Konspekt lekcji języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej

Konspekt lekcji języka polskiego
dla klasy V szkoły podstawowej
Temat lekcji: Planujemy nagłe zmiany w naszych domach
Czas trwania: 2 lekcje po 45 minut
Cele lekcji:
- zwięzłe określanie problematyki tekstu
- samodzielne rozwiązywanie problemu bohaterów
- określanie uczuć bohaterów
- analiza i ocena podziału obowiązków w rodzinie
- aktywne wyrażanie własnego zdania i słuchanie
- efektywne współdziałanie w grupie
Środki dydaktyczne:
- tekst pt. „Nagła zmiana” z podręcznika „Jutro pójdę w świat” dla kl. 5
- małe kartki samoprzylepne
- plakat do metaplanu
- pisaki
Metody i formy pracy:
- praca w grupach
- analiza tekstu
- indywidualne ćwiczenia redakcyjne
- dyskusja
- metaplan
Zamierzone efekty:
Uczennice i uczniowie potrafią trafnie definiować opisane problemy, proponować sposoby
ich rozwiązania.
Zauważają dysproporcje w obowiązkach poszczególnych członków rodziny. Potrafią określić
ich skutki i uczucia, jakie mogą wywoływać. Starają się planować działania zmierzające do poprawy
relacji.
Rozumieją, że każdy członek rodziny ma prawo do odpoczynku i indywidualności, ale też
powinien wykonywać obowiązki.
Uczennice i uczniowie doceniają rolę komunikacji, rozmowy w budowaniu dobrych relacji
w rodzinie. Aktywnie wyrażają własne poglądy i potrafią z szacunkiem słuchać wypowiedzi kolegów.
PRZEBIEG LEKCJI:
1. Ćwiczenie wstępne
Uczennice i uczniowie podzieleni na 4-6-osobowe grupy wypisują nazwy co najmniej 10
czynności, które zazwyczaj wykonują w ich domu ojcowie, mamy i oni sami z rodzeństwem
(każda czynność na osobnej kartce). Po 5 minutach wspólne zaszeregowanie najczęściej
powtarzających się odpowiedzi do trzech kategorii:
1) Co robi mama?
2) Co robi tata?
3) Co robią dzieci?
Polecenie dla grup
Czas pracy: do 5 min
Wypiszcie na osobnych kartkach nazwy co najmniej 10 czynności, które zazwyczaj
wykonujecie w domu wy i inni domownicy. Posługujcie się czasownikami w 3 os. lp i lm.
Pomogą Wam poniższe pytania:
4) Co robi mama? np. pisze
5) Co robi tata?
6) Co robią dzieci?
2. Przeczytanie z podziałem na role tekstu Jerzego Niemczuka pt. „Nagła zmiana”1.
3. Określenie czasu i miejsca akcji, rodzaju narratora, postaci występujących w tekście.
4. Ćwiczenie redakcyjne
Uczennice i uczniowie piszą 2 zdania na temat tego, co okazało się tytułową „nagłą zmianą”.
Polecenie dla uczniów
Wyjaśnij w dwóch zdaniach, co okazało się tytułową „nagłą zmianą”.
1
Jutro pójdę w świat. Podręcznik języka polskiego dla kl. V szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2010, s.
5. Dyskusja na temat opisanej w tekście sytuacji oraz próba odwzorowania wcześniejszych
relacji i podziału obowiązków w domu Papli.
Zapis wniosków w formie dwóch pierwszych rubryk metaplanu (Jak było?, Jak jest?).
Zauważenie dysproporcji między obowiązkami poszczególnych członków rodziny. Określenie
uczuć, jakie towarzyszą domownikom w tej sytuacji.
Jak było?
(przed zmianą)
Mamla ( co robiła?)
Jak jest?
(w trakcie zmiany)
Mamla (co robiła?)
Papla (co robiła?)
Papla (co robiła?)
Papel (co robił?)
Papel (co robił?)
Dlaczego nie jest tak, jak powinno być?
Jak powinno być?
Wnioski
6. Samodzielne zaplanowanie przez grupy rozwiązania sytuacji (pozostałe części metaplanu).
7. Prezentacja i omówienie wniosków poszczególnych grup.
Wnioski
W wielu domach panuje nierówny podział obowiązków (powrót do ćwiczenia wstępnego), a
każdy członek rodziny ma własne potrzeby i prawo do ich zaspokajania.
8. Zapisanie tematu lekcji.
9. Praca domowa
Samodzielne zaplanowanie przez uczniów „nagłych” zmian w ich domach2.
Praca domowa
Postanowiłem, że po południu… Przygotuję ustną wypowiedź na temat realizacji podjętego
postanowienia, uwzględniającą reakcje najbliższych osób3.
Podsumowanie
Tekst „Nagła zmiana” jest dobrą okazją do rozmowy z uczennicami i uczniami o relacjach
w rodzinie. Fikcja literacka daje możliwość analizowania i komentowania postaw bohaterów
w poczuciu bezpieczeństwa (mówi się o bohaterze, a nie o sobie), ale pozwala też zauważyć czytelne
analogie między rodziną z książki i własną i wykorzystywać opracowane w czasie lekcji rozwiązania.
Anna Łukomska
2
Ćwiczenie zawarte w scenariuszach zajęć do podręcznika, Beata Surdej, Andrzej Surdej, Jutro pójdę w świat.
Język polski 5. Przewodnik dla nauczyciela, WSiP, Warszawa 2007, s. 68.
3
Jw.