Pobierz PDF

Ściąga eksperta
Tajemnice wszechświata
Wszechświat nazywany także kosmosem to cały otaczający nas świat. Tworzą go planety gwiazdy, komety oraz meteory i gwiezdny pył.
GWIAZDY
Nocą, przy bezchmurnym niebie możemy jesteśmy w stanie dostrzec gołym okiem ponad 2000 gwiazd. Gwiazdą nazywamy kuliste ciało
niebieskie zbudowane z mieszaniny gazów. Gwiazdy świecą światłem własnym powstałym w wyniku reakcji termojądrowych
zachodzących w ich wnętrzu. Miliardy gwiazdy wraz z krążącymi wokół nich planetami tworzą skupiska nazywane galaktykami. Słońce
jest najbliższą Ziemi gwiazdą i dzięki temu odczuwamy jej wysoką temperaturę. Odbieramy ją jako ciepło i światło i jest to dla nas tak
naturalne, że nawet nie wyobrażamy sobie że bez Słońca nie byłoby życia na Ziemi. Położenie gwiazd względem siebie jest niezmienne
a tworzone przez nie układy nazywane są gwiazdozbiorami. Nazwy niektórym gwiazdozbiorom nadano już w starożytności i używane są
do dzisiaj. Najbardziej znany i rozpoznawalny z łatwością jest Wielki Wóz i Mały Wóz, ale mamy także takie gwiazdozbiory jak Kasjopea,
Perseusz oraz Cefeusz.
PLANETY
Na niebie poza gwiazdami dostrzec można również planety, które także świecą z tą różnicą jednak że nie światłem własnym lecz
odbitym. Światło słoneczne odbija się od powierzchni planet dzięki temu, że w odróżnieniu od gwiazd zbudowane są z materii stałej. Są
też znacznie mniejsze i chłodniejsze niż gwiazdy. Planety są w ciągłym ruchu. Obracają się wokół własnej osi i poruszają się
jednocześnie po odrębnych eliptycznych orbitach wokół centralnie umieszczonej gwiazdy. Słońce wraz planetami krążącymi wokół niego
nazywamy Układem Słonecznym. Wszystkie planety Układu Słonecznego zaczynając od pierwszej planety od Słońca.
W kolejności są to: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptu, Pluton.
Podobnych układów we wszechświecie jest bardzo wiele i tak naprawdę nie wiadomo czy gdzieś nie istnieje planeta podobna do
naszej, na której mogłoby istnieć życie. Budowa i funkcjonowanie Układu Słonecznego poznaliśmy dzięki astronomowi pochodzącemu z
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/3
Ściąga eksperta
Polki Mikołajowi Kopernikowi. Przez wiele wieków wyznawano teorię geocentryczną, wg której w centrum wszechświata znajduje się
Ziemia a wokół niej krążą planety i Słońce. Kopernik w swoim dziele „O obrotach ciał niebieskich” wykazał, że to planety obiegają po
okręgach Słońce znajdujące się w centrum. Te teorię nazwano heliocentryczną. KSIĘŻYC
W dzień na niebie świeci Słońce, nocą natomiast księżyc – wiemy że nie jest on gwiazdą, ani planetą, czym więc jest? Księżyc jest
naturalnym satelitą Ziemi. Jest ciałem niebieskim, które świeci światłem odbitym i krąży wokół naszej planety. Jest on ok. 4 razy
mniejszy od naszej planety. Czas w jakim obiega Ziemię wysoki 27 dni i 7 godzin i w tym czasie wykonuje również 1 pełny obrót wokół
własnej osi. Powoduje to, że zawsze widzimy go z tej samej strony. Nie tylko Ziemia ma swój księżyc, maja je również inne planety i to
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 2/3
Ściąga eksperta
czasami w większej ilości. Najwięcej księżyców mają Saturn i Jowisz. PLANETOIDY
Słońce obiega jeszcze jeden rodzaj ciał niebieskich. Są to planetoidy, które znajdują się pomiędzy orbitami Marska i Jowisza. Nie są one
takich rozmiarów jak planety, największa ma średnicę przekraczająca niewiele ponad 1000 km. Zdarzają się czasem kolizje pomiędzy
planetoidami. Ich pozostałości wpadają czasem w atmosferę ziemską gdzie są spalane i widoczne z Ziemi jako meteory. Kiedy nie zdążą
się całkowicie rozpaść w atmosferze i spadną na Ziemie nazywać je będziemy meteorytami.
KOMETY
W przestrzeni kosmicznej występują również komety. Są to ciała niebieski niewielkich rozmiarów zbudowane ze skał i lodu. Poruszają się
wokół Słońca po bardzo wydłużonych orbitach. Jeśli zbliżają się do Ziemi można je zobaczyć. Charakteryzuje je ogon lub warkocz, który
powstaje wskutek parowania lodu. W przestrzeni kosmicznej nie brak również obiektów stworzonych przez człowieka. Należą do nich
sztuczne satelity, sondy i stacje kosmiczne.
1. Kosmos tworzą planety, gwiazdy, komety oraz meteory i gwiezdny pył.
2. Najbliższą Ziemi gwiazdą jest Słońce.
3. Wg teorii heliocentrycznej planety krążą wokół Słońca.
4. Księżyc jest naturalnym satelita Ziemi.
5. Komety zbudowane są ze skał i lodu.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 3/3