później Grzybowska - w Nowym Helenowie, uczyła 3 lata
Od 1.07.56 - 31.08.57 - Czesław Stusiński nauczyciel z Bogatego został oddelegowany
na Inspektora Oświaty w Przasnyszu.
W roku szkolnym 1956/1957 rozpoczęła funkcjonowanie czteroklasowa szkoła w
Nowym Heleno wie, zlokalizowana w wiejskim domu świetlicowym. Pierwszą
nauczycielką przez 3 lata była Alina śeglińska z Bartnik.
1957/1958.
Nowi nauczyciele:
Czesława Morawska - uczyła do emerytury
Wanda Teodozja Kornacka, z męŜa Kacprzak — uczyła do emerytury
Teresa Śledzińska - w Fijałkowie na zastępstwie
•
•
•
Na skrzyŜowaniu drogi do WielodroŜa powstaje zieleniec. Umieszczono w nim płytę z
nazwiskami naszych wiejskich bohaterów - ofiar z czasów okupacji. Zieleńcem przez
lata opiekowała się szkoła.
1958/1959. Nowi nauczyciele:
•
Florentyna Zabielska, późniejszy wizytator - metodyk wychowania
obronnego w Kuratorium w Ciechanowie, uczyła l rok
Nowym przewodniczącym Gromadzkiej Rady Narodowej w Bogatem zostaje Wacław
Walerysiak. Pracę w Przedszkolu w Bogatem podjęła Zofia Tycińska i pracowała tu do
emerytury, około 25 lat.
4 sierpnia 1958 roku wydano okólnik w sprawie przestrzegania zasad świeckości
szkoły, to kolejny akt laicyzacji szkoły polskiej. Sprawa ta została uregulowana w 1956
roku na podstawie porozumienia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu.
Katecheta nie jest członkiem Rady Pedagogicznej, a stopnie z religii nie mogą być
wystawiane w dziennikach lekcyjnych.
W szkole zostały zdjęte krzyŜe, celowo po malowaniu klas nie powieszone.
1959/1960. Nowi nauczyciele:
•
•
•
Teresa Kołakowska, uczyła l rok
Tadeusz Stusiński, uczył l rok
Janina Siemborska, z męŜa Furczak - w Nowym Heleno wie, uczyła tam
19 lat oraz 2 lata w Bogatem
Zostały rozwiązane ośrodki doskonalenia kadr oświatowych, a na ich miejsce powołano
ośrodki metodyczne.
Dzięki staraniom Koła Gospodyń Wiejskich, a w szczególności Heleny
Wojciechowskiej, poprzez Wydział Zdrowia, sprowadzono do Bogatego ambulans
dentystyczny. Lokalu uŜyczył pan Marian Szczyglak.
1960/1961. Nowi nauczyciele:
•
•
Jadwiga Walewska, uczyła do emerytury — 41 lat
Maria Antosz, uczyła 3 lata
Parafię w Bogatem obejmuje Ksiądz Stefan Zalewski - religii uczy w tak zwanej
organistówce i punktach katechetycznych.
Nowe zarządzenie Ministra Oświaty rozwiązuje Komitety Rodzicielskie w
dotychczasowym kształcie. Podstawową komórką Komitetu Rodzicielskiego jest
Klasowa Rada Rodziców, złoŜona z trzech osób wybranych jawnie oraz wychowawcy.
Komitet wybiera się na dwa lata, tworzą go przedstawiciele klasowych Rad Rodziców,
kierownik szkoły, przedstawiciel Rady Pedagogicznej. Komitet Rodzicielski musi mieć
swój plan.
1961/1962.
Ministerstwo Oświaty wydało zarządzenie o nauczaniu zasad ruchu drogowego. Szkoła
współpracuje z organizacjami działającymi na terenie wsi, m.in. z Kołem Gospodyń
Wiejskich, członkinie uczestniczą w uroczystościach szkolnych.
1962/1963. Nowi nauczyciele:
•
Stanisław Laskowski, uczył do emerytury i 3 lata jako emeryt
Kierownik szkoły stara się, aby zatrudniani przez niego nauczyciele byli przygotowani
pod względem metodycznym do nauczania poszczególnych przedmiotów.
1963/1964. Nowi nauczyciele:
•
•
Marek Zabielski, uczył 9 lat
Janina Zegler, uczyła 3 lata
Ruszyła praca w harcerstwie. Nowa nauczycielka, pani Janina Zegler zorganizowała
druŜyny zuchowe i harcerskie. Organizowała z nimi obozy i biwaki, uroczystości
szkolne, współpracowała ze środowiskiem. Ta forma pracy bardzo podobała się
uczniom. ZaangaŜowanie pani Zegler, jako instruktorki harcerskiej, było widoczne na
kaŜdym kroku, a dzieci z ogromną chęcią uczestniczyły we wszystkich organizowanych
przez nią zajęciach. Do klasy piątej wprowadzony został nowy program nauczania w
ramach reformy szkoły ośmioletniej, a wraz z nim podręczniki.
1964/1965. Nowi nauczyciele:
•
•
Leona Komoszewska — uczyła do emerytury - 38 lat
Jadwiga Zawieska, uczyła do emerytury 30 lat
Kontynuowano przygotowania do wprowadzenia nauczania w szkole ośmioletniej.
Nowy program wszedł do klasy szóstej, wraz z podręcznikami. Na sierpniowych
konferencjach przedmiotowych omawiano sposoby jego realizacji.
1965/1966.
Wprowadzono nowy program do klasy siódmej, w perspektywie szkoły ośmioklasowej.
Uczniowie, którzy dalszą naukę wiązali ze szkolnictwem zawodowym, mogli po
ukończeniu klasy siódmej odejść do tych szkół. Pozostali uczniowie będą kontynuować
w przyszłym roku naukę w klasie ósmej.
1966/1967. Nowi nauczyciele:
•
•
Halina Stusińska - uczyła ponad 34 lata, do nagłej śmierci
Wanda Kotowoda, uczyła l rok
- Ten rok był bardzo pracowity, z racji wprowadzenia do szkół podstawowych klasy
ósmej.
- W tym roku szkolnym, klasę ósmą ukończyli w pełnym składzie wszyscy uczniowie.
Było ich 20.
- W przedszkolu w Dobrzankowie rozpoczęła pracę Teresa Tycińska i prowadziła tą
placówkę przez 31 lat, do emerytury.
- Uczniowie, którzy ukończyli 15 lat i mieli ukończoną tylko klasę siódmą szkoły
podstawowej, mieli moŜliwość kontynuowania dalszej nauki w szkołach zawodowych i
rolniczych.
1967/1968. Nowi nauczyciele:
•
•
Urszula Rzewnicka, z męŜa Burska — pracowała do emerytury 36 lat, i
pracuje drugi rok jako emerytka
Anna Godzieba, pracowała l rok
W szkole w 1968 roku, od maja do października działał ambulans dentystyczny. Był
zlokalizowany w tym pomieszczeniu, gdzie obecnie znajduje się umywalnia dla klasy
„O". Stomatologiem była pani Anna Berner, a pomocą dentystyczną pani Monika
Kowalska z Broku. Z usług dentystycznych korzystali uczniowie oraz mieszkańcy
Bogatego. W szkole były w dalszym ciągu prowadzone organizacje uczniowskie. W
harcerstwie pracowały: Jadwiga Walewska, Halina Stusińska, Urszula Rzewnicka i
Marek Zabielski. W maju zorganizowali biwak na Bramurze, który dostarczył
niezapomnianych wspomnień.
1968/1969. -363 uczniów. Nowym kierownikiem szkoły zostaje:
• STANISŁAW LASKOWSKI
Nowi nauczyciele:
• Maria Danieluk, uczyła 5 lat
• Maria Długokęcka, uczyła l rok na zastępstwach
Klasy były podwójne. Nauka odbywała się na dwie zmiany. Klasy młodsze uczyły się po
południu. W szkole były róŜne organizacje: Koło Przyjaciół Zwierząt - Wanda Kacprzak,
SKO - Wanda Kacprzak, Samorząd Szkolny - prowadził sam Kierownik, Szkolne Koło
Sportowe - 4 godziny, prowadzili Urszula Rzewnicka i Marek Zabielski, bibliotekę - od
tego roku prowadziła Leona Komoszewska.
W styczniu i lutym 1969 roku Zastępca Inspektora Oświaty przeprowadził w szkole
wizytację.
1969/197O.
•
-343uczniów. Nowi nauczyciele:
Janina Hulewicz, w Fijałkowie, uczyła 3 lata
W tym roku, 17 września 1969 roku, przybył do Parafii Bogate nowy proboszcz - Ksiądz
Ryszard Brzeziński. Ofiarnie duszpasterzował przez 22 lata.
Marek Zabielski, od stycznia 1970 roku, przez dwa i pół roku był Zastępcą Inspektora ds.
Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Szkoła uczestniczyła w Pochodzie 1-ego Maja w Przasnyszu.
Aby podnieść dyscyplinę pracy w szkole, wprowadzono współzawodnictwo w zakresie:
czytelnictwa, zachowania, wyników w nauce. Zwycięzcy otrzymywali proporczyki
klasowe. W tym roku szkolnym przeprowadzona była wizytacja przez Romuałdę
Czarzastą -Podinspektora Szkoły.
1970/1971. -302 uczniów.
Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego odbyło się 2 września, a zakończenie roku klasy
ósmej 16 czerwca. Kadra pedagogiczna ustabilizowana.
Od 13 do 26 stycznia, prowadzona była wizytacja przez Romuałdę CzarzastąPodinspektora Szkoły.
1971/1972. -302 uczniów.
Nowi nauczyciele:
Aurelia Dąbrowska, pracuje do chwili obecnej
•
W roku tym odbyła się wycieczka szkolna. Trasa: Kraków, Wieliczka, Ojców, Zakopane,
Oświęcim. Kierownikiem wycieczki była Jadwiga Walewska. Opiekunami: Urszula
Burska, Czesława Morawska oraz Halina Stusińska.
1972/1973. -296uczniów. Nowi nauczyciele:
•
Marianna Szamborska, uczyła 4 lata w Fijałkowie
8 września 1972 roku Marek Zabielski objął stanowisko dyrektora szkoły w Lesznie.
1973/1974.-270uczniów. Nowi nauczyciele:
•
Janina Kowalska, uczyła przez l rok na zastępstwach
Wprowadzony został system wychowawczy F. Fleminga i H. Muszyńskiego, zgodnie z
uchwałą Kolegium Ministerstwa Oświaty i Wychowania z dnia 18 września 1972 roku.
System naleŜało wprowadzać etapami. Uczniów podzielono na trzy grupy wiekowe. I- III
-„pacholęta", IV - V - „sztubacy" i VI - VIII - „Ŝacy". Grupy były oznakowane kolorami
fartuchów. Najmłodsi nosili czerwone, następnie niebieskie, a najstarsza grupa zielone.
KaŜda klasa miała swoją nazwę. Klasa była podzielona na zespoły, które równieŜ miały
swoje nazwy. Zarówno klasa, jak i zespoły miały proporce. Opracowano pieśń szkoły i
hasło na powitanie. Co tydzień w poniedziałek, na pierwszej godzinie lekcyjnej odbywał
się apel. Pierwsze lekcje były godzinami wychowawczymi.
Powołano Nauczycielski Uniwersytet Radiowo - Telewizyjny - NURT, jako jedną z form
doskonalenia nauczycieli. W tej formie dokształcania uczestniczyły: Jadwiga Zawieska,
Wanda Kacprzak, Czesława Morawska i Urszula Klik.
1974/1975. – 254 uczniów
16 kwietnia 1975 roku wprowadzoną dwustopniową strukturę Terenowych
Organów Administracji Państwowej. Wprowadzono 49 województw. Zlikwidowano
powiaty. Bogate naleŜało do województwa ostrołęckiego. Wprowadzono Gminne Szkoły
Zbiorcze. Powstały nowe struktury zarządzania oświatą, według których pierwszą
instancją administracji oświatowej był gminny lub miejski dyrektor szkół. Pracownicy
byłego Wydziału Oświaty i Wychowania w Przasnyszu zostali wizytatorami kuratorium.
Eugeniusz Nałęcz został Zastępcą Kuratora. Funkcje nowego Dyrektora Gminnego,
przez pewien okres pełnił Stefan Chachulski.
Uczniowie wybierali spośród siebie Radę Samorządu Uczniowskiego. Wybory odbywały
się na wzór wyborów do Rad Narodowych (była urna i komisja wyborcza).
Od l stycznia 1975 roku odszedł na stanowisko dyrektora szkoły w Lesznie Czesław
Stusiński.
1975/1976.
- 236 uczniów
18 uczniów w Nowym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Jadwiga Tabaka, uczy tu do emerytury
Gminnym Dyrektorem Szkół w Przasnyszu został Stanisław Romański, a zastępcą
Andrzej Wyrzykowski. Naczelnikiem Gminy był Jan Sikorski. Tygodniowe pensum
nauczyciela wynosiło 26 godzin.
Ostatni rok funkcjonowała szkoła w Fijałkowie. Pani Maria Szamborska odeszła do
pracy w szkole w Lesznie.
Od 16 do 19 maja 1976 odbyła się wycieczka na trasie: Katowice, Oświęcim, Wieliczka,
Ojców, Kraków. Kierownik wycieczki: Jadwiga Walewska.
1976/1977.
- 236 uczniów
Halina Stusińska została Gminnym Komendantem ZHP.
2 stycznia 1977 roku, w ramach współpracy z Kołem Gospodyń Wiejskich, harcerki
pojechały z członkiniami Koła, BoŜeną Ruszczyńską i Marią Sekuna w odwiedziny do
Domu Spokojnej Starości w Przasnyszu i na Rudzie.
16 kwietnia 1977 roku była wielka uroczystość środowiskowa. Koło Gospodyń Wiejskich
obchodziło swój srebrny jubileusz. DruŜyny harcerskie przygotowały część artystyczną,
w którą włączyły się przedszkolacy i „Srebrne Jubilatki". Dekoracje przygotowywali pan
Kazimierz Klik i pani Urszula Burska. W uroczystości brały udział władze gminne i
wojewódzkie.
1977/1978.
- 236 uczniów
Ostatni rok działała szkoła w Nowym Helenowie, w której były tylko klasy II i IV. Do klasy
pierwszej dzieci były przyjmowane co drugi rok.
Pani Urszula Klik uczy ostatni rok, z końcem roku, po 31 latach pracy odeszła na
emeryturę. Pani Halina Stusińska, Gminny Komendant Hufca ZHP, otrzymała zniŜkę,
uczyła w szkole tylko 6 godzin.
Od 5 do 7 czerwca 1978 roku odbywała się wycieczka krajoznawcza: Kruszwica Gniezno -Poznań - Kurnik - Biskupin - trzydniowa dla 48 uczniów, którymi opiekowali
się: Jadwiga Walewska - kierownik wycieczki, Halina Srusińska, Jadwiga Tabaka i
Leona Komoszewska.
1978/1979.
- 231 uczniów
16 października 1978 roku wielka radość zagościła w kaŜdym zakątku naszej Ojczyzny Kardynał Karol Wojtyła został PapieŜem i przyjął imię Jan Paweł II. Szkoła w Nowym
Helenowie nie istnieje, dzieci są dowoŜone do Szkoły Podstawowej w Bogatem przez
pana Stanisława Plagę ciągnikiem z przyczepą autobusową. 21 - 22 - 23 maja 1979
roku, zorganizowano wycieczkę krajoznawczą dla 48 uczniów, na trasie: Puławy —
Kazimierz — Nałęczów - Lublin — Majdanek - Sandomierz. Kierownik wycieczki:
Jadwiga Walewska. Opiekunowie: Halina Stusińska, Jadwiga Tabaka, Leona
Komoszewska.
W maju 1979 roku odbyła się wizytacja szkoły przez Daniele Laskowską—
Przedstawiciela
Kuratorium w Ostrołęce i Stanisława Romańskiego.
1979/1980.
- 241 uczniów
Pracę w przedszkolu w Bogatem rozpoczęła Wiesława Gerej, w późniejszych latach
członek Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Bogatem.
20 września 1979 - jednodniowa wycieczka do Warszawy. Opiekunowie: Urszula
Burska, Jadwiga Zawieska, oraz rodzice: Helena Sekuna i Krystyna Królikowska.
Dzieci z Nowego Helenowa są w dalszym ciągu dowoŜone ciągnikiem. Rodzice usilnie
starają się, aby wznowić szkołę w Helenowie.
14-15 maja 1980 rok - wycieczka krajoznawcza dla 48 uczniów, na trasie: Płock - Toruń.
Opiekunowie: Wanda Kacprzak - kierownik wycieczki, Jadwiga Zawieska, Urszula
Burska.
Pierwsza wizyta Jana Pawła II - PapieŜa Polaka w ojczyźnie, w czasie której padły
pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi Oblicze Ziemi. Tej Ziemi."
1980/1981.
•
- 226 uczniów. Nowi nauczyciele:
Krzysztof Kamiński, uczył 8 lat
Rodzi się ruch solidarnościowy - „KaŜdy człowiek i kaŜdy naród potrzebuj e nadziei. "
Po przeszło dwudziestu latach na swoje miejsca w klasach szkolnych powróciły krzyŜe.
Wieszane były przez rodziców z ogromnym pietyzmem i radością.
26 maja 1981 -jednodniowa wycieczka do Olsztyna dla uczniów klas V - VIII,
opiekunowie: Jadwiga Walewska - kierownik wycieczki, Jadwiga Tabaka.
4 czerwca 1981 -jednodniowa wycieczka do Warszawy dla klas I - III, opiekunowie:
Wanda Kacprzak - kierownik wycieczki, Urszula Burska, Jadwiga Zawieska, Czesława
Morawska, oraz rodzic - Wanda Bonisławska.
1981/1982.
- 205 uczniów w Bogatem
12 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• BoŜena Dzienio, uczyła 5 lat w Starym Helenowie
• GraŜyna Wyszkowska, uczyła 2 lata w Starym Helenowie
W tym roku szkolnym wznowiona została nauka w Starym Helenowie. Wynajęto dom
prywatny od pani Jaguś, zaadaptowany na szkołę. Były w nim dwa pokoje. Nauka
odbywała się w klasach łączonych. Nowe nauczycielki, panie BoŜena Dzienio i GraŜyna
Wyszkowska zajęły się stroną estetyczną klas.
Z 12 na 13 grudnia 1981 roku, przez Wojskową Radę Ocalenia Narodowego,
kierowaną przez Wojciecha Jaruzelskiego, został wprowadzony w Polsce STAN
WOJENNY.
1982/1983.
-222 uczniów w Bogatem
17 uczniów w Starym Helenowie
31 grudnia 1982 roku stan wojenny został zawieszony.
W styczniu 1983 roku w niewyjaśnionych okolicznościach zginął nauczyciel, który uczył
w Fijałkowie 19 lat - Henryk Ropeiewski. Miał wtedy 65 lat. Od 1968 roku pracował w
Przasnyszu w Wydziale Oświaty. Uczył w Szkole Specjalnej. Pracował w Sądzie w
Przasnyszu jako Kurator ds. Rodziny. Był bardzo zaangaŜowany w swoją pracę.
3 - 4 — 5 — czerwca 1983, wycieczka na trasie: Malbork - Gdańsk - Gdynia, dla 71
uczestników, było 7 opiekunów, a kierownikiem wycieczki była Jadwiga Walewska.
1983/1984.
-243 uczniów w Bogatem
18 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Stanisław Komornicki, uczył l rok
•
Iwona Michalska, z męŜa Tworkowska, później dyrektorka Szkoły w
Krepie -w Starym Helenowie uczyła 3 lata
Pani Wanda Kacprzak odeszła na emeryturę, po 31 latach pracy w Szkole
Podstawowej w Bogatem. Zatrudniono Stanisława Komornickiego, organistę z
Bogatego, który uczył muzyki i prowadził chór szkolny.
9-13 czerwca 1984, odbyła się pięciodniowa wycieczka krajoznawcza na trasie:
Oświęcim - Kraków - Zakopane - Pieniny, dla uczniów klas IV - VIII, opiekunowie:
Jadwiga Walewska — kierownik wycieczki, Leona Komoszwska, Halina Stusińska,
Krzysztof Kamiński i rodzic BoŜena Ruszczyńska.
1984/1985.
-240 uczniów w Bogatem
15 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Krystyna Kuligowska, z męŜa Sawicka - pracuje do chwili obecnej
• Małgorzata Godlewska, pracowała l rok
14-15 września 1984 roku, odbyła się dwudniowa wycieczka na trasie: Toruń - Biskupin
- Gniezno - Kruszwica, dla klas IV - VIII, opiekunowie: Jadwiga Walewska – kierownik
wycieczki, Aurelia Dąbrowska, Halina Stusińska, Wanda Kacprzak, Krzysztof Kamiński.
Po 31 latach pracy w zawodzie odeszła na emeryturę Jadwiga Zawieska. Pracowała 10
lat w Krasnem i 21 lat w Bogatem.
3 marca 1985 roku zmarł Władysław Zabielski, były Kierownik Szkoły w Bogatem.
PrzeŜył 80 lat.
1985/1986.
-244 uczniów w Bogatem
16 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Wanda Szyłejko, z domu Pawelska - uczyła 2 lata
• Małgorzata Osmańska, uczyła pół roku
Stanisław Laskowski, kierował szkołą przez 18 lat. Był to ostatni rok jego pracy, jako
dyrektora. W zawodzie przepracował 35 lat. W tym roku szkolnym, Dyrektor - Stanisław
Laskowski - otrzymał ekspertyzę i decyzję o budowie nowej szkoły i remoncie starego
budynku. Wybrany został Komitet Rozbudowy Szkoły. Budowa nie została włączona do
planu inwestycyjnego województwa.
16 CZERWCA 1986 ROKU, WIELKA UROCZYSTOŚĆ ŚRODOWISKOWA.
Świętowaliśmy:
- 150 rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki, który był patronem plutonu Polskiej
Organizacji Wojskowej w Bogatem
- 50 rocznicę usypania Kopca Kościuszki i wielkiej manifestacji społeczeństwa,
przygotowanej przez POW, której członkiem była pani DzierŜanowska. Przygotowała
ona część artystyczną z uczniami i wygłosiła referat o Ŝyciu i działalności Tadeusza
Kościuszki.
- ukończenie Szkoły Podstawowej w Bogatem przez klasę VIII
- spotkanie pokoleń nauczycielskich
Uroczystość zorganizowano z inicjatywy pani Bronisławy DzierŜanowskiej-Rogóyskiej,
która ufundowała płytę pamiątkową. Fundatorka pragnęła, aby jej odsłonięcie odbyło się
w 1967 roku. Ówczesne władze nie wyraziły jednak na to zgody. Dopiero teraz, po 19
latach, dzięki staraniom zbowidowca, pana Aleksandra Drwęckiego, doszło do tak
doniosłej chwili. W uroczystości uczestniczyły wszystkie organizacje społeczne z
naszego terenu. Były władze gminne i wojewódzkie. Byli kombatanci Polskiej
Organizacji Wojskowej, której najstarszym członkiem był pan Aleksander Rozkosz z
Bogatego. W uroczystości uczestniczyły wiekowe nauczycielki, które uczyły przed
wojną: Bronisława DzierŜanowska-Rogóyska, Bronisława Karczewska, Maria Zabielska.
Były delegacje szkół noszących imię Tadeusza Kościuszki. Brała udział Szkoła
Podstawowa z Bogatego. Pod kierunkiem pani Jadwigi Walewskiej i Czesławy
Morawskiej, uczniowie uświetnili tę chwilę występem o Kościuszce. Miejscami pamięci
narodowej opiekują się mieszkańcy Bogatego, uczniowie, harcerze. W dniu tym zostali
uhonorowani odznaką „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej". W ten sposób została
odznaczona druŜyna harcerska ze Szkoły Podstawowej w Bogatem, nauczyciele i
niektórzy mieszkańcy wsi.
Następnie uroczystości przeniosły się do budynku szkoły. W sali numer 2 odebrali
świadectwa uczniowie klasy VIII. Były przemowy, Ŝyczenia i nagrody.
Ostatnia część, nie mniej waŜna niŜ poprzednie, to SPOTKANIE POKOLEŃ
NAUCZYCIELSKICH.
To wzruszające wydarzenie, przy herbatce, były wspomnienia, łzy,
wspólne zdjęcia. Trudno się było nam rozstać. W spotkaniu tym uczestniczyli wszyscy
zaproszeni goście.
23 czerwca 1986 roku, przed lekcjami zginął pod kołami samochodu (wysiadał z
autobusu przy szkole) Jarek Królikowski, uczeń klasy VI.
1986/1987. Nowy Dyrektor Szkoły:
• JADWIGA WALEWSKA
Nowi nauczyciele:
• Wanda Kraj e wska, uczy wBogatem 19 rok
• Ewa Rudzińska, w Bogatem uczyła l O lat, z tego około 5 lat była na
urlopach zdrowotnych, na emeryturę odeszła 26 września 1997 roku
• Mariola Kowalska, uczyła 3 lata
• Małgorzata Stefańska, uczyła 14 lat w Bogatem i w Starym Hełenowie
• Iwona Wódkiewicz, uczyła l rok w Starym Hełenowie
• Stanisław Romański, uczył l rok w Starym Hełenowie
Od 20 sierpnia 1986 roku, kierownictwo Szkoły Podstawowej w Bogatem obejmuje
Jadwiga Wałewska. Poza codziennymi obowiązkami dyrektora, podejmuje się
ona rozbudowy szkoły. Na walnym zebraniu zapoznaje rodziców z wynikami ekspertyzy.
Remont i budowa szkoły są konieczne. Decyzja władz mówi, Ŝe jej budowa nie będzie
włączona do planu inwestycyjnego województwa. Rodzice zadecydowali o budowie
szkoły czynem społecznym. Powołano nowy Komitet Rozbudowy Szkoły. Na jego czele
stanął Michał Wojciechowski. Rodziny opodatkowały się po 30000 zł płatne w ciągu 3 lat
(był to bardzo duŜy wkład). Pieniędzy tych wystarczyło na wykonanie planu budynku,
zakup pustaków, wapna, ogrodzenie ternu budowy, opłacenie nadzoru. Budowę
rozpoczęła Spółdzielnia Kółek Rolniczych - zakład opiekuńczy naszej szkoły.
Wykonywane prace naliczali po najniŜszych cenach. Koszty budowy były pokrywane z
funduszu Gminy Przasnysz. Ówczesny Naczelnik St. Nasiadka, popierał szczytną
inicjatywę obwodu szkoły w Bogatem.
l września 1986 roku, naszą szkołę odwiedził Czesław Miłobedzki z Mławy, były
nauczyciel Publicznej Szkoły Powszechnej w Bogatem przed II wojną światową. Była to
50 rocznica jego pracy pedagogicznej. Był wzruszony: „Tyle tu zieleni, a przed wojna
było pusto."
10 listopada 1986 odbyła się lekcja koleŜeńska, prowadzona przez Halinę Stusińską.
Referat przygotowała Krystyna Sawicka. W szkoleniu uczestniczył Aleksander Drwęcki.
W
grudniu podsumowano
szkolne
obchody Roku Pokoju.
Odbyła
się
wieczornica. Podsumowano konkurs plastyczny: „Pokój w oczach dziecka". Odbył się
takŜe bieg pokoju zakończony wspólnym ogniskiem.
Po 30 latach pracy przechodzi na emeryturę Czesława Morawska, oraz Stanisław
Romański, były Dyrektor Gminy Przasnysz i Inspektor Oświaty, który przez rok uczył w
Starym Helenowie.
1987/1988.
-260 uczniów wBogatem
15 uczniów w Starym Hełenowie
Nowi nauczyciele:
• GraŜyna Florysiak, pracuje do chwili obecnej
• Jolanta Pogorzelska, pracowała 2 lata
•
Ewa Zaorska,
z męŜa Sędrowska,
zatrudniona
Helenowie -pracowała do czasu likwidacji szkoły
w
Starym
Wizytacja od 29 października 1987 do 5 listopada 1987, prowadzona przez Inspektora
Szkolnego, Andrzeja Wyrzykowskiego. 12 listopada 1987 roku odbyło się szkolenie, z
lekcją koleŜeńską z matematyki w klasie VII a, prowadzoną przez Wandę Krajewską,
referat przygotowała Ewa Rudzińska.
W klasie II taką lekcję z języka polskiego poprowadziła Ewa Rudzińska, a referat
wygłosiła
Mariola Kowalska.
W klasie V, lekcję koleŜeńską z biologii (Aktywizacja pracy ucznia.), przeprowadziła pani
Aurelia Dąbrowska.
W szkoleniach uczestniczyli inspektorzy szkolni i wizytatorzy.
12 lipca 1988 roku zmarła Bronisława DzierŜanowski-Rogóyska, nauczycielka, która
organizowała Polską Szkołę w 1915 roku. PrzeŜyła 87 lat.
1988/1989.
- 255 uczniów w Bogatem
13 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Teresa Pszczółkowska, pracuje do chwili obecnej
• Ewa Blaźlak, pracowała pół roku
Lekcja koleŜeńska z plastyki — „Kompozycja symetralna", którą poprowadziła Urszula
Burska. Referat przygotowała Małgorzata Stefańska. W klasie II lekcję koleŜeńską
poprowadziła Mariola Matusiak, referat: Metody problemowe - praca z tekstem
matematycznym, wygłosiła Ewa Rudzińska. 4 czerwca 1989 roku — WYBORY - upadł
ustrój komunistyczny.
1989/ 199O .
- 213 uczniów w Bogatem
15 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
•
Ewa Pawlik, pracuje do chwili obecnej
•
Piotr Sekuna, pracuje do chwili obecnej
•
Waldemar Brzostek, pracuje do chwili obecnej
•
Wanda Kaczyńska, pracowała l rok
•
Alicja Bryska, pracowała 3 i pół roku
•
Jadwiga Chmielińska, w Starym Helenowie pracowała do likwidacji szkoły
•
Marta Borkowska, pracowała na zastępstwie
•
BoŜena Kulpan, w Przedszkolu w Dobrzankowie - obecnie nauczycielka
klasy „O", jest w naszej Radzie Pedagogicznej
W związku z 11 listopada, uczniowie przygotowali montaŜ słowno-muzyczny
dla społeczeństwa, wystawiony w remizie OSP w Bogatem. Przybyli mieszkańcy
Bogatego i goście. Głównym organizatorem była Dyrektor szkoły Jadwiga Walewska.
Pomocą słuŜyli nauczyciele.
Po 33 latach pracy, odchodzi pani Czesława Morawska.
4 kwietnia 1990 roku zmarła Maria Franciszka Za bielska, była nauczycielka
i Kierowniczka Szkoły w Bogatem. PrzeŜyła 83 lata.
Lekcja koleŜeńska z języka polskiego w klasie VIII, przeprowadzona przez
Leone Komoszewską. Referat wygłosiły: Krystyna Sawicka i Aurelia Dąbrowska.
Samorząd Uczniowski zorganizował zbiórkę gwiazdkową upominków dla dzieci z Domu
Dziecka w JaciąŜku.
1990/1991.
- 239 uczniów w Bogatem
19 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Ksiądz Kanonik Ryszard Brzeziński, uczy religii w szkole
• Beata Komoszewska, katechetka — uczyła 2 lata, 2 lata przerwy i jeszcze l rok
• Jolanta Niestępska, uczyła l rok
• Jolanta Gołębiewska, w Starym Helenowie - uczyła 2 lata
Do szkół weszła religia w wymiarze 2 godzin tygodniowo w kaŜdej klasie. RównieŜ w
klasie „O" w Bogatem, Dobrzankowie i Karwaczu.
27 stycznia 1991 roku, pod kierunkiem Księdza Ryszarda Brzezińskiego, szkoła
zorganizowała spektakl teatralny w trzech aktach - „Jasełka", który był wystawiony dla
społeczeństwa, w remizie OSP w Bogatem. W spektaklu wzięło udział około 60
uczniów. Występ współorganizowali: Ksiądz Ryszard Brzeziński, Jadwiga Walewska,
Alicja Bryska, Piotr Sekuna, GraŜyna Florysiak, Teresa Pszczółkowska, Urszula Burska,
Waldemar Brzostek i Piotr Lekowski - były uczeń, który dał oprawę muzyczną do
przedstawienia. Spektakl wystawialiśmy dwukrotnie w Bogatem i raz w Krasińcu. Na
występy zostały zaproszone władze oświatowe i gminne. To był nasz wielki sukces i on
zachęcił nauczycieli i uczniów do organizacji następnego występu. Spektakl ten został
uwieczniony na kasecie wideo.
11 maja 1991 rok - Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3-ego Maja. Mottem do występu
były słowa: „STALIŚMY ONGIŚ NA ROZSTAJU WIELU MINIONYCH BŁĘDNYCH
DRÓG - TYŚ WYWIÓDŁ NAS O TRZECI MAJU NA PRAWDY PRÓG". Był to montaŜ
słowno-muzyczny, w którym równieŜ brała udział Orkiestra StraŜacka pod batutą
kapelmistrza Henryka Ostrowskiego. Organizacją całej uroczystości i głównym
kierującym była Dyrektor Szkoły -Jadwiga Walewska. Pomocą słuŜyli: Urszula Burska,
Piotr Sekuna, Alicja Bryska, GraŜyna Florysiak, Teresa Pszczółkowska i Piotr Lekowski.
Spektakl odbył się w remizie OSP w Bogatem. Przybyło społeczeństwo i goście:
Dyrektorzy Delegatury Zamiejscowej Wydziału Oświaty i Wychowania w Przasnyszu Zenon Lendzion i Arkadiusz Siejka, Ksiądz Ryszard Brzeziński, Ryszard Pawłowski Prezes OSP W Bogatem, Michał Wojciechowski -Przewodniczący Komitetu Budowy
Szkoły.
1991/1992 .
- 219 uczniów w Bogatem
17 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Ksiądz Wiesław Wiśniewski, uczył religii w klasach najstarszych 4 lata
16 lutego 1992 roku odbył się spektakl teatralny „Kolęda Polska", wzorowany na sztuce
Rydla „Betlejem Polskie". Widowisko składało się z dwóch części.
Pierwsza część, bardzo podniosła, to „śłóbek", do którego przychodzili: Piast Kołodziej,
Mieszko I, Bolesław Chrobry, Kazimierz Wielki, Jagiełło z Królową Jadwigą, Król
Sobieski i jego Husarz, Konfederat Barski, Kosynier, Mieszczka, Nauczycielka z Dziećmi
z Wrześni, Dziecko Oświęcimia, Unita, śołnierz AK i Polska Robotnica. Przygotowaniem
spektaklu zajęli się: Jadwiga Walewska, Alicja Bryska, Urszula Burska, Piotr Sekuna,
Teresa Pszczółkowska i Piotr Lekowski - który dawał oprawę muzyczną. Sztuka spełniła
oczekiwania organizatorów. Sala OSP w Bogatem była wypełniona po brzegi. Nie Ŝal
było czasu poświęconego na przygotowanie uczniów, szycie kostiumów, wykonanie
scenografii i rekwizytów, w przygotowaniu których pomogli nauczycielom pan Leszek
Lubieniecki i pan Jan Jeziorek.
Druga odsłona, to wybrane fragmenty z pierwszej i drugiej części sztuki L. Rydla,
przedstawiające zwyczaje ludzi w okresie zapustów. W tej części uczniowie
prezentowali tańce: krakowiaka, trojaka, starą babę i półeczkę. Cały trud, jaki włoŜyli
uczniowie i nauczyciele, został nagrodzony rzęsistymi brawami i podziękowaniami ze
strony władz.
1992/1993.
- 225 uczniów w Bogatem
12 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Anna Lekowska, uczyła religii przez 3 lata
• Dorota Kubiak w Starym Helenowie — zastępstwo
W tym roku szkolnym była redagowana przez uczniów gazetka szkolna „Czarno na
Białym", pod kierunkiem Piotra Sekuny.
Od półrocza odeszła ze szkoły i wyjechała do Włoch Alicja Bryska. Była to strata dla
organizatorów spektakli, gdyŜ aktywnie w nich uczestniczyła, przygotowując śpiewy i
tańce. W tym roku szkolnym wystawiono MISTERIUM WIELKOPOSTNE dla
społeczności Bogatego. Organizatorzy, w składzie: Jadwiga Walewska, Urszula
Burska, Piotr Sekuna, Teresa Pszczółkowska, Alicja Bryska, Anna Lekowska, Piotr
Lekowski i Tomasz Gruszkowski — oprawa muzyczna, Krystyna Pawłowska, członkini
Komitetu Rodzicielskiego. Rolę Jezusa zagrał Jarosław Miksiński z klasy VIII. Kreował
jaz wielkim pietyzmem, a była to rola długa ł niezwykle trudna do zagrania. Na
zakończenie spektaklu, młodzieŜ pozaszkolna recytowała słowa poetyckie poświęcone
poszczególnym stacjom Drogi KrzyŜowej, pod tytułem: „ Z WYśYN KRZYśA".
Wystąpili: Magda Szepczyńska, Marta Matusiak, Małgorzata Burska. Adam Walat i
Artur Kobyliński. Spektakl dostarczył społeczeństwu niezapomnianych przeŜyć. Były łzy
wzruszenia, długie owacje, kwiaty i podziękowania.
1993/1994.
- 219 uczniów w Bogatem
11 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Marzena Burska, potem z męŜa Karwacka, uczy do chwili obecnej
•
Wiesława Stefaniak, przeszła do szkoły razem z Oddziałem
Przedszkolnym
22 maja 1994 roku, z okazji 200 rocznicy POWSTANIA KOŚCIUSZKOWSKIEGO,
został wystawiony spektakl teatralno-estradowy: KOŚCIUSZKO - NACZELNIK LUDU.
W spektaklu brało udział 66 uczniów i Orkiestra Dęta Ochotniczej StraŜy PoŜarnej w
Bogatem. Obchody tego święta rozpoczął przemarsz gości i społeczeństwa do Kopca
Kościuszki, gdzie złoŜono kwiaty. Drugą częścią uroczystości był spektakl, który
przyszło zobaczyć około 400 osób. Przybyli goście: poseł Nowicki, Eugenia Kacprzak Dyrektor Delegatury Kuratorium Oświaty, M. Kacprzak - Sekretarz Urzędu Gminy
Przasnysz, B. Bartosiewicz -Przewodnicząca Gminy Przasnysz, Aleksander Drwęcki syn wykonawcy pierwszej tablicy na Kopcu Kościuszki, Ksiądz proboszcz Wiesław
Wiśniewski, Ryszard Pawłowski – Prezes
Zarządu OSP w Bogatem, radni naszego obwodu, przedstawiciel prasy, nauczyciele,
harcerze. Spektakl był bardzo entuzjastycznie przyjęty i wysoko oceniony przez
przedstawicieli władz. Główną rolę, Tadeusza Kościuszki, zagrał Marcin Krajewski. Były
tańce - polonez i krakowiak. W tej trzymiesięcznej, ciągłej, kilkugodzinnej, pozalekcyjnej
pracy udział wzięli: Jadwiga Walewska, Urszula Burska, Piotr Sekuna, GraŜyna
Florysiak, Anna Lekowska, Marzena Burska, Krystyna Pawłowska - członek Rady
Rodziców - szyła kostiumy, pomagała w dekoracji i porządkowaniu sali, Zygmunt Walat
- wykonał oświetlenie, Waldemar Brzostek
- pomagał w dekoracji i porządkowaniu sali. Dla uczniów szkoły, spektakl był wystawiony
dwa dni wcześniej - 20 maja.
Po uroczystości, pani Halina Stusińska zorganizowała sesję popularo-naukową dla klas
IV - VI, na temat „POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE I JEGO PRZYWÓDCA".
26 maja 1994 roku, w ramach obchodów Roku Rodziny, odbyła się środowiskowa
uroczystość zorganizowana z okazji Dnia Matki, dla mieszkańców Bogatego, a
w szczególności dla wszystkich mam. Część artystyczną przygotowały dzieci z klas O III, pod kierunkiem: Wiesławy Stefaniak, Ewy Pawłik, Krystyny Sawickiej i Marzeny
Burskiej.
Hasłem przewodnim były słowa - NAJBLIśSZE SERCU SŁOWO MATKA.
- Obchody 60 rocznicy istnienia Ochotniczej StraŜy PoŜarnej w Bogatem. Uczestniczyła
w nich szkoła. Uczniowie pod kierunkiem Urszuli Burskiej, przygotowali dekoracje, a
pani GraŜyna Florysiak część artystyczną. Pan Piotr Sekuna poprowadził całą
uroczystość.
1994/1995 .
- 213 uczniów w Bogatem
10 uczniów w Starym Helenowie
Dyrektor Jadwiga Walewska, wprowadziła do szkoły po raz pierwszy naukę języka
angielskiego. Pierwszym nauczycielem był Gafar Nagy, był to obcokrajowiec. Uczył
odpłatnie. Uczniowie mieli problemy z komunikowaniem się z nim, poniewaŜ niewiele
mówił po polsku.
W tym roku szkolnym rozpoczął działalność sklepik szkolny, pod opieką pani Dyrektor
Jadwigi Walewskiej. Działa w dalszym ciągu, pod kierownictwem Waldemara Brzostka.
21 grudnia 1994 roku odbyła się Wigilia społeczności uczniowskiej, Rady Pedagogicznej
i gości: opiekunów i wychowanków Domu Dziecka w JaciąŜku. W czasie wigilii
uczniowie naszej szkoły wręczyli gościom upominki w ramach akcji „O Uśmiech
Dziecka".
16-17 czerwca 1995, wycieczka krajoznawcza - Biskupin - Gniezno - Kruszwica –
Poznań — Licheń. Kierownikiem i organizatorem wycieczki była Jadwiga Walewska, a
opiekunami byli: Urszula Burska, Piotr Sekuna, oraz rodzice Andrzej i Dorota Sekuna.
l czerwca 1995 roku, w Dzień Dziecka, po zajęciach szkolnych utopił się Marcin
Czajkowski z klasy VII.
1995/1996.
- 222 uczniów w Bogatem
12 uczniów w Starym Helenowie
Nowi nauczyciele:
• Joanna Szypulska, uczy religii na pół etatu, a potem na pełny etat pracuje do tej pory
• Maria Szamborska, prowadzi klasę „O" - zastępstwo przez pół roku
• Katarzyna Jankowska, Stare Helenowo
2 września 1995 roku, odbyło się spotkanie Biskupa Zygmunta Kamińskiego z Radą
Pedagogiczną. 21 grudnia 1995, oddana została do uŜytku górna kondygnacja nowej
części szkoły, której inwestorem był Dyrektor Kuratorium Oświaty Wacław Prusaczyk,
wykonawcą — Dyrektor Przasnyskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego - inŜynier
Leszek Szołoch. Gospodarze Gminy: wójt Jan Wołosz i Przewodniczący Rady Gminy
Czesław KsiąŜczyk, na spotkaniu przekazali tą część szkole. Dyrektor Jadwiga
Walewska, wraz z Komitetem Rodzicielskim i woźnymi natychmiast przystąpiła do
sprzątania.
W styczniu tego roku zainstalowano nowe schody oraz obudowy na grzejniki
centralnego ogrzewania, które zostało załoŜone w tym roku grzewczym.
21 marca 1996 roku po raz pierwszy, uczniowie zamiast ucieczki z lekcji w Dniu
Wagarowicza, pozostali w budynku szkolnym i zorganizowali Dzień Samorządności
pod okiem Piotra Sekuny.
1—2 czerwca 1996 roku odbyła się wycieczka klas młodszych do BiałowieŜy, pod
opieką K. Sawickiej, E. Pawlik, P. Sekuny.
l czerwca 1996 roku, wycieczka do Czerwińska pod nadzorem W. Krajewskiej i G.
Florysiak.
7-8-9 czerwca 1996 roku odbyła się wycieczka do Trójmiasta i Malborka klas Yllla, Viii i
VI. Opiekunowie: Urszula Burska - organizator, Jadwiga Walewska, Piotr Sekuna, i
rodzice: Ryszarda Przybysz, Hanna Kroszkiewicz i Stefan Burski. Wycieczka pełna
przygód i
niezapomnianych wspomnień.
1996/1997.
- 201 uczniów w Bogatem
15 uczniów w Starym Helenowie
Obowiązki Dyrektora pełni od lutego 1997 roku URSZULA BURSKA.
19 sierpnia 1996 roku zmarł Ksiądz Kanonik Ryszard Brzeziński.
28 sierpnia 1996 roku odbyło się uroczyste przekazanie dobudowanej części szkoły. Na
tę chwilę czekaliśmy 10 lat, w ciągu których Dyrektor Szkoły Jadwiga Walewska, wraz z
Komitetem Budowy Szkoły, któremu przewodniczył p. Michał Wojciechowski, musieli
podejmować wiele trudnych decyzji. Dyrektor wielokrotnie rezygnowała z własnego
wypoczynku i nadzorowała prace budowlane. l września 1996, rozpoczęcie roku
szkolnego. Apel odbył się w nowej części szkoły. Fragmenty uroczystości filmowała
Regionalna Telewizja Polska.
Od września 1996 roku, oddział przedszkolny został zlokalizowany w budynku szkolnym.
12 października 1996 roku odbyła się uroczystość środowiskowa POŚWIĘCENIE DOBUDOWANEJ CZĘŚCI SZKOŁY. Aktu tego dokonał Ksiądz
Wiesław Wiśniewski. Przybyło wiele osób, uczniów, przybyli emerytowani nauczyciele.
Goście: poseł Józef Gutowski, któremu rozbudowa tej szkoły była szczególnie bliska zdobył dodatkowe fundusze na jej budowę, Longina Tomaszewska, Eugenia Kacprzak to władze oświatowe, władze gminne: Jan Wołosz - wójt, Czesław KsiąŜczyk Przewodniczący Rady Gminy. Przybył Antoni Mazurek, który budował tę szkołę. Tyle
serca, tyle zaangaŜowania Dyrektor Jadwigi Walewskiej, Komitetu Rozbudowy Szkoły,
Komitetu Rodzicielskiego i całego społeczeństwa — jednak ten ogromny ludzki trud nie
został przez wszystkie władze chyba właściwie oceniony. I to sprawiło tym ludziom
przykrość. A tak niewiele trzeba było - tylko obecności. Były podziękowania, kwiaty i „Sto
lat", a wieczorem wielkie balowanie.
Joanna Szypulska wraz z Urszulą Burską przygotowały „Jasełka", wystawione na Wigilii
szkolnej i wywiadówce.
5 stycznia 1997 uczniowie szkoły wzięli udział w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej
Pomocy.
RSU pod kierunkiem Piotra Sekuny, organizowało róŜne sposoby zdobycia funduszy na
ten cel.
Odeszła na emeryturę przedszkolanka z Dobrzankowa, pani Teresa Tycińska.
Pracowała 31 lat.
Odpłatnie uczy angielskiego Wojciech Kulik. Stworzone zostały grupy 10 -14 osobowe.
Rodzice opłacają naukę.
Eksperymentalnie, wprowadzono do szkół ludzi do opieki nad dziećmi przechodzącymi
przez ulicę przy szkołach. Czuwali nad uczniami, którzy przyjeŜdŜali i odjeŜdŜali do
domów autobusem. Była to tak zwana „pomoc nauczyciela". Od września do kwietnia
Tomasz Karwacki, maj - czerwiec Irena Wnuk. Był to program Barbary Labuda.
Co roku, Komenda Hufca Przasnysz, której komendantem jest Jadwiga Tabaka,
organizuje obozy harcerskie w Małszewie. W tym roku w obozie wzięło udział 40
uczniów naszej szkoły.
1997/1998.
- 206 uczniów w Bogatem
Obowiązki Dyrektora pełni PIOTR SEKUNA.
Józef Pawelec, przez dwa lata uczy odpłatnie języka angielskiego.
18 października 1997 roku zagraliśmy w piłkę noŜną o Puchar Wójta. Puchar zdobyli
nasi chłopcy. Trenował tę druŜynę Waldemar Brzostek.
Od wielu lat nasi uczniowie startowali w konkursach przedmiotowych. Zajmowali
czołowe miejsca na szczeblu rejonowym.
W tym roku z zadaniami konkursowymi zmagali się: 10 stycznia 1998 biologia, Marzena
Jaworska przeszła do etapu wojewódzkiego. Anna Zbrzeźna - 19 marca 1998 chemia w
konkursie rejonowym. Jarosław Orłowski i Izabela Kutniewska - 28 marca 1998
matematyka w konkursie rejonowym. Ich starty nie byłyby moŜliwe bez pomocy
nauczycieli: Aurelii Dąbrowskiej, Wandy Krajewskiej i GraŜyny Florysiak.
Obchodziliśmy 30-lecie istnienia StraŜackiej Orkiestry Dętej w Bogatem. Jej wieloletnim
kapelmistrzem był Henryk Ostrowski. Lecz nie doŜył tej chwili. Była to uroczystość
środowiskowa. Uczniowie naszej szkoły przygotowali dekoracje i cześć artystyczną,
którą zajęły się: L. Komoszewska, G. Florysiak, E. Rudzinska. Orkiestranci dali popis gry
pod atutą Piotra Niskiego.
Wycieczka do Olsztyna dla klas I — III. Organizowały ja: K. Sawicka, M. Karwacka, H.
Stusińska, W. Brzostek. JuŜ do tradycji naszej szkoły przeszły mecze piłki noŜnej
RODZICE - DZIECI. W tym roku odbył się on 6 czerwca 1998 roku. Wygrana jest
najczęściej po stronie młodszych.
11-13 czerwca 1998 Starym Heleno wie odbył się biwak w namiotach, pod opieką
Teresy Pszczółkowskiej.
1998/1999.
- 206 uczniów w Bogatem
Obowiązki Dyrektora pełni PIOTR SEKUNA.
3-7 września 1998 roku, grupa naszych uczniów grających w StraŜackiej Orkiestrze
Dętej, pod opieką Piotra Sekuny i Ewy Pawlik wraz z orkiestrą wyjechała na VII
Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Dętych do Pinnenbergu w Niemczech. Do występów
przygotowywał ich kapelmistrz Piotr Niski.
16 września 1998, wycieczka śladami Józefa Piłsudskiego. Opiekunami byli: Halina
Stusińska - organizator wyjazdu, Leona Komoszwska, Piotr Sekuna i Teresa
Pszczółkowska. 11 października 1998 roku, wybory - Piotr Sekuna został
Wiceprzewodniczącym Rady Powiatu.
5 listopada 1998 roku odbyła się wycieczka do Opinogóry. Opiekunowie: T.
Pszczółkowska, G. Florysiak, J. Szypulska. 1999 - ROK PRZEMIAN:
- Zmienił się podział administracyjny Polski: 49 województw zniknęło, a powstało 17
nowych. Bogate znalazło się w województwie mazowieckim, powiecie przasnyskim,
gminie Przasnysz.
Wprowadzone zostały: Reforma Emerytalna, Reforma SłuŜby Zdrowia,
- Reforma Systemu Edukacji: zlikwidowano szkoły ośmioklasowe, a powstały klasy
I - VI - szkoła podstawowa
I - III - gimnazja.
25 stycznia 1999 roku powstała w szkole w Bogatem pracownia komputerowa.
Sprowadzono 10 komputerów.
30 stycznia 1999 roku odbyło się spotkanie po dwudziestu latach klasy VIII, która
ukończyła szkołę w 1979 roku. Uczestniczyło 21 byłych uczniów, wychowawców:
Wandy Kacprzak, Czesławy Morawskiej, Leony Komoszewskiej, i Dyrektora Stanisława
Laskowskiego. Spotkała się klasa obecnego Dyrektora Zespołu Szkół w Bogatem.
Być albo nie być dla Gimnazjum w Bogatem.
Wszyscy, którym ta sprawa leŜała na sercu, przystąpili do walki. Wysyłane były pisma,
organizowane zebrania i wyjazdy do Kuratorium. 5 marca - punkt kulminacyjny. Hol
szkolny w Bogatem zapełnił się po brzegi. Ze społeczeństwem spotkali się Wójt Gminy
Przasnysz - Jan Wołosz, Przewodniczący Rady Gminy - Czesław KsiąŜczyk, wraz z
duŜą częścią Rady Gminy. Spotkaniu przewodniczył Piotr Sekuna.
13 kwiecień 1999 roku - PIOTR SEKUNA wygrał KONKURS NA DYREKTORA
ZESPOŁU SZKÓŁ W BOGATEM.
Jadwiga Walewska odeszła na emeryturę.
20 maja 1999 roku odbył się Wieczór Poetycki poświęcony Józefowi Piłsudskiemu.
Wiersze o nim recytowali uczniowie klas starszych. Była to uroczystość przy świecach z
gośćmi zaproszonymi, którzy stanowili komisje oceniającąjakość prezentowanej poezji.
l czerwca 1999 roku odbyła się wycieczka dla 40 osób z klas I - III.
l listopada 1998 roku zmarła Marta Borkowska, nauczycielka ze Starego Helenowa,
miała 28 lat.
14 stycznia 1999 roku zmarła Bronisława Karczewska, nauczycielka sprzed wojny przeŜyła 97 lat.
1999/2000.
-174 uczniów w Szkole Podstawowej
35 uczniów w Gimnazjum Publicznym
Nowym Dyrektorem jest PIOTR SEKUNA.
Powstał ZESPÓŁ SZKÓŁ w Bogatem: Szkoła Podstawowa i Gimnazjum
Publiczne.
Nowi nauczyciele:
• Agnieszka Jeznach, uczy do chwili obecnej
•
•
•
•
•
•
Ewa Kołakowska, z męŜa Kopczewska, uczyła 4 lata
Beata Gadomska, uczy do chwili obecnej
Józef Pawelec, uczył l rok
BoŜena Kulpan, do tej pory uczy w klasie „O" w Dobrzankowie
Genowefa Orzoł, uczyła klasę „O" w Karwaczu
Anna śmijewska - sekretarka, pracuje do chwili obecnej
5 października 1999 roku odbyły się uroczyste obchody 600 lat istnienia Parafii Bogate.
15 października 1999 roku odbyła się wycieczka na trasie: Czerwińsk - śelazowa Wola
-Niepokalanów. Organizatorem była Halina Stusińska, opiekunkami były: Urszula
Burska, Joanna Szypulska,
I grudnia 1999 roku powstał w szkole Sekretariat.
Klasa VIII istniała w Zespole Szkół w Bogatem ostatni rok. Był to klasa starego
systemu. Od nowego roku, do szkolnictwa wkroczyła Reforma, uchwalona przez Sejm
8 stycznia 1999 roku. Ministrem Edukacji był Mirosław Handke.
II kwietnia 2000 roku, zmarła nagle Halina Stusińska. śyła 55 lat. 31 sierpnia 2000 roku,
rozwiązano punkt filialny w Starym Helenowie.
2000/2001.
-156 uczniów w Szkole Podstawowej
55 uczniów w Gimnazjum Publicznym
Nowi nauczyciele:
• Edyta Szczepańska, uczy do chwili obecnej
• Agnieszka ZadoroŜna, na zastępstwie – języka angielskiego
• Katarzyna Reks, do chwili obecnej uczy klasę „O" w Karwaczu
• Zbigniew Olszak, uczy do chwili obecnej chętnych uczniów gry
na keyboardzie
Wrzesień 2000 - wymiana okien w starej części szkoły, tej która była oddana w 1935
roku. 29 listopada 2000 roku zmarł Stanisław Laskowski, były Dyrektor szkoły. PrzeŜył
69 łat. 11 kwietnia 2001 roku odbyło się Misterium Wielkopostne, przedstawiając
ostatnie chwile Pana Jezusa przed śmiercią. Organizacją zajęli się: Joanna Szypulska,
Zbigniew Olszak, GraŜyna Florysiak i Urszula Burska.
6 maja 2001 roku odbył się I Memoriał Szachowy Haliny Stusińskiej, wicemistrzyni
Polski nauczycielek w grze w szachy. Memoriał został włączony do rozgrywek Grand
Prix Północnego Mazowsza. Turniej ten odbywa się u nas co roku. Biorą w nim udział
bracia pani Haliny, Mieczysław i Tadeusz.
25 maja 2001 roku odbył się Festyn - Święto Rodziny. Były występy uczniów, konkurs
plastyczny, radiostacja, zdrowotne badania diagnostyczne, rozgrywki sportowe, pokazy
policyjne i straŜackie, kiełbaski z grilla, a wieczorem majówka.
I czerwca 2001 roku, odbyła się wycieczka do Malborka dla klas I - III. Opiekunowie:
Ewa Pawlik, Krystyna Sawicka, rodzice: Wysoczarska Anna, Zabielska Wiesława,
Krępska Katarzyna.
II czerwca 2001 roku, odbyła się wycieczka do Warszawy, dla klas IV, V i II gimnazjum.
Opiekunami byli: GraŜyna Florysiak, Joanna Szypulska i Agnieszka ZadoroŜna.
W sierpniu 2001 roku wymienione zostało pokrycie dachowe na starej części szkoły.
Wykonał je Tadeusz Hulewicz.
27 i 28 sierpnia 2001 - pomoc dla powodzian od rolników i Orkiestry Dętej OSP w
Bogatem.
2001/2002.
- 151 uczniów w Szkole Podstawowej
86 uczniów w Gimnazjum Publicznym
Nowi nauczyciele:
• Małgorzta Łukasiak, uczy do chwili obecnej
• Irena Dąbrowska, przez rok prowadziła bibliotekę
• Ewa Mamińska, uczyła na zastępstwie
Marcin Zaradkiewicz uczestniczył w biegach przełajowych na szczeblu wojewódzkich.
11 września 2001 roku świat zamarł. Zamach terrorystyczny w Stanach Zjednoczonych.
11 października 2001 roku, miesiąc po zamachu terrorystycznym na budynki World
Trade Center w Nowym Jorku, Orkiestra Dęta OSP w Bogatem dała oprawę muzyczną
do Mszy Św. w Bazylice Katedralnej, pod wezwaniem Świętego Floriana na Pradze. 10
listopada 2001, spotkanie z Radą Pedagogiczną Księdza Biskupa Płockiego Stanisława Wielgusa, który wpisał się do Kroniki Szkolnej.
6 grudnia 2001 dokupiono działkę o powierzchni Iha 23 ary, poszerzona została
szerokość boiska.
21 grudnia 2001 roku, spotkanie wigilijne i Jasełka, przygotowane przez Joannę
Szypulską, Zbigniewa Olszaka i Urszulę Burską.
W styczniu 2002 roku nastąpiła zmiana podłóg w nowej części szkoły oraz połączono
dwie klasy.
21 marca 2002 roku, odbył się konkurs matematyczny KANGUR, Marta Wnuk jest
najlepsza na liście powiatowej.
10 kwietnia 2002 roku, odbył się pierwszy sprawdzian dla klasy VI w nowym systemie.
14-15 maja 2002 roku, odbył się pierwszy egzamin gimnazjalny, składający się z dwóch
części: humanistycznej i matematyczno-przyrodniczej.
23 - 26 maja 2002 roku, odbył się biwak klasy II gimnazjum w Fijałkowie. Zorganizowała
go Urszula Burska.
28 maja 2002 — wycieczka do Kadzidła dla klas I — III. Opiekunowie: Krystyna
Sawicka, Ewa Pawlik, Marzena Burska.
11 — 13 czerwca 2002 — biwak w Drozdowie dla klas IV - V. Opiekunowie: Edyta
Szczepańska i GraŜyna Florysiak.
13 czerwca 2002 roku, nasi chłopcy zdobyli Puchar Wójta w piłce noŜnej. Wręczył go
sam Wójt - Jan Wołosz.
Dwie uczennice odchodzącej klasy gimnazjalnej, zasłuŜyły na wyróŜnienie:
Malwina Lignowska pisała wiersze, a Magdalena Sekuna pięknie śpiewała i została
laureatką IV Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Dziecięcej Wojska Polskiego Grudziądz 2002.
22 czerwca 2002 roku odeszła na emeryturę Leona Komoszewska. Przepracowała w tej
szkole 38 lat.
11 maja 2002 roku zmarł Kazimierz Klik, były nauczyciel tej szkoły. PrzeŜył 76 lat.
2002/2003.
-143 uczniów w Szkole Podstawowej
74 uczniów w Gimnazjum Publicznym
Sierpień 2002, wymiana elewacji na starej części szkoły. 14 sierpnia, odkryto napis na
tynku, świadczący o tym, Ŝe szkoła w Bogatem nosiła nazwę: „PUBLICZNA
SZKOŁA POWSZECHNA W BOGATEM MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO". Na
przełomie sierpnia i września 2002 roku wykonane zostało nowe, piękne wejście do
starej części budynku szkoły, z podjazdem dla wózków inwalidzkich.
26 września 2002 roku, odbyła się wycieczka do Płocka dla klas IV - VI. Opiekunowie:
GraŜyna Florysiak, Joanna Szypulską i Edyta Szczepańska oraz rodzic - Anna
Wysoczarska.
10 listopada 2002 roku wójtem Gminy Przasnysz została GraŜyna Wróblewska.
20 listopada 2002 roku, odbyła się wieczornica poświęcona walce z narkomanią: śYJE
SIĘ TYLKO RAZ, ALE JEŚLI śYJE SIĘ DOBRZE TEN RAZ WYSTARCZY - NIE
DZIĘKUJĘ JA SIĘ NIE TRUJĘ.
21 marca 2003 roku — Dzień Samorządności. Pod nadzorem: Edyta Szczepańskiej i
Joanny Szypulskiej.
4 kwietnia 2003 roku zorganizowana została Droga KrzyŜowa w kostiumach z czasów
Chrystusa, w Kościele dla uczestników naboŜeństwa. Rolę Chrystusa odtwarzał Paweł
Kulpanowski, Marię zagrała Beata Kaszuba, Weronikę - Agnieszka Budna.
Uczestniczyła Wójt GraŜyna Wróblewska.
20 maja 2003 roku, odbył się konkurs wiedzy o krajach Unii Europejskiej.
21 maja 2003 roku - DEBATA i REFERENDUM - TAK czy NIE dla Unii.
1-3 czerwca 2003 - biwak w Drozdowie klasy III gimnazjum. Organizator: Urszula
Burska, oraz Jadwiga Tabaka.
5 czerwca 2003 roku, odbyła się wycieczka do Warszawy dla klas I — III. Opiekunowie:
Ewa Pawlik, Krystyna Sawicka, Marzena Karwacka.
16 czerwca 2003 roku - wycieczka Nowogród - ŁomŜa dla klas IV — VI. Opiekunowie
GraŜyna Florysiak, Edyta Szczepańska i Joanna Szypulska.
Pierwsi nauczyciele dyplomowani w Zespole Szkół w Bogatem: Ewa Pawlik, GraŜyna
Florysiak, Piotr Sekuna i Krystyna Sawicka.
4 — 6 lipca 2003 roku — Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Dętych w Restade w
Niemczech.
Na występy wyjechało 12 naszych uczniów.
2 lipca 2003 roku zmarła Wanda Kacprzak, była nauczycielka ze szkoły w Bogatem.
PrzeŜyła 70 lat.
2003/2004.
- 130 uczniów w Szkole Podstawowej
85 uczniów w Gimnazjum Publicznym
Nowi nauczyciele:
• Barbara Wojciechowska, uczy do chwili obecnej
• Magda Krajewska, staŜystka w sekretariacie
• Luiza Wenda, staŜystka w sekretariacie
5 — 12 września 2003 odbyła się pielgrzymka do Watykanu na 25-lecie Pontyfikatu
Jana Pawła II. Wyjechało 25 straŜackich orkiestr dętych. To było wyróŜnienie. Jedną z
nich była orkiestra z Bogatego, której orkiestranci to nasi uczniowie, byli i obecni.
Wyjechało z nimi 4 nauczycieli: Piotr Sekuna, Urszula Burska, Krystyna Sawicka i
Joanna Szypulska. Orkiestra była blisko PapieŜa, zrobili sobie wspólne zdjęcie.
14 września 2003, Gminno-Powiatowe DoŜynki na boisku szkolnym w Bogatem. Była
Msza Święta i wieńce doŜynkowe, występy, nagrody, konkursy, wystawy maszyn
rolniczych, nawet wesołe miasteczko i majówka.
14 października 2003 roku - Diecezjalny Konkurs Multimedialny - 25 lat Pontyfikatu Jana
Pawła II. Adam Florysiak, uczeń klasy II gimnazjum, zajął I miejsce w diecezji.
12 października 2003 roku, 25 lat Pontyfikatu Jana Pawła II. Występ uczniów z
gimnazjum w Niedzielę Papieską, przygotowany przez uczestników pielgrzymki do
PapieŜa: Piotr Sekuna,
Urszula Burska, Joanna Szypulska i Krystyna Sawicka.
16 październik 2003, Złoty Jubileusz Par MałŜeńskich, była to ogromna radość dla tych
ludzi. śadne władze do tej pory o nich nie pomyślały. Na to święto przybył były Premier
Rzeczpospolitej Polskiej Waldemar Pawlak.
18 grudnia 2003 roku, Wójt GraŜyna Wróblewska wystąpiła w roli Świętego Mikołaja i
przywiozła prezenty dla wszystkich uczniów.
19 grudnia 2003 roku - Jasełka - „Pójdźmy Wszyscy do Stajenki", pod nadzorem
Joanny Szypulskiej i Urszuli Burskiej.
7 marca 2004 roku zmarł Stanisław Komornicki, wieloletni organista w Parafii Bogate, a
takŜe nauczyciel muzyki w roku szkolnym 1983/1984.
8 kwietnia 2004 roku, przy grobie Pana Jezusa w Kościele w Bogatem - montaŜ słownomuzyczny: W KRZYśU CIERPIENIE, W KRZYśU ZBAWIENIE. Przygotowali: Piotr
Sekuna, Joanna Szypulska, Urszula Burska i Zbigniew Olszak.
l maja 2004 roku — Polska członkiem Unii Europejskiej.
23 maja 2004 roku - Dzień StraŜaka - spotkanie ze straŜakami z Niemiec połączone z
balem.
l czerwca 2004 roku - wycieczka do Torunia dla klas IV - VI. Opiekunowie: Teresa
Pszczółkowska, Joanna Szypulska i Edyta Szczepańska.
I czerwca 2004 roku - wycieczka do Olsztyna dla klas I — III. Organizatorzy: Ewa
Pawlik, Krystyna Sawicka, Marzena Karwacka.
9 czerwca 2004 roku — wycieczka do Torunia dla klas gimnazjalnych organizowały:
Agnieszka Jeznach, GraŜyna Florysiak i Małgorzata Łukasiak.
II czerwca 2004 roku, wystawa eksponatów, które przetrwały próbę czasów i wojnę MNIE WSZYSTKO TAK CIESZY CO SWOJSKIE CO NASZE. Było to spotkanie
mieszkańców Bogatego oraz zaproszonych gości, z panią Wójt GraŜyną Wróblewska i z
pracownikami Muzeum Historycznego w Przasnyszu, którzy zapoznali zebranych z
historią Bogatego. Wszystko odbywało się przy stolikach ze świeŜym plackiem, według
receptur dawnych gospodyń.
Czerwiec — lipiec 2004 - przy szkole zbudowano zatoczki autobusowe.
21 lipca 2004 — Joanna Szypulska - nauczyciel dyplomowany.
W czasie wakacji nastąpiła zmiana okien w nowej części szkoły.
19-26 lipca 2004 - sportowy obóz Ŝeglarski w Szczecinie Dąbie - opiekun: Joanna
Szypulska.
27 lipca 2004 - Spotkanie dzieci polonijnych ze Wschodu, z naszymi uczniami.
Wprowadzeniem do niego był występ, dotyczący przebiegu historii Polski i pokazy
taneczno-wokalne ze strony dzieci polonijnych. Potem był poczęstunek i dyskoteka.
W sierpniu 2004 roku nastąpiła wymiana okien w nowej części szkoły.
Od l stycznia 2004 roku przeszła na emeryturę Urszula Burska. Pracowała w tej szkole
od 1967 roku. Uczy jeszcze kilka godzin, jako emerytka.
2004/2005.
- 117 uczniów w Szkole Podstawowej
83 uczniów w Gimnazjum Publicznym
14 w klasie „O"
Nowi nauczyciele:
• Agata Pyra, przybyła po 18 latach pracy w innej szkole
• Ewa Rozicka, staŜystka w sekretariacie
• Mariola Rogalska, staŜystka w sekretariacie
• Małgorzata Cieślińska, uczy języka niemieckiego odpłatnie
6 września 2004 roku, NIE TERRORYZMOWI - w szkole apel. l września w szkole w
Biesłanie zginęło około 400 osób, a 700 zostało rannych.
23 września 2004 roku, wycieczka do Biskupina - szczególna lekcja historii. 47 uczniów
wyjechało pod opieką Agaty Pyry, Teresy Pszczółkowskiej i Joanny Szypulskiej.
22 października — wyjechaliśmy na wycieczkę do Warszawy zorganizowaną razem ze
szkołą w Krasińcu. Opiekunami były Agata Pyra (organizator) i Barbara Wojciechowska.
26 października 2004 roku, odbył się Gminny Konkurs Recytatorski. Nad całością
czuwał Dyrektor Piotr Sekuna oraz polonistki: Agnieszka Jeznach i Edyta Szczepańska.
Powołaliśmy niezaleŜną komisję. Nasi uczniowie wypadli najlepiej.
14 listopada 2004 roku, 20 rocznica męczeńskiej śmierci Księdza Jerzego Popiełuszki ZŁO DOBREM ZWYCIĘśAJ. Program słowno-muzyczny wystawiony w Kościele
parafialnym w Bogatem, pod kierunkiem: Piotra Sekuny, Joanny Szypulskiej, Urszuli
Burskiej i Zbigniewa Olszaka. Spektakl był powtórzony w Domu Opieki Społecznej.
25 listopada 2004 — wywiadówka - program słowno-muzyczny, przygotowany przez
uczniów klasy VI, pod kierunkiem Agaty Pyry, dla rodziców. Jego myślą przewodnią
było: DZIECKO TO CZŁOWIEK, GDY ZOSTAŁO SKRZYWDZONE, CZY W NAS
SAMYCH NIE MA WINY?
12 grudnia 2004 roku, odbył się ZŁOTY JUBILEUSZ PAR MAŁśEŃSKICH SPOTKANIE POKOLEŃ. Złote gody par małŜeńskich, były okazją do spotkania się
całych pokoleń tej parafii. W tej uroczystości uczestniczyli: GraŜyna WróblewskaMorawska – wójt Gminy Przasnysz, Marian Bober - Przewodniczący Rady Gminy,
Zbigniew Deptuła — poseł.
Uroczystość uświetniła Zespół Kamiewiacy i Orkiestra Dęta OSP z Bogatego.
Od 9 do 24 grudnia, dokumentację szkoły kontrolował Emanuel Korolko.
5 stycznia 2005 roku, odbył się trzyminutowy apel ciszy. W Zatoce Bengalskiej trzęsienie
ziemi, w wyniku którego zginęły setki tysięcy istnień ludzkich.
2 kwietnia 2005 roku, o godzinie 21.37 zmarł PapieŜ Polak - Jan Paweł II.
Świat okrył się Ŝałobą. Polacy zjednoczyli się w bólu po stracie Ojca. Szkoła w Bogatem,
w hołdzie Wielkiemu Polakowi, zorganizowała spotkanie modlitewne w Kościele
Parafialnym w Bogatem. Kościół zapełnił się wiernymi. Następcą Jana Pawła II został
Benedykt XVI - Niemiec.
14 maja 2OO5 roku - Zespół Szkół w Bogatem przyjmuje imię
Marszałka Józefa Piłsudskiego
Po wojnie, w ramach likwidacji analfabetyzmu, na terenie szkoły organizowano kursy
wieczorowe. Uczniowie mieli moŜliwość ukończenia szkoły. W latach 60-tych, istniała
równieŜ Szkoła Przysposobienia Rolniczego.
Rok Szkolny
Kierownik szkoły
Rada Pedagogiczna
19.02.194530.06.1945
Wawrzyniec
Pląskowski
Krystyna Piasecka, Wanda Mroczkowska, Marek Radzymiński,
Maria Pląskowska, Krystyna Kodo, Józef Jaworski, Mieczysław
Tyczyński,
1945/1946
W. Pląskowski
1946/1947
W. Pląskowski
1947/1948
Zygmunt Kaczmarczyk M. Zabielska, W. Zabielski, W. Dębińska, Lilia Jeznach, A.
Gadomska, J. Bukat, Jadwiga Godzieba, ElŜbieta
Kaczmarczyk, Irena Jaguś,
Władysław Zabielski M. Zabielska, Urszula Chylińska, W. Dębińska, L. Jeznach Jaroszewsk A. Gadomska, Irena Furczak, J. Godzieba —
Wojciechowska,
W. Zabielski
M. Zabielska, Józef Korczakowski, Stanisława Faryna, L.
Jaroszewska, A. Gadomska, Jadwiga Abramska, J.
Wojciechowska,
W. Zabielski
M. Zabielska, Urszula Chylińska - Klik, S. Faryna, L.
Jaroszewska, A. Gadomska, Jadwiga Abramska, J.
Wojciechowska, Kazimierz Klik, Janusz Częstkiewicz,
W. Zabielski
M. Zabielska, U. Klik, Czesław Stusiński, Józef Rybczyński,
Genowefa Goryszwska, K. Klik,
W. Zabielski
M. Zabielska, U. Klik, K. Klik Cz. Stusiński, Anna Duch, Barbara
Zabielska, Barbara Sikora,
W. Zabielski
M. Zabielska, U. Klik, K. Klik Cz. Stusiński, Anna Duch, B.
Sikora,
Maria Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, Henryka
Chełchowska, B. Sikora,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, H. Chełchowska,
Halina Łączyńska, Mieczysław Stusiński,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, H. Chełchowska, H. Łączyńska, M.
Stusiński,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, H. Chełchowska,
Czesława Morawska, M. Stusiński, Wanda Kornacka,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, H. Chełchowska, Cz.
Morawska, Florentyna Zabielska, Wanda Komacka —
Kacprzak,
M. Zabielska
W.
Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, Teresa Krakowska,
Cz. Morawska, Tadeusz Stusiński, W. Kacprzak,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawsl Jadwiga Walewska, Maria Antosz,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawsl J. Walewska, M. Antosz,
M. Zabielska
W. Zabielski, U. Klik, K. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
MorawsI J. Walewska, M. Antosz, Stanisław Laskowski, A.
Duch,
M. Zabielska
W.
Zabielski, U. Klik, Janina Zegler, Cz. Stusiński, W. Kacprzak,
Cz. Morawska, J. Walewska, Marek Zabielski, S.Laskowski,
M. Zabielska
W. Zabłelski, U. Klik, J. Zegler, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawska, J. Walewska, M. Zabielski, S. Laskowski, Jadwiga
Zawieska, Leona Kowalska,
M. Zabielska
U. Klik, J. Zegler, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J.
Walewska, M. Zabielski, S. Laskowski, J. Zawieska, L.
Kowalska,
M. Zabielska
Halina
Stusińska, U. Klik, Wanda Gorząch - Kotowoda, Cz.
Stusiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, M.
Zabielski, S. Laskowski, J. Zawieska, L. Komoszewska,
M. Zabielska
H. Stusińska, U. Klik, Urszula Rzewnicka, Cz. Stusiński, W.
Kacprzak, C/. Morawska, J. Walewska, M. Zabielski, S.
Laskowski,
J. Zawieska,
Komoszewska,
A. Godzieba,
Stanisław Laskowski M.
Zabielska,
U. Klik, Cz.L.Stusiński,
W. Kacprzak,
Cz.
Morawska, J. Walewska, M. Zabielski, J. Zawieska, L.
Komoszewska,
Stusińska,
Urszula
Maria
S. Laskowski
M.
Zabielska, U.H.
Klik,
Cz. Stusiński,
W.Rzewnicka,
Kacprzak, Cz.
Morawska, J. Walewska, M. Zabielski, J. Zawieska, L.
Komoszewska, H. Stusińska, U. Rzewnicka - Burska, M.
Danieluk,
S. Laskowski
M.
Zabielska, U. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawska, J. Walewska, M. Zabielski, J. Zawieska, L.
Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, M. Danieluk,
1948/1949
1949/1950
1950/1951
1951/1952
1952/1953
1953/1954
1954/1955
1955/1956
1956/1957
1957/1958
1958/1959
1959/1960
1960/1961
1961/1962
1962/1963
1963/1964
1964/1965
1965/1966
1966/1967
1967/1968
1968/1969
1969/1970
1970/1971
Maria Zabielska, Władysław Zabielski, Wincenta Dębińska,
Maria Pląskowska, Aniela Gadomska, Stefan Milewski,
Zygmunt Kaczmarczyk ElŜbieta Bober, Józef Nesteruk,
M. Zabielska W. Zabielski, W. Dębińska, M. Pląskowska, A.
Gadomska Janina Bukat,
1971/1972
S. Laskowski
DYREKTOR
1972/1973
S. Laskowski
1973/1974
S. Laskowski
1974/1975
S. Laskowski
1975/1976
S. Laskowski
1976/1977
S. Laskowski
1977/1978
S. Laskowski
1978/1979
S. Laskowski
1979/1980
S. Laskowski
1980/1981
S. Laskowski
1981/1982
S. Laskowski
1982/1983
S. Laskowski
1983/1984
S. Laskowski
1984/1985
S. Laskowski
1985/1986
S. Laskowski
1986/1987
Jadwiga Walewska
1987/1988
J. Walewska
1988/1989
J. Walewska
1989/1990
J. Walewska
1990/1991
J. Walewska
1991/1992
J. Walewska
1992/1993
J. Walewska
M. Zabielska, U. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawska, F. Walewska. M. Zabielski. J. Zawieska, L.
Komoszewska, U. Burska, M. Daniełuk, Aurelia Dąbrowska,
M. Zabielska, U. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawska, J. Walewska, J. Zawieska, L. Komoszewska,
H.Stusińska, U. Burska, M. Daniełuk, A. Dąbrowska,
Janina Kowalska, U. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz.
Morawska, J. Walewska, J. Zawieska, L. Komoszewska, H.
Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska,
U. Klik, Cz. Stusiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J.
Walewska, J. Zawieska, L.Komoszewska, H.Stusińska,
A.Dąbrowska, U.Burska
U. Klik, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J. Zawieska,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, Jadwiga Tabaka,
A.Dąbrowska,
U. Klik, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J. Zawieska,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka,
U. Klik, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J. Zawieska,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka
Janina Furczak, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J.
Zawieska, L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A.
Dąbrowska, J. Tabaka
J. Furczak, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J.
Zawieska, L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A.
Dąbrowska, J. Tabaka
Krzysztof Kamiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska,
J, Tabaka, J. Zawieska, L. Komoszewska, H. Stusińska, U.
Burska, A. Dąbrowska,
K. Kamiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J.
Zawieska, L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A.
Dąbrowska, J. Tabaka
K. Kamiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J.
Zawieska, L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A.
Dąbrowska, J. Tabaka
K. Kamiński, W. Kacprzak, Cz. Morawska, J. Walewska, J.
Zawieska, L, Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A.
Dąbrowska, J. Tabaka, Stanisław Komornicki,
Cz. Morawska, J. Walewska, J. Zawieska, , L Komoszewska, H.
Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, Krystyna
Kuiigowska, Małgorzata Godlewska, K. Kamiński,
Cz. Morawska, J. Wawelska, Wanda Szyłejko, L
Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka, K. Kuiigowska, Małgorzata Osmańska, Cz. Stusiński,
Cz. Morawska, Wanda Krajewska, W. Szyłejko, L
Komoszewska, H, Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka, K. Kuligowska -Sawicka, Mariola Kowalska, Cz.
Cz. Morawska, W. Krajewska, GraŜyna Florysiak, L
Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka, K. Sawicka, M. Kowalska, Jolanta Pogorzelska, E.
Cz. Morawska, W. Krajewska, GraŜyna Florysiak, L
Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka, K. Sawicka, M. Kowalska - Matusiak, J. Pogorzelska,
Cz. Morawska, W. Krajewska, GraŜyna Florysiak, L
Komoszewska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
Sawicka, Ewa Pawlik, Waldemar Brzostek, T. Pszółkowska,
Ks. Kań. Ryszard Brzeziński, W. Krajewska, G. Florysiak, A.
Bryska, L Komoszewska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka,
K. Sawicka, E. Pawlik, W. Brzostek, Jolanta Niestępska, T.
Pszczółkowska,
Beata Komoszewska,
Ks.
Wiesław Wiśniewski,
W. Krajewska,P.G.Sekuna,
Florysiak, L
Komoszewska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
Sawicka, E. Pawlik, W. Brzostek, T. Pszczółkowska, Beata
Komoszewska, P. Sekuna, A. Bryska,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J.
Tabaka,
1993/1994
1994/1995
1995/1996
1996/1997
1997/1998
1998/1999
1999/2000
2000/2001
2001/2002
2002/2003
2003/2004
2004/2005
K. Sawicka, W. Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik,
W. Brzostek, A. Bryska, P. Sekuna, Anna Lekowska, Ks. Wiesław
Wiśniewski,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
J. Walewska
Sawicka, W. Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Brzostek, Marzena Burska, P. Sekuna, Anna Lekowska, Ks. Wiesław
Wiśniewski, Wiesława Stefaniak
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
J. Walewska
Sawicka, W. Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Brzostek, Marzena Burska, P. Sekuna, Anna Lekowska, Ks. Wiesław
Wiśniewski, W. Stefaniak
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
J. Walewska
Sawicka, W. Krajewska, G. FJorysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Brzostek, Marzena Burska, P. Sekuna, Joanna Szypulska, B.
Komoszewska — Łomiak, Maria Szymborska,
w zastępstwie Urszula L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
Burska
Rawicka, W. Krajeńska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Brzostek, M. Burska - Karwacka, P. Sekuna, Joanna Szypulska, W.
Stefaniak, Tomasz Karwacki, Irena Wnuk - odpr. uczniów,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
w zastępstwie Piotr
Rawicka, W. Krajeńska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Sekuna
Brzostek, M. Karwacka, Ewa Rudzińska, J. Szypulska, Józef Pawelec,
W. Stefaniak,
w zastępstwie Piotr
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
Sekuna
Sawicka, W. Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Brzostek, M. Karwacka, J. Szypulska, W. Stefaniak,
L. Komoszewska, H. Stusińska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K.
Piotr Sekuna
Sawicka, W. Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W.
Brzostek, M. Karwacka, E. Kołakowska, J. Szypulska, J. Pawelec, W.
Stefaniak,
L. Komoszewska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaką K. Sawicka, W.
P. Sekuna
Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W. Brzostek, M.
Karwacka, J. Szypulska, A. Jeznach, E. Kołakowska, B. Gadomska, A.
ZadoroŜna, B. Kulpan, W. Stefaniak, K. Reks,
L. Komoszewska, U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K. Sawicka, W.
P. Sekuna
Krajewska, G. Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W. Brzostek, M.
Karwacka, J. Szypulska, E. Szczepanska, E. Kołakowska, A.ZadoroŜna,
B. Gadomska, B. Kulpan W. Stefaniak, K. Reks, Ewa Mamińska
U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K. Sawicka, W. Krajewska, G.
P. Sekuna
Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W. Brzostek, A. Jeznach, M.
Karwacka, J. Szypulska, E. Szczepanska, E. Kołakowska, B.
Gadomska, B. Kulpan W. Stefaniak, K. Reks, Irena Dąbrowska,
Małgorzata Łukasiak
U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K. Sawicka, W. Krajewska, G.
P. Sekuna
Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W. Brzostek, A. Jeznach, M.
Karwacka, J. Szypulska, E. Szczepanska, Barbara Wojciechowska, B.
Gadomska, B. Kulpan W. Stefaniak, K. Reks, M. Łukasiak,
U. Burska, A. Dąbrowska, J. Tabaka, K. Sawicka, W. Krajewska, G.
P. Sekuna
Florysiak, T. Pszczółkowska, E. Pawlik, W. Brzostek, A. Jeznach, M.
Karwacka, J. Szypulska, E. Szczepanska, Barbara Wojciechowska, B.
Gadomska, B. Kulpan W. Stefaniak, K. Reks, M. Łukasiak, Agata Pyra
Bibliografia
l. Buszko Józef, Historia Polski J864 - J948, PWN, Warszawa 1982
2.
Drwęcki Aleksander, Monografia Publicznej Szkofy-Podstawowej nr. l w
Przasnyszu (1918 -1998), Przasnysz 1998
3.
Jemielity Witold, Szkoły powszechne w powiatach ostrołęckim i ostrowskim w
latach 1795 — 1939, Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe, Ostrołęka 1991
4.
Maćkowiak Henryk, Szkolnictwo na Kurpiach 1905 - 1939, Ostrołęckie
Towarzystwo
Naukowe, ŁomŜyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Towarzystwo
Przyjaciół
Ostrołęki, Ostrołęka, ŁomŜa 1990 J. Pajka Stanisław, Nauczyciele województwa
ostrołęckiego w latach wojny i okupacji (1939 1945), Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych imieniem Stanisława Herbsta w
Warszawie,
Stacja Naukowa w Ostrołęce, Ostrołęka 1989 6.
Walszczak Radosław,
Przasnysz i powiat przasnyski w latach 1866 - 1939 Zarys dziejów,
Przasnysz 1999
Źródła archiwalne
1. Arkusze ocen Publicznej Szkoły Powszechnej w Bogatem
2. Arkusze ocen Szkoły Podstawowej w Bogatem
3. Kaczmarczyk Zygmunt, List uczestników zebrań ZNP — lata międzywojenne
4. Kaczmarczyk Zygmunt, Opracowania ze zbiorów autora
5. Kronika Koła Gospodyń Wiejskich w Bogatem
6. Kronika Szkoły Podstawowej w Krasińcu
7. Kronika wydarzeń Kościoła w Bogatem
8. Kronika wydarzeń szkolnych Szkoły Podstawowej w Bogatem
:
9. Kronika wydarzeń szkolnych Zespołu Szkół w Bogatem
10. KsiąŜka pracy druŜyny harcerskiej Szkoły Podstawowej w Bogatem
11. Protokoły z posiedzeń Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Bogatem
12. Świadectwa szkolne
Przekazy ustne następujących osób:
- Białobrzeska Józefa
- Biliński Kazimierz, urodzony w roku 1920
- Budnicka Wiktoria, urodzona w roku 1907
- Gołębiewska Daniela, urodzona w roku 1928
- Jermolińska Maria, urodzona w roku 1921
- Kaczmarczyk ElŜbieta, urodzona w roku 1921
- Klik Kazimierz, urodzony w roku 1924
- Klik Urszula, urodzona w roku 1928
- Kochańska Romualda, urodzona w roku 1920
- Mosakowska Helena, urodzona w roku 1911
- Ostrowski Henryk, urodzony w roku 1903
- Pawelska Sabina, urodzona w roku 1925
- Rozkosz Henryka
- Sekuna Albin, urodzony w roku 1920
- Sekuna Helena, urodzona w roku 1922
- Stusińska Jadwiga, urodzona w roku 1911
- Tyczyński Kazimierz, urodzony w roku 1910
- Walerysiak Irena, urodzona w roku 1928
- Wojciechowska Helena, urodzona w roku 1920
- Zomkowska Anna, urodzona w roku 1923
Za pomoc w realizacji opracowania autorka, Urszula Burska, składa
podziękowania: Jadwidze Walewskiej, Piotrowi Sekunie, Joannie
Szypulskiej, Barbarze Wojciechowskiej, Edycie Szczepańskiej, Teresie
Pszczółkowskiej.