Dzieci przed telewizorem

Dzieci przed telewizorem
Niewątpliwie telewizja ma ogromny wpływ na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka. Nawet,
gdy przestrzega ono podstawowych zasad (odpowiednia odległość, oświetlenie, właściwa
postawa), jej wpływ nie jest korzystny. Długotrwałe wpatrywanie się w ekran telewizyjny jest
przyczyną stanów chorobowych narządu wzroku. Bardzo niepokojący jest również wzrost
zachorowalności na schorzenia układu kostnego. Brak czasu na zabawy ruchowe sprzyja
powstawaniu wad postawy dzieci, nieprawidłowości w rozwoju psychoruchowym.
Wielogodzinne przesiadywanie przed telewizorem jest także przyczyną wielu chorób
alergicznych. Ponadto obserwuje się niekorzystny wpływ telewizji na układ nerwowy
dziecka.
Podczas oglądania wielu filmów dzieci angażują swoją uwagę. Długie przesiadywanie
przed telewizorem obniża inicjatywę, twórczą wolę, fantazję i odpowiedzialność. Telewizja
zmniejsza ilość czasu, jaki rodzice poświęcają dzieciom, zwłaszcza na wspólne działanie.
Dzieci bardzo żywo reagują na treści prezentowane w filmach. Często oglądają sceny
budzące emocje negatywne, lękowe, u niektórych następuje oswojenie z agresją i grozą.
Dzieci obserwując agresję w filmie, często odtwarzają ją w reakcjach z kolegami. Oglądanie
przez dzieci agresji jest jakby jej aprobowaniem. Zachęca je do wyładowania agresji, którą
tłumią. Dziecko dowiaduje się, w jaki sposób można kogoś zabić, jaki cios jest najbardziej
skuteczny. Środkiem do osiągnięcia zwycięstwa jest przemoc fizyczna, szybkość i
sprawność reakcji. Dzieci, które w sposób niekontrolowany spędzają dużo czasu przed
telewizorem lub poświęcają go na gry komputerowe łatwo przyzwyczajają się do tego, że
każdy błąd można łatwo naprawić, że np. śmierć jest zjawiskiem odwracalnym - i z czasem
doświadczenia ze świata komputerowego przenoszą w świat rzeczywisty, oczywiście z
tragicznym skutkiem.
Wyniki prowadzonych badań wskazują, że dzieci coraz więcej czasu poświęcają
telewizji, niejednokrotnie w ciągu dnia 4 godziny i więcej. Prawie połowa dzieci odrabia
lekcje jednocześnie oglądając telewizję.
Telewizja ogranicza czas na rozmowy rodzinne, kontakty bezpośrednie rodziców i dzieci,
wspólne spędzanie wolnego czasu. Często rodzice z powodu natłoku zajęć, poświęcają
dzieciom coraz mniej czasu, co powoduje m. in. brak kontroli nad korzystaniem przez nie z
telewizji. Nieracjonalne wykorzystanie telewizji powoduje zmniejszenie ilości czasu na
rozwijanie przez dzieci swoich zdolności i zainteresowań. Ciągły kontakt z ekranem ujemnie
wpływa na aktywność twórczą i wyobraźnię dziecka, ponieważ wyręcza potrzebę
wyobrażania sobie czegoś, o czym słyszy, co widzi. Stwarza także zagrożenia dotyczące
prawidłowego rozwoju słownictwa - często jest tu używane słownictwo wulgarne.
Dzieci oglądają telewizję bez większej kontroli, selekcji ze strony rodziców, a przecież nie
mają one wystarczających kompetencji do odbioru telewizji.
Jak wynika z rozmów z naszymi uczniami, uwielbiają oni oglądać seriale telewizyjne,
preferują filmy akcji, sensacyjne, kryminały. Obrazy walk za pomocą noży, szabli, siekier, a
także zabójstw bardzo niekorzystnie wpływają na psychikę dzieci, często powodując
zobojętnienie na krzywdę drugiego człowieka. Tylko garstka uczniów ogląda programy
wartościowe - przyrodnicze, historyczne czy geograficzne.
Telewizja oprócz zagrożeń stwarza również szanse. Dzięki niej dzieci często zaskakują
nauczycieli i rodziców swoją wiedzą, zasobem słów, znajomością faktów. Pamiętajmy, aby
nasze dziecko poświęcało na oglądanie telewizji tyle czasu, na ile pozwala jego wiek i
stopień rozwoju. Dziecko powinno oglądać przede wszystkim programy dla niego
przeznaczone, a rodzic powinien wiedzieć, co jego dziecko ogląda. To na rodzicach
spoczywa obowiązek nauczenia dziecka rozsądnego korzystania z telewizji, pokazania
konkurencyjnych form spędzania wolnego czasu, psychicznego przygotowania do odbioru
treści telewizyjnych.
Jak już wcześniej wspomniałam, telewizja może pełnić rolę wspierającą proces
wychowawczy dziecka. Jest jednak niezbędne umiejętne organizowanie rodzinnodomowego odbioru przez:
- wspólne rodzinne oglądanie programów pożądanych wychowawczo, wartościowych
poznawczo i artystycznie (rodzice powinni pomagać dzieciom w wyborze programów
ambitnych, związanych z ich zainteresowaniami, pokazywać zalety i korzyści jakie te
programy niosą),
- przeciwstawianie się i zakaz oglądania przez dzieci programów dla nich niedozwolonych,
- kontrolowanie czasu poświęcanego telewizji, wyeliminowanie oglądania telewizji podczas
odrabiania lekcji, spożywania posiłków, spotkań rodzinnych,
- rozmawianie ze sobą podczas oglądania programów, a także po ich emisji, co ma istotne
znaczenie wychowawcze, dzieci uczą się przez to wyrażania własnych opinii, wrażeń o
programie,
- wyeliminowanie czynników i sytuacji, które wpływają ujemnie na zdrowie dziecka,
- wskazywanie możliwości innego, atrakcyjnego wykorzystania czasu wolnego i
motywowanie do tego.
Pamiętajmy więc o tym, ile czasu spędza nasze dziecko przed telewizorem, jakie ogląda
programy i o jakiej porze.