docAmerykański zakątek w Radomiu
download 
Reklamacja Transkrypt
Amerykański zakątek w Radomiu
ISSN 2082–2308 Miesięcznik Regionu Radomskiego STRONA 3 GAZETA BEZPŁATNA | NAKŁAD 10 000 EGZ. Nr 17 czerwiec 2012 STRONA 4 Dyżur na sygnale 600 pań się obroni O działalności radomskiego pogotowia O kursach samoobrony dla kobiet To także Twoje miejsce na reklamę Prosimy o kontakt e-mailowy: [email protected] lub tel. 605602977 Amerykański zakątek w Radomiu W Radomiu otwarto Centrum Kultury i Informacji American Corner. Jesteśmy czwartym miastem w Polsce, w którym Amerykanie założyli tę instytucję. Porozumienie w sprawie uruchomienia placówki podpisane w Ambasadzie USA w Warszawie, poprzedził list intencyjny, sygnowany przez prezydenta Radomia Andrzeja Kosztowniaka oraz ambasadora USA Lee Feinsteina, w czerwcu ubiegłego roku. American Corner to międzynarodowa sieć placówek informacyjnych, działających pod patronatem Stanów Zjednoczonych, w ramach public diplomacy. Placówki te działają podobnie jak biblioteki publiczne, są ogólnie dostępne i nieodpłatne. Radomskie centrum jest czwartym na terenie Polski. Wcześnie powstały takie w Gdańsku, Łodzi i Wrocławiu. Pomimo że oficjalne otwarcie American Corner odbyło się w maju, w Radomiu działalność informacyjna na temat Stanów Zjednoczonych Ameryki prowadzona była od wielu miesięcy. W amerykańskim zakątku przy ul. Traugutta 31/33 gromadzone były książki , audiobooki, filmy. Młodzież gościła w Ambasadzie USA, w radomskim teatrze występował Kwartet Jazzowy Ariego Rolanda, a młodzi muzycy z Radomia uczestniczący w warsztatach, mogli uczyć się od najlepszych. W American Corner można uzyskać informacje, np. jak wyjechać na studia do USA, zaś w bazie wirtualnej biblioteki skorzystać z 55 tys. książek i ok. 45 mln. artykułów z gazet i czasopism. Dostępne są setki wydawnictw dla dzieci. Na oficjalne otwarcie placówki przyjechała do Radomia Lisa Helling, radca ambasady USA d/s prasy i kultury. - Rzadko na początku jakiegoś przedsięwzięcia mówię o sukcesie, ale w tym przypadku jest to uzasadnione – powiedział prezydent Andrzej Kosztowniak. Kierował te słowa przede wszystkim do Karoliny Adamczyk, koordynatorki American Corner w Radomiu. Bardzo istotna jest współpraca centrum informacyjnego z Klubem Środowisk Twórczych „Łaźnia”. Nie bez znaczenia współpraca ze szkołami, choćby z VII LO. Im. K. K. Baczyńskiego, Zespołem Szkół Budowlanych, PG nr 6 w Radomiu, ZSPG nr 2 w Pionkach. Korzyści w tym przypadku są obustronne. Jerzy Madejski Czekamy na dworzec Opóźnia się zakończenie remontu dworca PKP w Radomiu. Teraz termin został przesunięty na koniec czerwca. Najpierw Polskie Koleje Państwowe S. A. zapewniały, że budynek będzie gotowy już w kwietniu. Potem mówiono, że zostanie udostępniony podróżnym tuż przed Euro 2012. Jak widać, terminu nie dotrzymano. Ostatnio wykonawca robót tłumaczy się, że na czas nie otrzymał specjalnej blachy, której potrzebuje do wykończenia elementów budynku i placu przydworcowego. Tak czy inaczej – teraz pojawił się nowy termin zakończenia prac – koniec czerwca. Wcześniej, bo już w połowie miesiąca ma zostać oddany do użytku przydworcowy plac. To na pewno ułatwi życie kierowcom samochodów osobowych i miejskich autobusów – nowe zatoczki i przystanki przed dworcem znacznie poprawią płynność ruchu w centrum miasta. Oficjalne przecięcie wstęgi, od lewej: radca Ambasady USA Lisa Helling, koordynatorka American Corner Karolina Adamczyk, prezydent Radomia Andrzej Kosztowniak Najlepsza na Mazowszu Marta Romanow z Wyższej Szkoły Handlowej w Radomiu została najlepszą studentką w województwie mazowieckim. Zajęła pierwsze miejsce w regionalnym etapie konkursu Studencki Nobel 2012, organizowanym przez Niezależne Zrzeszenie Studentów. Wyróżnienie w konkursie otrzymały również: Emma Gincel, Katarzyna Romanowska, Patrycja Kontny, Katarzyna Gordat z WSH oraz Paweł Śwital, student Politechniki Radomskiej. Studencki Nobel to konkurs organizowany przez Niezależne Zrzeszenie Studentów. Wyróżnia najbardziej utalentowanych studentów spośród publicznych i niepublicznych szkół wyższych w Polsce. Punktowane są m.in.: osiągnięcia naukowe studenta, wymiany studenckie krajowe i zagraniczne, działalność organizacyjna studenta, praktyki, staże i praca zawodowa. Komisja konkursowa złożona z rektorów i przedstawicieli szkół wyższych, ocenia także znajomość języków obcych, umiejętności po- twierdzone certyfikatami wydawanymi przez agencje zagraniczne i krajowe, instytucje państwowe, przedsiębiorstwa oraz uczelnie. Ideą organizatorów Studenckiego Nobla jest, aby laureaci konkursu znajdowali się w centrum zainteresowania firm inwestujących w kapitał ludzki, dlatego w konkursie oceniana jest przedsiębiorczość kandydatów: „Pragniemy tworzyć pomost pomiędzy środowiskiem studenckim, akademickim a środowiskiem biznesu” – czytamy na stronie www.studenckinobel.pl. Gala regionalna konkursu dla studentów z Mazowsza odbyła się 12 maja w Urzędzie Marszałkowskim w Warszawie. Tytuł najlepszego studenta w województwie mazowieckim otrzymała Marta Romanow, studentka studiów magisterskich na kierunku administracja w WSH w Radomiu. Marta Romanow ukończyła także studia stacjonarne I stopnia na kierunkach: dziennikarstwo i komunikacja społeczna oraz pedagogika w WSH. Obecnie studiuje równolegle socjologię w Collegium Civitas w Warszawie. Była Przewodniczącą Samorządu Studenckiego WSH oraz aktywną animatorką życia studenckiego na uczelni. W zeszłym roku Marta Romanow uzyskała II miejsce w regionalnym etapie konkursu Studencki Nobel 2011. Jest także wielokrotną laureatką konkursu Primus Inter Pares, organizowanego przez Zrzeszenie Studentów Polskich. RED 2 AKTUALNOŚCI OD REDAKCJI Z RÓŻNYCH STRON Będzie moc Konsorcjum firm Mostostal z Polski i Hitachi Power Europe z Japonii wygrały przetarg na budowę nowego bloku w energetycznego elektrowni w Kozienicach Potężna inwestycja o wartości ponad 5 miliardów złotych rozpocznie się jeszcze w tym roku i będzie gotowa w 2017 r. Nowa konstrukcja o mocy do 1000 MW będzie najnowocześniejszym w Polsce i w Europie blokiem opalanym węglem kamiennym. Przy jego budowie pracować będzie do dwóch tysięcy ludzi. Nowi dyrektorzy W Radomiu rozstrzygnięto konkursy na dyrektorów placówek oświatowych. Krzysztof Sońta, do niedawna poseł, został dyrektorem Zespołu Szkół Specjalnych nr 2. Danuta Sawicka ponownie została wybrana na dyrektora III Liceum Ogólnokształcącego im. Dionizego Czachowskiego.Z kolei Ewa Osińska pokieruje nowo powstałym (z połączenia Zespołu Szkół Zawodowych im. Jana Kilińskiego z Zespołem Szkół Odzieżowych Stylizacji i Usług) Zespołem Szkół Mody, Stylizacji i Usług. Osińska dotąd byłą dyrektorem ZSZ im. Jana Kilińskiego. Anna Piwońska pokieruje Publicznym Przedszkolem nr 25 Anna Dąbek połączonymi przedszkolami nr 22 i 28. Dyrektorskie kadencje kończą się jeszcze w 24 innych placówkach oświatowych, magistrat jednak nie ogłaszał tu konkursów. Dyrektorzy zostaną na swoich stanowiskach na kolejną kadencję. Nocą po muzeach Radom przyłączył do ogólnopolskiej Nocy Muzeów. W nocy z 19 na 20 maja radomianie tłumnie odwiedzali placówki kulturalne. Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” zapraszało na wystawę prac Zbigniewa Gostomskiego, performance Jana Andrzeja Jasińskiego i pokazy filmów krótkometrażowych. W Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu impreza poświęcona została kulturze żydowskiej. Odbyły się tu m.in. koncert muzyki klezmerskiej w wykonaniu Tia Taklamakan, nauka tańca czy degustacja tradycyj- nych potraw żydowskich. Obejrzeć można było wystawy tematyczne: „Przybyli, odeszli... są: Żydzi polscy”, „Wycinanki Żydowskie”, „Ściana Płaczu”. Radomski Klub Środowisk Twórczych i Galeria „Łaźnia” zapraszał nocą na dwie wystawy: obrazów profesora Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach Macieja Bieniasza i jego asystentów oraz prac Dariusza Stelmacha „Może to już 30 lat.... - jubileusz pracy twórczej”. Turniej boccia W hali radomskiego MOSIR odbył się III Ogólnopolski Drużynowy Turniej Boccia. Boccia jedną z dyscyplin na paraolimpiadzie i przede wszystkim świetną formą rehabilitacji osób niepełnosprawnych. W imprezie w Radomiu wzięli udział zawodnicy z całej Polski. Podajemy wyniki rywalizacji. Kategoria zawodników na wózkach inwalidzkich: I miejsce – Zespół Szkół Specjalnych Nr 109 „Białobrzeska” z Warszawy; II miejsce – Stowarzyszenie Pomocy dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” z Zamościa; III miejsce – Fundacja Sportowa „Konar” z Warszawy. Kategoria zawodników stojących: I miejsce – Uczniowski Klub Sportowy „Antila” przy Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym im. J. Korczaka z Radomia; II miejsce – Fundacja Sportowa „Konar” z Warszawy; III miejsce – Zespół Szkół Specjalnych Nr 2 z Radomia. Patronat honorowy nad imprezą objął prezydent Radomia Andrzej Kosztowniak. Pokaz przed wypoczynkiem Mazowiecka policja wraz z Powiatową Strażą Pożarną w Radomiu i WOPR zorganizowali 29 maja pokaz instruktażowy dla dzieci i młodzieży „Bezpieczna kąpiel”. Nad zalewem w Domaniowie można było zobaczyć m.in. pokaz reanimacji, akcję ratowniczą, pościg policyjną łodzią za przestępcą na skuterze, akcję płetwonurków ze Straży Pożarnej, pokazy stylów pływackich. Diabły w Resursie Pierwszą swoją premierę dał w maju amatorski Teatr „Resursa” dla dorosłych. Jego twórcą jest Robert Stępniewski, który wraz z grupą aktorów wybrał na swój pierwszy spektakl „Diabły” radomskiego dziennikarza i proza- ika Sebastiana Równego. Dramat „Diabły” zdobył nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Dramatycznym w Łodzi „Lustro. Obraz. Iluzja” w 2009 roku. Próby do spektaklu rozpoczęto w październiku zeszłego roku. Premiera wypełniła widownię sali Resursy. - Dziękuję aktorom za ich pasję, czas, poświęcenie. Nie spodziewałem się, że spotkam takich fantastycznych ludzi i że praca z nimi da tak dobre efekty. Chciałbym również podziękować dyrektor Resursy Renacie Metzger, która uwierzyła w nas i wspierała - mówił po premierze Robert Stępniewski. W Zakrzewie nowoczesność Zakrzew może się pochwalić nowo otwartym Gminnym Centrum Informacji, Edukacji i Kultury. Koszt budowy centrum – która rozpoczęła się w 2009 roku - wyniósł około 1,5 mln zł. Gmina otrzymała też około 130 tys. zł z programu „Rozwój Obszarów Wiejskich” na wyposażenie centrum. W nowym obiekcie znajduje się biblioteka, czytelnia, stanowiska komputerowe, sala widowiskowa. Budynek jest przystosowany do obsługi osób niepełnosprawnych. Mazowsze dla doktorantów Samorząd Województwa Mazowieckiego uruchomił program stypendialny dla doktorantów. Mogą się oni ubiegać o ok. 30 tys. zł. stypendium. Największe szanse na jego zdobycie mają doktoranci, którzy prowadzą innowacyjne badania z zakresu zdrowia, środowiska, rolnictwa i żywności, społeczeństwa, bezpieczeństwa, nowych materiałów i technologii, technologii informacyjnych oraz transportu i energetyki. Otrzymane pieniądze doktorant będzie mógł wydać na dowolne cele wspierające pracę naukową uczestnika projektu, np. literaturę naukową, sprzęt, udział w sympozjach, badania. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej: www.doktoranci.oeiizk.waw.pl. Termin składania wniosków upływa 20 lipca. Drodzy Czytelnicy Kolejny numer „Gazety Radomskiej” jest jednocześnie ostatnim wydaniem przed wakacjami. Spotkamy się z Państwem znów we wrześniu, gdy pierwszy dzwonek zapowie nowy rok szkolny, także w gimnazjum nr 5, „kuźni talentów” dziennikarskich. Już teraz przeczytacie o organizowanym każdego roku w „piątce” konkursie dziennikarskim. Jak widać, rośnie nam konkurencja. Młodzi dziennikarze są naprawdę dobrzy... Jak zwykle na łamach gazety wydarzenia z miasta i regionu – otwarcie Centrum Kultury i Informacji American Corner, czwartego w Polsce. Dni Leśmianowskie w Iłży, od 25 lat czyniące miasto nad Iłżanką centrum poezji jednego z największych polskich symbolistów. W stałych rubrykach: ranking lokali gastronomicznych, porady lekarza weterynarii dla miłośników zwierząt, wydarzenia minionego miesiąca i cykliczna opowieść o Radomiu w latach minionych. Nas sezon ogórkowy nie dotyczy. Z wielu spraw i wydarzeń wybieramy te, które interesują czytelników. Potwierdzają to listy do redakcji, świadczące ze wybór jest trafny. Czekamy nadal na podpowiedzi i konstruktywna krytykę. Szukamy też dziennikarskich talentów, m.in. wśród studentów Wydziału Dziennikarstwa WSH. Jak pewnie Państwo zauważyli, przybyło nam kilkoro młodych i uzdolnionych żurnalistów. Sprawdzili się już w różnorodnych gatunkach dziennikarskich. Otrzymaliśmy podziękowania od czytelników z Ustronia, którzy znajdują naszą gazetę w skrzynkach na listy. W ten sposób rozprowadzamy połowę nakładu, z myślą o ludziach starszych, którym czasami trudno opuszczać mieszkanie. Gazetę znajdziecie również m.in. w księgarni „Sonet” przy ul. Żeromskiego 27, w aptece na rogu ul. Traugutta i Piłsudskiego, w Kodak Expres Digital Solutions przy Traugutta 7, w kawiarni „Parkowa”, w restauracji „Legenda”, w hotelu „Iskra”. Nie zabraknie gazety w Wyższej Szko le Handlowej przy ul. Traugutta. Życzymy przyjemnej lektury Redakcja Żegnając Andrzeja Minajewa Kres wędrówki Dyżur na sygnale Karetka pogotowia ratunkowego jadąca na sygnale budzi niepokój, ale przecież jest nadzieją na uratowanie ludzkiego życia... W radomskiej Stacji Pogotowia Ratunkowego przy ul. Tochtermana 1 w dzień i w nocy dyspozytorki przyjmują zgłoszenia. Przed natychmiastowym podjęciem decyzji wsłuchują że w glos w słuchawce. Na podstawie trzy w nocy. Dyrektor radomskiego pogotowia Piotr Kowalski mówiąc o jakości świadczonych usług, widzi ją w ciągłej trosce o poprawę warunków pracy personelu medycznego. posażenie ambulansu, nie mieli juz wątpliwości, że reprezentujemy wysoką klasę... Iloma karetkami dysponuje stacja pogotowia ? - Mamy dwanaście i pół karetki... Ta połówka to karetka dyżurująca tylko przez dwanaście godzin na dobę na ul. Potkanowskiej. W statystykach tak to ujmujemy. Miejsc tzw. wyniesionych jest poza Potkanowem jeszcze kilka – w Jedlni, mieście i gminie Pionki, Jedlińsku, Zakrzewie, na Józefowie opodal szpitala. Radomska stacja pogotowia świadczy usługi niemal w całym byłym województwie radomskim ? Dyspozytorka Magdalena Maksym przyjmuje zgłoszenia telefonicznej rozmowy trudno od razu dokonać oceny sytuacji – czasami dramaty są bagatelizowane przez rozmówców, ale bywa też, że o przypadkach bła- - Zrobiliśmy wszystko, by stworzyć personelowi jak najlepsze warunki pracy – mówi. - Wszyscy mają dostęp do szerokiego wachlarza szkoleń. Nie zatrudnia- - Zostaliśmy wybrani przez Narodowy Fundusz Zdrowia, by świadczyć usługi w zakresie ratownictwa medycznego. To wynik konkursu ogłoszonego przez NFZ. Nowy program ratownictwa wprowadzony przez wojewodę, zakłada iż w województwie będzie tylko sześć rejonów operacyjnych, czyli obszarów obsługiwanych przez jedną dyspozytornię. Dotychczas było ich 29. Teraz zgłoszenia z terenu całego dawnego województwa radomskiego będą trafiały do dyspozytora w Radomiu który będzie decydował, którą z 30 karetek wysłać do chorego. AKA Wydarzyło się w maju 8 W Miejskiej Bibliotece Publicznej uroczystości związane z Dniem Bibliotekarza i Bibliotek. Bibliotekarzem Roku powiatu radomskiego 2012 została Dorota Prawda z filii nr 16 MBP na osiedlu Południe. Prezydent Radomia przyznał też dwie nagrody dla dyrektor MBP Anny Skubisz oraz dla Michała Iwańczuka, pierwszego pracownika Radomskiej Biblioteki Cyfrowej. Z kolei starosta radomski uhonorował bibliotekarzy z powiatu radomskiego: Annę Skubisz, Zofię Maj, dyrektorkę biblioteki w Zakrzewie oraz Teresę Niewczas, dyrektorkę biblioteki w Iłży. 11 W miejskiej Bibliotece Publicznej wernisaż ceramiki Aleksandry Dobrowolskiej „Zastygłe w ogniu”. Wystawa zorganizowana została z okazji dwudziestolecia pracy twórczej artystki. Dobrowolska prezentowała swoje prace na ponad 40 wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą. Została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz odznaką Zasłużony Działacz Kultury. Z kolei w MCSW „Elektrownia” otwarcie wystawy malarza i twórcy artystycznych eksperymentów, fotografika, profesora ASP w Warszawie Zbigniewa Gostomskiego „Zaczęło się we Wrocławiu”. Wystawa będzie czynna do 30 czerwca. A w radomskiej „Resursie” pod hasłem „Kochaj! Módl się! Żyj!” spotkało się ponad 300 Amazonek czyli kobiet po amputacji piersi. 11-13 W „Łaźni” XIX Ogólnopolski Turniej Śpiewających Poezję. Uroczysty koncert laureatów odbył się w Zespole Szkół Muzycznych im. O. Kolberga. Złoty Prysznic trafił do Łukasza Majewskiego z Gdańska. Tym samym został on nominowany do udziału w finale 48. Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie. Srebrny Prysznic otrzymała Karolina Filec z Rybnika, Brązowy Prysznic Tomasz Krzymiński z Warszawy. Wyróżnienia otrzymali: Marcin Skrzypczak z Gdyni, Agata Grześkiewicz z Lidzbarka Welskiego. Uwieńczeniem tegorocznego turnieju był koncert Katarzyny Groniec. 13 W Muzeum Wsi Radomskiej powrót do PRL czyli festyn „Muzyka Wsi” w konwencji zabawy podmiejskiej z lat 60.- 80. Był m.in. historyczny konkurs wiedzy o PRL-u, zabawa na dechach, wyścig na rowerach, strzelanie z procy do pustych puszek, gry w klasy i gumę. 14 Druga w tym roku akcja zbiórki krwi wśród policjantów i pracowników cywilnych mazowieckiej komendy w Radomiu. Zebrano ponad 7 litrów krwi. Krwiodawcy wspomogli akcję Caritasu „Podaruj kroplę miłości”. A w Zespole Szkół Muzycznych w Radomiu IX Ogólnopolski Integracyjny Konkurs Piosenki „Śpiewajmy razem”. Pierwsze miejsca w poszczególnych kategoriach zajęli: Szkoła w Bielinach; Gabriela Papaj (PSP w Sarnówku); Aleksandra Jaworska (MDK w Radomiu); Wiktoria Smuga (DK Zameczek w Kielcach); Julia Panek (PSP 31 w Radomiu); Anna Wierzbicka (PSP w Bielinach); Julia Grotek (PSP we Wrzosie); Marta Prokop (V LO w Radomiu); Agnieszka Pietrzak (SOSW dla Dzieci i Młodzieży Słabowidzących w Lublinie); Aleksandra Kostępska (PSP nr 1 w Ostrowcu Świętokrzyskim); Patrycja Ryba (SOSW dla Dzieci Niewidzących i Słabo Widzących w Radomiu). Mecenasi w Orońsku W Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku odbyło się uroczyste posiedzenie Honorowej Kapituły konkursu „Mecenas Roku”. Od 2004 roku w CRP organizowany jest konkurs, którego zwycięzcę nagradza się tytułem „Mecenasa Roku” i brązową statuetką Atamana (nazwa pochodzi od wodza kozackiego z obrazów Józefa Brandta). Do tej pory przyznano już 9 tytułów i obdarowano Atamanem 9 firm, działających na terenie Radomia, Warszawy i Kielc. Dzięki współpracy z mecenasami w Orońsku zorganizowano kilka interesujących wystaw (m.in. jubileuszową ekspozycję „Niepokorny” Xawerego Dunikowskiego), wydano publikacje katalogowe (m.in. katalog wystawy Barbary Falender), przygotowano atrakcyjne imprezy („Majówka ze sztuką”, „Niespodziewany Początek Jesieni”, „Imieniny Brandta”). W 2011 roku powołano do życia Honorową Kapitułę Konkursu „Mecenas Roku”, skupiającą wszystkich dotychczasowych laureatów Atamana. 24 maja tego roku odbyło się drugie posiedzenie kapituły. Mecenasi przybyli do Orońska, aby dowiedzieć się więcej na temat instytucji i jej codziennej działalności, aby się wzajemnie poznać, nawiązać biznesowe kontakty. 3 WYDARZENIA Nr 17 • czerwiec 2012 zdj. www.minajew.radom.pl Andrzej Minajew zmarł w minioną środę. Umarł zbyt młodo. Pozostawił po sobie niemały dorobek rozpoznawalnych prac - na płótnach, w albumach, w muzeach w kraju i za granicą, w zbiorach prywatnych i galeriach sztuki. Ale mógł przecież tworzyć nadal. Niestety, sztalugi w jego pracowni pozostaną puste. Urodził się w Radomiu i z Radomiem przede wszystkim związał swoją twórczość. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, specjalizując się w malarstwie i grafice. Był stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1991 roku otrzymał stypendium wojewody radomskiego. Został uznany przez prezydenta Radomia za artystę roku 1989. Mieszkał i tworzył w Radomiu. Był malarzem tego miasta, ukazującym jego piękno, jego urocze zakątki, odnajdując miejsca widokowe, z których wypatrywał światło wydobywające kontury wież, kamienic, drzew, mgłę nad polami, nadchodzący zmierzch. Na retrospektywnej wystawie plastyki radomskiej w 1974 roku, ukazującej trzydziestoletni dorobek radomskich artystów plastyków, Andrzej Minajew znalazł się w gronie młodych artystów, reprezentujących nowe formy twórczości, gusty odmienne od starszego pokolenia. Wystawił wtedy sześć prac. Jeden z jego olejnych obrazów pokazywanych w radomskim muzeum był zatytułowany „Wędrówka”. Wtedy dopiero ją rozpoczynał. Teraz dobiegła końca. Jerzy Madejski Redaktor naczelny: Jerzy Madejski Wydawca: Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu ul. Traugutta 61, 26-600 Radom, tel (48) 363 22 90, e-mail: [email protected] Redaguje zespół Wszystkie prawa zastrzeżone. 17-19 IX Radomskie Dni Godności, organizowane przez Radomskie Forum Integracyjne i MOK „Amfiteatr” w Radomiu. Niepełnosprawne dzieci wzięły udział – wspólnie z dziećmi pełnosprawnymi – m.in. w przemarszu ulicami miasta, przejażdżkach konnych, regatach kajakowych, koncertach, konkursach plastycznych. 18 W Zespole Szkół Muzycznych Bitwa Big Bandów. Walczyły ze sobą Big Band Konserwatorium Muzycznego z Magdeburga (Niemcy) pod kierunkiem Mohi Buschendorfa oraz Big Band Zespołu Szkół Muzycznych w Radomiu pod kierunkiem Dariusza Krajewskiego. Karetka gotowa do wyjazdu hych opowiadają jak o zagrażających życiu. Panie dyspozytorki często to wyczuwają, dlatego pytają o szczegóły. Ale nie zawsze jest na to czas. Ostateczna ocena dokonywana jest na miejscu zdarzenia. Prawda jest taka, że żadnego z sygnałów nie można bagatelizować. Trzy panie dyżurują w dzień, dwie w nocy. Od 1 lipca cztery osoby będą dyżurowały przy telefonach we dnie, my już sanitariuszy, tylko ratowników medycznych. Coraz więcej osób podnosi kwalifikacje, także uzyskując tytuły magisterskie. Podobnie jak lekarze, także pielęgniarki spełniają wszystkie normy w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego. Odbieraliśmy kiedyś pacjenta z Neapolu. Początkowo włoskie służby medyczne patrzyły na nas podejrzliwie. Gdy zobaczyli wy- Oprócz naszych miejsc, karetki będą czekały w Głowaczowie, Policznej, Świerżach Górnych, Chlewiskach... Redakcja „Gazety Radomskiej” życzy sukcesów, a paniom w dyspozytorni, która jest sercem pogotowia cierpliwości przy odbieraniu zgłoszeń od ludzi którzy potrzebują pomocy. Jerzy Madejski 19 Tak się łączy sztuki - w radomskiej „Łaźni” Adrian Szary promował swój najnowszy tomik „Abecedarium”, Rafał Sadowski pokazał swoje krótkie etiudy filmowe, a Małgorzata Budzyńska dała recital. 27 W „Amfiteatrze” gala operetkowo-rewiowa. Wystąpili muzycy z Orkiestry Kameralnej pod dyrekcją Alana Urbanka, sopranistka Monika Gruszczyńska, tenorzy Łukasz Gaj i Przemysław Borys. AKA 4 WYDARZENIA 600 pań z poczuciem bezpieczeństwa Radomski oddział Stowarzyszenia Krav Maga Polska wspólnie ze Stowarzyszeniem Bezpieczne Miasto zakończył właśnie XXIX edycję Kursu Samoobrony dla Kobiet. Szkolenie w Zespole Szkół Samochodowych w Radomiu, na które zapisało się 60 pań, trwało dwa miesiące. Z Dariuszem Kołodziejem, dyrektorem i instruktorem Krav Maga Radom, rozmawia Agnieszka Jemiołek. Dlaczego prowadzi pan kursy samoobrony dla kobiet? - Jakieś 8 lat temu, pracując jako policjant w Komendzie Wojewódzkiej Policji, chciałem wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa kobiet w Radomiu. Wiedziałem, że panie nie mają zbyt wielu możliwości dotarcia na treningi. Po pierwsze, trzeba za to zapłacić; po drugie jest to bardzo czasochłonne, żeby dojść do pewnej perfekcji jeśli chodzi o techniki walki. Ale przecież słaba płeć też powinna umieć się bronić. Pomyślałem, że zaproponuje współpracę Wydziałowi Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji. Taką współpracę podjęliśmy i do tego czasu w 12 edycjach szkoleń wytrenowaliśmy już 600 pań. Te kursy były zupełnie darmowe. Następnie współpracę zaproponowało mi Stowarzyszenie Bezpieczne Miasto. Te kursy cieszą się duża popularnością. Najważniejsze dla mnie, że podnosi się bezpieczeństwo kobiet w nich uczestniczących. Czy każdy kurs się czymś różni? Czy wprowadza pan ciągle te same techniki? - Od samego początku obserwowałem to, co się dzieje na ulicy. Analizowałem wydarzenia z życia, gdzie kobiety były pokrzywdzone. Patrzyłem też na to, czego kobiety oczekują od kursu - panie też pewne rzeczy opowiadają. Rozmawiam z nimi i staram się do tego przygotować. Na początku ćwiczyliśmy tylko na sali. Potem wyszliśmy w plener, trenowaliśmy np. na działce. Robiliśmy różnego rodzaju poligony, byliśmy na stadionie Radomiaka, później wyszliśmy do pociągu, autobusu, samochodu. Cały czas te kursy ewoluują. Prowadzi pan tylko zajęcia praktyczne? - Nie, oprócz ćwiczeń na kursach jest jeszcze tematyka prewencyjna: czego możemy się spodziewać i jak przeciwdziałać zagrożeniom. Nie chodzi o to, aby kobiety czekały na zagrożenia, ale aby je przewidywały. Tłumaczę np., na co zwrócić uwagę, jak się ubrać, żeby nie prowokować pewnych zachowań, jak sprawca może wyglądać, jak się zachowywać. Oprócz tego wprowadzam elementy pierwszej pomocy. Teraz wprowadzimy też porady prawne. Na koniec kursu panie otrzymują certyfikat i poradnik „Samoobrona Kobiet”. Co panu daje prowadzenie tych zajęć? - Daje mi satysfakcję. Po pierwsze mogę wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa kobiet. Po drugie, poznaję bardzo dużo nowych osób, które czasem na ulicy mówią „cześć”, „dzień dobry” i to jest bardzo miłe. Jak by pan zachęci te kobiety, które jeszcze nie brały udziału w takich kursach, żeby zechciały z nich skorzystać? - Następna edycja rozpocznie się na jesienią i będzie organizowana przez Stowarzyszenie Bezpieczne Miasto. Zapraszam na taki kurs każdą kobietę, która nie czuje się pewnie, bezpiecznie i która chce poprawić swoją sprawność fizyczną i psychiczną. Na pewno nasze kursy pozwolą poczuć się pewniej. Psychika ma tu bardzo duże zna- czenie i wpływa na poprawę samego podejścia do zagrożenia. Możemy być super wytrenowani, ale jeśli nie jesteśmy w stanie wytrzymać psychicznie, to najlepsi mistrzowie mogę się w takim momencie wyłożyć. Jeśli kobieta chce poprawić pewność siebie, to zapraszam serdecznie. Jako rzecze Kapuściński Gdzie filharmonia? Rozpoczęła się dyskusja nad umiejscowieniem radomskiej filharmonii. Pomysłów jest sporo. W połowie maja odbyła się specjalna sesja Komisji Kultury i Komisji Rozwoju Rady Miejskiej w Radomiu. Omawiano aż 17 propozycji lokalizacji nowej filharmonii. - Jestem za powstaniem filharmonii w Radomiu, ale nie określam, kiedy dokładnie ona powstanie. Chciałbym, żeby ten temat został na spokojnie przeanalizowany. W tym roku trzeba tylko zamknąć lokalizacji filharmonii i wstępnej koncepcji architektonicznej - mówił na wstępie prezydent Andrzej Kosztowniak. Wśród przedstawionych przez architekta Stanisława Bochyńskiego propozycji lokalizacji radomskiej filharmonii są m.in. Kamienica Deskurów, plac Amfiteatru przy ulicy Parkowej, skwer na Plantach, róg ulic Mickiewicza i Struga. Swoje propozycje – m.in. plac między ul. Limanowskiego i Wałową, skwer przed dworcem PKP, Plac Jagielloński – przedstawiło też Stowarzyszenie „Radomskie inwestycje”. Dyskutowano, czy filharmonia powinna być umiejscowiona w centrum czy na obrzeżach miasta, pytano o koszty inwestycji, a nawet o to czy filharmonia w ogóle jest po- tą graficzną czuwa Anetta Kiraga, nauczyciel informatyki. W szkole istnieje od 2005 roku „Szkolne Radio Głos”, a od 2008 roku „Szkolna Wytwórnia Filmowa”. „SWF” już w roku rozpoczęcia swojej działalności została wyróżniona w Pokazie Filmów Krótkometrażowych zorganizowanych przez Parlament Uczestnicy konkursu przygotowują się do ostatecznej rozgrywki na drugiego człowieka, to podstawa ich działalności. Konkurs jest podsumowaniem tej pracy. W ostatnim okresie dziennikarzami opiekuje się polonistka Anna Michnicka. To ona przeprowadza ostatnią korektę artykułów ukazujących się w szkolnej gazecie, nad której składem i sza- Młodzieży Miasta Radomia za film „Pomagając innym, pragnę zmienić świat”. W 2011 roku, w Mazowieckim Konkursie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków otrzymała I miejsce za film „Drukarnia Trzebińskich”. - Młodzi ludzie garną się do tego zawodu! Chcą być dziennikarzami, pracować z ludźmi, ale jeszcze długo muszą się uczyć - powiedziała dyrektor PG nr 5 Zofia Kukla. - Oni nie myślą jeszcze kategoriami „praca” i „czy da się z tego wyżyć”. Dziś są jeszcze szczęśliwi i spontaniczni. Stąd taki ich zapał do pracy w prasie, radiu i telewizji. Nasz konkurs wychował dziennikarzy stacji ogólnopolskich, ludzi kultury. Idą w świat z tym chipem dziennikarskim, wszczepionym właśnie tutaj. To są ci, którzy, mam nadzieję, nie będą bać się mówić tego, co myślą. - Do udziału w I etapie konkursu zgłosiło się 56 uczniów, w tym 7 chłopców – zaznaczyła organizatorka konkursu Anna Michnicka. – Spośród nadesłanych prac, do półfinału, zakwalifikowanych zostało 25 uczniów, z których jury zakwalifikowało do finału dziesięciu. - Dwadzieścia edycji konkursu dziennikarskiego w gimnazjum nr 5 to sukces ludzi, którzy doprowadzili do zaistnienia tej imprezy – powiedziała Zofia Kukla. - To sukces i ciężka praca tych wszystkich, którzy kontynuowali ten konkurs przez tak długi czas. Jest z nami pani Małgorzata Czachor, dyrektor tej szkoły 20 lat temu i Halina Twardosz – Bobryk, która prowadziła pierwszą edycję konkursu. Są z nami panie, które przez te wszystkie lata kolejno zajmowały się organizacją i prowadzeniem imprezy: Emilia Romanowska, Agnieszka Górniak i Anna Michnicka, organizatorka obecnego, jubileuszowego konkursu. Jest wśród nas nasza absolwentka i uczestniczka konkursów, a dziś dziennikarka Radia Plus, Magdalena Gliszczyńska. Obok Magdaleny Gliszczyńskiej, w jury finału zasiedli inni radomscy dziennikarze: Justyna Piątek (TV Dami), Anna Wąsik („Oko na miasto”) i Rafał Natorski (cozadzien.pl). Po dwugodzinnych zmaganiach z wyznaczonymi zadaniami, spośród dziesięciu kandydatów jurorzy wytypowali trzech zwycięzców, choć jak podkreśla dyrektor Kukla, sandra Młynarska (Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Plastycznych). Laureatka zapytana o dziennikarskie plany na przyszłość powiedziała wprost: - Lubię dziennikarstwo i wiąże z tym swoją przyszłość. To ciężka praca, trzeba dotrzeć do informacji, sprawdzać je, dużo szukać i uczyć się przez całe życie. Ale można komuś pomóc. Lubię pisać. Dziennikarstwo to pasja i sposób na życie. Jacek Lombarski Wreszcie rozpoczął się tu remont – okolice placu Konstytucji 3 Maja i skrzyżowania ul. Żeromskiego i Focha mają stać się najbardziej reprezentacyjną częścią miasta. Dotąd było o to trudno, bo stare, zniszczone fontanny raczej szpeciły ten zakątek. Teraz ruszyły prace przy budowie nowoczesnych, eleganckich fontann, połączonych z kawiarnią. Zmieni się też część placu wokół. W związku z remontem od 5 czerwca do końca września tego roku na odcinku ulicy Focha od Kilińskiego do Żeromskiego obowiązuje zakaz ruchu. Odcinek ten został też wyłączony z płatnej strefy parkingowej. Wiąże się to z tym, że wymieniony fragment ulicy Focha stanowi jedyny dojazd na teren budowy. Obowiązujący tu zakaz ruchu nie dotyczy mieszkańców, zaopatrzenia, służb komunalnych, rowerów i pojazdów budowy. Przypomnijmy, że miasto dwukrotnie ogłaszało konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej tego fragmentu miasta. Pierwszy konkurs został zakończony bez rozstrzygnięcia, rugi rozstrzygnięto w maju 2010 roku - wygrała firma architektoniczna z Wrocławia Architects & Co. Andrzej Chrzanowski. Przetarg na remont fontann i części placu Konstytucji 3 Maja wygrała z kolei firma Flisbud z Janowa Lubelskiego, której miasto zapłaci 4 mln 749 tys. zł Nowe powinny być gotowe w 2013 roku i będą funkcjonowały przez cały rok, zarówno latem, jak i zimą. - Chcemy, aby ta część naszego miasta miała charakter salonu wypoczynkowego – zapowiadał prezydent Andrzej Kosztowniak. AKA Radomianie podbili Hagę Już 18 czerwca rozpoczyna się Kameralne Lato. W tym roku pod hasłem „Pogromcy radomskich mitów”. O sukcesach radomskich artystów za granicą nie piszemy często. Tym bardziej trzeba odnotować, że spektakl „Nadzy i martwi” na podstawie tekstu radomskiego pisarza Grzegorza Bartosa i w reżyserii radomianki na stale mieszkającej w Holandii Izabeli Pacholec okazał się w Hadze hitem. w tym konkursie wygrywają wszyscy. Pierwsze miejsce zajęła Aleksandra Halicka (PG nr 5), a kolejne Dominika Smolaga (PG 8) i Alek- Już po wszystkim. Aleksandra Halicka odbiera I nagrodę z rąk dyrektor Zofii Kukli trzebna. - Filharmonia w Radomiu jest potrzebna. Żadna z istniejących w mieście sal – czy to w Szkole Muzycznej czy w prezydium – nie spełnia odpowiednich warunków, zarówno jeśli idzie o ilość miejsc jak i akustykę. Najlepsza dla Radomia, również z ekonomicznego punktu widzenia, byłaby filharmonia z widownią na 800 osób – przekonywał Maciej Żółtowski. dyrektor Radomskiej Orkiestry Kameralnej Prezydent Kosztowniak szacował, że koszt filharmonii na 700 miejsc może sięgnąć 150 mln zł. To dużo, ale inwestycja jest do zrealizowania - trzeba tylko pozyskać pieniądze z zewnątrz. Na spotkanie zaproszeni byli wszyscy zainteresowani. Jednak oprócz radnych, członków kilku stowarzyszeń, dyrektorów Szkoły Muzycznej i Radomskiej Orkiestry Kameralnej, w dyskusji nie wzięło udziału wielu radomian. W Miejskiej Bibliotece Publicznej zorganizowano potem wystawę koncepcji na umiejscowienie filharmonii. Będą organizowane kolejne konsultacje. AKA Ma być salon Filmem w stereotypy „Do tego, żeby uprawiać dziennikarstwo, przede wszystkim trzeba być dobrym człowiekiem” - co roku te słowa Ryszarda Kapuścińskiego są mottem konkursu dziennikarskiego w Publicznym Gimnazjum nr 5 w Radomiu. Uczniowie należący do grona redakcyjnego „Radomskiej Piątki” gazety szkolnej istniejącej od 1999 roku - prowadzą warsztaty dziennikarskie dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Wykłady z etyki dziennikarskiej, zasad poprawnego spisywania swoich myśli i spostrzeżeń oraz uwrażliwianie 5 AKTUALNOŚCI Nr 17 • czerwiec 2012 Ogólnopolskie Spotkania Filmowe Kameralne Lato to festiwal młodego kina, połączony z warsztatami filmowymi dla młodzieży. Cieszy, że w organizacja tej imprezy w Radomiu stało się już tradycją. W wydarzenia festiwalu angażowane jest co roku całe miasto – od miejskich instytucji kultury po komercyjne i prywatne inicjatywy. Tradycją festiwalu są warsztaty prowadzone przez znanych i utytułowanych twórców filmowych. W tym roku odbędzie się też Konkurs Filmów Odrzutowych Hyde Park. Najważniejszym punktem imprezy pozostaje jednak jak zawsze konkurs główny, do którego mogą zgłaszać swoje produkcje twórcy filmu niezależnego. Kameralne Lato 2012 odbędzie się w dniach 18-23 czerwca. Organizatorzy chcą, by w tym roku podczas kameralnego Lata zawalczyć ze stereotypami. Drużyny warsztatowe będą miały do zrealizowania dwa krótkie filmy, za pośrednictwem których zmierzą się z obiegowymi opiniami, legendami miejskimi, a nawet plotkami i stereotypami dotyczącymi Radomia. - Jako mity możemy rozumieć zarówno klasyczne legendy miejskie, czyli przekazywane z ust do ust, mrożące krew w żyłach wcale-nie-takie-prawdziwe historie, jak i mity, które narosły wokół samego Radomia - tłumaczy Michał Grosiak - dyrektor Ogólnopolskich Spotkań Filmowych. – A Radom jest jednym z miast, które – zupełnie niesłusznie – występują w żartach i niekiedy są nawet obiektem docinek i kpin. Chcemy przewrotnie zabawić się tym wizerunkiem. W ramach warsztatów zostanie zrealizowana fabuła oraz dokument. Grupy filmowe poprowadzą: amerykański reżyser polskiego pochodzenia Jarek Kupść („Reflecting Pool”, „Slumberland”, „Recoil”) oraz uznany operator filmowy Radosław Ładczuk („Jesteś Bogiem”, „Sala Samobójców”). Wykłady i otwarte szkolenia przygotują aktorzy: Antoni Królikowski („Lejdis”, „Mała Matura 1947”) i Anna Mucha („Och Karol 2”, „Chłopaki Nie Płaczą”), montażysta filmowy Rafał Listopad („Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski Padł”, „Katyń”) oraz scenarzysta Maciej Pisuk („Jesteś Bogiem”). Organizatorem 5. Ogólnopolskich Spotkań Filmowych Kameralne Lato jest Stowarzyszenie „Filmforum”, a współorganizatorami: Fundacja Edukacji i Sztuki Filmowej Macieja Ślesickiego i Bogusława Lindy Laterna Magica oraz Urząd Miejski w Radomiu. Impreza objęta jest mecenatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerem strategicznym projektu jest Galeria Słoneczna w Radomiu. RED Fot. Archiwum G. Bartosa Izabela Pacholec przetłumaczyła i wyreżyserowała sztukę Grzegorza Bartosa, a zagrały w niej wyłącznie panie mieszkające w Holandii i tworzące grupę Angelus Hagenum: Urszula Biesiaga-Ramos, Marta Bujnowicz - Widerska, Sylwia Zuza Kamińska, Izabela Kotik, Aldona Czarnecka i Marta Torebko. Dźwiękowo spektakl opracował Zbigniew Wolny, produkcją zajęła się Claudia Cenkala - Ten Dam. - Dziewczyny zrobiły naprawdę wielką robotę. Ja miałem wielkie obawy co do tego, jak to wyjdzie, grane tylko w kobiecej obsadzie – w końcu większość bohaterów sztuki to mężczyźni. Okazało się, że to był świetny pomysł. Wzięło to sztukę w jakiś cudzysłów. Stało się to bardziej artystyczną wypowiedzią - opowiada Grzgorz Bartos, który był obecny na pokazach. . A zarówno Holendrzy, jaki i Polacy mieszkający w Holandii spektakl „Nadzy i martwi” mogli obejrzeć dwukrotnie - 5 maja w Theater Aan Het Spui w Hadze, podczas Święta Wyzwolenia Holandii i 6 maja, w Dienstencentrum „Copernicus”, podczas tzw. Dnia Polskiego. - Pierwszego dnia prezentacja była po niderlandzku, dla międzynarodowej publiczności. Dziewczyny dały radę, również językowo. Oczywiście, był polski akcent, ale właśnie o to chodziło – żeby ten polski akcent zgrzytał tam, przeszkadzał. Było w tym coś niezwykłego - grupa Polaków, która podczas święta wyzwolenia w holenderskim teatrze pokazuje sztukę o zniewoleniu - opowiada Bartos. Oba spektakle - grane przy peł- nej sali - zakończyła owacja na stojąco. Dwujęzyczne wydanie sztuki Bartosa (publikacja powstała dzięki wsparciu z Miejskiej Biblioteki Publicznej i Urzędu Miejskiego) zostało wyprzedane. Aktorki przez godzinę po każdym pokazie składały na nim autografy. Przypomnijmy, że „Nadzy i martwi” to dramat, którego bohaterem jest grupa polskich pracowników, przesiadująca w hotelu socjalnym w Dordrechcie. Sztuka znalazła się w ścisłym finale 3. edycji prestiżowego konkursu Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna. Dzięki temu została zrealizowana w doborowej obsadzie (m.in. Edyta Olszówka, Jacek Braciak, Marek Frąckowiak, Grzegorz Damięcki) przez Teatr Polskiego Radia – premiera słuchowiska miała miejsce w radiowej Trójce w styczniu ubiegłego roku. - Co do samego tekstu, to w Hadze został bardzo dobrze odebrany – mówi Bartos. - I jeszcze coś. Kiedy wjeżdżałem do Holandii, media obiegła wiadomość o pożarze w hotelu robotniczym w Rotterdamie, hotelu znanym z tego, że większość lokatorów to Polacy. To w niezwykły sposób współgrało z treścią sztuki. Po spektaklach mieliśmy dużo rozmów z Polakami mieszkającymi na obczyźnie, o miejscach takich jak to w sztuce, o ludziach takich jak Rumun i Dżersej. O tym, że każdy albo przeszedł taką historię, albo doskonale ją zna... AKA 6 WSPOMNIEŃ CZAR Verba volant, scripta manent W kolejnym odcinku powrotów do przeszłości przypominam czasy PRL i oszczędnego gospodarowania budżetem domowym. Dla przywódców narodu oszczędzanie było zaledwie hasłem. Posługując się językiem współczesnym - chwytem marketingowym. Inne były wtedy założenia reklamy. Reklamowano towary, których na rynku po prostu nie było, albo ich jakość budziła poważne zastrzeżenia. Naród zaciskał pasa, liczył grosz do grosza, zaciągał pożyczki - bądź w pracowniczych kasach zapomogowo - pożyczkowych, do których wcześniej co miesiąc trzeba było wpłacać składki, bądź w prowadzonej przez PKO in- stytucji zwanej ORS, czyli Obsłudze Ratalnej Sprzedaży. Nie było bardzo bogatych ( jeśli byli, nie ujawniali się, by nie narażać się władzy), ani bardzo biednych. Do tych najuboższych władza wyciągała pomocną dłoń i coś tam łaskawie dorzuciła, by żyli na granicy ubóstwa, ale nie rzucającego się w oczy... Słońce za pazuchą Skrótem przez PRL Oszczędzanie było hasłem powtarzającym się na plakatach, podczas prelekcji i pogadanek, w biurach i fabrykach, w szkołach, a nawet przedszkolach. Posługując się skrótem PKO, nie wszyscy uświadamiają sobie, że znaczył on: Powszechna Kasa Oszczędności. Dzisiaj z dodatkiem procenty, które teoretycznie gwarantowały wcześniejsze otrzymanie mieszkania i samochodu. Mieszkaniowe zachowane do dzisiaj, zdewaluowały się znacznie, a samochody -czytaj „maluchy” - dawno już wycofano z obiegu. Na raty kupowaliśmy meble, telewizory, pralki, lodówki. Do ORS przychodziło się z żyrantami. Gdy pożyczkobiorca nie Na półkach sklepowych proszki do prania OMO, świeczki, mydło, szampony, zapałki. SA, bądź BP (Spółka Akcyjna, Bank Polski) znaczy już nie to samo, dlatego nikt nie mówi: „Mam konto w Powszechnej Kasie Oszczędności, tylko w Banku PKO”. W szkołach młodzież wpłacała na książeczki SKO (Szkolnej Kasy Oszczędności), gromadząc w ten sposób oszczędności przeznaczane najczęściej na szkol- spłacał rat, żyrant musiał spłacać za niego. Książeczki kredytowe były w modzie. Kredytów gotówkowych oficjalnie nie można było zaciągać w PKO- wskim ORS, ale wystarczyło wziąć na pralkę, czy lodówkę i odpalić znajomemu sprzedawcy dolę, a ten sprzęt wymieniał nam na gotówkę, księgując to tak by transakcja nie NBP zapowiadał wymianę pieniędzy. Powoli znikały duże nominały. ne wycieczki. Miesiąc październik ogłaszano miesiącem oszczędzania. Na książeczkach mieszkaniowych, samochodowych dopisywane były wzbudzała podejrzeń. Proceder ten, choć nielegalny, był powszechnie akceptowany. Nikt na takiej transakcji nie tracił, a wielu zyskiwało... Za czym kolejka ta stoi ? W czasach PRL nie kupowało się, tylko załatwiało, organizowało – Mówiło się więc: „Załatwiłem sobie właśnie parkiet, nalewki na opony, telewizor kolorowy (należało dodać kolorowy, bo w powszechnym użyciu były „czarno- białe” ); zorganizowałem transport by przewieźć meble...”. Gotówka nie zawsze dawała szanse zakupu. Określenie „kupić spod lady” rozpowszechniało się, podobnie jak „wystać w kolejce”. Kolejki były także zorganizowana formą społecznego porozumienia. Listy kolejkowe, komitet kolejkowy, „stacze” kolejkowi. Wynajmowało się gościa, najlepiej emeryta który za ustaloną opłatą zastępował w kolejce kupującego atrakcyjny towar. Nie zawsze wiadomo było, kiedy dowiozą deficytowe artykuły. Czekanie przedłużało się nierzadko do kilku dni i nocy. Najlepiej mieli ci z licznych rodzin, z babcią, dziadkiem, dorosłymi dziećmi. Młodzież mogła w kolejce przygotowywać się do lekcji, babcia robiła na drutach, dziadek grał w karty lub warcaby z rówieśnikiem, też kolejkowiczem. brzegu, Kudowie, Krynicy oprócz nazwy typu „Stokrotka, „Polonez”, „Zacisze”, miały jeszcze dopisek FWP. Duże zakłady, a w Radomiu Zawsze w maju Dni Leśmianowskie W ostatni majowy weekend od lat odbywają się w Domu Kultury w Iłży Dni Leśmianowskie. To jedna z niewielu imprez tego typu w Polsce. (16) pieniądze niewiele juz można było kupić, a sklepowe półki zapełniał ocet, musztarda, zapałki, świeczki i proszek „OMO” - kto by zapamię- Dni Leśmianowskie organizowane są od 1987 roku. Uczestniczą w nich recytatorzy, poeci, naukowcy, artyści z różnych stron kraju. Zainteresowanie imprezą nie zmalało do dzisiaj. Te spotkania stwarzają nie tylko możliwość wykazania się talentem recytatorskim i wiedzą na temat jednego z największych polskich Radomskie zakłady pracy odwiedzali przywódcy narodu - tu Edward Gierek z wizytą w „Radoskórze”. było ich kilka: „Radoskór”, Zakłady Metalowe, Fabryka Łączników, Radomska Wytwórnia Telefonów, Zakłady Przemysłu Tytoniowego, Odlewnie Radomskie, miały własne ośrodki w Dziwnówku, Darłówku, Świerżach, Łazach, Mielnie, Koszalinie. Ostatnia zwrotka piosenki z tamtych lat, „Wesoły pociąg” zapewniała „.. wrócisz opalony i pełen sił do pracy”. Z tymi siłami do pracy różnie bywało – zapał był, tylko chęci brakowało. Według oficjalnych statystyk w Polsce nie było bezrobocia. Pensje były jednak mizerne i za nie „nie warto było się przemęczać”. Obowiązywała zasada „Czy się stoi czy się leży, dwa tysiące się należy”. Oczywiście nie wszystkich. Byli przecież przodownicy pracy, racjonalizatorzy, a leniwych mobilizowały Brygady Pracy Socjalistycznej. Gdy jednak za zarobione – Zmotoryzowane Oddziały Milicji Obywatelskiej. Nastały czasy zmian ustrojowych. Nadchodziła burza, po której nie zawsze i nie wszędzie pokazała się barwna tęcza... P.S. Operowanie skrótami literowymi do dziś nie wyszło z mody. Czasami poważna instytucja posługiwała się skrótem wywołującym niespodziewanie komiczny efekt. Przedsiębiorstwo Upowszechniania Prasy i Książki w skrócie PUPiK podlegało pod departament tejże instytucji DUPiK. Dzisiaj mamy PUP, Powiatowy Urząd Pracy, DUP dzielnicowy... Gdy zatem ktoś zapyta pracownika DUP gdzie pracuje, lepiej nie używać w odpowiedzi skróconej nazwy instytucji... Jerzy Madejski sławiu, PSP we Wsoli. Gwiazdą tegorocznych Dni Leśmianowskich była Elżbieta Adamiak.. Na zakończenie leśmianowskiego festiwalu jak zwykle oklaskiwano raz jeszcze laureatów nymi uhonorowano Aleksandra Stępnia ze Świdnika, Anetę Tkaczyk z Radomia i Kamilę Serwicką ze Starachowic. Pewnie znów w Iłży spotkamy się za rok - to już tradycja związana z w koncercie wyreżyserowanym przez Krystynę Korcz z Łodzi. Prace plastyczne były uzupełnieniem święta poezji. Na konkurs nadesłano 42 prace. Nagrodami głów- Bolesławem Leśmianem, autorem pięknych strof ze zbioru „Łąka”. Iłżecka łąka i chruśniak malinowy, który „trwał wciąż dookoła”... Jerzy Madejski 20 maja był dla Stanisława Życkiego wielkim dniem. Obchodził 105. rocznicę swoich urodzin. tał tę nazwę, gdyby nie dwuwiersz sprzed lat: „Żaden proszek, nawet OMO, nie wypierze tak jak ZOMO”. Ten ostatni skrót zapamiętało wielu Nowopowstałe osiedle XV - lecia PRL w Radomiu poetów, którego związki z Iłżą są niezaprzeczalne. To także poznawanie tych związków, poprzez zwiedzanie miasta i jego uroczych zakątków, które były natchnieniem dla Leśmiana. Jest to niewątpliwie jedno z największych przedsięwzięć kulturalnych w województwie mazowieckim, które od początku pilotuje dyrektor Domu Kultury Krzysztof Kozera, dobierając sobie ekipę fachowców, a poprzez imprezy towarzyszące nadaje Dniom Leśmianowskim właściwą rangę. W tegorocznym XXVI Ogólnopolskim Turnieju Recytatorskim wzięło udział 32 recytatorów i zespołów poezji śpiewanej z różnych stron kraju. Jury pod przewodnictwem reżysera Jacka Szczęka przyznało nagrodę główną Sebastianowi Korzeniewskiemu z Koszalina i Agacie Guzie z Radomia. Dwie równorzędne trzecie nagrody odebrali Krzysztof Hałas z Łodzi i Jarosław Zalewski z Ostrowca Świętokrzyskiego. W kategorii poezji śpiewanej nagrodę główną wyśpiewała Monika Wolbergier z Iłży. Zwycięzcami turnieju małych form teatralnych inspirowanych biografią i twórczością Bolesława Leśmiana zostali w kategorii szkół gimnazjalnych uczniowie z Publicznego Gimnazjum Gminnego w Iłży. Publiczne Gimnazjum w Wolanowie otrzymało wyróżnienie. W kategorii szkół podstawowych pierwsza nagroda przypadła Publicznej Szkole Podstawowej w Iłży, druga - PSP w Pako- Urodziny świadka epoki Kontrasty Wspominając czasy PRL, posługujemy się skrótem oficjalnej nazwy państwa polskiego obowiązującej w latach 1952 – 1989. Kolokwialnym eufemizmem było określenie Polska Ludowa. O czasach „peerelu” mówimy dziś z nutą szyderstwa i dezaprobaty. A jednak przeciwności losu w tamtych latach kształtowały nasze charaktery. Niedostatek na krajowym rynku powodował, że kwitł „handel zagraniczny”. Wyjeżdżający na Zachód przywozili towary nieosiągalne w kraju, zapełniając nimi bazary, targowiska, komisy. Tam można było kupić niemal wszystko, od drogich perfum, po futra z karakułów. Z czasem mekką dla starających się dorównać zachodowi stały się sklepy „Pewexu”, gdzie waluta obiegową był dolar, a właściwie jego zamiennik – bon. „Zielonymi (to powszechna nazwa dolara) handlowali cinkciarze, których nie zdołały wyeliminować powstające tu i tam kantory wymiany walut. Przypomnienie kolejnego skrótu literowego wiąże się z wakacjami i wypoczynkiem. Dzieci wyjeżdżały na kolonie letnie, rodzice, także z pociechami, korzystali z wczasów FWP – Funduszu Wczasów Pracowniczych. Domy wczasowe w Koło- 7 WYDARZENIA Nr 17 • czerwiec 2012 Niedawno wrócił ze szpitala. Chorował na zapalenie płuc. Stwierdził jednak, że jeszcze za wcześnie wybierać się do św. Piotra. Ile trzeba było, przeleżał w szpitalu, choć miał już dość, bo jak sam mówił: - Strasznie tam nudno. W domu jest znacznie ciekawiej. Wizyty córek, wnuków, prawnuków i praprawnuków. Cały czas coś się dzieje, a pan Stanisław nie należy do ludzi nieaktywnych. Jeszcze dwa lata temu podjął decyzję o remoncie starego domu, który przetrwał wojnę i dziejowe zawieruchy. I remont przeprowadził. A zawieruch dziejowych w jego życiu było niemało. - Miałem dziewięć lat, kiedy obserwowałem z ojcem carskich żołnierzy, którzy zbudowali okopy niedaleko naszego gospodarstwa pod Jedlińskiem – opowiadał porucznik Życki. - W 1920 roku widziałem gen. Józefa Hallera jak jechał ze swoim wojskiem przez ulicę Struga. Miał na sobie taki niebieski mundur. Marszałka Piłsudskiego widziałem, kiedy odsłaniano pomnik „Czynu Legionów”. Byłem w kompanii reprezentacyjnej radomskiego 72. pułku piechoty. Piłsudski przemawiał wtedy z balkonu Kolegium Pijarów. Nie brał udziału w defiladzie, tylko został w szkole. Inna część jego wspomnień to przeżycia wojenne. Brał udział w walkach pod Mławą. Razem z wycofującymi się oddziałami trafił do Warszawy. Tu, w Cytadeli, ktoś ukradł mu karabin i niewiele brakowało, żeby stanął przed sądem. Jako eskorta kolumny rządowej trafił na wschód, do Kowla, ale nie chciał iść do Rumunii. Zawrócił i dostał się do sowieckiej niewoli. Już był w wagonie razem z tłumem innych, kiedy zobaczył jak Rosjanie, po obejrzeniu dłoni jednego z polskich żołnierzy (w ten sposób wyszukiwano inteligentów, których dłonie nie miały śladów ciężkiej pracy), odprowadzili go na bok i rozstrzelali. Postanowił uciec. Skorzystał z zapadającego szybko mroku. Wyskoczył z ruszającego pociągu, stoczył się z nasypu i przeżył. Niedaleko Kowla napotkał polski punkt sanitarny, którego dowódca stwierdził, że nie pójdzie do niewoli, tylko wszystkich wystrzela a sam popełni samobójstwo. Obezwładnili go, zabrali broń i wkrótce dostali się do niewoli niemieckiej. Na piechotę, etapami do Wisły i dalej, por. Życki dotarł do obozu przejściowego jeńców wojennych w Radomiu. Z okien strychu jednego z baraków widział rodzinny dom przy ulicy Warszawskiej. Zwolniono go z niewoli, bo przebrał się w cywilne ubrania i powiedział, że dlatego ma krótkie włosy, bo chorował na tyfus. Inni też próbowali tej sztuczki, kiedy zobaczyli, że Niemcy zwalniają cywilów. Też się przebierali, ale Niemcy byli czujni. Wystarczyło niewielkie podejrzenie, jeden element umundurowania, a przyłapany na próbie oszustwa trafiał do osobnej grupy. - Zebrali w ten sposób około 100 osób. Rozstrzelali ich pod murem, tam gdzie dziś jest zbieg ulic Chrobrego i Struga – powiedział por. Życki. Nie działał w żadnej organizacji konspiracyjnej, ale miał u nich zaufanie, może nawet większe niż inni. W 1943 roku, jako tego, który jest poza wszelkim podejrzeniem władz okupacyjnych, wysłano do Starachowic, żeby ostrzegł o mających nastąpić aresztowaniach. Kiedy już zakończyła się wojna, zgłosił się na komisję lekarską jako inwalida wojenny. Jeszcze we wrześniu 1939 odniósł ciężką ranę, która daje o sobie znać do dziś. Usłyszał wtedy, że gdyby był ranny w 1945 roku, to była by zupełnie inna sprawa. Ale w 1939 to była armia sanacyjna. Zrozumiał aluzję - odniósł ranę nie w tej wojnie, co trzeba. Na urodzinowe spotkanie z porucznikiem Życkim przyszło bardzo dużo młodych ludzi. Uczniowie z III i XI LO, członkowie stowarzyszeń: „Szwadron Radomski”, „72. Pułk Piechoty” i „V.I.S. Radom”. - Chciałbym tym młodym ludziom, którzy pielęgnują tradycję i wszystkim innym powiedzieć, żeby dbali o naszą historię, żeby byli prawdziwymi Polakami, nie tylko z nazwy, ale z serca – stwierdził jubilat. Stanisław Życki, z okazji 105. urodzin został uhonorowany przez Prezydenta Miasta Radomia Medalem Herbowym Miasta. Stanisław Życki jest najprawdopodobniej ostatnim żołnierzem 72. Pułku Piechoty, stacjonującego w Radomiu i dlatego właśnie to on przekazał członkom radomskiego stowarzyszenia noszącego imię „72. Pułku Piechoty im. Dyonizego Czachowskiego” prawo do kontynuowania tradycji oraz noszenia barw i odznak pułku. W imieniu Redakcji „GR” składamy panu Stanisławowi moc najserdeczniejszych życzeń i czekamy na zaproszenie na kolejną uroczystość urodzinową. Jacek Lombarski Dni Radomia tuż, tuż Dni Radomia zapowiadają się w tym roku ciekawie. Imprezy główne rozpoczną się 22 czerwca, obchodami 80-lecia lotnictwa na ziemi radomskiej oraz świętem 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego. Przed gmachem Urzędu Miejskiego przy ul. Żeromskiego zorganizowane zostanie miasteczko lotnicze, wystawa 80 lat lotnictwa na ziemi radomskiej, prezentacja sprzętu wojskowego, degustacja grochówki. W Sali Koncertowej zagra The Postman. 23 czerwca odbędzie się na Rynku Jarmark Świętego Jana, z wieloma koncertami i konkursami i zabawą przy dźwiękach kapeli Halniacy. W nocy z 23 na 24 czerwca odbędzie się impreza „Anima urbis – dusza miasta”. Spektakle, koncerty, zwiedzanie kościołów, pokaz sztuki teatru ognia, pokaz przedwojennego filmu o radomskich Żydach i recital muzyki klezmerskiej, to tylko niektóre atrakcje. 24 czerwca na Placu Jagiellońskim koncerty Andrzeja Piasecznego, Ani Rusowicz, zespołu Enej, występy zespołów dziecięcych, konkursy z nagrodami, pokaz sztucznych ogni. 25 czerwca uczcimy pamięć radomskiego Czerwca 76- mszą i koncertem big bandu Mundana. Zostanie również wręczona radomska Nagroda Kulturalna. Imprezy towarzyszące Dniom Radomia 2012 to regaty kajakowe dla osób niepełnosprawnych (16 czerwca), Festiwal Artystów Ulicznych i Precyzji (16 – 17 czerwca), Kameralne Lato (18–23 czerwca), wystawa zabytkowych aut i Pięciobój Precyzyjny (23 czerwca). AKA 8 Lekcje muzyki Elvisa MUZYKA Nr 17 • czerwiec 2012 Pewnie zastanawiacie się Państwo, skąd tak „dietetyczny” tytuł artykułu w moim cyklu. Otóż chciałbym zaprezentować człowieka, którego pseudonim artystyczny to Fatboy Slim (dosłownie z ang. Chudy Grubas). Twórca big-beatu (nie mylić z big-bitem), DJ, producent, basista, a także twórca dużej ilości muzycznych projektów. RECENZJE Chudy Grubas z Brighton Quentin Leo Cook, bo tak brzmi prawdziwe nazwisko Brytyjczyka, urodził się 31 lipca 1963 roku w Bromley. Dorastał w Reigate, w hrabstwie Surrey, gdzie uczęszczał do Reigate Grammar School. Tam też rozpoczął swoją przygodę z muzyką, zaczynając jako perkusista w nowofalowej grupie Disque Attack. Na krótko również stał się jej wokalistą. Podczas nauki w Reigate College spotkał Paula Heatona, z którym założył zespół The Stomping Pondfrogs. Muzyka odeszła jednak na bok, gdyż Quentin zwany Normanem (jego pierwszy pseudonim, którego zaczął również używać jako imienia) postanowił studiować politologię, język angielski i socjologię na Politechnice w Brighton. Szło mu to całkiem zgrabnie, jednak muzyka nie chciała dać mu spokoju. Wkrótce jako DJ Quentox , wraz z DJ’em Baptiste, stał się jednym z pierwszych popularyzatorów hip-hopu w brightońskich klubach dla młodzieży. Wtedy też odezwał się stary kumpel Paul Heaton, który zaproponował Normanowi dołączenie do kapeli The Housemartins, w której miał pełnić rolę basisty. Choć Norman nie chciał tworzyć rocka, zdecydował się jednak, że zaryzykuje i przeprowadzi się do Hull, by być blisko nowego bandu. Zespół nagrał takie utwory, jak WARTO POSŁUCHAĆ ERIC CLAPTON, WYNTON MARSALIS “PLAY THE BLUES” „Happy Hour” czy cover grupy Isley-Jasper-Isley „Caravan of Love”, którym podbił brytyjską listę przebojów, tuż przed Bożym Narodzeniem 1986 roku. Dwa lata później Paul i perkusista zespołu Dave Hemingway stworzyli nową grupę The Beautiful South. Norman powrócił do Brighton, gdzie stworzył projekty Beats International (wielki hit „Dub Be Good To Me”), acid-jazzowy Freakpower (założony z Ashleyem Slaterem ), housowy Pizzaman (z Timem Jeffreyem i JC Reidem) oraz taneczny Mighty Dub Katz (z Garethem Hansome). Każdy z projektów Cooka odnosił sukcesy na listach przebojów, jednak egzystencja żadnego z nich nie trwała zbyt długo. Przełom w jego karierze miał miejsce, gdy przyjął pseudonim Fatboy Slim i rozpoczął nagrywanie dla wytwórni Skint Records (pododdział wytwórni Loaded Records, dla której tworzył wcześniej jako Pizzaman). Znudzony muzyką house, postanawia stworzyć coś zupełnie świeżego, łącząc takie style, jak rock, hip-hop, breakbeat, r&b, soul i techno. Powstaje nowy styl muzyki tanecznej – big beat. Sam artysta wydaje w 1996 roku pierwszy krążek „Better Living Through Chemistry”, a niedługo potem staje się autorem remiksu utworu „Brimful of Asha” grupy Cornershop, który staje się wielkim przebojem. Na kolejny autorski album trzeba było czekać dwa lata - w 1998 wychodzi drugi longplay artysty „You’ve Come a Long Way, Baby z przebojami „The Rockafeller Skank” i „Praise You”, do którego teledysk w reżyserii Spike’a Jonza, zdobył wiele nagród, w tym nagrodę MTV Video Music Awards w kategorii Breakthrough Video (najbardziej przełomowy teledysk). W 2000 roku pojawia się trzeci krążek Chudego Grubasa „Halfway Between the Gutter and the Stars”, z udziałem takich gwiazd, jak Macy Gray czy Bootsy Collins. Z tym drugim (basistą Parlament-Funkadelic), nagrał utwór „Weapon of Choice”. W wideoklipie do piosenki jazzowej trąbki. Panowie grają bluesowe klasyki z towarzyszeniem Lincoln Center Orchestra. Poza Claptonem i Marsalisem na scenie pojawił się również Taj Mahal. - Chcieliśmy, aby nasz występ brzmiał tak, żeby ludzie czuli, że ci dwaj faceci grają muzykę, którą kochają, a nie, że jest to przypadkowy projekt - mówił o projekcie Marsalis. Zadanie wykonane w stu procentach. NIECHĘĆ – „ŚMIERĆ W MIĘKKIM FUTERKU” To zapis koncertu, jaki rok temu w Lincoln Center dali wspólnie największy biały bluesman i geniusz „Śmierć w miękkim futerku” Awangardowe, kontrowersyjne, niepokorne i świeże podejście do jazzu, szukającego inspiracji również w psychodelicznym rocku i muzyce alternatywnej. Grupa Niechęć jak do- wystąpił legendarny aktor Christopher Walken, co z pewnością wpłynęło na niezwykłą popularność klipu i przyczyniło się do zdobycia przezeń 6 nagród podczas gali MTV Video Music Awards w 2001 roku. Na kolejny autorski album kazał fanom czekać do 2004 roku, kiedy to wydał „Palookaville”. Dwa lata później pojawił się na rynku krążek podsumo- Gonna Need a Bigger Boat” pojawił się w sklepach 6 stycznia 2009 roku. Rok później Cook ponownie podjął współpracę z Davidem Byrne, który zaprosił Normana do poświeconego byłej pierwszej damie Filipin, Imeldzie Marcos, projektu „Here Lies Love”. Prywatnie Norman Cook jest mężem brytyjskiej prezenterki Zoe Ball wujący jego dotychczasową karierę „ The Greatest Hits-Why Try Harder”. W międzyczasie artysta podbudowywał swoje życie prywatne i leczył się z uzależnienia od alkoholu. Powrócił pod nazwą The Brighton Port Authority – w projekcie, do którego zaprosił m.in. wokalistę Talking Heads Davida Byrne, Dizzee Rascala oraz Iggy Popa. Album „I Think We’re i ojcem dwójki dzieci: Woody’ego Freda i Nelly May Lois. Jest wielkim kibicem piłki nożnej (posiada 12 %procent udziałów drużyny piłkarskiej Brighton & Hove Albion). Artysta posiada również własną gwiazdę w Brighton’s Walk of Fame, znajdującą się tuż obok gwiazdy Winstona Churcilla. Elvis Strzelecki LISA GERARD – „BEST OF” Płyta podsumowująca dotychczasową karierę Lisy Gerrard, zarówno solową, jak i tę z czasów zespołu Dead Can Dance. Mamy tu utwory zebrane z takich albumów jak „Aion”, „The Serpent’s Egg”, „Into The Labyrinth”, „The Mirror Pool”. tąd zagrała na scenie eksperymentalnej Heineken Open’er Festival, została wyróżniona przez redaktora radiowej Trójki Piotra Stelmacha jako jeden z trzech najciekawszych zespołów 2011 roku, otrzymała specjalną nagrodę audycji Offensywa De Luxe i dała popisowy koncert w trójkowym Studio im. Agnieszki Osieckiej. Artysta: Keane Album: “Strangeland” Wytwórnia: Universal Music Polska Rok wydania: 2012 Coldplay, Snow Patrol, Keane. Co łączy te zespoły? Po pierwsze, pochodzenie - Wielka Brytania. Po drugie, brzmienie – alternatywny rock, brzmiący melancholijnie i jednocześnie lekko przebojowo. W przypadku Keane prawie wszystko pasuje. Prawie, bo ta grupa nie ma gitarzysty, a rockowe wariacje zastępuje klawiszowymi. Przypomnijmy, że Keane to brytyjski zespół rockowy, założony w 1995 roku w mieście Battle, w East Sussex. Teraz na tapecie mamy ich czwarty album, wyprodukowany przy współpracy z Danem Grechem, producentem albumów m.in. Radiohead, The Vaccines, Howling Bells czy Lany del Rey. To także pierwszy album, na którym pojawia się nowy, czwarty członek zespołu – basista Jesse Quin. Podróż przez „Dziwną krainę” przypomina nocną przejażdżkę przez las, odbywającą się późną wiosną. Samochód jedzie z prędkością 50 km/godz., wokół szumi las, a światła samochodu są jedynymi, oświetlającymi nam drogę. Przejażdżkę rozpoczyna „You Are Young”, który jest jak przekręcenie kluczyka w stacyjce i poczucie tego, jak samochód rusza. Zaraz po nim mamy przebojowy „Silenced By The Night”, który dosłownie i w przenośni porywa i pozwala na zwiększenie prędkości do setki (to i tak mało, ale biorąc pod uwagę tempo utworów Keane, uznajmy to za komplement dla artystów). Jako trzeci wyłania się „Disconnected”, który brzmi po norwesku, niczym utwory z ostatniej płyty A-Ha. Przejażdżka trwa, a samochód znów zwalnia przy „Watch How You Go”. Pod piątką ma się to uczucie, które towarzyszyło nam przy „Silenced By The Night”, bowiem „Sovereign Light Cafe” sprawia, że chcemy poczuć lekki podmuch wczesnoletniego wiatru, wpadającego przez otwarte szyby. W „On The Road” chce się krzyczeć i znów dodać gazu, tym razem do 120 km/godz. Zdejmujemy nogę z gazu przy następnym w kolejce „The Starting Line”. Nie jest gorzej, po prostu podróż zaczyna się na nowo. „Black Rain” wprowadza moment niepokoju, który niesie gdzieś nadchodzący powoli poranek. „Neon River” lekko zanudza i sprawia, że chcemy zatrzymać się na chwilę, by przykryć kurtką siedzącą na siedzeniu obok partnerkę. „Day will come” karze znów jechać, przyspieszać, by złapać pierwsze promienie słońca, które pojawiają się wraz z „In Your Own Time”. Pięknie, wręcz wzruszająco budzi się dzień i nadchodzi ostatni już „Sea Fog”, oznaczający koniec przejażdżki. Płyta, choć nie wnosi nic nowego, zarówno do muzyki popularnej, jak i twórczości Keane, idealnie sprawdzi się podczas nocnych podróży samochodem. WSH 9 10 ROZMAITOŚCI RANKING LOKALI GASTRONOMICZNYCH Latarnicy wyszkoleni Restauracja Panie Panowie Restauracja przy ul. Piłsudskiego 13 to niewątpliwie jeden z najgustowniej urządzonych lokali w mieście. Wnętrza utrzymane w beżach i brązach, na ścianach wiszą obrazy radomskich artystów, zdjęcia w sepii. Elementy wystroju są nienachalne. Jest tu elegancko, ale równocześnie przytulnie. Miło jest również na patio za lokalem. Lista dań nie jest tu długa – a to cechuje zawsze lepsze lokale. Na przystawkę można tu zjeść np. grillowanego łososia z prażonymi ziarnami sezamu (21 zł). Z sałat (w cenach od 16 do 24 zł) na pew- no można polecić tę z krewetkami lub mozarellą. Jeśli chodzi o zupy, to w menu zwraca uwagę zielony krem z cukini z prażonymi migdałami, wiórkami boczku i grzanką (9 zł). Jeśli idzie o dania głów- TE CO SKACZĄ I FRUWAJĄ ... Kundel najlepszy Lekarz weterynarii Marek Szulga raz jeszcze przypomina o pladze kleszczy, które dla psów stanowią większe zagrożenie niż dla kotów. Należy pamiętać też o terminowych szczepieniach, nie tylko przeciw wściekliźnie... Na przedmieściach coraz więcej błąkających się psów. Szukają schronienia i dobrych ludzi. Schronisko jest przepełnione. Bywa, że ktoś przygarnie zbłąkanego czworonoga. Takiego psa trzeba nie tylko zaszczepić ale i odrobaczywić. Dokarmianie bezdomnych zwierząt pomaga im przetrwać. Musimy jednak pamiętać że latem temperatura wzrasta do 30 st. i wtedy ważniejsza od pokarmu jest woda. W gorące dni nie można też zostawiać naszych pupili w zamkniętym samochodzie! Okres urlopów i wakacji to dla psów czas niechcianych rozstań z opiekunami. Gdy nie można zabrać ze sobą psa do nadmorskich kurortów, najczęściej oddaje się go na przechowanie znajomym. Dla zwierzaka to bardzo trudny okres – tęsknota, adaptacja w nowym środowisku i stres. Okres wakacji nie sprzyja opiece nad zwierzętami. A jednak są tacy którzy przygarniają bezdomne zwierzęta i troszczą się o nie bez względu na porę roku. Dla niezdecydowanych , którzy chcieliby zaopiekować się pieskiem, cytat z książki , napisanej przez amerykańską psycholog Alexandrę Horowitz „Oczami psa”, z rozdziału „Spraw sobie kundla”: „ Jeśli jeszcze nie masz psa albo planujesz wzięcie kolejnego, mam dla ciebie idealną radę – kundla. Mit głoszący, że pies ze schroniska, zwłaszcza mieszaniec, będzie gorszy, albo mniej godny zaufania niż pies rasowy, jest nie tylko nieprawdziwy, ale i całkowicie przestarzały. Mieszańce są zdrowsze, mniej nerwowe i żyją dłużej niż psy rasowe. Kupując rasowego psa, nie dostajesz konkretnego produktu z gwarancją, że będzie działał w określony sposób – cokolwiek by ci mówił hodowca, możesz za to stać się właścicielem zwierzęcia, wyhodowanego do zadań, których i tak nie będzie wykonywał, mieszkając z tobą. Kundel natomiast, z rozrzedzonymi cechami wielu ras, zwykle ma wiele ukrytych umiejętności i mniej fanaberii”. Sugestie i rady przekazał lekarz weterynarii Marek Szulga z przychodni dla zwierząt przy ul. Wyścigowej 6. J. Madejski ne, to trzeba wspomnieć o steku z polędwicy (40 zł), piersi z kaczki w pomarańczach (38 zł) czy okoniu nilowym (37 zł). Można tu też zjeść dobre, klasyczne makarony (od 18 do 23 zł), naleśniki, np. ze szpinakiem i fetą (15 zł) czy wiejskie pierogi (16 zł). Są też potrawy sezonowe, np. szparagi. Restauracja oferuje oczywiście szeroki wybór kaw i alkoholi. - Potrawy u nas nie należą do najtańszych, ale są wyszukane. Stawiamy na jakość - mówią zgodnie właściciele restauracji. Od początku zakładaliśmy, że będzie to lokal na wysokim poziomie, dla wymagających klientów Restauracja Panie Panowie otwarta jest od poniedziałku do czwartku w godz. 12 - 22, w piątek i sobotę od godz. 13 do 23, a w niedzielę od 13 do 22. AKA R E K L A M A 11 ROZMAITOŚCI Nr 17 • czerwiec 2012 Pod koniec maja w Radomiu odbyło się dwudniowe szkolenie Latarników Polski Cyfrowej Równych Szans. Było to jedno z cyklu szkoleń wolontariuszy - Latarników Polski Cyfrowej jakie na terenie całej Polski chce przeprowadzić „Stowarzyszenie Miasta w Internecie”. Jest to oddolna inicjatywa, mająca na celu wspieranie działań na rzecz podnoszenia kompetencji cyfrowych dorosłych Polaków z pokolenia 50 plus w ich lokalnych środowiskach, realizowana przez Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Jak wynika z badań, w chwili obecnej 10 spośród 13 miliona Polaków z pokolenia 50 plus, nie korzysta z Internetu. Dlatego, aby włączyć dorosłych w cyfrowy świat, potrzebni są lokalni Latarnicy Polski Cyfrowej. Tak jak każdy żeglarz powinien korzystać z sygnałów latarni morskich, tak każdy Polak powinien potrafić korzystać z Internetu, sprzętu komputerowego, telefonów komórkowych i różnych urządzeń teleinformatycznych. O Latarnikach można myśleć jako o nowych - nowoczesnych animatorach społecznych, z nowymi kompetencjami. Szkolenie - przygotowane przez profesjonalnych trenerów i prowadzone metodami warsztatowymi - było adresowane do wszystkich, którzy chcieli się dowiedzieć, w jaki sposób można wspierać osoby wykluczone cyfrowo z generacji 50 plus, w przełamywaniu wewnętrznych barier i umożliwieniu im zrobienia pierwszego kroku w świecie cyfrowym i nowoczesnych mediów komunikacji elektronicznej. Latarnicy na praktycznych przykładach poznawali zasady i sposoby wspierania osób wykluczonych cyfrowo oraz sposoby zachęcania do otwarcia się tych osób na nowe możliwości. Była to też okazja do poznania ciekawych osób, nauczenia się czegoś nowego, doskonalenia istniejących pomysłów i wymyślania nowych. Każdy z uczestników miał okazję uczyć się nowych technik, szczególnie aktywnego słuchania. W trakcie spotkania przedstawione były cele i zasady ogólnopolskiego projektu „Polski Cyfrowej Równych Szans”. Uczestnicy dowiedzieli się w jaki sposób mogą się włączyć dalszą realizację tych działań. Każdy uczestnik otrzymał tez Certyfikat Latarnika Polski Cyfrowej, który zaświadcza o dołączeniu do grona kompetentnych wolontariuszy działających na terenie całej Polski. Każdy to chce się przyłączyć to tej inicjatywy i zostać Latarnikiem, może wejść na stronę: www. latarnik.mwi.pl. Można tam się zapoznać z Niezbędnikiem Latarnika oraz Korzystnikiem Internauty, które są bardzo pomocne w działaniach latarniczych oraz wypełnić ankietę i zostać Latarnikiem Polski Cyfrowej. Agnieszka Jemiołek Rowerem za grosze Zbliża się czas wakacji i urlopów. Jak spędzić je najlepiej? Może warto wziąć przykład z Pawła Szerszenia i Piotra Majchra z Radomia? Panowie od lat jeżdżą na wspólne wyprawy rowerowe. Zaliczyli m.in. trasy w Bieszczadach i na Słowacji. Ich planowana w terminie 16-25 czerwca wyprawa rozpocznie się na Suwalszczyźnie, a skończy w Bieszczadach. Cel jaki sobie postawili to spontaniczność, udowodnienie innym i sobie, że udane wakacje nie muszą oznaczać rozbitej skarbonki, a głównym założeniem wiara w ludzką życzliwość. Piotr i Paweł od niedawna prowadzą nawet stronę internetową www.rowerem-za-grosze.pl Skąd hasło „Rowerem za grosze”? - Przygotowując się do najbliższej wyprawy, postawiliśmy zwiedzić kawałek Polski i przede wszystkim pokazać, że można przeżyć ciekawą przygodę za niewielkie pieniądze. Można przecież spać w namiocie w przydomowych ogródkach u dobrych ludzi, na plebaniach, czy w stodołach... A... nie lepiej autem ? - Rower jest sposobem na aktywny tryb życia. Wycieczki w plener to niczym nieskrępowane obcowanie z przyrodą, możliwość podglądania dzikich zwierząt w ich naturalnym środowisku. Rower to skuteczny środek transportu w zakorkowanym mieście. I jeśli ma się tylko trochę kondycji, rowerem można pokonywać duże odległości. Widać więc, że samochód z rowerem konkurencji nie wygra. Czy długie wyprawy rowerem możecie polecić każdemu ? - O tym, czy ktoś może uprawiać ten sport czy nie, ostatecznie zawsze powinien zdecydować lekarz, zwłaszcza jeżeli mamy na myśli jazdę wymagającą dużego wysiłku. Jednak spokojna, rekreacyjna jazda nikomu nie powinna zaszkodzić. Czy rower to dziś duży wydatek? - Wszystko zależy od tego do czego będzie nam służył nasz bike. Dla STUDENCKIE ABC Studenci bez granic W Radomiu nie ma wielu studenckich stowarzyszeń. Tym bardziej cieszy, że jedno z nich – Stowarzyszenie Studentów Bez Granic – szuka nowych członków. Stowarzyszenie Studentów Bez Granic jest organizacją studencką, która rozpoczęła swoją działalność w marcu 2012 roku. Powołane zostało w celu aktywizacji życia studenckiego, stworzenia grupy ambitnych ludzi, którzy mają możliwość wymiany doświadczeń i prezentowania wyników własnych prac autorskich. Społeczność Stowarzyszenia kreuje oraz uczestniczy w różnego rodzaju projektach i wydarzeniach. Niektóre z tych wydarzeń mają charakter naukowy, kulturowy, a inne z kolei są spotkaniami czysto towarzyskimi. Oto motto stowarzyszenia: „Równość, wolność, kooperacja/ Takie motto ma nasza organizacja./ Żak projekty planuje i realizuje,/ Społeczność akademicką integruje./ Pomoc niesiemy bezinteresownie - za nic,/ My- Stowarzyszenie Studentów Bez Granic”. Bez Granic posiada pięć działów edukacyjno - kulturowych, w których każdy może odnaleźć własny zakres zainteresowań: dział prawno – administracyjny, dział public relations, dział komunikacji społecznej, dział kulturowy, dział polityki regionalnej. - Stowarzyszenie daje możliwość brania udziału w licznych sympozjach, konferencjach, szkoleniach, obozach oraz innych imprezach. Może także być wstępem do przyszłej kariery, poszerza kontakty i znajomości. Potrafisz łączyć przyjemne z pożytecznym? Wstąp do nas! Jesteśmy otwarci na nowe twarze - mówi Katarzyna Romanowska, prezes stowarzyszenia. Zarząd stowarzyszenia tworzą: Katarzyna Romanowska (prezes), Paweł Śwital i Swietłana Pożyczka (wiceprezesi), Patrycja Kontny (sekretarz). Stowarzyszenie najłatwiej znaleźć na facebooku. Primus czyli... prymus Studenci radomskiej Wyższej Szkoły Handlowej po raz kolejny wyróżnieni w konkursie „Primus inter pares”. osób sporadycznie korzystających z roweru, jeżdżących rekreacyjnie tylko po równych, asfaltowych drogach i przy pięknej pogodzie, wystarczy tani sprzęt. Amatorzy mocniejszych wrażeń muszą przygotować się na wydatek rzędu minimum 1000 1500 zł. Mieliśmy szczęście, że naszym głównym sponsorem jest pan Janusz Matysiak z serwisu rowerowego przy ulicy Grzybowskiej w Radomiu, który nam pomógł. Pragniemy bardzo mu za to podziękować na łamach „Gazety Radomskiej”. - Jakie macie oczekiwania związane z tą wyprawą? - Chcielibyśmy, by była ona okazją do wyciszenia się. Wyłączamy telefony, zegarki też zostawiamy w domu. Taka tygodniowa kuracja dla ciała i ducha... P.S. Chwilę po tej rozmowie, z zapałem oświeconego urlopowicza, przeczesywałam Internet w poszukiwaniu odpowiedniego sprzętu. To jest pomysł na urlop dla biednej maturzystki, to sposób na zrzucenie zbędnych kilogramów! Wyczerpana planowaniem i rozdarta pomiędzy lila a liliowym kolorem sprzętu, padłam na kanapę. Dłoń bezwiednie zatopiłam w pudełku czekoladek. Postanowiłam zaczekać na film z wyprawy, który zgodnie z planem ma pojawić się w Internecie... Agnieszka Parzych Konkurs „Primus inter pares” jest jednym z najpoważniejszych, nie mającym sobie równych, przedsięwzięć środowiska studenckiego naszego kraju. Historia konkursu sięga początków wolnego ruchu studenckiego w Polsce, czyli polowy lat sześćdziesiątych XX wieku. Zrodziła go potrzeba nagradzania najwybitniejszych studentów za ich wysiłek i rezultaty pracy na uczelniach i poza ich bramami. Oprócz wyników w nauce, w ocenie kandydatów do miana „najlepszych wśród równych” bierze się pod uwagę ich aktywność społeczną. Od samego początku konkursowi towarzyszyło duże zainteresowanie i poparcie ze strony całego środowiska akademickiego. Wypracowana przez lata tradycja i marka konkursu zjednała mu przychylność i szacunek najwyższych urzędników państwowych i samorządowych. Patronowali mu wielokrotnie wojewodowie, prezydenci miast, a ostatnio praktyka stało się obejmowanie go patronatem przez kolejnych prezydentów RP. Mazowiecka Gala „Primus Inter Pares” 2012 odbyła się w tym roku 31 maja w Muzeum Literatury w Warszawie. Tytuł Najlepszego Studenta RP- „Primus Inter Pares” otrzymali: I miejsce- Rafał Smoleń, II miejsce- Artur Bliski, III miejsce- Katarzyna Romanowska (absolwentka Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, studentka I roku studiów magisterskich na kierunku Administracja w Wyższej Szkole Handlowej w Radomiu). Studenci z WSH znaleźli się również w gronie wyróżnionych w konkursie. Są to: Patrycja Kontny (SUM I rok Administracja), Katarzyna Gordat (SUM I rok Administracja), Ewa Grońska (III rok Pedagogika). 12 O S TAT N I A S T RO N A Na rozstaju dróg „Trzecia droga” jest opowieścią o ludzkim dramacie. Janusz Kośminski, radomianin i człowiek o złotych rękach udowodnił, że można nie tylko majsterkować, ale sprawnie posługiwać się piórem. Książkę przeczytałem z dnia na dzień. Problemy, które porusza Kośmiński, należą do tych poważnych. Bohaterów opowieści poznajemy na drodze i na drodze rozstajemy się z nimi. Wchodzimy jedynie we fragmenty ich życia, przyglądamy się, jak ciekawscy podglądacze i nie wiemy, jaki dalszy ciąg dopisze życie. Książka porusza problemy rozbitych rodzin, biedy, bezdomności... Są to tematy, o których wiemy, ale chcemy być od nich jak najdalej. Dla jednych jest to egzotyka, dla innych szara rzeczywistość, z którą muszą się pogodzić. Janusz Kośmiński opisuje bunt przeciw rodzinie, przeciw podporządkowaniu się innym, przeciw sa- memu sobie. Poszukuje lepszej drogi. Mówi się, że z każdej sytuacji są dwa wyjścia. Czy bohaterowie znajdą trzecie? Opowieść zostaje przerwana, tak jak przypadkowe spotkanie ludzi mijanych w drodze. Po lekturze pozostaje pytanie: „Co dalej?”. Jakie będą dalsze losy bohaterów? Młodzi ludzie, Michał i Agnieszka, w porywie buntu porzucili dom. Na swojej drodze spotkali Zbyszka i Alę, o których można powiedzieć, że to dom ich porzucił. Bohaterowie rozstają się, może na pięć minut, może na godzinę, może do jutra? „Rano... będzie nowy dzień” – mówi bezdomny filozof Zbyszek. Czy ten nowy dzień przyniesie rozwiązanie problemów, czy będzie tylko ich dalszym ciągiem? Janusz Kośmiński chleba z niejednego pieca próbował. Imał się różnych zajęć. Widać to wyraźnie na kartach jego powieści. Sam autor jest małomówny. To co chciał powiedzieć, napisał, a jego książkę znajdziemy w Księgarni Literackiej im. Witolda Gombrowicza, w Bibliotece im. Załuskich i w bibliotece parafialnej przy ulicy Miłej w Radomiu. Polecam tę mądrą lekturę, która skłania do przemyśleń. Jacek Lombarski Nr 17 • czerwiec 2012 Mistrz przybędzie To jeden z najciekawszych radomskich projektów plastycznych w tym roku. W Galerii „Łaźnia” przy ul. Traugutta można oglądać kolejną odsłonę z cyklu „Mistrz i uczniowie”. Finisaż i spotkanie z mistrzem pod koniec czerwca. Cykl „Mistrz i uczniowie”, pomyślany jest w ten sposób, że w jednej z sal galerii znajduje się stała ekspozycja mistrza - w tym wypadku wybitnego malarza Macieja Bieniasza - a w drugiej co jakiś czas wymieniane są wystawy jego uczniów. Od 20 kwietnia w „Łaźni” mogliśmy więc podziwiać prace Kazimierza Cieślika, dziś profesora ASP w Katowicach. Druga odsłona miała miejsce 11 maja, kiedy to prace Cieślika zastały zastąpione przez obrazy Anety Jurczyńskiej i Małgorzaty Rozenau, a 1 czerwca pojawi- ła się ekspozycja Andrzeja Tobisa „A-Z.Gabloty edukacyjne”. To proste, frapujące, zmuszające do refleksji zdjęcia. Tobis fotografuje wizualne odpowiedniki haseł z wydanej kiedyś w Niemczech „Słownika ilustrowanego języka niemieckiego i polskiego”. Jak czytamy w opisie wystawy, „Fotografie ujawniają pułapki, zawarte w słowach i znaczeniach, w fotografowanych obrazach i podporządkowanych im pojęciach. Wśród zdjęć Tobisa są np. obrazy mężczyzny grającego na ulicy na akordeonie (z podpisami: das Akkordeon - Akordeon), zakrwawionego karpia niesionego w foliowej torbie (Fische Ryby) czy dach spalonego domu (die Dach Kammer - Izdebka na poddaszu). Zderzenie obrazów i słownikowych zaskakuje i zmusza do myślenia. Na koniec czerwca zaplanowano finisaż tegorocznego cyklu „Mistrz i uczniowie”, połączony z promocją wydawnictwa wystawy. Wtedy też pojawić ma się w Radomiu zarówno Maciej Bieniasz jak i Andrzej Tobis. AKA Radom oczami przodków Radom, miasto niegdyś błotniste, dziś wybrukowane... Tytuł dzieła, jak na dzisiejsze czasy, byłby nie do przyjęcia: „Geografia wschodniej części Europy czyli opis krajów przez wielorakie narody słowiańskie zamieszkanych obejmujący Prusy, Księstwo Poznańskie, Śląsk Pruski, Galicję, Rzeczpospolitą Krakowską, Królestwo Polskie i Litwę” (w oryginale: „Jeografia wschodniey części Europy czyli opis krajów przez wielorakie narody słowiańskie zamieszkanych obejmujący Prussy, Xięstwo Poznańskie, Szląsk Pruski, Gallicyą, Rzeczpospolitę Krakowską, Krolestwo Polskie i Litwę przez S. H. P.”) Książka napisana przez Stanisława hrabiego Broel - Platera wydana została w 1825 roku, we Wrocławiu, w wydawnictwie Wilhelma Bogumiła Korna - to tłumaczy tak długi i dokładny tytuł. Dla ułatwienie podajemy uwspółcześnioną wersję zawartych w niej informacji na temat Radomia. Najpierw jednak zapoznajmy się z informacjami na temat województwa sandomierskiego, którego Radom był stolicą. „Województwo Sandomierskie. Wisła odgranicza go na południe od Galicji, na wschód od Województwa Lubelskiego i Podlaskiego. Pilica na północ od Mazowieckiego, Czarna i pasmo łysych gór na zachód od Krakowskiego. Kraj po większej części pagórkowaty i żyzny, ku północy płaski i piaszczysty: mil kwadratowych 250, ludność 350.000, zatem na mile 1600. Obwodów cztery, powiatów dziewięć: wysyła na Sejm dziewięć posłów i czterech deputowanych. Obwody: Radomski, Opoczyński, Opatowski, Sandomierski. Obwód Radomski. Powiaty Radomski (...). Radom, miasto wojewódzkie nad rzeką Mleczną niegdyś błotniste dziś wybrukowane i coraz bardziej się podno s z ące: ma p i ę kn y plac n a któr y m musztry wojskowe się odbywają, wiele nowo wystawionych pięknych kamienic, kolegium Pijarów przy którym szkoła wojewódzka: koszary dla jazdy, mieszkańców 3000. Radom wysyła jednego deputowanego na sejm. Roku 1656 zaszła tu bitwa między Pola- kami i Szwedami. (...)” Również w rozdziale o oświacie znajdujemy informację o naszym mieście. „Oświata. Nauki dawane są w Uniwersytecie Warszawskim, we dwunastu szkołach wojewódzkich, to jest, w K ielcach, R adom iu, Kaliszu, Płocku, Pułtusku, Łomży, Łukowie, Lublinie, Szczebrzeszynie, i trzech w Warszawie, z których 4 przez księży utrzymywane; we 22 szkołach wydziałowych, z których jeszcze 10 przy klasztorach, i w 900 szkołach elementarnych tak miejskich jak wiejskich. Liczba uczących się w Królestwie do 50.000 dochodzi.” Szkoła wojewódzka w Radomiu mieściła się w kolegium Pijarów i była prowadzona na bardzo wysokim poziomie w zakresie nauki elementarnej i średniej. Budynek kolegium zaprojektował w połowie XVIII w. Antonio Solari. W latach 1818 – 1825 dobudowano do niego, tak charakterystyczną dziś klasycystyczną fasadę z portykiem o czterech toskańskich kolumnach. Kim był autor informacji o Radomiu? Stanisław hrabia Broel – Plater (1784-1851) był stryjecznym bratem słynnej Emilii Broel – Plater, bohaterki Powstania Listopadowego. Zanim zajął się na poważnie pisarstwem, przeszedł wraz z Napoleonem Bonaparte szlak bojowy w kampanii rosyjskiej lat 1812 – 1814. W marcu 1813 roku, będąc w randze kapitana, awansował na adiutanta generała Wincentego Krasińskiego, pod którego dowództwem powrócił do kraju w sierpniu 1814 r. Początkowo służył w wojsku polskim w stopniu kapitana w Kwater- mistrzostwie Generalnym powstającej armii Królestwa Polskiego, następnie w Artylerii. W 1818 roku wystąpił o dymisję i rozpoczął pracę twórczą. Spod jego pióra, poza wspomnianą wyżej „Geografią...”, wyszedł również „Atlas statystyczny Polski i krajów okolicznych”, wydany w 1827 roku. W następnych latach wydał dwa atlasy historyczne: „Atlas historyczny Polski” oraz „Atlas wojen w Polsce w XVII i XVIII w.” Pierwszy z nich był jednym z najwcześniejszych polskich atlasów historycznych i pierwszym traktującym o dziejach militarnych, ograniczonym do XVII, XVIII i pocz. XIX w., ale opracowanym w sposób nowatorski, zaopatrzony w teksty objaśniające. Drugi wyróżniał się pięknymi planami miast i twierdz. W latach 1841 – 1847 hrabia wydał swoje fundamentalne dzieło, dwutomową „Encyklopedię małą polską”, przez szereg lat nie mającą sobie równej. Jacek Lombarski Na zdj.: Stanisław Broel – Plater „S.H.P”
