docAktywność językowa a niewerbalne komunikowanie się dzieci w
download 
Reklamacja Transkrypt
Aktywność językowa a niewerbalne komunikowanie się dzieci w
„ Możesz mówić- proszę mów” Noelle De Semet Biuletyn informacyjny dla rodziców Przedszkole Nr 9 w Koszalinie Przedszkole Nr 9 ul. Tuwima 1 75-444 Koszalin tel. 0 94 345 07 05 Opracowała: Mgr Stanisława Ciszewska Mgr Wioletta Bartoszewska „Możesz mówić – ale nie za głośno, Możesz mówić- ale trzymaj się prosto Możesz mówić- ale nie TAK Możesz mówić- ale to co JA Możesz mówić- ale gdy ciebie poproszę Możesz mówić- ale tego nie znoszę Możesz mówić- ale wiesz co Możesz mówić- ale to nie to Możesz mówić- ale mów ładnie Możesz mówić- uważaj na składnię Możesz mówić- ale potem Możesz mówić- ale nie o tym Możesz mówić- ale nie w ten sposób Możesz mówić- ale nie dla tych osób Możesz mówić- i tak nie słyszę Możesz mówić- ale trochę ciszej Możesz mówić-ale powoli Możesz mówić- głowa mnie boli Nie używaj takich słów - nic nie mówisz? - Proszę mów!” Aktywność językowa a niewerbalne komunikowanie się dzieci w wieku przedszkolnym Proces porozumiewania się ma charakter wielowymiarowy i powinien być rozpatrywany w trzech poziomach : werbalnej niewerbalnej i sytuacyjnej. Użytkownicy języka, chcąc uczestniczyć w procesie komunikowania, powinni nabyć w rozwoju określone kompetencje. Jedną z nich jest kompetencja językowa, pozwalająca na stosowanie reguł językowych, które umożliwiają jednostce posługiwanie się językiem w określonych sytuacjach społecznych. Osiągnięcie przez dziecko w wieku przedszkolnym pewnego poziomu sprawności w zakresie komunikowania się z otoczeniem warunkuje jego funkcjonowanie w roli ucznia. Współczesne badania potwierdzają znaczenia dziecięcej gestykulacji dla procesu uczenia się w szkole. Badacze przypuszczają, że dziecko, które posługuje się środkami niewerbalnymi wywiera pozytywne wrażenie podczas pierwszego kontaktu z osobą dorosłą, zaś wyrażanie znaczeń gestem wpływa na przebieg komunikowania się dziecka z nauczycielem. Wiek przedszkolny zatem jest tym okresem w rozwoju języka mówionego, w którym należy zaproponować dziecku wiele różnorodnych działań wspierających rozwój komunikacji w tym znajomość pozawerbalnych sposobów komunikowanie się. Dziecko w wieku przedszkolnym doskonali i ćwiczy swoją mowę. Komunikacyjne potrzeby dziecka z jednej strony a ograniczenia wyrażania myśli w słowach z drugiej, powodują ,że sięga ono do poza słownych środków wyrazu. Gesty , miny spojrzenia są obok mowy, społecznymi środkami komunikacji. Cenne dla procesu komunikacji jest równoległe rozwijanie się systemy mowa gest czyli współistnienie obu kodów a nie zanikanie z wiekiem jednego z nich. Porozumiewanie się werbalne i niewerbalne są współistniejącymi elementami systemu komunikowania się dzieci, a wspieranie wszystkich umiejętności komunikacyjnych warunkuje dalszy rozwój poznawczy i społeczny dzieci. Dodać należy ,że spontaniczność i naturalność dziecięcych działań wyznacza w dużej mierze ekspresyjny charakter stosowanych środków niewerbalnych. Wśród dziecięcych zachowań niewerbalnych zwłaszcza gesty ramion, głowy , nóg traktowane są jako nośniki informacji. Gesty te pełnią rolę komunikatorów autonomicznych ( samodzielnych znaczeniowo), zastępujących wypowiedź słowną oraz „dokreśleń”, czyli pozasłownych komentarzy podnoszących czytelność wypowiedzianego tekstu. Badania potwierdzają związek między częstością występowania komunikatorów niewerbalnych a wiekiem dziecka. Odwoływanie się dzieci starszych do gestów autonomicznych spowodowane jest niewystarczającym do przekazania myśli zasobem słownictwa oraz niedostateczną jeszcze wiedzą na temat wykorzystania odpowiednich do sytuacji kanałów informacyjnych. Zmniejszenie się pod koniec wieku przedszkolnego ilości gestów „dokreślających” zgodne jest z rozwojem komunikacji. Dzieci uczą się dostosowywać treść i formę komunikatu do potrzeb słuchacza. Zmiany rozwojowe zachodzące w kompetencji komunikacji między 4 a 6 rokiem życia pozwalają dzieciom starszym dążyć do kontynuowania rozmowy mimo zakłócenia jej toku przez zastosowanie samodzielnych znaczeniowo komunikatów niewerbalnych. Komunikacja niewerbalna rozwija się analogicznie do wypowiedzi słownych im dziecko starsze tym bardziej stają się rozbudowane jego komunikaty niewerbalne dokreślające wypowiedź, maleje liczba gestów zastępujących wypowiedź. Wieloaspektowa analiza aktywności komunikacyjnej dzieci w wieku przedszkolnym sugeruje ,że słowa i gesty to dwa elementy tego samego systemy porozumiewania się. Czasem przy zaburzeniach jednego z nich możemy uwzględniać wspomagająca funkcję drugiego. Dlatego w sytuacjach zaburzeń przekazu werbalnego pozostaje kod niewerbalny, który może pomagać dziecku komunikować się. Zadaniem dorosłego jest go znać, akceptować, pozwolić dziecku rozmawiać gestem i używać samemu w konwersacji tego typu komunikatorów.
