Advocacy Plan

Transkrypt

Advocacy Plan

Empower Autonomous Learning through Information
Competencies
Advocacy Plan
Author: Carla Basili
Version 02
1
EXECUTIVE SUMMARY
The present document constitutes the delivery D6.2 (Advocacy plan) of the Work Package 6:
Resource development of the EMPATIC project.
Within the work plan of EMPATIC, the Work Package 6 is aimed at:


providing finalised good practice case studies of Information Literacy in action at each
level of education;
providing links to key IL resources across Europe.
1. ADVOCACY FRAMEWORK
1.1. Advocacy materials
The advocacy activities of the EMPATIC project are mainly aimed at promoting Information
Literacy at each level. The advocacy activities, combined with the dissemination activities
carried out through the other WPs, constitute a strong synergic tool for the exploitation of the
EMPATIC results.
The advocacy strategy of the project deploys along the following main directions:



Production of advocacy materials;
Distribution of the advocacy materials;
Use of different distribution channels.
The advocacy material consists of the following mandatory categories:

The flyers of the Project, and of the different areas of Policy Recommendations: General
Policy Recommendations, School Sector Policy Recommendations, Higher Education
Sector Policy Recommendations, Adult Sector Policy Recommendations and Vocational
Sector Policy Recommendations. Each set of Recommendations to be available in the
languages of the project partners (English, Italian, Polish, Greek and Turkish).

The newsletter issued every three months during the life of the project.

Presentations of the project for the different educational sectors in occasion of the
dissemination activities.
Other material – as papers or training materials - could be optionally produced.
1.2 Advocacy plan
Timetable: the release schedule of the different materials will be in accordance with the work
plan of the whole project. Part of the materials – specifically the whole set of policy
recommendations – will be subject to refinement during the exploitation phases of the project.
Methods of distribution and channels: the project will use two main distribution methods,
mass and targeted.
The flyer of the project will be made publicly accessible through the project website.
The newsletter is published on the website and made massively accessible through a web
registration mechanism.
The set of policy recommendations will be object of a consultation exercise, consisting of
publishing them on the EMPATIC website and allowing a one-month pre-conference
consultation period.
The set of policy recommendations and the invitation to the Final Conference will be mainly
circulated through the stakeholder database built up by other EMPATIC WPs.
ADVOCACY MATERIALS PRODUCED BY THE PROJECT
Project brochures
English version
Greek version
Italian version
Polish version
Turkish version
Findings
Schools Sector (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Higher Education Sector (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
VET Sector (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Adult Education Sector (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Policy recommendations
General recommendations (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Schools Sector - recommendations (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Higher Education Sector - recommendations (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
VET Sector - recommendations (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Adult Education Sector - recommendations (Eng, Ell, Ita, Pol, Tur)
Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
Summary Findings Information Literacy in the Schools Sector Through EMPATIC’s validation process, the important issues for information literacy (IL) in the schools sector have been identified to include: §
IL development strategies in European countries are “taken-‐for-‐granted” but valid IL policy assumptions do not necessarily exist; §
a detailed Information Literacy strategy is needed. However, educational systems, information cultures, and experiences with IL development in every EU country are different, so what works in one part of Europe may not work in the other. As a result it would be better to formulate European Information Literacy standards in terms of learning outcomes; these would identify a set of IL goals to be achieved in different appropriate ways and by various means within formal, informal and non-‐
formal learning environments. In other words, the aims of IL should be the same across Europe in general, but IL development strategies need to be national in specifics; §
who is to be responsible for the introduction and development of Information Literacy? Should it be a central national body? The answer is not simple. Generally, central bodies are appropriate to set goals but the cooperative work of all interested parties and stakeholders at local level, in local communities, is where real work is or can be achieved; §
the young generation, so-‐called “digital natives”, do not necessarily have an “inherent” culture of information; they also must undergo education and training in the field of Information Literacy; §
school management and teachers are the most important stakeholders in the schools sector, they must be aware of what Information Literacy is, why it is so important and how to learn/teach IL in schools; §
librarian/information professionals, who are traditionally engaged in IL-‐related matters everywhere must cooperate with all other parties/stakeholders involved in the educational processes, to include: headmasters, teachers, parents, students, local authorities, and other people having important social functions in their local communities (police officers, fire-‐fighters, priests, etc.). Examples of Best Practice EMPATIC has identified a number of good practice examples in the schools sector, including: •
CHILIAS – Children in Libraries: improving multimedia virtual library access and information skills http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/chilias.html, http://archive.ifla.org/IV/ifla64/043-‐113e.htm, •
Information literacy skills – the link between secondary and tertiary education http://www.learningservices.gcal.ac.uk/ils/, •
Informatyka+: the interregional programme for the development of the secondary school students' qualifications in Information Communication Technology http://www.informatykaplus.edu.pl/infp.php/, •
VERITY – Virtual and Electronic Resources for Information Skills Training http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/verity.html, •
UNESCO Media and information literacy curriculum for teachers http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/resources/publications-‐and-‐
communication-‐materials/publications/full-‐list/media-‐and-‐information-‐literacy-‐curriculum-‐for-‐teachers/,
http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/wmn/curriculum%
20teachers.pdf.
www.empat-ic.eu
Project funded by the European Commission
under the Lifelong Learning Programme
Summary Findings
Information Literacy in the Higher Education Sector Developing lifelong learners is central to the mission of higher education institutions. Colleges and universities provide their graduates with the foundation for continued growth throughout their future careers, as well as in their roles as informed citizens and members of communities by ensuring that individuals have the intellectual abilities of reasoning and critical thinking, and by helping them to construct a framework for learning how to learn. As has already been stressed, Information Literacy is a key component of, and contributor to, lifelong learning. Through EMPATIC’s validation process, it has been determined that: •
Information Literacy is internationally recognised as a requisite of the Information Society and of the Knowledge Economy; •
the labour market requires flexibility in terms of professional self-‐requalification and lifelong learning attitude. This, in turn, requires individuals – inter alia – to dominate the current information environment in HE. The major challenge to IL in the HE sector is curricular reform, where a number of elements are to be considered, including: •
•
•
learning outcomes; recognition of informal learning; flexible, modernised curricula at all levels which correspond to the needs of the labour market (transversal skills). These challenges lead to a number of questions: •
•
•
is Information Literacy a discipline of study? A strong assumption underlying the institutionalisation of IL is to recognise that it is a discipline in its own right, to be conceived mainly as "knowledge" rather than "ability"; can Information Literacy be inserted into university curricula, for example, like Computer Science? IL is a diffused discipline; it is transversal and useful to every course of study; how can Information Literacy be inserted into the Bologna process? A first step should be promoting awareness of the importance of IL amongst academics and policy makers; a second step could be to insert IL among the learning outcomes of European universities, particularly, among the so-‐called “generic instrumental competencies”. Examples of Best Practice EMPATIC has identified a number of good practice examples in the sector, including: ALFIN-‐EEES – Skills and Competences in Information Management for Learning to Learn Within European Higher Education (www.mariapinto.es/alfineees/AlfinEEES.htm); Graduate Information Literacy Module. National University of Ireland Galway (www.informationliteracy.ie/); Information Literacy Project, Staffordshire University (www.staffs.ac.uk/infoliteracy/index.php), Masters (MA) in Information Literacy, University of Sheffield (www.shef.ac.uk/is/prospectivepg/courses/il) and SWIM – Streaming Web-‐based Information Modules. Swim Tutorial – Information Search Strategy. Aalborg University (www.swiminfo.dk/english.html) Conclusions The Higher Education landscape in the European Union is undergoing a deep reconfiguration through the Bologna process and this could provide an ideal opportunity for Information Literacy to enter the ongoing curricular reform. However, there is a continued lack of awareness about the nature of IL and its differentiation with respect to Computer Literacy, Digital Literacy, Media Literacy, etc. Many still believe that capturing information through the Internet is sufficient and links IL primarily with computer technology, smooth movement in a network and use of the tools of your computer. Academic staff need to be persuaded to accept IL as a new discipline or even as an integral part of their own discipline. www.empat-ic.eu
Summary Findings
Information Literacy in the Vocational Education and Training Sector Through EMPATIC’s validation process, the functions of Information Literacy in the vocational education and training sector have been determined: •
IL is essential for productivity and efficiency at work; •
IL is a main provision for personal and institutional development; •
IL is related to the concepts of ongoing education, lifelong learning and self-‐education; •
IL facilitates the adaptation of changes and/or development at work; •
IL provides a work force of high quality; •
IL supports economic growth. Challenges and recommendations to the sector have been identified and include: •
lack of awareness of the importance of Information Literacy by decision makers and politicians. It is not yet fully recognised that people outside formal education can gain the competence of Information Literacy via VET; •
lack of awareness on the level of Society; they do not understand that many of the problems they face in utilizing information and communication technologies (ICTs) in social life are caused by a lack of Information Literacy; •
lack of recognition of the relationship between Vocational Education and Information Literacy. Information Literacy is or should be a key component of vocational education; •
lack of sufficient coordination and cooperation within and between related formal and civil institutions working in VET. This leads to unproductiveness and wastage in resources in VET activities; •
lack of national policies in the subject of Vocational Education means that VET activities cannot be determined at a national level; activities are often ad hoc and their consistency cannot be realized or maintained. Examples of Best Practice EMPATIC has identified a number of good practice examples in VET, to include: •
SEEKS – Adult Learners’ Information Seeking Strategies in the Information Society http://www.elearningeuropa.info/nl/node/2438; •
Szkolenia – the Polish Database of Training Opportunities, including Information Literacy) http://www.inwestycjawkadry.info.pl/, http://www.parp.gov.pl/ •
The work of UNESCO in Media and Information Literacy (MIL) www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐and-‐
information-‐literacy/ . www.empat-ic.eu
Summary Findings Information Literacy in the Adult Education/Lifelong Learning Sector Through EMPATIC’s validation process, the important issues for information literacy (IL) in the adult education/lifelong learning sector have been identified to include: •
IL is essential for the development, prosperity and freedom of society; •
IL contributes to the personal, social, occupational and educational level of society and individuals; •
IL is related to the concepts of ongoing education, self-‐education, vocational training; •
IL facilitates the adaptation of changes and development at work; •
IL effects productivity and work efficiency, and contributes to the improvement of the quality; •
IL is essential for people and organisations to survive and develop themselves; •
IL supports economic growth; •
IL is, therefore, a basic human right that promotes social inclusion in all nations (IFAP mid-‐term strategy 2008-‐2013 http://portal.unesco.org/.../12114609343ifap.../ifap_draf_strategic_plan.pdf). It has been perceived that: •
there is a low level of awareness of Information Literacy at the level of Society: society is not yet persuaded of its importance; •
IL channels face difficulties in spreading knowledge of the role and the necessity of Information Literacy in politics as well as in real life (school, higher education, jobs, employees etc.); •
politicians and decision makers should pay attention to the potential of IL in social coherence. National governments have a specific responsibility as they determine the form and content of educational systems in which pupils are prepared for their future lives as responsible and participative citizens. If IL could be linked through to employment, decision makers will be persuaded to accept it; •
there is poor visibility of IL courses in both formal and informal educational sectors. IL starts in schools and continues through to higher education but the IL process is problematic outside formal education; •
there is the lack of coordination and cooperation amongst different IL stakeholders; and, •
there is a lack of recognition for libraries’ innovative role in the IL development and the central role librarians can and do play. Examples of Best Practice EMPATIC has identified a number of good practice examples in this sector, including: •
ENTITLE – Europe’s New Libraries Together In Transversal Learning Environment http://www.entitlelll.eu/eng; •
International Statistical Literacy Project (ISLP) http://www.stat.auckland.ac.nz/~iase/islp/ •
and UNESCO Information & Media Literacy http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐
and-‐information-‐literacy/ •
Information for All Programme IFAP http://www.unesco.org/webworld/ifap/. . www.empat-ic.eu
Information Literacy in the four learning sectors (school, higher education, vocational education and training, and adult/lifelong learning) Non-‐sector specific recommendations to Policy Makers made by final conference participants
EMPATIC hosted two events for policy makers and representatives of education, national and international institutions to verify findings and recommendations. The first, the Department of Educational Studies of Ghent University in cooperation with the EMPATIC and EMSOC teams organized the International Conference “Literacy and Society, Culture, Media, & Education” (http://www.literacyconference2012.ugent.be/), held 9 -‐ 11 February 2012 in Ghent, Belgium. The second, that of the Final Conference was held in conjunction with EMMILE (the European Meeting on Media and Information Literacy), Milan 27 -‐ 29 February 2012. As a result the following general recommendations of both strategic and tactical nature have been formulated: 1. Information Literacy is vital for the today’s society in Europe and as such should be developed and promoted in different contexts and by various means. 2. The importance of Information Literacy needs to be publicized not only to governments, ministries and policy makers at national and EU levels but also to local authorities, businesses, small social groups and all citizens. 3. The strategy of IL development should encompass two main lines of action: a. IL awareness building among authorities and governments at national and European levels b. Substantial, real work, “step by step”, “project by project” on the local level by individual schools, universities, libraries, etc. 4. Most participants expressed the feeling that “slow” strategy, based on “small projects” addressed to different target groups, communities, professions, etc. would be more effective than having a central EU body responsible for the IL development or the formal European IL policy directives. Thus, the “IL awareness building” and “central goals” approach clearly prevailed over the “central steering” one. Also, having clearly stated Information Literacy goals (national, European) may help to convince/influence local authorities to support IL development programmes. 5. “Incentives work better than orders”, meaning that IL development policy based on incentives for those who introduce IL (teachers, librarians, businesses, local authorities) would be an effective strategy. 6. EMPATIC had started a process for the identification of past experience and development of case studies of good practice through EC-‐funded programmes. However, this approach should be extended to all known IL and Information Competencies projects. This is important for policy makers. The main purpose of the EMPATIC recommendations is to stimulate action www.empat-ic.eu
Information Literacy in the Schools Sector Recommendations to Policy Makers (the COMENIUS programme area) Through EMPATIC’s validation workshops, a process of consultation and the Final Conference, the following recommendations to policy makers in the schools sector have been identified: 1.
Information Literacy and its specialized fields must be promoted to society, decision makers, politicians and users. 2.
Clearly formulated national IL policy assumptions are required; some elements of IL development strategies are present in European countries but are “taken-‐for-‐granted”. 3.
National IL development strategies should be flexible and built on an all-‐European scheme of IL standards, and those in turn should be formulated in terms of learning outcomes. Consequently there is a strong recommendation to prepare IL standards. • Detailed Information Literacy strategies are needed. However, educational systems, information cultures, and experiences with IL development in every EU country are different, so what works in one part of Europe may not work in another. As a result it would be better to formulate European Information Literacy standards in terms of learning outcomes; these would identify a set of IL goals to be achieved in different appropriate ways and by various means within formal, informal and non-‐formal learning environments. In other words, the aims of IL should be the same across Europe in general, but IL development strategies need to be national in specifics. 4.
Ministries of education, departments of Library and Information Science at higher educational institutions and relevant libraries should cooperate with each other. 5.
Identification of roles for multi-‐dimensional cooperation of different IL stakeholders is crucial (for example, local authorities and other local figures, parents, school authorities, students, teachers). • It is not simple to indicate who is to be responsible for the introduction and development of Information Literacy, but surely it could be national, central units. Generally, central bodies are appropriate to set goals but the cooperative work of all interested parties and stakeholders at local level, in local communities, is where real work is or can be achieved. 6.
School management and teachers are the most important stakeholders in the schools sector, they must be aware of what Information Literacy is, why it is so important and how to learn/teach IL in schools. • All the changes related to Information Literacy development in the school (formal education) learning sector should start with the involvement of teachers; they need to be convinced and trained in the IL didactics. School teachers are the basis of educational systems and send the most influential messages to their students/children in schools. 7.
School libraries are important and the impact of the school library function must be shown. 8.
Librarians/information professionals, who are traditionally engaged in IL-‐related matters everywhere, must cooperate with all other parties/stakeholders involved in the educational processes, to include: headmasters, teachers, parents, students, local authorities, and other people having important social functions in their local communities (police officers, fire-‐fighters, priests, etc.). 9.
Real work at the local level is the most important factor for IL development in the school sector in Europe, and as a result it has to be strongly supported by national and European law and policy makers. 10. The young generation, so-‐called “digital natives”, do not necessarily have an “inherent” culture of information; they also must undergo education and training in the field of Information Literacy. 11. National education policies are the power of national governments; it is imperative to implement IL in all school policies that recommend output-‐based learning. The main purpose of the EMPATIC recommendations is to stimulate action www.empat-ic.eu
Information Literacy in the Higher Education Sector Recommendations to Policy Makers (the ERASMUS programme area) Through EMPATIC’s validation workshops, a process of consultation and the Final Conference, the following set of recommendations has been drafted to address different levels of government, from the European Union, through National and National Academic Systems, to the individual university level. 1. Information Literacy and its specialized fields must be promoted to society, decision makers, politicians and users. 2. Ministries of education, departments of Library and Information Science at higher educational institutions and relevant libraries should cooperate with each other. 3. European Research Area: Information Literacy should be embedded into the Bologna process as a new learning outcome, in order to fully legitimise Information Literacy within and at the level of European Research Area (European Commission policy level). 4. Support a European Information Literacy Model: the diffusion of the revised 2011 SCONUL Information Literacy model for Higher Education should be supported as it is a European model, widely accepted in Europe and translated into various European languages. Originally (1999) conceived for the Higher Education sector, its successful diffusion in European countries, led to the definition of a core model and a number of so-‐called “lenses”, each for a different group of learners. (European Commission -‐ Supranational policy level). 5. Information Literacy must be implemented within a curricular integration process in Higher Education courses of study, similar to the process already established for Computer Literacy (University policy level). 6. Legitimatise a curricular configuration for Information Literacy to be diffused in European universities (Academic system policy level). Three different levels, together with number of credits, were suggested: i. Library delivered (2-‐4 credits) ii. Academic delivered (4 credits) iii. Embedded (credits included within the subject credit amount) 7. Educational continuum: in the long term, Higher Education educational policies will take large benefit from the full integration of Information Literacy into school curricula (National policy level). 8. Syllabus definition: syllabi should be tailored according to the context of the specific information habit of the discipline/subject involved. (University policy level). 9. Institutionalisation of approach: a governance approach should be supportive of the overall process of Information Literacy institutionalisation in Higher Education, since it is an issue crossing the domains of information and education policies (Academic system policy level). Targetting central policy makers may have greater potential for change than working at local levels, through 'slow research' and similar processes. The main purpose of the EMPATIC recommendations is to stimulate action www.empat-ic.eu
Information Literacy in the Vocational Education & Training Sector Recommendations to Policy Makers (the Leonardo da Vinci programme area) Through EMPATIC’s validation workshops, a process of consultation and a Final Conference the following recommendations to policy makers in the VET sector have been identified: 1.
National VET policies should be developed and information literacy must be a vital part of these policies. 2.
Awareness of IL should be created for society, decision makers, politicians and users. In this context, ministries of education, librarians’ associations, departments of information management at universities and all relevant institutions should cooperate with each other. 3.
Information literacy should be integrated into the official lifelong learning programs of ministries of education. 4.
Information literacy should be integrated into the VET activities arranged by municipalities, ministries, universities and the other institutions. In this framework, IL should be connected to municipalities and ministries. 5.
Social awareness of literacy should be included within work culture and the way employers view it; VET provides a mobile work force and innovative economy within Europe. 6.
In cooperation with library associations, Departments of Information Management and other relevant parties at universities should organize projects and curriculum about information literacy-‐VET to fulfil the holistic education of trainers. 7.
Educational content and appropriate materials related to information literacy in VET should be prepared. 8.
Courses should be organized through cooperation with public libraries to provide people with competence in information literacy. 9.
Ministries should give appropriate consideration and recognition to the attendance and experience in education on information literacy and VET when considering workers’ careers. 10. Awareness of IL is necessary at all levels; national, local and institutional bodies must work together. 11. Lobbying for IL in VET (and indeed all sectors of education) should be made to national government and EU politicians. 12. International projects and cooperation concerning VET and information literacy should be developed. 13. Distance education possibilities for IL in VET must be explored and fully utilized. The main purpose of the EMPATIC recommendations is to stimulate action www.empat-ic.eu
Information Literacy in the Adult Education/ Lifelong Learning Sector Recommendations to Policy Makers (the LEONARDO DA VINCI programme area) Through EMPATIC’s validation workshops, a process of consultation and the Final Conference, the following recommendations to policy makers in the adult education/Lifelong learning sector have been identified: 1.
Information Literacy and its specialized fields must be promoted to society, decision makers, politicians, communities and users. 2.
Ministries of education and lifelong learning, departments at higher educational institutions, all relevant institutions and libraries should cooperate with each other. 3.
National strategies should follow from development of a European scheme of IL standards, assessment types and learning outcomes. 4.
Lobbying for the integration of IL into Adult Education & Life Long Learning must be undertaken to the EU, national politicians, public libraries and all relevant institutions. 5.
Departments of Library and Information Science, information literacy professionals and all relevant bodies should work together to prepare educational content and materials related to Information Literacy. 6.
The learner must be more active and become a partner in the process. 7.
The media is very important; this can include music, radio, local newspapers, and popular activities such as drama and local associations. 8.
IL should be integrated into all Lifelong Learning activities that are run by various organizations in a practical way, this could be through financial information, health education, cultural information, etc. 9.
International cooperation concerning Adult Education and Information Literacy should be developed. 10. Consequently, advocating IL must be undertaken on national, local, community and institutional levels simultaneously. 11. Modern technologies to apply IL in Adult Education & Life Long Learning (e.g. Web2.0, e-‐
conferences) must be utilized. 12. Public Libraries have a very important role to play in the application of IL in Adult Education & Life Long Learning and therefore have to be helped in order to succeed in it. The main purpose of the EMPATIC recommendations is to stimulate action www.empat-ic.eu
Σύνοψη πορισμάτων Πληροφοριακή Παιδεία του Σχολικού Τομέα Μέσω της διαδικασίας επικύρωσης του EMPATIC, προσδιορίστηκε να συμπεριληφθούν τα εξής σημαντικά ζητήματα για την πληροφοριακή παιδεία (ΠΠ) του σχολικού τομέα: • οι στρατηγικές ανάπτυξης της ΠΠ στις Ευρωπαϊκές χώρες θεωρούνται «δεδομένες» αλλά δεν υπάρχουν απαραίτητα σε ισχύ υποθέσεις πολιτικής για την ΠΠ, • χρειάζεται μια λεπτομερή στρατηγική για την Πληροφοριακή Παιδεία. Ωστόσο, τα εκπαιδευτικά συστήματα, οι πληροφοριακές κουλτούρες και οι εμπειρίες της ανάπτυξης της ΠΠ σε κάθε χώρα της ΕΕ είναι διαφορετικές, οπότε αυτό που λειτουργεί σε ένα τμήμα της Ευρώπης μπορεί να μην λειτούργει σε ένα άλλο. Ως αποτέλεσμα, θα ήταν καλύτερα τα Ευρωπαϊκά πρότυπα Πληροφοριακής Παιδείας να διατυπώνονται με όρους μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτά θα προσδιόριζαν ένα σύνολο στόχων ΠΠ που θα επιτευχθεί με διάφορους κατάλληλους τρόπους και με διάφορα μέσα, σε περιβάλλοντα επίσημης, μη επίσημης και μη τυπικής μάθησης. Με άλλα λόγια, οι στόχοι της ΠΠ πρέπει να είναι οι ίδιοι σε όλη την Ευρώπη γενικά, αλλά οι στρατηγικές ανάπτυξης της ΠΠ πρέπει να είναι εθνικοί στις ιδιαιτερότητες, • ποιος είναι υπεύθυνος για την εισαγωγή και την ανάπτυξη της Πληροφοριακής Παιδείας; Πρέπει να είναι ένας κεντρικός εθνικός φορέας; Η απάντηση δεν είναι απλή. Γενικά, οι κεντρικοί φορείς είναι σκόπιμο να θέτουν τους στόχους, αλλά η συνεργατική δουλειά όλων των ενδιαφερομένων μερών και φορέων σε τοπικό επίπεδο, σε τοπικές κοινότητες, είναι εκεί που είναι το πραγματικό έργο ή που μπορεί να επιτευχθεί, • η νέα γενιά, οι αποκαλούμενοι «ψηφιακοί ιθαγενείς», δεν έχει απαραιτήτως έναν «εγγενή» πολιτισμό της πληροφορίας, πρέπει επίσης να υφίσταται εκπαίδευση και κατάρτιση στον τομέα της Πληροφοριακής Παιδείας, • η διοίκηση των σχολείων και οι εκπαιδευτικοί είναι οι σημαντικότεροι συμμέτοχοι στον σχολικό τομέα, αυτοί θα πρέπει να γνωρίζουν τι είναι η Πληροφοριακή Παιδεία, γιατί είναι τόσο σημαντική και πώς να μάθουν/διδάσκουν την ΠΠ στα σχολεία, • οι βιβλιοθηκονόμοι/επαγγελματίες της πληροφόρησης, που συμμετέχουν παραδοσιακά παντού σε συναφή με την ΠΠ θέματα, πρέπει να συνεργαστούν με όλα τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη/φορείς που συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες, ώστε να περιλαμβάνουν: διευθυντές, εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές, τοπικές αρχές και άλλους ανθρώπους που έχουν σημαντικές κοινωνικές λειτουργίες στις τοπικές κοινότητές τους (αστυνομικοί πυροσβέστες, ιερείς, κ.λπ.). www.empat-ic.eu
Το πρόγραµµα χρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
στο πλαίσιο του Προγράµµατος Διά Βίου Μάθησης
Παραδείγματα Καλών Πρακτικών Το EMPATIC προσδιόρισε μια σειρά από καλές πρακτικές στον σχολικό τομέα, η οποία περιλαμβάνει: • CHILIAS – Children in Libraries: improving multimedia virtual library access and information skills http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/chilias.html, http://archive.ifla.org/IV/ifla64/043-‐113e.htm, • Information literacy skills – ο σύνδεσμος μεταξύ της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης http://www.learningservices.gcal.ac.uk/ils/, • Informatyka+: το διαπεριφερειακό πρόγραμμα για την ανάπτυξη των προσόντων των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνίας http://www.informatykaplus.edu.pl/infp.php/, • VERITY – Virtual and Electronic Resources for Information Skills Training http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/verity.html, •
UNESCO Media and information literacy curriculum for teachers http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/resources/publications-‐and-‐
communication-‐materials/publications/full-‐list/media-‐and-‐information-‐literacy-‐curriculum-‐for-‐teachers/,
http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/wmn/curriculum%2
0teachers.pdf.
www.empat-ic.eu
Σύνοψη πορισμάτων Πληροφορική του Τομέα Ανώτατης Εκπαίδευσης Η ανάπτυξη διά βίου εκπαιδευόμενων είναι κεντρική στην αποστολή των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα κολέγια και τα πανεπιστήμια παρέχουν στους αποφοίτους τους την υποδομή για την συνέχιση της ανάπτυξης τους σε όλη την μελλοντική τους σταδιοδρομία, καθώς και στον ρόλο τους ως καταρτισμένοι πολίτες και μέλη κοινοτήτων, εξασφαλίζοντας ότι οι άνθρωποι έχουν τις πνευματικές ικανότητες του συλλογισμού και της κριτικής σκέψης και βοηθώντας τους να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο για την εκμάθηση του πώς να μαθαίνουν. Όπως έχει ήδη τονιστεί, η Πληροφοριακή Παιδεία (ΠΠ) αποτελεί βασικό συστατικό της διά βίου μάθησης και συμβάλλει σε αυτή. Μέσω της διαδικασία επικύρωσης του EMPATIC έχει διαπιστωθεί ότι: • η Πληροφοριακή Παιδεία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως προαπαιτούμενη της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της Οικονομίας της Γνώσης, • η αγορά εργασίας απαιτεί ευελιξία στην επαγγελματική αυτο-‐εκπαίδευση και στην διά βίου μάθηση. Αυτό, με τη σειρά του, απαιτεί από τους πολίτες -‐ μεταξύ άλλων -‐ να κυριαρχούν στο σημερινό πληροφοριακό περιβάλλον της ανώτατης εκπαίδευσης (ΑΕ). Η μεγάλη πρόκληση για την ΠΠ στον τομέα της ΑΕ είναι η μεταρρύθμιση των προγραμμάτων σπουδών, όπου μια σειρά από στοιχεία πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν, μεταξύ των οποίων: • τα μαθησιακά αποτελέσματα, • η αναγνώριση της άτυπης μάθησης, • τα ευέλικτα, εκσυγχρονισμένα προγράμματα σπουδών σε όλα τα επίπεδα που αντιστοιχούν στις ανάγκες της αγοράς εργασίας (εγκάρσιες δεξιότητες). Οι προκλήσεις αυτές οδηγούν σε μια σειρά ερωτημάτων: • είναι η Πληροφοριακή Παιδεία ένας κλάδος μάθησης; Μια ισχυρή υπόθεση στην οποία βασίζεται η θεσμοθέτηση της ΠΠ είναι να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για έναν επιστημονικό κλάδο με δικά του δικαιώματα, που μπορεί να θεωρηθεί κυρίως ως «γνώση» και όχι ως «ικανότητα», • μπορεί η Πληροφοριακή Παιδεία να εισαχθεί στα πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών, για παράδειγμα, όπως η Επιστήμη των Υπολογιστών; Η ΠΠ είναι ένας διάχυτος επιστημονικός κλάδος, είναι εγκάρσια και χρήσιμη σε κάθε πρόγραμμα σπουδών, • πώς μπορεί η Πληροφοριακή Παιδεία να εισαχθεί στη διαδικασία της Μπολόνια; Ένα πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η προώθηση της ενημέρωσης της σημασίας της ΠΠ μεταξύ των ακαδημαϊκών και των φορέων χάραξης πολιτικής. Ένα δεύτερο βήμα θα μπορούσε να είναι η εισαγωγή της ΠΠ μεταξύ των μαθησιακών αποτελεσμάτων των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, ιδίως, μεταξύ των λεγόμενων «γενικών σημαντικών ικανοτήτων». Παραδείγματα Καλών Πρακτικών Το EMPATIC προσδιόρισε μια σειρά από καλές πρακτικές στον τομέα, η οποία περιλαμβάνει: ALFIN-‐EEES – Skills and Competences in Information Management for Learning to Learn Within European Higher Education (www.mariapinto.es/alfineees/AlfinEEES.htm), Graduate Information Literacy Module. Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας Galway (www.informationliteracy.ie/), Information Literacy Project, Πανεπιστήμιο Staffordshire (www.staffs.ac.uk/infoliteracy/index.php), Masters (MA) in Information Literacy, Πανεπιστήμιο Sheffield (www.shef.ac.uk/is/prospectivepg/courses/il) και SWIM – Streaming Web-‐based Information Modules. Swim Tutorial – Information Search Strategy. Πανεπιστήμιο Aalborg (www.swiminfo.dk/english.html)
www.empat-ic.eu
Συμπεράσματα Το τοπίο της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της διαδικασίας της Μπολόνια διέρχεται από μια βαθιά αναδιάρθρωση και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια ιδανική ευκαιρία για την Πληροφοριακή Παιδεία ώστε να εισέλθει στην εν εξελίξει μεταρρύθμιση των προγραμμάτων σπουδών. Ωστόσο, υπάρχει μια συνεχιζόμενη έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τη φύση της ΠΠ και της διαφοροποίησης της σε σχέση με το Γραμματισμό των Υπολογιστών, τον Ψηφιακό Γραμματισμό, το Γραμματισμό των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, κ.λπ. Πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η εύρεση πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου είναι επαρκής και συνδέουν την ΠΠ κυρίως με την τεχνολογία των υπολογιστών, την ομαλή κίνηση σε ένα δίκτυο και τη χρήση των εργαλείων του υπολογιστή σας. Το ακαδημαϊκό προσωπικό πρέπει να πεισθεί ώστε να αποδεχθεί την ΠΠ ως ένα νέο επιστημονικό κλάδο ή ακόμη και ως αναπόσπαστο μέρος του δικού του επιστημονικού κλάδου. www.empat-ic.eu
Σύνοψη πορισμάτων Πληροφοριακή Παιδεία του Τομέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης Μέσω της διαδικασίας επικύρωσης του EMPATIC, καθορίστηκαν οι λειτουργίες της Πληροφοριακής Παιδείας (ΠΠ) στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (VET): • Η ΠΠ είναι απαραίτητη για την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα στην εργασία , • Η ΠΠ είναι κύριο εφόδιο για την ανάπτυξη ατόμων και οργανισμών, • Η ΠΠ σχετίζεται με τις έννοιες της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, της διά βίου μάθησης και της αυτό-‐
εκπαίδευσης, • Η ΠΠ διευκολύνει την προσαρμογή στις αλλαγές ή/και στην ανάπτυξη στην εργασία, • Η ΠΠ παρέχει ένα υψηλής ποιότητας εργατικό δυναμικό, • Η ΠΠ στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη. Οι προκλήσεις και οι συστάσεις προς τον τομέα εντοπίστηκαν και περιλαμβάνουν: • έλλειψη επίγνωσης της σπουδαιότητας της Πληροφοριακής Παιδείας από τους φορείς λήψης αποφάσεων και τους πολιτικούς. Δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί πλήρως ότι οι άνθρωποι εκτός της τυπικής εκπαίδευσης μπορούν να αποκτήσουν επάρκεια Πληροφοριακής Παιδείας μέσω του VET, • έλλειψη επίγνωσης στο επίπεδο της Κοινωνίας ·∙ δεν καταλαβαίνουν ότι πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στον τομέα της κοινωνικής ζωής προκαλείται από την έλλειψη της Πληροφοριακής Παιδείας, • έλλειψη αναγνώρισης της σχέσης μεταξύ της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της Πληροφοριακής Παιδείας. Η Πληροφοριακή Παιδεία είναι ή θα πρέπει να αποτελεί βασική συνιστώσα της επαγγελματικής εκπαίδευσης, • έλλειψη επαρκούς συντονισμού και συνεργασίας εντός και μεταξύ των σχετικών επισήμων και των δημόσιων ιδρυμάτων που εργάζονται στον τομέα του VET. Αυτό οδηγεί σε αντιπαραγωγικότητα και σπατάλη των πόρων των δραστηριοτήτων του VET, • η έλλειψη εθνικών πολιτικών στο θέμα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σημαίνει ότι οι δραστηριότητες του τομέα VET δεν μπορούν να προσδιοριστούν σε εθνικό επίπεδο. Οι δραστηριότητες αυτές είναι συχνά ad hoc και η συνοχή τους δεν μπορεί να διαπιστωθεί ή να διατηρηθεί. Παραδείγματα Καλών Πρακτικών Το EMPATIC προσδιόρισε μια σειρά από καλές πρακτικές στον τομέα VET, η οποία περιλαμβάνει: • SEEKS -‐ Adult Learners’ Information Seeking Strategies in the Information Society http://www.elearningeuropa.info/nl/node/2438; • Szkolenia -‐ η Πολωνική Βάση Δεδομένων με Ευκαιρίες Εκπαίδευσης , περιλαμβάνει Πληροφοριακή Παιδεία http://www.inwestycjawkadry.info.pl/, http://www.parp.gov.pl/ • Έργο της UNESCO για ΜΜΜ και Πληροφοριακή Παιδεία -‐Media and Information Literacy (MIL) www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐and-‐
information-‐literacy/ www.empat-ic.eu
Σύνοψη πορισμάτων Πληροφοριακή Παιδεία της Εκπαίδευσης Ενηλίκων /Τομέας Διά Βίου Μάθησης Μέσω της διαδικασίας επικύρωσης του EMPATIC, προσδιορίστηκε να συμπεριληφθούν τα εξής σημαντικότερα ζητήματα για την πληροφοριακή παιδεία (ΠΠ) στην εκπαίδευση ενηλίκων/τομέας διά βίου μάθησης: • Η ΠΠ είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη, ευημερία και ελευθερία της κοινωνίας, • Η ΠΠ συντελεί στο προσωπικό, κοινωνικό, επαγγελματικό και μορφωτικό επίπεδο της κοινωνίας και των ατόμων, • Η ΠΠ σχετίζεται με τις έννοιες της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, της αυτό-‐εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, • Η ΠΠ διευκολύνει την προσαρμογή στις αλλαγές και στην ανάπτυξη στην εργασία, • Η ΠΠ επιδρά στην παραγωγικότητα και στην αποδοτικότητα της εργασίας και συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας, • Η ΠΠ είναι απαραίτητη για την επιβίωση και την ανάπτυξη των ανθρώπων και των οργανισμών, • Η ΠΠ στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη, • Η ΠΠ, συνεπώς, είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα που προάγει την κοινωνική ένταξη σε όλα τα έθνη (IFAP μεσοπρόθεσμη στρατηγική 2008-‐2013) http://portal.unesco.org/.../12114609343ifap.../ifap_draf_strategic_plan.pdf. Κατανοήθηκε ότι: • υπάρχει χαμηλό επίπεδο επίγνωσης της Πληροφοριακής Παιδείας στο επίπεδο της Κοινωνίας: η κοινωνία δεν έχει ακόμη πειστεί από την σημασία της, • τα κανάλια της ΠΠ αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διάδοση της γνώσης για το ρόλο και την αναγκαιότητα της Πληροφοριακής Παιδείας στην πολιτική όσο και στην πραγματική ζωή (σχολείο, τριτοβάθμια εκπαίδευση, απασχόληση, εργαζόμενοι κ.λπ.), • οι πολιτικοί και οι φορείς λήψης αποφάσεων πρέπει να δώσουν προσοχή στο δυναμικό της ΠΠ στην κοινωνική συνοχή. Οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν ιδιαίτερη ευθύνη, δεδομένου ότι καθορίζουν τη μορφή και το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών συστημάτων στα οποία οι μαθητές προετοιμάζονται για τη μελλοντική ζωή τους ως υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες. Εάν η ΠΠ θα μπορούσε να συνδεθεί με την απασχόληση, οι φορείς λήψης αποφάσεων θα πεισθούν να την αποδεχθούν, • τα μαθήματα της ΠΠ δεν είναι πολύ ορατά στους επίσημους και ανεπίσημους εκπαιδευτικούς τομείς. Η ΠΠ αρχίζει στα σχολεία και συνεχίζεται έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά η διαδικασία της ΠΠ είναι προβληματική εκτός της τυπικής επίσημης εκπαίδευσης, • υπάρχει έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων της ΠΠ και, • υπάρχει έλλειψη αναγνώρισης για τον καινοτόμο ρόλο των βιβλιοθηκών στην ανάπτυξη της ΠΠ και του κεντρικού ρόλου που μπορούν να κάνουν και να παίξουν οι βιβλιοθηκονόμοι. www.empat-ic.eu
Παραδείγματα Καλών Πρακτικών Το EMPATIC προσδιόρισε μια σειρά από καλές πρακτικές στον τομέα, η οποία περιλαμβάνει: • ENTITLE – Europe’s New Libraries Together In Transversal Learning Environment http://www.entitlelll.eu/eng; • International Statistical Literacy Project (ISLP) http://www.stat.auckland.ac.nz/~iase/islp/ • και UNESCO Information & Media Literacy http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐and-‐
information-‐literacy/ • Information for All Programme IFAP http://www.unesco.org/webworld/ifap/.
www.empat-ic.eu
Η Πληροφοριακή Παιδεία στους τέσσερις τομείς μάθησης (σχολείο, τριτοβάθμια εκπαίδευση, επαγγελματική εκπαίδευση & κατάρτιση και ενηλίκων) Συστάσεις προς τους Φορείς Χάραξης Πολιτικής από τους συμμετέχοντες στο τελικό συνέδριο Το EMPATIC φιλοξένησε δύο εκδηλώσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους εκπροσώπους της εκπαίδευσης, εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς για να επαληθεύσουν πορίσματα και συστάσεις. Στην πρώτη, το Τμήμα Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου της Γάνδης σε συνεργασία με τις ομάδες EMPATIC και EMSOC οργάνωσαν το Διεθνές Συνέδριο «Γραμματισμός και Κοινωνία, Πολιτισμός, ΜΜΕ, & Εκπαίδευση» (http://www.literacyconference2012.ugent.be/), πραγματοποιήθηκε στις 9 -‐ 11 Φεβρουαρίου 2012 στη Γάνδη, στο Βέλγιο. Η δεύτερη, η οποία ήταν το Τελικό Συνέδριο, πραγματοποιήθηκε σε συνδυασμό με το EMMILE (European Meeting on Media and Information Literacy -‐ Ευρωπαϊκή Συνάντηση Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Πληροφοριακής Παιδείας), στο Μιλάνο στις 27 -‐ 29 Φεβρουαρίου 2012. Ως αποτέλεσμα διατυπώθηκαν οι ακόλουθες γενικές συστάσεις στρατηγικού αλλά και τακτικού χαρακτήρα: 1.
Η Πληροφοριακή Παιδεία (ΠΠ) είναι ζωτικής σημασίας για την σημερινή κοινωνία της Ευρώπης και ως τέτοια θα πρέπει να αναπτυχθεί και να προωθηθεί σε διαφορετικά περιβάλλοντα και με διάφορα μέσα. 2.
Η σημασία της Πληροφοριακής Παιδείας θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί όχι μόνο σε κυβερνήσεις, υπουργεία και φορείς χάραξης πολιτικής σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και στις τοπικές αρχές, επιχειρήσεις, μικρές κοινωνικές ομάδες και όλους τους πολίτες. 3.
Η στρατηγική ανάπτυξης της ΠΠ θα πρέπει να περιλαμβάνει δύο κύριους άξονες δράσης: α. Ευαισθητοποίηση για την ΠΠ μεταξύ αρχών και κυβερνήσεων σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο β. Ουσιαστική, πραγματική δουλειά, «βήμα προς βήμα», «έργο προς έργο» σε τοπικό επίπεδο από μεμονωμένα σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, κ.λπ. 4.
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες εξέφρασαν την αίσθηση ότι η «αργή» στρατηγική, βασισμένη σε «μικρά έργα» που απευθύνεται σε διαφορετικές ομάδες-‐στόχους, κοινότητες, επαγγελματίες, κ.λπ. θα ήταν πιο αποτελεσματική από ό,τι η ύπαρξη ενός Ευρωπαϊκού κεντρικού οργάνου που είναι αρμόδιο για την ανάπτυξη της ΠΠ ή οι επίσημες Ευρωπαϊκές ΠΠ οδηγίες πολιτικής. Έτσι, οι προσεγγίσεις «ευαισθητοποίηση για την ΠΠ» και «κεντρικοί στόχοι» σαφώς υπερίσχυσαν του «κεντρικού συντονισμού». Επίσης, η ύπαρξη σ α φ ώ ς δ η λ ω μ έ ν ω ν σ τ ό χ ω ν Π λ η ρ ο φ ο ρ ι α κ ή ς Π α ι δ ε ί α ς (εθνικών, Ευρωπαϊκών) μπορεί να βοηθήσει ώστε να πειστούν/επηρεαστούν οι τοπικές αρχές για να στηρίξουν προγράμματα ανάπτυξης ΠΠ. www.empat-ic.eu
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Προγράμματος Διά Βίου Μάθησης Lifelong Learning Programme Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
5.
Τα «Κίνητρα λειτουργούν καλύτερα από τις διαταγές», σημαίνει ότι η α ν ά π τ υ ξ η π ο λ ι τ ι κ ή ς γ ι α τ η ν Π Π π ο υ β α σ ί ζ ε τ α ι σ τ η ν π α ρ ο χ ή κ ι ν ή τ ρ ω ν για όσους συστήνουν την ΠΠ (εκπαιδευτικοί, βιβλιοθηκονόμοι, επιχειρήσεις, τοπικές αρχές) θα ήταν μια αποτελεσματική στρατηγική. 6.
Το EMPATIC έχει ξεκινήσει μια διαδικασία για την αναγνώριση της εμπειρίας του παρελθόντος και την ανάπτυξη μελετών περιπτώσεων ορθής πρακτικής μέσω των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή πρέπει να επεκταθεί προς όλα τα γνωστά έργα της ΠΠ και των Δεξιοτήτων Πληροφοριακής. Αυτό είναι σημαντικό για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Κύριος σκοπός των συστάσεων του EMPATIC είναι να τονωθεί η δράση
www.empat-ic.eu
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Προγράμματος Διά Βίου Μάθησης Lifelong Learning Programme 2
Πληροφοριακή Παιδεία του Σχολικού Τομέα Συστάσεις προς τους Φορείς Χάραξης Πολιτικής ((περιοχή προγράμματος Comenius)) Μέσα από τα εργαστήρια επικύρωσης EMPATIC, τη διαδικασία διαβούλευσης και το Τελικό Συνέδριο, έχουν προσδιοριστεί οι ακόλουθες συστάσεις προς στους φορείς χάραξης πολιτικής στον σχολικό τομέα: 1.
Η Πληροφοριακή Παιδεία (ΠΠ) και οι εξειδικευμένοι τομείς της πρέπει να προωθηθούν στην κοινωνία, στους φορείς λήψης αποφάσεων, στους πολιτικούς και στους χρήστες. 2.
Απαιτούνται σαφώς διατυπωμένες εθνικές πολιτικές υποθέσεις για την ΠΠ. Μερικά στοιχεία στρατηγικών ανάπτυξης της ΠΠ είναι παρόντα στις Ευρωπαϊκές χώρες αλλά «θεωρούνται δεδομένα». 3.
Οι εθνικές αναπτυξιακές στρατηγικές της ΠΠ πρέπει να είναι ευέλικτες και να στηρίζονται σε ένα πανευρωπαϊκό σχέδιο προτύπων ΠΠ και εκείνο με τη σειρά του θα πρέπει να διατυπώνεται με όρους μαθησιακών αποτελεσμάτων. Συνεπώς, υπάρχει μια ισχυρή σύσταση για την προετοιμασία προτύπων ΠΠ. • Απαιτούνται λεπτομερείς στρατηγικές Πληροφοριακής Παιδείας. Εντούτοις, τα εκπαιδευτικά συστήματα, οι πληροφοριακές κουλτούρες και οι εμπειρίες ανάπτυξης της ΠΠ σε κάθε χώρα της ΕΕ είναι διαφορετικά, έτσι ότι λειτουργεί σε ένα μέρος της Ευρώπης μπορεί να μην λειτουργεί σε άλλο. Κατά συνέπεια, θα ήταν καλύτερο να διατυπωθούν Ευρωπαϊκά π ρ ό τ υ π α Πληροφοριακής Παιδείας με όρους ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ώ ν α π ο τ ε λ ε σ μ ά τ ω ν . Α υτά θα προσδιορίσουν ένα σύνολο στόχων της ΠΠ για να επιτυγχάνεται με κατάλληλους διαφορετικούς τρόπους και με διάφορα μέσα στα επίσημα, άτυπα και μη-‐επίσημα μαθησιακά περιβάλλοντα. Με άλλα λόγια, οι στόχοι της ΠΠ θα πρέπει να είναι οι ίδιοι σε ολόκληρη την Ευρώπη γενικά, αλλά οι στρατηγικές ανάπτυξης της ΠΠ θα πρέπει να είναι εθνικές στις λεπτομέρειες. 4.
Τα υπουργεία παιδείας, τα τμήματα Βιβλιοθηκονομίας και Επιστήμης της Πληροφόρησης σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι συναφείς βιβλιοθήκες πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους. 5.
Ο προσδιορισμός των ρόλων για την πολυδιάστατη συνεργασία των διαφορετικών φορέων της ΠΠ (για παράδειγμα, τοπικές αρχές και άλλοι τοπικοί παράγοντες, γονείς, σχολικές αρχές, μαθητές, εκπαιδευτικοί) είναι κρίσιμος. • Δεν είναι απλό να προσδιοριστεί ποιος πρόκειται να είναι αρμόδιος για την εισαγωγή και την ανάπτυξη της Πληροφοριακής Παιδείας, αλλά σίγουρα θα μπορούσαν να είναι οι εθνικές, κεντρικές μονάδες. Γενικά, οι κεντρικοί οργανισμοί είναι αρμόδιοι να θέσουν τους στόχους αλλά η ομαδική εργασία όλων των ενδιαφερόμενων μερών και των συμμετεχόντων σ ε τ ο π ι κ ό επίπεδο, στις τοπικές κοινότητες, είναι εκεί όπου είναι το πραγματικό έργο ή που μπορεί να επιτευχθεί. www.empat-ic.eu
6.
Η διοίκηση του σχολείου και οι εκπαιδευτικοί είναι οι σημαντικότεροι συμμέτοχοι στο σχολικό τομέα, αυτοί θα πρέπει να γνωρίζουν τι είναι η Πληροφοριακή Παιδεία, γιατί είναι τόσο σημαντική και πώς να μάθουν/διδάσκουν την ΠΠ στα σχολεία. • Όλες οι αλλαγές σχετικές με την ανάπτυξη της Πληροφοριακής Παιδείας στον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης (βασική εκπαίδευση) πρέπει να αρχίσουν με τη συμμετοχή των εκπαδευτικών. Αυτοί πρέπει να πειστούν και να εκπαιδευθούν στη διδακτική της Πληροφοριακής Παιδείας. Οι σχολικοί δάσκαλοι είναι η βάση των εκπαιδευτικών συστημάτων και στέλνουν τα μηνύματα με την μεγαλύτερη επιρροή στους μαθητές/παιδιά τους στα σχολεία. 7.
Οι σχολικές βιβλιοθήκες είναι σημαντικές και η ισχύς της λειτουργίας της σχολικής βιβλιοθήκης πρέπει να αποδειχθεί. 8.
Οι βιβλιοθηκονόμοι/επαγγελματίες της πληροφόρησης, που συμμετέχουν παραδοσιακά παντού σε συναφή με την ΠΠ θέματα, πρέπει να συνεργαστούν με όλα τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη/φορείς που συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες, ώστε να περιλαμβάνουν: διευθυντές, εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές, τοπικές αρχές και άλλους ανθρώπους που έχουν σημαντικές κοινωνικές λειτουργίες στις τοπικές κοινότητές τους (αστυνομικούς, πυροσβέστες, ιερείς, κ.λπ.). 9.
Η πραγματική εργασία σε τοπικό επίπεδο είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την ανάπτυξη της ΠΠ στο σχολικό τομέα στην Ευρώπη και κατά συνέπεια πρέπει να υποστηριχθεί έντονα από εθνικούς και ευρωπαϊκούς νόμους και τους φορείς χάραξης πολιτικής. 10. Η νέα γενιά, οι αποκαλούμενοι «ψηφιακοί ιθαγενείς», δεν έχει απαραιτήτως έναν «εγγενή» πολιτισμό της πληροφορίας, πρέπει επίσης να υφίσταται εκπαίδευση και κατάρτιση στον τομέα της Πληροφοριακής Παιδείας. 11. Οι εθνικές εκπαιδευτικές πολιτικές είναι η εξουσία των εθνικών κυβερνήσεων. Είναι επιτακτική ανάγκη για την εφαρμογή της ΠΠ σε όλες τις σχολικές πολιτικές που προτείνουν αποδοτική μάθηση. Κύριος σκοπός των συστάσεων του EMPATIC είναι να τονωθεί η δράση
www.empat-ic.eu
Πληροφοριακή Παιδεία του Τομέα Ανώτατης Εκπαίδευσης Συστάσεις προς τους Φορείς Χάραξης Πολιτικής (ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ERASMUS) Μέσα από τα εργαστήρια επικύρωσης EMPATIC τη διαδικασία διαβούλευσης και το Τελικό Συνέδριο, έχουν σχεδιαστεί μια σειρά από συστάσεις για την αντιμετώπιση των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω των Εθνικών και Εθνικών Ακαδημαϊκών Συστημάτων, ως το μεμονωμένο επίπεδο του πανεπιστημίου. 1.
Η Πληροφοριακή Παιδεία και οι εξειδικευμένοι τομείς της πρέπει να προωθηθούν στην κοινωνία, στους φορείς λήψης αποφάσεων, στους πολιτικούς και στους χρήστες. 2.
Τα υπουργεία Παιδείας, τα τμήματα Βιβλιοθηκονομίας και Επιστήμης της Πληροφόρησης σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι σχετικές βιβλιοθήκες πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους. 3.
Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας: η Πληροφοριακή Παιδεία θα πρέπει να ενσωματωθεί στη διαδικασία της Μπολόνια ως ένα νέο μαθησιακό αποτέλεσμα, προκειμένου να νομιμοποιηθεί πλήρως η Πληροφοριακή Παιδεία μέσα και στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίπεδο πολιτικής). 4.
Υποστηρίξτε ένα Ευρωπαϊκό Μοντέλο Πληροφοριακής Παιδείας: η διάχυση του αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Μοντέλου Πληροφοριακής Παιδείας 2011 SCONUL για την Ανώτατη Εκπαίδευση πρέπει να υποστηριχθεί δεδομένου ότι είναι ένα Ευρωπαϊκό πρότυπο, ευρέως αποδεκτό στην Ευρώπη και το οποίο έχει μεταφραστεί σε διάφορες Ευρωπαϊκές γλώσσες. Αρχικά (1999) σχεδιάστηκε για τον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, η επιτυχής διάχυση του σε Ευρωπαϊκές χώρες, οδήγησε στον ορισμό ενός μοντέλου πυρήνα και μια σειρά από τα λεγόμενα "πρίσματα", το καθένα για διαφορετική ομάδα μαθητευόμενων. (Ευρωπαϊκή Επιτροπή -‐ Υπερεθνικό επίπεδο πολιτικής). 5.
Η Πληροφοριακή Παιδεία θα πρέπει να υλοποιηθεί στο πλαίσιο των μαθημάτων μελέτης της διαδικασίας του προγράμματος σπουδών ένταξης στην Ανώτατη Εκπαίδευση, παρόμοια με τη διαδικασία που έχει ήδη θεσπιστεί για το Γραμματισμό Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Πανεπιστημιακό επίπεδο πολιτικής). 6.
Νομιμοποιήστε τη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών για την Πληροφοριακή Παιδεία ώστε να διαχέεται στα Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια (Ακαδημαϊκό σύστημα επίπεδο πολιτικής). Προτάθηκαν τρία διαφορετικά επίπεδα, μαζί με τον αριθμό των πιστωτικών μονάδων: 7.
i.
Παραδίδονται από βιβλιοθήκη (2-‐4 μονάδες) ii.
Παραδίδονται από πανεπιστήμιο (4 μονάδες) iii.
Ενσωματωμένα (μονάδες που περιλαμβάνονται στις μονάδες του θέματος) Εκπαιδευτική συνέχεια: μακροπρόθεσμα, οι εκπαιδευτικές πολιτικές της Ανώτατης Εκπαίδευσης θα ωφεληθούν πολύ από την πλήρη ένταξη της Πληροφοριακής Παιδείας στα σχολικά προγράμματα σπουδών (Εθνικό επίπεδο πολιτικής). www.empat-ic.eu
8.
9.
Ορισμός διδακτέας ύλης: η διδακτέα ύλη θα πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα στο περιεχόμενο των ειδικών πληροφοριακών αναγκών των εμπλεκόμενων επιστημονικών κλάδων/θεμάτων. (Πανεπιστημιακό επίπεδο πολιτικής). Θεσμοθέτηση της προσέγγισης: η προσέγγιση διακυβέρνησης πρέπει να είναι ενθαρρυντική της γενικής διαδικασίας της θεσμοθέτησης Πληροφοριακής Παιδείας στην Ανώτατη Εκπαίδευση δεδομένου ότι είναι ένα ζήτημα που διατρέχει τις περιοχές των πολιτικών της πληροφορίας και της εκπαίδευσης (Ακαδημαϊκό σύστημα επίπεδο πολιτικής). Ο καθορισμός κεντρικών φορέων χάραξης πολιτικής μπορεί να έχει μεγαλύτερες δυνατότητες για αλλαγή από ότι η εργασία σε τοπικό επίπεδο, μέσω της «αργής έρευνας» και των παρόμοιων διαδικασιών. Κύριος σκοπός των συστάσεων του EMPATIC είναι να τονωθεί η δράση
www.empat-ic.eu
Πληροφοριακή Παιδεία του Τομέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης Συστάσεις προς τους Φορείς Χάραξης Πολιτικής (περιοχή προγράμματος Leonardo Da Vinci) Μέσα από τα εργαστήρια επικύρωσης EMPATIC, τη διαδικασία διαβούλευσης και το Τελικό Συνέδριο, έχουν προσδιοριστεί οι ακόλουθες συστάσεις προς τους φορείς χάραξης πολιτικής του Τομέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης (VET): 1.
Πρέπει να αναπτυχθούν εθνικές πολιτικές VET και η πληροφοριακή παιδεία (ΠΠ) θα πρέπει να είναι ένα ζωτικής σημασίας μέρος αυτών των πολιτικών. 2.
Πρέπει να ενημερωθούν για την ΠΠ η κοινωνία, οι φορείς λήψης αποφάσεων, οι πολιτικοί και οι χρήστες. Σε αυτό το πλαίσιο, τα υπουργεία παιδείας, οι ενώσεις των βιβλιοθηκονόμων και τα τμήματα διαχείρισης πληροφοριών των πανεπιστήμιων θα πρέπει να συνεργαστούν μεταξύ τους. 3.
Η πληροφοριακή παιδεία θα πρέπει να ενσωματωθεί στα επίσημα προγράμματα Διά Βίου μάθησης των υπουργείων παιδείας. 4.
Η πληροφοριακή παιδεία θα πρέπει να ενσωματωθεί στις δραστηριότητες VET που διοργανώνονται από δήμους, υπουργεία, πανεπιστήμια και άλλα ιδρύματα. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΠΠ θα πρέπει να συνδεθεί με τους δήμους και τα υπουργεία. 5.
Η κοινωνική ευαισθητοποίηση του γραμματισμού θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνεται στην εργασιακή κουλτούρα και στον τρόπο που τον αντιλαμβάνονται οι εργοδότες. Ο τομέας VET παρέχει ένα ευέλικτο εργατικό δυναμικό και μια καινοτόμο οικονομία εντός της Ευρώπης. 6.
Σε συνεργασία με τις ενώσεις βιβλιοθηκονόμων, τα Τμήματα Διαχείρισης Πληροφοριών και άλλα σχετικά τμήματα των πανεπιστήμιων θα πρέπει να οργανώσουν προγράμματα και προγράμματα σπουδών για την πληροφοριακή παιδεία–VET ώστε να εκπληρώνεται η ολιστική εκπαίδευση των εκπαιδευτών. 7.
Θα πρέπει να προετοιμαστεί εκπαιδευτικό περιεχόμενο και κατάλληλο υλικό σχετικά με την πληροφοριακή παιδεία του τομέα VET. 8.
Θα πρέπει να οργανωθούν μαθήματα σε συνεργασία με δημόσιες βιβλιοθήκες για να παρέχουν ανθρώπους με επάρκεια στην πληροφοριακή παιδεία. 9.
Τα υπουργεία θα πρέπει να δώσουν την αρμόζουσα προσοχή και αναγνώριση της παρακολούθησης και της εμπειρίας στην εκπαίδευση πάνω στην πληροφοριακή παιδεία και VET κατά την εξέταση της σταδιοδρομίας εργαζομένων. 10. Η ενημέρωση για την ΠΠ είναι απαραίτητη σε όλα τα επίπεδα. Εθνικοί, τοπικοί και θεσμικοί οργανισμοί πρέπει να εργαστούν από κοινού. 11. Η άσκηση πίεσης για την ΠΠ του τομέα VET (και πράγματι σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης) θα πρέπει να γίνει προς στους πολιτικούς των εθνικών κυβερνήσεων και της ΕΕ. 12. Θα πρέπει να αναπτυχθούν διεθνή προγράμματα και συνεργασία σχετικά με τον τομέα VET και την πληροφοριακή παιδεία. 13. Δυνατότητες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για την ΠΠ στον τομέα VET πρέπει να διερευνηθούν και να αξιοποιηθούν πλήρως. Κύριος σκοπός των συστάσεων του EMPATIC είναι να τονωθεί η δράση
www.empat-ic.eu
Πληροφοριακή Παιδεία της Εκπαίδευσης Ενηλίκων /Τομέας Διά Βίου Μάθησης Συστάσεις προς τους Φορείς Χάραξης Πολιτικής (ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ GRUNDTVIG) Μέσα από τα εργαστήρια επικύρωσης EMPATIC, τη διαδικασία διαβούλευσης και το Τελικό Συνέδριο, έχουν εντοπιστεί οι ακόλουθες συστάσεις προς τους φορείς χάραξης πολιτικής του τομέα εκπαίδευσης ενηλίκων/Διά Βίου Μάθησης: 1.
Η Πληροφοριακή Παιδεία (ΠΠ) και οι εξειδικευμένοι τομείς της θα πρέπει να προωθηθούν στην κοινωνία, στους φορείς λήψης αποφάσεων, στους πολιτικούς, στις κοινότητες και στους χρήστες. 2.
Τα υπουργεία παιδείας και διά βίου μάθησης, τα τμήματα των ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όλα τα σχετιζόμενα ιδρύματα και βιβλιοθήκες θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους. 3.
Οι εθνικές στρατηγικές θα πρέπει να ακολουθηθούν από την ανάπτυξη ενός Ευρωπαϊκού συστήματος προτύπων ΠΠ, τους τύπους αξιολόγησης και των μαθησιακών αποτελεσμάτων. 4.
Άσκηση πίεσης για την ένταξη της ΠΠ στην Εκπαίδευση Ενηλίκων & στη Διά Βίου Μάθηση πρέπει να αναληφθούν από την ΕΕ, τους εθνικούς πολιτικούς, τις δημόσιες βιβλιοθήκες και από όλα τα σχετιζόμενα ιδρύματα. 5.
Τα τμήματα Βιβλιοθηκονομίας και Επιστήμης της Πληροφόρησης, οι επαγγελματίες της πληροφοριακής παιδείας και όλοι οι σχετικοί φορείς ιδρυμάτων θα πρέπει να συνεργαστούν στην προετοιμασία εκπαιδευτικού περιεχόμενου και υλικού που σχετίζονται με την Πληροφοριακή Παιδεία. 6.
Οι μαθητευόμενοι θα πρέπει να γίνουν πιο ενεργοί και να γίνουν συμμέτοχοι σε αυτή τη διαδικασία. 7.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι πολύ σημαντικά. Μπορεί να περιλαμβάνουν μουσική, ραδιόφωνο, τοπικές εφημερίδες και δημοφιλείς δραστηριότητες όπως θέατρο και τοπικές ενώσεις. 8.
Η ΠΠ θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις δραστηριότητες της Διά Βίου Μάθησης που πραγματοποιούνται από διάφορους οργανισμούς με πρακτικό τρόπο, αυτό θα μπορούσε να είναι μέσω της οικονομικής πληροφόρησης, της αγωγής υγείας, των πολιτιστικών πληροφοριών, κ.λπ. 9.
Πρέπει να αναπτυχθεί διεθνής συνεργασία που θα αφορά στην Εκπαίδευση Ενηλίκων και στην Πληροφοριακή Παιδεία. 10. Κατά συνέπεια, η υποστήριξη της ΠΠ πρέπει να αναληφθεί ταυτόχρονα σε επίπεδο εθνικό, τοπικό, κοινότητας και θεσμικό. 11. Σύγχρονες τεχνολογίες πρέπει να αξιοποιούνται για την εφαρμογή της ΠΠ στην Εκπαίδευση Ενηλίκων & Διά Βίου Μάθησης (π.χ. Web2.0, e-‐συνέδρια). 12. Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες έχουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν στην εφαρμογή της ΠΠ στην Εκπαίδευση Ενηλίκων & Διά Βίου Μάθησης και κατά συνέπεια πρέπει να βοηθηθούν ώστε να πετύχουν σε αυτό. Κύριος σκοπός των συστάσεων του EMPATIC είναι να τονωθεί η δράση
www.empat-ic.eu
Risultati generali Information Literacy nel Settore della Scuola Attraverso il processo di validazione di EMPATIC è stato identificato un insieme di elementi critici per l’Alfabetismo Informativo (AI) -‐ ovvero Information Literacy (IL) -‐ nel settore della Scuola, di seguito elencati. • Le strategie di sviluppo nei diversi paesi europei sono ritenute scontate, tuttavia non si riscontra l’esistenza di valide misure politiche per l’AI; • Sono necessarie dettagliate strategie di Information Literacy. Nondimeno, i sistemi educativi, la cultura dell’informazione e le esperienze nel campo dell’Information Literacy variano in Europa da paese a paese e ciò che funziona in una parte del continente, può non funzionare in un’altra. Pertanto sarebbe meglio formulare degli standard europei di Information Literacy in termini di obiettivi formativi; ciò significa individuare un insieme di obiettivi nel campo dell’Information Literacy che devono essere raggiunti attraverso diverse e idonee modalità e differenti strumenti, in contesti di apprendimento sia formali che informali, che non-‐formali. In altri termini, gli obiettivi dell’Information Literacy dovrebbero essere gli stessi in tutta Europa, mentre le strategie di sviluppo dovranno essere specifiche e idonee ad ogni contesto nazionale. • A chi affidare la responsabilità di introdurre e sviluppare un AI? Un organismo centrale? La risposta non è semplice. In genere gli organismi centrali sono adatti per identificare obiettivi di lungo termine, tuttavia il lavoro cooperativo di più parti interessate a livello locale costituisce il luogo dove si attua o si dovrebbe attuare in concreto la strategia. • I giovani, cosiddetti “nativi digitali” non possiedono necessariamente un cultura dell’informazione e anzi sono proprio quelli che più di altri necessiterebbero di essere alfabetizzati all’informazione. • I direttori scolastici e gli insegnanti -‐ quali agenti centrali nella Scuola – dovrebbero essere resi consapevoli di ciò che l’Alfabetismo Informativo è, della sua importanza e di come possa essere attuato attraverso l’insegnamento. • I bibliotecari e i professionisti dell’informazione che sono tradizionalmente impegnati a favore dell’Information Literacy dovrebbero collaborare con le altre parti interessate e coinvolte nei processi educativi, quali: presidi, insegnanti, genitori, studenti, autorità locali e altre persone che hanno un importante ruolo sociale nelle loro comunità locali (funzionari di polizia, sacerdoti, vigili del fuoco, ...). Esempi di buone prassi EMPATIC okul sektöründe birkaç iyi uygulama örneğini tanımlamıştır: • CHILIAS-‐ Bambini in biblioteca: migliorare l’accesso alla biblioteca virtuale multimediale e le competenze informative; http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/chilias.html,http://archive.ifla.org/IV/ifla64/043-‐
113e.htm • il passaggio dall’educazione secondaria a quella terziaria; http://www.learningservices.gcal.ac.uk/ils/
• Informatyka+: il programma interregionale per la qualificazione informatica degli studenti di scuola secondaria ; http://www.informatykaplus.edu.pl/infp.php/, • VERITY-‐ Risorse virtuali ed elettroniche per la formazione alle competenze informative; http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/verity.html, • UNESCO öğretmenler için Medya ve Bilgi Okuryazarlığı Öğretim Programı http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/resources/publications-‐and-‐
communication-‐materials/publications/full-‐list/media-‐and-‐information-‐literacy-‐curriculum-‐for-‐teachers/, http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/wmn/curriculum%20teachers.pdf www.empat-ic.eu
Il presente progetto è finanziato con il sostegno della Commissione europea.
L’autore è il solo responsabile di questa pubblicazione e la Commissione declina ogni
responsabilità sull’uso che potrà essere fatto delle informazioni in essa contenute
Risultati generali Information Literacy nel Settore dell'Istruzione Superiore Diffondere l’apprendimento permanente dovrebbe essere centrale nella missione delle istituzioni terziarie. Il sistema universitario dovrebbe infatti dotare i propri laureati non solo delle competenze necessarie per migliorare progressivamente nella loro carriera, ma anche delle competenze necessarie per essere cittadini informati, dotati di pensiero critico e capacità di ragionamento, nonché di capacità di apprendimento autonomo. Di qui discende la rilevanza dell’Alfabetismo Informativo (AI) – ovvero della Information Literacy (IL) – quale componente fondamentale dell’apprendimento permanente. Attraverso il processo di validazione di EMPATIC è stato confermato che: • l’Alfabetismo Informativo è un requisito della Società dell’Informazione e dell’Economia della Conoscenza; • il mercato del lavoro richiede flessibilità in termini di auto-‐riqualificazione professionale e propensione all’apprendimento permanente. Ciò richiede – inter alia – di dominare il contesto informativo contemporaneo. La sfida dell’Alfabetismo Informativo nell’Istruzione Superiore è la riforma curriculare, rispetto alla quale è necessario considerare un certo numero di elementi: • obiettivi formativi; • riconoscimento dell’apprendimento informale; • curricula flessibili, corrispondenti alle esigenze del mercato del lavoro (competenze trasversali). Questioni aperte: • la Information Literacy è una disciplina di studio? Assunzione essenziale implicita nel processo di istituzionalizzazione della IL è riconoscerla come disciplina autonoma, concepita come “conoscenza” più che come “abilità”; • potrebbe la IL seguire un percorso curriculare analogo a quello dell’Informatica Generale? Sono entrambe discipline diffuse, trasversali e utili in ogni corso di studi; • come potrebbe essere inserita la IL nel Processo di Bologna? Un primo passo dovrebbe consistere nel promuovere la sua importanza nella comunità accademica e tra i decisori politici; un secondo passo dovrebbe essere quello di inserire la IL tra gli obiettivi formativi delle università europee, in particolare, tra le cosiddette “competenze strumentali generali”. Esempi di buone prassi EMPATIC ha identificato un insieme di esempi di buone prassi nel settore della Istruzione Superiore, quali: • ALFIN-‐EEES – Abilità e Competenze nella gestione dell’informazione per imparare ad imparare nell’ambito dell’istruzione Superiore in Europa; http://www.mariapinto.es/alfineees/AlfinEEES.htm • Graduate Information Literacy Module -‐ National University of Ireland Galway; http://www.informationliteracy.ie/ • Information Literacy Project , Staffordshire University; http://www.staffs.ac.uk/infoliteracy/index.php • Masters (MA) in Information Literacy , University of Sheffield, http://www.shef.ac.uk/is/prospectivepg/courses/il • SWIM – Streaming Web-‐based Information Modules. Swim Tutorial – Strategie di Ricerca dell’Informazione. Aalborg University. http://www.swiminfo.dk/english.html www.empat-ic.eu
Risultati generali Information Literacy nel Settore della Formazione Professionale Attraverso il processo di validazione di EMPATIC sono state determinate le funzioni dell’Alfabetismo Informativo (AI) -‐ ovvero della Information Literacy (IL) -‐ nel settore della Formazione Professionale, di seguito elencati. • IL è essenziale per la produttività e l’efficienza sul posto di lavoro; • IL è una dotazione fondamentale per lo sviluppo individuale e istituzionale; • IL è collegata ai concetti di educazione, apprendimento permanente e auto-‐istruzione; • IL facilita l’adattamento al cambiamento e allo sviluppo sul posto di lavoro; • IL influenza positivamente la qualità della forza lavoro; • IL – a fronte di quanto precede – è un fattore abilitante per lo sviluppo economico. Problemi aperti e raccomandazioni • Mancanza di consapevolezza dell’importanza della IL da parte dei decisori politici. Non è ancora pienamente riconosciuto che quanti sono ormai usciti dalla educazione formale possono acquisire le competenze relative all’Alfabetismo Informativo attraverso la Formazione Professionale. • Mancanza di consapevolezza nella Società ove non si comprende che molti dei problemi connessi con l’uso delle tecnologie dell’informazione e della comunicazione sono causati dalla mancanza di IL. • Mancato riconoscimento della relazione tra Formazione Professionale e IL. IL dovrebbe costituire una componente essenziale della Formazione Professionale. • Mancanza di coordinamento e cooperazione sufficienti entro e tra istituzioni operanti nel contesto della Formazione Professionale. Questo porta a spreco di risorse e scarsa produttività nelle attività connesse alla Formazione Professionale. • La mancanza di politiche nazionali per la Formazione Professionale implica che le attività di Formazione Professionale, non essendo determinate a livello nazionale, sono spesso tarate per specifiche situazioni e quindi scarsamente consistenti e persistenti. Esempi di buone prassi EMPATIC ha identificato un insieme di esempi di buone prassi nel settore della Formazione Professionale, quali: • SEEKS -‐ Strategie di ricerca dell’informazione degli adulti nella Società dell’Informazione; http://www.elearningeuropa.info/nl/node/2438 • Szkolenia – la base di dati polacca delle opportunità di formazione, inclusa la Information Literacy http://www.inwestycjawkadry.info.pl/ • Le attività UNESCO in Media and Information Literacy (MIL) http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/capacitybuilding-tools/media-and-information-literacy/ www.empat-ic.eu
Risultati generali Information Literacy nel Settore della Formazione Professionale Attraverso il processo di validazione di EMPATIC sono state determinate le funzioni dell’Alfabetismo Informativo (AI) -‐ ovvero della Information Literacy (IL) -‐ nel settore della Formazione Professionale, di seguito elencati. • IL è essenziale per la produttività e l’efficienza sul posto di lavoro; • IL è una dotazione fondamentale per lo sviluppo individuale e istituzionale; • IL è collegata ai concetti di educazione, apprendimento permanente e auto-‐istruzione; • IL facilita l’adattamento al cambiamento e allo sviluppo sul posto di lavoro; • IL influenza positivamente la qualità della forza lavoro; • IL – a fronte di quanto precede – è un fattore abilitante per lo sviluppo economico. Problemi aperti e raccomandazioni • Mancanza di consapevolezza dell’importanza della IL da parte dei decisori politici. Non è ancora pienamente riconosciuto che quanti sono ormai usciti dalla educazione formale possono acquisire le competenze relative all’Alfabetismo Informativo attraverso la Formazione Professionale. • Mancanza di consapevolezza nella Società ove non si comprende che molti dei problemi connessi con l’uso delle tecnologie dell’informazione e della comunicazione sono causati dalla mancanza di IL. • Mancato riconoscimento della relazione tra Formazione Professionale e IL. IL dovrebbe costituire una componente essenziale della Formazione Professionale. • Mancanza di coordinamento e cooperazione sufficienti entro e tra istituzioni operanti nel contesto della Formazione Professionale. Questo porta a spreco di risorse e scarsa produttività nelle attività connesse alla Formazione Professionale. • La mancanza di politiche nazionali per la Formazione Professionale implica che le attività di Formazione Professionale, non essendo determinate a livello nazionale, sono spesso tarate per specifiche situazioni e quindi scarsamente consistenti e persistenti. Esempi di buone prassi EMPATIC ha identificato un insieme di esempi di buone prassi nel settore della Formazione Professionale, quali: • SEEKS -‐ Strategie di ricerca dell’informazione degli adulti nella Società dell’Informazione; http://www.elearningeuropa.info/nl/node/2438 • Szkolenia – la base di dati polacca delle opportunità di formazione, inclusa la Information Literacy http://www.inwestycjawkadry.info.pl/ • Le attività UNESCO in Media and Information Literacy (MIL) http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/capacitybuilding-tools/media-and-information-literacy/ www.empat-ic.eu
responsabilità sull’uso che potrà essere fatto delle informazioni in essa contenute.
L’Information Literacy nei quattro settori dell’apprendimento (scuola, università, formazione professionale ed educazione degli adulti) Raccomandazioni rivolte ai decisori politici elaborate durante la Conferenza finale) Empatic ha ospitato due eventi rivolti ai decisori politici, ai rappresentanti nel campo dell’educazione e alle istituzioni nazionali e internazionali per verificare risultati e raccomandazioni. Il primo – la International Conference “Literacy and Society, Culture, Media, & Education” (http://www.literacyconference2012.ugent.be/) -‐ organizzato dal Dipartimento di Scienze della Formazione dell’Università di Ghent in collaborazione con EMPATIC e EMSOC, si è tenuto dal 9 all’11 Febbraio a Ghent, in Belgio. Il secondo, la Conferenza Finale, si è svolto a Milano dal 27 al 29 Febbraio 2012, in concomitanza con EMMILE (European Meeting on Media and Information Literacy Education). Come risultato sono state formulate le seguenti raccomandazioni di natura sia strategica che tattica: 1.
L’Information Literacy è vitale per la società europea contemporanea e come tale dovrebbe essere sviluppata e promossa in differenti contesti e con diversi mezzi. 2.
L’importanza dell’Information Literacy necessita di una maggiore diffusione non solo presso i governi, i ministeri e i decisori politici a livello europeo, ma anche presso le autorità locali, le imprese, i piccoli gruppi sociali e tutti i cittadini. 3.
La strategia di sviluppo dell’Information Literacy dovrebbe seguire due principali linee di azione: • Diffusione della consapevolezza sull’importanza dell’Information Literacy presso le autorità e i governi sia a livello nazionale che in Europa • Azioni concrete, “passo per passo”, “progetto per progetto” a livello locale, da parte delle singole scuole, università, biblioteche, ecc. 4.
Secondo gran parte dei partecipanti le strategie “lente” basate su “piccoli progetti” e rivolte a differenti gruppi, comunità, professioni, ecc. possono essere più efficaci rispetto all’operato di un organo centrale europeo responsabile dello sviluppo dell’I n f o r m a t i o n L i t e r a c y o alle direttive politiche europee formali nel campo. Pertanto, l’approccio basato sulla “costruzione di consapevolezza” e la “formulazione degli obiettivi principali” è prevalso sull’idea di una “guida centrale”. Inoltre, avere definito chiaramente gli obiettivi nel discorso dell’Information Literacy (nazionali ed europei) potrebbe aiutare le autorità a sviluppare programmi in questo settore. 5.
“Incentivare è meglio che imporre”, il che significa che le politiche di sviluppo dell’Information Literacy basate sugli incentivi per coloro che introducono l’Information Literacy (insegnanti, bibliotecari, imprese e istituzioni locali) potrebbero rappresentare un’efficace strategia. 6. EMPATIC ha iniziato a raccogliere esperienze passate e casi di studio e buone pratiche sviluppate attraverso programmi finanziati dalla CE. Tuttavia questo approccio dovrebbe essere esteso a tutti i progetti nel campo dell’IL e delle Competenze Informative, e ciò sarebbe molto importante per i decisori politici. www.empat-ic.eu
Progetto finanziato dalla Commissione Europea sotto il Programma Lifelong Learning Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
Information Literacy nella Scuola Raccomandazioni per i decisori politici (area del programma Comenius) Attraverso i seminari di validazione, il processo di consultazione e la conferenza finale del progetto EMPATIC, sono state formulate le seguenti raccomandazioni nel settore della Scuola: 1.
L’Information Literacy e i suoi campi di specializzazione devono essere promossi presso la società, i decisori politici e i cittadini. 2.
E’ necessario formulare con chiarezza le politiche nazionali per l’Information Literacy: elementi di strategie di sviluppo dell’Information Literacy, pur presenti in alcuni Paesi europei, non vengono tuttavia esplicitati. 3.
Le strategie nazionali di sviluppo dell’Information Literacy dovrebbero essere flessibili ed essere costruite in base ad uno schema europeo di standard, il quale a sua volta deve essere formulato in termini di obiettivi formativi. Di conseguenza è forte la raccomandazione di formulare standard. § Sono necessarie dettagliate strategie di Information Literacy. Nondimeno, i sistemi educativi, la cultura dell’informazione e le esperienze nel campo dell’Information Literacy variano in Europa da paese a paese e ciò che funziona in una parte del continente, può non funzionare in un’altra. Pertanto sarebbe meglio formulare degli standard europei di Information Literacy in termini di obiettivi formativi; ciò significa individuare un insieme di obiettivi nel campo dell’Information Literacy che devono essere raggiunti attraverso diverse e idonee modalità e differenti strumenti, in contesti di apprendimento sia formali che informali, che non-‐formali. In altri termini, gli obiettivi dell’Information Literacy dovrebbero essere gli stessi in tutta Europa, mentre le strategie di sviluppo dovranno essere specifiche e idonee ad ogni contesto nazionale. 4.
Ministeri dell’Educazione, Dipartimenti di Scienze dell’Informazione e Biblioteconomia e Istituzioni Scolastiche devono collaborare tra loro. 5.
E’ cruciale identificare i ruoli delle parti interessate per attuare una cooperazione multidimensionale (per esempio autorità locali, genitori, autorità scolastiche, studenti e insegnanti) § Non è semplice indicare chi debba essere responsabile dello sviluppo e dell’introduzione dell’Information Literacy, ma certamente dovrà essere un’unità nazionale e centrale. Generalmente gli organi centrali sono idonei per impostare gli obiettivi da raggiungere, ma è la collaborazione a livello locale di tutte le parti interessate quella che deve essere raggiunta. www.empat-ic.eu
6.
Nel settore scolastico gli interlocutori più rilevanti sono l’amministrazione scolastica e gli insegnanti e per questo devono sapere cos’è l’Information Literacy, perché è così importante e come si insegna e impara. § Ogni cambiamento relativo allo sviluppo dell’Information Literacy nella scuola (educazione formale) dovrebbe iniziare con il coinvolgimento degli insegnanti, che dovrebbero essere formati nel campo. Gli insegnanti sono la base del sistema educativo poiché sono loro che inviano i messaggi più autorevoli ai loro studenti/bambini nelle scuole. 7.
Le biblioteche scolastiche sono molto importanti e il loro impatto deve essere evidenziato. 8.
I bibliotecari e i professionisti dell’informazione che sono tradizionalmente impegnati a favore dell’Information Literacy dovrebbero collaborare con le altre parti interessate e coinvolte nei processi educativi, quali: presidi, insegnanti, genitori, studenti, autorità locali e altre persone che hanno un importante ruolo sociale nelle loro comunità locali (funzionari di polizia, sacerdoti, vigili del fuoco, ...). 9.
Un impegno concreto a livello locale è il fattore più importante per lo sviluppo dell’Information Literacy nel settore scolastico in Europa, e proprio per questo deve essere supportato a livello europeo da leggi e dai decisori politici. 10. Le giovani generazioni dei cosiddetti “nativi digitali” non hanno necessariamente un’ “intrinseca” cultura dell’informazione; essi devono essere educati nel campo dell’Information Literacy. 11. Le politiche educative nazionali sono il punto di forza dei governi; è un imperativo includere l’Information Literacy in tutte le politiche scolastiche che raccomandano un apprendimento basato sui risultati. Il principale obiettivo delle raccomandazioni Empatic è stimolare l’azione www.empat-ic.eu
Bu Proje Yaşamboyu Öğrenme Programı altında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir. 2
Information Literacy nella Istruzione Superiore Raccomandazioni per i decisori politici (area del programma Erasmus) E’ necessario promuovere l’Information Literacy e i suoi ambiti specialistici verso la società, i decisori politici e gli utenti. 1. I Ministeri dell’Educazione, i Dipartimenti universitari di Biblioteconomia e Documentazione e le Biblioteche Accademiche dovrebbero intensificare la loro reciproca collaborazione. 2. Spazio Europeo dell’Istruzione Superiore: l’Information Literacy dovrebbe essere considerata come un nuovo obiettivo formativo entro il processo di Bologna, così da essere legittimata a livello di Spazio Europeo dell’Istruzione Superiore (livello: politica comunitaria) 3. Promuovere un modello europeo di Information Literacy: la diffusione del modello SCONUL per l’Istruzione Superiore revisionato nel 2011 dovrebbe essere supportata in quanto modello europeo, estensivamente accettato in Europa e tradotto in più lingue europee. Originariamente concepito (1999) per l’Istruzione Superiore, la sua così vasta diffusione tra le nazioni europee ha portato alla definizione di un modello di base corredato di un certo numero di modelli specifici, orientati a specifiche tipologie di discenti per ogni diverso gruppo di allievi (Commissione Europea – livello: sovranazionale). 4. E’ auspicabile che per l’Information Literacy si realizzi un processo di integrazione curriculare nei diversi corsi di studio universitari, analogamente a quanto avvenuto per la Computer Literacy (Informatica Generale). (livello: politica universitaria nazionale) 5. Legittimare una configurazione curriculare dell’Information Literacy da diffondere nelle università europee (livello politico del Sistema Accademico). Sono suggeriti tre diversi livelli, ciascuno con un proprio numero di crediti: • Corso erogato dalla biblioteca (2-‐4 crediti) • Corso erogato dalla facoltà (4 crediti) • Corso incorporato in altra disciplina (crediti inclusi nel totale dei crediti della materia) 7. Continuità educativa: a lungo termine le politiche educative dell’Istruzione Superiore trarranno beneficio dalla piena integrazione dell’Information Literacy nei curricula scolastici (livello: politica nazionale) 8. Definizione del programma di studio: il programma dovrebbe essere adattato allo specifico settore della disciplina o materia coinvolta. 9. Istituzionalizzazione dell’approccio: un approccio di governance dovrebbe fare da supporto a tutto il processo di istituzionalizzazione dell’Information Literacy nell’Istruzione Superiore, trattandosi di un tema che attraversa sia il dominio delle politiche educative che dell’informazione. (livello: politiche accademiche nazionali) Rivolgersi ai decisori politici potrebbe dimostrarsi più efficace quanto a potenziale di cambiamento, piuttosto che agire a livello locale attraverso una “lenta ricerca” e processi simili. Il principale obiettivo delle raccomandazioni Empatic è stimolare l’azione. www.empat-ic.eu
L’Information Literacy nel settore dell’Educazione degli Adulti e dell’Apprendimento Permanente Raccomandazioni per i decisori politici (area del programma GRUNDTVIG) Attraverso i seminari di validazione, il processo di consultazione e la conferenza finale del progetto EMPATIC, sono state formulate le seguenti raccomandazioni nel settore dell’Educazione degli Adulti e dell’Apprendimento Permanente: 1.
L’information Literacy e i suoi campi di specializzazione devono essere promossi presso la società, i decisori politici e i cittadini. 2.
I Ministeri dell’Educazione e dell’Apprendimento Permanente, i dipartimenti universitari, le pertinenti istituzioni e le biblioteche dovrebbero collaborare tra loro. 3.
Le strategie nazionali dovrebbero derivare da standard europei nel campo dell’Information Literacy, metodologie di valutazione e obiettivi formativi. 4.
Azioni di pressione a favore dell’integrazione dell’Information Literacy nel settore dell’Educazione degli Adulti e dell’Apprendimento Permanente dovrebbero essere intraprese nei riguardi dell’Unione Europea, da parte dei politici nazionali, delle biblioteche pubbliche e di ogni istituzione rilevante. 5.
I dipartimenti di Biblioteconomia e di Scienze dell’Informazione, gli specialisti di Information Literacy e tutti gli organi più importanti nel campo dovrebbero collaborare per la produzione di contenuti e materiali relativi all’Information Literacy. 6.
Il discente deve essere più attivo e diventare parte del processo. 7.
E’ molto importante l’insieme dei media, che include: musica, radio, giornali locali e attività popolari come il teatro e le associazioni culturali locali. 8.
Information Literacy dovrebbe essere integrata in tutte quelle attività concrete di Apprendimento Permanente che vengono svolte da organizzazioni diverse, ad esempio nel contesto dell’informazione per l’impresa, l’informazione sanitaria, l’informazione culturale, etc. 9.
Dovrebbe essere sviluppata una cooperazione internazionale nel campo dell’Information Literacy e dell’Educazione degli Adulti. 10. L’Information Literacy dovrebbe essere sostenuta simultaneamente a livello nazionale, locale, comunitario e istituzionale. 11. Per applicare l’Information Literacy nel settore dell’Educazione degli Adulti dovrebbero essere utilizzate le moderne tecnologie interattive (Web 2.0, conferenze telematiche). 12. Le biblioteche pubbliche rivestono un ruolo molto importante nella diffusione dell’Information Literacy nel settore dell’Educazione degli Adulti e dell’Apprendimento Permanente, per questo dovrebbero essere sostenute nel raggiungere tale obiettivo. Il principale obiettivo delle raccomandazioni Empatic è stimolare l’azione. www.empat-ic.eu
Podsumowanie wniosków Kompetencje informacyjne w sektorze oświaty W następstwie procedury walidacyjnej projektu EMPATIC wskazano następujące istotne kwestie dotyczące kompetencji informacyjnych w sektorze oświaty: •
w państwach europejskich strategie rozwoju kompetencji informacyjnych uznawane są za oczywiste, lecz niekoniecznie oznacza to istnienie jasnych założeń w zakresie polityki rozwoju kompetencji informacyjnych; •
niezbędna jest szczegółowa strategia rozwoju kompetencji informacyjnych. Jednakże systemy oświaty, kultura informacyjna oraz indywidualne doświadczenia w rozwoju kompetencji informacyjnych poszczególnych państw członkowskich różnią się, zatem rozwiązania z powodzeniem wdrożone w danej części Europy mogą nie sprawdzić się w innych. Dlatego też lepszym wyjściem wydaje się opracowanie europejskich standardów kompetencji informacyjnych w postaci oczekiwanych efektów kształcenia; standardy te wskazywałyby zestaw celów w zakresie kompetencji informacyjnych, które należy osiągnąć w odpowiedni sposób przy zastosowaniu różnorodnych środków w ramach edukacji formalnej, nieformalnej i pozaformalnej. Innymi słowy, cele kompetencji informacyjnych powinny być zasadniczo takie same w całej Europie, podczas gdy strategie rozwoju tych kompetencji muszą uwzględniać krajową specyfikę; •
kto ma odpowiadać za wdrożenie oraz rozwój programu kompetencji informacyjnych? Czy obowiązek ten powinien spoczywać na krajowym organie centralnym? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Ogólnie rzecz ujmując, organy centralne są właściwymi instytucjami do wyznaczania celów, lecz to wspólne działania wszystkich zainteresowanych stron oraz podmiotów na szczeblu lokalnym, w lokalnych społecznościach, przynoszą lub przynieść mogą realne efekty; •
najmłodsze pokolenie tzw. „cyfrowych tubylców”, osób dorastających w otoczeniu nowych technologii, niekoniecznie charakteryzuje się „wrodzoną” kulturą informacji; oni również wymagają kształcenia i szkoleń w zakresie kompetencji informacyjnych; •
władze szkolne oraz kadra nauczycielska są najważniejszymi zainteresowanymi podmiotami w sektorze oświaty, muszą posiadać wiedzę na temat tego, czym są kompetencje informacyjne, dlaczego są tak istotne oraz w jaki sposób należy ich uczyć w szkołach; •
bibliotekarze/pracownicy informacji naukowej zwyczajowo zaangażowani w kwestie związane z kompetencjami informacyjnymi muszą współpracować z wszystkimi pozostałymi stronami/zainteresowanymi podmiotami uczestniczącymi w procesach kształcenia, w tym między innymi: dyrektorami szkół, nauczycielami, rodzicami, uczniami, władzami lokalnymi oraz innymi osobami pełniącymi ważne funkcje społeczne w swoich lokalnych społecznościach (policjantami, strażakami, duchownymi itd.). www.empat-ic.eu
Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu „Uczenie się przez całe życie” (Lifelong Learning Programme).. Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
Przykłady najlepszych praktyk W projekcie EMPATIC wskazano wiele przykładów dobrych praktyk w sektorze oświaty, w tym między innymi: •
CHILIAS – Children in Libraries: ułatwianie dostępu do multimedialnej biblioteki wirtualnej i doskonalenie umiejętności w zakresie wyszukiwania informacji http://cordis.europa.eu/libraries/en/proiects/chilias.html, http://archive.ifla.org/IV/ifla64/043-‐113e.htm, •
Umiejętności z zakresu kompetencji informacyjnych – ogniwo łączące szkolnictwo średnie ze szkolnictwem wyższym http://www.learningservices.gcal.ac.uk/ils/, •
Informatyka+: ponadregionalny program edukacyjny skierowany do uczniów szkół średnich, mający na celu doskonalenie ich umiejętności w zakresie technologii informacyjno-‐
komunikacyjnych http://www.informatykaplus.edu.pl/infp.php/, •
VERITY – Virtual and Electronic Resources for Information Skills Training (Wirtualne i elektroniczne zasoby wykorzystywane w doskonaleniu umiejętności informacyjnych) http://cordis.europa.eu/libraries/en/proiects/verity.html, •
Program nauczania z zakresu kompetencji medialnych i informacyjnych UNESCO skierowany do nauczycieli http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/resources/publications-‐
and-‐communication-‐materials/publications/full-‐list/media-‐and-‐information-‐literacy-‐
curriculum-‐for-‐
teachers/http://www.unesco.orq/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/wmn/curriculu
m%20teachers.pdf. www.empat-ic.eu
Podsumowanie wniosków Kompetencje informacyjne w sektorze szkolnictwa wyższego Przygotowanie społeczeństwa do uczenia się przez całe życie stanowi kluczowy element misji instytucji szkolnictwa wyższego. Szkoły wyższe oraz uniwersytety wyposażają swoich absolwentów w fundamenty ustawicznego rozwoju w przyszłym życiu zawodowym, jak również wówczas, gdy występują oni w roli dobrze poinformowanych obywateli i członków lokalnej społeczności. Zadaniem uczelni jest zapewnić, by studenci posiedli umiejętność wyciągania wniosków oraz krytycznego myślenia oraz pomóc im zbudować system uczenia, jak się uczyć. Jak już wcześniej podkreślano, kompetencje informacyjne stanowią kluczowy element oraz czynnik determinujący uczenie się przez całe życie. W następstwie procedury walidacyjnej projektu EMPATIC stwierdzono, iż: •
na całym świecie kompetencje informacyjne uznawane są za warunek powstania społeczeństwa informacyjnego oraz gospodarki opartej na wiedzy; •
rynek pracy wymaga elastyczności w zakresie umiejętności samodzielnego przekwalifikowania się oraz chęci ustawicznego kształcenia. To z kolei wymaga od obywateli, między innymi, zdominowania obecnego środowiska informacyjnego w sektorze szkolnictwa wyższego. Poważnym wyzwaniem dla kompetencji informacyjnych w sektorze szkolnictwa wyższego jest reforma programów nauczania, która powinna uwzględnić, między innymi, następujące elementy: •
wyniki kształcenia; •
uznanie kształcenia pozaformalnego; •
elastyczne, unowocześnione programy nauczania na wszystkich szczeblach, odpowiadające potrzebom rynku pracy (umiejętności o charakterze ogólnym). Wyzwania te wiążą się z następującymi pytaniami: •
czy kompetencje informacyjne można uznać za dyscyplinę naukową? Założeniem leżącym u podstaw instytucjonalizacji kompetencji informacyjnych jest uznanie, iż stanowią one samodzielną dyscyplinę, którą należy postrzegać raczej w kategorii „wiedzy”, a nie „umiejętności”; •
czy kompetencje informacyjne mogą zostać włączone do uniwersyteckich programów nauczania, na przykład z zakresu informatyki? Kompetencje informacyjne są szeroką i zróżnicowaną dyscypliną o charakterze ogólnym, przydatną na każdym kierunku studiów; •
w jaki sposób można włączyć kompetencje informacyjne w proces boloński? Pierwszym krokiem powinno być rozpropagowanie znaczenia kompetencji informacyjnych wśród społeczności akademickiej i decydentów; kolejnym zaś dołączenie kompetencji informacyjnych do oczekiwanych efektów kształcenia europejskich uniwersytetów, w szczególności do tak zwanych „ogólnych (generycznych) kompetencji instrumentalnych”. www.empat-ic.eu
Przykłady najlepszych praktyk W projekcie EMPATIC wskazano wiele przykładów dobrych praktyk w sektorze szkolnictwa wyższego, w tym, między innymi: •
ALFIN-‐EEES – Skills and Competences in Information Management for Learning to Learn Within European Higher Education (Umiejętności i kompetencje w zakresie zarządzania informacją dla celów uczenia się, jak się uczyć w ramach europejskiego systemu szkolnictwa wyższego) (www.mariapinto.es/alfineees/AlfinEEES.htm); •
Graduate Information Literacy Module (Kurs kompetencji informacyjnych dla absolwentów), National University of Ireland Galway (www.informationliteracy.ie/); •
Information Literacy Project (Projekt z zakresu kompetencji informacyjnych), Staffordshire University (www.staffs.ac.uk/infoliteracy/index.php), •
Masters (MA) in Information Literacy (Studia magisterskie z kompetencji informacyjnych), University of Sheffield (www.shef.ac.uk/is/prospectivepg/courses/il) oraz •
SWIM – Streaming Web-‐based Information Modules. Swim Tutorial – Information Search Strategy (Internetowy interaktywny kurs wyszukiwania i wykorzystywania informacji). Aalborg University (www.swiminfo.dk/english.html) Podsumowanie Europejski sektor szkolnictwa wyższego przechodzi obecnie głęboką transformację w ramach procesu bolońskiego, co może stanowić idealną okazję do włączenia kompetencji informacyjnych do reformowanych programów nauczania. Jednakże nadal brakuje powszechnej wiedzy na temat charakteru kompetencji informacyjnych oraz tego, co odróżnia je od kompetencji informatycznych, kompetencji cyfrowych, kompetencji medialnych itd. Wiele osób jest w dalszym ciągu przekonanych, że umiejętność wyszukiwania informacji w Internecie jest wystarczająca i kojarzy kompetencje informacyjne przede wszystkim z informatyką, swobodnym poruszaniem się po sieci i wykorzystywaniem narzędzi komputerowych. Należy przekonać społeczność akademicką do zaakceptowania kompetencji informacyjnych jako nowej dyscypliny naukowej bądź też nawet jako integralnej części ich własnej dyscypliny. www.empat-ic.eu
Podsumowanie wniosków Kompetencje informacyjne w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego W następstwie procedury walidacyjnej projektu EMPATIC wskazano następujące role kompetencji informacyjnych w sektorze kształcenia i doskonalenia zawodowego: •
kompetencje informacyjne są kluczowe dla produktywnej i wydajnej pracy; •
kompetencje informacyjne i instytucjonalnego; •
kompetencje informacyjne powiązane są z koncepcjami kształcenia ustawicznego, uczenia się przez całe życie oraz samokształcenia; •
kompetencje informacyjne ułatwiają przystosowanie się do zmian oraz/lub rozwój zawodowy; •
kompetencje informacyjne przyczyniają się do powstania wysoko wykwalifikowanej siły roboczej; •
kompetencje informacyjne wspierają rozwój gospodarczy. stanowią podstawowy warunek rozwoju osobistego Określono następujące wyzwania oraz rekomendacje dla tego sektora: •
niska świadomość znaczenia kompetencji informacyjnych wśród decydentów i polityków. Brakuje nadal przekonania, że osoby pozostające poza edukacją formalną mogą zdobywać kompetencje informacyjne w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego; •
niska świadomość społeczna; brak zrozumienia, iż wiele problemów związanych w wykorzystywaniem informacji oraz technologii teleinformatycznych (ICT) w życiu społecznym wynika z braku kompetencji informacyjnych; •
brak zrozumienia relacji między kształceniem zawodowym a kompetencjami informacyjnymi. Kompetencje informacyjne są lub powinny być kluczowym elementem kształcenia zawodowego; •
brak dostatecznej koordynacji i współpracy pomiędzy odpowiednimi instytucjami formalnymi i obywatelskimi działającymi w sektorze kształcenia i doskonalenia zawodowego, co prowadzi do nieskuteczności oraz marnotrawienia zasobów w działaniach z zakresu kształcenia i szkolenia zawodowego; •
brak polityk krajowych z zakresu kształcenia i doskonalenia zawodowego oznacza niemożność wyznaczania działań w tej dziedzinie na szczeblu krajowym; działania te często mają charakter doraźny, a ich realizacja nie jest konsekwentna. www.empat-ic.eu
Przykłady najlepszych praktyk W projekcie EMPATIC wskazano wiele przykładów dobrych praktyk w sektorze kształcenia i doskonalenia zawodowego, w tym, między innymi: •
SEEKS – Adult Learners’ Information Seeking Strategies in the Information Society (Strategie wyszukiwania informacji w społeczeństwie informacyjnym przez osoby dorosłe) http://www.elearningeuropa.info/nl/node/2438, •
Szkolenia – polska baza danych o programach szkoleniowych, w tym szkoleniach z zakresu kompetencji informacyjnych) http://www.inwestycjawkadry.info.pl/, h ttp://www.parp.gov.pl/, •
Działania z zakresu kompetencji medialnych i informacyjnych prowadzone przez UNESCO www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐
and-‐information-‐literacy/. www.empat-ic.eu
Podsumowanie wniosków Kompetencje informacyjne w sektorze edukacji dorosłych /uczenia się przez całe życie W następstwie procedury walidacyjnej projektu EMPATIC wskazano następujące istotne kwestie dotyczące kompetencji informacyjnych w sektorze edukacji dorosłych/uczenia się przez całe życie: •
kompetencje informacyjne są niezbędne do rozwoju, dobrobytu i wolności społeczeństwa; •
kompetencje informacyjne wpływają pozytywnie na wymiar osobisty, społeczny, zawodowy oraz edukacyjny społeczeństwa i jednostek; •
kompetencje informacyjne są powiązane z koncepcjami kształcenia ustawicznego, samokształcenia oraz szkolenia zawodowego; •
kompetencje informacyjne ułatwiają przystosowanie się do zmian oraz rozwój zawodowy; •
kompetencje informacyjne przyczyniają się do wzrostu produktywności i wydajności pracy, jak również do poprawy jej jakości; •
kompetencje informacyjne są niezbędne do przetrwania i rozwoju jednostek i organizacji; •
kompetencje informacyjne wspierają wzrost gospodarczy; •
kompetencje informacyjne są zatem podstawowym prawem człowieka, propagującym włączenie społeczne we wszystkich narodach (strategia średnioterminowa programu IFAP na lata 2008-‐2013 http://portal.unesco.org/.../12114609343ifap.../ifap draf strategic plan.pdf). Zauważono, iż: •
poziom świadomości w zakresie kompetencji informacyjnych na szczeblu społeczeństwa jest niski: społeczeństwo nie jest jeszcze przekonane o ich znaczeniu; •
kanały szerzenia kompetencji informacyjnych borykają się z trudnościami w propagowaniu wiedzy o roli i kluczowym znaczeniu kompetencji informacyjnych, tak w świecie polityki, jak i w życiu codziennym (w szkołach, szkolnictwie wyższym, w pracy, wśród pracowników, itd.); •
politycy i decydenci powinni dostrzec potencjał kompetencji informacyjnych w procesie budowania spójności społecznej. Szczególna odpowiedzialność spoczywa na rządach krajowych, gdyż to one ustalają formę i treść systemów edukacyjnych, w ramach których uczniowie są przygotowywani do przyszłego życia jako odpowiedzialni i zaangażowani obywatele. Jeżeli udałoby się wykazać powiązanie kompetencji informacyjnych z zatrudnieniem, decydenci przekonaliby się do ich zastosowania; •
kursy z zakresu kompetencji informacyjnych są słabo widoczne, zarówno w sektorze edukacji formalnej, jak i pozaformalnej. Nauka kompetencji informacyjnych rozpoczyna się w szkole i trwa aż po kształcenie na poziomie uniwersyteckim, jednakże proces szerzenia kompetencji informacyjnych jest problematyczny w przypadku edukacji pozaformalnej; •
brakuje koordynacji i współpracy pomiędzy różnymi interesariuszami w dziedzinie kompetencji informacyjnych; oraz •
nie docenia się innowacyjnej roli bibliotek w rozwoju kompetencji informacyjnych oraz kluczowej roli, jaką mogą odgrywać i odgrywają w tym procesie bibliotekarze www.empat-ic.eu
Przykłady najlepszych praktyk W projekcie EMPATIC wskazano wiele przykładów dobrych praktyk w sektorze edukacji dorosłych/uczenia się przez całe życie, w tym między innymi: •
ENTITLE – Europe’s New Libraries Together In Transversal Learning Environment (Współpraca nowych bibliotek europejskich w środowisku nauczania opartym na kompetencjach ogólnych) http://www.entitlelll.eu/eng, •
International Statistical Literacy Project (ISLP) (Międzynarodowy projekt rozwoju kompetencji statystycznych) http://www.stat.auckland.ac.nz/~iase/islp/, •
program UNESCO dotyczący kompetencji informacyjnych i medialnych http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐
tools/media-‐and-‐information-‐literacy/, •
Program Informacja dla Wszystkich (IFAP) http://www.unesco.org/webworld/ifap/. www.empat-ic.eu
Kompetencje informacyjne w czterech sektorach nauczania (oświata, szkolnictwo wyższe, kształcenie i doskonalenie zawodowe oraz edukacja dorosłych/uczenie się przez całe życie) Ogólne (ponadsektorowe) zalecenia dla decydentów opracowane przez uczestników konferencji końcowej W ramach projektu EMPATIC odbyły się dwa wydarzenia skierowane do decydentów i przedstawicieli sektora szkolnictwa, instytucji zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, mające na celu weryfikację wniosków i sformułowanie zaleceń. Pierwsze z nich, międzynarodowa konferencja zatytułowana „Literacy and Society, Culture, Media, & Education” (http://www.literacyconference2012.ugent.be), zorganizowana została przez Wydział Studiów Pedagogicznych Uniwersytetu Gandawskiego we współpracy z zespołami projektów EMPATIC i EMSOC i miała miejsce w dniach 9-‐11 lutego 2012 w Gandawie, w Belgii. Drugie z wydarzeń, tj. konferencja końcowa, została zorganizowana wspólnie ze spotkaniem EMMILE (European Meeting on Media and Information Literacy) w Mediolanie w dniach 27-‐29 lutego 2012 r. W wyniku tych spotkań opracowano następujące ogólne zalecenia o charakterze strategicznym i taktycznym: 1. Kompetencje informacyjne mają kluczowe znaczenie dla współczesnego europejskiego społeczeństwa, a co za tym idzie powinny być rozwijane i propagowane w różnorodnych kontekstach przy wykorzystaniu różnorodnych środków. 2. O znaczeniu kompetencji informacyjnych należy przekonywać nie tylko rządy, ministerstwa i decydentów na szczeblu krajowym i unijnym, lecz także samorządy, przedsiębiorców, małe grupy społeczne oraz wszystkich obywateli. 3. Strategia rozwoju kompetencji informacyjnych powinna obejmować działania przebiegające dwutorowo: a. szerzenie świadomości znaczenia kompetencji informacyjnych wśród władz i organów rządowych na szczeblu krajowym i europejskim; b. merytoryczną, rzeczywistą pracę „krok po kroku”, „projekt po projekcie” na szczeblu lokalnym, wykonywaną przez indywidualne placówki oświatowe, uniwersytety, biblioteki itd. 4. Większość uczestników jest zdania, że „powolna” strategia, oparta na „małych projektach” kierowanych do różnych grup docelowych, społeczności, grup zawodowych itd. byłaby bardziej skuteczna niż ustanowienie centralnego unijnego organu odpowiedzialnego za rozwój kompetencji informacyjnych lub wydanie oficjalnych europejskich dyrektyw w tym zakresie. Zatem podejście zakładające „szerzenie świadomości znaczenia kompetencji informacyjnych” oraz „centralne cele” wyraźnie zwyciężyło nad opcją „centralnego sterowania”. Co więcej, ustalenie jasnych celów w zakresie kompetencji informacyjnych (na szczeblu krajowym i europejskim) może okazać się pomocne w przekonaniu władz lokalnych do wsparcia programów rozwoju kompetencji informacyjnych. www.empat-ic.eu
5. „Zachęty są skuteczniejsze niż nakazy”, co oznacza, że polityka rozwoju kompetencji informacyjnych oparta na systemie zachęt dla osób wprowadzających kompetencje informacyjne do programów nauczania (nauczycieli, bibliotekarzy, przedsiębiorstw, organów władz lokalnych) mogłaby okazać się skuteczną strategią. 6. Projekt EMPATIC zainicjował proces poszukiwania doświadczeń z przeszłości i przygotowywania studiów przypadku obejmujących najlepsze praktyki w ramach programów finansowanych przez Wspólnotę Europejską. Jednakże proces ten powinien objąć wszystkie znane projekty z zakresu kompetencji informacyjnych. Jest to istotne dla decydentów. Podstawowym celem zaleceń projektu EMPATIC jest skłonienie
decydentów do podjęcia odpowiednich działań. www.empat-ic.eu
Kompetencje informacyjne w sektorze oświaty Zalecenia dla decydentów (obszar objęty programem Comenius) W następstwie warsztatów walidacyjnych projektu EMPATIC, procesu konsultacji i Konferencji Końcowej opracowano następujące zalecenia dla decydentów w sektorze oświaty: 1.
Należy rozpropagować kompetencje informacyjne oraz specjalistyczne obszary z nimi związane wśród społeczeństwa, decydentów, polityków i użytkowników. 2.
Konieczne jest sformułowanie jasnych założeń w zakresie polityki rozwoju kompetencji informacyjnych na szczeblu krajowym, niektóre z elementów strategii rozwoju kompetencji informacyjnych (Information Literacy) funkcjonują już w państwach europejskich, ale uznawane są za oczywiste. 3.
Krajowe strategie rozwoju kompetencji informacyjnych powinny być elastyczne i bazować na ogólnoeuropejskim systemie standardów kompetencji informacyjnych, a te z kolei powinny zostać sformułowane w postaci oczekiwanych efektów kształcenia. Co za tym idzie, stanowczo zalecane jest przygotowanie standardów w zakresie kompetencji informacyjnych. §
Niezbędne są szczegółowe strategie rozwoju kompetencji informacyjnych. Jednakże systemy oświaty, kultura informacyjna oraz indywidualne doświadczenia w rozwoju kompetencji informacyjnych poszczególnych państw członkowskich różnią się, zatem rozwiązania z powodzeniem wdrożone w danej części Europy mogą nie sprawdzić się w innych. Dlatego też lepszym wyjściem wydaje się opracowanie europejskich standardów kompetencji informacyjnych w postaci oczekiwanych efektów kształcenia; standardy te wskazywałyby zestaw celów w zakresie kompetencji informacyjnych, które należy osiągnąć w odpowiedni sposób przy zastosowaniu różnorodnych środków w ramach edukacji formalnej, nieformalnej i pozaformalnej. Innymi słowy, cele kompetencji informacyjnych powinny być zasadniczo takie same w całej Europie, podczas gdy strategie rozwoju tych kompetencji muszą uwzględniać krajową specyfikę. 4.
Ministerstwa edukacji oraz instytuty bibliotekoznawstwa i informacji naukowej w instytucjach szkolnictwa wyższego oraz odpowiednie biblioteki powinny ze sobą współpracować. 5.
Kluczowe znaczenie ma określenie ról w zakresie wielopłaszczyznowej współpracy różnych zainteresowanych podmiotów w obszarze kompetencji informacyjnych (na przykład władz lokalnych oraz innych przedstawicieli lokalnej społeczności, rodziców, władz szkolnych, uczniów, nauczycieli). §
Nie jest łatwo wskazać, kto ma odpowiadać za wdrożenie oraz rozwój programu kompetencji informacyjnych, ale z pewnością obowiązek ten mógłby spoczywać na krajowych organach centralnych. Ogólnie rzecz ujmując, organy centralne są właściwymi instytucjami do wyznaczania celów, lecz to wspólne działania wszystkich zainteresowanych stron oraz podmiotów na szczeblu lokalnym, w lokalnych społecznościach, przynoszą lub przynieść mogą realne efekty. www.empat-ic.eu
6.
Władze szkolne oraz kadra nauczycielska są najważniejszymi zainteresowanymi podmiotami w sektorze oświaty, muszą posiadać wiedzę na temat tego, czym są kompetencje informacyjne, dlaczego są tak istotne oraz w jaki sposób należy ich uczyć w szkołach. §
Punktem wyjścia do wszelkich zmian dotyczących rozwoju kompetencji informacyjnych w sektorze oświaty (w kontekście edukacji formalnej) powinno być zaangażowanie nauczycieli; muszą oni być przekonani o znaczeniu kompetencji informacyjnych oraz przeszkoleni w zakresie odpowiednich metod dydaktycznych. Nauczyciele stanowią fundament systemu oświaty, a ich głos jest najbardziej słyszalny wśród uczniów/dzieci uczęszczających do szkoły. 7.
Szkolne biblioteki odgrywają ważną rolę i należy pokazać jaki jest wpływ pełnionej przez nie funkcji. 8.
Bibliotekarze/pracownicy informacji naukowej zwyczajowo zaangażowani w kwestie związane z kompetencjami informacyjnymi muszą współpracować z wszystkimi pozostałymi stronami/zainteresowanymi podmiotami uczestniczącymi w procesach kształcenia, w tym między innymi: dyrektorami szkół, nauczycielami, rodzicami, uczniami, władzami lokalnymi oraz innymi osobami pełniącymi ważne funkcje społeczne w swoich lokalnych społecznościach (policjantami, strażakami, duchownymi itd.). 9.
Realna praca na szczeblu lokalnym jest najważniejszym czynnikiem determinującym rozwój kompetencji informacyjnych w sektorze oświaty w Europie, a co za tym idzie wymaga silnego wsparcia ze strony legislatorów i decydentów na szczeblu krajowym i europejskim. 10. Najmłodsze pokolenie tzw. „cyfrowych tubylców”, osób dorastających w otoczeniu nowych technologii, niekoniecznie charakteryzuje się „wrodzoną” kulturą informacji; oni również wymagają kształcenia i szkoleń w zakresie kompetencji informacyjnych. 11.
Polityki w zakresie edukacji narodowej mieszczą się w ramach kompetencji rządów krajowych. Należy wprowadzić kompetencje informacyjne do polityk wszystkich szkół, które rekomendują
kształcenie oparte na efektach.
Podstawowym celem zaleceń projektu EMPATIC jest skłonienie
decydentów do podjęcia odpowiednich działań.
www.empat-ic.eu
Kompetencje informacyjne w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego Zalecenia dla decydentów (obszar objęty programem Leonardo da Vinci) projektu EMPATIC, procesu konsultacji i Konferencji Końcowej opracowano następujące zalecenia dla decydentów w sektorze kształcenia i doskonalenia zawodowego: W następstwie warsztatów walidacyjnych
1.
Należy opracować krajową politykę kształcenia i doskonalenia zawodowego, której integralną cześć będą stanowić kompetencje informacyjne (Information Literacy). 2.
Należy zwiększyć świadomość znaczenia kompetencji informacyjnych wśród społeczeństwa, decydentów, polityków i użytkowników. W tym zakresie wymagana jest współpraca ministerstw edukacji, stowarzyszeń bibliotekarzy, działów zarządzania informacją naukową na uniwersytetach oraz wszystkich odpowiednich instytucji. 3.
Kompetencje informacyjne powinny stać się integralną składową oficjalnych programów uczenia się przez całe życie prowadzonych przez ministerstwa edukacji. 4.
Kompetencje informacyjne powinny stanowić integralną część działań w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego podejmowanych przez gminy, ministerstwa, uczelnie wyższe oraz pozostałe instytucje. W tych ramach szerzenie kompetencji informacyjnych powinno leżeć w gestii gmin oraz ministerstw. 5.
Społeczna świadomość w zakresie kompetencji informacyjnych powinna zostać włączona w obszar kultury pracy i wpływać na to jak kulturę pracy postrzegają pracodawcy. System kształcenia i doskonalenia zawodowego dostarcza mobilnej siły roboczej i jest źródłem innowacji dla europejskich gospodarek. 6.
We współpracy ze stowarzyszeniami bibliotekarzy działy zarządzania informacją naukową oraz inne właściwe osoby na uniwersytetach powinny przygotowywać projekty oraz programy nauczania kompetencji informacyjnych w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego, aby zapewnić holistyczne wykształcenie nauczycieli/instruktorów. 7.
Należy przygotować treści oraz odpowiednie materiały edukacyjne dotyczące kompetencji informacyjnych dla celów kształcenia i szkolenia zawodowego. 8.
Należy zorganizować kursy w ramach współpracy z bibliotekami publicznymi, aby umożliwić zainteresowanym osobom zdobywanie kompetencji informacyjnych. 9.
Ministerstwa powinny w odpowiedni sposób uwzględniać oraz honorować doświadczenie pracowników oraz ich uczestnictwo w projektach szkoleniowych z zakresu kompetencji informacyjnych. 10. Świadomość znaczenia kompetencji informacyjnych jest niezbędna na wszystkich szczeblach; organy krajowe, lokalne oraz instytucje muszą ze sobą współpracować. www.empat-ic.eu
11. Działania lobbystyczne na rzecz uwzględnienia kompetencji informacyjnych w kształceniu i szkoleniu zawodowym (oraz wszystkich innych sektorach edukacji) należy kierować pod adresem rządów krajowych oraz polityków europejskich. 12. Należy opracować międzynarodowe projekty współpracy dotyczące szerzenia kompetencji informacyjnych w sektorze kształcenia i szkolenia zawodowego. 13.
Należy dogłębnie zbadać i w pełni wykorzystać możliwości kształcenia na odległość w zakresie kompetencji informacyjnych w ramach systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego.
decydentów do podjęcia odpowiednich działań.
www.empat-ic.eu
Kompetencje informacyjne w sektorze edukacji dorosłych/uczenia się przez całe życie Zalecenia dla decydentów (obszar objęty programem GRUNDTVIG) W następstwie warsztatów walidacyjnych projektu EMPATIC, procesu konsultacji i Konferencji Końcowej opracowano następujące zalecenia dla decydentów w sektorze edukacji dorosłych/uczenia się przez całe życie: 1.
Należy rozpropagować kompetencje informacyjne oraz specjalistyczne obszary z nimi związane wśród społeczeństwa, decydentów, polityków, wspólnot i użytkowników. 2.
Ministerstwa edukacji oraz instytucje uczenia się przez całe życie, instytuty w instytucjach szkolnictwa wyższego, wszystkie odpowiednie instytucje i biblioteki powinny ze sobą współpracować. 3.
Strategie krajowe powinny zostać opracowane na podstawie europejskiego programu standardów z zakresu kompetencji informacyjnych, sposobów oceniania oraz oczekiwanych efektów kształcenia. 4. Działania lobbystyczne na rzecz uwzględnienia kompetencji informacyjnych w edukacji dorosłych oraz procesie uczenia się przez całe życie należy kierować pod adresem organów unijnych, polityków krajowych, bibliotek publicznych oraz wszelkich innych właściwych instytucji. 5. Instytuty bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, osoby zawodowo zajmujące się kompetencjami informacyjnymi oraz wszelkie inne właściwe organy powinny współpracować w celu opracowania programu nauczania oraz materiałów szkoleniowych związanych z kompetencjami informacyjnymi. 6. Osoby uczące się muszą wykazywać większą aktywność i stać się partnerami w tym procesie. 7. Media odgrywają bardzo istotną rolę; obejmują one, między innymi, muzykę, radio, prasę lokalną oraz popularne formy aktywności, takie jak grupy teatralne oraz działalność w lokalnych stowarzyszeniach. 8. Kompetencje informacyjne powinny stanowić integralną część wszystkich działań z zakresu uczenia się przez całe życie podejmowanych przez różnorodne organizacje; integracja ta powinna mieć wymiar praktyczny, np. poprzez informacje z zakresu doradztwa finansowego, profilaktykę i ochronę zdrowia, informacje kulturalne itp. 9. Należy rozwijać współpracę międzynarodową dotyczącą edukacji dorosłych oraz kompetencji informacyjnych. 10. Co za tym idzie, propagowanie kompetencji informacyjnych musi odbywać się jednocześnie na szczeblu krajowym, lokalnym, społecznościowym oraz instytucjonalnym. 11. Należy wykorzystywać nowoczesne technologie zastosowania kompetencji informacyjnych w sektorze edukacji dorosłych i uczenia się przez całe życie (np. Web 2.0, e-‐konferencje). 12. Biblioteki publiczne odgrywają ogromną rolę w szerzeniu kompetencji informacyjnych w sektorze edukacji dorosłych i uczenia się przez całe życie
decydentów do podjęcia odpowiednich działań. www.empat-ic.eu
Bulgular Okul Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı EMPATIC Projesi değerlendirme sürecin boyunca okul sektöründe bilgi okuryazarlığı için önemli konular şöyle tanımlanmıştır: • Avrupa ülkelerinde bilgi okuryazarlığı gelişim stratejileri “kanıksanmıştır” fakat geçerli bilgi okuryazarlığı ilke ve varsayımları var olmak zorunda değildir; • Ayrıntılı bir bilgi okuryazarlığı stratejisi gereklidir. Fakat eğitim sistemleri, bilgi kültürleri ve her AB ülkesindeki bilgi okuryazarlığı gelişim deneyimleri farklıdır; bu nedenle Avrupa’nın bir parçasında işe yarayan yaklaşım ve uygulama diğerinde işe yaramayabilir. Sonuç olarak öğrenme sonuçları açısından Avrupa Bilgi Okuryazarlığı standartlarını oluşturmak gerekir; resmi, resmi olmayan ve yaygın eğitim ortamlarında çeşitli araçlarla ve farklı biçimlerde başarılması gereken bir dizi bilgi okuryazarlığı hedef dizisi tanımlanmalıdır. Diğer bir deyişle, bilgi okuryazarlığı hedefleri genel olarak Avrupa çevresinde aynı olmalıdır, fakat bilgi okuryazarlığı gelişim stratejileri özellikle ulusal nitelikte olmalıdır; • Bilgi okuryazarlığının tanıtımı ve gelişiminden kim sorumlu olmalıdır? Merkezi ulusal bir birim mi olmalıdır? Yanıt basit değildir. Genel olarak, merkezi birimler hedefleri belirlemek için uygundur fakat ilgili tüm grupların ve yerel topluluklarla yerel düzeydeki paydaşların iş birlikçi çalışmaları olması gerekendir. • “Dijital yerliler” denen genç kuşak bilginin “doğal” kültürüne sahip olmak zorunda değildir; ayrıca bilgi okuryazarlığı alanında eğitiminden geçmelidirler; • Okul yönetimi ve öğretmenler okul sektöründe en önemli paydaşlardır, bilgi okuryazarlığının ne olduğunu, neden bu kadar önemli olduğunu ve okullarda nasıl öğrenilmesi/öğretilmesi gerektiğini bilmeleri gerekir; • Her yerde bilgi okuryazarlığı ile ilgili konularla ilgilenen kütüphaneciler ve bilgi uzmanları eğitsel süreçlere dahil olan diğer tüm gruplarla/paydaşlarla iş birliği yapmalıdırlar: okul müdürleri, öğretmenler, ebeveynler, öğrenciler, yerel yönetimler ve yerel topluluklarda toplumsal işlevlere sahip olan diğer bireyler (polis memurları, itfaiyeciler, din adamları, vb.) En İyi Uygulama Örnekleri EMPATIC okul sektöründe birkaç iyi uygulama örneğini tanımlamıştır: • CHILIAS-‐ Kütüphanede Çocuklar: Çokluortam Sanal Kütüphane Ulaşımını ve Bilgi Becerilerini Geliştirme http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/chilias.html,http://archive.ifla.org/IV/ifla64/043-‐
113e.htm • Bilgi Okuryazarlığı Becerileri-‐İkincil ve Üçüncül Eğitim Arasındaki Bağlantı http://www.learningservices.gcal.ac.uk/ils/, • Informatyka+: Ortaokul Öğrencilerinin Bilgi İletişimi Teknolojisi Niteliklerinin Gelişimi için Bölgelerarası Program http://www.informatykaplus.edu.pl/infp.php/, • VERITY-‐ Bilgi Becerileri Eğitimi için Sanal ve Elektronik Kaynaklar http://cordis.europa.eu/libraries/en/projects/verity.html, • UNESCO öğretmenler için Medya ve Bilgi Okuryazarlığı Öğretim Programı http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/resources/publications-‐and-‐
communication-‐materials/publications/full-‐list/media-‐and-‐information-‐literacy-‐curriculum-‐for-‐
teachers/, http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/wmn/curriculum%20teachers.pdf www.empat-ic.eu
Bu proje Avrupa Komisyonu desteği ile finanse edilmiştir.
Bu yayın yalnızca yazarın kişisel görüşlerini yansıtır ve Komisyon
bu bilglerin içeriğinden ve kullanımından sorumlu tutulamaz
Bulgular Yükseköğretim Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı Yaşamboyu öğrenciler yetiştirmek yükseköğretim kurumlarının temel görevidir. Kolejler ve üniversiteler kariyerleri boyunca sürekli gelişim için mezunlarına bir fon sağlar, ayrıca bilgili vatandaşlar ve toplum üyeleri olmaları için onların mantık kurma ve eleştirel düşünme güçlerini ve entelektüel becerilerini geliştirmelerini sağlar ve nasıl öğrenileceğini öğrenmeleri için bir temel oluşturmalarına yardımcı olur. Zaten vurgulandığı gibi bilgi okuryazarlığı yaşam boyu öğrenmenin temel bileşeni ve katkı sağlayıcısıdır. EMPATIC Projesi değerlendirme sürecinde bu sektör için şu önemli noktalar belirlenmiştir: • Bilgi okuryazarlığı bilgi toplumu ve bilgi ekonomisi için uluslararası zorun bir koşul olarak kabul edilir; • İş piyasası profesyonel kişisel yeterlik ve yaşamboyu öğrenme davranışı açısından esneklik gerektirir. Bu da -‐diğerlerine ek olarak-‐ yükseköğretimde varolan bilgi çevresine hükmetme yeterliliğine sahip bireyleri gerektirir. Yükseköğretim sektöründe bilgi okuryazarlığının en büyük engeli birkaç unsurunun göz ardı edilmemesini gerektiren öğretim programları reformudur: • Öğrenme sonuçları, • Resmi olmayan öğrenimin fark edilmesi; • İş piyasasının gereksinimlerine karşılık veren tüm düzeylerdeki esnek, modernleştirilmiş öğretim programları (çapraz beceriler) Bu engeller bazı soru işaretlerine yol açar: • Bilgi okuryazarlığı bir çalışma disiplini midir? Bilgi okuryazarlığı kurumsallaşmasının altında yatan güçlü bir varsayım kendi çapında onun da bir disiplin olduğunu fark etmek, “becerinin” yanı sıra “bilgi” olarak algılamaktır; • Örneğin Bilgisayar Bilimi gibi Bilgi Okuryazarlığı üniversite müfredatına yerleştirilebilir mi? Bilgi okuryazarlığı, enlemesine bir disiplindir; her çalışma alanına hitap eder ve hepsi için yararlıdır; • Bilgi okuryazarlığı Bologna sürecine nasıl yerleştirilebilir? İlk adım akademisyenler ve karar vericiler arasında bilgi okuryazarlığının öneminin farkındalığını teşvik etmektir; ikinci adım özellikle sözgelimi “genel etkili yeterlikler” arasında Avrupa üniversitelerinin öğrenme sonuçları içine bilgi okuryazarlığını yerleştirmektir En İyi Uygulama Örnekleri EMPATIC Projesinde bu sektör için birkaç iyi uygulama örneği tanımlanmıştır: • ALFIN-‐EEES-‐ Avrupa Yüksek Öğretiminde Öğrenmeyi Öğrenme için Bilgi Yönetimi Becerileri ve Yeterlikleri (www.mariapinto.es/alfineees/AlfinEEES.htm); • Mezuniyet Bilgi Okuryazarlığı Modülü. İrlanda Galway Ulusal Üniversitesi (www.informationliteracy.ie/); • Bilgi Okuryazarlığı Projesi, Staffordshire Üniversitesi (www.staffs.ac.uk/infoliteracy/index.php); • Bilgi Okuryazarlığı Üzerine Master (MA), Sheffield Üniversitesi (www.shef.ac.uk/is/prospectivepg/courses/il); • SWIM-‐ Eşzamanlı Web-‐tabanlı Bilgi Modülleri. Yüzme Öğretimi-‐Bilgi Araştırma Stratejisi. Aalborg Üniversitesi (www.swiminfo.dk/english.html). Sonuç Avrupa Birliğinde yükseköğretim alanı Bologna sürecinde köklü bir yeniden düzenlemeden geçerse bu, sürekli öğretim programı reformuna girmesi için bilgi okuryazarlığına ideal bir fırsat sağlar. Fakat bilgi okuryazarlığının doğası ve Bilgisayar Okuryazarlığı, Dijital Okuryazarlık, Medya Okuryazarlığı vb. bakımından farklılaşması ile ilgili sürekli bir farkındalık eksikliği vardır. Pek çokları, hala, internet aracılığıyla bilgi elde etmenin yeterli olduğuna inanır, bilgi okuryazarlığını ilk olarak bilgisayar teknolojisine, bir ağda sorunsuz harekete ve bilgisayarın kullanımına bağlarlar. Akademik üyeler bilgi okuryazarlığını yeni bir disiplin olarak ya da hatta kendi disiplinlerinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul etmeye ikna edilmelidir. www.empat-ic.eu
2
Bulgular Mesleki Eğitim ve Yetiştirme Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı EMPATIC Projesi değerlendirme sürecinde mesleki eğitim ve yetiştirme sektörü için bilgi okuryazarlığının işlevleri şöyle belirlenmiştir: • İşte üretkenlik ve etkinlik açısından bilgi okuryazarlığı esastır; • Bilgi okuryazarlığı kişisel ve kurumsal gelişim için temel bir koşuldur; • Bilgi okuryazarlığı sürekli eğitim, yaşam boyu öğrenim ve kendi kendine eğitim kavramlarıyla bağlantılıdır; • Bilgi okuryazarlığı işteki değişikliklerin ve/veya gelişimin uyum sürecini kolaylaştırır; • Bilgi okuryazarlığı yüksek nitelikli bir iş gücü sağlar; • Bilgi okuryazarlığı ekonomik gelişimi destekler. Sektörde karşılaşılan sorunlar tanımlanmış, öneriler geliştirilmiştir ve şunları içerir: • Karar verici ve siyasetçilerde bilgi okuryazarlığının önemine ilişkin farkındalık eksikliği. Resmi eğitimin dışındaki kişilerin mesleki eğitim ve yetiştirme aracılığıyla bilgi okuryazarlığı yeterliliği edinebilecekleri hala tam olarak fark edilmemektedir; • Toplum düzeyindeki farkındalık eksikliği; kişiler toplumsal yaşamda bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmada karşılaştıkları sorunların çoğunun bilgi okuryazarlığı eksikliğinden kaynaklandığını bilmemektedirler; • Mesleki eğitim ve bilgi okuryazarlığı arasındaki ilişkinin yeterince fark edilmemesi. Bilgi okuryazarlığı mesleki eğitimin ana bileşenidir ya da öyle olmalıdır; • Mesleki eğitim ve yetiştirme sektöründe çalışan ilgili resmi ve sivil kurumlar arasında eşgüdüm ve işbirliği eksikliği. Bu durum, mesleki eğitim ve yetiştirme etkinliklerinde kaynakların verimsizliğine ve israfına yol açmaktadır; • Mesleki eğitim konusunda ulusal strateji eksikliği; bu, mesleki eğitim ve yetiştirme etkinliklerinin ulusal bir düzeyde belirlenemediği anlamına gelir; etkinlikler genellikle plansızdır ve süreklilik göstermez. En İyi Uygulama Örnekleri EMPATIC Projesinde mesleki eğitim ve yetiştirme sektörü için birkaç en iyi uygulama örneği tanımlanmıştır: • SEEKS – Bilgi Toplumunda Yetişkin Öğrencilerin Bilgi Araştırma Stratejileri http://www.elearningeuropa.info/nl/node/2438; • Szkolenia – Bilgi okuryazarlığı konusunu da içeren Eğitim Fırsatları İçin Polonya Veritabanı http://www.inwestycjawkadry.info.pl/ , http://www.parp.gov.pl/ • Medya ve Bilgi Okuryazarlığında UNESCO’nun Rolü (MIL)www.unesco.org/new/en/communication-‐
and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐and-‐information-‐literacy/ . www.empat-ic.eu
Bulgular Yetişkin Eğitimi / Yaşamboyu Öğrenme Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı EMPATIC Projesi değerlendirme sürecinde bilgi okuryazarlığının yetişkin eğitimi/yaşamboyu öğrenme sektöründeki önemi konusunda aşağıdaki noktalar tanımlanmıştır: • Bilgi okuryazarlığı, toplumun gelişimi, refahı ve özgürlüğü için temeldir; • Bilgi okuryazarlığı, toplumun ve bireylerin kişisel, sosyal, mesleki ve eğitsel düzeyine katkıda bulunur; • Bilgi okuryazarlığı, sürekli eğitim, kendi kendine eğitim ve mesleki eğitim kavramlarıyla ilgilidir; • Bilgi okuryazarlığı, işteki değişikliklerin ve gelişimin uyum sürecini kolaylaştırır; • Bilgi okuryazarlığı, üretkenliği ve iş verimliliğini etkiler ve niteliğin gelişimine katkıda bulunur; • Bilgi okuryazarlığı, kişilerin ve kuruluşların yaşamda kalmaları ve kendilerini geliştirebilmeleri için temeldir; • Bilgi okuryazarlığı, ekonomik gelişimi destekler; • Böylece, bilgi okuryazarlığı, bütün uluslarda toplumsal kaynaşmayı destekleyen temel bir insan hakkıdır (IFAB Dönem Stratejisi 2008-‐2013) http://portal.unesco.org/.../12114609343ifap.../ifap_draf_strategic_plan.pdf). Bu sektör bağlamında sorunlar şöyle tanımlanmıştır: • Toplum düzeyinde bilgi okuryazarlığına ilişkin farkındalık düzeyi düşüktür: btoplum bunun önemi konusunda henüz ikna olmamıştır; • Bilgi okuryazarlığı kanalları, bilgi okuryazarlığının siyasette olduğu kadar gerçek yaşamdaki gerekliliği ve rolü bilgisini yaymada güçlüklerle karşılaşırlar (okul, yüksek eğitim, iş, çalışma yaşamı, vb.); • Siyasetçiler ve karar vericiler toplumsal uyumda bilgi okuryazarlığının potansiyel katkısına dikkat etmelidirler. Ulusal hükümetler çocukların sorumlu ve katılımcı vatandaşlar olarak geleceklerini hazırladıkları eğitim sistemlerinin biçimini ve içreğini belirledikleri için önemli bir sorumluluğa sahiptirler. Bilgi okuryazarlığı ile istihdam arasındaki ilişki anlaşılmış olsaydı karar vericiler bunu kabul etmeye daha kolay ikna olurlardı; • Hem resmi hem de resmi olmayan eğitim sektöründe bilgi okuryazarlığı derslerine yeterince önem verilmemektedir. Bilgi okuryazarlığı, okulda başlar ve yüksek eğitim de dahil olmak üzere resmi eğitim sürecinde devam eder fakat bilgi okuryazarlığı daha çok resmi eğitim sürecinin dışında sorunludur; • Farklı bilgi okuryazarlığı paydaşları arasında eşgüdüm ve işbirliği eksikliği vardır, ve; • Bilgi okuryazarlığı gelişiminde kütüphanecilerin oynadığı ve oynayabileceği merkezi rol ve kütüphanelerin yenilikçi görevleri yeterince fark edilememektedir. En İyi Uygulama Örnekleri EMPATIC, bu sektör için birkaç en iyi uygulama örneği belirlemiştir: • ENTITLE – Transversal (Temel Beceriler) Öğrenme Ortamında Avrupa’nın Yeni Kütüphaneleri Birarada http://www.entitlelll.eu/eng; • Uluslararası İstatistiksel Okuryazarlık Projesi (ISLP) http://www.stat.auckland.ac.nz/~iase/islp/ • UNESCO Bilgi ve Medya Okuryazarlığı http://www.unesco.org/new/en/communication-‐and-‐information/capacity-‐building-‐tools/media-‐and-‐
information-‐literacy/ •
Tüm Programlar için Bilgi IFAP http://www.unesco.org/webworld/ifap/
www.empat-ic.eu
Dört Yaşamboyu Öğrenme Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı (okul, yüksek öğretim, mesleki eğitim ve öğretim ve yetişkin eğitimi sektörü) Final Konferansı Katılımcıları tarafından Karar Vericiler için Genel Öneriler EMPATIC, bulguları ve önerilerin geçerliliğini doğrulamak adına karar vericiler, eğitsel, ulusal ve uluslararası kurumların temsilcileri için iki etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. İlk olarak Ghent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü, EMPATIC ve EMSOC takımlarıyla işbirliği yaparak 9-‐11 Şubat 2012’de Belçika’nın Ghent şehrinde düzenlenen “Okuryazarlık ve Toplum, Kültür, Medya ve Eğitim” (http://www.literacyconference2012.ugent.be/) adlı uluslararası bir konferans düzenlemiştir. Daha sonra 27-‐29 Şubat 2012 tarihlerinde Milano’da EMMILE (Medya ve Bilgi Okuryazarlığı üzerine Avrupa Toplantısı) ile birlikte Final Konferansı düzenlenmiştir. Toplantılar sonucunda, hem stratejik hem de taktiksel amaçlarla kullanım için aşağıda yer alan genel öneriler oluşturulmuştur: 1. Bilgi okuryazarlığı bugün Avrupa toplumu için yaşamsaldır ve aynı biçimde farklı bağlamlarda ve çeşitli araçlarla geliştirilmeli ve teşvik edilmelidir. 2. Bilgi okuryazarlığının önemi yalnızca hükümetlere, ulusal ve Avrupa düzeyinde bakanlıklara ve karar vericilere değil ayrıca yerel yetkililere, işletmelere, küçük toplumsal gruplara ve tüm halka anlatılmalıdır. 3. Bilgi okuryazarlığı gelişiminin stratejisi iki ana eylem hattını içermelidir: a. Bilgi okuryazarlığı farkındalığının ulusal ve Avrupa düzeyinde yetkililer ve hükümetler arasında oluşturulması; b. Bireysel düzeyde okullar, üniversiteler, kütüphaneler, vb. tarafından “adım adım”, “proje proje” temel, gerçek çalışmalar yapılması. 4. Çoğu katılımcı farklı hedef gruplarına, topluluklara, uzmanlara vb. yönlendirilen “küçük projelere” dayalı “yavaş” nitelikli stratejinin bilgi okuryazarlığı gelişiminden sorumlu merkez EU gruplarına ya da resmi Avrupa bilgi okuryazarlığı politikası yetkililerine sahip olmaktan daha etkili olacağını ifade etmiştir. Böylece, “bilgi okuryazarlığı farkındalığı oluşturma” ve “ana hedefler” yaklaşımı açık bir biçimde “merkezi yönlendirmeye” üstün gelmiştir. Ayrıca, açık bir biçimde belirlenmiş bilgi okuryazarlığı hedeflerine (ulusal ve Avrupa düzeyinde) sahip olmak, yerel yetkilileri bilgi okuryazarlığı gelişim programlarını desteklemek için ikna etmeye/etkilemeye yardımcı olabilir. 5. Bilgi okuryazarlığını tanıtanlar (öğretmenler, kütüphaneciler, işletmeler, yerel yetkililer) için teşvike dayalı bilgi okuryazarlığı gelişim politikası anlamına gelen “Teşvik kurallardan daha etkilidir” kuralı etkili bir strateji olabilir. 6. EMPATIC, AB tarafından finanse edilen programlar aracılığıyla geçmiş deneyimlerin tanımlanma sürecini ve iyi uygulamalara ilişkin durum çalışmalarını geliştirme sürecini başlatmıştır. Fakat bu yaklaşım, bilinen tüm bilgi okuryazarlığı ve bilgi becerileri projelerine doğru genişletilmelidir. Bu, karar vericiler için önemlidir. EMPATIC önerilerinin temel amacı harekete geçirmektir. www.empat-ic.eu
Bu Proje Yaşamboyu Öğrenme Programı altında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir. Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
Okul Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı Karar Vericilere Öneriler (Comenius program alanı) EMPATIC’in danışma süreci ve Final Konferansı için gerçekleştirilen çalıştaylar aracılığıyla okul sektöründe karar vericilere yönelik aşağıdaki öneriler tanımlanmıştır: 1.
Bilgi okuryazarlığı ve onun özel alanları topluma, karar vericilere, politikacılara ve kullanıcılara tanıtılmalıdır. 2.
Açık bir biçimde oluşturulmuş ulusal bilgi okuryazarlığı politikaları gereklidir; bilgi okuryazarlığı gelişim stratejilerinin bazı unsurları Avrupa ülkelerinde vardır fakat “garanti değildir”. 3.
Ulusal bilgi okuryazarlığı gelişim stratejileri esnek olmalı ve bilgi okuryazarlığı standartlarının Avrupa geneli programı üzerine oluşturulmalıdır ve bunlar öğrenme sonuçlarına göre oluşturulmalıdır. Sonuç olarak, bilgi okuryazarlığı standartlarını hazırlamak için güçlü bir irade vardır. • Ayrıntılı bilgi okuryazarlığı stratejileri gereklidir. Fakat eğitim sistemleri, bilgi kültürleri ve her AB ülkesindeki bilgi okuryazarlığı gelişim deneyimleri farklıdır, bu nedenle Avrupa’nın bir bölümünde işe yarayan uygulamalar diğer bölümünde işe yaramayabilir. Bunun sonucu olarak öğrenme sonuçları açısından Avrupa bilgi okuryazarlığı standartlarını oluşturmak daha iyi olacaktır; bu, uygun olan farklı biçimlerde ve resmi, resmi olmayan ve yaygın eğitim çevrelerinde çeşitli araçlarla ulaşılması gereken bir dizi bilgi okuryazarlığı hedefini tanımlar. Diğer bir deyişle, bilgi okuryazarlığının amacı Avrupa’da genel olarak aynı olmalıdır fakat bilgi okuryazarlığı gelişim stratejileri, ayrıntılarda ulusal nitelikte olmalıdır. 4.
Eğitim bakanlıkları, yükseköğrenim düzeyindeki Kütüphanecilik, Bilgi Bilimi bölümleri ve ilgili kütüphaneler bilgi okuryazarlığı konusunda birbiriyle işbirliği içinde olmalıdır. 5.
Bilgi okuryazarlığı ile ilgili farklı kişilerin çok yönlü işbirliği için rollerinin belirlenmesi önemlidir (örneğin, yerel yetkililer ve diğer yerel kişiler, ebeveynler, okul yetkilileri, öğrenciler, öğretmenler). • Bilgi okuryazarlığının gelişimi için kimin sorumlu olduğunu belirlemek kolay değildir, fakat elbette bu konuda ulusal ve merkezi birimler olacaktır. Genel olarak, merkezi organlar hedefleri belirlemek için uygundur fakat ilgili tüm grupların ve yerel düzeyde, yerel topluluklardaki ilgili kişilerin işbirliği gerçek çalışmanın yapılacağı ve başarılabileceği yerdir. 6.
Okul yönetimi ve öğretmenler okul sektöründe konu ile ilgili en önemli kişilerdir. Onlar, bilgi okuryazarlığının ne olduğunun, neden bu kadar önemli olduğunun ve okullarda nasıl öğrenildiğinin/öğretildiğinin farkında olmalıdırlar. • Okulda (resmi eğitim) bilgi okuryazarlığı gelişimine bağlı tüm değişiklikler gerçekleştirilirken öğrenme sektöründe öğretmenlerin katılımı sağlanmalı, ikna edilmeli ve bilgi okuryazarlığını öğretme sanatı konusunda eğitilmelidirler. Okul öğretmenleri eğitim sisteminin temelidir ve okulda öğrencilere/çocuklara en etkili iletileri onlar verirler. www.empat-ic.eu
7.
Bilgi okuryazarlığı konusunda okul kütüphaneleri önemlidir ve onların bu konudaki işlevlerinin etkisi gösterilmelidir. 8.
Geleneksel olarak bilgi okuryazarlığı ile ilgili durumlara her yerde katılan kütüphaneciler/bilgi uzmanları eğitsel süreçlere dâhil olan diğer tüm gruplarla/ilgili kişilerle işbirliği yapmalıdır. Onlar, bunlara ek olarak müdürler, öğretmenler, ebeveynler, öğrenciler, yerel yöneticiler ve topluluklarında önemli toplumsal işlevleri olan diğer insanlar (polis memurları, itfaiyeciler, rahipler, vs.) ile de işbirliği yapmalıdırlar. 9.
Avrupa’da yerel düzeydeki çalışmalar okul sektöründeki bilgi okuryazarlığı gelişimi için en önemli etkendir ve sonuç olarak Avrupa hukuk adamları ve karar vericiler tarafından güçlü bir biçimde desteklenmelidir. 10. “Dijital yerliler” olarak adlandırılan genç kuşak bilginin “kalıtsal” kültürüne sahip olmak zorunda değildir; onlar, bilgi okuryazarlığı alanında eğitim ve öğretime görmek zorundadır. 11. Ulusal eğitim politikaları ulusal hükümetlerin gücüdür; bilgi okuryazarlığını sonuç odaklı öğrenimi öneren tüm okul ilkelerine uygulamak zorunludur. EMPATIC önerilerinin temel amacı harekete geçirmektir. www.empat-ic.eu
Bu Proje Yaşamboyu Öğrenme Programı altında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir. 2
Yüksek Öğretim Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı Karar Vericiler için Öneriler (ERASMUS program alanı) EMPATIC’in danışma süreci ve Final Konferansı için gerçekleştirilen çalıştaylar ile geliştirilen aşağıdaki öneriler dizisi Ulusal Akademik Sistemler aracılığıyla Avrupa Birliği’nde farklı yönetim düzeylerinden üniversitelere kadar kullanım için tasarlanmıştır. 1. Bilgi okuryazarlığı ve onun belirli alanlarının topluma, karar vericilere, siyasetçilere, topluluklara ve kullanıcılara tanıtımı yapılmalıdır. 2. Eğitim bakanlıkları, üniversitelerin Bilgi Bilimi ve kütüphanecilik bölümleri ve konu ile ilgili kütüphaneler bilgi okuryazarlığı konusunda birbirleriyle işbirliği yapmalıdır. 3. Avrupa Araştırma Alanı: Avrupa Araştırma Alanı’nında (Avrupa Komisyonu politika düzeyi) bilgi okuryazarlığı Bologna sürecine dâhil edilmelidir. 4. Avrupa Bilgi Okuryazarlığı Modelini Destekleme: Yüksek Öğretim için geliştirilmiş 2011 SCONUL Bilgi Okuryazarlığı modeli Avrupa’da yaygın olarak kabul gören ve çeşitli Avrupa dillerine çevrilen bir Avrupa modeli olduğu için desteklenmelidir. Gerçekte (1999) Yüksek Eğitim sektörü için tasarlanmış olan bu modelin Avrupa ülkelerinde başarılı dağılımı temel bir modelin ve her biri farklı grup öğrenciler için olan birkaç sözde “merceğin” tanımına yönlendirmiştir. (Avrupa Komisyonu – Ülkeler üstü politika düzeyi) 5. Bilgi okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı için zaten geliştirilmiş olan sürece benzer biçimde Yüksek Öğretim derslerinde programlara (müfredat) dahil edilmelidir (Üniversite politika düzeyi). 6. Avrupa üniversitelerinde yayılması amacıyla bilgi okuryazarlığı için bir müfredat yapılandırmasını meşrulaştırmak (Akademik sistem politika düzeyi). Kredi sayısı ile birlikte üç farklı düzey önerilmiştir: I. Kütüphane düzeyi (2-‐4 kredi) II. Akademik düzey (4 kredi) III. Bütünleşik (tüm konu kredileri dahil) 7. Eğitsel süreç: Uzun vadede Yüksek Öğretim eğitim politikaları bilgi okuryazarlığının okul programlarına tam uyumundan oldukça yüksek oranda yararlanacaklardır. (Ulusal politika düzeyi). 8. Program tanımı: Program, alanın/dersin kapsadığı belirli bilgi alışkanlığının içeriğine göre uygun hale getirilmelidir (Üniversite politika düzeyi). 9. Kurumsallaşma yaklaşımı: Yönetişim yaklaşımı, Yüksek Öğretimde bilgi okuryazarlığı kurumsallaşma sürecinin tamamını desteklemelidir. Çünkü bu bilgi ve eğitim politikaları alanlarını aşan bir konudur (Akademik sistem politika düzeyi). ‘Yavaş araştırma’ ve benzeri süreçlerle merkezi politik karar vericiler üzerinde çalışmak yerel düzeylerde çalışmaktan değişim için daha büyük bir geliştirme potansiyeline sahiptir. EMPATIC önerilerinin temel amacı harekete geçirmektir. www.empat-ic.eu
Mesleki Eğitimde ve Yetiştirme Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı Karar Vericilere Öneriler (Leonardo da Vinci program alanı) EMPATIC’in danışma süreci ve Final Konferansı için gerçekleştirilen çalıştaylar aracılığıyla Mesleki Eğitim ve Yetiştirme sektöründe karar vericilere yönelik aşağıdaki öneriler tanımlanmıştır: 1. Mesleki Eğitim ve Yetiştirme konusunda ulusal politikalar geliştirilmeli ve bilgi okuryazarlığı bu politikaların önemli bir parçası olmalıdır. 2. Toplum, karar vericiler, siyasetçiler ve kullanıcılarda Mesleki Eğitim ve Yetiştirme farkındalığı yaratılmalıdır. Bu bağlamda, eğitim bakanlıkları, kütüphane dernekleri, üniversitelerin Bilgi Yönetimi Bölümleri ve tüm ilgili kuruluşlar birbirleriyle işbirliği yapmalıdır. 3. Bilgi okuryazarlığı eğitim bakanlıklarının resmi yaşam boyu öğrenme programlarına dâhil edilmelidir. 4. Bilgi okuryazarlığı, bakanlıklar, belediyeler, üniversiteler ve diğer kuruluşlar tarafından düzenlenen Mesleki Eğitim ve Yetiştirme etkinliklerine dâhil edilmelidir. Bu çerçevede, Mesleki Eğitim ve Yetiştirme çabaları belediyeler ve bakanlıkların etkinlikleri ile ilişkilendirilmelidir. 5. Bilgi okuryazarlığına yönelik toplumsal farkındalığı çalışma kültürüne ve işverenlerin bakış açılarına dâhil edilmelidir; Mesleki Eğitim ve Yetiştirme Avrupa içinde hareketli bir iş gücü ve yenilikçi bir ekonomi için katkı sağlar. 6. Bilgi Yönetimi ve üniversitelerin diğer ilgili diğer bölümleri kütüphane dernekleriyle işbirliği yaparak eğiticilerin eğitimi için bilgi okuryazarlığı-‐Mesleki Eğitim ve Yetiştirme ile ilgili projeler geliştirmeli ve eğitim programları oluşturmalıdır. 7. Mesleki Eğitim ve Yetiştirme’de bilgi okuryazarlığıyla ilgili eğitim içeriği ve uygun materyaller hazırlanmalıdır. 8. Vatandaşlarda bilgi okuryazarlığı konusunda beceri geliştirmek için halk kütüphaneleriyle işbirliği yaparak kurslar düzenlenmelidir. 9. Bakanlıklar çalışanların iş geleceklerini düşünürken bilgi okuryazarlığı ve Mesleki Eğitim ve Yetiştirme üzerine yapılan eğitimlere olan katılım konusuna yeterli ilgiyi göstermelidir. 10. Mesleki Eğitim ve Yetiştirme farkındalığı her düzeyde gereklidir; bu konuda ulusal, yerel ve kurumsal çabalar eş zamanlı olarak gerçekleştirilmelidir. 11. Mesleki Eğitim ve Yetiştirme sektörü (ve tüm eğitim sektörlerinde) bilgi okuryazarlığı için lobi çalışması ulusal hükümetler ve Avrupa Birliği siyasetçileri düzeyinde yapılmalıdır. 12. Mesleki Eğitim ve Yetiştirme ve bilgi okuryazarlığıyla ilgili uluslararası projeler ve işbirliği geliştirilmelidir. 13. Mesleki Eğitim ve Yetiştirme konusunda bilgi okuryazarlığı için uzaktan eğitim olanakları araştırılmalı ve kesinlikle bu olanaklardan yararlanılmalıdı EMPATIC önerilerinin temel amacı harekete geçirmektir. www.empat-ic.eu
Yetişkin Eğitimi/ Yaşamboyu Öğrenme Sektöründe Bilgi Okuryazarlığı Politik Karar Vericiler için Öneriler (GRUNDTVIG program alanı) EMPATIC’in danışma süreci ve Final Konferansı için gerçekleştirilen çalıştaylar aracılığıyla, Yetişkin Eğitimi/Yaşamboyu Öğrenme sektöründe karar vericilere yönelik aşağıdaki öneriler tanımlanmıştır: 1. Bilgi okuryazarlığı ve onun belirli alanlarının topluma, karar vericilere, siyasetçilere, topluluklara ve kullanıcılara tanıtımı yapılmalıdır. 2. Eğitim bakanlıkları, yükseköğretim kurumlarındaki bölümler, tüm ilgili enstitüler ve kütüphaneler bilgi okuryazarlığı konusunda birbirleriyle iş birliği yapmalıdır. 3. Ulusal stratejiler, bilgi okuryazarlığı konusunda Avrupa Projeleri standartlarının gelişmelerini, değerlendirme türlerini ve öğrenme sonuçlarını izlemelidir. 4. Bilgi okuryazarlığının Yetişkin Eğitimi ve Yaşamboyu Öğrenmeye dâhil olması için lobi yapma görevi Avrupa Birliği, ulusal siyasetçiler, halk kütüphaneleri ve ilgili enstitüler tarafından üstlenilmelidir. 5. Kütüphane ve Bilgi Bilimi bölümleri, bilgi okuryazarlığı uzmanları ve tüm ilgili kişiler, Bilgi Okuryazarlığıyla ilgili eğitim içeriğini ve materyallerini hazırlamak için birlikte çalışmalıdırlar. 6. Öğrenciler bilgi okuryazarlığı konusunda daha etkin kılınmalı ve sürece ortak edilmelidir. 7. Medya çok önemlidir; buna müzik, radyo, yerel gazeteler, tiyatro ve yerel dernekler gibi popüler etkinlikler dâhil olabilir. 8. Bilgi okuryazarlığı, belirli bir biçimde çeşitli kuruluşlar tarafından yürütülen tüm Yaşamboyu Öğrenme etkinliklerine dâhil edilmelidir. 9. Yetişkin Eğitimi ve bilgi okuryazarlığı ile ilgili uluslararası işbirliği geliştirilmelidir. 10. Sonuç olarak, bilgi okuryazarlığını destekleme çabaları ulusal, yerel, toplumsal ve kurumsal düzeylerde eş zamanlı olarak gerçekleştirilmelidir. 11. Yetişkin Eğitimi ve Yaşam boyu Öğrenme’de bilgi okuryazarlığını uygulamak için modern teknolojilerden (örn., Web2.0, e-‐konferanslar) yararlanılmalıdır. 12. Halk kütüphaneleri bilgi okuryazarlığının Yetişkin Eğitimi ve Yaşam boyu Öğrenme’ye uygulanmasında çok önemli bir role sahiptir ve bu konuda başarıya ulaşmaları için yardıma gereksinim duyarlar. EMPATIC önerilerinin temel amacı harekete geçirmektir. www.empat-ic.eu
Bu Proje Yaşamboyu Öğrenme Programı altında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir.

Advocacy Plan

Transkrypt

Podobne dokumenty