Natalia Hnatów MONTESSORIAŃSKIE POMOCE DO EDUKACJI

Natalia Hnatów MONTESSORIAŃSKIE POMOCE DO EDUKACJI

Natalia Hnatów
MONTESSORIAŃSKIE POMOCE DO EDUKACJI MATEMTYCZNEJ
Nowoczesne
nauczanie
matematyki
wymaga
znacznie
większej
liczby środków
dydaktycznych. Najważniejsze przy tym są nie te środki, które oddziałują tylko na wzrok lub słuch
ucznia, lecz te, którymi może on własnoręcznie manipulować. Interioryzacja samodzielnego
działania
jest
bowiem
podstawą
kształtowania
się
pojęć
matematycznych
w umyśle dziecka. Nie wystarczy tu bynajmniej bierna obserwacja czynności wykonywanych przez
nauczyciela lub kolegę, każdy musi się w pełni angażować.
Pomoce do edukacji matematycznej pomagają dziecku poznać świat liczb, umożliwiają
zrozumienie
i
wyćwiczenie
czterech
działań
matematycznych.
Wprowadzają
w świat geometrii. Stopniowo, zgodnie z zasadą: od konkretu do abstrakcji pomoce te wprowadzają
dziecko w świat arytmetyki, algebry i geometrii. Pomoce w tym dziale są tak przemyślane, że już
dzieci przedszkolne mają okazję poznać duże liczby, którymi w tym wieku z reguły się interesuje.
Materiały mają być dla dziecka interesujące i stopniowo rozszerzane o materiał
z zakresu matematycznego. W pracy z materiałem matematycznym nauczyciel powinien zacząć od
wprowadzenia konkretów, a kończyć na wprowadzeniu abstrakcji, oddzielać trudności, działać krok
po kroku, pracować najpierw z całością stopniowo przechodząc do szczegółów, dokonywać
integracji
wiedzy
i
odnosić
do
się
do
codziennego
życia.
Pomoce
z zakresu kształcenia matematycznego ułatwiają dziecku zrozumienia podstaw matematyki poprzez
obiektywizację tego co abstrakcyjne.
Ważną cechą materiału matematycznego są między innymi kolory. Zawsze jedności są
oznaczane kolorem zielonym, dziesiątki niebieskim, a setki czerwonym. Także każda cyfra ma
przyporządkowany
kolor:
1
czerwony,
2
zielony,
3
różowy,
4
żółty,
5
błękitny,
6 fioletowy, 7 biały, 8 brązowy, 9 granatowy (dlatego, aby dziecko rozwiązując dane zadanie mogło
się skupić jedynie na jego treści).
Przykłady pomocy matematycznych
Szorstkie cyfry to bardzo estetyczny materiał do nauki cyfr od 0 do 9. Dziecko stara się zapamiętać
cyfry napisane wszystkimi swoimi zmysłami, stąd każda cyfra jest
wyodrębniona przez różnicę szorstkości materiału. Błąd kontroli:
śledzenie ruchów palcem po nierównej powierzchni w kierunku pisania
Cele: wprowadzenie cyfr od 0 do 9, poznanie nazw i symboli liczbowych,
przygotowania do nauki liczb
Karty z cyframi i żetonami- materiał wspomaga naukę
liczenia w zakresie od 1 do 10 oraz wprowadza pojęcia
liczby parzystej oraz nieparzystej.
Cele: nauka liczenia od 1 do 10, nauka pojęć: liczba parzysta
i liczba nieparzysta
Złoty
materiał
służący
do
zobrazowania
dziesiątkowego systemu zapisywania liczb oraz
czterech
podstawowych
działań.
Ma
on
charakterystyczny złoty kolor. Składa się on
z kart z wydrukowanymi liczbami w trzech
kolorach
(dla
jedności,
dziesiątek,
setek),
pojedynczych koralików oznaczających jedności, z
koralików
połączonych
oznaczających
razem
dziesiątki,
po
z
dziesięć
kwadratów
utworzonych przez sto koralików oznaczających
setki oraz sześcianów (o boku długości dziesięciu koralików) oznaczających tysiące.
Belki numeryczne to zestaw długich czerwono-niebieskich
belek ma na celu wprowadzenie w liczby od 1 do 10 oraz
ich symboliczny zapis. Numeryczne belki mają wymiary
odpowiadające "długim belkom". Najkrótsza belka ma
dziesięć centymetrów. Kolejne są dłuższe odpowiednio o 10
cm. Najdłuższa belka ma długość 100cm.
Wąż rachunkowy dodatni pozwala na dodawanie wielu
liczb,
ułatwia
liczenie
z
przekraczaniem
progu
dziesiątkowego (dopełnianie do dziesięciu).
Bryły geometryczne. Zestaw ten zawiera niebieskie modele
z
litego
drewna,
rozpoznawania
i
dzięki
którym
nazywania
można
uczyć
podstawowych
się
brył
geometrycznych. Zawartość: cylinder, kostka, elipsoid, jajko,
kula, cztero- i trzyścienna piramida, stożek, trójkątny pryzmat
i prostopadłościan.
Wrzeciona to drewniana skrzynka z 10 podziałkami, które
oznaczone są cyframi 0-9. Cyfrze na podziałce odpowiada
ilość znajdujących się w danej podziałce wrzecion. Ważne
dla głębszego zrozumienia liczb jest tutaj znaczenie cyfry
0, która pojawia się w tej grze.
Małe kolorowe schodki to materiał utrwalający przeliczanie i zapamiętywanie kolejności liczb.
Mała tablica do mnożenia. Drewniana tabliczka posiada
wyżłobienie w układzie 10x10. Rozwiązując równanie np
5x5
dziecko
umieszcza
mnożnik
(żeton
i cyfra), a następnie rozkłada czerwone koraliki na
tabliczce.
przeliczenie
Wynik
iloczynu
koralików
obliczany
podczas
jest
poprzez
wkładania
ich
do
kubeczka. Pomoc doskonali rozumienie istoty mnożenia, utrwala pamięciowo tabliczkę mnożenia i
ukazuje zasadę przemienności mnożenia.
Duże dzielenie (laboratorium do dzielenia). Doskonała pomoc dydaktyczna do nauki dzielenia na
konkrecie . Aby rozwiązać równanie 25:5=?, dziecko odlicza
25
koralików
do
kubeczka
i
ustawia
5
pionków
w górnych wydrążeniach tabliczki. Następnie dziecko
rozdziela koraliki równo między pionki i odczytuje wynik (25
: 5 = 5). Tabliczka pozwala na rozwiązanie działań na
dzielenie bez reszty i z resztą w zakresie 81, ukazując związek
dzielenia z mnożeniem.
Tablice Seguina ułatwiają zrozumienie zasad tworzenia
liczb dwucyfrowych 11-19. Duże drewniane tablice
posiadają specjalne listwy, pomiędzy które wsuwamy
małe tabliczki z cyframi- zakrywając zera tworzymy
liczbę dwucyfrową. Tablice używamy z kolorowymi i/lub
złotymi pręcikami, co stanowi połączenie konkretu
(dziecko przelicza perełki) z symbolem (zapis liczby).
Duże liczydło- dodawanie, odejmowanie i mnożenie do 9 000 000 i przygotowanie do dodawania i
odejmowania pisemnego.
Wśród dostępnych w sali pomocy znajdują się klasyczne materiały
Montessori oraz pomoce wykonane samodzielnie przez nauczyciela
lub zaadaptowane przez niego do wymogów szkoły montessoriańskiej.
Aby dołączyć nową pomoc należy kierować się zasadami jakie
powinien spełniać każdy materiał rozwojowy, to znaczy ukazywać
jeden określony problem do rozwiązania, charakteryzować się
ustopniowaniem
trudności
oraz
spełniać
zasadę
ograniczenia
materiału, która ma na celu uczyć cierpliwości w oczekiwaniu na
materiał-pomoc.