potrzeba szkoleń bhp

1
POTRZEBA SZKOLEŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA
Praca przy ciekłym metalu zawsze była i jest niebezpieczna. W przeszłości wysokie
temperatury , hałas i dym będący efektem spalania w piecach płomieniowych
ustawicznie przypominały odlewnikom o zagrożeniach w odlewni.
W dzisiejszej dobie, przy wysoko wydajnych piecach indukcyjnych , warunki pracy
W odlewniach uległy znaczącej poprawie ponieważ jest ciszej, czyściej i chłodniej.
Tym nie mniej jednak pozostają zagrożenia wynikające z samej ekspozycji na ciekłe
metale . Celem tego szkolenia jest uświadomienie pracowników odlewni
W zakresie środków bezpieczeństwa, które muszą być przestrzegane przy
pracy z ciekłym metalem dla ratowania zdrowia a często życia.
PROGRAM BEZPIECZEŃSTWA
Dzięki piecom indukcyjnym współczesne odlewnie są bezpieczne i wydajne
Jak nigdy wcześniej w historii. Wypadki za sprawą samego pieca indukcyjnego są
niezwykle rzadkie. Ze smutkiem należy skonstatować ,że wiele okaleczeń i śmierci
o których czytamy w raportach powypadkowych , można było uniknąć stosując
choćby zasady zdrowego rozsądku.
Mamy za cel uświadomienie każdego pracownika huty czy odlewni o zagrożeniach
wynikających z pracy przy topieniu metali.
BĄDŹ ŚWIADOMY ZAGROŻEN W ODLEWNI INDUKCYJNEJ
Raporty dot. wypadków w odlewnictwie wskazują ,że większość ma jedną z niżej
wymienionych przyczyn
1. wprowadzenie mokrego lub wilgotnego metalu do kąpieli metalowej
co skutkuje eksplozją typu woda/metal
2. błędy operatorskie przy monitorowaniu temperatury, pobieraniu próbek lub
dodawaniu związków stopowych, co powoduje rozpryski kąpieli metalowej
3. zrzut dużych porcji materiału wsadowego do kąpieli , co powoduje rozpryski
ciekłego metalu
4. nieuważne ładowanie prowadzące do zjawiska zawisania wsadu
5. przekroczenie linii bezpieczeństwa i niezachowanie bezpiecznej odległości
stwarzające sytuacje pułapkowe
6. kontakt z przewodnikami prądu elektrycznego , przeciążenie włącznika
blokady bezpieczeństwa lub kontakt z niecałkowicie rozładowanym
kondensatorem, które są przyczyną wstrząsu elektrycznego lub śmiertelnego
porażenia prądem
W niniejszym szkoleniu skupimy się na tym co możemy zrobić aby ochronić siebie i
współpracowników przed wyżej wymienionymi oraz innymi czynnikami ryzyka.
TOPIENIE INDUKCYJNE
Piece płomieniowe i piece indukcyjne wytwarzają wysokie temperatury na dwa
odmienne sposoby. W płomieniowym, ciepło powstaje ze spalania paliwa takiego jak
koks, gaz czy olej. W wyniku spalania paliwa temperatura wewnątrz pieca wzrasta
2
do poziomu wyższego niż temperatura topnienia materiału wsadowego w nim
umieszczonego. Powoduje to rozgrzanie powierzchni materiału wsadowego,
a następnie jego topienie.
W piecach indukcyjnych ciepło wytwarzane jest w sposób czysty, bez spalania.
Zmienny prąd elektryczny z indukcyjnego urządzenia zasilającego przepływa do
pieca i przez cewkę w postaci miedzianego tunelu . Powstaje wówczas pole
elektromagnetyczne, które przenika przez ogniotrwałe poszycie pieca do
przewodzącego materiału wsadowego umieszczonego w jego wnętrzu. Wzbudzony
prąd płynie przez materiał wsadowy wytwarzając wysoką temperaturę i powodując
jego topienie . Topienie indukcyjne polega na bezpośrednim nagrzewaniu samego
wsadu a nie pieca ( chociaż piec może ulec nagrzaniu stwarzając zagrożenie
poparzenia).
2 rodzaje pieców indukcyjnych : bezrdzeniowe i tunelowe.
ROZPRYSKI CIEKŁEGO METALU
najbardziej oczywiste zagrożenie w odlewniach
Mokre materiały wsadowe to najpoważniejsze zagrożenie we wszystkich
odlewniach.
Kiedy ciekły metal wejdzie w kontakt wodą, wilgocią lub zawierającym wodę
materiałem , woda momentalnie zamienia się w parę powiększając swoją objętość
1600 razy i powodując gwałtowną eksplozję. Bez wcześniejszych sygnałów
ostrzegawczych piec gwałtownie wyrzuca ciekły metal i kawałki rozgrzanego
metalu stałego stwarzając zagrożenie dla pracujących tam ludzi, samego
pieca, wyposażenia i pomieszczeń.
Eksplozja typu woda /metal może mieć miejsce w każdego rodzaju odlewni , ale jej
Skutki dla odlewni indukcyjnej mogą być poważniejsze , powstaje bowiem ryzyko
dalszych eksplozji w wyniku kontaktu ciekłego metalu z wodą pochodzącą z
uszkodzonego eksplozją systemu chłodzenia pieca.
Przyczyną eksplozji nie musi być ciekły metal we wnętrzu pieca, ale np. zawierające
wodę ,zaplombowane beczki metalowe , kontenery lub obustronnie zamknięte
przewody rurowe , które załadowano do pustego ale rozgrzanego pieca. W takim
przypadku siła eksplozji wyrzuci załadowany wsad I najprawdopodobniej spowoduje
uszkodzenie poszycia pieca.
Gwałtowana i trudna do przewidzenia natura eksplozji typu woda/metal
sprawia, że noszenie ubrań ochronnych w odlewniach jest absolutnym
nakazem , gdyż może zapobiec powodującym kalectwo lub śmierć
poparzeniom.
Usuwanie wilgoci z materiałów wtórnych
W odlewniach, gdzie w większości przetapia się złom, mokry materiał wsadowy
stanowi najpoważniejszy problem. Niektóre z odlewni starają się zapobiegać
eksplozjom typu woda/ metal przechowując złom pod dachem przez co najmniej
3
dobę , a następnie skrupulatnie sprawdzając złomowane zamknięte pojemniki pod
kątem pozostałości wilgoci.
Jednak najbezpieczniejszym z możliwych rozwiązaniem , które stosowane jest w
coraz większej liczbie odlewni , jest zdalna obsługa załadunku materiału wsadowego
, który wcześniej poddano osuszaniu i podgrzaniu.
Zdalne operowanie materiałem wsadowym pozwala operatorowi pozostać w
bezpiecznej odległości od pieca lub za ekranem ochronnym podczas
ładowania wsadu. Uprzednie poddanie materiału wsadowego osuszaniu i
podgrzewaniu służy maksymalnie dokładnemu usunięciu z niego śladów wody
i wilgoci.
Zamknięte kontenery
Łatwe do przeoczenia zagrożenie stanowią zaplombowane kontenery i zamknięte
z obu stron przewody rurowe. Jest rzeczą oczywistą ,że pojemniki zawierające palne
ciecze lub ich opary eksplodują długo wcześniej zanim stopieniu ulegnie sam
pojemnik.
Podgrzewanie szczelnie zamkniętych pojemników nie jest dobrym sposobem
pozbywania się wilgoci; podgrzewany pojemnik z pewnością eksploduje wewnątrz
Systemu podgrzewającego.
Złom w postaci zamkniętych pojemników nie może pod żadnym pozorem być
umieszczany w piecu lub podgrzewaczu. Ewidentnie puste, zamknięte kontenery
i pojemniki , wbrew pozorom, są równie niebezpieczne . Nawet jeśli nie zawierają
palnych płynów , zawarte w ich wnętrzu powietrze gwałtownie zwiększa objętość w
Wysokiej temperaturze. Wytworzone ciśnienie może rozszczelnić pojemnik , a siła
Wydobywającego się zeń powietrza wyrzuci rozgrzany złom z pieca. Wyrzucany
złom może też uszkodzić poszycie pieca.
Tak więc w przypadku pojemników zamkniętych jedynym środkiem zaradczym
może być czujność operatora.
Inne zagrożenia
Zimny materiał wsadowy i narzędzia albo łatwo rozczłonkowujące się materiały
stanowią szczególne zagrożenie dla pieca indukcyjnego i obsługującego go
personelu , ponieważ mogą zawierać cienka warstwę wilgoci powierzchniowej lub
wilgoć zaabsorbowaną . W momencie zetknięcia z ciekłym metalem w piecu , wilgoć
zamienia się w parę i powoduje rozpryski metalu. Właściwe ubranie , ochrona
Oczu i twarzy są zazwyczaj wystarczającym zabezpieczeniem operatora.
Podgrzewanie wsadu i narzędzi zapobiega występowaniu rozprysków i
towarzyszącego im ryzyka poparzeń.
W odlewniach żelaza największe ryzyko powstawanie rozprysków pojawia się
W końcowej fazie topienia w momencie dodawania stopów żelaza lub zanurzenia
4
Narzędzi w kąpieli. Stopy żelaza mogą absorbować wilgoć z otoczenia. Na
powierzchni czerpaków do pobierania prób , pogrzebaczy osadza się cieniutka
warstwa skondensowanej wilgoci.
Przestrzeganie zaleceń , mających na celu zapobieżenie kumulowaniu się wilgoci a
dot. magazynowania materiałów stopowych oraz podgrzewania narzędzi przed
użyciem pozwoli na znaczące ograniczenie ryzyka powstawania rozprysków.
W odlewniach metali nieżelaznych , rozpryski mogą towarzyszyć wprowadzaniu do
kąpieli bloków metalu, kiedy skondensowana na ich powierzchni wilgoć wchodzi w
kontakt z ciekłym metalem. Najlepiej jest umieszczać bloki metalu w pustym piecu
lub na szczycie innych materiałów stałych.
Bloki dodawane do kąpieli metalowej powinny być uprzednio podgrzane lub zdalnie
wprowadzane do pieca .
Całkowite wyeliminowanie wilgoci z atmosfery jest niemożliwe i zawsze istnieć
będzie zjawisko kondensacji wilgoci , a zatem i ryzyko rozprysków. Zjawisko
Kondensacji i absorpcji wilgoci ma tendencję do nasilania się w okresie między
wytopami. Toteż największe ryzyko wstępowania rozprysków występuje przy
ponownym uruchomianiu wytopu tj. na początku tygodnia, dnia lub po wygaszeniu
pieca do konserwacji. Wydłużenie czasu wytopu inicjującego , po każdej przerwie,
Może być pomocne w ograniczeniu ryzyka rozprysków.
Materiał złomowy odlewany odśrodkowo
Ładowanie pieca wsadem złomowym odlewanym odśrodkowo wymaga specjalnego
postępowania . W piecach indukcyjnych najlepiej jest w ogóle unikać tego rodzaju
Wsadów. Zagrożenie tkwi w tym, że walec złomowy może składać się z ciągliwego
rdzenia otoczonego łamliwą warstwą zewnętrzną. Różna rozszerzalność cieplna
może spowodować ,że materiał zewnętrzny eksplozyjnie oderwie się od rdzenia
uszkadzając urządzenia i kalecząc ludzi. Jeśli zachodzi konieczność topienia
walca należy go rozkawałkować przed umieszczeniem w piecu.
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ROZPRYSKÓW METALU I WYBUCHÓW PIECA
1.
2.
3.
4.
Mokry lub wilgotny materiał wsadowy
opuszczanie ciężkich materiałów wsadowych do kąpieli metalowej
mokre lub wilgotne narzędzia i dodatki
złom w postaci zamkniętych pojemników i odlewanych odśrodkowo
walców
NAJWAŻNIEJSZE SPOSOBY ZABEZPIECZENIA PRZED ROZPRYSKAMI
CIEKLEGO METALU I WYBUCHAMI PIECA
1. Ubranie i sprzęt ochrony indywidualnej
2. systemy osuszania i podgrzewania złomu
3. zdalny za ładunek pieca
SYSTEMY ZAŁADUNKU I PODGRZEWANIA W WALCE Z ROZPRYSKAMI
5
Wiele poważnych wypadków w odlewnictwie ma miejsce w momencie załadunku
pieca , kiedy operator znajduje się w bezpośredniej bliskości ciekłego metalu.
Ryzyko powstawania rozprysków w wyniku dodawania dużych porcji złomu i
eksplozji metal/woda wywoływanych przez skondensowaną wilgoć na złomie, można
znacząco ograniczyć dzięki procedurom osuszania i podgrzewania , a także
zdalnemu załadunkowi pieca.
Metody te nie eliminują jednak ryzyka związanego z pozostałościami płynów w
pojemnikach np. pozostałości oleju w puszkach. Użycie tego typu materiałów
wymaga ich wcześniejszego rozdrobnienia.
Osuszanie / podgrzewanie złomu odbywa się w tunelu ogniowym zasilanym
gazem lub olejem opałowym i ma na celu zminimalizowanie ilości wilgoci ,która w
kontakcie z kąpielą stwarza ryzyko eksplozji typu woda/metal. Dodatkowo ,
wypaleniu ulegają różnego rodzaju zanieczyszczenia (kurz, oleje ,rdza) dzięki czemu
wsad jest czystszy i jego stopienie wymaga mniejszej ilości energii.
Systemy załadunku to podajniki taśmowe, wibracyjne , kubełkowe oraz zrzutnie.
Wszystkie one znacząco podnoszą bezpieczeństwo ponieważ pozwalają na zdalny
załadunek pieca i zachowanie przez ludzi bezpiecznej odległości. Redukują one
również ryzyko uszkodzenia poszycia pieca w wyniku uderzeń o poszycie dużych
fragmentów wrzucanego materiału wsadowego.
Zastosowanie procedur osuszania i podgrzewania oraz zdalnego załadunku
Może znacząco ograniczyć wypadki związane z operacją załadunku pieca.
UBRANIE OCHRONNE MOŻE URATOWAĆ CI ŻYCIE
O ile pierwszą linią ochrony życia i zdrowia odlewnika jest bezpieczny osprzęt i
szkolenie, które nauczy go właściwych zachowań w codziennej praktyce jak i
chwili zagrożenia, to ostatnią linią tej ochrony jest właściwe ubranie ochronne.
W wielu krajach , różne organizacje ustalające narodowe standardy opracowały
szczegółowe wytyczne odnośnie ubrań ochronnych dla przemysłu metalurgicznego.
Aktualnie organizacje te dążą do ujednolicenia podstawowych typów wyposażenia
W środki ochrony indywidualnej , zapewniających najskuteczniejsze zabezpieczenie
przed ciekłym metalem.
Wielu producentów i dystrybutorów odzieży ochronnej dysponuje bardzo
wyrafinowanymi wytycznymi ze strony przemysłu. Uzbrojeni w znajomość
najnowszych technologii w zakresie materiałów i produktów , mogą dostosować
swoją ofertę ubrań ochronnych do specyficznych potrzeb każdej odlewni.
W odlewniach stosuje się odzież ochronną podstawową i wtórną
ODZIEŻ OCHRONNA PODSTAWOWA
To ubranie wierzchnie , noszone na odzież ochronną wtórną , w sytuacjach
Znacznej ekspozycji na gorąco radiacyjne , ciekły metal, rozpryski i płomienie.
Jest ono zaprojektowane w sposób zapewniający jak najpełniejszą ochronę.
6
Odzież ochronna podstawowa powinna być noszona przy wykonywaniu takich
czynności jak: załadunek, spust, zalewanie i odlewania tj. w warunkach
Bezpośredniej bliskości ciekłego metalu.
Ochrona indywidualna składa się z okularów ochronnych, osłony twarzy , kasku,
marynarki, fartucha , rękawic, nagolenników i zarękawków .
Ubranie może być wykonane z tkanin aluminizowanych, skóry, specjalnych
syntetyków i wełny.
Odlewnicy pracujący z lub w bezpośrednim sąsiedztwie ciekłego metalu są
obowiązani nosić odzież ochronną podstawową. Niewłaściwe, palne ubranie jest
Przyczyną numer jeden ciężkich poparzeń ciekłym metalem. Niektórzy
producenci ubrań ochronnych klasyfikują je pod kątem zastosowania przy
Różnych rodzajach metali. Generalnie dla metali z grupy żelaza i grupy aluminium.
Dla ochrony , tułowia, rąk i nóg przed gorącem promieniującym zaleca się używanie
ubrań z tkanin aluminizowanych, które odbija iskry i ok. .90% promieniowania
cieplnego.
Ochrona oczu / twarzy – okulary ochronne z osłonkami bocznymi to wymóg
minimum. Przy ciekłym metalu konieczna jest ,obok okularów, osłona twarzy.
Oczy są wyjątkowo podatne na urazy i tak łatwo jest je ochronić !!
Ochrona głowy – hełm stanowi zabezpieczenie przed obiektami przenoszonymi
górą, spadającymi, uderzeniami ,rozpryskami metalu, etc. Kaski zawsze powinni
nosić wizytujący bez względu na czas trwania czy miejsce wizyty.
Ochrona rąk
Na stanowiskach eksponowanych na wysokie temperatury należy używać rękawic
chroniących przed temperaturą oraz odpornych na płomienie. Rękawice na bazie
bawełny to minimum zabezpieczenia. Pracując przy ciekłym metalu należy używać
Specjalistycznych , sięgających za przeguby ,rękawic dla odlewników.
Używaj getrów dla ochrony nóg
Zaleca się obuwie nie sznurowane z możliwością szybkiego rozpięcia/zdjęcia w
przypadku dostania się drobin ciekłego metalu do wnętrza. Jeśli używamy butów
Sznurowanych powinny być dodatkowo osłonięte nastopnikiem dla zabezpieczenia
przed penetracją ciekłego metalu. Używa się również obuwia zabezpieczającego
dodatkowo śródstopie.
Wtórne ubranie ochronne
Wtórne ubranie ochronne zabezpiecza ubranie robocze przed wypaleniem lub
zapaleniem i przeznaczone jest na stanowiska pracy mniej eksponowanych na
zagrożenia. Przykładem takiego ubrania są ognioodporne kombinezony . Chociaż
ubranie wtórne nie jest przepustką do całkowitego bezpieczeństwa to z pewnością
zabezpiecza przed poparzeniami.
W wielu przypadkach, poważne poparzenia lub nawet śmierć były
następstwem zapalenia się ubrania roboczego od iskry lub rozprysku a nie
bezpośredniego poparzenia przez iskry lub rozprysk metalu.
7
Noszona pod wtórnym ubraniem ochronnym bielizna ,skarpetki i ubranie robocze
powinny być wykonane z naturalnych włókien. Niektóre włókna syntetyczne ulegają
stopieniu lub łatwemu zapaleniu pogarszając skutki poparzeń. Producenci zalecają
Satynę bawełnianą jako najlepiej zabezpieczającą , ognioodporną ,wygodną w
noszeniu i łatwą do prania.
Z całą pewnością odlewnie i huty to bardzo „gorące miejsca pracy” a
stosowanie ubrań ochronnych dodatkowo powiększa ‘stres termiczny”. Należy
jednak pamiętać o tym że to właśnie ubranie ochronne może zadecydować o
naszym życiu lub śmierci.
Maski i respiratory
Dla ochrony przed hałasem i czynnikami ryzyka niesionymi przez powietrze
Stosuje się odpowiednio respiratory i środki ochrony słuchu. I tak przed
wdychaniem potencjalnie szkodliwych dla zdrowia drobinek krzemionki łatwo
zabezpieczy respirator użyty np. przy wymianie poszycia pieca ,kiedy zapylenie jest
duże. Należy pamiętać , o doborze środka ochrony dróg oddechowych właściwego
Dla rodzaju zagrożenia, ponieważ większość z nich zabezpiecza specyficznie tylko
Przed niektórymi rodzajami pyłów i oparów.
TRZY KLUCZE BEZPIECZE ŃSTWA OSOBISTEGO
Są trzy zasadnicze sposoby zabezpieczenia ludzi przed zagrożeniami związanymi
z pracą z ciekłym metalem : Bezpieczna odległość, Bariery ochronne, Odzież
ochronna.
Bezpieczna odległość jest najbardziej wprost zależną formą ochrony; im większa
odległość od pieca lub/i ciekłego metalu tym większe bezpieczeństwo. Z tej właśnie
przyczyny , producenci pieców bardzo promują rolę systemów zdalnego załadunku
i kontroli komputerowej. Systemy te pozwalają ludziom wykonywać swoją pracę
z bezpiecznej odległości. Ci pracujący na stanowiskach nie związanych
bezpośrednio z obsługą pieca , pod żadnym pozorem, nie powinni przebywać w
strefie zagrożenia w trakcie załadunku, topienia i zalewania.
Bariery ochronne są zabezpieczeniem w przypadku kiedy utrzymanie
bezpiecznej odległości nie jest możliwe. Przykładem może być ekran ochronny
W kabinie stacji kontroli zalewania .
Właściwie dobrane ubranie ochronne jest najważniejszym krokiem jaki
powinniśmy uczynić w kierunku ochrony własnej osoby . Jest to pierwsza
Linia frontu walki o osobiste bezpieczeństwo.
Osuszanie , podgrzewanie i zdalny załadunek materiału wsadowego mogą
W znaczący sposób zredukować liczbę wypadków związanych z załadunkiem
pieca.
8
CIEKŁE ALUMINIUM - NIŻSZA TEMPERATURA , WYŻSZE RYZYKO
Chociaż metale z grupy aluminium mają niższą temperaturę topienia niż
Metale z grupy żelaza to niosą potencjalnie wyższe ryzyko dla pracujących przy nich
ludziach.
Cząstki rozprysków metali żelaza, dzięki właśnie swojej niezwykle wysokiej
temperaturze 1600 stopni C, mają tendencję do odbijania się od odsłoniętej skóry
dzięki wilgoci na jej powierzchni.
Ciekłe aluminium natomiast przylepia się do skóry powodując głębokie,
pozostawiające trwałe blizny ,poparzenia . Przy udziale większej ilości ciekłego
metalu poparzenia takie mogą być śmiertelne.
Praca przy ciekłym metalu to poważne wyzwanie związane z wieloma zagrożeniami;
Rozległość poparzeń decyduje o przeżyciu. Świadomość tych zagrożeń i
przedsięwzięcie właściwych środków zapobiegawczych pozwoli zredukować
Codzienne ryzyko w pracy.
Ubranie ochronne , okulary, osłony twarzy, hełmy ,buty, rękawice chronią nas
Zarówno przed ciekłym żelazie jak i aluminium.
Specjaliści ds. bezpieczeństwa zwracają jednak uwagę ,że drobinki ciekłego
aluminium przylepiają się do niektórych rodzajów tkanin , a do innych nie.
A także , niektóre rodzaje aluminizowanych tkanin , oblane ciekłym aluminium ,
zapalają się , a inne nie.
Dlatego , przed podjęciem decyzji o wyborze ubrania ochronnego zaleca się
przeprowadzenie stosownych testów.
WŁAŚCIWE , ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZEŃSTWO, UTRZYMANIE
WKŁADZINY PIECA
Dobrze i właściwie utrzymana wykładzina jest bardzo istotna dla bezpiecznego
działania wszystkich rodzajów pieców do topienia metali . W piecach indukcyjnych
Jest to czynnik o znaczeniu absolutnie zasadniczym. Fizyka indukcji elektrycznej
9
Wymaga ,żeby wykładzina pomiędzy zwojami indukcyjnymi a kąpielą była jak
najcieńsza.
Jednocześnie musi być wystarczająco gruba aby dokładnie zabezpieczać zwoje
I nie dopuścić do przesączenia metalu wobec ataków ciekłego metalu ,środków
chemicznych i uszkodzeń mechanicznych.
Utrzymanie parametrów wykładziny w ramach limitów narzuconych przez
producenta wymaga dużej dbałości podczas wszystkich operacji dokonywanych
w obrębie pieca jak również wszechstronnej kontroli i procedur monitoringu.
Ponad wszelką wątpliwość przesączenie metalu należy do największych zagrożeń
Występujących w procesie topienia i utrzymywania. Przesączenie następuje
Kiedy ciekły metal przebije warstwę wykładziny. Jednoczesne uszkodzenie linii
elektrycznej, hydraulicznej, chłodzenia lub kontroli stwarza bezpośrednie niebezpieczeństwo ognia lub wybuchu typu woda/metal. Utrzymanie spójności
wykładziny pieca jest czynnikiem decydującym w zapobieganiu przesączeniom
metalu.
Czynniki zagrażające spójności wykładziny pieca
-
zastosowanie niewłaściwego materiału ogniotrwałego
nieodpowiednia lub niewłaściwa instalacja (położenie) materiału
ogniotrwałego
właściwa wykładzina niewłaściwie monitorowana staje się zbyt cienka
nagły lub skumulowany skutek udarów fizycznych lub zmęczenia
mechanicznego
nagły lub skumulowany skutek nadmiernych temperatur lub szoku
termicznego
nawarstwienie nagaru (żużlu
Każda z powyższych sytuacji może skutkować przesączeniem metalu z pieca
indukcyjnego. Dlatego też skupienie uwagi na wykładzinie pieca jest absolutnie
Zasadnicza dla bezpiecznego wytapiania i przetrzymywania.
WYBÓR WŁAŚCIWEGO MATERIAŁU OGNIOTRWAŁEGO
Materiał ogniotrwały składa się z kilku związków chemicznych z klasy związków
zwanych utleniaczami.
Wykładziny stosowane w piecach indukcyjnych są zwykle wykonane z glinki,
krzemionki lub magnezji z dodatkiem materiału wiążącego.
Dobór właściwego materiału ogniotrwałego na potrzeby konkretnego procesu
topienia lub przetrzymywania jest sprawą zasadniczą . Należy brać pod uwagę
następujące elementy : jaki metal poddany będzie topieniu, temperatury jakie będą
osiągane , czas topienia , czas przetrzymywania metalu w piecu, intensywność
mieszania indukcyjnego , dodatki lub środki stopowe jakie będą zastosowane, a
także praktyka wymiany wykładziny.
Najpewniejszym sposobem wyboru właściwego materiału jest zasięgnięcie opinii
Sprzedającego , który dysponuje informacjami nt. składu i charakterystyki zachowań
Tradycyjnych i nowoczesnych materiałów ogniotrwałych.
WŁŚCIWE ZAINSTALOWANIE WYKŁADZINY PIECA
10
Równie ważnym jak dobór właściwego materiału jest właściwa jego instalacja.
Jeśli materiał ogniotrwały jest niewłaściwie zestalony podczas instalowania,
Powstałe luki lub obszary o mniejszej gęstości tworzą słabe punkty w kontakcie
Z ciekłym metalem. Jeśli t wykładzina tygla będzie nierównomierna to z dużą dozą
prawdopodobieństwa można przyjąć ,że nie wytrzyma do końca zakładanego okresu
eksploatacji.
Należy z absolutną dokładnością i bez pośpiechu stosować się do zaleceń
producenta w zakresie procedur suszenia i spiekania materiału
ogniotrwałego. Jeśli nie pozostawimy materiałowi ogniotrwałemu dość czasu na
związanie , wykładzina będzie wrażliwa na ataki ciekłego metalu i żużlu.
W piecach bezrdzeniowych stosowane są czasem .... tygle do topienia metali
nieżelaznych zamiast wykładziny ubijanej. Jedną z zalet tygli jest to, że mogą być
produkowane z polewą zabezpieczającą, która nie tylko zapobiega utlenianiu
materiału ogniotrwałego ale stanowi dodatkowe jego zabezpieczenie przed mikro
pęknięciami , które mogą powstać w trakcie rutynowych czynności odlewniczych.
Zabezpieczające działanie polewy trwa tak długo jak długo jej powłoka nie
ulegnie uszkodzeniu. Jeśli się wyszczerbi lub uszkodzi w inny sposób podczas
instalacji lub kolejnych operacji , małe pękniecie raczej się powiększy niż
ulegnie „zabliżnieniu”. Wtedy dojść może do przesączenia metalu (run-out)
MONITOROWANIE NORMALNEGO CYKLU EKSPLOATACYJNEGO
WYKŁADZINY
W piecach indukcyjnych, ogniotrwałe wykładziny i tygle ulegają zużyciu wskutek
Ocierania/rysowania przez wsad ścian pieca. Dzieje się to głównie za sprawą
mieszania indukcyjnego wywoływanego przez pole elektromagnetyczne pieca.
Teoretycznie zużycie materiału ogniotrwałego powinno być równomierne ,
Praktycznie nigdy tak się nie zdarza. Najbardziej intensywne zużycie występuje:
- na styku powierzchni żużel metal
- w strefach połączenia ścian bocznych z dnem
- „cienkich” punktach wykładziny wskutek niedbałych procedur
Cały piec należy poddać kontroli wizualnej każdorazowo po opróżnieniu , ze
szczególnym uwzględnieniem opisanych powyżej miejsc intensywnego
zużycia. Obserwacje dokładnie opisać w dzienniku .
Chociaż użyteczne, inspekcje wizualne nie zawsze są możliwe ani też , jako
Jedyne, nie wykryją wszystkich potencjalnych problemów zużycia.
Niektóre punkty krytyczne są stale przykryte ciekłym metalem(aż do momentu
wymiany wykładziny) i one właśnie mogą ujść uwadze podczas inspekcji wizualnej.
Ograniczenia te czynią sprawą zasadniczą programy monitorowania zużycia
wykładziny.
Bezpośrednie pomiary wewnętrznej średnicy pieca dostarczą doskonałej informacji
o stanie wykładziny. Aby mieć punkt odniesienia, najlepiej wykonać wykres pomiaru
„zerowego” po każdej wymianie wykładziny pieca. Kolejne pomiary wykażą stopień
11
zużycia lub odkładanie się nagaru. Ustalenie stopnia zużycia, który prowadzi do
erozji materiału łatwopalnego pozwoli na zaplanowanie wymiany wykładziny zanim
Ulegnie ona zużyciu w stopniu zagrażającym bezpieczeństwu.
Słowo ostrzeżenia: sprawdzian szczękowy nie zdaje tu egzaminu i nie powinien być
stosowany. Pomiarów należy dokonywać przy użyciu centralnie osadzonego
Stojaka z radialnym ramieniem pomiarowym.
W przypadkach kiedy kontrola wizualna pieców bezrdzeniowych nie jest możliwa
Jeśli np. używane są do permanentnego utrzymywania i zalewania ,
Operator powinien jednoznacznie rozpoznawać niżej wymienione symptomy zużycia
Wykładziny:
- osiąganie maksymalnej mocy na niższym niż normalnie stosowany
woltażu
- przy zasilaniu prądem stałym , konieczność włączenia w obwód
zwiększonej liczby kondensatorów dla utrzymania czynnika mocy(/)
- przy zasilaniu prądem zmiennym wchodzenie na częstotliwość wyższą
niż normalna
Jakkolwiek użyteczne , zmiany charakterystyki zasilania elektrycznego nie mogą
Zastąpić fizycznych pomiarów samej wykładziny.
Do odczytów miejscowego pomiaru temperatury służą dwa dostępne na rynku
urządzenia. Magnetyczny termometr kontaktowy przymocowany do stalowego
korpusu pieca kanałowego wykaże zużycie wykładziny ujawniając gorące miejsca.
Termometry na poczerwień pozwalają na zdalne pomiary temperatury przez
urządzenie przypominające wyglądem ręczną kamerę .
Bez względu na sposób monitorowania zużycia wykładziny zasadniczą sprawą jest
opracowanie i stosowanie standardowych procedur postępowania. Dokładne zapisy
danych i wykresy pomogą w maksymalnym wykorzystaniu pieca przy
zminimalizowanym ryzyku niebezpieczeństwa jakie niesie nadmiernie zużyta
wykładzina.
UDAR FIZYCZNY I ZMĘCZENIE MECHANICZNE
Nagłe lub skumulowane skutki udaru fizycznego lub zmęczenia mechanicznego
Są czynnikami mogącym prowadzić do uszkodzenia materiału ogniotrwałego.
Większość materiałów ogniotrwałych jest krucha i nieodporna na naprężenia.
Toteż uderzenie zrzucanego do pustego pieca materiału wsadowego może
Być przyczyną pęknięcia wykładziny , które niezauważone , wskutek penetracji
ciekłego metalu może doprowadzić do przesączania metalu i ryzyka wybuchu typu
woda / metal.
Dlatego, w miarę możliwości, zawsze materiał wsadowy należy opuszczać do pieca.
Jeśli musi być zrzucony należy zapewnić na spodzie materiał, który zamortyzuje
Uderzenie. Należy również pamiętać o centralnym umieszczeniu materiału
wsadowego tak aby nie stykał się ze ścianami pieca.
Systemy zdalnego załadunku są skonstruowane w ten sposób ,żeby umieszczać
12
Materiał wsadowy nie uszkadzając wykładziny pieca.
Zmęczenia mechanicznego spowodowanego różnicą rozszerzalności termicznej
między materiałem wsadowym i wykładziną można uniknąć nie dopuszczając do
zakleszczenia metalu w piecu. Z wyjątkiem sytuacji, kiedy robi się to ze względów
bezpieczeństwa np. w przypadku zawieszenia wsadu, nigdy nie wolno dopuszczać
do zakrzepnięcia metalu w piecu. W przypadku przedłużającej się awarii zasilania ,
Utraty chłodziwa lub innego przedłużającego się przestoju piec powinien zostać
opróżniony.
NADMIERNE TEMPERATURY / SZOK TERMICZNY
Różne materiały ogniotrwałe są odporne na różne zakresy temperatur
występujących w piecu. Dlatego ważne jest aby materiał ogniotrwały znajdował
zastosowanie w zakresach temperatur dla siebie właściwych. Jeśli bowiem będzie
poddawany temperaturom zbyt dla siebie wysokim lub niskim , w wyniku szoku
termicznego wykonana z niego wykładzina może ulec uszkodzeniu. Pękanie i
łuszczenie mogą być wczesnymi oznakami szoku termicznego , co zagraża
potencjalnie poważnymi przesączeniami metalu.
Przegrzewanie i niewłaściwe schładzanie może być również przyczyną szoku
termicznego. Aby uniknąć przegrzania należy monitorować temperaturę kąpieli
I temperaturę w momencie topnienia wsadu . Uważne monitorowanie temperatury
pomaga uniknąć przegrzania kąpieli. Temperatury kąpieli przekraczające
dopuszczalny zakres temperatur dla wykładziny powodują rozmiękczenie jej
powierzchni powodując jej szybką ,katastrofalną w skutkach, erozję.
Wysokie zakresy temperatur w średniej częstotliwości piecach bezrdzeniowych
Powodują ich szybkie przegrzanie. Piece kanałowe do przetrzymywania działają w
niskim zakresie temperatur i mają grubszą wykładzinę w górnej komorze (case).
Jednak kontrola temperatury jest tu również niezbędna ponieważ wykładzina cewki
indukcyjnej(inductor) jest zwykle cieńsza. We wszystkich typach pieców indukcyjnych
Aparatura pomiarowa i komputerowe systemy kontroli mogą zapobiec
przypadkowemu przegrzaniu.
Zimny piec do przetrzymywania zanim zostanie wypełniony ciekłym metalem musi
być podgrzany zgodnie z zaleceniami producenta. W przypadku topienia zimnego
wsadu w zimnym piecu , spowolnienie tempa wstępnego podgrzewania aż do
momentu kiedy zacznie się tworzyć ciekły metal zminimalizuje ryzyko szoku
termicznego. Stopniowe podgrzewanie wsadu pozwoli na zasklepienie się szczelin
Wykładziny zanim zaistnieje ryzyko penetracji ciekłego metalu. Schładzanie pieca
po wytopie wymaga również stosowania się do zaleceń producenta.
ŻUŻEL I NAGAR
Żużel i nagar jest nieodłącznym produktem ubocznym przy topieniu metalu.
Nagar powstaje kiedy rdza, zanieczyszczenia i piasek z materiału wsadowego oraz
erodującej wykładziny oddzielają się i wypływają na powierzchnię metalowej kąpieli.
Żużel powstaje w efekcie utleniania podczas topienia metali nieżelaznych jak np.
aluminium. Reakcje chemiczne między żużlem lub nagarem i kąpielą metalową
13
Przyczyniają się do szybszej erozji wykładziny. Nie rzadko ta część wykładziny pieca
musi być łatana między planowymi wymianami wykładziny. W ekstremalnych
przypadkach , erozja odsłania zwoje indukcyjne stwarzając ryzyko wybuch typu
Woda / metal. Wymiana wykładziny w takich okolicznościach powinna być
niezwłoczna.
Chociaż nieuniknione , skutki wytrącania się żużlu można ograniczyć poprzez
ograniczenie użycia zardzewiałego złomu jako materiału wsadowego , śrutowanie
skorodowanego materiału wsadowego oraz unikanie nadmiernie wysokich
temperatur.Osadzanie się nagaru można kontrolować poprzez uregulowanie
mieszania, poziom metalu i temperaturę.
MIESZANIE INDUKCYJNE
W bezrdzeniowych i kanałowych piecach indukcyjnych wsad jest topiony i
przegrzewany przez prąd elektryczny generowany przez pole elektromagnetyczne.
Kiedy metal ulegnie stopieniu pole elektromagnetyczne powoduje krążenie kąpieli
W/g wzoru ósemki. Nazywa się to mieszaniem indukcyjnym, które dobrze służy
uzyskiwaniu dużej jednorodności stopu.
Negatywna stroną mieszania jest stopniowe wycieranie wykładziny pieca przez
Rotującą w jego wnętrzu kąpiel metalową . W konsekwencji wykładzina staje się
coraz cieńsza i powinna zostać wymieniona zanim ulegnie uszkodzeniu.
„ELEKTRYCZNE” MONITOROWANIE ZUŻYCIA WYKŁADZINY
Częściową wiedzę na temat stopnia zużycia wykładziny można uzyskać ze
Zmienionej charakterystyki elektrycznej pieca. Wiedza ta odnosi się jednak do
ogólnego , można powiedzieć przeciętnego stanu zużycia , bez możliwości
wskazania konkretnych miejsc o krytycznym stopniu zużycia.
Jedynie w przypadku pętli indukcyjnej w piecu kanałowym metoda elektryczna
Jest użyteczna dla określenia stopnia zużycia wykładziny , gdyż zgromadzony
tam zawsze ciekły metal uniemożliwia jej ocenę wzrokową.
Zużycie wykładziny zmienia wartości parametrów elektrycznych pieca.
Porównanie ich z wartościami parametrów wyspecyfikowanymi przez producenta
Pieca oraz z wcześniejszymi odczytami pozwala na ocenę stopnia zużycia
wykładziny w skrzynce indukcyjnej.
Metoda ta jest absolutnie nie przydatna w ocenie kondycji wykładziny w kąpieli
Głównej. W kąpieli głównej wykładzina atakowana jest chemicznie na linii nagaru.
Może się ona sytuować na różnych wysokościach zależnie od przyjętej metody
postępowania . Wykładzinę należy kontrolować wizualnie sprawdzając jednocześnie
zewnętrzną temperaturę korpusu. Jeśli wykładzina jest cienka temperatura
Zewnętrzna korpusu wykaże gorące miejsce. Po zlokalizowaniu , wykładzina w
takim miejscu powinna być dokładnie obejrzana. Jeśli stopień erozji jest duży należy
piec natychmiast wyłączyć z użytkowania. Normalna temperatura korpusu może
wynosić ponad 192ºC. Jeśli jest wyższa lub jeśli zlokalizowane gorące miejsca maja
temperaturę o ok.40ºwyższą niż przylegle miejsca , należy dokładnie przyjrzeć się
wykładzinie.
„Metodą elektryczną” można badać również zużycie wykładziny w piecach bez-
14
rdzeniowych, ale jak wspomnieliśmy wskaże ona jedynie ogólny, uśredniony
stan zużycia bez zlokalizowania miejsc krytycznych. Tak więc całkowite zdanie się
na tę metodę nie jest wskazane.
Piece bezrdzeniowe są opróżniane wystarczająco często , żeby dokonać inspekcji
wizualnej i pomiarów fizycznych, które są zawsze dokładniejsze.
ZAUTOMATYZOWANA TECHNOLOGIA TOPIENIA ZAPOBIEGA
PRZYPADKOWYM PRZEGRZANIOM I USZKODZENIOM WYKŁADZINY
Nowoczesne systemy topienia indukcyjnego są wysoko zasilane i topią wsad bardzo
szybko. Natomiast skomputeryzowane systemy kontroli procesu topienia
minimalizują ryzyko przypadkowego przegrzania kąpieli metalowej.
Proces topienia jest całkowicie pod kontrolą komputera. Komputerowo ważony jest
wsad, ustalana wymagana temperatura topienia i zalewania oraz wyliczana
automatycznie ilość kilowatogodzin dla procesu topienia aż do jego zakończenia.
Następnie system samoczynnie wyłącza się lub moc zasilania spada do poziomu
potrzebnego dla przetrzymywania metalu w stanie nagrzanym. Odczyty termoogniwa mogą być przekazywane do komputera w celu dalszego doprecyzowania
Procesu.
Precyzja kontrolowania procesu topienia optymalizuje koszty poprzez zmniejszone
zużycie mocy, oszczędność czasu i podniesienie bezpieczeństwa dzięki
zmniejszonemu ryzyku przegrzania kąpieli . W konsekwencji przyczynia się też do
Uczynienia procesu topienia bezpieczniejszym gdyż zmniejszone ryzyko przegrzania
Zmniejsza ryzyko uszkodzenia wykładzina i w konsekwencji wybuchu pieca.
SYSTEMY WYPYCHANIA ZAPOBIEGAJĄ NADMIERNEMU ZAPYLENIU
PRZY WYMIANIE WYKŁADZINY OGNIOTRWAŁEJ
Zanim powstały zautomatyzowane systemy do tego przeznaczone , wymiana
wykładziny była zabiegiem praco- i czasochłonnym , a także brudnym
powodującym duże zapylenie. Dzisiejsze bezrdzeniowe piece indukcyjne
Wyposażone są w automatyczne systemy wypychania, które skróciły proces
usuwania zużytej wykładziny , zmniejszyły ryzyko uszkodzenia zwojów , a także
Poprawiły warunki pracy.
Systemy takie towarzyszą nowym piecom, ale mogą być również montowane w
piecach starszej generacji.
ZAWIESZENIE WSADU WYMAGA NATYCHMIASTOWEGO DZIAŁANIA
ZAPOBIEGAJĄCEGO PRZESACZENIU METALU
Kiedy zimny materiał wsadowy znajdujący się w górnej części pieca nie styka się
Ze stopionym metalem na dnie pieca mamy do czynienia ze zjawiskiem
zawieszenia wsadu.
Kiedy następuje zawieszenie wsadu, zimny materiał wsadowy nie przyczynia się do
Moderowania temperatury kąpieli w cyklu topienia. Warstwa powietrza między
Zawieszonym metalem stałym i powierzchnią metalu stopionego działa jak izolator.
15
Ciekły metal na dnie pieca , pod wpływem pełnej mocy grzewczej, ulegnie
przegrzaniu. W tej sytuacji przegrzanie w piecu indukcyjnym nastąpi bardzo szybko
Powodując wzrost temperatury kąpieli powyżej maksymalnego poziomu
dopuszczalnej temperatury dla wykładziny ogniotrwałej. Dodatkowym czynnikiem
ryzyka szybkiej erozji i uszkodzenia wykładziny , jest nadmierna intensywność
mieszania indukcyjnego spowodowana małą masą kąpieli i wysokim zasilaniem.
Bez natychmiastowego działania w/w opisana sytuacja grozi przesączeniem
Metalu. Jeśli nastąpi ono przez dno pieca, może powstać ogień bezpośrednio pod
piecem i w okolicy dołu odlewniczego ,co skutkuje uszkodzeniem systemu hydraUlicznego, kontroli zasilania i chłodzenia wodnego.
Jeśli ciekły metal przesączy się przez cewkę pieca i wejdzie w kontakt z wodą,
Nastąpi natychmiastowa zamiana wody na parę wodną o pojemności 1600 razy
Większej od pojemności wody uczestniczącej w tej reakcji. Jeśli woda dostanie się
pod ciekły metal może dojść do eksplozji skutkującej ekstensywnym stratami
w ludziach i sprzęcie.
Zawieszenie wsadu może wystąpić w każdym rodzaju pieca indukcyjnego
Toteż każdy operator musi być świadomy tego faktu i wynikających z niego zagrożeń
A także umieć nań reagować.
Zagrożenie zawieszeniem wsadu można zminimalizować poprzez dobór właściwego
materiału wsadowego oraz właściwy załadunek różnej wielkości elementów wsadu.
Jeśli jednak wsad ulegnie zawieszeniu należy natychmiast wyłączyć zasilanie
do momentu ustalenia temperatury kąpieli. Jeśli zawieszony wsad kompletnie
zamknie światło pieca może nastąpić wzrost ciśnienia między
Nim a powierzchnią kąpieli . Jeśli tak się zdarzy , najbezpieczniej jest pozwolić
kąpieli zakrzepnąć.
Rysunek
Jeśli można mieć pewność ,że światło pieca nie jest zamknięte i nie ma
niebezpieczeństwa wzrostu ciśnienia w piecu , można piec przechylić tak żeby
Kąpiel weszła w kontakt z zawieszonym metalem stałym , w którym wytopi się otwór.
Przed przechyleniem pieca ustawić przy nim kadż na ew. zlewki ciekłego metalu.
Topienie zawieszonego wsadu wymaga wyłączenia zasilania i obecności
Tylko personelu potrzebnego do obsługi. Podczas topienia zawieszonego
wsadu nie należy ustawiać się po frontowej stronie pieca. Pod żadnym
pozorem nie należy przecinać zawieszonego wsadu przy użyciu lancy do
cięcia tlenowego ani burning bar(?).
Po wytopieniu się otworu w zawieszonym wsadzie piec ponownie ustawić w pozycji
pionowej , sprawdzić temperaturę kąpieli, czy nie jest przegrzana , i przez
wytopiony otwór dodawać materiał wsadowy ,żeby podnieść poziom kąpieli do
poziomu zawieszonego wsadu , który ulegnie stopieniu.
Dodawanie materiału stałego do kąpieli spowoduje również obniżenie jej temperatury
Co może spowodować konieczność włączenia zasilania dla uzyskania i utrzymania
Właściwej temperatury do zalewania.
Zasilanie nie powinno być ponownie włączone w przypadku wystąpienia
któregokolwiek z wymienionych poniżej okoliczności:
16
1. samoczynne wyłączenie detektora przecieku gruntowego
wskazujące na penetrację ciekłego metalu do cewki
2. zasilanie prądem o zmiennej częstotliwości przechodzi na częstotliwości
wyższej niż normalnie lub też zasilanie prądem o stałej częstotliwości
wymaga włączenia większej niż zwykle ilości kondensatorów;
okoliczności takie wskazują na erozję wykładziny
3. widoczna na powierzchni nadmierna ilość żużlu wskazująca na poważne
uszkodzenie wykładziny
4. Temperatura wody w cewce jest wyższa niż normalnie
Każda z powyższych okoliczności wskazuje, że ciekły metal może być blisko
cewki , a to wymaga natychmiastowej ewakuacji okolic pieca aż do momentu
zestalenia się metalu.
Jeśli żadna z w/w okoliczności nie występuje topienie zawieszonego wsadu może
być kontynuowane. Po zakończeniu topienia należy natychmiast opróżnić piec i
dokładnie obejrzeć wykładzinę aby ocenić jej stan. W przypadku jakichkolwiek
wątpliwości wykładzinę należy wymienić.
ZAWIESZANIE SIĘ WSADU – SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE
Sygnałów ostrzegawczych jest kilka. Najbardziej oczywistym jest przedłużający
się czas topienia. Jednak zamiast zwiększenia mocy operator powinien
natychmiast wyłączyć zasilanie . Zwiększanie mocy jest absolutnie wykluczone.
Jeśli topiony jest metal żelazny , w warunkach przegrzania , w wyniku reakcji
chemicznej z wykładziną pieca powstaje tlenek węgla, który ujawnia się w postaci
niebieskich płomyków na/w zawieszonym wsadzie. Pojawienie się tych płomyków
wskazuje ,że piec może być pod ciśnieniem.
Podobnie w przypadku wsadu z metalu nieżelaznego powstaje gaz, nie będzie
jednak żadnych symptomów ,że tak się dzieje.
CZUJNIKI UZIEMIENIA PRZECIEKU
System czujników uziemienia przecieku stosowany w większości
Bezrdzeniowych pieców indukcyjnych (z wyjątkiem tyglowych przenośnych) oraz
W systemach zasilania jest podstawowym elementem bezpiecznego topienia i przeTrzymywania. System w skład którego wchodzi obwód detektora połączony z
zasilaniem i próbnikiem czujnika uziemienia przecieku stanowi istotne
zabezpieczenie przed porażeniem elektrycznym oraz sygnalizuje penetrację
ciekłego metalu do cewki , która poważnie zagraża wybuchem pieca.
Próbnik czujnika uziemienia przecieku zasadniczym elementem
zabezpieczającym
Próbnik czujnika uziemienia przecieku umieszczony w dnie pieca jest zasadniczym
elementem zabezpieczającym w piecach z ubijaną wykładziną i przewodzącymi
tyglami(?). Próbnik taki składa się z uziemienia połączonego przez wykładzinę
17
przewodami do metalowej kąpieli lub tygla przewodzącego. System taki uziemia
kąpiel.
RYSUNEK
W niektórych rodzajach małych pieców z nie przewodzącymi, stacjonarnymi tyglami,
gdzie kąpiel praktycznie nie może być uziemiona , próbnik czujnika uziemienia
przecieku ma postać drucianej klatki umieszczonej między tyglem i cewką
(patrz rysunek).
Bez względu na postać, odprowadzając napięcie z kąpieli elektrycznej, próbniki mają
za zadanie zabezpieczać, przed porażeniem elektrycznym pracujących na mostku
robotników .
Gdyby ciekły metal przedostał się do cewki, próbnik detektora odprowadzi
elektryczność z cewki do gruntu. Zjawisko to zostanie wychwycone przez moduł
Detektora uziemienia , który odetnie zasilanie i zatrzyma wyładowania łukowe cewki
(?). Zapobiega to również przenoszeniu przez kąpiel metalową lub przez materiał
wsadowy wysokich napięć ,które stanowią zagrożenie, czasami śmiertelne,
Dla operatora jeśli wejdzie z nimi w kontakt konwekcyjny. Aby zapobiegać pora
-żeniom elektrycznym przy próbkowaniu, miareczkowaniu(?) czy usuwaniu żużla
odcięcie zasilania pieca jest standardową procedurą bezpieczeństwa.
Moduł uziemienia odcina zasilanie
Detektor uziemienia przecieku działa w koniunkcji z modułem uziemienia
Zamontowanym przy zasilaniu. Zespół obwodów elektronicznych w obwodzie
detektora uziemienia przecieku na bieżąco monitoruje elektryczną integralność
systemu. Zespół ten odcina dopływ mocy do pieca w przypadku wykrycia
nieprawidłowości w cewce indukcyjnej . Jest to podstawa bezpieczeństwa pieca.
Jeśli wykładzina pieca lub tygiel są pęknięte lub w inny sposób uszkodzone i ciekły
metal wejdzie w kontakt z naładowaną elektrycznie cewką to dojdzie do jej
pęknięcia, wskutek czego woda zetknie się z kąpielą metalową i dojdzie do erupcji
metalu lub wybuchu pieca . Dla bezpiecznego przebiegu procesu topienia obie
części systemu , próbnik uziemienia i detektor uziemienia przecieku muszą działać
sprawnie.
KONSERWACJA SYSTEMU
Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie detektora w piecu z ubijaną wykładziną,
Przy jej instalowaniu należy się upewnić ,że przewód próbnika uziemienia styka się
z formą wykładziny. Również przy łataniu wykładziny należy się upewnić, że
przewody próbnika uziemienia są odsłonięte pozwalając na kontakt z materiałem
wsadowym. Jeśli przewody są zbyt krótkie należy przyspawać przewody ze stali
nierdzewnej (304?) żeby w ten sposób przedłużone sięgały wsadu lub
przewodzącego tygla.
Testowanie integralności próbnika wymaga zdjęcia pomiarów za pomocą
specjalnego urządzenia (jak na zdjęciu powyżej). W piecach z ubijaną wykładziną
i przewodzącym tyglem częste sprawdzanie przewodów próbnika jest szczególnie
ważne .Umieszczone na dnie pieca mogą łatwo zostać przykryte przy wymianie
wykładziny, pokryte nagarem, wypalone lub uszkodzone w inny sposób.
Do sprawdzania sprawności działania uziemienia służy specjalne, łatwe w użyciu ,
18
Dostępne na rynku urządzenie .Może być ono użyte do sprawdzenia każdego
systemu wyposażonego w próbnik czujnika uziemienia przecieku.
Zaniedbania w tym zakresie skutkują zagrożeniem bezpieczeństwa personelu i
Pieca.
Obwód czujnika uziemienia powinien być sprawdzany co najmniej raz dziennie.
Test polega na włączeniu symulatora awarii uziemienia.
Ze względu na zasadnicze znaczenie systemu uziemienia przecieku dla
bezpieczeństwa pracy przy bezrdzeniowym indukcyjnym topieniu i
przetrzymywaniu nie należy podejmować pracy jeśli system uziemienia jest nie
sprawny.
SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA ELEKTRYCZNEGO W ODLEWNI
Dopóki w odlewniach pracowały zwykłe piece płomieniowe zagrożenia elektryczne
były takie same jak w innych zakładach produkcyjnych. Elektryczne silniki,
podnośniki , ładowarki, podgrzewarki , oświetlenie wszystkie te urządzenia pracowały
na standardowym napięciu i chociaż większych rozmiarów to podobne do
domowych. Jak wszyscy pracownicy przemysłowi odlewnicy nauczyli się traktować
Elektryczność z respektem. Z drugiej jednak strony lata obycia z elektrycznością
I urządzeniami elektrycznymi nauczyły ich ,że ryzyka z nią związanego łatwo jest
Uniknąć.
Wprowadzenie pieców indukcyjnych sprawiło ,że odlewnicy zaczęli pracować w
bezpośredniej bliskości wysokich napięć . Nauczyli się również ,że iskrzenie
Miedzy kawałkami metalu zimnego wsadu jest normalnym zjawiskiem w piecu
Indukcyjnym i nie musi oznaczać katastrofy.
Chociaż systemy indukcyjne stanowią większe zagrożenie porażenia elektrycznego
to dysponują również odpowiednio większą ilością zabezpieczeń przed tego rodzaju
ryzykiem .Należą do nich urządzenia blokujące zasilanie lub uniemożliwiające
przypadkowe włączenie urządzeń podczas konserwacji.
A oto kilka podstawowych zasad bezpieczeństwa elektrycznego na mostku
odlewniczym
1. Do obsługi urządzeń do topienia indukcyjnego mogą być dopuszczeni
jedynie przeszkoleni w zakresie systemów indukcyjnych operatorzy.
Przeszkolony operator powinien w pełni orientować się w zakresie
kontroli, alarmów i limitów, funkcji diagnostycznych, cech
bezpieczeństwa systemu. Musi również znać zasady i procedury
bezpieczeństwa związane z działaniem systemu.
2. Urządzenia do topienia indukcyjnego nie powinny pracować
Jeśli nie działają systemy zabezpieczeń.
3. Operator systemu , jeśli nie jest przeszkolonym technikiem elektrykiem,
Nie powinien otwierać szafy systemu zasilania ani mieć dostępu do
Strzeżonego obszaru wysokich napięć.
4. Zasilanie musi być wyłączone zawsze wtedy gdy podejmowane działa-
19
nia prowadzą do kontaktu z kąpielą np. pobieranie próbek, sprawdzanie
temperatury kąpieli lub usuwanie nagaru. Ma to zapobiegać śmiertelnym
porażeniom prądem elektrycznym w przypadku awarii systemów
zabezpieczających w momencie gdy kąpiel jest w indukcyjnym kontakcie
z cewką indukcyjną.
UWAGI DLA KIEROWNIKÓW I NADZORU TECHNICZNEGO DOT.
BEZPIECZEŃSTWA
Szczególnie nadzór techniczny musi mieć świadomość bezpieczeństwa
elektrycznego. Rosnące zastosowanie technologii indukcyjnych sprawia, że rośnie
liczba osób pracujących w bliskości wysokich napięć. Wielu techników serwisantów ,
w szczególności tych pracujących z niskimi napięciami np. w systemach
Kontrolnych , nie do końca zdaje sobie sprawę z ryzyka jakie niesie moc zasilania
indukcyjnego. Pójście na skróty polegające na zlekceważeniu systemów
odcinających zasilanie i dokonywanie napraw interwencyjnych pod napięciem
jest nie dopuszczalne przy najmniejszym choćby piecu indukcyjnym.
Tylko w pełni wyszkolony i świadomy personel może mieć dostęp do obszarów
Wysokiego ryzyka. Systemy odcinające zasilanie są jednym z efektywnych środków
Zapobiegania porażeniu prądem.
Poniższe procedury pomogą zminimalizować ryzyko wypadków z udziałem prądu
Elektrycznego podczas serwisowania przewodników, żródeł zasilania i cewek
W piecach indukcyjnych:
1. Umieścić tablice ostrzegawcze UWAGA WYSOKIE NAPIĘCIE dla
wszystkich stanowisk pod napięciem
2. Dokonywać napraw i serwisować tylko przy pomocy przeszkolonego
w pełni wykwalifikowanego personelu
3. Wyłączyć lub zablokować zasilanie przed rozpoczęciem naprawy i
serwisu urządzeń
4. Zakazać wstępu do obudowanych urządzeń do momentu kiedy główny
wyłącznik obwodu jest zablokowany w pozycji „wyłączony” (OFF),
A bieguny wyłącznika otwarte(?)
5. Odczekać 5 min po otwarciu wyłącznika zanim otworzy się drzwi obudowy (szafy) dając czas przewodnikom na rozładowanie
6. Zanim dotknie się czegokolwiek sprawdzić obecność pozostałości
napięcia na szynach zbiorczych (magistralach?)
6. Jeśli jeden z kilku pieców zasilanych ze wspólnego żródła zasilania
Przechodzi naprawę , należy odłączyć doprowadzające doń zasilanie
przewody z obu stron cewki I uziemionej cewki pieca(?)
Systemy zabezpieczeń występujące łącznie lub pojedynczo w urządzeniach zasilania
indukcyjnego
Blokady bezpieczeństwa : automatycznie wyłączają zasilanie jeśli drzwi obudowy
(szafy) nie są zamknięte.
System samo diagnozy: w zaawansowanych technologicznie systemach samo-
20
Diagnozujące kontrolki w przypadku wykrycia awarii uniemożliwią działanie
urządzenia.
Czujniki uziemienia przecieku: najważniejszy system odcinający zasilanie
W przypadku kiedy ciekły metal znajdzie się w bliskości lub zetknie z cewką
indukcyjną lub jeśli przemiennik mocy wyjściowej jest w inny sposób uziemiony(?)
Super szybki moduł ACI: działa ultra szybko uruchamiając wyłącznik obwodu
w przypadkach nagłych.
..........................................
Konfiguracje elektrycznych systemów indukcyjnych
Piece indukcyjne wymagają dwóch niezależnych systemów elektrycznych;
Jednego do zasilania systemów: chłodzenia , wychylania tygla i oprzyrządowania
Drugiego do zasilenia cewki indukcyjnej .
Linia elektryczna do skrzynki rozdzielczej odlewni dostarcza zwykle prąd do zasilania
pomp w systemie chłodzenia cewki indukcyjnej, mechanizmów hydraulicznych do
przechylania zespołu tyglowego oraz systemów oprzyrządowania i kontroli .
Elektryczność do cewki indukcyjnej dostarczana jest poprzez specjalnie zaprojektowane zródło zasilania podłączone do prądu trójfazowego o dużym woltażu i
amperażu.
Złożoność żródła zasilania cewki indukcyjnej zależy od rodzaju pieca i sposobu
Użytkowania. Piec kanałowy w którym przetrzymuje się i zalewa ciekły metal może
działać sprawnie na zasilaniu sieciowym. Piec bezrdzeniowy do topienia wymaga ,
natomiast, od średniej do wysokiej częstotliwości mocy. Zwiększona częstotliwość
Prądu zmiennego przepływającego przez zwoje indukcyjne zwiększa moc
przyspieszając proces topienia. 10 tonowy piec bezrdzeniowy działający na zasilaniu
sieciowym stopi w ciągu godziny połowę wsadu. Ten sam piec przy zasilaniu o mocy
4,5 raza wyższej niż sieciowa stopi pełne 10 ton wsadu w ciągu 36 minut .
Dodatkowym atutem pieców wyższej częstotliwości jest to ,że mogą być
uruchamiane przy użyciu mniej przestrzennego złomu i całkowicie opróżniane
Po każdym topieniu.
Transformatory, kondensatory, przemienniki potrzebne do „strojenia” częstotliwości
mocy na potrzeby wysoko efektywnych pieców indukcyjnych , mogą stwarzać
Poważne zagrożenie elektryczne. Z tego powodu umieszczane są w zamykanych na
klucz stalowych obudowach wyposażonych w blokady bezpieczeństwa.
TYLKO DLA PRZESZKOLONYCH TECHNIKÓW ELEKTRYKÓW
Raz na jakiś czas istnieje konieczność kontroli parametrów elektrycznych obwodów
pod napięciem. Mogą ich dokonywać jedynie wykwalifikowani elektrycy. Wszelkie
Instrukcje producenta, schematy obwodów, rysunki , które mogą być do tego
Wykorzystywane należy dokładnie sprawdzić pod kątem aktualności i kompletności.
Zanim przystąpi do testowania jakiegokolwiek obwodu pod napięciem , elektryk
powinien sprawdzić czy dysponuje właściwymi narzędziami pomiarowymi i czy
21
W pełni rozumie ich zastosowanie. Powinien również w pełni zastosować się do
zaleceń producenta co do warunków użycia tych narzędzi ,których zakresy
pomiarowe muszą być wyższe od parametrów roboczych testowanego obwodu.
Narzędzia do testowania powinny być wyposażone w bezpieczniki i uziemione.
Wejście technika w obszar pod napięciem powinno być poprzedzone ustaleniem
Żródeł zasilania i drogi prądu. Obwód powinien być , oczywiście, wyłączony do
czasu ustawienia i podłączenia urządzeń testujących. Kiedy obwód jest pod
napięciem nie wolno dotykać podłączonych doń urządzeń pomiarowych. Dopiero po
wyłączeniu prądu i całkowitym rozładowaniu kondensatorów można odłączyć
urządzenia pomiarowe. Jeśli częścią testu są pomiary oporności , zanim się do nich
przystąpi należy odłączyć zasilanie i poczekać do całkowitego rozładowania
Kondensatorów.
Elektrycy prowadzący pomiary w bliskości obwodów pod napięciem powinni być
ubrani w odpowiednie ubranie ochronne i izolujące rękawice oraz stawać na
suchych powierzchniach izolowanych przed mogącymi wystąpić napięciami.
Podłoga pod izolowana powierzchnią , a także dłonie i buty elektryka muszą być
suche.
Nadzór techniczny nie powinien również dopuszczać do wykonywania testów przez
pojedyncze osoby. W najgorszym przypadku pracujący w najbliższym otoczeniu
powinni być uprzedzeni co do natury wykonywanego testu i poinstruowani jak
reagować w nagłym przypadku.
Po zakończeniu testu i odłączeniu instalacji i urządzeń pomiarowych należy
Przywrócić do działania systemy bezpieczeństwa i sprawdzić poprawność działania.
W przypadku jakichkolwiek modyfikacji w systemie należy nanieść
Stosowne zmiany na szkicach i opisach, podać przyczynę modyfikacji , osobę jej
Dokonującą i osobę z której upoważnienia jej dokonano , a także datę
I czas jej wprowadzenia. Wszystkie osoby postronne dysponujące opisami i
instrukcjami urządzeń w których dokonano modyfikacji powinny niezwłocznie
otrzymać zmodyfikowane kopie dokumentacji.
Implikacje bezpieczeństwa
Zazwyczaj zasilanie pieca indukcyjnego i jego oprzyrządowania doprowadzane jest
dwiema odrębnymi liniami. Nie można więc mylnie sądzić ,że przerwanie działania
systemu chłodzącego lub hydraulicznego oznacza to przerwanie zasilania pieca.
Wyładowanie łukowe (jarzenie) pieca
Iskrzenie i jarzenie materiału wsadowego jest charakterystyczne dla topienia
indukcyjnego i nie jest szczególnie niebezpieczne. Proces topienia zachodzi wskutek
Wysokiej temperatury powstającej w wyniku przepływu prądu elektrycznego przez
Materiał wsadowy.
Chociaż rzadko , może jednak dojść do awarii na skutek przedostania się
złuszczonych płatków metalu , które dostają się miedzy cewkę i konstrukcję pieca.
Dochodzi wówczas do uszkodzenia cewki i awarii zasilania. Dowodzi to jak ważna
22
Jest dbałość o prawidłowe operacje porządkowe w odlewni. Brak takiej dbałości proWadzić może również do awarii systemów bezpieczeństwa.
Sprzęt ruchomy stwarza zagrożenie pułapkowe
W odlewniach , jak w wielu innych zakładach przemysłowych, stwarza zagrożenie
pułapkowe dla nieostrożnych. „Pułapka” określa tu sytuację kiedy fragment lub cale
ciało zostaje uwięzione między elementami ruchomego sprzętu lub innego obiektu
czy konstrukcji.
Pułapkowe zagrożenie na mostku odlewniczym mogą stwarzać automatyczne
systemy załadowcze pieca (kubełkowe, taśmowe, itp.), ruchome kadzie i
mechanizmy przechyłowe.
Piec indukcyjny wychylany jest do przodu do zalewania i ustawiany w pozycji
pionowej do załadunku i topienia. Będąc w ruchu stwarza szczególne
zagrożenie dla operatora. Jedną z okoliczności wypadków może być
uwięzienie stopy między tylną platforma opuszczanego pieca a mostkiem
pracowniczym.
Najlepiej jeśli pracownik zna ścieżkę ruchu urządzenia i na ten czas pozostaje
Poza jego zasięgiem, za barierą ochronną aż do momentu zakończenia cyklu i
powrotu urządzenia na pierwotne miejsce.
Zagrożenia pułapkowe występują również przy działaniach konserwacyjnych ,kiedy
Człowiek musi przebywać w obszarze ruchu urządzenia. W takiej sytuacji należy
Odciąć zasilanie i mechanicznie zabezpieczyć ruchome fragmenty urządzeń
Zanim przystąpi się do prac konserwacyjnych. W odlewni w szczególny sposób
odnosi się to do pieców. Jeśli na wychylnym piecu należy np. przeprowadzić
„wypychanie wykładziny”, należy piec w pozycji wychylonej zabezpieczyć
mechanicznie. Zdanie się wyłącznie na zabezpieczenie hydrauliczne może
Skutkować nagłym osunięciem pieca i uszkodzeniem ciała lub śmiercią
Uwięzionego pod nim czlowieka.
UCZYŃMY BEZPIECZEŃSTWO W ODLEWNI NASZĄ WSPÓLNĄ WARTOŚCIĄ
Praca z ciekłym metalem była, jest i będzie niebezpieczna . Odpowiedzialni
robotnicy mają świadomość niebezpieczeństw i zagrożenia poważnymi wypadkami.
Odpowiedzialni menadżerowie dążą do zminimalizowania tego ryzyka poprzez
cierpliwe przekonywanie załóg do celowości i wagi programów zapobiegania
wypadkom.
Chociaż całkowite wyeliminowanie ryzyka przy pracy z ciekłym metalem jest
niemożliwe, to możliwe jest uczynienie stalowni bezwypadkowym miejscem pracy.
Osiągnięciu takiej sytuacji sprzyja partnerstwo między kadrą kierowniczą ,
dostawcami maszyn i sprzętu oraz obsługującymi ten sprzęt robotnikami .
23
Od zarządzających zaś wymaga to uczynienia bezpieczeństwa kluczową wartością
Kultury firmowej i wprowadzeniem tej wartości w życie poprzez dobór
najbezpieczniejszego dostępnego na rynku wyposażenia i zapewnienie najlepszej
wiedzy dotyczącej jego właściwego użytkowania pracującym przy nich pracownikom
.
KTO POTRZEBUJE SZKOLEŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA W ODLEWNI
Szkoleń potrzebują nie tylko sami odlewnicy ale również konserwatorzy, operatorzy
dżwigów , wywrotek oraz kontrahenci zewnętrzni , których obowiązki zawodowe
okazjonalnie przywiodą do odlewni. Wszyscy oni muszą rozumieć podstawowe
zasady bezpieczeństwa obowiązujące w odlewni. Oczywiście stopień wiedzy
potrzebny każdemu z nich będzie różny, największy niewątpliwie wytapiaczom,
zalewaczom ,itd.
Szkolenie dla personelu administracyjnego i wizytujących musi uświadomić im
Konieczność przestrzegania wszelkich zakazów typu „Nie wchodzić” oraz
nakładania okularów lub innych elementów ochrony osobistej.
Operatorzy urządzeń muszą nie tylko umieć te urządzenia bezpiecznie obsługiwać
Ale muszą umieć rozpoznawać symptomy grożącego niebezpieczeństwa i
wiedzieć jak zareagować aby niebezpieczeństwu zapobiec lub jak kontrolować
Niebezpieczne sytuacje typu zawisanie wsadu lub przerwanie formy.
TROSKA O BEZPIECZEŃSTWO ZACZYNA SIĘ DNIU ZATRUDNINIENIA
Dział kadr odlewni ma do odegrania aktywną rolę w dążności do zapewnienia
bezpieczeństwa pracy. To właśnie dział kadr ma pierwszy kontakt z nowo
zatrudnionym pracownikiem i powinien zapewnić mu pełną informację nt. procedur
bezpieczeństwa na jego stanowisku pracy i obowiązku stosowanie się do nich jako
warunku zatrudnienia . Zarówno wymóg znajomości procedur jak i stosowania się do
nich w codziennej praktyce powinien być zawarty i jasno wyrażony w zakresie
obowiązków lub w regulaminie pracy.
INSPEKTOR TECHNICZNY STALOWNI ODGRYWA ROLĘ KLUCZOWĄ
Inspektor techniczny ma za zadanie zapewnić bezpieczne działanie urządzeń do
topienia, podgrzewania i zalewania ciekłego metalu. W większości odlewni,
Obok konserwacji i nadzoru nad działaniem urządzeń, inspektor odpowiedzialny jest
również za szkolenie ,wdrożenie i nadzór nad nowozatrudnionymi .
Także w sytuacjach zagrożenia , np. zawieszenie wsadu , inspektor zaleca
Sposób postępowania .
Jak wcześniej stwierdziliśmy jedyną metodą zapobieżenia poparzeniom ciekłym
metalem jest zdalne sterowanie procesami załadunku pieca , topienia,
podgrzewania i zalewania. Wiodący producenci pieców zapewniają już tego typu
rozwiązania. Jednak do czasu zanim znajdą one powszechne zastosowanie,
odpowiedzialni za bezpieczeństwo inspektorzy powinni zatroszczyć się o
maksymalne ograniczenie
przebywania pracowników w strefie największych zagrożeń.
24
Najskuteczniejszym sposobem może być wykonywanie rutynowych czynności
konserwacyjnych w okresach wyłączeń pieca. Okresy wyłączeń pieca można
przewidywać z dość dużą dokładnością , prowadząc szczegółowe zapisy w rejestrze
(dzienniku zmianowym) . I chociaż , z reguły, to nadzór produkcji odpowiedzialny
jest za takie zapisy , to jednak inspektor techniczny jest najlepiej zorientowany
jakiego rodzaju informacje powinny być zapisywane.
W odlewniach, w których proces topienia przekazywany jest następnej zmianie ,
Wypełnianie formularzy kontroli jest bardzo pomocne w gromadzeniu jednorodnych
danych. Starannie prowadzony dziennik zmianowy zapewnia nie tylko
szybki dostęp do danych ale wspomaga również dobre praktyki monitoringowe
Urządzeń. Pierwszym obowiązkiem szefa nowej zmiany powinno być bardzo
uważne odczytanie zapisów w dzienniku.
W mniejszych odlewniach nadzór produkcji może również odpowiadać za
konserwację i utrzymanie sprawności urządzeń . W tych okolicznościach często
praktyka jest taka ,że dokonuje się pobieżnego przeglądu ,żeby jak najszybciej
włączyć piec ponownie w proces produkcji. Należy jednak pamiętać, że piec
indukcyjny częstokroć nie wybacza takiego lekceważenia i niestaranna konserwacja
bywa katastrofalna w skutkach.
Nadzorujący produkcję, którzy nie mają doświadczenia w zakresie rutynowych zadań
konserwacyjnych powinni zostać z nimi zapoznani przez dostawcę urządzeń.
Pod żadnym pozorem nie powinni ulegać naciskom i uruchamiać piec lub inne
Urządzenia w odlewni zanim sami nie będą mieli pewności ,że jest to bezpieczne.
Absolutnie pod żadnym pozorem nie wolno dopuścić ,aby podczas wymiany
poszycia
pieca lub innych czynności konserwacyjnych piec był „na chodzie”.
GOTOWOŚĆ POWYPADKOWA
Bez względu na jakość urządzeń, szkoleń czy przestrzeganie procedur,
W obecności ciekłego metalu ryzyko wypadku będzie zawsze realne.
Dlatego inspektor nadzoru stalowni powinien być zawsze przygotowany do
poradzenia sobie z niespodziewanym.
Powinien on przewidzieć rodzaje wypadków do jakich może dojść na
poszczególnych etapach procesu topienia i mieć gotowy , zarówno w głowie jak na
papierze, plan działania minimalizujący ryzyko uszkodzeń ciała jak i środki zaradcze
w stosunku do rannych.
Ewakuacja, pierwsza pomoc, powiadomienie pogotowia ratunkowego i straży
ogniowej to zagadnienia do których odnosić się musi każdy plan działania
awaryjnego. Jednocześnie plan taki w każdej odlewni powinien uwzględniać
czynniki specyficzne takie jak: rodzaj i wydajność urządzeń do wytapiania,
czy poziom doświadczenia operatorów sprzętu. Trudno bowiem oczekiwać, że
w sytuacji kryzysowej np. przerwanie formy , nowo zatrudniony operator pieca
zareaguje równie skutecznie co doświadczony wyga . Potencjalnie katastrofalne
skutki wybuchu typu woda/metal stanowią o konieczności sporządzania planów
awaryjnych oraz zadbania o to by były rozumiane i przyswojone przez każdego
pracownika stalowni i przyległych wydziałów. Lokalne oddziały pogotowia
ratunkowego oraz straży pożarnej powinny uczestniczyć w opracowywaniu planu ,
25
poznać rozkład i zagrożenia w pracy w odlewni, a także uczestniczyć w ćwiczeniach.
Wszyscy potencjalnie uczestniczący w akcji ratowniczej powinni wiedzieć jak
odłączyć zasilanie pieca.
Plan działania awaryjnego powinien jasno określać:
- kto decyduje o zasięgu akcji ratowniczej i kryteria takiej decyzji
- kto dowodzi akcją jako całością
- indywidualny zakres odpowiedzialności każdej osoby biorącej udział w
akcji
WYBIERAJĄC BEZPIECZNIEJSZE URZĄDZENIA
Na całym świecie producenci pieców i innych urządzeń dla odlewnictwa nieustannie
Pracują nad ulepszeniem standardów bezpieczeństwa pracy. Dlatego praktycznie
Wszystkie systemy topienia indukcyjnego zawierają zabezpieczenia typu
Detektory ground leak czy podwójne systemy chłodzące.
W przeszłości , za dobór wyposażenia odlewni odpowiedzialna była kadra
wyższego szczebla zarządzania. Nadzór produkcji i nadzór techniczny musiał
nauczyć się pracować na zainstalowanym sprzęcie. Rozwój firm w kierunku
rosnącej konkurencyjności spowodował ,że rekomendacji dotyczących zakupu
Sprzętu oczekuje się od nadzoru techniczno-produkcyjnego.
Wybór właściwego pieca, systemu zasilania, podgrzewania czy załadunku
Jest niewątpliwie skomplikowanym przedsięwzięciem z punktu widzenia
technologicznego. Jednak to właśnie pierwsza linia nadzoru technologicznego
Jest w stanie najlepiej ocenić aspekt bezpieczeństwa urządzeń , certyfikaty
bezpieczeństwa a także ogólne walory jakościowe i efektywność produkcyjną.
W najbardziej ogólnym wymiarze inżynieryjnym , piec indukcyjny skupia wirujące
wokół sobie trzy elementy, nie dające się łączyć w żadnych okolicznościach, są to:
woda, ciekły metal i prąd elektryczny .
Jakość komponentów i staranność konstrukcji pieca indukcyjnego są w tej sytuacji
Zasadniczym gwarantem bezpieczeństwa obsługujących go ludzi.