NSLOG_WY_3_Analiza wskażnikowa

2016-05-05
Istota analizy wskaźnikowej
Stanowi pogłębienie i uszczegółowienie analizy sprawozdań
finansowych
Analiza wskaźnikowa
Jest to najszerzej stosowane narzędzie analizy strukturalnej,
czasowej i przestrzennej
Umożliwia ocenę przeszłych, bieżących oraz przewidywanie
Analiza sprawności działania,
zadłużenia i obsługi długu, płynności
finansowej, rentowności
przyszłych wyników przedsiębiorstwa
Pozwala
na
zidentyfikowanie
obszarów
działalności
przedsiębiorstwa nieodpowiednio zarządzanych,
Umożliwia ocenę kondycji finansowej w krótkim czasie oraz
przewidywanie, czy stan finansowy podmiotu umożliwi rozwój
w długim okresie.
16:28
2
1. Zewnętrzne – dane do ich ustalenia (licznik lub mianownik) pochodzą z innych
materiałów źródłowych niż sprawozdania finansowe, np. cena rynkowa akcji
Wskaźniki
ekonomiczne
2. Wewnętrzne – obliczane wyłącznie na postawie danych ze sprawozdań
finansowych firmy i są ich interpretacją
2.1 Operacyjne – dotyczące operacji spółki, ale nie uwzględniają sposobu ich
sfinansowania. Odnoszą się do aktywów bilansu
Zewnętrzne
Wewnętrzne
2.1.1 Aktywności – opisują efekty uzyskiwane z działalności operacyjnej
2.1.2 Efektywności, czyli wydajności – charakteryzujące obrót lub efektywność
inwestycji
Operacyjne
Finansowe
2.2 Finansowe – umożliwiają określenie sposobu sfinansowania aktywów spółki
2.2.1 Płynności – pozwalają na ocenę pozycji finansowej podmiotu w okresie
krótkim, głównie zdolności do spłaty zobowiązań bieżących
Aktywności
Efektywności
Płynności
Struktury
kapitału
2.2.2 Struktury kapitału (zasilenia finansowego, struktury finansowania) –
pozwalają na ocenę długoterminowej struktury kapitału, zakresu finansowania
podmiotu kapitałem własny i obcym, zdolności do obsługi zadłużenia w okresie
16:28
3
4
16:28
długim.
Analiza majątku
Następujące grupy wskaźników umożliwiają ocenę:
wielkości
Wskaźniki płynności – zdolności firmy do regulowania krótkoterminowych
Wskaźnik aktywności – efektywności wykorzystania majątku firmy
Wskaźniki rentowności –
wzrostu
–
zdolności
firmy
wskaźników struktury – określają procentowy udział
sprzedaży, inwestycji będąca
danego
składnika majątku w aktywach ogółem
do
zachowania
jej
pozycji
uMT = MT/Mog
ekonomicznej w procesie wzrostu gospodarki danego sektora
majątku
majątku w okresie bazowym
wyrazem efektywności działań menedżerów
Wskaźniki
rozmiary
gdzie: M1 – poziom majątku w okresie badanym; M0 – poziom
stopienia sfinansowania firmy kapitałem obcym
określają
∆M = M1 – M0
Wskaźnik struktury kapitału (zasilenia, dźwigni finansowej, lewarowania) -
zyskowności
–
przedsiębiorstwa w ujęciu kwotowym (pieniężnym)
zobowiązań
bezwzględnych
16:28
gdzie: MT – majątek trwały, Mog – majątek ogółem
Wskaźniki wyceny (rynkowe) – zdolności menedżerów do maksymalizacji
W przypadku jednego roku analiza ma charakter statyczny,
wartości rynkowej spółki i powiększania bogactwa akcjonariuszy
gdy obejmuje więcej okresów można zaobserwować tendencje
5
16:28
6
w kształtowaniu struktury majątku – charakter dynamiczny
1
2016-05-05
Wskaźniki relacji – obrazują stosunek pomiędzy poszczególnymi
Wskaźniki obrotowości
grupami aktywów na określony moment.
Umożliwiają
Podstawowy wskaźnik struktury majątkowej
Aktywa trwałe
(Wsk. unieruchomienia majątku)
Aktywa obrotowe
Licznik: wskaźnik dynamiczny wyrażający przychód ze sprzedaży
Określa stopień elastyczności przedsiębiorstwa w dostosowywaniu
w cenach brutto, netto lub kosztach własnych
się do zmian warunków rynkowych.
Mianownik:
>1 oznacza, że w strukturze majątku dominują aktyw trwałe.
wskaźnik statyczny wyrażający przeciętny stan
zaangażowanego majątku
Struktura majątkowa jest sztywna, mało elastyczna. Mówimy o
Dla
znacznym poziomie unieruchomienia majątku.
< 1 oznacza przewagę majątku obrotowego w aktywach. Struktura
działalność
produkcyjną
(przemysłowe, transportowe) określany mianem
przedsiębiorstw
prowadzących
wskaźnika
produktywności majątku, którego odwrotnością jest wskaźnik
majątkowa jest elastyczna, większe możliwości w przeprowadzaniu
zaangażowania majątku.
zmian.
Oba wskaźniki wyrażają stopień efektywności wykorzystania
= 1 struktura jest przeciętnie sztywna, średnio elastyczna.
7
ocenę efektywności gospodarowania majątkiem,
wykorzystania zasobów majątkowych przedsiębiorstwa
Odwrotnością to wskaźnik elastyczności majątku Em= MO/MT
Wskaźnik produktywności aktywów
(majątku)
(Wskaźnik obrotu aktywami ogółem)
Total assets turnover
zaangażowanych w działalności zasobów majątkowych lub też
16:28
całości kapitałów ulokowanych w majątku trwałym i obrotowym
16:28
8
Pozytywnie
przychody netto ze sprzedaży
będzie
oceniany wyższy
(niższy)
poziom
wskaźnika produktywności (zaangażowania majątku) lub
przeciętny stan aktywów
obserwowana tendencja wzrostowa (malejąca) w roku
Określa efekt produkcyjny przedsiębiorstwa uzyskany z jednostki
badanym:
zaangażowanego majątku ogółem (z 1 zł)
świadczy
Jest miarą szybkości krążenia, ilości cykli obrotu majątku w
to
o
wyższej
efektywności
wykorzystania
zasobów majątkowych,
danym okresie (wielkość niemianowana)
poprawie wykorzystania majątku,
Wskaźnik zaangażowania
majątku
przeciętny stan aktywów
(Wskaźnik majątkochłonności)
Engagement of assets
przychody netto ze sprzedaży
przyspieszeniu krążenia,
zmniejszeniu zaangażowania dla uzyskania jednostki
Określa wartość majątku, jaki został zaangażowany dla uzyskania
efektu
jednostki przychodu ze sprzedaży (1 zł)
Przeciętny stan aktywów = (stan na początku roku + stan na koniec roku)/2
16:28
9
16:28
10
Relacja majątek- praca-produkcja - wynik finansowy
Wskaźnik produktywności aktywów trwałych
tzw. wzorcowy układ nierówności
przychody netto ze sprzedaży
(Wskaźnik obrotu aktywami trwałymi)
Fixed assets turnover
vL
przeciętny stan aktywów trwałych
< vMT < vP < vZ
Wskaźniki dynamiki dla: L – zatrudnienie, MT – majątek trwały, P –
Czynnikowa analiza: produktywność majątku trwałego – zależy
produkcja/przychody, Z - zysk ,
od produktywności tego majątku i jego struktury:
1.
Pmt= Pśt x (ST/MT), Pśt= S/ST
vL
< vMT jest realizowany postęp techniczny, w wyniku czego
ma miejsce zastępowanie pracy żywej uprzedmiotowioną.
Pmt= Pstp x uSTp x uST
Miarą postępu technicznego jest techniczne uzbrojenie pracy,
TUP = MT/L określające wyposażenia zatrudnionego w majątek
Pśt - wsk. produktywności środków trwałych, S – przychody ze sprzedaży netto,
2. vL
ST - wartość środków trwałych, MT- wartość majątku trwałego,
uSTp –udział środków trwałych bezp. prod. w MT (STbp/MT),
vP
obrazującej
uST – udział środków trwałych w majątku trwałym (ST/MT)
11
<
zachowanie
wydajności pracy
16:28
12
tej
relacji
świadczy
o
wzroście
WP = P/L
poziom
produkcji
(wartości
przypadającej na jednego zatrudnionego
sprzedaży)
16:28
2
2016-05-05
Wzorcowy układ nierówności c.d.
3.
Czynniki ekstensywne: L – zatrudnienie,
TUP – techniczne uzbrojenie pracy
vMT < vP
Postęp techniczny powinien przekładać się na zwiększenie
wydajności pracy (2.), która powinna być również efektem
postępu
organizacyjnego
mierzonego
Z= L x TUP x Pmt x Rs(p)
wzrostem
produktywności majątku (3.)
Pmt =P/MT
Czynniki intensywne:
WP
WP = P/L
TUP
TUP = MT/L
Wzrost
nie
tylko
przyrostu
przychodów,
ale
również
wyniku
bezinwestycyjną
4. W największym tempie powinien przyrastać zysk, jako efekt
Pmt – produktywność majątku trwałego
Rs(p) – rentowność sprzedaży (produkcji)
finansowego
(uzyskiwanie
powinien
wyższych
następować
efektów
z
drogą
posiadanych
zasobów, intensywne czynniki wzrostu)
poprawy
efektywności gospodarowania zasobami (obniżka kosztów)
vP
< vZ nastąpi wzrost rentowności produkcji (sprzedaży)
16:28
13
Wskaźnik obrotowości zapasów (w liczbie obrotów)
Wskaźnik produktywności aktywów obrotowych przychody netto ze sprzedaży
(Wskaźnik obrotu aktywami obrotowymi)
przeciętny stan aktywów
Current assets turnover
obrotowych
16:28
14
przychody netto ze sprzedaży
(wskaźnik obrotu zapasami, wskaźnik rotacji zapasów)
przeciętny stan zapasów
Inventory turnover
Określa liczbę obrotów zapasów w ciągu roku
Średni stan aktywów = (stan na początku okresu + stan na koniec okresu)/2
Określa
obrotowość
aktywnej
części
majątku,
czyli
Wzrost
aktywów
wskaźnika
obrotowych, i jego wpływ na generowanie przychodów
niskiego poziomu zapasów, co
danym okresie odtworzenie majątku obrotowego przedsiębiorstwa
powinna być dobra, ponieważ majątek obrotowy przyczynia się
bezpośrednio do kreowania przychodów i generowania zysku.
16:28
przeciętny stan zapasów x liczba dni w okresie*
(wskaźnik obrotu zapasami w dniach)
przychody netto ze sprzedaży
liczba dni w okresie
(w liczbie obrotów)
wskaźnik rotacji zapasów
(w dniach)
16:28
16
** odpowiedniejsze: przychody brutto w cenach stosowanych w rozliczeniach z odbiorcami
Pozwala na ocenę stopnia zamrożenia środków w zapasach
Wyraża, przez ile dni środki pieniężne zaangażowane w zapasach pozostają w
Informuje, ile trwa jeden obrót zapasami
Określa przeciętny czas inkasa należności, długość cyklu inkasa należności;
Ilość dni sprzedaży, za którą nie uzyskano jeszcze należności,
Długi - oferowanie dogodny warunków regulowania zobowiązań, udzielanie
kredytu kupieckiego;
Służy do pomiaru szybkości regulowania należności od odbiorców, oceny
sprawności rozrachunków z kontrahentami
obrocie
Względnie wysoki (niski): wolny (przyspieszony) obrót
przychody netto** ze sprzedaży
Average collection period of receivables
przeciętny stan należności x liczba dni w okresie*
wskaźnik inkasa należności
* 360 (lub 365)
Określa, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia zapasy
jest niekorzystne z punktu
Wskaźnik obrotowości zapasów
Wskaźnik rotacji należności (w dniach)
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach
krążenia,
widzenia zachowania ciągłości produkcji i sprzedaży
Wysoki poziom wskaźnik sugeruje, że sytuacja finansowa podmiotu
przyspieszeniu
Wysoki poziom może być jednak efektem utrzymywania zbyt
Obrazuje, ile razy w wyniku sprzedaży wyrobów i usług następuje w
15
o
świadczy
o bardziej efektywnym zarządzaniu zapasami
Wzrost (spadek) wskaźnika świadczy o spowolnieniu (przyspieszeniu) obrotu
Dłuższy
od
przeciętnego
może
stać
się
przyczyną
zwiększonego
zapotrzebowania na kapitał pracujący, co może prowadzić do wzrostu
w roku badanym, czyli mniej (więcej) obrotów w ciągu roku wykona ten
kosztów finansowych
składnik majątku, ponieważ dłużej (krócej) trwa jeden obrót
17
16:28
18
16:28
3
2016-05-05
Wskaźnik obrotowości należności
Zbyt
krótki
czas
ściągania
należności,
jako
rezultat
restrykcyjnej (konserwatywnej) polityki finansowej wobec
(wskaźnik obrotu należnościami)
Określa,
Wydłużenie cyklu inkasa należności świadczy o stosowaniu
Określa, ile razy przedsiębiorstwo odtwarza swoje należności
strony umożliwia pozyskanie nabywców, ale może jednak
powstania
ile razy powstają należności i ile razy zostają
spłacone.
liberalnej polityki finansowej wobec odbiorców, co z jednej
niebezpieczeństwo
przeciętny stan należności
Receivables turnover
odbiorców, może spowodować ograniczenie sprzedaży.
powodować
przychody netto** ze sprzedaży
(liczba obrotów)
w ciągu roku.
zatorów
Wskaźnik powinien kształtować się w przedziale 7-17 razy
płatniczych (gdy regulacja zobowiązań nie nastąpi, dopóki nie
(52-21 dni). W przypadku dłuższego okresu i przekroczenia
wpłyną środki z tytułu sprzedaży).
okresu, na jaki został udzielony kredyt kupiecki wzrasta
16:28
19
I. Wskaźnik rotacji zobowiązań
przychody netto ze sprzedaży
krótkoterminowych ( l. obrotów)
przeciętny stan zobowiązań
krótkoterminowych
20
16:28
Im dłuższy czas, tym mniejsze będą potrzeby w zakresie
kapitału obrotowego netto. Odnosząc go do warunków
Określa, ile razy powstają zobowiązania i są regulowane (spłacane).
II. Wskaźnik rotacji zobowiązań
ryzyko trudności finansowych.
krótkoterminowych w dniach
przeciętny stan zobowiązań kt. x liczba dni
w okresie*
(okres regulowania zobowiązań kt.)
przychody netto ze sprzedaży
sprzedaży oferowanych odbiorcom, można stwierdzić, czy
firma będzie zdolna do spłacenia zobowiązań (okres inkasa
należności a okres spłaty zobowiązań).
Z reguły wydłużenie terminu spłaty zobowiązań ocenia się
* 360 (lub 365)
pozytywnie, ale zbyt długi okres spłaty jest źle postrzegany
przez kontrahentów – uznają, że podmiot ma trudności
Jaki jest średni czas odroczenia płatności zobowiązań.
finansowe.
16:28
21
16:28
22
Cykl konwersji zapasów (CKZ)
Cykl konwersji gotówki (środków pieniężnych)
CYKL OPERACYJNY (a + b)
Określa
Dzień Y:
Ściągnięcie należności
Dzień X: Wytworzenie wyrobów
gotowych i ich sprzedaż
CYKL KONWERSJI ZAPASÓW (a)
CYKL KONWERSJI
ZOBOWIĄZAŃ (c)
Dzień Z:
Zakup materiałów
z odroczeniem płatności
CYKL KONWERSJI
NALEŻNOŚCI (b)
przeciętny
czas
wytworzenia
dóbr
surowców
materiałów
i
finalnych
oraz
niezbędny
z
do
zakupionych
ich
sprzedaży
wyrobów gotowych
CYKL KONWERSJI GOTÓWKI (a + b - c) > 0
Informuje, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia
zapasy, by realizować dany poziom sprzedaży
Dzień W:
Zapłata gotówką za materiały
Wysoki poziom wskaźnika wynika z wolnego
CKG < 0
krążenia zapasów
C’
23
16:28
24
16:28
4
2016-05-05
Cykl konwersji należności (CKN)
Określa
przeciętny
czas
potrzeby
Cykl operacyjny (CO)
do
Cykl konwersji zapasów + cykl konwersji należności
przekształcenia należności w środki pieniężne,
czyli uzyskania środków z tytułu sprzedaży
Informuj,
na
jaki
okres
Określa
przedsiębiorstwo
przeciętny czas, jak upływa od momentu
zakupu surowców i materiałów oraz sprzedaży wyrobów
zamraża swoje kapitały w należnościach
gotowych do wpływy należności z tytułu sprzedaży
na
Moment wpływy surowców do produkcji nie oznacza, że
stosowanie liberalnej polityki wobec odbiorców
przedsiębiorstwo od razu reguluje płatności z tym
lub o nieefektywności w zarządzaniu należności
związane (zapłata za surowce). Z tego względu, ustalając
Wysoki
Krótki
poziom
wskaźnika
wskazuje
lukę gotówkową, CO pomniejszamy o cykl konwersji
czas rotacji natomiast jest wynikiem
zobowiązań.
polityki restrykcyjnej
16:28
25
16:28
26
Cykl konwersji zobowiązań
krótkoterminowych (CKZb)
Cykl konwersji gotówki (CKG)
Cykl operacyjny - cykl konwersji zobowiązań
Pozwala na określenie przeciętnego czasu,
jaki upływa od momentu nabycia materiałów
Określa,
i usług a terminem zapłaty za nie.
przez ile dni sprzedaż musi być
finansowana przez kapitał obrotowy netto
Informuje, jak długo działalność podmiotu
Przeciętny okres zamrożenia jednej złotówki w
jest finansowana przez dostawców
aktywach bieżących
Przeciętny
okres
finansowania
aktywów
bieżących przez kapitał stały
16:28
27
FORMUŁY
CKZ
CKN
CKZb
CO
CKG
16:28
28
Im
Zapasy przeciętne x 360
Przychody z sprzedaży netto
Należności kt przeciętne x 360
Przychody z sprzedaży netto
Średni stan zobowiązań*
krótkoterminowych (bez kredytów i
pożyczek, emisji krótkoterminowych)**
Przychody z sprzedaży netto
CKZ + CKN
CO - CKZb
cykl konwersji gotówki jest krótszy, tym sytuacja jest
korzystniejsza dla firmy, ponieważ pieniądze zainwestowane w
aktywa bieżące wpływają do przedsiębiorstwa i mogą być
ponownie zaangażowane
Skrócenie cyklu uzyskamy przyspieszając rotację zapasów i
należności lub wydłużając termin spłaty zobowiązań
CKG > 0 – spłata zobowiązań następuje wcześniej niż spływ
należności;
Firma
finansuje
inne
podmioty,
rośnie
zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania
CKG < 0 - spłata zobowiązań następuje później niż spływ
* Bardziej szczegółowo można analizować tylko zobowiązania
należności, inne podmioty finansują Firmę
handlowe (wobec dostawców)
29
** zobowiązania spontaniczne związane z poziomem aktywności gosp.
16:28
30
16:28
5
2016-05-05
Analiza zużycia i odnowy środków trwałych
Wskaźnik umorzenia (zużycia)
Pozwala na
ustalenie
wartość umorzenia środków trwałych x 100%
rzeczowego majątku trwałego
przeciętnego
wieku
rzeczowych
wartość brutto środków trwałych*
Pozwala na ogólną ocenę stopnia zużycia majątku trwałego, w
jakim stopni środki trwałe są zamortyzowane
składników majątku
Pośrednio wskazuje na wiek środków trwałych i poziom jego
stopnia ich zużycia
nowoczesności, sprawności techniczno-użytkowej
poziomu sprawności techniczno-użytkowej
Im niższy poziom wskaźnika, tym przeciętnie był krótszy okres
kierunku rozwoju przedsiębiorstwa
użytkowania majątku i większa jego sprawność technicznoużytkowa
polityki w zakresie odnowy majątku
Wysoki poziom wskaźnika wskazuje na znaczny zakres zużycia
majtku i potrzebę jego odnowienia poprzez inwestycje
16:28
31
Przeciętna stopa amortyzacji
16:28
32
amortyzacja
Sa
Odnowienia majątku
trwałego (Wod)
rzeczowy MT wg wart. początkowej
środki trwałe uzyskane z działalności
inwestycyjnej x 100%
wartość brutto środków trwałych
Przeciętna stopa amortyzacji wskazuje na średnie
Informuje
tempo starzenia się majątku.
Amortyzacja to finansowy wyraz zużycia środków
poziomie
aktywności inwestycyjnej
Wysoki poziom wskaźnika oraz jego wzrost wskazuje
trwałych i składnik kosztów ustalana proporcjonalnie
na
do upływu czasu w przypadku metody liniowej.
trwałego przedsiębiorstwa
16:28
33
likwidacji
odmłodzenie
proces odnowy środków trwałych postępuje
dekapitalizacja majątku. Gdy taka tendencja utrzymuje
się w
tych,
które
okresie prowadzi to do osłabienia
produkcyjnego
przedsiębiorstwa
i
może
wymagać znacznych nakładów inwestycyjnych, by go
odbudować (przetrwanie podmiotu)
Wysoki poziom wskaźnika świadczy o starzeniu się
środków
długim
potencjału
trwałych jest zaawansowana.
–
majątku
wolniej niż proces zużycia (umorzenia), to ma miejsce
wartość brutto środków trwałych
zasobów
unowocześnienie
16:28
Jeśli
Informuje o tym, czy struktura wiekowa środków
posiadanych
i
34
Wskaźnik wartość zlikwidowanych środków trwałych x 100%
wycofywanie
z
obiegu
przekroczyły
wiek
Zależność przeciwstawna (tempo odnowy > tempa
zużycia)
odpisów
16:28
oraz
wyższe
kwoty
wydatkowane
na
działalność inwestycyjną w porównaniu z poziomem
eksploatacyjny.
35
o
podmiotu
36
amortyzacyjnych
pozytywnym rozwoju podmiotu
świadczy
z
kolei
o
16:28
6
2016-05-05
Rodzaj reprodukcji środków trwałych
Rodzaj reprodukcji środków trwałych
Pokrycie nakładów inwestycyjnych amortyzacja środków trwałych (Am)
z amortyzacji (Wpi)
inwestycje w środki trwałe (Ist)
=
Sa
Am
=
STb
Sa
Am
STb
Dekapitalizacja
>
Wod
>
STb
Ist
Am
to
>1
Ist
–
majątku
kwoty
Reprodukcja
przeznaczone
16:28
37
<
prosta–
kwoty przeznaczone nowe
majątku
Nowe inwestycje zastępują zużyte obiekty
16:28
38
Analiza zadłużenia i obsługi długu
Analiza
to
=1
Ist
inwestowało tyle, ile wynikało ze stopnia zużycia
Rodzaj reprodukcji środków trwałych
Ist
STb
Zachowanie substancji majątkowej, przedsiębiorstwo
mniej niżby wynikało ze stopnia zużycia majątku
Wod
Am
to
inwestycje są równe kwocie amortyzacji,
Starzenie się majątku, przedsiębiorstwo inwestuje
<
Ist
Wskaźnik Wpi
nowe inwestycje są mniejsze niż kwota amortyzacji,
Sa
Wskaźnik Wpi
Wod
stopnia
zadłużenia
podmiotu
Wskaźnik Wpi
pozwala na określenie realizowanej polityki
Am
finansowania podmiotu (struktury kapitału)
STb
<1
Ist
i stopnia korzystania z dźwigni finansowej
W
Reprodukcja rozszerzona – kwoty przeznaczone na
tym
obszarze
analizy
stosujemy
wskaźniki:
nowe inwestycje są większe niż kwota amortyzacji,
Informujące o poziomie zadłużenia podmiotu
Przedsiębiorstwo inwestuje więcej niżby wynikało ze
Określające
stopnia zużycia majątku
zdolność
przedsiębiorstwa
do
obsługi zadłużenia
16:28
39
16:28
40
kapitał własny
Ocena zadłużenia umożliwia określenie:
Podstawowy wskaźnik struktury pasywów
kapitał obcy
Z jakich źródeł są finansowane aktywa (kapitał
własny,
kapitał
krótkoterminowy),
obcy:
czyli
ocenę
długo
i
struktury
kapitału
skali
samofinansowania
podmiotu
–
wysoki
poziom kapitałów
własnych świadczy o silnych podstawach finansowych podmiotu i dużej
niezależności od zewnętrznych źródeł finansowania, ale bezpieczeństwo
finansowania majątku
Struktury
Miara
finansowe nie jest zawsze korzystne z punktu widzenie rentowności
i
efektywności
jego
zaangażowania
Jego odwrotność to wskaźnik przekładni kapitałowej, który:
informuje o skali zaangażowania obcych źródeł finansowania w
stosunku do źródeł własnych
W przypadku przewagi kapitałów obcych określa, ile razy kapitały obce
są wyższe od kapitałów własnych
41
16:28
42
Może stanowić precyzyjną miarę poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa.
16:28
7
2016-05-05
wskaźnik zadłużenia kapitałów własnych
zobowiązania ogółem*
(stopa zadłużenia kapitału własnego)
kapitał własny
Pasywa (aktywa) ogółem
*kapitał obcy
Informuje o poziomie zadłużenia i ryzyku finansowym
Określa, stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do
Określa stopnień finansowania majątku kapitałem obcym
kapitału własnego
Informuje o udziale zobowiązań pasywach
Świadczy o możliwościach pokrycia zobowiązań kapitałami własnymi
Wskaźnik powinien przyjmować poziom 0,5 (spełnienie złotej
(<1 oznacza pełne pokrycie roszczeń wierzycieli kapitałem własnym)
Zbyt
reguły finansowej), co nie zawsze jest możliwe do spełnienia w
niskie wyposażenia w kapitał własny w porównaniu z
praktyce. Dlatego, by zachować odpowiednia relacje pomiędzy
kapitałem obcym, może powodować, że podmiotowi będzie trudno
kapitałem obcym i własnym, wg standardów
uzyskać kredyt, ze względu na duże ryzyko kredytowania
Wzrost tej relacji świadczy o zwiększeniu zaangażowania
obcych
16:28
43
Wzrost wskaźnika oznacza
Wysoki poziom oznacza, że występuje duże ryzyko finansowe oraz
44
zwiększenie udziału kapitału
mają
niezależność finansowa podmiotu
wówczas
wskaźnikiem
finansowe, ale może odnieść również korzyści związane
finansowej
kapitału obcego są zainteresowani z
większą
gwarancję
zwrotu
(odzyskania) zaangażowanych kapitałów
Zwiększając zadłużenie firma, naraża się na większe ryzyko
dźwigni
16:28
reguły niższym poziomem zadłużenia, ponieważ
zakresu finansowania kapitałem własnym, maleje wtedy
oddziaływanie
niebezpieczeństwo utraty zdolności do spłaty zobowiązań
Dawcy
obcego w finansowaniu majątku i jednoczesny spadek
pozytywnym
przyjmuje się
przedział (0,57-0,67)
źródeł finansowania w stosunku do własnych (wzrost zadłużenia)
z
zobowiązania ogółem x 100%
wskaźnik ogólnego zadłużenia
uzupełniającym
jest
wskaźnik
udziału kapitałów własnych w finansowaniu
(koszt
aktywów
pozyskania kapitału będzie niższy niż stopa zwrotu z
zaangażowanego kapitału (stopy rentowności całego majątku)
Kapitał własny
Z kolei niski poziom wsk. zadłużenia (czy spadek) wskazuje
na spadek zadłużenia i wzrost niezależności (samodzielności)
finansowej
45
16:28
stopa zadłużenia długoterminowego
kapitału własnego
zobowiązania długoterminowe
Obrazuje strukturę kapitałów stałych oraz zdolność przedsiębiorstwa do
poziom
wskaźnika
to
0,5
(33%
kapitału
obcego
zadłużenia
przedsiębiorstwa
jest
finansowana
ogólnego
jest
oceniane
jako
sytuacja
korzystna
(przewaga zobowiązań długoterminowych)
Zobowiązanie długoterminowe są mniej pilne i w pewnym okresie nie
powinien wynosić pomiędzy (0,5 ; 1), jeżeli
wymagają zwrotu
kształtuje się na wyższym poziomie, to podmiot jest nadmiernie zadłużony
47
majątku
Wysoki poziom wskaźnika i nieznacznie różniącego się od wskaźnika
Gdy > 1, wówczas poziom zobowiązań długoterminowych przewyższa kapitał
Racjonalny poziom wskaźnika
część
zobowiązaniami długoterminowymi (termin spłaty > 1 roku)
własny
aktywa (pasywa) ogółem
obcym długoterminowym
Jaka
długoterminowego i 67% kapitału własnego)
zobowiązania długoterminowe
Określa, w jakim zakresie majątek jest finansowany kapitałem
Określa wartość zadłużenia długoterminowego przypadającą na każdą
Zadowalający
=1
16:28
Wskaźnik zadłużenia
długoterminowego
kapitał własny
złotówkę kapitału własnego
zobowiązania ogółem
Aktywa (Pasywa) ogółem
46
finansowania zadłużenia długoterminowego kapitałem własnym
+
Aktywa (Pasywa) ogółem
16:28
48
16:28
8
2016-05-05
Wzrost udziału zobowiązań długoterminowych w
zobowiązaniach ogółem jest oceniany korzystnie,
uwagę,
aktywa (pasywa) ogółem
Jaka część majątku przedsiębiorstwa (aktywów) jest finansowana
zobowiązania
że
zobowiązaniami długoterminowymi (termin spłaty < 1 roku)
długoterminowe, jako kapitał obcy, podlegają
zwrotowi,
krótkoterminowego
obcym krótkoterminowym
finansową podmiotu
pod
zobowiązania krótkoterminowe
Określa, w jakim zakresie majątek (A) jest finansowany kapitałem
ponieważ wpływa to pozytywnie na płynność
Biorąc
Wskaźnik zadłużenia
powinny
kształtować
się
Obrazuje udział zobowiązań krótkoterminowych w pasywach (P)
na
odpowiednim poziomie w relacji do majątku
Zobowiązania
długoterminowe
przedsiębiorstwa i poziomu kapitału własnego
16:28
49
+
Zobowiązania
krótkoterminowe
A (P)
Zobowiązania
ogółem
=
A (P)
A (P)
16:28
50
ANALIZA ZDOLNOŚCI DO OBSŁUGI DŁUGU
Informuje,
zysk brutto + odsetki
pokrywa
wskaźnik pokrycia obsługi długu (I)
raty kapitałowe + odsetki
Licznik:
zysk
generowany
przez
firmę,
którego
odsetek
(koszt
pomniejszający
dochód
Poziom
część
przed
wskaźnika jest uzależniony od kondycji
powyżej 1
Wg Banku Światowego:
kwota obsługi długu = ratom kapitałowym
minimalny poziom wskaźnika to 1,3
powiększonym o odsetki od zobowiązań dt
Zastosowanie
długoterminowych,
finansowej podmiotu – powinien kształtować się
opodatkowaniem)
Mianownik:
zobowiązań
czyli stopień zabezpieczenia obsługi tego zadłużenia
przedsiębiorstwo oddaje dawcom kapitału obcego w postaci
płaconych
w jakim zakresie wygenerowany zysk
obsługę
zysku
przed
za optimum przyjmuje się 2,5 – nawet przy spadku
opodatkowaniem
zysku o 50% podmiot będzie zdolny do spłaty kredytu
umożliwia
dokonywanie porównań międzynarodowych w oparciu o ten
51
wskaźnik
16:28
zysk netto + odsetki (1-t)
Analiza wskaźnika
wskaźnik pokrycia obsługi długu (II)
raty kapitałowe + odsetki
Uważa
się,
wskaźnika
że
bardziej
bazującego
na
uzasadnione
jest
zysku netto,
działalności rozwojową
Spadek
zysk
wskaźnika
nieefektywnego
pozostający w firmie po opodatkowaniu może stanowić źródło
spłaty kredytu
Zysk koryguje się o odsetki po odjęciu podatku, gdyż gdyby
może
zarządzania
być
symptomem
podmiotem,
zyskowności
zaangażowanych
nadmiernych
skłonności
niskiej
środków
lub
inwestycyjnych
(zbyt
ambitne plany)
stanowiły one zysk, to byłyby o ten podatek pomniejszone.
Permanentne kształtowanie się wskaźnika na niskim
Zysku netto nie zwiększamy o wielkości brutto
poziomie może sygnalizować konieczność wydłużenia
Wskaźnik powinien być większy równy 1
53
na przestrzeni lat dostarcza
informacji o sposobie wykorzystania kredytów na
wyznaczanie
ponieważ
16:28
52
okresu spłaty zadłużenia
16:28
54
16:28
9
2016-05-05
Relacje majątkowo –kapitałowe
zysk brutto + odsetki
wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych
kapitał własny
wskaźnik pokrycia majątku trwałego
kapitałami własnymi
odsetki
aktywa trwałe
Informuje, czy firma jest w stanie spłacić odsetki,
Pomija się spłatę kredytu, przyjmując, że spłata zostanie odroczona w czasie
relację złotej zasady bilansowej
lub że kredyt będzie pokryty nowym kredytem zaciągniętym w celu spłacenia
poprzedniego (kredyty rolowane)
kapitałowe, oznaka niezależności finansowej podmiotu
Normatyw dla tego wskaźnika to 4-5 krotność przypadających do spłaty
Zdolność jest uzależniona od poziomu zadłużenia, kosztu kapitału i poziomu
wygospodarowanego zysku
również
16:28
55
jako
źródło
W przypadku przedsiębiorstw o wysokim udziale majątku trwałego (znaczny
poziom unieruchomienia), występuje wyższe ryzyko finansowa, co sprawia, że
W innym ujęciu można analizować pokrycie odsetek przez EBIT
Jeżeli
Im wyższy jest stopień pokrycia aktywów kapitałem własnym, tym lepiej
oceniana jest sytuacja finansowa podmiotu.
odsetek
Za poprawy uznaje się poziom zbliżony do 1, ponieważ wówczas majątek
trwały jest w pełni finansowany kapitałem własnym – mocne podstawy
Poziom =1 oznacza, że finansowane kredytem przedsiębiorstwo generuje zysk
pokrywający tylko koszty obsługi kredytu (odsetki)
Zwany wskaźnikiem zastosowania kapitałów własnych, wyraża podstawową
finansowania
majątku
56
uwzględnimy
w
większym
stopniu
kapitał
własny
możliwości finansowania aktywów trwałych kapitałem stałym
być
źródłem
16:28
kapitał stały
Wskaźnik pokrycia majątku trwałego
kapitałem stałym
kapitały obce długoterminowe, wówczas możemy analizować
powinien
finansowania tej grupy aktywów
aktywa trwałe
Służy do oceny stopnia pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym
Jeżeli wystąpi nadwyżka tego kapitału w relacji do majątku
Zwany wskaźnikiem zastosowania kapitału stałego
trwałego, to kapitał stały będzie finansował w pewnym
Powinien kształtować się powyżej jedności, wówczas uzyskamy
zakresie również majątek obrotowy
dodatni kapitał obrotowy netto, co oznacza zapewnienie stabilności
Kapitał stały wyznaczamy wg następujących formuł:
finansowej podmiotu
Jeżeli do majątku trwałego włączymy dodatkowo część majątku
Kapitał stały = kapitał własny + kapitały obce długoterminowe
obrotowego
o
długoterminowym
związaniu
(należności
długoterminowe i długozalegające zapasy), wówczas odnosząc go do
Kapitał stały = Pasywa – kapitały obce krótkoterminowe
kapitału stałego rozpatrujemy złotą zasadę bilansową w ujęciu
16:28
57
58
szerszym (trzeci stopień pokrycia)
16:28
Analiza płynności finansowej
Płynność
finansowa
–
to
zdolność
przedsiębiorstwa
Z utratą płynności finansowej mamy do czynienia,
do
gdy w danym momencie podmiot nie ma może pokryć
terminowego regulowania zobowiązań bieżących.
wydatków
Jest determinowana poziomem:
krótkoterminowego zadłużenia (kredyty i pożyczki, pozostałe
terminie
utraty
płynności
oraz
z
środków
zobowiązań, spowodowanej się tym, że wartość tych
(wymagalność
zobowiązań)
jest
zobowiązań przewyższa poziom jego aktywów. Zatem
wzrost
odnosi się do możliwości uregulowania wszystkich
kosztów finansowych, utrata zaufania i trudności w pozyskaniu
długów w okresie krótkim, jak i długim.
partnerów biznesowych oraz problemy z pozyskanie środków
59
finansowych
niezdolności do pokrywania przez przedsiębiorstwo
względnie
finansowej, czyli braku zdolności do regulowania zobowiązań w
określonym
i
O niewypłacalności mówimy w przypadku trwałej
stanem aktywów obrotowych
pogorszenia,
przychodów
zgromadzonych w przeszłości
rodzaje zobowiązania)
Konsekwencją
operacyjnych
generowanych
finansowych, a także obniżenie rentowności przedsiębiorstwa16:28
60
16:28
10
2016-05-05
Poziom
wskaźnika mniejszy niż zalecane wielkości
standardowe
może
świadczyć
o
trudnościach
Informuje
w
wskaźnika
Określa,
mieszczący
się
w
o
zobowiązania bieżące
możliwościach
regulowania
zobowiązań
krótkoterminowych w oparciu o majątek obrotowy
regulowaniu zobowiązań
Poziom
majątek obrotowy
wskaźnik płynności bieżącej
(I stopień płynności)
Interpretacja poziomu wskaźników płynności:
przedziale
ile razy aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania
bieżące (dla wsk. > 1)
standardowym oznacza optymalny poziom płynności
Wyjaśnia
finansowej
również, na podstawie jakiego poziomu kapitału
obrotowego netto podmiot może rozwijać swoją działalność
operacyjną
Wskaźnik powyżej standardowego przedziału oznacza,
że występuje nadpłynność
Wzrost wskaźnika informuje o poprawie płynności finansowej, a
spadek – o pogorszeniu
16:28
61
Za poziom wzorcowy przyjmuje się przedział (1,3; 2)
Z kolei znacznie wyższy poziom wskaźnika (powyżej 3) jest
symptomem nieefektywności gospodarowania ze względu
Gdy wskaźnik kształtuje się na poziomie 2, oznacza to, że:
W
16:28
62
na nadmierny poziom aktywów obrotowych w podmiocie,
strukturze aktywów obrotowych znajdują się również
tj.:
składniki o niedużej płynności ( w sensie zamiany na gotówkę,
niezainwestowanych
środków
pieniężnych,
nadmiernych zapasów, trudnościągalnych należności –
co wymaga czasu i związane jest z kosztami konwersji, jak i
zjawisko nadpłynności.
częściową utratą wartości )
Zbyt
Podmiot ma zapewnioną względną wypłacalność ze względu na
niski
poziom
wskaźnika
(<1)
wskazuje
na
występowanie (lub ich zapowiedź w przyszłości) trudności
dwukrotne pokrycie
płatniczych, ponieważ podmiot nie dysponuje aktywami
obrotowymi, które mogłyby stanowić źródło ich pokrycia –
niedobór płynności.
16:28
63
wskaźnik płynności szybkiej
(II stopień płynności)
majątek obrotowy – zapasy – RMO czynne
Na
zobowiązania bieżące
pojawienia
się
zobowiązań
przeterminowanych z
płynnych (zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne) a jedynie
którymi wiążą się dodatkowe koszty w postaci
należności i inwestycje krótkoterminowe uznawane za składniki o
odsetek
większej płynności
Informacje o stanie zapasów uzyskamy, porównując
Normatywny poziom to 1, wówczas jest możliwe pełne pokrycie
wskaźnik bieżący i szybki:
zobowiązań bieżących ze środków łatwo osiągalnych (ważne jest
również odpowiednie kształtowanie cyklu konwersji należności -
Niewielka różnica – niski udział zapasów,
skrócenie i zobowiązań - wydłużenie )
Duża rozbieżność – znaczny udział zapasów i duże
zaangażowanie
Wskaźnik powyżej 1,5 oznacza, że albo podmiot zgromadził dużo
65
trudności płatnicze może wskazywać poziom
wskaźnika poniżej 0,8; wzrasta wówczas ryzyko
We wskaźniku „szybkim” nie uwzględniamy składników najmniej
16:28
16:28
64
kapitału
w
ten
składnik
aktywów.
środków pieniężnych, albo w znaczny stopniu kredytuje swoich
Przyczyną wysokiego stanu zapasów może być obawa
odbiorców (wysoki stan należności)
przed wzrostem cen.
majątek obrotowy – zapasy – RMO czynne = należności kt + inwestycje
66
16:28
11
2016-05-05
wskaźnik środków pieniężnych
(wypłacalności gotówkowej)
Służy
do
oceny
wypłacalności
inwestycje krótkoterminowe
ZAD. 1. Uzupełnij uproszczony bilans w oparci o następujące
zobowiązania bieżące
dane (wskaźnik ustalano na podstawie danych na koniec
firmy
w
danym
roku):
momencie
w oparciu o środki pieniężne – w kasie, na rachunku w banku, oraz
a)
Wskaźnik rotacji należności krótkoterminowych – 24 dni
ich ekwiwalentów
b)
Wskaźnik bieżącej płynności – 2
c)
Wskaźnik szybki płynności finansowej – 1
d)
Wskaźnik ogólnego zadłużenia – 0,3
e)
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego – 0,1
f)
Wskaźnik rotacji majątku – 2,4
g)
Kapitał stały – 80000 zł
Informuje, jaka część zobowiązań bieżących jest możliwa do spłaty bez
zwłoki, zanim nastąpi wpływ należności
Wskaźnik
powinien
kształtować
się
na
poziomi
w
zakresie
(0,1; 0,2) – ograniczenie środków pieniężnych do niezbędnego
minimum,
o
czym
decydują
wahania
wpływów
i
wypływów
pieniężnych, koszt pozyskania kapitałów obcych
Źródło: Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa, pod red. Cz.
Jeśli przedsiębiorstwo preferuje obrót gotówkowy, to wskaźnik będzie
Skowronka, Wyd. II, Lublin 2004, przykład 8.3, s. 261.
kształtował się powyżej 0,3, przy jednocześnie niskim poziomie
67
16:28
wskaźnika płynności szybkiej
68
Analiza rentowności przedsiębiorstwa
Ujmuje
Majątek trwały
60 000
Kapitał własny
70 000
Majątek obrotowy
40 000
Kapitał obcy
30 000
Zapasy
20 000
Zadłużenie
długoterminowe
10 000
Należności kt
16 000
Zadłużenie
krótkoterminowe
20 000
Inwestycje kt
4 000
AKTYWA OGÓLEM
najbardziej
syntetyczny
sposób
efektywność
Związana jest z osiąganiem dodatniego wyniku finansowego
(osiąganie przychodów przewyższających koszty działalności); w
przypadku ponoszenia straty mamy do czynienia z deficytowością
W ujęciu bezwzględnym miarą rentowności lub jej braku jest
100 000
100 000
w
gospodarowania w przedsiębiorstwie
poziom wyniku finansowego podmiotu
PASYWA OGÓŁEM
W
ujęciu względnym poziom rentowności, będący wyrazem
sprawności
finansowej
podmiotu,
mierzymy
wskaźników rentowności określających zdolność
generowania zysku
za
pomocą
podmiotu do
i pozwalających na ocenę perspektyw
rozwoju przedsiębiorstwa
69
16:28
70
Analiza rentowności w ujęciu bezwzględnym obejmuje:
analizę
porównawczą
-
ocena
dynamiki
i
bezwzględnej danej kategorii zysku (ujęcie statyczne) lub gotówki
elementów rachunku zysków i strat
przyczynową
-
wpływu
poszczególnych
operacyjnej (ujęcie dynamiczne) do obrotu lub zaangażowanych zasobów.
czynników
Wyróżniamy trzy rodzaje (grupy) wskaźników rentowności:
kształtujących wynik finansowy podmiotu, w szczególności
1.
wyniku na sprzedaży
2.
Rentowności majątku (aktywów), tj. rentowności ekonomicznej
3.
Rentowności
Główne czynnik determinujące wynik na sprzedaży to:
Rentowności sprzedaży, zwanej rentownością handlową
zaangażowanych
kapitałów
własnych,
czyli
szczegółowo
badać
rentowności finansowej
Ilość sprzedanych produktów
Struktura asortymentowa sprzedaż
Przy
analizie
rentowności
aktywów
można
rentowność poszczególnych grup majątku (trwałego, obrotowego),
podobnie jaki i grup kapitałów (własne, stałe) – rentowość kapitałów
Ceny sprzedaży
Jednostkowe koszty własne
71
W ujęciu relatywnym do pomiaru i oceny rentowności służą wskaźnik
rentowności (zyskowności, stopa zwrotu), stanowiące relację kwoty
struktury
Również różne kategorie zysku: z dz. operacyjnej, brutto, netto
korygowane o amortyzacje, czy odsetki są uwzględniane w
16:28
72
wskaźników rentowności
liczniku
16:28
12
2016-05-05
I. Analiza opłacalności sprzedaży
Do oceny opłacalności sprzedaży stosujemy 3 grupy wskaźników:
a)
1. Wskaźniki rentowności obrotu – informują o udziale
Wskaźniki rentowności obrotu (zyskowności/deficytowości,
odpowiedniej
zwrotu na sprzedaży, ROS – return on sales) – relacja wyniku
w przychodach ze sprzedaży lub w przychodach ogółem
kategorii
wyniku
finansowego
finansowego do przychodów ze sprzedaży
b)
kosztów
Wynik na
sprzedaży
brutto
Wynik na
sprzedaży
Wskaźniki poziomu kosztów (wynikowy poziom kosztów) –
Przychody
netto ze
sprzedaży
Przychody
netto ze
sprzedaży
Wynik brutto
Wynik netto
Wynik netto
Przychody
netto ogółem
Przychody
netto ogółem
Przychody netto
ze sprzedaży
Wskaźniki
kosztów)
rentowności
–
relacja
netto
wyniku
(wskaźniki
rentowności
finansowego
do
uzyskania przychodów
c)
Wynik na
działalności
gospodarczej
Przychody netto
ogółem
relacja kosztów uzyskania przychodów do przychodów ze
sprzedaży
16:28
73
kosztów
(efekt
finansowy
gospodarczej w przeliczeniu na jednostkę poniesionych kosztów). Im
Wynik na sprzedaży
Przychody netto ze sprzedaży
Wynik brutto
Wynik netto
Koszty uzyskania
przychodów
Koszty uzyskania przychodów (koszt dz. operac., koszty operacji
finansowych
16:28
75
Przychody netto ze sprzedaży
o
wielkości
przypadającego na jednostkę zaangażowanego w
zysku
zysk netto x 100%
Rentowności aktywów
ROA – Return on assets
aktywa ogółem (stan średni)
netto
Stopa
przedsiębiorstwa
zwrotu
z
aktywów
określa
ogólną
zdolność
aktywów
przedsiębiorstwa do generowania zysku
majątku
Obrazuje, jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem
Określa efektywność gospodarowania majątkiem podmiotu
Wskaźniki rentowności aktywów uwzględniają, w szerszym ujęciu niż
Poziom wskaźnika zależy od wielkości wygospodarowanego zysku
oraz zaangażowanych w jego generowaniu aktywów
inne miary rentowności, wpływ na wynik finansowy efektywności
Utrzymywanie zbędnych składników majątku bądź niski stopień jego
wykorzystania przyczynią się do spadku wskaźnika
wykorzystania zaangażowania zasobów majątkowych
16:28
76
II. Analiza rentowność aktywów
informuje
pokrycie
Koszt własny sprzedanych produktów i usług oraz wartość
sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu
Koszty uzyskania
przychodów
ekonomiczna
na
Przychody netto ze sprzedaży
Koszty uzyskania
przychodów
Rentowność
przeznaczyć
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług oraz wartość
sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu
Wynik na działalności
gospodarczej
trzeba
wskaźniki, tym niższa jest opłacalność sprzedaży
netto, tym wyższa jest opłacalność sprzedaży
Koszt własny sprzedanych
produktów i usług oraz
wartość sprzedanych
towarów i materiałów w
cenach zakupu
przychodów
wygenerowanych kosztów. Im wyższą wartość osiągają te
wyższy poziom osiągają wskaźniki rentowności obrotu i rentowności
Koszt wytworzenia
sprzedanych produktów
i usług oraz wartość
sprzedanych towarów
i materiałów w cenach zakupu
16:28
część
działalności
Wynik na sprzedaży brutto
Net profit margin
3. Wskaźniki poziomu kosztów – informują o tym, jaką
złotych odpowiedniej kategorii wyniku finansowego uzyskano z jednej
poniesionych
sprzedaży netto
74
2. Wskaźniki rentowności netto (kosztów) – informują o tym, ile
złotówki
Rentowność
Przeciętny stan majątku = (stan na początek + stan na koniec
We wzroście wskaźników ujawnia się maksymalizacja obrotu i obniżka
okresu)/2
kosztów własnych oraz racjonalna gospodarka majątkiem trwałym i
Bardziej
obrotowym. Ukazują również rozmiar i efekty ekonomiczne działalności
szczegółowa
analiza
obejmuje
określenie
stopnia
efektywności finansowej poszczególnych grup aktywów – trwałych,
inwestycyjnej. Pełnią funkcję stymulacyjną – eliminowanie zbędnych
obrotowych
składników majątku (zapasów, środków trwałych)
77
16:28
78
16:28
13
2016-05-05
Poziom
ROA,
efektywności
jako
ogólnego
gospodarowania
w
miernika
Dwuczynnikowa formuła na
rentowność aktywów
podnoszenia
przedsiębiorstwie,
jest
uzależniony od wielu czynników, w ujęciu modelowym są to:
Rentowność
sprzedaży – wielkość zysku zrealizowanego przy
Rentowność
aktywów
=
Rentowność
sprzedaży
x
Produktywność
(obrotowość)
aktywów
ROA
=
ROS
x
Pm
określonej kwocie przychodów ze sprzedaży (ROS)
Szybkość rotacji aktywów (Pm)
Dany poziom rentowności można osiągnąć, realizując różną
politykę sprzedaży wyrobów i usług:
Politykę
ilości
(niskich
cen)
–
Zysk netto
przejawiającą
się
zyskownością, ale odpowiednio wyższym poziomem sprzedaży,
=
więc szybszą rotacją aktywów
Średni stan
aktywów ogółem
Politykę jakości (wysokich cen) – polegającą na osiąganiu wysokiej
zyskowności i niskiej rotacji aktywów
16:28
79
efekty
działalności
właścicieli
(kapitału
przedsiębiorstwa
własnego)
–
Średni stan
aktywów ogółem
16:28
Rentowności kapitału
własnego
ROE – Return on equity
zysk netto x 100%
Kapitał własny (stan średni)
Pozwala na ustalenie stopy zysku, jaką przynosi inwestycja w
akcje, udziały danego przedsiębiorstwa
w przeliczeniu na jednostkę kapitału zaangażowanego
przez
x
Przychody
netto ze
sprzedaży
80
III. Analiza rentowności kapitału własnego
Wyraża
Przychody netto
ze sprzedaży
Zysk netto
niską
udziałowców,
Wskaźnik informuje o tym, ile złotych zysku (straty) uzyskano ze
Wyraża efektywność nie całego kapitału ulokowanego w
Im wyższą wartość uzyskamy, tym korzystniejsza jest sytuacja
aktywach przedsiębiorstwa, ale tylko tej części, która
finansowa podmiotu. Wyższe ROE umożliwia uzyskanie wyższych
akcjonariuszy
100 zł zaangażowanych kapitałów własnych
dywidend i przyrostu wartości akcji
pochodzi o dawców kapitału własnego
Poziom wskaźnika jest uzależniony od:
Wskaźnik służący do pomiaru rentowności finansowej to
stopa zwrotu z kapitału własnego, ROE – Return on equity
Efektywności wykorzystania posiadanego majątku (ROA)
Struktury finansowej – poziomu zaangażowania kapitałów
własnych w finansowaniu aktywów (Mkw mnożnik kapitałowy)
16:28
81
Dwuczynnikowa formuła na
rentowność kapitału własnego
Rentowność
kapitału
własnego
ROE
Zysk netto
Średni stan
kapitału
własnego
83
=
Rentowność
aktywów
x
Mnożnik
kapitałowy
=
ROA*
x
Mkw
=
Zysk netto
Średni stan
aktywów
ogółem
x
Trzyczynnikowa formuła na
rentowność kapitału własnego
Rentowność
Rentowność
Produktywność
kapitału
=
x
x
sprzedaży
majątku
własnego
ROE
Średni stan
aktywów
ogółem
Zysk
netto
Średni stan
kapitału
własnego
* na ROA wpływa rentowność sprzedaży i rotacja aktywów
16:28
82
16:28
Średni
stan
kapitału
własnego
84
=
=
ROS
Zysk netto
Przychody
netto ze
sprzedaży
x
x
Pm
Przychody
netto ze
sprzedaży
Średni stan
aktywów
ogółem
x
x
Mnożnik
kapitału
własnego
Mkw
Średni
stan
aktywów
ogółem
Średni
stan
kapitału
własnego
16:28
14
2016-05-05
Model analizy wskaźnikowej Du Ponta
Rozwinięciem relacji 3-czynnikowej jest Model (piramida) Du Ponta –
zgodnie z którym w analizie przyczynowej
rentowność kapitału
RENTOWNOŚĆ
KAPITAŁU WŁASNEGO
(ROE)
własnego należy uwzględnić wpływ: rentowności sprzedaży, rotacji
aktywów oraz strukturę kapitału przedsiębiorstwa. Poziom stopy zwrotu
RENTOWNOŚĆ AKTYWÓW
(ROA)
będzie szczegółowo zależał od takich czynników, jak:
Wielkość wygenerowanego zysku netto,
RENTOWNOŚĆ SPRZEDAŻY
(ROS)
Poziomu uzyskiwanych przychodów ze sprzedaży,
ZYSK NETTO
Możliwości racjonalizacji kosztów wytwarzania,
\
PRZYCHODY NETTO
ZE SPRZEDAŻY
Rozmiarów aktywów angażowanych w generowaniu tych przychodów,
wzajemna
kompensacja
wpływu
poszczególnych
czynników, np. spadek ROS i proporcjonalne przyspieszenie krążenia
majątku
16:28
85
86
KAPITAŁ OGÓŁEM (P)
AKTYWA OGÓŁEM
16:28
Wielkość produkcji w okresie badanym jest dostosowana do wielkości
sprzedaży (produkcja = sprzedaży)
Obejmuje analizę tzw. punktu wyrównania (ang.
break even point – BEP) – w którym zrealizowane
przychody ze sprzedaży pokrywają poniesione
Koszty są funkcją wielkości produkcji
Koszty stałe są jednakowe dla każdej wielkości produkcji
Jednostkowe koszty zmienne są stałe, więc całkowite koszty zmienne
koszty operacyjne, wówczas:
kształtują się proporcjonalnie do zmian sprzedaży
przedsiębiorstwo nie osiąga ani zysku, ani straty
Ceny sprzedaży poszczególnych produktów nie zmieniają się z upływem czasu,
a także z rozmiarem produkcji i sprzedaży w badanym okresie
rentowność przychodów ze sprzedaży jest zerowa
Przychody ze sprzedaży są zatem liniową funkcją ceny i ilości wyrobów
sprzedanych
nadwyżka przychodów ze sprzedaży ponad koszty
(marża na pokrycie) pokrywa koszty
Poziom jednostkowych kosztów zmiennych i stałych nie ulega zmianie w
okresie badanym
stałe
Koszty stałe – nie reagują na zmiany rozmiarów produkcji
16:28:19
87
88
ZYSK
12000
Ilościowy próg
rentowności
Q0
600 szt.
10000
Wartościowy próg
rentowności
S0
9000 zł
Koszty zmienne – kształtują się w zależności o rozmiarów produkcji
16:28
Analiza progu rentowności
14000
Czynniki determinujące próg rentowności to:
Cena produktu (c)
8000
STRATA
6000
Jednostkowe koszty zmienne (kz)
Koszty stałe (KS)
4000
2000
Przychody (S) przy danym poziomie sprzedaży (Q)
0
0
50
100
150
200
250
300
KS
89
\
Założenia modelu
Analiza progu rentowności
zmienne
\
ZOBOWIĄZANIA
OGÓŁEM (KO)
ROA
KO
; u=
1− u
P
KO
KW
= 1−
P
P( A)
majątek
jest
ROTACJA AKTYWÓW
(Pm)
ROE =
Udziału kapitału własnego w kapitale (pasywach) finansujących
Możliwa
X
STRUKTURA KAPITAŁU
(U)
\ (1 – U)
350
400
KZ
450
500
KC
Wyszczególnienie
Skrót
Wartość
550
600
650
700
750
800
i w/w czynników ustalimy wg formuły:
850
S
S= Q x c
Jednostka
Koszty stałe
KS
3000
zł
jednostkowy koszt zmienny
kz
10
Zł
Cena
c
15
zł
(1)
Poziom kosztów całkowitych (KC):
KC = KS + KZ = KS +Q x kz
16:28
90
(2)
16:28
15
2016-05-05
Aby ustalić próg rentowności, szukamy takiego poziomu
sprzedaży
(Q0),
przy
którym
dochodzi
do
Wówczas:
zrównania
Wartościowy próg rentowności:
przychodów ze sprzedaży i kosztów całkowitych:
S = KC
Q0 x c = KS + kz x Q0
Wówczas:
Jednostkowa marża brutto:
KS
KS
=
mb
kz
1−
c
c
Wskaźnik kosztu zmiennego i marży brutto
KS
Qo =
c − kz
mb = c − kz
Ilościowy próg rentowności:
So =
S o = Qo × c
(3)
kz
mb
+
=1
c
c
Wartościowy próg rentowności to: wartość sprzedaży, przy
Próg rentowności ilościowy to – ilość sprzedaży, przy której
której następuje zrównanie przychodów i kosztów, podmiot
następuje zrównanie przychodów i kosztów, podmiot nie
nie ponowi ani zysku, ani straty
ponowi ani zysku, ani straty
16:28
91
16:28
92
Ustalenie poziomu zysku przy
danym poziomie sprzedaży
ZAD1. Przedsiębiorstwo produkcyjne wytworzyło jeden wyrób,
ponosząc koszty stałe KS=3000, jednostkowe koszty zmienne
kz=10, i sprzedało go po cenie c=15. Ustal:
Z
=
−
( S
Z
=
(Q
Z
=
Q
−
×
S
Q
0
0
) ×
) ×
−
mb
ilościowy (Q0) i wartościowy próg rentowności (S0)
mb
poziom zysku (Z1)przy wielkości sprzedaży równej Q1=700 szt.
c
ile należy sprzedać szt. wyrobu (Q2), by zysk wyniósł Z2=1000 zł zł
Qo =
mb
(
93
=
( S
−
S
0
) ×
) (
)
Z 1 = (Q − Q0 ) × mb = 700 − 600 × 15 − 10 = 100 × 5 = 500 j . p.
KS
Z
Z
KS
3000
=
= 600szt.; S0 = Q0 × c = 600×15 = 9000 j. p.
c − kz 15 − 10
2
= Q × mb − KS
KS + Z 2
3000 + 1000
=
= 800 szt .;
mb
15 − 10
KS
Z2
Z2
1000
+
= Q0 +
= 600 +
=
mb
mb
mb
5
Q2 =
MB
S
Q2
16:28
94
= 600 + 200 = 800 szt .
16:28
16