Co wiemy o czasopismach?

Renata Matusiak
Edukacja czytelnicza i medialna kl. IV
Temat: Co wiemy o czasopismach?
Zadania lekcji w zakresie:
Wiadomości:
• uczeń rozumie pojęcia: czasopismo, prasa,
• rozróżnia gazetę czasopismo i dziennik,
• wymienia rodzaje czasopism ze względu na częstotliwość ukazywania się i krąg
odbiorców oraz treść
• wzbogaca słownictwo o pojęcia związane z prasą (czasopismo, dziennik, tygodnik,
dwutygodnik, miesięcznik, kwartalnik, rocznik, stopka, działy, rubryki),
Umiejętności:
• uczeń charakteryzuje układ treści czasopisma i samą treść,
• określa krąg odbiorców czasopisma,
• prezentuje czasopismo,
• wybiera potrzebne czasopismo spośród innych,
Postaw:
• uczeń ma świadomość różnej wartości czasopism,
• zdaje sobie sprawę z ich przydatności w życiu i pracy własnej,
• kształtuje nawyk doboru określonych tytułów, zgodnie ze swoimi potrzebami
i zainteresowaniami
• kształtuje nawyk korzystania z czasopism jako źródła wiedzy i rozrywki.
Metody:
- pogadanka,
- ćwiczenia praktyczno-analityczne,
- instruktaż nauczyciela,
- wymiana doświadczeń,
- konwersacja z klasą.
Pomoce: „Encyklopedia wiedzy o książce”, „Encyklopedia” PWN (4 tomy), koperty
z rozsypankami, czasopisma.
Wprowadzenie
Swobodna rozmowa z uczniami:
- Czy i jakie czasopisma czytają?
- Co ich interesuje w czasopismach, czego szukają?
- Dlaczego sięgają właśnie po czasopisma i kiedy?
- Jakie funkcje może pełnić czasopismo? (zapisuję na tablicy, np. informacja, relaks,
rozrywka, aktualność treści, ciekawostki, interesująca tematyka, uczą i poszerzają
wiedzę, są przydatne do lekcji).
Zapisujemy temat lekcji.
Część właściwa lekcji
Dzielę klasę na cztery grupy.
Zadania dla grup:
1. Wyjaśnij pojęcie... (w zależności od grupy: gazeta, prasa, dziennik, czasopismo)
2. Grupy otrzymaną rozsypankę. Polecenie: ułóż rozsypankę w ten sposób, aby
stanowiła odpowiedź na pytanie:
• Grupa 1. Jakie wyróżniamy czasopisma ze względu na częstotliwość
ukazywania się?
(tygodniki, dwutygodniki, miesięczniki, dwumiesięczniki, kwartalniki,
półroczniki, roczniki)
•
-
•
-
Grupa 2. Jak dzielimy czasopisma ze względu na treść?
ogólne – zawierające informacje o aktualnych zagadnieniach z życia, nauki i
techniki,
specjalne - zawierające informacje z konkretnej dziedziny życia, nauki,
techniki (sportowe, techniczne, ekonomiczne, kulturalne, polonistyczne,
kulinarne itp.)
Grupa 3. Jak można podzielić czasopisma ze względu na krąg odbiorców?
dziecięce
młodzieżowe
kobiece
dla panów
fachowe (dla specjalistów)
•
-
Grupa 4. Jakie części wyróżniamy w układzie treści czasopisma?
tytulatura (okładka czasopisma): tytuł, podtytuł, numer bieżący i ciągły
czasopisma, data wydania, częstotliwość ukazywania się, cena, ISSN
(międzynarodowy znormalizowany numer czasopisma), nr indeksu
(zawierającego zestawienie wybranych elementów zawartości czasopisma)
- stałe działy, rubryki-rubryki pod tym samym tytułem, powtarzające się w
kolejnych numerach
- stopka redakcyjna – są w niej informacje o redaktorze naczelnym, zespole
redakcyjnym, adresie redakcji, wydawcy, drukarni, telefonach, nakładzie,
warunkach prenumeraty.
3. Wręczam grupom różne czasopisma (każdej grupie kilka numerów jednego tytułu).
Polecenie: Po dokładnym zapoznaniu się z czasopismem podaj:
- tytuł i podtytuł
- numery i lata wydania
- częstotliwość ukazywania się
- dla kogo jest przeznaczone czasopismo
- omów szatę graficzną (ilość ilustracji, druk, papier)
- podaj tytuły stałych działów, rubryk
- znajdź stopkę redakcyjną i podaj nazwiska redaktora naczelnego oraz nazwę
wydawcy czasopisma.
4. Wręczam kolejne zadania – uczniowie projektują stronę tytułową czasopisma, jej
szatę graficzną. Umieszczają stopkę redakcyjną, działy czasopisma oraz formę
reklamy swojego czasopisma.
Przykładowe zadania:
1. Chcecie założyć ciekawy tygodnik o tematyce sportowej: sporty zimowe.
Wybierzcie redaktora naczelnego, zaproponujcie stronę tytułową, szatę graficzną,
działy. Pomyślcie, jak zareklamować tygodnik.
2. Stwierdziliście, że brak jest interesującego czasopisma (miesięcznika) dla dzieci o
zwierzętach domowych. Zaprojektujcie jego stronę tytułową, szatę graficzną
(wybierzcie redaktora naczelnego). Jak zareklamujecie swoje czasopismo?
5. Poszczególne zespoły przedstawiają swoje dokonania (reklama).
Podsumowanie
• Co zaliczamy do prasy?
• Czym różni się gazeta od czasopisma?
• Co oznaczają pojęcia: stałe działy, rubryki, tytulatura?
• Gdzie znajdziecie informacje o adresach redakcji, wydawcy, telefonach, i nakładzie
czasopisma oraz warunkach prenumeraty?
Przejrzyjcie raz jeszcze czasopisma i postarajcie się w 15-20 słowach zachęcić kolegów do
czytania tego właśnie pisma. Wypowiedź powinna zawierać najważniejsze informacje
o czasopiśmie i apel do odbiorców.
Wykorzystana literatura:
• Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego, Wrocław, Warszawa, Kraków,
Gdańsk 1976.
• Encyklopedia wiedzy o książce, pod red. A. Birkenmajera, B. Kocowskiego i J.
Trznadlowskiego, Wrocław, Warszawa, Kraków 1971.
• M. Miller, Ludendo discimus, „Biblioteka w szkole” 1996 nr 9.
KRZYŻÓWKA
1
2
3
4
5
6
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ukazuje się raz w tygodniu.
Grupuje w czasopiśmie teksty o treści w jakiś sposób podobnej.
Czasopismo wydawane raz w roku.
Redaguje czasopismo.
„Metryczka” czasopisma.
Ukazuje się co trzy miesiące.
Wyjaśnij znaczenie wyrazu będącego rozwiązaniem.