Zobacz - GPCKiE

WYJAZD STUDYJNY
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ I DZIEDZICTWO KULTUROWO-PRZYRODNICZE
NA OBSZARACH CHRONIONYCH
Wizyta w Partnerstwie Puszczy Kozienickiej „Lokomotywa”
i Bieszczadzkiej Fundacji „Partnerstwo dla środowiska”
W dniach 10-13 września 2009r. w ramach dobrych praktyk i wymiany doświadczeń (Odnowa wsi, Grupy
Partnerskie), odbył się wyjazd studyjny pn. „Zrównoważony rozwój
i dziedzictwo kulturowo – przyrodnicze na obszarach chronionych” - Wizyta w Partnerstwie Puszczy Kozienickiej
„Lokomotywa” i Bieszczadzkiej Fundacji „Partnerstwo dla Środowiska”.
W wyjeździe uczestniczyło 50 osób. Wkład gminy w koszty organizacji wyjazdu studyjnego to: koszt transportu ,
koszty organizacji wizyt studyjnych w Partnerstwie Puszczy Kozienickiej „Lokomotywa” i Bieszczadzkiej Fundacji
„Partnerstwo dla środowiska”, oraz koszty usług przewodnickich w Kazimierzu Dolnym i bilety wstępu do Zespołu
Pałacowo-Parkowego w Kozłówce. Pozostałe koszty organizacji wyjazdu studyjnego (noclegi, wyżywienie,
ubezpieczenie, parkingi, koszty pobytu kierowcy oraz dodatkowych atrakcji jak np. organizacja ogniska) uczestnicy
wyjazdu ponosili we własnym zakresie (w ramach indywidualnych wpłat od każdego uczestnika wyjazdu).
Pierwszego dnia wyjazdu, jego uczestnicy razem z Panem Pawłem Szwedem – aktorem, Prezesem Fundacji Polskich
Kolei Wąskotorowych i z pracownikiem Nadleśnictwa Kozienice Panią Lidią Zaczyńską zwiedzili Skansen Leśnej Kolei
Wąskotorowej im. Jana Szweda w Pionkach. Podczas spaceru Ścieżką dydaktyczną „Królewskie źródła” dowiedzieli się
jakie problemy i trudności napotykają na swej drodze zarówno samorządy jak i organizacje pozarządowe przy realizacji
zamierzonych celów, takich jak np. realizacja programu pn. „Produkt Kulturalno – Turystyczny Puszczy kozienickiej”,
którego celem jest odbudowa infrastruktury i stworzenie możliwości rozwoju turystyki kulturowej w regionie Puszczy
Kozienickiej i na jej obrzeżach. Podobnie jak w gminie Nowosolna leżącej na terenie PKWŁ, wiele niedogodności
związanych jest z faktem, że Partnerstwo i Fundacja działają na obszarze chronionym pod względem przyrodniczym –
Puszcza Kozienicka, oraz w związku z funkcjonowaniem na ich terenie obszarów europejskiej sieci ekologicznej Natura
2000.
Najnowszym działaniem Fundacji jest reaktywacja, całkowicie zlikwidowanej na początku lat osiemdziesiątych XX
wieku, kolei leśnej w lasach Puszczy Kozienickiej. Jest to precedensowe działanie w skali naszego kraju. Od 2002 roku
na teren byłej parowozowni kolei leśnej sprowadzono tabor na tor o prześwicie 600 mm. Równolegle prowadzono
remont hali parowozowni. 18 czerwca 2005 roku nastąpiło otwarcie Skansenu Kolei Leśnej w Pionkach i tym samym
zakończono pierwszy etap odbudowy tej kolei. Kolejny etap to odbudowa fragmentu linii kolei leśnej wiodącej z Pionek
do Garbatki Letnisko.
Uczestnicy wyjazdu studyjnego wysłuchali też kilku krótkich prelekcji na tematy opracowane przez pracowników
Urzędu Gminy Garbatka-Letnisko i Gminy Pionki, oraz Pana Pawła Szweda.
Tego samego dnia wraz z przewodnikiem zwiedzili Kazimierz Dolny: Kościół Farny, Ruiny Zamku i Basztę, Górę
Trzech Krzyży, Rynek ze starą zabytkową studnią i kamienicami. Noc spędzili w Firleju, skąd blisko już było do
Kozłówki. Drugiego dnia zwiedzili Zespół Pałacowo-Parkowy w Kozłówce – najlepiej zachowaną w Polsce rezydencję
arystokratyczną, obecnie Muzeum Zamoyskich, wyróżniające się autentycznością i wiernością w utrzymaniu dawnego
wyglądu zarówno zabytkowych wnętrz jak i otoczenia. Sąsiedztwo Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego podkreśla
związki architektury z walorami przyrodniczymi okolicy. Wnętrza pałacu zachowane w pierwotnym układzie,
zachwycają bogatą kolekcją malarstwa, rzeźby, i rzemiosła artystycznego z XVIII, XIX i początku XX wieku. Wyjątkowy
wystrój pomieszczeń przywołuje atmosferę dawnej siedziby magnackiej z czasów jej największej świetności za I
ordynata Konstantego Zamoyskiego (1846-1923). Obok pałacu znajduje się kaplica pałacowa wzorowana na kaplicy
królewskiej w Wersalu, wzniesiona w latach 1903-1909 wg projektu Jana Heuricha mł. W budynku dawnej powozowni
mieści się jedyna w Polsce Galeria Sztuki Socrealizmu. Ta niezwykła wystawa, prezentująca najciekawsze prace ze
znajdujących się w Muzeum wielkich zbiorów sztuki socrealistycznej, ma charakter polityczno – dydaktyczno artystyczny, gdyż przez umiejętnie dobrane eksponaty ostrzega przed wszelkimi przejawami sztuki sterowanej przez
rządy totalitarne.
Zorganizowana w 2002 r. Powozownia mieści się w budynku dawnej stajni cugowej, gdzie trzymano także powozy, a w
okresie międzywojennym samochody. Obejmuje historyczne pojazdy konne z XIX i pocz. XX w. ze zbiorów MuzeumZamku w Łańcucie. Wyeksponowane są tu też obiekty związane z podróżowaniem i uprawianiem sportów konnych i
rowerowych, m.in. rowery, bicykl, latarnie i zegary powozowe, uprzęże, siodła, wyposażenie podróżne itp., ze zbiorów
własnych, a także z Muzeum-Zamku w Łańcucie, Muzeum Sportu i Turystyki oraz Muzeum łowiectwa i Jeździectwa w
Warszawie.
Dalszą część podróży stanowił przejazd w Bieszczady do miejsca zakwaterowania - ośrodka wypoczynkowego
„Uroczysko” w Zwierzyniu.
Trzeciego dnia o godz.800 odbyło się spotkanie z przedstawicielami Fundacji Bieszczadzkiej: Panem
Bogusławem Pyzochą - Dyrektorem Fundacji Bieszczadzkiej i Grzegorzem Sitko - leśnikiem, biologiem i
przewodnikiem górskim, reprezentującym Przedsiębiorstwo Społeczne „Zielony Rower”. Podczas spotkania
przedstawiono prezentację nt. „Ekonomia społeczna na przykładzie Przedsiębiorstwa Społecznego „Zielony Rower”
oraz partnerstwo trójsektorowe na przykładzie Grupy Partnerskiej „Zielone Bieszczady.
Przedsiębiorstwo Społeczne - Firmę „Zielony Rower” utworzono w roku 2006 ( wpis do rejstru organizatorów
turystyki i pośredników turystycznych Fundacji Bieszczadzkej Partnerstwo dla Środowiska ) dzięki projektowi
„Gospodarka Społeczna na Bursztynowym Szlaku” realizowanemu w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL.
Obecnie pełni funkcję koncesjonowanego touroperatora produktów „zielonorowerowych” (szlaki piesze i rowerowe,
warsztaty artystyczne, gospodarstwa agroturystyczne, imprezy szkoleniowe, produkty lokalne). Uzyskane zyski z
działalności Przedsiębiorstwa Społecznego zasilają Fundusz Grupy Partnerskiej „Zielone Bieszczady”, który finansuje
rozwój lokalnych inicjatyw w regionie.Dalsza część wizyty studyjnej w Bieszczadach to przejazd do Orelca do Zagrody
Magija i Centrum Ginących Zawodów oraz udział w pokazach i warsztatach rękodzielniczych (garncarstwo, malowanie
na szkle , wyrób krywulek bojkowskich, wypiek ciast w tradycyjnym piecu). Następny etap to przejazd do Hoczwi wizyta w pracowni i spotkanie z artystą i gawędziarzem, zwanym też „Zakapiorem bieszczadzkim” Zdzisławem
Pękalskim pn. „Ikona inaczej pisana”. Po obiedzie w Karczmie Łemkowyna w centrum Cisnej i odwiedzeniu słynnej
Siekierezady przed którą w ostatnim czasie ustawiono kapliczkę upamiętniającą wszystkich nieżyjących już Zakapiorów
Bieszczadzkich, grupa spotkała się w Gminnym Centrum Kultury i Ekologii z Panią Jolantą Bryk – referentem ds.
kultury, która opowiedziała o roli i funkcjonowaniu Gminnego Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej. W imieniu Pani
Dyrektor – Sylwii Wieleba-Maślany zaproponowała dalszą współprace pomiędzy gminą Nowosolna i gminą Cisna w
zakresie kultury i ekologii. Objazd po Bieszczadach zakończył tego dnia przejazd przez Wetlinę do Bieszczadzkiego
Parku Narodowego i spacer po terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego – Przełęcz Wyżniańska . Grupie przez cały
dzień towarzyszyli Pan Grzegorz Sitko, oraz sołtys sołectwa Uherce Mineralne Pan Eugeniusz Urbaniak, który w
bieżącym roku gościł w naszej gminie podczas Majówki Samorządowej.
Ostatni dzień wyjazdu to wizyta w
Myczkowcach, gdzie 16 października 2007 w
ośrodku Caritas zostało otwarte Centrum Kultury
Ekumenicznej. Centrum powstało z inicjatywy
księdza Bogdana Janika, dyrektora ośrodka w
Myczkowcach i zostało zadedykowane Janowi
Pawłowi II - wielkiemu orędownikowi
ekumenizmu. Na blisko hektarowej powierzchni
zgromadzono tu 140 makiet cerkwi
greckokatolickich, prawosłowanych oraz
kościołów rzymskokatolickich z terenu
południowo-wschodniej Polski, Słowacji oraz
Ukrainy. Wszystkie miniatury wykonano w skali
1:25. Znajduja się tu świątynie istniejące do dziś,
jak i te, których na żywo już nie zobaczymy.
Centrum Kultury Ekumenicznej ma m.in.
sprzyjać spojrzeniu, że ponad tym co dzieliło
poszczególne wyznania, ponad zaszłościami historycznymi powinna zapanować Miłość. Tę prawdę przypomina
wszystkim wchodzącym do Centrum Kultury Ekumenicznej napis znajdujący się nad główną bramą: "Ponad wszystkim
niech będzie miłość".
Kolejny punkt programu to spacer po największej w Polsce zaporze wodnej w Solinie.
Zapora solińska jest największą tamą w Polsce - ma 664 m długości i 82 m wysokości. Budowę zapory solińskiej
ukończono w 1968 r. W wyniku przegrodzenia Sanu powstało największe pod względem pojemności sztuczne jezioro w
Polsce. Ma powierzchnię 2,2 tyś. ha, maksymalną głębokość 60 m i pojemność 500 mln m3. Poniżej zbiornika
solińskiego znajduje się znacznie
mniejszy zalew spiętrzony niewielką,
zbudowaną w latach 1956-60 tamą w
Myczkowcach.
Ostatnim punktem programu była
wizyta w klasztorze – Domu Sióstr
Nazaretanek w Komańczy, gdzie w
okresie od 29.X.1955 do 28.X.1956 roku
przebywał w Klasztorze internowany po
raz czwarty Ksiądz Prymas Stefan
Wyszyński. Wcześniej Ks. Prymas był
więziony przez reżim w Rywałdzie
Królewskim, Stoczku Warmińskim oraz
w Prudniku Śląskim. Obecnie na
parterze Domu znajduje się pokoik z
wyposażeniem pokoju Ks. Prymasa.
Pokój Księdza Prymasa znajdował się na
pierwszym piętrze. Wyposażenie zostało
przeniesione na dół ze względów
technicznych z uwagi na tłumy ludzi,
które przewijały się przez ten pokój.
O pobycie Księdza Prymasa w Komańczy i powstaniu tekstu Ślubów Jasnogórskich opowiedziała nam jedna z sióstr
zamieszkujących Klasztor.
Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego to modlitwa w formie ślubów, przyrzeczenia do Najświętszej Maryi Panny,
Królowej Polski. Tekst został napisany przez Kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski. Jasnogórskie Śluby
Narodu zostały uroczyście wygłoszone 26 sierpnia 1956 r. roku na Jasnej Górze przy udziale około miliona wiernych.
Rotę Ślubów odczytał bp Michał Klepacz pełniący obowiązki przewodniczącego Episkopatu Polski. Na fotelu
przeznaczonym dla Prymasa Polski leżały biało-czerwone kwiaty. Kardynał Wyszyński składał Śluby w miejscu swojego
odosobnienia w Komańczy w łączności z Jasną Górą, o 10 minut wcześniej, jedynie w obecności Marii Okońskiej
(założycielki Instytutu Prymasa Wyszyńskiego). 26 sierpnia 2006r. roku w pięćdziesiątą rocznicę ponowienia Ślubów
Jasnogórskich w klasztorze zebrało się ponad 200 tysięcy wiernych, a tekst ślubów odczytał Kardynał Józef Glemp.
Po zrealizowaniu całego programu wyjazdu i obiedzie w Komańczy, około godz. 1430 grupa udała się w drogę powrotną
do Łodzi. Całemu wyjazdowi towarzyszyła piękna pogoda, oraz radosny i życzliwy nastrój uczestników wyjazdu.