Ćwiczenie 4 Temat: Preparatyka mieszanek aromaterapeutycznych.
Transkrypt
Ćwiczenie 4 Temat: Preparatyka mieszanek aromaterapeutycznych.
- Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna - Ćwiczenie 4 Temat: Preparatyka mieszanek aromaterapeutycznych. Cel ćwiczenia: Poznanie wymagań kosmetologii w stosunku do zastosowań aromaterapii. Nabycie umiejętności preparatyki mieszanek aromaterapeutycznych różnego przeznaczenia. I. Część teoretyczna Jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin medycyny niekonwencjonalnej jest aromaterapia. Jest ona oparta na siłach natury ukrytych w naturalnych roślinnych olejkach eterycznych. Aromaterapia łączy wpływ zapachu na stan psychiczny i fizyczny człowieka z uzdrawiającymi właściwościami olejków eterycznych. Twórcą określenia „aromaterapia” jest francuski chemik Gatefosse, który zajmował się badaniem olejków eterycznych jako potencjalnych składników kosmetyków. W czasie pierwszej wojny światowej opatrując rannych żołnierzy z braku środków dezynfekcyjnych zastosował olejek lawendowy, znany mu z własnego doświadczenia, jako antyseptyk. Okazało się, że olejek ten oprócz działania antyseptycznego przyspieszał znakomicie gojenie się ran i oparzeń. Jego doświadczenie i dalsze prace zaowocowały książką pod tytułem „Aromaterapia”. Francuski lekarz Jean Valnet poprzez prowadzenie systematycznych badań właściwości leczniczych olejków eterycznych rozwinął idee Gatefosse’a w sposób bardziej profesjonalny. Tak zaczął się intensywny rozwój aromaterapii we Francji, później w Anglii a dziś w całym świecie. Aromaterapia jest zatem metodą usuwania pewnych objawów chorobowych, bólu, niektórych schorzeń, a przede wszystkim poprawy ogólnej kondycji psychicznej i fizycznej pacjenta przy pomocy olejków eterycznych wprowadzanych do organizmu poprzez drogi oddechowe (wąchanie, wdychanie, inhalacje) i przez skórę (masaż, kąpiel lub kompres). Podawanie olejków w preparatach doustnych poddaje je działaniu systemu trawiennego, a więc serii procesów chemicznych, w wyniku których zachodzą zmiany olejku. Doustne stosowanie olejków eterycznych jest domeną homeopatii, która może być stosowana równolegle z aromaterapią. Olejki eteryczne są niezwykle skomplikowanymi mieszaninami kilkudziesięciu do nawet kilkuset różnorodnych, wielofunkcyjnych związków chemicznych, o nie zawsze do końca poznanej i w większości przypadków trudnej lub niemożliwej do odtworzenia budowie. Są one koncentratem najaktywniejszych substancji czynnych rośliny (hormonów roślinnych). 1 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna Od strony klinicznej do chwili obecnej najlepiej zostały poznane właściwości antyseptyczne olejków eterycznych (wspomniany wyżej olejek lawendowy) oraz ich niektóre oddziaływania na stany psychiczne człowieka. Na szczególną uwagę zasługuje antyseptyczne działanie olejku z drzewa herbacianego. Liczne badania wykazały, że działa on hamująco na rozwój 32 szczepów bakterii wyizolowanych z górnych dróg oddechowych. Niemieccy uczeni stwierdzili, że skuteczność niektórych mieszanek (m.in. zawierających olejek melisowy) jest większa niż antybiotyków. Należy wystrzegać się olejków nieznanego pochodzenie, w przezroczystych opakowaniach (wszystkie olejki są wrażliwe na światło), bardzo tanich. Okazyjnie oferowane, bardzo tanie olejki są z reguły fałszowane chemikaliami, tańszymi zamiennikami i mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Uwaga: Należy bezwzględnie przestrzegać zasady niestosowania na skórze olejków nierozcieńczonych!!! II. Część doświadczalna - polega na wykonaniu kilku mieszanek wskazanych przez prowadzącego spośród niżej zaproponowanych receptur. Należy pamiętać o następujących zasadach komponowania mieszanek oraz ich stosowania: ─ należy przyjąć 10 kropli jako 100% mieszanki; ─ w każdej mieszance powinno znaleźć się nie więcej niż pięć różnych olejków; ─ mieszanki do masażu należy rozprowadzić w nośniku – dobrej jakości oleju roślinnym lub oliwce dla dzieci. Na jeden pełny masaż zużywa się ok. 10 ml roztworu zawierającego 2 - 5 kropli mieszaniny olejków; ─ do kąpieli stosuje się około 10 kropli mieszaniny olejków na typową wannę wody. Mieszaninę olejków wlewa się na powierzchnię ciepłej (nie gorącej wody). ─ kompresy (okłady) sporządza się poprzez nasączenie waty, gazy lub ręcznika roztworem mieszanki olejków w wodzie (ok. 5 kropli w 100 ml ciepłej wody). ─ inhalacje (kominki aromaterapeutyczne) to aromatyzowanie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywamy. Poprzez oddychanie tym powietrzem wprowadzamy cząstki aromatyczne do dróg oddechowych. W zależności od wielkości pomieszczenia, w którym stosuje się zabieg do miseczki kominka wlewa się 10 – 20 kropli olejku i 1 – 2 łyżki stołowe wody a następnie podgrzewa się całą zawartość. Nie wolno stosować w kominku nierozcieńczonych olejków!!! 2 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna Odczynniki: Nazwa Zestaw olejków w oryginalnych opakowaniach Ilość 20 rodzajów Sprzęt: Nazwa Zlewka 150 cm3 Ilość 4 szt. Bagietka Mieszadło magnetyczne Ciemne buteleczki z kroplomierzem Kominek aromaterapeutyczny 2 szt. 1 szt. 3–4 sztuki Ćwiczenie 1. Mieszanki przy dolegliwościach psychicznych (do stosowania w kominkach aromaterapeutycznych) Receptura 1 Olejki bazowe Dolegliwość Zmęczenie umysłu, brak koncentracji, napięcie nerwowe Rozmarynowy lawendowy Ilość [krople] 4 2 Olejki uzupełniające bazyliowy, cynamonowy z liści, cytrynowy, drzewa różanego, eukaliptusowy, geraniowy, goździkowy, hyzopowy, kminkowy, lawendowy, mięty pieprzowej, pomarańczowy, rozmarynowy, sandałowy, sosnowy, tymiankowy, ylangowy Receptura 2 Dolegliwość Stres, napięcie z przepracowania, kłopotów zawodowych i rodzinnych Olejki bazowe cytrynowy lawendowy Ilość [krople] 4 3 Olejki uzupełniające geraniowy, grapefruitowy, goździkowy, hyzopowy, majerankowy, mięty pieprzowej, pomarańczowy, sandałowy 3 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna Receptura 3 Dolegliwość Stres, przygnębienie, apatia spowodowane kłopotami, nieszczęściem Olejki bazowe cytrynowy rozmarynowy Ilość [krople] 4 2 Olejki uzupełniające Drzewa różanego, geraniowy, grapefruitowy, mandarynkowy, mięty pieprzowej, pomarańczowy, sandałowy, sosnowy, tymiankowy Receptura 4 Dolegliwość bezsennośc Olejki bazowe Lawendowy ylangowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 3 3 Bergamotowy, cyprysowy, jałowcowy, pomarańczowy, rozmarynowy, sandałowy, sosnowy, tymiankowy Ćwiczenie 2. Mieszanki przeciwbólowe (najlepsze efekty osiąga się na drodze masażu i kąpieli, w bólach miejscowych – kompresy lub masaż refleksyjny. Bóle głowy i migreny – inhalacja i kominek) Receptura 1 Dolegliwość Bóle głowy nieznanego pochodzenia Olejki bazowe Lawendowy, Geraniowy eukaliptusowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 3 2 1 bazyliowy, cytrynowy, drzewa różanego, mięty pieprzowej, rozmarynowy, rumianku rzymskiego Receptura 2 Dolegliwość migreny Olejki bazowe Bazyliowy Grapefruitowy lawendowy Olejki uzupełniające drzewa różanego, eukaliptusowy, mięty pieprzowej, pomarańczowy, rozmarynowy, rumianku rzymskiego 4 Ilość [krople] 2 2 1 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna - Receptura 3 Dolegliwość Olejki bazowe Bóle mięśni i ścięgien Majerankowy spowodowane sforsowaniem, rozmarynowy naderwaniem, także skręcenia stawów i bóle kręgosłupa Olejki uzupełniające Ilość [krople] 2 4 bazyliowy, cyprysowy, eukaliptusowy, lawendowy, pomarańczowy, rozmarynowy, Receptura 4 Dolegliwość Reumatyzm, artretyzm Olejki bazowe Eukaliptusowy Jałowcowy rozmarynowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 3 2 1 bazyliowy, cynamonowy z kory, cynamonowy z liści, cyprysowy, cytrynowy, eukaliptusowy, goździkowy, lawendowy, mandarynkowy, mięty pieprzowej, tymiankowy Ćwiczenie 3. Mieszanki na dolegliwości wewnętrzne (najlepsze efekty osiąga się na drodze masażu i kąpieli, w a także masaż refleksyjny). Konieczna konsultacja lekarska!!! Receptura 1 Dolegliwość Niskie ciśnienie krwi Olejki bazowe Tymiankowy rozmarynowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 4 2 Geraniowy, goździkowy, mięty pieprzowej, 5 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna Receptura 2 Dolegliwość Zaburzenia gastryczne, nudności, wzdęcia Olejki bazowe Majerankowy, Mięty pieprzowej jałowcowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 2 2 1 Cynamonowy z kory, cynamonowy z liści, cytrynowy, geraniowy, goździkowy, lawendowy, rozmarynowy Receptura 3 Dolegliwość Choroba morska, nudności, wymioty także na tle nerwowym Olejki bazowe Mięty pieprzowej bazyliowy Ilość [krople] 3 2 Olejki uzupełniające goździkowy, lawendowy, mandarynkowy, sandałowy Receptura 4 Dolegliwość Przeziębienia, grypa, zatoki, katar Olejki bazowe Drzewa herbacianego, Eukaliptusowy, cynamonowy z kory Olejki uzupełniające Bazyliowy, bergamotowy, cynamonowy z liści, cytrynowy, eukaliptusowy, geraniowy, goździkowy, lawendowy, mięty pieprzowej, rozmarynowy, sandałowy, sosnowy, tymiankowy 6 Ilość [krople] 2 2 1 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna Ćwiczenie 4. Mieszanki na dolegliwości skóry (głownie do masażu, kąpieli i inhalacji ale również jako dodatki do preparatów kosmetycznych – kremów, toników, płynów zmywających, regenerujących, maseczek i innych). Receptura 1 Dolegliwość trądzik Olejki bazowe Drzewa herbacianego Lawendowy petitgrain Olejki uzupełniające Ilość [krople] 3 1 1 Bergamotowy, cytrynowy, geraniowy, jałowcowy, sandałowy, Receptura 2 Dolegliwość opryszczka Olejki bazowe Cytrynowy Drzewa herbacianego geraniowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 2 2 1 Bergamotowy, eukaliptusowy, geraniowy, jałowcowy, lawendowy, Receptura 3 Dolegliwość Łojotok, łupież tłusty Olejki bazowe Drzewa herbacianego rozmarynowy cytrynowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 2 2 1 Bergamotowy, cedrowy, geraniowy, jałowcowy, lawendowy, tymiankowy, ylangowy, Receptura 4 Dolegliwość Nadmierna potliwość, zły zapach skóry Olejki bazowe Bergamotowy, cyprysowy Olejki uzupełniające Ilość [krople] 3 2 cedrowy, cytrynowy, drzewa herbacianego, geraniowy, jałowcowy, lawendowy, tymiankowy, ylangowy, 7 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna III. Sprawozdanie W sprawozdaniu należy umieścić opis wykonania preparatu, wyjaśnić wszystkie obserwacje dokonane podczas pracy laboratoryjnej (np. szybkość łączenia się składników, zmętnienie, ew. klarowanie, pienienie itp.). Scharakteryzować także zapach finalnej mieszanki bez rozcieńczenia i po rozcieńczeniu w wodzie i oleju.. Nazwa preparatu (przeznaczenie, nr receptury)………………………………………......... Składnik/Nazwa Rola składnika Działanie olejku INCI/handlowa/chemiczna (olejku) w recepturze Zaw. składnika w recepturze (krople) Opis wykonania i obserwacje: ……………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. Ocena preparatu Bezpośrednio po wykonaniu: Data: Podpis IV. Wymagania teoretyczne Podstawy aromaterapii. Aromaterapia a homeopatia. Substancje roślinne w kosmetyce. Podstawy łączenia substancji o różnych właściwościach fizykochemicznych. Solubilizacja. Solubilizatory: mechanizm działania i przykłady związków. Konserwanty w wyrobach 8 - Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna kosmetycznych – rola, mechanizm działania, kryteria doboru, zgodność z innymi składnikami. Kompozycje zapachowe. V. Utylizacja Pozostałości po wykonanych ćwiczeniach rozcieńczyć wodą wodociągową i wylać do kanalizacji. VI. Zalecana literatura 1. W. Brud, I. Konopacka-Brud, Pachnąca apteka. Tajemnice aromaterapii, Oficyna Wydawnicza, Łódź 2008. 2. K. Jędrzejczak, B. Kowalczyk, B. Balcer, Rośliny kosmetyczne, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2006. 3. W. Brud, I. Konopacka-Brud, Podstawy perfumerii. Historia, pochodzenie i zastosowanie substancji zapachowych, Oficyna Wydawnicza, Łódź 2009. 4. I. Konopacka-Brud, W. Brud, Aromaterapia w gabinecie kosmetycznym, ośrodku odnowy biologicznej, wellness i spa, Wydawnictwa Wyższej Szkoły Zawodowej Kosmetyki i Pielęgnacji Zdrowia, Warszawa 2010. 5. M. Romer, Aromaterapia. Leksykon roślin leczniczych., Red. wydania polskiego W. Brud, MedPharm Polska, Wrocław 2009. 6. M. Romer, Aromaterapia dla całej rodziny., Red. wydania polskiego W. Brud, MedPharm Polska, Wrocław 2010. 7. A. Jabłońska – Trypuć, R. Fabiszewski, Sensoryka i podstawy perfumerii, MedPharm Polska, Wrocław 2008. VII. Opracowanie ćwiczenia i instrukcji: Danuta Kroczewska (wrzesień 2013) 9